Đề tài Quản trị rủi ro lãi xuất tại ngân hàng ngoại thương Tp Cần Thơ

̯u vào cͯa ngân hàng Ngo̩i th˱˯ng C̯n Th˯ 2006) KӃt luұn vӅ dӵ báo lãi suҩt: bҧng phân tích cho ta thҩy rҵng lãi suҩt trong Wѭѫng lai có xu hѭӟng tăng dҫn, ÿӃn tháng 8 năm 2007 theo mô hình dӵ báo, lãi suҩt là 16,41798%/năm. Căn cӭ vào sӕ liӋu năm 2006 ӣ Bҧng 17, nӃu nhѭ các 61 nhân tӕ khác là không ÿәi, thu nhұp thuҫn tӯ lãi cӫa ngân hàng (ӭng vӟi mӭc lãi suҩt dӵ báo) sӁ là: 116,14 tӹÿӗng trong tháng 1 và ngân hàng lӛ 29,67 tӹ do rӫi ro lãi suҩt so vӟi thu nhұp thuҫn năm 2006. Và ta có kӃt quҧ phân tích sau: Bҧng 20: PHÂN TÍCH THU NHҰP CӪA NGÂN HÀNG THEO KӂT QUҦ DӴ BÁO LÃI SUҨT Ĉ˯n v͓ tính: Tͽÿ͛ng THÁNG THU NHҰP THUҪN LÃI (LӚ) SO VӞI NĂM 2006 1/2007 116,14 (29,67) 2/2007 128,12 (17,69) 3/2007 140,46 (5,35) 4/2007 152,65 6,84 5/2007 164,85 19,04 6/2007 176,89 31,08 7/2007 189,09 43,28 8/2007 201,28 55,47 (Ngu͛n: Ngân hàng Ngo̩i th˱˯ng C̯n Th˯) Ӣ mӭc lãi suҩt tăng nhѭ vұy thì lӧi nhuұn cӫa ngân hàng sӁ giҧm sút do ngân hàng ÿang duy trì chênh lӋch GAP âm, hay ngân hàng ÿang duy trì mӝt trҥng thái nhҥy cҧm nguӗn vӕn, và viӋc lãi suҩt tăng trong tѭѫng lai sӁ làm cho ngân hàng gánh chӏu rӫi ro lãi suҩt (tӭc khoҧn chi phí lãi sӁ tăng nhiӅu hѫn so vӟi viӋc tăng cӫa khoҧn thu nhұp tӯ lãi suҩt). Tuy nhiên kӃt quҧ trên chӍ dӯng lҥi ӣ mӭc ÿӝ dӵ báo, còn trong tѭѫng lai, ngân hàng chҳc chҳn sӁ có nhӳng biӋn pháp, nghiӋp vөÿӇ phòng ngӯa rӫi ro cho ngân hàng. Khi ÿó rӫi ro lãi suҩt sӁÿѭӧc ÿiӅu tiӃt và ngăn chһn. Qua bҧng phân tích trên, chúng ta cNJng thҩy ÿѭӧc rҵng trong 3 tháng ÿҫu năm 2007, ngân hàng phҧi chӏu lӛ viӋc này ÿӗng nghƭa vӟi viӋc thu nhұp thuҫn cӫa 3 tháng ÿҫu năm giҧm sút hѫn so vӟi năm 2006. Nhѭng bên cҥnh ÿó thì thu nhұp thuҫn cӫa ngân hàng bҳt ÿҫu tăng hѫn năm 2006 kӇ tӯ tháng 4 trӣÿi. Bӣi vì lãi suҩt ÿҫu ra ӣ nhӳng tháng này lӟn hѫn lãi suҩt tín dөng trung bình cӫa năm 2006, trong khi các yӃu tӕ khác cӕÿӏnh thì thu nhұp tӯ lãi suҩt cӫa ngân hàng trong nhӳng tháng này sӁ lӟn hѫn thu nhұp tӯ lãi suҩt cӫa năm 2006, tӯÿó làm cho thu nhұp thuҫn cӫa ngân hàng tăng lên. Nhѭng thӵc tӃ thì không 62 ÿѫn giҧn nhѭ vұy, lãi suҩt trên thӏ trѭӡng không bao giӡәn ÿӏnh, và ngân hàng sӁ phҧi phө thuӝc phҫn lӟn vào lãi suҩt ÿҫu vào cӫa mình. NӃu ngân hàng huy ÿӝng vӟi lãi suҩt cao và chênh lӋch giӳa lãi suҩt ÿҫu ra –ÿҫu vào là quá thҩp, thì thu nhұp tӯ lãi suҩt cӫa ngân hàng sӁ bӏ sөt giҧm, thұm chí có thӇ bӏ lӛ do không gánh vác ÿѭӧc các chi phí ngoài lãi suҩt khác. Trong nhӳng phѭѫng pháp dùng ÿӇ dӵ báo nhu cҫu trong tѭѫng lai thì phѭѫng pháp bình phѭѫng bé nhҩt có giá trӏ tuyӋt ÿӕi cӫa ÿӝ lӋch tuyӋt ÿӕi trung bình là nhӓ nhҩt. Mһt khác, mӭc ÿӝ biӃn thiên cӫa lãi suҩt ngân hàng Ngoҥi thѭѫng trong quá khӭ gia tăng hàng tháng tѭѫng ÿӕi ÿӅu ÿһn. Do ÿó, vӅ phѭѫng diӋn thӕng kê, chúng ta sӱ dөng phѭѫng pháp dӵ báo này là có khҧ năng chính xác tѭѫng ÿӕi cao. Nhӳng diӉn biӃn trên vӅ tình hình diӉn biӃn lãi suҩt khiӃn cho công tác dӵ báo mӭc lãi suҩt cӫa các ngân hàng nói chung và cӫa ngân hàng Ngoҥi thѭѫng Cҫn Thѫ nói riêng gһp rҩt nhiӅu khó khăn. Trong nhiӅu năm qua ngân hàng ÿã cӕ gҳng dӵ báo vӅ xu hѭӟng vұn ÿӝng trong tѭѫng lai cӫa lãi suҩt thӏ trѭӡng ngân hàng nhҵm hҥn chӃ rӫi ro lãi suҩt. Tuy nhiên, thӵc tӃ là lãi suҩt ÿѭӧc hình thành do sӵ tѭѫng tác giӳa hàng nghìn lӵc lѭӧng cung cҫu trên thӏ trѭӡng nên rҩt khó có thӇÿҥt ÿѭӧc mӝt dӵ báo chính xác. Các nhân tӕ tác ÿӝng ÿӃn lãi suҩt không chӍ có cung cҫu cӫa quӻ cho vay hay thu nhұp và giá cҧ mà còn có cҧ nhân tӕ lҥm phát, tình hình kinh tӃ chính trӏ thӃ giӟi và cҧ sӵ cҥnh tranh giӳa các ngân hàng vӟi nhau. - V͉ cung c̯u quͿ cho vay: Bҧn thân chúng ta ai cNJng muӕn nҳm giӳ tiӅn vì nhiӅu mөc ÿích thanh khoҧn khác nhau gӗm cҧ các nhu cҫu giao dӏch, phòng ngӯa và ÿҫu cѫÿӗng tiӅn (sӕ dѭ tiӅn mһt). Tuy nhiên nhӳng thay ÿәi vӅ lãi suҩt có thӇ làm thay ÿәi sӵ mong muӕn nҳm giӳ tiӅn cӫa các cá nhân. NӃu lãi suҩt ÿѭӧc dӵ tính sӁ lên, thì tiӅn và nhӳng tài sҧn gҫn giӕng tiӅn sӁÿѭӧc chuӝng hѫn nhҵm tránh sӵ giҧm giá trái phiӃu tiӅm tàng trong tѭѫng lai. NӃu lãi suҩt ÿѭӧc dӵ tính là sӁ giҧm thҩp trong tѭѫng lai, thì trái phiӃu ÿѭӧc chuӝng hѫn tiӅn, bӣi vì viӋc giӳ sӕ dѭ tiӅn mһt nhàn rӛi sӁ tӕn kém hѫn, trái phiӃu có mӭc sinh lӡi cao hѫn và có tiӅm năng thu lӧi trong tѭѫng lai bӣi vì lãi suҩt bӏ xuӕng thҩp. Nhѭ vұy, lѭӧng cung và cҫu trên tác ÿӝng trӵc tiӃpÿӃn lãi suҩt. 63 - Tác ÿ͡ng cͯa thu nh̵p: Trѭӟc hӃt, do kinh tӃ phӗn vinh, thu nhұp sӁ tăng lên, cӫa cҧi tăng lên và ngѭӡi dân muӕn giӳ tiӅn làm phѭѫng tiӋn dӵ trӳ. Hai là, do kinh tӃ phát triӇn và thu nhұp tăng lên dân chúng sӁ muӕn thӵc hiӋn các giao dӏch có sӱ dөng ÿӃn tiӅn và do vұy hӑ muӕn giӳ thêm tiӅn. Ӣ nѭӟc ta, viӋc Chính phӫÿLӅu chӍnh mӭc Oѭѫng cѫ bҧn sӁ làm tăng thu nhұp cӫa ngѭӡi dân, ÿLӅu này cNJng kéo theo mӭc giá cӫa các loҥi hàng hóa tăng lên gây tác ÿӝng ÿӃn tâm lý ngѭӡi dân, mӭc tiêu dùng và gián tiӃp ҧnh hѭӣng ÿӃn cung cҫu tiӅn tӋ trên thӏ trѭӡng làm cho lãi suҩt gia tăng trong thӡi gian vӯa qua. Bên cҥnh ÿó tác ÿӝng cӫa mӭc giá cNJng ҧnh Kѭӣng lӟn ÿӃn sӵ biӃn ÿӝng cӫa lãi suҩt. - Tác ÿ͡ng cͯa mͱc giá: Dân chúng bao giӡ cNJng quan tâm ÿӃn sӕ tiӅn hӑÿang sӥ hӳu có thӇ mua nhӳng hàng hóa nào và ÿáp ӭng nhӳng dӏch vө gì…Khi giá tăng, ÿӇ có thӇ mua ÿúng vӟi sӕ hàng hóa và dӏch vө cung ӭng nhѭ trѭӟc, dân chúng muӕn nҳm giӳ mӝt lѭӧng tiӅn lӟn hѫn. Nhѭ vұy, khi mӭc giá tăng lên làm cho lѭӧng cҫu tiӅn Wăng lên tӯÿó sӁ kéo theo sӵ biӃn ÿӝng cӫa lãi suҩt thӏ trѭӡng. Ĉӕi vӟi hoҥt ÿӝng ngân hàng, viӋc cҥnh tranh vӅ giá là mӝt nguyên nhân quan trӑng quyӃt ÿӏnh sӵ thay ÿәi cӫa lãi suҩt huy ÿӝng và lãi suҩt cho vay. VӅ nguyên tҳc, giá cӫa sҧn phҭm ngân hàng phө thuӝc vào ÿӝ co giãn cӫa cҫu, giá cӫa các ÿӕi thӫ cҥnh tranh và nhұn thӭc cӫa khách hàng vӅ giá trӏ sҧn phҭm và các quy ÿӏnh hiӋn hành. Trong dӏch vө ngân hàng bán lҿ và dӏch vө thanh toán, duy trì giá thҩp không phҧi là mӝt chiӃn lѭӧc mang lҥi lӧi thӃ cҥnh tranh lâu dài vì các lý do sau: Thӭ nhҩt, không phҧi lúc nào khách hàng cNJng nhҥy cҧm vӟi giá. Sҧn phҭm ngân hàng nhѭ tiӅn gӱi, cho vay, mӭc lãi suҩt bao gӗm cҧ rӫi ro. Các ngân hàng có ÿӝ tín nhiӋm và xӃp hҥng thҩp luôn duy trì lãi suҩt tiӅn gӱi cao hѫn các ngân hàng có ÿӝ tín nhiӋm và xӃp