Đề tài Quản trị rủi ro trong hoạt động kinh doanh của Vietcombank

Trường Đại Học Kinh Tế TP. Hồ Chí Minh Khoa Thương Mại – Du Lịch – Marketing SVTH : Nhóm 4 – NT234 GVHD : Th.S Nguyễn Thị Hồng Thu ------------------------------------------------------------ TP. Hồ Chí Minh, 5-2010 LỜI MỞ ĐẦU Đặt vấn đề: "Khi thời kỳ khó khăn qua đi, vị thế của một ngân hàng so với các đối thủ cạnh tranh trên đường đua lúc đó sẽ phụ thuộc rất lớn vào khả năng quản trị của ngân hàng ngay từ lúc này. Tuy nhiên, một thực tế không thể phủ nhận rằng trong thời kỳ kinh tế phát triển, các ngân hàng thương mại (NHTM) đã quá mải mê chạy theo các hoạt động tìm kiếm lợi nhuận, tập trung chủ yếu vào các mục tiêu trước mắt mà lơ là việc xây dựng hệ thống quản trị rủi ro."- Phó Tổng giám đốc Vietcombank Nguyễn Thu Hà, nhận định như vậy khi đề cập đến vấn đề quản trị rủi ro của NHTM Việt Nam trước ảnh hưởng của suy thoái kinh tế. Trong quá trình phát triển của nền kinh tế tất yếu xuất hiện quan hệ tín dụng giữa các cá nhân, tổ chức trong nền kinh tế. Sự luân chuyển dòng vốn giữa một bên CẦN vốn và một bên CÓ vốn nhàn rỗi đã xuất hiện quan hệ tín dụng. Ngân hàng là một trung gian tài chính có chức năng: Nhận tiền gửi của dân cư, tài chính kinh tế, tài chính tín dụng… và cho vay lại các thành phần kinh tế với lãi suất thích hợp. Ngân hàng có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sự thanh khoản trong nền kinh tế. Do đó công tác quản trị rủi ro tín dụng có vai trò cực kỳ quan trọng và cần thiết đối với các ngân hàng nói riêng và cả hệ thống tài chính nói chung. Mục đích nghiên cứu: Đề tài nghiên cứu những vấn đề lý thuyết cơ bản của quản rủi ro tín dụng của ngân hàng. Bên cạnh đó, đề tài còn phân tích và đánh giá quá trình hoạt động của ngân hàng TMCP Ngoại thương nhằm đưa ra được những cái nhìn đứng đắn về quá trình hoạt động quản trị rủi ro của doanh nghiệp, để góp phần xây dựng lên một hệ thống quản trị rủi ro tín dụng hoàn thiện hơn cho doanh nghiệp cũng như đưa ra được những giải pháp hiệu quả cho quá trình quản trị rủi ro của ngân hàng TMCP Ngoại thương nói riêng, hệ thống ngân hàng Việt Nam nói chung. Việc đánh giá, thẩm định và quản lý tốt các khoản cho vay, các khoản dự định giải ngân sẽ hạn chế những rủi ro tín dụng mà ngân hàng sẽ gặp phải, và tất yếu sẽ giảm bớt nợ xấu cho Ngân hàng. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu: - Đối tượng nghiên cứu là tình hình hoạt động và quản trị rủi ro tín dụng của ngân hàng Vietcombank - Phạm vi nghiên cứu tập trung vào việc tài trợ vốn dưới hình thức tín dụng tại khu vực thành phố Hồ Chí Minh. Kết cấu đề tài: Khái quát tình hình hoạt động và những rủi ro có thể gặp của ngân hàng Vietcombank Giới thiệu ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) Tình hình hoạt động Vietcombank Tình hình tài chính(vốn, CP, LN...), tình hình kinh doanh (DT, tốc độ phát triển,khả năng cạnh tranh...) Các hoạt động chủ yếu Những thuận lợi và khó khăn trong hoạt động kinh doanh của Vietcombank Định hướng phát triển của Vietcombank Những rủi ro trong hoạt động kinh doanh của Vietcombank Các phương pháp quản trị rủi ro tài trợ trên lý thuyết Phân tích và lựa chọn phương án tối ưu So sánh các phương án, phân tích ưu/nhược điểm Lựa chọn phương án tối ưu phù hợp với NH Vietcombank KHÁI QUÁT TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG VÀ NHỮNG RỦI RO CỦA NGÂN HÀNG ANZ VIỆT NAM: Giới thiệu ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) được thành lập trên cơ sở cổ phần hóa Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam thông qua việc bán đấu giá cổ phiếu lần đầu ra công chúng ngày 26/12/2007 tại Sở giao dịch chứng khoán thành phố Hồ Chí Minh. Trải qua 45 năm phấn đấu và phát triển, Vietcombank đã không ngừng vươn lên, trở thành ngân hang hàng đầu Việt Nam trong nhiều lĩnh vực như quản lý và kinh doanh vốn, thanh toán quốc tế, dịch vụ thẻ, công nghệ ngân hàng… Với bề dày kinh nghiệm và đội ngũ cán bộ tinh thông nghiệp vụ, có trình độ cao và tác phong chuyên nghiệp, Vietcombank luôn là sự lựa chọn hàng đầu cho các tập đoàn lớn, các doanh nghiệp trong và ngoài nước cũng như đông đảo khách hàng cá nhân. Từ một ngân hàng chuyên phục vụ trong lĩnh vực kinh tế đối ngoại, Vietcombank ngày nay đã có mạng lưới chi nhánh vươn rộng ra hầu khắp các tỉnh thành lớn trên cả nước với các sản phẩm ngân hàng đa dạng, đáp ứng đầy đủ nhu cầu của mọi đối tượng khách hàng. Hệ thống Vietcombank đến hết năm 2008 bao gồm 1 hội sở chính, 1 sở giao dịch, 60 chi nhánh và 209 phòng giao dịch trên toàn quốc, 1 trung tâm đào tạo, 3 công ty con tại Việt Nam, một công ty con tại Hồng Kông, 4 công ty liên doanh, 3 công ty liên kết và 1 văn phòng đại diện tại Singapore. Ngoài ra, mạng lưới phục vụ khách hàng còn được đa dạng hóa với 1.244 máy ATM và 7.800 điểm chấp nhận thẻ của Vietcombank trên toàn quốc. Hoạt động của ngân hàng còn được hỗ trợ bởi mạng lưới hơn 1.300 ngân hàng đại lý trên gần 100 quốc gia và vùng lãnh thổ. Năm 2008 đánh dấu bước tiến quan trọng trong lịch sử phát triển của ngân hàng với việc chính thức chuyển mình trở thành ngân hàng thương mại cổ phần có vốn điều lệ và tổng tích sản lớn nhất Việt Nam. Trong bối cảnh nền kinh tế gặp nhiều khó khăn, đứng trước thách thức quan trọng là phải vừa chuyển đổi cơ cấu hoạt động, vừa đảm bảo đạt hiệu quả kinh doanh, toàn hệ thống Vietcombank đã nỗ lực phấn đấu, hoàn thành xuất sắc kế hoạch đề ra. Với những thành tích nổi bật trong năm qua, Vietcombank đã được tạp chí Asiamoney bầu chọn là “Ngân hàng nội địa tốt nhất Việt Nam”. 