Đề tài Phân tích tài chính và khả năng trả nợ của dự án liên doanh sản xuất bia Sài Gòn - Bình Định

Ph©n tÝch tµi chÝnh vµ kh¶ n¨ng tr¶ nî cña dù ¸n liªn doanh s¶n xuÊt bia sµi gßn - B×nh ®Þnh PhÇn I - Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung Ph©n tÝch tµi chÝnh dù ¸n lµ mét néi dung kinh tÕ quan träng trong qu¸ tr×nh so¹n th¶o dù ¸n. Ph©n tÝch tµi chÝnh lµ nh»m ®¸nh gi¸ tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n vÒ mÆt tµi chÝnh. Th«ng qua ph©n tÝch tµi chÝnh, chóng ta x¸c ®Þnh ®­îc quy m« ®Çu t­, c¬ cÊu c¸c lo¹i vèn, nguån tµi trî cho dù ¸n, tÝnh to¸n c¸c kho¶n thu chi, nh÷ng lîi Ých thiÕt thùc mµ dù ¸n sÏ ®em l¹i cho nhµ ®Çu t­. Trªn c¬ së ®ã ta sÏ ®¸nh gi¸ ®­îc hiÖu qu¶ vÒ mÆt tµi chÝnh cña dù ¸n. KÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh ph©n tÝch nµy lµ c¨n cø ®Ó chñ ®Çu t­ quyÕt ®Þnh cã nªn hay kh«ng nªn ®Çu t­ vµo dù ¸n nµy bëi v× mèi quan t©m chñ yÕu cña c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n ®Çu t­ lµ liÖu hä cã ®Çu t­ vµo dù ¸n mang l¹i lîi nhuËn thÝch ®¸ng hoÆc ®em l¹i nhiÒu lîi nhuËn h¬n so víi viÖc ®Çu t­ vµo c¸c dù ¸n kh¸c hay kh«ng. Ngoµi ra, ph©n tÝch tµi chÝnh cßn lµ c¬ së ®Ó tiÕn hµnh ph©n tÝch kinh tÕ x· héi. §Ó cã thÓ hiÓu râ h¬n vÒ vÊn ®Ò nµy, ta h·y cïng xem xÐt mét dù ¸n cô thÓ - Dù ¸n liªn doanh s¶n xuÊt bia Sµi Gßn - B×nh §Þnh. PhÇn II - Néi dung ph©n tÝch tµi chÝnh dù ¸n liªn doanh bia Sµi Gßn - B×nh §Þnh Nh­ ta ®· biÕt, khu vùc miÒn Trung lµ khu vùc tËp trung rÊt nhiÒu c¸c tØnh nghÌo vµ hiÖn nay, bia Sµi Gßn chiÕm h¬n 70% thÞ tr­êng bia t¹i c¸c tØnh vïng nµy, do ®ã viÖc x©y dùng dù ¸n nhµ m¸y s¶n xuÊt bia t¹i Quy Nh¬n – B×nh §Þnh kh«ng nh÷ng sÏ phôc vô nhu c©ï t¹i khu vùc t«t h¬n mµ cßn t¹o thªm c«ng ¨n viÖc lµm cho lao ®éng ®Þa ph­¬ng, gãp phÇn t¨ng thu ng©n s¸ch cho tØnh. §©y lµ dù ¸n liªn doanh gi÷a C«ng ty bia Sµi Gßn thµnh phè Hå ChÝ Minh vµ C«ng ty dÖt may xuÊt khÈu tØnh B×nh §Þnh. LuËn chøng kinh tÕ kü thuËt cña dù ¸n ®­îc göi lªn Ng©n hµng §Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam th¸ng 6/1997. Còng nh­ bÊt cø mét dù ¸n ®Çu t­ nµo, ®iÒu ®Çu tiªn mµ c¸c nhµ lËp dù ¸n ë ®©y quan t©m lµ nªn ®Çu t­ vµ dù ¸n nµy bao nhiªu, ph©n bæ nguån vèn ®ã ra sao vµ huy ®éng tõ ®©u. ViÖc ­íc tÝnh tæng møc vèn ®Çu t­ mét c¸ch chÝnh x¸c tr­íc khi thùc hiÖn dù ¸n lµ rÊt quan träng vµ cÇn thiÕt. NÕu nh­ con sè nµy ®­îc dù tÝnh qu¸ lín, nã sÏ g©y ¶nh h­ëng tíi chØ tiªu hiÖu qu¶, lµm sai lÖch kh¶ n¨ng ph¶n ¸nh chÝnh x¸c hiÖu qu¶ tµi chÝnh cña dù ¸n. Ng­îc l¹i, nÕu dù tÝnh møc vèn vµy qu¶ nhá, tiÕn ®é thùc hiÖn dù ¸n sÏ bÞ ¶nh h­ëng, th©m chÝ trong nhiÒu tr­êng hîp cµn kh«ng thÓ thùc hiÖn ®­îc dù ¸n. Theo nh­ ­íc tÝnh, tæng sè vèn ®Çu t­ vµo dù ¸n Bia liªn doanh Sµi Gßn - B×nh §Þnh lªn tíi 148456 triÖu ®ång, trong ®ã vèn cho kiÕn thiÕt c¬ b¶n vµ dù phßng lµ 10358 triÖu, vèn x©y l¾p lµ 12037 triÖu, vèn cho m¸y mã thiÕt bÞ vµ vèn l­u ®éng hµng n¨m lÇn l­ît lµ 121199 vµ 4862 triÖu ®ång. Tæng sè vèn nµy ®­îc huy ®éng tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau. Cô thÓ lµ: Vèn ®iÒu lÖ ®­îc c¸c bªn tham gia ®ãng gãp d­íi d¹ng chuyÓn giao c«ng nghÖ vµ tiÒn thuª ®Êt: 5000 tr.®. Vèn gãp thªm tõ c¸c bªn liªn doanh: 6729 tr.®. Vèn huy ®éng tõ c¸c nguån ký quü cña c¸c ®¹i lý tiªu thô: 4389 tr.®. Vèn ®i vay: 16960 tr.®. Vèn mua thiÕt bÞ: 110516 tr.®. Vèn l­u ®éng: 4862 tr.®. Trong ®ã: Vèn ®i vay gåm vèn vay tÝn dông kÕ ho¹ch cña Nhµ n­íc t¹i Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn víi l·i suÊt 9,72%/n¨m víi sè vèn lµ 3000 tr.®, phÇn cßn l¹i lµ 13960 tr.® vay tõ c¸c nguån kh¸c cña Ng©n hµng víi l·i suÊt 9,72%/n¨m. C¸c nguån nµy ph¶i tr¶ hÕt trong 4 n¨m kÓ tõ n¨m thø 5 khi dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng. Vèn mua thiÕt bÞ n­íc ngoµi theo hîp ®ång sÏ chia lµm 2 kho¶n: + 15% gi¸ trÞ hîp ®ång sÏ tr¶ ngay sau khi phÝa ViÖt Nam nhËn ®­îc trang thiÕt bÞ. PhÇn nµy Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn sÏ cho vay b»ng ngo¹i tÖ víi l·i suÊt 7%/n¨m, thêi gian tr¶ nî sau 2 n¨m kÓ tõ khi dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng. + 85% sÏ tr¶ dÇn trong 7 n¨m khi dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng víi l·i suÊt 7%/n¨m. Vèn l­u ®éng: vay t¹i Ng©n hµng víi l·i suÊt vay ng¾n h¹n 1%/th¸ng. *C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh tiÒm lùc vÒ mÆt tµi chÝnh cña chñ ®Çu t­: Tû träng vèn tù cã / vèn ®Çu t­ ( h ): Trong dù ¸n nµy, vèn tù cã cña chñ ®Çu t­ lµ 16118 tr.