Đề tài Quy trình kiểm toán thuế giá trị gia tăng trong kiểm toán tài chính do KPMG thực hiện

y b¸o cã ng©n hµng vÒ nghiÖp vô xuÊt khÈu nãi trªn. - §èi chiÕu tê khai h¶i quan (gèc) víi sè tiªn ghi trªn ho¸ ®¬n, gi¶i thÝch chªnh lÖch (nÕu cã) (®iÒu nµy ¶nh hëng trùc tiÕp tíi sè thuÕ ®îc hoµn). - §èi víi trêng hîp xuÊt khÈu t¹i chç, chøng tõ ph¶i thanh to¸n qua ng©n hµng. 3.2.3. KiÓm tra c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh cã thuÕ suÊt thuÕ GTGT ®Çu ra 5%, 10%, 20% - KiÓm tra thuÕ suÊt ¸p dông ®èi víi tõng mÆt hµng nµy theo c¸c v¨n b¶n híng dÉn hiÖn hµnh ®Ó ®¶m b¶o thuÕ suÊt ®îc ¸p dông ®óng. - Thu thËp sè liÖu vÒ doanh thu cña tõng lo¹i s¶n phÈm theo tõng lo¹i thuÕ suÊt nh trªn. - ¦íc t×nh thuÕ GTGT ®Çu ra ph¸t sinh. - So s¸nh víi sè ghi trªn sæ kÕ to¸n cña kh¸ch hµng va gi¶i thÝch chªnh lÖch (nÕu cã). 3.2.4. Xö lý ho¸ ®¬n GTGT ®Çu ra ghi sai : - Thu håi tÊt c¶ c¸c liªm viÕt sai, viÕt l¹i ho¸ ®¬n kh¸c. - ViÕt ho¸ ®¬n diÒu chØnh, ghi râ ®iÒu chØnh cho ho¸ ®¬n nµo. 3.3. KiÓm tra tÝnh hiÖn h÷u cña thuÕ GTGT ®Çu vµo ph¸t sinh trong kú 3.3.1. Ph©n biÖt doanh nghiÖp ®îc khÊu trõ vµ doanh nghiÖp kh«ng ®îc khÊu trõ thuÕ GTGT ®Çu vµo c¨n cø vµo th«ng t 122. - §èi víi c¸c doanh nghiÖp kh«ng dîc khÊu trõ thuÕ GTGT ®Çu vµo th× sè thuÕ nµy ®îc tÝnh vµo chi phÝ. - §èi víi doanh nghiÖp cã thuÕ GTGT bao gåm c¶ sè ®îc khÊu trõ vµ sè kh«ng ®îc khÊu trõ th× thuÕ GTGT ®Çu vµo ®îc tÝnh vµo chi phÝ hoÆc ®îc ph©n bæ theo doanh thu (nÕu kh«ng t¸ch riªng ®îc). 3.3.2. Ph©n lo¹i thuÕ GTGT ®Çu vµo ®îc khÊu trõ nh sau : - Lo¹i kh«ng ®îc khÊu trõ - Lo¹i ®îc khÊu trõ 3% trªn b¶ng kª (1% trªn b¶ng kª kÓ tõ ngµy 1/10/2002 theo c«ng v¨n sè…) - Lo¹i ®îc khÊu trõ 5% - Lo¹i ®îc khÊu trõ 10% - Lo¹i ®îc khÊu trõ 20% 3.3.3. KiÓm tra tÝnh hiÖn h÷u cña thuÕ GTGT ®Çu vµo ®îc khÊu trõ - §èi chiÕu sè liÖu gi÷a b¸o c¸o tµi chÝnh, sæ c¸i vµ b¶ng kª thuÕ hµng th¸ng, gi¶i thÝch c¸c chªnh lÖch (nÕu cã). §Þnh híng kiÓm tra lµ sè thuÕ ®Çu vµo thêng bÞ khai t¨ng so víi sè thùc tÕ. C¸ch kiÓm tra : + KiÓm tra tõ b¶ng kª khai thuÕ hµng th¸ng tíi chøng tõ gèc. + §èi chiÕu c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh thuÕ GTGT ®Çu vµo khi mua hµng ph¶i nhËp kho hoÆc tµi s¶n cè ®Þnh víi phiÕu nhËp kho hoÆc biªn b¶n giao nhËn tµi s¶n cè ®Þnh. - KiÓm tra thuÕ GTGT ®Çu vµo ph¸t sinh khi mua hoÆc nhËp khÈu nguyªn vËt liÖu : KiÓm tra chi tiÕt tíi : + Hîp ®ång mua hµng / NhËp khÈu (cã phª duyÖt) cña c¬ quan cã thÈm quyÒn. +Tê khai nhËp khÈu hµng ho¸ cso x¸c nhËn cña h¶i quan. + Chøng nhËn xuÊt xø hµng ho¸ + ThuÕ nhËp khÈu trªn tê khai + Ho¸ ®¬n cña nhµ cung cÊp + Biªn b¶n bµn giao vµ phiÕu nhËp kho (kÕt hîp víi kiÓm tra thñ tôc mua hµng) + PhiÕu chuyÓn kho¶n cña ng©n hµng - KiÓm tra thuÕ GTGT ®Çu vµo ph¸t sinh khi mua tµi s¶n cè ®Þnh: KiÓm tra tíi : + KÕ ho¹ch mua tµi s¶n cè ®Þnh cña doanh nghiÖp lËp hµng n¨m. + Bé hå s¬ t¨ng tµi s¶n cè ®Þnh + Ho¸ ®¬n cña nhµ cung cÊp + PhiÕu chi hoÆc phiÕu chuyÓn kho¶n cña ng©n hµng nÕu thanh to¸n b»ng chuyÓn kho¶n - KiÓm tra c¸c b¶ng kª mua hµng : KiÓm tra chi tiÕt tíi : + Hîp ®ång mua hµng + C¸c b¶ng kª thu mua hµng (nªu râ ngµy th¸ng, sè lîng, gi¸ trÞ, ®Þa chØ, ký nhËn cña ngêi b¸n…) + KiÓm tra gi¸ trÞ thÞ trêng t¹i thêi ®iÓm mua (gi¸ trªn b¶ng kª cã thÓ cao h¬n gi¸ thÞ trêng) +Pháng vÊn trùc tiÕp hoÆc göi th x¸c nhËn tíi ngêi b¸n (Sæ theo dâi hµng xuÊt cña ngêi b¸n, ch÷ ký, x¸c nhËn cña chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng…) + §èi chiÕu víi phiÕu chi hoÆc phiÕu chuyÓn kho¶n ng©n hµng - KiÓm tra thuÕ GTGT ®Çu vµo ®îc khÊu trõ trong thuÕ nhµ thÇu : KiÓm tra tÊt c¶ c¸c hîp ®ång víi nhµ thÇu níc ngoµi ph¸t sinh trong n¨m nÕu cã phÇn thuÕ GTGT ®îc khÊu trõ. - ¦íc tÝnh thuÕ GTGT ®Çu vµo ph¸t sinh tõ chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý + ¦íc tÝnh víi thuÕ suÊt trung b×nh nÕu cã thÓ + Lo¹i bá c¸c chi phÝ kh«ng cã ho¸ ®¬n + KiÓm tra c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh thuÕ GTGT ®Çu vµo bÊt thêng (dùa trªn sè lîng lín) + §èi chiÕu víi c¸c nghiÖp vô ghi nhËn chi phÝ ph¸t sinh trong kú + Dùa vµo sè mÉu ®· chän, íc tÝnh thuÕ suÊt b×nh qu©n cã thÓ ph¸t sinh trong kú ( b»ng tæng thuÕ GTGT/chi phÝ ®· kiÓm tra chän mÉu) + ¦íc tÝnh dùa trªn thuÕ suÊt b×nh qu©n trªn tæng chi phÝ - KiÓm tra chªnh lÖch (nÕu cã) C¸c lo¹i chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý cÇn íc tÝnh thuÕ suÊt thuÕ GTGT trung b×nh bao gåm : + Chi phÝ thuª v¨n phßng + Chi phÝ vËn chuyÓn + Chi phÝ ®iÖn níc + Chi phÝ v¨n phßng phÈm + Chi phÝ kh¸c 3.4. KiÓm tra c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh mang tÝnh chÊt bÊt thêng : - So¸t xÐt b¶ng kª ho¸ ®¬n ®Çu ra, ®Çu vµo ®· ph¸t sinh trong kú, kª khai víi c¬ quan thuÕ - KiÓm tra c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh víi gi¸ trÞ lín vµ bÊt thêng - KiÓm tra tíi chøng tõ gèc kÓ c¶ viÖc thùc nhËn/ tr¶ tiÒn, kiÓm quü tiÒn mÆt, x¸c nhËn sè tiÒn vµo tµi kho¶n ®Ó ®¶m b¶o cho giao dÞch lµ thùc sù ph¸t sinh. 3.5. KiÓm tra viÖc nép thuÕ GTGT trong kú - KiÓm tra c¸c phiÕu chuyÓn kho¶n vµ giÊy nép tiÒn vµo ng©n s¸ch Nhµ Níc - KÕt luËn vÒ viÖc tu©n thñ thêi h¹n nép thuÕ 3.6. KiÓm tra tÝnh tr×nh bµy trªn b¸o c¸o - ThuÕ GTGT ph¶i nép trong kú (phÇn 2 – B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh) b»ng tæng thuÕ GTGT ®Çu ra ph¸t sinh trõ tæng thuÕ GTGT ®Çu vµo ®îc khÊu trõ. - Sè d nî trªn tµi kho¶n 133 b»ng tæng sè mua hµng cha nhËn ®¬c ho¸ ®¬n trong th¸ng -> kiÓm tra tíi c¸c ho¸ ®¬n nhËn ®îc trong th¸ng sau - KiÓm tra ®¶m b¶o ho¸ ®¬n ®îc kª khai khÊu trõ trong thêi gian 03 th¸ng 3.7. KÕt luËn vÒ thuÕ GTGT - Tæng hîp c¸c bót to¸n ®iÒu chØnh (nÕu cã) - Tæng hîp c¸c vÊn ®Ò cÇn nªu trong th qu¶n lý - Nªu c¸c kÕt luËn vÒ kÕt qu¶ kiÓm to¸n. Trªn ®©y lµ ch¬ng tr×nh kiÓm to¸n chung dµnh cho kho¶n môc thuÕ GTGT trong c¸c doanh nghiÖp mµ KPMG ®· x©y dùng. Tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm cô thÓ cña tõng doanh nghiÖp kh¸ch hµng mµ KTV sÏ vËn dông ch¬ng tr×nh nµy sao cho phï hîp vµ ®em l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt cho c«ng viÖc kiÓm to¸n cña m×nh. Díi ®©y sÏ lµ mét øng dông cô thÓ cho ch¬ng tr×nh kiÓm to¸n nµy qua cuéc kiÓm to¸n t¹i mét ®¬n vÞ kh¸ch hµng cña C«ng ty kiÓm to¸n ViÖt Nam. 2..3. KiÓm to¸n thuÕ GTGT t¹i mét ®¬n vÞ kh¸ch hµng cña KPMG Kh¸ch hµng cña KPMG trong phÇn øng dông thùc tÕ nµy C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n ABC, lµ doanh nghiÖp 100% ®Çu t cña NhËt b¶n, chuyªn s¶m xuÊt linh kiÖn , phô tïng cung cÊp cho c«ng ty MÑ bªn NhËt B¶n ®ång thêi b¸n mét phÇn cho Yamaha ViÖt Nam. §©y lµ kh¸ch hµng thêng niªn cña c«ng ty, cuéc kiÓm to¸n nµy ®îc tiÕn hµnh cho b¸o c¸o tµi chÝnh cña c«ng ty cho n¨m tµi chÝnh kÕt thóc ngµy 31/12/2003. 