Đề tài Phát triển nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp công nghiệp, hiện đại hóa nông thôn

r ng sang chi u sâu, coi tr ng và gia tăng nhanh ch t l ng c a ngu n nhân l c.ộ ề ọ ấ ượ ủ ồ ự Song Đ i h i X cũng nh các kỳ Đ i h i tr c ch a xác đ nh đó là khâu đ t phá.ạ ộ ư ạ ộ ướ ư ị ộ T i Đ i h i XI, Đ ng ta đã đ ra m c tiêu t ng quát: “đ n năm 2020 n c taạ ạ ộ ả ề ụ ổ ế ướ c b n tr thành n c công nghi p theo h ng hi n đ i; chính tr - xã h i n đ nh,ơ ả ở ướ ệ ướ ệ ạ ị ộ ổ ị dân ch , k c ng, đ ng thu n; đ i s ng v t ch t và tinh th n c a nhân dân đ củ ỷ ươ ồ ậ ờ ố ậ ấ ầ ủ ượ nâng lên rõ r t; đ c l p, ch quy n, th ng nh t và toàn v n lãnh th đ c gi v ng;ệ ộ ậ ủ ề ố ấ ẹ ổ ượ ữ ữ v th c a Vi t Nam trên tr ng qu c t ti p t c đ c nâng lên; t o ti n đ v ngị ế ủ ệ ườ ố ế ế ụ ượ ạ ề ề ữ ch c đ phát tri n cao h n trong giai đo n sau”ắ ể ể ơ ạ . Đ đ t đ c m c tiêu đó, ph i xác đ nh đúng nh ng khâu đ t phá - t c làể ạ ượ ụ ả ị ữ ộ ứ nh ng khâu tr ng y u c a s phát tri n, nh ng nh ng khâu này hi n l i là nh ngữ ọ ế ủ ự ể ư ữ ệ ạ ữ đi m ngh n đang c n tr , kìm hãm t c đ và hi u qu c a phát tri n, th m chí, n uể ẽ ả ở ố ộ ệ ả ủ ể ậ ế không đ c khai thông, gi i to nó s tri t tiêu m i đ ng l c c a phát tri n. Do v y,ượ ả ả ẽ ệ ọ ộ ự ủ ể ậ l a ch n đúng khâu đ t phá s t o ra nh ng ti n đ , nh ng đi u ki n và môi tr ngự ọ ộ ẽ ạ ữ ề ề ữ ề ệ ườ thu n l i đ gi i phóng m i ti m năng và khai thác có hi u qu các ngu n l c choậ ợ ể ả ọ ề ệ ả ồ ự phát tri n. Khi đã xác đ nh trúng nh ng khâu đ t phá, c n ph i u tiên đ u t th aể ị ữ ộ ầ ả ư ầ ư ỏ đáng đ t o ra m t s thay đ i m nh m , căn b n, t o đ ng l c to l n và là cú híchể ạ ộ ự ổ ạ ẽ ả ạ ộ ự ớ quan tr ng có ý nghĩa quy t đ nh trong vi c thúc đ y các lĩnh v c khác phát tri n vàọ ế ị ệ ẩ ự ể t o kh năng giành th ng l i cao. M t trong ba khâu đ t phá chi n l c mà Đ ng taạ ả ắ ợ ộ ộ ế ượ ả xác đ nh thì “Phát tri n nhanh ngu n nhân l c, nh t là ngu n nhân l c ch t l ngị ể ồ ự ấ ồ ự ấ ượ cao” đ c xem là khâu đ t phá th hai.ượ ộ ứ V n đ đ t ra là vì sao, phát tri n nhanh ngu n nhân l c, nh t là ngu n nhânấ ề ặ ể ồ ự ấ ồ l c ch t l ng cao l i đ c coi là khâu đ t phá ? Đi u này xu t phát t th c tr ngự ấ ượ ạ ượ ộ ề ấ ừ ự ạ ngu n nhân l c n c ta hi n nay và t yêu c u c a th i đ i m i v i nh ng đ i thayồ ự ướ ệ ừ ầ ủ ờ ạ ớ ớ ữ ổ to l n.ớ Tr c h t, xem xét th c tr ng ngu n nhân l c Vi t Nam cho th y, m c dùướ ế ự ạ ồ ự ệ ấ ặ sau 25 năm đ i m i v i nhi u n l c, ngu n nhân l c n c ta đã đ t nh ng thànhổ ớ ớ ề ỗ ự ồ ự ướ ạ ữ t u đáng k . Trình đ h c v n, trình đ chuyên môn k thu t, th l c c a con ng iự ể ộ ọ ấ ộ ỹ ậ ể ự ủ ườ Vi t Nam đã t ng b c đ c nâng lên. Nh ng so v i nhi u n c trong khu v c vàệ ừ ướ ượ ư ớ ề ướ ự so v i yêu c u c a quá trình đ y m nh công nghi p hóa, hi n đ i hóa g n v i phátớ ầ ủ ẩ ạ ệ ệ ạ ắ ớ tri n kinh t tri th c thì ch t l ng ngu n nhân l c c a n c ta còn r t th p kém vàể ế ứ ấ ượ ồ ự ủ ướ ấ ấ đang m c báo đ ng đáng lo ng iở ứ ộ ạ Ba là, đ t ra yêu c u ph i “g n k t ch t ch gi a phát tri n ngu n nhân l cặ ầ ả ắ ế ặ ẽ ữ ể ồ ự v i phát tri n và ng d ng khoa h c, công ngh ”ớ ể ứ ụ ọ ệ Trong đi u ki n khoa h c - công ngh và kinh t tri th c phát tri n nhanh chóngề ệ ọ ệ ế ứ ể nh hi n nay, nh ng n c có trình đ phát tri n th p v n có th t n d ng th i c ,ư ệ ữ ướ ộ ể ấ ẫ ể ậ ụ ờ ơ ng d ng nh ng thành t u c a khoa h c, công ngh hi n đ i đ v n lên tránh nguyứ ụ ữ ự ủ ọ ệ ệ ạ ể ươ c t t h u và t o ra s phát tri n nhanh, b n v ng. Song đi u đó ch tr thành hi nơ ụ ậ ạ ự ể ề ữ ề ỉ ở ệ th c n u có s g n k t ch t ch gi a đ u t gia tăng nhanh chóng ch t l ng ngu nự ế ự ắ ế ặ ẽ ữ ầ ư ấ ượ ồ nhân l c v i phát tri n và ng d ng khoa h c, công ngh m i, tiên ti n.ự ớ ể ứ ụ ọ ệ ớ ế Đ i v i Vi t Nam , m t n c có xu t phát đi m th p thì s g n k t này là yêuố ớ ệ ộ ướ ấ ể ấ ự ắ ế c u nghiêm ng t và càng ph i đ c coi tr ng, th m chí là v n đ s ng còn c a sầ ặ ả ượ ọ ậ ấ ề ố ủ ự nghi p đ i m i n c ta. Do v y, “g n k t ch t ch gi a phát tri n ngu n nhân l cệ ổ ớ ở ướ ậ ắ ế ặ ẽ ữ ể ồ ự v i phát tri n và ng d ng khoa h c, công ngh ” là m t n i dung m i th hi n tínhớ ể ứ ụ ọ ệ ộ ộ ớ ể ệ h ng đích c a Đ ng ta trong chi n l c phát tri n nhanh và b n v ng.ướ ủ ả ế ượ ể ề ữ 3) Tính t t y u khách quan phát tri n ngu n nhân l c ph c v côngấ ế ể ồ ự ụ ụ nghi p hóa và hi n đ i hóaệ ệ ạ 3.1 Khái quát th c tr ng ngu n nhân l c và phát tri n ngu n nhân l cự ạ ồ ự ể ồ ự ph c v vi c xây d ng và phát tri n nông nghi p nông thôn n c taụ ụ ệ ự ể ệ ướ a) S l ng (quy mô) ngu n nhân l c VN:ố ượ ồ ự VN là m t trong nh ng n c đông dân, dân s v i quy mô dân s đ ng th haiộ ữ ướ ố ớ ố ứ ứ Đông Nam Á và th 13 th gi i m t đ t n c có c c u dân s tr v i s ng iứ ế ớ ộ ấ ướ ơ ấ ố ẻ ớ ố ườ trong đ tu i 16-34 tu i chi m 60% trong t ng s 35.9 tri u ng i lao đ ng: ngu nộ ổ ổ ế ổ ố ệ ườ ộ ồ b sung hàng năm là 3% t c kho ng 1.24 tri u ng i và con s này ngày càng tăngổ ứ ả ệ ườ ố lên và c n t o thêm ch làm vi c m i cho s ng i lao đ ng tăng lên.ầ ạ ỗ ệ ớ ố ườ ộ Quy mô ngu n nhân l c qua đào t o c a VN và s d ng ngu n nhân l cồ ự ạ ủ ử ụ ồ ự này: VN tuy có ngu n lao đ ng d i dào nh ng l c l ng qua đào t o l i thi u, đó làồ ộ ồ ư ự ượ ạ ạ ế mâu thu n v quy mô c a ngu n nhân l c n c ta, chúng ta v a th a v a thi uẫ ề ủ ồ ự ướ ừ ừ ừ ế ngu n nhân l c. ồ ự Hi n nay cán b công ch c thu c các b ngành các c quan trung ng cóệ ộ ứ ộ ộ ở ơ ươ 129763 ng i, trong đó có 74% công ch c có trình đ đ i h c tr lên ườ ứ ộ ạ ọ ở b) Ch t l ng ngu n nhân l c VN:ấ ượ ồ ự Theo s li u đi u tra lao đ ng vi c làm t 1996-1999 thì đ i v i 35,866-ố ệ ề ộ ệ ừ ố ớ 37,784 tri u ng i lao đ ng trong c n c thì:ệ ườ ộ ả ướ Năm S ng i lao đ ng ch a bi t ch (đvố ườ ộ ư ế ữ %) 1996 5.75% 1997 5.1% 1998 3.84% 1999 4.1% Nhìn chung trình đ văn hóa c a ng i lao đ ng đã khá h n sau 10 năm sộ ủ ườ ộ ơ ố ng i bi t ch nâng lên 84% năm 1998 lên 96% năm 1999.