Đề tài Phát triển hoạt động cho thuê tài chính tại công ty cho thuê tài chính trách nhiệm hữu hạn một thành viên ngân hàng thương mại cổ phần công thương Việt Nam

ở đây thủ tục rất chặt chẽ và điều kiện để được vay vốn khó hơn rất nhiều. Thực trạng trên một mặt là do thói quen khó thay đổi của các doanh nghiệp ở Việt Nam nhưng một phần quan trọng là do hoạt động kinh doanh CTTC chưa được tuyên truyền phổ biến và quảng cáo rộng rãi ở Việt Nam. Ngoài ra mạng lưới hoạt động của các công ty cho thuê tài chính mới chỉ có mặt tại một vài trung tâm kinh tế lớn, chưa trải rộng trong cả nước cũng như chưa có sự phối hợp với các ngân hàng thương mại để có thể quảng bá hoặc bán trọn gói sản phẩm. Thang Long University Library 50 CHƯƠNG 3. GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG CHO THUÊ TẠI CÔNG TY CHO THUÊ TÀI CHÍNH TNHH MỘT THÀNH VIÊN NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM 3.1. Định hướng phát triển hoạt động cho thuê tại VietinBank Leasing 3.1.1. Định hướng phát triển VietinBank Leasing Trên cơ sở kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội nước ta đến năm 2015 – 2020, trước mắt VietinBank Leasing tập trung thực hiện phương án “Củng cố, chấn chỉnh hoạt động và nâng cao năng lực cạnh tranh của CTCTTC VietinBank giai đoạn 2015 – 2020” theo chỉ đạo của NHNN. Từ đó, mở rộng mạng lưới khắp cả nước, mang tới cho thị trường Việt Nam các sản phẩm, dịch vụ tài chính hiện đại và hiệu quả, thỏa mãn tốt nhất các nhu cầu hiện tại và tương lai của khách hàng, tạo ra thế và lực mới để VietinBank Leasing trở thành một công ty cho thuê tài chính hàng đầu ở Việt Nam. Nghiên cứu kinh nghiệm thành công của các công ty cho thuê tài chính hàng đầu trên thế giới cho thấy, hầu hết mọi chiến lược hay định hướng phát triển đúng đắn đều được xây dựng dựa trên những điều kiện kinh tế - chính trị - pháp lý cơ bản của nước sở tại và có cái nhìn tham khảo đối với xu hướng phát triển ngành trên toàn cầu. Áp dụng bài học trên vào việc xây dựng định hướng phát triển hoạt động cho thuê tài chính tại thị trường Việt Nam, công ty đã nghiên cứu và tự tìm ra được những cơ sở căn bản làm nền tảng xây dựng chiến lược cho mình: Cơ sở pháp luật và thông lệ quốc tế về cho thuê tài chính: Nắm rõ và hoạt động trên cơ sở này sẽ giúp công ty xây dựng được hình ảnh chuyên nghiệp và thân thiện đối với các nhà đầu tư ngoại quốc. Điều này không chỉ giúp thu hút được lượng vốn ngoại phục vụ đầu tư phát triển mà còn mang lại những cơ hội được học hỏi và chuyển giao công nghệ từ các đối tác uy tín và kinh nghiệm nước ngoài. Cơ sở các quy định pháp luật của nhà nước: Bám sát khung pháp lý do Nhà nước quy định khi sẽ giúp công ty hoạt động ổn định, lâu dài và vững bền, hạn chế được các rủi ro phát sinh trong cho thuê tài sản và tạo thuận lợi nếu tranh chấp xảy ra. Hiện nay, chính phủ đang trong quá trình hoàn thiện dần nghị định hướng dẫn hoạt động cho các công ty cho thuê tài chính, sự ra đời của nghị định này sẽ đánh dấu một bước ngoặt mới trong lịch sử phát triển của ngành. Hoàn cảnh và điều kiện kinh tế xã hội của Việt Nam: Chẳng hạn như nước ta có một môi trường kinh tế đang trên đà tăng trưởng với đa số các doanh nghiệp là quy mô vừa và nhỏ, nhu cầu thuê tài sản hoạt động là rất lớn. Tuy nhiên cơ sở hạ tầng, công nghệ máy móc kỹ thuật lại chưa thể đáp ứng kịp, điều này mang lại cơ hội lớn cho những công ty cho thuê tài sản nào có mối quan hệ tốt với những nhà cung cấp thiết bị hiện đại từ nước ngoài. Việc hiểu rõ được những đặc điểm cơ bản của nền kinh tế ảnh 51 hưởng thế nào đến ngành có thể sẽ giúp công ty nắm bắt được ưu thế vượt trội so với đối thủ. Định hướng phát triển kinh tế của Đảng, của Nhà nước: Sự nhạy bén với các chính sách và định hướng phát triển kinh tế của chính phủ sẽ giúp công ty chủ động trong xây dựng chiến lược kinh doanh theo từng thời kỳ, nhờ đó mang lại hiểu quả kinh tế cho hoạt động của công ty. Sự phát triển của khoa học công nghệ, trình độ quản lý trên thế giới:. Là một công ty chuyên cho thuê tài sản phục vụ sản xuất kinh doanh, vấn đề công nghệ kỹ thuật và trình độ quản lý luôn cần phải được đặt lên hàng đầu. Công ty nhận thấy rằng, đầu tư vào công nghệ và trình độ quản trị của con người là một chiến lược đúng đắn và mang lại hiểu quả thiết thực nhất tại bất kỳ thời điểm nào. 3.1.2. Định hướng phát triển hoạt động cho thuê tài chính trung và dài hạn của VietinBank Leasing Dựa vào những cơ sở nền tảng phía trên, cán bộ quản lý công ty đã đề ra các định hướng phát triển cho tương lai như sau : Thứ nhất, thực hiện xây dựng kế hoạch phát triển: nhanh chóng triển khai xây dựng và thực hiện kế hoạch kinh doanh với mục tiêu trung, dài hạn trong vòng 5 năm tới dựa vào những cơ sở trình bày ở trên, trong đó cần cụ thể hoá các mục tiêu, nhiệm vụ, biện pháp triển khai thực hiện theo lộ trình cụ thể từng năm, phát huy hiệu quả cao nhất về vị thế, thương hiệu và mạng lưới của VietinBank phục vụ phát triển kinh doanh, đưa VietinBank Leasing trở thành công ty CTTC hàng đầu tại Việt Nam. Thứ hai, hoàn thiện cơ cấu tổ chức: thực hiện đổi mới mạnh mẽ và triệt để hơn nữa về cơ cấu tổ chức, quản trị điều hành, quản trị rủi ro phù hợp với các chuẩn mực của VietinBank, tiến tới các chuẩn mực quốc tế, phục vụ mục tiêu phát triển và hội nhập. Đổi mới công tác xây dựng và ban hành các quy chế, quy định, quy trình nội bộ đảm bảo chặt chẽ nhưng đơn giản, được cụ thể hoá theo các lưu đồ hoặc sổ tay nghiệp vụ, thuận tiện trong việc triển khai thực hiện. Hướng định vị là một CTCTTC mạnh trong hệ thống CTTC ở Việt Nam với màng lưới gồm: Trụ sở chính (có chức năng quản lý) và các chi nhánh, phòng giao dịch rộng khắp cả nước (có chức năng kinh doanh) cùng các sản phẩm CTTC, các dịch vụ đa dạng. Có chính sách đào tạo và đào tạo lại, có chính sách lương phù hợp với thị trường để thu hút và nâng cao trình độ nghiệp vụ, trình độ quản trị của cán bộ, nhân viên công ty. Thứ ba, đổi mới công nghệ: gấp rút triển khai công tác hiện đại hoá công nghệ thông tin tiến thẳng lên hiện đại, đáp ứng các yêu cầu về quản trị - điều hành - kiểm soát và phát triển của công ty; đổi mới công tác đào tạo và đào tạo lại cán bộ; thực hiện văn hoá kinh doanh của VietinBank. Thang