2.3.1 ChuÈn bÞ kiÓm to¸n §©y lµ giai ®o¹n ®Çu tiªn trong quy tr×nh kiÓm to¸n KAM mµ KPMG thùc hiÖn. §Ó phôc vô cho môc ®Ých kiÓm to¸n, KPMG yªu cÇu kh¸ch hµng cung cÊp c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh vµ b¸o c¸o cña ban gi¸m ®èc, trong ®ã nªu ®Çy ®ñ thµnh phÇn cña ban gi¸m ®èc còng nh cam kÕt cña ban gi¸m ®èc trong viÖc lËp b¸o c¸o tµi chÝnh ph¶n ¸nh trung thùc vµ hîp lý t×nh h×nh tµi chÝnh vµ kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp m×nh t¹i thêi ®iÓm kÕt thóc n¨m tµi chÝnh theo ®óng c¸c chuÈn mùc kÕ to¸n chung ®îc thõa nhËn. B¶n cam kÕt nµy ®îc coi nh b»ng chøng thu thËp ®îc ë giai ®o¹n chuÈn bÞ kiÓm to¸n. B¸o c¸o cña ban gi¸m ®èc Héi ®ång qu¶n trÞ vµ Ban gi¸m ®èc : C¸c thµnh viªn trong Héi ®ång qu¶n trÞ vµ Ban gi¸m ®èc c«ng ty cæ phÇn b¶o hiÓm ABC trong suèt n¨m vµ ®Õn thêi ®iÓm lËp b¸o c¸o tµi chÝnh n¨m gåm cã: Ban gi¸m ®èc : - ¤ng Kawai - Chñ tÞch H§QT - ¤ng Yamada - Phã chñ tÞch H§QT th nhÊt -¤ng Vò Minh Ha- Phã chñ tÞch H§QT thø hai Ban kiÓm so¸t : - Bµ Vò Hoµi Lan - ¤ng Phan Nh TuÊn B¸o c¸o cña ban gi¸m ®èc Ban gi¸m ®èc C«ng ty TNHH ABC cã tr¸ch nhiÖm lËp b¸o c¸o tµi chÝnh mét c¸ch trung thùc vµ hîp lý t×nh h×nh tµi chÝnh cña c«ng ty t¹i ngµy 30/12/2002 vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty cho n¨m tµi chÝnh kÕt thóc cïng ngµy.Trong viÖc lËp c¸c B¸o c¸o tµi chÝnh nµy, c¸c yªu cÇu sau cÇn ®îc tu©n thñ : - Tu©n thñ c¸c quy ®Þnh cña ChÕ ®é kÕ to¸n ViÖt Nam ¸p dông cho c¸c doanh nghÞªp b¶o hiÓm ban hµnh kÌm theo QuyÕt ®Þnh sè 1296 Q§/TC/C§KT ngµy 31/12/1996 - Lùa chän c¸c chÝnh s¸ch kÕ to¸n thÝch hîp vµ ¸p dông c¸c chÝnh s¸ch ®ã mét c¸ch nhÊt qu¸n. - §a ra c¸c ph¸n ®o¸n vµ íc tÝnh kÕ to¸n mét c¸ch hîp lý vµ thËn träng vÒ c¸c th«ng tin tr×nh bµy trªn B¸o c¸o tµi chÝnh. -LËp c¸c B¸o c¸o tµi chÝnh trªn c¬ së ho¹t ®éng liªn tôc trõ trêng hîp cho r»ng c«ng ty sÏ kh«ng thÓ tiÕp tôc ho¹t ®éng. Ban gi¸m ®èc c«ng ty x¸c nhËn r»ng c«ng ty ®· tu©n thñ c¸c yªu cÇu trong viÖc lËp c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh. Ban gi¸m ®èc c«ng ty chÞu tr¸ch nhiÖm ®¶m b¶o r»ng sæ kÕ to¸n ®îc ghi chÐp phï hîp, ®Çy ®ñ, ph¶n ¸nh mét c¸ch hîp lý t×nh h×nh cña c«ng ty ë bÊt kú thêi ®iÓm nµo. Ban gi¸m ®èc còng chÞu tr¸ch nhiÖm trong viÖc ®¶m b¶o an toµn cho tµi s¶n cña c«ng ty vµ v× vËy thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó ng¨n chÆn vµ ph¸t hiÖn c¸c hµnh vi gian lËn vµ sai ph¹m kh¸c. Thay mÆt vµ ®¹i diÖn cho Ban gi¸m ®èc : ¤ng ABC (®· ký) Gi¸m ®èc Hµ Néi, ngµy 12 th¸ng 03 n¨m 2003 biÓu sè 12 : b¸o c¸o cña ban gi¸m ®èc §¸nh gi¸, kiÓm so¸t vµ xö lý rñi ro kiÓm to¸n : Do tÝnh chÊt ®Æc thï cña th«ng tin kÕ to¸n, kh«ng thÓ cã th«ng tin tµi chÝnh ph¶n ¸nh tuyÖt ®èi chÝnh x¸c t×nh h×nh tµi chÝnh cña ®¬n vÞ ®îc kiÓm to¸n, do ®ã trong c¸c thuËt ng÷ sö dông trong lÜnh vùc kiÓm to¸n kh«ng cã “chÝnh x¸c” mµ chØ cã thuËt ng÷ “hîp lý”, ®iªï ®ã còng hµm chøa ý nghÜa lµ bÊt kú cuéc kiÓm to¸n nµo còng chøa ®ùng kh¶ n¨ng x¶y ra rñi ro kiÓm to¸n. Tríc khi chÊp nhËn ký hîp ®ång kiÓm to¸n cho mét kh¸ch hµng, KPMG lu«n ph¶i thùc hiÖn ®¸nh gi¸, kiÓm so¸t vµ xö lý rñi ro cña cuéc kiÓm to¸n. C«ng viÖc nµy tu©n thñ theo chuÈn mùc sè 400 vÒ ®¸nh gi¸ rñi ro vµ kiÓm so¸t néi bé trong hÖ thèng chuÈn mùc kiÓm to¸n ViÖt Nam. Môc ®Ých cña ®¸nh gi¸ rñi ro kiÓm to¸n lµ ®Ó quyÕt ®Þnh cã thùc hiÖn kiÓm to¸n kh«ng vµ ®Ó tõ ®ã x©y dùng nªn ch¬ng tr×nh kiÓm to¸n phï hîp víi rñi ro ®ã. Tuú thuéc vµo kh¶ n¨ng suy ®o¸n dùa trªn sù ®¸nh gi¸ tæng thÓ vµ kinh nghiÖm, cã thÓ ®¸nh gi¸ rñi ro cña cuéc kiÓm to¸n ë mét trong c¸c møc sau : + Trung b×nh + Cao h¬n trung b×nh + Rñi ro rÊt cao V× C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n ABC lµ kh¸ch hµng thêng niªn cña KPMG nªn cã thÓ dùa vµo nh÷ng ®¸nh gi¸ cña nh÷ng n¨m tríc cïng víi nh÷ng kinh nghiÖm cña KTV vµ ®i ®Õn kÕt luËn ®¸nh gi¸ rñi ro kiÓm to¸n cho B¸o c¸o tµi chÝnh nµy lµ ë møc trung b×nh, chÊp nhËn thùc hiÖn kiÓm to¸n cho b¸o c¸o tµi chÝnh cña c«ng ty trong n¨m tµi chÝnh nµy. Tuy nhiªn, ®©y míi chØ lµ nh÷ng ®¸nh gi¸ s¬ bé ban ®Çu, chñ yÕu dùa vµo nguån th«ng tin gi¸n tiÕp, cha qua kiÓm tra cô thÓ. Møc rñi ro nhËn ®Þnh ë trªn còng cha thÓ coi lµ hoµn toµn ®óng ®¾n mµ míi chØ lµ c¬ së cho viÖc thiÕt kÕ c¸c bíc kiÓm to¸n tiÕp theo cho thÝch hîp. Trong suèt qu¸ tr×nh thùc hiÖn kiÓm to¸n, ë mçi bíc ph©n tÝch vµ kiÓm tra cô thÓ, nhãm kiÓm to¸n ph¶i ®a ra ®îc c¸c b»ng chøng chøng minh møc rñi ro kiÓm to¸n ®· ®¸nh gi¸ ë trªn lµ hîp lý. Trong qu¸ tr×nh kiÓm to¸n, kiÓm to¸n viªn kh«ng thu thËp ®îc b»ng chøng kiÓm to¸n chøng tá r»ng nhËn ®Þnh ban ®Çu lµ hîp lý, chñ nhiÖm kiÓm to¸n sÏ ®Ò cËp vÊn ®Ò nµy lªn c¸c cÊp cao h¬n ( gi¸m s¸t kiÓm to¸n vµ gi¸m ®èc kiÓm to¸n ) ®Ó cã thÓ ®a ra c¸c thñ tôc vµ ph¹m vi kiÓm to¸n phï hîp. Lùa chän nhãm kiÓm to¸n : Nhãm kiÓm to¸n ®îc ph©n c«ng thùc hiÖn c«ng viÖc kiÓm to¸n cho ®¬n vÞ kh¸ch hµng nµy gåm mét chñ nhiÖm kiÓm to¸n lµ kiÓm to¸n viªn tiÒn nhiÖm, ®· cã nhiÒu hiÓu biÕt vÒ lÜnh vùc kinh doanh nµy cña kh¸ch hµng vµ kinh nghiÖm kiÓm to¸n cho c«ng ty nµy. Cïng nhãm kiÓm to¸n cã hai KTV kh¸c vµ mét trî lý kiÓm to¸n. Tuy nhiªn, ngoµi nh÷ng nh©n viªn tham gia trùc tiÕp thùc hiÖn kiÓm to¸n ë kh¸ch hµng, Ban gi¸m ®èc cña KPMG cßn ph©n mét gi¸m s¸t kiÓm to¸n vµ mét gi¸m ®èc kiÓm to¸n thùc hiÖn c«ng viÖc hç trî nhãm kiÓm to¸n gi¶i quyÕt c¸c t×nh huèng phøc t¹p, ®ång thêi lµ nh÷ng ngêi trùc tiÕp rµ so¸t c«ng viÖc kiÓm to¸n ®· thùc hiÖn. Sè lîng vµ thµnh phÇn cña nhãm kiÓm to¸n nµy lµ phï hîp víi quy m« cña cuéc kiÓm to¸n. Cïng víi nhãm kiÓm to¸n, Ban gi¸m ®èc cña KPMG trùc tiÕp gi¸m s¸t chÊt lîng vµ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò bÊt thêng ph¸t sinh trong cuéc kiÓm to¸n. LËp vµ th¶o luËn c¸c ®iÒu kho¶n trong hîp ®ång kiÓm to¸n : Sau khi chÊp nhËn kiÓm to¸n cho kh¸ch hµng, bé phËn th ký cña KPMG so¹n th¶o hîp ®ång kiÓm to¸n víi c¸c ®iÒu kho¶n c¬ b¶n, c¨n cø theo luËt ®Þnh vµ chuÈn mùc thùc hiÖn kiÓm to¸n vÒ tr¸ch nhiÖm cña mçi bªn, c«ng viÖc thùc hiÖn, phÝ kiÓm to¸n vµ h×nh thøc thanh to¸n…Hîp ®ång ®îc dÞch lµm hai b¶n tiÕng Anh, hai b¶n tiÕng ViÖt ®îc gi÷ bëi kh¸ch khµng vµ KPMG. 2.2.2. LËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n tæng qu¸t KÕ ho¹ch kiÓm to¸n tæng qu¸t ®îc lËp bëi nhãm kiÓm to¸n trùc tiÕp tham gia kiÓm to¸n thùc hiÖn theo c¸c bíc sau : Ü T×m hiÓu ho¹t ®éng kinh doanh cña kh¸ch hµng : §©y lµ c«ng viÖc rÊt quan träng v× qua ®ã, KTV hiÓu ®îc ®èi tîng kiÓm to¸n cña m×nh còng nh c¸c nh©n tè cã thÓ ¶nh hëng ®Õn ®èi tîng ®ã. C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n ABC ®îc thµnh lËp theo giÊy phÐp sè ®Çu t sè 1345GP§ ngµy 8/6/1995 cña Bé KÕ Ho¹ch §©ïu T .Cuéc kiÓm to¸n nµy ®îc tiÕn hµnh t¹i trô së c«ng ty ®Æt t¹i Khu c«ng nghiÖp Th¨ng Long, §«ng Anh, Hµ néi. Ngoµi c¸c KTV tiÒn nhiÖm, c¸c KTV kh¸c tÝch cùc t×m hiÓu vÒ ho¹t ®éng kinh doanh cña kh¸ch hµng qua nh÷ng tµi liÖu thu thËp ®îc nh : 2 QuyÕt ®Þnh thµnh lËp c«ng ty 2 QuyÕt ®Þnh bæ nhiÖm/ b·i nhiÖm gi¸m ®èc, phã gi¸m ®èc, kÕ to¸n trëng, chñ tÞch Héi ®ång qu¶n trÞ… 2 QuyÕt ®Þnh cña Ban gi¸m ®èc vÒ viÖc giao kÕ ho¹ch kinh doanh n¨m 2003. 