ườ ế ữ Qua đi u tra cho th y l c l ng lao đ ng không có trình đ chuyên mônề ấ ự ượ ộ ộ gi m d n th hi n qua b ng :ả ầ ể ệ ả Năm L c l ng lao đ ng không có trình đ /t ng s laoự ượ ộ ộ ổ ố đ ng (đv%)ộ 1996 87.69% 1997 87.71% 1998 86.69% 1999 86.13% 2000 80-82% Tuy nhiên m t s vùng t l lao đ ng không có trình đ còn cao nh vùngở ộ ố ỷ ệ ộ ộ ư tây b c 92.36% vùng đ ng b ng sông c u long là 91.7%ắ ồ ằ ử V trí l c và th l c ề ự ể ự Ng i VN có tính c n cù thông minh ham h c h i c u ti n b có ý trí và tinhườ ầ ọ ỏ ầ ế ộ th n t l c t c ng dân t c phát tri n khá v th l c và trí l c, có tính c đ ng caoầ ự ự ự ườ ộ ể ề ể ự ự ơ ộ có th ti p thu nhanh khoa h c công ngh tiên ti n hi n đ i.ể ế ọ ệ ế ệ ạ Theo nhà xu t b n th ng kê Hà N i thì các ch s c a VN luôn m c th pấ ả ố ộ ỉ ố ủ ở ứ ấ so v i khu v c nh ng ch tiêu liên quan nh h ng tr c ti p đ n s phát tri n thớ ự ư ỉ ả ưở ự ế ế ự ể ể ch t th l c c a ng i lao đ ng VN cũng r t th p đi u đó lý gi i m t ph n h n chấ ể ự ủ ườ ộ ấ ấ ề ả ộ ầ ạ ế v trí l c c a ng i lao đ ng VN.ề ự ủ ườ ộ Kh năng t duy c a ng i lao đ ng VN:ả ư ủ ườ ộ Ngu n nhân l c VN v i m c xu t phát đi m th p, t n n kinh t nôngồ ự ớ ứ ấ ể ấ ừ ề ế nghi p phong cách t duy còn mang n ng tính ch t s n xu t nh , th công, l c h u.ệ ư ặ ấ ả ấ ỏ ủ ạ ậ Hi n nay công ngh VN m c trung bình kém trong các ngành công nghi pệ ệ ở ứ ệ h th ng máy móc l c h u vì v y năng xu t lao đ ng công nghi p ch đ t 30% soệ ố ạ ậ ậ ấ ộ ệ ỉ ạ v i th gi i. S cán b khoa h c thu c ngành kĩ thu t liên quan đ n công nghớ ế ớ ố ộ ọ ộ ậ ế ệ chi m 11% t ng s cán b trong c ch kinh t cũ nên kinh nghi m năng l c sángế ổ ố ộ ơ ế ế ệ ự t o th c ti n, kh năng sáng t o công ngh y u.ạ ự ễ ả ạ ệ ế S l c h u, non y u v trình đ c a ngu n nhân l c VN so v i nhân l cự ạ ậ ế ề ộ ủ ồ ự ớ ự trong khu v c và trên th gi iự ế ớ Trình đ lao đ ng n c ta v a y u v a thi u v a b t h p lí v c c u đàoộ ộ ướ ừ ế ừ ế ừ ấ ợ ề ơ ấ t o v a phân b không đ ng đ u gi a các ngành, các vùng, các thành ph n kinh t .ạ ừ ố ồ ề ữ ầ ế Trình đ non kém v khoa h c công ngh , tác phong lao đ ng k lu t, s thi u hi uộ ề ọ ệ ộ ỉ ậ ự ế ể bi t v kinh t th tr ng, tính t ch u trách nhi m cá nhân th p nh h ng đ nế ề ế ị ườ ừ ị ệ ấ ả ưở ế c nh tranh c a ngu n nhân l c VN khi hòa nh p vào th tr ng nhân l c tiên ti n c aạ ủ ồ ự ậ ị ườ ự ế ủ th gi i.ế ớ c) C c u đào t o ngu n nhân l c n c ta:ơ ấ ạ ồ ự ướ C u trúc đào t o ngu n nhân l c n c ta không h p lí c v c c u laoấ ạ ồ ự ướ ợ ả ề ơ ấ đ ng và c c u đ u t ngân sách gi a các b c h c. Trong các năm 1990-1992 ngânộ ơ ấ ầ ư ữ ậ ọ sách dành cho giáo d c ch chi m 10-11% so v i t ng ngân sách nhà n c so v i khuụ ỉ ế ớ ổ ướ ớ v c thì đ u t này c a chúng ta còn kém xa ự ầ ư ủ d) Phân b ngu n nhân l cổ ồ ự - Theo ngành - Theo khu v cự e) L i th và thách th c c a n c ta ợ ế ứ ủ ướ L i th ngu n nhân l c n c taợ ế ồ ự ướ Dân s đông ngu n nhân l c d i dào đ c bi t là ngu n lao đ ng tr nhóm cóố ồ ự ồ ặ ệ ồ ộ ẻ u th v s c kh e, năng đ ng sáng t o. Đ ng l i đ i m i c a Đ ng đã m ra khư ế ề ứ ỏ ộ ạ ườ ố ổ ớ ủ ả ở ả năng phát tri n đa ph n, đa d ng hóa vi c làm, thu hút đ c nhi u lao đ ng s d ngể ầ ạ ệ ượ ề ộ ử ụ t t h n ngu n năng l c ngu n nhân l c. Qu n lí ngu n nhân l c càng ngày đ cố ơ ồ ự ồ ự ả ồ ự ượ quan tâm h n.ơ Nh ng khó khăn và thách th c trong t ng laiữ ứ ươ N n kinh t th gi i đang chuy n d n sang n n kinh t tri th c và n c taề ế ế ớ ể ầ ề ế ứ ướ cũng ph i có m t s thay đ i đ phù h p. Ngu n nhân l c trong t ng lai s ph iả ộ ố ổ ể ợ ồ ự ươ ẽ ả đ c coi tr ng v t duy sáng t o năng l c t h c h i và c n đ c đào t o kĩ năngượ ọ ề ư ạ ự ự ọ ỏ ầ ượ ạ thành th o linh ho t v công ngh m i v qu n lí m ng...ạ ạ ề ệ ớ ề ả ạ T c đ tăng lao đ ng còn m c cao nên c n gi i quy t vi c làm m i choố ộ ộ ở ứ ầ ả ế ệ ớ nh ng lao đ ng tăng thêm.ữ ộ Chính sách c a nhà n c còn thi u đ ng b , nh t là chính sách thu , đ t đaiủ ướ ế ồ ộ ấ ế ấ tín d ng…ch a khuy n khích và t o ra đ ng l c đ y m nh đ u t trong n c đụ ư ế ạ ộ ự ẩ ạ ầ ư ướ ể phát tri n s n xu t…ể ả ấ 3.2 Yêu c u công nghi p hóa - hi n đ i hóa nông nghi p nông thôn vàầ ệ ệ ạ ệ nh ng v n đ đ t ra phát tri n ngu n nhân l cữ ấ ề ặ ể ồ ự * Thành t u công nghi p hóa, hi n đ i hóa nông nghi p, nông thôn c a Vi tự ệ ệ ạ ệ ủ ệ Nam trong 15 năm qua. Th c hi n đ ng l i đ i m i, CNH - HĐH nông nghi p, nông thôn, h n m iự ệ ườ ố ổ ớ ệ ơ ườ năm qua nông nghi p nông thôn n c ta đã có b c phát tri n m i đ t đ c nh ngệ ướ ướ ể ớ ạ ượ ữ thành t u to l n:ự ớ M t làộ , n n nông nghi p n c ta c b n đã chuy n sang s n xu t hàng hóa,ề ệ ướ ơ ả ể ả ấ phát tri n t ng đ i toàn di n, tăng tr ng khá:ể ươ ố ệ ưở - Nhìn t ng th nông nghi p n c ta không còn là n n nông nghi p t cung tổ ể ệ ướ ề ệ ự ự c p, thi u l ng th c tri n miên, mà là n n nông nghi p có t su t hàng hóa ngàyấ ế ươ ự ề ề ệ ỷ ấ càng cao (lúa g o 56%, cà phê 98%, cao su 85%, chè 60%...); giá tr kim ng ch xu tạ ị ạ ấ kh u ngày càng l n, nhi u m t hàng xu t kh u có th ph n trong khu v c và trên thẩ ớ ề ặ ấ ẩ ị ầ ự ế gi i nh g o, cà phê...ớ ư ạ - Đã hình thành nhi u vùng s n xu t hàng hóa t p trung g n v i công nghi pề ả ấ ậ ắ ớ ệ ch bi n: lúa g o đ ng b ng Sông C u Long, mía đ ng mi n trung, chè trungế ế ạ ở ồ ằ ử ườ ở ề ở du, cà phê Tây Nguyên.....ở - Tính ch t s n xu t hàng hóa còn đ c th hi n c c u s n xu t ngày càngấ ả ấ ượ ể ệ ở ơ ấ ả ấ phát tri n đa d ng, chuy n d ch theo h ng tăng nhanh t tr ng các ngành côngể ạ ể ị ướ ỷ ọ nghi p, d ch v ; quy mô s n xu t ngày càng t p trung, ng i s n xu t ngày càngệ ị ụ ả ấ ậ ườ ả ấ quan tâm đ n nhu c u th tr ng.ế ầ ị ườ - Nh p đ tăng tr ng khá, bình quân 5,2%/ năm.ị ộ ưở Tuy nhiên v n còn m t s vùng nh t là vùng sâu, vùng xa, vùng dân t cẫ ộ ố ấ ộ thi u s phát tri n s n xu t hàng hóa ch m, s n xu t còn mang tính t cung t c p.ể ố ể ả ấ ậ ả ấ ự ự ấ Hai là, công nghi p, ngành ngh và d ch v nông thôn b c đ u đ cệ ề ị ụ ở ướ ầ ượ ph c h i và phát tri n; k t c u h t ng kinh t - xã h i đ c quan tâm đ u t xâyụ ồ ể ế ấ ạ ầ ế ộ ượ ầ ư d ng; môi tr ng sinh thái và đ i s ng nông dân h u h t các cùng đ c c iự ườ ờ ố ở ầ ế ở ượ ả thi n rõ r t.ệ ệ - Hi n nay c n c có 27% s h nông dân v a s n xu t nông nghi p v aệ ả ướ ố ộ ừ ả ấ ệ ừ làm ngành ngh phi nông nghi p; 13% s h chuyên kinh doanh ngành ngh .......ề ệ ố ộ ề - Hi n có hàng trăm c s công nghi p, đ c xây d ng trên đ a bàn nông thônệ ơ ở ệ ượ ự ị trong đó ch bi n nông, lâm, th y s n chi m 32,5%; s n xu t v t li u xây d ngế ế ủ ả ế ả ấ ậ ệ ự 30.9%; các c s công nghi p nh 15%; đi n - c khí 12,8%.....