Long University Library 52 Thứ tư, đối với hoạt động kinh doanh: Thường xuyên tăng các khoản tiền gửi chủ chốt từ các tổ chức kinh tế. Tiếp nhận vốn ủy thác của Chính phủ, tổ chức và cá nhân. Tăng trưởng dư nợ và nâng cao chất lượng cho thuê tài chính, tập trung vào các doanh nghiệp lớn và vừa, các tập đoàn kinh tế. Phát triển sản phẩm, dịch vụ mới: cho thuê vận hành; cho vay vốn lưu động đối với bên thuê tài chính; kinh doanh, cung ứng dịch vụ ngoại hối; đại lý kinh doanh bảo hiểm; ủy thác cho thuê tài chính; dịch vụ tư vấn. Tham gia các hoạt động đấu thầu tín phiếu Kho bạc và mua, bán trái phiếu Chính phủ. Tiếp tục tìm khách hàng tốt, dự án khả thi thuộc các thành phần kinh tế để nâng cao chất lượng đầu tư và giữ vững tốc độ tăng trưởng kinh doanh theo kế hoạch được duyệt; Quan tâm và đẩy mạnh công tác huy động vốn theo luật định nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển sản phẩm và yêu cầu của khách hàng, đi theo đó là tăng cường thực hiện việc kiểm tra, kiểm soát trước, trong và sau khi cho thuê nhằm đảm bảo an toàn tài sản và đem lại hiệu quả kinh doanh. Thứ năm, kịp thời quán triệt và triển khai các chính sách, chế độ của ngân hàng Nhà nước, bộ ngành liên quan và cơ cấu, quy chế của hệ thống, đảm bảo phát triển kinh doanh trên cơ sở chấp hành tốt chính sách, chế độ. 3.1.3. Định hướng hoạt động cụ thể trong năm 2014 Trên cơ sở những nhiệm vụ và định hướng phát triển trong trung và dài hạn đã được nêu ở trên, Ban lãnh đạo Công ty cùng với toàn thể cán bộ công nhân viên đã cùng quán triệt, thống nhất và đề ra mục tiêu, nhiệm vụ kinh doanh chính của năm 2014 bao gồm: - Tăng trưởng doanh số và lợi nhuận : + Lợi nhuận trước thuế tăng tối thiểu 10% so với năm 2013; + Tổng dư nợ và đầu tư cho thuê tăng 15%; + Doanh thu tăng tối thiểu 15%. - Cải thiện chất lượng hoạt động : + Hạ và duy trì tỷ lệ nợ xấu dưới 2%. - Tiếp tục xây dựng kế hoạch kinh doanh trong 5 năm tới. - Đánh giá, kiểm tra và cải cách thủ tục quy trình nghiệp vụ. - Tiếp tục xây dựng và quảng bá hình ảnh tới khách hàng. 3.2. Một số giải pháp phát triển hoạt động cho thuê tài chính tại VietinBank Leasing 3.2.1. Giải pháp trực tiếp 3.2.1.1. Hoàn thiện quy trình, quy chế cho thuê - Qua thời gian thực tế hoạt động, công ty cần nghiên cứu, rút kinh nghiệm, đưa ra một quy trình nhanh gọn, không trùng lắp, không chồng chéo. Việc xây dựng những tiêu chuẩn thẩm định chung đối với các dự án cho thuê là cần thiết, tránh phương thức làm việc chủ quan, cảm tính của nhân viên thẩm định. 53 - Tăng cường chuyên môn hóa trong quy trình cho thuê nhằm nâng cao năng suất lao động, tạo sự chặt chẽ cho quy trình. - Trong quy trình cho thuê, công ty cần tránh tập trung vào cùng một nhóm khách hàng, một ngành hay loại tài sản cho thuê để hạn chế thấp nhất rủi ro có thể xảy ra Hiện nay, nhu cầu thuê tài sản có công nghệ cao, hiện đại mà chủ yếu phải nhập khẩu ngày càng nhiều. Do đó, bộ phận hỗ trợ cần phải luôn cập nhật kiến thức về những tài sản này cũng như thực hiện tốt khâu tìm hiểu tài sản mà khách hàng muốn thuê nhằm giảm thiểu rủi ro hao mòn vô hình của tài sản. 3.2.1.2. Xây dựng chiến lược kinh doanh của công ty Chiến lược kinh doanh của mỗi doanh nghiệp nói chung cũng như chiến lược kinh doanh của VietinBank Leasing nói riêng rất quan trọng trong suốt quá trình kinh doanh, nó mang tính quyết định đến kết quả của hoạt động kinh doanh, chính vì vậy mà công ty cần phải xây dựng được chiến lược kinh doanh của riêng mình vừa phù hợp vừa đảm bảo cho quá trình hoạt động lâu dài của công ty, cụ thể: + Về tài sản cho thuê Công ty phải xác định cho mình tài sản cho thuê phù hợp về cả chủng loại và chất lượng, nhất là khi môi trường kinh tế cho hoạt động cho thuê tài chính chưa đồng bộ, thị trường mua bán thiết bị cũ chưa phát triển. Công ty chỉ nên cho thuê các loại máy móc, thiết bị thông dụng dễ bán trên thị trường Việt Nam và có thời gian hữu dụng lâu dài. Tài sản cho thuê không nhất thiết phải hiện đại nhất mà chỉ cần ở mức trung bình khá so với thế giới và đặc biệt phải phù hợp với năng lực quản lý của doanh nghiệp xin thuê. Tuy nhiên công ty cũng nên chuẩn bị những khả năng có thể để thị trường phát triển hoặc pháp luật cho phép công ty có thể triển khai các hình thức cho thuê khác nhau như cho thuê vận hành, cho thuê bất động sản, mua và cho thuê lại Đặc biệt là cho thuê bất động sản, hiện nay nhu cầu thị trường đang rất lớn nhưng chưa được pháp luật cho phép. Với tài sản mà tốc độ lỗi thời cao, cần xác định thời hạn thuê phù hợp, thu hồi vốn nhanh bằng một số biện pháp: chỉ tài trợ tối đa 70% tổng số vốn, phần còn lại yêu cầu người thuê tham gia ngay từ khâu đầu. Thu tiền thuê ban đầu cao sau giảm dần, lãi suất cho thuê tính cao hơn thông thường. + Mở rộng về đối tượng khách hàng Hiện nay công ty đang đầu tư vào các DNVVN nhưng tiến tới phải từng bước tham gia vào các doanh nghiệp lớn, các dự án lớn. Hiện nay các doanh nghiệp lớn mang tính quốc gia thường được Nhà nước quan tâm, chú ý hoặc các tổ chức quốc tế để ý tới. Ngay bản thân các NHTM cũng có những chính sách ưu đãi đối với các doanh nghiệp này, chẳng hạn như chính sách về lãi suất, tăng hạn mức cho vay, giảm thiểu các thủ tục Thang Long University Library 54 Thông qua thực tiễn hoạt động và quá trình tìm hiểu thị trường, công ty nên xác định khách hàng tiềm năng và từ đó trực tiếp tiếp xúc với họ, giới thiệu về loại hình CTTC và những lợi ích mà CTTC đem lại cho doanh nghiệp nói riêng và nền kinh tế nói chung. Với sự tiếp xúc trực tiếp này, công ty sẽ hiểu được nhu cầu của khách hàng, đồng thời có thể tạo lập được những mối quan hệ trực tiếp với các cơ quan quản lý và điều hành hoặc các đơn vị sản xuất kinh doanh có liên quan đến đối tượng khách hàng nói trên. Công ty có thể phối hợp với các chi nhánh của ngân hàng mẹ để tìm kiếm khách hàng có nhu cầu. Đây là một trong những lợi thế sẵn có của các công ty CTTC thuộc NHTM bởi tất cả các ngân hàng mẹ này đều có chi nhánh rộng khắp cả nước. 3.2.1.3. Mở rộng thị trường cho thuê tài chính Trong thời gian qua, công ty đã mở rộng thị trường của mình đến một số tỉnh thành cả Bắc, Trung, Nam. Tuy nhiên các hợp đồng của công ty chỉ tập trung ở một số thành phố lớn như Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, các tỉnh khác còn rất hạn chế. Chính vì thế mà tiềm năng thị trường ở các tỉnh khác là rất lớn. Bản thân nghiệp vụ cho thuê tài chính là một hoạt động dịch vụ do đó nó có thể có mối quan hệ với nhiều đối tượng, với nhiều lĩnh vực đòi hỏi phải có một mạng lưới rộng khắp. Đối với các thành phố lớn như thành phố Hồ Chí Minh, Hải Phòng là nơi phát sinh nhiều nhu cầu lại là trung tâm kinh tế vì vậy công ty nên mở chi nhánh hạch toán phụ thuộc còn ở các tỉnh khác thì công ty nên tận dụng thế mạnh của Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam có các chi nhánh rộng khắp đất nước để xây dựng một hệ thống đại lý. Khi công ty mở các chi nhánh và các đại lý của mình ở các tỉnh lân cận công ty có thể tiếp nhận nhanh chóng với các doanh nghiệp có nhu cầu thuê tài chính và có thể đáp ứng được những nhu cầu đó. Mở rộng hệ thống chi nhánh các tỉnh: Công ty mới chỉ có một hội sở chính tại thành phố Hà Nội. Do đó, mọi hoạt động cho thuê đối với khách hàng trên phạm vi cả nước đều do hội sở đảm nhiệm, gây không ít khó khăn và tốn kém chi phí công tác. Vì vậy, việc mở rộng hệ thống chi nhánh, phòng giao dịch của công ty sẽ hạn chế những khó khăn trên. Đồng thời, công ty có thể dễ tiếp cận, tư vấn cho khách hàng địa phương hơn. Trước mắt, công ty thành lập các tổ cho thuê tại các địa phương như Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ, Đồng Naisau đó nên phát triển các tổ này thành phòng giao dịch, chi nhánh. 3.2.1.4. Đa dạng hóa tài sản cho thuê và nâng cao chất lượng sản phẩm dịch vụ Việc hoàn thiện và nâng cao chất lượng dịch vụ các phương thức CTTC cần được quan tâm xem xét kĩ lưỡng bởi đây là vấn đề cốt lõi đảm bảo sự phát triển bền vững của công ty, nhất là khi sự cạnh tranh ngày càng gay gắt. Biện pháp cụ thể để nâng cao chất lượng sản phẩm dịch vụ như sau: 55 Cung cấp các dịch vụ phụ trợ kèm theo như: dịch vụ tư vấn chọn lựa công nghệ, lựa chọn nhà cung cấp, tư vấn cho người cho thuê lựa chọn các điều khoản về bảo hành, bảo trì với các nhà cung cấp thiết bị... Để đa dạng hóa sản phẩm CTTC, công ty nên vận dụng linh hoạt các hình thức CTTC khác. Sản phẩm chủ yếu hiện nay của các CTCTTC là CTTC hai bên, ba bên, mua và cho thuê lại. Tuy nhiên, khi sự cạnh tranh ngày càng gia tăng, lãi suất thấp thì các hình thức trên sẽ không còn là công cụ cạnh tranh mang lại hiệu quả nữa. Ngược lại, cần phải có giải pháp đồng bộ mà một trong số đó phải vận dụng linh hoạt các phương thức CTTC nhằm làm đa dạng hóa sản phẩm CTTC, đáp ứng được đa dạng nhu cầu của khách hàng, từ đó mở rộng được các đối tượng khách hàng, nâng cao hiệu quả hoạt động CTTC. Công ty có thể mở rộng nghiệp vụ cho thuê sang những hình thức mới như: - Cho thuê hợp vốn: Hoạt động đầu tư được đẩy mạnh, đặc biệt là đầu tư xây dựng cơ bản, nhiều công trình xây dựng lớn đòi hỏi nhiều loại máy móc thiết bị, trong đó có các máy móc thiết bị có giá trị lớn. Trước tình hình đó, công ty nên liên kết với nhau để cùng đồng tài trợ các hợp đồng có giá trị lớn. Mỗi công ty có một thế mạnh riêng về lĩnh vực nào đó, vì vậy sẽ rất có lợi nếu các công ty liên kết với nhau đồng cho thuê một dự án. Với việc đồng tài trợ cho một dự án lớn như vậy, các công ty này không những tăng thêm được lượng khách hàng, được tham gia vào các thương vụ lớn, nâng cao hiệu quả hoạt động mà còn giúp tăng thêm uy tín và thương hiệu của công ty, giúp các công ty mở rộng quan hệ hợp tác học hỏi lẫn nhau. - Cho thuê giáp lưng: các doanh nghiệp thuê tài chính không phải doanh nghiệp nào cũng tận dụng hết thời gian sử dụng hữu ích của máy móc, thiết bị nên khi hết thời hạn thuê mà bên đi thuê không thuê tiếp máy móc thì máy móc đó khó có thể cho thuê tiếp được. Khi áp dụng phương thức cho thuê giáp lưng, trong trường hợp bên đi thuê không còn nhu cầu thì sẽ tự tìm cho mình một bên thứ hai thuê lại khoảng thời gian còn lại của hợp đồng với công ty CTTC. Cách thức này sẽ giúp doanh nghiệp hạn chế được nhược điểm của hợp đồng cho thuê hai, ba bên thông thường trong trường hợp hết nhu cầu sử dụng máy móc mà lại không được hủy ngang hợp đồng. Từ đó khuyến khích và tạo ra một tâm lý an tâm hơn cho các doanh nghiệp khi quyết định thuê mua. Một vấn đề đặc biệt được đặt ra đối công ty hiện nay đó là sự thiếu hụt về kiến thức chuyên môn về công nghệ. Như vậy, muốn phát triển hoạt động CTTC tại các công ty này trong thời gian tới đòi hỏi họ phải xây dựng những chiến lược lâu dài cho mình. Một trong số đó là chiến lược hợp tác với các công ty tư vấn, các công ty dịch vụ kĩ thuật. Hợp tác chặt chẽ với các công ty này, công ty cũng có thể hợp tác với họ để thiết lập các mạng lưới đại lý dịch vụ bảo hành, bảo trì máy móc thiết bị nhằm nâng Thang Long University Library 56 cao khả năng cạnh tranh của công ty. Một mạng lưới các nhà cung cấp máy móc thiết bị có uy tín, chất lượng đảm bảo chắc chắn sẽ tạo ra một lợi thế thu hút khách, tạo lợi thế cạnh tranh trên thị trường CTTC nói riêng và thị trường tài chính nói chung. 3.2.1.5. Nâng cao chất lượng công tác thẩm định - Công tác thẩm định khách hàng thuê Khía cạnh pháp lý: Cho biết nguồn gốc, lĩnh vực kinh doanh và bản chất của doanh nghiệp. Khi thẩm định, công ty CTTC phải xem xét các văn bản, giấy tờ đưa đến có đủ tin cậy hay không. Nếu cần, có thể đề nghị doanh nghiệp cho đối chiếu với văn bản gốc, xem xét thời gian của giấy phép hành nghề, căn cứ giấy phép còn mới hay đã thuộc về những quy định đã thay đổi. Để thẩm định được vấn đề này, các cán bộ của công ty CTTC phải có hiểu biết về pháp luật, về chế độ một cách tường tận. Khía cạnh tài chính: Khi thẩm định công ty phải xem xét báo cáo tài chính của doanh nghiệp, phải đối chiếu, kiểm tra tính xác thực của số liệu, phải phân tích cụ thể tình hình tài chính thông qua các chỉ tiêu kinh tế như hệ số thanh toán nhanh, tỷ suất lợi nhuận trên vốn,...