Đề tài Những giải pháp nhằm đẩy nhanh tiến độ giải ngân nguồn vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) tại Việt Nam giai đoạn 2001-2005

Êt ®Þnh, gãp phÇn quan träng vµo thµnh tùu ph¸t triÓn chung cña c¸c tØnh trong vïng. 7 n¨m qua (1993-1999), vïng kinh tÕ träng ®iÓm Nam Bé ®· thu hót mét khèi l­îng ODA trÞ gi¸ kho¶ng 1 tû USD, chiÕm 10% l­îng ODA ®· ký kÕt. 2-Nghiªn cøu vµ ®¸nh gi¸ mét sè NghÞ ®Þnh liªn quan ®Õn gi¶i ng©n nguån vèn ODA C¸c NghÞ ®Þnh liªn quan ®Õn gi¶i ng©n nguån vèn hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc nh­ NghÞ ®Þnh 87/CP ngµy 5 th¸ng 8 n¨m 1997 vÒ Quy chÕ qu¶n lý vµ sö dông nguån vèn ODA, NghÞ ®Þnh 52/1999/N§-CP ngµy 8 th¸ng 7 n¨m 1999 ban hµnh Quy chÕ ®Çu t­ vµ x©y dùng, NghÞ ®Þnh 88/1999/N§-CP ngµy 1 th¸ng 9 n¨m 1999 ban hµnh Quy chÕ ®Êu thÇu, NghÞ ®Þnh 22/1998/N§-CP ngµy 24 th¸ng 4 n¨m 1998 vÒ gi¶i phãng mÆt b»ng lµ kÕt qu¶ cña mét qu¸ tr×nh nghiªn cøu c«ng phu, chØnh söa vµ thay ®æi nhiÒu lÇn cho phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ. ¦u ®iÓm cña c¸c NghÞ ®Þnh nµy lµ c¬ b¶n, song vÉn cã nhiÒu bÊt cËp míi xuÊt hiÖn trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn. D­íi ®©y lµ nh÷ng xem xÐt, ®¸nh gi¸ vÒ hai trong sè nh÷ng NghÞ ®Þnh nªu trªn: 1.1.1-NghÞ ®Þnh 87/CP Nãi chung, NghÞ ®Þnh nµy ®­îc hoan nghªnh vµ ®¸nh gi¸ cao v× nã chØnh söa ®­îc c¬ b¶n nh÷ng thiÕu sãt cña NghÞ ®Þnh 20/CP ngµy 15 th¸ng 3 n¨m 1994 ban hµnh tr­íc ®ã: Thø nhÊt, nã ®· quy ®Þnh mét c¸ch cô thÓ tr¸ch nhiÖm, chøc n¨ng , quyÒn h¹n cña c¸c bé, ngµnh cã tham gia vµo qu¸ tr×nh qu¶n lý, ®iÒu phèi nguån vèn ODA, ®Æc biÖt lµ n¨m c¬ quan tham m­u nh­ Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­, Bé Tµi chÝnh, Bé Ngo¹i giao, Ng©n hµng Nhµ n­íc, Bé T­ ph¸p, Bé Th­¬ng m¹i, V¨n phßng ChÝnh phñ. Thø hai, cã sù ph©n cÊp m¹nh trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh, phª duyÖt c¸c dù ¸n ODA theo h­íng trao tr¸ch nhiÖm nhiÒu h¬n cho c¸c bé vµ ®Þa ph­¬ng. Thø ba, thñ tôc tinh gän h¬n mét c¸ch ®¸ng kÓ nªn ®· ®Èy nhanh qu¸ tr×nh tiÕp nhËn vµ gi¶i ng©n nguån vèn ODA, nhÊt lµ nh÷ng dù ¸n ®Çu t­. Thø t­, néi dung c¸c v¨n b¶n liªn quan ®· thèng nhÊt víi nhau h¬n, ®Æc biÖt lµ nh÷ng v¨n b¶n trong lÜnh vùc ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n. Tuy nhiªn, NghÞ ®Þnh 87/CP còng cßn cã nh÷ng tån t¹i cÇn ®­îc chØnh söa nh­ sau: -NghÞ ®Þnh ®· quy ®Þnh sù tham gia qu¶n lý cña mét sè c¬ quan Nhµ n­íc ®èi víi nguån vèn ODA. §ã lµ Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­, Bé Tµi chÝnh, Bé Ngo¹i giao, Ng©n hµng Nhµ n­íc, Bé T­ ph¸p, Bé Th­¬ng m¹i, V¨n phßng ChÝnh phñ, Bé Khoa häc- C«ng nghÖ vµ M«i tr­êng. Tuy nhiªn, tr¸ch nhiÖm, nghÜa vô vµ quyÒn h¹n cña c¸c c¬ quan nµy cÇn ®­îc nghiªn cøu ®Ó ®iÒu chØnh nh»m tr¸nh t×nh tr¹ng cã nhiÒu ®¬n vÞ qu¶n lý mµ vÉn láng lÎo, chËm ch¹p. -Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt viÖc xem xÐt tÝnh phï hîp cña c¸c quy ®Þnh ph©n cÊp phª duyÖt dù ¸n nh­ møc 500.000 USD trong dù ¸n do ChÝnh phñ phª duyÖt ®èi víi nguån vèn viÖn trî kh«ng hoµn l¹i. H¬n n÷a, NghÞ ®Þnh 87/CP ®· qu¸ chó träng c¸c kh©u ®Çu nh­ kªu gäi, chuÈn bÞ dù ¸n, thÈm ®Þnh, tr×nh duyÖt... mµ coi nhÑ kh©u kiÓm tra, theo dâi vµ ®¸nh gi¸ dù ¸n. Ngoµi ra, ch­a cã c«ng cô chÕ tµi ®Ó kiÓm tra chÆt chÏ chÕ ®é b¸o c¸o cña c¸c chñ dù ¸n vµ c¬ quan chñ qu¶n. -Thñ tôc vµ tr×nh tù gi¶i ng©n cho c¸c dù ¸n ODA cÇn ®­îc c¶i tiÕn cho phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ lµ trong vßng 56 ngµy. HiÖn nay, tr×nh tù vµ thñ tôc thanh to¸n cßn r­êm rµ, chËm trÔ. -C¬ cÊu cho vay l¹i theo quyÕt ®Þnh sè 02/2000/Q§-BTC cña Bé Tµi chÝnh cÇn ®­îc xem xÐt l¹i v× nÕu tÝnh l·i suÊt ­u ®·i trong tr­êng hîp cho vay b»ng ngo¹i tÖ b»ng 2/3 l·i suÊt th­¬ng m¹i tham chiÕu t¹i thêi ®iÓm ký hiÖp ®Þnh céng víi phÝ n­íc ngoµi (nÕu cã) vµ phÝ dÞch vô cho vay l¹i ®iÒu ®ã sÏ g©y khã kh¨n rÊt lín cho chñ dù ¸n. - HiÖn nay, nguån vèn cho x©y dùng ®Ò c­¬ng, b¸o c¸o tiÒn kh¶ thi ®èi víi c¸c dù ¸n tiÒn kh¶ thi vÉn ch­a ®­îc cÊp. Cã nhiÒu ý kiÕn miÔn thuÕ (nhËp khÈu, VAT...) ®èi víi nh÷ng dù ¸n ODA. 1.1.2-NghÞ ®Þnh 22/1998/N§-CP NghÞ ®Þnh 22/1998/N§-CP cña ChÝnh phñ ban hµnh ngµy 24/8/1998 ®· thÓ hiÖn nh÷ng mÆt tiÕn bé sau: -ChÝnh s¸ch ®Òn bï thiÖt h¹i, gi¶i phãng mÆt b»ng ®· ®­îc ¸p dông thèng nhÊt trong mäi tr­êng hîp ®Êt bÞ Nhµ n­íc thu håi nh­ dù ¸n thu håi ®Êt sö dông vµo s¶n xuÊt kinh doanh, x©y dùng khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghiÖp. Dù ¸n thu håi ®Êt vµo x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, c«ng tr×nh phi s¶n xuÊt vËt chÊt. Dù ¸n sö dông vèn trong n­íc vµ dù ¸n cã vèn n­íc ngoµi... -NghÞ ®Þnh ®· chi tiÕt vµ cô thÓ ho¸ c¸c tr­êng hîp ®­îc ®Òn bï thiÖt h¹i vÒ ®Êt, vÒ tµi s¶n cho phï hîp víi thùc tÕ qu¶n lý, sö dông ®Êt ®ai, tµi s¶n ë n­íc ta vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho tæ chøc thùc hiÖn. -NghÞ ®Þnh ®· cã nh÷ng quy ®Þnh ®Ó ®¶m b¶o møc ®Òn bï t­¬ng xøng víi møc thiÖt h¹i thùc tÕ. Ch¼ng h¹n, gi¸ ®Òn bï ®Êt vµ tµi s¶n kh«ng nh÷ng ®­îc quy ®Þnh phï hîp víi gi¸ trÞ thùc tÕ cho ng­êi cã ®Êt bÞ thu håi mµ Nhµ n­íc cßn cã nh÷ng chÝnh s¸ch hç trî nh»m b¶o ®¶m æn ®Þnh ®êi sèng cho ng­êi cã ®Êt bÞ thu håi ph¶i di chuyÓn ®Õn n¬i ë míi hoÆc æn ®Þnh t¹i chç cho hä. -NghÞ ®Þnh ®· cã nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ vÒ kh©u tæ chøc thùc hiÖn, trong ®ã c¬ chÕ b¶o ®¶m quyÒn tù chän ph­¬ng thøc ®Òn bï (b»ng ®Êt, b»ng tiÒn...) cho ng­êi cã ®Êt bÞ thu håi ®· ®­îc thay cho c¬ chÕ ¸p ®Æt tõ phÝa Nhµ n­íc. §ång thêi, NghÞ ®Þnh còng giao tr¸ch nhiÖm tæ chøc thùc hiÖn ®Ò bï, gi¶i phãng mÆt b»ng cho ®Þa ph­¬ng, t¹o ®iÒu kiÖn cho ®Þa ph­¬ng chñ ®éng trong viÖc thùc hiÖn ®Òn bï, gi¶i phãng mÆt b»ng, gãp phÇn ®Èy nhanh tiÕn ®é thùc hiÖn dù ¸n. Tuy nhiªn, NghÞ ®Þnh 22/1998/N§-CP cßn cã nh÷ng tån t¹i nhÊt ®Þnh c¶ vÒ chÝnh s¸ch vµ c«ng t¸c tæ chøc thùc hiÖn, cô thÓ nh­ sau: -NghÞ ®Þnh ch­a cã quy ®Þnh vÒ møc ®Êt ë ®èi víi nh÷ng tr­êng hîp ®· sö dông ®Êt ®ai tr­íc ngµy LuËt ®Êt ®ai n¨m 1993 cã hiÖu lùc thi hµnh, nhÊt lµ c¸c tr­êng hîp thõa kÕ ®Êt do «ng, bµ, cha, mÑ ®Ó l¹i. §iÒu ®ã ®· dÉn ®Õn nh÷ng v­íng m¾c khã xö khi x¸c ®Þnh møc ®Òn bï thiÖt h¹i vÒ ®Êt ë, lµm chËm tiÕn ®é thùc hiÖn dù ¸n, g©y khiÕu kiÖn nhiÒu. -C¸c ®iÒu kiÖn ®­îc ®Òn bï hoÆc kh«ng ®­îc ®Òn bï thiÖt h¹i vÒ ®Êt vµ quy ®Þnh ®Òn bï vÒ ®Êt ®­îc quy ®Þnh t¹i §iÒu 6, §iÒu 7, §iÒu 10 vµ §iÒu 11... cña NghÞ ®Þnh 22/CP ch­a cô thÓ, ch­a thèng nhÊt víi c¸c v¨n b¶n vÒ thu tiÒn sö dông ®Êt. §iÒu nµy dÉn ®Õn c¸ch hiÓu vµ c¸ch lµm kh¸c nhau. -ViÖc x¸c ®Þnh hÖ sè ®Ó tÝnh gi¸ ®Êt ®Òn bï khiÕn viÖc tÝnh to¸n trë lªn phøc t¹p vµ nÕu thùc hiÖn quy ®Þnh ®ã th× chi phÝ ®Òn bï sÏ t¨ng, khiÕn chñ dù ¸n kh«ng thÓ chÞu næi. -Quy ®Þnh hiÖn hµnh nªu r»ng, ngoµi viÖc ph¶i ®Òn bï thiÖt h¹i theo quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh 22/CP, c¸c tæ chøc, c¸ nh©n ®­îc Nhµ n­íc giao ®ñ ®Êt, cho thuª ®Êt ph¶i nép tèi thiÓu 40% tiÒn sö dông ®Êt hoÆc ph¶i tr¶ tiÒn thuª ®Êt. Quy ®Þnh nµy bÊt hîp lý vµ g©y khã kh¨n cho ng­êi ®­îc giao ®Êt, thuª ®Êt vµ Ýt khuyÕn khÝch c¸c nhµ ®Çu t­ bá vèn ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh. V× nh­ vËy, ng­êi ®­îc Nhµ n­íc giao ®Êt, cho thuª ®Êt ph¶i bá chi phÝ t­¬ng ®­¬ng víi sè tiÒn nhËn chuyÓn nh­îng quyÒn sö dông ®Êt vµ sau ®ã hä cßn ph¶i nép 40% tiÒn sö dông ®Êt. -ChÝnh s¸ch t¸i ®Þnh c­ ch­a chi tiÕt vµ ch­a ®ång bé. §iÒu ®ã ®· ¶nh h­ëng ®Õn tiÕn ®é gi¶i phãng mÆt b»ng, lµm chËm tiÕn ®é thùc hiÖn dù ¸n vµ t¸c ®éng cña viÖc ph¶i di chuyÓn chç ë tíi ng­êi bÞ thu håi ®Êt ch­a ®­îc gi¶i quyÕt mét c¸ch thèng nhÊt. -Mét sè kh¸i niÖm vÒ ng­êi bÞ thu håi ®Êt, gi¸ ®Òn bï, c«ng tr×nh bÊt hîp ph¸p cña c¸c tæ chøc tµi trî nh­ WB, ADB vµ ViÖt Nam tuy cã néi dung gÇn gièng nhau nh­ng cã tªn gäi kh¸c nhau. §iÒu nµy ®· dÉn ®Õn sù kh¸c nhau trong tæ chøc thùc hiÖn ë kh«ng Ýt tr­êng hîp. -NghÞ ®Þnh ch­a quy ®Þnh thËt cô thÓ vµ chÆt chÏ ®èi víi mét sè lÜnh vùc vÒ tæ chøc thùc hiÖn, lµm ¶nh h­ëng tíi sù phèi hîp gi÷a c¸c ngµnh ë Trung ­¬ng víi ®Þa ph­¬ng. Ch¼ng h¹n nh­ c«ng t¸c gi¸m s¸t ®Òn bï, t¸i ®Þnh c­. Tr­íc thùc tr¹ng ®ã, Thñ t­íng ChÝnh phñ ®· chØ ®¹o viÖc khÈn tr­¬ng söa ®æi, bæ sung NghÞ ®Þnh 22/1998/N§-CP nh»m tËp trung gi¶i quyÕt nh÷ng ¸ch t¾c, ®¸p øng nhu cÇu ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng ®ang diÔn ra hµng ngµy, ®Èy nhanh tiÕn ®é gi¶i ng©n, ®Èy nhanh tiÕn ®é ®Çu t­ cña c¸c dù ¸n. §ång thêi cÇn ®­a ra mét sè quy ®Þnh cô thÓ vÒ t¸i ®Þnh c­ ®Ó kiÓm nghiÖm trong thùc tÕ nh»m tiÕn tíi nghiªn cøu x©y dùng Ph¸p lÖnh vÒ ®Òn bï vµ t¸i ®Þnh c­. 3-¦u nh­îc ®iÓm cña viÖc gi¶i ng©n ODA trong nh÷ng n¨m qua 3.1-¦u ®iÓm Trong t×nh h×nh thÕ giíi gÆp nhiÒu khã kh¨n, mét sè nhµ tµi trî tËp trung nguån lùc ®Ó ®èi phã víi nh÷ng khã kh¨n trong n­íc nªn ®· c¾t gi¶m nguån ODA cho c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. Cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ t¹i c¸c n­íc §«ng Nam ¸ lan sang mét sè n­íc ch©u ¸ kh¸c vèn lµ c¸c nÒn kinh tÕ m¹nh cña ch©u lôc còng ®· cã nh÷ng t¸c ®éng nhÊt ®Þnh ®Õn t×nh h×nh cung cÊp viÖn trî cña n­íc ngoµi cho ViÖt Nam. Gi¸ trÞ cña c¸c kho¶n gi¶i ng©n nh÷ng n¨m qua ®Òu ®­îc quy ra ®ång ®« la MÜ. Do ®ã, trong bèi c¶nh c¸c ®ång ngo¹i tÖ m¹nh gi¶m gi¸ so víi ®ång ®«la MÜ th× møc gi¶i ng©n trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y lµ tÝch cùc. Nguyªn nh©n ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ trªn lµ do: -Qua 7 n¨m tiÕp nhËn vµ sö dông ODA, c¸n bé ViÖt Nam ®· dÇn lµm quen víi c¸c thñ tôc triÓn khai vèn ODA, cã kinh nghiÖm trong viÖc thùc hiÖn dù ¸n ODA. -Cã sù phèi hîp chÆt chÏ víi c¸c nhµ tµi trî, ®Æc biÖt lµ ba ®èi t¸c lín cña ViÖt Nam lµ NhËt B¶n, Ng©n hµng thÕ giíi vµ Ng©n hµng ph¸t triÓn ch©u ¸ kÓ tõ kh©u h×nh thµnh, lùa chän ®Õn kh©u thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n ODA. -C¸c c¬ quan qu¶n lý phÝa ViÖt Nam còng ®· nghiªn cøu vµ ®­a ra ®­îc hµng lo¹t c¸c biÖn ph¸p c¶i thiÖn ®¸ng kÓ c¸c thñ tôc trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n ODA nh­ thñ tôc rót vèn, cÊp ph¸t vèn ®èi øng... -Mét sè dù ¸n lín ®· v­ît qua ®­îc nh÷ng khã kh¨n trong giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t­ nh­ thÈm ®Þnh , gi¶i phãng mÆt b»ng, xÐt thÇu... ®Ó ®i vµo thùc hiÖn. ChÝnh phñ ®· cã nhiÒu cè g¾ng ®Ó th¸o gì c¸c v­íng m¾c g©y chËm gi¶i ng©n, ®Æc biÖt lµ ChÝnh phñ ®· cho phÐp bæ sung nguån vèn ®èi øng cho c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n ODA cã kh¶ n¨ng bÞ chËm thùc hiÖn v× thiÕu vèn ®èi øng. -M«i tr­êng ph¸p lý ®­îc c¶i thiÖn: ChÝnh phñ ®· ban hµnh NghÞ ®Þnh 87/CP vÒ quy chÕ qu¶n lý vµ sö dông ODA nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c nµy. Sau khi NghÞ ®Þnh ®­îc ban hµnh, hµng lo¹t c¸c Th«ng t­ h­íng dÉn nh»m cô thÓ ho¸ tíi møc cao nhÊt néi dung NghÞ ®Þnh 3.2-Nh­îc ®iÓm Bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ b­íc ®Çu trong viÖc thu hót vµ sö dông nguån vèn ODA, trong thêi gian qua vÊn ®Ò møc gi¶i ng©n ODA thÊp lu«n lu«n lµ vÊn ®Ò th¶o luËn víi nhiÒu nhµ tµi trî song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng nh»m t×m ra nh÷ng nguyªn nh©n vµ v¹ch ra nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó kh¾c phôc. Qua t×nh h×nh thùc hiÖn ODA trong thêi gian qua, chóng ta cã thÓ rót ra nh÷ng nguyªn nh©n næi cém sau: 3.2.1-Nguyªn nh©n kh¸ch quan Quy ®Þnh vÒ ®iÒu kiÖn tµi trî cña c¸c nhµ tµi trî rÊt ®a d¹ng, cã khi phøc t¹p. Quy tr×nh thùc hiÖn cña c¸c n­íc, c¸c tæ chøc tµi trî quèc tÕ vµ quy tr×nh cña ViÖt Nam cã nh÷ng ®iÓm ch­a phï hîp lÉn nhau. Cã c¸c kho¶n vay rµng buéc vÒ ph­¬ng thøc mua s¾m, ®Êu thÇu, chän t­ vÊn. Cã nhiÒu dù ¸n thùc hiÖn trªn ®Þa bµn tr¶i réng (C¸c dù ¸n d©n sè, y tÕ, gi¸o dôc, cÊp n­íc, giao th«ng n«ng th«n th­êng tr¶i dµi trªn ph¹m vi tõ 6 ®Õn 18 tØnh). Mét sè nhµ tµi trî chËm tr¶ lêi nh÷ng vÊn ®Ò ph¸t sinh hoÆc thay ®æi ®ét ngét chÝnh s¸ch tµi trî. Ngoµi ra, gÇn ®©y cßn cã nguyªn nh©n do cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ cña c¸c n­íc trong khu vùc ®· lµm cho mét sè dù ¸n gÆp khã kh¨n do thiÕu vèn vµ do viÖc ký vay b»ng tiÒn tÖ nh­ng hîp ®ång mua s¾m hoÆc x©y dùng c¨n cø theo gi¸ tÝnh b»ng USD , quy ra b¶n tÖ theo gi¸ cè ®Þnh. Khi ®ång b¶n tÖ bÞ mÊt gi¸, nhµ thÇu bÞ lç vèn kh«ng thÓ thùc hiÖn dù ¸n theo cam kÕt. 3.2.2-Nguyªn nh©n chñ quan §Ó triÓn khai thùc hiÖn dù ¸n theo c¬ chÕ qu¶n lý ODA ®ßi hái ph¶i cã sù ®ång bé trong tÊt c¶ c¸c kh©u cña qui tr×nh, trong ®ã vai trß cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ lµ hÕt søc quan träng tõ kh©u vËn ®éng ODA ®Õn viÖc xÐt duyÖt dù ¸n, ph©n bæ vèn, ®Êu thÇu vµ xÐt duyÖt nhµ thÇu, nh÷ng kh©u nµy lµ c¬ së ®Ó b¾t ®Çu thùc thi dù ¸n. Tuy nhiªn trong thùc tÕ viÖc qui ®Þnh tr¸ch nhiÖm cña tõng Bé, ngµnh, chñ dù ¸n trong tõng kh©u ch­a ®­îc râ rµng, chÆt chÏ dÉn ®Õn sù chång chÐo chøc n¨ng. §ång thêi, tõng Bé, ngµnh ch­a thÊy ®­îc vµ còng ch­a lµm hÕt ®­îc tr¸ch nhiÖm cña m×nh nªn viÖc thùc hiÖn dù ¸n bÞ ¸ch t¾c ë nhiÒu kh©u. VÊn ®Ò nµy ®· vµ ®ang ®­îc söa ®æi, bæ sung t¹i NghÞ ®Þnh sè 87/CP ngµy 5/8/1997 vÒ ban hµnh quy chÕ nguån hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc ODA vµ NghÞ ®Þnh 90/CP ngµy 7/11/1998 (thay thÕ NghÞ ®Þnh 58/CP) ban hµnh quy chÕ vay vµ tr¶ nî n­íc ngoµi ®· ®­îc ChÝnh phñ ban hµnh. Bªn c¹nh nguyªn nh©n bao trïm trªn, c¸c yÕu tè chÝnh ¶nh h­ëng ®Õn qóa tr×nh gi¶i ng©n lµ: Kh«ng thùc hiÖn ®óng chu tr×nh dù ¸n; Qu¸ tr×nh ®Êu thÇu mua s¾m kÐo dµi; Qu¸ tr×nh gi¶i phãng mÆt b»ng chËm; Cã n¬i, cã lóc vèn ®èi øng bè trÝ kh«ng ®ñ; N¨ng lùc qu¶n lý dù ¸n cña c¸c ban qu¶n lý dù ¸n cßn h¹n chÕ; ChÝnh s¸ch