Đề tài Tăng cường kiểm soát nguồn thu thuế giá trị gia tăng từ các Doanh nghiệp trên địa bàn Hà Nội

chÆt chÏ, kh«ng chång chÐo, kh«ng g©y khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn. ChÝnh s¸ch thuÕ ph¶i b¶o ®¶m viÖc qu¶n lý thu thuÕ chÆt chÏ, chèng trèn lËu thuÕ, n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ cña ngµnh ThuÕ víi doanh nghiÖp vµ c¸c ®èi t­îng nép thuÕ. 3.2/ Nh÷ng gi¶i ph¸p t¨ng c­êng kiÓm so¸t thu thuÕ GTGT tõ c¸c doanh nghiÖp trªn ®Þa bµn Hµ Néi 3.2.1 - X¸c ®Þnh m« h×nh qu¶n lý thu thuÕ trong giai ®o¹n tíi. Thùc chÊt cña kiÓm so¸t thu thuÕ nãi chung, thu thuÕ GTGT nãi riªng lµ gi¶i quyÕt hµi hoµ mèi quan hÖ gi÷a c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc trong lÜnh vùc thuÕ (chñ yÕu lµ ngµnh ThuÕ) víi c¸c ®èi t­îng nép thuÕ - c¸c doanh nghiÖp nh»m ®Æt c¸c môc tiªu cña qu¶n lý thu thuÕ. Do vËy, gi¶i ph¸p tr­íc tiªn cÇn ph¶i nh»m gi¶i quyÕt tËn gèc mèi quan hÖ gi÷a C¬ quan ThuÕ víi c¸c doanh nghiÖp. Hay nãi mét c¸ch kh¸c, ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc m« h×nh qu¶n lý thu thuÕ trong giai ®o¹n tíi. Qua 2 n¨m thùc hiÖn LuËt ThuÕ GTGT, m« h×nh qu¶n lý thu thuÕ theo ph­¬ng thøc doanh nghiÖp tù tÝnh thuÕ, tù kª khai thuÕ vµ nép tiÒn thuÕ vµo Kho b¹c Nhµ n­íc vÒ c¬ b¶n ®· thÓ hiÖn ®­îc ®Æc tÝnh ­u viÖt cña nã. Theo m« h×nh nµy, doanh nghiÖp ®· tù ý thøc ®­îc nghÜa vô cña m×nh víi Nhµ n­íc, ®· n©ng cao ®­îc sù tù gi¸c, tù nguyÖn. M« h×nh nµy cßn thÓ hiÖn ®­îc tÝnh ph¸p lý cña viÖc nép thuÕ, theo ®ã doanh nghiÖp kh«ng kª khai vµ nép thuÕ còng ®ång nghÜa víi viÖc vi ph¹m Ph¸p luËt cña Nhµ n­íc. ChÝnh v× vËy, trong giai ®o¹n tíi, theo t¸c gi¶ vÉn thùc hiÖn theo m« h×nh doanh nghiÖp tù tÝnh, tù kª khai vµ nép thuÕ vµo Kho b¹c Nhµ n­íc. Tuy vËy, chóng ta cÇn hoµn thiÖn m« h×nh nµy ®Ó kiÓm so¸t nguån thu thuÕ GTGT thùc sù ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao. Môc tiªu cña nghiÖp vô qu¶n lý thuÕ trong giai ®o¹n tíi lµ: thóc ®Èy sù tu©n thñ tù nguyÖn c¸c quy ®Þnh vÒ thuÕ cña ®èi t­îng nép thuÕ, t¨ng c­êng hiÖu qu¶ c«ng t¸c qu¶n lý thuÕ vµ c«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra thuÕ, thùc hiÖn tù ®éng ho¸ c«ng t¸c xö lý th«ng tin thuÕ, ph¸t hiÖn nhanh c¸c tr­êng hîp vi ph¹m vÒ thuÕ nh»m h¹n chÕ t×nh tr¹ng trèn thuÕ, b¶o ®¶m t¨ng thu cho NSNN. Víi môc tiªu trªn, ph­¬ng h­íng hoµn thiÖn m« h×nh nµy thÓ hiÖn chñ yÕu trªn nh÷ng khÝa c¹nh sau: Thø nhÊt, c¸c doanh nghiÖp vµ hé kinh doanh lín sÏ thùc hiÖn viÖc tù tÝnh, tù kª khai thuÕ vµ tù nép thuÕ vµo Kho b¹c Nhµ n­íc. Thø hai, viÖc nép thuÕ ph¶i ®­îc x¸c nhËn cña Kho b¹c Nhµ n­íc. §ång thêi hÖ thèng Kho b¹c ph¶i cã sù th«ng tin liªn tôc vµ cËp nhËt hµng ngµy víi C¬ quan ThuÕ ®Ó x¸c ®Þnh sè thuÕ ph¶i nép, sè thuÕ ®· nép cña c¸c ®èi t­îng nép