®, bao gåm vèn ®iÒu lÖ ®­îc c¸c bªn tham gia ®ãng gãp (5000 tr.®), vèn gãp thªm tõ c¸c bªn liªn doanh (6729 tr.®) vµ vèn huy ®éng tõ c¸c nguån ký quü cña c¸c ®¹i lý tiªu thô (4389 tr.®). h = 16118 / 148456 = 0,1086 = 20,86%. HÖ sè vèn tù cã / vèn ®i vay ( k ): k = 16118 / 16960 = 0,95. Tõ kÕt qu¶ trªn, ta nhËn thÊy tØ träng vèn tù cã trªn vèn ®i vay cßn nhá bÐ. §iÒu nµy cho thÊy, cho dï tû lÖ vèn tù cã trªn vèn ®Çu t­ cã thÓ chÊp nhËn ®­îc, ®ång thêi phÇn vèn thiÕt bÞ mua ngoµi cã thÓ ®i vay ®­îc nh­ng tiÒm lùc tµi chÝnh cña chñ ®Çu t­ cßn yÕu kÐm, cã thÓ g©y khã kh¨n cho qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n. I. T×nh h×nh vay vµ tr¶ l·i. Tõ nh÷ng ®iÒu kiÖn rµng buéc trªn, ta cã ®­îc mét ph­¬ng ¸n tr¶ nî c¶ gèc lÉn l·i nh­ trong b¶ng 1 – T×nh h×nh vay vµ tr¶ l·i, gèc vèn vay cña dù ¸n. II. TÝnh chi phÝ s¶n xuÊt hµng n¨m cña dù ¸n (Xem b¶ng 2). Chi phÝ s¶n xuÊt cña mét dù ¸n ë mét thêi kú nµo ®ã lµ toµn bé tiªu hao vËt chÊt vµ søc lao ®éng ë kh©u s¶n xuÊt trùc tiÕp vµ ë c¸c kh©u kh¸c ®­îc biÓu hiÖn d­íi h×nh thøc tiÒn tÖ ®Ó s¶n xuÊt ra s¶n phÈm hay dÞch vô cña thêi kú ®ã. VÒ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt, cã rÊt nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i tuú thuéc vµo tõng gãc ®é xem xÐt. ë ®©y, chóng ta sÏ ®øng trªn ph­¬ng diÖn tÝnh cè ®Þnh cña chi phÝ. Tõ gãc ®é nµy, chi phÝ s¶n xuÊt cã hai lo¹i: chi phÝ cè ®Þnh vµ chi phÝ biÕn ®æi. 1. Chi phÝ cè ®Þnh. Chi phÝ cè ®Þnh cña mét dù ¸n (cßn gäi lµ ®Þnh phÝ hay chi phÝ bÊt biÕn) trong mét thêi ®o¹n nµo ®ã lµ chi phÝ lu«n lu«n gi÷ mét møc kh«ng ®æi trong suèt thêi ®o¹n ®ã kh«ng phô thuéc vµo khèi l­îng s¶n phÈm lµm ra trong suèt thêi ®o¹n ®ã lµ bao nhiªu. Chi phÝ cè ®Þnh bao gåm c¸c lo¹i chi phÝ nh­ khÊu hao c¬ b¶n, chi phÝ b¶o tr× m¸y mãc thiÕt bÞ, tiÒn l·i tr¶ vèn vay dµi h¹n... Chi phÝ cè ®Þnh gi÷ møc kh«ng ®æi cho thêi ®o¹n ®ang xÐt nh­ng nã l¹i thay ®æi nÕu tÝnh cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm lµm ra trong thêi ®o¹n ®ang xÐt ®ã (Xem s¬ ®å h×nh 1 vµ h×nh 2) F® S (2) H×nh 2 F O S (1) H×nh 1 O Ghi chó: F: Chi phÝ cè ®Þnh cña thêi k× ®ang xÐt. S: Sè s¶n phÈm lµm ra. F®: Chi phÝ cè ®Þnh tÝnh cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm lµm ra. §­êng 1: Chi phÝ cè ®Þng cña thêi k× ®ang xÐt. §­êng 2: Chi phÝ cè ®Þnh cho mét s¶n phÈm. TÝnh cè ®Þnh cña chi phÝ ë ®©y còng chØ lµ t­¬ng ®èi v× trong thùc tÕ, khi khèi l­îng s¶n phÈm t¨ng lªn trong thêi ®o¹n qu¸ lín th× møc chi phÝ cè ®Þnh còng ph¶i t¨ng lªn t­¬ng øng. Theo nh­ dù ¸n nµy, chi phÝ cè ®Þnh bao gåm 10 kho¶n chÝnh. 1.1. Chi phÝ b¶o tr× m¸y mãc thiÕt bÞ. §Ó m¸y mãc cã thÓ ho¹t ®éng tèt ®Ó cho ra s¶n phÈm. Kho¶n chi nµy ph¶i ®­îc ®Çu t­ th­êng xuyªn ®Ó duy tr× viÖc s¶n xuÊt ra mét khèi l­îng s¶n xuÊt æn ®Þnh. ë dù ¸n nµy, chi phÝ b¶o tr× m¸y mãc thiÕt bÞ hµng n¨m lµ 1% tæng gi¸ trÞ thiÕt bÞ (gi¸ ®­îc tÝnh khÊu hao). Trong ®ã: Gi¸ trÞ thiÕt bÞ (Ivotb) = Ivotb1 + Ikt-dp x h1. Ivotb1 lµ vèn thiÕt bÞ cña dù ¸n khi dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng. Ivotb1 = Gi¸ trÞ thiÕt bÞ + L·i vay trong Mua trong vµ thêi gian Ngoµi n­íc thi c«ng = 121199 + 7183 = 128382 tr.®. Ikt-dp lµ vèn kiÕn thiÕt c¬ b¶n vµ dù phßng (10358 tr.®). Sè vèn nµy ®­îc ph©n bæ cho vèn thiÕt bÞ vµ x©y l¾p theo tû lÖ lÇn l­ît lµ h1 vµ h2. + Tû lÖ dµnh cho thiÕt bÞ lµ: h1 = ( Ivotb1/(Ivotb1 + Ivoxl1) ) x 100. Ivoxl1 lµ vèn x©y l¾p cña dù ¸n khi dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng, ®­îc tÝnh t­¬ng tù nh­ tÝnh cho thiÕt bÞ vµ b»ng 12037 + 2279 = 14316 tr.®. VËy, h1 = ( 128382/(128382 + 14316) ) x 100 = 12838200/142698 = 0,9 = 90% Suy ra h2 = 100% - h1 = 100% - 90% = 10%. Ivotb = 128382 + 10358 x 90% = 137704. Tõ c¸c kÕt qu¶ trªn ta cã chi phÝ b¶o tr× m¸y mãc thiÕt bÞ hµng n¨m (b¾t ®Çu tõ n¨m thø 2 dù ¸n ®i vµo s¶n xuÊt kinh doanh, nghÜa lµ n¨m thø 4 kÓ tõ khi thùc hiÖn dù ¸n) lµ: = 1% x 137704 = 1377,04 tr.®. 