hҥng cao hѫn. Thӭ hai, các ÿӕi thӫ cҥnh tranh hoàn toàn có thӇÿLӅu chӍnh giá cӫa mình. Ĉӕi vӟi ngân hàng có cѫ cҩu chi phí cao, hoһc trong môi trѭӡng cҥnh tranh gay gҳt thì ngân hàng khó có thӇ duy trì chính sách giá thҩp trong thӡi gian dài. Tuy nhiên, nhӳng ngân hàng muӕn thâm nhұp thӏ trѭӡng có thӇ dùng chính sách giá thҩp. Nhѭng ÿӇ bù lҥi, hӑ cҫn ÿҥt ÿѭӧc doanh sӕÿáng kӇ, hoһc bán ÿѭӧc các dӏch vө khác kèm theo. Ngoài ra, sӭc ép vӅ cҥnh tranh và sӵ biӃn ÿӝng liên tөc vӅ lãi 64 suҩt trên thӏ trѭӡng khiӃn cho các ngân hàng phҧi thѭӡng xuyên xem xét và ÿiӅu chӍnh mӭc giá cӫa mình. - Tác ÿ͡ng cͯa chính sách ti͉n t͏: Nhӳng thay ÿәi vӅ lãi suҩt trong thӏ trѭӡng tiӅn tӋ tác ÿӝng lên lãi suҩt trên thӏ trѭӡng vӕn và ngѭӧc lҥi. Lãi suҩt trong thӏ trѭӡng tiӅn tӋ giҧm thҩp khiӃn lãi suҩt trong thӏ trѭӡng vӕn hҩp dүn hѫn trѭӟc so vӟi lãi suҩt trong thӏ trѭӡng tiӅn tӋ. Hұu quҧ là dân chúng sӁ chuyӇn dӏch quӻ tӯ thӏ trѭӡng tiӅn tӋ sang thӏ trѭӡng vӕn. Mӭc cung cӫa quӻ tӯ thӏ trѭӡng vӕn gia tăng có chiӅu hѭӟng làm giҧm thҩp lãi suҩt trong thӏ trѭӡng vӕn; mӭc cung cӫa quӻ tӯ thӏ trѭӡng tiӅn tӋ giҧm sút sӁ có chiӅu hѭӟng nâng cao lãi suҩt trong thӏ trѭӡng tiӅn tӋ (thay vào ÿó, có thӇ nhìn tình hình này bҵng cách khác: dân chúng sӁ tăng giá trái phiӃu và bán ÿi các công cө thӏ trѭӡng tiӅn tӋ khiӃn giá sӁ bӏ xuӕng). Nhӳng hӝ gia ÿình, các nhà doanh nghiӋp và chính phӫ xuҩt hiӋn ӣ cҧ hai phía cung cҫu cӫa quӻ cho vay trong thӏ trѭӡng. Nhӳng hӝ gia ÿình cung cҩp nguӗn vӕn quan trӑng qua các khoҧn tiӃt kiӋm cá nhân, nhѭng nhiӅu hӝ gia ÿình cNJng lҥi là nhӳng ngѭӡi xuҩt hiӋn vӟi tính cách là nhӳng ngѭӡi ÿòi hӓi vӅ vӕn thông qua tín dөng vӟi mөc ÿích tiêu dùng. CNJng nhѭ vұy nhӳng khoҧn tiӃt kiӋm cӫa các doanh nghiӋp phҧn ánh ӣ phía Cung cӫa quӻ cho vay, trong khi ÿó viӋc ÿҫu tѭ cӫa các doanh nghiӋp vào các chi phí vӅ trang thiӃt bӏ và dӵ trӳ vұt tѭ hàng hóa tӗn tҥi lҥi phҧn ánh ӣ phía Cҫu cӫa quӻ cho vay. Mà cung và cҫu quӻ cho vay lҥi tác ÿӝng trӵc tiӃp ÿӃn sӵ tăng hay giҧm cӫa lãi suҩt. Vӯa qua khi thӏ trѭӡng bҩt ÿӝng sҧn còn ÿang ÿóng băng, thӏ trѭӡng chӭng khoán ViӋt Nam lҥi là cѫn sӕt nóng bӓng, vӟi sӵ gia tăng cӫa chӍ sӕ VnIndex, cNJng nhѭ khӕi lѭӧng các cә phiӃu niêm yӃt và tham gia giao dӏch ÿã làm chuyӇn dӏch luӗng tiӅn tӯ ngân hàng sang ÿҫu tѭ chӭng khoán. Ngѭӡi dân rút tiӅn tӯ ngân hàng sang chѫi chӭng khoán vì tӹ lӋ sinh lӡi trong lƭnh vӵc này nhiӅu hѫn, thұm chí nhӳng ngѭӡi chѭa biӃt gì vӅ chӭng khoán cNJng tích cӵc lên sàn vì nghe tin ông này bà nӑ vӯa trúng cә phiӃu. ĈiӅu này khiӃn cho kênh huy ÿӝng cӫa ngân hàng gһp khó khăn, và lãi suҩt huy ÿӝng cӫa các ngân hàng thӡi gian qua phҧi tăng lên là lӁÿѭѫng nhiên. Ngân hàng nhà nѭӟc giӳ vai trò rҩt quan trӑng trong chính sách tiӅn tӋ, thông qua chính sách này nhà nѭӟc thӵc hiӋn viӋc ÿLӅu chӍnh thӏ trѭӡng tiӅn tӋ 65 mӝt cách tӕt nhҩt tҥo sӵ bình әn cho thӏ trѭӡng. Trѭӟc lãi suҩt thӏ trѭӡng tăng mҥnh mӁ nhѭ thӡi gian vӯa qua thì trong năm 2005 Ngân hàng Nhà nѭӟc (NHNN) ÿã 3 lҫn tăng các loҥi lãi suҩt chӫÿҥo, 2 lҫn tăng lãi suҩt cѫ bҧn ÿӗng ViӋt Nam và giӳ mӭc cao tӹ lӋ dӵ trӳ bҳt buӝc, thӵc hiӋn chính sách tiӅn tӋ thҳt chһt. Chúng ta sӁ thҩy rõ mӕi quan hӋ này, cho vay các ngân hàng thѭѫng mҥi là mӝt bӝ phұn cӫa chính sách tiӅn tӋ, do ÿó tuǤ vào ÿiӅu kiӋn thӵc tӃ cӫa ÿҩt nѭӟc mà viӋc ÿLӅu chӍnh chính sách trong nhӳng trѭӡng hӧp cҫn thiӃt nhà nѭӟc sӱ dөng công cө tӹ giá, lãi suҩt sӁ tác ÿӝng mҥnh mӁÿӃn hoҥt ÿӝng cӫa ngân hàng. - Tác ÿ͡ng cͯa l̩m phát: Tӹ lӋ lҥm phát thѭӡng có mӝt tác ÿӝng rҩt mҥnh mӁ lên mӭc lãi suҩt. Trong ÿiӅu kiӋn lҥm phát, lãi suҩt thӵc là tiêu chuҭn ÿӇ xem xét hiӋu suҩt cӫa viӋc sӱ dөng vӕn. Lãi suҩt thӵc ÿóng vai trò quan trӑng trong viêc kích thích tiӃt kiӋm hay ÿҫu tѭ. Vӟi ý nghƭa kiӅm chӃ ý muӕn tiêu dùng trong hiӋn tҥi ÿӇ có mӝt tiêu dùng lӟn hѫn trong tѭѫng lai. Ӣ bҩt kǤ dҥng lãi suҩt nào ÿã biӃt, tác ÿӝng cӫa lҥm phát ÿã làm cho ngѭӡi ta phҧi tính toán thұn trӑng và luôn luôn gây ra cho ngѭӡi ta nӛi ám ҧnh và nӛi lo ngҥi vӅ mӝt sӵ tәn thҩt khi phҧi ÿѭa vӕn ra cho vay, và do ÿó xu hѭӟng găm giӳ tiӅn lҥi hoһc chuyӇn sang thӏ trѭӡng tài sҧn ngày càng phát triӇn cùng vӟi mӭc tăng cӫa lҥm phát. Lҥm phát lên cao giá trӏ thӵc cӫa nhӳng khoҧn tiӅn lӡi gҫn nhѭ bӏ triӋt tiêu và giá trӏ thӵc cӫa vӕn gӕc ÿã bӏ hao mòn, nhӳng ngѭӡi có khҧ năng cho vay (biӇu hiӋn dѭӟi hình thái tiӅn tӋ lұp tӭc chuyӇn vӕn tiӅn tӋ ҩy vào mӝt thӏ trѭӡng khác dƭ nhiên không phҧi là thӏ trѭӡng tiӅn tӋ mà là vào thӏ trѭӡng tài sҧn nhѭ hàng hóa dӵ trӳ, vàng, bҩt ÿӝng sҧn hoһc các hàng hóa lâu bӅn khác. Trong nhӳng năm gҫn ÿây, mһc dù chúng ta kiӅm giӳ lҥm phát ӣ mӝt tӹ lӋ mong ÿӧi nhѭng vӟi sӵ gia tăng cӫa giá nguyên vұt liӋu, giá dҫu, giá vàng… chӍ sӕ giá tiêu dùng CPI cNJng tăng làm lҥm phát có xu Kѭӟng tăng lên, mà lãi suҩt lҥi biӃn ÿӝng cùng chiӅu vӟi tӹ lӋ lҥm phát do ÿó lãi suҩt thӏ trѭӡng bӏ tác ÿӝng tăng là ÿiӅu không thӇ tránh. - Tình hình kinh t͇, xã h͡i: Có nhiӅu tác ÿӝng dүn ÿӃn viӋc lãi suҩt tăng ÿó là, Cөc Dӵ trӳ Liên bang Mӻ (Fed) tăng lãi suҩt liên tөc khiӃn lãi suҩt USD cӫa các ngân hàng trong nѭӟc Wăng, lҥm phát tăng, sӵ bҩt әn ӣ Trung Ĉông, tình hình chiӃn sӵӣ Irҳc, sӵ gia Wăng cӫa giá dҫu, giá thép và các nguyên liӋu ÿҫu vào khác, các ngân hàng cNJng 66 ÿã tăng lãi suҩt khiӃn các ngân hàng khác cNJng phҧi tăng lãi suҩt ÿӇ giӳ khách, nӃu không khách hàng sӁ rút tiӅn ÿi gӱi nѫi khác. Do tính phӭc tҥp và phө thuӝc vào sӵ tác ÿӝng cӫa nhiӅu nhân tӕ nên dӵ báo lãi suҩt chӍ mang tính tѭѫng ÿӕi. Chúng ta phҧi hӃt sӭc thұn trӑng khi khái quát hóa mӕi quan hӋ giӳa lãi suҩt thӏ trѭӡng và thu nhұp cӫa ngân hàng, cNJng nhѭ trong viӋc dӵ báo sӵ biӃn ÿӝng cӫa lãi suҩt. Các nhà quҧn trӏ ngân hàng muӕn dӵ báo chính xác vӅ lãi suҩt thӏ trѭӡng cҫn phҧi có khҧ năng dӵ báo nhӳng thay ÿәi trong sӵÿánh giá cӫa thӏ trѭӡng ÿӕi vӟi tҩt cҧ nhӳng nhân tӕ cҩu thành nên lãi suҩt ÿѭӧc ÿӅ cұp ӣ trên. Trѭӟc thӵc tӃ nan giҧi này, các ngân hàng buӝc phҧi chҩp nhұn rҵng ngân hàng không thӇ kiӇm soát và dӵÿoán chính xác vӅ lãi suҩt và do vұy ngân hàng phҧi cӕ gҳng tìm ra nhӳng biӋn pháp bҧo vӋÿӇÿӕi phó vӟi rӫi ro lãi suҩt. Mӝt ngân hàng ÿѭӧc quҧn lý tӕt và kiӇm soát chһt chӁ rӫi ro lãi suҩt có thӇÿҥt ÿѭӧc lӧi nhuұn bҩt kӇ lãi suҩt tăng