độ tự chủ về tài chính của doanh nghiệp. Để xem xét khía cạnh này, các cán bộ phòng kinh doanh phải linh hoạt, dựa vào nhiều hệ số khác nhau để đưa ra những nhận định chính xác nhất về tình hình tài chính hiện có của doanh nghiệp. Uy tín của khách hàng trong quan hệ với bạn hàng, ngân hàng, các cơ quan tài chính. Hoạt động của doanh nghiệp: công nghệ máy móc thiết bị hiện tại của doanh nghiệp, trình độ chuyên môn, tay nghề của công nhân, nguồn cung cấp nguyên vật liệu, chủng loại, chất lượng, mạng lưới tiêu thụ sản phẩm, xu hướng phát triển thị trường, khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp. - Công tác thẩm định dự án cho thuê Để đánh giá khách hàng thuê, cần phải xem xét trên các khía cạnh sau: Công tác thẩm định dự án có ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả hoạt động của công ty. Khi đánh giá về một khách hàng cần xem xét ở rất nhiều góc độ như tư cách pháp lí, hoạt động sản xuất kinh doanh, thu nhập, các chỉ tiêu phân tích tài chínhcủa bên đi thuê. Công tác thẩm định trong cho thuê tài chính yêu cầu độ chính xác và cái nhìn tổng quan rất cao, do đó các cán bộ tín dụng phải có sự hiểu biết rất đa dạng về thị trường, về công nghệ và các kiến thức chuyên sâu khác nữa. Chất lượng thẩm định dự án cho thuê càng bám sát thực tế thì tính khả thi của dự án càng cao, có khả năng thu hồi vốn và lãi, tăng tính hiệu quả hoạt động của công ty. Do tiến bộ khoa học và công nghệ trên thế giới luôn luôn đổi mới không ngừng nên công ty cần quan tâm đến những hao mòn vô hình đối với tài sản cho thuê để giảm thiểu rủi ro trong việc thu hồi nợ gốc và lãi. Công ty cần phân tích và dự báo những 57 ảnh hưởng của biến động thị trường đến sự vận hành và khả năng trả nợ của các dự án, thu thập thêm nhiều kênh thông tin có chất lượng và có tính xác thực cao như điều tra, các ngân hàng, các mối quan hệ...của bên khách hàng. Cần áp dụng rộng rãi phương pháp dòng tiền chiết khấu để tính toán thời gian hoàn vốn của dự án đầu tư từ đó xác định thời hạn cho thuê cho phù hợp. Công ty cần có những tiêu chuẩn riêng cho từng loại dự án, từng lĩnh vực để có thể đánh giá khách hàng một cách nhanh chóng và hiệu quả hơn. 3.2.2. Giải pháp hỗ trợ 3.2.2.1. Tăng cường công tác tuyên truyền, quảng cáo Trong bối cảnh nền kinh tế thị trường như hiện nay, công tác tiếp thị quảng cáo tốt là một trong những yếu tố đưa đến thành công cho doanh nghiệp. Đặc biệt, với những doanh nghiệp mới thành lập, tiếp thị đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Mặt khác, thị trường CTTC Việt Nam chưa phát triển nên không phải doanh nghiệp nào cũng biết về CTTC. Vì vậy tăng cường công tác tiếp thị là yêu cầu cần thiết đối với công ty nói chung và bộ phận marketing nói riêng trong thời gian hiện nay. Nghiệp vụ cho thuê tài chính vẫn còn rất mới mẻ cả về lý luận và thực tế do vậy muốn đưa được nghiệp vụ cho thuê tài chính vào hoạt động trong đời sống kinh tế xã hội ở nước ta ngoài những vấn đề về đào tạo con người, xây dựng cơ sở vật chất, xây dựng văn bản, thể chế về nghiệp vụ cho thuê tài chính còn phải tuyên truyền hoạt động sâu rộng trong mọi thành phần kinh tế cả về lý thuyết và thực tiễn, có thể theo các phương thức sau: + Đăng tải nghiệp vụ cho thuê tài chính và hoạt động của công ty trên các phương tiện thông tin đại chúng như: Đài phát thanh truyền hình, báo chí nhất là các báo về kinh tế, ngân hàng. + Kết hợp với các công ty cho thuê khác và các tổ chức liên quan để mở các hội nghị khách hàng, các cuộc triển lãm đối thoại giữa các doanh nghiệp và công ty. + Tăng cường công ty tiếp thị, tiếp xúc gặp gỡ trực tiếp với các doanh nghiệp tư vấn, giới thiệu với các máy móc thiết bị phù hợp với cần thiết với các doanh nghiệp của họ. + Trong mối quan hệ với các chi nhánh Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam nên áp dụng quy chế trả phí tuyên truyền quảng cáo để khuyến khích hơn nữa nâng cao hiệu quả của công tác này. + Hoàn thiện trang web: công ty đưa thông tin về công ty lên mạng như quy trình thủ tục cho thuê, điều kiện tài trợ Đồng thời, qua đó công ty nên xây dựng liên kết với các bên cung ứng thiết bị, trước hết nhằm tạo tính cập nhật, hấp dẫn cho trang web, sau đó có thể thu phí quảng cáo đóng góp thu nhập cho công ty. Qua trang web, công ty có thể khảo sát, thăm dò ý kiến khách hàng về dịch vụ công ty cung cấp cũng như nhu cầu khách hàng Thang Long University Library 58 + Mở rộng loại hình quảng cáo trên các phương tiện thông tin đại chúng như đài truyền hình, truyền thanh, nhật báo, tạp chí chuyên ngành như Tuổi Trẻ, Thời báo Kinh tế, Tài Chính, Doanh nghiệpMặc dù các loại hình này thường có chi phí lớn nhưng hiệu quả cao. Ngoài ra công ty có thể gửi thư ngỏ đến tận lãnh đạo doanh nghiệp, tổ chức hội thảo về CTTC 3.2.2.2. Nâng cao trình độ cán bộ nhân viên công ty Đội ngũ nhân viên công ty hiện nay đa số là trẻ, năng động nhưng thiếu kinh nghiệm, đặc biệt là trong lĩnh vực CTTC. Vì vậy, nâng cao trình độ cán bộ công ty là góp phần phát triển hoạt động cho thuê của công ty. Việc đào tạo không chỉ về kỹ thuật nghiệp vụ như thẩm định khách hàng mà còn là khả năng thu thập và xử lý thông tin, khả năng làm việc độc lập, làm việc nhómGiải pháp đưa ra là: + Tổ chức lớp học tập nghiệp vụ cho nhân viên, nhất là nhân viên kinh doanh và nhân viên thẩm định. Công ty có thể gửi nhân viên theo học các khoá đào tạo ngắn hạn của VietinBank, các trung tâm kinh tế có uy tín hoặc mời chuyên gia giảng dạy để cập nhật thông tin, luật cho thuê ... Đồng thời, công ty nên khuyến khích nhân viên tự trau dồi, nâng cao nghiệp vụ bản thân với chính sách đãi ngộ hợp lý. + Thực hiện phân công cán bộ có kinh nghiệm kèm cặp, giúp đỡ nhân viên mới, giới thiệu và phổ biến kinh nghiệm công tác. + Thực hiện công tác luân chuyển cán bộ nhân viên phòng kinh doanh và phòng thẩm định. Có như vậy thì cán bộ nhân viên có thể phát huy hết khả năng làm việc tốt đối với dự án cho thuê nhỏ và cả những dự án có tầm cỡ. Tuy nhiên, cán bộ đó sẽ được bố trí ở những vị trí phù hợp sao cho phát huy mạnh nhất sở trường của mình. + Bổ sung, đào tạo cán bộ quản lý hiện đại, hiệu quả. Cán bộ quản lý không chỉ là người điều hành mà phải là người có thể tác nghiệp cụ thể bất cứ lúc nào, ở đâu, sử dụng công cụ quản lý thô sơ hay hiện đại. 3.2.2.3. Xây dựng chiến lược marketing Trong khi cho thuê tài chính ở Việt Nam là một hoạt động tương đối mới lạ đối với các doanh nghiệp thì công tác quảng cáo khuếch trương nếu làm tốt sẽ có hiệu quả rất lớn. Cần không ngừng tuyên truyền quảng bá về hoạt động cho thuê tài chính của công ty nhằm nâng cao hiểu biết của khách hàng về nghiệp vụ này để hình thức tài trợ vốn qua hoạt động cho thuê tài chính, cho thuê vận hành không còn xa lạ đối với các doanh nghiệp và với người dân. Công ty cần đẩy mạnh hơn hoạt động marketing như : - Công ty cần phát triển các mối quan hệ với những khách hàng truyền thống, có uy tín và hoạt động sản xuất kinh doanh có hiệu quả. Công ty cần coi đó là những khách hàng chiến lược của công ty, đưa ra những chính sách khách hàng cho phù hợp. Mặt khác, công ty cũng cần phải có những chiến lược thu hút khách hàng mới thông qua quảng cáo, tiếp thị và giám sát khách hàng chặt chẽ và thường xuyên. 