1.2 Tình hình hoạt động kinh doanh của ngân hàng Vietcombank: 1.2.1 Tình hình tài chính: Vốn điều lệ của ngân hàng là 12.100.860.260.000 đồng. Trong đó vốn của Nhà nước là 1.097.800.600 cổ phần (10.00đồng/cổ phần; chiếm 90,72%). Tính đến 31/12/2009, tổng tài sản của Vietcombank xấp xỉ 255.500 tỷ đồng (tăng 15% so với năm 2008). Trong đó, vốn chủ sở hữu là hơn 16.700 tỷ đồng. Tình hình kinh doanh: a)Kết quả kinh doanh và những hoạt động chủ yếu: trong năm 2009, lợi nhuận trước thuế đạt 5.004 tỷ đồng, tăng 39,4% so với năm 2008 và vượt 50,4% so với kế hoạch. Tổng lợi nhuận sau thuế của Vietcombank đạt gần 4.000 tỷ đồng, tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên vốn chủ sở hữu bình quân đạt 25,58%, cao hơn năm trước (19,68%); lãi cơ bản trên cổ phiếu xấp xỉ 2.871 tỷ đồng, tỷ lệ chi trả cổ tức 12%. Kết quả những hoạt động chủ yếu như sau: Công tác huy động vốn: Tổng huy động vốn cả hai thị trường (I và II) của Vietombank năm 2009 vẫn tăng 17,5%. Huy động từ nền kinh tế đạt 169.457 tỷ quy đồng, tăng 5,9% so với cuối năm 2008. Trong bối cảnh bị cạnh tranh gay gắt, huy động tiền gửi cả các tổ chức kinh tế bi giảm (-9%), song huy động từ dân cư lại có mức tăng trưởng khá tốt và đều đặn (+34,5%) Công tác kinh doanh vốn: Trong năm 2009, Vietcombank duy trì hoạt động cho vay trên thị trường liên ngân hàng và đóng vai trò ngân hàng chủ lực cho vay hỗ trợ thanh khoản các ngân hàng bạn. Đối với nghiệp vụ thị trường mở, Vietcombank tích cực tham gia thị trường mở sử dụng tối đa hóa nguồn giấy tờ có giá, thực hiện giao dịch bán kỳ hạn với NHNN với tổng doanh số đạt 53.267 tỷ VND. Hoạt động tín dụng: Dư nợ tín dụng là 141.621 tỷ quy đồng, tăng 25,6%. Tỷ trọng dư nợ cho vay khách hàng trong tổng sử dụng vốn đạt 55,4%. Tỷ lệ tăng trưởng tín dụng của Vietcombank thấp hơn nhiều so với tốc độ tăng trưởng tín dụng chung của toàn ngành Ngân hàng (37,7%), nhưng đảm bảo được sự cân bằng giữa an toàn và hiệu quả trong hoạt động tín dụng. Trong năm 2009, Vietcombank đã theo đuổi chính sách tăng trưởng tín dụng bền vững, coi trọng việc nâng cao chất lượng tín dụng với các biện pháp : cơ cấu lại danh mục đầu tư, củng cố quan hệ khách hàng…; áp dụng kỹ thuật hiện đại vào quản trị danh mục đầu tư, kiểm soát chặt chẽ chất lượng tín dụng, quản trị rủi ro v.v.. Kết quả là chất lượng tín dụng của Vietcombank trong năm 2009 được cải thiện đáng kể. Đến 31/12/09 tỉ lệ nợ xấu của Vietcombank là 2,47% - thấp hơn nhiều so với mức 4,61% vào cuối năm 2008, thấp hơn mức dự kiến mà Đại hội cổ đông cho phép là 3,5%. Hoạt động thanh toán xuất nhập khẩu: Năm 2009 chịu tác động mạnh của cuộc khủng hoảng kinh tế và suy thoái toàn cầu, hoạt động xuất nhập khẩu của cả nước gặp khó khăn và bị sụt giảm. Trong bối cảnh chung, hoạt động thanh toán của Vietcombank cũng không tránh khỏi sự tụt giảm. Doanh số thanh toán xuất nhập khẩu của Vietcombank đạt 25,62 tỷ USD, giảm 23,8% so với năm 2008. Mặc dù vậy, Vietcombank vẫn duy trì thị phần lớn trong hoạt động thanh toán XNK : chiếm 20,4% trong tổng kim ngạch XNK của cả nước năm 2009. Hoạt động thẻ: Vietcombank là ngân hàng có số lượng thẻ phát hành và doanh số thanh toán không ngừng gia tăng qua các năm và luôn giữ vị trí dẫn đầu về các chỉ tiêu này trên thị trường thẻ Việt Nam. Tổng số lượng thẻ do Vietcombank phát hành được 966.243 thẻ, tăng 11,7% so với năm 2008. Doanh số thanh toán thẻ quốc tế đạt 567 triệu USD, đạt 105,5% kế hoạch năm. Vietcombank hiện chiếm hơn 53% thị phần thanh toán thẻ quốc tế, gần 36% thị phần phát hành thẻ quốc tế, 21% thị phần phát hành thẻ nội địa và hơn 33% thị phần doanh số sử dụng thẻ các loại. Kinh doanh ngoại tệ: Năm 2009 là năm rất khó khăn cho hoạt động kinh doanh ngoại tệ do tình hình tỷ giá và thị trường ngoại tệ có nhiều biến động lớn, tình trạng căng thẳng cung ngoại tệ kéo dài. Do vậy, tổng doanh số mua bán ngoại tệ của Vietcombank trong năm 2009 giảm 14,3% so với năm 2008. Trong năm, Vietcombank đã bám sát thị trường, liên tục đưa ra các chính sách chỉ đạo để thích ứng với sự thay đổi của thị trường, đồng thời áp dụng các biện pháp điều tiết mua ngoại tệ để hạn chế rủi ro. Kết quả hoạt động kinh doanh ngoại tệ trong năm đã đóng góp một nguồn thu đáng kể trong tổng thu nhập của Vietcombank. Ngân hàng bán lẻ: Trong năm 2009, Vietcombank đã xây dựng các chính sách áp dụng cho khách hàng cá nhân, điều chỉnh theo sát diễn biến của thị trường, từ khuyến mại, chăm sóc khách hàng tới các chính sách giá, phí, lãi suất, cũng như cung cấp hàng loạt các sản mới. Kết thúc năm, các chỉ tiêu kế hoạch bán lẻ đã được thực hiện