Đề tài Phân tích chất và lượng của giá trị, những nhân tố ảnh hưởng đến lượng giá trị
Để phân tích chất và lượng của giá trị hàng hoá thì trước hết chúng ta cần hiểu khái niệm hàng hoá là gì?
Hàng hoá là sản phẩm của lao động có khả năng đáp ứng nhu cầu nào đó của con người thông qua trao đổi và mua bán.
Giá trị của hàng hóa là hao phí lao động xã hội kết tinh trong hàng hoá. Đó chính là chất của giá trị hàng hoá.
Muốn hiểu được giá trị hàng hoá phải đi từ giá trị trao đổi. Giá trị trao đổi là quan hệ tỷ lệ về lượng giữa giá trị sử dụng này với giá trị sử dụng khác.
5 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2513 | Lượt tải: 3
Bạn đang xem nội dung tài liệu Đề tài Phân tích chất và lượng của giá trị, những nhân tố ảnh hưởng đến lượng giá trị, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
®Ò bµi: Ph©n tÝch chÊt vµ lîng cña gi¸ trÞ. Nh÷ng nh©n tè ¶nh hëng ®Õn lîng gi¸ trÞ
Tr¶ lêi:
1. Ph©n tÝch chÊt vµ lîng cña gi¸ trÞ
§Ó ph©n tÝch chÊt vµ lîng cña gi¸ trÞ hµng ho¸ th× tríc hÕt chóng ta cÇn hiÓu kh¸i niÖm hµng ho¸ lµ g×?
Hµng ho¸ lµ s¶n phÈm cña lao ®éng cã kh¶ n¨ng ®¸p øng nhu cÇu nµo ®ã cña con ngêi th«ng qua trao ®æi vµ mua b¸n.
Gi¸ trÞ cña hµng hãa lµ hao phÝ lao ®éng x· héi kÕt tinh trong hµng ho¸. §ã chÝnh lµ chÊt cña gi¸ trÞ hµng ho¸.
Muèn hiÓu ®îc gi¸ trÞ hµng ho¸ ph¶i ®i tõ gi¸ trÞ trao ®æi. Gi¸ trÞ trao ®æi lµ quan hÖ tû lÖ vÒ lîng gi÷a gi¸ trÞ sö dông nµy víi gi¸ trÞ sö dông kh¸c.
VÝ dô: 1m v¶i = 10kg thãc
Së dÜ 1m v¶i ®æi ®îc 10kg thãc lµ v× hao phÝ lao ®éng x· héi s¶n xuÊt ra 1m v¶i b»ng víi hao phÝ lao ®éng x· héi s¶n xuÊt ra 10kg thãc.
Hao phÝ lao ®éng x· héi ®Ó s¶n xuÊt hµng ho¸ lµ c¬ së ®Ó trao ®æi vµ lµ gi¸ trÞ cña hµng ho¸.M¸c viÕt: “NÐt ®Æc trng cña quan hÖ trao ®æi hµng ho¸ chÝnh l¹i lµ viÖc ph¶i t¹m g¹t gi¸ trÞ sö dông cña hµng ho¸ ra mét bªn”. NÕu g¹t gi¸ trÞ sö dông cña vËt thÓ hµng ho¸ ra mét bªn,th× vËt thÓ hµng ho¸ chØ cßn cã mét thuéc tÝnh mµ th«i.Chóng lµ s¶n phÈm cña lao ®éng
Nh vËy mét khi kh«ng kÓ ®Õn gi¸ trÞ sö dông cña hµng ho¸, cã nghÜa nã kh«ng cßn lµ vµi,lµ thãc... hay lµ mét vËt cã Ých nµo kh¸c n÷a, nã còng kh«ng cßn lµ s¶n phÈm lao ®éng cña ngêi thî dÖt, ngêi n«ng d©n hay lµ cña bÊt cø mét lao ®éng s¶n xuÊt cô thÓ nµo n÷a, nã chØ cßn l¹i cã tÝnh chÊt chung cña c¸c thø lao ®éng kh¸c nhau, ®ã lµ sù hao phÝ lao ®éng cña con ngêi.
Gi¸ trÞ hµng hãa lµ do lao ®éng trõu tîng cña ngêi s¶n xuÊt hµng ho¸ kÕt tinh trong hµng ho¸. Lao ®éng trõu tîng tøc lµ lao ®éng cña ngêi s¶n xuÊt hµng ho¸ nÕu coi ®ã lµ sù hao phÝ trÝ ãc, søc thÇn kinh vµ søc c¬ b¾p nãi chung cña con ngêi chø kh«ng kÓ ®Õn h×nh thøc cô thÓ cña nã nh thÕ nµo.