2 Tham gia kiÓm kª cïng víi kh¸ch hµng ®èi víi hµng tån kho vµ tµi s¶n cè ®Þnh 2 C¸c biªn b¶n häp Ban gi¸m ®èc. Toµn bé nh÷ng tµi liÖu nµy ®Òu ®îc lu l¹i trong hå s¬ kiÓm to¸n ( Current file). Ü T×m hiÓu m«i trêng kiÓm so¸t Sau khi ®· n¾m ®îc nh÷ng th«ng tin chung vÒ t×nh h×nh kinh doanh cña kh¸ch hµng, nhãm kiÓm to¸n sÏ t×m hiÓu vÒ m«i trêng kiÓm so¸t trong c«ng ty. Trong bíc nµy, nhãm kiÓm to¸n trùc tiÕp pháng vÊn Ban gi¸m ®èc, bé phËn kÕ to¸n vµ quan s¸t t¸c phong lµm viÖc cña ban l·nh ®¹o còng nh c¸c nh©n viªn phßng kÕ to¸n, ®¸nh gi¸ tæng thÓ vÒ : + Th¸i ®é + NhËn thøc + Ho¹t ®éng Qua ®ã, KTV kh¼ng ®Þnh cã thÓ tin cËy vµo hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé cña kh¸ch hµng vµ x¸c ®Þnh møc ®é tin cËy lµ ë møc trung b×nh. Ü T×m hiÓu quy tr×nh kÕ to¸n ¸p dông : Môc ®Ých cña bíc nµy lµ nh»m: X©y dùng ®îc kÕ ho¹ch kiÓm to¸n phï hîp víi + Møc ®é tin cËy vµo hÖ thèng kÕ to¸n vµ kiÓm so¸t + C¸c nhãm nghiÖp vô quan träng vµ sè d c¸c tµi kho¶n chñ yÕu X¸c ®Þnh c¸c rñi ro cô thÓ Cã c¬ héi cung cÊp thªm dÞch vô cho kh¸ch hµng Néi dung cña bíc nµy bao gåm : T×m hiÓu c¸ch ph©n lo¹i c¸c nhãm nghiÖp vô vµ sù liªn hÖ gi÷a c¸c nhãm nghiÖp vô ®ã T×m hiÓu c¸c nghiÖp vô ®îc h¹ch to¸n hÖ thèng vµ phi hÖ thèng Xem xÐt ¶nh hëng cña viÖc ¸p dông c«ng nghÖ th«ng tin ®Õn c«ng t¸c kÕ to¸n.Trong trêng hîp nµy, chñ yÕu x¸c ®Þnh ¶nh hëng viÖc øng dông phÇn mÕm KÕ to¸n EFFECT trong c«ng t¸c h¹ch to¸n cña C«ng ty kh¸ch hµng. Nhãm kiÓm to¸n t×m hiÓu quy tr×nh kÕ to¸n ¸p dông t¹i doanh nghiÖp b»ng c¸ch pháng vÊn kÕ to¸n trëng, yªu cÇu cung cÊp c¸c chÝnh s¸ch kÕ to¸n, hÖ thèng tµi kho¶n vµ s¬ ®å kÕ to¸n dïng trong h¹ch to¸n cña ®¬n vÞ ®· ®îc Bé Tµi chÝnh chÊp thuËn, ®ång thêi xem xÐt viÖc ¸p dông trong h¹ch to¸n hµng ngµy t¹i ®¬n vÞ cã tu©n thñ ®óng nh÷ng quy ®Þnh ®ã hay kh«ng. Trong qu¸ tr×nh nµy, c¸c KTV thu thËp ®îc Híng dÉn ¸p dông thuÕ GTGT ®èi víi ho¹t ®éng s¶m xuÊt cña c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n ABC. §©y lµ tµi liÖu rÊt quan träng sÏ ®îc sö dông lµm c¨n cø ®èi chiÕu quy tr×nh h¹ch to¸n thuÕ GTGT cña kÕ to¸n trong c«ng ty. PhÇn mÒm kÕ to¸n c«ng ty sö dông lµ phÇn mÒm kÕ to¸n EFFECT, ho¹t ®éng æn ®Þnh vµ hiÖu qu¶. C«ng ty ABC thùc hiÖn chÝnh s¸ch kÕ to¸n theo ®óng nghÞ ®Þnh 59/CP vµ c¸c th«ng t híng dÉn theo quy chÕ tµi chÝnh cña ChÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh, trong ®ã lu ý mét sè chÝnh s¸ch kÕ to¸n quan träng liªn quan ®Õn viÖc h¹ch to¸n thuÕ GTGT nh : - ThuÕ suÊt thuÕ GTGT ¸p dông hµng ho¸ mua vµ b¸n trong níc. - ThuÕ GTGT ¸p dông cho viÖc nhËp vµ xuÊt khÈu hµng ho¸. H×nh thøc sæ kÕ to¸n c«ng ty ¸p dông lµ h×nh thøc NhËt ký chøng tõ. Bé phËn kÕ to¸n gåm cã 01 kÕ to¸n trëng, 01 phã phßng kÕ to¸n vµ 02 nh©n viªn kÕ to¸n kh¸c ®¶m nhiÖm tõng phÇn viÖc kh¸c nhau. Qua ®¸nh gi¸ ban ®Çu, KTV x¸c ®Þnh møc ®é tin cËy ®èi víi hÖ thèng kÕ to¸n vµ kiÓm so¸t lµ ë møc trung b×nh., nghÜa lµ cã thÓ tin cËy ®îc. Ü X¸c ®Þnh møc ®é träng yÕu : X¸c ®Þnh møc ®é träng yÕu (PM) lµ mét vÊn ®Ò rÊt phøc t¹p, ®ßi hái kinh nghiÖm vµ nh÷ng ®¸nh gi¸ chuyªn m«n dùa trªn sù am hiÓu vÒ kh¸ch hµng vµ møc ®¸nh gi¸ rñi ro kiÓm to¸n cña KTV. T¹i KPMG, ph¬ng ph¸p kiÓm to¸n KAM ®· cung cÊp c¸ch tÝnh khoa häc vÒ møc ®é träng yÕu cho tõng lo¹i h×nh doanh nghiÖp. Lµ mét c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n 100% vèn ®Çu t cña nhËt, ho¹t ®éng trong lÜnh vùc s¶m xuÊt, x¸c ®inh møc ®é träng yÕu cho c«ng ty ABC ®îc híng dÉn nh sau : ü 2% tæng tµi s¶n lu ®éng hay vèn chñ së h÷u ü10% lîi nhuËn sau thuÕ víi gi¶ thiÕt doanh nghiÖp ho¹t ®éng liªn tôc ü 0,5 – 4% tæng doanh thu theo b¶ng tû lÖ quy ®Þnh. Doanh thu n¨m 2003 cña c«ng ty ABC lµ 5.560.780.230 VN§ (t¬ng ®¬ng víi 331.763,7 USD, tû gi¸ quy ®æi b×nh qu©n n¨m lµ 15.240) PM ®îc x¸c ®Þnh lµ 5.198,9 USD C¨n cø trªn møc ®é träng yÕu nµy, KTV sÏ tÝnh gi¸ trÞ träng yÕu chi tiÕt ®Ó vËn dông trong thñ tôc ph©n tÝch tÝnh hîp lý khi tÝnh to¸n sè chªnh lÖch cã thÓ chÊp nhËn ®îc vµ khi x¸c ®Þnh lîng mÉu chän trong kiÓm tra chi tiÕt. Gi¸ trÞ träng yÕu chi tiÕt ( Moneytary Precision – MP ) ®îc tÝnh to¸n dùa vµo nhng nhá h¬n møc ®é träng yÕu ®· x¸c ®Þnh MP ®îc tÝnh cho c«ng ty ABC lµ : 6.164 USD (t¬ng ®¬ng 93.139.360 VN§) 2.2.3. LËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n cô thÓ : §©y lµ bíc c«ng viÖc tiÕp theo sau khi ®· x¸c ®Þnh ®îc møc ®é träng yÕu vµ gi¸ trÞ träng yÕu chi tiÕt, KTV lËp kÕ ho¹ch cô thÓ ®Ó cã thÓ thùc hiÖn kiÓm tra chi tiÕt ®èi víi nh÷ng ph¹m vi cã sai sãt tiÒm tµng. Ü X¸c ®Þnh rñi ro tµi kho¶n vµ rñi ro tiÒm tµng Ä Rñi ro tiÒm tµng ( Potential errors ): Ph¬ng ph¸p KAM ®a ra 6 sai sãt tiÒm tµng trong kiÓm to¸n, ®ã lµ : ü TÝnh ®Çy ®ñ Completeness ü TÝnh hiÖn h÷u Validity ü Sai sãt ghi chÐp Recording ü TÝnh ®óng kú Cut – off ü Sai sãt vÒ gi¸ trÞ Valuation ü Sai sãt vÒ tÝnh tr×nh bµy Presentation Sai so¸t tiÒm tµng x¸c ®Þnh cho kho¶n môc thuÕ GTGT bao gåm c¸c sai sãt vÒ tÝnh ®Çy ®ñ, tÝnh hiÖn h÷u, sai sãt ghi chÐp vµ sai sãt vÒ tÝnh tr×nh bµy. Ä Rñi ro chi tiÕt ( specific risk ) : §Ó x¸c ®Þnh ®îc rñi ro chi chi tiÕt cho kho¶n môc thuÕ GTGT, KTV tiÕn hµnh ph©n tÝch sè d c¸c tµi kho¶n ph¶n ¸nh thuÕ GTGT vµ ph©n tÝch nh÷ng nh©n tè cã thÓ mang l¹i rñi ro khi b¸o c¸o. ViÖc x¸c ®Þnh rñi ro chi tiÕt thêng ®îc kÕt hîp víi qu¸ tr×nh ph©n tÝch s¬ bé trong phÇn lËp kÕ ho¹ch tæng qu¸t, dùa trªn kinh nghiÖm cña KTV vµ kÕt qu¶ kiÓm to¸n c¸c tµi kho¶n ph¶n ¸nh thuÕ GTGT n¨m tríc. Nh÷ng sai sãt ®· ph¸t hiÖn trong cuéc kiÓm to¸n cña n¨m tríc ®· ®îc ®a vµo th qu¶n lý cïng víi ®Ò xuÊt ph¬ng híng gi¶i quyÕt cô thÓ. Do ®ã, trong cuéc kiÓm to¸n n¨m nay, KTV chØ tËp