khá tốt và tương đối toàn diện. Tính đến ngày 31/12/09, huy động vốn từ dân cư tăng 34,5% so với 31/12/08; Tổng dư nợ cho vay tăng 36% ; Tổng doanh số chuyển tiền đến trực tiếp cho khách hàng cá nhân trong năm 2009 là 1.016 triệu USD; doanh số chuyển tiền cá nhân gián tiếp qua các doanh nghiệp và ngân hang làm dịch vụ đạt khoảng 300 triệu USD; Các dịch vụ điện tử được đẩy mạnh và quan tâm. Dịch vụ Internet B@nking: ; SMS B@nking, VCB-Securities-Online v.v... đều có số khách hàng sử dụng gia tăng cả về số lượng và doanh số . Hoạt động góp vốn đầu tư, liên doanh, mua cổ phần: Đến 31/12/2009, Vietcombank tham gia góp vốn vào 29 đơn vị. Tổng vốn góp đầu tư, liên doanh, mua cổ phần đạt 3.527 tỷ đồng (không bao gồm phần vốn góp vào các công ty trực thuộc), chiếm 29,1% Vốn điều lệ. Vốn góp vào liên doanh với các đối tác nước ngoài chiếm 30,5%, góp vốn cổ phần với các TCTD trong nước chiếm 55,4%, góp vốn cổ phần với các TCKT trong nước khoảng 14,1%. Tổng thu nhập từ hoạt động góp vốn, mua cổ phần trong năm 2009 đạt 454,7 tỷ đồng. b)Khả năng cạnh tranh: Được đánh giá là ngân hàng nội địa tốt nhất Việt Nam trong những năm vừa qua, và với số lượng tài khoản cũng như luôn dẫn đầu về số lượng thẻ thanh toán quốc tế và nội địa, Vietcombank chứng tỏ khả năng cạnh tranh của mình trên thị trường. Đánh giá chung về ngân hang TMCP Ngoại Thương: Thuận lợi: Ngân hàng luôn có mặt bằng LS cho vay thấp. Hoạt động giải ngân vốn ODA các NH được chỉ định phục vụ thu được một số lợi ích trong kinh doanh ngoại tệ, hoạt động tín dụng và thanh toán, đặc biệt là trong huy động vốn vì thông qua việc rút vốn ODA ngân hàng phục vụ đã thu hút được lượng tiền ngoại tệ (vốn ODA) và nội tệ (các nhà thầu) khá lớn duy trì trên các tài khoản mở tại NH phục vụ với chi phí rất thấp. Bên cạnh đó, các NHTM nhà nước luôn nhận được sự hỗ trợ từ NHNN. Gần đây, NHNN tuyên bố sẽ đáp ứng nhu cầu vay vốn thiếu hụt thanh khoản tạm thời của các NHTM nhà nước với LS thích hợp và thời gian phù hợp (chắc LS thấp hơn khá nhiều so mặt bằng LS huy động thị trường và thời gian dài hơn cho vay tái cấp vốn và chiết khấu với các NHTM cổ phần). Các NHTM cũng chủ định hướng khai thác tối đa kênh hỗ trợ của NHNN. Một trong những thành công nhất trong năm 2009 là hoạt động của hệ thống các tổ chức tín dụng (TCTD) Việt Nam đảm bảo an toàn, ổn định và có bước tăng trưởng khá, năng lực tài chính và quy mô hoạt động tăng lên. Tính thanh khoản của hệ thống được đảm bảo, đáp ứng đủ nhu cầu thanh toán của nền kinh tế. Trong các thời điểm khác nhau, ngân hàng nhà nước (NHNN) cũng linh hoạt điều chỉnh giảm và tăng các mức lãi suất chủ đạo, lãi suất tái cấp vốn và lãi suất tái chiết khấu, tạo điều kiện cho các TCTD giảm và tăng lãi suất huy động, cho vay phù hợp mục tiêu điều tiết lượng vốn huy động và cho vay tín dụng theo hướng nới lỏng một cách thận trọng. Khó khăn: Khó khăn lớn nhất của năm nay đó là vốn, kênh dẫn vốn mà các ngân hàng đều trông chờ hiện nay vẫn nằm ở nguồn tiền gửi của dân cư và tổ chức. Do tác động của các giải pháp kích thích kinh tế, nhu cầu vay vốn của các doanh nghiệp, hộ sản xuất tăng cao, kéo theo tăng trưởng tín dụng của hệ thống ngân hàng ở mức cao, trong khi huy động vốn gặp nhiều khó khăn, ảnh hưởng đến khả năng cân đối vốn của các TCTD. Lãi suất huy động tăng cao trong khi trần lãi suất cho vay bị khống chế bởi lãi suất cơ bản làm chênh lệch giữa lãi suất huy động và cho vay bị thu hẹp, gây khó khăn cho việc trích lập dự phòng rủi ro và ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh của các TCTD. Trong khi thị trường ngoại hối, thị trường vàng và cán cân thanh toán quốc tế còn nhiều diễn biến không thuận lợi, nhất là vấn đề cân đối cung - cầu ngoại tệ. Hạ lãi suất tái cấp vốn, lãi suất tái chiết khấu! Trong khi bản thân nhiều ngân hàng đang thiếu giấy tờ có giá, tỷ lệ dự trữ bắt buộc hiện là 3% - mức được các tổ chức quốc tế khuyến nghị là phù hợp. Nếu hạ bớt 1%, các ngân hàng có thêm vài trăm tỷ đồng, nhưng đây chỉ là con số “muối bỏ biển” so với nhu cầu vốn của nền kinh tế. Còn nếu cho phép sử dụng vốn liên ngân hàng (vốn có kỳ hạn rất ngắn) để các ngân hàng cho vay, trong trường hợp một ngân hàng rủi ro trong thanh toán, trả nợ, sẽ dẫn đến phản ứng dây chuyền, đó sẽ là một quyết định vô cùng mạo hiểm với NHNN. 1.2.4 Định hướng phát triển: Căn cứ các Nghị quyết của Chính phủ và định hướng của NHNN trong năm 2010 đối với hoạt động ngân hàng, trên cơ sở kết quả hoạt động kinh doanh đạt được trong năm vừa qua, Ban Lãnh đạo Vietcombank xác định mục tiêu và nhiệm vụ trọng tâm trong năm 2010 như sau: Các chỉ tiêu hoạt động chính • Tổng tích sản Tăng 15,0% • Huy động vốn từ nền kinh tế Tăng 23,0% • Dư nợ tín dụng Tăng 20,0% • Nợ xấu 1 dưới 3,5% • Lợi nhuận trước thuế đạt 4.500 tỷ đồng • Mức chi trả cổ tức (đồng/cổ phiếu) 1.200 đồng Với phương châm hoạt động “ Tăng tốc - An toàn - Chất lượng - Hiệu quả”, toàn hệ thống Vietcombank tập trung thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm sau đây: 1. Đột phá mạnh trong huy động vốn. Đặt nhiệm vụ huy động vốn làm