hay giҧm, ӣ mӭc thҩp hay mӭc cao. 67 CHѬѪNG 5 0ӜT SӔ GIҦI PHÁP Vӄ QUҦN TRӎ RӪI RO LÃI SUҨT 5.1. NHҰN XÉT Vӄ NHӲNG MҺT LÀM ĈѬӦC VÀ NHӲNG MҺT TӖN TҤI TRONG CÔNG TÁC QUҦN LÝ RӪI RO LÃI SUҨT Trѭӟc tình hình biӃn ÿӝng lãi suҩt, các ngân hàng thѭѫng mҥi ViӋt Nam nói chung và ngân hàng Ngoҥi thѭѫng Cҫn Thѫ nói riêng ÿã bѭӟc ÿҫu thӵc hiӋn mӝt sӕ biӋn pháp nhҵm hҥn chӃ rӫi ro lãi suҩt. Tuy nhiên, nhӳng biӋn pháp này chӍ giúp ngân hàng hҥn chӃÿѭӧc phҫn nào rӫi ro lãi suҩt và hiӋn tҥi, công tác quҧn lý rӫi ro cӫa ngân hàng có nhӳng mһt tӕt và chѭa tӕt cѫ bҧn nhѭ sau: Ngân hàng Ngoҥi thѭѫng ÿã có sӵ quan tâm ÿӃn viӋc quҧn trӏ rӫi ro lãi suҩt, cө thӇ là ngân hàng luôn làm tӕt nhӳng qui ÿӏnh vӅ lãi suҩt huy ÿӝng và lãi suҩt cho vay mà ngân hàng Ngoҥi thѭѫng ViӋt Nam gӱi ÿLӋn báo. Bên cҥnh ÿó, ngân hàng luôn chú trӑng ÿLӅu chӍnh lãi suҩt ÿҫu vào, ÿҫu ra mӝt cách hӧp lý theo sӵ biӃn ÿӝng cӫa thӏ trѭӡng. Trong vòng ba năm qua, ngân hàng ÿã không ngӯng ÿҫu tѭ các trang thiӃt bӏ, máy vi tính, các phҫn mӅm tin hӑc phөc vө cho phòng vӕn – nѫi quҧn lý rӫi ro lãi suҩt cӫa ngân hàng. Không nhӳng thӃ, công tác quҧn trӏ tài sҧn và nguӗn vӕn cӫa ngân hàng không ngӯng ÿѭӧc quan tâm hѫn nӳa. Và kӃt quҧ là ngân hàng luôn duy trì cho mình mӝt cѫ cҩu hӧp lý giӳa tài sҧn nhҥy cҧm lãi suҩt và nguӗn vӕn nhҥy cҧm lãi suҩt. Vӟi tӹ lӋ rӫi ro lãi suҩt qua ba năm 2004 - 2006 là nhӓ hѫn và gҫn bҵng mӝt, ngân hàng Ngoҥi thѭѫng Cҫn Thѫ duy trì mӝt trҥng thái nhҥy cҧm vӅ nguӗn vӕn. Tӹ lӋ này tѭѫng ÿӕi tӕt, vì khi lãi suҩt thӏ trѭӡng thay ÿәi khoҧn chênh lӋch giӳa hai khoҧn mөc tài sҧn và nguӗn vӕn nhҥy cҧm lãi suҩt sӁ là thҩp. Ĉһc biӋt, ngân hàng Ngoҥi thѭѫng Cҫn Thѫ tӓ ra rҩt hiӋu quҧ trong công tác huy ÿӝng các nguӗn vӕn trong xã hӝi và sӱ dөng chúng ÿӇÿҫu tѭ sinh lӧi cho ngân hàng. Mһc dù chӏu sӵ cҥnh tranh gay gҳt tӯ phía các ngân hàng khác trên ÿӏa bàn, nhѭng thѭѫng hiӋu VCB Cҫn Thѫ luôn luôn ÿáng tin cұy, chҩt lѭӧng và uy tín. Bên cҥnh nhӳng mһt ÿã ÿҥt ÿѭӧc, ngân hàng còn tӗn tҥi nhӳng vҩn ÿӅ sau: Mӝt là, chѭa có sӵ quan tâm toàn diӋn vӅ quҧn lý rӫi ro lãi suҩt cӫa bӝ máy lãnh ÿҥo ngân hàng. Sӵ thiӃu quan tâm thӇ hiӋn ӣ chӛ ngân hàng chѭa xây dӵng 68 mӝt chính sách quҧn lý rӫi ro lãi suҩt, chѭa có nhӳng quy ÿӏnh cө thӇ, nhӳng nӝi dung cҫn thӵc hiӋn trong quá trình quҧn lý rӫi ro,... Trong thӡi gian qua, mһc dù lãi suҩt thӏ trѭӡng ViӋt Nam có nhiӅu biӃn ÿӝng, nhѭng thӵc tӃ, mӭc ÿӝ dao ÿӝng không quá lӟn nên nhӳng thiӋt hҥi do rӫi ro lãi suҩt cӫa ngân hàng chѭa nhiӅu. Tuy nhiên, kinh nghiӋm tҥi mӝt sӕ quӕc gia cho thҩy, nhӳng cú sӕc lӟn vӅ lãi suҩt có thӇ gây nên nhӳng hұu quҧ hӃt sӭc nghiêm trӑng ÿӕi vӟi các ngân hàng thѭѫng mҥi và nӅn kinh tӃ nói chung. NӃu không nhұn thӭc ÿҫy ÿӫ vӅ loҥi rӫi ro này ngân hàng cӫa chúng ta sӁ không có nhӳng chuҭn bӏ cҫn thiӃt, tҥo cho mình khҧ năng chӕng ÿӥ trѭӟc nhӳng biӃn ÿӝng lӟn cӫa thӏ trѭӡng, ÿһc biӋt trong xu thӃ hӝi nhұp kinh tӃ, tài chính quӕc tӃ hiӋn nay. Ĉһc biӋt khi chúng ta ÿã là thành viên cӫa WTO. Hai là, trong nhұn thӭc vӅ rӫi ro lãi suҩt, ngân hàng mӟi chӍ dӯng lҥi ӣ nhұn ÿӏnh là ngân hàng có rӫi ro lãi suҩt khi lãi suҩt thӏ trѭӡng thay ÿәi, nhѭng chѭa ÿo lѭӡng, ÿánh giá cө thӇ mӭc rӫi ro là bao nhiêu, lãi suҩt biӃn ÿӝng theo chiӅu Kѭӟng nào sӁ gây thiӋt hҥi cho ngân hàng. Mһt khác, do chѭa thӵc hiӋn viӋc Oѭӧng hóa rӫi ro lãi suҩt vì chѭa có ÿӫÿLӅu kiӋn cҫn thiӃt nên các biӋn pháp mà ngân hàng ÿã sӱ dөng ÿӇ kiӇm soát loҥi rӫi ro này chӍ dӵa trên cҧm tính và chѭa hiӋu quҧ. Ba là, chѭa thӵc hiӋn mӝt cách toàn diӋn nhӳng biӋn pháp cҫn thiӃt ÿӇ phòng ngӯa rӫi ro lãi suҩt. Cө thӇ, vӅ các biӋn pháp nӝi bҧng, chӫ yӃu ngân hàng mӟi chӍ dӯng lҥi ӣ viӋc áp dөng chính sách lãi suҩt thҧ nәi trong cho vay trung – dài hҥn mà chѭa có nhӳng biӋn pháp tích cӵc ÿӇ duy trì sӵ cân xӭng vӅ kǤ hҥn cӫa tài sҧn và nguӗn vӕn. VӅ các biӋn pháp ngoҥi bҧng, cho ÿӃn nay, hҫu hӃt hoàn toàn chѭa ӭng dөng các nghiӋp vө phái sinh trong phòng ngӯa rӫi ro lãi suҩt. Trѭӟc nhӳng thӵc trҥng nêu trên, mӝt vài giҧi pháp xin ÿѭӧc nêu ra ÿӇ cùng phân tích. 5.2. NHӲNG GIҦI PHÁP GÓP PHҪN NÂNG CAO HIӊU QUҦ CӪA VIӊC QUҦN TRӎ RӪI RO LÃI SUҨT TҤI NGÂN HÀNG NGOҤI THѬѪNG (1) Ngân hàng nên l͹a ch͕n và ÿào t̩o nhͷng cán b͡ ngân hàng am hi͋u m͡t cách toàn di͏n v͉ qu̫n lý rͯi ro lãi sṷt. Có th͋ ph̫i nên thành l̵p m͡t b͡ ph̵n chuyên trách chuyên ÿo l˱ͥng, d͹ báo và qu̫n tr͓ rͯi ro lãi sṷt. 69 HiӋn nay, vҩn ÿӅ rӫi ro lãi suҩt còn khá mӟi mҿ vӟi cán bӝ nhân viên các ngân hàng thѭѫng mҥi ViӋt Nam. Vì vұy, viӋc nhұn biӃt, ÿánh giá rӫi ro cӫa cán bӝ công nhân viên ngân hàng còn hҥn chӃ. Nhӳng hҥn chӃ này khiӃn các ngân hàng thѭӡng bӓ ngӓ nhӳng bѭӟc quan trӑng. Trên thӵc tӃ, muӕn biӃt ÿѭӧc mӭc ÿӝ tәn thҩt cӫa rӫi ro lãi suҩt ÿӇ có biӋn pháp phòng chӕng thì các ngân hàng cҫn phҧi tính toán ÿѭӧc rӫi ro lãi suҩt tác ÿӝng nhѭ thӃ nào ÿӃn thu nhұp ròng cNJng nhѭ giá trӏ tài sҧn cӫa ngân hàng. ĈӇ xác ÿӏnh mӝt cách chính xác nhӳng tác ÿӝng này ÿòi hӓi cán bӝ ngân hàng phҧi thӵc sӵ am hiӇu vӅ quҧn lý tài sҧn – nguӗn vӕn cӫa ngân hàng, ÿӗng thӡi phҧi có nhӳng kiӃn thӭc nhҩt ÿӏnh vӅ tài chính ÿӇ nҳm vӳng nhӳng kӻ thuұt ÿo lѭӡng rӫi ro lãi suҩt bҵng viӋc sӱ dөng các mô hình. Ĉӕi vӟi các ngân hàng thѭѫng mҥi ViӋt Nam, ÿây là vҩn ÿӅ tѭѫng ÿӕi mӟi và phҫn lӟn cán bӝ nhân viên ngân hàng ÿiӅu chѭa ÿѭӧc trang bӏ nhӳng kiӃn thӭc này. Bên cҥnh ÿó, trình ÿӝ hiӇu biӃt cӫa cán bӝ nhân viên ngân hàng vӅ các nghiӋp vө phái sinh nhѭ giao dӏch kǤ hҥn, hoán ÿәi, quyӅn chon,…vүn còn hҥn chӃ. Ngân hàng chѭa có ÿӝi ngNJ nhân viên am hiӇu nhӳng kiӃn thӭc vӅ tài chính, pháp lý, vӅ thӏ trѭӡng giao dӏch, ÿһc biӋt là kӻ thuұt ÿӏnh giá và giao dӏch các công công cө tài chính phái sinh, và ÿây chính là mӝt trong nhӳng nguyên nhân gây trӣ ngҥi trong viӋc triӇn khai các nghiӋp vө phái sinh phòng ngӯa rӫi ro lãi suҩt tҥi ngân hàng. Do ÿó giҧi pháp hàng ÿҫu cӫa ngân hàng Ngoҥi thѭѫng cҫn làm là ÿào tҥo nhân lӵc ÿӫ trình ÿӝ và tay nghӅ giӓi, có khҧ năng quҧn trӏ tӕt rӫi ro lãi suҩt cho ngân hàng. (2) Ngân hàng c̯n ph̫i cung c̭p ÿ̯y ÿͯ nhͷng s͙ li͏u c̯n thi͇t cho nhͷng tính toán, l˱ͫng hóa rͯi ro lãi sṷt. Do ÿó ngân hàng c̯n chú tr͕ng xây d͹ng h͏ th͙ng k͇ toán th͙ng kê th̵t s͹ vͷng m̩nh và chuyên nghi͏p. Gi̫i pháp này là vô cùng c̯n thi͇t bͧi vì: ĈӇ tính toán ÿo lѭӡng rӫi ro lãi suҩt cҫn phҧi có sӕ liӋu thӕng kê vӅ các tài sҧn trong ngân hàng mӝt cách chính xác, nhѭng hiӋn nay tҥi ngân hàng chѭa thӕng kê ÿѭӧc các sӕ liӋu này. Chҷng hҥn, hiӋn nay các ngân hàng chѭa có sӕ liӋu thӕng kê vӅ thӡi gian còn lҥi cӫa các khoҧn cho vay, các tài sҧn ÿҫu tѭ cNJng nhѭ thӡi gian còn lҥi cӫa các nguӗn vӕn huy ÿӝng và vӕn vay. Ĉӕi vӟi các khoҧn mөc tài sҧn ÿѭӧc thanh toán theo nhiӅu kǤ hҥn, ví dө: cho vay tiêu dùng, trҧ góp, 70 cho vay trung và dài hҥn,… Các ngân hàng cNJng chѭa có sӕ liӋu tәng hӧp vӅ giá trӏ cӫa các luӗng thanh toán ӭng vӟi tӯng kǤ hҥn,…Chính hҥn chӃ này sӁ gây trӣ ngҥi rҩt lӟn cho các ngân hàng trong viӋc lѭӧng hóa và quҧn lý rӫi ro lãi suҩt mӝt cách hӳu hiӋu. (4) M͡t gi̫i pháp ti͇p theo là ngân hàng c̯n ph̫i ÿ̯u t˱ÿ͋ nâng c̭p và hoàn thi͏n h͏ th͙ng thông tin, trình ÿ͡ công ngh͏ cͯa ngân hàng nh̹m ÿáp ͱng yêu c̯u qu̫n lý rͯi ro trong kinh doanh ngân hàng trong xu th͇ h͡i nh̵p qu͙c t͇. ĈӇ tăng cѭӡng quҧn lý rӫi ro lãi suҩt nhҵm giҧm thiӇu nhӳng tәn thҩt ÿӕi vӟi ngân hàng tӯ loҥi rӫi ro này, ÿòi hӓi trong thӡi gian tӟi, chúng ta cҫn quan tâm tìm hiӇu nhӳng nguyên nhân gây hҥn chӃ, trên cѫ sӣÿó nghiên cӭu áp dөng các giҧi pháp cҫn thiӃt, nhanh chóng khҳc phөc nhӳng mһt còn hҥn chӃ trong công tác quҧn lý rӫi ro lãi suҩt. (5) Hi͏n t̩i, ngân hàng Ngo̩i th˱˯ng C̯n Th˯ÿang duy trì m͡t tr̩ng thái nh̩y c̫m v͉ ngu͛n v͙n, tͱc là ngu͛n v͙n nh̩y c̫m lãi sṷt lͣn h˯n tài s̫n nh̩y c̫m lãi sṷt, do ÿó ngân hàng sͅ b͓ t͝n th̭t n͇u lãi sṷt tăng vì lͫi nh̵n c̵n biên tͳ lãi sṷt cͯa ngân hàng sͅ gi̫m. Vì lӁÿó, ngân hàng có thӇ sӱ dөng mӝt chiӃn lѭӧc quҧn trӏ năng ÿӝng là thu hҽp kǤ hҥn cӫa tài sҧn hoһc kéo dài kǤ hҥn cӫa danh mөc nguӗn vӕn. Hoһc giҧm nguӗn vӕn nhҥy cҧm lãi suҩt và tăng tài sҧn nhҥy cҧm lãi suҩt lên. 5.3. MӜT SӔ BIӊN PHÁP CHӪ YӂU NHҴM HҤN CHӂ RӪI RO LÃI SUҨT TҤI NGÂN HÀNG Sau khi nhұn biӃt và lѭӧng hóa các rӫi ro biӃn ÿәi lãi suҩt bҵng kinh nghiӋm hay bҵng các công thӭc, mô hình khác nhau, ngân hàng phҧi có các biӋn pháp và sӱ dөng các công cө khác nhau ÿӇÿLӅu tiӃt giҧm thiӇu rӫi ro vӅ lãi suҩt trong hoҥt ÿӝng ngân hàng. ViӋc sӱ dөng các biӋn pháp, công cөÿLӅu tiӃt lãi suҩt ӣ qui mô nhѭ thӃ nào phө thuӝc rҩt nhiӅu vào chiӃn lѭӧc vӅ quҧn lý rӫi ro cӫa ngân hàng cNJng nhѭ khҧ năng phân tích, dӵ báo xu thӃ thay ÿәi cӫa lãi suҩt trên thӏ trѭӡng. Ngân hàng vүn có thӇ chҩp nhұn rӫi ro, không sӱ dөng hay chӍ sӱ dөng các biӋn pháp ÿiӅu tiӃt rӫi ro lãi suҩt ӣ mӝt qui mô nhҩt ÿӏnh nӃu nhѭ hӑ tin rҵng xu thӃ cӫa lãi suҩt thӏ trѭӡng sӁ theo chiӅu hѭӟng có lӧi cho ngân hàng và nӃu rӫi 71 ro có xҧy ra thì ÿó là ÿiӅu ÿã ÿѭӧc lѭӡng trѭӟc và nҵm hoàn toàn trong sӵ kiӇm soát cӫa ngân hàng, ngân hàng chҩp nhұn ÿѭӧc rӫi ro này. Thҧ nәi lãi suҩt: Mӝt trong nhӳng biӋn pháp dӉ áp dөng nhҩt ÿӕi vӟi các tә chӭc tín dөng ÿӇ hҥn chӃ rӫi ro lãi suҩt là sӱ dөng công cө lãi suҩt thҧ nәi. HiӋn nay vӟi cѫ chӃ lãi suҩt thӓa thuұn, không có giӟi hҥn tӯ phía cѫ quan quҧn lý, các ngân hàng lҥi càng chӫ ÿӝng hѫn trong viӋc sӱ dөng công cө lãi suҩt thҧ nәi. BiӋn pháp này vӅ nguyên tҳc có thӇ áp dөng ÿѭӧc cho cҧ bên huy ÿӝng vӕn lүn bên sӱ dөng vӕn. Theo ÿó, ngân hàng có thӇ thӓa thuұn vӟi khách hàng vӅ mӝt lãi suҩt linh hoҥt, không cӕÿӏnh và ÿѭӧc ÿLӅu chӍnh theo ÿӏnh kǤ 3 tháng, 6 tháng hoһc 1 năm. Tuy nhiên, công cө lãi suҩt thҧ nәi này chӍ có thӇ áp dөng ÿѭӧc vӟi các khoҧn mөc trung và dài hҥn và chӫ yӃu lҥi là bên sӱ dөng vӕn khi cho vay tín dөng. Trong hoҥt ÿӝng huy ÿӝng vӕn, công cө lãi suҩt thҧ nәi ít ÿѭӧc khách hàng chҩp nhұn sӱ dөng hѫn. Thұm chí vӟi mӝt sӕ sҧn phҭm huy ÿӝng vӕn trung và dài hҥn, công cө lãi suҩt thҧ nәi này chӍÿѭӧc sӱ dөng mӝt cách hҥn chӃ, theo hѭӟng có lӧi cho khách hàng gӱi tiӅn chӭ không hҷn có thay ÿәi hҥn chӃ rӫi ro lãi suҩt cho ngân hàng. Vì phҧi cҥnh tranh hoҥt ÿӝng vӕn rҩt gay gҳt, cҫn ÿa dҥng hóa sҧn phҭm, có thêm các sҧn phҭm hoҥt ÿӝng hҩp dүn, hoҥt ÿӝng vӕn bҵng mӑi cách mà mӝt sӕ ngân hàng ÿã chҩp nhұn lãi suҩt linh hoҥt cho khách hàng nhѭng thѭӡng chӍÿLӅu chӍnh tăng khi mһt bҵng lãi suҩt tăng chӭ không giҧm khi mһt bҵng lãi suҩt giҧm. Vӟi nghiӋp vө cho vay bҵng lãi suҩt thҧ nәi, ngân hàng có thӇ ÿiӅu tiӃt, cân ÿӕi khá tӕt nhӳng rӫi ro lãi suҩt phát sinh do biӃn ÿӝng lãi suҩt trên thӏ trѭӡng, do phҧi chuyӇn ÿәi thӡi hҥn tӯ nguӗn vӕn huy ÿӝng ngҳn hҥn sang cho vay trung và dài hҥn. Tuy nhiên, không phҧi khách hàng vay vӕn nào cNJng có thӇ chҩp nhұn lãi suҩt cho vay thҧ nәi. Vӟi lãi suҩt vay vӕn thҧ nәi, mӝt mһt khách hàng vay vӕn khó chӫÿӝng tính toán lұp phѭѫng án kinh doanh khҧ thi. Mһt khác, thay vì ngân hàng chӏu nhұn rӫi ro vӅ lãi suҩt thì doanh nghiӋp lҥi phҧi chӏu rӫi ro này. Khi có biӃn ÿӝng lãi suҩt, rӫi ro lãi suҩt thұt sӵ xҧy ra ÿӕi vӟi doanh nghiӋp thì rҩt có thӇÿây lҥi là tác nhân chính hoһc là mӝt nguyên nhân thêm phҫn ҧnh hѭӣng gây khó khăn ngoài dӵÿoán cho doanh nghiӋp, làm món vay có thӇ trӣ thành món nӧ xҩu. Cuӕi cùng thì trong trѭӡng hӧp này ngân hàng 72 là ngѭӡi cho vay cNJng phҧi gánh chӏu rӫi ro, hұu quҧ do nӧ xҩu cӫa doanh nghiӋp. Hoán ÿәi các khoҧn mөc ÿҫu tѭ: Vӟi viӋc hoán ÿәi mӝt sӕ khoҧn mөc trong danh mөc ÿҫu tѭ (sӱ dөng vӕn), ngân hàng có thӇ làm giҧm ÿӝ co giãn cӫa lãi suҩt tài sҧn vӟi mөc ÿích tҥo ra sӵ cân bҵng hoһc giҧm sӵ chênh lӋch vӟi ÿӝ co giãn cӫa lãi suҩt nguӗn vӕn. Chҷng hҥn, ngân hàng có thӇ chuyӇn ÿәi mӝt sӕ danh mөc ÿҫu tѭ có lãi suҩt biӃn ÿәi thành các khoҧn ÿҫu tѭ có lãi suҩt cӕÿӏnh nhѭ trái phiӃu Chính phӫ vӟi lãi suҩt cӕ ÿӏnh. ĈLӅu này sӁ giúp cho ÿӝ co giãn lãi suҩt cӫa toàn bӝ tài sҧn giҧm xuӕng, bӟt chênh lӋch vӟi ÿӝ co giãn lãi suҩt cӫa toàn bӝ nguӗn vӕn. Ĉӝ co giãn cӫa lãi suҩt ÿӏnh chuyӇn ÿәi cNJng nhѭ khӕi lѭӧng cӫa khoҧn mөc tài sҧn này sӁ quyӃt ÿӏnh ÿӝ co giãn lãi suҩt chung cӫa toàn bӝ tài sҧn giҧm ÿѭӧc bao nhiêu, có ÿҥt mөc tiêu giҧm rӫi ro lãi suҩt hay không. Hoán ÿәi các khoҧn mөc nguӗn vӕn: Vӟi nguyên tҳc tѭѫng tӵ, mӝt ngân hàng thѭѫng mҥi cNJng có thӇ làm cho ÿӝ co giãn lãi suҩt cӫa nguӗn vӕn ÿѭӧc tăng lên ÿӇ cân bҵng hoһc tiӃn tӟi cân bҵng vӟi bên tài sҧn thông qua viӋc chuyӇn ÿәi mӝt sӕ khoҧn mөc cӫa nguӗn vӕn. Chҷng hҥn, ngân hàng có thӇ trҧ lҥi các khoҧn vay thӏ trѭӡng liên ngân hàng (hoһc vay tái cҩp vӕn) vӟi lãi suҩt cӕÿӏnh và thay vào ÿó là các khoҧn vay thӏ trѭӡng liên ngân hàng (hoһc vay tái cҩp vӕn) vӟi lãi suҩt biӃn ÿәi. ĈLӅu ÿó có nghƭa là các khoҧn nguӗn vӕn có ÿӝ co giãn lãi suҩt bҵng không ÿã ÿѭӧc thay bҵng các khoҧn có ÿӝ co giãn lãi suҩt lӟn hѫn, làm ÿӝ co giãn lãi suҩt chung cӫa toàn bӝ bên nguӗn vӕn tăng lên. Nhѭ vұy, ngân hàng sӁÿҥt ÿѭӧc mөc tiêu giҧm rӫi ro lãi suҩt cӫa mình. Ĉӝ co giãn cӫa lãi suҩt chuyӇn ÿәi cNJng nhѭ khӕi lѭӧng cӫa khoҧn mөc nguӗn vӕn này sӁ quyӃt ÿӏnh ÿӝ co giãn lãi suҩt chung cӫa toàn bӝ nguӗn vӕn tăng lên ÿѭӧc bao nhiêu, có ÿҥt mөc tiêu cân bҵng, hay giҧm chênh lӋch vӟi bên tài sҧn hay không. 