trung kiÓm tra chi tiÕt c¸c tµi kho¶n cã biÕn ®éng lín so víi n¨m tríc hoÆc c¸c tµi kho¶n nh¹y c¶m nh ®èi víi c¸c tµi kho¶n thuÕ. Ü X¸c ®Þnh b»ng chøng kiÓm to¸n : §Ó x¸c ®Þnh ®îc b»ng chøng kiÓm to¸n cÇn thu thËp, tríc hÕt, nhãm kiÓm to¸n ph¶i x¸c ®Þnh ®îc møc ®é tin cËy cña cuéc kiÓm to¸n ®ang tiÕn hµnh. Møc ®é tin cËy cña cuéc kiÓm to¸n chÝnh lµ møc ®é ®¶m b¶o r»ng c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh kh«ng cã sai sãt nghiªm träng ¶nh hëng tíi ngêi sö dông th«ng tin trªn b¸o c¸o tµi chÝnh ®ã. Ph¬ng ph¸p KAM ®· x©y dùng ®é tin cËy kiÓm to¸n dùa trªn c¬ së : + §é tin cËy mÆc ®Þnh : §¸nh gi¸ xem liÖu cã rñi ro ph¸t hiÖn nµo ph¸t sinh liªn quan tíi sai sãt tiÒm tµng kh«ng. + §é tin cËy kiÓm so¸t : KiÓm tra c¸c bíc kiÓm so¸t ®îc thiÕt lËp ®Ó ng¨n chÆn vµ ph¸t hiÖn ra c¸c sai sãt tiÒm tµng. + §é tin cËy khi kiÓm tra chi tiÕt : Th«ng qua c¸c thñ tôc kiÓm tra chi tiÕt ®îc x©y dùng nh»m ph¸t hiÖn ra c¸c sai sãt tiÒm tµng nÕu ®· x¶y ra nhng kh«ng ®îc ph¸t hiÖn bëi qu¸ tr×nh kiÓm so¸t cña kh¸ch hµng. Ü §Þnh híng kiÓm to¸n phï hîp : C¸c tµi kho¶n ph¶n ¸nh thuÕ GTGT cã thÓ chia lµm hai lo¹i, lo¹i cã sè d nî vµ lo¹i cã sè d cã. §èi víi mçi lo¹i nµy sÏ cã ®Þnh híng kiÓm tra kh¸c nhau theo ma trËn kiÓm tra ®Þnh híng sau : KÕt qu¶ kiÓm tra trùc tiÕp KÕt qu¶ kiÓm tra gi¸n tiÕp Tµi s¶n vµ chi phÝ C«ng nî vµ doanh thu Tµi s¶n vµ chi phÝ C«ng nî vµ doanh thu C¸c TK cã d nî O O U U O C¸c TK cã d cã U O U U O Ma trËn kiÓm tra ®Þnh híng O (Overstatement) : B¸o c¸o vît sè thùc tÕ U (Understatement) : B¸o c¸o thÊp h¬n sè thùc tÕ Ä §èi víi tµi kho¶n 133 vµ c¸c tiÓu kho¶n cña tµi kho¶n nµy: §Þnh híng kiÓm tra lµ b¸o c¸o vît sè thùc tÕ (Overstatement), c¸c rñi ro tiÒm tµng liªn quan tíi ma trËn kiÓm tra ®Þnh híng lµ : + TÝnh hiÖn h÷u + Ghi chÐp cao h¬n sè thùc + Ghi sæ vµ h¹ch to¸n sau kú Ä §èi víi tµi kho¶n 3331 vµ c¸c tiÓu kho¶n cña nã : §Þnh híng kiÓm tra lµ b¸o c¸o thÊp h¬n sè thùc (Understatement), c¸c rñi ro tiÒm tµng liªn quan tíi ma trËn kiÓm tra ®Þnh híng lµ : + TÝnh ®Çy ®ñ + Ghi chÐp thÊp h¬n sè thùc tÕ + Ghi sæ vµ h¹ch to¸n tríc kú Ü LËp kÕ ho¹ch kiÓm tra hÖ thèng kiÓm so¸t : Møc ®é tin cËy hÖ thèng kiÓm so¸t ®îc x¸c ®Þnh theo theo h¬ng ph¸p KAM Do ®· x¸c ®Þnh møc ®é tin cËy vµo hÖ thèng kiÓm so¸t lµ ë møc trung b×nh trong c¸c bíc c«ng viÖc tríc, t¹i bíc nµy, KTV cã thÓ tiÕn hµnh kiÓm tra ho¹t ®éng qu¶n lý hoÆc kiÓm tra thñ tôc kiÓm so¸t mµ kh«ng cÇn ph¶i tiÕn hµnh c¶ hai thñ tôc nµy. Ü LËp kÕ ho¹ch kiÓm tra chi tiÕt sè d tµi kho¶n : Theo ph¬ng ph¸p KAM, cã 4 møc ®é kiÓm tra chi tiÕt nh sau : KiÓm tra tËp trung Møc ®é trung b×nh Møc ®é c¬ b¶n Møc ®é tèi thiÓu Víi ®¸nh gi¸ vÒ møc ®é tin cËy vµo hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé lµ trung b×nh, ktv sÏ nhËn híng dÉn ®Ó cã tiÕn hµnh kiÓm tra chi tiÕt mét c¸ch hîp lý. 2.2.4. Thùc hiÖn kÕ ho¹ch kiÓm to¸n : Sau khi lËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n cô thÓ, nhãm kiÓm to¸n tiÕn hµnh thùc hiÖn kÕ ho¹ch ®ã víi ba bíc : Ü KiÓm tra hÖ thèng kiÓm so¸t Ü Thùc hiÖn c¸c bíc ph©n tÝch Ü KiÓm tra chi tiÕt KiÓm tra hÖ thèng kiÓm so¸t : C¸ch thøc tiÕn hµnh kiÓm tra hÖ thèng kiÓm so¸t lµ : ü §Æt c©u hái ü Quan s¸t ü KiÓm tra chøng tõ theo c¸c bíc kiÓm so¸t ü Thùc hiÖn l¹i c¸c thñ tôc kiÓm so¸t Thùc hiÖn c¸c bíc ph©n tÝch vµ kiÓm tra chi tiÕt : §©y lµ giai ®o¹n chÝnh trong qu¸ tr×nh kiÓm to¸n, nã ®îc thùc hiÖn t¹i ®¬n vÞ kh¸ch hµng trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh theo hîp ®ång kiÓm to¸n (Field work). Tõ giai ®o¹n nµy, KTV sÏ vËn dông ch¬ng tr×nh kiÓm to¸n thuÕ GTGT ®· tr×nh bµy ë phÇn tríc ®Ó tiÕn hµnh kiÓm to¸n thuÕ GTGT cho c«ng ty ABC. C¸c tµi liÖu mµ KTV ®· thu thËp ®îc gåm cã : QuyÕt to¸n thuÕ n¨m 2002, tê khai thuÕ GTGT hµng th¸ng, sæ c¸i vµ sæ chi tiÕt c¸c tµi kho¶n 3331, 133…Tõ c¸c tµi liÖu nµy, KTV lËp b¶ng tæng hîp vÒ thuÕ. B¶ng tæng hîp nµy ®îc tr×nh bµy trªn giÊy tê lµm viÖc cña KTV . Tuy nhiªn còng cÇn ph¶i hiÓu r»ng B¶ng t«ng hîp nµy ®îc lªn ngay tõ lóc ®Çu tiªn kiÓm to¸n VAT, víi gi¶ ®Þnh lµ cha cã bót to¸n ®iÒu chØnh nµo ®îc ph¸t hiÖn( Tøc lµ míi chØ cã cét sè liÖu cha ®îc kiÓm to¸n). Trong suèt qu¸ tr×nh kiÓm to¸n thuÕ VAT, nÕu KTV ph¸t hiÖn ®îc bót to¸n ®iÒu chØnh n¸o th× ph¶i cËp nhËp vµo cét ®iÒu chØnh, hoµn thiÖn b¶ng tæng hîp nh sau cho ®Õn giai ®o¹n cuèi cña cuéc kiÓm to¸n. kpmg VAT leedsheet Client Year-end ABC Ltd 31 December 2003 Prepared by Date W/P reference HT March 2004 §iÒu chØnh Nî Cã ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ Thueá GTGT coøn ñöôïc khaáu tröø, coøn ñöôïc hoaøn laïi ñaàu kyø 1.052.118 1.052.118 - Sè ph¸t sinh 243.838 243.838 1.052.118 ThuÕ GTGT ®· ®îc khÊu trõ, ®· hoµn l¹i , thuÕ GTGT mua tr¶ l¹i kh«ng ®îc khÊu trõ. 1.056.644 1.056.644 - Trong ®ã Sè thuÕ GTGT ®· khÊu trõ (13.552) (13.552) - Sè thuÕ GTGT ®· hoµn l¹i (1.043.092) (1.043.092) - ThuÕ GTGT cßn ®îc hoµn cuèi kú 239.312 239.312 1.052.118 ThuÕ GTGT cßn ®îc hoµn l¹i ThuÕ GTGT ®îc hoµn l¹i ph¸t sinh 1.043.092 1.043.092 - ThuÕ GTGT ®· hoµn l¹i (1.043.092) (1.043.092) - ThuÕ GTG T cßn ®îc hoµn cuèi kú - - - ThuÕ GTGT hµng b¸n néi ®Þa ThuÕ GTGT ®Çu ra ph¸t sinh 13.552 13.552 - ThuÕ GTGT ®Çu v¸o ®· ®îc khÊu trõ (13.552) (13.552) - ThuÕ GTGT hµng b¸n néi ®Þa ph¶i nép cuèi kú - - - 1. §èi chiÕu sè thuÕ ®Çu kú : Trong b¶ng tæng hîp nµy, tõng sè liÖu sÏ ®îc ®¸nh tham chiÕu ®Õn c¸c giÊy tê lµm viÖc kh¸c cña KTV hoÆc c¸c tµi liÖu mµ KTV ®· thu thËp ®îc ®Ó ®¶m b¶o r»ng mçi sè liÖu ®îc tr×nh bµy trªn giÊy tê lµm viÖc ®Òu ®îc dùa trªn nh÷ng c¬ së nhÊt ®Þnh. - Trong b¶ng tæng hîp trªn, sè ph¶i nép kú tríc sÏ ®îc ®èi chiÕu víi sè liÖu trªn Biªn b¶n quyÕt to¸n thuÕ n¨m 2002 phÇn “ §äng 2002 chuyÓn sang ” (nÕu cã). Trong trêng hîp ®Õn thêi ®iÓm kiÓm to¸n vÉn cha cã quyÕt to¸n thuÕ n¨m tríc th× sè liÖu nµy sÏ ®îc ®èi chiÕu víi sè d tµi kho¶n 3331 trªn B¸o c¸o kiÓm to¸n n¨m tríc ®Ó ®¶m b¶o r»ng sè thuÕ GTGT ®Çu kú lµ ®Çy ®ñ. 2. KiÓm tra tÝnh ®Çy ®ñ cña thuÕ GTGT ®Çu ra ph¸t sinh trong kú : C«ng ty ABC chñ yÕu nhËp nguyªn liÖu tõ NhËt B¶n, ®ång thêi còng chñ yÕu b¸n s¶n phÈm cho C«ng ty MÑ . Tuy nhiªn, c«ng ty nµy còng b¸n 1 phÇn cho Yamaha ViÖt Nam, còng nh la mua mét phÇn nguyªn vËt liÖu t¹i ViÖt Nam. Do vËy, khi kiÓm to¸n thuÕ, KTV ph¶i cã sù hiÓu biÕt ®Çy ®ñ vÒ nh÷ng quy ®Þnh liªn quan ®Õn xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸. Cho n¨m kiÓm to¸n 2003, theo khai b¸o cña kh¸ch hµng toµn bé hµng ho¸ mua vµo vµ b¸n ra cña C«ng ty ®Òu chÞu møc thuÕ suÊt