nhiệm vụ trọng tâm và ưu tiên hàng đầu của năm nhằm mở rộng và tăng quy mô hoạt động; 2. Tăng cường hoạt động ngân hàng bán buôn, đẩy mạnh mảng hoạt động ngân hàng bán lẻ nhằm cải thiện cơ cấu nguồn vốn và sử dụng vốn theo hướng tăng tính ổn định và phân tán rủi ro; 3. Tăng trưởng trong hoạt động kinh doanh đi đôi với việc bảo đảm tuân thủ các giới hạn an toàn trong hoạt động ngân hàng; Phát huy tối đa lợi thế của Vietcombank trong các hoạt động truyền thống; Đảm bảo sự cân đối hài hoà giữa huy động và sử dụng vốn; 4. Tiếp tục cơ cấu lại tổ chức theo mô hình khối tại HSC cũng như chuyển hoá cơ cấu tổ chức của các chi nhánh. Thực hiện nghiêm túc kỷ cương điều hành và ý thức tuân thủ, chấp hành của các cán bộ trong toàn hệ thống; 5. Tiếp tục đổi mới, hiện đại hoá công nghệ nhằm đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của khách hàng trong kinh doanh và hỗ trợ công tác quản trị, điều hành; 6. Đẩy mạnh các quan hệ đối ngoại; Thực hiện tốt hoạt động thông tin tuyên truyền, hoạt động truyền thông về hình ảnh, thương hiệu và sản phẩm của Vietcombank trong hệ thống cũng như trên thị trường; 7. Ban hành và hoàn thiện các quy trình, quy chế của Vietcombank để phù hợp với các quy định của pháp luật, đi dần tới chuẩn mực quốc tế và nhằm giảm thiểu các rủi ro trong hoạt động. 8. Tiếp tục chọn đối tác chiến lược theo tiêu chí đã định, phát hành cổ phiếu tăng vốn Điều lệ nâng hệ số an toàn (CAR) 10% 1.3 Những rủi ro trong hoạt động kinh doanh của ngân hàng: Trong các nghiệp vụ ngân hàng thực hiện hằng ngày có rất nhiều nguy cơ tiềm ẩn có thể ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của ngân hàng. Theo nghiên cứu của nhà chuyên môn trong lĩnh vực ngân hàng thì có nhiều loại rủi ro khác nhau nhưng về bản chất có thể chia ra 4 nhóm rủi ro chính: Rủi ro thị trường Rủi ro hoạt động (rủi ro tác nghiệp) Rủi ro thanh khoản Rủi ro tín dụng Rủi ro thị trường là rủi ro nảy sinh từ sự mất ổn định liên quan tới những thay đổi về giá cả thị trường, tỷ giá và lãi suất ví như là rủi ro lãi suất, rủi ro ngoại hối, rủi ro chứng khoán, rủi ro hàng hóa. Rủi ro lãi suất là nguy cơ biến động nguy cơ thu nhập và giá trị ròng của ngân hàng khi lãi suất thị trường thị tường có biến động, sẽ tác động bất lợi tiềm ẩn ảnh hưởng tới lợi nhuận và giá trị kinh tế do các thay đổi về lãi suất. Nguyên nhân chủ yếu là do có độ lệch lãi suất, rủi ro về biên độ lãi suất tín dung, rủi ro lãi suất cơ bản và rủi ro quyền chọn. Ở đây, rủi ro độ lệch lãi suất phát sinh khi có những chênh lệch trên số lượng tài sản Có, tài sản Nợ và các tài sản ngoại bảng đáo hạn hay được định giá cho một kỳ hạn định trước theo thỏa thuận với khách hàng. Về rủi ro về biên độ lãi suất tín dụng xảy ra khi có sự thay đổi về biên độ lãi suất tín dụng do thay đổi quan niệm, nhìn nhận của thị trường về chất lượng tín dụng và tính thanh khoản ở cấp độ chung hay ở một khía cạnh cụ thể. Còn rủi ro lãi suất cơ bản phát sinh khi các chỉ số định giá lãi suất chuẩn định giá sản phẩm thay đổi. Còn lại thì rủi ro quyền chọn xuất hiện từ ảnh hưởng về lãi suất và thay đổi về giá trị thị trường của quyền chọn trong danh mục đầu tư. Rủi ro ngoại hối là tác động bất lợi tiểm ẩn ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận và giá trị kinh tế của ngân hàng do biến động tỷ giá trong cả thị trường ngoại hối giao ngay lẫn có kỳ hạn và trong thị trường quyền chọn. Nguyên nhân dẫn đến rủi ro trên thị trường giao ngay là do tổng giá trị hiện tại của tài sản Có không ngang bằng với với tổng giá trị tài sản Nợ. Còn rủi ro ngoại hối kỳ hạn xảy ra đối với một loại tiền tệ cụ thể khi có chêch lệch về kỳ hạn mua/bán so với loại tiền tệ khác. Rủi ro chứng khoán là tác động tiêu cực tới lợi nhuận của ngân hàng do bíên động về giá cổ phiếu nào đó hay biến động chung của thị trường chứng khoán. Rủi ro này xảy ra khi thực hiện mua bán chứng khoán cho chính mình trong hoạt động môi giới. Rủi ro hàng hóa ảnh hưởng tới lợi nhuận và giá trị kinh tế do biến động giá hàng hóa. Rủi ro hoạt động là khả năng tổn thất gây ra bởi không có hoặc có không đầy đủ các quy trình nội bộ, con người, hệ thống hoặc từ những sự kiện bên ngoài. Có khi rủi ro này do các lý do công nghệ và nhân viên cố tình làm sai trái do thiếu minh mẫn. Chẳng hạn như thông tin sai sự thật về khách hàng, về tình hình tài chính, tình hình kinh doanh, tính thanh khoản, quản trị điều hành của doanh nghiệp, uy tín của doanh nghiệp; cán bộ ngân hàng thông đồng với khách hàng lập hồ sơ khống để vay vốn; cán bộ ngân hàng nâng giá trị tài sản đảm bảo để cho vay mục đích nhận “thù lao”; cán bộ ngân hàng quản lý khách hàng vay vốn trực tiếp thu nợ gốc và lãi vay ngân hàng nhưng chỉ nộp lãi vào ngân hàng, nợ gốc giữ lại chi tiêu cá nhân hoặc hệ thống dữ liệu bị tin tặc tấn công, bị cướp... Rủi ro thanh khoản có thể xét dưới góc độ tài sản và dưới góc độ ngân hàng. Nhưng trong phạm vi nghiên cứu là lĩnh vực ngân hàng ta chỉ xét ở góc độ ngân hàng. Rủi ro thanh khoản là khả năng ngân hàng không có được đủ vốn khả dụng (cung thanh khoản) với chi phí hợp lí vào