Đề tài Quan hệ quốc tế của Việt Nam thời kỳ đổi mới

Lời dẫn Những năm cuối thế kỷ XX, hệ thống xã hội chủ nghĩa lâm vào khủng hoảng toàn diện và nghiêm trọng dẫn đến sự sụp đổ của bộ phận lớn làm thay đổi cơ bản cục diện chính trị của thế giới. Bên cạnh đó, chủ nghĩa tư bản tận dụng được những thành tựu của cuộc cách mạng khoa học công nghệ hiện đại nên đã thích nghi và vẫn tiếp tục phát triển. Trật tự thế giới hai cực tan dã, quan hệ quốc tế chuyển dần từ đối đầu sang đối thoại, từ đó làm nảy sinh xu hướng đa dạng hoá, đa phương hoá trong tiến trình hội nhập toàn cầu. Hoà bình, ổn định hợp tác để phát triển ngày càng trở thành đòi hỏi bức xúc của các quốc gia. Toàn cầu hoá về kinh tế chiếm vị trí quan trọng trong quan hệ giữa các quốc gia,kinh tê được ưu tiên phát triển và trở thành chủ đề chính trong quan hệ quốc tế hiện nay. Trước bối cảnh quốc tế và xu thế chung của thế giới đang diễn ra như vậy, các quốc gia đều phải điều chỉnh lại chính sách đối ngoại của mình để thích ứng với tình hình mới. Việt Nam cũng không nằm ngoài xu thế đó. Chính sách đối ngoại là một bộ phận hợp thành đường lối đổi mới của Việt Nam trên nền tảng của Chủ nghĩa Mác - Lênin và Tư tưởng Hồ Chí Minh. Được khởi xướng từ năm 1986 và sau hơn 10 năm thực hiện, chính sách đối ngoại đúng đắn của Đảng và Nhà nước ta đã góp phần không nhỏ đến sự phát triển của đất nước, tạo điều kiện khai thác có hiệu quả các nhân tố quốc tế, kết hợp được sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại đưa Việt Nam thoát khỏi khủng hoảng và đi lên. Chính sách đối ngoại đổi mới là một trong những mốc đánh dấu thành tựu to lớn của Việt Nam trong thế kỷ XX, tạo tiền đề cho Việt Nam vững bước đi vào thế kỷ XXI. Với lý do đó cùng với ham muốn được tìm hiểu chính sách đối ngoại đổi mới và quan hệ quốc tế của Việt Nam giai đoạn này, em mạnh dạn chọn đề tài “Quan hệ quốc tế của Việt Nam thời kỳ đổi mới” làm chuyên đề thực tập. Đây là đề tài rất rộng lớn, cho nên bài viết này không tránh khỏi những thiếu sót hạn chế. Mong được sự thông cảm, giúp đỡ, đóng góp ý kiến của các thầy cô và các bạn.

doc38 trang | Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2336 | Lượt tải: 0download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Quan hệ quốc tế của Việt Nam thời kỳ đổi mới, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
kiÖn thuËn lîi míi vÒ hîp t¸c kinh tÕ vµ khoa häc kü thuËt, tham gia ngµy cµng réng r·i viÖc ph©n c«ng vµ hîp t¸c trong Héi ®ång t­¬ng trî kinh tÕ, ®ång thêi tranh thñ më réng quan hÖ víi c¸c n­íc kh¸c. T¨ng c­êng hîp t¸c toµn diÖn víi Liªn X« lu«n lu«n lµ hßn ®¸ t¶ng trong chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta. §ång thêi t¨ng sù phèi hîp víi Liªn X« vµ c¸c x· héi chñ nghÜa kh¸c trong cuéc ®Êu tranh hoµ b×nh vµ c¸c m¹ng trªn thÕ giíi, tr­íc hÕt lµ ë khu vùc Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng. §¶ng ta nhËn thøc s©u s¾c r»ng: “Ph¸t triÓn vµ cñng cè mèi quan hÖ ®Æc biÖt gi÷a ba n­íc §«ng D­¬ng, ®oµn kÕt vµ t«n träng ®éc lËp chñ quyÒn cña mçi n­íc, hîp t¸c toµn diÖn, gióp ®ì lÉn nhau x©y dùng vµ b¶o vÖ tæ quèc lµ quy luËt sèng cßn vµ ph¸t triÓn cña ba d©n téc anh em”. Chóng ta tiÕp tôc t¨ng c­êng quan hÖ hîp t¸c h÷u nghÞ víi c¸c n­íc thµnh viªn Héi ®ång t­¬ng trî kinh tÕ. Chóng ta còng më réng quan hÖ víi c¸c n­íc x· héi chñ nghÜa anh em kh¸c nh­ Anbani, TriÒu Tiªn... Lµ mét thµnh viªn cña phong trµo kh«ng liªn kÕt, chóng ta phÊn khëi tr­íc sù tr­ëng thµnh vµ vai trß cña ngµy cµng to lín cña phong trµo trong ®êi sèng chÝnh trÞ quèc tÕ. §¶ng ta chñ tr­¬ng tÝch cùc gãp phÇn vµo viÖc t¨ng c­êng ®oµn kÕt cña phong trµo trªn c¬ së chñ nghÜa Mac - Lªnin vµ chñ nghÜa quèc tÕ v« s¶n. Chóng ta ñng hé m¹nh mÏ cuéc ®Êu tranh anh dòng cña giai cÊp c«ng nh©n vµ nh©n d©n ë c¸c n­íc t­ b¶n chñ nghÜa ph¸t triÓn. ñng hé m¹nh mÏ ®èi víi nh©n d©n Ch©u Phi ®ang kiªn c­êng ®Êu tranh chèng chñ nghÜa ®Õ quèc, chñ nghÜa thùc d©n, chñ nghÜa ph©n biÖt chñng téc, chñ nghÜa Apacthai. §oµn kÕt chÆt chÏ víi nh©n d©n c¸c n­íc anh em nh­: An-giª-ri vµ Céng hoµ d©n chñ nh©n d©n Y-ª-men ®ang x©y dùng cuéc sèng míi. §¶ng vµ Nhµ n­íc ta kiªn tr× thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i hoµ b×nh vµ h÷u nghÞ. Chóng ta chñ tr­¬ng vµ ñng hé chÝnh s¸ch cïng tån t¹i hoµ b×nh gi÷ c¸c n­íc cã chÕ ®é chÝnh trÞ x· héi kh¸c nhau, lo¹i trõ chiÕn tranh x©m l­îc vµ mäi h×nh thøc cña chñ nghÜa khñng bè. Víi Trung Quèc, ViÖt Nam s½n sµng ®µm ph¸n víi Trung quèc bÊt kú lóc nµo, bÊt cø cÊp nµo vµ bÊt cø ë ®©u nh»m b×nh th­êng ho¸ quan hÖ gi÷a hai n­íc, v× lîi Ých cña nh©n d©n hai n­íc, v× hoµ b×nh ë §«ng Nam ¸ vµ trªn thÕ giíi. Nhµ n­íc ta chñ tr­¬ng t¨ng c­êng vµ më réng quan hÖ h÷u nghÞ víi Thuþ §iÓn, PhÇn Lan, Ph¸p, Oxtraylia, NhËt B¶n vµ víi c¸c n­íc ph­¬ng T©y kh¸c trªn c¬ së b×nh ®¼ng cïng cã lîi. ChÝnh phñ ta tiÕp tôc bµn b¹c víi Mü gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò nh©n ®¹o do chiÕn tranh ®Ó l¹i vµ s½n sµng c¶i thiÖn quan hÖ víi Mü v× lîi Ých cña hoµ b×nh æn ®Þnh ë §«ng Nam ¸ . §­êng lèi ®èi ngo¹i ®æi míi tiÕp tôc ®­îc kh¼ng ®Þnh ë §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VII. NhiÖm vô ®èi ngo¹i bao trïm trong thêi gian tíi lµ gi÷ v÷ng hoµ b×nh, më réng quan hÖ h÷u nghÞ vµ hîp t¸c, t¹o ®iÒu kiÖn quèc tÕ thuËn lîi cho c«ng cuéc x©y dùng x· héi chñ nghÜa vµ b¶o vÖ tæ quèc. §ång thêi gãp phÇn tÝch cùc vµo c«ng cuéc ®Êu tranh chung cña nh©n d©n thÕ giíi v× hoµ b×nh, ®éc lËp d©n täc, d©n chñ vµ tiÕn bé x· héi. CÇn nh¹y bÐn nhËn thøc vµ dù b¸o ®­îc nh÷ng diÔn biÕn phøc t¹p vµ thay ®æi s©u s¾c trong quan hÖ quèc tÕ, sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña lùc l­îng s¶n xuÊt vµ xu h­íng quèc tÕ ho¸ cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi ®Ó cã nh÷ng chñ tr­¬ng ®èi ngo¹i phï hîp. Trong ®iÒu kiÖn míi ph¶i coi vËn dông bµi häc kÕt hîp søc m¹nh d©n téc víi søc m¹nh thêi ®¹i, søc m¹nh trong n­íc víi søc m¹nh quèc tÕ, yÕu tè truyÒn thèng víi yÕu tè hiÖn ®¹i ®Ó phôc vô sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ tæ quèc x· héi chñ nghÜa. Chóng ta chñ tr­¬ng hîp t¸c b×nh ®¼ng vµ cïng cã lîi víi tÊt c¶ c¸c n­íc, kh«ng ph©n biÖt chÕ ®é chÝnh trÞ x· héi kh¸c nhau trªn c¬ së c¸c nguyªn t¾c cïng tån t¹i hoµn b×nh. Tr­íc sau nh­ mét t¨ng c­êng ®oµn kÕt vµ hîp t¸c víi Liªn X«, ®æi míi ph­¬ng thøc vµ n©ng cao hiÖu qu¶ hîp t¸c ViÖt - X« nh»m ®¸p øng lîi Ých cña mçi n­íc. Kh«ng ngõng cñng cè, ph¸t triÓn quan hÖ ®oµn kÕt vµ h÷u nghÞ ®Æc biÖt gi÷a §¶ng vµ nh©n d©n ta víi §¶ng vµ nh©n d©n Lµo, §¶ng vµ nh©n d©n Campuchia anh em. §æi míi ph­¬ng thøc hîp t¸c, chó träng hiÖu qu¶ theo nguyªn t¾c b×nh ®¼ng, t«n träng ®éc lËp, chñ quyÒn vµ lîi Ých chÝnh ®¸ng cña nhau. PhÊn ®Êu gãp phÇn sím ®¹t ®­îc mét gi¶i ph¸p chÝnh trÞ toµn bé vÒ vÊn ®Ò Campuchia trªn c¬ së t«n träng chñ quyÒn cña Campuchia vµ HiÕn ch­¬ng LHQ. Thóc ®Èy qu¸ tr×nh b×nh th­êng ho¸ quan hÖ víi Trung Quèc, tõng b­íc më réng sù hîp t¸c ViÖt - Trung, gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò tån t¹i gi÷a hai n­íc