Đề tài Phát triển ngành du lịch Việt Nam

t­¬ng xøng víi tiÒm n¨ng du lÞch to lín cña ®Êt n­íc. H¬n 40 n¨m ph¸t triÓn vµ ®æi míi ngµnh du lÞch ®· cho nh÷ng kinh nghiÖm quý b¸u: Mét lµ: tõ ®Þnh h­íng ®óng ®¾n cña §¶ng viÖc qu¸n triÖt ®Çy ®ñ vai trß vµ t¸c dông nhiÒu mÆt cña du lÞch, còng nh­ nh÷ng mÆt tr¸i, nh÷ng hiÖn t­îng tiªu cùc cã thÓ ph¸t sinh vµ ®i liÒn víi ho¹t ®éng du lÞch ë mäi cÊp, mäi ngµnh hiÖn nay lµ rÊt cÊp thiÕt c¶ vÒ mÆt lý luËn vµ thùc tiÔn. Trong t×nh h×nh thÕ giíi hiÖn nay víi xu thÕ toµn cÇu ho¸, khu vùc ho¸ vµ x· héi ho¸ du lÞch, quan hÖ vÒ mäi mÆt gi÷a c¸c n­íc võa hîp t¸c, võa ®Êu tranh vµ c¹nh tranh tr× ph¸t triÓn du lÞch lµ h­íng chiÕn l­îc, yÕu tè gãp phÇn trùc tiÕp vµo sù ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi, x©y dùng vµ b¶o vÖ tæ quèc, thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Hai lµ: du lÞch chØ ph¸t triÓn nhanh, bÒn v÷ng khi cã mét chiÕn l­îc quèc gia vÒ ph¸t triÓn du lÞch vµ ®­îc cô thÓ ho¸ b»ng ch­¬ng tr×nh hµnh ®éng quèc gia. CÇn cã mét sù chØ ®¹o tËp trung thèng nhÊt, ®óng h­íng vµ nhanh chãng tõ cÊp cao trong bé m¸y l·nh ®¹o cña §¶ng vµ nhµ n­íc ®Õn c¸c cÊp thõa hµnh ë c¸c bé, ngµnh trung ­¬ng vµ ®Þa ph­¬ng, t¹o m«i tr­êng cho du lÞch ph¸t triÓn ®óng h­íng vµ hiÖu qu¶. Ba lµ: qu¶n lý nhµ n­íc vÒ du lÞch cÇn t¨ng c­êng trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc: c¬ chÕ chÝnh s¸ch ­u tiªn ph¸t triÓn, phï hîp víi ®iÒu kiÖn ®Êt n­íc vµ hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ vµ xu thÕ ph¸t triÓn du lÞch thÕ giíi; ph¶i ®©u t­ ban ®Çu b»ng ng©n s¸ch nhµ n­íc vµ huy ®éng nhiÒu nguån vèn kh¸c; cã bé m¸y tæ chøc t­¬ng øng nhiÖm vô chÝnh trÞ, ®¶m b¶o æn ®Þnh, quan t©m ®µo t¹o ph¸t triÓn nguån nh©n lùc du lÞch vµ gi¸o dôc du lÞch toµn d©n; phèi hîp ®ång bé, th­êng xuyªn liªn ngµnh, ®Þa ph­¬ng ë tÊt c¶ ho¹t ®éng liªn quan ®Õn du lÞch trong va ngoµi n­íc. Bèn lµ: ngµnh du lÞch ph¶i ®i ®Çu lµm nßng cèt trong nghiªn cøu, triÓn khai chiÕn l­îc, quy ho¹ch, kÕ ho¹ch, c¬ chÕ, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn du lÞch vµ thÓ chÕ ho¸ thµnh c¸c luËt lÖ, biÖn ph¸p vµ ch­¬ng tr×nh cô thÓ. Th­êng xuyªn nghiªn cøu th«ng tin, kinh nghiÖm ph¸t triÓn du lÞch thÕ giíi, tæng kÕt thùc tiÔn kÞp thêi ®Ó ph¸t huy thÕ m¹nh vµ tiÒm n¨ng to lín vÒ du lÞch cña c¸c ngµnh, c¸c ®Þa ph­¬ng. Ch­¬ng II thùc tr¹ng ph¸t triÓn ngµnh du lÞch ë n­íc ta trong thêi gian qua 1) Sù cÇn thiÕt ph¸t triÓn du lÞch ë n­íc ta Tr¶i qua hai cuéc chiÕn tranh ®Êt n­íc ta ®· bÞ tµn ph¸ nÆng nÒ, nÒn kinh tÕ suy sôp, d©n ta nghÌo khæ, c¸c n­íc cßn e dÌ trong quan hÖ víi ta. Tr­íc t×nh h×nh ®ã n­íc ta cÇn ph¸t triÓn kinh tÕ, kh¼ng ®Þnh vÞ thÕ trªn tr­êng quèc tÕ. §¶ng vµ nhµ n­íc ®· nhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña mçi ngµnh trong ®ã cã ngµnh du lÞch. §¶ng vµ nhµ n­íc ®· x¸c ®Þnh “du lÞch lµ mét ngµnh kinh tÕ tæng hîp quan träng mang néi dung v¨n ho¸ s©u s¾c, cã tÝnh liªn ngµnh, liªn vïng vµ x· héi ho¸ cao; ph¸t triÓn du lÞch nh»m ®¸p øng nhu cÇu tham quan, gi¶i trÝ, nghØ d­ìng cña nh©n d©n vµ kh¸ch du lÞch quèc tÕ, gãp phÇn n©ng cao d©n trÝ, t¹o viÖc lµm vµ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc” (TrÝch ph¸p lÖnh du lÞch 2/1999) vµ coi “ph¸t triÓn du lÞch lµ mét h­íng chiÕn l­îc quan träng trong ®­êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi nh»m gãp phÇn thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc” (TrÝch chØ thÞ 46/CTTW ban bÝ th­ trung ­¬ng ®¶ng kho¸ VII, 10/1994) vµ “ph¸t triÓn du lÞch thùc sù trë thµnh mét ngµnh kinh tÕ mòi nhän” (TrÝch v¨n kiÖn ®¹i héi ®¶ng kho¸ IX) ¶nh h­ëng cña du lÞch ®Õn kinh tÕ: Du lÞch ®· ®ãng gãp rÊt lín vµo sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n­íc. T×nh ®Õn thêi ®iÓm nµy, ho¹t ®éng du lÞch ®· mang l¹i doanh thu hµng tØ USD vµ nép vµo ng©n s¸ch nhµ n­íc hµng ngµn tØ ®ång. Hµng n¨m c¸c ngµnh cè g¾ng xuÊt khÈu hµng ho¸ ®Ó thu ngo¹i tÖ vÒ cho ®Êt n­íc vµ du lÞch lµ ho¹t ®éng xuÊt khÈu cã hiÖu qu¶ nhÊt. Bëi du lÞch lµ mét ngµnh “xuÊt khÈu t¹i chç” nh÷ng hµng ho¸ c«ng nghiÖp, tiªu dïng… ®­îc trao ®æi qua con ®­êng du lÞch, c¸c hµng ho¸ ®­îc xuÊt khÈu mµ kh«ng ph¶i chÞu hµng rµo thuÕ quan mËu dÞch quèc tÕ. MÆt kh¸c, du lÞch cßn lµ ngµnh “xuÊt khÈu v« h×nh” hµng ho¸ du lÞch. §ã lµ c¶nh quan thiªn nhiªn, khÝ hËu, gi¸ trÞ cña di tÝch lÞch sö, v¨n ho¸… Quy luËt cã tÝnh phæ biÕn cña qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ trªn thÕ giíi hiÖn nay còng nh­ ë ViÖt Nam lµ gi¸ trÞ ngµnh dÞch vô ngµy cµng chiÕm tû träng cao trong tæng s¶n phÈm x· héi vµ trong sè ng­êi cã viÖc lµm. §Ó ®i t×m hiÖu qu¶ cña ®ång vèn th× du lÞch lµ mét lÜnh vùc kinh doanh hÊp dÉn so víi nhiÒu ngµnh kinh tÕ kh¸c. Du lÞch ®em l¹i tû xuÊt lîi nhuËn cao, v× vèn ®Çu t­ vµo du lÞch t­¬ng ®èi Ýt so víi ngµnh c«ng nghiÖp nÆng, giao th«ng vËn t¶i mµ kh¶ n¨ng thu håi vèn l¹i nhanh, kü thuËt kh«ng phøc t¹p. ChÝnh ®Æc ®iÓm nµy rÊt phï hîp víi t×nh h×nh n­íc ta- mét n­íc cßn nghÌo nµn, l¹c hËu, thiÕu vèn ®Çu t­, sù cÇn thiÕt hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®iÒu ®ã cã ý nghÜa to lín. Du lÞch lµ cÇu nãi giao l­u kinh tÕ cã quan hÖ chÆt chÏ víi chÝnh s¸ch më cöu cña ®¶ng vµ nhµ n­íc do ®ã ph¸t triÓn du lÞch lµ viÖc cÇn thiÕt ®èi víi n­íc ta. Ngoµi nh÷ng lîi Ých vÒ mÆt kinh tÕ mµ du lÞch ®em l¹i, du lÞch cßn cã ý nghÜa vÒ mÆt x· héi. Du lÞch cã vai trß gi÷ g×n, phôc håi søc khoÎ vµ t¨ng c­êng søc sèng cho ng­êi d©n. Trong mét chõng mùc nµo ®ã du lÞch cã t¸c dông h¹n chÕ bÖnh tËt, kÐo dµi tuæi thä vµ kh¶ n¨ng lao ®éng cña con ng­êi. MÆt kh¸c qua nh÷ng chuyÕn du lÞch mäi ng­êi cã ®iÒu kiÖn tiÕp xóc víi nhau, gÇn gòi nhau h¬n nhê ®ã mäi ng­êi hiÓu nhau h¬n vµ lµm t¨ng thªm t×nh ®oµn kÕt trong céng ®ång. Bªn c¹nh ®ã do t¸c ®éng cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt th× hµng lo¹t m¸y mãc ®· ®­îc t¹o ra thay thÕ con ng­êi trong qu¸ tr×nh lao ®éng s¶n xuÊt do ®ã dÉn ®Õn mét l­îng ng­êi bÞ thÊt nghiÖp vµ g©y søc Ðp lªn nÒn kinh tÕ cña ®Êt n­íc. Nh­ng nhê cã sù ph¸t triÓn cña du lÞch vµ dÞch vô mµ mét l­îng lín nh÷ng ng­êi nµy ®· cã c«ng ¨n viÖc lµm, cã thu nhËp æn ®Þnh. ChÝnh du lÞch ®· gãp phÇn lµm gi¶m g¸nh nÆng cho nÒn kinh tÕ cña dÊt n­íc, gãp phÇn ®­a nÒn kinh tÕ cña n­íc nhµ ph¸t triÓn æn ®Þnh vµ nhanh chãng. ¶nh h­ëng cña du lÞch ®Õn v¨n ho¸: mét trong nh÷ng chøc n¨ng cña du lÞch lµ giao l­u v¨n ho¸ gi÷a c¸c céng ®ång. Khi ®i du lÞch, du kh¸ch lu«n muèn ®­îc x©m nhËp vµo c¸c ho¹t ®éng v¨n ho¸ cña ®Þa ph­¬ng qua ®ã du kh¸ch cã thªm nh÷ng hiÓu biÕt míi. Du lÞch cßn gãp phÇn cho viÖc phôc håi vµ ph¸t triÓn v¨n hãa d©n téc. Nhu cÇu vÒ n©ng cao nhËn thøc v¨n ho¸ trong chuyÕn ®i cña du kh¸ch thóc ®Èy c¸c nhµ cung øng chó ý, yÓm trî cho