thuÕ ®èi víi c¸c dù ¸n ODA cßn ch­a nhÊt qu¸n; Qóa tr×nh lµm thñ tôc gi¶i ng©n chËm, cô thÓ nh­ sau: -ViÖc thÈm ®Þnh, phª duyÖt dù ¸n cßn bÞ kÐo dµi: NhiÒu hiÖp ®Þnh ®· ký nh­ng míi chØ cã tªn dù ¸n mµ ch­a hoµn thµnh b¸o c¸o nghiªn cøu kh¶ thi, ch­a hoµn thµnh thñ tôc ®Ó phª duyÖt dù ¸n ®Çu t­ nh­ c¸c hiÖp ®Þnh vay cña NhËt B¶n (tµi kho¸ 1993), Ph¸p, Ên §é, §an M¹ch, Thôy Sü do ch­a cã sù phèi hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c c¬ quan tæng hîp vµ bé chñ qu¶n. Qóa tr×nh lËp, duyÖt dù ¸n kh«ng kÞp thêi th­êng mÊt tõ 1 ®Õn 3 n¨m, cã dù ¸n sau khi ký hiÖp ®Þnh l¹i thay ®æi qui tr×nh c«ng nghÖ (dù ¸n ®iÖn Phó Mü 1 vay JBIC), hay thay ®æi môc tiªu dù ¸n (nh­ dù ¸n cÇu B×nh Lîi vay JBIC ). Cã mét sè dù ¸n trong qu¸ tr×nh lËp nghiªn cøu kh¶ thi thÊy r»ng kh«ng hiÖu qu¶ l¹i chuyÓn sang dù ¸n kh¸c (nh­ dù ¸n ®iÖn tho¹i n«ng th«n, n­íc kho¸ng Kim B«i, ®iÖn Yaly vay cña Ph¸p, m¸y nghiÒn sµng ®¸ vay cña Th¸i Lan). Mét sè dù ¸n do thêi gian chuÈn bÞ kh¸ l©u nªn ®Õn khi thÈm ®Þnh phª duyÖt th× nhiÒu h¹ng môc trong dù ¸n ®· l¹c hËu so víi t×nh h×nh míi. -Qóa tr×nh ®Êu thÇu mua s¾m kÐo dµi: Nh×n chung viÖc ®Êu thÇu mua s¾m vµ x©y l¾p th­êng bÞ kÐo dµi do ViÖt Nam míi b¾t ®Çu lµm quen víi c¸c nguyªn t¾c vµ ®iÒu kiÖn ®Êu thÇu theo th«ng lÖ quèc tÕ (nh­ dù ¸n ®iÖn Ph¶ L¹i, ®iÖn Phó Mü vay cña NhËt viÖc ®Êu thÇu kÐo dµi h¬n 2 n¨m), hoÆc gi¸ c¶ cao do buéc ph¶i mua s¾m thiÕt bÞ tõ n­íc tµi trî nªn chñ dù ¸n kh«ng chÊp nhËn. Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­, Bé chñ qu¶n vµ c¸c chñ dù ¸n ph¶i kÐo dµi thêi gian ®µm ph¸n, thÈm ®Þnh, ký hîp ®ång (nh­ thñy ®iÖn s«ng Hinh vay cña Thôy §iÓn), trong mét sè tr­êng hîp ph¶i chuyÓn sang c¸c dù ¸n kh¸c (nh­ vèn vay cña Th¸i Lan, Trung Quèc...). Quan hÖ gi÷a c¸c nhµ thÇu chÝnh vµ thÇu phô ch­a râ rµng. -ChÝnh s¸ch ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng: ChÝnh s¸ch vµ c«ng t¸c ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng ®èi víi c¸c c«ng tr×nh giao th«ng (§Æc biÖt lµ c¸c dù ¸n sö dông vèn vay cña WB, ADB) kh¸c víi chÝnh s¸ch cña ViÖt Nam nªn qu¸ tr×nh th­¬ng l­îng, ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch ®Ó ®i ®Õn thèng nhÊt kÐo dµi h¬n mét n¨m. Cã nh÷ng dù ¸n ®· thèng nhÊt vÒ chÝnh s¸ch nh­ng viÖc triÓn khai ®Òn bï cña c¸c chñ dù ¸n tiÕn hµnh chËm: Quèc lé 1A, quèc lé 5... Gi¶i phãng mÆt b»ng th­êng g¾n víi c¸c chÝnh s¸ch x· héi nh­ t¸i ®Þnh c­, viÖc lµm hoÆc ®Òn bï. H¬n n÷a, vÊn ®Ò n¨ng lùc, tr×nh ®é cña c¸n bé qu¶n lý thùc hiÖn c«ng t¸c nµy vµ vÊn ®Ò th«ng tin còng g©y t¸c ®éng kh«ng nhá. NhiÒu bÊt cËp trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn kh«ng ®­îc th«ng tin ®Çy ®ñ vµ xö lý kÞp thêi dÉn ®Õn lµm chËm tiÕn ®é triÓn khai dù ¸n (chËm bµn giao mÆt b»ng cho nhµ thÇu), vÝ dô dù ¸n quèc lé 18 vèn Hµn Quèc (15 ®iÓm ë Qu¶ng Ninh), dù ¸n quèc lé 1 (®o¹n Ph¸p V©n - Th­êng TÝn, ®o¹n thuéc Hµ TÜnh), dù ¸n cÇu trªn quèc lé 1 (chËm bµn giao mÆt b»ng tíi 6 th¸ng ®èi víi cÇu §uèng), dù ¸n thñy lîi ®ång b»ng s«ng Hång vèn ADB ( tr¹m b¬m An L¸ II, kªnh trôc nam Th¸i B×nh, b¾c H­ng H¶i...), dù ¸n nhiÖt ®iÖn Ph¶ L¹i II (mÆt b»ng kªnh th¶i tuÇn hoµn ch­a gi¶i phãng ®­îc v× 100 hé d©n ch­a chÊp nhËn ®¬n gi¸ ®Òn bï). -Vèn ®èi øng: Vèn ®èi øng chiÕm tû träng thÊp trong tæng sè vèn ®Çu t­ cho dù ¸n nh­ng l¹i ¶nh h­ëng ®Õn tiÕn ®é triÓn khai dù ¸n. Tõ tr­íc ®Õn nay, viÖc kÕ ho¹ch ho¸ vèn ®èi øng ch­a lµm tèt (kÓ c¶ vèn cÊp ph¸t vµ vèn tÝn dông). Do kh©u lËp dù to¸n cña chñ dù ¸n ch­a ph¶n ¸nh ®ñ hoÆc kh«ng kÞp thêi h¹n ®­a vµo kÕ ho¹ch ng©n s¸ch n¨m nªn viÖc bè trÝ vèn ®èi øng thuéc ng©n s¸ch cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ ngay tõ ®Çu n¨m ch­a ®ñ, viÖc ®iÒu chØnh vèn ®èi øng cã khã kh¨n g©y bÞ ®éng cho ng©n s¸ch Nhµ n­íc. §èi víi dù ¸n thuéc diÖn vay l¹i cña ng©n s¸ch Nhµ n­íc, chñ dù ¸n kh«ng chñ ®éng thu xÕp nguån vèn ®èi øng. - N¨ng lùc cña c¸c ban qu¶n lý dù ¸n: Nh×n chung c¸c ban qu¶n lý dù ¸n cßn hµn chÕ vÒ n¨ng lùc, tr×nh ®é ngo¹i ng÷ còng nh­ kinh nghiÖm qu¶n lý, kh¶ n¨ng ph©n tÝch, ®µm ph¸n hîp ®ång cho nªn qu¸ tr×nh xÐt thÇu, ký kÕt c¸c hîp ®ång mua s¾m, x©y l¾p kÐo dµi. Cã dù ¸n chÊp nhËn thanh to¸n cho nhµ thÇu ngoµi ph¹m vi hîp ®ång ký (nh­ dù ¸n c¶i t¹o l­íi ®iÖn vay vèn WB) nªn Bé Tµi chÝnh (Tæng côc §Çu t­ Ph¸t triÓn) kh«ng thÓ duyÖt hå s¬ cho thanh to¸n. -ChÝnh s¸ch thuÕ: ViÖc ¸p dông thuÕ ®èi víi c¸c dù ¸n ODA l©u nay ch­a ®­îc nhÊt qu¸n vµ ph¶i xö lý tõng tr­êng hîp. Bé Tµi chÝnh ®· cã v¨n b¶n tr×nh Thñ t­íng ChÝnh phñ ban hµnh vÒ qui ®Þnh chÝnh s¸ch thuÕ ®èi víi c¸c dù ¸n vèn ODA nh»m kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy. -Thñ tôc gi¶i ng©n cho c¸c dù ¸n: Tr­íc n¨m 1995 do míi tiÕp cËn c«ng t¸c qu¶n lý ODA víi c¸c thñ tôc phøc t¹p cña c¸c nhµ tµi trî, thñ tôc ®Çu t­ trong n­íc vµ tr×nh ®é, kinh nghiÖm cña c¸n bé qu¶n lý cßn h¹n chÕ nªn kh©u xÐt duyÖt hå s¬ ®Ó rót vèn vµ lu©n chuyÓn chøng tõ cã chËm. §Õn nay Bé Tµi chÝnh ®· ban hµnh quy chÕ, theo ®ã thêi gian x¸c nhËn hå s¬ hîp lÖ vµ lµm thñ tôc rót vèn tèi ®a tõ 5 ®Õn 8 ngµy. Tuy nhiªn, tiÕn ®é rót vèn phÇn lín phô thuéc vµo tiÕn ®é thùc hiÖn c¸c dù ¸n vµ tËp hîp ®Çy ®ñ hå s¬ rót vèn hîp lÖ cña c¸c chñ dù ¸n ph¶i phï hîp víi tho¶ thuËn cam kÕt ®­îc c¸c nhµ tµi trî quèc tÕ chÊp nhËn (th­êng nhµ thÇu lËp hå s¬ thanh to¸n göi cho t­ vÊn, sau 20 ®Õn 26 ngµy t­ vÊn míi x¸c nhËn göi cho chñ ®Çu t­, chñ ®Çu t­ xem xÐt vµ duyÖt hå s¬ kho¶ng 10 ngµy, cã tr­êng hîp hµng th¸ng, sau ®ã bé chøng tõ míi ®­îc chuyÓn ®Õn Bé Tµi chÝnh ®Ó lµm thñ tôc rót vèn ®èi víi phÝa n­íc ngoµi). Ngoµi ra cßn cã mét sè nguyªn nh©n kh¸c g©y chËm trÔ cho viÖc triÓn khai thùc hiÖn dù ¸n tõ ®ã dÉn ®Õn chËm gi¶i ng©n nh­ thñ tôc xin cÊp giÊy phÐp nhËp khÈu thiÕt bÞ, thñ tôc h¶i quan, xin cÊp ®Êt x©y dùng v¨n phßng... Ch­¬ng III nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m ®Èy nhanh TiÕn ®é gi¶i ng©n ODA giai ®o¹n 2001-2005 I-dù b¸o xu h­íng thu hót vµ gi¶i ng©n oda ë ViÖt nam giai ®o¹n 2001-2005 1-Môc tiªu cña ChiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi 10 n¨m 2001- 2010 vµ cña KÕ ho¹ch 5 n¨m 2001-2005 Môc tiªu tæng qu¸t cña ChiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi 10 n¨m 2001-2010 lµ kh«ng ngõng c¶i thiÖn ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña nh©n d©n trªn c¬ së tiÕp tôc ®Èy m¹nh sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ trong ®iÒu kiÖn héi nhËp. ChiÕn l­îc trong 10 n¨m tíi lµ chiÕn l­îc h­íng tíi sù ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng ®Ó ®¶m b¶o kh«ng ngõng n©ng cao møc sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña nh©n d©n theo h­íng: -VÒ lÜnh vùc kinh tÕ: §Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, trang bÞ vµ trang bÞ l¹i kü thuËt, c«ng nghÖ tiÕn cho c¸c ngµnh