7ăng qui mô cân sӕ (tăng tәng nguӗn vӕn, tăng tәng tài sҧn) NӃu nhѭ các biӋn pháp chuyӇn ÿәi khoҧn mөc tài sҧn hay nguӗn vӕn không ÿem lҥi kӃt quҧÿLӅu tiӃt rӫi ro lãi suҩt nhѭ mong muӕn hoһc mӟi chӍÿҥt mӝt phҫn yêu cҫu thì ngân hàng phҧi sӱ dөng biӋn pháp tăng qui mô cân sӕ vӟi mөc ÿích ÿӗng thӡi tăng ÿӝ co giãn lãi suҩt mӝt bên bҧng cân ÿӕi và giҧm ÿӝ co giãn 73 lãi suҩt cӫa bên kia. Chҷng hҥn, khi ÿӝ co giãn lãi suҩt cӫa tài sҧn quá cao so vӟi nguӗn vӕn thì ngân hàng có thӇ huy ÿӝng vӕn vay ngҳn hҥn trên thӏ trѭӡng liên ngân hàng (vӟi lãi suҩt biӃn ÿәi) ÿӇ rӗi ÿem ÿҫu tѭ lҥi cho các sҧn phҭm có lãi suҩt cӕÿӏnh (ÿӝ co giãn lãi suҩt bҵng không). Tuy nhiên, sӱ dөng biӋn pháp này cҫn hӃt sӭc thұn trӑng vì có nhӳng hҥn chӃ nhҩt ÿӏnh. Qui mô tәng nguӗn vӕn/tәng tài sҧn tăng lên sӁ có thӇ làm thay ÿәi cѫ cҩu và hàng loҥt chӍ sӕ hoҥt ÿӝng, các tӹ lӋ an toàn khác mà ngân hàng phҧi bҧo ÿҧm tuân thӫ. Do vұy, cҫn tính toán kӻ và sӱ dөng biӋn pháp này ӣ mӭc ÿӝ tѭѫng ÿӕi hҥn chӃ. Giҧm qui mô cân sӕ (giҧm tәng nguӗn vӕn, giҧm tәng tài sҧn) 7ѭѫng tӵ biӋn pháp tăng tәng nguӗn vӕn, tәng tài sҧn, ngân hàng cNJng có thӇ dùng biӋn pháp giҧm quy mô nguӗn vӕn, tәng tài sҧn cӫa mình ÿӇÿҥt ÿѭӧc mөc ÿích ÿLӅu tiӃt rӫi ro lãi suҩt. Chҷng hҥn nhѭ ngân hàng phҧi bán các khoҧn ÿҫu tѭ có lãi suҩt thay ÿәi và ÿӗng thӡi cNJng ÿem trҧ lҥi các khoҧn vӕn vay có lãi suҩt cӕÿӏnh ÿã vay trên thӏ trѭӡng liên ngân hàng. Tuy nhiên, cNJng nhѭ trѭӡng hӧp trѭӟc, viӋc sӱ dөng biӋn pháp giҧm quy mô tәng nguӗn vӕn (hay tәng tài sҧn) cNJng cҫn hӃt sӭc thұn trӑng vì có thӇ là nhiӅu chӍ sӕ hoҥt ÿӝng bӏ thay ÿәi theo chiӅu hѭӟng xҩu ÿi nhѭ chӍ sӕ vӅ khҧ năng chi trҧ, khҧ năng thanh toán tӭc thӡi cӫa ngân hàng chҷng hҥn. Vӟi thӵc trҥng hoҥt ÿӝng cӫa ngân hàng hiӋn nay, thiӃt nghƭ viӋc nhұn biӃt và ӭng dөng các phѭѫng pháp quҧn trӏ rӫi ro lãi suҩt nhҵm giҧm rӫi ro trong hoҥt ÿӝng kinh doanh cӫa ngân hàng là hӃt sӭc cҫn thiӃt. Ngân hàng cҫn nghiên cӭu kƭ các phѭѫng pháp ÿӇ lӵa chӑn, ӭng dөng vào thӵc tiӉn hoҥt ÿӝng kinh doanh cӫa mình. Các nhà quҧn trӏ ngân hàng muӕn dӵ báo chính xác vӅ lãi suҩt thӏ trѭӡng cҫn phҧi có khҧ năng dӵ báo nhӳng thay ÿәi trong sӵÿánh giá cӫa thӏ trѭӡng ÿӕi vӟi tҩt cҧ nhӳng nhân tӕ cҩu thành lãi suҩt. 74 CHѬѪNG 6 .ӂT LUҰN VÀ KIӂN NGHӎ 6.1. KӂT LUҰN Ĉӭng trѭӟc sӵ phát triӇn cӫa nӅn kinh tӃ trong nѭӟc và trên thӃ giӟi thì vҩn ÿӅÿһt lên hàng ÿҫu ÿӕi vӟi mӑi ngân hàng là hiӋu quҧ hoҥt ÿӝng. Tuy nhiên muӕn ÿҥt ÿѭӧc hiӋu quҧ kinh tӃ nhѭ mong muӕn ÿòi hӓi các ngân hàng không ngӯng nӛ lӵc hѫn nӳa, khҳc phөc nhӳng khó khăn và hҥn chӃ cӫa mình ÿӇ vѭѫn lên phát triӇn. Ĉây cNJng chính là sӵ nӛ lӵc cӫa ngân hàng Ngoҥi thѭѫng Cҫn Thѫ trong thӡi gian qua. Bҵng chính nghӏ lӵc cӫa mình, ngân hàng ÿã vѭӧt qua bao nhiêu khó khăn vӅ biӃn ÿӝng cӫa nӅn kinh tӃ thӏ trѭӡng, sӵ cҥnh tranh gay gҳt cӫa các ngân hàng thѭѫng mҥi khác trên cùng ÿӏa bàn, chi nhánh ÿã trӣ thành mӝt trong nhӳng ngân hàng quan trӑng hiӋn nay. Phҩn ÿҩu theo phѭѫng châm ÿã ÿӅ ra cho ÿӏnh hѭӟng hoҥt ÿӝng trong tѭѫng lai: “Phát huy truyӅn thӕng và nӝi lӵc, nâng cao tҫm vӏ thӃ Thành phӕ trӵc thuӝc Trung ѭѫng, tăng nguӗn vӕn tăng trѭӣng tín dөng an toàn phөc vөÿҫu tѭ và sҧn xuҩt kinh doanh, góp phҫn phát triӇn kinh tӃ vùng Ĉӗng Bҵng Sông Cӱu Long”. Trong ba năm qua, ngân hàng ÿã ÿҥt ÿѭӧc nhiӅu thҳng lӧi to lӟn, phөc vө ngày càng tӕt hѫn cho công cuӝc ÿҫu tѭ phát triӇn kinh tӃ xã hӝi. ĈӇÿҥt ÿѭӧc nhӳng thành tӵu ÿó, ngân hàng Ngoҥi thѭѫng Cҫn Thѫÿã phҧi luôn quan tâm ÿӃn công tác quҧn trӏ rӫi ro cӫa mình, bӣi vì hoҥt ÿӝng cӫa ngành ngân hàng luôn có sӵÿánh ÿәi giӳa lӧi nhuұn và rӫi ro. Mӝt trong nhӳng loҥi hình rӫi ro lӟn nhҩt mà ngân hàng thѭӡng xuyên phҧi ÿӕi mһt là rӫi ro lãi suҩt. ViӋc quҧn trӏ rӫi ro lãi suҩt là mӝt viӋc làm cҫn thiӃt ÿӕi vӟi mӛi ngân hàng trong giai ÿoҥn hiӋn nay. Qua quá trình phân tích, ÿӅ tài ÿã khái quát hóa mӝt phҫn nào ÿó vӅ thӵc trҥng rӫi ro lãi suҩt cӫa ngân hàng, cNJng nhѭ nhӳng vҩn ÿӅÿã ÿѭӧc và chѭa ÿѭӧc giҧi quyӃt. Tӯÿó các nhà quҧn trӏ ngân hàng có thӇ có nhӳng chiӃn Oѭӧc phҧn ӭng vӟi sӵ biӃn ÿӝng cӫa lãi suҩt thӏ trѭӡng nhҵm hҥn chӃ tӕi ÿa rӫi ro lãi suҩt, ÿӗng thӡi tӕi ÿa hóa mөc tiêu lӧi nhuұn cӫa ngân hàng mình. 75 6.2. KIӂN NGHӎ Trong nӅn kinh tӃ thӏ trѭӡng ӣ nѭӟc ta hiӋn nay, hoҥt ÿӝng kinh doanh cӫa các ngân hàng thѭѫng mҥi tiӅm ҭn nhiӅu khҧ năng rӫi ro. Các loҥi rӫi ro ÿã và ÿang phát triӇn cùng vӟi sӵ phát triӇn các loҥi hình sҧn phҭm dӏch vө cӫa các ngân hàng. Song, ÿáng chú ý hiӋn nay là rӫi ro lãi suҩt. Nhӳng năm vӯa qua, các ngân hàng rҩt quan tâm ÿӃn công tác phòng ngӯa và xӱ lý rӫi ro. Trong ÿӅ tài này xin trình bày vӅ mӝt vài kiӃn nghӏ nâng cao năng lӵc quҧn trӏ rӫi ro lãi suҩt tҥi các ngân hàng ӣ nѭӟc ta hiӋn nay. 6.2.1. Ĉӕi vӟi Ngân hàng Ngoҥi thѭѫng Cҫn Thѫ a. Phòng ngӯa rӫi ro lãi suҩt - Phҧi duy trì sӵ cân ÿӕi các khoҧn nhҥy cҧm vӟi lãi suҩt bên nguӗn vӕn vӟi tài sҧn. - Sӱ dөng mӝt chính sách lãi suҩt linh hoҥt, ÿһc biӋt ÿӕi vӟi nhӳng khoҧn vay lӟn, thӡi hҥn dài cҫn tìm kiӃm nguӗn vӕn tѭѫng xӭng, hoһc thӵc hiӋn cѫ chӃ lãi suҩt thҧ nәi. - Sӱ dөng các công cө tài chính mӟi ÿӇ hҥn chӃ rӫi ro ngoҥi bҧng, nhѭ sӱ dөng các nghiӋp vө kǤ hҥn vӅ lãi suҩt, nghiӋp vө kǤ hҥn vӅ tiӅn gӱi, nghiӋp vө kǤ hҥn vӅ lãi suҩt tiӅn vay, thӵc hiӋn hӧp ÿӗng tѭѫng lai do không cân xӭng nguӗn vӕn và tài sҧn; thӵc hiӋn nghiӋp vө hoán ÿәi lãi suҩt, quyӅn lӵa chӑn lãi suҩt. b. Phòng ngӯa rӫi ro kǤ hҥn Sӵ không ăn khӟp vӅ kǤ hҥn giӳa nguӗn vӕn và tài sҧn là phә biӃn trong hӋ thӕng Ngân hàng cӫa các nӅn kinh tӃ chuyӇn ÿәi, ÿһc biӋt ÿӕi vӟi nӅn kinh tӃ tiӅn mһt và mӭc ÿӝÿô la hoá còn khá cao nhѭ ViӋt Nam. ĈӇ hҥn chӃ sӵ không ăn khӟp này, quan ÿiӇm cӫa nhiӅu tác giҧ cho rҵng, các nѭӟc chuyӇn ÿәi cҫn lӵa chӑn cho mình mӝt cѫ chӃ tiӅn tӋ thích hӧp, ÿһc biӋt là cѫ chӃÿLӅu hành tӹ giá. Ngoài ra cҫn phҧi tҥo lòng tin cӫa dân chúng vӟi ÿӗng bҧn tӋ, có chính sách ngoҥi hӕi әn ÿӏnh. Ĉӕi vӟi tӯng Ngân hàng, ÿӇ hҥn chӃ rӫi ro kǤ hҥn cҫn: - Xác ÿӏnh chính xác mӭc ÿӝәn ÿӏnh nguӗn vӕn ngҳn hҥn, ÿӇ có thӇ sӱ dөng mӝt tӹ lӋ nhҩt ÿӏnh, an toàn cho ÿҫu tѭ trung và dài hҥn, 76 - Xây dӵng chính sách tҥo lòng tin ÿӕi vӟi ngѭӡi gӱi tiӅn, khuyӃn khích khách hàng gӱi tiӅn vӟi kǤ hҥn dài. 6.2.2. Ĉӕi vӟi Ngân hàng Nhà nѭӟc ViӋt Nam. Ngân hàng nhà nѭӟc tăng cѭӡng quan tâm chӍÿҥo và hӛ trӧ cho công tác quҧn trӏ rӫi ro cӫa các ngân hàng thѭѫng mҥi thông qua viӋc phә biӃn kinh nghiӋm vӅ quҧn lý rӫi ro cӫa các ngân hàng trong và ngoài nѭӟc, ban hành các văn bҧn thӕng nhҩt vӅ quҧn lý rӫi ro và có biӋn pháp chӃ tài nghiêm túc các ngân hàng không tuân thӫ các quy ÿӏnh này. Hӛ trӧ các ngân hàng thѭѫng mҥi trong viӋc ÿào tҥo, tұp huҩn cho cán bӝ nghiӋp vө.. 6.2.3. Ĉӕi vӟi nhà nѭӟc và chính quyӅn ÿӏa phѭѫng (1) C̯n ph̫i có c˯ quan d͹ báo s͹ thay ÿ͝i cͯa lãi sṷt ViӋc ÿo lѭӡng rӫi ro lãi suҩt không chӍ nhҵm ÿánh giá nhӳng tәn thҩt mà ngân hàng phҧi gánh chӏu trong quá khӭ, trong ÿLӅu kiӋn lãi suҩt thӏ trѭӡng biӃn ÿӝng mà quan trӑng hѫn, giúp các ngân hàng dӵ tính ÿѭӧc nhӳng thiӋt hҥi có thӇ phát sinh trong tѭѫng lai, qua ÿó, giúp ngân hàng lӵa chӑn nhӳng giҧi pháp phòng ngӯa mӝt cách có hiӋu quҧ nhӳng rӫi ro này. ĈӇ dӵ tính chính xác mӭc ÿӝ thiӋt hҥi cӫa ngân hàng khi lãi suҩt thӏ trѭӡng biӃn ÿӝng thì mӝt trong nhӳng vҩn ÿӅ quan trӑng là phҧi dӵ báo chính xác mӭc ÿӝ biӃn ÿӝng cӫa lãi suҩt trong tѭѫng lai. Cho ÿӃn nay, tҥi ViӋt Nam chѭa có cѫ quan nào chӏu trách nhiӋm thӵc hiӋn dӵ báo xu hѭӟng biӃn ÿӝng cӫa nhӳng biӃn sӕ vƭ mô quan trӑng, trong ÿó có lãi suҩt. Ĉây cNJng là mӝt trӣ ngҥi không nhӓÿӕi vӟi các ngân hàng trong viӋc lѭӧng hóa rӫi ro lãi suҩt mӝt cách chính xác. (2) Ĉ̫ng và nhà n˱ͣc c̯n ph̫i hoàn thi͏n các văn b̫n pháp lý v͉ vi͏c ÿo O˱ͥng và qu̫n lý rͯi ro lãi sṷt t̩i các ngân hàng th˱˯ng m̩i Cho ÿӃn nay, trong các văn bҧn pháp luұt vӅ hoҥt ÿӝng ngân hàng chѭa có văn bҧn nào quy ÿӏnh vӅ viӋc quҧn lý, ÿo lѭӡng rӫi ro lãi suҩt tҥi các ngân hàng thѭѫng mҥi, kӇ cҧ trong Quy chӃ giám sát cӫa Thanh tra ngân hàng nhà nѭӟc cNJng chѭa có quy ÿӏnh nӝi dung giám sát này. Mӝt khi cѫ quan quҧn lý chѭa có yêu cҫu cө thӇ thì các ngân hàng thѭѫng mҥi chѭa thӇ nhұn thӭc ÿҫy ÿӫ vӅ sӵ cҫn thiӃt cNJng nhѭ cách thӭc thӵc hiӋn viӋc quҧn lý rӫi ro lãi suҩt và ÿây cNJng chính là mӝt ÿLӇm hҥn chӃ cho viӋc lѭӧng hóa rӫi ro lãi suҩt tҥi các ngân hàng thѭѫng mҥi. 77 Mһt khác, các văn bҧn pháp lý vӅ nghiӋp vө phái sinh cNJng chѭa ÿѭӧc hoàn thiӋn. HiӋn tҥi, ngân hàng nhà nѭӟc mӟi chӍ ban hành các văn bҧn quy ÿӏnh vӅ nghiӋp vө phái sinh ngoҥi tӋ nhѭ giao dӏch kǤ hҥn, giao dӏch hoán ÿәi, ÿӕi vӟi nghiӋp vө phái sinh lãi suҩt mӟi chӍ có giao dӏch hoán ÿәi lãi suҩt, chѭa có văn bҧn pháp lý nào ÿѭӧc ban hành ÿӇ hѭӟng dүn các ngân hàng thѭѫng mҥi thӵc hiӋn các nghiӋp vө phái sinh vӅ lãi suҩt khác nhѭ kǤ hҥn tiӅn gӱi (FFD), kǤ hҥn lãi suҩt (FRA), các nghiӋp vө quyӅn chӑn nhѭ CAP, FLOORS, COLLAR,… Ĉӕi vӟi các giao dӏch phái sinh vӅ chӭng khoán nhѭ giao dӏch kǤ hҥn,quyӅn chӑn trái phiӃu, cә phiӃu cNJng chѭa có cѫ sӣ pháp lý ÿӇ thӵc hiӋn tҥi ViӋt Nam. (3) Nhà n˱ͣc c̯n ph̫i xây d͹ng m͡t Th͓ tr˱ͥng tài chính ± ti͉n t͏ phát tri͋n HiӋn nay, sӵ phát triӇn cӫa thӏ trѭӡng tài chính - tiӅn tӋ cӫa ViӋt Nam còn rҩt hҥn chӃ. Xét vӅÿӝ sâu tài chính, mӭc ÿӝ tiӅn tӋ hóa nӅn kinh tӃ, thӏ trѭӡng tài chính ViӋt Nam vүn còn kém phát triӇn và lҥc hұu so vӟi các nѭӟc trong kh vӵc. Sӵ nông cҥn cӫa thӏ trѭӡng sӁ làm cho các công cө thӏ trѭӡng kém phát huy tác dөng, trong ÿó bao gӗm cҧ lãi suҩt. Sӵ lҥc hұu, sѫ khai cӫa thӏ trѭӡng tài chính ViӋt Nam thӇ hiӋn ӣ chӛ các công cө tài chính còn nghèo nàn vӅ chӫng loҥi và nhӓ bé vӅ lѭӧng giao dӏch tҥi Trung Tâm Giao dӏch Chӭng khoán thành phӕ Hӗ Chí Minh và trên thӏ trѭӡng tiӅn tӋ trong nhӳng năm qua. Thӵc chҩt, hiӋn nay ViӋt Nam chѭa có mӝt thӏ trѭӡng chӭng khoán theo ÿúng nghƭa cӫa nó, sӵ tham gia cӫa các trung gian tài chính vào thӏ trѭӡng mӟi chӍӣ mӭc ÿӝ thăm dò, nhiӅu tә chӭc còn ÿӭng ngoài cuӝc. Bên cҥnh ÿó, thӏ trѭӡng tiӅn tӋ vӟi sӵ hoҥt ÿӝng cӫa thӏ trѭӡng mӣ, thӏ trѭӡng liên ngân hàng còn ít sôi ÿӝng. Các giao dӏch trên thӏ trѭӡng này còn mang tính mӝt chiӅu, tӭc là mӝt sӕ ngân hàng luôn là ngѭӡi cung ӭng vӕn, còn mӝt sӕ ngân hàng luôn có nhu cҫu vay vӕn. Chính vì vұy mà thӏ trѭӡng tiӅn tӋ hoҥt ÿӝng còn rҩt hҥn chӃ, chѭa trӣ thành nѫi cung cҩp nhӭng thông tin quan trӑng vӅ mӭc lãi suҩt ngҳn hҥn ÿӇ có thӇ trӣ thành ÿѭӧc ÿѭӡng cong lãi suҩt, làm cѫ sӣ cho viӋc dӵ báo lãi suҩt cӫa thӏ trѭӡng cNJng nhѭ viӋc ÿӏnh giá các trái phiӃu có lãi suҩt cӕÿӏnh và các hӧp ÿӗng phái sinh. Nhѭ vұy, chính sӵ kém phát triӇn cӫa thӏ trѭӡng tài chính – tiӅn tӋÿã gây nhӳng khó khăn hҥn chӃ cho các ngân hàng thѭѫng mҥi ViӋt Nam trong viӋc ÿӏnh lѭӧng và sӱ dөng các công cө phòng ngӯa rӫi ro lãi suҩt. 78 TÀI LIӊU THAM KHҦO ***˜&™*** 1. Ths. Thái Văn Ĉҥi. (2003). Nghi͏p vͭ ngân hàng th˱˯ng m̩i, Tӫ sách trѭӡng Ĉҥi Hӑc Cҫn Thѫ, 2003. 2. Peter S.Rose. (2001). Qu̫n tr͓ ngân hàng th˱˯ng m̩i, NXB Tài Chính. 3. NguyӉn Thӏ Thanh Sѫn. “Quҧn trӏ tài sҧn và nguӗn vӕn cӫa các ngân hàng thѭѫng mҥi nѭӟc ta hiӋn nay”, T̩p chí ngân hàng, Sӕ (5). 4. NguyӉn Anh Thѭ. “Mô hình ÿӏnh giá lҥi trong quҧn trӏ rӫi ro lãi suҩt”, Th͓ tr˱ͥng tài chính ti͉n t͏, Sӕ (8). 5. NguyӉn Anh Thѭ. “DiӉn biӃn lãi suҩt và nhӳng tác ÿӝng chӫ yӃu”, Th͓ tr˱ͥng tài chính ti͉n t͏, Sӕ (19). 6. Ts. NguyӉn Văn TiӃn. Ĉánh giá và phòng ngͳa rͯi ro trong kinh doanh ngân hàng, NXB Thӕng kê. 7. Ts. Lê Văn Tѭ. Qu̫n tr͓ ngân hàng th˱˯ng m̩i, NXB Tài Chính. 8. Lê Quӕc ViӋt. “Cuӝc ÿua lãi suҩt bҳt ÿҫu khӣi tranh”, T̩p chí ngân hàng, Sӕ (22). 