viÖc kh«i phôc, duy tr×, c¸c di tÝch, lÔ héi, s¶n phÈm lµng nghÒ… Du lÞch ®· gãp phÇn ®­a h×nh ¶nh ®Êt n­íc ta ®Õn víi b¹n bÌ quèc tÕ ®ång thêi gióp chóng ta cã c¸i nh×n réng h¬n bªn ngoµi mµ qua ®ã ta lµm cho cuéc sèng tinh thÇn trë nªn phong phó vµ ®Çy ®ñ h¬n. ¶nh h­ëng cña du lÞch ®Õn m«i tr­êng: môc ®Ých chñ yÕu cña du kh¸ch khi ®i du lÞch lµ ®­îc tiÕp xóc, ®¾m m×nh trong thiªn nhiªn, ®­îc c¶m nhËn mét c¸ch trùc gi¸c sù hïng vÜ, trong lµnh, t­¬i m¸t vµ nªn th¬ cña c¸c c¶nh quan thiªn nhiªn. Nã t¹o ®iÒu kiÖn cho hä hiÓu biÕt s©u s¾c h¬n vÒ tù nhiªn, thÊy ®­îc gi¸ trÞ cña thiªn nhiªn ®èi víi ®êi sèng con ng­êi. §iÒu nµy cã nghÜa lµ b»ng thùc tiÔn phong phó, du lÞch sÏ gãp phÇn rÊt tÝch cùc vµo sù nghiÖp gi¸o dôc m«i tr­êng, mét vÊn ®Ò toµn thÕ giíi ®ang hÕt søc quan t©m. Nhu cÇu du lÞch nghØ ng¬i t¹i nh÷ng khu vùc cã nhiÒu c¶nh quan thiªn nhiªn ®· kÝch thÝch viÖc t«n t¹o, b¶o vÖ m«i tr­êng. §Ó ®¸p øng nhu cÇu du lÞch ph¶i dµnh nh÷ng kho¶ng ®Êt ®ai cã m«i tr­êng Ýt bÞ x©m ph¹m, x©y dùng c¸c c«ng viªn bao quanh thµnh phè, thi hµnh c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ m«i tr­êng, b¶o vÖ nguån n­íc, kh«ng khÝ nh»m t¹o nªn m«i tr­êng sèng phï hîp víi nhu cÇu cña du kh¸ch. §Ó gia t¨ng thu nhËp tõ du kh¸ch ph¶i cã chÝnh s¸ch maketing, chÝnh s¸ch tu bæ b¶o vÖ tù nhiªn ®Ó ®iÓm du lÞch ngµy cµng hÊp dÉn. ¶nh h­ëng cña du lÞch ®Õn an ninh, chÝnh trÞ: tr­íc hÕt cÇn kh¼ng ®Þnh du lÞch lµ chiÕc cÇu nèi hoµ b×nh gi÷a c¸c d©n téc trªn thÕ giíi. Ho¹t ®éng du lÞch gióp cho c¸c d©n téc xÝch l¹i gÇn nhau h¬n, hiÓu h¬n vÒ gi¸ trÞ v¨n ho¸ cña ®Êt n­íc b¹n. Ngoµi nh÷ng mÆt tÝch cùc mµ du lÞch ®em l¹i th× cßn cã nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc tõ du lÞch. Do ®ã chóng ta cÇn ph¶i nhËn thøc râ ®Ó cã h­íng ph¸t triÓn ®óng ®¾n. Víi nh÷ng g× du lÞch ®em l¹i cho kinh tÕ, x· h«i, v¨n ho¸, m«i tr­êng… th× viÖc ph¸t triÓn du lÞch ë n­íc ta lµ ®iÒu rÊt cÇn thiÕt ®Ó phôc vô cho sù x©y dùng vµ ph¸t triÓn ®Êt n­íc trë thµnh mét n­íc “d©n giµu, n­íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh”. 2) TiÒm n¨ng ph¸t triÓn du lÞch ë n­íc ta ViÖt Nam n»m trªn b¸n ®¶o §«ng D­¬ng, gÇn trung t©m §«ng Nam ¸, võa cã biªn giíi lôc ®Þa, võa cã h¶i giíi réng lín, lµ cöa ngâ ®i ra Th¸i B×nh D­¬ng cña mét sè n­íc vµ cña vïng §«ng Nam ¸. N­íc ta n»m ë vµnh ®ai nhiÖt ®íi b¾c b¸n cÇu, ®óng vµo khu vùc giã mïa §«ng Nam ¸, do ®ã, mang l¹i ®Æc tr­ng khÝ hËu nhiÖt ®íi giã mïa Ch©u ¸. Nhê ®ã mµ ViÖt Nam cã hÖ thèng ®éng thùc vËt phong phó, ®a d¹ng. ViÖt Nam cßn cã nh÷ng danh th¾ng ®· ®­îc UNESCO c«ng nhËn lµ di s¶n v¨n hãa thÕ giíi nh­ vÞnh H¹ Long, phè cæ Héi An, cè ®« HuÕ, th¸nh ®Þa Mü S¬n, v­ên quèc gia Phong Nha- KÎ B¶ng ngoµi ra cßn cã di s¶n v¨n ho¸ thÕ giíi phi vËt thÓ lµ nh· nh¹c HuÕ. Chóng ta cßn thu hót du kh¸ch n­íc ngoµi b»ng hµng lo¹t c¸c ®iÓm du lÞch sinh th¸i kÐo dµi kh¾p ba miÒn tæ quèc: B¶n Gèc, MÉu S¬n, Sa Pa, Th¸c M¬, hå Ba BÓ, v­ên quèc gia Ba V×, Mai Ch©u, Tam Cèc- BÝch §éng, C¸t Tiªn, khu ngËp n­íc V¨n Long, Bµ Nµ, §ång Th¸p M­êi, ®Þa ®¹o Cñ Chi, U Minh… HiÖn nay, du lÞch sinh th¸i ®ang ®­îc nhiÒu du kh¸ch quan t©m nªn ®©y lµ ®iÒu kiÖn tèt ®Ó du lÞch ViÖt Nam khai th¸c tiÒm n¨ng s½n cã. MÆt kh¸c l·nh thæ n­íc ta kÐo dµi tõ B¾c vµo Nam tiÕp gi¸p víi biÓn còng t¹o cho chóng ta nh÷ng b·i biÓn c¸t mÞn vµ ®Ñp nh­ Trµ Cæ, B·i Ch¸y, §å S¬n, SÇm S¬n, Nha Trang, Vòng Tµu… Ngoµi nh÷ng th¾nh c¶nh t­¬i ®Ñp, ViÖt Nam cßn cã rÊt nhiÒu c¸c lµng nghÒ, lÔ héi truyªn thèng. TiÒm n¨ng ph¸t triÓn du lÞch lµng nghÒ truyÒn thèng cña n­íc ta rÊt lín, mçi lµng nghÒ g¾n víi mét vïng v¨n ho¸, hÖ thèng di tÝch vµ truyÒn thèng riªng, víi cung c¸ch s¸ng t¹o s¶n phÈm riªng cña m×nh. Du kh¶o hÕt c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng, du kh¸ch cã thÓ thÊy râ b¶n s¾c còng nh­ ®Æc tr­ng cña bé mÆt n«ng th«n ViÖt Nam. HiÖn nay, c¶ n­íc ®· cã h¬n 2000 lµng nghÒ thñ c«ng thuéc 11 nhãm nghÒ chÝnh nh­: cãi, s¬n mµi, m©y tre ®an, gèm sø, thªu ren, dÖt, gç, ®¸, giÊy, tranh d©n gian. §i däc ViÖt Nam du kh¸ch cã thÓ thÊy nhiÒu vïng quª mµ mËt ®é lµng nghÒ truyÒn thèng dµy ®Æc r¶i tõ b¾c vµo nam. Nh÷ng c¸i n«i cña lµng nghÒ lµ Hµ N«i, Hµ T©y, H¶i D­¬ng, H­ng Yªn, B¾c Ninh, Thõa Thiªn HuÕ… Thùc tÕ, hiÖn nay du kh¸ch muèn ®Õn tËn lµng nghÒ nh×n c¶nh c©y ®a, bÕn n­íc, s©n ®×nh, th¨m c¸c di tÝch cña mét lµng nghÒ truyÒn thèng ViÖt Nam, t×m hiÓu c¸c vÞ tæ lµng nghÒ hoÆc c¸c danh nh©n v¨n ho¸. Lµng nghÒ truyÒn thèng ViÖt Nam chøa ®ùng tiÒm n¨ng dåi dµo vÒ du lÞch cßn bëi v× du kh¸ch muèn ®Õn tËn n¬i xem c¸c c«ng ®o¹n nghÖ nh©n lµm ra s¶n phÈm vµ còng muèn tËn tay tham gia lµm s¶n phÈm theo trÝ t­ëng t­îng cña riªng m×nh. T×m hiÓu vÒ v¨n ho¸ vµ truyÒn thèng lµng nghÒ lµ ®iÒu mµ du kh¸ch trong vµ ngoµi n­íc quan t©m. ViÖt Nam cßn cã c¸c tµi nguyªn cã gi¸ trÞ lÞch sö, c¸c tµi nguyªn cã gi¸ trÞ v¨n ho¸ thu hót kh¸ch du lÞch víi môc ®Ých tham quan, nghiªn cøu. Víi lÞch sö h¬n 4000 n¨m dùng n­íc vµ gi÷ n­íc, ViÖt Nam ®· t¹o dùng ®­îc mét nÒn v¨n ho¸ phong phó vµ ®éc ®¸o. Kh«ng nh÷ng vËy 54 d©n téc anh em cïng chung sèng trªn mét m¶nh ®Êt, l¹i cã bao phong tôc, tËp qu¸n, lÔ héi kh¸c nhau t¹o nªn sù ®a d¹ng cho s¶n phÈm du lÞch ViÖt Nam. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ViÖt Nam ®· vµ ®ang x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt, c¬ së h¹ tÇng, kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­îng phôc vô. §Æc biÖt con ng­êi ViÖt Nam th©n thiÖn, hiÕu kh¸ch ®· t¹o sù tho¶i m¸i cho du kh¸ch. ChÝnh tÊt c¶ nh÷ng tiÒm n¨ng trªn lµ mét nÒn t¶ng ®Ó du lÞch ViÖt Nam ph¸t triÓn, héi nhËp víi c¸c n­íc trªn thÕ giíi. Nh­ng vÊn ®Ò lµ chóng ta tËn dông nh÷ng tiÒm n¨ng ®ã nh­ thÕ nµo nã phô thuéc vµo c¸ch lµm cña chóng ta. 3) Thµnh tùu ngµnh du lÞch n­íc ta ®¹t ®­îc trong thêi gian qua NhËn thøc ®­îc vai trß cña ngµnh du lÞch ®èi víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ quèc d©n vµ viÖc ®¸nh gi¸ ®óng c¸c tiÒm n¨ng ®Ó ph¸t triÓn du lÞch, §¶ng vµ nhµ n­íc ta trong thêi gian qua ®· ®­a ra nh÷ng chÝnh s¸ch hç trî cho sù ph¸t triÓn cña ngµnh du lÞch. Trong thêi gian qua du lÞch ViÖt Nam ®· cã nh÷ng thµnh tùu vµ nh÷ng tiÕn bé v÷ng ch¾c. Ngay tõ nh÷ng n¨m míi thµnh lËp, trong ®iÒu kiÖn chiÕn tranh, c¬ së vËt chÊt cßn thiÕu thèn, ®éi ngò c¸n bé cßn Ýt, tr×nh ®é nghiÖp vô h¹n chÕ, ngµnh du lÞch ®· cã nhiÒu cè g¾ng, ®¸p øng nhu cÇu phôc vô c¸c ®oµn kh¸ch cña ®¶ng, nhµ n­íc vµ c¸c ®oµn kh¸ch quèc tÕ. Sau ngµy thèng nhÊt ®Êt n­íc n¨m 1975, ph¹m vi më réng trªn toµn quèc, t¨ng c­êng ph¸t triÓn nh©n lùc, c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt dÇn ®­îc c¶i thiÖn, ®a d¹ng ho¸ h×nh thøc ho¹t ®éng, tõng b­íc du lÞch kh¼ng ®Þnh ®­îc vÞ trÝ, vai trß cña mét ngµnh kinh