Đề tài Rèn luyện kĩ năng tự học môn vật lý của học sinh khối lớp 10 trường trung học phổ thông Thủ Khoa Huân, huyện Chợ Gạo

I. Lý do chọn đề tài 1. Lý do khách quan: Do hiện nay Đất nước ta đang trong thời kì “đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa xây dựng đất nước Việt Nam độc lập, dân chủ, công bằng, văn minh theo định hướng Xã Hội Chủ Nghĩa, vì hạnh phúc của nhân dân ta, vì tình hữu nghị và sự hợp tác của nhân dân các nước trên thế giới”, nên đẩy mạnh sự nghiệp giáo dục là quốc sách hàng đầu của Nhà nước ta. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy “cách học tập phải lấy tự học làm cốt”, vì vậy kĩ năng tự học là nhu cầu rất cần thiết đối với học sinh nói chung, đặc biệt là kĩ năng tự học môn vật lý của học sinh khi vừa bước vào ngưỡng cửa của trường Trung học Phổ thông. Nên rèn luyện kĩ năng tự học cho học sinh là vấn đề rất thiết thực đòi hỏi người dạy học phải nghiên cứu để nâng cao kĩ năng tự học của học sinh, nâng cao chất lượng giáo dục góp phần xây dựng đất nước. Việc chọn đề tài này cũng xuất phát từ nhu cầu xã hội, trường học và gia đình của học sinh mong muốn con em mình được học tập trong một môi trường giáo dục thật tốt để phát huy năng lực và nâng cao thành tích học tập của các em. 2. Lý do chủ quan : Là giáo viên của trường Trung học Phổ thông Thủ Khoa Huân đang giảng dạy bộ môn vật lý khối lớp 10 tôi nhận thức được nhiệm vụ thực sự của giáo viên là giúp đỡ hướng dẫn học sinh để cho học sinh tự nghiên cứu, tự học hỏi nên tôi nghiên cứu để phát huy năng lực và sự hiểu biết của các em, làm cho các em tự hiểu về bản thân mình và biến đổi các em mỗi ngày một tiến bộ hơn. Và cũng xuất phát từ bản thân có sự thích thú về vấn đề này nên tôi chọn đề tài “Rèn luyện kĩ năng tự học môn vật lý của học sinh khối lớp 10 trường trung học phổ thông Thủ Khoa Huân, huyện Chợ Gạo.” Do phần lớn học sinh có kĩ năng tự học môn vật lý chưa cao nên tôi nghiên cứu nhằm nâng cao kĩ năng tự học môn vật lý của học sinh, giúp các em ngày càng học tập môn vật lý tốt hơn. Đây là vấn đề đã được nhiều giáo viên nghiên cứu nhưng vận dụng chưa có hiệu quả cao vì vậy tôi tiến hành nghiên cứu nhằm nâng cao hiệu quả hơn. II. Mục đích nghiên cứu của đề tài Xác định thực trạng về kĩ năng tự học của học sinh khối lớp 10 Trường Trung học Phổ thông Thủ Khoa Huân, huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang. Xác định nguyên nhân tại sao học sinh rèn kĩ năng tự học môn vật lý có hiệu quả chưa cao. Đề xuất các giải pháp nhằm giúp học sinh nâng cao kĩ năng tự học môn vật lý đạt hiệu quả tốt hơn. III.Đối tượng và khách thể nghiên cứu 1. Đối tượng nghiên cứu: Kĩ năng tự học môn vật lý của học sinh khối lớp 10 Trường Trung học Phổ thông Thủ Khoa Huân, huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang. 2. Khách thể nghiên cứu: Hoạt động tổ chức của Ban Giám Hiệu trường Trung học Phổ thông Thủ Khoa Huân. Hoạt động giảng dạy của giáo viên bộ môn vật lý lớp 10 Trường Trung học Phổ thông Thủ Khoa Huân, huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang. Hoạt động tự học môn vật lý của học sinh khối lớp 10 trường Trung học Phổ thông Thủ Khoa Huân, huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang. Các điều kiện cơ sở vật chất, thư viện nhà trường, phòng truy cập internet dành cho học sinh IV.Giả thuyết khoa học của đề tài Nếu được sự quan tâm giúp đỡ của Ban giám hiệu, giáo viên dạy bộ môn vật lý Trường Trung học Phổ thông Thủ Khoa Huân làm tốt công tác giảng dạy trên lớp, gia đình học sinh có quan tâm đến hoạt động học tập của con em mình tạo điều kiện cho các em học tập, học sinh chịu khó tìm tòi học hỏi, nghiên cứu, siêng năng học tập thì kĩ năng tự học môn vật lý của các em ngày càng tốt hơn, thành tích học tập ngày càng cao, chất lượng giảng dạy ngảy càng có hiệu quả. V.Nhiệm vụ nghiên cứu 1.