9. Mӝt sӕ tài liӋu, bài viӃt có liên quan tӯ mҥng internet. vii 0ӨC LӨC ***˜&™*** Trang CHѬѪNG 1: GIӞI THIӊU...............................................................................1 1.1. VҨN Ĉӄ NGHIÊN CӬU..........................................................................1 1.1.1. Sӵ cҫn thiӃt nghiên cӭu......................................................................1 1.1.2. Căn cӭ khoa hӑc và thӵc tiӉn .............................................................2 1.2. MӨC TIÊU NGHIÊN CӬU .....................................................................3 1.2.1. Mөc tiêu chung ..................................................................................3 1.2.2. Mөc tiêu cө thӇ ..................................................................................3 1.3. CÂU HӒI NGHIÊN CӬU........................................................................4 1.4. PHҤM VI NGHIÊN CӬU........................................................................4 1.4.1. Không gian ........................................................................................4 1.4.2. Thӡi gian . .......................................................................................4 1.4.3. Ĉӕi tѭӧng nghiên cӭu ........................................................................5 1.5. LѬӦC KHҦO TÀI LIӊU CÓ LIÊN QUAN ĈӂN Ĉӄ TÀI NGHIÊN CӬU................................................................................................................5 CHѬѪNG 2: PHѬѪNG PHÁP LUҰN ............................................................7 2.1. PHѬѪNG PHÁP LUҰN ..........................................................................7 2.1.1. Khái niӋm rӫi ro lãi suҩt.....................................................................7 2.1.2. Tính chҩt rӫi ro lãi suҩt ......................................................................9 2.1.3. Các trѭӡng hӧp xҧy ra rӫi ro lãi suҩt ................................................10 2.1.4. Mô hình ÿӏnh giá lҥi trong ÿo lѭӡng rӫi ro lãi suҩt ...........................12 2.1.6. Mӝt sӕ chӍ tiêu ÿánh giá rӫi ro lãi suҩt .............................................15 2.2. PHѬѪNG PHÁP NGHIÊN CӬU...........................................................16 2.2.1. Phѭѫng pháp thu thұp sӕ liӋu ...........................................................16 2.2.2. Phѭѫng pháp phân tích sӕ liӋu .........................................................16 CHѬѪNG 3: KHÁI QUÁT Vӄ NGÂN HÀNG NGOҤI THѬѪNG.............18 CHI NHÁNH CҪN THѪ ................................................................................18 viii 3.1. KHÁI QUÁT Vӄ NGÂN HÀNG NGOҤI THѬѪNG CHI NHÁNH CҪN THѪ .....................................................................................................18 3.1.1. Lӏch sӱ hình thành và phát triӇn.......................................................18 3.1.2. Mӝt sӕ hoҥt ÿӝng chӫ yӃu cӫa Ngân hàng Ngoҥi thѭѫng ViӋt Nam chi nhánh Cҫn Thѫ: .........................................................................................19 3.1.3. Cѫ cҩu tә chӭc và nhân sӵ ...............................................................20 3.1.4. Phân tích sѫ lѭӧc tình hình hoҥt ÿӝng kinh doanh ............................24 3.2. THUҰN LӦI VÀ KHÓ KHĂN CӪA NGÂN HÀNG…………………..25 CHѬѪNG 4: PHÂN TÍCH RӪI RO LÃI SUҨT TҤI NGÂN HÀNG NGOҤI THѬѪNG CHI NHÁNH CҪN THѪ..............................................................26 4.1. PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH RӪI RO LÃI SUҨT TҤI NGÂN HÀNG NGOҤI THѬѪNG CҪN THѪ ......................................................................26 4.1.1. Phân tích cѫ cҩu nguӗn vӕn cӫa ngân hàng ......................................26 4.1.2. Phân tích sӵ biӃn ÿӝng cӫa nguӗn vӕn nhҥy cҧm vӟi lãi suҩt ...........31 4.1.3. Khái quát cѫ cҩu tài sҧn cӫa ngân hàng............................................36 4.1.4. Phân tích tình hình biӃn ÿӝng cӫa tài sҧn nhҥy cҧm vӟi lãi suҩt .......37 4.2. DӴ BÁO MӬC THAY ĈӘI CӪA LÃI SUҨT .......................................57 CHѬѪNG 5: MӜT SӔ GIҦI PHÁP Vӄ QUҦN TRӎ RӪI RO LÃI SUҨT..67 5.1. Nhұn xét vӅ nhӳng mһt làm ÿѭӧc và nhӳng mһt tӗn tҥi trong công tác quҧn lý rӫi ro lãi suҩt.....................................................................................67 5.2. Nhӳng giҧi pháp góp phҫn nâng cao hiӋu quҧ cӫa viӋc quҧn trӏ rӫi ro lãi suҩt tҥi ngân hàng Ngoҥi thѭѫng....................................................................68 5.3. Mӝt sӕ biӋn pháp hҥn chӃ rӫi ro lãi suҩt tҥi ngân hàng ............................70 CHѬѪNG 6: KӂT LUҰN VÀ KIӂN NGHӎ ..................................................74 6.1. KӂT LUҰN............................................................................................74 6.2. KIӂN NGHӎ ...........................................................................................75 6.2.1. Ĉӕi vӟi Ngân hàng Ngoҥi thѭѫng Cҫn Thѫ......................................75 6.2.2. Ĉӕi vӟi Ngân hàng Nhà nѭӟc ViӋt Nam. .........................................76 6.2.3. Ĉӕi vӟi nhà nѭӟc và chính quyӅn ÿӏa phѭѫng ..................................76 TÀI LIӊU THAM KHҦO...............................................................................78 ix DANH MӨC BҦNG ***˜&™*** Trang Bҧng 1: Trình ÿӝ văn hóa cӫa cán bӝ ngân hàng................................................20 Bҧng 2: KӃt quҧ hoҥt ÿӝng kinh doanh cӫa ngân hàng qua 3 năm......................24 Bҧng 3: Cѫ cҩu nguӗn vӕn cӫa ngân hàng qua 3 năm ........................................27 Bҧng 4: Tình hình huy ÿӝng vӕn trong 3 năm....................................................30 Bҧng 5: Tình hình nguӗn vӕn nhҥy cҧm lãi suҩt qua 3 năm ...............................32 Bҧng 6: Lãi suҩt tiӅn gӱi tiӃt kiӋm cӫa ngân hàng..............................................34 Bҧng 7: Tәng kӃt tài sҧn cӫa ngân hàng qua 3 năm (2004 - 2006)...........................36 Bҧng 8: Tài sҧn nhҥy cҧm vӟi lãi suҩt qua 3 năm (2004 – 2006) .......................38 Bҧng 9: Doanh sӕ cho vay ngҳn hҥn……………………………………………38 Bҧng 10: Danh mөc ÿҫu tѭ chӭng khoán ngҳn hҥn ............................................42 Bҧng 11: Phân tích trҥng thái nhҥy cҧm lãi suҩt cӫa ngân hàng .........................44 Bҧng 12: Mӝt sӕ chӍ tiêu vӅ rӫi ro lãi suҩt cӫa ngân hàng ..................................46 Bҧng 13: Chi tӯ lãi cӫa ngân hàng qua 3 năm theo lãi suҩt ................................48 Bҧng 14: Thu tӯ lãi cӫa ngân hàng qua 3 năm theo lãi suҩt ...............................49 Bҧng 15: Bҧng phân