ơ ở ệ ẹ ệ ơ - Nhi u lo i hình d ch v nông thôn phát tri n nhanh nh d ch v th ngề ạ ị ụ ở ể ư ị ụ ươ m i, tài chính, k thu t nông nghi p, d ch v thông tin, văn hóa....ạ ỹ ậ ệ ị ụ - K t c u h t ng kinh t - xã h i nông thôn đ c tăng c ng góp ph n thúcế ấ ạ ầ ế ộ ượ ườ ầ đ y s n xu t phát tri n và nâng cao đ i s ng cho dân c nông thôn.ẩ ả ấ ể ờ ố ư Ba là, quan h s n xu t t ng b c đ i m i phù h p v i yêu c u phát tri nệ ả ấ ừ ướ ổ ớ ợ ớ ầ ể n n nông nghi p hàng hóa: h th ng chính tr c s đ c tăng c ng, dân chề ệ ệ ố ị ở ơ ở ượ ườ ủ đ c phát huy t t h n, an ninh - chính tr , tr t t an toàn xã h i nông thôn đ cượ ố ơ ị ậ ự ộ ở ượ đ m b o.ả ả Vai trò c a kinh t h đ c phát huy, ngày càng có nhi u h làm ăn gi i.ủ ế ộ ượ ề ộ ỏ Hình thành các mô hình kinh t t p th ki u m i.ế ậ ể ể ớ H th ng chính tr c s đ c tăng c ng, dân ch nông thôn đ c phátệ ố ị ở ơ ở ượ ườ ủ ở ượ huy t t h n, an ninh chính tr tr t t an toàn xã h i đ c đ m b o; môi tr ng sinhố ơ ị ậ ự ộ ượ ả ả ườ thái đ c c i thi n m t b c.ượ ả ệ ộ ướ Nh ng thành t u trên m t tr n nông nghi p nông thôn đã góp ph n r t quanữ ự ặ ậ ệ ầ ấ tr ng vào s n đ nh và phát tri n kinh t - xã h i, t o ti n đ đ y m nh s nghi pọ ự ổ ị ể ế ộ ạ ề ề ẩ ạ ự ệ CNH - HĐH đ t n c.ấ ướ 2.Tính t t y u khách quan ph i th c hi n CNH - HĐH nông nghi p nôngấ ế ả ự ệ ệ thôn a. Vì sao ph i th c hi n công nghi p hoá, hi n đ i hoá nông nghi p nôngả ự ệ ệ ệ ạ ệ thôn? Xu t phát t n n kinh t n c ta là m t n n kinh t nông nghi p ph bi nấ ừ ề ế ướ ộ ề ế ệ ổ ế s n xu t nh , l c h u và đang trình đ th p, đó là c s v t ch t, k thu t còn l cả ấ ỏ ạ ậ ở ộ ấ ơ ở ậ ấ ỹ ậ ạ h u, lao đ ng xã h i đ i b ph n t p trung trong nông nghi p, s n xu t nông nghi pậ ộ ộ ạ ộ ậ ậ ệ ả ấ ệ còn mang n ng tính t c p, t túc và thu nh p c a nông dân th p, đ i s ng m i m tặ ự ấ ự ậ ủ ấ ờ ố ọ ặ c a h còn h t s c khó khăn. Trong khi đó đ n nay nhi u n c trên th gi i đã cóủ ọ ế ứ ế ề ướ ế ớ n n nông nghi p phát tri n trình đ cao, m i ho t đ ng s n xu t nông nghi p đãề ệ ể ở ộ ọ ạ ộ ả ấ ệ đ c c gi i hoá, đi n khí hoá, thu l i hoá, hoá h c hoá. Nh đó năng su t ru ngượ ơ ớ ệ ỷ ợ ọ ờ ấ ộ đ t, năng xu t lao đ ng c a h đ t r t cao, t o s phân công lao đ ng sâu s c trongấ ấ ộ ủ ọ ạ ấ ạ ự ộ ắ nông nghi p và toàn b n n kinh t qu c dân.ệ ộ ề ế ố M t khác do yêu c u v phát tri n kinh t xã h i c a đ t n c, nhu c u vặ ầ ề ể ế ộ ủ ấ ướ ầ ề nâng cao đ i s ng con ng i đó là xã h i càng phát tri n, đ i s ng con ng i càngờ ố ườ ộ ể ờ ố ườ đ c nâng cao thì nhu c u c a con ng i v l ng th c và th c ph m cũng ngàyượ ầ ủ ườ ề ươ ự ự ẩ càng tăng c v s l ng, ch t l ng và ch ng lo i. Nh v y ch có m t n n nôngả ề ố ượ ấ ượ ủ ạ ư ậ ỉ ộ ề nghi p phát tri n trình đ cao m i hy v ng đáp ng đ c nhu c u tăng lên th ngệ ể ở ộ ớ ọ ứ ượ ầ ườ xuyên đó. Xu th toàn c u hoá n n kinh t , tr c h t là quá trình qu c t hoá, khu v cế ầ ề ế ướ ế ố ế ự hoá các quan h kinh t th gi i, các ho t đ ng s n xu t th ng m i, trao đ i thôngệ ế ế ớ ạ ộ ả ấ ươ ạ ổ tin khoa h c k thu t, chuy n giao công ngh ... bu c chúng ta ph i đ y nhanh vi cọ ỹ ậ ể ệ ộ ả ẩ ệ th c hi n công nghi p hoá, hi n đ i hoá nông nghi p nông thôn đ chúng ta có thự ệ ệ ệ ạ ệ ể ể t n d ng v n, khoa h c, k thu t kinh nghi m qu n lý n c ngoài vào trong hoànậ ụ ố ọ ỹ ậ ệ ả ướ c nh th c ti n v n d ng vào quá trình công nghi p hoá, hi n đ i hoá n c ta nh mả ự ễ ậ ụ ệ ệ ạ ướ ằ đ tránh nguy c t t h u v kinh t , r i vào tình tr ng "bãi rác công nghi p" c a thể ơ ụ ậ ề ế ơ ạ ệ ủ ế gi i, d n đ n cu c s ng đói nghèo, l thu c kinh t n c ngoài...v.v.ớ ẫ ế ộ ố ệ ộ ế ướ Nh v y đ ng tr c nh ng yêu c u đ i m i đang di n ra tr c m t ta c nư ậ ứ ướ ữ ầ ổ ớ ễ ướ ắ ầ kh ng đ nh trong b i c nh qu c t hi n nay, công nghi p hoá, hi n đ i hoá là xuẳ ị ố ả ố ế ệ ệ ệ ạ h ng phát tri n chung c a th gi i. trình đ công nghi p hoá hi n đ i hoá bi uướ ể ủ ế ớ ộ ệ ệ ạ ể hi n trình đ phát tri n c a xã h i. Vì v y công nghi p hoá, hi n đ i hoá nói chungệ ộ ể ủ ộ ậ ệ ệ ạ và công nghi p hoá, hi n đ i hoá nông nghi p nông thôn nói riêng là con đ ng đúngệ ệ ạ ệ ườ đ n mà đ ng ta đã l a ch n trong quá trình đi lên ch nghĩa xã h i c a mình, nó làắ ả ự ọ ủ ộ ủ "nhi m v trung tâm xuyên su t th i kỳ quá đ lên ch nghĩa xã h i", nó là conệ ụ ố ờ ộ ủ ộ đ ng t t y u đ đ a n c ta thoát kh i nghèo nàn, l c h u và "nguy c t t h u" xãườ ấ ế ể ư ướ ỏ ạ ậ ơ ụ ậ h n so v i các n c trong khu v c.ơ ớ ướ ự b. C n làm gì đ th c hi n t t công nghi p hoá, hi n đ i hoá nông nghi pầ ể ự ệ ố ệ ệ ạ ệ nông thôn? Công nghi p hoá, hi n đ i hoá nông nghi p nông thôn là m t quá trình lâu dàiệ ệ ạ ệ ộ c n đ c ti n hành theo cách tu n t , không th nóng v i, không th tuỳ ti n. Đầ ượ ế ầ ự ể ộ ể ệ ể th c hi n đ c quá trình này c n có và th c hi n t t nh ng ch ng trình m c tiêu,ự ệ ượ ầ ự ệ ố ữ ươ ụ gi i quy t t ng v n đ có liên quan sau:ả ế ừ ấ ề Tr c tiên, đó là nh ng ch ng trình v i m c tiêu c th là th c hi n côngướ ữ ươ ớ ụ ụ ể ự ệ nghi p hoá, hi n đ i hoá m t cách có tr ng đi m m t s vùng. Tinh th n chung làệ ệ ạ ộ ọ ể ở ộ ố ầ vi c th c hi n công nghi p hoá, hi n đ i hoá m i vùng tr c h t ph i do dân cệ ự ệ ệ ệ ạ ở ỗ ướ ế ả ư các vùng đó ch đ ng th c hi n theo h ng c a nhà n c. Nhà n c có th h trủ ộ ự ệ ướ ủ ướ ướ ể ỗ ợ nh ng không làm thay, và cũng ch h tr trên c s năng l c n i sinh c a m i vùng.ư ỉ ỗ ợ ơ ở ự ộ ủ ỗ Các đ a ph ng, dù là vùng tr ng đi m, cũng không th trông ch vào ngu n tài trị ươ ọ ể ể ờ ồ ợ c a nhà n c, không th c g ng "xin" c a nhà n c càng nhi u càng t t nh tr củ ướ ể ố ắ ủ ướ ề ố ư ướ kia. H n n a, các kho n h tr c a nhà n c cũng ph i đ c tính toán, quy t đ nhơ ữ ả ỗ ợ ủ ướ ả ượ ế ị trên c s hi u qu c th , rõ ràng cu i cùng c a m i d án. Nh v y, các d ánơ ở ệ ả ụ ể ố ủ ỗ ự ư ậ ự th c hi n công nghi p hoá, hi n đ i hoá không th không g n v i l i ích c a cácự ệ ệ ệ ạ ể ắ ớ ợ ủ ch th có liên quan t i vi c th c hi n nó. Tuy nhiên công nghi p hoá, hi n đ i hoáủ ể ớ ệ ự ệ ệ ệ ạ nông nghi p nông thôn không ch là s nghi p c a riêng dân c nông thôn và nhàệ ỉ ự ệ ủ ư n c, mà m i ngành đ u có trách nhi m nh n th c rõ s c n thi t c a nó đ có cácướ ỗ ề ệ ậ ứ ự ầ ế ủ ể ch ng trình hành đ ng c th , thích h p. H c n nh n th c rõ r ng tham gia th cươ ộ ụ ể ợ ọ ầ ậ ứ ằ ự hi n công nghi p hoá, hi n đ i hoá nông nghi p nông thôn không ph