1.2. L·i vay tÝn dông kÕ ho¹ch. Tæng vèn tÝn dông kÕ ho¹ch mµ dù ¸n vay cña Nhµ n­íc t¹i Ng©n hµng §Çu t­ vµ ph¸t triÓn lµ 3000 tr.®. Víi l·i suÊt lµ 9,72%, ta cã tæng l·i dù ¸n ph¶i tr¶ c¶ n¨m (lÊy kÕt qu¶ tõ b¶ng 1). Trong 4 n¨m ®Çu kÓ tõ khi dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng, sè tiÒn tæng l·i ph¶i tr¶ c¶ n¨m mçi n¨m lµ: 3000 x 0,0972 = 291,6 tr. ®. Thùc tÕ, ph¶i ®Õn n¨m thø 5 kÓ tõ khi s¶n xuÊt kinh doanh (n¨m thø 7 tÝnh tõ khi b¾t ®Çu thùc hiÖn dù ¸n) míi ph¶i tr¶ nî vµ tr¶ nî hÕt trong 4 n¨m. Trong nh÷ng n¨m nµy, l·i vay tÝn dông kÕ ho¹ch ®­îc tÝnh nh­ sau: L·i vay tÝn dông = Tæng l·i ph¶i kÕ ho¹ch n¨m i tr¶ n¨m i 1.3. L·i vay vèn ®Æt cäc thiÕt bÞ. 1.4. L·i vay tr¶ chËm thÕt bÞ. 1.5. L·i vay vèn l­u ®éng. 1.6. L·i vay vèn cßn l¹i. 1.7. PhÝ b¶o l·nh. C¸c kho¶n l·i vay trªn ®­îc tÝnh t­¬ng tù. 1.8. Chi phÝ b¶o hiÓm tµi s¶n. Chi phÝ b¶o hiÓm tµi s¶n lµ mét kho¶n ®­îc tÝnh trong chi phÝ cè ®Þnh. Nh­ ta ®· biÕt, mét trong nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña ®Çu t­ lµ mang tÝnh rñi ro rÊt cao do sù t¸c ®éng cña rÊt nhiÒu yÕu tè. ChÝnh v× vËy, ngay tõ khi cã ý ®Þnh h×nh thµnh dù ¸n, chñ ®Çu t­ ®· ph¶i tÝnh to¸n xem lµm thÕ nµo ®Ó tr¸nh rñi ro vµ khi gÆp rñi ro th× sö dông nh÷ng biÖn ph¸p g× ®Ó h¹n chÕ sù t¸c ®éng cña chóng. §Ó ®Ò phßng tr­êng hîp trªn x¶y ra, mçi n¨m chñ ®Çu t­ ®· ®Ó ra mét kho¶n cè ®Þnh ®Ó dµnh cho b¶o hiÓm tµi s¶n. Chi phÝ nµy tÝnh b»ng 0,3% gi¸ trÞ tµi s¶n. Con sè cô thÓ ®­îc ghi ë b¶ng 2 (phÇn II.8). 1.9. KhÊu hao thiÕt bÞ. KhÊu hao thiÕt bÞ lµ kho¶n tiÒn ®­îc trÝch ra tõ doanh thu hµng n¨m cña dù ¸n ®Ó bï vµo hao mßn cña thiÕt bÞ hµng n¨m. Khi thêi gian khÊu hao kÕt thóc nghÜa lµ lóc ®ã chóng cã ®ñ sè tiÒn cÇn thiÕt ®Ó ®Çu t­ thay thÕ thiÕt bÞ cò kh«ng ®­îc tiÕp tôc sö dông phôc vô cho dù ¸n. KhÊu hao lµ mét yÕu tè cña chi phÝ s¶n xuÊt, bëi vËy møc khÊu hao cã ¶nh h­ëng ®Õn lîi nhuËn, ®Õn møc thuÕ thu hËp ph¶i nép hµng n¨m cña doanh nghiÖp. NÕu khÊu hao t¨ng, lîi nhuËn gi¶m vµ do ®ã thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp gi¶m vµ ng­îc l¹i. Møc khÊu hao ®­îc x¸c ®Þnh hµng n¨m l¹i phô thuéc vµo ph­¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao. Trong viÖc lùa chän ph­¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao, doanh nghiÖp th­êng quan t©m ®Õn ph­¬ng ph¸p nµo mµ tiÒn nép thuÕ cµng nép vÒ sau cµng nhiÒu cµng tèt v× víi sè tiÒn nép chËm vµ nép Ýt ë c¸c n¨m ®Çu, chñ doanh nghiÖp hay chñ dù ¸n cã thÓ dïng nã vµo kinh doanh sinh lêi. Tuy nhiªn, viÖc ¸p dông theo ph­¬ng ph¸p nµo ph¶i ®­îc c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn cña nhµ n­íc cho phÐp nh»m võa khuyÕn khÝch ®Çu t­, t¹o thuËn lîi cho viÖc tÝnh thuÕ, b¶o ®¶m cho dù ¸n ®ñ thu håi vèn ®Ó t¸i ®Çu t­ khi tuæi thä kinh tÕ cña tµi s¶n võa kÕt thóc võa tr¸nh thÊt thu cho ng©n s¸ch nhµ n­íc. Trong dù ¸n nµy, khÊu hao thiÕt bÞ ®­îc thùc hiÖn trong nh÷ng n¨m ®Çu kÓ tõ khi dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. = x Trong dù ¸n nµy, khÊu hao thiÕt ®­îc tÝnh tõ thêi ®iÓm n¨m thø 3 (n¨m ®Çu tiªn dù ¸n ho¹t ®éng). KHTB n¨m 3vµ 4 = 137704 x 8% = 11016,3 tr.®. KHTB n¨m 5,6,7 = 137704 x 9% = 12393,38 tr.®. KHTB tõ n¨m 8 ®Õn 12 = 137704 x 10% = 13770,4 tr.®. KHTB n¨m 13 = 137704 x 7% = 9639,29 tr.®. Tû lÖ khÊu hao thiÕt bÞ ®­îc t¨ng dÇn qua c¸c n¨m vµ vµo n¨m cuèi cïng cña thêi ®o¹n tÝnh khÊu hao, tû lÖ nµy l¹i gi¶m xuèng chØ cßn 7%/n¨m. Víi sù ph©n bæ khÊu hao nh­ trªn, sau 11 n¨m kÓ tõ khi dù ¸n ®i vµo vËn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh, dù ¸n ®· khÊu hao hÕt phÇn m¸y mãc thiÕt bÞ. 1.10. KhÊu hao gi¸ trÞ x©y l¾p. T­¬ng tù nh­ trong khÊu hao m¸y mãc thiÕt bÞ, ta tÝnh ®­îc khÊu hao gi¸ trÞ x©y l¾p (víi gi¸ trÞ x©y l¾p: Ivoxl = 14316 + 10358 x 10% = 15351,8 tr.