Đề tài Những khiếm khuyết của thị trường cạnh tranh và giải pháp của chính phủ

ể ẳ ị ạ ị ủ ệ h th ng thoát n c ch a đáp ng đ c nhu c u phát tri n kinh t ,ệ ố ướ ư ứ ươ ầ ể ế xã h i. Ph n l n h th ng là chung cho thoát n c m a và c n cộ ầ ớ ệ ố ướ ư ả ướ th i, đ c xây d ng trên đ a hình t nhiên, n c t ch y và đ d cả ươ ự ị ự ướ ự ả ộ ố th y l c th p. Cho đ n nay, ch a đô th nào có đ c tr m x lýủ ự ấ ế ư ị ươ ạ ử n c th i sinh ho t. Cũng nh h th ng c p n c, h th ng thoátướ ả ạ ư ệ ố ấ ướ ệ ố n c c a các thành ph l n m i ch đáp ng đ c 60% nhu c u,ướ ủ ố ớ ớ ỉ ứ ươ ầ trong khi các đô th khác ph m vi ph c v ch đ t 20 - 25%. Theoị ạ ụ ụ ỉ ạ đánh giá c a các công ty thoát n c, môi tr ng đô th t i các đ aủ ướ ườ ị ạ ị ph ng hi n nay, 50% tuy n c ng đã b h h ng, 30% tuy n c ngươ ệ ế ố ị ư ỏ ế ố cũ b xu ng c p, ch kho ng 20% tuy n c ng m i xây d ng là cònị ố ấ ỉ ả ế ố ớ ự t t.ố 4. Tác đ ngộ 13 Ki m khuy t c a th tr ng c nh tranh và gi i pháp c a chính phế ế ủ ị ườ ạ ả ủ ủ Hàng hào công công là đòi h i thi t y u c a xã h i loài ng i,ỏ ế ế ủ ộ ườ s thi u h t hàng hóa công c ng mang đ n nhi u tác đ ng tiêu c cự ế ụ ộ ế ề ộ ự đ i v i n n kinh t , xã h i, con ng i… ố ớ ề ế ộ ườ − Đ i v i n n kinh t :ố ớ ề ế s thi u h t hàng hóa công c ng đ c bi tự ế ụ ộ ặ ệ trong lĩnh v c giao thông làm cho l u thông hàng hóa b ng ngự ư ị ư tr gây ra nh ng t n th t to l n cho n n khinh t . Theo báo cáoệ ư ổ ấ ớ ề ế c a ủ Vi n Giao thông v n t i M , khi nghiên c u 85 khu v cệ ậ ả ỹ ứ ự trong n c năm 2003 thì t ng t n th t do t c ngh n giao thôngướ ổ ổ ấ ắ ẽ gây ra đã lên đ n kho ng 63 t USD v i h n 3,7 t gi ch m trế ả ỷ ớ ơ ỉ ờ ậ ễ và 2,3 t ga-lông nhiên li u hao phí do t c ngh n. Ngoài ra, nhỉ ệ ắ ẽ ả h ng c a vi c giao hàng không đúng h n, l các cu c h p vàưở ủ ệ ạ ỡ ộ ọ các tác đ ng khác còn ch a đ c tính đ n.ộ ư ươ ế − Đ i v i xã h i, con ng i:ố ớ ộ ườ  S thi u h t hàng hóa và các d ch v công c ng ki n ch tự ế ụ ị ụ ộ ế ấ l ng cu c s ng con ng i b gi m sút: Thi u tr ng h c,ươ ộ ố ườ ị ả ế ườ ọ nhi u h c sinh mi n núi không đ c đ n tr ng, trình đề ọ ề ươ ế ườ ộ h c v n th p. Thi u c s y tê, d n đ n s c kh e ng i dânọ ấ ấ ế ơ ở ẫ ế ứ ỏ ườ không đ c chăm sóc đ y đ …kìm hãm s phát tri n c a xãươ ầ ủ ự ể ủ h i.ộ  Thi u hàng hóa công c ng còn tác đ ng tr c ti p đ n s cế ộ ộ ự ế ế ứ kh e con ng i: ỏ ườ Các nhà khoa h c thu c Trung tâm Qu c giaọ ộ ố v môi tr ng và s c kh e Neuherberg (Đ c) kh ng đ nh:ề ườ ứ ỏ ứ ẳ ị nh ng ng i th ng xuyên b k t xe có nguy c m c b như ườ ườ ị ẹ ơ ắ ệ tim cao g p 3 l n nh ng ng i ch a h ch u đ ng c nh này.ấ ầ ư ườ ư ề ị ự ả C 12 ng i b b nh tim thì có 1 tr ng h p liên quan đ nứ ườ ị ệ ườ ơ ế giao thông! các vùng ch a có h th ng cung c p n cỞ ư ệ ố ấ ướ s ch, ng i dân s d ng các ngu n n c t nhiên không rõạ ườ ử ụ ồ ướ ự ch t l ng d phát sinh và lây lan d ch b nh…ấ ươ ễ ị ệ IV. Chu Kỳ Kinh Doanh (Business Cycles) 1. Khái ni m:ệ Chu kỳ kinh doanh (hay chu kỳ kinh t ) là các bi n đ ngế ế ộ tái di n nh ng không ph i đ nh kỳ trong công vi c kinh doanh chungễ ư ả ị ệ và trong các ho t đ ng kinh t c a 1 qu c gia trong nh ng kho ngạ ộ ế ủ ố ư ả th i gian nhi u năm. Hay nói cách khác ờ ề Chu kỳ kinh doanh, là s bi nự ế đ ng c a ộ ủ GDP th c t theo trình t ba pha l n l t là suy thoái, ph cự ế ự ầ ươ ụ h i và h ng th nh (bùng n ).ồ ư ị ổ Ng i ta th ng bi u di n các chu kỳ kinh doanh b ng s giaoườ ườ ể ễ ằ ự đ ng c a GDP th c t xung quanh xu h ng tăng tr ng c a nó.ộ ủ ự ế ướ ưở ủ 14 Ki m khuy t c a th tr ng c nh tranh và gi i pháp c a chính phế ế ủ ị ườ ạ ả ủ ủ Các pha c a chu kỳ kinh doanhủ 15 Ki m khuy t c a th tr ng c nh tranh và gi i pháp c a chính phế ế ủ ị ườ ạ ả ủ ủ − Suy th oái : là pha trong đó GDP th c t gi m đi. ự ế ả Ở Mỹ và Nh tậ B nả , ng i ta quy đ nh r ng, khi t c đ tăng tr ng ườ ị ằ ố ộ ưở GDP th c tự ế mang giá tr âm su t hai quý liên ti p thì m i g i là suy thoái.ị ố ế ớ ọ − Ph c h i:ụ ồ là pha trong đó GDP th c t tăng tr l i b ng m cự ế ở ạ ằ ứ ngay tr c suy thoái. Đi m ngo t gi a hai pha này là đáy c a chuướ ể ặ ư ủ kỳ kinh t .ế − H ng th nh:ư ị Khi GDP th c t ti p t c tăng và b t đ u l n h nự ế ế ụ ắ ầ ớ ơ m c ngay tr c lúc suy thoái, n n kinh t đang pha h ng th nhứ ướ ề ế ở ư ị (hay còn g i là pha bùng n ). K t thúc pha h ng th nh l i b t đ uọ ổ ế ư ị ạ ắ ầ pha suy thoái m i. Đi m ngo t t pha h ng th nh sang pha suyớ ể ặ ừ ư ị thoái m i g i là đ nh c a chu kỳ kinh t .ớ ọ ỉ ủ ế Tr c đây, m t chu kỳ kinh doanh th ng đ c cho là có b nướ ộ ườ ươ ố pha l n l t là ầ ươ suy thoái, kh ng ho ngủ ả , ph c h i và h ng th nh. Tuyụ ồ ư ị nhiên, trong n n kinh t hi n đ i, kh ng ho ng theo nghĩa kinh tề ế ệ ạ ủ ả ế tiêu đi u, ề th t nghi pấ ệ tràn lan, các nhà máy đóng c a hàng lo t, v.v…ử ạ không x y ra n a. Vì th , toàn b giai đo n ả ư ế ộ ạ GDP gi m đi, t c là giaiả ứ đo n n n kinh t thu h p l i, đ c g i duy nh t là suy thoái. ạ ề ế ẹ ạ ươ ọ ấ Ở Vi tệ Nam cho đ n đ u ế ầ th p niên 1990ậ , trong m t s sách v kinh t cácộ ố ề ế n c t b n ch nghĩa, khi nói v chu kỳ kinh t th ng g i tên b nướ ư ả ủ ề ế ườ ọ ố pha này là kh ng ho ng, tiêu đi u, ph c h i và h ng th nh. Nayủ ả ề ụ ồ ư ị không còn th y cách g i này n a.ấ ọ ư 2. Nguyên nhân phát sinh 16 Ki m khuy t c a th tr ng c nh tranh và gi i pháp c a chính phế ế ủ ị ườ ạ ả ủ ủ Cho đ n nay v n ch a có m t s th ng nh t chung v nguyênế ẫ ư ộ ự ố ấ ề nhân gây ra chu kỳ kinh t ế kỳ gi a các tr ng phái ư ườ kinh t h c vĩ môế ọ . Có th chia thành hai nhóm:ể − Chu kỳ kinh doanh là do nh ng bi n đ ng bên ngoài h th ngư ế ộ ệ ố kinh t gây ra (chi n tranh, b u c chính tri, kh ng ho ng giáế ế ầ ử ủ ả xăng d u, phát hi n ra ngu n tài nguyên m i, nh ng thành t uầ ệ ồ ớ ư ự khoa h c công ngh …)ọ ệ − Chu kỳ kinh doanh là do nh ng bi n đ ng c ch bên trong c aư ế ộ ơ ế ủ h th ng kinh t gây ra (Theo cách ti p c n này thì: m i s mệ ố ế ế ậ ọ ự ở r ng đ u nuôi d ng s suy thoái và thu h p; m i s thu h pộ ề ưỡ ự ẹ ọ ụ ẹ đ u nuôi d ng s h i sinh và m r ng – theo m t chu i l p điề ưỡ ụ ồ ở ộ ộ ỗ ặ l p l i g n nh theo quy lu t.ặ ạ ầ ư ậ  M t s lý thuy t gi i thích v chu kỳ kinh doanh tiêu bi u: ộ ố ế ả ề ể − Ch nghĩa Keynesủ : chu kỳ kinh t hình thành do ế th tr ngị ườ không hoàn h oả , khi n cho ế t ng c uổ ầ bi n đ ng mà thành.