VÝ dô nh lao ®éng cña ngêi thî méc vµ lao ®éng cña ngêi thî may, nÕu xÐt vÒ mÆt lao ®éng cô thÓ th× hoµn toµn kh¸c nhau, nhng nÕu g¹t bá tÊt c¶ nh÷ng sù kh¸c nhau Êy sang mét bªn th× chóng chØ cßn cã mét c¸i chung tøc lµ ®Òu ph¶i tiªu hao søc ãc, søc b¾p thÞt vµ søc thÇn kinh cña con ngêi.Lao ®éng trõu tîng chÝnh lµ lao ®éng hao phÝ ®ång chÊt cña con ngêi.
Lao ®éng bao giê còng lµ sù hao phÝ søc lùc cña con ngêi xÐt vÒ mÆt sinh lý, nhng kh«ng ph¶i sù hao phÝ søc lao ®éng nµo vÒ mÆt sinh lý còng lµ lao ®éng trõu tîng. Lao ®éng trõu tîng chØ cã trong nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸,do môc ®Ých cña s¶n xuÊt lµ ®Ó trao ®æi.Tõ ®ã lµm xuÊt hiÖn sù cÇn thiÕt ph¶i quy c¸c lao ®éng cô thÓ vèn rÊt kh¸c nhau,kh«ng thÓ so s¸nh ®îc víi nhau thµnh mét thø lao ®éng ®ång chÊt cã thÓ trao ®æi víi nhau,tøc lµ lao ®éng trõu tîng.
Lao ®éng trõu tîng t¹o ra gi¸ trÞ, lµm c¬ së cho sù ngang b»ng trong trao ®æi.NÕu kh«ng cã s¶n xuÊt hµng ho¸, kh«ng cã trao ®æi th× còng kh«ng cÇn ph¶i quy c¸c lao ®éng cô thÓ vÒ lao ®éng trõu tîng. V× vËy,lao ®éng trõu tîng lµ mét ph¹m trï lÞch sö riªng cã cña s¶n xuÊt hµng ho¸.
Lao ®éng trõu tîng lµ nh©n tè duy nhÊt t¹o ra gi¸ trÞ cña hµng ho¸.Gi¸ trÞ cña mäi hµng ho¸ chØ lµ sù kÕt tinh cña lao ®éng trõu tîng.Lao ®éng cña mçi ngêi s¶n xuÊt hµng ho¸,nÕu xÐt vÒ mÆt hao phÝ søc lùc nãi chung,tøc lao ®éng trõu tîng th× nã lu«n lµ bé phËn cña lao ®éng x· héi thèng nhÊt n»m trong hÖ thèng ph©n c«ng lao ®éng x· héi,nªn lao ®éng trõu tîng lµ biÓu hiÖn cña lao ®éng x· héi.
Lîng gi¸ trÞ lµ lîng lao ®éng hao phÝ ®Ó s¶n xuÊt ra hµng ho¸. Mµ lîng lao ®éng ®îc ®o b»ng thêi gian lao ®éng nhng kh«ng thÓ ®o lîng gi¸ trÞ b»ng thêi gian lao ®éng c¸ biÖt mµ ph¶i ®o b»ng thêi gian lao ®éng x· héi cÇn thiÕt.
§o lîng lao ®éng hao phÝ ®Ó t¹o ra hµng ho¸ b»ng thíc ®o thêi gian nh: mét giê lao ®éng, mét ngµy lao ®éng, vv...Do ®ã, lîng gi¸ trÞ cña hµng ho¸ còng do thêi gian lao ®éng quyÕt ®Þnh. Trong thùc tÕ, mét lo¹i hµng ho¸ ®a ra thÞ trêng lµ do rÊt nhiÒu ngêi s¶n xuÊt ra nhng mçi ngêi s¶n xuÊt do ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt,tr×nh ®é tay nghÒ lµ kh«ng gièng nhau, nªn thêi gian lao ®éng c¸ biÖt ®Ó s¶n xuÊt ra hµng ho¸ cña hä kh¸c nhau. Thêi gian lao ®éng c¸ biÖt quyÕt ®Þnh lîng gi¸ trÞ c¸ biÖt cña hµng ho¸ mµ tõng ngêi s¶n xuÊt ra. Nh vËy, thíc ®o lîng gi¸ trÞ cña hµng ho¸ ®îc tÝnh b»ng thêi gian lao ®éng x· héi cÇn thiÕt.
Thêi gian lao ®éng x· héi cÇn thiÕt lµ thêi gian cÇn thiÕt ®Ó s¶n xuÊt ra mét hµng ho¸ trong ®iÒu kiÖn b×nh thêng cña x· héi, tøc lµ víi mét tr×nh ®é kü thuËt trung b×nh, tr×nh ®é khÐo lÐo trung b×nh vµ cêng ®é lao ®éng trung b×nh so víi hoµn c¶nh x· héi nhÊt ®Þnh.
Trong mét x· héi cã hµng triÖu ngêi s¶n xuÊt hµng ho¸, víi thêi gian lao ®éng c¸ biÖt hÕt søc kh¸c biÖt nhau th× th«ng thêng thêi gian lao ®éng x· héi cÇn thiÕt trïng hîp víi thêi gian lao ®éng c¸ biÖt cña nh÷ng ngêi s¶n xuÊt vµ cung cÊp ®¹i bé phËn mét lo¹i hµng ho¸ nµo ®ã trªn thÞ trêng.
2. Nh÷ng nh©n tè ¶nh hëng tíi lîng gi¸ trÞ cña hµng ho¸
Do thêi gian lao ®éng x· héi cÇn thiÕt lu«n thay ®æi, nªn lîng gi¸ trÞ cña hµng ho¸ còng lµ mét ®¹i lîng kh«ng cè ®Þnh. Sù thay ®æi lîng gi¸ trÞ cña hµng ho¸ tuú thuéc vµo 3 nh©n tè:
Thø nhÊt: N¨ng suÊt lao ®éng
N¨ng suÊt lao ®éng lµ n¨ng lùc s¶n xuÊt cña lao ®éng, nã ®îc tÝnh b»ng sè lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra trong mét ®¬n vÞ thêi gian hoÆc sè lîng thêi gian cÇn thiÕt ®Ó s¶n xuÊt ra mét ®¬n vÞ s¶n phÈm.
Cã hai lo¹i n¨ng suÊt lao ®éng: N¨ng suÊt lao ®éng c¸ biÖt vµ n¨ng suÊt lao ®éng x· héi. Trªn thÞ trêng,hµng ho¸ ®îc trao ®æi kh«ng ph¶i theo gi¸ trÞ c¸ biÖt mµ lµ gi¸ trÞ x· héi. V× vËy, n¨ng suÊt lao ®éng cã ¶nh hëng ®Õn gi¸ trÞ x· héi cña hµng ho¸ chÝnh lµ n¨ng suÊt lao ®éng x· héi.
N¨ng suÊt lao ®éng x· héi cµng t¨ng,thêi gian lao ®éng x· héi cÇn thiÕt ®Ó s¶n xuÊt ra hµng ho¸ cµng gi¶m, lîng gi¸ trÞ cña mét ®¬n vÞ s¶n phÈm cµng Ýt. Ngîc l¹i n¨ng suÊt lao ®éng x· héi cµng gi¶m th× thêi gian lao ®éng x· héi cÇn thiÕt ®Ó s¶n xuÊt ra hµng ho¸ cµng t¨ng vµ lîng gi¸ trÞ cña mét ®¬n vÞ s¶n phÈm cµng nhiÒu. Lîng gi¸ trÞ cña mét ®¬n vÞ hµng ho¸ tû lÖ thuËn víi sè lîng lao ®éng kÕt tinh vµ tû lÖ nghÞch víi n¨ng suÊt lao ®éng x· héi. Nh vËy, muèn gi¶m gi¸ trÞ cña mçi ®¬n vÞ hµng ho¸ xuèng th× ta ph¶i t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng x· héi.
N¨ng suÊt lao ®éng l¹i tuú thuéc vµo nhiÒu nh©n tè nh: tr×nh ®é khÐo lÐo cña ngêi lao ®éng, sù ph¸t triÓn cña khoa häc – kü thuËt vµ tr×nh ®é øng dông tiÕn bé kü thuËt vµo s¶n xuÊt,tr×nh ®é qu¶n lý, quy m« s¶n xuÊt, hiÖu qu¶ cña t liÖu s¶n xuÊt... nªn ®Ó t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng ph¶i hoµn thiÖn c¸c yÕu tè trªn.