tÕ tæng hîp. Nhê vËy mµ ngµnh du lÞch cã thÓ nhanh chãng thÝch nghi ®­îc vµ ph¸t triÓn mét c¸ch n¨ng ®éng trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¬ chÕ cña thêi kú míi. §¶ng vµ nhµ n­íc ®· cã sù quan t©m vµ quyÕt t©m ®­a ngµnh du lÞch ViÖt Nam ph¸t triÓn thµnh ngµnh kinh tÕ mòi nhän. Tõ nh÷ng ®Ò xuÊt cña ngµnh, ban chØ ®¹o nhµ n­íc vÒ du lÞch ®­îc thµnh lËp do mét phã thñ t­íng lµm tr­ëng ban. §ång thêi thñ t­íng chÝnh phñ còng phª duyÖt “ch­¬ng tr×nh hµnh ®éng quèc gia vÒ du lÞch” vµ triÓn khai kh¸ hiÖu qu¶ tõ n¨m 2000 ®Õn nay. Mét lo¹t c¸c v¨n b¶n ph¸p lý nh­: ph¸p lÖnh du lÞch, c¸c nghÞ ®Þnh h­íng dÉn thi hµnh vµ gÇn ®©y nhÊt lµ luËt du lÞch ®­îc th«ng qua vµ ®­a vµo thùc hiÖn. Bªn c¹nh ®ã ngµnh cßn tiÕn hµnh nghiªn cøu, x©y dùng chiÕn l­îc vµ quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn du lÞch ®Êt n­íc, c¸c vïng du lÞch träng ®iÓm, vµ h¬n 50 tØnh, thµnh phè. Nhê vµo sù ®ång bé vÒ c¬ chÕ chÝnh s¸ch, m«i tr­êng ph¸p luËt ®· t¨ng c­êng nguån lùc ®Çu t­ ph¸t triÓn du lÞch, c¬ së h¹ tÇng, nh©n lùc vµ n©ng cao nhËn thøc x· héi ®èi víi du lÞch. Nh÷ng thµnh tùu cña ngµnh du lÞch trong thêi gian qua ®· ®­îc ph¶n ¸nh phÇn nµo qua nh÷ng con sè. Sè l­îng kh¸ch du lÞch vµo ViÖt Nam ngµy cµng t¨ng, doanh thu vÒ du lÞch, thu nhËp x· héi tõ du lÞch vµ nép vµo ng©n s¸ch nhµ n­íc cã møc t¨ng tr­ëng cao, kh«ng thua kÐm c¸c ngµnh kinh tÕ hµng ®Çu ®Êt n­íc. Tõ n¨m 1991 ®Õn 2001, l­ît kh¸ch quèc tÕ ®· t¨ng tõ 300 ngµn l­ît ng­êi lªn 2,33 triÖu l­ît ng­êi, t¨ng 7,8 lÇn. Kh¸ch du lÞch néi ®Þa t¨ng tõ 1,5 triÖu l­ît ng­êi lªn 11,7 triÖu l­ît ng­êi, t¨ng gÊp 8 lÇn. Thu nhËp x· héi tõ du lÞch t¨ng nhanh, n¨m 2001 ®¹t 20500 tû ®ång, so víi n¨m 1991 gÊp kho¶ng 9,4 lÇn. Ho¹t déng du lÞch ®· t¹o 22 v¹n lao ®éng trùc tiÕp vµ hµng v¹n lao ®éng gi¸n tiÕp gi¶i quyÕt ®­îc phÇn nµo n¹n thÊt nghiÖp ë n­íc ta. Theo sè liÖu míi nhÊt, trong s¸u th¸ng ®Çu n¨m 2005 ngµnh du lÞch ViÖt Nam ®· ®ãn nhËn h¬n 1,72 triÖu l­ît kh¸ch du lÞch quèc tÕ. Ngµnh du lÞch ViÖt Nam ®ang rÊt tin t­ëng vµo môc tiªu ®ãn 3,2 triÖu l­ît kh¸ch quèc tÕ trong n¨m nay trë thµnh hiÖn thùc. Trong 5 n¨m qua, víi nguån vèn tõ ng©n s¸ch nhµ n­íc hç trî ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng lªn tíi 2141 tû ®ång ®· gãp phÇn kh«ng nhá khuyÕn khÝch c¸c ®Þa ph­¬ng thu hót ®Çu t­ du lÞch dùa trªn lîi thÕ tõng vïng. Nh×n chung, c¬ së h¹ tÇng cã b­íc chuyÓn m¹nh mÏ. HiÖn nay, c¶ n­íc cã h¬n 5900 c¬ së l­u tró víi h¬n 120 ngh×n phßng. Ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn nh­ ®­êng bé, ®­êng thuû, ®­êng s¾t, ®­êng kh«ng ®­îc hiÖn ®¹i ho¸. NhiÒu khu du lÞch, s©n g«n, c«ng viªn chuyªn ®Ò vµ c¬ së vui ch¬i ®­îc ®­a vµo ho¹t ®éng vµ ®ñ ®iÒu kiÖn ®ãn hµng triÖu kh¸ch mçi n¨m. Tèc ®é t¨ng tr­ëng cña du lÞch ®¹t b×nh qu©n h¬n 11%/n¨m c¶ vÒ c¬ së h¹ tÇng, sè l­îng du kh¸ch. Bªn c¹nh viÖc sö dông mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nguån vèn tõ ng©n s¸ch nhµ n­íc, ngµnh du lÞch cßn tËn dông c¸c nguån vèn n­íc ngoµi nh»m huy ®éng thªm nguån lùc cho sù ph¸t triÓn cña ngµnh. N¨m 2005, n­íc ta ®· cã thªm hai dù ¸n ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi trong lÜnh vùc kh¸ch s¹n víi tæng sè vèn ®Çu t­ kho¶ng 1,5 triÖu USD, dù ¸n b»ng nguån vèn ODA do EU tµi trî lµ 11,8 triÖu USD còng lµ tÝn hiÖu høa hÑn c¶i thiÖn c¬ së h¹ tÇng vµ n©ng cao n¨ng lùc cña ngµnh du lÞch trong thêi gian tíi. Do nguån vèn cã h¹n nªn ngµnh du lÞch ­u tiªn ®Çu t­ ph¸t triÓn c¸c khu du lÞch tæng hîp quèc gia vµ khu du lÞch chuyªn ®Ò. §ång thêi ngµnh cã kÕ ho¹ch ®Èy m¹nh ph¸t triÓn du lÞch ®èi víi c¸c ®Þa bµn du lÞch träng ®iÓm nh­: Hµ Néi, Qu¶ng Ninh, NghÖ An, HuÕ…vµ c¸c tuyÕn du lÞch quèc gia, ®Çu t­ ph¸t triÓn bÒn v÷ng mét sè ®Þa ®iÓm: H¹ Long, Nha Trang, §µ L¹t, Héi An, Sa Pa…ViÖc ®Çu t­ cña ngµnh trong thêi gian qua ®· cã chiÒu s©u, cã träng ®iÓm. HÖ thèng tæ chøc ®­îc kiÖn toµn mét b­íc, ®éi ngò c¸n bé t¨ng vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng. C«ng t¸c ®µo t¹o vµ båi d­ìng nh©n lùc ®­îc ®æi míi vÒ c¬ së, tr­êng líp, gi¶ng d¹y, thùc hµnh, ®éi ngò gi¸o viªn, ch­¬ng tr×nh, gi¸o tr×nh vµ ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o cïng víi viÖc chó träng nghiªn cøu, øng dông khoa häc. NhiÒu ®Ò tµi khoa häc cÊp nhµ n­íc, cÊp ngµnh ®­îc triÓn khai, tËp trung vµo nh÷ng vÊn ®Ò cÊp thiÕt cña ngµnh mang tÝnh thùc tiÔn cao. Nh÷ng tiÕn bé trªn lÜnh vùc nµy ®· gióp ®µo t¹o cho ngµnh 230 ngh×n lao ®éng trùc tiÕp cã tr×nh ®é chuyªn m«n vµ kho¶ng 500 ngh×n lao ®éng gi¸n tiÕp trªn c¸c lÜnh vùc. §ång thêi ngµnh du lÞch kh«ng ngõng më mang giao l­u víi c¸c n­íc trªn thÕ giíi nh»m t¨ng t×nh ®oµn kÕt, hîp t¸c, h÷u nghÞ, xóc tiÕn th­¬ng m¹i… n©ng cao vÞ trÝ cña n­íc ta trªn tr­êng quèc tÕ. HiÖn nay, du lÞch ViÖt Nam quan hÖ b¹n hµng víi h¬n 1000 h·ng du lÞch. Trong ®ã cã nh÷ng h·ng lín cña h¬n 60 n­íc, hiÖp héi du lÞch Ch©u ¸- Th¸i B×nh D­¬ng. N­íc ta còng ®· ký hiÖp ®Þnh hîp t¸c du lÞch víi nhiÒu n­íc, chñ ®éng tham gia hîp t¸c du lÞch tiÓu vïng, liªn khu vùc… MÆc dï nh÷ng thµnh tùu mµ ngµnh du lÞch ViÖt Nam ®· ®¹t ®­îc lµ ®¸ng kÓ, song nã ®· thùc sù t­¬ng xøng víi tiÒm n¨ng du lÞch cña n­íc ta ch­a? Ngµnh du lÞch cÇn ph¶i cã nh÷ng b­íc ®i, c¸ch lµm phï hîp ®Ó kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ, ®Ó du lÞch thùc sù trë thµnh ngµnh kinh tÕ mòi nhän. 4) H¹n chÕ cña ngµnh du lÞch ViÖt Nam trong thêi gian qua Mét vÊn ®Ò ®Æt ra lµm ®au ®Çu c¸c nhµ l·nh ®¹o kh«ng chØ ë trong ngµnh du lÞch lµ hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt. Cã lÏ ®©y lµ mét rµo c¶n lín cho sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam nãi chung vµ ngµnh du lÞch ViÖt Nam nãi riªng. Chóng ta ch­a cã mét hÖ thèng v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt hoµn chØnh, thèng nhÊt ®iÒu chØnh viÖc tæ chøc, kinh doanh, tr¸ch nhiÖm, quyÒn h¹n, nghÜa vô cña c¸c c¬ quan, tæ chøc, ®Þa ph­¬ng, c¸ nh©n tham gia kinh doanh du lÞch còng nh­ kh¸ch du lÞch. Bªn c¹nh ®ã, nguån nh©n lùc ®ãng vai trß quan träng quyÕt ®Þnh ®Õn sù ph¸t triÓn th× cho ®Õn nay, chóng ta vÉn ch­a ®µo t¹o ®­îc ®éi ngò nh©n viªn du lÞch (l¸i xe, tiÕp viªn, h­íng dÉn viªn…) cã nghiÖp vô, cã v¨n ho¸, biÕt ngo¹i ng÷ ®ñ ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cña thÞ tr­êng ®ang ngµy cµng t¨ng. Ho¹t ®éng du lÞch ngµy cµng ®a d¹ng ho¸ vÒ s¶n phÈm du lÞch, lo¹i h×nh du lÞch vµ chÊt l­îng c¸c s¶n phÈm du lÞch. §iÒu nµy ®ßi hái ®éi ngò lao ®éng ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô. Nh÷ng ng­êi lµm c«ng t¸c qu¶n lý trong ngµnh du lÞch cã tr×nh ®é kh«ng ®ång ®Òu, mét sè ch­a qua ®µo t¹o vÒ qu¶n lý doanh nghiÖp du lÞch. Tuy tiÒm n¨ng du lÞch rÊt lín nh­ng hÖ thèng c¬ së ®µo t¹o du lÞch cßn