n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp, dÞch vô, n©ng cao hiÖu qu¶ vµ søc c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ, tõng b­íc ®­a ®Êt n­íc ra khái t×nh tr¹ng n­íc nghÌo vµ chËm ph¸t triÓn. Tõng b­íc x©y dùng nÒn t¶ng ®Ó trë thµnh n­íc c«ng nghiÖp. -VÒ lÜnh vùc ngoµi kinh tÕ: Kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­îng ®êi sèng vËt chÊt, v¨n ho¸ vµ tinh thÇn cña nh©n d©n, x©y dùng thÓ chÕ kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. T¨ng c­êng nguån lùc con ng­êi, n¨ng lùc khoa häc vµ c«ng nghÖ, kÕt cÊu h¹ tÇng, tiÒm lùc kinh tÕ. KÕ ho¹ch 5 n¨m tíi (2001-2005) lµ b­íc quan träng thùc hiÖn chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ -x· héi 10 n¨m, ®Èy nhanh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, t¨ng c­êng hiÖu qu¶ vµ søc c¹nh tranh trong ®iÒu kiÖn héi nhËp. Thóc ®Èy h×nh thµnh c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý, cã hiÖu qu¶. Khai th¸c tèi ®a tiÒm lùc trong n­íc, ®ång thêi tranh thñ nhiÒu h¬n c¸c nguån lùc bªn nngoµi, sö dông cã hiÖu qu¶ mäi nguån vèn cho ph¸t triÓn. KÕt hîp thùc hiÖn ®ång thêi ba nhiÖm vô chiÕn l­îc: Ph¸t triÓn æn ®Þnh hiÖu qu¶ cao; X©y dùng vÒ c¬ b¶n c¬ chÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ë ViÖt Nam; T¹o thÕ vµ lùc ®Ó chuÈn bÞ héi nhËp th¾ng lîi. Nh»m ®¸p øng yªu cÇu trªn, môc tiªu tæng qu¸t cña kÕ ho¹ch 5 n¨m tíi (2001-2005) lµ: T¨ng tr­ëng kinh tÕ víi nhÞp ®é cao vµ bÒn v÷ng. ChuyÓn dÞch nhanh c¬ cÊu kinh tÕ, c¬ cÊu lao ®éng theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. N©ng cao râ rÖt chÊt l­îng, søc c¹nh tranh vµ hiÖu qu¶ ph¸t triÓn kinh tÕ. X©y dùng mét b­íc quan träng thÓ chÕ kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. T¹o chuyÓn biÕn m¹nh vÒ ph¸t huy nh©n tè con ng­êi, gi¸o dôc- ®µo t¹o, khoa häc vµ c«ng nghÖ. Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò bøc xóc vÒ viÖc lµm, c¬ b¶n xo¸ ®ãi vµ gi¶m m¹nh sè hé nghÌo, æn ®Þnh vµ c¶i thiÖn v÷ng ch¾c ®êi sèng cña nh©n d©n. TiÕp tôc t¨ng c­êng kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ- x· héi, t¹o c¸c tiÒn ®Ò cho giai ®o¹n ph¸t triÓn tiÕp theo. Gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ vµ an toµn x· héi, b¶o vÖ v÷ng ch¾c chñ quyÒn , toµn vÑn l·nh thæ vµ an ninh quèc gia. Nh÷ng môc tiªu tæng qu¸t nµy ®­îc cô thÓ ho¸ trong kÕ ho¹ch 5 n¨m nh­ sau: -PhÊn ®Êu ®¹t nhÞp ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n hµng n¨m tèi thiÓu 7%, tÝch cùc t¹o ®iÒu kiÖn thùc hiÖn møc t¨ng tr­ëng cao h¬n vµ cã b­íc chuÈn bÞ cho 5 n¨m tiÕp theo. -Ph¸t triÓn m¹nh kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, trong ®ã kinh tÕ Nhµ n­íc gi÷ vai trß chñ ®¹o, x©y dùng mét b­íc quan träng thÓ chÕ kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, c¬ cÊu lao ®éng theo h­íng t¨ng tû träng c«ng nghiÖp vµ dÞch vô, t¨ng nhanh hµm l­îng c«ng nghÖ trong s¶n phÈm. -T¨ng nhanh vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ -x· héi, x©y dùng c¬ cÊu kinh tÕ cã hiÖu qu¶ vµ n©ng cao søc c¹nh tranh. Hoµn thiÖn mét b­íc c¬ b¶n hÖ thèng kÕt cÊu h¹ tÇng. §Çu t­ thÝch ®¸ng cho c¸c vïng kinh tÕ träng ®iÓm, hç trî nhiÒu h¬n cho c¸c vïng cßn nhiÒu khã kh¨n. -Më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ ®èi ngo¹i. Cñng cè thÞ tr­êng ®· cã vµ më réng thªm thÞ tr­êng míi. T¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó t¨ng nhanh xuÊt khÈu, thu hót vèn, c«ng nghÖ tõ bªn ngoµi. Chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ cã hiÖu qu¶, thùc hiÖn c¸c cam kÕt song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng. -TiÕp tôc ®æi míi vµ lµnh m¹nh ho¸ hÖ thèng tµi chÝnh- tiÒn tÖ, t¨ng tiÒm lùc vµ kh¶ n¨ng tµi chÝnh quèc gia, thùc hiÖn triÖt ®Ó tiÕt kiÖm. T¨ng tû lÖ chi ng©n s¸ch dµnh cho ®Çu t­ ph¸t triÓn, duy tr× æn ®Þnh c¸c c©n ®èi vÜ m«. Ph¸t triÓn thÞ tr­êng vèn ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi. -TiÕp tôc ®æi míi, t¹o chuyÓn biÕn c¬ b¶n, toµn diÖn vÒ ph¸t triÓn gi¸o dôc- ®µo t¹o, khoa häc vµ c«ng nghÖ. TËp trung vµo: n©ng cao chÊt l­îng nguån nh©n lùc víi c¬ cÊu hîp lý, triÓn khai thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh phæ cËp trung häc c¬ së, øng dông nhanh c¸c c«ng nghÖ tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i, chuÈn bÞ c¸c b­íc ®i cÇn thiÕt ®Ó tiÕp cËn dÇn nÒn kinh tÕ tri thøc. -Gi¶i quyÕt cã hiÖu qu¶ nh÷ng vÊn ®Ò x· héi bøc xóc: t¹o viÖc lµm, gi¶m tû lÖ thÊt nghiÖp ë c¶ thµnh thÞ vµ n«ng th«n; c¶i c¸ch c¬ b¶n chÕ ®é tiÒn l­¬ng; xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo; chèng tÖ n¹n x· héi. æn ®Þnh v÷ng ch¾c vµ n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña nh©n d©n. -§Èy nhanh c«ng cuéc c¶i c¸ch hµnh chÝnh, ®æi míi vµ n©ng cao nhiÖu lùc cña bé m¸y qu¶n lý Nhµ n­íc. §Èy lïi t×nh tr¹ng quan liªu, tham nhòng. Thùc hiÖn tèt d©n chñ, nhÊt lµ d©n chñ ë ph­êng, x· vµ c¸c ®¬n vÞ c¬ së. -Thùc hiÖn nhiÖm vô cñng cè quèc phßng, an ninh, b¶o ®¶m trËt tù kû c­¬ng trong c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ- x· héi. 2-Chñ tr­¬ng cña Nhµ n­íc ViÖt Nam ®èi víi viÖc thu hót vµ gi¶i ng©n nguån vèn ODA. Trong khu«n khæ ®Èy m¹nh sù nghiÖp ®æi míi trong giai ®o¹n c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, nguån vèn ODA vËn ®éng vµ ®i vµo thùc hiÖn cã vai trß quan träng. Chñ tr­¬ng cña ViÖt Nam tiÕp tôc tranh thñ thu hót nguån tµi trî ph¸t triÓn chÝnh thøc song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng. §Æc biÖt ph¶i n©ng cao tèc ®é gi¶i ng©n nguån vèn nµy. Nguån vèn ODA tËp trung chñ yÕu cho viÖc x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ vµ x· héi, n©ng cao tr×nh ®é khoa häc, c«ng nghÖ vµ qu¶n lý, ®ång thêi dµnh mét phÇn tÝn dông ®Çu t­ cho c¸c ngµnh n«ng, l©m, ng­ nghiÖp, s¶n xuÊt hµng tiªu dïng. ­u tiªn dµnh viÖn trî kh«ng hoµn l¹i cho nh÷ng vïng chËm ph¸t triÓn. C¸c dù ¸n sö dông vèn vay ph¶i cã ph­¬ng ¸n tr¶ nî v÷ng ch¾c, x¸c ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm tr¶ nî, kh«ng ®­îc g©y thªm g¸nh nÆng nî nÇn kh«ng tr¶ ®­îc. Ph¶i sö dông nguån vèn ODA cã hiÖu qu¶ b»ng c¸ch t¨ng c­êng kh¶ n¨ng gi¶i ng©n vµ kiÓm tra, qu¶n lý chÆt chÏ, chèng l·ng phÝ tiªu cùc. Thùc hiÖn chñ tr­¬ng thu hót vµ gi¶i ng©n nguån vèn ODA nãi trªn, nh÷ng ph­¬ng h­íng ­u tiªn sö dông nguån lùc nµy lµ: -Ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n, trong ®ã lÊy ch­¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia vÒ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo bao gåm c¶ c«ng t¸c ®Þnh canh ®Þnh c­ vµ hç trî ®ång bµo d©n téc gÆp khã kh¨n lµm träng t©m víi c¸c môc tiªu lµ gi¶m tû lÖ hé ®ãi nghÌo xuèng 7% n¨m 2005, b×nh qu©n mçi n¨m gi¶m 3 v¹n hé nghÌo. -C¸c dù ¸n ODA h­íng vµo néi dung hç trî ph¸t triÓn toµn diÖn n«ng th«n, giao th«ng, thñy lîi, cung cÊp n­íc sinh ho¹t, trång vµ b¶o vÖ rõng, ®iÖn khÝ ho¸, ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng l©m thñy s¶n, x©y dùng c¸c c¶ng c¸ víi hÖ thèng th«ng tin liªn l¹c vµ ph­¬ng tiÖn ®¸nh b¾t ®ñ ®¶m b¶o an toµn cho ng­ d©n, c¶i t¹o vµ x©y dùng míi tr­êng häc, bÖnh viÖn. Ph¸t triÓn tÝn dông n«ng th«n d­íi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau sÏ ®­îc coi träng nh»m t¹o vèn cho ng­êi n«ng d©n ph¸t triÓn s¶n xuÊt, t¨ng thªm thu nhËp. -OAD hç trî c¸c ch­¬ng tr×nh quèc gia d©n sinh x· héi, trong ®ã: +Ch­¬ng tr×nh d©n sè vµ kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh lµm gi¶m tû lÖ sinh hµng n¨m 0,6%, nhÞp ®é t¨ng d©n sè n¨m 2005 d­íi 1,6%. +Ch­¬ng tr×nh thanh to¸n bÖnh x· héi víi môc tiªu n¨m 2005 thanh to¸n triÖt ®Ó bÖnh phong trong c¶ n­íc, thanh to¸n c¸c bÖnh b¹i liÖt, uèn v¸n s¬ sinh, sëi, b¹ch hÇu, ho gµ, khèng chÕ viªm gan B, viªm n·o NhËt B¶n, t¶, th­¬ng hµn. +Ch­¬ng tr×nh n­íc s¹ch vµ vÖ sinh n«ng th«n víi môc tiªu n¨m 2005 ®¶m b¶o 95% d©n sè ®­îc dïng n­íc s¹ch, 85% d©n sè cã hè xÝ hîp vÖ sinh, gióp n«ng d©n t¸i t¹o ph©n bãn h÷u c¬ vµ xö lý chÊt th¶i. +Ch­¬ng tr×nh gi¶i quyÕt viÖc lµm víi môc tiªu hµng n¨m gi¶i quyÕt viÖc lµm cho 1,3 ®Õn 1,35 triÖu lao ®éng, gi¶m tû lÖ thÊt nghiÖp ë thµnh phè xuèng 3%, n©ng quü sö dông lao ®éng ë n«ng th«n lªn 80% vµo n¨m 2005. -C¶i t¹o, n©ng cÊp vµ t¨ng c­êng trang thiÕt bÞ cho c¸c bÖnh viÖn tØnh, thµnh phè. T¨ng c­êng n¨ng lùc cho hÖ thèng y tÕ x·, huyÖn, x©y dùng mét sè xÝ nghiÖp d­îc, t¨ng c­êng n¨ng lùc kiÓm so¸t sö dông thuèc. -Ph¸t triÓn gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, võa t¨ng c­êng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho c«ng t¸c d¹y vµ häc, võa n©ng cao tr×nh ®é gi¸o viªn c¸c cÊp. Chó träng vµ hoµn thiÖn, ph¸t triÓn m¹ng l­íi c¸c tr­êng d¹y nghÒ. Trong khi c¬ së vËt chÊt phôc vô c«ng t¸c d¹y vµ häc trong n­íc ®ang trong qu¸ tr×nh chuÈn bÞ, ph¶i dµnh mét phÇn ODA ®Ó göi sinh viªn ra n­íc ngoµi häc tËp. -TiÕp tôc ph¸t triÓn hÖ thèng cÊp n­íc ë mét sè thµnh phè, thi x· hiÖn ch­a cã dù ¸n. Ph¸t triÓn hÖ thèng tho¸t n­íc, xö lý r¸c th¶i ë mét sè thµnh phè, thÞ x· ®«ng d©n, m«i tr­êng ®ang bÞ « nhiÔm nÆng. -sö dông hiÖu qu¶, ®Èy nhanh tèc ®é gi¶i ng©n ODA, kÕt hîp víi c¸c nguån vèn kh¸c nh­ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi, vèn ®Çu t­ trong n­íc ®Ó tiÕp tôc ph¸t triÓn c¸c nguån ®iÖn, hÖ thèng ®­êng d©y t¶i ®iÖn vµ c¸c tr¹m biÕn thÕ phôc vô nhu cÇu s¶n xuÊt, sinh ho¹t trong t­¬ng lai. Hç trî ph¸t triÓn giao th«ng vËn t¶i, giµnh nguån ODA thÝch ®¸ng ph¸t triÓn c¸c ®­êng nh¸nh, ®­êng x­¬ng c¸ nèi víi c¸c ®­êng quèc lé, ®¶m b¶o giao th«ng th«ng suèt ®Õn c¸c vïng d©n c­, nhÊt lµ vïng s©u, vïng xa. -Sö dông ODA hîp lý kÕt hîp víi c¸c nguån vèn kh¸c (®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi, vèn ®Çu t­ trong n­íc) ®Ó c¶i t¹o, n©ng cÊp vµ x©y míi mét sè c¶ng biÓn, s©n bay phôc vô môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ. -§èi víi th«ng tin liªn l¹c, ­u tiªn sö dông ODA ®Ó ph¸t triÓn viÔn th«ng n«ng th«n. -Dµnh mét phÇn ODA vµo viÖc hç trî ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng (®­êng, hÖ thèng cÊp, tho¸t n­íc; th«ng tin liªn l¹c; nhµ ë d©n c­...) xung quanh c¸c khu c«ng nghiÖp, nhÊt lµ c¸c tØnh cã nhiÒu khã kh¨n, thu nhËp thÊp. Sö dông ODA ®Ó thùc hiÖn nghiªn cøu c¬ b¶n (tæng quan, quy ho¹ch, nghiªn cøu tiÒn kh¶ thi, nghiªn cøu kh¶ thi), chuyÓn giao c«ng nghÖ, ph¸t triÓn thÓ chÕ, t¨ng c­êng n¨ng lùc cña c¸c c¬ quan nghiªn cøu vµ qu¶n lý. -Thu hót vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån vèn ODA cho c¸c c«ng tr×nh c«ng nghiÖp nh»m t¹o nguån vèn thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p c¶i c¸ch doanh nghiÖp, ®Çu t­ theo chiÒu s©u, t¨ng c­êng vµ ®æi míi trang thiÕt bÞ, c«ng nghÖ ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm. ViÖt Nam chñ tr­¬ng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, nguån lùc trong n­íc cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh, nguån lùc bªn ngoµi cã ý nghÜa quan träng vµ nguån vèn ODA ®Õn ®­îc tay ng­êi d©n vµ céng ®ång míi thùc sù trë thµnh chÊt xóc t¸c cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng. 3-Yªu cÇu ®Æt ra ®èi víi viÖc thu hót vµ gi¶i ng©n ODA cña ViÖt Nam thêi gian tíi. Trong nh÷ng n¨m qua, vÒ c¬ b¶n chóng ta ®· t¹o ®­îc nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c«ng cuéc c¶i c¸ch kinh tÕ. 5 n¨m tíi sÏ b¾t ®Çu thêi kú c¶i c¸ch kinh tÕ chiÕn l­îc 10 n¨m (2000-2010) víi nh÷ng yªu cÇu thùc hiÖn toµn diÖn h¬n, s©u vµ m¹nh h¬n, §i vµo nh÷ng vÊn ®Ò míi khã kh¨n vµ phøc t¹p h¬n so víi giai ®o¹n tr­íc. Thªm vµo ®ã lµ nh÷ng ®ßi hái vÒ vèn vµ c«ng nghÖ cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, chóng ta cÇn kho¶ng 9 tû USD vèn ODA ®Ó c©n ®èi cho ®Çu t­ ph¸t triÓn. Do ®ã, nhiÖm vô ®Æt ra lµ trong 5 n¨m 2001-2005 ph¶i thu hót ®­îc 13 tû USD vµ ®­a vµo gi¶i ng©n 10 tû USD. Trong 5 n¨m tíi, nhu cÇu vÒ vèn ODA lµ rÊt lín. Tuy nhiªn, l­îng vèn ODA thu hót cã thÓ sÏ t¨ng kh«ng ®¸ng kÓ. V× vËy, cÇn thùc hiÖn triÖt ®Ó c¸c biÖn ph¸p nh»m ®Èy nhanh tiÕn ®é gi¶i ng©n ODA ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng l·ng phÝ vèn trong khi nÒn kinh tÕ trong n­íc ®ang thiÕu vèn cho ph¸t triÓn. Khi nÒn kinh tÕ t¨ng tr­ëng, mét sè vÊn ®Ò x· héi nh­ ®ãi nghÌo, bÖnh tËt, mï ch÷... ®­îc ®Èy lïi th× nguån vèn ODA kh«ng hoµn l¹i ch¾c ch¾n sÏ gi¶m ®i, l­îng ODA vèn vay sÏ t¨ng lªn. ODA vèn vay lµ mãn nî cña chÝnh phñ. Do ®ã, viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông lµ yªu cÇu cÊp b¸ch nhÊt, kÕt qu¶ míi lµ th­íc ®o ®¸nh gi¸ viÖc sö dông ODA cã hiÖu qu¶ hay kh«ng. V× lý do ®ã, h¬n bao giê hÕt, viÖc sö dông ODA cÇn cã quy ho¹ch tæng thÓ, hîp lý, kh¶o s¸t nhu cÇu vèn cña tõng ngµnh thËt chÝnh x¸c, dù ¸n ph¶i mang tÝnh thiÕt thùc, tr¸nh ®Ó t×nh tr¹ng c«ng tr×nh ®· hoµn thµnh nh­ng kh«ng ®­îc ®­a vµo sö dông hoÆc sö dông víi c«ng suÊt thÊp. ODA kh«ng hoµn l¹i cÇn tËp trung cho viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi. C¬ héi vµ th¸ch thøc cña n­íc ta trong viÖc thu hót vµ gi¶i ng©n nguån vèn ODA thêi gian tíi lµ râ rµng. C¬ héi rÊt thuËn lîi nh­ng th¸ch thøc còng rÊt lín. Chóng ta ph¶i t¨ng c­êng c¸c biÖn ph¸p thóc ®Èy gi¶i ng©n vµ sö dông ODA ®Ó mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ chø kh«ng ph¶i ®Ó thÕ hÖ con ch¸u cßng l­ng tr¶ nî. 4-Dù b¸o kh¶ n¨ng thu hót vµ gi¶i ng©n nguån vèn ODA giai ®o¹n 2001-2005 Tuy ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu lín vÒ kinh tÕ x· héi trong nh÷ng n¨m qua, ViÖt Nam hiÖn vÉn lµ mét trong nh÷ng n­íc nghÌo cña khu vùc vµ thÕ giíi. §©y lµ lîi thÕ cña ViÖt Nam ®èi víi viÖc thu hót nguån vèn nµy, v× ®èi t­îng cung cÊp ODA cña c¸c nhµ tµi trî lµ c¸c n­íc nghÌo, cã møc thu nhËp thÊp. Thêi gian qua, ViÖt Nam ®· cã nh÷ng thµnh c«ng lín