Thø hai: Cêng ®é lao ®éng
Cêng ®é lao ®éng ph¶n ¸nh møc ®é hao phÝ lao ®éng trong mét ®¬n vÞ thêi gian. Nã cho thÊy møc ®é khÈn tr¬ng, nÆng nhäc hay c¨ng th¼ng cña lao ®éng. Cêng ®é lao ®éng t¨ng lªn th× sè lîng (hoÆc khèi lîng) hµng ho¸ s¶n xuÊt ra t¨ng lªn vµ søc lao ®éng hao phÝ còng t¨ng lªn t¬ng øng. Do ®ã, gi¸ trÞ cña mét ®¬n vÞ hµng ho¸ lµ kh«ng ®æi v× thùc chÊt t¨ng cêng ®é lao ®éng chÝnh lµ viÖc kÐo dµi thêi gian lao ®éng. Cêng ®é lao ®éng phô thuéc vµo tr×nh ®é tæ chøc qu¶n lý, quy m« vµ hiÖu suÊt cña t liÖu s¶n xuÊt vµ ®Æc biÖt lµ thÓ chÊt vµ tinh thÇn cña ngêi lao ®éng. ChÝnh v× vËy mµ t¨ng cêng ®é lao ®éng kh«ng cã ý nghÜa tÝch cùc víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ b»ng viÖc t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng.
Thø ba: Møc ®é phøc t¹p cña lao ®éng
Møc ®é phøc t¹p cña lao ®éng còng ¶nh hëng nhÊt ®Þnh ®Õn sè lîng gi¸ trÞ cña hµng ho¸. Theo møc ®é phøc t¹p cña lao ®éng cã thÓ chia lao ®éng thµnh lao ®éng gi¶n ®¬n vµ lao ®éng phøc t¹p.
Lao ®éng gi¶n ®¬n lµ lao ®éng mµ bÊt kú mét ngêi lao ®éng b×nh thêng nµo kh«ng cÇn ph¶i tr¶i qua ®µo t¹o còng cã thÓ thùc hiÖn ®îc. Cßn lao ®éng phøc t¹p lµ lao ®éng ®ßi hái ph¶i ®îc ®µo t¹o, huÊn luyÖn thµnh lao ®éng chuyªn m«n lµnh nghÒ nhÊt ®Þnh míi cã thÓ thùc hiÖn ®îc.
VÝ dô: Trong mét giê lao ®éng, ngêi thî söa ch÷a xe m¸y t¹o ra nhiÒu gi¸ trÞ h¬n ngêi röa b¸t. Bëi v× lao ®éng cña ngêi röa b¸t lµ lao ®éng gi¶n ®¬n, cã nghÜa lµ bÊt kú mét ngêi b×nh thêng nµo kh«ng cÇn tr¶i qua ®µo t¹o, kh«ng cÇn sù ph¸t triÓn ®Æc biÖt nµo còng cã thÓ lµm ®îc. Cßn lao ®éng cña ngêi thî söa ch÷a xe m¸y lµ lao ®éng phøc t¹p ®ßi hái ph¶i cã sù ®µo t¹o,häc hái vµ ph¶i cã thêi gian huÊn luyÖn tay nghÒ.
V× vËy,trong cïng mét thêi gian lao ®éng nh nhau th× lao ®éng phøc t¹p t¹o ra ®îc nhiÒu gi¸ trÞ h¬n so víi lao ®éng gi¶n ®¬n bëi v× thùc chÊt lao ®éng phøc t¹p lµ lao ®éng gi¶n ®¬n ®îc nh©n lªn.
§Ó cho c¸c hµng ho¸ do lao ®éng gi¶n ®¬n t¹o ra cã thÓ quan hÖ b×nh ®¼ng víi c¸c hµng ho¸ do lao ®éng phøc t¹p t¹o ra th× trong qu¸ tr×nh trao ®æi mua b¸n ngêi ta quy ®æi mäi lao ®éng phøc t¹p thµnh lao ®éng gi¶n ®¬n trung b×nh.
Nh vËy, lîng gi¸ trÞ cña hµng ho¸ ®îc ®o b»ng thêi gian lao ®éng x· héi cÇn thiÕt, gi¶n ®¬n trung b×nh.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]. Bộ giáo dục và đào tạo,Giáo trình triết học Mác – Lênin.
[2]. Công cụ tìm kiếm : internet và các trang Web liên quan
[3]. C¸c tµi liÖu kh¸c
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Phân tích chất và lượng của giá trị Những nhân tố ảnh hưởng đến lượng giá trị.doc