qu¸ Ýt. §iÓn h×nh nh­ ë Hµ Néi- mét trung t©m v¨n ho¸- chÝnh trÞ lín cña c¶ n­íc còng chØ cã vµi tr­êng ®µo t¹o du lÞch lµ trung häc nghiÖp vô du lÞch, khoa du lÞch tr­êng ®¹i häc khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n, khoa du lÞch tr­êng ®¹i häc v¨n ho¸, khoa du lÞch viÖn ®¹i häc më Hµ Néi. Trong khi nguån nh©n lùc cã chuyªn m«n, nghiÖp vô cßn thiÕu th× sù s¾p xÕp bé m¸y c¸n bé kh«ng hîp lý, r­êm rµ g©y ra l·ng phÝ rÊt nhiÒu nh©n lùc. Do ®ã, kiÖn toµn s¾p xÕp l¹i ®éi ngò c¸n bé lµ mét ®ßi hái cÇn ph¶i gi¶i quyÕt ngay. So víi c¸c n­íc trªn thÕ giíi vµ c¸c n­íc trong khu vùc nh­ Th¸i Lan, Indonesia th× chóng ta ®i sau c¸c n­íc nµy ®Õn gÇn hai thËp kû vÒ lÜnh vùc du lÞch. §Çu t­ vÒ du lÞch cña chÝnh phñ tuy ®ang c¶i thiÖn nh­ng ch­a t­¬ng xøng víi tiÒm n¨ng du lÞch cña n­íc ta. Mét n¨m, chÝnh phñ Th¸i Lan bá ra gÇn 100 triÖu USD ®Ó qu¶ng b¸ du lÞch quèc gia víi trªn 20 v¨n phßng ®¹i diÖn du lÞch quèc gia ë n­íc ngoµi. Cßn chóng ta ch­a cã mét v¨n phßng ®¹i diÖn nµo c¶. Chóng ta thiÕu vèn ®Ó cã thÓ ®Çu t­ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng mét c¸ch nhanh chãng. Chóng ta thiÕu xe tèt, xe míi, thiÕu kh¸ch s¹n vµo nh÷ng th¸ng cao ®iÓm, chÊt l­îng ®­êng x¸ thÊp, liªn tôc x¶y ra ¸ch t¾c giao th«ng, lÒ ®­êng dµnh cho kh¸ch d¹o bé bÞ chiÕm dông. MÆc dï tiÒm n¨ng du lÞch ë ViÖt Nam lµ rÊt lín song nÕu chóng ta chØ biÕt dõng l¹i ë viÖc khai th¸c c¸c tiÒm n¨ng tù nhiªn hoÆc cã s½n th× ngµnh du lÞch khã cã thÓ ph¸t triÓn ngang tÇm víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. Nh­ng ®ã l¹i chÝnh lµ thùc tr¹ng cña du lÞch ViÖt Nam trong thêi gian qua. Chóng ta ch­a t¹o ra ®­îc c¸c dÞch vô du lÞch ®i kÌm. Do ®ã, chóng ta chØ gi÷ ®­îc kh¸ch trong mét thêi gian ng¾n. §iÓn h×nh nh­ ë H¹ Long- mét th¾ng c¶nh ®­îc thÕ giíi c«ng nhËn còng chØ gi÷ ®­îc ch©n kh¸ch trong 1 hoÆc 2 ngµy. Chóng ta cã lîi thÕ lµ gi¸ sinh ho¹t rÊt rÎ nªn viÖc ViÖt Nam trë thµnh “thiªn ®­êng mua s¾m” lµ ®iÒu chóng ta cã thÓ lµm ®­îc. Nh­ng nh÷ng s¶n phÈm du lÞch cña ViÖt Nam ch­a ®a d¹ng, chÊt l­îng ch­a cao, ch­a cã sù qu¶n lý hÖ thèng c¸c cöa hµng phôc vô kh¸ch quèc tÕ. Do ®ã, chóng ta ch­a thu ®­îc mét l­îng lín ngo¹i tÖ tõ dÞch vô nµy. HiÖn nay, l­îng kh¸ch du lÞch quèc tÕ vµo ViÖt Nam ngµy cµng t¨ng vµ ®©y lµ ®iÒu ®¸ng mõng cña du lÞch ViÖt Nam. Song l­îng kh¸ch quèc tÕ quay l¹i ViÖt Nam du lÞch l¹i rÊt Ýt. C©u hái ®Æt ra cho ngµnh du lÞch ViÖt Nam lµ t¹i sao l¹i nh­ vËy? Vµ lµm thÕ nµo ®Ó kh¸ch du lÞch quèc tÕ trë l¹i ViÖt Nam? §Ó lµ ®­îc ®iÒu nµy cÇn ph¶i cã sù gióp søc cña c¸c ngµnh, ®Ó du lÞch kh¾c phôc ®­îc nh÷ng h¹n chÕ. Chóng ta ph¶i x©y dùng mét x· héi v¨n minh, lÞch sù tr¸nh t×nh tr¹ng ¨n xin b¸m lÊy kh¸ch, tranh giµnh kh¸ch, mãc tói, lõa ®¶o, g©y mÊt thiÖn c¶m ®èi víi du kh¸ch. Ngµnh du lÞch ViÖt Nam còng cÇn ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p phï hîp ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy, ®Ó nã kh«ng trë thµnh vÕt ®en cña du lÞch ViÖt Nam. Trong khi mét l­îng lín kh¸ch kh«ng quay trë l¹i ViÖt Nam lÇn thø hai, c«ng t¸c qu¶ng b¸ du lÞch ViÖt Nam cßn nhiÒu h¹n chÕ nªn ch­a thùc sù ®­a ®­îc h×nh ¶nh ViÖt Nam ®Õn ®­îc víi b¹n bÌ trªn thÕ giíi. Chóng ta chØ tËp trung khai th¸c nh÷ng thÞ tr­êng cò nh­ khu vùc §«ng ¸, ¢u- Mü. §Ó du lÞch ViÖt Nam ph¸t triÓn nhanh h¬n n÷a th× ViÖt Nam cÇn ph¶i cã mét chiÕn dÞch qu¶ng b¸ cã chiÒu s©u, dµi h¬n vµo thÞ tr­êng kh¸ch träng ®iÓm. Nh­ng cho ®Õn nay nh÷ng viÖc mµ ngµnh du lÞch lµm ®­îc chØ ®¬n gi¶n lµ ®¨ng ký héi trî, kªu gäi c¸c doanh nghiÖp ®¨ng ký råi sau ®ã cö ®oµn ®i roadshow vµ tr­ng bµy t¹i héi chî. Nªn chó träng thÞ tr­êng nµo th× cö t¨ng sè l­îng héi chî vµ roadshow lªn. §¬n cö nh­ t¹i héi chî ITB ®­îc tæ chøc th­êng niªn t¹i §øc, mÆc dï ngµnh du lÞch ViÖt Nam tham gia kh¸ ®Òu ®¨n nh­ng l­îng kh¸ch §øc ®Õn ViÖt Nam trong thêi gian qua còng ch¼ng t¨ng ®­îc lµ bao nhiªu, thËm chÝ n¨m 2003, l­îng kh¸ch du lÞch ®Õn tõ n­íc nµy cßn gi¶m gÇn 4% so víi n¨m 2002. NÕu so s¸nh víi c¸c n­íc kh¸c th× chiÕn l­îc cña ta tõ logo, ®Õn c¸ch ph¸t ®éng lÔ héi, héi chî…cßn thiÕu sù s¸ng t¹o, chiÒu s©u. Tr­íc thùc tr¹ng nµy chóng ta cÇn ph¶i cã sù häc tËp s¸ng t¹o c«ng nghÖ qu¶ng b¸ cña n­íc ngoµi, sö dông lo¹i h×nh qu¶ng b¸ míi…®Ó mäi ng­êi biÕt ®Õn ViÖt Nam nh­ mét ®iÓm ®Õn an toµn, th©n thiÖn, hÊp dÉn. Gi¶i quyÕt ®­îc nh÷ng h¹n chÕ trªn kh«ng chØ lµ c«ng viÖc cña riªng ngµnh du lÞch mµ ®ßi hái ph¶i cã sù gióp søc cña c¸c ngµnh, c¸c cÊp. Nã ®ßi hái nhiÒu thêi gian, tiÒn cña nh­ng chóng ta ph¶i lµm bëi lîi Ých mµ du lÞch mang l¹i cßn lín h¬n nhiÒu. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, §¶ng vµ nhµ n­íc ®· quan t©m ®Ó ph¸t triÓn du lÞch bÒn v÷ng vµ trë thµnh ngµnh kinh tÕ mòi nhän cña ®Êt n­íc. 5) Nguyªn nh©n cña nh÷ng thµnh tùu, h¹n chÕ cña ngµnh du lÞch ViÖt Nam 5.1) Nguyªn nh©n cña nh÷ng thµnh tùu Trong thÕ kû XXI, t×nh h×nh thÕ giíi cã nh÷ng biÕn ®æi s©u s¾c víi nh÷ng b­íc nh¶y vät ch­a tõng thÊy vÒ khoa häc vµ c«ng nghÖ. Kinh tÕ tri thøc sÏ cã vai trß ngµy cµng næi bËt trong ph¸t triÓn lùc l­îng s¶n xuÊt. Toµn cÇu ho¸ lµ mét xu thÕ kh¸ch quan, ngµy cµng cã nhiÒu n­íc tham gia, hoµ b×nh, hîp t¸c vµ ph¸t triÓn vÉn lµ mét xu thÕ lín ph¶n ¸nh nguyÖn väng vµ ®ßi hái cña mçi quèc gia, mçi d©n téc. Trong bèi c¶nh ®ã, nhu cÇu du lÞch t¨ng m¹nh, du lÞch thÕ giíi ph¸t triÓn nhanh víi xu thÕ chuyÓn dÇn sang khu vùc §«ng ¸- Th¸i B×nh D­¬ng, ®Æc biÖt lµ khu vùc §«ng Nam ¸. §©y thùc sù lµ c¬ héi tèt cho du lÞch ViÖt Nam ph¸t triÓn. ChÝnh s¸ch ®æi míi, më cöa vµ héi nhËp cña §¶ng vµ nhµ n­íc ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho kinh tÕ ®èi ngo¹i, trong ®ã cã du lÞch, ph¸t triÓn. §¶ng vµ nhµ n­íc quan t©m, l·nh ®¹o, chØ ®¹o s¸t sao sù nghiÖp ph¸t triÓn du lÞch cña ®Êt n­íc. Du lÞch ®­îc x¸c ®Þnh lµ ngµnh kinh tÕ mòi nhän trong thêi kú c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Bªn c¹nh ®ã, ViÖt Nam lµ ®Êt n­íc cã tiÒm n¨ng lín vÒ du lÞch, ngoµi nh÷ng danh th¾ng ®· ®­îc UNESCO c«ng nhËn lµ di s¶n v¨n ho¸ thÕ giíi nh­ vÞnh H¹ Long, cè ®« HuÕ, phè cæ Héi An, th¸nh ®Þa Mü S¬n, v­ên quèc gia Phong Nha- KÎ B¶ng, chóng ta cßn thu hót kh¸ch du lÞch n­íc ngoµi b»ng hµng lo¹t ®Þa ®iÓm du lÞch sinh th¸i kÐo dµi kh¾p ba miÒn tæ quèc víi nh÷ng bê biÓn ®Ñp. Ngoµi nh÷ng th¾ng c¶nh ®Ñp, ViÖt Nam cßn cã rÊt nhiÒu c¸c lµng nghÒ víi c¸c lÔ héi mang ®Ëm truyÒn thèng v¨n ho¸ d©n téc. Cïng víi ®ã, ViÖt Nam ngµy cµng thu hót nhiÒu du kh¸ch n­íc ngoµi do gi¸ c¶ sinh ho¹t rÎ, do chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i më cöa cña nhµ n­íc, do kÕt qu¶ cña ho¹t ®éng tuyªn truyÒn qu¶ng b¸ s¶n phÈm du lÞch ViÖt Nam tíi b¹n bÌ thÕ giíi. §Æc biÖt, n­íc ta cã t×nh h×nh chÝnh trÞ æn ®Þnh vµ an ninh trËt tù ®¶m b¶o nªn ®· t¹o ®­îc sù an t©m cho du kh¸ch khi ®Õn víi ViÖt Nam. Sau hµng lo¹t c¸c sù kiÖn quèc tÕ nh­ sù kiÖn 11-9 ë Mü, vô ®¸nh bom ë khu du lÞch Bali (Indonesia), vµ hµng lo¹t c¸c vô ®¸nh bom khñng bè ë nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi…g©y hoang mang cho du kh¸ch nªn nh÷ng ®iÓm ®Õn an toµn lµ lùa chän sè mét cña kh¸ch du lÞch. Trong khi ®ã ViÖt Nam vÉn tiÕp tôc ®­îc nhiÒu c¬ quan nghiªn cøu du lÞch vµ th«ng tÊn ph­¬ng t©y thõa nhËn lµ “®iÓm du lÞch an toµn vµ th©n thiÖn nhÊt khu vùc Ch©u ¸- Th¸i B×nh D­¬ng”. §¶ng vµ nhµ n­íc ta ®· kh«ng ngõng gi÷ v÷ng an ninh, æn ®Þnh chÝnh trÞ, cã nh÷ng chÝnh s¸ch ®óng ®¾n ®Ó ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nãi chung vµ ngµnh du lÞch nãi riªng. 