th«ng qua th­¬ng l­îng. Cñng cè vµ ph¸t triÓn quan hÖ h÷u nghÞ, ®oµn kÕt, hîp t¸c víi Cu - Ba vµ c¸c n­íc x· héi chñ nghÜa kh¸c. §¶ng céng s¶n ViÖt Nam chñ tr­ng t¨ng c­êng quan hÖ víi c¸c §¶ng céng s¶n vµ c«ng nh©n, gãp phÇn tÝch cùc vµo sù ®oµn kÕt vµ hîp t¸c gi÷a c¸c §¶ng anh em trªn c¬ së chñ nghÜa Mac - Lªnin, ®Êu tranh v× nh÷ng môc tiªu cao c¶ cña thêi ®¹i. §oµn kÕt víi lùc l­îng ®Êu tranh cho hoµ b×nh, ®éc lËp d©n téc, d©n chñ vµ tiÕn bé x· héi, s½n sµng thiÕt lËp vµ më réng quan hÖ víi c¸c ®¶ng x· héi - d©n chñ, c¸c phong trµo d©n chñ vµ tiÕn bé trªn thÕ giíi. Ph¸t triÓn quan hÖ ®oµn kÕt, tin cËy vµ n©ng cao hiÖu qu¶ hîp t¸c nhiÒu mÆt víi Ên §é. TiÕp tôc më réng hîp t¸c víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn kh¸c. TiÕp tôc cñng cè vµ t¨ng c­êng phong trµo kh«ng liªn kÕt. Ph¸t triÓn quan hÖ h÷u nghÞ víi c¸c n­íc ë §«ng Nam ¸ vµ Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng, phÊn ®Êu cho mét §«ng Nam ¸ hoµ b×nh, h÷u nghÞ vµ hîp t¸c. Më réng sù hîp t¸c b×nh ®¼ng cïng cã lîi víi c¸c n­íc B¾c ¢u, T©y ¢u, NhËt B¶n vµ c¸c n­íc ph¸t triÓn kh¸c. Thóc ®Èy qu¸ tr×nh b×nh th­êng quan hÖ víi Hoa Kú. Gãp phÇn lµm cho Liªn Hîp Quèc phôc vô ®¾c lùc h¬n nh÷ng môc tiªu cña nh©n lo¹i lµ hoµ b×nh, h÷u nghÞ, hîp t¸c vµ ph¸t triÓn. Hîp t¸c víi c¸c tæ chøc chuyªn m«n cña LHQ vµ c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ. Víi chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i réng më, chóng ta tuyªn bè r»ng: ViÖt Nam muèn lµ b¹n víi tÊt c¶ c¸c n­íc trong céng ®ång thÕ giíi, phÊn ®Êu v× hoµ b×nh, ®éc lËp, ph¸t triÓn. ViÖc Liªn X« sôp ®æ vµo 22-12-1991 ®· lµm chÊn ®éng thÕ giíi v× tèc ®é nhanh chãng cña c¸c sù kiÖn vµ ¶nh h­ëng m¹nh mÏ tíi c¸c §¶ng céng s¶n trªn thÕ giíi. §øng tr­íc t×nh h×nh ®ã, Héi nghÞ Ban chÊp hµnh Trung ­¬ng lÇn thø III kho¸ VII ®· häp vµ ®­a ra 4 ph­¬ng ch©m xö lý trong ho¹t ®éng ®èi ngo¹i cña ta lµ: “Mét lµ: BiÕt kÕt hîp nhuÇn nhuyÔn chñ nghÜa yªu n­íc víi chñ nghÜa quèc tÕ cña giai cÊp c«ng nh©n ®¶m b¶o lîi Ých ch©n chÝnh cña d©n téc. Hai lµ: Gi÷ v÷ng ®éc lËp tù chñ, tù lùc tù c­êng, ®Èy m¹nh ®a d¹ng ho¸, ®a ph­¬ng ho¸ nh­ng hai vÕ ®ã kh«ng hÒ m©u thuÉn nhau mµ thùc ra lµ thèng nhÊt, phôc vô hç trî cho nhau. Ba lµ: N¾m v÷ng hai mÆt ®èi lËp cña hîp t¸c vµ ®Êu tranh trong quan hÖ quèc tÕ. Bèn lµ: Nh×n râ vai trß cña c¸c tæ chøc khu vùc, hîp t¸c tèt víi tÊt c¶ c¸c n­íc trªn thÕ giíi, nhÊt lµ c¸c n­íc lín cã vai trß kinh tÕ, chÝnh trÞ c­êng quèc trªn thÕ giíi”. Bèn ph­¬ng ch©m chØ ®¹o trªn ®­a ra vµo ®óng thêi ®iÓm hîp lý, kÞp thêi ph¸t huy vµ ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu tèt ®Ñp. Tr­íc nh÷ng thµnh tùu cña ®­êng lèi ®èi ngo¹i ®æi míi §¹i héi VI vµ VII, §¹i héi VIII tiÕp tôc ®­êng lèi ®èi ngo¹i ®æi míi chØ ra ®­êng lèi chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i tíi mäi chñ thÓ trªn thÕ giíi. §¹i héi VIII chØ râ: “ NhiÖm vô ®èi ngo¹i trong thêi gian tíi lµ cñng cè m«i tr­êng hoµ b×nh vµ t¹o ®iÒu kiÖn quèc tÕ thuËn lîi h¬n n÷a ®Ó ®Èy m¹nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, phôc vô sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖc tæ quèc, gãp phÇn tÝch cùc vµo cuéc ®Êu tranh chung cña nh©n d©n thÕ giíi v× hoµ b×nh, ®éc lËp d©n téc, d©n chñ vµ tiÕn bé x· héi. TiÕp tôc thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i ®éc lËp tù chñ, réng më, ®a ph­¬ng ho¸, ®a d¹ng ho¸ víi tinh thÇn ViÖt Nam muèn lµ b¹n cña tÊt c¶ c¸c n­íc trong céng ®ång thÕ giíi, phÊn ®Êu v× hoµ b×nh, ®éc lËp vµ ph¸t triÓn. Më réng quan hÖ quèc tÕ, hîp t¸c nhiÒu mÆt, song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng víi c¸c n­íc, c¸c tæ chøc quèc tÕ vµ khu vùc trªn nguyªn t¾c t«n träng ®éc lËp, chñ quyÒn, toµn vÑn l·nh thæ cña nhau, kh«ng can thiÖp vµo c«ng viÖc néi bé cña nhau, b×nh ®¼ng cïng cã lîi, th«ng qua th­¬ng l­îng ®Ó t×m nh÷ng gi¶i ph¸p phï hîp gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò tån t¹i vµ c¸c tranh chÊp, ®¶m b¶o hoµ b×nh, æn ®Þnh, an ninh, hîp t¸c vµ ph¸t triÓn. T¨ng c­êng quan hÖ víi c¸c n­íc l¸ng giÒng vµ c¸c n­íc trong tæ chøc ASEAN, kh«ng ngõng cñng cè quan hÖ víi c¸c n­íc b¹n bÌ truyÒn thèng, coi träng quan hÖ víi c¸c n­íc ph¸t triÓn vµ c¸c trung t©m kinh tÕ - chÝnh trÞ trªn thÕ giíi. §ång thêi lu«n nªu cao tinh thÇn ®oµn kÕt anh em víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn ë Ch©u ¸, Ch©u Phi, Mü Latinh vµ phong trµo kh«ng liªn kÕt. T¨ng c­êng quan hÖ víi c¸c tæ chøc cña Liªn Hîp Quèc vµ c¸c tæ chøc quèc tÕ kh¸c. TÝch cùc ho¹t ®éng ë c¸c diÔn ®µn quèc tÕ, tham gia gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò toµn cÇu. ñng hé cuéc ®Êu tranh lo¹i trõ vò khÝ h¹t nh©n vµ c¸c ph­¬ng tiÖn giÕt ng­êi hµng lo¹t kh¸c. Ph¸t triÓn quan hÖ víi c¸c §¶ng s¶n vµ c«ng nh©n, c¸c lùc l­îng c¸ch m¹ng, ®éc lËp d©n téc vµ tiÕn bé, thiÕt lËp vµ më réng quan hÖ víi c¸c ®¶ng cÇm quyÒn vµ c¸c ®¶ng kh¸c Më réng quan hÖ ®èi ngo¹i nh©n d©n, quan hÖ víi c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ, tranh thñ sù ®ång t×nh vµ ñng hé réng r·i cña nh©n d©n c¸c n­íc, gãp phÇn thóc ®Èy xu thÕ hoµ b×nh, hîp t¸c, ph¸t triÓn. Trªn ®©y lµ nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i qua tõng thêi kú tæ chøc ®¹i héi, chÝnh s¸ch ®æi míi nµy ®­îc ¸p dông trong bèi c¶nh quèc tÕ cã nhiÒu biÕn ®éng vµ t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn ViÖt Nam. Nh­ng tùu chung l¹i ®©y lµ ®­êng lèi ®èi ngo¹i ®éc lËp, tù chñ, ®a d¹ng ho¸, ®a ph­¬ng ho¸ theo tinh thÇm ViÖt Nam muèn lµm b¹n víi tÊt c¶ c¸c n­íc trªn thÕ giíi, phÊn ®Êu v× hoµ b×nh, ®éc lËp d©n téc vµ ph¸t triÓn. 2.2. Qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®­êng lèi ®èi ngo¹i ®æi míi. ChÝnh s¸ch ®èi ngo¹i ®æi míi mµ ®¹i héi VI ®Ò ra lµ kiªn tr× thùc hiÖn nhiÖm vô chiÕn l­îc gi÷ v÷ng hoµ b×nh, tranh thñ ®iÒu kiÖn quèc tÕ thuËn lîi, tËp trung cao nhÊt, nh»m tõng b­íc æn ®Þnh vµ t¹o c¬ së cho ph¸t triÓn kinh tÕ trong vßng 25 n¨m ®Õn 30 n¨m (tøc ®Õn n¨m 2020), x©y dùng chñ nghÜa x· héi, b¶o vÖ ®éc lËp cña tæ quèc gãp phÇn tÝch cùc vµo cuéc ®Êu tranh chung cho hoµ b×nh, ®éc lËp d©n téc, d©n chñ vµ chñ nghÜa x· héi. §©y lµ môc tiªu chiÕn l­îc vµ Ých lîi cao nhÊt cña toµn §¶ng vµ toµn d©n ta. ChÝnh s¸ch ®èi ngo¹i ®æi míi ph¶i gãp søc m×nh vµo sù nghiÖp chung ®ã. Ngay sau khi ®­a chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i vµo thùc hiÖn, §¶ng vµ nhµ n­íc ®· “®­a vÊn ®Ò Campuchia ra ®Ó gi¶i quyÕt b»ng con ®­êng hoµ b×nh”. Nh÷ng gi¶i ph¸p ®­a ra trong chÝnh s¸ch ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò Campuchia, ®· cã t¸c ®éng thóc ®Èy t¸c ®éng ®Õn mét gi¶i ph¸p chung trong vÊn ®Ò Campuchia ®i ®Õn mét gi¶i ph¸p hoµ b×nh toµn diÖn, ®Õn n¨m 1989 th× c¬ b¶n hoµn thµnh b»ng tuyªn bè vÒ mét gi¶i ph¸p chÝnh trÞ toµn diÖn cho xung ®ét ë Campuchia. ViÖt Nam vµ ASEAN cïng t×m ra mét gi¶i ph¸p ®ång bé cho vÊn ®Ò nµy, tõ ®©y 2 nhãm n­íc hiÓu nhau h¬n, tin t­ëng nhau h¬n. §iÒu ®ã cã ý nghÜa rÊt to lín trong viÖc mang l¹i æn ®Þnh an ninh cho khu vùc vµ lµm gi¶m nguy c¬ xung ®ét t¹i khu vùc §«ng Nam ¸ vèn ®ang tiÒm tµng nhiÒu m©u thuÉn gi÷a c¸c n­íc. §©y chÝnh lµ thµnh c«ng ®Çu tiªn cña chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i ®æi míi. B¾t ®Çu tõ thµnh c«ng nµy t×nh h×nh ë §«ng Nam ¸ ®­îc c¶i thiÖn tõ ®èi ®Çu sang ®èi tho¹i, t¹o xu thÕ hoµ b×nh, h÷u nghÞ, hîp t¸c. Víi c¸c n­íc §«ng Nam ¸, n­íc ta chñ tr­¬ng më réng quan hÖ vÒ mäi mÆt trªn nguyªn t¾c t«n träng ®éc lËp, chñ quyÒn, kh«ng can thiÖp vµo c«ng viÖc néi bé cña nhau, hai bªn cïng cã lîi. Nh÷ng n¨m qua còng ®· ghi nhËn nh÷ng cè g¾ng to lín cña nhµ n­íc ta trong viÖc c¶i thiÖn quan hÖ víi c¸c n­íc khu vùc §«ng Nam ¸ - asean. Th¸ng giªng n¨m 1989, Tæng bÝ th­ NguyÔn V¨n Linh tuyªn bè “Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam s½n sµng quan hÖ h÷u nghÞ víi c¸c n­íc ASEAN vµ c¸c n­íc kh¸c trong khu vùc6: TrÝch L­u V¨n Lai: 50 n¨m ngo¹i giao ViÖt Nam (1945-1995) TËp II - NXB C«ng an nh©n d©n trang 251-252 . Tõ ®©y c¸c cuéc ®i th¨m lÉn nhau cña c¸c nhµ l·nh ®¹o cÊp cao ViÖt Nam vµ cña c¸c n­íc ASEAN ®· ®¹t ®­îc nh÷ng tho¶ thuËn quan träng vµ ®Æt nÒn mãng cho mét thêi kú míi trong quan hÖ gi÷a n­íc ta víi c¸c n­íc ASEAN. Ngµy 22 th¸ng 7 n¨m 1992, ViÖt Nam tham ký hiÖp ­íc th©n thiÖn Bali vµ trë thµnh quan s¸t viªn cña ASEAN. Cã thÓ nãi ®©y lµ mét tiÒn ®Ò quan träng cho sù héi nhËp cña ViÖt Nam sau nµy. Ngµy 28/7/1995 ViÖt Nam ®· trë thµnh thµnh viªn chÝnh thøc cña ASEAN, ®©y lµ mét thµnh c«ng to lín cña ngo¹i giao ViÖt Nam, cã ý nghi· quyÕt ®Þnh cho tiÕn tr×nh héi nhËp khu vùc vµ thÕ giíi cña ViÖt Nam. Sau khi héi nhËp ASEAN, ViÖt Nam ®· trë thµnh nh©n tè rÊt n¨ng ®éng cña tæ chøc nµy, sau sù tæ chøc thµnh c«ng cña héi nghÞ cÊp cao ASEAN th¸ng 12/1998 ë Hµ Néi, ViÖt Nam cµng chøng tá lµ mét h¹t nh©n tÝch cùc cña tæ chøc nµy. Quan hÖ hîp t¸c kinh tÕ, th­¬ng m¹i gi÷a ViÖt Nam vµ c¸c n­íc ASEAN ngµy cµng ®­îc ®Èy m¹nh. N¨m 1994 th­¬ng m¹i 2 chiÒu ®¹t 2,4 tû USD, chiÕm 28% tæng kim ng¹ch ngo¹i th­¬ng cña ViÖt Nam. §Õn n¨m 1996 t¨ng lªn 6 tû USD chiÕm 33% kim ng¹ch xuÊt khÈu vµ 27% kim ng¹ch nhËp khÈu cña ViÖt Nam. Cho ®Õn n¨m 1998 khi cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ ®ang ë ®Ønh cao th× c¸c n­íc ASEAN vÉn chiÕm 25% kim ng¹ch xuÊt khÈu vµ 18% ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam 7: §HKTQD kinh tÕ quèc tÕ - NXB Thèng kª - Hµ Néi, 1998 trang 139 . Sau khi héi nhËp ASEAN, chóng ta tham gia vµo khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN (AFTA). Tuy nhiªn, do sù chªnh lÖch vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn gi÷a ViÖt Nam vµ mét sè n­íc trong khu«n khæ AETA nªn ViÖt Nam cÇn cã thêi gian ®Ó ®iÒu chØnh. C¸c n­íc ASEAN ®· ®ång ý kÐo dµi thêi h¹n gi¶m thuÕ quan cña ViÖt Nam ®Õn n¨m 2006 thay v× 2003 nh­ c¸c thµnh viªn kh¸c. MÆc dï ®­îc ®¸nh gi¸ lµ khu vùc ph¸t triÓn n¨ng ®éng cña Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng vµ cña thÕ giíi, nh­ng cuéc khñng ho¶ng tiÒn tÖ n¨m 1997 ®· ¶nh h­ëng tiªu cùc ®Õn sù ph¸t triÓn chung cña khu vùc, ®èi phã víi vÊn ®Ò nµy lµ rÊt khã, ®ßi hái c¸c n­íc ASEAN nãi chung vµ ViÖt Nam nãi riªng cÇn ph¶i nghiªn cøu, rót kinh nghiÖm vµ ®Ò ra nh÷ng gi¶i ph¸p mang tÝnh phßng ngõa h÷u hiÖu, x©y dùng m« h×nh ph¸t triÓn bÒn v÷ng h¬n, æn ®Þnh h¬n cho tõng thµnh viªn cña toµn khu vùc. Tãm l¹i, viÖc gia nhËp ASEAN cña ViÖt Nam lµ h­íng ®óng. VÒ kinh tÕ, ta cã thÓ tranh thñ ®­îc vèn, c«ng nghÖ vµ kinh nghiÖm qu¶n lý tõ c¸c n­íc ASEAN tiªn tiÕn. T¹o ®iÒu kiÖn thóc ®Èy s¶n xuÊt trong n­íc ph¸t triÓn, më réng thÞ tr­êng trong khu vùc. VÒ an ninh, chÝnh trÞ, ViÖt Nam tham gia vµo diÔn ®µn khu vùc ASEAN chuyªn bµn vÒ nh÷ng vÊn ®Ò an ninh khu vùc ASEAN (ARF), khi tham gia vµo ASEAN chóng ta cã thÓ gãp phÇn cñng cè m«i tr­êng xung quanh m×nh, t¹o dùng mét vµnh ®ai an toµn mang tÝnh chiÕn l­îc, bªn c¹nh ®ã khi tham gia vµo ASEAN tiÕng nãi cña ViÖt Nam sÏ cã thÕ vµ lùc h¬n trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. H¬n n÷a, nÕu c¸c n­íc ASEAN g¹t bá ®­îc nh÷ng bÊt ®ång tranh chÊp kh«ng ®¸ng kÓ ®Ó ®i tíi mét ®ång thuËn trong viÖc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò tranh chÊp ë BiÓn §«ng ®èi víi Trung Quèc th× t×nh h×nh sÏ bít ®i c¨ng th¼ng, nhanh *§èi víi Trung Quèc ViÖt Nam - Trung Quèc lµ hai n­íc l¸ng giÒng gÇn, cã quan hÖ h÷u nghÞ v¨n ho¸ vµ lÞch sö l©u dµi. Chóng ta lu«n quý träng t×nh h÷u nghÞ víi nh©n d©n Trung Quèc, víi mong muèn kh«i phôc l¹i mèi quan hÖ h÷u nghÞ gi÷a hai d©n téc. Trong yªu cÇu ®Ó hai bªn ViÖt - Trung cã thÓ ®i ®Õn b×nh th­êng ho¸ quan hÖ ®ã lµ thÕ giíi ®ang tÝch cùc chuyÓn tõ ®èi ®Çu sang ®èi tho¹i, mäi vÊn ®Ò tranh chÊp quèc tÕ, c¸c quèc gia trªn thÕ giíi ngµy cµng ®i theo xu thÕ gi¶i quyÕt b»ng th­¬ng l­îng hoµ b×nh. Nhu cÇu hoµ b×nh lµ vÊn ®Ò “tù th©n” c¸c n­íc ph¶i phÊn ®Êu, bëi chØ cã hoµ b×nh míi cã thÓ “dån” søc cho ph¸t triÓn kinh tÕ vµ quan hÖ ViÖt - Trung còng kh«ng n»m ngoµi quy luËt ®ã. Trong vÊn ®Ò ®Æt l¹i quan hÖ ngo¹i giao gi÷a hai n­íc, c¶ hai n­íc ®Ò nh»m tíi mét môc tiªu lµ g¹t bá ®èi ®Çu, mäi tranh chÊp vÒ biªn giíi l·nh h¶i vµ c¸c vÊn ®Ò xung ®ét gi÷a hai n­íc ®Òu gi¶i quyÕt b»ng th­¬ng l­îng hoµ b×nh. Ngoµi ra hai n­íc cßn muèn kh«i phôc l¹i quan hÖ ngo¹i giao truyÒn thèng cã tõ l©u do hai l·nh tô Mao Tr¹ch §«ng vµ Hå ChÝ Minh vun ®¾p cho t×nh h÷u nghÞ cña hai d©n téc. Cïng víi viÖc nèi l¹i mèi quan hÖ ngo¹i giao hai n­íc cßn t×m thÊy ë nhau nh÷ng tiÒm n¨ng cã thÓ hîp t¸c ®­îc trong vÊn ®Ò kinh tÕ, nh­ nhu cÇu thÞ tr­êng cña hai bªn ®Òu lín do hai n­íc cïng thi hµnh chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ dùa vµo xuÊt khÈu lµ chÝnh. ViÖt Nam mong muèn Trung Quèc gióp ta söa ch÷a n©ng cÊp mét sè nhµ m¸y, xÝ nghiÖp mµ Trung Quèc gióp ta x©y dùng tr­íc kia nh­ nhµ m¸y gang thÐp Th¸i Nguyªn vµ c¸c nhµ m¸y xi m¨ng lß ®øng cña Trung Quèc. Cßn phÝa Trung Quèc cã nhu cÇu vÒ nguån nguyªn liÖu lín nhÊt lµ nguån nguyªn liÖu than ®¸, trong khi ViÖt Nam cã thÕ m¹nh ë ®iÓm nµy, ngoµi ra Trung Quèc cÇn mét thÞ tr­êng tiªu thô hµng ho¸ tiªu dïng do c¸c ®Þa ph­¬ng gi¸p ViÖt Nam s¶n xuÊt... TÝnh ®Õn khi hai bªn cïng më cöa biªn giíi cho hai bªn giao l­u bu«n b¸n hµng ho¸ th× hµng ho¸ Trung Quèc trµn vµo ViÖt Nam rÊt nhiÒu, nhÊt lµ hµng tiªu dïng víi gi¸ c¶ mÉu m· phong phó. Cã thÓ ®¸nh gi¸ nhu cÇu hai bªn vÒ viÖc b×nh th­êng ho¸ quan hÖ lµ rÊt cÇn thiÕt. NhÊt lµ ®èi víi ViÖt Nam, viÖc b×nh th­êng ho¸ quan hÖ víi Trung Quèc gióp n­íc ta cã thªm b¹n bÌ, t¹o m«i tr­êng thuËn lîi ®Ó ph¸ vì thÕ bao v©y c« lËp... Kh«i phôc vµ ph¸t triÓn quan hÖ víi Trung Quèc lµ nhiÖm vô träng t©m cña n­íc ta trong chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i ®èi néi. C¸c cuéc gÆp cÊp cao ViÖt Trung tõ th¸ng 9/1990 diÔn ra t¹i Thµnh §« (Trung Quèc)8: TrÝch L­u V¨n Lîii: 50 n¨m NGVN TËp II - NXB C«ng an nh©n d©n trang 209 ®· më ra mét trang sö míi trong viÖc khai th«ng quan hÖ gi÷a hai n­íc, ®Õn trung tuÇn th¸ng 11 n¨m 1991 t¹i B¾c Kinh hai bªn ®· ra th«ng c¸o chung: viÖc b×nh th­êng ho¸ quan hÖ ViÖt - Trung phï hîp víi lîi c¨n b¶n, l©u dµi cña nh©n d©n hai n­íc, cã lîi cho hoµ b×nh æn ®Þnh ë khu