thuÕ. Thø ba, bé phËn xö lý tê khai, chøng tõ thanh to¸n thuÕ cña c¬ quan ThuÕ, nhËp tê khai thuÕ vµ chøng tõ thanh to¸n thuÕ ®Ó ph¸t hiÖn c¸c tr­êng hîp kh«ng nép tê khai thuÕ hoÆc kh«ng nép ®ñ thuÕ, ph¸t hµnh th«ng b¸o nh¾c nhë vµ cung cÊp th«ng tin cho bé phËn thanh tra thuÕ, c­ìng chÕ thuÕ. Thø t­ lµ xö lý c¸c vi ph¹m vÒ thuÕ. Bé phËn Thanh tra thuÕ lùa chän c¸c ®èi t­îng cã hiÖn t­îng nghi vÊn ®Ó thùc hiÖn thanh tra, kiÓm tra vµ tiÕn hµnh xö lý c¸c hµnh vi vi ph¹m vÒ thuÕ. Bé phËn c­ìng chÕ thuÕ sÏ thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p xö lý thu thuÕ ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp cè t×nh kh«ng nép thuÕ, trèn thuÕ. M« h×nh nµy ®ßi hái ph¶i cã sù phèi, kÕt hîp gi÷a 3 bé phËn cÊu thµnh lµ C¬ quan ThuÕ, Kho b¹c vµ §èi t­îng nép thuÕ. Trong ®ã, C¬ quan ThuÕ lµ ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm trùc tiÕp víi Nhµ n­íc vµ do vËy ph¶i ®­îc n©ng cao quyÒn tù chñ, tù quyÕt theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. C¬ quan ThuÕ vµ Kho b¹c Nhµ n­íc qua quy tr×nh qu¶n lý thu thuÕ sÏ ph¸t hiÖn nh÷ng vi ph¹m ph¸p luËt thuÕ cña ®èi t­îng nép thuÕ. Bªn c¹nh ®ã, c«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra ph¶i ®­îc t¨ng c­êng. nh÷ng vi ph¹m cña ®èi t­îng nép thuÕ sÏ ®­îc xö lý nghiªm minh b»ng mét hÖ thèng LuËt vµ v¨n b¶n d­íi LuËt ®Çy ®ñ vµ chÆt chÏ. 3.2.2 - Hoµn thiÖn quy tr×nh qu¶n lý thu thuÕ vµ tæ chøc bé m¸y. 3.2.2.1- Hoµn thiÖn quy tr×nh qu¶n lý thu thuÕ. Nh­ phÇn tr­íc ®· tr×nh bµy, Quy tr×nh qu¶n lý thu thuÕ hiÖn nay cã nh÷ng thñ tôc r­êm rµ, ch­a lo¹i bá hoµn toµn t×nh tr¹ng c¸n bé chuyªn qu¶n thuÕ vµ viÖc ra th«ng b¸o thuÕ cã nhiÒu v­íng m¾c. Do vËy, theo t¸c gi¶, cÇn hoµn thiÖn quy tr×nh qu¶n lý thu thuÕ theo h­íng nh­ sau: Thø nhÊt, lµ cÇn xo¸ bá triÖt ®Ó chÕ ®é chuyªn qu¶n thuÕ. Xo¸ bá chÕ ®é chuyªn qu¶n thuÕ sÏ h¹n chÕ thÊp nhÊt t×nh tr¹ng tiªu cùc, th«ng ®ång cña c¸n bé thuÕ víi doanh nghiÖp trong viÖc trèn thuÕ, tr¸nh thuÕ. Tuy vËy, khi xo¸ bá chÕ ®é chuyªn qu¶n thuÕ sÏ ph¸t sinh nhiÒu vÊn ®Ò. Trong ®ã, ngµnh ThuÕ sÏ cã thÓ kh«ng n¾m ®­îc t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh, t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp ®Ó khai th¸c triÖt ®Ó c¸c nguån thu còng nh­ gi¶i quyÕt kh«ng tho¶ ®¸ng nh÷ng th¾c m¾c, khiÕu n¹i vÒ thuÕ cña doanh nghiÖp. Do vËy, khi xo¸ bá hoµn toµn chÕ ®é chuyªn qu¶n thuÕ còng ph¶i kÕt hîp víi biÖn ph¸p kh¸c lµ t¨ng c­êng c«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra thuÕ, mÆt kh¸c trªn gãc ®é ph¸p luËt, ngµnh ThuÕ cÇn thµnh lËp bé phËn ®éc lËp ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng khiÕu n¹i vÒ thuÕ cña ®èi t­îng nép thuÕ. Thø hai, lµ xo¸ bá chÕ ®é ra th«ng b¸o thuÕ cña C¬ quan ThuÕ. ViÖc xo¸ bá th«ng b¸o