5.2) Nguyªn nh©n cña nh÷ng tån t¹i Nguyªn nh©n kh¸ch quan: ViÖt Nam vÉn lµ mét n­íc nghÌo ®ang tõ tõ kh«i phôc nÒn kinh tÕ sau chiÕn tranh. Kinh tÕ ViÖt Nam gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n vµ tôt hËu rÊt xa so víi c¸c n­íc trªn thÕ giíi. Ngµnh du lÞch ViÖt Nam lóc bÊy giê cßn non kÐm, trong thêi ®iÓm ®ã du lÞch thÕ giíi ®· ph¸t triÓn ë mét tr×nh ®é cao vÒ nhiÒu mÆt. NhiÒu du kh¸ch ®Õn nh÷ng n¬i cña c¸c n­íc cã nÒn du lÞch ph¸t triÓn cao bëi ë ®ã nhiÒu nhu cÇu cña kh¸ch ®­îc ®¸p øng. Ngµnh du lÞch ViÖt Nam- mét ngµnh cßn non trÎ l¹i më ra vµo lóc thÕ giíi cã nhiÒu biÕn ®éng nh­ nguån viÖn trî cho ViÖt Nam gi¶m, l­îng du kh¸ch tõ thÞ tr­êng Liªn X« cò Ýt ®i, ViÖt Nam cßn chÞu sù bao v©y cÊm vËn…DÉu biÕt tiÒm n¨ng du lÞch cña ViÖt Nam lµ lín nh­ng trong ®iÒu kiÖn mét nÒn kinh tÕ ch­a ph¸t triÓn nªn ®iÒu kiÖn ®Ó chuyÓn ho¸ tiÒm n¨ng ®ã thµnh s¶n phÈm du lÞch ®a d¹ng, phong phó cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n. Nã ®ßi hái ph¶i cã thêi gian ®Ó kh¾c phôc. Nguyªn nh©n chñ quan: c«ng t¸c tæ chøc vµ qu¶n lý du lÞch trong mätt thêi gian dµi kh«ng æn ®Þnh. §éi ngò c¸n bé ngµnh du lÞch cã mÆt b»ng kiÕn thøc ch­a cao, võa lµm, võa häc, do ®ã kh«ng tr¸nh ®­îc nh÷ng sai sãt. Kinh nghiÖm vÒ qu¶n lý, tæ chøc trong du lÞch kÐm. C¬ së vËt chÊt cho du lÞch cßn thiÕu, kh¸ch s¹n ®¹t tiªu chuÈn quèc tÕ kh«ng nhiÒu, thiÕu ®ång bé kh«ng t¹o ®­îc sù tho¶i m¸i cho du kh¸ch. Ch­¬ng III nh÷ng gi¶i ph¸p c¬ b¶n ph¸t triÓn ngµnh du lÞch n­íc ta 1) Môc tiªu, ®Þnh h­íng ph¸t triÓn du lÞch ë n­íc ta 1.1) Môc tiªu Ngµy nay, du lÞch ®­îc nhiÒu n­íc coi lµ ngµnh kinh tÕ mòi nhän. Ngµnh du lÞch ®ãng gãp lín vµo sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ quèc d©n, gi¶i quyÕt ®­îc phÇn nµo vÊn ®Ò thÊt nghiÖp ë c¸c n­íc. Theo nhËn ®Þnh cña tæ chøc du lÞch thÕ giíi: ViÔn c¶nh du lÞch kh¶ quan, môc tiªu 2010 kh¸ch du lÞch quèc tÕ trªn thÕ giíi ®¹t 1 tû l­ît ng­êi, thu nhËp x· héi du lÞch ®¹t kho¶ng 900 tû USD, t¹o ra 150 triÖu chç lµm viÖc trùc tiÕp, chñ yÕu ë Ch©u ¸- Th¸i B×nh D­¬ng trong ®ã §«ng Nam ¸ cã vÞ trÝ quan träng chiÕm 34% l­ît kh¸ch vµ 38% du lÞch cña toµn khu vùc. NhËn thøc ®­îc xu thÕ ph¸t triÓn cña ngµnh du lÞch trong bèi c¶nh trong n­íc vµ quèc tÕ, §¶ng vµ nhµ n­íc ta ®· cã nh÷ng chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch phï hîp. Ngµy 11/11/1998, bé chÝnh trÞ cã kÕt luËn sè 179/TB-T¦ vÒ ph¸t triÓn du lÞch trong t×nh h×nh míi. NghÞ quyÕt ®¹i héi IX cña §¶ng x¸c ®Þnh: ph¸t triÓn du lÞch thùc sù trë thµnh mét ngµnh kinh tÕ mòi nhän trªn c¬ së khai th¸c mét c¸ch cã hiÖu qu¶ lîi thÕ vµ ®iÒu kiÖn tù nhiªn, sinh th¸i, truyÒn thèng v¨n ho¸, lÞch sö, huy ®éng tèi ®a c¸c nguån lùc, tranh thñ sù céng t¸c, hç trî quèc tÕ, gãp phÇn thùc hiÖn c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Tõng b­íc ®­a ®Êt n­íc ta trë thµnh mét trung t©m du lÞch tÇm cì khu vùc, phÊn ®Êu ®Õn n¨m 2010, du lÞch ViÖt Nam xÕp vµo nhãm c¸c quèc gia du lÞch ph¸t triÓn trong khu vùc. Ngoµi môc tiªu tæng qu¸t nªu trªn, §¶ng vµ nhµ n­íc ®Æt ra c¸c môc tiªu cô thÓ: Môc tiªu kinh tÕ: ngµnh du lÞch sÏ t¹o sù tèi ­u ho¸ vÒ ®ãng gãp cña ngµnh vµo thu nhËp quèc d©n, chuyÓn dÞch c¬ cÊu, viÖc lµm vµ c¸n c©n thanh to¸n b»ng c¸ch t¹o ra m«i tr­êng kinh tÕ thuËn lîi cho sù ph¸t triÓn cña ngµnh du lÞch. PhÊn ®Êu tèc ®é t¨ng tr­ëng GDP cña ngµnh du lÞch b×nh qu©n thêi kú 2001-2010 ®¹t 11-11,5%/n¨m, víi c¸c chØ tiªu cô thÓ: n¨m 2005, kh¸ch quèc tÕ vµo ViÖt Nam du lÞch tõ 3 ®Õn 3,5 triÖu l­ît ng­êi, kh¸ch néi ®Þa tõ 15 ®Õn 16 triÖu l­ît ng­êi, thu nhËp du lÞch ®¹t trªn 2 tû USD; n¨m 2010, kh¸ch quèc tÕ vµo ViÖt Nam du lÞch tõ 5,5 ®Õn 6 triÖu l­ît ng­êi, kh¸ch néi ®Þa tõ 25 ®Õn 26 triÖu l­ît ng­êi, thu nhËp du lÞch ®¹t kho¶ng 4-4,5 tû USD. Trong c¸c môc tiªu th× môc tiªu kinh tÕ lµ môc tiªu c¬ b¶n v× nã lµ ®éng lùc trùc tiÕp, th­êng xuyªn thóc ®Èy du lÞch ph¸t triÓn manh mÏ. Môc tiªu an ninh quèc gia, trËt tù vµ an toµn x· héi: ®¶m b¶o nÒn an ninh quèc gia, an toµn x· héi v× an ninh quèc gia vèn dÜ lµ tiÒn ®Ò ®Ó ph¸t triÓn ë bÊt kú quèc gia, d©n téc nµo. Du lÞch- an ninh g¾n bã mËt thiÕt t¹o nªn nÒn an ninh quèc gia v÷ng ch¾c. Môc tiªu m«i tr­êng: m«i tr­êng lµ mét thµnh tè t¹o nªn c¶nh quan du lÞch. Do ®ã, §¶ng vµ nhµ n­íc ph¶i cã quy ho¹ch mét c¸ch hîp lý, ph¸t triÓn du lÞch cÇn ph¶i g¾n liÒn víi c¶nh quan thiªn nhiªn nh»m khai th¸c, t«n t¹o, b¶o vÖ c¸c di s¶n thiªn nhiªn, c¶nh quan thiªn nhiªn khi ph¸t triÓn du lÞch. Môc tiªu v¨n ho¸- x· héi: xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu cña ph¸t triÓn du lÞch. Mçi khi du kh¸ch ®Õn mét n¬i du lÞch, ngoµi yªu cÇu th­ëng thøc phong c¶nh thiªn nhiªn, hä cßn cã yªu cÇu häc tËp, sinh ho¹t v¨n ho¸, nghÖ thuËt truyÒn thèng cña d©n téc n¬i hä du lÞch. Do vËy, ho¹t ®éng du lÞch cµng ph¸t triÓn, cµng hiÖn ®¹i th× cµng ph¶i lµm giµu thªm b¶n s¾c vµ truyÒn thèng v¨n ho¸ d©n téc, lµm ®Ñp thªm c¶nh quan m«i tr­êng, ng¨n ch¨n kh«ng cho c¸c tiªu cùc vµ tÖ nan x· héi trµn lan x©m nhËp vµo c¸c ho¹t ®éng cña ®êi sèng x· héi. Môc tiªu hç trî ph¸t triÓn: ph¸t triÓn du lÞch cÇn ph¶i cã sù hç trî cña c¸c cÊp, c¸c ngµnh nh­ cung cÊp th«ng tin, ®­a ra nh÷ng ®Þnh h­íng chiÕn l­îc c¬ b¶n ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi…gióp cho viÖc lËp kÕ ho¹ch du lÞch, xóc tiÕn ph¸t triÓn, phèi hîp nghiªn cøu…®Ó t¹o thuËn lîi cho sù ph¸t triÓn cña ngµnh tõ trung ­¬ng ®Õn ®Þa ph­¬ng. Ngµnh du lÞch sÏ t¸c ®éng trë l¹i ®Õn c¸c ngµnh kh¸c, thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, t¹o thÞ tr­êng tiªu thô, më réng giao l­u, chuyÓn giao c«ng nghÖ. 1.2) §Þnh h­íng ph¸t triÓn du lÞch Ph¸t triÓn du lÞch ViÖt Nam theo h­íng tËp trung ph¸t triÓn du lÞch v¨n ho¸, lÞch sö, c¶nh quan m«i tr­êng lÞch sö truyÒn thèng t¹o søc hÊp dÉn ®Æc thï, gi÷ g×n, ph¸t huy ®­îc b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc vµ nh©n phÈm con ng­êi ViÖt Nam. N©ng cao chÊt l­îng vµ ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm du lÞch, thu hót nhiÒu kh¸ch quèc tÕ, ®¸p øng nhu cÇu tham quan du lÞch ngµy cµng t¨ng cña nh©n d©n, t¹o viÖc lµm cho x· héi, gãp phÇn thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Ph¸t triÓn du lÞch ®¹t hiÓu qu¶ nhiÒu mÆt: du lÞch lµ ngµnh kinh tÕ mang tÝnh tæng hîp, cã t¸c dông thùc hiÖn chÝnh s¸ch më cöa, thóc ®Èy sù ®æi míi vµ ph¸t triÓn cña nhiÒu ngµnh kinh tÕ kh¸c, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm, më réng giao l­u v¨n ho¸ víi v¨n ho¸ thÕ giíi, t¹o ®iÒu kiÖn t¨ng c­êng t×nh h÷u nghÞ vµ sù hiÓu biÕt lÉn nhau gi÷a c¸c d©n téc. Ph¸t triÓn du lÞch víi nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ tham gia, cã sù qu¶n lý thèng nhÊt cña nhµ n­íc. §©y lµ hai mÆt cña mét vÊn ®Ò thèng nhÊt víi nhau, võa huy ®éng ®­îc nhiÒu nguån lùc, võa lµm cho du lÞch n­íc ta ph¸t triÓn ®óng h­íng, æn ®Þnh thÞ tr­êng kinh doanh du lÞch, t¹o m«i tr­êng thuËn lîi ®Ó c¸c thµnh phÇn kinh tÕ tham gia vµo ph¸t triÓn du lÞch nh»m tËn dông ®­îc c¸c lîi thÕ cã s½n ®Ó ph¸t triÓn du lÞch. Ph¸t triÓn du lÞch c¶ du lÞch quèc tÕ vµ du lÞch néi ®Þa. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ®êi sèng cña nh©n d©n ta ®· ®­îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ. Do ®ã, ngoµi nhu cÇu ®­îc tho¶ m·n vÒ vËt chÊt, hä cßn cã nhu cÇu ®­îc tho¶ m·n vÒ mÆt tinh thÇn trong ®ã cã ®i du lÞch, tham quan, më réng tÇm hiÓu biÕt nªn ta ph¶i khai th¸c tèt thÞ tr­êng nµy. Ph¸t triÓn du lÞch nhanh vµ bÒn v÷ng: Ph¸t triÓn du lÞch nhanh ®Ó tr¸nh nguy c¬ r¬i vµo tôt hËu so víi nhiÒu n­íc trong khu vùc. Song ngµnh du lÞch còng nh­ nhiÒu ngµnh kinh tÕ kh¸c ®ang ho¹t ®éng trong mét m«i tr­êng c¹nh tranh gay g¾t. §Æc biÖt lµ khi n­íc ta ®ang chuÈn bÞ ra nhËp WTO th× sù c¹nh tranh ®ã sÏ khèc liÖt h¬n nhiÒu nªn ph¶i cã yªu cÇu ph¸t triÓn bÒn v÷ng ®Ó du lÞch n­íc ta ngµy cµng ®ñ søc c¹nh tranh víi thÞ tr­êng du lÞch bªn ngoµi. X©y dùng du lÞch trë thµnh ngµnh kinh tÕ mòi nhän: du lÞch ViÖt Nam cã thÓ vµ cã kh¶ n¨ng trë thµnh ngµnh kinh tÕ mòi nhän v× sù ph¸t triÓn cña nã dùa trªn nguån tµi nguyªn du lÞch to lín cña n­íc ta. H¬n n÷a, quan ®iÓm nµy cßn dùa vµo xu h­íng cã tÝnh quy luËt vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ trong ®iÒu kiÖn cã sù t¸c ®éng cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc- c«ng nghÖ, lµ tû träng thu nhËp dÞch vô, du lÞch t¨ng lªn nhanh chãng trong thu nhËp quèc d©n. 2) C¸c gi¶i ph¸p c¬ b¶n ph¸t triÓn du lÞch n­íc ta 2.1) C¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ 1.2.1) Gi¶i ph¸p quy ho¹ch Quy hoach du lÞch lµ mét ho¹t ®éng c¬ b¶n ®èi víi tÊt c¶ c¸c khu vùc n¬i ®Õn du lÞch, ®Æc biÖt trong m«i tr­êng kinh doanh cã nhiÒu thay ®æi nh­ hiÖn nay. MÆc dï, mét sè níi ®Õn du lÞch ®· thùc sù ph¸t triÓn mµ kh«ng cÇn cã mét sù quy ho¹ch nµo, nh­ng nh÷ng n¬i nµy cuèi cïng sÏ ph¶i chÞu nh÷ng hËu qu¶ nghiªm träng v× ®· kh«ng c©n nh¾c thËn träng sù ¶nh h­ëng cña c¸c t×nh huèng trong t­¬ng lai. Tr­íc ®©y, quy ho¹ch th­êng liªn quan ®Õn viÖc s¾p xÕp kh«ng gian l·nh thæ th«ng qua m« h×nh sö dông ®Êt ®ai, kiÕn tróc phong c¶nh vµ kiÕn tróc x©y dùng. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nã ®­îc bæ xung thªm c¸c yÕu tè kinh tÕ vµ x· héi. V× v©yh, quy ho¹ch lµ mét ho¹t ®éng ®a chiÒu vµ h­íng tíi mét thÓ thèng nhÊt trong t­¬ng lai. Nã liªn quan ®Õn c¸c yÕu tè tù nhiªn, kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi vµ c«ng nghÖ; liªn quan ®Õn sù ph©n tÝch qu¸ khø, hiÖn t¹i, t­¬ng lai cña mét n¬i ®Õn du lÞch. §ång thêi, quy hoach còng ®Ò cËp tíi sù lùa chän mét ch­¬ng tr×nh hµnh ®éng trong nhiÒu kh¶ n¨ng ®Æt ra. Nã còng liªn quan ®Õn viÖc thiÕt lËp c¸c môc tiªu vµ môc ®Ých c¬ b¶n cho khu vùc n¬i ®Õn ®Ó lµm c¨n cø cho c¸c kÕ ho¹ch hµnh ®éng hç trî kh¸c tiÕp theo. ViÖc quy ho¹ch lµ rÊt cÇn thiÕt ®èi víi sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh nãi chung vµ ngµnh du lÞch nãi riªng, nã gióp cho du lÞch ph¸t triÓn mét c¸ch bÒn v÷ng, khai th¸c tèt c¸c tiÒm n¨ng vµ gi¶m nh÷ng t¸c ®éng xÊu do du lÞch g©y ra. Du lÞch ViÖt Nam trong thêi gian qua ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu nh­ng nã míi chØ dõng l¹i ë viÖc khai th¸c theo h­íng “¨n xæi” mµ ch­a ph¸t triÓn s©u, ch­a huy ®éng ®­îc mäi tiÒm lùc. MÆt kh¸c do ph¸t triÓn thiÕu quy ho¹ch ®ång bé, thèng nhÊt nªn ho¹t ®éng du lÞch ë n­íc ta cßn rêi r¹c, lÎ tÎ. Ta cÇn nghiªn cøu, x©y dùng quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn du lÞch ®Êt n­íc, quy ho¹ch c¸c vïng du lÞch träng ®iÓm. Do quy ho¹ch du lÞch rÊt quan träng nªn trong qu¸ tr×nh lËp kÕ ho¹ch cÇn ph¶i kh¶o s¸t, ph©n tÝch, c©n nh¾c cÈn thËn c¸c yÕu tè m«i tr­êng ®Ó x¸c ®Þnh lo¹i h×nh ph¸t triÓn vµ vÞ trÝ thÝch hîp nhÊt. ë n­íc ta nh÷ng n¨m qua t×nh tr¹ng tæ chøc du lÞch tù ph¸t ë c¸c ®Þa ph­¬ng diÔn ra ®· lµm ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn m«i tr­êng du lÞch, lµm « nhiÔm m«i tr­êng, c¸c di tÝch, danh lam bÞ xuèng cÊp… Nhµ n­íc cÇn ph¶i ®­a ra quy ho¹ch vïng du lÞch, quy ho¹ch khu du lÞch vµ quy ho¹ch ®iÓm du lÞch mét c¸ch cô thÓ ®Ó c¸c ®Þa ph­¬ng cã ®Þnh h­íng vµ khai th¸c khu du lÞch mét c¸ch hiÖu qu¶ nhÊt. 2.1.2) Gi¶i ph¸p vÒ s¾p xÕp l¹i hÖ thèng tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh du lÞch §Ó cã thÓ thùc hiÖn thµnh c«ng chiÕn l­îc ph¸t triÓn du lÞch giai ®o¹n 2001-2010, cÇn kiÖn toµn bé m¸y tæ chøc vµ c¬ chÕ qu¶n lý t­¬ng øng chøc n¨ng, nhiÖm vô cña mét ngµnh kinh tÕ mòi nhän vµ yªu cÇu cña sù ph¸t triÓn trong xu thÕ héi nhËp quèc tÕ. §æi míi ph­¬ng ph¸p qu¶n lý, chó träng hiÖu qu¶ nhiÒu mÆt t¹o ®iÒu kiÖn thuËn l¬i cho ho¹t ®éng kinh doanh du lÞch vµ kh¸ch du lÞch theo ph¸p luËt; x©y dùng vµ ¸p dông mét sè chÝnh s¸ch nh»m n©ng cao n¨ng lùc cña c¸c doanh nghiÖp du lÞch, ®Æc biÖt lµ n¨ng lùc t¹o ra c¸c s¶n phÈm du lÞch cã chÊt l­îng cao, kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao khi n­íc ta ®ang chuÈn bÞ ra nhËp WTO, ban hµnh c¸c quy ®Þnh ®Ó ®iÒu chØnh ho¹t ®éng cña c¸c lo¹i h×nh du lÞch míi, c¸c quan hÖ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh héi nhËp quèc tÕ. C¸c nhiÖm vô ®­îc ®Æt ra: KiÖn toµn hÖ thèng qu¶n lý nhµ n­íc vÒ du lÞch S¾p xÕp l¹i c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc, h×nh thµnh c¸c c«ng ty hoÆc tæng c«ng ty m¹nh, t¨ng c­êng vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ nhµ n­íc trong ho¹t ®éng du lÞch. §a d¹ng ho¸ së h÷u tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp du lÞch ®Ó t¨ng tr¸ch nhiÖm, n¨ng lùc c¹nh tranh ë tõng doanh nghiÖp. Thµnh lËp hiÖp héi du lÞch ViÖt Nam. G¾n m« h×nh tæ chøc ®æi míi qu¶n lý víi yªu cÇu b¶o ®¶m tÝnh ®ång bé, hiÖu qu¶ vµ b¶o ®¶m æn ®Þnh, an ninh, an toµn trong ho¹t ®éng cña ngµnh víi nhiÖm vô b¶o ®¶m an ninh quèc gia vµ trËt tù an toµn x· héi. Tõng b­íc hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt vÒ du lÞch §Èy m¹nh c¶i c¸ch hµnh chÝnh, ph©n cÊp vµ ®¬n gi¶n ho¸ c¸c thñ tôc liªn quan ®Õn kh¸ch du lÞch vµ doanh nghiÖp kinh doanh du lÞch. 2.1.3) Gi¶i ph¸p vÒ thÞ tr­êng §ång thêi víi c¸c gi¶i ph¸p ph¸t huy néi lùc, cÇn coi träng më réng quan hÖ hîp t¸c quèc tÕ ®Ó ph¸t triÓn nhanh du lÞch ViÖt Nam, g¾n thÞ tr­êng du lÞch ViÖt Nam víi thÞ tr­êng du lÞch khu vùc vµ thÕ giíi. Th«ng qua ho¹t ®éng hîp t¸c trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc víi c¸c n­íc, c¸c c¸ nh©n vµ c¸c tæ chøc nh­ WTO, PATA, ASEAN, ASEANTA, EU…®Ó tranh thñ kinh nghiÖm, vèn vµ nguån kh¸ch gãp phÇn ®­a du lÞch ViÖt Nam nhanh chãng ®uæi kÞp vµ héi nhËp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn chung cña du lÞch khu vùc vµ thÕ giíi. Thùc hiÖn vµ khai th¸c hiÖu qu¶ 16 hiÖp ®Þnh ®· ký, duy tr×, cñng cè vµ ph¸t huy c¸c quan hÖ song ph­¬ng, ký tiÕp mét sè hiÖp ®Þnh míi. Chñ ®éng tham gia hîp t¸c ®a ph­¬ng trong khu vùc vµ quèc tÕ, khai th¸c tèt quyÒn lîi héi viªn vµ thùc hiÖn c¸c nghÜa vô cña m×nh. H­íng dÉn vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp x©y dùng kÕ ho¹ch, gi¶i ph¸p ®Ó thùc hiÖn c¸c cam kÕt quèc tÕ trong du lÞch nãi riªng vµ trong hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ nãi chung, n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng, t¨ng thÞ phÇn trªn thÞ tr­êng truyÒn thèng, n©ng dÇn vÞ thÕ trªn thÞ tr­êng míi. KhuyÕn khÝch hç trî c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c c¸ nh©n ViÖt Nam ®Çu t­ du lÞch ra n­íc ngoµi. Bªn c¹nh viÖc chñ ®éng héi nhËp, hîp t¸c quèc tÕ ®Ó më réng thÞ tr­êng cho du lÞch, ta cÇn xóc tiÕn qu¶ng b¸ du lÞch ®Ó n©ng cao h×nh ¶nh vµ vÞ thÕ cña du lÞch ViÖt Nam. C«ng t¸c qu¶ng b¸ tiÕp thÞ cßn béc lé nhiÒu h¹n chÕ, nhµ n­íc cÇn ®Çu t­ vèn nhiÒu h¬n, tæ chøc c¸c chiÕn dÞch qu¶ng b¸ du lÞch tÇm cì quèc gia ra n­íc ngoµi, më c¸c v¨n phßng ®¹i diÖn du lÞch quèc gia t¹o thuËn lîi cho ng­êi n­íc ngoµi tiÕp cËn vµ më réng hîp t¸c du lÞch, ph¸t triÓn c¸c lo¹i h×nh du lÞch míi nh­ du lÞch m¹o hiÓm, du lÞch carnavan…®Ó t¨ng c­êng l­îng kh¸ch du lÞch dÕn ViÖt Nam. §Ó më réng thÞ tr­êng du lÞch cÇn thùc hiÖn nh÷ng vÊn ®Ò sau: Cã kÕ ho¹ch cô thÓ khai th¸c thÞ tr­êng quèc tÕ träng ®iÓm ë khu vùc §«ng ¸- Th¸i B×nh D­¬ng, T©y ¢u, B¾c Mü bªn c¹nh ®ã kh«i phôc khai th¸c c¸c thÞ tr­êng truyÒn thèng c¸c n­íc SNG, §«ng ¢u. MÆt kh¸c cÇn cã nh÷ng ph­¬ng ¸n kÞp thêi ®iÒu chØnh ®Þnh h­íng thÞ tr­êng khi cã biÕn ®éng. Chó träng kÝch thÝh du lÞch néi ®Þa Ph¸t triÓn du lÞch quèc tÕ ra n­íc ngoµi cña c«ng d©n ViÖt Nam ë møc ®é hîp lý §¸nh gi¸ thùc tr¹ng c¸c s¶n phÈm du lÞch ViÖt Nam G¾n s¶n phÈm víi thÞ tr­êng §a d¹ng ho¸ vµ n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm du lÞch Viªt Nam. 2.1.4) Gi¶i ph¸p vÒ nguån lao ®éng YÕu tè con ng­êi t¸c ®éng rÊt lín ®Õn sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh kinh tÕ nãi chung vµ ngµnh du lÞch nãi riªng. §Ó ph¸t triÓn du lÞch ta cÇn x©y dùng ®­îc ®éi ngò c¸n bé, nh©n viªn du lÞch cã tr×nh ®é vµ kü thuËt nghiÖp vô, phÈm chÊt v÷ng vµng, c¬ cÊu hîp lý, ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn cña ngµnh trong tiÕn tr×nh héi nhËp du lÞch khu vùc vµ quèc tÕ C¸c nhiÖm vô ®­îc ®Æt ra: X©y dùng vµ tæ chøc thùc hiÖn chiÕn l­îc ph¸t triÓn nguån nh©n lùc §µo t¹o l¹i vµ båi d­ìng n©ng cao chÊt l­îng ®éi ngò c¸n bé hiÖn cã kÕt hîp víi ®µo t¹o míi c¶ ë trong lÉn ngoµi n­íc, kÕt hîp ®µo t¹o míi ®Ó ®¸p øng yªu cÇu tr­íc m¾t vµ chuÈn bÞ l©u dµi. G¾n gi¸o dôc vµ ®µo t¹o du lÞch víi hÖ thèng gi¸o dôc vµ ®µo t¹o quèc gia vµ chó träng gi¸o dôc du lÞch toµn d©n. Thùc hiÖn ®Çy ®ñ vµ nghiªm tóc chÝnh s¸ch c¸n bé tõ quy ho¹ch, tuyÓn dông, s¾p xÕp, sö dông vµ qu¶n lý ®Õn ®·i ngé…chó träng tõng b­íc trÎ ho¸ ®éi ngò c¸n bé, kÕt hîp ­u tiªn sö dông c¸n bé cã kiÕn thøc, tr×nh ®é tay nghÒ, ý thøc chÝnh trÞ vµ kinh nghiÖm cao, ®¶m b¶o tÝnh kÕ thõa. §Æc biÖt chó träng ®µo t¹o, sö dông vµ ®·i ngé trÝ thøc, träng dông vµ t«n vinh nh©n tµi, chuyªn gia vµ nghÖ nh©n ho¹t ®éng trong lÜnh vùc du lÞch. 2.1.5) Gi¶i ph¸p vÒ khoa häc c«ng nghÖ Nghiªn cøu øng dông khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ lµ gi¶i ph¸p quan träng cã ý nghÜa chiÕn l­îc ®èi víi du lÞch, ®Æc biÖt trong bèi c¶nh hiÖn nay khi hµm l­îng khoa häc vµ c«ng nghÖ trong mçi s¶n phÈm x· héi ngµy cµng cao, n­íc ta ®ang b­íc vµo ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ tri thøc. C¸c s¶n phÈm nghiªn cøu khoa häc sÐ lµ c¬ së cho c«ng t¸c quy ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh du lÞch, ho¹ch ®Þnh c¸c chiÕn l­îc thÞ tr­êng, ®a d¹ng ho¸ vµ n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, cho viÖc ®Ò xuÊt c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch phï hîp vµ cho c«ng t¸c qu¶n lý. ViÖc n©ng cao øng dông thµnh tùu míi cña c«ng nghÖ th«ng tin ®ãng vai trß quan träng kh«ng chØ ®èi víi c«ng t¸c qu¶n lý mµ cßn ®èi víi c¸c ho¹t ®éng kinh doanh du lÞch, tuyªn truyÒn qu¶ng b¸ du lÞch. Do vËy, ta cÇn ®Èy m¹nh nghiªn cøu øng dông khoa häc vµ c«ng nghÖ trong du lÞch. 2.1.6) Gi¶i ph¸p vÒ m«i tr­êng M«i tr­êng kh«ng chØ t¸c ®éng ®Õn du lÞch mµ nã ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn cuéc sèng cña con ng­êi. Tr­íc t×nh tr¹ng « nhiÔm m«i tr­êng ë n­íc ta hiÖn nay, §¶ng vµ nhµ n­íc ®· ®­a ra nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó tuyªn truyÒn vµ kªu gäi ng­êi d©n b¶o vÖ m«i tr­êng- m«i tr­êng sèng cña chóng ta, vµ ®­a ra nh÷ng kÕ ho¹ch, ch­¬ng tr×nh hµnh ®éng cô thÓ. Nhµ n­íc còng ®· cã kÕ ho¹ch ph¸t triÓn du lÞch ®Ó võa khai th¸c ®­îc tµi nguyªn thiªn nhiªn, võa b¶o vÖ ®­îc m«i tr­êng. NhiÖm vô ®­îc ®Æt ra: T¨ng c­¬ng hiÖu lùc qu¶n lý nhµ n­íc, sö dông hîp lý vµ hiÖu qu¶ nguån tµi nguyªn, m«i tr­êng du lÞch, ®¶m b¶o ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña du lÞch ViÖt Nam. §¸nh gi¸ toµn diÖn tiÒm n¨ng, tµi nguyªn vµ m«i tr­êng du lÞch (c¶ tù nhiªn vµ x©y dùng) ®Æc biÖt lµ ë c¸c khu vùc träng ®iÓm ph¸t triÓn du lÞch, ë c¸c vïng s©u, vïng xa. X©y dùng hÖ thèng qu¶n lý tµi nguyªn vµ m«i tr­êng du lÞch. 2.2) Gi¶i ph¸p tµi chÝnh 2.2.1) Gi¶i ph¸p vÒ ®Çu t­ §Çu t­ du lÞch lµ ®Çu t­ ph¸t triÓn, nh»m t¨ng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho mét ngµnh kinh tÕ mòi nhän, v× vËy cÇn t¹o ra chuyÓn biÕn tÝch cùc trong c«ng t¸c ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn du lÞch víi nh÷ng chÝnh s¸ch ­u ®·i, h­íng ®Çu t­ vµo nh÷ng ®iÓm cßn h¹n chÕ cña du lÞch ViÖt Nam vµ hç trî c¸c h­íng ph¸t triÓn ­u tiªn trong viÖc x©y dùng c¸c khu, tuyÕn ®iÓm du lÞch trong viÖc t«n t¹o c¶nh quan, m«i tr­êng, di tÝch lÞch sö, v¨n