ế ộ − Ch ủ n ghĩa Kinh T T Do M iế ự ớ : có chu kỳ là do s can thi pự ệ c a chính ph ho c do nh ng ủ ủ ặ ư cú s c cungố ngoài d tính. ự 17 Ki m khuy t c a th tr ng c nh tranh và gi i pháp c a chính phế ế ủ ị ườ ạ ả ủ ủ − Lý thuy t ti n t :ế ề ệ cho r ng chu kỳ kinh t là do s m r ngằ ế ự ở ộ hay th t ch t c a ắ ặ ủ chính sách ti n tề ệ và tín d ngụ . Đ i di n tiêuạ ệ bi u c a lý thuy t này là ể ủ ế nhà kinh t h cế ọ đo t ạ gi i Nobelả kinh t năm ế 1976, ng i đ ng đ u ườ ứ ầ tr ng phái Chicagoườ Milton Friedman. Lý thuy t này t ra phù h p v i cu c suyế ỏ ơ ớ ộ thoái c a ủ kinh t Hoa Kỳế 1981-1982 khi C c D tr Liênụ ự ư bang tăng lãi su t danh nghĩa t i 18% đ ch ng ấ ớ ể ố l m phátạ . − Mô hình gia t c - s nhân:ố ố do Paul Samuelson đ a ra, mô hìnhư này cho r ng các bi n đ ng ằ ế ộ ngo i sinhạ đ c lan truy n theoươ ề c ch s nhân k t h p v i s ơ ế ố ế ơ ớ ự gia t cố trong đ u tầ ư t o raạ nh ng dao đ ng có tính chu kỳ c a ư ộ ủ GDP. − Lý thuy t chính tr :ế ị đ i di n là các ạ ệ nhà kinh t h cế ọ William Nordhaus, Michał Kalecki,... Lý thuy t này quy cho các chínhế tr gia là nguyên nhân gây ra chu kỳ kinh t vì h h ng cácị ế ọ ướ chính sách tài khóa và ti n t đ có th th ng c .ề ệ ể ể ắ ử − Lý thuy t chu kỳ kinh doanh cân b ng:ế ằ v i nh ng đ i di nớ ư ạ ệ nh ư Robert Lucas, Jr., Robert Barro, Thomas Sargent...phát bi u r ng nh ng nh n th c sai l m v s v n đ ng c a ể ằ ư ậ ứ ầ ề ự ậ ộ ủ giá cả, ti n l ng đã khi n cho cung v lao đ ng quá nhi u ho cề ươ ế ề ộ ề ặ quá ít d n đ n các chu kỳ c a ẫ ế ủ s n l ngả ươ và vi c làmệ . M tộ trong nh ng phiên b n c a lý thuy t này là t l ư ả ủ ế ỷ ệ th t nghi pấ ệ cao trong suy thoái là do m c l ng th c t c a công nhânứ ươ ự ế ủ cao h n m c cân b ng c a ơ ứ ằ ủ th tr ng lao đ ngị ườ ộ . − Lý thuy t chu kỳ kinh doanh th c t :ế ự ế l p lu n r ng nh ngậ ậ ằ ư bi n đ ng tích c c hay tiêu c c v ế ộ ự ự ề năng su t lao đ ngấ ộ trong 18 Ki m khuy t c a th tr ng c nh tranh và gi i pháp c a chính phế ế ủ ị ườ ạ ả ủ ủ m t khu v c có th lan t a trong n n kinh t và gây ra nh ngộ ự ể ỏ ề ế ư dao đ ng có tính chu kỳ. Nh ng ng i ng h lý thuy t nàyộ ư ườ ủ ộ ế là nhà kinh t h cế ọ đo t ạ gi i Nobelả năm 2004 Edward Prescott, Charles Prosser,...  Tuy m i lý thuy t trên đây đ u có tính hi n th c nh ngỗ ế ề ệ ự ư không có lý thuy t nào t ra đúng đ n m i lúc m i n i. ế ỏ ắ ở ọ ọ ơ 3. Bi u hi n, tác đ ngể ệ ộ Chu kỳ kinh t là nh ng bi n đ ng không mang tính ế ư ế ộ quy lu tậ . Không có hai chu kỳ kinh t nào hoàn toàn gi ng nhau và cũng ch aế ố ư có công th c hay ph ng pháp nào ứ ươ d báoự chính xác th i gian, th iờ ờ đi m c a các chu kỳ kinh t . Chính vì v y chu kỳ kinh t , đ c bi t làể ủ ế ậ ế ặ ệ pha suy thoái s khi n cho c ẽ ế ả khu v c công c ngự ộ l n ẫ khu v c tự ư nhân g p nhi u khó khăn. ặ ề Khi có suy thoái, s n l ngả ươ gi m sút, ả t l th t nghi pỷ ệ ấ ệ tăng cao, các th tr ngị ườ t ừ hàng hóa d ch vị ụ cho đ n ế th tr ng v nị ườ ố ...thu h p d n đ n nh ng h u qu tiêu c c v kinh t , xã h i.ẹ ẫ ế ư ậ ả ự ề ế ộ − Tiêu dùng gi m m nh, ả ạ hàng t n khoồ c a các lo i ủ ạ hàng hóa lâu b n trong các ề doanh nghi pệ tăng lên ngoài d ki n. Vi c này d nự ế ệ ẫ đ n nhà s n xu t c t gi m ế ả ấ ắ ả s n l ngả ươ kéo theo đ u tầ ư vào trang thi t b , nhà x ng cũng gi m và k t qu là ế ị ưở ả ế ả GDP th c t gi mự ế ả sút. − C u v lao đ ng gi m, đ u tiên là s ngày làm vi c c a ng iầ ề ộ ả ầ ố ệ ủ ườ lao đ ng gi m xu ng ti p theo là hi n t ng c t gi m nhân côngộ ả ố ế ệ ươ ắ ả và t l th t nghi pỷ ệ ấ ệ tăng cao. − Khi s n l ng gi m thì ả ươ ả l m phátạ s ch m l i do giá đ u vào c aẽ ậ ạ ầ ủ s n xu t gi m b i nguyên nhân ả ấ ả ở c uầ sút kém. Giá c d ch v khóả ị ụ gi m nh ng cũng tăng không nhanh trong giai đo n kinh t ả ư ạ ế suy thoái. − L i nhu n c a các doanh nghi p gi m m nh và giá ơ ậ ủ ệ ả ạ ch ng khoánứ th ng gi m theo khi các ườ ả nhà đ u tầ ư c m nh n đ c pha điả ậ ươ xu ng c a chu kỳ kinh doanh. C u v ố ủ ầ ề v nố cũng gi m đi làm choả lãi su tấ gi m xu ng trong th i kỳ suy thoái.ả ố ờ M t tác đ ng khác c a chu kỳ kinh doanh nh h ng l n đ nộ ộ ủ ả ưở ơ ế n n kinh tê là l m phát. Khi l m phát x y ra, đ c bi t là l m phát phiề ạ ạ ả ặ ệ ạ mã hay siêu l m phát s d n đ n s phân phôi lai thu nhâp va cua cai,ạ ẽ ẫ ế ự ́ ̣ ̣ ̀ ̉ ̉ lam thay đôi c câu kinh tê, thay đôi san l ng va công ăn viêc lam…̀ ̉ ơ ́ ́ ̉ ̉ ươ ̀ ̣ ̀ V. S Gia Tăng Quy n L c Đ c Quy n (Monopoly)ự ề ự ộ ề 1. Khái ni m: ệ Đ c quy n là s t p trung vào tay m t hay m t nhómộ ề ự ậ ộ ộ nh các nhà t b n nh ng u th và nh ng quy n l c kinh t .ỏ ư ả ư ư ế ư ề ự ế 19 Ki m khuy t c a th tr ng c nh tranh và gi i pháp c a chính phế ế ủ ị ườ ạ ả ủ ủ Trong kinh t h c, đ c quy n là tr ng thái th tr ng ch cóế ọ ộ ề ạ ị ườ ỉ duy nh t m t ng i bán và s n xu t ra s n ph m không có s nấ ộ ườ ả ấ ả ẩ ả ph m thay th g n gũi. Và hi u theo nghĩa h p thì Đ c quy n làẩ ế ầ ể ẹ ộ ề vi c chi m lĩnh th tr ng v i m t lo i hàng hoá ho c d ch v nàoệ ế ị ườ ớ ộ ạ ặ ị ụ đó c a m t công ty. ủ ộ 2. Nguyên nhân − Các quy đ nh c a chính ph :ị ủ ủ khi chính ph ch trao quy n s nủ ỉ ề ả xu t, phân ph i cho m t doanh nghiêp nh tình tr ng đ c quy nấ ố ộ ư ạ ộ ề trong ngành đi n Vi t Nam…ệ ệ − S h u b ng phát minh sáng ch , s h u trí tu :ở ữ ằ ế ở ữ ệ ch ng i n mỉ ườ ắ gi b n quy n m i đ c khai thác, s d ng nh ng phát minh,ư ả ề ớ ươ ử ụ ư sáng ch đó.ế − S h u ng n nguyên li u ch y u:ở ữ ồ ệ ủ ế nh ư Nam Phi đ c s h uươ ở ư nh ng m ư ỏ kim c ngươ chi m ph n l n s n l ng c a th gi i vàế ầ ớ ả ươ ủ ế ớ do đó qu c gia này có v trí g n nh đ ng đ u trên th tr ng kimố ị ầ ư ứ ầ ị ườ c ng.ươ − Do gi m chi phí nh quy mô:ả ờ khi m t doanh nghi p s h u đ cộ ệ ở ư ươ ngu n v n và quy mô l n. Doanh nghi p này có đi u kiên gi mồ ố ơ ệ ề ả giá thành đ n m c th p nh t, khi n các doanh nghi p nh h nế ứ ấ ấ ế ệ ỏ ơ không th c nh tranh đ c, bu c ph i r i kh i ngành.ể ạ ươ ộ ả ờ ỏ − Do đ c đi m c a ngành:ặ ể ủ M t s ngành có các y u t đ c bi tộ ố ế ố ặ ệ làm cho chi phí trên m i đ n v s n ph m tăng n u gia tăng m tỗ ơ ị ả ẩ ế ộ quá trình s n xu t. Khi đó m t doanh nghi p nh cung c p s nả ấ ộ ệ ỏ ấ ả ph m là cách s n xu t có hi u qu nh t. Đi u này có th th y ẩ ả ấ ệ ả ấ ề ể ấ ở các ngành d ch v nh s n xu t và phân ph i d ch v , cung c pị ụ ư ả ấ ố ị ụ ấ hàng hóa, giáo d c, y t ...