trong chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i, vai trß cña n­íc ta trªn tr­êng quèc tÕ ngµy cµng ®­îc n©ng cao. Mét trong nh÷ng thµnh c«ng ®ã lµ chóng ta ®· thu hót ®­îc sù quan t©m cña c¸c nhµ tµi trî quèc tÕ, thÓ hiÖn ë sù gia t¨ng vÒ quy m« tµi trî vµ sè l­îng c¸c nhµ tµi trî ®Õn víi ViÖt Nam. §iÒu nµy cã ¶nh h­ëng tÝch cùc ®Õn kh¶ n¨ng thu hót vµ gi¶i ng©n nguån vèn ODA. Trong giai ®o¹n tíi, ch¾c ch¾n quan hÖ cña ViÖt Nam víi c¸c nhµ tµi trî song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng sÏ tiÕp tôc ®­îc c¶i thiÖn. Dù b¸o trong 5 n¨m tíi, ViÖt Nam cã thÓ vËn ®éng c¸c nhµ tµi trî cung cÊp kho¶ng 16 tû USD, khèi l­îng ODA cam kÕt sÏ t¨ng ®Òu vµ æn ®Þnh h¬n. Víi bµi häc kinh nghiÖm trong viÖc thùc hiÖn ODA trong nh÷ng n¨m qua, ch¾c ch¾n chung ta sÏ c¶i thiÖn ®­îc tû lÖ gi¶i ng©n. NÕu tû lÖ gi¶i ng©n ®¹t 45% th× chóng ta sÏ cã 7,5 tû USD vèn ODA cho giai ®o¹n 2001-2005, trung b×nh mçi n¨m cã 1,5 tû USD. C¬ cÊu ODA trong thêi gian tíi sÏ thay ®æi, viÖn trî kh«ng hoµn l¹i sÏ gi¶m, tËp trung chñ yÕu vµo h×nh thøc ODA vèn vay. Dù kiÕn nh÷ng n¨m tíi, nguån vèn nµy sÏ chiÕm trªn 85% tæng vèn ODA. Khèi l­îng vèn ODA nµy còng ­u tiªn cho lÜnh vùc n¨ng l­îng vµ giao th«ng vËn t¶i. ODA kh«ng hoµn l¹i sÏ tËp trung vµo c¸c vïng n«ng th«n nghÌo, vïng s©u, vïng xa ®Ó ph¸t triÓn n«ng nghiÖp n«ng th«n vµ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. XÐt tõ nhiÒu ph­¬ng diÖn vµ trªn c¬ së xem xÐt thùc tr¹ng gi¶i ng©n ODA ë ViÖt Nam trong thêi gian qua, cã thÓ nhËn xÐt r»ng triÓn väng gi¶i ng©n ODA trong thêi gian tíi sÏ cã b­íc c¶i thiÖn v× nã xuÊt ph¸t tõ lîi Ých cña b¶n th©n quèc gia vµ chóng ta ®ang cã nh÷ng biÖn ph¸p tõng b­íc th¸o gì nh÷ng v­íng m¾c liªn quan ®Õn vÊn ®Ò nµy. II-Nh÷ng biÖn ph¸p ®Èy nhanh tiÕn ®é gi¶i ng©n ë ViÖt Nam Giai ®o¹n 2001-2005 Xung quanh vÊn ®Ò vÒ tèc ®é gi¶i ng©n ®èi víi c¸c dù ¸n sö dông vèn ODA cã nhiÒu ý kiÕn kh¸ tr¸i ng­îc nhau. Theo ®¸nh gi¸ cña c¸c chuyªn gia WB th× tèc ®é gi¶i ng©n vèn ODA nh­ vËy lµ chËm, do ®ã ch­¬ng tr×nh viÖn trî cña WB dµnh cho ViÖt Nam tõ 500 triÖu USD n¨m 1996 xuèng cßn 431 triÖu USD n¨m 1999. Cã thÓ thÊy ch­¬ng tr×nh viÖn trî cña WB ®ang cã xu h­íng thu hÑp l¹i. Trong n¨m 2000, WB dù b¸o t×nh h×nh gi¶i ng©n sÏ kh«ng cã nhiÒu c¶i thiÖn so víi nh÷ng n¨m qua. Tr¸i ng­îc víi quan ®iÓm cña WB, ®¹i diÖn cña Ng©n hµng hîp t¸c vµ ®Çu t­ NhËt B¶n l¹i tá ra l¹c quan vÒ tèc ®é gi¶i ng©n ODA vµ dù tÝnh r»ng trong n¨m 2000, møc gi¶i ng©n c¸c kho¶n cam kÕt cña NhËt B¶n cho ViÖt Nam sÏ ®¹t 700 triÖu USD, gÊp ba lÇn n¨m 1999. Tuy nhiªn xÐt tõ khÝa c¹nh ng­êi sö dông vèn ODA, cô thÓ lµ trong c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n ë ViÖt Nam th× ph¶i thõa nhËn r»ng tèc ®é gi¶i ng©n nguån vèn ODA trong nh÷ng n¨m qua lµ rÊt chËm. Sù chËm trÔ nµy kh«ng chØ do phÝa ViÖt Nam g©y ra mµ cßn ë c¶ phÝa c¸c nhµ tµi trî. Tõ n¨m 1993 ®Õn nay, ViÖt Nam ®· tiÕp nhËn nguån vèn ODA cña 45 nhµ tµi trî kh¸c nhau, trong khi m«i tr­êng ph¸p lý cña n­íc ta ch­a ®ång bé, n¨ng lùc c¸n bé cßn h¹n chÕ mµ ph¶i tiÕp nhËn 45 quy ®Þnh kh¸c nhau vÒ quy tr×nh thñ tôc gi¶i ng©n, tû lÖ vèn ®èi øng... cña c¸c nhµ tµi trî th× viÖc chËm trÔ tèc ®é gi¶i ng©n t¹i mét sè dù ¸n lµ kh«ng thÓ tr¸nh khái. §Ó n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ sö dông nguån vèn ODA trong nh÷ng n¨m tíi cÇn ph¶i tiÕn hµnh nh÷ng gi¶i ph¸p mang tÝnh toµn diÖn sau: 1-§ång bé ho¸ khung ph¸p lý cña ViÖt Nam cho viÖc thùc hiÖn ODA Sù thiÕu ®ång bé, thiÕu chÆt chÏ trong néi dung cña mét sè v¨n b¶n ph¸p lý liªn quan ®Õn qu¶n lý vµ sö dông nguån vèn ODA lµ nguyªn nh©n chÝnh g©y trë ng¹i trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c dù ¸n vµ hiÖu qu¶ sö dông cña nguån vèn nµy. Nh÷ng quy ®Þnh trong viÖc ®Êu thÇu, xÐt thÇu ®ang g©y ra nh÷ng trë ng¹i kh«ng nhá cho qóa tr×nh thùc hiÖn dù ¸n. VÒ vÊn ®Ò ®ång bé khung ph¸p lý liªn quan ®Õn nguån vèn ODA cßn ph¶i kÓ ®Õn NghÞ ®Þnh 22/CP vÒ ®Òn bï, gi¶i phãng mÆt b»ng. §©y lµ v¨n b¶n cã 7 néi dung cÇn söa ®æi cho phï hîp víi thùc tÕ. C«ng t¸c ®Òn bï, gi¶i phãng mÆt b»ng lµ mét trong nh÷ng kh©u phøc t¹p trong qu¸ tr×nh triÓn khai c¸c dù ¸n ODA ë c¸c lÜnh vùc kh¸c nhau. Trong khi ®ã, NghÞ ®Þnh 22 quy ®Þnh ®Òn bï ch­a ®­îc cô thÓ, ch­a thèng nhÊt víi c¸c v¨n b¶n vÒ thu tiÒn sö dông ®Êt dÉn ®Õn c¸c c¸ch hiÓu kh¸c nhau gi÷a c¸c dù ¸n. Thªm vµo ®ã c«ng t¸c qu¶n lý ®Êt ®ai gi÷a c¸c ®Þa ph­¬ng ch­a ®ång bé khiÕn chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng lóng tóng trong viÖc lËp ®Òn bï, g©y khã kh¨n cho viÖc triÓn khai gi¶i phãng mÆt b»ng cña c¸c dù ¸n. Thùc tÕ ®ßi hái Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­, Bé Tµi chÝnh cïng c¸c ban ngµnh chøc n¨ng cÇn cã nh÷ng cuéc tiÕp xóc, trao ®æi víi c¸c nhµ tµi trî vµ th«ng qua Héi nghÞ nh÷ng nhµ tµi trî cho ViÖt Nam hµng n¨m ®Ó xóc tiÕn qóa tr×nh lµm hµi hoµ thñ tôc liªn quan ®Õn ODA ë c¶ hai phÝa. Sù hµi hoµ trong c¸c thñ tôc cña c¶ hai phÝa cã thÓ kh¾c phôc sù chËm chÔ trong tèc ®é gi¶i ng©n nguån vèn ODA mét c¸ch tÝch cùc. C¸c nhµ tµi trî chØ nªn thèng nhÊt víi ChÝnh phñ vÒ c¸c quy ®Þnh cã tÝnh chung nhÊt, c¸c chi tiÕt cô thÓ nªn giao quyÒn cho c¸c ®Þa ph­¬ng thèng nhÊt ®Ó phï hîp víi c¸c ®Æc thï cña hä, h¹n chÕ ®­îc nh÷ng v­íng m¾c trong qu¸ tr×nh triÓn khai dù ¸n sau nµy. ViÖc bæ sung, söa ®æi khung ph¸p lý cÇn sù phèi hîp gi÷a Ban qu¶n lý dù ¸n t¹i c¸c ®Þa ph­¬ng, c¸c tØnh cã dù ¸n khi ®­a ra nh÷ng v­íng m¾c trong qu¸ tr×nh triÓn khai dù ¸n ®Ó c¸c c¬ quan chøc n¨ng nh­ Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­, Bé Tµi chÝnh, Ng©n hµng Nhµ n­íc, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i phôc vô c«ng t¸c gi¶i ng©n... cã thÓ tiÕn hµnh söa ®æi, bæ sung c¸c v¨n b¶n ph¸p quy mét c¸ch ®ång bé, toµn diÖn. 2-VÒ chÝnh s¸ch thuÕ Theo ®¸nh gi¸ cña c¸c dù ¸n sö dông vèn ODA, v­íng m¾c lín nhÊt trong kh©u gi¶i ng©n ODA lµ thñ tôc cña phÝa ViÖt Nam, trong ®ã thñ tôc h¶i quan, ®Æc biÖt lµ chÝnh s¸ch thuÕ ®ang ®­îc xem lµ kh©u cÇn ph¶i chÊn chØnh ngay ®Ó thóc ®Èy ®­îc tèc ®é gi¶i ng©n ODA trong thêi gian tíi. trªn thùc tÕ, chØ trõ nh÷ng dù ¸n ODA ë d¹ng viÖn trî kh«ng hoµn l¹i míi ®­îc miÔn thuÕ hµng hãa ( bao gåm c¶ thuÕ nhËp khÈu vµ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng), cßn c¸c dù ¸n vay l¹i tõ phÝa ChÝnh phñ th× tiÒn thuÕ cho c¸c hµng ho¸ thuéc dù ¸n ®Òu ®­îc gi¶i ng©n tõ nguån vèn ®èi øng, lÊy tõ ng©n s¸ch Nhµ n­íc. Do ®ã, viÖc ®¸nh thuÕ hµng ho¸ c¸c dù ¸n sö dông vèn ODA thùc chÊt lµ "lÊy tõ tói nµy bá sang tói kia" cña Nhµ n­íc. Trong khi ®ã, Bé Tµi chÝnh cho r»ng viÖc ®¸nh thuÕ lµ nguyªn t¾c cña mét nÒn kinh tÕ hoµn h¶o, v× thÕ ch­a thÓ xÕp c¸c dù ¸n ODA lµ mét ngo¹i lÖ. Do ®ã mét gi¶i ph¸p cÇn lµm tr­íc m¾t lµ ¸p dông h×nh thøc ghi thu- ghi chi trong viÖc ®¸nh thuÕ hµng ho¸ nhËp khÈu