thuÕ kh«ng cã nghÜa lµ lµm gi¶m tÝnh b¾t buéc, tÝnh ph¸p lý cña viÖc nép thuÕ, tr¸i l¹i nã khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp tù nguyÖn tu©n thñ nghÜa vô nép thuÕ. MÆt kh¸c, b·i bá chÕ ®é ra th«ng b¸o thuÕ cßn lµm gi¶m chi phÝ, nguån lùc cho C¬ quan ThuÕ. Thø ba, bªn c¹nh viÖc xo¸ bá th«ng b¸o thuÕ, ngµnh ThuÕ cÇn kÕt hîp c¬ chÕ kª khai thuÕ ®ång thêi víi viÖc thanh to¸n thuÕ. C¬ chÕ nµy t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc th«ng b¸o thuÕ mét c¸ch tù ®éng, ®ång thêi gi¶m bít thñ tôc cho doanh nghiÖp khi kª khai vµ nép thuÕ. §Ó thùc hiÖn c¬ chÕ nµy, ngµnh ThuÕ cÇn Ên ®Þnh mét ngµy cô thÓ trong th¸ng hoÆc ®Çu th¸ng sau mµ tr­íc thêi gian ®ã, doanh nghiÖp ph¶i nép thuÕ vµo Kho b¹c Nhµ n­íc. §iÒu nµy sÏ gióp doanh nghiÖp chñ ®éng trong viÖc thùc hiÖn nghÜa vô nép thuÕ. Thø t­, trong giai ®o¹n 2001 - 2005, ngµnh ThuÕ cÇn rµ so¸t l¹i toµn bé c¸c thñ tôc hµnh chÝnh thuÕ ®­îc quy ®Þnh r¶i r¸c t¹i c¸c LuËt thuÕ, c¸c v¨n b¶n d­íi LuËt ®Ó nghiªn cøu x©y dùng hÖ thèng thñ tôc qu¶n lý hµnh chÝnh thuÕ thèng nhÊt ®Ó ®Õn giai ®o¹n 2006 - 2010, chÝnh thøc ban hµnh LuËt vÒ thñ tôc hµnh chÝnh thuÕ. LuËt vÒ thñ tôc hµnh chÝnh thuÕ sÏ cã néi dung c¬ b¶n lµ quy ®Þnh cô thÓ, chi tiÕt chøc n¨ng, nhiÖm vô, tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn h¹n cña c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc trong viÖc thùc hiÖn nghÜa vô nép thuÕ cña doanh nghiÖp. §ång thêi, LuËt nµy còng quy ®Þnh nh÷ng thñ tôc mµ doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn khi kª khai vµ nép thuÕ trong quy tr×nh qu¶n lý thu thuÕ. Víi sù ra ®êi cña LuËt vÒ thñ tôc hµnh chÝnh thuÕ, viÖc nép thuÕ sÏ trë nªn kh¸ch quan, c«ng b»ng ®èi víi mäi doanh nghiÖp vµ t¹o ra sù b×nh ®¼ng gi÷a c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ thuÕ víi c¸c doanh nghiÖp tr­íc ph¸p luËt. Thø n¨m, quy tr×nh qu¶n lý thu thuÕ ph¶i chó träng tíi viÖc phèi kÕt hîp gi÷a c¸c Côc thuÕ t¹i c¸c ®Þa ph­¬ng .Sù phèi kÕt hîp nµy cÇn ph©n ®Þnh mét c¸ch râ rµng c¸c ®èi t­îng chÞu thuÕ vµ ®èi t­îng nép thuÕ, nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp h¹ch to¸n toµn ngµnh, c¸c Tæng c«ng ty thuéc ®èi t­îng qu¶n lý thu thuÕ cña tõng ®Þa ph­¬ng. MÆt kh¸c, Quy tr×nh qu¶n lý thu thuÕ còng cÇn quy ®Þnh sù kÕt hîp gi÷a c¸c C¬ quan ThuÕ ë c¸c ®Þa ph­¬ng kh¸c nhau trong viÖc thu thuÕ, ph¸t hiÖn ho¸ ®¬n gi¶, mua b¸n ho¸ ®¬n, còng nh­ trong viÖc c­ìng chÕ thuÕ ®èi víi c¸c ®èi t­îng nép thuÕ. Víi nh÷ng biÖn ph¸p nªu trªn, Quy tr×nh qu¶n lý thu thuÕ sÏ tõng b­íc ®­îc hoµn thiÖn, tõ ®ã gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ cña kiÓm so¸t thu thuÕ GTGT. 3.2.2.2. Hoµn thiÖn bé m¸y tæ chøc ngµnh ThuÕ. PhÇn lín c¸c hÖ thèng qu¶n lý thuÕ trªn thÕ giíi ®Òu ho¹t ®éng theo nguyªn