Phương hướng và giải pháp bảo đảm vốn đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng xã hội ở Việt nam giai đoạn 2001-2010(79 trang)
Lời cám ơn
Thời gian ngồi trên ghế nhà trường là thời gian học tập và nghiên cứu tại khoa Kinh tế phát triển - Trường Đại học Kinh tế quốc dân; cũng như thời gian thực tập đi vào thực tế tại Viện chiến lược phát triển - Bộ Kế hoạch & Đầu tư. Em chọn đề tài: "Phương hướng và giải pháp bảo đảm vốn đầu tư cho phát triển cơ sở hạ tầng xã hội ở Việt Nam giai đoạn 2001-2010" làm đề tài cho luận văn tốt nghiệp.
Luận văn hoàn thành ngoài sự giúp đỡ của gia đình, bạn bè là sự dìu dắt ngày đêm, tận tình hướng dẫn chỉ bảo của các thầy cô trong khoa Kinh tế phát triển, các cô, các chú công tác tại Viện chiến lược - Bộ Kế hoạch & Đầu tư. Xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới các thầy cô, các cô, các chú về những bài học quý báu trong công tác nghiên cứu khoa học cũng như luân lý, lẽ sống ở đời.
Em xin chân thành gửi lời cám ơn đặc biệt tới thầy giáo TS Lê Huy Đức - Phó khoa kinh tế phát triển - người đã trực tiếp định hướng nghiên cứu, sửa đề cương giúp em hoàn thành luận văn. ở thầy em đã học được cách nhìn nhận, tiếp cận vấn đề nghiên cứu cũng như tư chất của một người thầy, một nhà giáo, một nhà khoa học mẫu mực, tận tuỵ, hết lòng với công việc.
Xin chân thành gửi lời cám ơn tới TS Trần Thị Tuyết Mai- Trưởng Ban Nguồn nhân lực & Xã hội, TS Phạm Lê Phương, TS Nguyễn Văn Thành cùng toàn thể các cô, chú công tác tại Ban Nguồn nhân lực & Xã hội - Viện chiến lược phát triển Bộ Kế hoạch & Đầu tư. Đã cung cấp tài liệu, góp ý, tạo điều kiện cho em hoàn thành luận văn.
Xin chân thành cám ơn: Trung tâm thư viện trường Đại học kinh tế quốc dân, Trung tâm thư viện Bộ Kế hoạch & Đầu tư đã cung cấp tài liệu cho việc viết luận văn. Cám ơn gia đình cùng toàn thể bạn bè đã giúp đỡ tạo điều kiện về mặt tài chính cũng như thời gian cho em hoàn thành luận văn này.
Lời nói đầu
Hệ thống cơ sở hạ tầng nói chung và cơ sở hạ tầng xã hội nói riêng là bộ mặt xã hội của mỗi quốc gia, là bản báo cáo phản ánh trình độ phát triển kinh tế xã hội của quốc gia đó. ở bất kỳ xã hội nào các lĩnh vực của cơ sở hạ tầng xã hội cũng đều tham gia trực tiếp vào đời sống xã hội, thúc đẩy xã hội phát triển trong đời sống hàng ngày như: Giáo dục, dịch vụ y tế, chăm sóc sức khoẻ cho người dan quyét^ định trực tiếp tới tương lai của cá nhân, nâng cao trình độ,
tư duy, tri thức giúp con người phát triển hoàn thiện hơn.
Chính vì lý do đó nên đầu tư cho cơ sở hạ tầng xã hội thực chất là trang bị cho con người có trình độ kiến thức nhất định, có một sức khoẻ dồi dào chống lại bệnh tật, giúp con người phát triển toàn diện. Cơ sở hạ tầng xã hội còn tác động tới năng suất lao động trong quá trình sản xuất và tái sản xuất xã hội, tăng trưởng kinh tế và phát triển xã hội. Nhận thức được vai trò của cơ sở hạ tầng xã hội, thời gian qua, Đảng và nhà nước ta đã dành không ít nguồn lực đầu tư cho phát triển lĩnh vực này. Đặc biệt là vốn đầu tư - nguồn lực chính - gồm nhiều nguồn khác nhau: ngân sách nhà nước, nguồn đầu tư tư nhân, viện trợ nước ngoài (ODA) . Nhờ vậy mà hệ thống cơ sở hạ tầng xã hội phục vụ đắc lực trong quá trình phát triển kinh tế xã hội góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu CNH-HĐH đất nước.
Quá trình phát triển kinh tế xã hội đòi hỏi chất lượng nguồn nhân lực phải được nâng cao về trình độ, tư duy, kiến thức và kinh nghiệm nghề nghiệp, chăm sóc và bảo vệ sức khoẻ cho người dân ngày càng tăng, yêu cầu phải phát triển nhanh chóng hệ thống cơ sở hạ tầng xã hội và nhu cầu vốn đầu tư ngày một gia tăng. Vốn đầu tư đã trở thành vấn đề bức xúc cần được giải quyết trong thời kỳ CNH-HĐH phát triển kinh tế đất nước.
Qua thời gian thực tập tại Ban Nguồn nhân lực và Xã hội, em mạnh dạn chọn đề tài: "Phương hướng và giải pháp bảo đảm vốn đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng xã hội ở Việt nam giai đoạn 2001-2010”.
Phạm vi nghiên cứu của luận văn tập trung vào hai lĩnh vực chính của cơ sở hạ tầng xã hội là Giáo dục- Đào tào và y tế. Qua đó minh chứng cụ thể cho vấn đề đầu tư cho cơ sở hạ tầng xã hội ở Việt nam.
Kết cấu luận văn gồm ba phần chính như sau:
- Chương I: Một số vấn đề lý luận chung về cơ sở hạ tầng xã hội và vốn đầu tư cho cơ sở hạ tầng xã hội
- Chương II: Thực trạng của đầu tư vào một số ngành thuộc hệ thống cơ sở hạ tầng xã hội ở Việt Nam thời gian qua 1990-2000
- Chương III: Phương hướng và giải pháp bảo đảm vốn đầu tư cho phát triển cơ sở hạ tầng xã hội ở Việt Nam giai đoạn 2001- 2010.
Mặc dù có nhiều cố gắng học tập và nghiên cứu trong quá trình thực tập nhưng do thời gian nghiên cứu có hạn mà đề tài của luận văn giải quyết một vấn đề lớn của cơ sở hạ tầng xã hội đó là nhu cầu vốn. Chắc chắn luận văn sẽ không tránh khỏi những thiếu sót nhất định, em rất mong nhận được góp ý quý báu từ phía Thầy cô, bạn bè, bạn đoc, . để lần nghiên cứu sau được hoàn thiện hơn.
Để hoàn thành luận văn này em xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ tận tình của ban lãnh đạo Viện chiến lược phát triển – Bộ kế hoạch và Đầu tư, các cô, các chú công tác tại Ban nguồn nhân lực và các vấn đề xã hội.
Em cũng xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành đối với sự giúp đỡ và chỉ bảo tận tình của thầy giáo TS Lê Huy Đức- Phó khoa Kinh tế phát triển, cùng toàn thể các thầy cô trong quá trình học tập cũng như hoàn thành luận văn này.
Mục lục
Lời nói đau 2^`
Chương I: Một số vấn đề lý luận chung về cơ sở hạ tầng xã hội và vốn Đầu tư cho phát triển cơ sở hạ tầng xã hoi . .4^.
I. cơ sở hạ tầng , cơ sở hạ tầng xã hội và phân loại
1. Cơ sở hạ tang. 4^`
2. Cơ sở hạ tầng xã hội. 6
21 Khái niệm cơ sở hạ tầng xã hội 6
22 Phân loại 7
23 Đặc điểm và vai trò của cơ sở hạ tầng xã hoi 8^.
24 Các yếu tố ảnh hưởng tới sự hình thành và phát triển của cơ sở hạ tầng xã hội. 9
II. vốn đầu tư cho cơ sở hạ tầng xã hội
1. Khái niệm vốn đầu tư . 11
2. Phân loại vốn đầu tư 12
3. Hình thức đầu tư : 13
4. Vai trò của vốn đầu tư với phát triển cơ sở hạ tầng xã hội. 14
5. Sự cần thiết phải huy động vốn đầu tư cho cơ sở hạ tầng xã hội
III. kinh nghiệm huy động vốn đầu tư cho cơ sở hạ tầng xã hội của một số nước
1. Nhóm các nước phát triển: 18
2. Nhóm các nước đang phát triển 20
Chương II: Thực trạng đầu tư vào một số ngành thuộc hệ thống cơ sở hạ tầng xã hội của Việt Nam thời gian qua 1990-2000 . . .24
I. thực trạng chi tiêu cho xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng xã hội của việt nam thời gian qua
II. thực trạng đầu tư cho một số ngành thuộc hệ thống cơ sở hạ tầng của việt nam thời gian qua
1. Ngành giáo dục - đào tạo 28
11 Thực trạng nguồn đầu tư. 29
12 Thực trạng về cơ cấu đầu tư cho giáo dục - đào tạo 35
2. Ngành y tế 38
11 Thực trạng về cơ cấu đầu tư. 42
III. các chính sách đã sử dụng nhằm đảm bảo vốn đầu tư cho phát triển một số ngành thuộc cơ sở hạ tầng xã hội của việt nam
IV. đánh giá tác động của các chính sách
1. Những thành tựu chủ yếu đạt được trong đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng xã hội. 46
11 Ngành Giáo duc-Đạo tạo 46
12 Ngành y tế 48
2. Những tồn tại chủ yếu trong huy động vốn đầu tư cho cơ sở hạ tầng xã hoi 49^.
22 Tồn tại trong đầu tư cho ngành y tế 51
3. Kết luận. 52
Chương III: Phương hướng và giải pháp nhằm bảo đảm vốn đầu tư cho cơ sở hạ tầng xã hội Việt nam trong giai đoạn toi +' .54
I. các căn cứ xac định phương hướng bảo đảm vốn đầu tư cho cơ sở hạ tầng xã hội
1. Phương hướng và mục tiêu phát triển kinh tế xã hội giai đoạn 2001-2010 54
2. Yêu cầu và nhiệm vụ đẩy mạnh CNH- HĐH hội nhập với thế giới. 57
3. Thực trạng huy động vốn đầu tư những năm qua và khả năng huy động vốn đầu tư trong thời gian tới. 58
4. Dự báo nhu cầu vốn đầu tư cho cơ sở hạ tầng xã hội. 58
II. quan điểm và phương hướng bảo đảm vonchố một số ngành thuocmhẹ^. thống cơ sở hạ tầng xã hội
II.
11 Quan điem . .61^?
21 Phương hướng bảo đảm vốn 62
II67
3. Mở rộng hình thức đầu tư đối với tư nhân trong nước cho cơ sở hạ tầng xã hội. 68
4. Giải pháp thu hút vốn đầu tư nước ngoài. 69
5. Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư cho các dự án của cơ sở hạ tầng xã hội 70
6. Một vài kiến nghị khác 71
61 Tăng cường công tác quản lý của nhà nước 71
62 Về nguồn lực 72
63 Về hình thức thu hút vốn đầu tư tư nhân 72
64 Cơ chế chính sách 73
Kết luan . 74^.
tài liệu tham khao ? 75
79 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2553 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Phương hướng và giải pháp bảo đảm vốn đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng xã hội ở Việt nam giai đoạn 2001-2010, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
¹i häc quèc gia thuéc hai thµnh phè lín lµ Hµ Néi vµ thµnh phè Hå ChÝ Minh. Ba §¹i häc vïng vµ hÖ thèng trêng cao ®¼ng ph©n bè kh¾p c¸c tØnh, thµnh phè.
Toµn x· héi hiÖn t¹i cã kho¶ng 20 triÖu ngêi ®i häc chiÕm h¬n mét phÇn t d©n sè trong ®ã cã 17 triÖu häc sinh, sinh viªn. Sè ngêi tèt nghiÖp PTCS trë lªn chiÕm tíi 46,6% trong tæng nguån nh©n lùc.
HiÖu qu¶ cña viÖc ®Çu t ph¸t triÓn Gi¸o dôc-§µo t¹o biÓu hiÖn trùc tiÕp qua tr×nh ®é cña nguån nh©n lùc; tr×nh ®é kü thuËt s¶n xuÊt; tr×nh ®é qu¶n lý; kÕt qu¶ n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng lªn dÉn tíi thu nhËp trong d©n t¨ng lªn.
Cã thÓ kh¸i qu¸t mét sè kÕt qu¶ c¬ b¶n sau:
Sù gia t¨ng n¨ng lùc phôc vô cña c¬ së h¹ tÇng s½n cã bæ sung n¨ng lùc phôc vô míi cña c¬ së h¹ tÇng míi. MÆc dï tû träng cho ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n kh«ng lín trong c¬ cÊu chi ®Çu t cho Gi¸o dôc-§µo t¹o song gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh míi t¨ng thªm ®· t¨ng lªn ®¸ng kÓ gãp phÇn n©ng cao chÊt lîng d¹y vµ häc.