i là đ "giúpệ ệ ệ ạ ệ ả ể nông thôn phát tri n" mà cũng chính là vì l i ích c a h . Ch ng trình ph c v côngể ợ ủ ọ ươ ụ ụ nghi p hoá nông nghi p nông thôn c a m i ngành, m i đ n v ph i phù h p v i khệ ệ ủ ỗ ỗ ơ ị ả ợ ớ ả năng c a ngành, đ n v , ph i ph c v nh ng nhu c u c th c a nông nghi p vàủ ơ ị ả ụ ụ ữ ầ ụ ể ủ ệ nông thôn, đ ng th i c g ng có nh ng đ a ch áp d ng thu h ng c th . Ch ngồ ờ ố ắ ữ ị ỉ ụ ưở ụ ể ẳ h n, các vi n nghiên c u, thi t k và s n xu t đ a ra các thi t b ph c v nôngạ ệ ứ ế ế ả ấ ư ế ị ụ ụ nghi p (làm đ t, chăm sóc hoa màu, thu ho ch, b o qu n, ch bi n nông s n). Cácệ ấ ạ ả ả ế ế ả c quan nghiên c u, chuy n giao công ngh có th nghiên c u, ng d ng, gi i thi u,ơ ứ ể ệ ể ứ ứ ụ ớ ệ chuy n giao các công ngh m i, k c công ngh sinh h c, cây con, công ngh chể ệ ớ ể ả ệ ọ ệ ế bi n, b o qu n nông s n... và th c hi n các d ch v k thu t - công ngh ph c vế ả ả ả ự ệ ị ụ ỹ ậ ệ ụ ụ nông thôn. Các c s đào t o các c p cũng có th tham gia vào quá trình này v aơ ở ạ ấ ể ừ b ng cách đào t o ngu n nhân l c thích h p cho công nghi p hoá, hi n đ i hoá nôngằ ạ ồ ự ợ ệ ệ ạ nghi p nông thôn v a ho t đ ng nh m t c s t v n, ph bi n ki n th c v cácệ ừ ạ ộ ư ộ ơ ở ư ấ ổ ế ế ứ ề lĩnh v c có liên quan t i công nghi p hoá, hi n đ i hoá thu c chuyên ngành c aự ớ ệ ệ ạ ộ ủ mình... Nhà n c, v i ch c năng đi u ph i các ho t đ ng c a toàn xã h i, c n tăngướ ớ ứ ề ố ạ ộ ủ ộ ầ c ng h n n a các ho t đ ng riêng r c a các ngành, các đ a ph ng, bi n cácườ ơ ữ ạ ộ ẽ ủ ị ươ ế ch ng trình m c tiêu riêng r thành ch ng trình m c tiêu liên ngành, đ ng b ,ươ ụ ẽ ươ ụ ồ ộ h ng t i nh ng k t qu thi t th c cu i cùng, có kh năng gi i quy t v n đ m tướ ớ ữ ế ả ế ự ố ả ả ế ấ ề ộ cách b n v ng, tránh s m t cân đ i không c n thi t. Ch ng h n trong th i gian qua,ề ữ ự ấ ố ầ ế ẳ ạ ờ khi đ a máy móc vào nông nghi p, v n đ t o vi c làm ch a đ c gi i quy t t t,ư ệ ấ ề ạ ệ ư ượ ả ế ố d n đ n khó khăn trong vi c duy trì các ho t đ ng đó. Ho c khi đã t m gi i quy tẫ ế ệ ạ ộ ặ ạ ả ế đ c v n đ vi c làm, các lo i máy móc l i ch a đ c thi t k m t cách thích h p;ượ ấ ề ệ ạ ạ ư ượ ế ế ộ ợ trong khi ru ng đ t b chia ngày càng nh , các lo i máy nông nghi p (làm đ t, b mộ ấ ị ỏ ạ ệ ấ ơ n c) l i ch a đ c thi t k thích h p. T ng t , khi v n đ ng nông dân tr ng cácướ ạ ư ựơ ế ế ợ ươ ự ậ ộ ồ lo i cây chuyên canh, công nghi p ch bi n l i ch a đ c xây d ng k p th i, d nạ ệ ế ế ạ ư ượ ự ị ờ ẫ đ n s thua thi t ho c kinh doanh kém hi u qu (ví d các vùng tr ng d a, v i,ế ự ệ ặ ệ ả ụ ồ ư ả m n... mà chúng ta đã th y đ c p nhi u trên báo). Ng c l i, có n i ch đ ng xâyậ ấ ề ậ ề ượ ạ ơ ủ ộ d ng tr c các c s ch bi n thì ho c nguyên li u không đ , ho c nguyên li uự ướ ơ ở ế ế ặ ệ ủ ặ ệ không đ ng nh t, ho c không đáp ng nhu c u v ch t l ng... làm chúng khôngồ ấ ặ ứ ầ ề ấ ượ ho t đ ng đ c.ạ ộ ượ Nói tóm l i, công nghi p hoá, hi n đ i hoá nông nghi p nông thôn là nhi m vạ ệ ệ ạ ệ ệ ụ to l n, c p bách lâu dài và gian khó. Vi c th c hi n nó đòi h i nh ng n l c chungớ ấ ệ ự ệ ỏ ữ ỗ ự c a toàn xã h i. S nghi p này đòi h i chúng ta ph i có b c đi, bi n pháp và chínhủ ộ ự ệ ỏ ả ướ ệ sách h p lý đ th c hi n.ợ ể ự ệ Nh ng v n đ đ t ra đ phát tri n ngu n nhân l c ữ ấ ề ặ ể ể ồ ự Nhìn nh n l i v n đ phát tri n ngu n nhân l cậ ạ ấ ề ể ồ ự Xây d ng đ c con ng i nh th nào thì s hình thành m t qu c gia và xãự ượ ườ ư ế ẽ ộ ố t c nh th . M t khác, con ng i t giác th ng là y u t quy t đ nh nh t thay đ iắ ư ế ặ ườ ự ườ ế ố ế ị ấ ổ xã h i và qu c gia nó đang s ng. S h ng vong, th nh suy c a m t qu c gia g n li nộ ố ố ự ư ị ủ ộ ố ắ ề v i nh ng đi u mang tính nguyên lý này. Văn minh nhân lo i n c thang toàn c uớ ữ ề ạ ở ấ ầ hóa ngày nay khi n cho vi c làm ch nh ng đi u mang tính nguyên lý này càng trế ệ ủ ữ ề ở thành đòi h i s ng còn c a m i qu c gia và m i công dân c a nó.ỏ ố ủ ỗ ố ỗ ủ Vì l v a trình bày, phát tri n ngu n nhân l c v th c ch t là ngày càng ph iẽ ừ ể ồ ự ề ự ấ ả làm t t h n vi c gi i phóng con ng i. Đòi h i này cùng m t lúc đ t ra hai yêu c u:ố ơ ệ ả ườ ỏ ộ ặ ầ Ph i t p trung trí tu và ngu n l c cho phát tri n ngu n nhân l c, m t khác ph iả ậ ệ ồ ự ể ồ ự ặ ả đ ng th i th ng xuyên c i thi n và đ i m i môi tr ng kinh t , chính tr , văn hóa,ồ ờ ườ ả ệ ổ ớ ườ ế ị xã h i, gìn gi môi tr ng t nhiên c a qu c gia.ộ ữ ườ ự ủ ố V n đ l n nh t đ t ra cho n c ta không ph i là cái nghèo, suy nghĩ nh v yấ ề ớ ấ ặ ướ ả ư ậ s không tìm đ c l i ra. V n đ l n nh t là nh ng thi u sót trong cách nhìn v giáoẽ ượ ố ấ ề ớ ấ ữ ế ề d c và đào t o, là s ph n đ u ch a đúng t m c a các c quan và cá nhân có tráchụ ạ ự ấ ầ ư ầ ủ ơ nhi m; do đó ch a phát huy đ c t t c trí tu và ngu n l c đ t n c có trong tayệ ư ượ ấ ả ệ ồ ự ấ ướ cho phát tri n ngu n nhân l c nh m t u tiên qu c gia hàng đ u – đi u này baoể ồ ự ư ộ ư ố ầ ề g m c ý chí xây d ng m t th ch chính tr và đ i s ng kinh t - xã h i – văn hóaồ ả ự ộ ế ế ị ờ ố ế ộ h ng vào phát huy nh ng giá tr chân chính c a con ng i, tr c h t là phát huy tướ ữ ị ủ ườ ướ ế ự do và ngh l c sáng t o c a nó. V n đ còn là thi u ý th c k th a, phát huy nh ngị ự ạ ủ ấ ề ế ứ ế ừ ữ thành t u đ t n c đã giành đ c, là ch a khai thác đ c m t cách sáng t o nh ngự ấ ướ ượ ư ượ ộ ạ ữ thành t u c a văn minh nhân lo i (v n đ t n d ng l i th n c đi sau).ự ủ ạ ấ ề ậ ụ ợ ế ướ Vì th ph i đ t v n đ phát tri n con ng i và ngu n nhân l c trong m t cáchế ả ặ ấ ề ể ườ ồ ự ộ nhìn toàn di n.ệ Ngày nay không th quan ni m đ n thu n ngu n nhân l c là l c l ng laoể ệ ơ ầ ồ ự ự ượ đ ng v i nghĩa đ n gi n là nh ng ng i làm công ăn l ng, nh ng ng i nông dân ítộ ớ ơ ả ữ ườ ươ ữ ườ có đi u ki n h c hành...ề ệ ọ Cu c s ng ngày nay đòi h i ph i nhìn nh n ngu n nhân l c bao g m t t cộ ố ỏ ả ậ ồ ự ồ ấ ả m i ng i thu c m i t ng l p xã h i và ngh nghi p khác nhau, m i đ a v xã h i tọ ườ ộ ọ ầ ớ ộ ề ệ ọ ị ị ộ ừ th p nh t đ n cao nh t -ấ ấ ế ấ k t ng i làm ngh lao đ ng đ n gi n nh t, nông dân,ể ừ ườ ề ộ ơ ả ấ công nhân, ng i làm công vi c chuyên môn, ng i làm khoa h c, ng i làm nhi mườ ệ ườ ọ ườ ệ v qu n lý, nhà kinh doanh, ng i ch doanh nghi p, gi i ngh s , ng i ho chụ ả ườ ủ ệ ớ ệ ỹ ườ ạ đ nh chính sách, qu n lý đ t n c... T t c đ u n m trong t ng th c a c ng đ ngị ả ấ ướ ấ ả ề ằ ổ ể ủ ộ ồ xã h i, t ng ng i đ u ph i đ c đào t o, phát tri n và có đi u ki n đ t phátộ ừ ườ ề ả ượ ạ ể ề ệ ể ự tri n. Ph i làm t t c m i vi c đ t ng ng i tìm đ c ch đ ng và đ ng đúng chể ả ấ ả ọ ệ ể ừ ườ ượ ỗ ứ ứ ỗ c a mình, ch u s sàng l c t t y u c a cu c s ng.