vùc, ®©y lµ sù kiÖn “khÐp l¹i qu¸ khø, më ra t­¬ng lai” hai n­íc lµ ®ång chÝ, kh«ng ph¶i lµ ®ång minh. Tranh chÊp gi÷a hai n­íc cÇn ®­îc ®­îc gi¶i quyÕt theo hiÕn ch­¬ng LHQ vµ luËt ph¸p quèc tÕ, th«ng qua th­¬ng l­îng hoµ b×nh, kh«ng ®­îc sö dông vò lùc hoÆc ®e do¹ sö dông vò lùc. Tuy nhiªn c¸c vÊn ®Ò cÇn gi¶i quyÕt gi÷a hai n­íc lµ: vÊn ®Ò biªn giíi trªn bé, tranh chÊp ë biÓn §«ng, ph©n ®Þnh vÞnh B¾c Bé. Th¸ng 10 n¨m 1993 Tæng bÝ th­ §ç M­êi ®· tuyªn bè “ViÖt Nam chñ tr­¬ng gi¶i quyÕt tranh chÊp gi÷a c¸c n­íc, kÓ c¶ tranh chÊp vÒ c¸c quÇn ®¶o ë BiÓn §«ng, th«ng qua th­¬ng l­îng hoµ b×nh trªn tinh thÇn b×nh ®¼ng, hiÓu biÕt vµ t«n träng lÉn nhau, t«n träng luËt ph¸p quèc tÕ vµ C«ng ­íc vÒ luËt biÓn n¨m 1982 vµ chñ quyÒn c¸c n­íc ven biÓn ®èi víi vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ vµ thÒm lôc ®Þa cña hä”9: TrÝch L­u V¨n Lîi: 50 n¨m NGVN TËp II - NXB C«ng an nh©n d©n trang 219-220 . §Õn ngµy 30-12-1999, hai n­íc ®· hoµn thµnh ph©n ®Þnh 164 ®iÓm cßn tranh chÊp biªn giíi trªn bé vµ ký kÕt HiÖp ®Þnh biªn giíi trªn bé. Cßn nh÷ng vÊn ®Ò cßn l¹i nh­: ph©n ®Þnh vÞch B¾c Bé vµ nh÷ng vÊn ®Ò kh¸c do lÞch sö ®Ó l¹i. Qua c¸c cuéc gÆp gì hµng n¨m, hai bªn ®· thèng nhÊt vÒ nguyªn t¾c: Khai th¸c nh÷ng ®iÓm chung, g¸c l¹i nh÷ng bÊt ®ång, cïng nhau th­¬ng l­îng, gi¶i quyÕt tõng b­íc trªn c¬ së hiÓu biÕt, t«n träng lÉn nhau vµ cïng cã lîi. B­íc sang giai ®o¹n míi, hai bªn thèng nhÊt cÇn ph¶i ®Èy m¹nh h¬n n÷a quan hÖ h÷u nghÞ, hîp t¸c lªn mét b­íc míi vÒ chÊt cho phï hîp víi nhu cÇu lîi Ých cña hai bªn. Trong chuyÕn th¨m h÷u nghÞ Trung Quèc cña Tæng bÝ th­ §¶ng céng s¶n Lª Kh¶ Phiªu ®Çu n¨m 1999, hai bªn ®· th¶o luËn thèng nhÊt vÒ nguyªn t¾c quan hÖ ViÖt - Trung tõ nay sÏ ph¸t triÓn theo tinh thÇn 16 ch÷: “L¸ng giÒng h÷u nghÞ, hîp t¸c toµn diÖn æn ®Þnh l©u dµi, h­íng tíi t­¬ng lai” Ngµy 26 - 12 - 2000 nh©n chuyÕn th¨m cña Chñ tÞch n­íc TrÇn §øc L­¬ng ®· ra mét th«ng c¸o chung vÒ Hîp t¸c toµn diÖn vµ ký HiÖp ­íc ph©n ®Þnh vÞ trÝ B¾c Bé * §èi víi Mü. Mét thµnh c«ng cña c«ng t¸c ®èi ngo¹i trong giai ®o¹n ®æi míi lµ viÖc ViÖt Nam b×nh th­êng ho¸ quan hÖ víi Mü vµo ngµy 11-7-1995, khÐp l¹i mét qu¸ khø ®au th­¬ng vµ më ra t­¬ng lai trong quan hÖ hai n­íc. Tr­íc sù thay ®æi cña thÕ giíi, tr­íc chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i ®æi míi réng më cïng tån t¹i hoµ b×nh cña ViÖt Nam (1986) vµ nh÷ng thiÖn chÝ cña ViÖt Nam trong vÊn ®Ò POW vµ MIA (ng­êi Mü mÊt tÝch trong cuéc chiÕn tranh ë ViÖt Nam), chÝnh quyÒn Mü ®· ph¶i thay ®æi chÝnh s¸ch cña m×nh, ®· tuyªn bè xo¸ bá cÊm vËn ®èi víi ViÖt Nam (3-2-1994). Thñ t­íng ChÝnh phñ n­íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam còng ra tuyªn bè hoan nghªnh tuyªn bè cña ChÝnh phñ Mü vµ bµy tá s½n sµng “khÐp l¹i qu¸ khø, h­íng tíi t­¬ng lai”. Ngµy 11-7-1995, Tæng thèng Mü Clinton tuyªn bè vÒ viÖc b×nh th­êng ho¸ quan hÖ víi ViÖt Nam “H«m nay t«i loan b¸o viÖc b×nh th­êng ho¸ c¸c quan hÖ ngo¹i giao víi ViÖt Nam ”10: TrÝch L­u V¨n Lîi: 50 n¨m NGVN TËp II - NXB C«ng an nh©n d©n trang 280 §Çu th¸ng 8/1995, Hoa Kú vµ ViÖt Nam ®· chÝnh thøc lËp quan hÖ ngo¹i giao vµ më ®¹i sø qu¸n ë thñ ®« hai n­íc. Cã thÓ thÊy r»ng chiÕn l­îc cña Mü ®èi víi ViÖt Nam hiÖn nay lµ mét bé phËn n»m trong chiÕm l­îc toµn cÇu cña Mü. Mü rÊt chó träng ®Õn vÞ trÝ chiÕn l­îc cña ViÖt Nam ë khu vùc Ch©u ¸ Th¸i B×nh D­¬ng trong ®ã bao gåm c¶ §«ng Nam ¸. Néi dung chiÕn l­îc cña Mü ®èi víi ViÖt Nam trong giai ®o¹n hiÖn nay bao gåm nh÷ng träng ®iÓm sau: - B×nh th­êng ho¸ quan hÖ víi ViÖt Nam gióp cho Mü cã c¬ héi xo¸ bá ®­îc nh÷ng m©u thuÉn trong néi bé n­íc Mü. Gi¶i quyÕt hÕt nh÷ng di s¶n cña chiÕn tranh tr­íc ®©y, ®ång thêi më ®­êng cho c¸c nhµ kinh doanh Mü th©m nhËp thÞ tr­êng ViÖt Nam bu«n b¸n vµ ®Çu t­, ®em l¹i thªm lîi nhuËn, viÖc lµm vµ lîi thÕ míi cho Mü trong cuéc c¹nh tranh kinh tÕ vµ th­¬ng m¹i toµn cÇu hiÖn nay. Tuyªn bè cña Tæng thèng Mü Bill- Clinton vÒ viÖc b×nh th­êng ho¸ quan hÖ víi ViÖt Nam ®· nªu râ nh÷ng vÊn ®Ò mµ Mü rÊt quan t©m. §ã lµ, viÖc t×m kiÕm hÕt nh÷ng ng­êi Mü mÊt tÝch trong chiÕn tranh, t¹o ®iÒu kiÖn cho Mü tho¸t khái “héi chøng ViÖt Nam” vµ lµm cho x· héi Mü khái bÞ chia rÏ. Mü còng hy väng ViÖt Nam sÏ phån vinh h¬n víi sù hç trî cña Mü trong t­¬ng lai ®Ó thùc hiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng vµ më cöa. ChØ sau ba n¨m b×nh th­êng ho¸ quan hÖ víi ViÖt Nam, Mü ®· trë thµnh mét trong nh÷ng n­íc ®Çu t­ lín vµo ViÖt Nam (trªn 1 tû USD - ®øng hµng thø 8), kim ng¹ch bu«n b¸n gi÷a hai n­íc t¨ng lªn nhanh chãng hµng n¨m. T­¬ng lai Mü cã thÓ lµ n­íc dÉn trong viÖc ®Çu t­ vµ bu«n b¸n víi ViÖt Nam. TÊt c¶ c¸c c«ng ty lín cña Mü ®· më v¨n phßng ë ViÖt Nam. - Bªn c¹nh ®ã Mü theo chiÕn l­îc l©u dµi, thùc hiÖn “diÔn biÕn hoµ b×nh” ®Ó chuyÓn ho¸ ViÖt Nam ®i vµo quü ®¹o cña Mü, triÖt tiªu môc tiªu vµ b¶n chÊt x· héi chñ nghÜa cña ViÖt Nam. D­íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng céng s¶n cña ViÖt Nam, toµn qu©n, toµn d©n ta ®oµn kÕt víi tinh thÇn “ViÖt Nam muèn lµ b¹n cña tÊt c¶ c¸c n­íc trong céng ®ång thÕ giíi, phÊn ®Êu v× hoµ b×nh, ®éc lËp vµ ph¸t triÓn”. Thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸, ®a ph­¬ng ho¸ c¸c quan hÖ ®èi ngo¹i, tranh thñ søc m¹nh cña thêi ®¹i kÕt hîp víi viÖc ph¸t huy néi lùc ®Êt n­íc vµ con ng­êi ViÖt Nam, nhÊt ®Þnh chóng ta sÏ thùc hiÖn thµnh c«ng sù nghiÖp d©n giµu, n­íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, v¨n minh. Mäi ©m m­u nham hiÓm cña c¸c thÕ lùc thï ®Þch nhÊt ®Þnh sÏ bÞ thÊt b¹i. Trong quan hÖ víi Mü, ChÝnh phñ ViÖt Nam lu«n lu«n xuÊt ph¸t tõ lËp tr­êng nguyªn t¾c lµ ®¶m b¶o “ cho quan hÖ gi÷a hai n­íc trªn c¬ së b×nh ®¼ng, t«n träng ®éc lËp, chñ quyÒn, kh«ng can thiÖp vµo c«ng viÖc néi bé cña nhau, cïng cã lîi vµ phï hîp víi c¸c nguyªn t¾c phæ biÕn cña luËt ph¸p quèc tÕ.11: Tuyªn bè cña Thñ t­íng CHXHCNVN Vâ V¨n KiÖt - B¸o Nh©n d©n 13/7/1995 §Õn ngµy 19-7-2000 hai n­íc ViÖt Nam - Mü®· hoµn thµnh viÖc ký kÕt HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i gi÷a hai n­íc, ®¸nh dÊu sù ph¸t triÓn h¬n n÷a quan hÖ th­¬ng m¹i gi÷a hai n­íc. Vµ gÇn ®©y nhÊt, chuyÕn ®i th¨m lÞch sö lÇn ®Çu tiªn cña Tæng thèng Mü W.J.Clinton tõ ngµy 16 ®Õn ngµy 19-11-2000 ®· ®¸nh dÊu mong muèn h¬n n÷a ph¸t triÓn trong quan hÖ gi÷a hai n­íc trªn tinh thÇn “KhÐp l¹i qu¸ khø, h­íng tíi t­¬ng lai” phÊn ®Êu v× lîi Ých cña nh©n d©n hai n­íc. Tãm l¹i, b×nh th­êng ho¸ quan hÖ víi Mü lµ mét thµnh c«ng quan träng cña ngo¹i giao ViÖt Nam. ViÖt Nam ®· ®¸nh b¹i ©m m­u c« lËp, cÊm vËn vÒ kinh tÕ cña c¸c thÕ lùc thï ®Þch ®èi víi ViÖt Nam vµ c¸c n­íc, c¸c tæ chøc quèc tÕ kh¸c. B×nh th­êng ho¸ quan hÖ ViÖt - Mü më ra cho ViÖt Nam nh÷ng c¬ héi míi, ®ång thêi còng t¹o ra nh÷ng th¸ch thøc míi. ViÖt Nam cÇn khai th¸c nh÷ng mÆt thuËn lîi ®Ó thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ ®ång thêi lu«n ph¶i c¶nh gi¸c víi ©m m­u “DiÔn biÕn hoµ b×nh” cña Mü. * §èi víi EU. Trong chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i ®æi míi cña ViÖt Nam, viÖc t¨ng c­êng hîp t¸c vµ më réng quan hÖ víi