Đọc sách báo, sưu tầm những tài liệu có liên quan đến kĩ năng tự học nói chung, đặc biệt là kĩ năng tự học môn vật lý để xây dựng cơ sở lý luận cho đề tài “ Rèn luyện kĩ năng tự học môn vật lý cho học sinh khối lớp 10 trường Trung học Phổ thông Thủ Khoa Huân, huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang”. 2. Học hỏi kinh nghiệm của những người đã từng nghiên cứu đề tài này, của những giáo viên bộ môn vật lý để rút ra những kết luận chung về hoạt động rèn luyện kĩ năng tự học môn vật lý của học sinh khối lớp 10. 3. Khảo sát thực trạng về kĩ năng tự học của học sinh khối 10 về bộ môn vật lý ở trường Trung học Phổ thông Thủ Khoa Huân. Khảo sát thực trạng về kĩ năng tự học của các trường bạn như: trường Trung học Phổ thông Nguyễn Đình Chiểu, trường Trung học Phổ thông Trần Hưng Đạođể so sánh về kĩ năng tự học của học sinh trường mình và trường bạn. 4. Đề ra những phương pháp cụ thể khuyến khích giáo viên bộ môn vật lý trường Thủ Khoa Huân tham gia thực hiện các phương pháp đã đề ra. 5. Tiến hành thực nghiệm tại 10 lớp 10 trường Trung học Phổ thông Thủ Khoa Huân. Nếu có hiệu quả cao sẽ đưa ra những phương pháp cụ thể, nếu hiệu quả không cao tiến hành nghiên cứu phương pháp mới. 6. Rút ra các kết luận khoa học về hoạt động rèn luyện kĩ năng tự học của học sinh khối lớp . VI. Phương pháp nghiên cứu cụ thể Các phương pháp nghiên cứu chủ yếu Phương pháp nghiên cứu lý thuyết: Mục đích phương pháp: nhằm nghiên cứu các tư liệu có liên quan đến các kĩ năng tự học môn vật lý của học sinh khối lớp 10. Nội dung: Các loại sách báo, những tư liệu có liên quan đến việc rèn luyện kĩ năng tự học môn vật lý của học sinh khối lớp 10.Gồm: Những vấn đề cơ bản giáo dục học hiện đại – Thái Duy Duyên – NXB giáo dục 1998 Phương pháp nghiên cứu khoa học giáo dục_ Tập bài giảng _ Th.s Lương Minh Như, 12/2009. Kiểm tra đánh giá kết quả học tập Vật lý lớp 10_ Vũ Quang, Lương Việt Thái, Bùi Gia Thịnh, NXB Giáo dục Việt Nam. Tự giáo dục, tự học, tự nghiên cứu_ Nguyễn Cảnh Toàn, NXB Đại học Sư phạm Hà Nội và Trung tâm xã hội ngôn ngữ Đông Tây 2001. Luận bàn và kinh nghiệm về tự học_ Nguyễn Cảnh Toàn, NXB Viện Đại học Mở Hà Nội. Website http:// kinangtuhoc.edu.vn Website 50 cách rèn luyện để học tốt_ Trương Huệ, NXB Thanh Niên. Tự học thế nào cho tốt_ Giáo sư.Viện sĩ Nguyễn Cảnh Toàn, Nguyễn Châu An, NXB Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh . Cách tiến hành: Sưu tầm, đọc các sách báo trong thư viện, nhà sách, cập nhật trên internet . .. Từ đó phân tích, tổng hợp những dữ liệu để rút ra những cơ sở lí luận phù hợp với đề tài cần nghiên cứu.. Phương pháp điều tra bằng anket: Mục đích: thu thập các số liệu, các dữ liệu để xác định thực trạng về kĩ năng tự học môn vật lý của học sinh khối lớp 10 trường Trung học Phổ thông Thủ Khoa Huân, trường Trung học phổ thông Nguyễn Đình Chiểu, trường Trung học Phổ thông Trần Hưng Đạo. Nội dung: khảo sát, phân tích kĩ năng tự học môn vật lý của học sinh khối 10 ở các trường đã tiến hành điều tra. Cách tiến hành: + Xác định đối tượng cần điều tra là học sinh khối lớp 10, giáo viên giảng dạy bộ môn vật lý ở các trường Trung học phổ thông đã tiến hành điều tra. + Soạn các câu hỏi cho từng đối tượng, lập các phiếu điều tra. + Tiến hành trao phiếu điều tra cho các đối tượng + Thu phiếu điều tra, xử lý, thu thập thông tin. c.Phương pháp thực nghiệm sư phạm: Mục đích: Từ những thực nghiệm làm cơ sở để khẳng định và làm rõ kết luận đã được rút ra, hoặc tìm ra lý thuyết mới, quy luật mới, phương pháp mới. Nội dung: vận dụng phương pháp đã đề ra nhằm đi đến kết luận chính xác và chặt chẽ hơn. Cách tiến hành: Công tác chuẩn bị: ta tiến hành hoạch định công việc và các bước tiến hành. Chọn đối tượng(chọn lớp để thực nghiệm, lớp để đối chứng) và nơi thực nghiệm. Tiến hành thực nghiệm và đánh giá theo kế hoạch đã đề ra. Xử lý kết quả Rút ra kết luận. Các phương pháp hỗ trợ Phương pháp đàm thoại Mục đích: nhằm làm rõ thêm các thông tin đã được nắm bắt Nội dung: + Ý thức chấp hành của giáo viên, những thuận lợi và khó khăn trong việc thực hiện rèn luyện kĩ năng tự học cho học sinh. + Sự khác nhau giữa việc rèn luyện kĩ năng tự học của học sinh theo cách cũ và theo cách mới, những thuận lợi và khó khăn, những ưu điểm và khuyết điểm của việc rèn luyện kĩ năng tự học của học sinh. Cách tiến hành: + Chuẩn bị câu hỏi phù hợp đối với từng đối tượng trò chuyện : ban giám hiệu nhà trường, giáo viên, học sinh trường Thủ Khoa Huân. + Lựa chọn, bố trí thời gian, không gian thích hợp + Tiến hành trò chuyện, ghi thông tin và xử lý. Phương pháp quan sát Mục đích: Nhằm nhằm thu thập các số liệu , dữ liệu cần nghiên cứu Nội dung: Quan sát tình hình thực tế, tìm hiểu, ghi chép để bổ sung, hoàn chỉnh các thông tin thu được. Cách tiến hành: + Quan sát các hoạt động dạy và học môn vật lý của giáo viên và học sinh khối lớp 10 trường Trung học Phổ thông Thủ Khoa Huân. + Sắp xếp dự giờ khối lớp 10 trường Thủ Khoa Huân. + Quan sát thư viện của nhà trường. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: Mục đích: Rút ra được những ưu và khuyết điểm của hoạt động rèn luyện kĩ năng tự học môn vật lý của học sinh khối lớp 10 nói riêng, và học sinh toàn trường nói chung. Nội dung: tiến hành tìm các kết luận liên quan đến đề tài cần nghiên cứu. Cách tiến hành: + Tham dự các cuộc họp tổ, tổng kết vấn đề kết luận có liên quan đến đề tài nghiên cứu. + Nghiên cứu các báo cáo tổng kết, chuyên đề có liên quan đến đề tài nghiên cứu. VII.Phạm vi nghiên cứu Thời gian: Trong năm học 2010-2011 từ ngày 15/2/2010-15/6/2011 Không gian, địa điểm: Trường THPT Thủ Khoa Huân, huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang. Qui mô: học sinh khối lớp 10 của trường THPT Thủ Khoa Huân, khoảng 10 lớp. Cần sự giúp đỡ và hỗ trợ của Ban giám hiệu Nhà trường, giáo viên giảng dạy mônvật lý và học sinh ở trường Trung học Phổ thông Thủ Khoa Huân. VIII.Dự kiến bố cục chương trình Trang bìa chính, trang bìa phụ. Mục lục. Lời nói đầu. Kí hiệu và viết tắt. Phần I: Mở đầu Lý do chọn đề tài. Mục đích nghiên cứu của đề tài Đối tượng và khách thể nghiên cứu Giả thuyết khoa học Nhiệm vụ nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu Phạm vi nghiên cứu Phần II: Nội dung nghiên cứu Chương I: Cơ sở lý luận của đề tài Chương II: Thực trạng của hoạt động rẻn luyện kĩ năng tự học môn vật lý của học sinh khối lớp 10 trường THPT Thủ Khoa Huân năm học 2010-2011 Chương III: Một số giải pháp nhằm nâng cao việc rèn luyện kĩ năng tự học môn vật lý của học sinh khối lớp 10 nói riêng và của học sinh toàn trường nói chung về bộ môn vật lý. Phần III: Kết Luận và khuyến nghị Kết Luận Kiến nghị Tài liệu tham khảo Phụ lục IX.Kế hoạch thực hiện Số thứ tự Thời gian Nội dung công việc Địa điểm Người thực hiện Ghi chú 1 9/11/2010 Phổ biến nội dung Trường Đại học Tiền Giang Th.s Lương Minh Như 2 10/11/2010 Xác định đặt tên đề tài Trường Đại học Tiền Giang Nguyễn Thụy Khánh Lam 3 11/11/2010 Xây dựng đề cương nghiên cứu Trường Đại học Tiền Giang Nguyễn Thụy Khánh Lam 4 13/11/2010 Xác định vấn đề có liên quan đến đề tài Trường Đại học Tiền Giang Nguyễn Thụy Khánh Lam 5 16/11/ 2010 Phân tích tài liệu để xây dựng đề cương Trường Đại học Tiền Giang Nguyễn Thụy Khánh Lam 6 19/11/2010 Viết đề cương Trường Đại học Tiền Giang Nguyễn Thụy Khánh Lam 7 2/12/2010 Báo cáo và nộp đề cương cho hội đồng nhiệm thu Trường Đại học Tiền Giang Nguyễn Thụy Khánh Lam