®.) víi c¸c kÕt qu¶ ®­îc ghi trong b¶ng 2 (phÇn II.10). Céng c¸c kho¶n chi phÝ trªn l¹i ta cã tæng chi phÝ cè ®Þnh tõng n¨m. Trong c¸c kho¶n chi phÝ nµy, ta nhËn thÊy, chi phÝ khÊu hao thiÕt bÞ chiÕm tû träng lín nhÊt trong tæng chi phÝ cè ®Þnh, biÓu hiÖn ë con sè cô thÓ lµ: N¨m 3,4 = 11016,34/22946,84 = 0,48 = 48%. N¨m 5,6,7 = 12393,38/22222,66 = 0,5577 = 55,77%. §iÒu nµy chøng tá dù ¸n nµy cÇn mét sè l­îng vèn rÊt lín ®Ó ®Çu t­ vµo mua s¾m trang thiÕt bÞ. 2. Chi phÝ biÕn ®æi. Kh¸c víi chi phÝ cè ®Þnh, chi phÝ biÕn ®æi (cßn gäi lµ chi phÝ kh¶ biÕn hay biÕn phÝ) lµ lo¹i chi phÝ thay ®æi tû lÖ víi khèi l­îng s¶n phÈm lamg ra trong thêi ®o¹n ®ang xÐt. Chi phÝ biÕn ®æi bao gåm c¸c lo¹i chi phÝ, vÝ dô chi cho vËt liÖu, nh©n c«ng, ®iÖn, n­íc... L­îng t¨ng lªn t¨ng lªn cña tæng chi phÝ toµn dù ¸n cña mét thêi ®o¹n nµo ®ã b»ng chÝnh l­îng t¨ng lªn cña tæng chi phÝ biÕn ®æi cña thêi ®o¹n ®ã. CÇn chó ý r»ng chi phÝ biÕn ®æi tÝnh theo mét khèi l­îng s¶n phÈm nµo ®ã cña thêi ®o¹n ®ang xÐt th× thay ®æi nh­ng nÕu tÝnh chi mét ®¬n vÞ s¶n phÈm th× l¹i kh«ng ®æi. Ch¼ng h¹n nh­ trong dù ¸n nµy, chi phÝ cho nguyªn vËt liÖu chÝnh s¶n xuÊt 1 lÝt bia chai 778,805® th× víi s¶n l­îng s¶n xuÊt ra lµ 9 triÖu, ta sÏ tÝnh ®­îc tæng chi phÝ lµ 778,805 x 9tr = 7009,245tr.®. Tuy nhiªn, trong thùc tÕ, do ®Ò phßng tr­íc sù t¸c ®éng cña mét sè ®iÒu kiÖn nµo ®ã, dù ¸n kh«ng thùc hiÖn hÕt c«ng suÊt vµ chØ s¶n xuÊt ®­îc 80% x 9tr = 7,2tr.®, vµ nh­ vËy, tæng chi phÝ cho nguyªn vËt liÖu chÝnh ®Ó s¶n xuÊt bia chai l¹i gi¶m xuèng cßn 7,2tr x 778,805 = 5607,396tr.® (Xem ®å thÞ h×nh 3 vµ h×nh 4). V O S (3) H×nh 3 V® O S (4) H×nh 4 Ghi chó: V: Chi phÝ biÕn ®æi cña thêi ®o¹n ®ang xÐt. V®: Chi phÝ biÕn ®æi tÝnh cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm. S: Sè s¶n phÈm lµm ra cña thêi ®o¹n ®ang xÐt. §­êng 1: Chi phÝ biÕn ®æi cña thêi ®o¹n ®ang xÐt. §­êng 2: Chi phÝ biÕn ®æi tÝnh cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm. Nh÷ng chi phÝ ®­îc coi lµ chi phÝ biÕn ®æi trong dù ¸n nµy gåm: 2.1. Nguyªn vËt liÖu chÝnh. S¶n phÈm cña dù ¸n nµy lµ bia h¬i vµ bia chai nªn khi tÝnh chi phÝ biÕn ®æi ta tÝnh tæng chi phÝ cÇn thiÕt ®Ó t¹o ra c¶ hai lo¹i s¶n phÈm nµy. CP NVLc = CP NVLc1 x Q1 + CP NVLc2 x Q2. Trong ®ã: CP NVLc: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh. CP NVLc1: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh ®Ó s¶n xuÊt bia h¬i. CP NVLc2: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh ®Ó s¶n xuÊt bia chai. Q1: S¶n l­îng bia h¬i cña dù ¸n dù kiÕn sÏ s¶n xuÊt. Q2: S¶n l­îng bia chai cña dù ¸n dù kiÕn sÏ s¶n xuÊt. CP NVLc n¨m 3 = 724,047 x 1tr x 80% + 778,805 x 9tr x 80% = 7924,35tr.®. CP NVLc c¸c n¨m kh¸c tÝnh t­¬ng tù vµ qu¶ ®­îc ghi trong b¶ng 2 (phÇn I.1). 2.2. Nguyªn vËt liÖu phô. 2.3. §iÖn. 2.4. N­íc. 2.5. Nhiªn liÖu dÇu. 4 chi phÝ trªn ®­îc tÝnh gièng nh­ c¸ch tÝnh chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh (Xem b¶ng 2). 2.6. L­¬ng c«ng nh©n. L­¬ng b×nh qu©n c«ng nh©n lµ 400000®/th¸ng vµ ®­îc ®iÒu chØnh dÇn theo c¸c n¨m. 2.7. BHXH, y tÕ, c«ng ®oµn. Kho¶n chi phÝ nµy ®­îc trÝch tõ l­¬ng c«ng nh©n (19%) víi môc ®Ých phôc vô cho lîi Ých cña ng­êi lao ®éng. N¨m 3 = 19% x 652,8 = 124,03tr.®. C¸c n¨m kh¸c tÝnh t­¬ng tù. 2.8. Chi phÝ nh·n hµng. Do dù ¸n chØ s¶n xuÊt 2 lo¹i s¶n phÈm: bia h¬i vµ bia chai, trong khi ®ã khi tiªu thô chØ cã bia chai cÇn cã nh·n hµng cho nªn chi phÝ nh·n hµng ®­îc tÝnh b»ng chi phÝ nh·n hµng cho bia chai. CPNH n¨m i = Sè lÝt bia chai dù kiÕn s¶n xuÊt n¨m i x 64®. CPNH n¨m 3 = 9trl x 0,8 x 64® = 460,8tr.®. CPNH n¨m 4 = 9trl x 0,9 x 64® = 518,4tr.®. CPNH tõ n¨m 4 ®Õn n¨m 18 = 9trl x 1 x 64® = 576tr.®. 2.9. Chi phÝ qu¶n lý, tiªu thô vµ chi kh¸c. Ngoµi nh÷ng chi phÝ ®· nãi ®Õn ë trªn, chóng ta kh«ng thÓ kh«ng kÓ ®Õn chi phÝ cho qu¶n lý, tiªu thô vµ mét sè chi phÝ kh¸c bëi c¸c kho¶n nµy chiÕm mét tû trong kh¸ lín trong tæng chi phÝ biÕn ®æi. Ngoµi ra, nh÷ng chi phÝ nµy cßn cã t¸c dông gióp cho dù ¸n ®­îc thùc hiÖn tèt, ®em l¹i hiÖu qu¶ cao. CPql vµ tt = 2,5% x Tæng doanh thu. Trong ®ã, tæng doanh thu cña dù ¸n trong tr­êng hîp nµy chÝnh lµ tæng sè tiÒn mµ chñ ®Çu t­ thu ®­îc th«ng qua viÖc b¸n s¶n phÈm dù ¸n s¶n xuÊt ra. TDT n¨m i = Q1 x P1 + Q2 x P2. Trong ®ã: Q1: s¶n l­îng bia h¬i n¨m i s¶n xuÊt theo dù kiÕn. Q2: s¶n l­îng bia chai n¨m i s¶n xuÊt theo dù kiÕn. P1: Gi¸ b¸n bia h¬i theo dù kiÕn. P2: Gi¸ b¸n bia chai theo dù kiÕn. Ch¼ng h¹n nh­: TDT n¨m 3 = 1trl x 0,8 x 3500®/l + 9trl x 0,8 x 8000® = 60400tr.®. CPql vµ tt n¨m 3 = 2,5% x 60400 = 1510tr.®. Tæng chi phÝ biÕn ®æi tõng n¨m ®­îc ghi trong b¶ng 2. 