chung 10%. KiÓm to¸n viªn, trong qu¸ tr×nh kiÓm to¸n còng ®· ®èi chiÕu danh môc hµng ho¸, dÞch vô mua b¸n trong n¨m víi biÓu thuÕ do Bé Tµi ChÝnh ban hµnh vµ ®i tíi kÕt luËn lµ thuÕ xuÊt thuÕ GTGT ®îc ¸p dông mét c¸ch ®óng ®¾n. ViÖc kiÓm tra tÝnh ®Çy ®ñ cña thuÕ GTGT ( bao gåm c¶ thuÕ GTGT ®Çu vµo vµ thuÕ GTGT ®Çu ra) ®îc tiÕn hµnh trªn c¬ së chän mÉu cã u tiªn c¸c giao dÞch cã gi¸ trÞ lín. Cô thÓ, KTV ®· chän 10 giao dÞch b¸n hµng vµ 10 giao dÞch mua hµng, tiÕn hµnh so s¸nh víi sæ c¸i chi tiÕt tµi kho¶n 133 vµ tµi kho¶n 3331, tê khai thuÕ GTGT cña Kh¸ch hµng chuÈn bÞ cho c¬ quan thuÕ. C«ng viÖc nµy ®îc thùc hiÖn chi tiªt theo b¶ng sau: kpmg VAT ®Çu ra Client Year-end Sakurai Vietnam Ltd. 31 December 2003 Prepared by Date W/P reference HT March 2004 Môc tiªu: thu thËp b¨ng chøng VAT ®Çu vµo ®îc khai b¸o ®óng ®¾n Th¸ng Tham chiÕu VAT output VAT input T12 12.895 15.950 T11 602 14.295 T10 - 13.238 T9 55 83.827 T8 - 10.746 T7 - 6.031 T6 - 5.726 T5 - 15.836 T4 - 7.186 T3 - 12.899 T2 - 20.859 T1 - 37.237 Total 13.552 243.838 Thùc hiÖn thö nghiÖm víi thuÕ GTGT ®Çu ra: Tæng doanh thu néi ®Þa: 135.571 VAT @10%: 13.557 Theo kh¸ch hµng: 13.552 Kh¸c biÖt: 5----> Kh«ng träng yÕu , bá qua Trong mét sè trêng hîp nÕu nghiÖp vô b¸n hµng nét ®Þa phat sinh nhiÒu, KTV sÏ tiÕn hµnh thªm thñ tôc bæ xung (kiÓm tr a chän mÉu ). Theo c¸c biÓu thuÕ còng nh c¸c v¨n b¶n thi hµnh t¹i thêi ®iÓm hiÖn t¹i, c¸c s¶n phÈm c«ng ty b¸n ra chiu møc thuÕ suÊt 10%, víi thuÕ suÊt VAT ®Çu vµo còng lµ 10%. C«ng ty kh«ng cã ho¹t ®éng nµo trong kú chÞu c¸c lo¹i thuÕ suÊt kh¸c §Ó kiÓm tra tÝnh ®Çy ®ñ cña thuÕ GTGT ®Çu ra ph¸t sinh trong kú, KTV sö dông ph¬ng ph¸p chän mÉu, cô thÓ c«ng viÖc cña KTV thùc hiÖn theo b¶ng sau: kpmg KiÓm tra chon mÉu ®èi VAT ®Çu vµo Client Year-end ABC Ltd. 31 December 2003 Prepared by Date W/P reference HT March 2004 Môc tiªu: thu thËp b¨ng chøng VAT ®Çu ra ®îc khai b¸o ®óng ®¾n Sè ho¸ ®¬n Ngµy ph¸t hµnh Nhµ cung cÊp Gi¸ cha cã VAT Tû lÕ VAT VAT ®îc khÊu trõ 001289 1/1/03 Cty vËn t¶i ViÖt NhËt 18.600 10 1,860 00646 1/2/03 Cty vËn t¶i ViÖt NhËt 36.394 10 3,639.4 00415 1/4/03 TLIP 269.959 10 26.959,9 00797 2/5/03 Cty vËn t¶i ViÖt NhËt 37.003 10 3.700,3 00845 4/1/03 Cty vËn t¶i ViÖt NhËt 37.073 10 3.707,3 00953 5/12/03 Cty vËn t¶i ViÖt NhËt 29,860 10 2.986 00953 5/7/03 Cty vËn t¶i ViÖt NhËt 40.779 10 4.077,9 085682 8/9/03 E & Y Viet Nam 78.000 5 3.900 001237 31/10/03 Cty vËn t¶i ViÖt NhËt 12.333 10 1.233,3 001164 11/11/03 Cty vËn t¶i ViÖt NhËt 53.123 10 5.312,3 006063 9/8/03 C«ng ty B¶o hiÓm 98.222 10 9.822,2 001405 11/1/03 Cty vËn t¶i ViÖt NhËt 523.966 10 52.396,6 0044635 5/5/03 C«ng ty N«i ThÊt T& H 108.714 10 10.871,4 Total KÕt Lu©n: kh«ng cã ngo¹i lÖ nµo ®îc ghi nhËn 3. KiÓm tra tÝnh hiÖn h÷u cña thuÕ GTGT ®Çu vµo ph¸t sinh trong kú : Hµng ho¸ ®Çu vµo trong phÇn nµy lµ nh÷ng hµng ho¸, dÞch vô mua vµo phôc vô cho c¸c nghiÖp vô ho¹t ®éng cña c«ng ty ®. KTV tiÕn hµnh kiÓm tra chi tiÕt ®èi víi sè thuÕ ®Çu vµo nµy dùa trªn sè mÉu chän ®¹i diÖn. §Ó tiÕn hµnh kiÓm tra chi tiÕt, KTV cÇn íc tÝnh sè mÉu chän ®¹i diÖn ®Ó kiÓm tra trªn nh÷ng mÉu ®ã. KTV thùc hiÖn chän mÉu trªn c¬ së t×nh cê, theo quan ®iÓm cña riÒg m×nh. Theo ph¬ng ph¸p nµy, tÊt c¶ c¸c nghiÖp vô trong mét sè d tµi kho¶n ®Òu cã kh¶ n¨ng ®îc chän nh nhau. GiÊy tê lµm viªc cña KTV ®îc ghi l¹i nh sau: kpmg KiÓm tra chon mÉu ®èi VAT ®Çu vµo Client Year-end ABC Ltd. 31 December 2003 Prepared by Date W/P reference HT March 2004 Môc tiªu: thu thËp b¨ng chøng VAT ®Çu ra ®îc khai b¸o ®óng ®¾n Sè ho¸ ®¬n Ngµy ph¸t hµnh Nhµ cung cÊp Gi¸ cha cã VAT Tû lÕ VAT VAT ®îc khÊu trõ 001289 1/1/03 Cty vËn t¶i ViÖt NhËt 18.600 10 1,860 00646 1/2/03 Cty vËn t¶i ViÖt NhËt 36.394 10 3,639.4 00415 1/4/03 TLIP 269.959 10 26.959,9 00797 2/5/03 Cty vËn t¶i ViÖt NhËt 37.003 10 3.700,3 00845 4/1/03 Cty vËn t¶i ViÖt NhËt 37.073 10 3.707,3 00953 5/12/03 Cty vËn t¶i ViÖt NhËt 29,860 10 2.986 00953 5/7/03 Cty vËn t¶i ViÖt NhËt 40.779 10 4.077,9 085682 8/9/03 E & Y Viet Nam 78.000 5 3.900 001237 31/10/03 Cty vËn t¶i ViÖt NhËt 12.333 10 1.233,3 001164 11/11/03 Cty vËn t¶i ViÖt NhËt 53.123 10 5.312,3 006063 9/8/03 C«ng ty B¶o hiÓm 98.222 10 9.822,2 001405 11/1/03 Cty vËn t¶i ViÖt NhËt 523.966 10 52.396,6 0044635 5/5/03 C«ng ty N«i ThÊt T& H 108.714 10 10.871,4 Total KÕt Lu©n: kh«ng cã ngo¹i lÖ nµo ®îc ghi nhËn 4. KiÓm tra tÝnh hiÖn h÷u cña thuÕ GTGT hµng nhËp khÈu Víi c«ng ty ABC, chñ yÕu nguyªn liÖu ®îc nhËp tõ c«ng ty MÑ t¹i NhËt b¶n. Trong n¨m tµi chÝnh 2003, cã kh¸ nhiÒu nghiÖp vô mua hµng víi c¸c ®ãi t¸c nuíc ngoµi. C¨n cø vµo ®Æc thï ho¹t ®«ng cña kh¸ch hµng, KTV còng ph¶i tiÕn hµnh thñ tôc kiÓm to¸n ®Ó thu thËp b»ng chøng ®¶m b¶o r»ng kh«ng cã gian lËn nµo x¶y ra víi thuÕ GTGT hµng nhËp khÈu. C«ng viÖc kiÓm tra ®îc thùc hiÖn dùa trªn thñ tôc chän mÉu. Cô thÓ nh sau: kpmg KiÓm tra chon mÉu ®èi VAT hµng nhËp khÈu Client Year-end Sakurai Vietnam Ltd. 31 December 2003 Prepared by Date W/P reference HT March 2004 Sè chøng tõ DiÔn gi¶i Ph¶i nép ®· nép Chªnh lªch 01/03-0017 ThuÕ GTGT TK 974 484.000 484.000 - ThuÕ GTGT TK 969 3.919.239 3.919.239 - ThuÕ GTGT TK 16 138.000 138.000 - - 03/03-0047 ThuÕ GTGT TK 81 4.356.000 4.356.000 - ThuÕ GTGT TK 128 311.000 311.000 - 04/03-0020 ThuÕ GTGT TK 37 376.000 376.000 - 04/03-0022 ThuÕ GTGT TK 160 296.000 296.000 - 04/03-0021 ThuÕ GTGT TK 244 418.000 418.000 - 04/03-0062 ThuÕ GTGT TK 37 1.381.000 1.381.000 - 05/03-0056 ThuÕ GTGT TK 125 111.000 111.000 - 08/03-0047 ThuÕ GTGT TK 226 111.000 111.000 - 06/03-0029 ThuÕ GTGT TK 125 29.000 29.000 - 09/03-0018 ThuÕ GTGT TK 930 76.915.000 76.915.000 - 10/03-0053 ThuÕ GTGT TK 291 54.000 54.000 - KÕt luËn: Kh«ng cã ngo¹i lÖ nµo ®îc ph¸t hiÖn 5. KiÓm tra viÖc nép thuÕ GTGT trong kú : Sè thuÕ ®· nép : 2.315.268.420 Trong ®ã, sè ®äng n¨m tríc : 210.015.266 Sè n¨m nay : 2.105.253.154 KiÓm tra sè thuÕ ph¶i nép nh sau : KiÓm tra tíi sæ c¸i vµ sæ chi tiÕt tµi kho¶n 112 – tiÒn göi ng©n hµng, kiÓm tra giÊy b¸o nî cña ng©n hµng vÒ kho¶n tiÒn chuyÓn nép thuÕ GTGT ; kiÓm tra GiÊy nép tiÒn vµo ng©n s¸ch Nhµ Níc mµ c«ng ty ®îc giao khi nép thuÕ. Sè tiÒn trªn c¸c tµi liÖu nµy lµ nh nhau, thêi gian nép kh«ng vît qu¸ thêi h¹n cho phÐp. KÕt luËn : C«ng ty tu©n thñ ®óng quy ®Þnh vÒ thêi h¹n nép thuÕ. 6. KiÓm tra tÝnh tr×nh bµy trªn b¸o c¸o : KiÓm tra trªn b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh cña c«ng ty, phÇn III ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ, thuÕ GTGT ®îc hoµn