B¶ng 17: Gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh míi t¨ng thªm cña ngµnh Gi¸o dôc-§µo t¹o, theo gi¸ hiÖn hµnh.
§¬n vÞ: Tû ®ång
Toµn x· héi
Thuéc vèn ®Çu t tõ NS
N¨m
1997
1998
1999
1997
1998
1999
Gi¸o dôc-§µo t¹o
1739,9
2232,8
3070
1077,8
1708,7
2457,4
Tû träng t¨ng thªm theo nguån §T
2,32%
2,67%
2,97%
3,86%
4,01%
4,23%
Nguån: Ch¬ng tr×nh quèc gia vÒ gi¸o dôc-Bé Gi¸o dôc-§µo t¹o
HiÖu qu¶ tõ c¸c ch¬ng tr×nh môc tiªu còng nh t¨ng tû lÖ vèn ®Çu t cho c¬ së h¹ tÇng, nªn hÖ thèng c¬ së vËt chÊt trêng líp ®îc c¶i thiÖn mét bíc: Söa ch÷a n©ng cÊp phßng häc cò x©y míi theo ph¬ng thøc kiªn cè cao tÇng chÊt lîng ®¶m b¶o tiªu chuÈn quy ®Þnh cña Bé Gi¸o dôc-§µo t¹o.
Theo thèng kª ®iÒu tra 100% c¸c x· cã trêng tiÓu häc, 77% sè x· cã trêng cÊp hai vµ 85% sè trêng cã ®éi ngò gi¸o viªn ®îc ®µo t¹o chÝnh quy kh¾c phôc t×nh tr¹ng bá häc cña häc sinh vïng s©u, vïng xa. Ngoµi ra x©y dùng ®îc thªm nhiÒu phßng thÝ nghiÖm, th viÖn, nhµ tËp thÓ dôc…Phôc vô cho c«ng t¸c d¹y vµ häc.
VÒ quy m« Gi¸o dôc-§µo t¹o t¨ng lªn kh«ng ngõng qua c¸c n¨m víi h×nh thøc ®a d¹ng ®· ®¸p øng nhu cÇu phÇn lín häc hµnh cña häc sinh sinh viªn. Sè lîng gi¸o viªn vµ häc sinh t¨ng liªn tôc qua c¸c n¨m. Do m¹ng líi trêng líp cña c¸c cÊp Gi¸o dôc-§µo t¹o nãi chung ®îc ph©n bæ kh¾p c¸c vïng trªn c¶ níc nªn tr×nh ®é d©n trÝ cña hÇu hÕt c¸c vïng ®îc n©ng lªn tû lÖ biÕt ch÷ trong d©n c 93% cho tíi n¨m 2000. Lùc lîng lao ®éng qua ®µo t¹o ®ang ho¹t ®éng kinh tÕ chiÕm h¬n 15% lùc lîng lao ®éng.
Nhê nh÷ng chÝnh s¸ch cô thÓ mµ chÊt lîng nguån nh©n lùc tõng bíc ®îc c¶i thiÖn vµ n©ng cao. Sè häc sinh tèt nghiÖp t¨ng, tû lÖ sinh viªn häc §¹i häc t¨ng ®¸p øng nhu cÇu vÒ sè lîng vµ chÊt lîng cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. Nhê vËy chØ sè ph¸t triÓn con ngêi (HDI) cña níc ta kh¸ cao so víi ThÕ giíi ®øng thø 108/173 so víi sù xÕp h¹ng.
1.2. Ngµnh y tÕ
Cïng víi ngµnh Gi¸o dôc-§µo t¹o ngµnh y tÕ còng cã nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ trong giai ®o¹n võa qua. C¸c chÝnh s¸ch nh»m ph¸t triÓn hÖ thèng c¬ së vËt chÊt ngµnh y tÕ còng nh viÖc thùc hiÖn c¸c dÞch vô y tÕ c«ng céng ®· ph¸t huy t¸c dông xÐt vÒ n¨ng lùc s¶n xuÊt.
- §Çu t cho hai ch¬ng tr×nh hÖ thèng y tÕ quèc gia vÒ xo¸ “x· tr¾ng” y tÕ ®· hoµn thµnh ®a vµo sö dông 1039 c¸c tr¹m y tÕ x· thuéc ë tØnh t¨ng 73530 m2 sö dông vµ 44 trung t©m y tÕ x· t¨ng 30800 m2 sö dông.
- HÖ thèng kh¸m ch÷a bÖnh cïng víi m¹ng líi y tÕ toµn quèc ®· hoµn thµnh hai trung t©m y tÕ chuyªn s©u lµ thµnh phè Hå ChÝ Minh vµ Hµ Néi vµ mét sè trung t©m y tÕ chuyªn s©u khu vùc: HuÕ, §µ N½ng, CÇn Th¬, S¬n la…
B¶ng 18: KÕt qu¶ cña ch¬ng tr×nh n©ng cÊp trang thiÕt bÞ y tÕ
§¬n vÞ: tû ®ång
N¨m
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
Tæng sè
70
100
103
110
100
87
113
T¨ng so víi 1994
42,8%
47,1%
57,1%
42,8%
84,2%
89,6%
Khèi c¸c §V trùc thuéc
18,6
27
43
34,6
30
18,62
32,2
Y tÕ c¸c ngµnh
1,4
3
4,4
5,4
5,55
4,5
5,7
§Þa ph¬ng
50
70
55,6
70
64,47
63,85
72,7
Nguån: B¸o c¸o n¨m 2000 vô trang thiÕt bÞ- Bé Y tÕ
HiÖu qu¶ qua ®Çu t cho thiÕt bÞ y tÕ gãp phÇn ®¸ng kÓ vµo sù nghiÖp ph¸t triÓn ch¨m sãc søc khoÎ cho nh©n d©n cña Nhµ níc ta nh: ChuÈn ®o¸n chÝnh x¸c h¬n, h¹ thÊp sè ngµy n»m viÖn, gi¶m t×nh tr¹ng qu¸ t¶i cña c¸c bÖnh viÖn lín.
Cã ®îc nh vËy ph¶i kÓ ®Õn sù gia t¨ng chi tiªu cña ChÝnh phñ cho viÖc ®Çu t n©ng cÊp trang thiÕt bÞ y tÕ. Tõ ®ã mét sè ngµnh khoa häc y häc mòi nhän cã trang thiÕt bÞ ®Ó ®Çu t cho nghiªn cøu gi¶ng d¹y, n©ng cao chÊt lîng trong c«ng t¸c häc tËp cho sinh viªn nghiªn cøu khoa häc.
Trong qu¸ tr×nh x©y dùng vµ ph¸t triÓn ngµnh y tÕ níc ta ®· thiÕt lËp ®îc mét m¹ng líi y tÕ réng kh¾p tõ Trung ¬ng ®Õn c¸c ®Þa ph¬ng, tõ thµnh thÞ ®Õn n«ng th«n, tõ ®ång b»ng ®Õn miÒn nói, gãp phÇn quan träng vµo viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu ch¬ng tr×nh y tÕ.
Dù ¸n phßng chèng sèt rÐt lµm gi¶m 50% sè m¾c bÖnh sèt rÐt vµ gi¶m sè chÕt do m¾c sèt rÐt.
Dù ¸n phßng chèng lao b¶o vÖ d©n sè 100% cho nh©n d©n.
Dù ¸n phßng chèng biÕu cæ lµm gi¶m tû lÖ bíu cæ ë trÎ em nhá h¬n 10% vÇ cã h¬n 90% hé gia ®×nh dïng muèi ièt.
Dù ¸n phßng chèng phong tû lÖ ngêi m¾c bÖnh lµ 3/100 ngh×n ngêi d©n.
KÕt qu¶ trªn kh«ng thÓ kh«ng kÓ ®Õn vai trß cña c¸c chÝnh s¸ch huy ®éng vèn ®Çu t cho hÖ thèng c¬ së vËt chÊt cña ngµnh y tÕ.
2. Nh÷ng tån t¹i chñ yÕu cña huy ®éng vèn ®Çu t cho c¬ së h¹ tÇng x· héi.
Cïng víi nh÷ng thuËn lîi vµ nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®îc còng cßn cã nh÷ng khã kh¨n vµ tån t¹i theo tõng lÜnh vùc cña c¬ së h¹ tÇng x· héi. Tríc hÕt ph¶i nãi tíi nguån ®Çu t tõ ng©n s¸ch Nhµ níc.
Trong lÜnh vùc Gi¸o dôc-§µo t¹o:
Ng©n s¸ch Nhµ níc ®Çu t cho c¬ së h¹ tÇng x· héi t¨ng qua c¸c n¨m song tû träng chi so víi c¸c níc kh¸c cßn rÊt thÊp. Trong chi tû träng chi cho Gi¸o dôc-§µo t¹o tõ ng©n s¸ch nhµ níc cña Malayxia, Singapore lµ 23%, Hµn Quèc lµ 20%, Th¸i Lan lµ 21% vµ Trung Quèc lµ 16%.
Nh÷ng n¨m gÇn ®©y d©n sè t¨ng nhanh nhu cÇu c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ cÇn Gi¸o dôc-§µo t¹o ®¸p øng cao h¬n chi cho Gi¸o dôc-§µo t¹o chØ ®¸p øng ®îc kho¶ng trªn 50% nhu cÇu. T×nh tr¹ng nµy dÉn ®Õn nhiÒu vÊn ®Ò ®Æt ra trong sù nghiÖp Gi¸o dôc-§µo t¹o nh thiÕu phßng häc, phßng kh«ng ®¹t tiªu chuÈn…Nh cÇu cha ®îc ®¸p øng sÏ ph¶i huy ®éng vèn tõ nguån kh¸c.
Trong lÜnh vùc y tÕ
Nguån ®Çu t tõ ng©n s¸ch Nhµ níc t¨ng chËm h¬n so víi ngµnh Gi¸o dôc-§µo t¹o thËm chÝ kh«ng t¨ng. Trong khi nhu cÇu ®Çu t t¬ng ®èi lín do yÕu tè vËt chÊt kü thuËt cña ngµnh l¹c hËu vµ xuèng cÊp trÇm träng.
2.1. Tån t¹i chñ yÕu cña ®Çu t trong Gi¸o dôc-§µo t¹o
C¬ cÊu ®Çu t lµ bÊt hîp lý bëi v× theo quy ®Þnh cña Bé Gi¸o dôc-§µo t¹o th× c¬ cÊu chi tõ nguån ng©n s¸ch Nhµ níc ph¶i b¶o ®¶m 60% quü l¬ng vµ 20% mua s¾m tµi liÖu gi¶ng d¹y, 10% b¶o dìng häc ®êng, 10% chi kh¸c. Song thùc tÕ qua c¸c n¨m 72% kinh phÝ ®ã l¹i sö dông cho quü l¬ng sè cßn l¹i kh«ng ®ñ chi cho nhu cÇu kh¸c.
T×nh h×nh huy ®éng c¸c nguån vèn ngoµi ng©n s¸ch cha ®¹t tíi kÕt qu¶ cao so víi tiÒm n¨ng thùc tÕ. BiÓu hiÖn cña nã lµ c¸c trêng d©n lËp, t thôc vµ b¸n c«ng cha phæ biÕn réng r·i, c¸c doanh nghiÖp lµ n¬i sö dông phÇn lín ®Çu ra cña Gi¸o dôc-§µo t¹o l¹i kh«ng ph¶i tr¶ chi phÝ ®µo t¹o nh©n viªn cho m×nh.
HiÖu qu¶ sö dông nguån ODA thÊp: Cha chó ý, tranh thñ nhËp c¸c c«ng nghÖ tiªn tiÕn vÒ Gi¸o dôc-§µo t¹o khi sö dông c¸c nguån viÖn trî mµ thiªn vÒ nhËp c¸c trang thiÕt bÞ phÇn cøng. Tr×nh ®é n¨ng lùc qu¶n lý cña ®éi ngò c¸n bé trong thùc hiÖn vµ qu¶n lý dù ¸n viªn trî cßn h¹n chÕ cha ph¸t huy tèi ®a c¸c nguån lùc hç trî cho ®Çu t trong Gi¸o dôc-§µo t¹o.
Nh÷ng tån t¹i trong vÊn ®Ò hiÖu qu¶ ®Çu t:
- Kh¶ n¨ng tiÕp cËn Gi¸o dôc-§µo t¹o ë c¸c vïng n«ng th«n, vïng nói, vïng s©u, xa rÊt thÊp: Sè häc sinh bá häc vµ lu ban cßn cao tËp trung chñ yÕu vµo cÊp tiÓu häc t¬ng øng lµ 6,42% vµ 4,36% rÊt cao ë c¸c vïng t©y nguyªn.