59 - Chủ động tiếp thị, tiếp xúc với các Tổng công ty, các tập đoàn, các doanh nghiệp có uy tín để nắm bắt được các nhu cầu về vốn và các dự án mới cần đầu tư của doanh nghiệp. Công ty thường xuyên có buổi gặp gỡ và tiếp xúc với khách hàng để giới thiệu về các hoạt động của công ty, quảng cáo những sản phẩm mới, đông thời nâng cao chất lượng dịch vụ cho khách hàng, đẩy mạnh chiến lược marketing để thu hút khách hàng. - Công ty nên đưa ra những chính sách ưu đãi với những khách hàng truyền thông của công ty, khách hàng có mối quan hệ tốt. Đồng thời phải kiên quyết loại bỏ, sàng lọc những khách hàng có tình hình tài chính yếu kém, khách hàng có dấu hiệu lừa đảo. 3.2.2.4. Một số giải pháp khác - Thực hiện rộng rãi cơ chế đồng tài trợ của các ngân hàng trong triển khai dịch vụ cho thuê tài chính với các lý do: Đồng tài trợ sẽ tạo ra khả năng tài chính mạnh hơn. Thực hiện quy chế này, ngân hàng có thể tài trợ cho các dự án có quy mô lớn, đem lại lợi ích kinh tế - xã hội cao; Tránh được các ràng buộc về quy mô tài trợ, hạn chế được rủi ro; Dễ thực hiện được tái thuê mua với các tổ chức tài chính quốc tế. - Công ty cần xây dựng một hệ thống các nhà cung cấp thiết bị (nhất là bán thiết bị trả chậm). Tổ chức mạng lưới đại lý dịch vụ nhằm tăng khả năng tiếp thị và chất lượng phục vụ, giảm phí quản lý tài sản, giảm rủi ro. - Mua bảo hiểm tài sản cho thuê: Mọi tài sản cho thuê nói chung đều nên mua bảo hiểm, phí bảo hiểm do người thuê chịu. Tùy từng loại tài sản mà lựa chọn loại hình bảo hiểm thích hợp. Công ty cần thực hiện các nghiệp vụ tự bảo hiểm bằng cách tạo ra sự bảo hiểm cho các hoạt động kinh doanh từ tổ chức mẹ, hoặc nếu công ty thuê tài chính là công ty lớn thì có thể thành lập một chi nhánh chuyên đảm nhiệm việc bảo hiểm cho nó; thực hiện các nghiệp vụ bảo hiểm chéo giữa các công ty cùng ngành hay với các nhà cung cấp thiết bị để phân tán rủi ro trong kinh doanh. Nhìn chung, để đảm bảo sự an toàn tuyệt đối cho các hoạt động kinh doanh cho thuê, công ty thuê mua tài chính cần áp dụng các biện pháp tự bảo hiểm một cách nghiêm ngặt. - Ràng buộc nhà cung cấp trong hợp đồng mua bán thiết bị bằng biện pháp bảo hành, hoặc yêu cầu họ mua lại tài sản khi hợp đồng cho thuê buộc phải kết thúc trước thời hạn. - Theo dõi chặt chẽ tình hình sản xuất kinh doanh, tình hình tài chính của khách hàng. Tiến hành kiểm tra định kì và đột xuất việc sử dụng tài sản thuê để kịp thời kiến nghị xử lý và ngăn ngừa những rủi ro có thể xảy ra. Với những khách hàng thuê tài sản mà pháp luật không quy định phải đăng kí sở hữu, phạm vi hoạt động xa trụ sở công ty thì công ty có thể cử cán bộ của mình trực tiếp giám sát tình hình hoạt động của máy Thang Long University Library 60 móc thiết bị để thường xuyên có thông tin chính xác nhất về tình hình sử dụng máy móc thiết bị và sản xuất kinh doanh của khách hàng. - Để hoạt động cho thuê của công ty đạt hiệu quả tốt hơn, công ty có thể xem xét thêm một số giải pháp sau: + Xây dựng chiến lược phân tán rủi ro bằng cách đa dạng hóa thành phần khách hàng, tài sản cho thuê, ngành nghề cho thuêMặc dù quyền sở hữu tài sản thuộc về công ty nhưng khi rủi ro xảy ra, công ty sẽ gặp khó khăn trong thu hồi nợ nên việc tránh tập trung cho thuê vào một nhóm khách hàng là cần thiết. + Thiết lập mối quan hệ song phương với những đối tác chính như nhà cung cấp, công ty bảo hiểm, qua đó nâng cao chất lượng dịch vụ cho khách hàng. Việc quan hệ tốt với nhà cung cấp sẽ giúp quá trình hướng dẫn sử dụng, bảo trì tài sản cho khách hàng được đảm bảo và hiệu quả. Công ty cần phối hợp tốt với công ty bảo hiểm để có thể giải quyết nhanh, hợp lý khi xảy ra sự cố đối với tài sản cho thuê. + Tham gia tốt chương trình quản lý thông tin phòng ngừa rủi ro. Việc này vừa giúp công ty khai thác thông tin, nhất là thông tin tín dụng của khách hàng, vừa cung cấp đầy đủ những gì mình nắm cho trung tâm. Công ty không những tham gia vào hệ thống thông tin phòng ngừa rủi ro của riêng VietinBank mà tham gia cả của NHNN để đảm bảo nguồn thông tin tham khảo mang tính chính xác cao hơn + Các nhà tài trợ nhỏ cần tránh tập trung vốn của mình vào một khách hàng hay một giao dịch lớn. Điều này sẽ rất nguy hiểm, bởi nếu khách hàng này mất khả năng chi trả thì giao dịch sẽ bị phá vỡ và người cho thuê có thể bị phá sản theo khách hàng. Vì vậy, nếu nhận được những yêu cầu cho thuê ngoài khả năng nguồn tài trợ của mình thì công ty nên giới thiệu những giao dịch đó cho các nhà tài trợ lớn để hưởng hoa hồng. Đánh giá định kỳ mức độ an toàn của các giao dịch: Nhà tài trợ cần tiến hành đánh giá các giao dịch tài trợ theo định kỳ. Những nội dung cần đánh giá là: Đánh giá độ lớn của hợp đồng tài trợ so với giá trị tài sản có và doanh số hoạt động của khách hàng; Đánh giá khả năng trả tiền thuê của khách hàng trong từng giai đoạn và sự tồn tại của họ trong thời hạn hợp đồng; Đánh giá người bảo lãnh ở tại thời điểm đó để xem xem khả năng của họ so với những cam kết mà họ đã đưa ra. 3.3. Một số kiến nghị nhằm phát triển hoạt động cho thuê tài chính 3.3.1. Kiến nghị đối với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam - Tăng cường công tác quản lý và thực hiện hoạt động cho thuê: Môi trường pháp lý là yếu tố quyết định sự tồn tại và phát triển của dịch vụ cho thuê tài chính trong bối cảnh mức độ cạnh tranh trong thị trường tài chính tiền tệ ngày càng cao. Kinh nghiệm từ các nước có thị trường thuê mua phát triển cho thấy một hành lang pháp lý hoàn chỉnh, đầy đủ sẽ đảm bảo quyền và lợi ích cho các chủ thể 61 tham gia vào lĩnh vực