phôc vô c¸c dù ¸n sö dông nguån vèn ODA, tiÕn tíi ®Ò nghÞ Bé Tµi chÝnh miÔn thuÕ nhËp khÈu, VAT ®èi víi c¸c hµng ho¸ nhËp khÈu cña dù ¸n. 3-Rót ng¾n thêi gian phª duyÖt vµ thÈm ®Þnh dù ¸n -HiÖn nay, quy ®Þnh vÒ tr×nh tù vµ thñ tôc xÐt duyÖt dù ¸n cña phÝa ViÖt Nam vµ phÝa n­íc ngoµi cßn r­êm rµ, ph¶i qua nhiÒu b­íc, nhiÒu cÊp xÐt duyÖt nªn giai ®o¹n chuÈn bÞ dù ¸n th­êng kÐo dµi. §©y chÝnh lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n lµm cho tiÕn ®é gi¶i ng©n nguån vèn ODA trong thêi gian qua chËm. H¬n n÷a, thñ tôc hµnh chÝnh cña c¸c c¬ quan Nhµ n­íc cßn chËm ®æi míi, thiÕu triÖt ®Ó nªn cßn t×nh tr¹ng chËm trÔ ë mçi kh©u, ®Æc biÖt lµ c¸c kh©u: thÈm ®Þnh vµ phª duyÖt nghiªn cøu kh¶ thi, phª duyÖt ®Ó triÓn khai c¸c h¹ng môc sö dông vèn d­ sau ®Êu thÇu. Do vËy, ®ßi hái ph¶i ®æi míi c«ng t¸c thÈm ®Þnh vµ phª duyÖt dù ¸n sao cho rót ng¾n ®­îc thêi gian mµ vÉn ®¶m b¶o ®­îc chÊt l­îng cña viÖc thÈm ®Þnh, gãp phÇn thóc ®Èy gi¶i ng©n. CÇn tinh gi¶m thñ tôc hµnh chÝnh, cã sù ph©n cÊp thÈm ®Þnh râ rµng ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña bé phËn nµy. Cã nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ vÒ thêi gian thÈm ®Þnh, phª duyÖt ®èi víi tõng lo¹i dù ¸n. §ång thêi, trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh nÕu ph¸t hiÖn nh÷ng néi dung cßn thiÕu hay ch­a phï hîp th× c¬ quan thÈm ®Þnh ph¶i cã tr¸ch nhiÖm th«ng b¸o ngay cho ng­êi lËp dù ¸n ®Ó hä cã biÖn ph¸p ®iÒu chØnh kÞp thêi. 4-C¶i tiÕn c«ng t¸c ®Êu thÇu, xÐt thÇu Qua thùc tÕ triÓn khai, c¸c quan chøc ChÝnh phñ, c¸c nhµ tµi trî còng nh­ c¸c ban qu¶n lý dù ¸n (QLDA) ®Òu cho r»ng cÇn ph¶i chØnh söa c¸c v¨n b¶n ®ã v× gi÷a chóng cã sù thiÕu ®ång bé, ch­a s¸t thùc tÕ vµ ch­a hµi hoµ víi quy tr×nh thñ tôc cña bªn tµi trî. Riªng víi Quy chÕ §Êu thÇu 88/CP vµ Quy chÕ qu¶n lý §Çu t­ 52/CP, Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­, c¸c ban qu¶n lý dù ¸n vµ c¸c nhµ tµi trî ®Òu thõa nhËn r»ng cã sù thiÕu nhÊt qu¸n trong hai quy ®Þnh nµy, ch¼ng h¹n nh­ quy ®Þnh mang tÝnh nguyªn t¾c vÒ lùa chän nhµ thÇu ch­a phï hîp víi ®Æc thï cña tõng dù ¸n, c¸c néi dung vÒ qu¶n lý ®Êu thÇu vµ chØ ®Þnh thÇu cßn nhiÒu ®iÓm ch­a ®ång nhÊt khiÕn viÖc thùc hiÖn dù ¸n gÆp ph¶i nh÷ng v­íng m¾c kh«ng ®¸ng cã, nh÷ng quy ®Þnh vÒ n¨ng lùc cöa c¸c nhµ thÇu ch­a s¸t thùc tÕ g©y khã kh¨n cho c¸c nhµ thÇu trong n­íc khi muèn ®Êu thÇu. Do ®ã, söa ®æi, bæ sung mét sè quy ®Þnh trong NghÞ ®Þnh 52/CP vµ NghÞ ®Þnh 88/CP sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¶ nhµ ®Çu t­ trong vµ ngoµi. Theo dù kiÕn, ChÝnh phñ sÏ söa ®æi quy ®Þnh ®èi víi nh÷ng dù ¸n cã gi¸ trÞ d­íi 1 tû ®ång vµ c¸c gãi thÇu t­ vÊn d­íi 500 triÖu ®ång ®­îc ¸p dông h×nh thøc chØ ®Þnh thÇu, sù thay ®æi nµy còng t¹o ra sù th«ng tho¸ng h¬n trong c¸c v¨n b¶n ph¸p quy vÒ quy chÕ ®Êu thÇu cña ViÖt Nam. 5-ChÝnh s¸ch vµ c«ng t¸c ®Òn bï, gi¶i phãng mÆt b»ng D­íi ®©y lµ mét sè néi dung chñ yÕu cÇn sím ®­îc söa ®æi, bæ sung: (1) CÇn lµm râ h¬n nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó ®­îc ®Òn bï thiÖt h¹i vÒ ®Êt, nhÊt lµ c¸c tr­êng hîp ®Êt sö dông æn ®Þnh tr­íc ngµy 8/1/1998. CÇn cã quy ®Þnh râ thêi ®iÓm sö dông ®Êt ®Ó ®¶m b¶o kh«ng vi ph¹m quy ho¹ch cña cÊp cã thÈm quyÒn phª duyÖt vµ ®· c«ng bè hoÆc kh«ng vi ph¹m hµnh lang b¶o vÖ c«ng tr×nh. Kh«ng lÊn chiÕm ®Êt tr¸i ph¸p luËt. §ång thêi cã quy ®Þnh râ rµng vÒ thêi ®iÓm x¸c nhËn cña UBND x·, ph­êng, thÞ trÊn cho ng­êi sö dông ®Êt cã giÊy tê mua b¸n, chuyÓn nh­îng quyÒn sö dông ®Êt. Nh÷ng quy ®Þnh nµy sÏ theo h­íng thõa nhËn thùc tÕ sö dông ®Êt qua c¸c giai ®o¹n kh¸c nhau: c¶i c¸ch ruéng ®Êt, c¶i t¹o c«ng th­¬ng nghiÖp, c¶i t¹o n«ng nghiÖp... (2) Cã quy ®Þnh cô thÓ vÒ møc ®Êt ë ®­îc ®Òn bï thiÖt h¹i. §©y lµ vÊn ®Ò hÖ träng vµ cã nhiÒu ý kiÕn kh¸c nhau, cßn nhiÒu khiÕu kiÖn tõ nh©n d©n, cßn nhiÒu ý kiÕn tõ chÝnh quyÒn c¸c cÊp. (3) §èi víi viÖc tÝnh gi¸ ®Êt ®Òn bï, nªn bá hÖ sè k vµ thùc hiÖn viÖc tÝnh gi¸ ®Êt ®Òn bï phï hîp víi kh¶ n¨ng sinh lêi hoÆc chuyÓn nh­îng quyÒn sö dông ®Êt t¹i ®Þa ph­¬ng. Gi¸ tÝnh ®Êt ®Òn bï do UBND tØnh quyÕt ®Þnh ®Ó ®¶m b¶o vai trß ®¹i diÖn quyÒn së h÷u toµn d©n vÒ ®Êt ®ai. Tuy nhiªn, cÇn cho phÐp UBND tØnh dùa trªn quy ®Þnh cña ChÝnh phñ vÒ gi¸ ®Êt khi quy ®Þnh ®ã ®· phï hîp víi kh¶ n¨ng sinh lîi hoÆc gi¸ chuyÓn nh­îng thùc tÕ cña ®Êt ®ai ®Ó lµm gi¸ ®Êt tÝnh ®Òn bï thiÖt h¹i ë ®Þa ph­¬ng ®Ó gi¶m c«ng viÖc cho ®Þa ph­¬ng. (4) §èi víi viÖc ®Òn bï thiÖt h¹i vÒ tµi s¶n, cÇn cã quy ®Þnh thèng nhÊt víi NghÞ ®Þnh 22/1998/N§-CP. §ã lµ ®Òn bï 100% gi¸ x©y dùng ®èi víi nhµ cÊp bèn v× lo¹i nhµ nµy chñ yÕu lµ cña c¸c ®èi t­îng nghÌo nªn cÇn ®­îc ­u tiªn ®Ó hä cã thÓ t¸i t¹o l¹i ng«i nhµ míi víi tiªu chuÈn kü thuËt t­¬ng ®­¬ng. §ång thêi, ph¶i cã quy ®Þnh râ vÒ viÖc ®Òn bï theo møc thiÖt h¹i thùc tÕ cho nhµ tõ cÊp ba trë lªn ®Ó ®¶m b¶o cho møc ®Òn bï phï hîp víi nh÷ng thiÖt h¹i mµ ng­êi cã ®Êt bÞ thu håi. (5) CÇn ®­a mét sè néi dung c¬ b¶n cña chÝnh s¸ch t¸i ®Þnh c­ vµo NghÞ ®Þnh bao gåm c¸c quy ®Þnh ®· cã cña NghÞ ®Þnh 22/1998/N§-CP vµ bæ sung thªm nh÷ng quy ®Þnh vÒ: QuyÒn vµ nghÜa vô cña ng­êi bÞ thu håi ®Êt ph¶i di chuyÓn ®Õn n¬i ë míi; §iÒu kiÖn b¾t buéc vÒ c¬ s¬ h¹ tÇng, nhÊt lµ tr­êng häc vµ c¬ së kh¸m ch÷a bÖnh t¹i khu t¸i ®Þnh c­ vµ c¸c c«ng tr×nh phóc lîi kh¸c phôc vô ®êi sèng nh©n d©n; C«ng khai ph­¬ng ¸n bè trÝ ®Êt ë, nhµ ë t¹i n¬i t¸i ®Þnh c­ nh»m ph¸t huy tinh thÇn d©n chñ t¹i c¬ së vµ tr¸nh sù ¸p ®Æt tõ phÝa Nhµ n­íc; §Ò ra nguyªn t¾c bè trÝ nhµ ë t¹i n¬i t¸i ®Þnh c­ ®èi víi nhµ nhiÒu tÇng, nhiÒu c¨n hé ®Ó lµm c¨n cø thùc hiÖn. (6)CÇn bæ sung mét sè néi dung cô thÓ vÒ héi ®ång ®Òn bï vµ héi ®ång thÈm ®Þnh nh»m xö lý nh÷ng v­íng m¾c trong qu¸ tr×nh tæ chøc thùc hiÖn, cô thÓ nh­ sau: -N©ng cao vai trß cña chñ dù ¸n trong viÖc lËp, tr×nh duyÖt vµ thùc hiÖn ph­¬ng ¸n ®Òn bï, gi¶i phãng mÆt b»ng. §èi víi dù ¸n ph¶i thµnh lËp héi ®ång ®Òn bï thiÖt h¹i, gi¶i phãng mÆt b»ng cÊp tØnh th× l·nh ®¹o së chñ qu¶n cña dù ¸n ph¶i lµ phã chñ tÞch th­êng trùc ®Ó trùc tiÕp chØ ®¹o chñ dù ¸n trong viÖc lËp vµ thùc hiÖn ph­¬ng ¸n ®Òn bï, gi¶i phãng mÆt b»ng. -Bæ sung nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ vÒ nguyªn t¾c lµm viÖc cña héi ®ång còng nh­ tr¸ch nhiÖm cña mét sè thµnh viªn trong héi ®ång ®Òn bï, gi¶i phãng mÆt b»ng nh­ chñ tÞch héi ®ång, chñ dù ¸n, ®¹i diÖn cña nh÷ng ng­êi bÞ thu håi ®Êt. -Cã quy ®Þnh cô thÓ vÒ néi dung thÈm ®Þnh còng nh­ tr¸ch nhiÖm cña héi ®ång thÈm ®Þnh cÊp tØnh trong viÖc ®¶m b¶o thêi gian thÈm ®Þnh nh»m ®Èy nhanh tiÕn ®é tr×nh duyÖt vµ thùc hiÖn ph­¬ng ¸n ®Òn bï còng nh­ tr¸ch nhiÖm cô thÓ cña tõng thµnh viªn héi ®ång. -Cã quy ®Þnh cô thÓ vÒ néi dung thÈm ®Þnh còng nh­ tr¸ch nhiÖm cña héi ®ång thÈm ®Þnh cÊp tØnh trong viÖc ®¶m b¶o thêi gian thÈm ®Þnh nh»m ®Èy nhanh tiÕn ®é tr×nh duyÖt vµ thùc hiÖn ph­¬ng ¸n ®Òn bï còng nh­ tr¸ch nhiÖm cô thÓ cña tõng thµnh viªn héi ®ång. 6-ChuÈn bÞ tèt vèn ®èi øng Vèn ®èi øng lµ mét phÇn tµi chÝnh quan träng vµ nhiÒu khi lµ ®iÒu kiÖn cung cÊp vèn ODA cña c¸c nhµ tµi trî. Vèn ®èi øng cã thÓ hiÓu lµ phÇn ®ãng gãp tµi chÝnh cña phÝa ViÖt Nam trong c¸c dù ¸n sö dông nguån vèn ODA. Nh×n chung, c¸c nhµ tµi trî kh«ng bao giê cung cÊp toµn bé sè vèn cho c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n. Tuy nhiªn, viÖc quy ®Þnh l­îng vèn ®èi øng vµ tiÕn tr×nh gi¶i ng©n kh«ng cè ®Þnh mét c¸ch cøng nh¾c mµ tuú thuéc vµo c«ng t¸c ®µm ph¸n gi÷a hai bªn. ChuÈn bÞ tèt vèn ®èi øng lµ mét kh©u quan träng trong tiÕn tr×nh thóc ®Èy tèc ®é gi¶i ng©n. C¸c nhµ tµi trî bao giê còng ®ßi hái mét kho¶n vèn ®èi øng cña phÝa ViÖt Nam nh»m b¶o ®¶m tÝnh hiÖu qu¶ cña viÖc sö dông nguån vèn ODA mµ hä cung cÊp. §iÒu nµy g©y khã kh¨n cho viÖc gi¶i ng©n, nh­ng lîi Ých mµ nã mang l¹i lµ rÊt lín vµ vÒ l©u dµi, thÓ hiÖn thiªn chÝ cña c¸c nhµ tµi trî dµnh cho ViÖt Nam. HiÖn nay, ngoµi c¸c dù ¸n nhãm A ®­îc ChÝnh phñ quan t©m gi¶i quyÕt, ®Þa ph­¬ng ph¶i tù c©n ®èi nguån vèn ®èi øng hµng n¨m. §iÒu nµy lµm cho mét sè tØnh, thµnh phè lóng tóng bëi phÇn vèn ®­îc giao ph¶i c©n ®èi n»m ngoµi kh¶ n¨ng cña hä. V× vËy, ChÝnh phñ cÇn cã sù chØ ®¹o vÒ h­íng gi¶i quyÕt cho c¸c tØnh, thµnh phè gÆp khã kh¨n. VÒ phÝa ®Þa ph­¬ng, cÇn thµnh lËp Quü ph¸t triÓn vµ cã kÕ ho¹ch chi tiÕt hµng n¨m vÒ cÊp vµ qu¶n lý tèt nguån vèn ®èi øng cho c¸c dù ¸n ODA ®· ®­îc ph©n cÊp qu¶n lý trùc tiÕp. 7-Thñ tôc gi¶i ng©n cho c¸c dù ¸n TiÕp tôc c¶i thiÖn thñ tôc vµ tr×nh tù gi¶i ng©n cho c¸c dù ¸n ODA ®· quy ®Þnh trong NghÞ ®Þnh 87/CP sao cho phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ lµ trong vßng 56 ngµy. HiÖn nay tr×nh tù vµ thñ tôc thanh to¸n cßn r­êm rµ, tèn nhiÒu thêi gian. §· cã mét sè nhµ thÇu yªu cÇu chñ dù ¸n thanh to¸n tr¶ chËm, ®iÒu nµy sÏ g©y khã kh¨n lín cho chñ dù ¸n vµ thiÖt h¹i cho Nhµ n­íc. §èi víi mét sè dù ¸n do ph¶i chê phª duyÖt bæ sung gi¸ trÞ hîp ®ång nªn mét sè khèi l­îng ®· hoµn thµnh kh«ng ®­îc gi¶i ng©n g©y khã kh¨n cho nhµ thÇu. Ban hµnh chÕ ®é, chÝnh s¸ch ®Æc thï riªng vÒ thñ tôc vµ tr×nh tù gi¶i ng©n ®Ó ®Æc biÖt ®èi xö víi mét sè dù ¸n gÆp nhiÒu khã kh¨n song vÉn ph¶i ®¶m b¶o tÝnh c«ng b»ng vµ minh b¹ch. HiÖn nay, c¸c quy ®Þnh vÒ thñ tôc vµ tr×nh tù gi¶i ng©n vÉn mang tÝnh chung chung, ch­a l­êng tr­íc ®­îc nh÷ng khã kh¨n cña chñ ®Çu t­ vµ Ban qu¶n lý dù ¸n. Rµ so¸t l¹i c¸c thñ tôc tµi chÝnh trong n­íc, ®Æc biÖt lµ thñ tôc rót vèn nh»m c¶i tiÕn thñ tôc rót vèn theo h­íng gi¶m phiÒn hµ trong qu¸ tr×nh nµy. Quy ®Þnh vÒ viÖc më mét tµi kho¶n riªng phôc vô c«ng t¸c lËp ®Ò c­¬ng vµ x©y dùng b¸o c¸o tiÒn kh¶ thi, b¸o c¸o kh¶ thi cho dù ¸n, v× hiÖn nay nguån kinh phÝ nµy hÇu nh­ kh«ng ®­îc cÊp, ¶nh h­ëng rÊt nhiÒu ®Õn tiÕn ®é gi¶i ng©n nguån vèn ODA. 8-Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cho c¸c dù ¸n ODA, x©y dùng quy chuÈn, tiÕn tíi chuyªn nghiÖp ho¸ c¸c Ban QLDA Trong nh÷ng n¨m tíi ®©y, viÖc n©ng cao tr×nh ®é cho ®éi ngò c¸n bé dù ¸n lµ mét trong nh÷ng viÖc cÇn lµm ngay. Chóng ta cã thÓ mêi c¸c chuyªn gia trong vµ ngoµi n­íc tíi ®µo t¹o, tËp huÊn c«ng viÖc cña dù ¸n cho c¸n bé d­íi h×nh thøc ®µo t¹o ng¾n ngµy theo kiÓu tËp trung hoÆc ®µo t¹o ngay t¹i c¬ së lµm viÖc ®èi víi mét sè nghiÖp vô ®Æc thï cña dù ¸n. VÒ l©u dµi, cÇn chuÈn ho¸ tr×nh ®é c¸n bé thùc hiÖn dù ¸n ph¶i cã tr×nh ®é ®¹i häc trë lªn vµ th«ng th¹o ngo¹i ng÷ ®Ó cã thÓ hoµn thµnh nhanh chãng, chÝnh x¸c c¸c c«ng viÖc cña dù ¸n. Song song víi qu¸ tr×nh söa ®æi, bæ sung c¸c quy ®Þnh mang tÝnh ph¸p quy trong lÜnh vùc qu¶n lý vµ sö dông nguån vèn ODA, viÖc x©y dùng, chuÈn ho¸ c¸c Ban QLDA sö dông vèn ODA còng cÇn ph¶i ®­îc coi träng. §Ó ho¹t ®éng hiÖu qu¶, c¸c Ban QLDA cÇn ph¶i ®­îc trang bÞ nh÷ng trang thiÕt bÞ v¨n phßng, ph­¬ng tiÖn th«ng tin liªn l¹c cÇn thiÕt. §èi víi nh÷ng dù ¸n cã quy m« lín, sè l­îng c¸c dù ¸n ®¬n vÞ nhiÒu th× cÇn duy tr× mét Ban QLDA trung ­¬ng cã nhiÖm vô qu¶n lý, gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña c¸c dù ¸n thµnh viªn. Ngoµi ra Ban QLDA trung ­¬ng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc c¸c c¬ quan qu¶n lý vèn ODA cña ChÝnh phñ vÒ tiÕn ®é triÓn khai thùc hiÖn dù ¸n còng nh­ nh÷ng tr¸ch nhiÖm liªn ®íi kh¸c. kÕt luËn Qua h¬n 10 n¨m ®æi míi, ViÖt Nam ®· nhËn ®­îc sù ñng hé v« cïng to lín cña b¹n bÌ trªn thÕ giíi, mét trong nh÷ng thiÖn chÝ ®ã lµ nguån vèn ODA mµ c¸c nhµ tµi trî ®· dµnh cho ViÖt Nam. Vèn ODA thùc hiÖn ®· gãp phÇn quan träng vµo ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ- x· héi, trong ®ã mét sè dù ¸n ®· hoµn thµnh vµ ph¸t huy t¸c dông tÝch cùc phôc vô sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi cña ®Êt n­íc. C¸c vÊn ®Ò x· héi ®­îc quan t©m h¬n. C¸c ngµnh, ®Þa ph­¬ng ®­îc ®¸p øng mét phÇn nhu cÇu vèn phôc vô ®Çu t­ ph¸t triÓn. Qua viÖc thùc hiÖn dù ¸n, nhiÒu c¸n bé ViÖt Nam ®­îc n©ng cao tr×nh ®é vµ tr­ëng thµnh tr«ng thÊy. Bªn c¹nh nh÷ng thµnh c«ng, møc gi¶i ng©n thÊp trong nh÷ng n¨m qua lu«n lµ mét th¸ch thøc lín vµ ch­a ®­îc gi¶i quyÕt tèt. Muèn sö dông nguån vèn nµy hiÖu qu¶ h¬n, chóng ta cÇn tËp trung gi¶i quyÕt tån t¹i nµy. §­îc sù tËn t×nh gióp ®ì cña gi¸o viªn h­íng dÉn Vò C­¬ng, c¸n bé h­íng dÉn NguyÔn Thanh H­¬ng vµ c¸c c«, c¸c chó ë V¨n phßng ThÈm ®Þnh cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­, t«i ®· hoµn thµnh " luËn v¨n tèt nghiÖp " cña m×nh víi mong muèn sÏ gãp phÇn vµo viÖc ®Ò ra c¸c gi¶i ph¸p nh»m thóc ®Èy tiÕn ®é gi¶i ng©n nguån vèn ODA. MÆc dï ®· cã nhiÒu cè g¾ng, nh­ng do sù hiÓu biÕt vµ n¨ng lùc cßn h¹n chÕ nªn bµi viÕt kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. T«i rÊt mong nhËn ®­îc nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp cña nh÷ng ai quan t©m ®Õn vÊn ®Ò gi¶i ng©n nguån vèn ODA. danh môc tµi liÖu tham kh¶o T×nh h×nh tæng quan vÒ viÖn trî ph¸t triÓn chÝnh thøc t¹i ViÖt Nam, b¸o c¸o cña Ch­¬ng tr×nh Ph¸t triÓn LHQ t¹i ViÖt Nam (UNDP) xuÊt b¶n n¨m 1999. §¸nh gi¸ viÖn trî, B¸o c¸o nghiªn cøu chÝnh s¸ch cña Ng©n hµng ThÕ giíi xuÊt b¶n n¨m 1999. Nguån vèn ODA vµ c¸c vïng kinh tÕ, Vô Kinh tÕ ®èi ngo¹i- Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ xuÊt b¶n n¨m 2000. C¸c v¨n b¶n ph¸p luËt : NghÞ ®Þnh 87/CP ban hµnh ngµy 5-8-1997. NghÞ ®Þnh 22/1998/ N§-CP ban hµnh ngµy 24-4-1998. NghÞ ®Þnh 88/1999/ N§-CP ban hµnh ngµy 1-9-1999. Th«ng t­ sè 15-1997/ TT-BKH ban hµnh ngµy 24-10-1997 Th«ng t­ liªn tÞch sè 81/1998/TTLT-BTC-NHNN ban hµnh ngµy 17-6-1998. T¹p chÝ Tin kinh tÕ - x· héi c¸c sè 47,48/1999; 17,18,30,39/2000. T¹p chÝ Kinh tÕ vµ dù b¸o sè 2,10+11/2000. Thêi b¸o Kinh tÕ ViÖt Nam sè 1/2000. Thêi b¸o Tµi chÝnh ViÖt Nam sè 33,134/2000. T¹p chÝ Kinh tÕ ph¸t triÓn sè 37,42/2000. T¹p chÝ Nghiªn cøu kinh tÕ sè 9/2000. T¹p chÝ Con sè vµ sù kiÖn sè 1+2/2001.