- HiÖu qu¶ ®µo t¹o tuy ®· t¨ng h¬n so víi n¨m 1994-1995 song vÉn cßn thÊp cÊp tiÓu häc ®¹t 73,5% môc tiªu( so víi 68%-1995) trung häc c¬ së 70,08% môc tiªu ( so víi 68%-1995), phæ th«ng trung häc lµ 80,84% môc tiªu ( so víi 83%- 1995) vµ chªnh lÖch lín theo vïng.
- C¬ cÊu ®µo t¹o bÊt hîp lý: MÊt c©n ®èi gi÷a c¸c thÓ lo¹i c¸n bé ®¹i häc, trung häc chuyªn nghiÖp c«ng nh©n kü thuËt, tû kÖ nµy lµ 1/1,76/2,3 cã nghÜa lµ ®Çu ra cña qu¸ tr×nh ®µo t¹o lµ 1 sinh viªn ®¹i häc víi 1,76 sinh viªn trung häc 2,3 c«ng nh©n kü thuËt. Trong khi tû lÖ nµy gi÷a c¸c níc lµ 1/4/10.
- ChÊt lîng ®µo t¹o cha phï hîp víi nhu cÇu: §Õn nay c¸c lo¹i h×nh ®µo t¹o cha ®¸p øng ®ñ lùc lîng lao ®éng sao cho phï hîp víi c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸. Tr×nh ®é chØ trªn lý thuyÕt cßn kh¶ n¨ng thùc hµnh lµ rÊt h¹n chÕ.
- C«ng b»ng trong Gi¸o dôc-§µo t¹o: Do sù ph¸t triÓn kh«ng ®ång ®Òu gi÷a c¸c vïng thµnh thÞ vµ n«ng th«n dÉn ®Õn viÖc ph©n phèi nguån ®Çu t tõ ng©n s¸ch Nhµ níc kh«ng c«ng b»ng. C¸c trêng líp ë khu vùc thµnh thÞ cã lîi thÕ h¬n nhiÒu so víi n«ng th«n, vïng s©u vïng xa. §iÒu nµy dÉn tíi sù tôt hËu trong c¬ së vËt chÊt, ®å dïng d¹y vµ häc ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn chÊt lîng Gi¸o dôc-§µo t¹o so víi trung b×nh trung cña c¶ níc. Ngêi nghÌo kh«ng cã kh¶ n¨ng cho con ®i häc.
2.2. Tån t¹i trong ®Çu t cho ngµnh y tÕ
Ngoµi sù ®ãng gãp kh«ng nhá trong viÖc n©ng cao chÊt lîng d©n c nguån nh©n lùc. Kh¶ n¨ng ®¸p øng chÊt lîng dÞch vô cßn bÊt cËp so víi sù ph¸t triÓn cña ®Êt níc, cã sù chªnh lÖch kh¸ lín vÒ chÊt lîng dÞch vô ®îc hëng thô gi÷a c¸c nhãm d©n c.
- §Çu t n©ng cÊp c¬ së h¹ tÇng mang tÝnh chÊt ch¾p v¸, söa ch÷a lín. NhiÒu bÖnh viÖn qu¸ cò kü cha ®îc x©y dùng l¹i chØ c¶i t¹o, ®Çu t kh«ng ®ång bé v× vËy tuy cã ®Çu t nhng cha ®¹t yªu cÇu. §Çu t cßn ph©n t¸n cha tËp trung døt ®iÓm, nhiÒu dù ¸n c«ng tr×nh cßn kÐo dµi. Thêi kú 1991-1995 ®Çu t kh«ng ®ång bé gi÷a x©y dùng bÖnh viÖn vµ trang thiÕt bÞ. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y Nhµ níc ®· giµnh h¬n 100 tû ®ång ®Ó ®Çu t cho trang thiÕt bÞ y tÕ mét sè bÖnh viÖn lín nh»m lÊy l¹i sù c©n b»ng.
Hµng n¨m Nhµ níc ®Çu t tõ 20-30 tû ®ång cho ch¬ng tr×nh xo¸ “x· tr¾ng” vÒ y tÕ cho vïng s©u vïng xa vµ c¸c tØnh biªn giíi t©y nguyªn ®· cã kÕt qu¶ tèt. Song c«ng t¸c c¸n bé y tÕ ë c¸c vïng nµy yÕu kÐm nhiÒu sinh viªn Y sau khi tèt nghiÖp lµm viÖc ë n«ng th«n ë miÒn nói.
- §Çu t tõ níc ngoµi: Thêi gian qua nguån viÖn trî tõ níc ngoµi cho y tÕ ®· t¨ng nhanh song tiÕn ®é ®Çu t tõ c¸c dù ¸n lµ chËm. Dù ¸n lín nhÊt cho ngµnh y tÕ lµ dù ¸n hç trî y tÕ quèc gia, tæng sè vèn lµ 1400 tû ®ång b¾t ®Çu cã hiÖu lùc tõ n¨m 1996 tíi nay vÉn cha rót ®îc vèn theo hiÖp ®Þnh ký kÕt víi ®èi t¸c. PhÝa ViÖt Nam cha chuÈn bÞ tèt thñ tôc ®Çu t triÓn khai dù ¸n.
-§Çu t trang thiÕt bÞ y tÕ:
§Çu t mua s¾m trang thiÕt bÞ y tÕ n©ng cao chÊt lîng cung cÊp dÞch vô y tÕ cho nh©n d©n. Nh×n chung hÖ thèng trang thiÕt bÞ y tÕ cña ViÖt Nam lµ thiÕu vÒ sè lîng kh«ng ®ång bé, chÊt lîng thÊp. C¸c nhµ cung cÊp trang thiÕt bÞ y tÕ cßn rÊt h¹n chÕ vÒ sè lîng nªn hîp t¸c quan hÖ víi níc ngoµi trong lÜnh vùc nµy cßn lóng tóng. MÆt kh¸c do thiÕu vèn cßn yÕu trong nghiÖp vô th¬ng m¹i vµ tr×nh ®é kü thuËt vÒ trong thiÕt bÞ y tÕ.
N¨ng lùc qu¶n lý ®iÒu hµnh cña hÖ thèng qu¶n lý ®Çu t x©y dùng tõ c¬ quan Bé tíi ban qu¶n lý c¸c dù ¸n cã nhiÒu biÓu hiÖn cña sù yÕu kÐm. NhiÒu dù ¸n do kh«ng cã sù ®iÒu hµnh tèt lªn kÕ ho¹ch triÓn khai chËm, cã dù ¸n gÇn tíi hÕt n¨m míi tæ chøc ®îc ®Êu thÇu.
3. KÕt luËn
Nh÷ng ph©n tÝch ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng cña vÊn ®Ò ®Çu t cho c¬ së h¹ tÇng x· héi ta cã thÓ cã nh÷ng kÕt luËn sau:
- MÆc dï cßn thiÕu khã kh¨n song §¶ng vµ ChÝnh phñ ta ®· rÊt cè g¾ng dµnh nguån ®Çu t cho c«ng t¸c huy ®éng nguån lùc cho ph¸t triÓn hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng. §iÓn h×nh lµ 2 lÜnh vùc chñ yÕu cña c¬ së h¹ tÇng x· héi: Gi¸o dôc-§µo t¹o, y tÕ, tû träng ng©n s¸ch Nhµ níc cho lÜnh vùc nµy t¨ng qua c¸c n¨m nhng do ®iÒu kiÖn h¹n chÕ vÒ nhiÒu mÆt nªn cha ®¸p øng ®îc nhu cÇu cña x· héi.
- HÖ thèng chÝnh s¸ch ®· ®i vµo thùc tÕ nhng ®Ó cã mét sù cô thÓ ho¸ h¬n th× ph¶i ®îc x©y dùng thµnh chiÕn lîc, quy ho¹ch, kÕ ho¹ch, chÝnh s¸ch, ch¬ng tr×nh dù ¸n. Khi ®ã sù ®ång bé trong vÊn ®Ò ®Çu t sÏ n©ng cao hiÖu qu¶ cña vèn ®Çu t .
C¸c vÊn ®Ò ®Æt ra:
+ Nhu cÇu ®Çu t c¬ së h¹ tÇng x· héi t¨ng do søc Ðp t¨ng d©n sè vµ yªu cÇu ®ßi hái cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸.
+ Tríc yªu cÇu míi ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p vÒ mÆt chÝnh s¸ch huy ®éng vèn ®Çu t tõ nhiÒu nguån: ODA, ng©n s¸ch Nhµ níc, ®Çu t t nh©n…
+ C«ng b»ng x· héi trong lÜnh vùc nµy ®Æt ra lµ kho¶ng c¸ch cung cÊp dÞch vô gi÷a c¸c vïng nhãm d©n c lín.
+ Kh¶ n¨ng tiÕp cËn cña hÖ thèng hay cßn gäi lµ kh¶ n¨ng lùa chän dÞch vô kh¸c nhau ë nh÷ng vïng kh¸c nhau phô thuéc vµo thu nhËp.
+ VÊn ®Ò x· héi ho¸ vÒ ®Çu t cho c¸c lÜnh vùc c¬ së h¹ tÇng x· héi ph¶i ®îc nh×n nhËn ®óng møc cÇn thiÕt cña x· héi ho¸ lµ do ®iÒu kiÖn cña ®Êt níc, quy m« ng©n s¸ch hÑp, ph¶i chi cho nhiÒu vÊn ®Ò.
+ Sù h×nh thµnh ph¸t triÓn vµ ph©n bè hÖ thèng c¸c c¬ së Gi¸o dôc-§µo t¹o, y tÕ chÊt lîng cßn thÊp. Cã sù kh¸c biÖt gi÷a c¸c cÊp, ®¬n vÞ trong néi bé ngµnh, gi÷a c¸c vïng l·nh thæ.
+ HÖ thèng trang thiÕt bÞ, c¬ cÊu ch¾p v¸ thiÕu ®ång bé dÉn tíi hiÖu qu¶ ®Çu t thÊp.
Ch¬ng III: Ph¬ng híng vµ gi¶i ph¸p nh»m b¶o ®¶m vèn ®Çu t cho c¬ së h¹ tÇng x· héi ViÖt nam trong giai ®o¹n tíi
********************************
I. C¸c c¨n cø x¸c ®Þnh ph¬ng híng b¶o ®¶m vèn ®Çu t cho c¬ së h¹ tÇng x· héi
1. Ph¬ng híng vµ môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi giai ®o¹n 2001-2010
Môc tiªu tæng qu¸t vµ nhiÖm vô chñ yÕu thÓ hiÖn c¸c quan ®iÓm ph¸t triÓn chiÕn lîc cho 10 n¨m tíi lµ: "§a ®Êt níc ta ra khái t×nh tr¹ng kÐm ph¸t triÓn; n©ng cao râ rÖt ®êi sèng vËt chÊt; t¹o nÒn t¶ng ®Ó ®Õn n¨m 2020 níc ta c¬ b¶n trë thµnh mét níc c«ng nghiÖp t¬ng ®èi hiÖn ®¹i. Nguån lùc con ngêi, n¨ng lùc khoa häc c«ng nghÖ, kÕt cÊu h¹ tÇng, tiÒm lùc kinh tÕ, quèc phßng, an ninh ®îc t¨ng cêng; thÓ chÕ kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa ®îc h×nh thµnh vÒ c¬ b¶n; vÞ thÕ cña ®Êt níc trªn trêng quèc tÕ ®îc n©ng cao".(1) Ph¬ng híng, nhiÖm vô kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi 2001- 2005. TrÝch v¨n kiÖn §¹i héi IX
Môc tiªu chung cña x· héi lµ x©y dùng hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng x· héi víi quy m« ngµy cµng më réng, ®a d¹ng, chÊt lîng cao cã kh¶ n¨ng ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn cña con ngêi. ChÊt lîng tèt cña hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng x· héi sÏ ®µo t¹o con ngêi toµn diÖn c¶ vÒ thÓ chÊt lÉn tinh thÇn gãp phÇn t¹o ra con ngêi cã ®Çy ®ñ b¶n lÜnh vµ tri thøc ®Ó x©y dùng mét níc ViÖt nam theo híng CNH-H§H, thÊm ®îm b¶n s¾c d©n téc, giµu m¹nh, c«ng b»ng v¨n minh.
C¸c môc tiªu chung:
VÒ kinh tÕ môc tiªu t¨ng tæng GDP n¨m 2005 gÊp 2 lÇn so víi n¨m 1995 b×nh qu©n hµng n¨m thêi kú 5 n¨m 2001- 2005 lµ 7,5%. Trong ®ã n«ng, l©m, ng nghiÖp t¨ng 4,3% c«ng nghiÖp vµ x©y dùng t¨ng 10,8%, dÞch vô t¨ng 6,2%.
VÒ x· héi môc tiªu tiÕp tôc cñng cè vµ duy tr× môc tiªu phæ cËp gi¸o dôc tiÓu häc. Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh phæ cËp gi¸o dôc trung häc c¬ së.