này. Vì vậy, vấn đề đặt ra với Việt Nam là phải hoàn thiện hành lang pháp lý hơn nữa, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động cho thuê tài chính phát triển. Về vấn đề quản lý và thực hiện, đề nghị NHNN và các cơ quan hữu quan kiểm soát được hoạt động và tình hình cho thuê tài chính trên thị trường để có được những biện pháp kịp thời và phù hợp khắc phục những khó khăn và những bất cập để chế độ cho thuê tài chính được hoàn thiện hơn. Một biện pháp lâu dài để quản lý dễ dàng hơn cho thuê tài chính ở Việt Nam có thể đưa ra là các cơ quan chức năng nên nghiên cứu ban hành “Luật cho thuê tài chính” hay “Luật khuyến khích công nghiệp cho thuê tài chính” (theo kinh nghiệm của các nước có nền công nghiệp cho thuê tài chính phát triển). Tạo được một văn bản pháp quy cụ thể và chi tiết sẽ khiến các doanh nghiệp không bị lúng túng trong vấn đề pháp lý của hoạt động cho thuê tài chính, cũng thuận lợi hơn cho cơ quan chức năng khi xử lý vi phạm, không phải dẫn chiếu đến văn bản này hay văn bản khác. Mặc dù ở Việt Nam đã ban hành một số văn bản dưới luật điều chỉnh hoạt động cho thuê tài chính, nhưng các văn bản này vẫn chưa hoàn chỉnh và còn một số bất cập chưa đủ để đảm bảo quyền và lợi ích cho các chủ thể. Bên cạnh đó, cũng phải tăng cường công tác quản lý và thực hiện các văn bản pháp lý hiện hành của các chủ thể cho thuê tài chính để đảm bảo tính nghiêm khắc của luật pháp và đảm bảo lợi ích xã hội, như việc thành lập một ban thanh tra về cho thuê tài chính để kiểm soát hoạt động kinh doanh của các công ty cho thuê tài chính. Chính phủ hay Nhà nước nên thành lập một Hiệp hội Công nghiệp đủ mạnh để các công ty cho thuê tài chính được gia nhập như là các hội viên, vừa thuận lợi cho việc quản lý, tạo một diễn đàn cho việc trao đổi kinh nghiệm cùng các thông tin cập nhật về nhu cầu thị trường, giá cả của thiết bị và sự đổi mới của công nghệ ... giữa các công ty cho thuê tài chính, để tiếp cận với các khách hàng tiềm năng cũng như là nơi mà các công ty cho thuê tài chính có thể trực tiếp đề xuất những kiến nghị cùng những khó khăn cần được tháo gỡ về mặt pháp lý cho Nhà nước. Trong bối cảnh thị trường có nhiều biến động, tiềm ẩn nhiều rủi ro, đối với các công ty cho thuê tài chính Nhà nước, sự giúp đỡ hỗ trợ của ngân hàng mà công ty đó trực thuộc là hết sức quan trọng, cụ thể như có những hỗ trợ về vốn cả ngoại tệ và nội tệ; Các bộ phận chức năng như phòng kinh doanh ngoại tệ, phòng quản lý tín dụng, phòng thanh toán nhập khẩu có những hỗ trợ về mặt nghiệp vụ, có ưu đãi về biểu phí, mức ký quỹ ... hay cung cấp thông tin tín dụng chính xác, kịp thời, như vậy sẽ góp phần nâng cao khả năng cạnh tranh của các công ty cho thuê tài chính Nhà nước trên thị trường. Vì trên thực tế về nguồn vốn lưu động cũng như sự cập nhật thông tin của các công ty cho thuê tài chính này kém hơn các công ty nước ngoài, mà chính sách của Nhà nước ta là ưu đãi trong nước hơn. Tuy nhiên, chúng ta cũng nên hỗ trợ các công ty Thang Long University Library 62 cho thuê tài chính, tạo một hành lang pháp lý thông thoáng nhưng không lỏng lẻo để các công ty này có điều kiện cạnh tranh một cách bình đẳng và an toàn. Chính phủ cũng như NHNN nên cho phép các công ty cho thuê tài chính được cho thuê nội ngành trong việc đầu tư, mua sắm tài sản cố định của toàn hệ thống, như vậy sẽ tạo điều kiện cho các công ty cho thuê tài chính có điều kiện giúp đỡ lẫn nhau và phát triển kinh doanh, đồng thời cũng giúp các công ty cho thuê tài chính đỡ khó khăn hơn trong việc tìm nguồn cung cấp, nguồn tiêu thụ và không bị bắt chẹt về giá cảHơn nữa, việc cho thuê trong nội ngành cũng dễ quản lý. - NHNN nên cho phép các công ty cho thuê tài chính được vay vốn, cũng như huy động tiền gửi trung và dài hạn từ các tổ chức tín dụng và dân cư, cũng như được vay vốn từ các nguồn tài trợ, nguồn vốn ưu đãi: ODA, các dự án tài trợ của Chính phủ, ngân hàng, các tổ chức quốc tế.. - NHNN Việt Nam nên thành lập Hiệp hội cho thuê tài chính với chức năng của hiệp hội là: + Khuyến khích hoạt động cho thuê tài chính, cung cấp các thành viên hiệp hội các khuôn mẫu quốc tế cho việc trao đổi kinh nghiệm. + Cung cấp các vấn đề về luật cũng như các quy định về cho thuê tài chính, cung cấp các ấn phẩm về hoạt động cho thuê tài chính trên thế giới cũng như trong nước. + Tổ chức cán hội nghị, hội thảo về cho thuê tài chính. Tổ chức các cuộc gặp gỡ nhà cho thuê, người đi thuê và nhà cung cấp thiết bị trong phạm vi trong nước cũng như quốc tế. + Là đầu mối giải quyết những khó khăn, vướng mắc về cơ chế trong hoạt động cho thuê tài chính. - Hoàn thiện các văn bản pháp lý điều chỉnh hoạt động cho thuê tài chính: NHNN Việt Nam cần ban hành quy chế xử lý rủi ro trong hoạt động nhập khẩu đối với tài sản cho thuê tài chính một cách cụ thể hơn. Với quy chế hiện hành, công ty cho thuê tài chính vẫn có thể gặp rủi ro trong quá trình xử lý nghiệp vụ của mình. - Phối hợp hoạt động giữa các cơ quan Nhà nước để thúc đẩy hoạt động cho thuê tài chính: + NHNN phối hợp chặt chẽ với các cơ quan hữu quan thúc đẩy hoạt động cho thuê tài chính: NHNN tạo điều kiện cho các công ty cho thuê tài chính hoạt động đối ngoại và vay vốn trực tiếp nước ngoài, tiếp cận với nguồn vốn ưu đãi của nước ngoài như nguồn vốn ODA, các dự án tài trợ của Chính phủ, ngân hàng, các tổ chức quốc tế như hỗ trợ DNVVN, trợ giúp người hồi hương tạo công ăn việc làm ... NHNN chủ động tạo ra môi trường cạnh tranh bình đẳng giữa hoạt động cho thuê tài chính và nghiệp vụ cho vay thông thường của các NHTM. NHNN và các cơ quan hữu quan nên có chính sách hỗ trợ đối với công ty cho thuê tài chính về các khoản tiền cho vay với 63 lãi suất ưu đãi, về cơ chế quản lý... Mặt khác, do đây là nghiệp vụ mới nên NHNN tiếp tục kêu gọi các tổ chức song phương, đa phương hỗ trợ đào tạo nghiệp vụ cho các công ty cho thuê tài chính. + Hình thành các liên kết hoạt động: Cần tổ chức hợp tác chặt chẽ giữa các ngân hàng, các doanh nghiệp lớn, các Bộ quản lý ngành có nhu cầu về thuê mua tài chính (như Bộ Giao thông vận tải, Bộ Xây dựng, Bộ Công thương ...) và các chủ địa phương làm chủ đầu tư. - Về chính sách thuế đối với hoạt động cho thuê tài chính: Chính sách thuế là một trong những