c¸c n­íc EU lµ rÊt quan träng. Bëi ®©y lµ mét trong ba trung t©m kinh tÕ chÝnh trÞ cña thÕ giíi cã thÕ m¹nh ®Æc biÖt vÒ vèn vµ c«ng nghÖ. Tranh thñ ®­îc c¸c n­íc T©y, B¾c ¢u nµy sÏ t¹o ®iÒu kiÖn rÊt thuËn lîi cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc ta. ViÖc thi hµnh chÝnh s¸ch ®æi míi cña ViÖt Nam ®· t¹o c¬ së, hµnh lang v÷ng ch¾c cho quan hÖ cña ViÖt Nam víi c¸c quèc gia trªn khu vùc nµy. Ngay tõ khi Mü ch­a gì bá lÖnh cÊm vËn ®èi víi ViÖt Nam, c¸c quèc gia EU ®· khëi ®éng quan hÖ kinh tÕ th­¬ng m¹i víi n­íc ta, nèi l¹i ODA (viÖn trî kh«ng hoµn l¹i) cho ViÖt Nam. Ngay tõ 22 - 10 -1990 n­íc ta vµ EU ký hiÖp ®Þnh vÒ lËp quan hÖ ngo¹i giao vµ trao ®æi §¹i sø. §©y lµ b­íc ph¸t triÓn quan träng thÓ hiÖn thiÖn chÝ quan hÖ hîp t¸c gi÷a hai bªn. Tõ ®ã quan hÖ hîp t¸c ta vµ EU kh«ng ngõng ®­îc t¨ng c­êng vµ më réng. Ta chñ tr­¬ng thóc ®Èy quan hÖ hîp t¸c víi c¸c n­íc EU vµ c¶ céng ®ång Ch©u ¢u d­íi c¶ hai h×nh thøc: song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng. Do vËy “Ph¸p ®· vËn ®éng c¸c n­íc EC vµ EU cho ViÖt Nam vay 1 tû 800 triÖu USD n¨m 1994 vµ 2 tû USD n¨m 1995”12: NguyÔn Minh H»ng - C¶i c¸ch Kinh tÕ ë CHND Trung Hoa - Lùa chän míi cho sù ph¸t triÓn - NXB 1995 trang 19 -Héi th¶o khoa häc: 50 n¨m NGVN d­íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng - ViÖn QHQT, 1995 trang 19 vµ tõ khi Mü bá cÊm vËn, c¸c tæ chøc IMF, WB ®· cho ViÖt Nam vay 1 tû 500 triÖu USD”12. Ngµy 17-7-1995, t¹i trô së EU ë Bruxcells (BØ) Bé tr­ëng ngo¹i giao ViÖt Nam NguyÔn M¹nh CÇm vµ Chñ tÞch Héi ®ång bé tr­ëng liªn minh Ch©u ¢u Javier Salana ®· ký chÝnh thøc hiÖp ®Þnh hîp t¸c gi÷a Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam vµ Céng ®ång Ch©u ¢u tr­íc sù chøng kiÕn cña 15 bé tr­ëng ngo¹i giao cña 15 n­íc thµnh viªn EU. HiÖp ®Þnh nµy quy ®Þnh nh÷ng ®iÒu kho¶n vÒ ®Çu t­, th­¬ng m¹i, bu«n b¸n trao ®ái, cho vay... gi÷a EU vµ ViÖt Nam, t¹o dùng mét m«i tr­êng thuËn lîi ®Ó më réng quan hÖ hîp t¸c trªn nhiÒu lÜnh vùc gi÷a hai bªn. Th¸ng 9-1996, Uû ban hçn hîp ViÖt Nam - EU häp t¹i Hµ Néi ®· ký hai v¨n kiÖn quan träng, ®ã lµ: ChiÕn l­îc hîp t¸c ViÖt Nam - EU 1996-2000 vµ ch­¬ng tr×nh hµnh ®éng cã ®Þnh h­íng 3 n¨m 1996-1998, lËp ra 3 tæ c«ng t¸c hç hîp phô tr¸ch c¸c lÜnh vùc hîp t¸c ph¸t triÓn, kinh tÕ, ®Çu t­. Th¸ng 3-1997, ViÖt Nam chÝnh thøc tham gia hiÖp ®Þnh hîp t¸c ASEAN - Eu. Hai bªn ®· thùc hiÖn nhiÒu chuyÕn th¨m cÊp cao, t¨ng c­êng hîp t¸c chÝnh trÞ. Lµ mét n­íc thµnh viªn cña ASEAN, ViÖt Nam ®· tham dù cuéc gÆp cÊp cao ¸ - ¢u lÇn thø nhÊt (1996) vµ lÇn thø hai (1998) gäi t¾t lµ ASEM-1 vµ ASEM-2, lÇn thø ba t¹i X¬un (Hµn Quèc) - ASEM 3. §©y lµ mét c¬ chÕ hîp t¸c liªn ch©u lôc, gi÷a mét ch©u ¢u hiÖn ®¹i ®ang ph¸t triÓn, giÇu tiÒm n¨ng. Tãm l¹i, viÖc më réng quan hÖ, thóc ®Èy hîp t¸c gi÷a ViÖt Nam vµ Eu lµ chñ tr­¬ng ®óng ®¾n phï hîp víi quan ®iÓm ®a d¹ng ho¸, ®a ph­¬ng ho¸ mµ §¶ng ta ®· ®Ò ra cho c«ng t¸c ®èi ngo¹i trong thêi kú ®æi míi. T¨ng c­êng quan hÖ víi EU sÏ cã lîi rÊt lín ®èi víi sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ cña n­íc ta. Song chóng ta còng kh«ng quªn r»ng ®a sè thµnh viªn EU lµ ®ång minh chiÕn l­îc cña Mü, cïng chung nh÷ng gi¸ trÞ vÒ d©n chñ tù do kiÓu ph­¬ng T©y. V× vËy, viÖc thóc ®Èy, më réng quan hÖ dùa trªn c¬ së thËn träng, c©n nh¾c kü l­ìng, n¾m v÷ng nguyªn t¾c ®éc lËp tù chñ võa hîp t¸c võa ®Êu tranh trong cïng tån t¹i hoµ b×nh. * §èi víi Liªn bang Nga. Sau khi Liªn X« tan r· (1991), so víi 14 n­íc céng hoµ cßn l¹i, Liªn bang Nga lµ n­íc lín nhÊt kÕ thõa Liªn X« vÒ mäi mÆt. B­íc lªn vò ®µi quèc tÕ víi mét thÓ chÕ chÝnh trÞ míi, víi nh÷ng hµnh trang trong ®ã cã chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i “ §Þnh h­íng §¹i T©y D­¬ng” ®­îc ¸p dông trong giai ®o¹n tõ 1991-1993. Néi dung c¬ b¶n cña chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i nµy lµ th©n ph­¬ng T©y, t×m kiÕm sù c«ng nhËn vÒ mÆt ngo¹i giao vµ thu hót vèn ®Çu t­ tõ ph­¬ng T©y ®Ó kh«i phôc nÒn kinh tÕ. V× vËy, quan hÖ ViÖt - Nga thêi kú nµy c¬ b¶n lµ ng­ng trÖ, mét phÇn do chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cña Liªn bang Nga, phÇn kh¸c ViÖt Nam còng muèn cã thêi gian ®Ó nhËn diÖn l¹i ®èi t¸c cña minh. Tõ 1994 ®Õn nay, quan hÖ ViÖt - Nga ®· cã nh÷ng chuyÓn biÓn tÝch cùc, tr­íc hÕt do sù ®iÒu chØnh trong chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cña Liªn Bang Ngan vµ c¸c cuéc viÕng th¨m cña l·nh ®¹o hai n­íc. Víi viÖc ph¸t triÓn quan hÖ víi Liªn Bang Nga, mét b¹n hµng truyÒn thèng, ViÖt Nam cã thÓ ®i tr­íc c¸c n­íc trong khu vùc trong viÖc tranh thñ thÞ tr­êng gÇn 170 triÖu d©n, cã thÓ tranh thñ c¸c n­íc SNG kh¸c. Ng­îc l¹i Nga còng muèn th«ng qua b¹n hµng truyÒn thèng lµ ViÖt Nam ®Ó vò khÝ Nga th©m nhËp vµ thÞ tr­êng ASEAN. HiÖn nay lÜnh vùc hîp t¸c mµ hai n­íc ViÖt Nam vµ Liªn Bang Nga quan t©m nhÊt lµ dÇu khÝ, tiªu biÓu lµ VietSopetro, nhµ m¸y läc dÇu Dung QuÊt... Nãi chung, trong xu thÕ toµn cÇu ho¸, quèc tÕ ho¸ nÒn kinh tÕ thÕ giíi hiÖn nay, viÖc thóc ®Èy quan hÖ hîp t¸c víi c¸c n­íc lín nh­ Liªn Bang Nga sÏ rÊt cã lîi cho viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn nh­ ViÖt Nam. MÆc dï quan hÖ hîp t¸ gi÷a hai n­íc hiÖn nay ch­a t­¬ng xøng víi tiÒm n¨ng cña hai n­íc. Song víi nh÷ng ­u thÕ cña m×nh, Liªn Bang Nga - ViÖt Nam sÏ trë thµnh ®èi t¸c quan träng cña nhau v× lîi Ých cña nh©n d©n hai n­íc. * Bªn c¹nh viÖc thóc ®Èy quan hÖ víi c¸c n­íc, c¸c n­íc l¸ng giÒng vµ truyÒn thèng, chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i ®æi míi cña ViÖt Nam còng rÊt chó träng ®Õn khu vùc Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng. §­îc ®¸nh gi¸ lµ khu vùc n¨ng ®éng nhÊt cña thÕ giíi, thÕ kû XXI lµ thÕ kû cña Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng. Khu vùc nµy ®·, ®ang vµ sÏ lµ mét ®iÓm nãng cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi. ViÖt Nam chñ tr­¬ng më réng c¸c n­íc cña khu vùc nµy, tõ §«ng B¾c ¸ ®Õn Nam Th¸i B×nh D­¬ng. NhiÒu n­íc ë ®©y cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn cao vµ giµu tiÒm n¨ng nh­ Mü, NhËt B¶n, Trung Quèc, Nga... B»ng sù nç lùc ho¹t ®éng ngo¹i giao tõ sau khi ¸p dông chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i ®æi míi, ViÖt Nam ®· cã nh÷ng b­íc ph¸t triÓn m¹nh mÏ trong quan hÖ víi c¸c n­íc ë khu vùc nµy. §èi víi NhËt B¶n, quan hÖ gi÷a hai n­íc ®­îc ®¸nh dÊu b»ng hµnh ®éng më l¹i viÖn trî ph¸t triÓn (ODA) cho ViÖt Nam cña NhËt B¶n. Sau 14 n¨m gi¸n ®o¹n, ®©y lµ b­íc khëi ®Çu thuËn lîi, t¹o Ên t­îng tèt ®Ñp thóc ®Èy quan hÖ hîp t¸c gi÷a hai n­íc. Nh÷ng cuéc ®i th¨m chÝnh thøc cña c¸c quan chøc cÊp cao gi÷a hai n­íc ®· taok tiÒn ®Ò cho quan hÖ bu«n b¸n, ®Çu t­ trªn quy m« lín cña NhËt B¶n vµo ViÖt Nam. VÒ c¬ b¶n, cho ®Õn n¨m 1997 ®· cã 9 n­íc thuéc khu vùc Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng trong tæng sè 11 n­íc ®Çu t­ vµo ViÖt Nam h¬n 1 tû USD. §ã lµ Singapore 4918,8 triÖu USD; §µi Loan 4255,3 USD; Hång K«ng 3433,8 triÖu USD; NhËt B¶n 3275,1 triÖu USD; Hµn Quèc3053,3 triÖu USD; Th¸i Lan 1035 triÖu USD vµ Malayxia 1048 