- Tû lÖ häc sinh trung häc c¬ së trong ®é tuæi ®¹t 80%, tû lÖ häc sinh phæ th«ng trung häc ®i häc trong ®é tuæi ®i häc ®¹t 45% vµo n¨m 2005.
- C¬ b¶n xo¸ hé ®ãi, gi¶m tû lÖ nghÌo xuèng cßn 10% vµo n¨m 2005.
- §¸p øng 40% nhu cÇu thuèc ch÷a bÖnh s¶n xuÊt trong níc.
- Gi¶m tû lÖ trÎ em suy dinh dìng xuèng cßn 22- 25% vµo n¨m 2005, n©ng tuæi thä b×nh qu©n n¨m 2005 lµ 70 tuæi.
- Cung cÊp níc s¹ch cho 60% d©n sè n«ng th«n.
C¸c môc tiªu cô thÓ:
Ngµnh gi¸o dôc- ®µo t¹o.
- H×nh thµnh mét hÖ thèng trêng líp mÇm non ®a d¹ng víi chÊt lîng ®îc c¶i thiÖn ®¹t chuÈn mùc quèc gia n¨m 2010.
- HÖ thèng c¸c trêng tiÓu häc h×nh thµnh víi ch¬ng tr×nh häc 2 buæi ngµy ë nh÷ng n¬i cã ®iÒu kiÖn (2005) vµ hoµn thiÖn hÖ thèng vµo n¨m 2010. TËp trung xo¸ bá phßng häc 3 ca, phßng häc t¹m vµo n¨m 2005.
- TÊt c¶ c¸c quËn huyÖn ®Òu cã trung t©m gi¸o dôc thêng xuyªn
HÖ thèng ®îc h×nh thµnh nh»m ®¸p øng nhu cÇu n©ng cao d©n trÝ, ®µo t¹o nh©n lùc, båi dìng nh©n tµi phôc vô ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi theo híng CNH-H§H, n©ng cao møc hëng thô phóc lîi vµ nhu cÇu ngµy cµng cao vÒ gi¸o dôc- ®µo t¹o cña nh©n d©n.
- HÖ thèng trêng THCS ®¹t tiªu chuÈn Quèc gia b¶o ®¶m phæ cËp vµo n¨m 2010, phæ cËp THPT vµo n¨m 2020.
- Më réng ®µo t¹o nghÒ, më réng hîp lý gi÷a §¹i häc vµ cao ®¼ng, ph¸t triÓn ®µo t¹o cao häc vµ nghiªn cøu sinh n¨m 2020. PhÊn ®Êu 50-60% lùc lîng lao ®éng ®· qua ®µo t¹o.
-HÖ thèng c¸c trêng Cao ®¼ng vµ ®¹i häc ®a d¹ng vÒ lÜnh vùc, ngµnh, cÊp ®µo t¹o vµ tr×nh ®é chÊt lîng trªn kh¾p c¶ níc. Cã kh¶ n¨ng ®¸p øng nhu cÇu nh©n lùc ngµy cµng lín víi quy m« vµ c¬ cÊu hîp lý phôc vô ph¸t triÓn ®Êt níc.
+ Theo c¸c ch¬ng tr×nh môc tiªu:
- Ch¬ng tr×nh phæ cËp gi¸o dôc Trung häc c¬ së vµo n¨m 2010 ë c¸c vïng trªn c¶ níc nãi chung vµ hoµn thµnh t¹i c¸c vïng thµnh thÞ nãi riªng vµo n¨m 2005
- Ch¬ng tr×nh xo¸ mï ch÷:
Xo¸ triÖt ®Ó mï ch÷ trong c¶ níc nãi chung vµ quan t©m ®Æc biÖt tíi vïng n«ng th«n nghÌo, vïng s©u, vïng xa, vïng biªn giíi vµ h¶i ®¶o.
- N©ng cao tû lÖ ngêi cã tr×nh ®é ®¹i häc vµ cao ®¼ng trong lùc lîng lao ®éng
+Thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi trong gi¸o dôc, t¹o ®iÒu kiÖn cho ngêi nghÌo cã c¬ héi häc tËp, tiÕp tôc ph¸t triÓn c¸c trêng phæ th«ng néi tró dµnh cho con em d©n téc thiÓu sè cã chÝnh s¸ch hç trî víi nh÷ng häc sinh cã n¨ng khiÕu chó ý ®Æc biÖt tíi con em c«ng nh©n vµ n«ng d©n.
Ngµnh y tÕ
HÖ thèng y tÕ ®îc g¾n víi ®Þa bµn d©n c më réng kh¶ n¨ng ®¸p øng vµ c¶i c¸ch chÊt lîng dÞch vô ®Æc biÖt c¸c vïng chËm ph¸t triÓn, vïng d©n téc Ýt ngêi. PhÊn ®Êu ®Õn n¨m 2010 cã 100% sè x· cã b¸c sü ®ång thêi n©ng cÊp tõng bíc hiÖn ®¹i ho¸ c¸c tr¹m y tÕ c¬ së.
Môc tiªu chung: phÊn ®Êu mäi ngêi d©n ®îc hëng c¸c dÞch vô ch¨m sãc søc khoÎ ban ®Çu, cã ®iÒu kiÖn tiÕp cËn c¸c dÞch vô y tÕ cã chÊt lîng. Mäi ngêi ®Òu ®îc sèng trong céng ®éng an toµn, ph¸t triÓn tèt vÒ thÓ chÊt tinh thÇn, gi¶m tû lÖ m¾c bÖnh t¨ng tuæi thä ph¸t triÓn gièng nßi.
- N©ng cao mét bíc chÊt lîng kh¸m ch÷a bÖnh vµ ch¨m sãc søc khoÎ cho nh©n d©n.
- Thùc hiÖn tiÕn bé c«ng b»ng x· héi trong c¶ níc vÒ hëng thô dÞch vô y tÕ gi÷a c¸c nhãm d©n c nãi chung vµ c¸c vïng l·nh thæ nãi riªng (c«ng b»ng trong tiÕp cËn c¸c dÞch vô y tÕ, quyÒn ®îc kh¸m ch÷a bÖnh cña mçi c«ng d©n).
- N©ng cao tÝnh hiÖu qu¶ vµ c«ng b»ng cña c¸c dÞch vô y tÕ xo¸ bá bÊt b×nh ®¼ng gi÷a ngêi giµu vµ ngêi nghÌo, gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n. Song song n©ng cao c¸c dÞch vô ch÷a bÖnh, cñng cè n©ng cÊp m¹ng líi y tÕ phÊn ®Êu cã b¸c sü lµm viÖc ë tÊt c¶ c¸c tr¹m y tÕ ®ång b»ng vµ trung du.
- Tõng bíc hiÖn ®¹i ho¸ trang thiÕt bÞ y tÕ øng dông thµnh tùu khoa häc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. PhÊn ®Êu ®Õn n¨m 2020 trªn mét sè lÜnh vùc ta cã thÕ m¹nh trë thµnh trung t©m khu vùc.
- Thanh to¸n mét sè bÖnh x· héi vµ bÖnh dÞch nh HIV vµ c¸c bÖnh lao, sèt rÐt, viªm l·o vµ c¸c bÖnh b¹i liÖt, uèn v¸n ë trÎ s¬ sinh.
2. Yªu cÇu vµ nhiÖm vô ®Èy m¹nh CNH- H§H héi nhËp víi thÕ giíi.
YÕu tè con ngêi lµ mét yÕu tè quan träng nÕu kh«ng nãi lµ quyÕt ®Þnh cho sù nghiÖp CNH- H§H. ViÖt nam ®ang trong qu¸ tr×nh CNH ®Êt níc d©n sè t¨ng nhanh nhu cÇu vÒ gi¸o dôc, y tÕ, v¨n ho¸, thÓ dôc thÓ thao ngµy mét gia t¨ng ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn toµn diÖn cña con ngêi, cÇn thiÕt n©ng cao chÊt lîng nguån nh©n lùc tiÕp thu khoa häc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i cña thÕ giíi ¸p dông vµo trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t¨ng n¨ng xuÊt lao ®éng. HÖ thèng kÕt cÊu h¹ tÇng x· héi l¹i lµ ®iÒu kiÖn thiÕt yÕu ®Ó b¶o ®¶m ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ c¸c ngµnh cã liªn qua trùc tiÕp tíi nguån nh©n lùc - ®éng lùc chÝnh cña qu¸ tr×nh CNH-H§H, héi nhËp quèc tÕ. §Èy m¹nh CNH-H§H chÝnh lµ gi¶i quyÕt mèi quan hÖ gi÷a t¨ng trëng kinh tÕ vµ c¬ së h¹ tÇng x· héi.
§Ó thùc hiÖn môc tiªu vµ ph¬ng híng mµ §¹i héi ®¶ng IX ®Ò ra lµ tiÕp tôc chÝnh s¸ch më cöa vµ chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®Ó ph¸t triÓn, tÝch cùc chuÈn bÞ c¸c ®iÒu kiÖn vÒ kinh tÕ , thÓ chÕ, c¸n bé …®Ó thùc hiÖn thµnh c«ng qu¸ tr×nh héi nhËp trªn c¬ së ph¸t huy néi lùc. Thùc hiÖn nghiªm chØnh c¸c cam kÕt trong qu¸ tr×nh héi nhËp…
Ngoµi ra chÝnh s¸ch kinh tÕ më sÏ më réng quan hÖ hîp t¸c víi b¹n bÌ trªn thÕ giíi gióp t¨ng nguån ®Çu t tõ níc ngoµi cho hÇu hÕt c¸c lÜnh vùc vµ c¶ c¬ së h¹ tÇng x· héi.
3. Thùc tr¹ng huy ®éng vèn ®Çu t nh÷ng n¨m qua vµ kh¶ n¨ng huy ®éng vèn ®Çu t trong thêi gian tíi.
Tõ ph©n tÝch thùc tr¹ng huy ®éng vèn tõ ch¬ng tríc cã thÓ thÊy ®îc cßn nhiÒu vÊn ®Ò cÇn ®Ò cËp trong huy ®éng vèn cho c¬ së h¹ tÇng x· héi. Kh¶ n¨ng huy ®éng vèn ®Çu t trong giai ®o¹n tíi cña ViÖt nam nãi chung cã rÊt nhiÒu kh¶ quan. Tríc hÕt nãi tíi nguån chñ yÕu ®Ó ®Çu t ®ã lµ ng©n s¸ch nhµ níc. Khi nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn thªm mét bíc th× thu nhËp mang l¹i tõ ®ã còng t¨ng thªm. Víi dù kiÕn tæng s¶n phÈm trong níc trong 5 n¨m tíi t¨ng 7,5% n¨m dù kiÕn tæng ng©n s¸ch nhµ níc lµ 720 - 750 ngh×n tû ®ång, trong ®ã dù kiÕn chi ®Çu t ph¸t triÓn chiÕm 25 –26%.
H¬n n÷a, chñ tr¬ng chi ng©n s¸ch cho c¸c ngµnh thuéc c¬ së h¹ tÇng x· héi sÏ ®îc cô thÓ ho¸ h¬n n÷a b»ng c¸c chÝnh s¸ch u tiªn ®Çu t cho c¬ së h¹ tÇng x· héi. CÇn ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p cô thÓ ph¸t huy tèi ®a hiÖu qña cña ®Çu t cho c¬ së h¹ tÇng x· héi
4. Dù b¸o nhu cÇu vèn ®Çu t cho c¬ së h¹ tÇng x· héi.
X· héi cµng ph¸t triÓn nhu cÇu tho¶ m·n vÒ tinh thÇn, vËt chÊt cña con ngêi ®ßi hái ngµy cµng cao. §¸p øng nhu cÇu ®ã, vèn ®Çu t cho c¬ së h¹ tÇng x· héi cã liªn quan trùc tiÕp tíi con ngêi t¨ng lµ mét tÊt yÕu.
Dù b¸o vèn ®Çu t tõ ng©n s¸ch nhµ níc cho c¸c lÜnh vùc thuéc c¬ së h¹ tÇng sÏ dµnh kho¶ng 65-70% tæng nguån vèn tËp trung ®Çu t cho mét sè lÜnh vùc c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ vµ kho¶ng 30-35% c¬ së h¹ tÇng x· héi. Riªng víi c¸c ngµnh: gi¸o dôc, y tÕ, v¨n ho¸ x· héi ®Çu t kho¶ng 8% tæng vèn ®Çu t cho toµn x· héi.Trong phÇn nµy em chØ xin ®Ò cËp tíi xu híng nhu cÇu ®Çu t cña hai ngµnh: gi¸o dôc- ®µo t¹o vµ y tÕ thuéc hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng x· héi
Ngµnh gi¸o dôc- ®µo t¹o
Nhu cÇu vèn ®Çu t cho gi¸o dôc- ®µo t¹o ®Õn n¨m 2010 kho¶ng tõ 100000 tû ®Õn 200000 tû ®ång. Trong ®ã Ng©n s¸ch nhµ níc chiÕm 77%, ODA chiÕm 3% cßn l¹i lµ nguån ®ãng häc phÝ vµ ®ãng gãp cña nh©n d©n.