(đ c quy n t nhiên).ụ ế ộ ề ự 3. Tác đ ngộ  Giá cao, s n l ng th p, t n th t vô ích:ả ượ ấ ổ ấ khác v i th tr ngớ ị ườ c nh tranh hoàn h o – n i mà giá và s n l ng ph thu c vàoạ ả ơ ả ươ ụ ộ quan h cung – c u trên th tr ng, trong thi tr ng đ c quy n,ệ ầ ị ườ ườ ộ ề giá bán ph thu c vào s n l ng do doanh nghi p đ c quy nụ ộ ả ươ ệ ộ ề cung c p. Do đó, đ t i đa hoa l i nhuân, doanh nghi p đ cấ ể ố ơ ệ ộ quy n th ng xuyên c t gi m s n l ng m t cách thích h p, đề ườ ắ ả ả ươ ộ ơ ể nâng cao giá c . Xã h i gánh ch u nh ng t n th t vô ích.ả ộ ị ư ổ ấ 20 Ki m khuy t c a th tr ng c nh tranh và gi i pháp c a chính phế ế ủ ị ườ ạ ả ủ ủ  Ch t l ng hàng hóa không đ m b oấ ượ ả ả : do không có s n ph mả ẩ thay thê nên ng i tiêu dùng ph i ch p nh n s d ng bu c ph iườ ả ấ ậ ử ụ ộ ả s d ng s n ph m đ c quy n du ch t l ng t t hay x u.ử ụ ả ẩ ộ ề ấ ươ ố ấ T p đoàn đi n l c Vi t Nam EVN đã nhi u l n c t đi nậ ệ ự ệ ề ầ ắ ệ đ t ng t mà không báo tr c: trong năm 2007 khu công nghi pộ ộ ướ ệ Trà Nóc (C n Th ) ch u 275 l n c t đi n đ t xu t, gây thi t haiầ ơ ị ầ ắ ệ ộ ấ ệ n ng n cho n n kinh t . T ngày 16-19/7/2007, t i Đà N ng đaặ ề ề ế ừ ạ ẵ liên t c x y ra m t đi n đ t ng t trên di n r ng, khi n Công tyụ ả ấ ệ ộ ộ ệ ộ ế c p n c Đà N ng b đ ng, không th ho t đ ng liên ti p nhi uấ ướ ẵ ị ộ ể ạ ộ ế ề ngày. Không đi n, không n c sinh ho t, đ i s ng ng i dânệ ướ ạ ờ ố ườ đ o l n, kh n đ n.T i Khu công nghi p Đà N ng, hàng ngànả ộ ố ố ạ ệ ẵ công nhân ph i ngh vi c ho c r i vào tình tr ng có ngày công màả ỉ ệ ặ ơ ạ không có ngày l ng. Vì không có l ch c t đi n c th nên h cươ ị ắ ệ ụ ể ọ ứ đ n công ty, không có đi n thì… ng i ch ho c quay v . Nhế ệ ồ ờ ặ ề ư v y ch t l ng cung c p điên c a EVN là hoàn toàn không đ mậ ấ ươ ấ ủ ả b o, nh ng do đ c quy n, không xài đi n c a EVN thì ng i danả ư ộ ề ệ ủ ườ cũng ch ng bi t xài đi n đâu!ẳ ế ệ ở  Trì tr đ i m i: ệ ổ ớ khi không có đ i th c nh tranh, doanh nghi p số ủ ạ ệ ẽ không có đ ng c đ i m i, c i ti n k thu t, nâng cao năngộ ơ ổ ớ ả ế ỹ ậ su t…kìm hãm s phát tri n c a xã h i.ấ ự ể ủ ộ Q D MC PCT QCT MR PĐQ Q ĐQ A B C $/ Q Tổn th t xã h iấ ộ S n l ng và giá c trong th tr ng c nh tranh ả ượ ả ị ườ ạ (CT) và th tr ng đ c quy n (ĐQ)ị ườ ộ ề 21 Ki m khuy t c a th tr ng c nh tranh và gi i pháp c a chính phế ế ủ ị ườ ạ ả ủ ủ VI. Thông Tin Th Tr ng L ch L c (In completeị ườ ệ ạ ướ Information) & Nh ng Suy Thoái Đ o Đ cữ ạ ứ 1. Khái ni m: ệ  Thông tin th tr ng l ch l c:ị ườ ệ ạ trong kinh t , thông tin không hoànế h o (hay còn g i là thông tin không đ i x ng)ả ọ ố ứ x y ra khi m t bênả ộ đ giao d ch có nhi u h n ho c t t h n thông tin h n bên kia.ể ị ề ơ ặ ố ơ ơ Ví d : trong linh v c y tê ng i ban thuôc va bac si co nhiêuụ ̃ ự ́ ườ ́ ́ ̀ ́ ̃ ́ ̀ thông tin vê thi tr ng thuôc h n bênh nhân. Con trong̀ ̣ ườ ́ ơ ̣ ̀ linh v c kinh doanh bao hiêm, thi ng i mua bao hiêm sẽ ự ̉ ̉ ̀ ườ ̉ ̉ ̃ biêt tr c tinh huông se xay ra v i minh h n la ng i ban.́ ướ ̀ ́ ̃ ̉ ớ ̀ ơ ̀ ườ ́ V n t n t i tr ng h p ng i mua n m đ c nhi u thông tinẫ ồ ạ ườ ơ ườ ắ ươ ề h n ng i bán, nh ng tr ng h p đó th ng không chi m tơ ườ ư ườ ơ ườ ế ỷ tr ng l n và gây nguy h i nhi u cho xã h i nh tr ng h pọ ớ ạ ề ộ ư ườ ơ ng c l i.ươ ạ  Suy thoái đ o đ c trong n n kinh t th tr ng:ạ ứ ề ế ị ườ Tinh tang l ng̀ ̣ ườ gat, l a đao, bôi tin, san xuât hang gia, hang kem chât l ng đăc̣ ừ ̉ ̣ ́ ̉ ́ ̀ ̉ ̀ ́ ́ ươ ̣ biêt la trong linh v c san xuât thuôc, th c phâm…̣ ̀ ̃ ự ̉ ́ ́ ự ̉ 2. Nguyên nhân  Thông tin th tr ng l ch l c:ị ườ ệ ạ − L i nhu n doanh nghi p s gi m n u công nhân bi t chínhơ ậ ệ ẽ ả ế ế xác m c đ nguy hi m c a công viêc hay ng i tiêu dùng cóứ ộ ể ủ ườ đ c đ y đ đ nguy h i trong s n ph m c a h . Đi u nàyươ ầ ủ ộ ạ ả ẩ ủ ọ ề trái v i m c tiêu hóa l i nhu n c a mình, nên doanh nghi pớ ụ ơ ậ ủ ệ th ng không cung c p đ thông tin cho khách hàng.ườ ấ ủ 22 Ki m khuy t c a th tr ng c nh tranh và gi i pháp c a chính phế ế ủ ị ườ ạ ả ủ ủ − Chi phí cho vi c thu th p và ki m tra thông tin là r t l n: doệ ậ ể ấ ớ doanh nghi p c tình che d u ki m khuy t trong s n ph mệ ố ấ ế ế ả ẩ nên vi c thu th p đ c đ y đ thông tin v s n ph m là r tệ ậ ươ ầ ủ ề ả ẩ ấ khó khăn. Bên c nh đó, dù đã có đ c thông tin v s n ph mạ ươ ề ả ẩ thì vi c ki m tra đ an toàn c a s n ph m cũng đòi h i chiệ ể ộ ủ ả ẩ ỏ phí r t l n. Tiêu bi u nh chi phí cho 1 l n xét nghiêm đúngấ ớ ể ư ầ chu n v n ng đ ch t đ c h i trong th c ph m lên đ nẩ ề ồ ộ ấ ộ ạ ự ẩ ế 70USD/l n.ầ  Suy thoái đ o đ c:ạ ứ v i m c tiên t i đa hóa l i nhu n, nhi u cáớ ụ ố ơ ậ ề nhân, t ch c trong xã h i đã b t ch p m i hành vi, k c cácổ ứ ộ ấ ấ ọ ể ả hành vi xâm ph m đao đ c nh m thu đ c l i nhu n cao nh t.ạ ứ ằ ươ ơ ậ ấ Tình trang này kéo dài và phát tán r ng rài làm cho đ o đ c xã h iộ ạ ứ ộ suy thoái l n.ớ 3. Bi u hi nể ệ  Suy thoái đ o đ c:ạ ứ đi n hình nh t là trong lĩnh v c thu c và th cể ấ ự ố ự ph m.ẩ − V d c ph m:ề ượ ẩ T ch c Y t Th gi i (WHO) th ng kê,ổ ứ ế ế ớ ố thu c gi chi m 7% - 15% các n c phát tri n, và đ n 25%ố ả ế ở ướ ể ế th tr ng d c ph m các n c đang phát tri n.ị ườ ươ ẩ ở ướ ể Theo báo cáo c a Interpol, s l ng m u thủ ố ươ ẫ u c gi phátố ả hi n t i Vi t Nam ệ ạ ệ lên đén 406 m uẫ . Đ ng th haiứ ứ trong khu v c Đông Nam Áự , sau Lào v i 447 m u. Campuchia có 271ớ ẫ m u, còn Thái Lan là 173 m u. Thu c gi đ c s n xu tẫ ẫ ố ả ươ ả ấ b ng công ngh cao, bao bì s n ph m r t gi ng thu c th tằ ệ ả ẩ ấ ố ố ậ 0 QQ’ P P’ S D D’Thi u thông tin nguy h iế ạ Đ thông tin nguy ủ h iạ Giá c và s n l ng khi khách hàng ả ả ượ đ thông tin v đ nguy h i c a s n ủ ề ộ ạ ủ ả S n l ngả ươ 23 Giá Ki m khuy t c a th tr ng c nh tranh và gi i pháp c a chính phế ế ủ ị ườ ạ ả ủ ủ ho c do hàng kém ch t l ng t n c ngoài đ a v Vi tặ ấ ươ ừ ướ ư ề ệ Nam s a l i h n dùngử ạ ạ − V th c ph m: ề ự ẩ hàm l ng đ c t trong th c ph m ngàyươ ộ ố ự ẩ càng cao và đa d ng.