công cụ điều tiết vĩ mô rất quan trọng của Nhà nước. Thuế không chỉ đơn thuần tạo ra khoản thu cho ngân sách Nhà nước mà nó còn thể hiện sự ưu đãi cuả Nhà nước đối với từng ngành, từng lĩnh vực, từng khu vực nhất định. Thông qua việc đánh thuế, Nhà nước có thể kích thích sự phát triển của một ngành, một lĩnh vực nhất định bằng cách dành cho ngành đó, lĩnh vực đó những mức thuế ưu đãi. Như vậy, chúng ta có thể thấy rằng chính sách thuế của Chính phủ đối với ngành cho thuê tài chính rất quan trọng, có tính chất quyết định tới sự phát triển của hoạt động này, đặc biệt là trong giai đoạn sơ khai ban đầu. Trước hết là về hoàn thuế GTGT: Trong tín dụng ngân hàng, khi doanh nghiệp vay vốn ngân hàng để mua máy móc, thiết bị, phương tiện vận chuyển thì doanh nghiệp đó được khấu trừ thuế GTGT ngay sau khi hoàn thành việc mua bán tài sản, nhưng doanh nghiệp thuê tài sản thông qua nghiệp vụ CTTC thì máy móc, thiết bị, phương tiện vận chuyển đó lại phải khấu trừ thuế GTGT trong suốt cả thời gian thực hiện hợp đồng CTTC, nghĩa là doanh nghiệp phải vay cả thuế GTGT kéo dài suốt thời gian trả nợ, có thể từ 5 - 7 năm và như vậy, chi phí tài chính mà doanh nghiệp phải chịu thêm một khoản không đáng có. Vì vậy, đối với Luật thuế GTGT (sửa đổi), đề nghị cho các doanh nghiệp thuê tài chính được khấu trừ ngay thuế GTGT sau khi ký kết hợp đồng CTTC. Thứ hai, xin được miễn thuế GTGT trong trường hợp đặc thù. Trong nghiệp vụ CTTC có dịch vụ mua và cho thuê lại, ví dụ như doanh nghiệp có tài sản nhưng vì thiếu vốn lưu động, hoặc muốn đổi mới thiết bị thì doanh nghiệp có thể bán tài sản đó cho công ty CTTC và công ty CTTC sẽ cho doanh nghiệp này thuê lại chính tài sản đó, hết thời hạn hợp đồng, doanh nghiệp được nhận quyền sở hữu tài sản đó (chỉ phải trả phí chuyển quyền sở hữu). Đây thực chất không phải là hoạt động kinh doanh mua bán sinh lời, mà chính là hình thức tín dụng CTTC. Hiện nay, dịch vụ này đang phải chịu thuế GTGT 10% (đối với máy móc, thiết bị...). Nhằm tạo điều kiện cho hoạt động CTTC phát triển, đặc biệt trong việc tháo gỡ khó khăn về vốn đối với doanh nghiệp Việt Nam, đề nghị để dịch vụ CTTC được nằm trong danh mục không chịu thuế GTGT. Thang Long University Library 64 - Cần có chính sách để bảo vệ quyền lợi của bên cho thuê đó là việc thu hồi lại tài sản thuê khi bên thuê vi phạm hợp đồng. Về mặt lý thuyết, thì xem ra hoạt động CTTC rất an toàn vì các văn bản pháp quy liên quan đều quy định bên cho thuê được thu hồi ngay tài sản nếu bên thuê vi phạm hợp đồng như nợ tiền thuê, sử dụng tài sản sai mục đích. . . Nhưng thực tế, đây là vướng mắc lớn nhất của các công ty CTTC vì mất rất nhiều thời gian mà khách hàng vi phạm vẫn không chịu tự giác giao trả tài sản và công ty cũng không có một lực lượng nào để cưởng chế khách hàng cả. Vì vậy, cần có các quy định đồng bộ giữa NHNN và các cơ quan công quyền như công an, ủy ban nhân dân các cấp để có sự hỗ trợ các công ty CTTC. Nếu điều này không được giải quyết, thì để đảm bảo an toàn trong hoạt động công ty bắt buộc phải tăng mức ký quỹ hoặc buộc khách hàng phải thế chấp, cầm cố, từ đó sẽ làm giảm tính ưu việt và giảm sức cạnh tranh của công ty CTTC so với các tổ chức tín dụng khác. - Các công ty CTTC cần được sự hướng dẫn cụ thể và các quy định để triển khai nghiệp vụ mua và cho thuê lại theo hình thức CTTC Điều 16 của Nghị định 16 ngày 02/05/2011 đã quy định các nghiệp vụ mà công ty CTTC được thực hiện gồm: Cho thuê tài chính; mua và cho thuê lại; tư vấn cho khách hàng; thực hiện các dịch vụ ủy thác. . . Trong đó mua và cho thuê lại được hiểu là: công ty CTTC mua lại máy móc, thiết bị, phương tiện vận chuyển thuộc sở hữu bên thuê và cho bên thuê thuê lại chính các tài sản đó dưới hình thức CTTC để bên thuê tiếp tục sử dụng cho hoạt động của mình. Trước kia các công ty CTTC không thể thực hiện nghiệp vụ mua và cho thuê lại vì một số quy định bất cập. Các tài sản thuộc diện này thường là hàng nhập khẩu và thường được miễn thuế nhập khẩu. Để ngăn ngừa các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài lợi dụng ưu đãi này để trốn thuế, Chính phủ đã quy định các tài sản này không được bán lại ở thị trường Việt Nam, nếu bán phải được Bộ Công thương cho phép. Thực tế, Bộ Công thương đã từ chối giải quyết nhiều giao dịch với nội dung trên. Thực ra, việc mua bán này khác hẳn với các giao dịch mua bán thông thường vì nó chỉ diễn ra trên giấy tờ còn doanh nghiệp vẫn tiếp tục sử dụng tài sản và khi hết hạn thuê sẽ được phục hồi tư cách chủ sở hũu. Thực chất, nghiệp vụ này nhằm tài trợ các doanh nghiệp thoát khỏi khó khăn về tài chính vì các tài sản nhập khẩu thường có giá trị cao. Do vậy, cần có một quy định liên bộ giữa Bộ Công thương và NHNN để hướng dẫn cụ thể nghiệp vụ trên để cho các doanh nghiệp có điều kiện đổi mới công nghệ, nâng cao sức sức cạnh tranh và để các công ty CTTC mở rộng quy mô hoạt động. - Hình thành và phát triển thị trường trao đổi máy móc thiết bị: Hiện nay tại Việt Nam, việc nhập khẩu các thiết bị cũ không còn quá xa lạ đối với các doanh nghiệp sản 65 xuất. Tuy nhiên, việc nhập khẩu này thường là tự phát, các doanh nghiệp tự tìm kiếm nguồn hàng, tự phân tích, đánh giá lợi hại dẫn đến rất nhiều bất cập như nhập thiết bị không phù hợp, nhập thiết bị quá cũ, không còn khả năng sản xuất. Vì vậy, việc Chính phủ hỗ trợ để hình thành và phát triển thị trường trao đổi máy móc thiết bị cũ tại Việt Nam sẽ giúp cho các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh có được thêm nguồn thiết bị sản xuất với giá rẻ, tận dụng được công nghệ của thế giới. Bên cạnh đó, thị trường trao đổi máy móc, thiết bị cũ sẽ tạo điều kiện cho các công ty cho thuê tài chính xử lí được các tài sản cho thuê được thu hồi do hết hợp đồng hoặc chấm dứt hợp đồng trước thời hạn. Thị trường trao đổi máy móc, thiết bị cũ còn giúp kích hoạt phương thức mua và cho thuê lại. Tuy nhiên, khi phát triển thị trường đặc biệt này, Chính phủ cần phải có những quy định chặt chẽ và cụ thể bởi việc định giá, đánh giá đối với các thiết bị cũ là vô cùng khó khăn. Nếu các chính sách quản lí không chặt chẽ, nghiêm minh thì rất dễ biến nước ta thành “ bãi rác thải” công nghiệp. 