B¶ng 19: Nhu cÇu ®Çu t cho ngµnh gi¸o dôc- ®µo t¹o
§¬n vÞ: tû ®ång
N¨m
2001-2005
2006-2010
Nhu cÇu ®¶m b¶o chÊt lîng GD
80000 - 100000
170000 - 200000
Trong ®ã:
- Chi thêng xuyªn
- Chi x©y dùng c¬ b¶n
65587,91 - 81980
14416 - 18020
78652,3 - 96457,6
91347,7 - 103542.4
Nguån: Môc tiªu ph¸t triÓn gi¸o dôc ®Õn n¨m 2020, Bé GD&§T
HËu qu¶ do lò lôt mang l¹i lµm cho hÖ thèng trêng líp cÇn kh«i phôc l¹i rÊt lín, hiÖn t¹i vÊn ®Ò vèn ®Çu t cÇn ®îc bæ sung thªm nh sau:
- Söa ch÷a 2500 phßng häc (30 tû ®ång).
- X©y míi 750 phßng häc (45,6 tû ®ång).
- Kh«i phôc bµn ghÕ (6,6 tû ®ång).
- Söa ch÷a phßng thÝ nghiÖm (15 tû ®ång).
- Hç trî s¸ch gi¸o khoa, bót giÊy (5 tû ®ång).
Nhu cÇu vèn ®Çu t phô thuéc vµo c¸c nhu cÇu sau:
- Quy m« häc sinh c¸c cÊp häc: ®iÒu nµy l¹i phô thuéc vµo tèc ®é t¨ng d©n sè vµ nhu cÇu chÊt lîng nguån nh©n lùc cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. D©n sè ViÖt nam dù b¸o kho¶ng 88,6 triÖu ngêi vµo n¨m 2010. D©n sè t¨ng nhanh dÉn tíi nhu cÇu phßng häc c¸c cÊp t¨ng, nhu cÇu ®Êt x©y dùng phßng häc còng t¨ng.
Ngµnh y tÕ:
Nhu cÇu vèn ®Çu t cho ngµnh y tÕ phô thuéc vµo:
- Sè tr¹m y tÕ cÇn x©y dùng thªm.
- Nhu cÇu b¸c sü t¨ng thªm.
- D©n sè t¨ng, nhu cÇu ch¨m sãc søc khoÎ t¨ng.
- BÖnh hiÓm nghÌo xuÊt hiÖn ngµy mét nhiÒu.
XuÊt ph¸t tõ c¬ së ®ã nhu cÇu vèn ®îc dù kiÕn trong b¶ng sau:
B¶ng 20: nhu cÇu ®Çu t cho ngµnh y tÕ.
§¬n vÞ: tû ®ång.
N¨m
1998-2000
2001-2010
2011-2020
Sè tr¹m cÇn x©y dùng
919
858
471
Nhu cÇu ®Çu t (tû ®ång)
85,467
79,794
43,803
Trong ®ã:
- X©y dùng nhµ tr¹m
- Dông cô y tÕ
73,520
11,947
68,64
11,154
37,680
6,123
Nguån : Môc tiªu ph¸t triÓn y tÕ ®Õn n¨m 2020, Bé Y TÕ
KÕt qu¶ dù b¸o trªn ®©y chØ lµ bíc ®Çu. Trong t¬ng lai cßn phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè kh¸c. Thùc tÕ d©n sè níc ta ph©n bè kh«ng ®Òu gi÷a c¸c vïng trªn c¶ níc. V× thÕ nÕu chØ dõng l¹i ë c¸c ®iÓm d©n c thuÇn tuý theo d©n sè mµ kh«ng tÝnh ®Õn yÕu tè kh«ng gian ®Þa lý, rÊt khã cã thÓ gi¶i quyÕt tèt môc tiªu c«ng b»ng trong ph©n bæ nguån vèn ®Çu t cho c¬ së h¹ tÇng x· héi.
Ngoµi ra ®Êt níc ta lu«n cã h¹n h¸n b·o lôt cho nªn nhu cÇu vèn ®Çu t cho t¬ng lai chØ mang tÝnh t¬ng ®èi, nÕu nh ®Çu t vµo c¬ së vËt chÊt kü thuËt th× yªu cÇu ®Æt ra lµ ph¶i cã nguån vèn bæ sung. TiÕn hµnh x©y dùng vµ c¶i t¹o l¹i song song víi viÖc x©y míi.
II. Quan ®iÓm vµ ph¬ng híng b¶o ®¶m vèn cho c¬ së h¹ tÇng x· héi.
NhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña c¬ së h¹ tÇng x· héi trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. §¶ng vµ nhµ níc ta ®· cã nh÷ng ph¬ng híng, chÝnh s¸ch, quan ®iÓm chñ yÕu liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc thóc ®Èy sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn hÖ thèng m¹ng líi c¸c c¬ së gi¸o dôc, y tÕ nh chÝnh s¸ch ®Çu t ph©n bæ vµ trî cÊp. ThÝch hîp cho tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn cña ®Êt níc.
1.1. Quan ®iÓm
Quan ®iÓm b¶o ®¶m vèn cho ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng x· héi ®îc thÓ hiÖn th«ng qua c¸c v¨n b¶n cã hiÖu lùc trong thêi gian qua. §¹i héi ®¶ng toµn quèc lÇn IX ®· th«ng qua ph¬ng híng nh sau:
- Coi ph¸t triÓn kinh tÕ lµ nhiÖm vô trung t©m, x©y dùng ®ång bé nÒn t¶ng cho mét ®Êt níc c«ng nghiÖp lµ yªu cÇu cÊp thiÕt.
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Êt níc tån t¹i nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ, ph¸t huy søc m¹nh tæng hîp cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ tËp trung søc ph¸t triÓn kinh tÕ ®Ó x©y dùng ®ång bé cho mét níc c«ng nghiÖp theo híng hiÖn ®¹i víi nh÷ng néi dung chñ yÕu:
X©y dùng tiÒm lùc kinh tÕ vµ c¬ së vËt chÊt- kü thuËt ®¸p øng yªu cÇu CNH - H§H, bao gåm: c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ, x· héi. Trªn c¬ së hiÖu qu¶ tæng hîp vÒ kinh tÕ – x· héi, tríc m¾t vµ l©u dµi, triÓn khai x©y dùng c¸c c«ng tr×nh kÕt cÊu h¹ tÇng thiÕt yÕu.
X©y dùng cã chän läc mét sè c¬ së c«ng nghiÖp nÆng quan träng vµ cÊp thiÕt cã ®iÒu kiÖn vÒ vèn ph¸t triÓn nguån lùc con ngêi ViÖt Nam. §©y lµ chñ tr¬ng ®óng ®¾n cña nhµ níc ta trong thêi kú CNH-H§H, cã huy ®éng søc m¹nh tæng hîp cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ míi ®em l¹i kÕt qu¶ cho ho¹t ®éng ®Çu t.
- Ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng x· héi lµ c«ng viÖc thêng xuyªn vµ chung cña toµn x· héi.
Do ®Æc ®iÓm cña c¬ së h¹ tÇng x· héi, song song víi viÖc ph¸t triÓn x· héi viÖc ®Çu t cho ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng x· héi lµ thêng xuyªn n©ng cao nhu cÇu toµn x· héi mµ kh«ng chØ cña nhµ níc ph¶i cã sù quan t©m cña mäi thµnh phÇn kinh tÕ, cña mäi ®èi tîng.
§Èy m¹nh viÖc x©y dùng c¸c c«ng tr×nh kÕt cÊu h¹ tÇng ë n«ng th«n nh trêng häc, bÖnh viÖn, tr¹m y tÕ, ®iÖn, níc s¹ch, chî vµ ®êng giao th«ng. ®Çu t nhiÒu h¬n cho nh÷ng x· ®Æc biÖt khã kh¨n
- KÕt hîp gi÷a t¨ng trëng kinh tÕ vµ tiÕn bé c«ng b»ng x· héi.
T¨ng trëng kinh tÕ lµ môc tiªu cña bÊt kú níc nµo, do ®iÒu kiÖn ®Þa lý, kinh tÕ nªn cã sù kh¸c biÖt ®¸ng kÓ gi÷a c¸c vïng, ®Þa ph¬ng. Do vËy gi¶i quyÕt mèi quan hÖ gi÷a t¨ng trëng kinh tÕ vµ tiÕn bé c«ng b»ng x· héi lu«n ®îc x¸c ®Þnh râ rµng vÒ mÆt t tëng tríc khi ra c¸c quyÕt ®Þnh cña nhµ níc ta.
- N©ng cao hiÖu qu¶ vèn ®Çu t.
Trong ®iÒu kiÖn nguån lùc cho sù ph¸t triÓn cßn cã h¹n th× viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ trong ®Çu t lµ rÊt cÇn thiÕt. Tr¸nh l·ng phÝ trong ®iÒu kiÖn ®Êt níc cßn khã kh¨n, ®©y lµ mét chñ tr¬ng suyªn suèt cña §¶ng vµ nhµ níc ta.
2.1. Ph¬ng híng b¶o ®¶m vèn
C¨n cø vµo t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, ®Æc biÖt vÒ d©n sè, sù nghiÖp CNH-H§H vµ nhu cÇu vèn ®Çu t cho nh÷ng n¨m tíi cho hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng x· héi cña ViÖt nam, ph¸t triÓn con ngêi lµ môc tiªu hµng ®Çu h¬n n÷a ph¶i t¹o ra nguån vèn ®Çu t ®Ó ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng x· héi phôc vô ph¸t triÓn con ngêi.
Ph¬ng híng giai ®o¹n tíi lµ:
- N©ng dÇn tû träng chi cho c¬ së h¹ tÇng x· héi so víi chi cho c¸c lÜnh vùc x· héi. T¨ng ®Çu t x©y dùng c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ, x· héi n«ng th«n. Quy ho¹ch hîp lý vµ n©ng cao hiÖu qu¶ viÖc sö dông quü ®Êt, nguån níc,vèn rõng g¾n víi b¶o vÖ m«i trêng.
- §a d¹ng ho¸ c¸c nguån ®Çu t bao gåm: Vèn ng©n s¸ch nhµ níc, vèn huy ®éng tõ nh©n d©n, vèn ®Çu t t nh©n, vèn vay níc ngoµi nhµ níc dµnh tû lÖ ng©n s¸ch thÝch ®¸ng, kÕt hîp ®Èy m¹nh x· héi ho¸ c¸c lÜnh vùc cña c¬ së h¹ tÇng x· héi. Huy ®éng vµ sö dông cã hiÖu qu¶ mäi nguån lùc cho ph¸t triÓn ®Èy m¹nh ho¹t ®éng quèc tÕ vÒ gi¸o dôc, y tÕ, v¨n ho¸…
+ Híng cho khai th¸c nguån ®Çu t
- Nguån ®Çu t tõ ng©n s¸ch nhµ níc:
Trong nh÷ng n¨m tíi, ng©n s¸ch nhµ níc vÉn lµ nguån ®Çu t chñ yÕu cho c¬ së h¹ tÇng x· héi nãi chung vµ y tÕ nãi riªng. §øng tríc t×nh tr¹ng bÖnh tËt, yªu cÇu chÊt lîng nguån nh©n lùc cña x· héi th× chi cho ®Çu t c¬ së h¹ tÇng x· héi cÇn ph¶i gia t¨ng ®¸ng kÓ.
§¹i héi §¶ng IX ®Ò ra híng khai th¸c nguån tõ ng©n s¸ch nhµ níc nh sau: T¨ng ®Çu t cho tÊt c¶ c¸c ngµnh thuéc hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng x· héi: gi¸o dôc, y tÕ, v¨n ho¸, thÓ dôc thÓ thao,…ng©n s¸ch nhµ níc tËp trung nhiÒu h¬n cho c¸c bËc gi¸o dôc phæ cËp, cho vïng n«ng th«n, miÒn nói, cho ®µo t¹o tr×nh ®é cao vµ nh÷ng ngµnh khã thu hót vèn ®Çu t ngoµi ng©n s¸ch nhµ níc.