ạ N i b t nh t g y đây là v viêc s a Trung Qu c b phátổ ậ ấ ầ ụ ư ố ị hi n có ch a melamine – ch t gây s i th nệ ứ ấ ỏ ậ . Hãng tin Tân Hoa Xã cho bi t trong t ng s 491 nhãn s a b t tr em c a 109ế ổ ố ư ộ ẻ ủ công ty Trung Qu c đ c ki m tra, có t i 69 nhãn có ch aố ươ ể ớ ứ ch t melamineấ Trong tháng 10/2009 B Y t Malaysia v a ban hànhộ ế ừ l nh c m 16 nhãn hi u trái cây s y khô nh p t Trung Qu cệ ấ ệ ấ ậ ừ ố Đ i l c, đ o Đài Loan và m t s n c châu Á khác do có dạ ụ ả ộ ố ướ ư l ng chì v t m c cho phép t i 15 l n.ươ ươ ứ ớ ầ Vi t Nam, trong 6 tháng đ u năm 2007Ở ệ ầ  C quan B o v th c v t (BVTV) đã ki m tra 865ơ ả ệ ự ậ ể h nông dân s d ng thu c BVTV trên rau, chè. Cóộ ử ụ ố 111 h s d ng thu c sai quy đ nh, 32 h không đ mộ ử ụ ố ị ộ ả b o th i gian cách ly, 17 h s d ng thu c h n chả ờ ộ ử ụ ố ạ ế dùng cho rau, 8 h dùng thu c c m... ộ ố ấ  T i các ch đ u m i, qua ki m tra 2.069 m u rau, đãạ ơ ầ ố ể ẫ có 71 m u có hàm l ng ch t đ c h i v t m c choẫ ươ ấ ộ ạ ươ ứ phép. Đ c bi t, t i các c a hàng rau an toàn, siêu th ,ặ ệ ạ ử ị c s ch bi n cũng có không ít s m u mang dơ ở ế ế ố ẫ ư l ng ch t đ c h i v t m c cho phép: 65 m u bươ ấ ộ ạ ươ ứ ẫ ị nhi m trên 905 m u ki m tra, chi m t l 7,18%.ễ ẫ ể ế ỉ ệ Đi u đáng nói là hi n các đ a ph ng ch y u v nề ệ ị ươ ủ ế ẫ còn s d ng ph ng pháp test nhanh, ch phát hi n 2ử ụ ươ ỉ ệ nhóm carbamate và lân h u c , còn nhi u nhóm đ cư ơ ề ộ h i khác g c thu ngân, clo... không phát hi n đ c. ạ ố ỷ ệ ươ  s n ph m đ ng v t, theo báo cáo c a C c Thú y,Ở ả ẩ ộ ậ ủ ụ nhi u m u xét nghi m t i các lò gi t m không đ tề ẫ ệ ạ ế ổ ạ ch tiêu v E.coli, S.aureus, Samonella (các lo iỉ ề ạ khu n gây h i), trong đó có c các lò gi t m t pẩ ạ ả ế ổ ậ trung. Có 57/90 m u không đ t tiêu chu n v khu n,ẫ ạ ẩ ề ẩ 21/90 m u không đ t các ch tiêu t n d kháng sinh,ẫ ạ ỉ ồ ư kim lo i n ng và hoá ch t BVTV.ạ ặ ấ  V thông tin th tr ng l ch l c:ể ị ườ ệ ạ Nh ng s vi c trên cũng đãư ự ệ minh ch ng rõ ràng cho vi c ng i tiêu cùng thi u thông tin tr mứ ệ ườ ế ầ tr ng v s n ph m. H u h t ng i tiêu dùng không bi t phânọ ề ả ẩ ầ ế ườ ế 24 Ki m khuy t c a th tr ng c nh tranh và gi i pháp c a chính phế ế ủ ị ườ ạ ả ủ ủ bi t hàng th t, hàng gi . T o đi u ki n cho các hành vi suy thoáiệ ậ ả ạ ề ệ đ o đ c duy trì và phát tri n.ạ ứ ể 4. Tác đ ngộ S suy thoái đ o đ c cùng v i tình tr ng thông tin th tr ng l chự ạ ứ ớ ạ ị ườ ệ l c đã gây t n h i to l n cho n n kinh t , con ng i, xã hôi…ạ ổ ạ ớ ề ế ườ  Đ i v i n n kinh t :ố ớ ề ế các hành vi kinh t ngoài pháp lu t nhế ậ ư buôn l u, l a g t, s n xu t hàng gi , hàng kém ch t…gây khóậ ừ ạ ả ấ ả ấ khăn cho nhà n c trong qu n lý n n kinh t , ho ch đ nh cácướ ả ề ế ạ ị chính sách kinh t vĩ mô. Đ ng th i làm m t uy tín c a n n kinhế ồ ờ ấ ủ ề t , đem đ n nh ng t n th t n ng n .ế ế ư ổ ấ ặ ề Theo nhà phân tích Lao Bing thu c công ty t v n Mentalộ ư ấ Marketing Dairy Consulting có tr s t i Th ng H i, trongụ ở ạ ươ ả tháng 9/08 doanh s bán ra c a các công ty có s n ph m có ch aố ủ ả ẩ ứ melamine đã gi m 60-70% so v i cùng năm 2007. Doanh thu cả ớ ả năm c a ngành công nghi p s a có th s th p h n 20% so v iủ ệ ư ể ẽ ấ ơ ớ 160 t NDT (23,5 t USD) c a năm 2007. Kho ng 3 tri u nhânỷ ỷ ủ ả ệ công, là nh ng ng i làm ra 80% s n l ng s a c a Trung Qu c,ư ườ ả ươ ư ủ ố b nh h ng. Nhi u th tr ng l n đóng c a hoàn hoàn đ i v iị ả ưở ề ị ườ ớ ủ ố ớ các s n ph m s a c a Trung Qu c.ả ả ư ủ ố  V i s c kh e con ng i:ớ ứ ỏ ườ khi ch t l ng hàng hoa gi m sút, thìấ ươ ả ng i tiêu dùng là ng i tr c ti p lãnh nh n h u qu đ u tiên,ườ ườ ự ế ậ ậ ả ầ không ch v chi phí mà quan tr ng nh t là tác h i đ n s c kh eỉ ề ọ ấ ạ ế ư ỏ và tinh th m.ầ Do u ng ph i s a có ch a melamine, tính riêng Trungố ả ư ứ ở Qu c đã có 4 tr em b t vong cùng v i 54.000 tr em khác m cố ẻ ị ử ớ ẻ ắ b nh.ệ Các nhà nghiên c u cho bi t, v i nh ng tr em ăn ph i s nứ ế ớ ư ẻ ả ả ph n trái cây x y khô nhi m đ c chì c a Trung Qu c tẩ ấ ễ ộ ủ ố l m cỷ ệ ắ b nh não do nhi m đ c chì là 50%; t l di ch ng th n kinh làệ ở ễ ộ ỷ ệ ứ ầ 30%. Có nh ng tr không có tri u ch ng lâm sàng c a nhi m đ cư ẻ ệ ứ ủ ễ ộ chì nh ng sau đó v n b di ch ng th n kinh.ư ẫ ị ứ ầ Vi t Nam, theo B Y t , hàng năm VN có 200.000 ng iỞ ệ ộ ế ườ b ung th , trong đó có 150.000 ng i ch t. Kho ng 35% trong sị ư ườ ế ả ố b nh nhân ung th do nguyên nhân s d ng th c ph m đ c h i.ệ ư ử ụ ự ẩ ộ ạ  Đ i v i xã h i:ố ớ ộ s thi u thông tin cùng các hành vi suy thoái đ oự ế ạ đ c gây m t tr t t xã h i, nhân dân m t lòng tin, m t đoàn k tứ ấ ậ ự ộ ấ ấ ế dân t c…xã h i b t n.ộ ộ ấ ổ B. GI I PHÁP C A CHÍNH PHẢ Ủ Ủ 1. V i Tác Đ ng Ngo i Vi (Externalities)ớ ộ ạ 25 Ki m khuy t c a th tr ng c nh tranh và gi i pháp c a chính phế ế ủ ị ườ ạ ả ủ ủ  Hoàn ch nh các b lu t v tác đ ng ngo i vi c a doanh nghi pỉ ộ ậ ề ộ ạ ủ ệ − Thi t l p các tiêu chu n v h th ng x lý ch t th i, các t lế ậ ẩ ề ệ ố ử ấ ả ỷ ệ ch t đ c h i t i đa cho phép trong ch t th i c a doanhấ ộ ạ ố ấ ả ủ nghi p…ệ − Quy đinh quyên s h u tai san đôi v i cac tai nguyên nguôn l c̣ ̀ ở ư ̀ ̉ ́ ớ ́ ̀ ̀ ự đ c s dung chung, tránh tình tr ng “cha chung không aiươ ử ̣ ạ khóc”! − Đanh thuê vao cac nha may xi nghiêp vao môi san phâm đâu rá ́ ̀ ́ ̀ ́ ́ ̣ ̀ ̃ ̉ ̉ ̀ cua hang gây ô nhiêm băng chi phi ngoai biên tai m c san l ng̉ ̃ ̃ ̀ ́ ̣ ̣ ứ ̉ ươ tôi u cua xa hôi, khi đo chinh phu se thu đ c khoan thuê bănǵ ư ̉ ̃ ̣ ́ ́ ̉ ̃ ươ ̉ ́ ̀ t*Q, dùng nó đ bu đăp tôn thât xa hôi do các tác đ ng ngo i viể ̀ ́ ̉ ́ ̃ ̣ ộ ạ gây ra. − Th òng xuyên ki m tra, giám sát vi c th c hi n các tiêu chu nư ể ệ ự ệ ẩ này c a doanh nghi pủ ệ − Nghiêm kh c tr ng ph t các doanh nghi p vi ph m. S dĩắ ừ ạ ệ ạ ở tr c đây các doanh nghi p th v i vi c gi i quy t các tácướ ệ ơ ớ ệ ả ế đ ng tiêu c c là vì h không ph i tr chi phí cho nh ng t nộ ự ọ ả ả ư ổ th t mà chúng gây ra. Do đó c n nghiêm kh c bu c các doanhấ ầ ắ ộ nghi p ch u trách nhiêm v hành vi c a mình, hay nói cách khácệ ị ề ủ là đánh th ng vào l i nhu n c a doanh nghi p.ẳ ơ ậ ủ ệ  Tăng c ng tr c p, giúp đ các doanh nghi p trong gi i quy tườ ợ ấ ỡ ệ ả ế tác đ ng ngo i vi tiêu c c.ộ ạ ự Th c t cho th y, các bi n pháp x lý ch t th i, khôi ph c tàiự ế ấ ệ ử ấ ả ụ nguyên… đòi h i chi phí r t l n khi n nhi u doanh nghi p khôngỏ ấ ớ ế ề ệ có kh năng th hi n. Do đó c n có s h tr t phía nhà n cả ự ệ ầ ự ỗ ơ ừ ướ nh t là trong khía c nh thi t b công ngh .ấ ạ ế ị ệ  Nâng cao nh n th c c a các doanh nghi p, cá nhân v b o vậ ứ ủ ệ ề ả ệ tài nguyên môi tr ng, l i ích xã h i. Bi n nh n th c thànhườ ợ ộ ế ậ ứ hành đ ng c th . ộ ụ ể − Phát huy t i đa vai trò c a các ph ng ti n truy n thông trongố ủ ươ ệ ề vi c ph c p nh ng tác h i to l n c a các tác đ ng ngo i việ ổ ậ ư ạ ớ ủ ộ ạ tiêu c c đ i v i tài nguyên môi tr ng, l i ích xà h i đ n cácự ố ớ ườ ơ ộ ế doanh nghi p và t ng cá nhân.ệ ừ − Đ a n i dung này vào giáo d c các c p h c, đào t o m t thêư ộ ụ ở ấ ọ ạ ộ h công dân có ý th c sâu s c…ệ ứ ắ  Xây d ng k ho ch chi n l c, phát tri n b n v ngự ế ạ ế ượ ể ề ữ − Găn li n b o v môi tr ng, l i ích xã h i v i vi c ho chề ả ệ ườ ơ ộ ớ ệ ạ đ nh chính sách kinh t .ị ế 26 Ki m khuy t c a th tr ng c nh tranh và gi i pháp c a chính phế ế ủ ị ườ ạ ả ủ ủ − Xây d ng và hoàn thi n c s nghiên c u khoa h c h n chự ệ ơ ở ứ ọ ạ ế tác đ ng ngo i vi c a n n kinh t th tr ng. Đào t o cácộ ạ ủ ề ế ị ườ ạ chuyên gia đ s c gi i quy t các v n đ th c tiên n c ta.ủ ứ ả ế ấ ề ự ở ướ − Chú tr ng các bi n pháp công ngh . Đ nh h ng xây d ng cácọ ệ ệ ị ướ ự ngành công nghi p môi tr ngệ ườ  Tăng c ng h p tác qu c t b o v môi tr ng và con ng iườ ợ ố ế ả ệ ườ ườ tr c các tác đ ng tiêu c c, h c h i kinh nghi m t các n cướ ộ ự ọ ỏ ệ ừ ướ b n.ạ 2. V i S Phân Hóa Giàu – Nghèoớ ự − Xóa đói gi m nghèo, h tr ng i nghèo, đăc bi t là các đ iả ỗ ỏ ườ ệ ố t ng chính sách xã h i, các nhóm b thi t h i.ươ ộ ị ệ ạ − Khuy n khích s v t tr i, làm giàu chính đáng, góp ph n t oế ự ươ ộ ầ ạ l c đ y cho s tăng tr ng kinh t , ch ng tham nhũng.ự ẩ ự ưở ế ố − Hoàn thi n môi tr ng pháp lý và th ch , nghiêm kh c tr ngệ ườ ể ế ắ ừ tr nh ng hành vi làm giàu phi pháp, tham nhũng.ị ư − Hoàn thi n h th ng các chính sách xã h i, b o hi m xã h i,ệ ệ ố ộ ả ể ộ ho t đ ng t thi n…Làm cho lĩnh v c này tr thành 1 thạ ộ ừ ệ ự ở ứ “đ m đ ”cho các tr ng h p b sa sút đ t ng t b i các cú s cệ ỡ ườ ơ ị ộ ộ ở ố th tr ng.ị ườ − Chính sách thu và các bi n pháp ki m soát h p lý góp ph nế ệ ể ơ ầ đi u ch nh thu nhâp, phân b s d ng ngân sách cho các m cề ỉ ố ử ụ ụ tiêu xã h i, phát tri n con ng i, gi m b t nh ng khác bi tộ ể ườ ả ớ ư ệ (b t bình đ ng xã h i) quá l n gi a các vùng mi n, các nhómấ ẳ ộ ớ ư ề dân c .ư 3. Chu Kỳ Kinh Doanh (Business Cycles) Ngày nay, quan sát các chu kỳ kinh t các n n kinh t côngế ở ề ế nghi p phát tri n, ng i ta phát hi n ra hi n t ng pha suy thoáiệ ể ườ ệ ệ ươ càng ngày càng ng n v th i gian và nh v m c đ thu h p c aắ ề ờ ẹ ề ứ ộ ẹ ủ GDP th c t . M t trong nh ng nguyên nhân quan tr ng là chính phự ế ộ ư ọ ủ đã hi u bi t và v n d ng t t h n nh ng hi u bi t v kinh t vĩ mô.ể ế ậ ụ ố ơ ư ể ế ề ế B ng cách k t h p gi a chính sách tài khóa và chính sách ti n t , nhàằ ế ơ ư ề ệ n c có th ngăn ch n m t cu c suy thoái bi n thành kh ng ho ngướ ể ặ ộ ộ ế ủ ả − Khi n n kinh t thu h p, suy thoái thì s d ng các ề ế ẹ ử ụ chính sách tài chính và chính sách ti n tề ệ m r ng: Tăng chi tiêu mua hàng hóaở ộ và d ch v c a chính ph , gi m thu , tăng l ng cung ti n…ị ụ ủ ủ ả ế ươ ề − Khi n n kinh t trong tình tr ng l m phát thì s d ng các chínhề ế ạ ạ ử ụ sách tài chinh và ti n t m r ng th t ch t: Gi m chi tiêu muaề ệ ở ộ ắ ặ ả hàng hóa và d ch v c a chính ph , tăng thu , gi m l ng cungị ụ ủ ủ ế ả ươ ti n…ề 27 Ki m khuy t c a th tr ng c nh tranh và gi i pháp c a chính phế ế ủ ị ườ ạ ả ủ ủ  Ngoài ra, chính ph còn c n s d ng các nhân t n đ nh t đ ngủ ầ ử ụ ố ổ ị ự ộ nh thu thu nhâp, tr c p th t nghiêp, chính sách giá c , chínhư ế ơ ấ ấ ả sách lãi c ph n công ty…Chúng là gi m b t nh ng cú s c l mổ ầ ả ớ ư ố ạ phát và suy thoái b ng cách làm ch m l i s tăng lên hay gi mằ ậ ạ ụ ả xu ng c a thu nh p kh d ng.ố ủ ậ ả ụ 4. V i S Gia Tăng Quy n L c Đ c Quy n (Monopoly)ớ ự ề ự ộ ề − Ban hành lu t ch ng đ c quy n:ậ ố ộ ề ngăn ng a m t s hành vi x uừ ộ ố ấ nh các doanh nghi p c u k t v i nhau đ nâng giá hay h n chư ệ ấ ế ớ ể ạ ế m t s c c u th tr ng nh t đ nh có h i đ n n n kinh t c aộ ố ơ ấ ị ườ ấ ị ạ ế ề ế ủ m t đ t n c. ộ ấ ướ − Đi u ti t nh ng doanh nghi p l nề ế ữ ệ ớ , chi m th ph n r t caoế ị ầ ấ trong kho ng th i gian dài. Nh phán quy t c a tòa án M nămả ờ ư ế ủ ỹ 1911 bu c nhóm công ty Standard Oil ph i tách ra thành 34 côngộ ả ty đ c l p ộ ậ − Thi hành các chính sách khuy n khích c nh tranh:ế ạ khuy nế khích các doanh nghi p phát tri n canh tranh đê ha gia thanh vaệ ể ̣ ̉ ̣ ́ ̀ ̀ tranh hiên t ng đôc quyên. Đ ng th i phá b các rào c n đ cáć ̣ ươ ̣ ̀ ồ ờ ỏ ả ể doanh nghi p m i d dàng gia nh p ngành.ệ ớ ễ ậ − Kiêm soat gia cả ́ ́ ̉ cua cac hang hoa dich vu do hang đôc quyên cung̉ ́ ̀ ́ ̣ ̣ ̃ ̣ ̀ câp đê buôc hang phai ban m c gia canh tranh. Cân xac đinh môt́ ̉ ̣ ̃ ̉ ́ ở ứ ́ ̣ ̀ ́ ̣ ̣ m c gia trân thât chinh xac đê không gây ra hiên t ng thiêu hutứ ́ ̀ ̣ ́ ́ ̉ ̣ ươ ́ ̣ hang hoa.̀ ́ − Đanh thuế ́ đê giam b t môt phân l i nhuân do đôc quyên gây rả ̉ ớ ̣ ̀ ơ ̣ ̣ ̀ sao cho không dich chuyên đ ng chi phi biên lên trên nêu không̣ ̉ ườ ́ ́ hang se tiêp tuc giam san l ng va tăng gia.̃ ̃ ́ ̣ ̉ ̉ ươ ̀ ́ 5. V i tình tr ng Thi u Hàng Hóa Công C ng (Public Goods)ớ ạ ế ộ − Chính ph t ch c cung c p hàng hóa công: Khi các gi i pháp thủ ổ ứ ấ ả ị tr ng b th t b i đ i hàng hóa công c ng, đòi h i “bàn tay h uườ ị ấ ạ ố ộ ỏ ư hình” ph i can thi p.ả ệ  T ch c thu và chi tr chi phí cho hàng hóa công c ng.ổ ứ ả ộ  Chính ph cung c p ho c đ u th u đ t nhân th c hi nủ ấ ặ ấ ầ ể ư ự ệ cung c p. ấ  Qu n lý ch t ch vi c cung c p, s d ng, b o trì hàng hóaả ặ ẽ ệ ấ ử ụ ả công c ng.ộ − Áp d ng chính sách thu h p lý trên m i cá nhân s d ng hàngụ ế ơ ọ ử ụ hóa công c ng góp ph n chi tr cho hàng hóa công c ng, đ mộ ầ ả ộ ả b o công b ng xã h i.ả ằ ộ − Tính giá h p lý v i các hàng hóa công c ng có th gi i tr bàngơ ớ ộ ể ả ừ giá. 28 Ki m khuy t c a th tr ng c nh tranh và gi i pháp c a chính phế ế ủ ị ườ ạ ả ủ ủ − Mi n thu cho các hàng hóa và d ch v công c ng.ễ ế ị ụ ộ − Trích m t ph n ngân sách chi tr cho hàng hóa công c ng, bù đ pộ ầ ả ộ ắ l ng t n th t xã h iươ ổ ấ ộ − Kêu goi, khuy n khích cac doanh nghiêp, cac tô ch c phi chinḥ ế ́ ̣ ́ ̉ ứ ́ phu, cac manh th ng quân đong gop chung tay phat triên hang̉ ́ ̣ ườ ́ ́ ́ ̉ ̀ hoa công công.