triÖu USD 13: D­¬ng Ngäc: §Çu t­ n­íc ngoµi qua nh÷ng con sè - Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam 14/2/1998 trang 8 . Cã thÓ nãi sù thËt ®©y lµ nh÷ng ®èi t¸c quan träng cña ViÖt Nam. Ta kh«ng chØ khai th¸c ®­îc ë hä vèn, c«ng nghÖ hay c¸c kü n¨ng qu¶n lý mµ cßn cã thÓ häc hái, rót kinh nghiÖm tõ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c n­íc nµy. §Ó më réng quan hÖ hîp t¸c vµ phï hîp víi chñ tr­¬ng ®· ®Ò ta, chóng ta kh«ng dõng l¹i ë møc ®é hîp t¸c song ph­¬ng mµ cßn ®Èy m¹nh quan hÖ ®a ph­¬ng cña khu cùc. Th¸ng 6-1996 ta ®· chÝnh thøc nép ®¬n xin ra nhËp tæ chøc Hîp t¸c kinh tÕ Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng (APEC). Víi nh÷ng nç lùc trong viÖc tham gia ASEAN, APEC chóng ta ®· thùc hiÖn thµnh c«ng chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i khu vùc vµ thÕ giíi. Cïng víi viÖc t¨ng c­êng vµ më réng quan hÖ hîp t¸c víi c¸c n­íc, c¸c khu vùc trªn thÕ giíi trong thêi gian qua, ngo¹i giao ViÖt Nam cßn tham gia tÝch cùc vµo viÖc gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò toµn cÇu nh­ m«i tr­êng, d©n sè, y tÕ, gi¸o dôc... N¨m 1997, ViÖt Nam ®­îc bÇu lµm phã chñ tÞch §¹i héi ®ång Liªn Hîp Quèc kho¸ 52 (1997 - 1998). ViÖt Nam cßn ®­îc bÇu lµm uû viªn Héi ®ång kinh tÕ - x· héi cña LHQ (ECOSOC), mét c¬ quan quan träng vµo bËc nhÊt cña LHQ. Lµ thµnh viªn míi cña Héi nghÞ gi¶i trõ qu©n bÞ, ViÖt Nam ®· tham gia so¹n th¶o vµ ký kÕt hiÖp ­íc cÊm thö vò khÝ h¹t nh©n toµn diÖn (CTBT). Bªn c¹nh ®ã ta còng gãp phÇn tÝch cùc vµo môc tiªu chung lµ ®ßi c¶i tæ LHQ theo h­íng d©n chñ ho¸, ®¶m b¶o quyÒn b×nh ®¼ng gi÷a c¸c quèc gia. Ngoµi ra chóng ta tham gia tÝch cùc vµ chñ ®éng vµo tæ chøc kh«ng liªn kÕt, thóc ®Èy hîp t¸c gi÷a c¸c n­íc G77 kªu gäi t¨ng c­êng hîp t¸c Nam - Nam, ®Êu tranh v× c«ng b»ng trong quan hÖ B¾c - Nam. Kh«ng nh÷ng thÕ chóng ta còng lµ mét nh©n tè n¨ng ®éng trong céng ®ång c¸c n­íc cã sö dông tiÕng Ph¸p. §iÒu nµy ®· ®­îc chøng tá b»ng viÖc tæ chøc thµnh c«ng Héi nghÞ th­îng ®Ønh c¸c n­íc cã sö dông tiÕng Ph¸p vµo cuèi th¸ng 5-1998 ®· g©y Ên t­îng tèt ®Ñp ®èi víi c¸c thµnh viÖc cña tæ chøc nµy. * §èi víi c¸c §¶ng céng s¶n vµ c«ng nh©n quèc tÕ. Trong ®iÒu kiÖn phong trµo ®¶ng céng s¶n vµ c«ng nh©n quèc tÕ ®ang bÞ tho¸i trµo, quan hÖ gi÷a c¸c §¶ng céng s¶n vµ Nhµ n­íc víi c¸c §¶ng céng s¶n vµ c«ng nh©n quèc tÕ ®­îc chóng ta coi lµ ­u tiªn trong chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i. §¹i héi VIII ®· kh¼ng ®Þnh: “§¶ng ta tiÕp tôc ph¸t triÓn quan hÖ ®oµn kÕt, h÷u nghÞ víi c¸c §¶ng céng s¶n vµ c«ng nh©n, c¸c phong trµo ®éc lËp d©n téc, c¸c tæ chøc vµ phong trµo tiÕn bé trªn thÕ giíi.14: §¶ng CSVN - V¨n kiÖn §Ëi héi VIII - NXB ChÝnh trÞ quèc gia trang 62 §èi víi c¸c §¶ng céng s¶n vµ c«ng nh©n ®ang cÇm quyÒn, §¶ng céng s¶n ViÖt Nam t¨ng c­êng ®oµn kÕt, h÷u nghÞ trªn c¬ së t«n träng ®éc lËp, tù chñ víi tinh thÇn khai th¸c nh÷ng ®iÓm t­¬ng ®ång, h¹n chÕ bÊt ®ång, phÊn ®Êu v× môc tiªu x· héi chñ nghÝac. C¸c §¶ng céng s¶n vµ c«ng nh©n cÇm quyÒn hiÖn nay chØ cßn 5 n­íc, ®ã lµ ViÖt Nam; Trung Quèc; Lµo; CuBa; B¾c TriÒu Tiªn. Víi Lµ vµ CuBa quan hÖ ®ã võa lµ quan hÖ víi c¸c §¶ng céng s¶n vµ c«ng nh©n, võa lµ quan hÖ víi c¸c n­íc l¸ng giÒng. Bªn c¹nh viÖc x©y dùng quan hÖ tèt víi Trung Quèc, Lµo. §èi víi CuBa, ViÖt Nam lu«n kh¼ng ®Þnh ®©y lµ mèi quan hÖ tèt ®Ñp truyÒn thèng. ViÖt Nam còng lu«n ñng hé cuéc ®Êu tranh chÝnh nghÜa cña nh©n d©n CuBa v× môc tiªu hoµ b×nh, ®äc lËp d©n téc, d©n chñ vµ chñ nghÜa x· héi. ViÖt Nam tÝch cùc gióp ®ì CuBa trong kh¶ n¨ng cho phÐp cña m×nh. Víi Céng hoµ nh©n d©n TriÒu Tiªn, ViÖt Nam vÉn gi÷ v÷ng hîp t¸c, quan hÖ h÷u nghÞ b×nh ®¼ng, ñng hé sù nghiÖp thèng nhÊt ®Êt n­íc cña nh©n d©n TriÒu Tiªn. GÇn ®©u quan hÖ gi÷a hai §¶ng vµ hai Nhµ n­íc cã nh÷ng b­íc tiÕn míi sau mét thêi gian dµi ch÷ng l¹i. §èi víi c¸c §¶ng céng s¶n vµ c«ng nh©n ch­a cÇm quyÒn, ViÖt Nam tiÕp tôc ñng hé vÒ chÝnh trÞ, trao ®æi kinh nghiÖm ®Êu tranh vµ gióp ®ì vÒ vËt chÊt trong ®iÒu kiÖn cho phÐp cña ViÖt Nam. Tãm l¹i: Tõ sau nh÷ng n¨m 1975, ViÖt Nam tõ mét n­íc bÞ bao v©y cÊm vËn vÒ kinh tÕ, c« lËp chÝnh trÞ. §Õn nh÷ng n¨m 1990 ViÖt Nam ®· b×nh th­êng ho¸ quan hÖ víi Trung Quèc, ký hiÖp ®Þnh Paris vÒ Campuchia, ®Æc biÖt ViÖt Nam b­íc ®Çu thµnh c«ng trong c«ng cuéc ®æi míi, thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸, ®a ph­¬ng ho¸ quan hÖ ®èi ngo¹i trªn c¬ së ®éc lËp tù chñ nªn ®· më ra thêi kú c¶i thiÖn quan hÖ víi hÇu hÕt c¸c n­íc vµ c¸c tæ chøc quèc tÕ, ph¸ ®­îc thÕ bao v©y, c« lËp vµ cÊm vËn. HiÖn nay ViÖt Nam ®· lËp quan hÖ ngo¹i giao víi 168 n­íc vµ h¬n 200 tæ chøc chÝnh trÞ trªn thÕ giíi, vÞ thÕ quèc tÕ cña ViÖt Nam trªn tr­êng quèc tÕ ngµy cµng ®­îc n©ng cao. Th¾ng lîi cña ho¹t ®éng ®èi ngo¹i trong nh÷ng n¨m qua cïng víi nh÷ng th¾ng lîi trªn lÜnh vùc ®èi ngo¹i ®¶m b¶o cho c¸c ho¹t ®éng cña §¶ng vµ Nhµ n­íc døng v÷ng trong ®iÒu kiÖn thÕ giíi cã nhiÒu biÕn ®éng, ®ång thêi nh÷ng th¾ng lîi nµy còng kh¼ng ®Þnh chÝnh s¸ch “§a d¹ng ho¸, ®a ph­¬ng hoa quan hÖ ®èi ngo¹i” cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ViÖt Nam lµ hoµn toµn ®óng ®¾n phï hîp víi môc tiªu “ViÖt Nam lµ b¹n víi tÊt c¶ c¸c n­íc trong céng ®ång quèc tÕ ”15: NguyÔn M¹nh CÇm: 3 nÐt næi bËt cña ho¹t ®éng ngo¹i giao n¨m 1993 - TuÇn b¸o quèc tÕ 2/1994 . §©y lµ lÇn ®Çu tiªn trong lÞch sö ViÖt Nam cã quan hÖ b×nh th­êng víi tÊt c¶ c¸c n­íc lín, c¸c tæ chøc quèc tÕ cã vai trß quan träng trªn thÕ giíi, ®©y lµ nÒn t¶ng thuËn lîi cho ViÖt Nam b­íc vµo thiªn niªn kû míi. Ch­¬ng 3 TriÓn väng quan hÖ ®èi ngo¹i cña ViÖt Nam nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kû XXI 3.1. Nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n. * ThuËn lîi. D­íi sù l·nh ®¹o s¸ng suèt, ®óng ®¾n cña §¶ng ta, víi b¶n lÝnh chÝnh trÞ v÷ng vµng, sau 15 n¨m ®æi míi §¶ng dÉn d¾t d©n téc ta tho¸t khái khñng ho¶ng trÇm träng vµ giµnh ®­îc nh÷ng thµnh tùu to lín vµ quan träng, lµm cho thÕ vµ lùc cña n­íc ta lín m¹nh lªn nhiÒu. C¬ së vËt chÊt kü thuËt cña nÒn kinh tÕ ®­îc t¨ng c­êng. §Êt n­íc cßn nhiÒu tiÒm n¨ng lín vÒ tµi nguyªn lao ®éng. Nh©n d©n ta cã nhiÒu phÈm chÊt cao quy. T×nh h×nh chÝnh trÞ - x· héi æn ®Þng. M«i tr­êng hoµ b×nh, sù hîp t¸c, liªn kÕt, chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ngµy cµng ph¸t triÓn t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó chóng ta tiÕp tôc ph¸t huy néi lùc vµ lîi thÕ so s¸nh, tranh thñ ngo¹i lùc, nguån vèn, c«ng nhÖ míi, kinh nghiÖm qu¶n lý, më réng thÞ tr­êng phôc vô sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. §ã lµ c¬ héi lín ®Ó chóng ta t¹o ra b­íc ph¸t triÓn míi. §Çu thËp kû 90, ViÖt Nam b×nh th­êng ho¸ quan hÖ víi Trung Quèc, ký kÕt hiÖp ®Þng Paris vÒ Campuchia, c¶i thiÖn quan hÖ víi c¸c n­íc ph­¬ng T©y, ASEAN vµ c¸c tæ chøc tiÒn tÖ quèc tÕ. HiÖn nay quan hÖ ®èi ngo¹i cña ViÖt Nam ®· ®­îc réng më. ViÖt Nam b×nh th­êng quan hÖ víi c¸c n­íc lín, víi hÇu hÕt c¸c chñ thÓ trong quan hÖ quèc tÕ. §©y lµ lÇn ®Çu tiªn trong lÞch sö ViÖt Nam cã quan hÖ b×nh th­êng víi tÊt c¶ c¸c n­íc lín, c¸c tæ chøc