ủ ị ự ọ ấ ế ủ ộ ố Th hình dung, b t k m t b ph n, m t t ng l p hay m t gi i nào đó, th mử ấ ể ộ ộ ậ ộ ầ ớ ộ ớ ậ chí m t cá nhân riêng l nào đó có nh h ng trong ngu n nhân l c này y u kém hayộ ẻ ả ưở ồ ự ế b nh ho n, s có h qu gì?ệ ạ ẽ ệ ả Ví dụ: Ngu n nhân l c c n c ta làm sao phát huy h tồ ự ả ướ ế m c trong tình hình m t b ph n c a nó, c th đây là đ i ngũ trong b máy qu nứ ộ ộ ậ ủ ụ ể ở ộ ộ ả lý đ t n c – m t b ph n quan tr ng c a ngu n nhân l c - đ cho năm 2005 n cấ ướ ộ ộ ậ ọ ủ ồ ự ể ướ ta x p h ng th 107 v n n tham nhũng, năm 2006 th 111 và năm 2007 th 123ế ạ ứ ề ạ ứ ứ (tham kh o báo cáo hàng năm c a Transparency International), nhi u doanh nghi pả ủ ề ệ hàng năm ph i dùng t i kho ng 900 gi làm vi c năm riêng cho m t vi c n p thuả ớ ả ờ ệ ộ ệ ộ ế cho nhà n c, vv... Trình đ k tr c a đ i ngũ cán b trong b máy công quy n cònướ ộ ỹ ị ủ ộ ộ ộ ề th p, nên công vi c ùn t c nhi u và gây nhi u lãng phí; ch này ch kia còn nh ngấ ệ ắ ề ề ỗ ỗ ữ Bùi Ti n Dũng đ các lo i... Trong tình hình nh th , gi th có đ c m t đ án 112ế ủ ạ ư ế ả ử ượ ộ ề t i tân hi n đ i nh t th gi i cũng không thay đ i đ c bao nhiêu….ố ệ ạ ấ ế ớ ổ ượ Th c ra ph i nói: Đào t o và phát tri n ngu n nhân l c trong b máy côngự ả ạ ể ồ ự ộ quy n hi n nay ph i đ t thành m t u tiên n u không cao h n thì ít nh t cũng khôngề ệ ả ặ ộ ư ế ơ ấ kém gì nh ng u tiên khác dành cho nh ng b ph n khác trong l c l ng lao đ ngữ ư ữ ộ ậ ự ượ ộ c a c n c. Đã có không ít ti ng nói trên báo chí và trong d lu n xã h i đòi h iủ ả ướ ế ư ậ ộ ỏ ph i nâng cao “quan trí”, nâng cao năng l c k tr , nâng cao ý th c công b c c a đ iả ự ỹ ị ứ ộ ủ ộ ngũ cán b viên ch c ăn l ng nhà n c. Ng i ta hay nói nhi u đ n ý th c th pộ ứ ươ ướ ườ ề ế ứ ấ kém c a ng i nông dân, ng i công nhân – ví d tình tr ng ăn c p v t li u côngủ ườ ườ ụ ạ ắ ậ ệ ở trình nhà máy l c d u Dung Qu t… Song hi n t ng đáng lo l ng h n l i là cu cọ ầ ấ ệ ượ ắ ơ ạ ộ s ng có không bi t bao nhiêu ví d v tác trách, v v n d ng hay thi hành sai lu tố ế ụ ề ề ậ ụ ậ pháp và nh ng chính sách đúng đ nữ ắ ·. Rõ ràng có làm t t đ c vi c đ i m i đ i ngũố ượ ệ ổ ớ ộ cán b trong b máy công quy n, nhi u vi c khác m i hy v ng làm t t đ c, m iộ ộ ề ề ệ ớ ọ ố ượ ọ ng i khác m i có đi u ki n phát huy đ c mình. Đ y là ch a nói đ n nh ng chườ ớ ề ệ ượ ấ ư ế ữ ủ tr ng, nh ng chính sách không đúng ho c b t c p – do con ng i và c ch b tươ ữ ặ ấ ậ ườ ơ ế ấ c p làm ra.ậ Nhìn nh n nh v y, qu c sách v phát tri n ngu n nhân l c, v phát huy vàậ ư ậ ố ề ể ồ ự ề s d ng con ng i và ng i tài đòi h i ph i g n li n v i vi c đ y m nh đ i m iử ụ ườ ườ ỏ ả ắ ề ớ ệ ả ạ ổ ớ trên nhi u ph ng di n – v lâu dài là đ i m i toàn di n c th ch và xã h i trênề ươ ệ ề ổ ớ ệ ả ể ế ộ n n t ng dân t c v ng ch c đã t o d ng nên t qu c Vi t Nam c a chúng ta.ề ả ộ ữ ắ ạ ự ổ ố ệ ủ V i nh ng đi u trình bày trên, phát tri n ngu n nhân l c ngày nay không thớ ữ ề ể ồ ự ể ch đ n thu n m t chi u hi u theo nghĩa phát tri n l c l ng lao đ ng nh lâu nayỉ ơ ầ ộ ề ể ể ự ượ ộ ư th ng làm: m thêm các tr ng, các c s đào t o ngh , c i ti n n i dung d y, đ iườ ở ườ ơ ở ạ ề ả ế ộ ạ ổ m i chính sách lao đ ng ti n l ng, c i ti n công tác công đoàn, ph bi n k thu tớ ộ ề ươ ả ế ổ ế ỹ ậ nông nghi p cho nông dân, vân vân… Đây ch là m t khía c nh nh t đ nh c a nhi mệ ỉ ộ ạ ấ ị ủ ệ v phát tri n ngu n nhân l c đ i v i nh ng b ph n nh t đ nh ng i lao đ ng trongụ ể ồ ự ố ớ ữ ộ ậ ấ ị ườ ộ c ng đ ng dân c c a đ t n c.ộ ồ ư ủ ấ ướ Đ t v n đ v i cách nhìn toàn di n, có nghĩa ph iặ ấ ề ớ ệ ả đ ng th i và t ngồ ờ ừ b cướ làm r t nhi u vi c khác – ví d nh ng vi c đã li t kê ra đ cấ ề ệ ụ ữ ệ ệ ượ nh c i cách hành chính,ư ả xóa b ch qu n, xóa b bao c p.., gi m biên ch , b túc và đào t o l i đ i ngũ cánỏ ủ ả ỏ ấ ả ế ổ ạ ạ ộ b viên ch c các c p, m r ng và nâng cao đ i ngũ cán b k thu t, cán b qu n lý,ộ ứ ấ ở ộ ộ ộ ỹ ậ ộ ả ng i làm chính sách, đ i m i chính sách ườ ổ ớ đ phát huy con ng i và dùngể ườ ng i…;ườ còn bi t bao nhiêu vi c ch a li t kê ra đ cế ệ ư ệ ượ nh trong phát huy dân ch ,ư ủ v n d ng tri th c tiên ti n trong đ i m i th ch qu c gia, trong h i nh p sân ch iậ ụ ứ ế ổ ớ ể ế ố ộ ậ ơ toàn c u...ầ Phát tri n ngu n nhân l c hi n nhiên đòi h i ph i đ ng th i đ i m i tri t để ồ ự ể ỏ ả ồ ờ ổ ớ ệ ể toàn xã h i h ng thi n - theo nh ng giá tr chân chính – ví d , đ có m t môi tr ngộ ướ ệ ữ ị ụ ể ộ ườ xã h i tr ng công b ng, k c ng, đ o đ c; pháp lu t đ c coi làm chu n m c; xãộ ọ ằ ỷ ươ ạ ứ ậ ượ ẩ ự h i tr thành xã h i h c t p..; t t c theo nghĩa mu n có ngu n nhân l c nào thì cũngộ ở ộ ọ ậ ấ ả ố ồ ự ph i đ ng th i t o ra môi tr ng n y, văn hóa ph i tr thành linh h n d n d t sả ồ ờ ạ ườ ấ ả ở ồ ẫ ắ ự phát tri n.ể L đ ng nhiên không th t o ra m i th nh th trong m t đêm, nh ng c nẽ ươ ể ạ ọ ứ ư ế ộ ư ầ có cái nhìn toàn di n đ xác đ nh cho đúng cái đích c n l a ch n r i m i ho ch đ nhệ ể ị ầ ự ọ ồ ớ ạ ị nh ng b c đi, nh ng vi c làm. ữ ướ ữ ệ Nh v y không th có v n đ phát tri n ngu n nhân l c riêng l tách r iư ậ ể ấ ề ể ồ ự ẻ ờ kh i đ i s ng chung quanh - nh trong m t xã h i chân không, mà ph i nhìn th ngỏ ờ ố ư ộ ộ ả ẳ vào th c t :ự ế Xã h i nào thì ngu n nhân l c n y, mu n có cái này t t, cái kia cũngộ ồ ự ấ ố ố ph i làm cùng t t theo, t t c ph i trên cái n n văn hóa – dân t c – dân ch , t t cả ố ấ ả ả ề ộ ủ ấ ả ph i h i nh p vào b c đi chung c a toàn c u.ả ộ ậ ướ ủ ầ Nói ng n g nắ ọ : T t c h ng vào cái đích là có đ c m t ngu n nhân l c phátấ ả ướ ượ ộ ồ ự tri n trong m t môi tr ng thân thi n v i phát tri n. Đ i t ng Võ Nguyên Giápể ộ ườ ệ ớ ể ạ ướ đúng khi đã nói t i ý nghĩa đ i m i giáo d c th c ch t là m t cu c cách m ng ch nớ ổ ớ ụ ự ấ ộ ộ ạ ấ h ng đ t n c.ư ấ ướ 4. Các gi i pháp ch y u đ phát tri n ngu n nhân l c đ phát ph c sả ủ ế ể ể ồ ự ể ụ ự nghi p công nghi p hóa hi n đ i hóaệ ệ ệ ạ 4.1. Gi i pháp nâng cao nh n th c.ả ậ ứ M t s gi i pháp nh m nâng cao ch t l ng ngu n nhân l c.