́ ̣ − Nâng cao ý th c ng i dân trong s d ng và b o v hàng hóaứ ườ ử ụ ả ệ công c ng.ộ 6. V i Thông Tin Th Tr ng L ch L c (In completeớ ị ườ ệ ạ ướ Information) & Nh ng Suy Thoái Đ o Đ cữ ạ ứ − Thi t l p các tiêu chu n ch t l ng và ph bi n r ng rãi đ nế ậ ẩ ấ ươ ổ ế ộ ế nhân dân, đê ng i dân có c s ki n tra, so sánh.ươ ơ ở ể − Chinh phu luôn khuyên khich cac ch ng trinh gi i thiêu chât́ ̉ ́ ́ ́ ươ ̀ ớ ̣ ́ l ng, th ng hiêu đên v i ng i tiêu dung qua bao chi, quangươ ươ ̣ ́ ớ ườ ̀ ́ ́ ̉ cao trên truyên hinh, tiêp thi môt cach chinh xac h u ich cho ng í ̀ ̀ ́ ̣ ̣ ́ ́ ́ ư ́ ườ tiêu dung, va lam gia3m chi phi kiêm đinh. Bên canh đo chinh phù ̀ ̀ ́ ̉ ̣ ̣ ́ ́ ̉ cân ban hanh nh ng quy đinh vê tinh chinh xac trong quang cao,̀ ̀ ̀ ư ̣ ̀ ́ ́ ́ ̉ ́ cung nh chê tai cho nh ng hanh vi vi pham̃ ư ́ ̀ ư ̀ ̣ − Đam bao quyên s h u tri tuê, xây d ng th ng hiêu cho cac san̉ ̉ ̀ ở ư ́ ̣ ự ươ ̣ ́ ̉ phâm phat minh sang chê, x ly nghiêm khăc hanh vi lam hang giả ́ ́ ́ ử ́ ́ ̀ ̀ ̀ ̉ hang kem chât l ng̀ ́ ́ ươ − Xây d ng cac c quan tô ch c vê quan ly, co uy tin va trung lâpự ́ ơ ̉ ứ ̀ ̉ ́ ́ ́ ̀ ̣ th ng xuyên kiêm đinh chât l ng hang hoa. Qua đo ng i tiêuườ ̉ ̣ ́ ươ ̀ ́ ́ ườ dung co thê xac nhân chât l ng va tin t ng vao hang hoa đo.̀ ́ ̉ ́ ̣ ́ ươ ̀ ưở ̀ ̀ ́ ́ − Giáo d c ý th c đ o đ c, tuyên truy n đ n nhân dân tác h i toụ ứ ạ ứ ề ế ạ l n c a các hành vi xâm ph p đ o đ c xã h i.ơ ủ ạ ạ ứ ộ C. KHI M KHUY T N I B T TRONG N N KINH T THẾ Ế Ổ Ậ Ề Ế Ị TR NG VI T NAM.ƯỜ Ệ Trên con đ ng xây d ng và hoàn thi n n n kinh t hàng hóa nhi uườ ự ệ ề ế ề thanh ph n, đ nh h ng xã h i ch nghĩa, Vi t Nam ta đã đ t đ c nhi uầ ị ướ ộ ủ ệ ạ ươ ề thàng t u to l n. Tuy nhiên chúng ta cũng không tránh kh i nh h ng tự ớ ỏ ả ưở ừ các ki m khuy t c a n n kinh t th tr ng. Đ c bi t là hai hi n t ngế ế ủ ề ế ị ườ ặ ệ ệ ươ l m phát do nh h ng c a chu kỳ kinh doanh. Vi c kh c ph c hai tìnhạ ả ưở ủ ệ ắ ụ tr ng này là đòi h i c p bách cho s phát tri n b n v ng c a đ t n c ạ ỏ ấ ự ể ề ư ủ ấ ướ 1. Th c tr ng l m phát Vi t Namự ạ ạ ở ệ 29 Ki m khuy t c a th tr ng c nh tranh và gi i pháp c a chính phế ế ủ ị ườ ạ ả ủ ủ L m phát trong nh ng năm g n đây liên t c tăng cao, trongạ ư ầ ụ khi tăng tr ng kinh t l i d u hi u suy gi m. L m phát năm 2007ưở ế ạ ấ ệ ả ạ đã m c hai ch s (12,63%), năm 2008 l i ti p t c gia tăng caoở ứ ư ố ạ ế ụ đ n 19.89%. Nh p siêu gia tăng c v kim ng ch tuy t đ i (3.366ế ậ ả ề ạ ệ ố tri u USD so v i 1.933 tri u USD), c v t l nh p siêu so v iệ ớ ệ ả ề ỷ ệ ậ ớ xu t kh u (56,5% so v i 18,2%)...ấ ẩ ớ Năm 2009, lám phát đã có d u hi u quy gi m, tăng tr ngấ ệ ả ưở kinh t đang có nh ng bi n chuyenr t t, nh ng t l l m phát ế ư ế ố ư ỷ ệ ạ ở hàng 2 ch s .ư ố 2. Nguyên nhân l m phát cao n c ta.ạ ở ướ L m phát hi n t i Vi t Nam là s tích h p c a l m phátạ ệ ạ ở ệ ự ơ ủ ạ ti n t , l m phát c u kéo và l m phát chi phí đ y, ba lo i này tácề ệ ạ ầ ạ ẩ ạ đ ng l n nhau làm cho l m phát càng tr nên ph c t p.ộ ẫ ạ ở ứ ạ  L m phát ti n t :ạ ề ệ Do vi c th c thi chính sách chính sách ti n t không nghiêm,ệ ự ề ệ có th ch a phù h p nên vi c phát huy tác d ng c a chính sáchể ư ơ ệ ụ ủ không đ c nh mong mu n. Qu n lý y u kém d n t i l ng cungươ ư ố ả ế ẫ ớ ươ ti n trong l u thông đã v t quá l ng ti n c n có trên th tr ngề ư ươ ươ ề ầ ị ườ nhi u l n do đó d n t i l m phát. Có th k ra các nguyên nhânề ầ ẫ ớ ạ ể ể tr c ti p làm l ng cung ti n tăng lên nh sau:ự ế ươ ề ư 30 Ki m khuy t c a th tr ng c nh tranh và gi i pháp c a chính phế ế ủ ị ườ ạ ả ủ ủ − Chi tiêu ngân sách ngày càng l n:ớ Chi tiêu ngân sách năm sau cao h n năm tr c do yêu c u phát tri n t xã h i đòi h i cácơ ướ ầ ể ế ộ ỏ đi u ki n h t ng nh đ ng xá, c u c ng, b n c ng, các khuề ệ ạ ầ ư ườ ầ ố ế ả đô th , kh c ph c h u qu c a thiên tai ... Trong đó có nhi u cácị ắ ụ ậ ả ủ ề v vi c tiêu c c, hi u qu chi tiêu ngân sách th p, nhi u côngụ ệ ự ệ ả ấ ề trình kéo dài, t n kém, hi u qu th p. Nh ng kho n chi tiêuố ệ ả ấ ư ả ngân sách này đã đ a m t l ng ti n m t l n ra th tr ng.ư ộ ươ ề ặ ớ ị ườ − Qu n lý ti n m t kém hi u qu : ả ề ặ ệ ả Hi n nay Vi t Nam cóệ ở ệ nhi u đ n v nh Ngân hàng Nhà n c, h th ng các Ngân hàngề ơ ị ư ướ ệ ố th ng m i, các T ch c tín d ng phi ngân hàng, Công ty b oươ ạ ổ ứ ụ ả hi m, ... liên quan t i công tác l u hành ti n t . L ng ti n c nể ớ ư ề ệ ươ ề ầ có (D) đ cân đ i v i hàng hoá không đ ng nh t v i l ng ti nể ố ớ ồ ấ ớ ươ ề m t th c t đang có trên th tr ng. ặ ự ế ị ườ − Ngo i t tăng m nh: ạ ệ ạ Năm 2007 đ u t n c ngoài vào Vi tầ ư ướ ệ Nam tăng cao, ki u h i cũng tăng đáng k , riêng hai kho n nàyề ố ể ả cũng đã g n 30 t USD. V i l ng ti n đó đòi h i ph i cóầ ỷ ớ ươ ề ỏ ả l ng ti n VNĐ l n tung ra th tr ng, làm cho l ng ti n m tươ ề ớ ị ườ ươ ề ặ trên th tr ng tăng lên.ị ườ − S c hút c a th tr ng ch ng khoán:ứ ủ ị ườ ứ Th tr ng ch ngị ườ ứ khoán phát tri n m nh trong th i gian qua đã hút m t l ng ti nể ạ ờ ộ ươ ề l n vào đây. Ngoài l ng ti n nhàn r i trong dân đ c huyớ ươ ề ỗ ươ đ ng, l ng v n b ng ti n còn đ c huy đ ng thông qua vayộ ươ ố ằ ề ươ ộ ngân hàng, rút ti t ki m, bán tài s n (do thay đ i m c tiêu kinhế ệ ả ổ ụ doanh), t các nhà đ u t n c ngoài,.... ừ ầ ư ướ Ngoài ra, m t nguyên nhân quan tr ng khác là tâm lý hoang mangộ ọ c a ng i dân tr c giá c th tr ng tăng cao, đ ng ti n gi m giáủ ườ ướ ả ị ườ ồ ề ả nhanh chóng. Đ b o toàn v n c a mình, các nhà đ u t cũng nhể ả ố ủ ầ ư ư dân chúng đã chuy n sang mua vàng ho c kim lo i quý, đá quý khácể ặ ạ thay vì dùng v n đó kinh doanh ho c g i ti t ki m. Do v y m tố ặ ử ế ệ ậ ộ l ng ti n l n đ c tung vào l u thông đã làm cho l m phát tr mươ ề ớ ươ ư ạ ầ tr ng h n. ọ ơ  L m phát c u kéo:ạ ầ L m phát c u kéo do t c đ phát tri n kinh t cao, quy môạ ầ ố ộ ể ế đ u t l n và dàn tr i, hi u qu đ u t th p, v t quá kh năngầ ư ớ ả ệ ả ầ ư ấ ươ ả đáp ng v tài nguyên ti m năng c a n n kinh t . N n kinh t phátứ ề ề ủ ề ế ề ế tri n nóng khi n cho nhu c u quá l n trong khi kh năng cung ngể ế ầ ớ ả ứ có h n, m t cân đ i này làm giá c tăng liên t c v i t l cao.