đúng thời điểm mà ngân hàng cần để đáp ứng cầu thanh khoản cũng chính là khả năng và yêu cầu về thanh khoản thể hiện trong nguồn cung và cầu thanh khoản. Rủi ro xảy ra khi cung về tiền ít hơn cầu về tiền và cũng liên quan đến loại công cụ tài chính có thể chuyển thành tiền mặt. Rủi ro tín dụng là khoản lỗ tiềm tàng vốn khi ngân hàng cho các đối tượng cần vốn vay mà khi đến hạn không có khả năng trả hay trả không đúng hạn vì bất cứ lí do nào. Hoạt động tín dụng là hoạt động cơ bản làm phát sinh rủi ro tín dụng và thêm nữa là do các danh mục đầu tư tín dụng, hoạt động kinh doanh tiền tệ. Khi nhắc đến ngân hàng, mọi người sẽ nghĩ ngay đến việc là nơi để gửi tiền nhưng nghiệp vụ chính của ngân hàng là thực hiện các hoạt động cho vay, tài trợ để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp hay công ty vay vốn để kinh doanh hay xoay xở trong lúc đồng tiền chưa nhàn rỗi. Và trong tất cả các rủi ro trên, rủi ro thường gặp nhất của ngân hàng là rủi ro tín dụng vì hoạt động cho vay chiếm từ 70% - 90% tổng tài sản và có một tỷ lệ tương đương tổng thu nhập của ngân hàng. Rủi ro tín dụng gồm: rủi ro đọng vốn và rủi ro mất vốn. Có rất nhiều tiêu chí thể hiện là ngân hàng đang mắc phải rủi ro tín dụng như là: nợ xấu và tỷ lệ nợ xấu trên tổng dư nợ; tỷ lệ nợ xấu trên vốn chủ sở hữu; tỷ lệ nợ xấu trên quĩ dự phòng tổn thất; nợ đáng nghi ngờ (có vấn đề) – có khả năng chuyển thành nợ xấu cao. Nợ quá hạn chính là thước đo quan trọng nhất đánh giá sự lành mạnh của thể chế và quá trình hoạt động của ngân hàng. Nó tác động tới tất cả các lĩnh vực hoạt động chính của ngân hàng. Các nguyên nhân gây ra rủi ro tín dụng: Nguyên nhân khách quan: Từ chính trị-pháp luật: Các khoản vay chính sách. Luật pháp thường xuyên thay đổi, luật không nhất quán, đôi khi đềiu luật này mâu thuẫn với điều luật kia. Từ môi trường kinh tế: Lạm phát, thất nghiệp, tỷ giá,... à ảnh hưởng tới hoạt động của doanh nghiệp à gây nguy cơ mất vốn hay đọng vốn. Nguyên nhân từ phía khách hàng: khi khách hàng là các doanh nghiệp sản xuất. mối quan hệ giữa doanh nghiệp sản xuất với khách hàng, nhà cung, của họ sẽ ảnh hưởng tới hoạt động cho vay của ngân hàng. Và khi khách doanh nghiệp không thể thực hiện đúng các thỏa thuận giữa các bên trong hợp đồng thương mại kinh doanh thì khả năng có được tiền và thu nhập từ hoạt động kinh doanh là rất khó. Điều này sẽ dẫn đến việc thanh tóan chậm hoặc không thanh toán cho ngân hàng và ngân hàng đã thất bại trong hoạt động cho vay. Nguyên nhân từ phía ngân hàng: Chính sách tín dụng không hợp lý Vấn đề trong thẩm định tín dụng – vấn đề đo lường RRTD Vấn đề trong giám sát tín dụng Vấn đề rủi ro đạo đức của cán bộ tín dụng Vấn đề trong áp dụng các công cụ phòng chống rủi ro tín dụng Nguyên nhân từ phía bảo đảm tín dụng: Do giá cả biến động, khó định giá, Tranh chấp về pháp lý, Mất khả năng tài chính, tài sản giảm giá trị. Hiện nay, hoạt động cho vay trong các ngân hàng vẫn là chủ yếu, chiếm từ 70% đến 90% tổng tài sản có và một tỷ lệ tương đương trong tổng thu nhập của hệ thống ngân hàng. Đồng thời, tỷ lệ nợ xấu mặc dù đã được cải thiện song vẫn ở mức cao và đang có xu hướng tăng lên. CÁC PHƯƠNG PHÁP QUẢN TRỊ RỦI RO TÀI TRỢ 2.1 Các phương pháp quản trị rủi ro tài trợ trên lý thuyết: Để hạn chế và giảm thiểu các rủi ro tài trợ, các doanh nghiệp, mà trong trường hợp này là các ngân hàng phải tiến hành tìm hiểu, điều tra và phân tích thật kỹ đối tượng xin tài trợ. Bằng các nghiệp vụ chuyên môn của mình, các ngân hàng sẽ phân tích các yếu tố căn bản sau đây trước khi ra quyết định tài trợ : Đối với bản thân ngân hàng: Nguồn lực: Ngân hàng có chính sách, qui trình tín dụng hoàn thiện và đảm bảo về chất lượng. Khả năng tài chính của ngân hàng; khả năng thanh toán và các khoản nợ khó đòi của ngân hàng Hệ thống thông tin phòng ngừa rủi ro của ngân hàng Năng lực thẩm định dự án của cán bộ trong bộ phận quản trị rủi ro tài trợ Đa dạng hóa các thành phần khách hàng xin tài trợ theo hướng tăng tỷ trọng khách hàng có tài sản đảm bảo, nhất là đối với khách hàng thuộc thành phần kinh tế ngoài quốc doanh và cho vay bán lẻ. Thực hiện phân tán rủi ro. Mở rộng cho vay đối với các khách hàng đang sản xuất kinh doanh trong các ngành kinh tế mũi nhọn, kinh doanh mặt hàng có thị trường tiêu thụ ổn định; cho vay thận trọng đối với các mặt hàng có nhiều biến động về thị trường giá cả. Đối với khách hàng Yếu tố cá nhân/công ty: xem xét tư cách, địa vị xã hội của khách hàng để đảm bảo khả năng hoàn trả. Kinh nghiệm: khách hàng cần tài trợ vốn cho một dự án kinh doanh nào đó, ta cần phải biết chính xác khách hàng đó có chuyên môn hay kinh nghiệm trong lĩnh vực kinh doanh đó không (phân tích các yếu tố rủi ro trong kinh doanh của khách hàng) Các chỉ số tài chính của khách hàng: yêu cầu khách hàng cung cấp các báo cáo tài chính mới nhất và chính xác nhất. Dựa trên cơ sở đó, tính tóan các chỉ tiêu tài chính để xác định Điểm mạnh, điểm yếu trong việc quản lý nguồn vốn của khách hàng Khả năng sinh lợi và khả năng hoàn trả nợ của khách hàng. Các chỉ tiêu tài chính quan trọng có liên