ộ ố ả ằ ấ ượ ồ ự Đ th c hi n đ c nhi m v “… nâng cao ch t l ng ngu n nhân l c, đápể ự ệ ượ ệ ụ ấ ượ ồ ự ng yêu c u công nghi p hoá, hi n đ i hoá đ t n c và phát tri n kinh t tri th c”ứ ầ ệ ệ ạ ấ ướ ể ế ứ mà Đ i h i Đ ng l n th X đ ra, c n ph i s d ng m t h th ng gi i pháp đ ngạ ộ ả ầ ứ ề ầ ả ử ụ ộ ệ ố ả ồ b , trong đó t p trung vào nh ng v n đ c b n sau:ộ ậ ữ ấ ề ơ ả Th nh t, nâng cao ch t l ng và hi u qu c a giáo d c và đào t oứ ấ ấ ượ ệ ả ủ ụ ạ . Giáo d cụ và đào t o đ c coi là khâu then ch t, quy t đ nh ch t l ng ngu n nhân l c. Đ ngạ ượ ố ế ị ấ ượ ồ ự ả ta xác đ nh “Giáo d c và đào t o cùng v i khoa h c và công ngh là qu c sách hàngị ụ ạ ớ ọ ệ ố đ u, là n n t ng và đ ng l c thúc đ y công nghi p hoá, hi n đ i hoá đ t n c”ầ ề ả ộ ự ẩ ệ ệ ạ ấ ướ (5). Xu t phát t v trí, vai trò c a giáo d c và đào t o đ i v i ti n trình b i d ngấ ừ ị ủ ụ ạ ố ớ ế ồ ưỡ ngu n nhân l c, c n thi t ph i nâng cao ch t l ng giáo d c và đào t o t t c cácồ ự ầ ế ả ấ ượ ụ ạ ở ấ ả b c h c. Trong đó, b c quan tr ng đ u tiên là ph i có s đ i m i c v m c tiêu,ậ ọ ướ ọ ầ ả ự ổ ớ ả ề ụ ch ng trình và ph ng pháp d y h c t b c ph thông đ n đ i h c nh m đ m b oươ ươ ạ ọ ừ ậ ổ ế ạ ọ ằ ả ả cung c p cho ng i h c nh ng ki n th c c b n làm n n t ng cho ho t đ ng th cấ ườ ọ ữ ế ứ ơ ả ề ả ạ ộ ự ti n sau này c a h . Ph ng pháp d y h c ph i xu t phát t m c tiêu đào t o, g nễ ủ ọ ươ ạ ọ ả ấ ừ ụ ạ ắ v i n i dung và phù h p v i đi u ki n c a h c sinh; rèn luy n và t o đi u ki n choớ ộ ợ ớ ề ệ ủ ọ ệ ạ ề ệ h c sinh bi u đ t v n đ theo quan đi m và cách nhìn c a mình, t o thói quen suyọ ể ạ ấ ề ể ủ ạ nghĩ đ c l p cho ng i h c. Có chính sách đ u t h p lý và s d ng có hi u qu cácộ ậ ườ ọ ầ ư ợ ử ụ ệ ả ngu n l c cho giáo d c và đào t o, đ c bi t là v đ i ngũ giáo viên; đ ng th i, hoànồ ự ụ ạ ặ ệ ề ộ ồ ờ thi n m ng l i giáo d c trên toàn qu c, chú tr ng đ u t phát tri n vùng sâu, vùngệ ạ ướ ụ ố ọ ầ ư ể xa, đ c bi t là vùng đ ng bào dân t c thi u s . Xây d ng đ i ngũ giáo viên đ đi uặ ệ ồ ộ ể ố ự ộ ủ ề ki n đáp ng đ c yêu c u gi ng d y, phân công l i l c l ng giáo viên theo cácệ ứ ượ ầ ả ạ ạ ự ượ vùng mi n cho phù h p, có chính sách u đãi đ i v i giáo viên hi n đang công tác ề ợ ư ố ớ ệ ở nh ng vùng khó khăn.ữ Chu n hoá đ i ngũ gi ng viên, đ m b o s k t h p gi a ki n th c chuyênẩ ộ ả ả ả ự ế ợ ữ ế ứ môn v i ph ng pháp s ph m hi n đ i, có t cách đ o đ c t t, ph ng pháp tớ ươ ư ạ ệ ạ ư ạ ứ ố ươ ư duy khoa h c… Các c quan qu n lý giáo d c, tr c h t là B Giáo d c và Đào t o,ọ ơ ả ụ ướ ế ộ ụ ạ c n xây d ng l trình tri n khai chu n hoá gi ng viên c v s l ng và ch t l ng.ầ ự ộ ể ẩ ả ả ề ố ượ ấ ượ Đ c bi t, c n tăng c ng giao l u và h p tác trong lĩnh v c giáo d c và đào t o v iặ ệ ầ ườ ư ợ ự ụ ạ ớ các n c có n n giáo d c phát tri n. Đ ng th i, Nhà n c c n có s đ u t thoướ ề ụ ể ồ ờ ướ ầ ự ầ ư ả đáng nh m hoàn thi n c s v t ch t ph c v công tác gi ng d y, h c t p và nghiênằ ệ ơ ở ậ ấ ụ ụ ả ạ ọ ậ c u các tr ng cao đ ng và đ i h c, nh h th ng phòng thí nghi m, th vi n,ứ ở ườ ẳ ạ ọ ư ệ ố ệ ư ệ gi ng đ ng.ả ườ Bên c nh đó, c n chu n hoá ch ng trình và giáo trình đào t o đ m b o phùạ ầ ẩ ươ ạ ả ả h p v i yêu c u c a th c ti n xã h i, xác đ nh ngành ngh mũi nh n nh m đào t oợ ớ ầ ủ ự ễ ộ ị ề ọ ằ ạ đ i ngũ chuyên gia có trình đ cao. Đ y m nh công tác nghiên c u khoa h c c aộ ộ ẩ ạ ứ ọ ủ gi ng viên và sinh viên. Đây là m t yêu c u b t bu c đ i v i ch ng trình đ i h cả ộ ầ ắ ộ ố ớ ươ ạ ọ và cao đ ng. Các đ tài nghiên c u ph i có tính th c ti n cao. Kh c ph c tình tr ngẳ ề ứ ả ự ễ ắ ụ ạ phi n di n, ch gi i v lý thuy t nh ng l i kém v th c hành – m t th c t khá phế ệ ỉ ỏ ề ế ư ạ ề ự ộ ự ế ổ bi n mà sinh viên n c ta đang m c ph i. Đ i m i công tác qu n lý giáo d c m tế ướ ắ ả ổ ớ ả ụ ộ cách c b n và toàn di n c v t duy l n ph ng th c qu n lý theo h ng nâng caoơ ả ệ ả ề ư ẫ ươ ứ ả ướ hi u qu qu n lý nhà n c v giáo d c và đào t o. T p trung vào qu n lý n i dungệ ả ả ướ ề ụ ạ ậ ả ộ và ch t l ng giáo d c và đào t o, tăng c ng công tác ki m tra, thanh tra đ i v iấ ượ ụ ạ ườ ể ố ớ các c s giáo d c và đào t o. Nhà n c c n giao quy n t ch h n n a cho cácơ ở ụ ạ ướ ầ ề ự ủ ơ ữ tr ng đ i h c và cao đ ng đ các tr ng có đi u ki n ch đ ng trong vi c h p tácườ ạ ọ ẳ ể ườ ề ệ ủ ộ ệ ợ qu c t và nghiên c u khoa h c.ố ế ứ ọ Th hai, c i thi n và nâng cao th l c cho con ng i nói chung và l c l ngứ ả ệ ể ự ườ ự ượ lao đ ng nói riêngộ . Bên c nh vi c nâng cao trình đ văn hoá và chuyên môn thì nâng cao th l cạ ệ ộ ể ự cho ng i lao đ ng là v n đ có ý nghĩa quan tr ng, t o n n t ng cho vi c phát tri nườ ộ ấ ề ọ ạ ề ả ệ ể trí l c, tâm l c c a ngu n nhân l c. Đây là v n đ có ý nghĩa chi n l c và lâu dài.ự ự ủ ồ ự ấ ề ế ượ Vì v y, c n ph i đ m b o m c dinh d ng c n thi t cho con ng i m i l a tu i,ậ ầ ả ả ả ứ ưỡ ầ ế ườ ở ọ ứ ổ khuy n khích đ y m nh phong trào rèn luy n th d c th thao trong nhân dân… Chúế ẩ ạ ệ ể ụ ể tr ng phát tri n công nghi p d c đ kh năng đáp ng đ c nhu c u c a nhân dân.ọ ể ệ ượ ủ ả ứ ượ ầ ủ Đ y m nh nghiên c u d báo v y t , các ch ng trình khám ch a b nh mi n phíẩ ạ ứ ự ề ế ươ ữ ệ ễ cho tr em, phòng ch ng d ch b nh, đ c bi t là các b nh có kh năng lây lan nhanh.ẻ ố ị ệ ặ ệ ệ ả Th c hi n có hi u qu công tác chăm sóc và b o v s c kho cho nhân dân, nâng caoự ệ ệ ả ả ệ ứ ẻ tu i th … góp ph n phát tri n ngu n nhân l c có chi u sâu.ổ ọ ầ ể ồ ự ề Th ba, khai thác và s d ng h p lý ngu n nhân l c.ứ ử ụ ợ ồ ự Nhà n c c n nghiên c u và đánh giá đ y đ , chính xác v th c tr ng c c uướ ầ ứ ầ ủ ề ự ạ ơ ấ nhân l c t ng giai đo n, làm rõ các ngu n nhân l c th a và nhân l c thi u, xác đ nhự ở ừ ạ ồ ự ừ ự ế ị nguyên nhân c a tình tr ng trên; t đó, áp d ng các chính sách và công c đòn b yủ ạ ừ ụ ụ ẩ phù h p nh m khai thác, s d ng h p lý và hi u qu ngu n nhân l c. Đ y m nhợ ằ ử ụ ợ ệ ả ồ ự ẩ ạ vi c chuy n d ch c c u kinh t , phân lu ng trong đào t o, h ng nghi p cho h cệ ể ị ơ ấ ế ồ ạ ướ ệ ọ sinh, qua đó t o ra s chuy n d ch c c u lao đ ng theo h ng tích c c, phù h p v iạ ự ể ị ơ ấ ộ ướ ự ợ ớ nhu c u c a s nghi p công nghi p hoá, hi n đ i hoá đ t n c. Bên c nh đó, c n cóầ ủ ự ệ ệ ệ ạ ấ ướ ạ ầ các chính sách u đãi, h tr nh m thu hút ngu n nhân l c t n i th a sang n i thi u;ư ỗ ợ ằ ồ ự ừ ơ ừ ơ ế t thành ph , đ ng b ng lên vùng sâu, vùng xa. Tr c m t, c n có k ho ch s d ngừ ố ồ ằ ướ ắ ầ ế ạ ử ụ tri t đ và hi u qu l c l ng lao đ ng đã qua đào t o, tránh tình tr ng lãng phí nhệ ể ệ ả ự ượ ộ ạ ạ ư hi n nay (không b trí đ c công ăn vi c làm, s d ng trái ngành ngh đào t o,…).