ạ ấ ố ả ụ ớ ỷ ệ Năm 2006, 2007 n n kinh t Vi t Nam đã r i vào tình tr ngề ế ệ ơ ạ phát tri n nóng. Đi u này th hi n rõ nh t m t cân đ i cao gi aể ề ể ệ ấ ở ấ ố ư cung c u, cung luôn th p h n c u (năng l ng, nhân l c ch tầ ấ ơ ầ ươ ự ấ l ng cao, t c ngh n m ch thông tin liên l c, h t ng quá t i, côngươ ắ ẽ ạ ạ ạ ầ ả 31 Ki m khuy t c a th tr ng c nh tranh và gi i pháp c a chính phế ế ủ ị ườ ạ ả ủ ủ trình – d án ch m ti n đ ...). Chúng ta đang t p trung m i n l cự ậ ế ộ ậ ọ ỗ ự nh m đ t t l tăng tr ng GDP 8,5 – 9% trong năm 2008, đi u nàyằ ạ ỷ ệ ưở ề s d n t i m t cân đ i cung c u h n n a và s làm l m phát tăngẽ ẫ ớ ấ ố ầ ơ ư ẽ ạ cao h n. ơ  L m phát chi phí đ y:ạ ẩ L m phát chi phí đ y do giá v t t đ u vào tăng. Trong nămạ ẩ ậ ư ầ qua, nhi u lo i nguyên v t li u giá tăng r t cao nh d u m , thanề ạ ậ ệ ấ ư ầ ỏ đá, s t thép, nh a, … Nh ng lo i chi phí tăng lên đó đã tác đ ng t iắ ự ư ạ ộ ớ h u h t các n n kinh t , t o nên chi phí đ u vào r t cao đ i v iầ ế ề ế ạ ầ ấ ố ớ nhi u lo i hàng hoá, d n t i chi phí s n xu t cao, bu c các doanhề ạ ẫ ớ ả ấ ộ nghi p tăng giá bán hàng hoá c a mình. Làn sóng tăng giá này làmệ ủ giá c chung trên th tr ng tăng m nh m , đ y n n kinh t t i l mả ị ườ ạ ẽ ẩ ề ế ớ ạ phát. Năm 2007 và 2008, Vi t Nam giá d u tăng cao tác đ ng t iở ệ ầ ộ ớ h u h t các ngành s n xu t trong n c, d n t i tăng giá bán đ uầ ế ả ấ ướ ẫ ớ ở ầ ra. Trong năm qua, không ngành s n xu t nào trong n c c ng l iả ấ ướ ưỡ ạ đ c xu th này, bao g m c ngành giao thông v n t i, than, khaiươ ế ồ ả ậ ả thác đá, luy n cán thép... s p t i là ngành đi n.ệ ắ ớ ệ L m phát chi phí đ y mang tính toàn c u song m c đ di n raạ ẩ ầ ứ ộ ễ m i n c có khác nhau. Nh ng n n kinh t đang trong th i kỳở ỗ ướ ư ề ế ờ suy gi m s không l m phát, tăng giá d u ch là y u t d n t i tăngả ẽ ạ ầ ỉ ế ố ẫ ớ giá trong n c. Đ i v i nh ng n n kinh t tăng tr ng nóng nhướ ố ớ ư ề ế ưở ư Vi t Nam, Trung Qu c, n Đ , giá d u tăng đã th c s đ y l mệ ố ấ ộ ầ ự ự ẩ ạ phát cao. Do v y, vi c nh p kh u các y u t đ u vào t nh ng n nậ ệ ậ ẩ ế ố ầ ừ ư ề kinh t tăng tr ng nóng cũng bao hàm vi c nh p c nh ng y u tế ưở ệ ậ ả ư ế ố l m phát c a các n n kinh t đó.ạ ủ ề ế 3. Gi i pháp ki m hãm lam phát Vi t Nam ả ề ở ệ  Th c hi n chính sách ti n t ch t ch :ự ệ ề ệ ặ ẽ Ngân hàng Nhà n c Vi t Nam ch đ ng, linh ho t trongướ ệ ủ ộ ạ vi c s d ng các công c chính sách ti n t theo nguyên t c thệ ử ụ ụ ề ệ ắ ị tr ng, ki m soát ch t ch t ng ph ng ti n thanh toán và t ngườ ể ặ ẽ ổ ươ ệ ổ d n tín d ng nh ng ph i b o đ m tính thanh kho n c a n nư ơ ụ ư ả ả ả ả ủ ề kinh t và ho t đ ng c a các ngân hàng, t ch c tín d ng.ế ạ ộ ủ ổ ứ ụ S d ng linh ho t các công c chính sách ti n t đ gi mử ụ ạ ụ ề ệ ể ả d n lãi su t huy đ ng theo h ng th c hi n chính sách lãi su tầ ấ ộ ướ ự ệ ấ th c d ng. Tăng c ng ki m soát và giám sát ch t ch ho tự ươ ườ ể ặ ẽ ạ đ ng c a các ngân hàng th ng m i đ b o đ m vi c tuân thộ ủ ươ ạ ể ả ả ệ ủ 32 Ki m khuy t c a th tr ng c nh tranh và gi i pháp c a chính phế ế ủ ị ườ ạ ả ủ ủ đúng các quy đ nh v huy đ ng, cho vay và ch t l ng tín d ng.ị ề ộ ấ ươ ụ K p th i phát hi n, x lý các vi ph m theo đúng quy đ nh c aị ờ ệ ử ạ ị ủ pháp lu t đ gi m thi u r i ro trong ho t đ ng ngân hàng.ậ ể ả ể ủ ạ ộ y ban Giám sát tài chính qu c gia s m n đ nh t ch c,Ủ ố ớ ổ ị ổ ứ k p th i ph i h p v i Ngân hàng Nhà n c Vi t Nam, B Tàiị ờ ố ơ ớ ướ ệ ộ chính và các c quan liên quan tăng c ng các công c giám sátơ ườ ụ theo c ch th tr ng và thông l qu c t đ ch đ ng c nh báoơ ế ị ườ ệ ố ế ể ủ ộ ả và x lý t t h n nh ng bi n đ ng trên th tr ng tài chính, ti nử ố ơ ư ế ộ ị ườ ề t .ệ  Ki m soát ch t ch , nâng cao hi u qu chi tiêu công:ể ặ ẽ ệ ả Đi u hành chính sách tài khóa theo h ng ti t ki m chi tiêuề ướ ế ệ th ng xuyên, nâng cao hi u qu v n đ u t t ngân sách; ki mườ ệ ả ố ầ ư ừ ể soát ch t ch đ u t c a các ặ ẽ ầ ư ủ doanh nghi pệ nhà n c, nh t là đ uướ ấ ầ t vào các d án không thu c lĩnh v c s n xu t, kinh doanh chínhư ự ộ ự ả ấ c a doanh nghi p; ph n đ u gi m t l thâm h t ngân sách.ủ ệ ấ ấ ả ỷ ệ ụ Th c hi n vi c c t gi m, s p x p l i v n đ u t xây d ngự ệ ệ ắ ả ắ ế ạ ố ầ ư ự c b n trong k ho ch tr c h t là các công trình đ u t kémơ ả ế ạ ướ ế ầ ư hi u qu , các công trình ch a th c s c n thi t, t p trung v nệ ả ư ự ự ầ ế ậ ố cho nh ng công trình s p hoàn thành, nh ng công trình đ u tư ắ ư ầ ư cho s n xu t hàng đ đ y nhanh ti n đ , s m đ a vào s n xu t.ả ấ ể ẩ ế ộ ớ ư ả ấ Rà soát l i và cân đ i ngu n v n thu c ngân sách nhà n c. ạ ố ồ ố ộ ướ Kh n tr ng hoàn ch nh các văn b n v đ u t xây d ng,ẩ ươ ỉ ả ề ầ ư ự k p th i ban hành h ng d n x lý các v ng m c phát sinh đị ờ ướ ẫ ử ướ ắ ể đ y nhanh ti n đ gi i ngân các công trình s m đ a vào khai thácẩ ế ộ ả ớ ư phát huy hi u qu .ệ ả Nghiên c u đ chuy n m t s công trình đ u t t ngu nứ ể ể ộ ố ầ ư ừ ồ v n ngân sách sang hình th c đ u t BOT t ngu n v n trong vàố ứ ầ ư ừ ồ ố ngoài n c ho c bán, chuy n nh ng công trình có kh năng thuướ ặ ể ươ ả h i v n cho doanh nghi p, t nhân khai thác ho c đ u t ti p đồ ố ệ ư ặ ầ ư ế ể nâng cao hi u qu đ u t .ệ ả ầ ư Th c hi n chính sách ti t ki m đ ng b , ch t ch , nghiêmự ệ ế ệ ồ ộ ặ ẽ ng t trong t t c các c p, các ngành, trong toàn b h th ngặ ấ ả ấ ộ ệ ố chính tr . ị  T p trung s c phát tri n s n xu t công nghi p, nông nghi p vàậ ứ ể ả ấ ệ ệ d ch v , b o đ m cân đ i cung c u v hàng hóa:ị ụ ả ả ố ầ ề Ph i h p các đ a ph ng kh c ph c nhanh h u qu c aố ơ ị ươ ắ ụ ậ ả ủ thiên tai và d ch b nh đ đ y m nh s n xu t nông nghi p, t pị ệ ể ẩ ạ ả ấ ệ ậ trung ch đ o phát tri n tr ng rau màu, chăn nuôi, tăng ngu nỉ ạ ể ồ ồ cung th c ph m nh m s m n đ nh giá c l ng th c, th cự ẩ ằ ớ ổ ị ả ươ ự ự ph m, chu n b đ gi ng cho s n xu t v mùaẩ ẩ ị ủ ố ả ấ ụ 33 Ki m khuy t c a th tr ng c nh tranh và gi i pháp c a chính phế ế ủ ị ườ ạ ả ủ ủ Ch đ o tri n khai vi c tu b các công trình h ch a, đêỉ ạ ể ệ ổ ồ ứ đi u, công trình th y l i nh m ch đ ng đ i phó v i thiên taiề ủ ơ ằ ủ ộ ố ớ trong mùa bão, lũ đ đ m b o an toàn cho s n xu t và đ i s ng.ể ả ả ả ấ ờ ố Tháo g khó khăn, v ng m c v th t c hành chính đỡ ướ ắ ề ủ ụ ể gi i quy t nhanh vi c ti p c n, s d ng v n, đ t đai, m r ngả ế ệ ế ậ ử ụ ố ấ ở ộ th tr ng nh m thúc đ y s n xu t phát tri n. Đ ng th i, chị ườ ằ ẩ ả ấ ể ồ ờ ủ đ ng th c hi n các bi n pháp phù h p tháo g khó khăn do bi nộ ự ệ ệ ơ ỡ ế đ ng giá làm nh h ng đ n s n xu t, kinh doanh c a doanhộ ả ưở ế ả ấ ủ nghi p, tr c h t là giá d toán các công trình đang tri n khai cóệ ướ ế ự ể ngu n v n t ngân sách nhà n c đ s m hoàn thành, đ a vàoồ ố ừ ướ ể ớ ư ho t đ ng.