quèc tÕ chñ chèt. VÞ thÕ cña ViÖt Nam ngµy cµng ®­îc n©ng cao trªn tr­êng quèc tÕ, ®©y lµ nÒn t¶ng, thuËn lîi cho viÖc ®Æt nÒn mãng cho ®­êng l«øi ®èi ngo¹i cña ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kû XXI. * Khã kh¨n. Bªn c¹nh nh÷ng thuËn lîi, c¬ héi lín chóng ta còng ph¶i ®èi mÆt víi nhiÒu khã kh¨n th¸ch thøc. Th¸ch thøc lín nhÊt lµ t×nh tr¹ng thÊp kÐm vña nÒn kinh tÕ, kho¶ng c¸ch vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn gi÷a n­íc ta víi nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi cßn rÊt lín, trong khi ®ã ®Êt n­íc ®i lªn trong ®iÒu kiÖn cuéc c¹nh tranh quèc tÕ ngµy cµng quyÕt liÖt, trong bé m¸y cña §¶ng vµ Nhµ n­íc tÖ quan liªn, tham nhòng vµ sù tho¸i ho¸ vÒ phÈm chÊt, ®¹o ®øc cña mét bé phËn c¸n bé ®¶ng viªn ch­a ®­îc ®Èy lïi. Bèn nguy c¬ mµ §¶ng ta tõng c¶nh b¸o vÉn tån t¹i vµ diÔn biÕn phøc t¹p. C¸c nguy c¬ nµy ®an xen vµ t¸c ®éng lÉn nhau, kh«ng thÓ xem nhÑ nguy c¬ nµo. Bªn c¹nh ®ã vÒ c«ng t¸c ®èi ngo¹i cña ViÖt Nam còng cßn nhiÒu tån t¹i ®¸ng l­u ý: Sù tham gia cña ViÖt Nam vµo c¸c tæ chøc ®a ph­¬ng ë khu vùc trªn thÕ giíi cßn nhiÒu h¹n chÕ. Mét phÇn do t×nh ®é tæ chøc, qu¶n lý vµ do thùc lùc kinh tÕ cã h¹n. Nh­ng cÇn ph¶i kh¼ng ®Þnh thªm r»ng trong t­¬ng lai sù tham gia nµy lµ rÊt cÇn thiÕt. Bªn c¹nh ®ã viÖc nghiªn cøu dù b¸o chiÕn l­îc cña chóng ta cßn ch­a ®­îc ®Çu t­ thÝch ®¸ng. Bëi nÕu kh«ng dù b¸o ®­îc t×nh h×nh l­êng tr­íc nh÷ng nguy c¬, ®e do¹ cã thÓ x¶y ra, sÏ rÊt khã kh¨n cho chóng ta nÕu c¸c thÕ lùc thï ®Þch thay ®æi chiÕn l­îc chèng ph¸ c¸ch m¹nh ViÖt Nam. Cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ Ch©u ¸ võa qua ®· vµ ®ang nh¾c nhë chóng ta vÒ tinh thÇn ®éc lËp tù chñ gi¶m bít phô thuéc vµo bªn ngoµi, bëi nÕu phôc thuéc qu¸ nhiÒu vµo n­íc ngoµi, khi häc c¾t gi¶m liªn kÕt kinh tÕ rÊt dÔ dÉn tíi mÊt æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ. MÆt kh¸c ph¶i dù b¸o ®­îc nhu cÇu, së thÝch cña thÞ tr­êng thÕ giíi ®Ó cã chñ tr­¬ng ®Çu t­ s¶n xuÊt trong n­íc thÝch hîp míi t¨ng ®­îc kh¶ n¨ng c¹nh tranh. Chóng ta ph¶i n¨ng ®éng, nh¹y bÐn h¬n trong viÖc t×m kiÕm thÞ tr­êng vµ n¾m b¾t th«ng tin kinh tÕ ®èi ngo¹i t¹o ®iÒu kiÖn ®Þnh h­íng cho c¸c doanh nghiÖp trong n­íc. Tùu trung l¹i, h¬n 10 n¨m thùc hiÖn c«ng cuéc ®æi míi, n­íc ta ®· ®¹t ®­îc nh÷ng b­íc tiÕn c¨n b¶n t¹o nÒn mãng v÷ng ch¾c cho qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Tuy nhiªn trong mét thÕ giíi s«i ®éng, ph¸t triÓn nh­ vò b·o hiÖn nay, tiÒm Èn rÊt nhiÒu nh÷ng thøc thøc. ViÖt Nam cã tËn dông ®­îc thêi c¬ thuËn lîi hay kh«ng , cã v­ît qua ®­îc nh÷ng trë ng¹i th¸c thøc ®­a ®Êt n­íc tiÕn vµo thÕ kú 21 hay kh«ng tuú thuéc rÊt nhiÒu vµo ®­êng lèi ph¸t triÓn ®Êt n­íc nãi chung vµ ho¹t ®éng ®èi ngo¹i cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta nãi riªng. 3.2. TriÓn väng cña quan hÖ ®èi ngo¹i cña ViÖt Nam nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kú XXI. Chóng ta tù hµo vÒ nh÷ng thµnh tùu cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta giµnh ®­îc trong 15 n¨m ®æi míi, chóng ta v÷ng tin vµo tiÒn ®å cña ®Êt n­íc nh÷ng n¨m tíi. T×nh h×nh thÕ giíi víi nhiÒu mèi liªn hÖ lu«n vËn ®éng ph¸t triÓn biÕn ®æi liªn tôc vµ phøc t¹p. Tuy nhiªn nh÷ng n¨m tíi vÉn lµ kû nguyªn cña khoa häc vµ c«ng nghÖ. Kinh tÕ tri thøc sÏ chiÕm vÞ trÝ ngµy cµng lín trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. Toµn cÇu ho¸ lµ mét xu thÕ kh¸c quan ngµy cµng cã nhiÒu n­íc tham gia, ®ang bÞ mét sè n­íc ph¸t triÓn vµ c¸c tËp ®oµn kinh tÕ xuyªn quèc gia chi phèi, chøa ®ùng nhiÒu m©u thuÉn, võa cã mÆt tÝch cùc võa cã mÆt tiªu cùc, võa cã hîp t¸c võa cã ®Êu tranh. C¸c m©u thuÉn c¬ b¶n trªn thÕ giíi, biÓu hiÖn d­íi nh÷ng h×nh th¸i vµ møc ®é kh¸c nhau vÉn tån t¹i vµ ph¸t triÓn cã mÆt s©u s¾c h¬n. §Êu tranh d©n téc vµ ®Êu tranh giai cÊp tiÕp tôc diÔn ra d­íi nhiÒu h×nh thøc, lóc hoµn ho·n, lóc g¨y g¾t. Chñ nghÜa t­ b¶n hiÖn ®¹i cßn tiÕp tôc tù ®iÒu chØnh, n¾m vµ sö dông c¸c thµnh tùu khoa häc vµ c«ng nghÖ, song kh«ng kh¾c phôc ®­îc nh÷ng m©u thuÉn vèn cã. C¸c quèc gia ®éc lËp sÏ ngµy cµng t¨ng c­êng cuéc ®Êu tranh ®Ó tù lùa chän vµ quyÕt ®Þnh con ®­êng ph¸t triÓn cu¶ m×nh, chèng l¹i sù ¸p ®Æt can thiÖp vµ x©m l­îc cña n­íc ngoµi, b¶o vÖ ®éc lËp chñ quyÒn vµ nÒn v¨n ho¸ d©n téc. Chñ nghÜa x· héi t¹m thêi l©m vµo tho¸i trµo nh­ng vÉn cos ®iÒu kiÖn vµ kh¶ n¨ng ®Ó phôc håi vµ ph¸t triÓn. TÝnh chÊt cña thêi ®¹i vÉn kh«ng thay ®æi. LÞch sö thÕ giíi ®· ®ang vµ sÏ cßn tr¶i qua nh÷ng b­íc quanh co, song loµi ng­êi cuèi cïng nhÊt ®Þnh sÏ tiÕn tíi chñ nghÜa x· héi v× ®ã lµ quy luËt biÕn ho¸ cña lÞch sö. Nh÷ng n¨m gÊn ®©y Ýt cã kh¶ n¨ng diÔn ra chiÕn tranh thÕ giíi chiÕn tranh tæng lùc dïng vò khÝ h¹t nh©n vµ vò khÝ giÕt ng­êi hµng lo¹t. hoµ b×nh vµ hîp t¸c vÉn lµ mét xu thÕ lín ph¶n ¸nh ®ßi hái bøc xóc cña c¸c quèc gia d©n téc. Nh­ng nh÷ng cuéc chiÕn tranh côc bé, xung ®ét vò trang, d©n téc, t«n gi¸o vÉn x¶y ra ë nhiÒu n¬i trªn thÕ giíi. C¸c d©n téc ®Êu tranh cho hoµ b×nh ph¸t triÓn chèng c­êng quyÒn, ¸p ®Æt phÊn ®Êu v× d©n chñ d©n sinh tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi sÏ cã nh÷ng b­íc tiÕn lín. Khu vùc §«ng Nam ¸, Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng vÉn s¶n xuÊt lµ khu vùc ph¸t triÓn n¨ng ®éng vµ chøa nhiÒu nh©n tè æn ®Þnh. * §øng tr­íc t×nh h×nh ®ã vÉn ®Ò ®Æt ra cho quan hÖ ®èi ngo¹i cña ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m tíi ph¶i n¾m b¾t ®­îc c¬ héi, v­ît qua th¸ch thøc hoµ b×nh cïng ®­êng lèi ph¸t triÓn chung cña ®Êt n­íc. Quan hÖ ®èi ngo¹i cña chóng ta trong thêi gian tíi vÉn sÏ tiÕp tôc t¹o m«i tr­êng hoµ b×nh vµ ®iÒu kiÖn quèc tÕ thuËn lîi ®Ó ®Èy m¹nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, x©y dùng vµ b¶o vÒ tæ quèc, ®ång thêi gãp phÇn tÝch cøc vµo c«ng cuéc ®Êu tranh chung cña nh©n d©n thÕ giíi v× hoµ b×nh, ®éc lËp, d©n chñ vµ tiÕn bé x· héi. Më réng quan hÖ nhiÒu mÆt song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng víi c¸c tæ chøc quèc tÕ vµ khu vùc theo c¸c nguyªn t¾c t«n träng lÉn nhau, t«n träng ®éc lËp, chñ quyÒn vµ toµn vÑn l·nh thæ cña nhau, kh«ng dïng v÷ lùc vµ ®e do¹ sö dông vò lùc, b×nh ®¼n vµ cïng cã lîi, gi¶i quyÕt c¸c bÊt ®ång vµ gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp b»ng th­¬ng l­îng hoµ b×nh, chèng mäi hµnh ®éng g©y søc Ðp, ¸p ®Æt vµ c­êng quyÒn. Chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ khu vùc theo tinh thÇn ph¸t huy tèi ®a néi lùc, n©ng cao hiÖu qu¶ hîp t¸c quèc tÕ, b¶o ®¶m ®éc lËp tù chñ vµ ®Þnh h­íng XHCN, b¶o vÖ lîi Ých d©n téc, gi÷ v÷ng an ninh quèc gia, ph¸t huy b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc, b¶o vÖ m«i tr­êng sinh th¸i. Thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p ®Èy m¹nh chuyÓn dÞch co cÊu kinh tÕ vµ ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ - x· héi, hoµn chØnh hÖ thèng luËt ph¸p, n©ng cao hiÖu qu¶ vµ n¨ng lùc c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp vµ nÒn kinh tÕ, båi d­ìng, rÌn luyÖn n¨ng lùc, phÈm chÊt cña ®éi ngò c¸n bé lµm c«ng t¸c ngo¹i giao vµ kinh tÕ ®èi ngo¹i. T¨ng