-Vèn ®Çu t trong nh©n d©n
X©y dùng ®Çu t cho c¬ së h¹ tÇng x· héi kh«ng chØ nhµ níc mµ quan ®iÓm cña nhµ níc ta lµ nhµ níc vµ nh©n d©n cïng lµm, ®Èy m¹nh x· héi ho¸ c¸c lÜnh vùc thuéc c¬ së h¹ tÇng x· héi vÒ vèn ®Çu t. KhuyÕn khÝch m¹nh mÏ c¸c c¸ nh©n, tæ chøc ®Çu t ph¸t triÓn c¸c lÜnh vùc thuéc hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng cã híng cô thÓ ®Ó huy ®éng nguån nµy. §èi víi 2 ngµnh gi¸o dôc vµ y tÕ, nguån nµy th«ng qua c¸c kho¶n sau:
- ViÖn phÝ: phô thuéc vµo rÊt nhiÒu yÕu tè nh søc khoÎ, d©n sè, thu nhËp, kh«ng ph¶i lµ nguån æn ®Þnh l©u dµi. Do tÝnh chÊt bÖnh viÖn tù c©n ®èi chi tõ nguån nµy nªn xu híng chung lµ t¨ng. Nhng cßn ph¶i c¨n cø vµo tõng vïng cô thÓ, ®èi tîng cô thÓ tõ ®ã cã møc thu viÖn phÝ phï hîp. B¶o ®¶m huy ®éng ®îc tèi ®a nguån vèn tõ viÖn phÝ nhng tÝnh c«ng b»ng trong viÖc hëng thô phóc lîi x· héi tõ c¸c lÜnh vùc thuéc c¬ së h¹ tÇng x· héi vÉn ®îc duy tr×.
- Häc phÝ: Híng thu häc phÝ tõ häc sinh trùc tiÕp cña nh©n d©n trong thêi gian tíi: N©ng dÇn møc häc phÝ cho häc sinh sèng ë khu vùc 3 trë nªn, tû lÖ cÇn ph¶i ®îc ®iÒu chØnh cho phï hîp víi tõng cÊp häc ®èi víi cÊp häc cao nh ®¹i häc vµ sau ®¹i häc.
- B¶o hiÓm y tÕ: B¶o ®¶m môc tiªu c«ng b»ng vµ hiÖu qu¶ trong hëng thô y tÕ. Trong thêi gian tíi thùc hiÖn chÕ ®é b¶o hiÓm y tÕ b¾t buéc ®èi víi nh÷ng ngêi cã thu nhËp cao, t¬ng ®èi æn ®Þnh trong x· héi, nh»m t¨ng cêng nguån vèn ®Çu t cho lÜnh vùc y tÕ. Tríc m¾t, híng cho c¸c doanh nghiÖp, kÓ c¶ doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi mua b¶o hiÓm cho ngêi lao ®éng. KhuyÕn khÝch mäi tÇng líp nh©n d©n tham gia b¶o hiÓm tù nguyÖn.
- Vèn níc ngoµi. Híng huy ®éng trong thêi gian tíi lµ tiÕp tôc thu hót vèn viÖn trî níc ngoµi trong ®ã ®Æc biÖt chó ý tíi nguån ODA, thu hót vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi cho c¸c dù ¸n ®Çu t cho c¬ së h¹ tÇng. Gi¸m s¸t chÆt chÏ c«ng t¸c gi¶i ng©n ODA vµ t×m vèn ®èi øng cho c¸c dù ¸n cã vèn FDI.
III. Mét sè gi¶i ph¸p thu hót vèn ®Çu t cho c¬ së h¹ tÇng x· héi
Qua ph©n tÝch thùc tr¹ng ë ch¬ng II luËn v¨n nµy kÕt hîp víi nh÷ng quan ®iÓm mang tÝnh chiÕn lîc cã thÓ ®a ra mét vµi gi¶i ph¸p sau ®©y:
1. T¨ng cêng vèn ng©n s¸ch vµ ®iÒu chØnh hîp lý c¬ cÊu ®Çu t
T¨ng cêng vèn ng©n s¸ch cho c¬ së h¹ tÇng x· héi, nhµ níc cÇn ph¶i n©ng dÇn tû träng chi ng©n s¸ch nhµ níc cho c¸c ngµnh thuéc c¬ së h¹ tÇng x· héi ®Æc biÖt chi gi¸o dôc vµ y tÕ. Kinh nghiÖm cña c¸c níc cho thÊy khi nÒn kinh tÕ ®· ph¸t triÓn th× cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao møc chi ng©n s¸ch cho c¬ së h¹ tÇng x· héi. Do vËy nhµ níc cÇn ph¶i n©ng cao sao cho ngang tÇm víi c¸c níc trung b×nh trong khu vùc hiÖn nay bëi v× trong giai ®o¹n tíi vèn ng©n s¸ch nhµ níc vÉn lµ chñ yÕu n©ng cao chÊt lîng c¬ së h¹ tÇng x· héi. Gi¸o dôc vµ y tÕ lµ hai lÜnh vùc cã liªn quan trùc tiÕp tíi chÊt lîng nguån nh©n lùc gãp phÇn thùc hiÖn môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ®Õn n¨m 2010. §Çu t cho c¬ së h¹ tÇng x· héi th× ng©n s¸ch nhµ níc lu«n gi÷ vai trß quan träng nÕu kh«ng nãi lµ quyÕt ®Þnh. V× vËy trong hiÖn t¹i còng nh trong thêi gian tíi ®Ò nghÞ nhµ níc t¨ng chi cho c¬ së h¹ tÇng x· héi kho¶ng 1,5 - 2% GDP, nh»m tõng bíc b¾t kÞp víi tèc ®é ph¸t triÓn cña c¸c níc trong khu vùc còng nh thÕ giíi trong lÜnh vùc nµy.
VÒ ®iÒu chØnh c¬ cÊu ®Çu t
C¬ cÊu vèn ®Çu t theo ®óng tinh thÇn §¹i héi §¶ng IX ®Ò ra: T¨ng nhanh vèn ®Çu t ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi hoµn chØnh mét bíc c¬ b¶n hÖ thèng kÕt cÊu h¹ tÇng, n©ng tû träng chi ®Çu t cho c¬ së h¹ tÇng x· héi lªn kho¶ng 8% so víi tæng chi ®Çu t cña toµn x· héi. Trong ®iÒu kiÖn nguån lùc cña ®Êt níc cßn khã kh¨n vÉn ph¶i duy tr× 30-35% tæng sè vèn ®Çu t cña x· héi cho ph¸t triÓn hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng x· héi vµ tiÕp tôc n©ng tû träng ®Çu t cho c¸c ngµnh quan träng chñ yÕu cña c¬ së h¹ tÇng x· héi lµ gi¸o dôc vµ y tÕ.
Trong tæng sè ng©n s¸ch dµnh cho c¬ së h¹ tÇng x· héi, ph©n bæ c¬ cÊu ®Çu t cho phï hîp. T¨ng chi cho x©y dùng c¬ b¶n trong c¸c ngµnh gi¸o dôc - ®µo t¹o lªn 15 % so víi tríc ®©y, n¨m 2000 cao nhÊt lµ 9,62%. Ngµnh y tÕ t¨ng kho¶ng 25% so víi tríc ®ã, n¨m 2000 lµ 19% trong tæng ng©n s¸ch chi cho lÜnh vùc nµy.
2. X· héi ho¸ trong ®Çu t cho c¬ së h¹ tÇng x· héi
SÏ lµ mét g¸nh nÆng qu¸ lín cho nhµ níc nÕu nh x· héi ngµy cµng ph¸t triÓn mµ chi cho c¬ së h¹ tÇng x· héi l¹i chØ tËp trung vµo tõ ng©n s¸ch nhµ níc. §æi míi c¬ chÕ, chÝnh s¸ch tµi chÝnh ®èi víi thu hót vèn ®Çu t cho c¬ së h¹ tÇng x· héi. C¶ x· héi ph¶i quan t©m ®Õn lÜnh vùc nµy, tiÕn tíi c¸c c¸ nh©n, tæ chøc, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ... ph¶i tham gia b»ng c¸c hµnh ®éng cô thÓ, cã tr¸ch nhiÖm h¬n trong vÊn ®Ò nµy.
Trong 10 n¨m tíi víi dù b¸o t¨ng trëng kinh tÕ ®¹t 5-7% ®ång thêi ph¶i tËp trung ng©n s¸ch Nhµ níc cho ®Çu t nh»m t¨ng tèc ®é ph¸t triÓn. Nguån ng©n s¸ch Nhµ níc dµnh cho lÜnh vùc Gi¸o dôc-§µo t¹o, y tÕ, v¨n ho¸ ph¶i ®îc t¨ng cêng cïng víi nhu cÇu vèn cña c¸c lÜnh vùc nãi trªn. Nguån vèn ngoµi ng©n s¸ch Nhµ níc lµ nguån vèn ®Çu t cña x· héi cho c¸c lÜnh vùc thuéc c¬ së h¹ tÇng x· héi sÏ buéc vµ cÇn ph¶i ®îc huy ®éng b»ng mäi c¸ch ®Ó t¨ng nhanh ®¹t tû träng 30-50% so víi nguån vèn ng©n s¸ch Nhµ níc trong 3-5 n¨m ®Çu vµ cµng t¨ng nhanh trong c¸c n¨m tiÕp theo cã thÓ gÊp hai ®Õn n¨m lÇn nguån ng©n s¸ch Nhµ níc.
Cô thÓ xin nªu ra vÊn ®Ò x· héi ho¸ trong ®Çu t cña hai ngµnh gi¸o dôc- ®µo t¹o vµ y tÕ:
2.1. Ngµnh gi¸o dôc- ®µo t¹o
2.1.1. Häc phÝ trong gi¸o dôc
Víi gi¸o dôc:
Ng©n s¸ch Nhµ níc tËp trung chi cho Gi¸o dôc tiÓu häc vµ c¬ së. §èi víi gi¸o dôc mÇm non, ng©n s¸ch Nhµ níc chØ hç trî cho nh÷ng vïng nµo cã khã kh¨n cßn ®èi víi nh÷ng vïng kh¸c th× chñ yÕu cha mÑ vµ ®Þa ph¬ng ®ãng gãp khuyÕn khÝch ph¸t triÓn nhanh m¹ng líi c¬ së ngoµi c«ng lËp ®Ó trong mét vµi n¨m tíi chuyÓn toµn bé gi¸o dôc mÇm non sang cho khu vùc ngoµi c«ng lËp. §èi víi c¸c cÊp gi¸o dôc phæ th«ng, ng©n s¸ch Nhµ níc chØ hç trî mét phÇn ®Ó ®Çu t n©ng cÊp söa ch÷a trêng häc vµ trang thiÕt bÞ d¹y häc. Thùc hiÖn thu häc phÝ vµ ®ãng gãp x©y dùng trêng líp ®Ó t¹o nguån chñ yÕu cho ®Çu t, t¨ng dÇn tû lÖ häc sinh chuyÓn sang häc c¸c trêng b¸n c«ng vµ d©n lËp, phÊn ®Êu ®¹t tû lÖ 30-50% vµo n¨m 2005 vµ cao h¬n vµo c¸c n¨m tiÕp theo.
Mét mÆt ®Ó gi¶m søc Ðp vÒ kinh phÝ dµnh cho gi¸o dôc- ®µo t¹o tõ ng©n s¸ch nhµ níc, mÆt kh¸c thÓ hiÖn tr¸ch nhiÖm cña b¶n th©n gia ®×nh ®èi víi sù nghiÖp gi¸o dôc- ®µo t¹o cña ®Êt níc. Tuy nhiªn ®Ó x¸c ®Þnh møc thu häc phÝ phï hîp ph¶i mang tÝnh ®iÒu tiÕt cña nh÷ng ngêi, vïng khã kh¨n. Theo thèng kª cha ®Çy ®ñ th× hiÖn nay thu häc phÝ cïng c¸c cÊp häc lµ nh nhau trõ mét sè trêng. Ph©n chia häc phÝ theo khu vùc, cha khuyÕn khÝch ®îc c¸c gia ®×nh nghÌo cho con ®i häc.
Víi ®µo t¹o
C¸c trêng cã thÓ tù t¹o thªm vèn ®Ó t¨ng cêng thªm kinh phÝ b»ng c¸ch tæ chøc c¸c líp häc nghÒ t¹o ra s¶n phÈm kÕt hîp gi÷a häc vµ hµnh. Sinh viªn tiÕp thu kiÕn thøc l¹i t¹o thªm kinh phÝ cho nhµ trêng nhÊt lµ ®èi víi c¸c trêng d¹y nghÒ. MÆt kh¸c t¹o mèi liªn kÕt gi÷a nhµ trêng vµ c¸c doanh nghiÖp rÊt thiÕt thùc th«ng qua c¸c ®¬n ®Æt hµng
2.1.2. C¸c lo¹i quü
HiÖn nay trong gi¸o dôc- ®µo t¹o cã nhiÒu lo¹i quü nhng t¶n m¹n ph¹m vi hÑp do vËy cÇn thiÕt cã mét lo¹i qòy Quèc gia ®Ó hç trî ph¸t triÓn gi¸o dôc- ®µo t¹o trªn ph¹m vi c¶ níc. Quü nµy ®îc h×nh thµnh tõ c¸c nguån réng r·i trong x· héi. Néi dung cña quü nµy bao gåm: hç trî cã môc tiªu viÖc x©y dùng trêng líp, trêng b¸n c«ng, hç trî ®µo t¹o tµi n¨ng trÎ cho häc sinh nghÌo häc giái vay vèn ¨n häc
2.2. Ngµnh y tÕ
VÒ ®Çu t cho y tÕ bao gåm ®Çu t cña Nhµ níc, ®ãng gãp cña céng ®ång tranh thñ viÖn trî quèc tÕ…trong ®ã ®Çu t cña Nhµ níc gi÷ vai trß chñ ®¹o. PhÊn ®Êu t¨ng chi thêng xuyªn cho y tÕ trong tæng chi ng©n s¸ch Nhµ níc. ¦u tiªn ®Çu t cho vïng nghÌo vïng n«ng th«n, vïng s©u vÒ c¸c ho¹t ®éng y tÕ dù phßng c¸c ho¹t ®éng ch¨m sãc søc khoÎ ban ®Çu t¹i y tÕ c¬ së. Kh¸m ch÷a bÖnh cho ngêi nghÌo vµ ®èi tîng chÝnh s¸ch.