ạ ộ Ki m tra, xem xét các doanh nghi p l n đã c ph n hoá,ể ệ ớ ổ ầ đánh giá hi u qu v n đ u t huy đ ng t th tr ng ch ngệ ả ố ầ ư ộ ừ ị ườ ứ khoán. H n ch các doanh nghi p lo i này chuy n h ng kinhạ ế ệ ạ ể ướ doanh t s n xu t hàng hoá hi n h u sang d ch v , đ c bi t làừ ả ấ ệ ư ị ụ ặ ệ kinh doanh ti n t .ề ệ Ki m gi giá c các m t hàng thi t y u, nh : l ng th c,ề ư ả ặ ế ế ư ươ ự thu c ch a b nh, xăng d u, s t thép, xi măng, phân bón,... Chố ư ệ ầ ắ ủ đ ng đ ra và áp d ng ph ng án kh c ph c tình tr ng thi uộ ề ụ ươ ắ ụ ạ ế đi n và b o đ m đi n cho s n xu t.ệ ả ả ệ ả ấ  Đ y m nh xu t kh u, ki m soát ch t ch nh p kh u, gi mẩ ạ ấ ẩ ể ặ ẽ ậ ẩ ả nh p siêu:ậ Gi m chi phí cho doanh nghi p, góp ph n nâng cao khả ệ ầ ả năng c nh tranh c a hàng xu t kh u Vi t Nam đi đôi v i vi c ápạ ủ ấ ẩ ệ ớ ệ d ng các hàng rào k thu t và các bi n pháp khác phù h p v iụ ỹ ậ ệ ơ ớ các cam k t qu c t c a n c ta đ gi m nh p siêu, k c vi cế ố ế ủ ướ ể ả ậ ể ả ệ tăng thu nh p kh u nh ng m t hàng không thi t y u. Tăngế ậ ẩ ư ặ ế ế c ng các gi i pháp khuy n khích s n xu t trong n c đ thayườ ả ế ả ấ ướ ể th hàng nh p kh uế ậ ẩ Đ m b o ngu n cung l ng th c, th c ph m trên thả ả ồ ươ ự ự ẩ ị tr ng n i đ a, b o đ m an ninh l ng th c và ki m ch s tăngườ ộ ị ả ả ươ ự ề ế ự giá quá m c c a nhóm hàng này. ứ ủ X lý k p th i các ách t c v tín d ng, đáp ng nhu c uử ị ờ ắ ề ụ ứ ầ vay v n h p lý cho xu t kh u.ố ơ ấ ẩ  Tri t đ th c hành ti t ki m trong s n xu t và tiêu dùng:ệ ể ự ế ệ ả ấ Tình tr ng lãng phí trong s n xu t và tiêu dùng v n cònạ ả ấ ẫ di n ra khá ph bi n các c quan, đ n v , trong dân c , ti mễ ổ ế ở ơ ơ ị ư ề năng ti t ki m trong s n xu t và tiêu dùng là r t l n. ế ệ ả ấ ấ ớ Tăng c ng qu n lý s n xu t theo đ nh m c, ki m tra ch tườ ả ả ấ ị ứ ể ặ ch các y u t đ u vào theo đúng quy cách, ph m ch t, ch đ ngẽ ế ố ầ ẩ ấ ủ ộ nghiên c u tìm v t t thay th v i chi phí th p, nh t là đ i v iứ ậ ư ế ớ ấ ấ ố ớ v t t nguyên li u nh p kh u. Hoàn thi n công ngh , đ i m iậ ư ệ ậ ẩ ệ ệ ổ ớ 34 Ki m khuy t c a th tr ng c nh tranh và gi i pháp c a chính phế ế ủ ị ườ ạ ả ủ ủ công ngh , c i ti n t ch c qu n lý nh m tăng năng su t laoệ ả ế ố ứ ả ằ ấ đ ng. ộ Chính ph kêu g i m i ng i, m i nhà tri t đ ti t ki mủ ọ ọ ườ ọ ệ ể ế ệ tiêu dùng, nh t là nhiên li u, năng l ng.ấ ệ ươ  Tăng c ng công tác qu n lý th tr ng ch ng đ u c buônườ ả ị ườ ố ầ ơ l u và gian l n th ng m i ki m soát vi c ch p hành phápậ ậ ươ ạ ể ệ ấ lu t nhà n c v giá:ậ ướ ề B o đ m cân đ i cung c u hàng hóa; đ ng th i, tăngả ả ố ầ ồ ờ c ng ch đ o th c hi n qu n lý th tr ng, nh t thi t không đườ ỉ ạ ự ệ ả ị ườ ấ ế ể x y ra tình tr ng l m d ng các bi n đ ng v ngu n hàng, giá cả ạ ạ ụ ế ộ ề ồ ả trên th tr ng đ đ u c , nâng giá, nh t là đ i v i các lo i v tị ườ ể ầ ơ ấ ố ớ ạ ậ t quan tr ng nh : xăng, d u, đi n, xi măng, s t, thép, phân bón,ư ọ ư ầ ệ ắ thu c tr sâu và hàng tiêu dùng thi t y u nh : l ng th c, thu cố ừ ế ế ư ươ ự ố ch a b nh,...Ngăn ch n tình tr ng gian l n th ng m i, tr n l uư ệ ặ ạ ậ ươ ạ ố ậ thu và buôn l u qua biên gi i, đ c bi t là buôn l u xăng, d u,ế ậ ớ ặ ệ ậ ầ khoáng s n, l ng th c...ả ươ ự Tri t đ ch p hành các quy đ nh v qu n lý giá, th ngệ ể ấ ị ề ả ườ xuyên ki m tra, giám sát.ể Chính ph yêu c u các hi p h i ngành hàng tham gia tíchủ ầ ệ ộ c c, ng h các ch tr ng và gi i pháp bình n th tr ng, giáự ủ ộ ủ ươ ả ổ ị ườ c .ả  Tăng c ng các bi n pháp h tr n đ nh đ i s ng và s nườ ệ ỗ ợ ổ ị ờ ố ả xu t c a nhân dân, m r ng vi c th c hi n các chính sách anấ ủ ở ộ ệ ự ệ sinh xã h i:ộ Đ y m nh công tác xóa đói, gi m nghèo và gi i quy t vi cẩ ạ ả ả ế ệ làm, h tr b o đ m đ i s ng nhân dân, nh t là vùng nghèo, hỗ ơ ả ả ờ ố ấ ộ nghèo, vùng b thiên tai, ng i lao đ ng có thu nh p th p.ị ườ ộ ậ ấ Tăng c ng các ngu n v n giá r cho Ngân hàng Chínhườ ồ ố ẻ sách Xã h i đ ti p t c th c hi n các ch ng trình tín d ng uộ ể ế ụ ự ệ ươ ụ ư đãi cho các h nghèo và các đ i t ng chính sách.ộ ố ươ Theo dõi, n m ch c di n bi n giá c , đ i s ng nhân dânắ ắ ễ ế ả ờ ố trên đ a bàn, x lý k p th i nh ng v n đ xã h i gây b c xúc;ị ử ị ờ ư ấ ề ộ ứ tăng c ng ki m tra, giám sát và t ch c th c hi n đúng, đ cácườ ể ổ ứ ự ệ ủ chính sách xã h i c a Nhà n c cho các đ i t ng th h ng,ộ ủ ướ ố ươ ụ ưở b o đ m ngu n h tr c a Nhà n c đ n đúng đ i t ng, khôngả ả ồ ỗ ơ ủ ướ ế ố ươ b th t thoát, tham nhũng.ị ấ  Đ y m nh công tác thông tin và tuyên truy n:ẩ ạ ề B Thông tin và Truy n thông t ch c ch đ o công tácộ ề ổ ứ ỉ ạ thông tin tuyên truy n nh m t o s đ ng thu n cao trong t t cề ằ ạ ự ồ ậ ấ ả các c p, các ngành, đ a ph ng, doanh nghi p và trong các t ngấ ị ươ ệ ầ 35 Ki m khuy t c a th tr ng c nh tranh và gi i pháp c a chính phế ế ủ ị ườ ạ ả ủ ủ l p nhân dân đ th c hi n các m c tiêu và gi i pháp đã đ raớ ể ự ệ ụ ả ề nh m đ a n n kinh t v t qua khó khăn, phát tri n n đ nh.ằ ư ề ế ươ ể ổ ị Các ph ng ti n thông tin đ i chúng đ a tin chính xác, ngươ ệ ạ ư ủ h các ch tr ng, chính sách c a Nhà n c trên lĩnh v c nh yộ ủ ươ ủ ướ ự ạ c m này, tránh nh ng thông tin sai s th t có tính kích đ ng, gâyả ư ự ậ ộ tâm lý b t an trong xã h i. ấ ộ K T LU NẾ Ậ Th tr ng c nh trang tuy còn t n t i nhi u khuy t đi m, nh ngị ườ ạ ồ ạ ề ế ể ư cho đ n nay nó v n là mô hình kinh t u vi t nh t. Vi c nghiên c u tìmế ẫ ế ư ệ ấ ệ ứ hi u các ki m khuy t c a n n kinh t th th ng đ đ a ra nh ng gi iể ế ế ủ ề ế ị ườ ể ư ư ả pháp h n ch thích h p có ý nghĩa r t quan tr ng trong m c tiêu phátạ ế ơ ấ ọ ụ tri n b n v ng c a dân t c. ể ề ư ủ ộ Đ c bi t, khi n c ta quy t đ nh chon cho mình mô hình kinh t thặ ệ ướ ế ị ế ị tr ng đ nh h ng Xã hôi ch nghĩa – m t mô hình h t s c đ c bi t vàườ ị ướ ủ ộ ế ứ ặ ệ khó khăn, thì vi c nh n rõ th c trang đ t n c d i tác đ ng c a n nệ ậ ự ấ ướ ướ ộ ủ ề kinh t th tr ng là vô cùng quan tr ng. Kh c ph c đ c các khi mế ị ườ ọ ắ ụ ươ ế khuy t c a n n kinh t th tr ng s là đ ng l c m nh m thúc đ y n nế ủ ề ế ị ườ ẽ ộ ự ạ ẽ ẩ ề kinh t phát tri n, xã hôi n đ nh…t o n n t ng v ng ch c cho ch nghĩaế ể ổ ị ạ ề ả ư ắ ủ xã h i mai sau.ộ 36