l¹i, thuÕ GTGT ®îc gi¶m, thuÕ GTGT hµng b¸n néi ®Þa, phÇn II : T×nh h×nh thùc hiÖn nghÜa vô víi ng©n s¸ch Nhµ Níc. Sau khi kiÓm tra, c¸c sè liÖu ®Òu ®· khíp ®óng. KÕt luËn : ThuÕ GTGT ®îc tr×nh bµy ®óng theo quy ®Þnh. 7. KÕt luËn chung vÒ thuÕ GTGT : - Bót to¸n ®iÒu chØnh cho kho¶n môc thuÕ GTGT ( phÇn 3 – kiÓm tra tÝnh hiÖn h÷u cña VAT ®Çu vµo ) - VÊn ®Ò cÇn nªu trong th qu¶n lý : Qua viÖc kiÓm tra chi båi thêng cho thÊy c¸c kho¶n chi còng nh tr¸ch nhiÖm båi thêng ph¸t sinh kh«ng ®îc h¹ch to¸n ngay mµ thêng chËm l¹i 1 kho¶ng thêi gian sau ®ã. §iÒu nµy sÏ ¶nh hëng ®Õn viÖc ph©n lo¹i theo thêi gian cña chi phÝ båi thêng vµ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng tÝnh sè thuÕ ®îc khÊu trõ theo tû lÖ kh«ng ®óng v× trong n¨m cã thay ®æi trong quy ®Þnh vÒ ¸p dông tû lÖ thuÕ ®îc khÊu trõ. Ngoµi ra, ®iÒu nµy cßn ¶nh hëng ®Õn viÖc h¹ch to¸n chi phÝ kh«ng ®óng kú, nhÊt lµ c¸c kho¶n chi bÞ h¹ch to¸n sang n¨m sau lµm cho kÕt qu¶ kinh doanh kh«ng ®îc ph¶n ¸nh mét c¸ch chÝnh x¸c. 2.2.5. Tæng hîp kÕt qu¶ kiÓm to¸n vµ b¸o c¸o TiÕp sau c¸c bíc c«ng viÖc trªn sÏ lµ nh÷ng bíc tæng hîp kÕt qu¶ kiÓm to¸n vµ b¸o c¸o còng nh hoµn thiÖn hå s¬ kiÓm to¸n Thùc hiÖn viÖc so¸t xÐt nh÷ng sù kiÖn sau ngµy lËp b¸o c¸o Thu thËp th gi¶i tr×nh cña Ban gi¸m ®èc LËp b¶ng tæng hîp kÕt qu¶ kiÓm to¸n So¸t xÐt, kiÓm so¸t vµ hoµn thiÖn giÊy tê lµm viÖc LËp b¸o c¸o kiÓm to¸n (BiÓu sè 23) Tæng kÕt cuéc kiÓm to¸n C¸c bíc c«ng viÖc nµy ®îc thùc hiÖn cho tÊt c¶ c¸c kho¶n môc ®· ®îc kiÓm to¸n, h¬n n÷a, sau ngµy lËp b¸o c¸o kh«ng cã sù kiÖn nµo ph¸t sinh ¶nh hëng träng yÕu ®Õn thuÕ GTGT cña c«ng ty nªn phÇn nµy sÏ kh«ng tr×nh bµy cho riªng kho¶n môc thuÕ GTGT. KÕt thóc thêi gian field work vµ tríc khi lËp b¸o c¸o kiÓm to¸n, nhãm kiÓm to¸n vµ Ban gi¸m ®èc c«ng ty tæ chøc mét cuéc häp ®Ó cïng thèng nhÊt vÒ kÕt qu¶ kiÓm to¸n còng nh ý kiÕn cña Ban gi¸m ®èc vÒ nh÷ng ®Ò nghÞ ®iÒu chØnh cña KTV ®èi víi nh÷ng kho¶n môc mµ KTV ®· cã bót to¸n ®iÒu chØnh khi kiÓm to¸n. ViÖc ban gi¸m ®èc cã ®ång ý hay kh«ng víi ®Ò nghÞ cña KTV lµ c¬ së ®Ó KTV lËp B¸o c¸o kiÓm to¸n d¹ng chÊp nhËn toµn bé hay c¸c d¹ng kh«ng chÊp nhËn toµn bé kh¸c. T¹i cuéc kiÓm to¸n nµy, Ban gi¸m ®èc ®· thèng nhÊt vµ ®ång ý ®iÒu chØnh B¸o c¸o tµi chÝnh theo ®Ò nghÞ cña KTV. Do ®ã, ý kiÕn cña KTV nªu ra lµ chÊp nhËn toµn bé. Trªn ®©y lµ toµn bé ch¬ng tr×nh kiÓm to¸n thuÕ GTGT ®îc ¸p dông cho mét ®¬n vÞ kh¸ch hµng cña KPMG. Do khu«n khæ cã giíi h¹n, luËn v¨n kh«ng thÓ tr×nh bµy hÕt tÊt c¶ nh÷ng vÊn ®Ò vµ sù kiÖn cã thÓ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh kiÓm to¸n thuÕ GTGT, mµ chØ dõng l¹i ë nh÷ng vÊn ®Ò chung nhÊt, tiªu biÓu nhÊt víi sù minh ho¹ nh÷ng t×nh huèng thêng gÆp khi kiÓm to¸n thuÕ GTGT. B¸o c¸o cña kiÓm to¸n viªn ®éc lËp Göi c¸c nhµ ®Çu t C«ng ty TNHH ABC (HÖ thèng kÕ to¸n ®îc Bé Tµi chÝnh ViÖt Nam chÊp thuËn theo c«ng v¨n sè 126/TC/C§KT ngµy 29 th¸ng 3 n¨m 1997) Ph¹m vi kiÓm to¸n Chóng t«i ®· tiÕn hµnh kiÓm to¸n b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cña C«ng ty TNHH ABC (“C«ng ty”) t¹i ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 2003 cïng b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh vµ b¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ cho n¨m tµi chÝnh kÕt thóc cïng ngµy. C¸c b¸o c¸o tµi chÝnh thuéc tr¸ch nhiÖm cña Héi ®ång Qu¶n trÞ C«ng ty. Tr¸ch nhiÖm cña chóng t«i lµ ®a ra ý kiÕn vÒ c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh nµy c¨n cø trªn kÕt qu¶ kiÓm to¸n cña chóng t«i. Chóng t«i ®· thùc hiÖn c«ng viÖc kiÓm to¸n theo c¸c ChuÈn mùc KiÓm to¸n ViÖt Nam vµ c¸c ChuÈn mùc KiÓm to¸n Quèc tÕ ®îc ViÖt Nam chÊp thuËn. C¸c chuÈn mùc nµy yªu cÇu chóng t«i ph¶i lËp kÕ ho¹ch vµ thùc hiÖn c«ng viÖc kiÓm to¸n ®Ó cã thÓ cã ®îc sù ®¶m b¶o hîp lý r»ng c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh kh«ng chøa ®ùng c¸c sai sãt träng yÕu. C«ng viÖc kiÓm to¸n còng bao gåm viÖc kiÓm tra, trªn c¬ së chän mÉu, c¸c b»ng chøng x¸c minh cho c¸c sè liÖu vµ c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh. C«ng viÖc kiÓm to¸n còng bao gåm viÖc ®¸nh gi¸ c¸c nguyªn t¾c kÕ to¸n ®îc ¸p dông vµ c¸c íc tÝnh träng yÕu cña Ban Gi¸m ®èc, còng nh viÖc ®¸nh gi¸ c¸ch tr×nh bµy tæng qu¸t cña c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh. Chóng t«i cho r»ng c«ng viÖc kiÓm to¸n ®· cung cÊp nh÷ng c¬ së hîp lý lµm c¨n cø cho ý kiÕn cña chóng t«i. ý kiÕn kiÓm to¸n Theo ý kiÕn cña chóng t«i, c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ph¶n ¸nh trung thùc vµ hîp lý, trªn tÊt c¶ c¸c ph¬ng diÖn träng yÕu, vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh cña C«ng ty ABC Hµ Néi Hµ Néi t¹i ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 2003, kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh vµ c¸c luång lu chuyÓn tiÒn tÖ trong n¨m tµi chÝnh kÕt thóc cïng ngµy, phï hîp víi c¸c ChuÈn mùc KÕ to¸n ViÖt Nam, HÖ thèng KÕ to¸n ViÖt Nam vµ c¸c nguyªn t¾c kÕ to¸n phæ biÕn ®îc chÊp thuËn t¹i ViÖt Nam. C¸c b¸o c¸o tµi chÝnh kÌm theo kh«ng nh»m môc ®Ých thÓ hiÖn t×nh h×nh tµi chÝnh, kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh vµ c¸c luång lu chuyÓn tiÒn tÖ theo nh÷ng nguyªn t¾c vµ th«ng lÖ kÕ to¸n ®îc thõa nhËn réng r·i ë c¸c níc vµ c¸c quyÒn tµi ph¸n kh¸c ngoµi ph¹m vi ViÖt Nam. _____________________________________ C«ng ty TNHH KPMG ViÖt Nam GiÊy phÐp ®Çu t sè 863/GP B¸o c¸o kiÓm to¸n sè 02-02-012 __________________________ ______________________________ Chøng chØ kiÓm to¸n viªn sè N123/KTV Chøng chØ kiÓm to¸n viªn sè N5/KTV Tæng Gi¸m ®èc Hµ Néi, ngµy ______ th¸ng _______ n¨m 2003 phÇn iii Ph¬ng híng vµ c¸c gi¶i ph¸p hoµn thiÖn kiÓm to¸n ThuÕ gtgt 1. NhËn xÐt chung vµ bµi häc kinh nghiÖm rót ra tõ ho¹t ®éng thùc tiÔn t¹i KPMG: KPMG lµ mét trong bèn c«ng ty kiÓm to¸n hµng ®Çu thÕ giíi cã mÆt t¹i ViÖt Nam. Víi thÕ m¹nh cña m×nh lµ c¸c ph¬ng ph¸p kiÓm to¸n ®îc ®óc kÕt dùa trªn kinh nghiÖm thùc tÕ hµng tr¨m n¨m, KPMG kh«ng ngõng phÊn ®Êu víi mong muèn cung cÊp cho kh¸ch hµng cña m×nh mét dÞch vô tèt nhÊt. Thªm vµo ®ã, KPMG cßn tÝch cùc tham gia vµo c¸c cuéc héi th¶o, trao ®æi kinh nghiÖm nh»m ®ãng gãp c«ng søc cña m×nh vµo sù ph¸t triÓn chung cña lÜnh vùc kÕ to¸n, kiÓm to¸n ViÖt Nam. Nh÷ng kinh nghiÖm thùc tiÔn kiÓm to¸n quÝ b¸u cña KPMG ®¸ng ®Ó cho c¸c c«ng ty kiÓm to¸n cña ViÖt Nam häc tËp nh»m n©ng cao chÊt lîng kiÓm to¸n tõ ®ã thóc ®Èy lÜnh vùc kÕ to¸n, kiÓm to¸n cña ViÖt Nam kh«ng ngõng lín m¹nh vµ b¾t kÞp víi sù ph¸t triÓn cña c¸c níc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. 