quan trong việc phân tích như: tỷ số lợi nhuận, tỷ số thanh tóan nợ, các tỷ số hoạt động của doanh nghiệp……… Thông tin bên ngoài: xem xét các yếu tố từ bên ngoài để kiểm tra tư cách và năng lực của khách hàng xin tài trợ Tài sản đảm bảo : thường là những tài sản dễ bán có giá trị, được dùng thế chấp khi khách hàng xin tài trợ Đối với đối tượng tài trợ: các dự án kinh doanh Mang tính hợp pháp: ngân hàng cần phải xem xát dự án xin tài trợ có chính đáng không, có phù hợp với pháp luật nhà nước hay không Qui mô của dự án: căn cứ vào chính tài sản và năng lực sinh lợi của dự án Số tiền cần được tài trợ cho dự án Kỳ hạn trả nợ Lãi suất của dự án cho vay Mang tính kinh tế: xem xét khả năng sinh lợi của dự án căn cứ chủ yếu vào dòng ngân lưu ròng của chính dự án đó. Các chỉ số có liên quan như: Hiện giá thuần Tỷ suất lợi nhuận Tỷ suất sinh lời nội bộ Thời gian hoàn vốn có chiết khấu của dự án Ý nghĩa của việc phân tích các yếu tố trên: Với việc phân tích đầy đủ, chính xác đối tượng xin tài trợ trước khi tiến hành tài trợ sẽ giúp ngân hàng rà soát và phân loại và đánh giá đối tượng xin tài trợ, từ đó mới đề ra quyết định có tài trợ hay không? Điều này giúp giảm thiểu các rủi ro mà ngân hàng có thể gặp về sau. Tuy nhiên, việc tìm hiểu các thông tin này đôi khi thường khó khăn và không đảm bảo tính chính xác. Các báo cáo tài chính và các chỉ tiêu tài chính mà doanh nghiệp đưa ra lúc đi xin tài trợ thường không phản ánh đúng thực trạng của doanh nghiệp. Thêm vào đó, trình độ của các cán bộ, nhân viên kiểm định chưa cao, một số nhân viên lại tiếp tay với doanh nghiệp, lập các hồ sơ khống để vay tiền, hoặc nâng giá trị các tài sản thế chấp để vay tiền với mức cao. Các ngân hàng chủ động lập các quỹ dự phòng và có thể mua bảo hiểm cho từng khoản nợ đi đã có quyết định tài trợ Trong quá trình tài trợ, các ngân hàng phải thường xuyên kiểm tra việc thanh toán nợ, lãi xuất của các doanh nghiệp, đồng thời kiểm tra quá trình cũng như việc sử dụng quỹ tài trợ của doanh nghiệp có đúng như cam kết về thời gian và tiến độ không. Nếu phát hiện những dấu hiệu bất thường thì ngân hàng phải có biện pháp phòng ngừa, xử lý kịp thời và hiệu quả, cụ thể: Cho vay thêm khi cần thiết trong điều kiện dự án đó còn khả thi Yêu cầu bổ sung tài sản đảm bảo Chỉ định đại diện tham gia quản lý Có thể ngưng tài trợ nếu thấy những dấu hiệu vi phạm là nghiêm trọng. Khi dự án đã được hoàn thành nhưng doanh nghiệp vẫn chưa hoàn trả khoản nợ vay cho ngân hàng theo đúng thời hạn và kéo dài thời hạn thanh toán, thậm chí không trả nợ và không có khả năng trả nợ khi đáo hạn, thì các ngân hàng cần nhiều biện pháp để cứu lấy mình như: Giảm lãi suất và giá trị các khoản chi trả của khách hàng, giãn nợ. Phát mãi tài sản thế chấp Bán nợ cho các tổ chức mua bán nợ chuyên nghiệp. Tái cấu trúc lại doanh nghiệp PHÂN TÍCH VÀ LỰA CHỌN PHƯƠNG ÁN QUẢN TRỊ RỦI RO TỐI ƯU TRONG QUÁ TRÌNH TÀI TRỢ 3.1 Phân tích ưu – nhược điểm của các phương án: Thực tế, các ngân hàng đều thực hiện các bước phân tích tình hình hoạt động của đối tượng xin tài trợ, cũng như bản thân ngân hàng. Tuy nhiên, khi đã có quyết định tài trợ, ngân hàng sẽ có thể thực hiện nhiều phương án quản trị rủi ro khác nhau. Để lựa chọn phương án tối ưu, cần phân tích ưu nhược điểm của từng phương án (tuy nhiên việc thực hiện còn tùy thuộc vào nhiều điều kiện khách quan khác). Khi có quyết định tài trợ, ngân hàng chủ động lập các quỹ dự phòng và có thể mua bảo hiểm cho từng khoản nợ. Ưu điểm: việc lập các quỹ dự phòng giúp ngân hàng bù đắp các khoản lỗ do không thu được nợ, ngăn chặn nợ xấu có thể xuất hiện. Việc ngân hàng bắt tay với doanh nghiệp mua bảo hiểm cho các khoản nợ sẽ giúp ngân hàng giảm thiểu thiệt hại khi doanh nghiệp mất khả năng chi trả nợ, vì lúc này công ty bảo hiểm sẽ đứng ra trả nợ thay cho doanh nghiệp. Bên cạnh đó việc đa dạng các đối tượng tài trợ, các gối sản phẩm sẽ dàn đều những rủi ro cho ngân hàng Khuyết điểm: việc lập các quỹ dự phòng sẽ hạn chế khả năng sử dụng vốn của ngân hàng, làm tăng chi phí, giảm lợi nhuận của các ngân hàng. Việc mua bảo hiểm cho các khoản vay cần có sự thỏa thuận của doanh nghiệp và khách hàng, việc này sẽ gia tăng chi phí cho các doanh nghiệp nên các doanh nghiệp thường ít quan tâm và thực hiện. Thêm vào đó, hình thức bảo hiểm cho các khoản vay vẫn chưa được phổ biến rộng rãi ở Việt Nam và quy mô các công ty bảo hiểm Việt Nam là chưa lớn để đứng ra thực hiện nghiệp vụ này, đồng thời, việc bảo hiểm các khoản vay thường mang lại rủi ro cao cho các công ty bảo hiểm nên đến nay nó vẫn chưa được phổ biến rộng rãi. Trong quá trình tài trợ, ngân hàng phải thường xuyên kiểm tra việc thanh toán nợ, lãi xuất của các doanh nghiệp, đồng thời kiểm tra quá trình cũng như việc sử dụng quỹ tài trợ của doanh nghiệp có đúng như cam kết về thời gian và tiến độ không. Nếu phát hiện những dấu hiệu bất thường thì ngân hàng phải có biện pháp xử lý kịp thời và hiệu quả, cụ thể: Cho vay thêm khi cần thiết trong điều kiện dự án đó còn khả thi Yêu cầu bổ sung tài sản đảm bảo Chỉ định đại diện tham gia quản lý