t¾c tù tÝnh thuÕ vµ nép thuÕ trªn c¬ së tÝnh tù gi¸c cña ®èi t­îng nép thuÕ. Môc tiªu c¬ b¶n cña hÖ thèng nµy lµ gi¶m tíi møc tèi thiÓu mèi quan hÖ trùc tiÕp víi nh÷ng ®èi t­îng nép thuÕ chÊp hµnh ®óng quy ®Þnh vÒ thuÕ. B»ng c¸ch ®ã, víi lùc l­îng c¸n bé cã h¹n cña bé m¸y qu¶n lý thuÕ, cã thÓ tËp trung vµo viÖc kiÓm tra, ph¸t hiÖn vµ xö lý nh÷ng tr­êng hîp vi ph¹m. Trong thêi gian tíi, sè l­îng c¸c ®èi t­îng nép thuÕ sÏ t¨ng lªn nhanh chãng. Nh÷ng thay ®æi nµy sÏ lµm cho kiÓm so¸t nguån thu thuÕ GTGT ngµy cµng khã kh¨n h¬n. V× vËy, ®iÒu thiÕt yÕu lµ ph¶i c¶i tæ hÖ thèng qu¶n lý thuÕ nh»m gióp cho hÖ thèng nµy theo kÞp chuyÓn ®æi cña nÒn kinh tÕ. Mét bé m¸y qu¶n lý thuÕ cã hiÖu lùc ph¶i ®¸p øng c¸c môc tiªu sau: - Ph¶i x¸c ®Þnh râ vµ ®Çy ®ñ nhiÖm vô cña C¬ quan ThuÕ. - Ph¶i n©ng cao h¬n n÷a quyÒn h¹n vµ tÝnh chñ ®éng cña tæ chøc bé m¸y Côc thuÕ Hµ Néi. - Ph¶i söa ®æi tæ chøc bé m¸y ®Ó thùc hiÖn tèt h¬n n÷a nhiÖm vô ®­îc giao, n©ng cao hiÖu lùc, hiÖu qu¶ cña bé m¸y qu¶n lý thuÕ. §Ó t¹o c¬ së ph¸p lý cho viÖc h×nh thµnh bé m¸y qu¶n lý thuÕ, theo t¸c gi¶, tr­íc m¾t ChÝnh phñ cÇn ban hµnh mét NghÞ ®Þnh míi thay thÕ NghÞ ®Þnh 281/H§BT ngµy 7/8/1990 cña Héi ®ång bé tr­ëng vÒ thµnh lËp HÖ thèng thu thuÕ Nhµ n­íc, chuÈn bÞ b­íc ®Öm ®Ó ban hµnh LuËt vÒ thñ tôc Hµnh chÝnh thuÕ. Trªn ®Þa bµn Hµ Néi, bé m¸y Côc thuÕ cÇn ®­îc söa ®æi theo h­íng: n©ng cao kh¶ n¨ng qu¶n lý ®èi t­îng nép thuÕ cña bé m¸y, tøc lµ khi sè l­îng ®èi t­îng nép thuÕ t¨ng lªn th× nh©n lùc còng kh«ng cÇn t¨ng tû lÖ thuËn víi sè l­îng ®èi t­îng nép thuÕ, bé m¸y ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn ¸p dông c«ng nghÖ hiÖn ®¹i vµo qu¶n lý thuÕ, thùc hiÖn chuyªn m«n ho¸ cao trong c¸c kh©u c«ng viÖc. V× vËy, trong giai ®o¹n tíi Côc thuÕ Hµ Néi cÇn ph¸t triÓn hÖ thèng tuyªn truyÒn thuÕ, dÞch vô phôc vô ®èi t­îng nép thuÕ, h×nh thµnh riªng Phßng xö lý tê khai thuÕ, phßng thu c¸c tr­êng hîp chËm nép, gian lËn vµ c­ìng chÕ thuÕ; s¾p xÕp l¹i c¸c Phßng Qu¶n lý hiÖn nay ®Ó thùc hiÖn chøc n¨ng cña c¸c Phßng Thanh tra, kiÓm tra. M« h×nh tæ chøc sÏ chuyÓn h¼n sang c¬ chÕ qu¶n lý theo hÖ thèng tù tÝnh thuÕ hoµn toµn vµ bé m¸y qu¶n lý ®­îc tæ chøc theo chøc n¨ng c«ng viÖc. C¬ cÊu bé m¸y Côc thuÕ ®­îc tæ chøc theo m« h×nh sau: S¬ ®å 3 : C¬ cÊu bé m¸y Côc thuÕ theo chøc n¨ng c«ng viÖc Côc tr­ëng vµ c¸c Côc phã côc thuÕ Phßng DÞch vô ®èi t­îng nép thuÕ Phßng Thanh tra vµ ®iÒu tra thuÕ (theo ®èi t­îng) Phßng §èc thu vµ C­ìng chÕ thuÕ Phßng Xö lý tê khai thuÕ C¸c Phßng qu¶n lý néi bé M« h×nh nµy ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu, môc tiªu ®­îc ®­a ra ë trªn, cô thÓ lµ: - M« h×nh nµy cho phÐp t¨ng c­êng hiÖu suÊt qu¶n lý, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸n bé ph¸t triÓn chuyªn m«n theo