Thùc hiÖn thÝ ®iÓm c¬ chÕ chÝnh s¸ch tµi chÝnh míi t¹i mét sè bÖnh viÖn ë thµnh phè lín, tiÕn tíi tù c©n dèi thu chi thêng xuyªn dùa trªn b¶o hiÓm y tÕ vµ viÖn phÝ. §Çu t vµ kü thuËt vµ tr×nh ®é chuyªn m«n vµ phï hîp víi kh¶ n¨ng ®ãng gãp cña nh©n d©n ë tõng vïng vµ kh¶ n¨ng chi tr¶ cña tõng lo¹i ®èi tîng.
Tû lÖ ®Çu t cho lÜnh vùc y tÕ hiÖn nay díi 4% tæng chi ng©n s¸ch Nhµ níc, thÊp xa so víi nhu cÇu. Song song víi viÖc n©ng tû lÖ ®Çu t tõ ng©n s¸ch Nhµ níc trong giai ®o¹n 2001-2005 nh»m ®Èy m¹nh tèc ®é hiÖn ®¹i ho¸ cña ngµnh y tÕ, cÇn ph¶i ®Èy nhanh sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn hÖ thèng c¬ së y tÕ ngoµi c«ng lËp cã tiÒm n¨ng ph¸t triÓn m¹nh, kÓ c¶ thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi kh¾c phôc t×nh tr¹ng qu¸ t¶i cña c¸c bÖnh viÖn hiÖn nay.
T¨ng cêng huy ®éng vµ ®iÒu phèi c¸c nguån viÖn trî, ®Æc biÖt lµ c¸c kho¶n viÖn trî kh«ng hoµn l¹i vµ c¸c kho¶n vay u ®·i hç trî kü thuËt ®Çu t ph¸t triÓn.
2.2.1. ViÖn phÝ
§©y lµ kho¶n phÝ khi thu ph¶i c©n nh¾c sao cho c«ng b»ng víi tõng ®èi tîng song cã thÓ gi¶m bít chi ng©n s¸ch nhµ níc tõ nguån nµy b»ng c¸ch t¨ng ®¸ng kÓ nguån thu tõ viÖn phÝ. Tû träng thu mét phÇn viÖn phÝ so víi tæng chi ng©n s¸ch nhµ níc hµng n¨m t¨ng lªn. Tuy vËy viÖc thu kh«ng ®ñ chi kh¸m ch÷a bÖnh
2.2.2. B¶o hiÓm y tÕ
§Ó ®¶m b¶o ®îc môc tiªu c«ng b»ng vµ hiÖu qu¶ trong hëng thô y tÕ nh ®· nªu ë phÇn tríc mét trong nhiÒu sè d©n tham gia b¶o hiÓm y tÕ còng nh ®Çu t cho hÖ thèng y tÕ. Cã nh thÕ mäi ngêi d©n míi ®îc hëng lîi nh nhau trong ch¨m sãc y tÕ vµ ®ång thêi viÖc d©n sè tham gia b¶o hiÓm y tÕ lµm t¨ng nguån thu b¶o hiÓm y tÕ ®ãng gãp ®¸ng kÓ cho ng©n s¸ch y tÕ nãi chung.
Nguån thu tõ b¶o hiÓm y tÕ b¾t buéc hiÖn t¹i míi chØ b¶o vÖ ®îc 10% d©n sè. §Þnh híng s¾p tíi lµ ph¸t triÓn hÖ thèng b¶o hiÓm y tÕ tù nguyÖn, t¨ng dÇn nguån thu ®Ó cã thÓ b¶o vÖ ®îc 25-30% d©n sè.
Më réng b¶o hiÓm y tÕ tù nguyÖn cñng cè quü b¶o hiÓm y tÕ b¾t buéc tiÕn tíi b¶o hiÓm y tÕ b¾t buéc toµn d©n. §èi víi ngêi nghÌo thuéc diÖn chÝnh s¸ch mµ ®êi sèng thùc sù cßn nhiÒu khã kh¨n nhµ níc nªn cã chÝnh s¸ch thÝch hîp theo híng xÐt cÊp sæ kh¸m ch÷a bÖnh hoÆc kh«ng mÊt tiÒn, hoÆc mua b¶o hiÓm cho hä.
3. Më réng h×nh thøc ®Çu t ®èi víi t nh©n trong níc cho c¬ së h¹ tÇng x· héi.
Nhµ níc cã thÓ huy ®éng vèn ®Çu t cho c¬ së h¹ tÇng x· h«Þ b»ng c¸ch më réng c¸c h×nh thøc ®Çu t, khuyÕn khÝch ®Çu t t nh©n tham gia ®Çu t vµo lÜnh vùc c¬ së h¹ tÇng x· héi. Cho phÐp t nh©n x©y dùng c¸c trêng häc t, trêng d©n lËp, b¸n c«ng ®a vµo ho¹t ®éng. Cã thÓ ¸p dông c¶ ba ph¬ng thøc BOT, BTO, BT ®Ó khuyÕn khÝch ®Çu t t nh©n trong níc. VÒ phÝa t nh©n, tù bá vèn x©y dùng c¸c c«ng tr×nh thuéc hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng x· héi: më trêng d©n lËp, t thôc, bÖnh viÖn t, c¬ së y tÕ… nhµ níc c¨n cø vµo tõng lo¹i c«ng tr×nh mµ ¸p dông c¸c h×nh thøc kinh doanh hay chuyÓn giao ngay.
HiÖn t¹i t nh©n trong níc cã nhiÒu kh¶ n¨ng tham gia ®Çu t vµo hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng. §Ó khuyÕn khÝch t nh©n ®Çu t vµo lÜnh vùc nµy nhµ níc ph¶i ®Æt ra mét tû lÖ l·i suÊt hÊp dÉn ®èi víi c¶ ba h×nh thøc ®Çu t.
Víi h×nh thøc BOT sau khi x©y dùng xong c«ng tr×nh t nh©n ®îc phÐp kinh doanh, th× thêi gian thu håi vèn ph¶i ®¶m b¶o cho nhµ ®Çu t cã møc lîi nhuËn tho¶ ®¸ng.
Víi h×nh thøc BTO khi x©y dùng xong c«ng tr×nh ®ã nhµ níc cho phÐp t nh©n x©y dùng vµ kinh doanh mét c«ng tr×nh kh¸c trong mét thêi gian ®ñ ®Ó thu håi vèn vµ cã l·i.
C¶ hai h×nh thøc nµy ¸p dông trong ®Çu t cho c¸c bÖnh viÖn, c¬ së y tÕ lµ phï hîp. Cßn ®èi víi h×nh thøc BT nªn ¸p dông trong lÜnh vùc gi¸o dôc, x©y dùng c¸c trêng häc t thôc vµ b¸n c«ng, c¸c trêng d©n lËp. Khi x©y dùng xong nhµ níc sÏ cïng t nh©n qu¶n lý ®iÒu hµnh ®Ó c«ng tr×nh mang l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt. Nhng víi ®iÒu kiÖn t nh©n ph¶i lµ ngêi cã kiÕn thøc, tr×nh ®é nhÊt ®Þnh nhÊt lµ trong lÜnh vùc gi¸o dôc.
4. Gi¶i ph¸p thu hót vèn ®Çu t níc ngoµi.
Gi¶i ph¸p huy ®éng nhanh nhÊt vèn ®Çu t níc ngoµi lµ nhµ níc cho phÐp c¸c ngµnh, c¸c ®¬n vÞ thuéc c¬ së h¹ tÇng x· héi chñ ®éng më réng quan hÖ giao lu quèc tÕ víi níc ngoµi t¹o nguån vay ODA vµ c¸c nguån viÖn trî kh«ng hoµn l¹i. Mçi ®¬n vÞ cã thÓ kÕt nghÜa víi ®¬n vÞ ë níc ngoµi ®Ó tõ ®ã më réng tri thøc vµ khai th¸c c¸c nguån hîp t¸c, liªn kÕt níc ngoµi.
Víi gi¸o dôc- ®µo t¹o
- Hîp t¸c víi c¸c chuyªn gia vµ c¸c c¬ së ®µo t¹o cña níc ngoµi trong viÖc x©y dùng c¸c ch¬ng tr×nh, gi¸o tr×nh, néi dung vµ ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y
- Cã chÝnh s¸ch ®éng viªn ViÖt kiÒu ë níc ngoµi díi c¸c lÜnh vùc lu chuyÓn vèn vÒ ®Çu t liªn doanh, nhËn ®ì ®Çu häc sinh, sinh viªn lËp ra quü tõ thiÖn.
- KhuyÕn khÝch c¸c trêng ®¹i häc trong níc nhËn häc sinh níc ngoµi hoÆc khuyÕn khÝch chÝnh sinh viªn ta ®i häc tù tóc hay nhµ níc cÊp häc bæng cho nh÷ng ngêi häc giái.
-Khai th¸c c¸c kh¶ n¨ng cña c¸c c«ng ty níc ngoµi vµo c«ng t¸c ®µo t¹o ®éi ngò chuyªn gia c¸n bé kü thuËt cña chóng ta, h×nh thøc ®µo t¹o th«ng qua c¸c hîp ®ång gi÷a c¸c bªn.
Víi y tÕ
-Tranh thñ h¬n n÷a nguån tµi trî cña c¸c tæ chøc quèc tÕ bæ sung vèn ®Çu t ®æi míi trang thiÕt bÞ theo híng hiÖn ®¹i ho¸, n©ng cÊp c¬ së vËt chÊt kü thuËt hiÖn cã ®Ó phôc vô tèt h¬n c«ng t¸c kh¸m søc khoÎ cho nh©n d©n vµ c¸c ch¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia.
- Tranh thñ tµi trî ®Ó ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé y tÕ cã ®ñ phÈm chÊt, chuyªn m«n vµ y ®øc theo kÞp nÒn y häc tiªn tiÕn cña c¸c níc.
- Cã chÝnh s¸ch u ®·i ®èi víi nhµ ®Çu t níc ngoµi, tranh thñ vèn c«ng nghÖ gãp phÇn c¶i thiÖn tèt viÖc kh¸m ch÷a bÖnh.
- X©y dùng c¬ së d÷ liÖu ®ñ tin cËy vµ cã kh¶ n¨ng ®¸p øng yªu cÇu cÇn thiÕt cho viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch ®iÒu phèi nguån viÖn trî níc ngoµi, sè liÖu ph¶i ®îc cËp nhËt kÞp thêi nh»m ®¸p øng nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt trong viÖc khai th¸c vµ sö dông viÖn trî.
5. N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn ®Çu t cho c¸c dù ¸n cña c¬ së h¹ tÇng x· héi
Trong ®iÒu kiÖn ®Êt níc ta nguån lùc h¹n chÕ cÇn thiÕt ph¶i cã kÕ ho¹ch sö dông vèn ®ã theo ®óng môc ®Ých, hîp lý cã hiÖu qu¶ tiÕt kiÖm.
- X¸c ®Þnh c¸c thø tù u tiªn trong viÖc sö dông vèn ®Çu t cho c¸c ngµnh thuéc c¬ së h¹ tÇng x· héi, cô thÓ h¬n n÷a trong tõng ngµnh trong ®iÒu kiÖn nguån vèn cho ®Çu t kh«ng thÓ t¨ng trëng nhanh trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. ¦u tiªn cho nh÷ng lÜnh vùc träng t©m träng ®iÓm tr¸nh ®Çu t dµn tr¶i.
- Thùc hiÖn tiÕt kiÖm chèng l·ng phÝ nhÊt lµ kh«ng chi phÇn lín ng©n s¸ch cho bé m¸y hµnh chÝnh, hay trong mua s¾m thiÕt bÞ kh«ng cÇn thiÕt
- Hoµn thiÖn c¸c ph¬ng thøc qu¶n lý c¸c nguån vèn gåm: nguån ng©n s¸ch nhµ níc, nguån ODA, nguån tõ häc phÝ trong gi¸o dôc vµ viÖn phÝ trong y tÕ. Yªu cÇu c¸c c¬ quan cã chøc tr¸ch ph¶i tu©n thñ theo c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh hiÖn hµnh th«ng qua c¸c kh©u lËp kÕ ho¹ch ph©n bæ tæ chøc ®iÒu phèi kiÓm tra viÖc thùc hiÖn sö dông c¸c nguån vèn ®ã.