ệ ố ượ ệ ử ụ ề ạ Th t , tăng c ng công tác d báo ngu n nhân l c.ứ ư ườ ự ồ ự C n nghiên c u đánh giá th c tr ng c c u nhân l c hi n có cũng nh d báoầ ứ ự ạ ơ ấ ự ệ ư ự v nhu c u nhân l c các ngành, lĩnh v c khác nhau nh m ch đ ng tránh tình ề ầ ự ở ự ằ ủ ộ tr ngạ th a và thi u nhân l c. Tăng c ng công tác d báo phát tri n ngu n nhân l c trênừ ế ự ườ ự ể ồ ự ph m vi vùng, ngành và qu c gia đ m b o s phù h p v i chi n l c phát tri nạ ố ả ả ự ợ ớ ế ượ ể kinh t – xã h i trong t ng giai đo n nh t đ nh. Nhi m v này c n đ c ti n hànhế ộ ừ ạ ấ ị ệ ụ ầ ượ ế th ng xuyên đ có s đi u ch nh cho phù h p v i nh ng thay đ i c a th c ti nườ ể ự ề ỉ ợ ớ ữ ổ ủ ự ễ cu c s ng.ộ ố Th năm, xây d ng chính sách ti n l ng h p lý.ứ ự ề ươ ợ Chính sách ti n l ng h p lý là m t trong nh ng đ ng l c quan tr ng kíchề ươ ợ ộ ữ ộ ự ọ thích ng i lao đ ng nâng cao trình đ c a mình đ đáp ng đ c nhu c u c a côngườ ộ ộ ủ ể ứ ượ ầ ủ vi c, đ m b o tăng thu nh p và n đ nh đ i s ng. L i ích là khâu nh y c m nh t vìệ ả ả ậ ổ ị ờ ố ợ ạ ả ấ m i ho t đ ng c a con ng i đ u nh m đ t m c tiêu là l i ích. Nó là y u t quanọ ạ ộ ủ ườ ề ằ ạ ụ ợ ế ố tr ng đ i v i vi c thúc đ y tính tích c c, sáng t o c a con ng i. Có nhi u lo i l iọ ố ớ ệ ẩ ự ạ ủ ườ ề ạ ợ ích khác nhau, trong đó l i ích kinh t là l i ích c b n, hàng đ u. Vì v y, chính sáchợ ế ợ ơ ả ầ ậ ti n l ng, ti n công ph i đ m b o nguyên t c công b ng xã h i, tránh tình tr ngề ươ ề ả ả ả ắ ằ ộ ạ gi i quy t l i ích theo ki u bình quân ch nghĩa.ả ế ợ ể ủ Tóm l i, đ nâng cao ch t l ng ngu n nhân l c ph c v s nghi p côngạ ể ấ ượ ồ ự ụ ụ ự ệ nghi p hoá, hi n đ i hoá đ t n c và phát tri n kinh t tri th c nh Đ i h i X Đ ngệ ệ ạ ấ ướ ể ế ứ ư ạ ộ ả C ng s n Vi t Nam đã đ ra, chúng ta c n ph i th c hi n đ y đ và đ ng b cácộ ả ệ ề ầ ả ự ệ ầ ủ ồ ộ gi i pháp. Gi a các gi i pháp có m i quan h ch t ch và h tr l n nhau, coi nhả ữ ả ố ệ ặ ẽ ỗ ợ ẫ ẹ ho c b qua m t gi i pháp nào đó s làm nh h ng đ n hi u qu c a các gi i phápặ ỏ ộ ả ẽ ả ưở ế ệ ả ủ ả khác.r (*) Phó tr ng khoa Khoa h c c b n, Tr ng Cao đ ng Phát thanh Truy nưở ọ ơ ả ườ ẳ ề hình I. (5) Đ ng C ng s n Vi t Nam. ả ộ ả ệ Văn ki n Đ i h i đ i bi u toàn qu c l n thệ ạ ộ ạ ể ố ầ ứ X. Nxb Chính tr Qu c gia, Hà N i, 2006, tr.94-95.ị ố ộ 4.2 Gi i pháp c ch chính sách.ả ơ ế Chính sách chung: Đ i h i XI và gi i pháp phát tri n ngu n nhân l c ạ ộ ả ể ồ ự Đ phát tri n nhanh ngu n nhân l c, nh t là ngu n nhân l c ch t l ng cao,ể ể ồ ự ấ ồ ự ấ ượ Đ i h i XI cũng nêu ra m t s gi i pháp căn b n. ạ ộ ộ ố ả ả - M t là, xây d ng và hoàn thi n h th ng giá tr c a con ng i Vi t Namộ ự ệ ệ ố ị ủ ườ ệ trong th i đ i m i ờ ạ ớ Ti p t c c th hoá quan đi m c a Đ i h i X (2006) v s c n thi t ph iế ụ ụ ể ể ủ ạ ộ ề ự ầ ế ả “xây d ng và hoàn thi n giá tr , nhân cách con ng i Vi t Nam” ự ệ ị ườ ệ [11] th i kỳ m i, t iờ ớ ạ Đ i h i XI, Đ ng ta đã nêu ra nh ng tiêu chí, nh ng chu n m c c a con ng i Vi tạ ộ ả ữ ữ ẩ ự ủ ườ ệ Nam trong giai đo n hi n nay c n ph i chăm lo xây d ng đ có ngu n nhân l c ch tạ ệ ầ ả ự ể ồ ự ấ l ng cao. Nh ng chu n m c đó là:ượ ữ ẩ ự “Xây d ng con ng i Vi t Nam giàu lòng yêuự ườ ệ n c, có ý th c làm ch , trách nhi m công dân, có tri th c, s c kho , lao đ ng gi i,ướ ứ ủ ệ ứ ứ ẻ ộ ỏ s ng có văn hoá, nghĩa tình, có tinh th n qu c t chân chính”ố ầ ố ế [12], có kh năng sángả t o và ng d ng khoa h c - công ngh vào quá trình lao đ ng s n xu t và qu n lý.ạ ứ ụ ọ ệ ộ ả ấ ả Yêu n c là truy n th ng quí báu c a dân t c ta t ngàn x a và đã đ c phátướ ề ố ủ ộ ừ ư ượ huy cao đ trong th i đ i H Chí Minh. Trong th i đ i m i hi n nay, truy n th ngộ ờ ạ ồ ờ ạ ớ ệ ề ố yêu n c c a dân t c càng ph i đ c gi gìn, phát huy và b sung thêm nh ng n iướ ủ ộ ả ượ ữ ổ ữ ộ dung m i – đó là không cam ch u đói nghèo, là ph i xây d ng đ t n c ph n vinh, làớ ị ả ự ấ ướ ồ “sánh vai v i các c ng qu c năm châu” và ph i có tinh th n qu c t chân chính.ớ ườ ố ả ầ ố ế L ch s Vi t Nam đã ch ng minh r ng yêu n c chính là s c m nh to l n, là đi mị ử ệ ứ ằ ướ ứ ạ ớ ể t ng đ ng t o ra s đ ng thu n xã h i, t đó kh i d y và phát huy s c m nh c aươ ồ ạ ự ồ ậ ộ ừ ơ ậ ứ ạ ủ ng i Vi t Nam trong n c, cũng nh n c ngoài cùng chung s c, chung lòng,ườ ệ ở ướ ư ở ướ ứ phát huy tài năng và trí tu xây d ng đ t n c Vi t Nam giàu m nh. ệ ự ấ ướ ệ ạ Trong th i đ i hi n nay, nh ng ho t đ ng lao đ ng s n xu t n u không đ cờ ạ ệ ữ ạ ộ ộ ả ấ ế ượ đào t o mà ch b ng kinh nghi m, b ng v n s ng thì năng su t lao đ ng s r t h nạ ỉ ằ ệ ằ ố ố ấ ộ ẽ ấ ạ ch , kém hi u qu . Vì v y, con ng i Vi t Nam trong th i đ i m i ph i nêu cao tinhế ệ ả ậ ườ ệ ờ ạ ớ ả th n trách nhi m công dân đ không ng ng h c t p, trau d i tri th c; có ý th c vàầ ệ ể ừ ọ ậ ồ ứ ứ năng l c làm ch b n thân, làm ch xã h i, nh t là ph i có kh năng làm ch khoaự ủ ả ủ ộ ấ ả ả ủ h c - công ngh , v n d ng đúng đ n, thành th o các k thu t, công ngh m i hi nọ ệ ậ ụ ắ ạ ỹ ậ ệ ớ ệ đ i, các tri th c khoa h c đ lao đ ng s n xu t gi i. H n n a, đ đáp ng đ cạ ứ ọ ể ộ ả ấ ỏ ơ ữ ể ứ ượ nh ng yêu c u ngày càng cao đó, v i c ng đ lao đ ng l n, đòi h i m i ng i ph iữ ầ ớ ườ ộ ộ ớ ỏ ỗ ườ ả có ý th c rèn luy n s c kho , nâng cao th l c đ đ s c lao đ ng trong môi tr ngứ ệ ứ ẻ ể ự ể ủ ứ ộ ườ c nh tranh gay g t.ạ ắ Con ng i Vi t Nam hi n nay ngoài lao đ ng gi i, trình đ cao..., còn ph i coiườ ệ ệ ộ ỏ ộ ả tr ng rèn luy n ph m ch t đ o đ c, s ng có nghĩa tình, có văn hoá, có lý t ng. Đóọ ệ ẩ ấ ạ ứ ố ưở là nh ng giá tr truy n th ng c a dân t c còn nguyên giá tr và c n ph i đ c ti pữ ị ề ố ủ ộ ị ầ ả ượ ế t c phát huy, nh t là đ i v i th h tr Vi t Nam, b i vì t ng lai c a đ t n c đ tụ ấ ố ớ ế ệ ẻ ệ ở ươ ủ ấ ướ ặ lên vai th h tr .