chøc n¨ng (tÝnh thuÕ, theo dâi, c­ìng chÕ thu nép, thanh tra), C¬ quan ThuÕ cã thêi gian ®Ó tËp trung vµo viÖc ph¸t hiÖn nh÷ng hiÖn t­îng vi ph¹m vµ kÞp thêi xö lý. H¬n n÷a còng h¹n chÕ ®­îc tiªu cùc do gi¶m viÖc tiÕp xóc gi÷a c¸n bé thuÕ víi ®èi t­îng nép thuÕ. - M« h×nh nµy kh«ng g©y ¸p lùc vÒ nh©n lùc qu¶n lý khi trong t­¬ng lai, sè l­îng ®èi t­îng nép thuÕ t¨ng lªn. - M« h×nh nµy ®­îc tæ chøc theo chøc n¨ng, do ®ã b¶o ®¶m C¬ quan ThuÕ ho¹t ®éng h÷u hiÖu h¬n, t¹o ®iÒu kiÖn hiÖn ®¹i ho¸ c«ng t¸c qu¶n lý b»ng viÖc øng dông m¸y tÝnh hoµn toµn c¸c kh©u qu¶n lý. T¹i c¸c Chi côc thuÕ, bé m¸y Chi côc thuÕ sÏ ®­îc cñng cè theo h­íng: ph¸t triÓn hÖ thèng tæ chøc th«ng tin tuyªn truyÒn thuÕ, dÞch vô phôc vô ®èi t­îng nép thuÕ th«ng qua c¸c tæ nghiÖp vô ë c¸c chi côc. Bªn c¹nh viÖc x©y dùng m« h×nh bé m¸y tæ chøc, Côc thuÕ Hµ Néi cÇn quan t©m ®Õn c«ng t¸c x©y dùng ®éi ngò c¸n bé thuÕ th«ng qua ®µo t¹o tõ tr×nh ®é c¬ b¶n, chuyªn s©u ®Õn n©ng cao. C¸n bé thuÕ ph¶i giái vÒ chuyªn m«n nghiÖp vô, giái vÒ kÕ to¸n, thµnh th¹o kü n¨ng lµm viÖc, kü n¨ng qu¶n lý, cã tr×nh ®é tin häc vµ ngo¹i ng÷; C¸n bé thuÕ ph¶i cã phÈm chÊt ®¹o ®øc tèt vµ cã tinh thÇn phôc vô nh©n d©n, phôc vô ®Êt n­íc. Víi môc tiªu ®ã, viÖc ®µo t¹o c¸n bé thuÕ ph¶i ®­îc thùc hiÖn theo h­íng sau: - §µo t¹o c¸n bé theo h­íng chuyªn m«n ho¸ s©u theo tõng chøc n¨ng c«ng viÖc, phï hîp víi m« h×nh qu¶n lý theo ph­¬ng ph¸p tù tÝnh, tù khai, tù nép thuÕ. - Trang bÞ kiÕn thøc ®Çy ®ñ vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn, b¶o ®¶m c¸n bé cã kh¶ n¨ng tèt trong viÖc ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng thùc thi cña chÝnh s¸ch thuÕ lµm c¬ së cho ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch thuÕ còng nh­ ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý thu. - §µo t¹o mét lùc l­îng c¸n bé thùc sù giái, c¸n bé ®Çu ngµnh, nhiÒu kinh nghiÖm qu¶n lý ®Ó ®¶m ®­¬ng c«ng viÖc mòi nhän cña ngµnh vµ c¸c lÜnh vùc qu¶n lý thuÕ phøc t¹p, ®ång thêi ®¸p øng yªu cÇu cña c«ng t¸c c¸n bé trong qu¸ tr×nh héi nhËp khu vùc. 3.2.3 - T¨ng c­êng c«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra thuÕ. Thanh tra, kiÓm tra thuÕ: vÒ mÆt nhËn thøc, c«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra hiÖn nay ®­îc coi lµ mÆt c«ng t¸c chñ yÕu, quan träng hµng ®Çu cña kiÓm so¸t nguån thu thuÕ GTGT. Tuy vËy, c«ng t¸c thanh tra trªn thùc tÕ vÉn ch­a ®¸p øng yªu cÇu cña c¬ chÕ tù kª khai vµ nép thuÕ cña c¸c doanh nghiÖp, c¸c hiÖn t­îng trèn lËu thuÕ, thÊt thu thuÕ vÉn lµ vÊn ®Ò nhøc nhèi cña toµn hÖ thèng thuÕ nãi chung vµ Côc thuÕ Hµ Néi nãi riªng. Do vËy, theo t¸c gi¶, ngµnh ThuÕ ph¶i rµ so¸t l¹i toµn bé c¸c ho¹t ®éng, ®Þnh h­íng l¹i c¸c môc tiªu vµ x©y dùng quy tr×nh thanh tra, kiÓm tra thuÕ mét c¸ch ®éc lËp. Vµ ®©y ph¶i lµ c«ng t¸c träng t©m cña viÖc kiÓm so¸t nguån thu thuÕ GTGT trong giai ®o¹n tíi. Trªn gãc ®é kiÓm so¸t, thanh tra, kiÓm tra thuÕ lµ mét ho¹t ®éng ngo¹i kiÓm do C¬ quan thÕ víi t­ c¸ch lµ c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc trong lÜnh vùc thuÕ tiÕn hµnh. V× vËy, ®Ó cñng cè vµ hoµn thiÖn c«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra thuÕ, tr­íc tiªn cÇn x¸c ®Þnh râ môc tiªu cña ho¹t ®éng thanh tra, kiÓm tra thu thuÕ GTGT. Môc tiªu chung nhÊt mµ mäi cuéc thanh tra thuÕ ph¶i ®¹t tíi lµ: - Ph¸t hiÖn vµ xö lý kÞp thêi nh÷ng vi ph¹m cña doanh nghiÖp trong viÖc tu©n thñ c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ thuÕ GTGT. - Ph¸t hiÖn vµ xö lý nh÷ng vi ph¹m cña doanh nghiÖp trong viÖc chÊp hµnh chÕ ®é tµi chÝnh - kÕ to¸n do Nhµ n­íc quy ®Þnh. - Thu thËp th«ng tin vÒ t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp nh»m cung cÊp cho bé phËn x©y dùng chÝnh s¸ch thuÕ ®Ó cã nh÷ng ®iÒu chØnh kÞp thêi vÒ chÝnh s¸ch thuÕ còng nh­ vÒ biÖn ph¸p qu¶n lý thu thuÕ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp. TiÕp theo viÖc x¸c ®Þnh môc tiªu, c«ng t¸c thanh tra cÇn x¸c ®Þnh tr×nh tù cña mét cuéc kiÓm so¸t. ë ®©y, cÇn x¸c ®Þnh trong kiÓm so¸t thu thuÕ GTGT, ®èi t­îng cô thÓ cña kiÓm so¸t lµ thùc tr¹ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp, c¸c phÇn hµnh kiÓm so¸t cã thÓ lµ quan hÖ thanh to¸n, nghiÖp vô kinh doanh hay nghiÖp vô vÒ TSC§... Kh¸ch thÓ cña kiÓm so¸t lµ c¸c doanh nghiÖp, chñ thÓ cña kiÓm so¸t lµ C¬ quan ThuÕ. Trong kiÓm so¸t thu thuÕ GTGT, ph¹m vi cña kiÓm so¸t bao gåm kiÓm so¸t vÒ th«ng tin vµ kiÓm so¸t tÝnh quy t¾c. Theo ®ã, kiÓm so¸t nguån thu thuÕ GTGT ph¶i h­íng vµo viÖc ®¸nh gi¸ tÝnh trung thùc vµ hîp ph¸p cña c¸c tµi liÖu kÕ to¸n vµ ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c thÓ lÖ, chÕ ®é, LuËt ph¸p vÒ thuÕ GTGT cña doanh nghiÖp. Víi nh÷ng yÕu tè trªn, tr×nh tù cña mét cuéc thanh tra ph¶i bao gåm 3 b­íc c¬ b¶n lµ: - B­íc 1: ChuÈn bÞ kiÓm so¸t bao gåm tÊt c¶ c¸c c«ng viÖc kh¸c nhau nh»m t¹o ra c¬ së ph¸p lý vµ nguån lùc con ng­êi, ph­¬ng tiÖn cho viÖc kiÓm so¸t. - B­íc 2: TiÕn hµnh kiÓm so¸t. - B­íc 3: KÕt thóc kiÓm so¸t vµ ®­a ra kÕt luËn thanh tra, ®­a ra c¸c biÖn ph¸p xö lý vi ph¹m. Víi ba b­íc nh­ trªn, viÖc x©y dùng mét Quy tr×nh thanh tra, kiÓm tra thu thuÕ GTGT lµ nhu cÇu v« cïng cÇn thiÕt. Theo t¸c gi¶, Quy tr×nh thanh tra cã thÓ ®­îc m« t¶ trªn s¬ ®å 4. * Thu thËp th«ng tin: ë b­íc chuÈn bÞ thanh tra, viÖc thu thËp th«ng tin cÇn h­íng ®Õn viÖc ®­a ra quyÕt ®Þnh vÒ thanh tra mµ ch­a ®Æt ra môc ®Ých thu thËp b»ng chøng ®Ó ®­a ra kÕt luËn thanh tra. C¸c th«ng tin ®­îc ®­a ra nãi chung ph¶n ¸nh chiÒu réng cña ®èi t­îng thanh tra h¬n lµ chiÒu s©u. Do vËy, nã ph¸t hiÖn nh÷ng dÊu hiÖu cña