3. Tæng chi phÝ. Tæng chi phÝ ë ®©y bao gåm chi phÝ cè ®Þnh vµ chi phÝ biÕn ®æi ®­îc tÝnh hµng n¨m kÓ tõ khi dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng. TCP n¨m 3 = 14613,16 + 22946,84 = 37560tr.®. TCP n¨m 4 = 16342,7 + 22506,01 = 38848,7tr.®. C¸c n¨m cßn l¹i tÝnh t­¬ng tù. Tuy nhiªn kÓ thõ n¨m 14, tæng chi phÝ gi¶m ®i. Cã hiÖn t­îng nµy lµ do ®· khÊu hao xong thiÕt bÞ vµ ®ång thêi, vµo thêi ®iÓm nµy, dù ¸n còng ®· tr¶ xong nî tõ mét sè nguån. III. HiÖu qu¶ tµi chÝnh cña dù ¸n. 1. Doanh thu. Doanh thu tõ ho¹t ®éng cña mét dù ¸n bao gåm doanh thu do b¸n s¶n phÈm chÝnh, s¶n phÈm phô, phÕ liÖu phÈm vµ tõ dÞch vô cung cÊp cho bªn ngoµi. Doanh thu cña dù ¸n ®­îc dù tÝnh cho tõng n¨m ho¹t ®éng vµ dùa vµo kÕ ho¹ch s¶n xuÊt vµ tiªu thô hµng n¨m cña dù ¸n ®Ó x¸c ®Þnh. NÕu sè s¶n phÈm b¸n ra cµng nhiÒu hoÆc gi¸ cho tõng ®¬n vÞ s¶n phÈm t¨ng lªn ( víi gi¶ ®Þnh r»ng yÕu tè nµy thay ®æi th× yÕu tè kh¸c gi÷ nguyªn ) th× doanh thu sÏ t¨ng vµ ng­îc l¹i. C¸ch tÝnh chØ tiªu nµy ®· ®­îc tr×nh bµy ë phÇn trªn. 2. ThuÕ doanh thu. ThuÕ doanh thu cña dù ¸n ®­îc tÝnh b»ng 47% doanh thu, trong ®ã gåm 17% lµ thuÕ doanh thu thuÇn vµ 30% lµ thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt. ThuÕ DT n¨m 3 = 0,47 x 60400 = 28388 tr.®. ThuÕ DT n¨m 4 = 0,47 x 67950 = 31936,5 tr.®. KÕt qu¶ cña c¸c n¨m cßn l¹i ®­îc tr×nh bµy trong b¶ng 3. Tuy nhiªn, kÓ tõ khi Qèc héi th«ng qua LuËt ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ngµy 10/05/1997, LuËt thuÕ doanh thu kh«ng cßn ®­îc ¸p dông n÷a. 3. Doanh thu thuÇn. Doanh thu thuÇn lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh møc doanh thu ch­a cã thuÕ VAT sau khi ®· lo¹i trõ ®i c¸c kho¶n gi¶m trõ nh­ gi¶m gi¸, hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i, thuÕ xuÊt nhËp khÈu ph¶i. ¸p dông vµo dù ¸n nµy ta cã doanh thu thuÇn cña tõng n¨m nh­ sau: DT thuÇn n¨m 3 = 60400 – 28388 = 32012 tr.®. DT thuÇn n¨m 4 = 67950 – 31936,5 = 36013,5 tr.®. Doanh thu thuÇn chØ lµ c¬ së ®Ó tÝnh lîi nhuËn tr­íc thuÕ chø ch­a ph¶n ¸nh ®­îc møc lç l·i cña dù ¸n. 4. Chi phÝ s¶n xuÊt. (§· ®Ò cËp ®Õn ë phÇn trªn). 5. Lîi nhuËn tr­íc thuÕ. Lîi nhuËn tr­íc thuÕ ®­îc tÝnh nh­ sau: LN tt = DT thuÇn – Chi phÝ s¶n xuÊt. Nh­ vËy, ta cã: LN tt n¨m 3 = 32012 – 37560 = -5548 tr.®. LN tt n¨m 4 = 36103,5 – 38848,7 = -2835,2 tr.®. LN tt n¨m 5 = 40015 – 40294,9 = -279,9 tr.®. LN tt n¨m 6 = 40015 – 39241,16 = 773,84 tr.®. LN tt n¨m 14 = 40015 – 21641,25 = 18373,25 tr.®. LN tt n¨m 18 = 40015 – 22037 = 17978 tr.®. Lîi nhuÇn cã ­u ®iÓm lµ cho biÕt quy m« l·i cña c¶ ®êi dù ¸n. Tõ kÕt qu¶ trªn, ta nhËn thÊy lîi nhuËn cña dù ¸n t¨ng dÇn lªn qua c¸c n¨m. 6. ThuÕ lîi tøc. §èi víi nhµ n­íc, thuÕ ®­îc coi lµ mét kho¶n thu cña ng©n s¸ch nh­ng ®èi víi c¸c ®¬n vÞ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh th× ®©y l¹i lµ mét kho¶n chi kh¸ lín. Trªn thùc tÕ, bÊt kú ai kinh doanh còng muèn ®¹t ®­îc møc lîi nhuËn cao nhÊt nh­ng l¹i chØ ph¶i nép thuÕ víi møc tèi thiÓu. VÊn ®Ò ®Æt ra cho chñ ®Çu t­ lµ ph¶i tÝnh to¸n nh­ thÕ nµo ®Ó nép thuÕ vµo thêi ®iÓm nµo lµ cã lîi nhÊt cho m×nh mµ vÉn hîp ph¸p. TÊt nhiªn, kh«ng ph¶i lóc nµo còng lµm ®­îc ®iÒu nµy nh­ng trªn thùc tÕ, ta vÉn cã thÓ ®iÒu chØnh ®­îc, ch¼ng h¹n nh­ cã thÓ ®iÒu chØnh b»ng c¸ch ph©n bæ khÊu hao hîp lý qua c¸c n¨m... ThuÕ lîi tøc hay thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp dù ¸n ph¶i nép ®­îc tÝnh b»ng 35% lîi nhuËn tr­íc thuÕ. Tuy nhiªn, trong dù ¸n nµy, trong 3 n¨m ®Çu, v× dù ¸n ch­a cã l·i (Lîi nhuËn tr­íc thuÕ nhá h¬n kh«ng) nªn chñ ®Çu t­ ch­a ph¶i nép thuÕ lîi tøc. Trong 2 n¨m tiÕp theo, doanh nghiÖp l¹i ®­îc miÔn thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp vµ gi¶m 50% cho 3 n¨m tiÕp theo nªn thuÕ lîi tøc cña c¸c n¨m nµy lµ: ThuÕ LT n¨m 8 = 0,35 x 1480,41 x 0,5 = 259,07 tr.®. TÝnh t­¬ng tù cho n¨m 9 vµ 10. ThuÕ LT n¨m 11 = 0,35 x 4833,67 = 1718,83 tr.®. Xem kÕt qu¶ cña c¸c n¨m cßn l¹i ë b¶ng 3. 7. Lîi nhuËn rßng. Lîi nhuËn rßng hay lîi nhuËn thuÇn sau thuÕ lµ mét chØ tiªu ®¸nh gi¸ kh¸ chÝnh x¸c quy m« l·i gi÷a c¸c n¨m ho¹t ®éng cña b¶n th©n dù ¸n. ChØ tiªu nµy tÝnh ®­îc b»ng c¸ch lÊy lîi nhuËn tr­íc thuÕ trõ ®i thuÕ lîi tøc. Cô thÓ lµ: LN st n¨m 3 = -5548 – 0= -5548 tr.®. LN st n¨m 4 = -2835,2 – 0 = -2835,2 tr.