Có thể ngưng tài trợ nếu thấy những dấu hiệu vi phạm là nghiêm trọng. Ưu điểm: việc duy trì liên lạc với khách hàng trong suốt quá trình tài trợ sẽ giúp ngân hàng kịp thời phát hiện các dấu hiệu bất ổn của doanh nghiệp, nắm được tình hình vốn tài trợ của mình đang trong tình trạng nào và có các phương án đối phó phù hợp. Tùy theo tình hình giải ngân và sử dụng vốn của doanh nghiệp mà ngân hàng có thể hạn chế mức cho vay, hoặc tìm ra cơ hội kinh doanh mới, cũng như mở rông cơ hội kinh doanh. Khuyết điểm: khó khăn trong việc theo dõi nợ và tiến trình sử dụng vốn tài trợ của doanh nghiệp, tốn nhiều thời gian và chi phí. Các ngân hàng nói chung và ngân hàng Việt Nam nói riêng có thói quen tập trung nhiều công sức cho việc thẩm định trước khi cho vay mà lơi lỏng quá trình kiểm tra, kiểm soát đồng vốn sau khi cho vay. Điều này một phần do yếu tố tâm lý ngại gây phiền hà cho khách hàng của cán bộ ngân hàng, một phần do hệ thống thông tin quản lý phục vụ kinh doanh tại các doanh nghiệp quá lạc hậu, không cung cấp được kịp thời, đầy đủ các thông tin mà NHTM yêu cầu.  Khi dự án đã được hoàn thành nhưng doanh nghiệp vẫn chưa hoàn trả khoản nợ vay cho ngân hàng theo đúng thời hạn và kéo dài thời hạn thanh toán, thậm chí không trả nợ và không có khả năng trả nợ khi đáo hạn, thì các ngân hàng cần nhiều biện pháp để cứu lấy mình như: Giảm lãi suất và giá trị các khoản chi trả của khách hàng, giãn nợ. Ưu điểm : giảm áp lực lên việc chi trả của doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp có nhiều thời gian để trả nợ, hạn chế được khoản khoản nợ xấu không đòi được. Khuyết điểm : tăng áp lực lên việc quay vòng vốn của ngân hàng, gây nhiều khó khăn cho ngân hàng khi ngân hàng không có các biện pháp phòng ngừa rủi ro trước đó. Phương án này chỉ có hiệu quả đối với các doanh nghiệp đang gặp khó khăn hiện tại, còn đối với các doanh nghiệp phá sản hoặc không thể trả nợ thì chính sách này hoàn toàn không có tác dụng gì. Phát mãi tài sản thế chấp Ưu điểm : thu hồi lại một phần hoặc toàn bộ số tiền mà ngân hàng đã tài trợ cho doanh nghiệp. Khuyết điểm: việc đánh giá tài sản thế chấp của doanh nghiệp thường không chính xác, một số trường hợp tài sản hao mòn và mất giá theo thời gian, công nghệ… dẫn đến không đảm bảo thu hồi được số vốn mà ngân hàng đã tài trợ cho doanh nghiệp trước đó. Thêm vào đó, một số tài sản thế chấp của doanh nghiệp khó hoặc không thể phát mãi được do giá quá thấp, hoặc không có người mua… Thời gian phát mãi tài sản thường kéo dài, tốn nhiều chi phí. Các tài sản thế chấp đa phần là bất động sản, nhà xưởng… mà việc xử lý các tài sản này là rất khó khăn trong điều kiện và luật pháp Việt Nam hiện nay. Bán nợ cho các tổ chức mua bán nợ chuyên nghiệp. Ưu điểm : được xem như là biện pháp chuyển nợ, hoặc chiết khấu nợ. Với phương pháp này, ngân hàng có thể nhanh chóng thu hồi vốn đối với các khoản nợ khó đòi, các khoản nợ xấu, từ đó đảm bảo việc xoay vòng vốn của ngân hàng theo đúng kế hoach và tiến độ. Khuyết điểm : việc mua bán nợ là một nghề có rủi ro gần như là gấp đôi ngân hàng, thế nên, ít có công ty thực hiện nghiệp vụ này. Việc thành lập công ty mua bán nợ đòi hỏi rất cao về trình độ của nhân viên (khả năng phân tích, đánh giá và quản lý tài chính giỏi…), chính sách hoạt động và môi trường pháp lý đầy đủ và hoàn thiện. Hiện nay, ở Việt Nam chỉ có duy nhất một công ty thực hiện việc mua bán nợ là Công ty mua bán nợ và tài sản tồn động của doanh nghiệp (DATC) trực thuộc Bộ Tài chính. Tuy nhiên, DATC cũng chỉ mới giải quyết các khoản nợ của các ngân hàng và các doanh nghiệp trực thuộc nhà nước, chứ chưa mở rộng đối với doanh nghiệp tư nhân và nước ngoài. Tái cấu trúc lại doanh nghiệp Ưu điểm : để doanh nghiệp có được hoạt động bền vững và không bị rơi vào tình trạng phá sản. Từ đó khả năng trả nợ cho ngân hàng được đảm bảo hơn Khuyết điểm : khó đạt được sự đồng thuận từ phía doanh nghiệp. Kéo dài thời hạn thanh toán gây khó khăn cho việc xoay vòng và luân chuyển vốn của doanh nghiệp. Đối với từng dự án cụ thể và tình hình của doanh nghiệp đi xin tài trợ mà ngân hàng sẽ có một phướng án tối ưu cho phù hợp. Nhưng xét tổng quát để áp dụng cho tất cả các trường hợp cho vay của ngân hàng thì có thể dựa trên những ưu, nhược điểm của từng phương án đã nêu trên để chọn một phương án tối ưu nhất. Mỗi phương án đã nêu đều có ưu, nhược điểm riêng nhưng hầu hết các phương án đều có tính đến chi phí và đây được xem như một điều kiện để doanh nghiệp chọn lựa phương án để quản trị rủi ro cho mình. Khi đã chấp nhận tài trợ cho dự án ngân hàng nên lập quỹ dự phòng, tính trước khoản lỗ có thể mang lại nếu khoản tài trợ không thể thu hồi, xem như phần chi phí doanh nghiệp bỏ ra trong quá trình kinh doanh. Ngân hàng nên chọn phương án này hơn là việc mua bảo hiểm cho từng khoản vay. Đây là hình thức có thể đem lại kết quả tốt cho ngân hàng nhưng nếu xét điều kiện Việt Nam thì hiện nay chưa có công ty bảo hiểm nào có khả năng đảm bảo chi trả cho khoản tài trợ mà ngân hàng không thể thu hồi được. Và hơn nữa, phương án này sẽ tốn nhiều chi phí