viÖc vi ph¹m LuËt thuÕ mµ nh÷ng tiªu chuÈn ®Ó ph¸t hiÖn chÝnh lµ c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ thuÕ. ë giai ®o¹n nµy, c¸c dÊu hiÖu vi ph¹m sÏ ®­îc ph¸t hiÖn bëi Phßng Xö lý tê khai thuÕ (khi doanh nghiÖp cã dÊu hiÖu kª khai kh«ng ®óng thuÕ), Phßng Thèng kª, m¸y tÝnh (khi doanh nghiÖp tÝnh sai thuÕ suÊt vµ thuÕ ph¶i nép hoÆc cßn nî ®äng thuÕ), Phßng Thanh tra vµ ®iÒu tra thuÕ (khi doanh nghiÖp cã tiÒn ¸n tiÒn sù vÒ vi ph¹m LuËt thuÕ). * X¸c ®Þnh môc tiªu vµ ph¹m vi thanh tra: Trªn c¬ së nh÷ng dÊu hiÖu vi ph¹m cña doanh nghiÖp, Phßng Thanh tra vµ §iÒu tra thuÕ sÏ x¸c ®Þnh môc tiªu cña cuéc thanh tra. Môc tiªu ®ã cã thÓ lµ kiÓm tra sau hoµn thuÕ, kiÓm tra quyÕt to¸n thuÕ, khÊu trõ thuÕ hay kiÓm tra viÖc sö dông ho¸ ®¬n, chøng tõ còng nh­ viÖc tu©n thñ chÕ ®é h¹ch to¸n kÕ to¸n vµ lu©n chuyÓn chøng tõ cña doanh nghiÖp. Tuy nhiªn, mét cuéc thanh tra thuÕ th­êng bao gåm tÊt c¶ c¸c môc tiªu trªn vµ th­êng kÕt hîp thanh tra cïng mét lóc víi viÖc chÊp hµnh c¸c LuËt ThuÕ GTGT vµ LuËt thuÕ TNDN. Bªn c¹nh viÖc x¸c ®Þnh môc tiªu thanh tra, cÇn x¸c ®Þnh ph¹m vi cña viÖc thanh tra. ViÖc thanh tra cã thÓ tiÕn hµnh trªn mét hay mét nhãm c¸c doanh nghiÖp cã cïng dÊu hiÖu vi ph¹m. Ph¹m vi thanh tra cßn ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc thêi gian thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô cÇn thanh tra. Trªn khÝa c¹nh nµy, ph¹m vi thanh tra cã thÓ lµ th¸ng, quý hoÆc n¨m tµi kho¸ mµ doanh nghiÖp thùc hiÖn quyÕt to¸n. C¸c môc tiªu vµ ph¹m vi cña cuéc thanh tra th­êng kÕt hîp chÆt chÏ víi nhau, thÓ hiÖn ë 2 h×nh thøc: thanh tra ®Þnh kú vµ thanh tra ®ét xuÊt. Thanh tra ®Þnh kú (vÝ dô thanh tra quyÕt to¸n thuÕ hµng n¨m cña doanh nghiÖp) sÏ h­íng tíi viÖc t¹o lËp nÒn nÕp tu©n thñ nghÜa vô nép thuÕ. Ng­îc l¹i, thanh tra ®ét xuÊt th­êng g¾n liÒn víi viÖc xö lý c¸c vô viÖc cô thÓ hay nghiªn cøu t×m hiÓu c¸c dÊu hiÖu vi ph¹m cô thÓ ®­îc thÓ hiÖn trªn mét nhãm ®èi t­îng doanh nghiÖp. * LËp kÕ ho¹ch thanh tra. Sau khi ®· x¸c ®Þnh ®­îc c¸c môc tiªu vµ ph¹m vi cña cuéc thanh tra, Phßng Thanh tra vµ ®iÒu tra thuÕ sÏ lËp ra kÕ ho¹ch thanh tra, bao gåm c¸c b­íc c«ng viÖc cô thÓ. KÕ ho¹ch thanh tra ph¶i quy ®Þnh cô thÓ chøc n¨ng, quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm cô thÓ cña tõng c¸n bé khi kiÓm tra doanh nghiÖp. §Ó mét cuéc thanh tra b¶o ®¶m tÝnh ph¸p lý, C¬ quan ThuÕ cÇn ra QuyÕt ®Þnh thanh tra. Néi dung cña QuyÕt ®Þnh thanh tra bao gåm : + C¨n cø ph¸p lý ®Ó thanh tra, kiÓm tra. + Néi dung, yªu cÇu, ph¹m vi cña cuéc thanh tra, kiÓm tra. + Thêi h¹n thanh tra, kiÓm tra. + Thµnh viªn §oµn thanh tra, kiÓm tra vµ quyÒn h¹n, tr¸ch nhiÖm cña §oµn thanh tra, kiÓm tra. + QuyÒn vµ nghÜa vô cña ®èi t­îng ®­îc thanh tra, kiÓm tra. LËp kÕ ho¹ch thanh