®. LN st n¨m 5 = -279,9 – 0 = -279,9 tr.®. Lîi nhuËn rßng ph¶n ¸nh sè tiÒn thùc cã mµ chñ ®Çu t­ sÏ nhËn ®­îc sau khi dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng kinh doanh. Trong 3 n¨m ®Çu, chñ ®Çu t­ bÞ lç do doanh thu thu vÒ kh«ng ®ñ nép thuÕ doanh thu vµ bï ®¾p cho chi phÝ s¶n xuÊt. §Õn n¨m thø 4 (nghÜa lµ ®Õn n¨m 6 cña dù ¸n kÒ tõ khi thùc hiÖn) dù ¸n b¾t ®Çu cã l·i vµ quy m« l·i lín dÇn lªn. IV. TÝnh kh¶ n¨ng tr¶ nî cña dù ¸n. 1. Nguån tr¶ nî. §Ó thùc hiÖn ®­îc d­ ¸n, chñ ®Çu t­ cña dù ¸n nµy ph¶i vay vèn tõ mét sè nguån kh¸c nhau. Do yªu cÇu cña c¸c chñ nguån vèn nµy, khi dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng còng chÝnh lµ lóc mµ chñ ®Çu t­ ph¶i quan t©m ®Õn viÖc tr¶ nî. Cã 3 nguån mµ chñ ®Çu t­ cã thÓ lÊy ®Ó tr¶ nî, ®ã lµ: 1.1. KHCB trÝch 100%. KhÊu hao c¬ b¶n bao gåm khÊu hao thiÕt bÞ vµ khÊu hao x©y l¾p. Do KHCB trÝch 100% ®Ó tr¶ nî nªn ta cã kÕt qu¶ nµy b»ng c¸ch céng hai yÕu tè trªn ë b¶ng 2. KHCB n¨m 3,4 = 11016,34 + 614,07 = 11630,41 tr.®. KHCB n¨m 5,6 = 12393,58 + 614,07 = 13007,45 tr.®. 1.2. TrÝch lîi nhuËn ®Ó l¹i. Lîi nhuËn ®Ó l¹i hay cßn gäi lµ lîi nhuËn rßng, nh­ ta ®· biÕt ph¶n ¸nh quy m« l·i cña dù ¸n. 50% lîi nhuËn ®Ó l¹i ®­îc trÝch ra ®Ó tr¶ nî vµ trong dù ¸n nµy, viÖc trÝch ra tõ lîi nhuËn ®Ó l¹i chØ ®­îc b¾t ®Çu tõ n¨m 6 (tøc lµ n¨m thø 4 kÓ tõ khi dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng) v× vµo thêi ®iÓm nµy, dù ¸n míi cã l·i. TrÝch lîi nhuËn = 773,84 x 0,5 = 386,92 tr.®. ®Ó l¹i n¨m 6 TrÝch lîi nhuËn = 1782,24 x 0,5 = 891,12 tr.®. ®Ó l¹i n¨m 7 1.3. Tõ nguån miÔn gi¶m thuÕ. Ngoµi kho¶n tiÒn trÝch tõ khÊu hao vµ lîi nhuËn ®Ó l¹i, chñ ®Çu t­ cßn cã thÓ tr¶ nî b»ng nguån miÔn gi¶m thuÕ lîi tøc, nghÜa lµ nÕu dù ¸n ®­îc miÔn hoÆc gi¶m thuÕ lî tøc ë mét n¨m nµo ®ã th× kho¶n tiÒn ®­îc miÔn gi¶m sÏ ®­äc dïng vµo viÖc tr¶ nî. Do trong 3 n¨m ®Çu ho¹t ®éng dù ¸n ch­a cã l·i nªn nguån tr¶ nî lÊy tõ miÔn gi¶m thuÕ b»ng kh«ng. Trong 2 n¨m tiÕp theo, dù ¸n ®­îc miÔn thuÕ 100% nªn sè tiÒn ®­îc dïng tr¶ nî lµ: N¨m 6 = 100% x 773,84 x 0,35 = 270.84 tr.®. N¨m 7 = 100% x 1782,24 x 0,35 = 623,78 tr.®. Trong 3 n¨m tiÕp theo, dù ¸n ®­îc gi¶m 50%, t­¬ng øng víi sè tiÒn lµ: N¨m 8 = 259,07 tr.®. N¨m 9 = 470,65 tr.®. N¨m 10 = 694,21 tr.®. 2. C«ng nî ph¶i tr¶ cña n¨m. 2.1. Tr¶ nî gèc vay TDKH. Tr¶ nî gèc vay = Nî gèc TDKH x 2. tÝn dông kÕ ho¹ch tr¶ 6 th¸ng 1 lÇn Trong ®ã nî gèc TDKH 6 th¸ng tr¶ 1 lÇn ®­îc lÊy tõ phÇn IV-b¶ng 1 Do yªu cÇu cña Nhµ n­íc, chñ ®Çu t­ ph¶i tr¶ hÕt nî cho Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn trong 4 n¨m kÓ tõ n¨m thø 5 dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng. ChÝnh v× vËy, ta cã tr¶ nî gèc vay tÝn dông kÕ ho¹ch cña tõng n¨m nh­ sau: N¨m 7 = 70,87 x 2 = 141,74 tr.®. N¨m 8 = 172,2 x 2 = 344,4 tr.®. N¨m 9 = 241,5 x 2 = 483 tr.®. N¨m 10 = 1015,4 x 2 = 2030,8 tr.®. 2.2. Tr¶ nî c¸c vèn vay kh¸c. Tr¶ nî c¸c vèn vay kh¸c ®­îc tÝnh gièng nh­ tr¶ nî gèc vay TDKH. Tr¶ nî c¸c = Nî gèc vèn vay kh¸c x 2. vèn vay kh¸c tr¶ 6 th¸ng 1 lÇn Vµ kho¶n nµy còng ph¶i tr¶ trong 4 n¨m. N¨m 7 = 266,62 x 2 = 533,24 tr.®. N¨m 8 = 647,8 x 2 = 1295,6 tr.®. N¨m 9 = 908,5 x 2 = 1817 tr.®. N¨m 10 = 5157,07 x 2 = 10314,14 tr.®. 2.3. Tr¶ nî 85% thiÕt bÞ tr¶ chËm. Trong dù ¸n nµy, vèn mua thiÕt bÞ n­íc ngoµi theo hîp ®ång sÏ chia lµm hai kho¶n, mét kho¶n tr¶ ngay vµ mét kho¶n tr¶ chËm. PhÇn tiÒn thiÕt bÞ ®­îc tr¶ chËm lµ 85% vµ tr¶ dÇn trong 7 n¨m khi dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng víi l·i suÊt 7%/n¨m. PhÇn nµy ®­îc tÝnh theo c«ng thøc: N¨m i = Nî gèc tr¶ chËm thiÕt x 2. bÞ 6 th¸ng tr¶ 1 lÇn NhËn thÊy, phÇn tiÒn thiÕt bÞ tr¶ chËm nµy ®­îc tr¶ ®Òu trong 7 n¨m, tõ n¨m thø 3 ®Õn n¨m thø 9 = 6709,9 x 2 = 13419,8 tr.®. 2.4. Tr¶ nî ®Æt cäc 15% thiÕt bÞ. Kho¶n tiÒn mua thiÕt bÞ n­íc ngoµi cßn l¹i lµ 15% gi¸ trÞ hîp ®ång. Kho¶n tiÒn nµy sÏ ph¶i tr¶ ngay sau khi phÝa ViÖt Nam nhËn ®­îc thiÕt bÞ. PhÇn nµy, ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn sÏ cho vay b»ng ngo¹i tÖ víi l·i suÊt lµ 7%/n¨m vµ thêi gian tr¶ nî lµ sau 2 n¨m kÓ tõ khi dù ¸n vµo ho¹t ®éng. VËy, tr¶ nî ®Æt cäc = Nî gèc ®Æt cäc thiÕt x 2. thiÕt bÞ n¨m i bÞ tr¶ 6 th¸ng 1 lÇn N¨m 3, 4 = 4144,35 x 2 =8288,7 tr.