ho¸… §ång thêi ®Çu t­ ®Ó n©ng cÊp hÖ thèng c¬ së vËt chÊt t¹o sù thuËn lîi trong ®i l¹i vµ nghØ ng¬i cho du kh¸ch kh¾c phôc t×nh tr¹ng thiÕu xe tèt, thiÕu nh÷ng kh¸ch s¹n ®¹t tiªu chuÈn… §¶ng vµ nhµ n­íc cÇn tËp trung ®¸nh gi¸ ®óng thùc tr¹ng c«ng t¸c ®Çu t­ du lÞch ®Ó tõ ®ã cã sù ®iÒu chØnh trong ®Çu t­, tr¸nh ®Çu t­ dµn tr¶i, kh«ng hîp lý. Chó träng ­u tiªn xóc tiÕn ®Çu t­ ph¸t triÓn c¸c khu du lÞch tæng hîp cã ý nghÜa quèc gia vµ quèc tÕ, c¸c khu, ®iÓm du lÞch sinh th¸i, du lÞch v¨n ho¸. §Çu t­ hîp lý, n©ng cÊp vµ ph¸t triÓn c¸c ®iÓm tham quan du lÞch, c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña ngµnh, n©ng cao chÊt l­îng vµ t¹o c¸c s¶n phÈm du lÞch míi, ®Çu t­ cho c«ng t¸c xóc tiÕn qu¶ng b¸ du lÞch, x©y dùng hÖ thèng c¸c tr­êng ®µo t¹o nghÒ du lÞch, t¨ng c­êng ®éi ngò c¸n bé nghiªn cøu, c¸n bé gi¶ng d¹y, c¸n bé xóc tiÕn qu¶ng b¸ du lÞch… ¦u tiªn ®Çu t­ ®èi víi c¸c ®Þa bµn träng ®iÓm lµ Hµ Néi vµ phô cËn, H¶i Phßng, Qu¶ng Ninh, HuÕ, §µ N½ng, Nha Trang, §µ Lat, Vòng Tµu, C«n §¶o, thµnh phè Hå ChÝ Minh vµ phô cËn…víi mét sè dù ¸n cô thÓ cho 4 khu du lÞch tæng hîp vµ 16 khu du lÞch chuyªn ®Ò. Giai ®o¹n tr­íc m¾t, trong bèi c¶nh ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ch­a cã xu h­íng t¨ng, cÇn dùa vµo ®Çu t­ trong n­íc, t¨ng ®Çu t­ cho du lÞch tõ ng©n s¸ch nhµ n­íc. Phèi hîp víi c¸c bé, ngµnh chøc n¨ng vµ ®Þa ph­¬ng liªn quan trong viÖc ®Çu t­ b¶o vÖ, t«n t¹o c¸c di tÝch, c¶nh quan m«i tr­êng, kh«i phôc vµ ph¸t triÓn c¸c lÔ héi, ho¹t ®éng v¨n ho¸ d©n gian, c¸c lµng nghÒ phôc vô ph¸t triÓn du lÞch. 2.2.2) Gi¶i ph¸p vÒ tÝn dông Du lÞch ViÖt Nam cßn rÊt nhiÒu h¹n chÕ, ®Ó kh¸c phôc vµ ph¸t triÓn ®ái hái cÇn mét sè vèn lín. Nhµ n­íc cÇn ®­a ra c¸c ­u ®·i trong tÝn dông ®Ó c¸c doanh nghiÖp kinh doanh du lÞch cã ®iÒu kiÖn vay vèn víi l·i suÊt thÊp. §ång thêi c¶i tiÕn c¸c thñ tôc vay tr¶ t¹o thuËn lîi cho doanh nghiÖp ®Çu t­ ph¸t triÓn. MÆt kh¸c víi sù tham gia cña tÝn dông th«ng qua dÞch vu thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt ®· lµm gi¶m chi phÝ l­u th«ng vµ an toµn trong thanh to¸n. §èi víi c¸c dù ¸n ®Çu t­ träng ®iÓm, x©y dùng khu ®iÓm du lÞch, khu gi¶i trÝ… Ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc tÝn dông cÇn cã sù ­u ®·i trong l·i suÊt ®Ó khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp ®Çu t­ vµo ph¸t triÓn c¬ së h¹ t©ng phôc vô du lÞch. §ång thêi c¸c ng©n hµng vµ tæ chøc tÝn dông n©ng cao kh¶ n¨ng thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ ®Ó cã thÓ ®­a ra quyÕt ®Þnh ®Çu t­ ph¸t triÓn du lÞch mét c¸ch ®óng ®¾n cã hiÖu qu¶, vµ tr¸nh t×nh tr¹ng cho vay cøng nh¾c chØ dùa vµo t¸i s¶n thÕ chÊp mµ kh«ng c¨n cø vµo tÝnh hiÖu qu¶ cña dù ¸n. C¸c ng©n hµng vµ tæ chøc tÝn dông còng ph¶i cã biÖn ph¸p t¨ng tiÒm lùc ®Ó s½n sµng cho vay víi sè vèn lín cã tÝnh hiÖu qu¶ cao. 2.2.3) Gi¶i ph¸p vÒ thuÕ Nhµ n­íc cÇn cã nh÷ng ­u tiªn thuÕ nhËp khÈu víi thuÕ suÊt b»ng thuÕ suÊt nhËp t­ liÖu s¶n xuÊt ®èi víi trang thiÕt bÞ kh¸ch s¹n, c¬ së vui ch¬i gi¶i trÝ, ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn kh¸ch du lÞch, vËt t­ phôc vô du lÞch mµ trong n­íc ch­a s¶n xuÊt ®­îc hoÆc kh«ng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu hiÖn ®¹i ho¸ c¬ së du lÞch theo nhu cÇu du kh¸ch, ­u tiªn, miÔn gi¶m, cho chËm nép thuÕ, gi¶m tiÒn thuª dÊt, l·i suÊt ­u tiªn vèn vay ®Çu t­ ®èi víi c¸c dù ¸n ­u tiªn vµ t¹i c¸c vïng träng ®iÓm ph¸t triÓn du lÞch, khu du lÞch quèc gia, cã chÕ ®é hîp lý vÒ thuÕ, vÒ gi¸ ®iÖn, n­íc trong kinh doanh kh¸ch s¹n, rµ so¸t ®iÒu chØnh ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ, c¸c lo¹i phÝ, lÖ phÝ, c¸c h×nh thøc vÐ liªn quan ®Õn du lÞch, ¸p dông thèng nhÊt chÝnh s¸ch mét gi¸ trong c¶ n­íc. Ho¹t ®éng du lÞch lµ ho¹t ®éng xuÊt khÈu t¹i chç, do ®ã cho phÐp kinh doanh du lÞch quèc tÕ ®­îc h­ëng c¸c chÕ ®é ­u ®·i khuyÕn khÝch xuÊt khÈu. 2.3) Gi¶i Ph¸p ®iÒu kiÖn Ph¸p lÖnh du lÞch ra ®êi n¨m 1999 ®· më ®­êng cho c¸c doanh nghiÖp tham gia khai th¸c du lÞch. Sau 5 n¨m thùc hiÖn ®· t¹o ®iÒu kiÖn, c¬ së ®Ó khai th¸c tèt h¬n tiÒm n¨ng, thÕ m¹nh vÒ du lÞch cña ®Êt n­íc. Tuy nhiªn, cÇn cã mét v¨n b¶n vÒ luËt du lÞch thèng nhÊt quy ®Þnh tâ rµng nh÷ng yªu cÇu ®èi víi c¸c ®¬n vÞ tham gia trong ngµnh du lÞch cïng víi c¸c nghÞ ®Þnh vÒ khu, tuyÕn, ®iÓm du lÞch ®Ó c¸c thµnh phÇn kinh tÕ cã thÓ b×nh ®¼ng tham gia kinh doanh du lÞch. Do ®ã viÖc söa ®æi vµ bæ xung luËt du lÞch ph¶i lu«n ®­îc tiÕn hµnh ®Ó t¹o ®­îc mÆt b»ng ph¸p lý ®Çy ®ñ gióp viÖc ph¸t triÓn cña du lÞch ®­îc thuËn lîi. TiÕp tôc ®¬n gi¶n ho¸ c¸c thñ tôc hµnh chÝnh tr¸nh t×nh tr¹ng mÊt nhiÒu thêi gian g©y khã kh¨n cho du kh¸ch. §Æc biÖt cÇn ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc xuÊt nhËp c¶nh, qu¸ c¶nh ®èi víi ng­êi vµ hµnh lý cña kh¸ch du lÞch phï hîp kh¶ n¨ng qu¶n lý cña n­íc ta vµ th«ng lÖ quèc tÕ, c¶i tiÕn quy tr×nh, t¨ng c­êng trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i t¹i c¸c cöa khÈu quèc tÕ trong viÖc kiÓm tra ng­êi vµ hµnh lý, söa ®æi, bæ xung quy ®Þnh vÒ ®å gi¶ cæ, ®å thñ c«ng mü nghÖ d©n gian; më thªm c¸c dÞch vô thuËn tiÖn cho kh¸ch du lÞch nh­: ®æi tiÒn, thu trùc tiÕp ngo¹i tÖ, quÇy th«ng tin du lÞch… Nghiªn cøu vµ xóc tiÕn miÔn thÞ thùc víi c¸c n­íc ASEAN vµ mét sè n­íc lµ thÞ tr­êng träng ®iÓm kh¸c cã nhiÒu kh¸ch vµo ViÖt Nam du lÞch. Nghiªn cøu ¸p dông visa ®iÖn tö trong xu©t, nhËp c¶nh, ¸p dông c¸c h×nh thøc thanh to¸n hiÖn ®¹i. ViÖc söa ®æi vµ bæ sung chÝnh s¸ch lµ viÖc khã kh¨n song ®Ó ph¸t triÓn vµ héi nhËp chóng ta cÇn lµm ®Ó cã mét hµnh lang ph¸p lý th«ng tho¸ng nh­ng vÉn ph¶i ®¶m b¶o viÖc gi÷ g×n æn ®inh an ninh chÝnh trÞ, ph¸t triÓn bÒn v÷ng vÒ mäi mÆt. KÕt luËn Nh­ vËy nh÷ng néi dung ®· nghiªn cøu ë trªn cho phÐp chóng ta kÕt luËn r»ng ®Þnh h­íng “ph¸t triÓn du lÞch thËt sù trë thµnh mét ngµnh kinh tÕ mòi nhän” cña n­íc ta lµ hoµn toµn ®óng. Bëi nh÷ng lîi Ých mµ du lÞch mang l¹i vÒ mÆt kinh tÕ, x· héi, v¨n ho¸, m«i tr­êng…lµ kh«ng thÓ phñ nhËn. Bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu mµ ngµnh du lÞch ®· ®¹t ®­îc trong thêi gian qua th× du lÞch ViÖt Nam vÉn cßn nh÷ng h¹n chÕ vÒ nhiÒu mÆt. Song víi nhËn thøc ®óng ®¾n vÒ vai trß, vÞ trÝ, ®Æc ®iÓm, xu h­íng ph¸t triÓn cña du lÞch th× §¶ng vµ nhµ n­íc kh«ng ngõng ®­a ra nh÷ng chÝnh s¸ch ®Ó kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ. Ph¸t triÓn du lÞch sÏ kÐo theo sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh kh¸c vµ ng­îc l¹i. Nhê ®ã nÒn kinh tÕ n­íc ta míi cã thÓ ph¸t triÓn nhanh chãng, ®ñ søc héi nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi ®­a ®Êt n­íc trë thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp vao n¨m 2020 vµ trë thµnh mét n­íc cã ngµnh du lÞch ph¸t triÓn hµng ®Çu khu vùc.