c­êng c«ng t¸c th«ng tin, lµm tèi cong t¸c nghiªn cøu vµ dù b¸o t×nh h×nh khu vùc vµ thÕ giíi, kÞp thêi cã chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch thÝch hîp khi t×nh h×nh thay ®æi. Coi träng vµ ra søc ph¸t triÓn quan hÖ h÷u nghÞ hîp t¸c víi c¸c n­íc x· héi chñ nghÜa vµ c¸c n­íc l·ng giÒng. Më réng quan hÖ víi c¸c n­íc trong tæ chøc ASEAN, tõng b­íc n©ng cao hiÖu qu¶ vµ chÊt l­îng cña sù hîp t¸c, phÊn ®Êu x©y dùng §«ng Nam ¸ thµnh mét khu vùc hoµ b×nh, æn ®Þnh hîp t¸c cïng ph¸t triÓn, kh«ng cã vò khÝ h¹t nh©n. TiÕp tôc cñng cè vµ më réng quan hÖ víi c¸c n­íc b¹n bÌ truyÒn thèng, c¸c n­íc ®éc lËp d©n téc, c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn ë Ch©u Phi, Trung §«ng vµ Mü La Tinh, víi phong trµo kh«ng liªn kÕt, ñng hé lÉn nhau cïng ph¸t triÓn, phèi hîp b¶o vÖ lîi Ých chÝnh ®¸ng cña nhau. Thóc ®Èy quan hÖ ®a d¹ng víi c¸c n­íc ph¸t triÓn vµ c¸c tæ chøc quèc tÕ. Chñ ®éng tham gia gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò toµn cÇu. Tham gia ñng hé cuéc ®Êu tranh cña nh©n d©n thÕ giíi nh»m lo¹i trê vò khÝ h¹t nh©n, vò khÝ sinh häc vµ nh÷ng ph­¬ng tiÖn chiÕn tranh hiÖn ®¹i kh¸c giÕt ng­êi hµng lo¹t, b¶o vÖ hoµ b×nh, chèng nguy c¬ chiÕn tranh vµ chay ®ua vò trang, chãng chÝnh s¸ch c­êng quyÒn, can thiÖp vµo c«ng viÖc néi bé cña nhau cña c¸c n­íc b¶o vÖ ®éc lËp d©n téc, chñ quyÒn, toµn vÑn l·nh thæ vµ quyÒn tù lùa chän con ®­êng ph¸t triÓn cña mçi d©n téc trªn thÕ giíi, gãp phÇn x©y dùng trËt tù chÝnh trÞ, kinh tÕ quèc tÕ d©n chñ, c«ng b»ng hîp lý vµ æn ®Þnh. Cñng cè vµ quan hÖ ®oµn kÕt vµ hîp t¸c víi c¸c ®¶ng céng s¶n vµ c«ng nh©n, c¸c phong trµo c¸ch m¹ng, ®éc lËp d©n téc vµ tiÕn bé trªn thÕ giíi. TiÕp tôc më réng quan hÖ víi c¸c ®¶ng cÇm quyÒn. Më réng h¬n n÷a c«ng t¸c ®èi ngo¹i nh©n d©n, quan hÖ víi c¸c tæ chøc nh©n d©n c¸c n­íc, n©ng cao hiÖu qu¶ hîp t¸c víi c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ, gãp phÇn thóc ®Èy giao l­u gi÷a c¸c d©n téc lµm cho nh©n d©n thÕ giíi hiÓu râ h¬n ®Êt n­íc, con ng­êi, ®­êng lèi chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta vµ c«ng cuéc ®æi míi c«ng nghiÖp ho¸ ViÖt Nam; tranh thñ sù ®ång tÝnh ñng hé vµ hîp t¸c réng r·i cña nh©n d©n c¸c n­íc víi nh©n d©n ta; gãp phÇn thóc ®Èy xu thÕ hoµ b×nh æn ®Þnh hîp t¸c vµ ph¸t triÓn trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. T¨ng c­êng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c th«ng tin vµ v¨n ho¸ ®èi ngo¹i. KÕt hîp chÆt chÏ ho¹t ®éng ®èi ngo¹i cña nhµ n­íc, ho¹t ®éng ®èi ngo¹i cña §¶ng vµ ngo¹i giao nh©n d©n. hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý thèng nhÊt ho¹t ®éng ®èi ngo¹i t¹o thµnh søc m¹nh tæng hîp trªn lÜnh vùc nµy. KÕt luËn Qu¸n triÖt t­ t­ëng chØ ®¹o trong c¸c thêi kú §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc §¶ng céng s¶n ViÖt Nam lÇn thø VI, VII, VIII ngo¹i giao ViÖt Nam ®· ph¸t huy vai trß to lín cña m×nh ®èi víi sù nghiÖp ®æi míi ®Êt n­íc. Víi sù ®æi míi trong t­ duy ®èi ngo¹i cïng víi bÔn h÷u quan chóng ta gi¶i quyÕt døt ®iÓm vÊn ®Ò Campuchia, b×nh th­êng ho¸ quan hÖ víi Trung Quèc tõng b­íc b×nh th­êng ho¸ quan hÖ víi Mü. Víi chiÕn l­îc vµ chÝnh s¸ch ®óng ®¾n ViÖt Nam ®· ph¸ ®­îc thÕ bao v©y c« lËp vÒ chÝnh trÞ, cÊm vËn vÒ kinh tÕ. Thùc hiÖn ®­êng lèi ®èi ngo¹i ®éc lËp tù chñ ®a d¹ng ho¸ ®a ph­¬ng ho¸ c¸c quan hÖ quèc tÕ. Tõ chç bao v©y cÊm vËn ViÖt Nam trë thµnh ®èi t¸c cña tÊt c¶ c¸c n­íc lín vµ c¸c trung t©m kinh tÕ chÝnh trÞ hµng ®Çu cña thÕ giíi... Nh÷ng thµnh tùu nµy lµ nh©n tè quan träng gãp phÇn gi÷ v÷ng hoµ b×nh æn ®Þnh khu vùc vµ thÕ giíi n©ng cao vÞ thÕ ViÖt Nam trong quan hÖ quèc tÕ t¹o m«i tr­êng thuËn lîi cho sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ tæ quèc thêi kú míi. Cã thÓ nãi ra ®êi do yªu cÇu bøc thiÕt cña c«ng cuéc ®æi míi cña xu thÕ QHQT thêi ®¹i míi, chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i ®a ph­¬ng ho¸, ®a d¹ng ho¸ lµ ®óng ®¾n kÞp thêi ®¸p øng yªu cÇu cña ViÖt Nam, phï hîp víi xu thÕ thÕ giíi. ChÝnh s¸ch ®èi ngo¹i ®æi míi ®· ®em l¹i nh÷ng thµnh tùu míi ®­a ®Êt n­íc v÷ng b­íc trªn con ®­êng ph¸t triÓn. nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®­îc tõ chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i ®æi míi ®· kh¼ng ®Þnh râ vÞ trÝ vai trß l·nh ®¹o cña §angr lµ nh¹y bÐn s©u s¾c, kinh nghiÖm vµ b¶n lÜnh l·nh ®¹o cña §¶ng rÊt v÷ng vµng. Víi nh÷ng kinh nghiÖm thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i ®æi míi nh÷ng n¨m qua, chóng ta cã thÓ hoµn toµn tin t­ëng r»ng d­íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam, chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ch¾c ch¾n cã nh÷ng ®ãng gãp vµo sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ tæ quèc cña ViÖt Nam, vµo sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i hãa ®Êt n­íc nh»m x©y dùng mét ®Êt n­íc ViÖt Nam d©n giÇu n­íc m¹nh x· héi c«ng b»ng d©n chñ vµ v¨n minh, ®­a ®Êt n­íc v÷ng b­íc vµo thÕ kû XXI. Danh môc tµi liÖu tham kh¶o V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VIII - NXB ChÝnh trÞ quèc gia - Hµ Néi, 1996 V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VI - NXB Sù thËt - Hµ Néi, 1987 V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VII - NXB Sù thËt - Hµ Néi, 1997 LÞch sö §¶ng - NXB Gi¸o dôc, 1997 ChÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cña 1 sè n­íc lín sau chiÕn tranh l¹nh - NXB C«ng an nh©n d©n - Hµ Néi, 1998 50 n¨m NGVN (L­u V¨n Lîi) 1945 - 1995 Thèng kª cña Bé lao ®éng, th­¬ng binh vµ x· héi - Th¸ng 10 n¨m 1993. T­ liÖu tham kh¶o - ViÖn th«ng tin khoa häc Häc viÖn ChÝnh trÞ quèc gia - Hå ChÝ Minh. Kinh tÕ häc quèc tÕ - NXB Thèng kª - Hµ Néi, 1998 Héi th¶o khoa häc: 50 NGVN d­íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam - Häc viÖn QHQT, 1995 Tuyªn bè cña Thñ t­íng Céng hoµ XHCN ViÖt Nam Vâ V¨n KiÖt - B¸o Nh©n d©n ngµy 13/7/1995 NguyÔn Minh H»ng - C¶i c¸ch kinh tÕ ë Céng hoµ nh©n d©n Trung Hoa - Lùa chän míi cho sù ph¸t triÓn - NXB Khoa häc - Hµ Néi, 1995 L­¬ng Ngäc: §Çu t­ n­íc ngoµi qua nh÷ng con sè. Thêi b¸o KTVN, 14/12/1998. NguyÔn Träng Phóc: Vai trß l·nh ®¹o cña §¶ng CSVN trong thêi kú ®æi míi ®Êt n­íc. T« Huy Røa: C«ng cuéc ®æi míi theo ®Þnh h­íng XHCN cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam trong h¬n 10 n¨m qua - T­ liÖu tham kh¶o: ViÖn Th«ng tin khoa häc Häc viÖn chÝnh trÞ quèc gia - Hå ChÝ Minh, 1996 NguyÔn M¹nh CÇm: Ba nÐt næi bËt cña ho¹t ®éng ngo¹i giao n¨m 1993 - TuÇn b¸o Quan hÖ quèc tÕ sè 2 - 1994. Bèi c¶nh quèc tÕ vµ chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cña ViÖt Nam. - T­ liÖu tham kh¶o: ViÖn Th«ng tin khoa häc Häc viÖn chÝnh trÞ quèc gia - Hå ChÝ Minh. Bé ngo¹i giao: Hoµ nhËp quèc tÕ vµ gi÷ v÷ng b¶n s¾c - NXB ChÝnh trÞ quèc gia - Hµ Néi,1995 Z.Barezinski: Bµn cê lín - NXB ChÝnh trÞ quèc gia - Hµ Néi,1999 NguyÔn Sinh: 12 n¨m ®æi míi (1986 - 1997) - T¹p chÝ Céng s¶n - Sè 6 th¸ng 3 n¨m 1998 Môc lôc Trang

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • docQuan hệ quốc tế của Việt Nam thời kỳ đổi mới.doc
Luận văn liên quan