®. 3. Chªnh lÖch nguån nî ph¶i tr¶. Luü kÕ chªch lÖch ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng tr¶ ®­îc nî cña dù ¸n. Dù ¸n cã thÓ tr¶ ®­îc nî khi luü kÕ chªnh lÖch nÕu kh«ng cã nguån bæ sung lµ mét sè d­¬ng vµ ng­îc l¹i, dù ¸n kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî. Trong tr­êng hîp nµy, ®Ó gióp liªn doanh tr¶ nî ®óng h¹n, nhµ n­íc cã thÓ cho chñ ®Çu t­ ho·n thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt. Chªnh lÖch nguån = Nguån tr¶ nî – C«ng nî ph¶i tr¶ nî ph¶i tr¶ n¨m i n¨m i cña n¨m i VËy chªnh lÖch nguån nî ph¶i tr¶ mçi n¨m lµ: N¨m 3,4 = 11630,41 – 21708,5 = -10078,09 tr.®. N¨m 5 = 13007,45 – 13419,8 = -412,35 tr.®. N¨m 6 = 13665,21 – 13419,8 = 245,41 tr.®. 3.1. Luü kÕ chªnh lÖch nÕu kh«ng cã nguån bæ sung. Luü kÕ chªnh lÖch Luü kÕ chªnh lÖch Chªnh lÖch nÕu kh«ng cã nguån = nÕu kh«ng cã nguån + nguån tr¶ nî bæ sung n¨m i bæ sung n¨m i-1 ph¶i tr¶ n¨m i N¨m 3 = 0 – 10078,09 = -10078,09 tr.®. N¨m 4 = -10078,09 – 10078,09 = -20156,18 tr.®. N¨m 5 = -20156,18 – 412,35 = -20568,5 tr.®. N¨m 6 = -20568,5 + 245,41 = 20323,12 tr.®. N¨m 10 = -18688,79 + 4677,15 = -14011,64 tr.®. N¨m 11 = -14011,64 + 16287,59 = 2275,95 tr.®. Tõ kÕt qu¶ tÝnh ®­îc trong b¶ng 4 ta thÊy, trong 3 n¨m ®Çu kÓ tõ khi s¶n xuÊt kinh doanh (tõ n¨m 3 ®Õn n¨m 5), dù ¸n kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî do luü kÕ chªch lÖch nÕu kh«ng cã nguån bæ sung cña 3 n¨m nay mang dÊu ©m. B¾t ®Çu tõ n¨m 6 (n¨m thø 11 cña dù ¸n), dù ¸n míi cã kh¶ n¨ng tr¶ nî. 3.2. Nguån bæ sung nÕu ®­îc ho·n thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt. Nguån bæ sung nÕu ®­îc = 30% x Doanh thu. ho·n thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt Do dù ¸n cã thÓ ®­îc ho·n nép thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt trong 2 n¨m ®Çu nªn nguån bæ sung trong 2 n¨m nµy lµ: N¨m 3 = 0,3 x 60400 = 18120 tr.®. N¨m 4 = 0,3 x 67950 = 2038,5 tr.®. Trong nh÷ng n¨m tiÕp theo, dù ¸n ph¶i nép thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt b×nh th­êng theo luËt nªn con sè nµy b»ng kh«ng. 3.3. Sè cßn ph¶i hç trî cña tØnh hµng n¨m. Sè cßn ph¶i hç trî = Chªnh lÖch nguån – Nguån bæ sung nÕu ®­îc cña tØnh n¨m i nî ph¶i tr¶ n¨m i ho·n thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt Sè cßn ph¶i hç trî cña tØnh mçi n¨m lµ: N¨m 3 = -10078,09 – 18120 = -28198,09 tr.®. N¨m 4 = -10078,09 – 20385 = -30463,09 tr.®. N¨m 5 = -412,35 – 0 = -412,35 tr.®. Nh÷ng n¨m sau, do chªnh lÖch nguån nî ph¶i tr¶ d­¬ng nªn tØnh kh«ng cÇn ph¶i hç trî n÷a. V. TÝnh c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ tµi chÝnh. 1. Thu nhËp thuÇn cña dù ¸n (NPV). Thu nhËp thuÇn lµ sè tiÒn cßn l¹i sau khi ®· trõ ®i tÊt c¶ c¸c kho¶n chi phÝ cña c¶ ®êi dù ¸n. Thu nhËp kh¸c lîi nhuËn thuÇn ë gi¸ trÞ thanh lý. Thu nhËp thuÇn = lîi nhuËn thuÇn + gi¸ trÞ cßn l¹i. Lîi nhuËn thuÇn ph¶n ¸nh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña dù ¸n vµ th­êng ®­îc tÝnh hµng n¨m cßn thu nhËp thuÇn th× ph¶n ¸nh chÝnh x¸c h¬n hiÖu qu¶ cña dù ¸n. Nã ph¶n ¸nh ®­îc quy m« l·i vµ tÝnh cho c¶ ®êi dù ¸n. Trong tr­êng hîp dù ¸n kh«ng cã gi¸ trÞ cßn l¹i th× thu nhËp thuÇn ®­îc coi nh­ lµi lîi nhuËn thuÇn ( gièng nh­ dù ¸n ®ang ph©n tÝch). 1.1. NPV tr­íc thuÕ Tæng vèn ®Çu t­ cña dù ¸n gåm: Vèn tù cã (gi¶ sö l·i suÊt cña vèn tù cã lµ 10%): = 5000 + 6729 + 4389 = 16188 tr.®. Vèn vay: 16960 + 110516 + 4862 = 132268 tr.®. Víi r vay trung b×nh lµ: r vay = 16960 x 9,72% + 110516 x 7% + 4862 x 12% 132268 = 0,07536. r b×nh qu©n cña c¸c nguån vèn vay tr­íc thuÕ lµ: r (tt) = 16188x10%+16960x9,72%+110516x7%+4862x12% 148456 = 0,078049. Tõ ®ã ta tÝnh ®­îc NPV tr­íc thuÕ lµ: NPV (tt) = 39617,59 tr.®. 1.2. NPV sau thuÕ. r trung b×nh ®Ó tÝnh NPV sau thuÕ ®­îc tÝnh nh­ sau: r (st) = r (vèn tù cã) x vèn tù cã + r (vay) x (1-T) x vèn vay V§T V§T T lµ tû suÊt thuÕ lîi tøc. r (st) = 10% x 16188/148456 + 7,5% x (1-0,35) x 132268/148456 = 0,054545. NPV (st) = 34007,13 tr.