tích tài sҧn – nguӗn vӕn phân nhóm theo ............................. khoҧn mөc lãi suҩt ............................................................................................52 Bҧng 16: Bҧng phân tích tài sҧn – nguӗn vӕn phân nhóm theo ............................. khoҧn mөc lãi suҩt tăng 1%...............................................................................54 Bҧng 17: Bҧng phân tích tài sҧn – nguӗn vӕn phân nhóm theo ............................. khoҧn mөc lãi suҩt biӃn ÿӝng không cùng mӭc ÿӝ.............................................55 Bҧng 18: Thu nhұp thuҫn tӯ tiӅn lãi cӫa ngân hàng khi lãi suҩt biӃn ÿӝng .........56 Bҧng 19: Dӵ báo mӭc biӃn ÿӝng cӫa lãi suҩt theo phѭѫng pháp .......................... bình phѭѫng bé nhҩt..........................................................................................60 Bҧng 20: Phân tích thu nhұp cӫa ngân hàng theo dӵ báo lãi suҩt.........................61 xDANH MӨC HÌNH ***˜&™*** Trang Hình 1: BiӇu ÿӗ biӃn ÿӝng cӫa các khoҧn mөc thuӝc nguӗn vӕn ........................... nhҥy cҧm lãi suҩt...............................................................................................29 Hình 2: Tình hình huy ÿӝng vӕn tҥi chi nhánh...................................................31 Hình 3: BiӇu ÿӗ vӅ tình hình biӃn ÿӝng lãi suҩt (2004 – 2005) .........................33 Hình 4: Chênh lӋch GAP qua 3 năm (2004 – 2006) ...........................................43 xi TÓM TҲT Ĉӆ TÀI QUҦN TRӎ RӪI RO LÃI SUҨT 7ҤI NGÂN HÀNG NGOҤI THѬѪNG CҪN THѪ ***˜&™*** Nhѭ chúng ta ÿã biӃt, hoҥt ÿӝng kinh doanh chӫ yӃu cӫa ngân hàng là ÿi vay và cho vay, lӧi nhuұn thu ÿѭӧc chính là phҫn chênh lӋch giӳa lãi suҩt cho vay và lãi suҩt huy ÿӝng. Vӟi bҩt kǤ mӝt sӵ thay ÿәi nào cӫa lãi suҩt nó sӁҧnh hѭӣng ngay ÿӃn kӃt quҧ hoҥt ÿӝng kinh doanh cӫa ngân hàng và rӝng hѫn nӳa là ÿӕi vӟi toàn xã hӝi. Ӣ ViӋt Nam ÿang áp dөng cѫ chӃ lãi suҩt thoҧ thuұn mà bҧn chҩt là cho các ngân hàng tӵ quyӃt ÿӏnh lãi suҩt huy ÿӝng và cho vay. Trѭӟc viӋc tăng lãi suҩt huy ÿӝng khá nhanh thӡi gian vӯa qua thì rӫi ro lãi suҩt là rӫi ro cѫ bҧn dӉ mҳc phҧi cӫa các ngân hàng hiӋn nay. Nó là mӝt loҥt các phҧn ӭng dây chuyӅn, khi lãi suҩt tăng khiӃn chi phí huy ÿӝng tăng, ngѭӡi ÿi vay cNJng phҧi chӏu chi phí cao Kѫn, rӫi ro thҩt bҥi cӫa dӵ án ÿҫu tѭ cNJng tăng theo và nӃu quá ngѭӥng sӁ dүn ÿӃn nguy cѫ vӥ nӧ. Còn nӃu ngân hàng tăng lãi suҩt huy ÿӝng mà không tăng lãi suҩt cho vay thì khoҧng cách lãi suҩt sӁ co hҽp lҥi, lӧi nhuұn giҧm và không trích ÿӫ dӵ phòng rӫi ro cNJng dүn ngân hàng ÿӃn hұu quҧ tѭѫng tӵ khi ngѭӡi vay vӕn gһp rӫi ro. Chính vì tҫm quan trӑng thӵc tiӉn nhѭ vұy, nên công tác quҧn trӏ rӫi ro lãi suҩt tҥi các ngân hàng thѭѫng mҥi nói chung và tҥi ngân hàng Ngoҥi thѭѫng Cҫn Thѫ nói riêng cҫn phҧi ÿѭӧc phân tích và quҧn trӏ thұt kӻ lѭӥng. Bҵng các phѭѫng pháp thu thұp sӕ liӋu; phѭѫng pháp so sánh sӕ tuyӋt ÿӕi, Wѭѫng ÿӕi; phѭѫng pháp thӕng kê; phѭѫng pháp phân tích; phѭѫng pháp dӵ báo hàm hӗi quy, ÿӅ tài ÿã nêu bұt ÿѭӧc mӝt vài khía cҥnh trong công tác quҧn trӏ rӫi ro lãi suҩt tҥi ngân hàng Ngoҥi thѭѫng Cҫn Thѫ, ÿӗng thӡi ÿi sâu vào phân tích tình hình biӃn ÿӝng cӫa tài sҧn và nguӗn vӕn nhҥy cҧm vӟi lãi suҩt qua 3 năm 2004 – 2006. Nhұn biӃt rӫi ro lãi suҩt qua bҧng cân ÿӕi tài sҧn cӫa ngân hàng Ngoҥi thѭѫng Cҫn Thѫ. Ĉo lѭӡng rӫi ro lãi suҩt bҵng mô hình ÿӏnh giá lҥi và mӭc tác ÿӝng cӫa sӵ thay ÿәi lãi suҩt ÿӃn thu nhұp cӫa ngân hàng. Dӵ báo mӭc lãi suҩt trong tѭѫng lai, tӯÿó ÿánh giá tình hình lӧi nhuұn cӫa ngân hàng. ĈӅ ra biӋn pháp hҥn chӃ rӫi ro lãi suҩt và mӝt sӕ kiӃn nghӏ nhҵm quҧn trӏ rӫi ro lãi suҩt ÿӕi vӟi ngân hàng. xii ĈӇ có thӇÿánh giá ÿѭӧc thӵc trҥng rӫi ro lãi suҩt cӫa ngân hàng, chúng ta sӁ tұp trung phân tích nhӳng khoҧn mөc nhҥy cҧm vӟi lãi suҩt, thông thѭӡng ÿây là nhӳng khoҧn mөc có kǤ hҥn ngҳn nhѭ tài sҧn nhҥy cҧm lãi suҩt, nguӗn vӕn nhҥy cҧm lãi suҩt, bӣi vì nhӳng khoҧn mөc này sӁ bӏҧnh Kѭӣng và thay ÿәi khi lãi suҩt thӏ trѭӡng thay ÿәi. Qua 3 năm 2004 – 2006, ngân hàng Ngoҥi thѭѫng Cҫn Thѫ duy trì mӝt trҥng thái nhҥy cҧm lãi suҩt nguӗn vӕn, tӭc là tài sҧn nhҥy cҧm lãi suҩt nhӓ hѫn nguӗn vӕn nhҥy cҧm lãi suҩt. Cө thӇ chênh lӋch này nhѭ sau: Qăm 2004 là –216,8 tӹÿӗng, năm 2005 là –288,8 tӹÿӗng, và ÿӃn năm 2006 là – 124,8 tӹÿӗng. NӃu lãi suҩt tăng, thu nhұp lãi cӫa ngân hàng sӁ giҧm vì thu tӯ lãi trên tài sҧn sӁ tăng ít hѫn chi phí trҧ lãi cho vӕn huy ÿӝng. Ngѭӧc lҥi, nӃu lãi suҩt giҧm thì thu nhұp lãi cӫa ngân hàng sӁ tăng vì thu tӯ lãi trên tài sҧn sӁ giҧm ít Kѫn chi phí trҧ lãi cho các nguӗn vӕn. Lúc này hӋ sӕ rӫi ro lãi suҩt cӫa ngân hàng là nhӓ hѫn 1. Vӟi cѫ cҩu tài sҧn – nguӗn vӕn nhҥy cҧm lãi suҩt nhѭ trên, cùng vӟi cuӝc cҥnh tranh “chҥy ÿua lãi suҩt” cӫa các ngân hàng cùng thành phӕ, lãi suҩt ÿҫu vào và ÿҫu ra cӫa ngân hàng thѭӡng xuyên ÿѭӧc ÿLӅu chӍnh, ÿLӅu này làm cho ngân hàng luôn phҧi ÿѭѫng ÿҫu vӟi rӫi ro lãi suҩt ÿӗng thӡi ngân hàng cNJng ÿӭng trѭӟc sӵÿe dӑa ÿӕi vӟi thu nhұp. Mà thӵc tӃ là thu nhұp tӯ lãi cӫa ngân hàng giҧm hѫn so vӟi các năm trѭӟc vì lãi suҩt liên tөc tăng và theo mô hình dӵ báo, lãi suҩt trong tѭѫng lai cNJng sӁ gia tăng. Thông qua thӵc trҥng ÿã ÿѭӧc phân tích, ÿӅ tài xin ÿѭӧc nêu ra vài giҧi pháp tiêu biӇu nhҵm nâng cao hiӋu quҧ quҧn trӏ rӫi ro lãi suҩt tҥi ngân hàng nhѭ sau: trang bӏ cѫ sӣ kӻ thuұt, ÿào tҥo nguӗn nhân lӵc ÿӫ trình ÿӝ, năng lӵc dӵ báo và quҧn lý rӫi ro; ngân hàng cҫn phҧi xây dӵng hӋ thӕng thông tin và thӕng kê hiӋu quҧ vì nhѭ vұy mӟi cung cҩp kӏp thӡi và chính xác thông tin cho bӝ phұn ÿo Oѭӡng, phân tích và quҧn trӏ rӫi ro lãi suҩt; mӝt giҧi pháp nӳa là: ngân hàng ÿang duy trì trҥng thái nhҥy cҧm vӅ nӧÿӕi vӟi lãi suҩt nên có thӇ sӱ dөng mӝt chiӃn Oѭӧc quҧn trӏ năng ÿӝng là thu hҽp kǤ hҥn cӫa tài sҧn hoһc kéo dài kǤ hҥn cӫa danh mөc nguӗn vӕn. Hoһc giҧm nguӗn vӕn nhҥy cҧm lãi suҩt và tăng tài sҧn nhҥy cҧm lãi suҩt lên. Vì nhѭ thӃ sӁ hҥn chӃ mӭc thiӋt hҥi khi lãi suҩt thӏ trѭӡng thay ÿәi tӯÿó làm cho thu nhұp cӫa ngân hàng ÿѭӧc әn ÿӏnh hѫn. Trên ÿây là nhӳng ý cѫ bҧn nhҩt ÿѭӧc chҳt lӑc lҥi cho chúng ta dӉ hình dung Kѫn thӵc trҥng “Quҧn trӏ rӫi ro lãi suҩt tҥi ngân hàng Ngoҥi thѭѫng Cҫn Thѫ”, và mong rҵng ÿӅ tài này cNJng góp mӝt phҫn ý nghƭa nào ÿó ÿӕi vӟi thӵc tiӉn.