- T¨ng cêng h¬n n÷a c«ng t¸c kiÓm tra, thanh tra tµi chÝnh trong ngµnh y tÕ, ngµnh gi¸o dôc còng nh c¸c ngµnh kh¸c thuéc c¬ së h¹ tÇng x· héi trong viÖc qu¶n lý vèn ®Çu t cho c¸c dù ¸n còng nh thu thêng xuyªn. KiÓm tra thêng xuyªn c«ng t¸c tµi chÝnh trong c¸c kh©u: dù to¸n, chÊp hµnh dù to¸n hµng n¨m trong gi¸o dôc y tÕ.
- N©ng cao n¨ng lùc sö dông vèn vay ODA cho ph¸t triÓn hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng x· héi. X©y dùng vµ qu¶n lý ODA gi¸o dôc, y tÕ nh»m thùc hiÖn gi¶i ng©n ®óng tiÕn ®é. Trong qu¸ tr×nh ®iÒu hµnh cÇn lång ghÐp c¸c dù ¸n trong níc ®Ó sö dông hiÖu qu¶ vèn vay vµ quan träng h¬n lµ n©ng cao tr×nh ®é vµ n¨ng lùc cña c¸n bé ViÖt nam trong thùc hiÖn vµ qu¶n lý dù ¸n tµi trî.
6. Mét vµi kiÕn nghÞ kh¸c
6.1. T¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý cña nhµ níc
“§¶ng l·nh ®¹o, nhµ níc qu¶n lý, nh©n d©n lµm chñ” lµ quan ®iÓm xuyªn suèt qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña ®Êt níc ®iÒu nµy ®· ®îc kh¼ng ®Þnh trong c¸c v¨n kiÖn ®¹i héi §¶ng. LÜnh vùc c¬ së h¹ tÇng h¹ x· héi lµ do nhµ níc trùc tiÕp qu¶n lý do tÝnh chÊt cña nã quy ®Þnh. VËy ®Ó t¨ng cêng hiÖu qu¶ sö dông ng©n s¸ch nhµ níc dµnh cho lÜnh vùc nµy ngoµi viÖc ph©n phèi c«ng b»ng hîp lý cßn cÇn ph¶i lµm tèt c«ng t¸c kiÓm tra sö dông ng©n s¸ch ®ã.
C¸c ®¬n vÞ trùc tiÕp chi tiªu, c¸c Bé, ngµnh chÞu tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn c¸c chÕ ®é chi vµ qu¶n lý ng©n s¸ch. CÇn thiÕt ph¶i cã kÕ ho¹ch kiÓm tra, duyÖt quyÕt to¸n thu chi ®Æc biÖt lµ trong c¸c dù ¸n ®Çu t
TiÕp tôc hoµn chØnh hÖ thèng ph¸p luËt trong c¸c ngµnh thuéc hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng x· héi, ®iÒu chØnh hÖ thèng luËt gi¸o dôc, luËt y tÕ,…Song song víi t¨ng cêng c«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra, gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch cña nhµ níc vÒ khuyÕn khÝch, u ®·i ®èi víi ®Çu t cho c¬ së h¹ tÇng x· héi.
Bé gi¸o dôc- ®µo t¹o, Bé y tÕ... cïng c¸c c¬ së phèi hîp víi c¬ quan tµi chÝnh kiÓm tra viÖc thùc hiÖn ph©n bæ kÕ ho¹ch ng©n s¸ch, chi ng©n s¸ch
6.2. VÒ nguån lùc
Thùc tÕ cho thÊy tr×nh ®é cña ®éi ngò nµy cßn rÊt h¹n chÕ cha ®¸p øng ®îc yªu cÇu ®Æt ra. CÇn ph¶i cã kÕ ho¹ch cô thÓ trong viÖc ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý dù ¸n trong lÜnh vùc nµy.
Yªu cÇu c¸c ban qu¶n lý dù ¸n hµng th¸ng, hµng quý ph¶i tæ chøc më c¸c líp tËp huÊn, nghiÖp vô kÞp thêi rót kinh nghiÖm vµ chÊn chØnh c¸c trêng hîp c¸ nh©n trong ban qu¶n lý dù ¸n cã tr×nh ®é nghiÖp vô thÊp, hoÆc ý thøc chÊp hµnh kû luËt kÐm
- Tæ chøc c¸c c¸n bé cña nhãm cã n¨ng lùc ®i tham quan c«ng t¸c häc tËp kinh nghiÖm ë trong vµ ngoµi níc hoÆc ë c¸c dù ¸n cã tÝnh chÊt t¬ng tù
- Cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o ®éi ngò chuyªn ngµnh vÒ y tÕ, gi¸o dôc vÒ tr×nh ®é qu¶n lý dù ¸n tæ chøc thùc hiÖn ®Çu t, thÈm ®Þnh dù ¸n, quyÕt to¸n dù ¸n ®Çu t
6.3. VÒ h×nh thøc thu hót vèn ®Çu t t nh©n
Cho phÐp t nh©n tham gia vµo ®Çu t c¬ së h¹ tÇng x· héi nh trong hÖ thèng gi¸o dôc, y tÕ, cho phÐp x©y dùng c¸c bÖnh viÖn t nh©n, x©y dùng c¸c trêng d©n lËp, t thôc... th«ng qua c¸c biÖn ph¸p sau:
Cho phÐp huy ®éng mäi nguån vèn ®Çu t tõ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ vµ mäi c¸ nh©n ®Ó x©y dùng c¸c c¬ së y tÕ, ®îc t nh©n còng nh c¸c trêng häc t cho phÐp vay ng©n hµng víi l·i suÊt u ®·i ®Ó ®Çu t cho lÜnh vùc nµy
Cho phÐp c«ng nh©n viªn chøc nhµ níc gãp vèn thµnh lËp c¸c c¬ së y tÕ
Cho phÐp c¸ nh©n, tæ chøc níc ngoµi ®îc kinh doanh hµnh nghÒ thuéc c¸c lÜnh vùc thuéc c¬ së h¹ tÇng x· héi: më phßng kh¸m, ®Çu t x©y dùng bÖnh viÖn, x©y dùng trêng häc nhng trong khu«n khæ ph¸p luËt quy ®Þnh cña nhµ níc
6.4. C¬ chÕ chÝnh s¸ch
CÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch hay khung ph¸p lý t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c nhµ ®Çu t yªn t©m ®Çu t vµo lÜnh vùc c¬ së h¹ tÇng x· héi . §Æc biÖt lµ c¸c dù ¸n cã vèn ®Çu t níc ngoµi. C¸c ®Þa ph¬ng ph¶i cã tr¸ch nhiÖm cung cÊp ®Êt mÆt b»ng, gi¶i phãng mÆt b»ng... vµ viÖc ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng ph¶i do ®Þa ph¬ng ®¶m nhiÖm.
KÕt luËn
Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, ®Çu t cho c¬ së h¹ tÇng x· héi võa lµ nguyªn nh©n, võa lµ kÕt qu¶ cña t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ. §Çu t cho c¸c lÜnh vùc cña c¬ së h¹ tÇng x· héi nh»m n©ng cao chÊt lîng nguån nh©n lùc, n©ng cao tr×nh ®é, t duy, kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm nghÒ nghiÖp, tr×nh ®é d©n trÝ…phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt x· héi.
Cïng víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi nhu cÇu vÒ chÊt lîng nguån nh©n lùc - lùc lîng lao ®éng - ngµy cµng t¨ng. §Çu t cho c¬ së h¹ tÇng x· héi gióp ViÖt Nam thùc hiÖn c¸c môc tiªu chiÕn lîc mµ §¹i héi §¶ng IX ®Ò ra, phÊn ®Êu tíi n¨m 2020 c¬ b¶n ®a ®Êt níc trë thµnh níc c«ng nghiÖp. CÇn ph¶i khai th¸c vµ sö dông nhiÒu nguån lùc kh¸c nhau phôc vô cho ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. ViÖc huy ®éng vèn ®Çu t cho c¬ së h¹ tÇng x· héi ph¶i ®îc c©n nh¾c, xem xÐt cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn c¸c nguån lùc tµi chÝnh cña ®Êt níc cßn h¹n hÑp.
VÊn ®Ò ®Çu t cho c¬ së h¹ tÇng x· héi lµ mét vÊn ®Ò lín kh«ng thÓ gi¶i quyÕt ngay ®îc, mµ cÇn ph¶i cã thêi gian. Trong giai ®o¹n hiÖn nay ng©n s¸ch Nhµ níc vÉn lµ nguån ®Çu t chñ yÕu cho c¬ së h¹ tÇng x· héi ë ViÖt Nam. Nhng còng rÊt cÇn thiÕt cã sù tham gia cña c¸c ngµnh, c¸c cÊp vµ toµn thÓ x· héi. Chñ tr¬ng x· héi ho¸ c¸c lÜnh vùc cña c¬ së h¹ tÇng x· héi, trong ®ã cã x· héi ho¸ c¸c nguån lùc ®Çu t lµ phï hîp víi ®êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi hiÖn t¹i còng nh trong chiÕn lîc l©u dµi.
§©y lµ mét ®Ò tµi lín, ®Ò cËp tíi mét vÊn ®Ò t¬ng ®èi phøc t¹p nhng ®îc nghiªn cøu trong thêi gian kh¸ ng¾n, do ®ã luËn v¨n chØ ®Ò cËp tíi nh÷ng g× c¬ b¶n nhÊt cña vÊn ®Ò huy ®éng vèn ®Çu t cho c¬ së h¹ tÇng x· héi. Hy väng luËn v¨n sÏ gãp phÇn lµm râ nh÷ng víng m¾c cña lÜnh vùc quan träng nµy.
tµi liÖu tham kh¶o
***********************
T¹p chÝ:
T¹p chÝ Kinh tÕ vµ Ph¸t triÓn sè 10/1996.
T¹p chÝ Kinh tÕ vµ Ph¸t triÓn sè 36/2000.
T¹p chÝ Kinh tÕ vµ Dù b¸o sè 5/1999, sè 9/1999
T¹p chÝ Kinh tÕ vµ Dù b¸o sè 4/2000, sè9/2000, sè10+11/2000.
T¹p chÝ Con sè vµ Sù kiÖn sè 5/1999, sè6/2000
Th«ng tin kinh tÕ x· héi sè 5/1997, sè 36(29/9/2000).
Tµi liÖu nghiªn cøu:
“Nghiªn cøu c¸c gi¶i ph¸p tµi chÝnh huy ®éng vèn ®Çu t trong níc”. §Ò tµi nghiªn cøu cÊp Bé-ViÖn chiÕn lîc ph¸t triÓn - Bé KH&§T.
“C¬ së khoa häc cña mét sè vÊn ®Ò trong chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ë níc ta ®Õn n¨m 2010-2020”. §Ò tµi nghiªn cøu cÊp nhµ níc -ViÖn chiÕn lîc ph¸t triÓn - Bé KH&§T.
Kû yÕu to¹ ®µm khoa häc "C¬ së khoa häc h×nh thµnh hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng x· héi trong qu¸ tr×nh CNH-H§H”. Ban nguån nh©n lùc & X· Héi - ViÖn chiÕn lîc ph¸t triÓn - Bé KH&§T.
ViÖt Nam nghiªn cøu tµi chÝnh cho Gi¸o dôc - Ng©n hµng thÕ giíi-Phßng Dù ¸n nguån nh©n lùc - Vô quèc gia I.
S¸ch tham kh¶o:
DÞch vô x· héi c¬ b¶n ë ViÖt Nam.
Kinh tÕ ph¸t triÓn- Khoa Kinh tÕ ph¸t triÓn -Trêng §HKTQD.
Kinh tÕ ®Çu t - Khoa Kinh tÕ ®Çu t -Trêng §HKTQD.
35 n¨m ViÖn chiÕn lîc ph¸t triÓn - Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ Quèc gia.
5. ViÖt Nam- Qu¶n lý tèt h¬n nguån lùc nhµ níc ®¸nh gi¸ chi tiªu c«ng 2000. B¸o c¸o cña nhãm c«ng tac chung gi÷a ChÝnh phñ ViÖt Nam vµ c¸c nhµ t¹i trî vÒ §¸nh gi¸ chi tiªu c«ng.
6. Niªn gi¸m thèng kª n¨m 1997, 1998, 1999,2000 -Nhµ xuÊt b¶n thèng kª
Môc lôc
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Phương hướng và giải pháp bảo đảm vốn đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng xã hội ở Việt nam giai đoạn 2001-2010.DOC