ế ệ ẻ - Hai là, đ i m i căn b n và toàn di n n n giáo d c qu c dânổ ớ ả ệ ề ụ ố Đ phát tri n nhanh ngu n nhân l c c v l ng và ch t, Đ i h i XI ch rõể ể ồ ự ả ề ượ ấ ạ ộ ỉ ph i đ i m i căn b n và toàn di n n n giáo d c qu c dânả ổ ớ ả ệ ề ụ ố theo h ng chu n hoá,ướ ẩ hi n đ i hoá, xã h i hoá, dân ch hoá và h i nh p qu c t , trong đó, đ i m i c chệ ạ ộ ủ ộ ậ ố ế ổ ớ ơ ế qu n lý giáo d c, phát tri n đ i ngũ giáo viên và cán b qu n lý là khâu then ch tả ụ ể ộ ộ ả ố [13]. Vi c kh ng đ nh đ i m i c ch qu n lý giáo d c là khâu then ch t xu t phátệ ẳ ị ổ ớ ơ ế ả ụ ố ấ t th c tr ng giáo d c - đào t o c a Vi t Nam và yêu c u m i c a th i đ i đ i v iừ ự ạ ụ ạ ủ ệ ầ ớ ủ ờ ạ ố ớ giáo d c - đào t o. Trong nhi u năm qua m c dù giáo d c n c ta đã đ t đ cụ ạ ề ặ ụ ướ ạ ượ nh ng thành t u nh t đ nh, song nhìn chung, giáo d c Vi t Nam ch a theo k p trìnhữ ự ấ ị ụ ệ ư ị đ phát tri n c a giáo d c th gi i, th m chí nhi u tiêu c c n y sinh và phát tri nộ ể ủ ụ ế ớ ậ ề ự ả ể m nh trong h th ng giáo d c. Vi c thành l p h th ng các tr ng cao đ ng, đ iạ ệ ố ụ ệ ậ ệ ố ườ ẳ ạ h c d i nhi u hình th c m c ra nh n m nh ng ch ng trình và ch t l ng đ oọ ướ ề ứ ọ ư ấ ư ươ ấ ượ ạ t o d ng nh khó ki m soát, d n đ n hi n t ng tiêu c c trong lĩnh v c giáo d c –ạ ườ ư ể ẫ ế ệ ượ ự ự ụ dào t o, “h c gi ”, b ng th t di n ra khá ph bi n... gây b c xúc trong d lu n xãạ ọ ả ằ ậ ễ ổ ế ứ ư ậ h i. Do v y, đây là đi m nút c n ph i đ c tháo g m t cách nhanh chóng và ch khiộ ậ ể ầ ả ượ ỡ ộ ỉ nào gi i quy t t t đi m nút này thì giáo d c Vi t Nam m i có đi u ki n và môiả ế ố ể ụ ệ ớ ề ệ tr ng pháp lý đ phát tri n lành m nh.ườ ể ể ạ Đ i ngũ giáo viên các c p và cán b qu n lý giáo d c là nh ng chi c “máyộ ấ ộ ả ụ ữ ế cái” trong h th ng giáo d c. Ch t l ng, nhân cách, ph m ch t đ o đ c và lý t ngệ ố ụ ấ ượ ẩ ấ ạ ứ ưở c a đ i ngũ này nh th nào nh h ng to l n và tr c ti p đ n s n ph m mà h đàoủ ộ ư ế ả ưở ớ ự ế ế ả ẩ ọ t o ra – đó chính là nh ng con ng i, nh ng công dân xây d ng xã h i. Do v y, phátạ ữ ườ ữ ự ộ ậ tri n đ i ngũ này m t cách toàn di n th c s là m t trong nh ng khâu then ch t hàngể ộ ộ ệ ự ự ộ ữ ố đ u. Trên c s đó, đ y m nh xây d ng xã h i h c t p, t o c h i và đi u ki n choầ ơ ở ẩ ạ ự ộ ọ ậ ạ ơ ộ ề ệ m i công dân đ c h c t p su t đ i.ọ ượ ọ ậ ố ờ - Ba là, nâng cao ch t l ng chăm sóc s c kh e nhân dân, b o đ m an sinh xãấ ượ ứ ỏ ả ả h iộ Ch t l ng c a ngu n nhân l c ph i đ c đánh giá m t cách toàn di n c vấ ượ ủ ồ ự ả ượ ộ ệ ả ề th l c, trí tu , đ o đ c, nhân cách, ph m ch t... c a con ng i. Nh n th c rõ đi uể ự ệ ạ ứ ẩ ấ ủ ườ ậ ứ ề đó, ti p t c quan đi m c a Đ i h i X, Đ ng ta kh ng đ nh: “Xây d ng và th c hi nế ụ ể ủ ạ ộ ả ẳ ị ự ự ệ chi n l c qu c gia v nâng cao s c kho , t m vóc con ng i Vi t Nam”. Trong đó,ế ượ ố ề ứ ẻ ầ ườ ệ lĩnh v c y t đóng vai trò quan tr ng hàng đ u. Do v y, t i kỳ Đ i h i này, Đ ng taự ế ọ ầ ậ ạ ạ ộ ả đã t p trung ch đ o sát sao và c th hoá h n nh ng ho t đ ng c a lĩnh v c nàyậ ỉ ạ ụ ể ơ ữ ạ ộ ủ ự nh m nâng cao ch t l ng và hi u qu chăm sóc s c kho nhân dân, đáp ng yêuằ ấ ượ ệ ả ứ ẻ ứ c u c a quá trình đ y m nh công nghi p hoá, hi n đ i hoá g n v i kinh t tri th cầ ủ ẩ ạ ệ ệ ạ ắ ớ ế ứ trong b i c nh h i nh p, c nh tranh gay g t và c ng đ lao đ ng cao.ố ả ộ ậ ạ ắ ườ ộ ộ Trong xã h i t t y u còn m t b ph n qu n chúng nhân dân đ i s ng còn r tộ ấ ế ộ ộ ậ ầ ờ ố ấ nhi u khó khăn vì nh ng nguyên nhân c khách quan l n ch quan. V i truy n th ngề ữ ả ẫ ủ ớ ề ố đoàn k t, nhân nghĩa t ng thân t ng ái c a ng i Vi t Nam, Đ ng ta kh ng đ nhế ươ ươ ủ ườ ệ ả ẳ ị “ti p t c s a đ i, hoàn thi n h th ng b o hi m xã h i, b o hi m y t , b o hi mế ụ ử ổ ệ ệ ố ả ể ộ ả ể ế ả ể th t nghi p, tr giúp và c u tr xã h i đa d ng, linh ho t, có kh năng b o v , giúpấ ệ ợ ứ ợ ộ ạ ạ ả ả ệ đ m i thành viên trong xã h i, nh t là các nhóm y u th , d b t n th ng, v t quaỡ ọ ộ ấ ế ế ễ ị ổ ươ ượ khó khăn ho c các r i ro trong đ i s ng” ặ ủ ờ ố [14]. Trên v n đ này, t i Đ i h i XI, Đ ngấ ề ạ ạ ộ ả ta đã đ c p m t h th ng các quan đi m và chính sách khá đ ng b và toàn di nề ậ ộ ệ ố ể ồ ộ ệ nh m t o hành lang pháp lý và đi u ki n kinh t , xã h i c n thi t cho vi c phát tri nằ ạ ề ệ ế ộ ầ ế ệ ể m t h th ng an sinh xã h i và phúc l i xã h i hi u qu và b n v ng.ộ ệ ố ộ ợ ộ ệ ả ề ữ Tóm l iạ , nh ng đi m m i trong t duy c a Đ ng v chi n l c phát tri nữ ể ớ ư ủ ả ề ế ượ ể ngu n nhân l c Vi t Nam đ c nêu trong Đ i h i XI m t m t là s ti p n i nh ngồ ự ệ ượ ạ ộ ộ ặ ự ế ố ữ quan đi m, t t ng nh t quán c a Đ ng v v n đ này t i các kỳ Đ i h i tr c,ể ư ưở ấ ủ ả ề ấ ề ạ ạ ộ ướ m t khác là s b , sung, phát tri n, c th hoá h n đ tri n khai có hi u qu trongặ ự ổ ể ụ ể ơ ể ể ệ ả th c t nh m th c hi n th ng l i m c tiêu mà Đ i h i đ ra.ự ế ằ ự ệ ắ ợ ụ ạ ộ ề - b o đ m an sinh xã h i và phúc l i xã h i cho nhân dân, Chi n l c l n nàyả ả ộ ợ ộ ế ượ ầ đã đ c p m t h th ng các quan đi m và chính sách t ng đ i đ ng b và toàn di nề ậ ộ ệ ố ể ươ ố ồ ộ ệ làm c s cho vi c phát tri n m t h th ng an sinh xã h i và phúc l i xã h i hi uơ ở ệ ể ộ ệ ố ộ ợ ộ ệ qu , b n v ng.ả ề ữ - M r ng, phát huy dân ch ph i g n v i tăng c ng k lu t, k c ng.ở ộ ủ ả ắ ớ ườ ỷ ậ ỷ ươ - Ph i coi tr ng k t h p ch t ch gi a tăng tr ng kinh t v i th c hi n ti nả ọ ế ợ ặ ẽ ữ ưở ế ớ ự ệ ế b và công b ng xã h i; g n phát tri n kinh t v i phát tri n văn hoá, c ng c qu cộ ằ ộ ắ ể ế ớ ể ủ ố ố phòng, an ninh, tăng c ng quan h đ i ngo i, th c hi n t t hai nhi m v chi nườ ệ ố ạ ự ệ ố ệ ụ ế l c xây d ng và b o v T qu c. (Vì m c tiêu cu i cùng là vì con ng i)ượ ự ả ệ ổ ố ụ ố ườ - Đ i m i mô hình tăng tr ng và c c u l i n n kinh t ; đ y m nh côngổ ớ ưở ơ ấ ạ ề ế ẩ ạ nghi p hoá, hi n đ i hoá, phát tri n nhanh, b n v ng. Đ i m i mô hình tăng tr ngệ ệ ạ ể ề ữ ổ ớ ưở và c c u l i n n kinh t t ch y u phát tri n theo chi u r ng sang phát tri n h pơ ấ ạ ề ế ừ ủ ế ể ề ộ ể ợ lý gi a chi u r ng và chi u sâu; v a m r ng quy mô, v a chú tr ng nâng cao ch tữ ề ộ ề ừ ở ộ ừ ọ ấ l ng, hi u qu , tính b n v ng; t tăng tr ng ch y u d a vào tăng v n đ u t ,ượ ệ ả ề ữ ừ ưở ủ ế ự ố ầ ư khai thác tài nguyên và s d ng lao đ ng giá r sang tăng tr ng ch y u do áp d ngử ụ ộ ẻ ưở ủ ế ụ ti n b khoa h c, công ngh , ngu n nhân l c ch t l ng cao, nâng cao năng su t laoế ộ ọ ệ ồ ự ấ ượ ấ đ ng và ch t l ng s n ph m, phát tri n công nghi p, nông nghi p, d ch v côngộ ấ ượ ả ẩ ể ệ ệ ị ụ ngh cao, có giá tr gia tăng và s c c nh tranh l n g n v i phát tri n kinh t tri th c;ệ ị ứ ạ ớ ắ ớ ể ế ứ g n k t ch t ch phát tri n kinh t v i th c hi n ti n b và công b ng xã h i, b oắ ế ặ ẽ ể ế ớ ự ệ ế ộ ằ ộ ả v môi tr ng...ệ ườ [11] Đ ng c ng s n Vi t Nam: Văn ki n Đ i h i đ i bi u toàn qu c l n thả ộ ả ệ ệ ạ ộ ạ ể ố ầ ứ X, Nxb CTQG, H., 2006, tr.106