3.3.2. Kiến nghị đối với Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam nên tạo điều kiện về nguồn vốn và khung lãi suất cho công ty trong bước đầu khó khăn này. Phối hợp với công ty để nhanh chóng bổ sung thêm những cán bộ mới cho công ty. Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam có chính sách đào tạo và nâng cao trình độ chuyên môn cho cán bộ của công ty, tạo điều kiện cho công ty mở rộng khách hàng thông qua việc giới thiệu về công ty qua hội nghị khách hàng của ngân hàng, hay có thể giúp đỡ công ty tự tổ chức hội nghị khách hàng của mình. - Mở rộng thêm kênh huy động vốn: Nguồn vốn cho thuê của công ty như hiện nay còn chưa đa dạng và chưa nhiều. Để tăng khả năng cạnh tranh của công ty trong thời gian sắp tới, công ty cần tăng nguồn vốn cho thuê thông qua tăng vốn tự có và mở rộng kênh huy động vốn. Theo tiến trình tăng vốn điều lệ của VietinBank, vốn tự có của công ty sẽ được tăng so với hiện nay. Ngoài ra, công ty nên tận dụng hình thức phát hành giấy tờ có giá thông qua thị trường chứng khoán để huy động vốn. Để duy trì khách hàng gửi tiền, công ty có thể tạo nhiều ưu đãi cho khách hàng có tiền gửi dài hạn. - Nhanh chóng triển khai xây dựng và thực hiện kế hoạch kinh doanh với mục tiêu trung, dài hạn trong vòng 5 năm tới, trong đó cần cụ thể hoá các mục tiêu, nhiệm vụ, biện pháp triển khai thực hiện theo lộ trình cụ thể từng năm, phát huy hiệu quả cao nhất về vị thế, thương hiệu và màng lưới của VietinBank phục vụ phát triển kinh doanh, đưa VietinBank Leasing trở thành công ty CTTC hàng đầu tại Việt Nam. Thang Long University Library 66 - Thực hiện đổi mới mạnh mẽ và triệt để hơn nữa về cơ cấu tổ chức, quản trị điều hành, quản trị rủi ro phù hợp với các chuẩn mực của VietinBank, tiến tới các chuẩn mực quốc tế, phục vụ mục tiêu phát triển và hội nhập. - Đổi mới công tác xây dựng và ban hành các quy chế, quy định, quy trình nội bộ đảm bảo chặt chẽ nhưng đơn giản, được cụ thể hoá theo các lưu đồ hoặc sổ tay nghiệp vụ, thuận tiện trong việc triển khai thực hiện. - Gấp rút triển khai công tác hiện đại hoá công nghệ thông tin tiến thẳng lên hiện đại, đáp ứng các yêu cầu về quản trị - điều hành - kiểm soát và phát triển của công ty, đổi mới công tác đào tạo và đào tạo lại cán bộ; thực hiện văn hoá kinh doanh của VietinBank. KẾT LUẬN Hoạt động CTTC ra đời ở nước ta là một tất yếu khách quan trong sự phát triển kinh tế xã hội. Thị trường CTTC Việt Nam đang có rất nhiều tiềm năng để phát triển, nhất là trong thời kỳ hiện nay - thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa nền sản xuất trong nước. Việc Việt Nam trở thành thành viên của WTO càng tạo điều kiện cho hoạt động CTTC ngày một phát triển. Hoạt động cho thuê của VietinBank Leasing nói riêng của các công ty cho thuê tài chính tại Việt Nam nói chung tuy mới được thực hiện nhưng đã góp phần thúc đẩy sự phát triển của thị trường vốn Việt Nam. Sự ra đời của phương thức tài trợ mới này ở Việt Nam đã giúp làm da dạng hoá nguồn vốn cho các doanh nghiệp trong nước, tạo điều kiện hiện đại hoá đất nước. Khóa luận đã nghiên cứu những vấn đề sau: - Những lý luận cơ bản về hoạt động cho thuê và sự phát triển của hoạt động cho thuê tài chính của công ty cho thuê tài chính. - Đưa ra một số bài học kinh nghiệm về hoạt động cho thuê tài chính ở một số nước trên thế giới và bài học cho Việt Nam. - Sự ra đời và phát triển của công ty cho thuê tài chính TNHH một thành viên ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam, đánh giá thực trạng phát triển CTTC của công ty. Qua đó phân tích được một số thành tựu, hạn chế của hoạt động tại công ty, và tìm ra nguyên nhân làm kìm hãm sự phát triển để định hướng cho sự phát triển của hoạt động cho thuê tài chính tại công ty. - Kiến nghị một số giải pháp phát triển hoạt động cho thuê tài chính tại công ty. Về phía bản thân các công ty cần không ngừng nâng cao hiệu quả kinh doanh của mình, tận dụng những ưu thế sẵn có để mở rộng nghiệp vụ, mở rộng thị trường, đa dạng hóa các dịch vụ, hoàn thiện mô hình tổ chức,... Về phía Nhà nước cần nhanh chóng xây dựng môi trường pháp lý hoàn thiện, ổn định và đồng bộ đối với hoạt động cho thuê tài chính. Đồng thời cần phối hợp với các bộ ban ngành liên quan để hỗ trợ tạo điều kiện phát triển hoạt động cho thuê tài chính tại các công ty cho thuê tài chính. Mặc dù đã có nhiều cố gắng trong học tập và nghiên cứu nhưng khóa luận cũng không tránh khỏi những thiếu sót. Vì vậy em rất mong nhận được sự đóng góp của các thầy cô giáo, các cô chú, anh chị cán bộ VietinBank Leasing và các bạn để khóa luận ngày càng hoàn thiện. Xin chân thành cảm ơn! Thang Long University Library TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Báo cáo Tổng kết hoạt động kinh doanh và báo cáo tài chính (2011, 2012, 2013), Công ty cho thuê tài chính TNHH một thành viên Ngân hàng Công thương Việt Nam. 2. Báo cáo tổng kết hoạt động 5 năm và phương hướng nhiệm vụ (2014), Công ty cho thuê tài chính TNHH một thành viên Ngân hàng Công thương Việt Nam. 3. Hoạt động cho thuê tài chính của các ngân hàng thương mại Việt Nam (2013), Tạp chí Khoa học & Đào tạo Ngân hàng. 4. Lê Văn Tề (2009), Nghiệp vụ ngân hàng thương mại, Nxb Thống kê, Hà Nội. 5. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Chiến lược phát triển ngành ngân hàng từ năm 2010 đến năm 2020. 6. Nghị định số 16/2001/NĐ-CP về tổ chức và hoạt động của công ty cho thuê tài chính (02/5/2001). 7. Nghị định số 95/2008/NĐ-CP về sửa đổi, bổ sung một số điều của NĐ 16/2001/NĐ-CP (25/8/2008), nghị định của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ký, Hà Nội. 8. Nguyễn Năng Phúc (2011), Phân tích báo cáo tài chính, Nhà xuất bản đại học Kinh tế Quốc dân, Hà Nội. 9. Nguyễn Thị Mùi (2008), Giáo trình nghiệp vụ ngân hàng thương mại, Nhà cuất bản Tài chính, Hà Nội. 10. Phan Thị Thu Hà (2007), Ngân hàng Thương mại, Nhà xuất bản Đại học Kinh tế Quốc dân, Hà Nội. 11. Quy trình nghiệp vụ cho thuê tài chính số 1248/QĐ-CTTC ngày 12/07/2002 của Công ty cho thuê tài chính TNHH một thành viên Ngân hàng Công thương Việt Nam 12. Tài liệu hướng dẫn nghiệp vụ cho thuê tài chính (2012) , Công ty cho thuê tài chính TNHH một thành viên Ngân hàng Công thương Việt Nam. 13. 14. https://lc.vietinbank.vn/sites/ 15. 16. 17.