®. Nh­ vËy, tõ kÕt qu¶ trªn ta thÊy, dù ¸n nµy cã l·i do NPV>0. Trong ph©n tÝch tµi chÝnh, NPV ®­îc xem nh­ mét tiªu chuÈn rÊt quan träng. Tuy nhiªn, chØ tiªu nµy còng cã nh­îc ®iÓm lµ ph¶i sö dông tû suÊt chiÕt khÊu ( r ) ®Ó tÝnh to¸n. NÕu r cao th× quy m« l·i nhá cho nªn ®ßi hái ph¶i x¸c ®Þnh r thËt chÝnh x¸c mµ trªn thùc tÕ, thùc hiÖn ®iÒu nµy rÊt khã do r th­êng thay ®æi qua c¸c n¨m cña dù ¸n. ChÝnh v× vËy, ®Ó ®¸nh gi¸ dù ¸n nµy mét c¸ch chÝnh x¸c h¬n, ta ph¶i tÝnh thªm mét sè c¸c chØ tiªu tµi chÝnh kh¸c. 2. Tû suÊt thu håi vèn néi bé ( IRR ). IRR lµ tû suÊt chiÕt khÊu mµ víi tû suÊt nµy thu nhËp thuÇn cña dù ¸n b»ng kh«ng. ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng sinh lîi do chÝnh dù ¸n ®em l¹i cho chñ ®Çu t­. Trªn gãc ®é thu håi vèn th× nã cho biÕt møc l·i suÊt tèi ®a mµ dù ¸n cã thÓ ®i vay ®Ó thùc hiÖn. Theo ph­¬ng ph¸p néi suy, IRR ®­îc tÝnh b»ng c«ng thøc: IRR = r1 + NPV1 x ( r2 – r1 ). NPV1 + / NPV2/ 2.1. IRR tr­íc thuÕ IRR ( tt ) = 29,29% 2.2. IRR sau thuÕ. IRR ( st ) = 24,7% Con sè nµy cho thÊy tû suÊt hoµn vèn néi bé lµ kh¸ cao vµ dù ¸n cã thÓ vay vèn ®Ó thùc hiÖn dù ¸n víi møc l·i suÊt tèi ®a lµ 24,7%. 3. Thêi h¹n thu håi vèn ( T ). ( Xem b¶ng 4 ). Thêi h¹n thu håi vèn ®Çu t­ lµ sè thêi gian cÇn thiÕt ®Ó dù ¸n thu håi ®ñ sè vèn ®Çu t­ ®· bá ra. Chñ ®Çu t­ cã thÓ lÊy T lµm c¨n cø ®Ó ra quyÕt ®Þnh cã nªn ®Çu t­ vµo dù ¸n hay kh«ng b»ng c¸ch so s¸nh T víi thêi gian ®Þnh møc hay tuæi thä dù ¸n. C¬ së ®Ó tÝnh T lµ lîi nhuËn thu håi hµng n¨m vµ khÊu hao hµng n¨m. Tuy nhiªn, ph¶i tuú tõng dù ¸n mµ ta cã thÓ dùa vµo T ®Ó kÕt luËn dù ¸n lµ tèt hay xÊu v× cã thÓ mÆc dï cã dù ¸n T rÊt ng¾n nh­ng quy m« cña dù ¸n nµy l¹i rÊt nhá, nh­ vËy dù ¸n ch­a ch¾c ®· cho quy m« l·i lín nhÊt vµ ng­îc l¹i. Vµ ®Æc biÖt, chØ tiªu nµy chØ cho biÕt lµ bao nhiªu l©u th× hoµn vèn chø kh«ng cho biÕt quy m« l·i cña dù ¸n. Cã hai c¸ch tÝnh thêi h¹n thu håi vèn: ph­¬ng ph¸p céng dån vµ ph­¬ng ph¸p trõ dÇn. Tuy nhiªn, trong dù ¸n nµy, v× dù ¸n tÝnh l·i vèn vay cho tõng n¨m vµ l·i suÊt ®­îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xu©ttts mçi n¨m do ®ã, khi x¸c ®Þnh (W + D) coi nh­ ®· tÝnh ®Õn gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn. ChÝnh v× vËy, ta sö dông ph­¬ng ph¸p trõ dÇn lµ hîp lý. NÕu sö dông ph­¬ng ph¸p céng dån, ta ph¶i chuyÓn hÕt (W + D) cña c¸c n¨m vÒ cïng mét mÆt b»ng hiÖn t¹i, vµ nh­ vËy, ta ®· tÝnh trïng 2 lÇn gi¸ trÞ cña tiÒn. Ivo - (W + D) víi Ivo - (W + D) <= 0 th× ta cã thêi gian thu håi vèn lµ: T = n + { Ivon - (W + D)n } x 12. (W + D)n+1 Ta tÝnh ®­îc thêi gian thu håi hèn lµ 12 n¨m 10 th¸ng. Nh­ vËy lµ b¾t ®Çu tõ cuèi n¨m thø 13, dù ¸n b¾t ®Çu cã l·i. 4. TÝnh ®é nh¹y c¶m cña dù ¸n. 4.1. Thay ®æi gi¸ b¸n s¶n phÈm. Trong t­¬ng lai, chñ dù ¸n liªn doanh bia Sµi Gßn – B×nh §Þnh dù ®o¸n sÏ cã rÊt nhiÒu nhµ ®Çu t­ vµo lÜnh vùc s¶n xuÊt nµy, chÝnh v× vËy sù c¹nh tranh gay g¾t lµ kh«ng thÓ tr¸nh khái. NhËn thøc râ ®­îc vÊn ®Ò nµy, ng­êi lËp dù ¸n ®· dù tÝnh sÏ gi¶m gi¸ b¸n hµng nh»m giµnh thÞ tr­êng víi con sè 5%, 10% gi¸ b¸n cò. Lóc nµy, doanh thu cña dù ¸n sÏ gi¶m lÇn l­ît 5% vµ 10%. KÕt qu¶ vÒ doanh thu còng nh­ c¸c chØ tiªu vÒ tµi chÝnh ®­îc ghi ë b¶ng. 4.2. Thay ®æi gi¸ mua nguyªn vËt liÖu (c¶ chÝnh vµ phô). Do nguån lùc ngµy cµng khan hiÕm nªn gi¸ b¸n nguyªn vËt liÖu ch¾c ch¾n sÏ t¨ng lªn. Dù tÝnh, chi phÝ nµy sÏ t¨ng 5%, 10% ló ®ã chi phÝ s¶n xuÊt sÏ t¨ng 5%, 10%. Ta cã b¶ng kÕt qu¶ nh­ trong b¶ng. 4.3. Thay ®æi ®ång thêi hai nh©n tè trªn. Gi¶m Doanh thu T¨ng chi phÝ s¶n xuÊt 0% 5% 10% 0% NPV = IRR= NPV= IRR= NPV= IRR= 5% NPV = IRR= NPV= IRR= NPV= IRR= 10% NPV = IRR= NPV= IRR= NPV= IRR= NhËn thÊy, dù ¸n nh¹y c¶m víi sù thay ®æi cña doanh thu (do sù thay ®æi cña gi¸ b¸n) h¬n v× khi gi¶m doanh thu, dù ¸n cã NPV nhá h¬n khi gi¶m chi phÝ. PhÇn III - KÕt luËn chung Tõ ph©n tÝch trªn, ta cã thÓ kÕt luËn r»ng, xÐt vÒ mÆt tµi chÝnh, dù ¸n nªn ®­îc thùc hiÖn dï r»ng tiÒm lùc vÒ tµi chÝnh cña chñ ®Çu t­ rÊt yÕu. Chñ ®Çu t­ ®· gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng nµy c¸ch huy ®éng tõ c¸c nguån vèn vay rÊt ®¸ng tin cËy. Ngoµi ra, mét khi dù ¸n nµy ®i vµo ho¹t ®éng, nã sÏ ®em l¹i c¸c lîi Ých kinh tÕ x· héi kh¸c cho x· héi nh­ tao c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng... Víi mét dù ¸n võa ®em l¹i lîi Ých cho x· héi, võa cã c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ tµi chÝnh ®­îc xem lµ rÊt tèt, em cho r»ng, dù ¸n nµy cã tÝnh kh¶ thi.