2. Bµi häc kinh nghiÖm 2.1. Ph¬ng ph¸p kiÓm to¸n KPMG: Nh ®· biÕt, KPMG cã mét ph¬ng ph¸p kiÓm to¸n ®îc ¸p dông trªn toµn thÕ giíi gäi lµ ph¬ng ph¸p kiÓm to¸n KPMG(KAM). KAM gióp cho c¸c KTV thùc hiÖn cuéc kiÓm to¸n mét c¸ch nhanh chãng vµ ®¹t ®îc hiÖu qu¶ cao nhê cã nh÷ng chØ dÉn tØ mû theo mét tr×nh tù l« gÝc. VÝ dô khi kiÓm to¸n bÊt k× mét chu tr×nh nµo ®ã thêng bao gåm c¸c giai ®o¹n sau Giai ®o¹n mét: Ph©n tÝch chiÕn lîc bao gåm §¹t ®îc hiÓu biÕt vÒ lÜnh vùc kinh doanh cña ®¬n vÞ kh¸ch hµng §¹t ®îc hiÓu biÕt vÒ rñi ro kinh doanh X¸c ®Þnh rñi ro kinh doanh vµ c¸c nghiÖp vô träng yÕu cã thÓ ¶nh hëng ®Õn c¸c B¸o c¸o tµi chÝnh Lùa chän c¸c chu tr×nh chÝnh vµ lËp kÕ ho¹ch ph©n tÝch chu tr×nh Giai ®o¹n hai: Ph©n tÝch chu tr×nh §¹t ®îc sù hiÓu biÕt vÒ c¸c chu tr×nh chÝnh ho¹t ®éng nh thÕ nµo th«ng qua viÖc x¸c ®Þnh rñi ro kinh doanh chiÕn lîc vµ c¸c nghiÖp vô quan träng ë giai ®o¹n trªn §¹t ®îc sù hiÓu biÕt vÒ rñi ro kinh doanh ë møc ®é chu tr×nh, c¸c ho¹t ®éng kiÓm so¸t vµ rñi ro kinh doanh kh¸c. Thùc hiÖn c¸c thö nghiÖm kiÓm so¸t thÝch hîp vµ ®¸nh gi¸ vÒ rñi ro cña c¸c sai ph¹m träng yÕu LËp kÕ ho¹ch c¸c thñ tôc kiÓm to¸n cßn l¹i (thñ tôc ph©n tÝch vµ thñ tôc kiÓm tra chi tiÕt hay thñ tôc kh¶o s¸t) Giai ®o¹n ba: Thùc hiÖn c¸c thñ tôc kiÓm to¸n cßn l¹i vµ B¸o c¸o kiÓm to¸n: Thùc hiÖn c¸c thñ tôc kiÓm to¸n theo kÕ ho¹ch ®· lËp X¸c ®Þnh, kiÓm tra vµ ph©n tÝch c¸c kh¸c biÖt kiÓm to¸n vµ ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ thu thËp ®îc. Lùa chän ý kiÕn kiÓm to¸n vµ lËp B¸o c¸o kiÓm to¸n Bµi häc kinh nghiÖm vÒ kiÓm so¸t chÊt lîng kiÓm to¸n 2.2. Bµi häc vÒ kiÓm so¸t chÊt lîng ChÊt lîng cña cuéc kiÓm to¸n lu«n lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña KPMG. Do ®ã, chÊt lîng kiÓm to¸n lu«n ®îc coi träng tõ khi b¾t ®Çu cuéc kiÓm to¸n ®Õn khi kÕt thóc cuéc kiÓm to¸n. Trong qu¸ tr×nh kiÓm to¸n, c¸c KTV lu«n ph¶i b¸o c¸o kÕt qu¶ cña m×nh víi trëng nhãm kiÓm to¸n vµ trëng nhãm kiÓm to¸n ph¶i cã tr¸ch nhiÖm so¸t xÐt vµ ®iÒu hµnh chung cuéc kiÓm to¸n. Thªm vµo ®ã, trëng nhãm kiÓm to¸n cßn ph¶i chÞu sù so¸t xÐt vÒ c«ng viÖc cña chñ nhiÖm kiÓm to¸n. Sau khi hoµn thµnh cuéc kiÓm to¸n, trëng nhãm kiÓm to¸n ph¶i hoµn thiÖn hå s¬ kiÓm to¸n n¨m vµ tr×nh cho chñ nhiÖm kiÓm to¸n so¸t xÐt, chñ nhiÖm kiÓm to¸n so¸t xÐt hå s¬ vµ yªu cÇu trëng nhãm kiÓm to¸n hoµn thiÖn c¸c giÊy tê lµm viÖc nµo cha râ rµng. Sau ®ã hå s¬ kiÓm to¸n ®îc tr×nh lªn chñ phÇn hïn so¸t xÐt. Cuèi cïng c¨n cø vµo c¸c yªu cÇu cña chñ phÇn hïn vÒ cuéc kiÓm to¸n c¸c KTV hoµn thiÖn vµ lËp b¸o c¸o kiÓm to¸n. 3. Sù cÇn thiÕt ph¶i hoµn thiÖn vµ ®æi míi kiÓm to¸n thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng: Víi kinh nghiÖm gÇn 10 n¨m nghiªn cøu vµ thö nghiÖm, h¬n 4 n¨m thùc sù ®i vµo cuéc sèng, chóng ta cã thÓ nãi thuÕ GTGT ViÖt Nam ®· cã ®îc nh÷ng bíc ®i dµi. Bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu to lín ®· thu ®îc, chóng ta cßn tån t¹i rÊt nhiÒu nh÷ng vÊn ®Ò khã kh¨n, bÊt cËp. Nguyªn nh©n chñ yÕu lµ do ®©y lµ mét s¾c thuÕ cßn rÊt míi mÎ vµ nã chØ cã kh¶ n¨ng ph¸t huy tèt nhÊt trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ trêng hiÖn ®¹i. Trong khi ®ã chóng ta võa tr¶i qua giai ®o¹n chuyÓn ®æi tõ nÒn kinh tÕ tËp trung sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng XHCN, mét h×nh th¸i kinh tÕ mµ trªn thÕ giíi rÊt Ýt nh÷ng tiÒn lÖ, do ®ã chóng ta võa ph¸t triÓn võa ph¶i dß ®êng, ®Þnh híng vµ bæ sung, söa ®æi. Sau h¬n 10 n¨m ®æi míi, nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®· cã nh÷ng bíc chuyÓn biÕn rÊt ®¸ng kÓ, tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ ®Òu ®Æn, tû lÖ t¨ng trëng GDP theo thèng kª xÊp xØ 10%/n¨m. Tuy nhiªn, sù ph¸t triÓn kinh tÕ l¹i kh«ng ®Òu, phiÕn diÖn vµ mÊt c©n ®èi. ViÖc ¸p dông khoa häc, kü thuËt còng nh c¸c ®ßn bÈy kinh tÕ nhÊt lµ c¸c chÝnh s¸ch thuÕ vÉn cha ph¸t huy t¸c dông nh mong ®îi. Tr×nh ®é qu¶n lý cña c¸c doanh nghiÖp cßn nhiÒu h¹n chÕ, cha cã kh¶ n¨ng tËn dông ®îc nh÷ng tiÕn bé, khoa häc kü thuËt trong qu¶n lý ®iÒu hµnh, kinh doanh, n¨ng suÊt lao ®éng thÊp. Kh«ng nh÷ng vËy, tr×nh ®é d©n trÝ cña ta cha cao, ý thøc tù gi¸c chÊp hµnh Ph¸p luËt cßn kÐm, Nhµ níc cha thùc sù qu¶n lý ®îc nÒn kinh tÕ, nh÷ng chÝnh s¸ch ®a ra cha s¸t víi thùc tiÔn, ®Æc biÖt lµ viÖc gi¸m s¸t chÝnh s¸ch thùc thi cßn bu«ng láng. MÆt kh¸c, trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng dï ph¸t triÓn nhiÒu hay Ýt th× còng lu«n cã sù vËn ®éng vµ biÕn ®æi. C¸c chÝnh s¸ch thuÕ cÇn ph¶i ®i s¸t víi thùc tiÔn, ®¸p øng yªu cÇu cña sù thay ®æi ®ã. §ã chÝnh lµ sù thay ®æi ®ßi hái ph¶i n©ng cao chÊt lîng kiÓm to¸n thuÕ GTGT ®ßi hái ph¶i hoµn thiÖn kiÓm to¸n thuÕ GTGT . Thªm vµo ®ã xu híng toµn cÇu hãa còng ®Æt ra yªu cÇu ph¶i n©ng cao chÊt lîng kiÓm to¸n GTGT. Cho ®Õn nay ViÖt Nam ®· lµ thµnh viªn cña nhiÒu tæ chøc lín trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi, c¶ vÒ v¨n ho¸, chÝnh trÞ vµ kinh tÕ. Vµ s¾p tíi ®©y chóng ta sÏ gia nhËp AFTA, gia nhËp thÞ trêng chung khu vùc §«ng Nam ¸. Khi ®ã, trong khu vùc sÏ kh«ng cßn mét rµo c¶n nµo. §iÒu ®ã còng cã nghÜa gi÷a c¸c níc ph¶i cã sù thèng nhÊt vÒ nhiÒu mÆt, trong ®ã mét trong nh÷ng mÆt quan träng lµ thuÕ GTGT. ChÝnh v× vËy chóng ta ph¶i thù hiÖn tèt kiÓm to¸n thuÕ GTGT ngay tõ bÇy giê ®Ó khi thùc hiÖn trªn mét thÞ trêng phøc t¹p h¬n chóng ta còng ®· cã mét nÒn t¶ng vµ kinh nghiÖm nhÊt ®Þnh. Còng nh c¸c ngµnh nghÒ kh¸c, kÕ to¸n, kiÓm to¸n còng bÞ t¸c ®éng kh«ng nhá cña c«ng nghÖ th«ng tin, ®Æc biÖt lµ c¸c phÇn mÒm chuyªn s©u vµo ngµnh kÕ to¸n nh c¸c phÇn mÒm kÕ to¸n, do ®ã viÖc ¸p dông c¸c phÇn mÒm kÕ to¸n vµo h¹ch to¸n lµ ®iÒu tÊt yÕu vµ ®em l¹i hiÖu qu¶ rÊt cao cho c¸c doanh nghiÖp gióp cho c¸c doanh nghiÖp t¹o ra ®îc nhiÒu lîi nhuËn ®ång thêi gi¶m ®îc chi phÝ t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc t¸i ®Çu t, më réng s¶n xuÊt cho doanh nghiÖp cña m×nh. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam, nghÒ kiÓm to¸n ®· vµ ®ang kh«ng ngõng ph¸t triÓn vµ ®îc c«ng nhËn nh mét nh©n tè kh«ng thÓ thiÕu trong mét nªn kinh tÕ ph¸t triÓn n¨ng ®éng nµy, tõ chç chØ cã 02 c«ng ty chuyªn vÒ dÞch vô kÕ to¸n, kiÓm to¸n cho tíi nay chóng ta ®· cã nhiÒu c«ng ty kiÓm to¸n trong níc vµ quèc tÕ, ®Æc biÖt lµ sù hiÓn diÖn cña 4 c«ng ty kiÓm to¸n hµng ®Çu thÕ giíi cho thÊy tiÒm n¨ng vÒ sù ph¸t triÓn cña dÞch vô nµy lµ rÊt lín. Thªm vµo ®ã viÖc c¹nh tranh ®Ó dµnh cho m×nh c¸c hîp ®ång cung cÊp dÞch vô cã chÊt lîng lµ mét viÖc mµ hÇu hÕt c¸c c«ng ty ®Òu híng tíi ®iÒu nµy yªu cÇu c¸c nhµ qu¶n trÞ v¹ch ra c¸c chiÕn lîc ®æi míi c¸c thñ tôc, thao t¸c, qui tr×nh kiÓm to¸n sao cho ®¹t ®îc hiÖu qu¶ nhÊt. 4. Mét vµi kiÕn nghÞ M«t lµ,KiÕn nghÞ vÒ ph¬ng ph¸p chän mÉu MÆc dï, KPMG lËp ra tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ kiÓm to¸n (Audit Gauge) nh»m gióp KTV dÔ dµng h¬n trong qu¸ tr×nh xem xÐt tÝnh träng yÕu nhng tiªu chuÈn nµy chØ lËp cho ®¸nh gi¸ trªn tæng thÓ toµn bé B¸o c¸o tµi chÝnh mµ th«i. Cßn ®èi víi tõng kho¶n môc vÉn phô thuéc rÊt nhiÒu vµo c¸c xÐt ®o¸n nghÒ nghiÖp cña KTV mµ chñ yÕu KTV thêng chän lµ c¸c nghiÖp vô cã sè liÒn lín sao cho chiÕm kho¶ng 70%-80% tæng thÓ ®Ó thùc hiÖn kiÓm to¸n. ViÖc nµy cã thÓ tiÕt kiÖm thêi gian vµ chi phÝ kiÓm to¸n nhng ®èi víi c¸c kh¸ch hµng cã nhiÒu nghiÖp vô cã gi¸ trÞ t¬ng ®¬ng nhau th× tá ra kh«ng hiÖu qu¶, do vËy KTV nªn ¸p dông thªm c¸c ph¬ng ph¸p chän mÉu ngÉu nhiªn qua c¸c ch¬ng tr×nh m¸y tÝnh. Khi KTV nhËp c¸c th«ng tin nhËp c¸c th«ng tin cÇn thiÕt vµo ch¬ng tr×nh nh sè mÉu cÇn lÊy, gi¸ trÞ nhá nhÊt, lín nhÊt cña mÉu..... khi ®ã ch¬ng tr×nh sÏ cho ta mét kÕt qu¶ cña nh÷ng mÉu ngÉu nhiªn mµ ta nªn lÊy, KTV c¨n cø vµo kÕt qu¶ ®ã ®Ó lÊy ra c¸c nghiÖp vô hay chøng tõ ®Ó thùc hiÖn c¸c kÜ thuËt kiÓm to¸n bæ sung. Thø hai: KiÕn nghÞ vÒ viÖc sö dông c¸c chuyªn gia trong kiÓm to¸n thuÕ GTGT. Trong qu¸ tr×nh kiÓm to¸n thuÕ GTGT, c¸c kiÓm to¸n viªn cña KPMG nªn t¨ng cêng trao ®æi víi nh©n viªn, chuyªn gia phßng thuÕ cña KPMG. NÕu lµm ®îc nh vËy, chÊt lîng vµ tiÕn ®é kiÓm to¸n thuÕ sÏ ®îc c¶i thiÖn nhiÒu. Ly do lµ phßng thuÕ KPMG lµ mét bé phËn t vÊn thuÕ rÊt m¹nh, am hiÓu vÒ c¸c chÝnh s¸ch thuÕ vµ luËt thuÕ ë VN, ho¹t ®éng mét c¸ch ®éc lËp t¬ng ®èi víi phßng kiÓm to¸n. Thø ba: KiÕn nghÞ vÒ viÖc thùc hiÖn c¸c thñ tôc ph©n tÝch MÆc dï trong khi kiÓm to¸n, thñ tôc ph©n tÝch ®· ®îc sö dông ®Ó so s¸nh sè d cña n¨m nay so víi n¨m tríc hay trong kiÓm to¸n . Song vÉn cß Ýt thÊy viÖc so s¸nh gia c¸c c«ng ty cïng ho¹t ®éng trong mét lÜnh vùc, còng nh vòau híng chung cña ngµnh. V× vËy, trong qu¸ tr×nh kiÓm to¸n , KTV nªn thùc hiÖn nhiÒu h¬n na thñ tôc nãi trªn ®Ó cã ®îc c¸i nh×n toµn diÖn h¬n vÒ ®¬n vÞ ®îc kiÓm to¸n. phÇn kÕt luËn ThuÕ GTGT tõ khi ra ®êi cho ®Õn nay ®îc kh¼ng ®Þnh lµ mét lo¹i thuÕ tiÕn bé, khoa häc, cã nhiÒu u ®iÓm vµ ®îc nhiÒu níc trªn thÕ giíi ¸p dông. V× vËy ViÖt Nam ra quyÕt ®Þnh ban hµnh LuËt thuÕ GTGT ®Ó thay thÕ cho LuËt thuÕ doanh thu lµ mét tÊt yÕu vµ cÇn thiÕt. ViÖc lµm nµy ®· thóc ®Èy nhanh chãng sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ x· héi níc nhµ, gióp cho qu¸ tr×nh gia nhËp nÒn kinh tÕ thÕ giíi ®îc diÔn ra kÞp thêi vµ thuËn lîi h¬n. Tuy nhiªn, ®Ó phÊn ®Êu thùc hiÖn tèt LuËt thuÕ GTGT theo yªu cÇu cña luËt ®Þnh lµ mét vÊn ®Ò v« cïng phøc t¹p, nã kh«ng chØ ®èi víi toµn x· héi nãi chung mµ cßn ®èi víi tõng doanh nghiÖp. Qua kinh nghiÖm thùc hiÖn LuËt thuÕ GTGT cho thÊy, ViÖt Nam kh«ng ph¶i lµ níc ®Çu tiªn gÆp ph¶i khã kh¨n vµ trë ng¹i khi ¸p dông luËt thuÕ nµy. V× vËy cã thÓ cho r»ng ®©y lµ vÊn ®Ò khã kh¨n, ®ßi hái sù xem xÐt vµ xö lý khÈn tr¬ng vµ hîp lý cña c¸c Bé, ngµnh nh»m n©ng cao hiÖu qu¶, tõ ®ã ph¸t huy u thÕ cña LuËt thuÕ. Mét trong nh÷ng biÖn ph¸p nh»m thùc hiÖn tèt LuËt thuÕ GTGT lµ nÇng cao chÊt lîng kiÓm to¸n thuÕ GTGT. Muèn lµm ®îc nh vËy, chóng ta cÇn ph¶i ph¸t triÓn mét c¸ch ®ång bé vÒ chÝnh s¸ch cho ho¹t ®éng cña c¸c c«ng ty kiÓm to¸n t¹i ViÖt Nam. tµi liÖu tham kh¶o Quèc héi, LuËt thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng sè 02/1997/QH9 ngµy 10/5/1997 Alvin a.arenns-Jame K Loebbecke, Nhµ xuÊt b¶n thèng kª, KiÓm to¸n- Auditing. ChÝnh phñ, NghÞ ®Þnh 79/2000/N§-CP ngµy 29/12/2000 quy ®Þnh chi tiÕt thi hµnh LuËt thuÕ GTGT. Bé tµi chÝnh, Th«ng t 110/1998/TT/BTC ngµy 3/8/1998 híng dÉn viÖc söa ®æi, bæ xung c¬ cÊu bé m¸y Côc thuÕ Nhµ níc c¸c tØnh, thµnh phè trùc thuéc trung ¬ng. Bé tµi chÝnh, Th«ng t 82/2002/TT-BTC ngµy 18/9/2002 híng dÉn söa ®æi, bæ xung mét sè néi dung cña th«ng t 122/2000/TT-BTC ngµy 29/12/2000 híng dÉn thi hµnh NghÞ ®Þnh 79/2000/N§-CP ngµy 29/12/2000 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh chi tiÕt thi hµnh LuËt thuÕ GTGT. Tæng côc thuÕ , QuyÕt ®Þnh, Quy tr×nh qu¶n lý thu thuÕ c¸c doanh nghiÖp ban hµnh kÌm theo quyÕt ®Þnh sè 1368TCT/Q§/TCCB ngµy 09/12/1998. PGS. TS Lª V¨n An, T¹p chÝ tµi chÝnh th¸ng 12/2001, C«ng cuéc c¶i c¸ch thuÕ ë ViÖt Nam, 10 n¨m nh×n l¹i vµ nh÷ng bµi häc. TS NguyÔn ThÞ BÊt, T¹p chÝ Kinh tÕ ph¸t triÓn sè 53 th¸ng 11/2001, Mét sè vÊn ®Ò vÒ thanh tra thuÕ. 9. KiÓm to¸n tµi chÝnh Trêng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n 10. Ch¬ng tr×nh kiÓm to¸n KAM cña KPMG Môc lôc Lêi nãi ®Çu 1 PhÇn I: Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ thuÕ GTGT vµ kiÓm to¸n thuÕ GTGT trong kiÓm to¸n tµi chÝnh 3 1.1. Kh¸i qu¸t chung vÒ thuÕ vµ thuÕ GTGT. 3 1.1.1. Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ thuÕ 3 a. Kh¸i niÖm vµ b¶n chÊt cña thuÕ: 3 b. Ph©n lo¹i thuÕ: 5 c. Vai trß cña thuÕ: 6 1.1.2 . thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng: 8 a. LÞch sö ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng: 8 b. B¶n chÊt, môc tiªu vµ yªu cÇu cña thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng: 9 c. §iÒu kiÖn ¸p dông thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng: 12 1.2. thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ë ViÖt Nam 14 1.2.1. Hoµn c¶nh ra ®êi: 14 1.2.2. néi dung c¬ b¶n cña LuËt thuÕ GTGT hiÖn hµnh - c¨n cø ®Ó kiÓm To¸n thuÕ gigt ë viÖt nam 16 PhÇn 2: KiÓm to¸n thuÕ GTGT trong quy tr×nh kiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh cña KPMG ViÖt Nam 22 2.1. Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ C«ng ty KPMG ViÖt nam 22 2.1.1. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn 22 2.1.2. Tæ chøc bé m¸y cña c«ng ty KPMG ViÖt Nam 24 2.1.3. DÞch vô vµ thÞ trêng chÝnh cña c«ng ty KPMG ViÖt Nam 26 2.2. Kh¸i qu¸t vÒ ch¬ng tr×nh kiÓm to¸n KPMG ®ang sö dông: 31 2.3. KiÓm to¸n thuÕ GTGT t¹i mét ®¬n vÞ kh¸ch hµng cña KPMG 39 PhÇn III: Ph¬ng híng vµ c¸c gi¶i ph¸p hoµn thiÖn kiÓm to¸n ThuÕ gtgt 61 1. NhËn xÐt chung vµ bµi häc kinh nghiÖm rót ra tõ ho¹t ®éng thùc tiÔn t¹i KPMG: 61 2. Bµi häc kinh nghiÖm 61 2.1. Ph¬ng ph¸p kiÓm to¸n KPMG: 61 2.2. Bµi häc vÒ kiÓm so¸t chÊt lîng 62 3. Sù cÇn thiÕt ph¶i hoµn thiÖn vµ ®æi míi kiÓm to¸n thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng: 63 PhÇn kÕt luËn 66 Tµi liÖu tham kh¶o 67