cho cả ngân hàng và doanh nghiệp đi vay dù là phương án có lợi cho ngân hàng. Trong quá trình tài trợ, ngân hàng có thể áp dụng phương án tài trợ thêm vốn nếu đánh giá thấy dự án vẫn còn khả năng sinh lời trong tương lai. Có thể nói đây là phương án ít tốn kém nhất trong những phương án. Nếu như dự án đã kết thúc mà doanh vẫn kéo dài thời gian hoàn trả vốn, chưa thanh toán hoặc không có khả năng thanh toán thì ngân hàng nên chọn phương án giảm lãi suất và giá trị các khoản chi trả. Tuy là phương án này gây áp lực lên việc quay vòng vốn của ngân hàng nhưng sẽ tạo điều kiện cho doanh nghiệp có thời gian trả nợ và hạn chế được ít nhất nợ xấu khó đòi. Và phương án này ít tốn kém chi phí nhất trong các phương án còn lại, có tính khả thi cao. Lựa chọn phương án tối ưu: Trong điều kiện kinh tế bị khủng hoảng như thời gian vừa qua và đến nay vẫn chưa cải thiện nhiều thì Vietconbank chủ trương kiểm soát tín dụng trên cơ sở nhận định mức độ rủi ro của thị trường. trong cơ cấu cho vay thì phần lớn là thời hạn trung dài hạn chủ yếu cho các đối tượng là doanh nghiệp sản xuất chế biến và thương mại dịch vụ. Khủng hoảng kinh tế đã gây ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động sản xuất kinh doanh, khiến nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc thực hiện cam kết trả nợ với ngân hàng là tỷ lệ nợ xấu của ngân hàng tăng lên (đơn cử như năm 2008 tỷ lệ nợ xấu là 4,6%). Và hiện nay để phòng tránh rủi ro khi tài trợ thì Vietcombank đã áp dụng phương án lập quỹ dự phòng rủi ro tín dụng. Như 2008 số dư cuối kỳ lập quỹ dự phòng tín dụng là 5.688 tỷ đồng. Vietcombank đã trích 100% dự phòng rủi ro với các nhóm như: Nhóm 1: Nợ đủ tiêu chuẩn 0% Nhóm 2: Nợ cần chú ý 5% Nhóm 3: Nợ dưới tiêu chuẩn 20% Nhóm 4: Nợ nghi ngờ 50% Nhóm 5: Nợ có khả năng mất vốn 100% (số liệu 2009) Bên cạnh đó, việc theo dõi, kiểm tra quá trình sử dụng vốn cũng như tiến độ dự án là rất cần thiết. Mặt khác, hỗ trợ cho khách hàng hoàn tất dự án, nâng cao hiệu quả kinh doanh cũng giúp ngân hàng có thể thu hồi vốn của mình. Tương lai: Thời gian tới, Vietcombank sẽ vẫn duy trì thực hiện phương án lập quỹ dự phòng này và chú trọng vào công tác quản trị rủi ro bằng cách nâng cao chất lượng quy trình tín dụng. Với việc thành lập Ủy ban dự phòng rủi ro và cơ cấu lại phòng Quản lý rủi ro trung ương, Vietcombank đang và sẽ hoàn thiện hệ thống quản trị rủi ro theo chuẩn mực. Bên cạnh các chính sách và phương án đưa ra để quản trị rủi ro thì Vietcombank tiếp tực nghiên cứu đưa ra chính sách quản trị mới đối với các rủi ro về thị trường và rủi ro hoạt động. KẾT LUẬN Ngân hàng là lĩnh vực hoạt động chứa đựng nhiều rủi ro, mà lớn nhất vẫn là rủi ro về tài trợ. Sau khi xem xét quy trình quản trị rủi ro của các ngân hàng nói chung và Vietcombank nói riêng, chúng ta có thể rút ra một số biện pháp để giúp hạn chế và quản trị rủi ro như sau : Trước khi tiến hành tài trợ cho một doanh nghiệp, một dự án kinh doanh, ngân hàng phải xem xét, phân tích và đánh giá thật kỹ về đối tượng tài trợ để có quyết định tài trợ đúng đắn. Trong quá trình tài trợ, ngân hàng cũng phải luôn theo dõi, kiểm tra việc sử dụng vốn cũng như tạo điều kiện thu hồi vốn bằng cách hỗ trợ thêm vốn. Hoặc nếu khách hàng không có khả năng chi trả, những biện pháp cuối cùng là phát mãi tài sản thế chấp hoặc bán nợ... Các biện pháp quản trị rủi ro trên đây chỉ có thể được thực hiện khi ngân hàng có đủ nguồn lực cần thiết. Vì thế, vấn đề quan trọng hàng đầu mà các ngân hàng phải quan tâm bây giờ và cả trong tương lai chính là nâng cao chất lượng, trình độ của các nhà quản lý, các đội ngũ phân tích, giám sát và nhân viên ngân hàng. Song song đó, việc nâng cao đạo đức và lương tâm của các cán bộ, nhân viên ngân hàng cũng phải được xem xét và đặt lên hàng đầu. Bên canh đó, ngân hàng cũng phải trang bị các thiết bị để hỗ trợ cho quá trình hoạt động và quản trị của mình, như thiết bị thu thập xử lý thông tin, các phần mềm hỗ trợ phân tích, đánh giá và các phương pháp tác nghiệp hiện đại. Những hạn chế của đề tài : Rủi ro tài trợ là rủi ro mà bất cư doanh nghiệp nào cũng có thể gặp phải, nhưng ở phạm trong phạm vi đề tài này chỉ mới đi vào phân tích rủi ro và đưa ra các biện pháp quản trị rủi ro đối với lĩnh vực ngân hàng nói chung và Vietcombank nói riêng, mà chưa đi vào rủi ro về tài trợ của các doanh nghiệp hoạt động sản xuất, thương mại có thể gặp phải. Mỗi một đối tượng, mỗi một dự án xin tài trợ thì ngân hàng sẽ lựa chọn các biện pháp quản trị rủi ro tối ưu riêng để mức rủi ro là thấp nhất và chi phí quản trị rủi ro là thấp nhất. Do điều kiện không cho phép và khả năng có hạn, nên đề tài này chưa đưa ra được đa dạng trường hợp cụ thể và phân tích để lựa chọn ra phương pháp quản trị tối ưu như đã nói. Các biện pháp quản trị rủi ro mà đề tài nghiên cứu còn mang nặng tính lý thuyết, một số biện pháp mà đề tài đưa ra, chưa thể áp dụng thực tế hoặc được sử dụng phổ biến ở Việt Nam, nhưng chúng tôi hy vọng một ngày không xa, các ngân hàng Việt Nam có thể thực hiện tốt các biện pháp này để quản trị rủi ro tài trợ cho mình.