tra cã ý nghÜa rÊt quan träng trong mét cuéc thanh tra. ë kh©u nµy, kÕ ho¹ch cµng ®­îc chuÈn bÞ tèt th× cµng ®¹t ®­îc môc tiªu nhanh chãng, gi¶m bít thêi gian vµ chi phÝ, ®ång thêi n©ng cao hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c thanh tra. * TiÕn hµnh kiÓm tra. §©y lµ giai ®o¹n träng t©m cña cuéc thanh tra. C¸n bé thanh tra sÏ kiÓm tra c¸c tµi liÖu kÕ to¸n, ®èi chiÕu c¸c sè liÖu víi tê khai thuÕ GTGT. C«ng viÖc ®­îc tiÕn hµnh c¶ ®Çu ra vµ ®Çu vµo cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, kinh doanh cña doanh nghiÖp. Trong giai ®o¹n nµy, tr­íc tiªn lµ sö dông ph­¬ng ph¸p kiÓm so¸t chøng tõ, bao gåm c¸c ph­¬ng ph¸p kiÓm tra c©n ®èi vµ ®èi chiÕu. Khi cã dÊu hiÖu nghi vÊn, viÖc kiÓm so¸t ph¶i bao gåm c¶ nh÷ng ph­¬ng ph¸p kiÓm so¸t ngoµi chøng tõ, kiÓm tra hµng tån kho cña doanh nghiÖp. Theo t¸c gi¶, kh«ng nªn quy ®Þnh nh÷ng dÊu hiÖu nghi vÊn trong Quy tr×nh thanh tra, kiÓm tra mµ nªn ®­a nh÷ng néi dung ®ã vµo mét tµi liÖu ®Æc biÖt l­u hµnh néi bé cña c«ng t¸c thanh tra thuÕ. Trong ®ã, cÇn ®óc rót nh÷ng kinh nghiÖm trong viÖc ph¸t hiÖn dÊu hiÖu vi ph¹m cña c¸c doanh nghiÖp, tõ viÖc sö dông nh÷ng ph­¬ng ph¸p kiÓm so¸t ®Õn viÖc ph¸t hiÖn ho¸ ®¬n, chøng tõ kÕ to¸n gi¶ m¹o v.v... Trªn c¬ së sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p kiÓm so¸t, viÖc kiÓm tra sÏ ®­a ra ®­îc thùc tr¹ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. §Æc biÖt cÇn l­u ý ®Õn nh÷ng chøng tõ ®­îc thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt, kiÓm tra viÖc khÊu trõ chi phÝ ®Çu vµo cña c¸c giao dÞch mua hµng ho¸, dÞch vô. * KÕt luËn thanh tra: Qua viÖc kiÓm tra, kiÓm so¸t thùc tr¹ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp, viÖc thanh tra ph¶i ®­a ra nh÷ng kÕt luËn cña kiÓm tra. Nh÷ng kÕt luËn nµy ph¶i ®¸p øng nh÷ng môc tiªu ®· ®Æt ra khi chuÈn bÞ thanh tra vµ ph¶i tr¶ lêi nh÷ng nghi vÊn mét c¸ch cô thÓ. KÕt luËn thanh tra bao gåm nh÷ng néi dung c¬ b¶n nh­ sau: + KÕt luËn vÒ viÖc chÊp hµnh chÕ ®é kÕ to¸n cña doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp cã sö dông ho¸ ®¬n ®óng môc ®Ých hay kh«ng? Cã ghi chÐp ®Çy ®ñ c¸c nghiÖp vô mua, b¸n hµng ho¸ vµo chøng tõ kÕ to¸n hay kh«ng, chi phÝ cã ®­îc ph¶n ¸nh mét c¸ch trung thùc vµ tu©n thñ theo c¸c quy ®Þnh cña Nhµ n­íc kh«ng? + KÕt luËn vÒ viÖc kª khai trung thùc vµ ®Çy ®ñ doanh thu mua, b¸n hµng ho¸ vµ sè thuÕ GTGT ph¶i nép. + KÕt luËn vÒ tÝnh kÞp thêi cña viÖc nép thuÕ vµo NSNN qua Kho b¹c cña doanh nghiÖp. + X¸c ®Þnh sè thuÕ GTGT chÝnh x¸c ®­îc khÊu trõ tiÕp vµo kú sau, sè thuÕ GTGT ph¶i nép, sè thuÕ GTGT ®­îc hoµn l¹i cña doanh nghiÖp sau khi quyÕt to¸n thuÕ. Nh÷ng th«ng tin qua ph©n tÝch, tæng hîp trªn kÕt luËn cña thanh tra sÏ lµm c¬ së cho viÖc xö lý vi ph¹m vµ bæ sung tiÕp vµo c¸c th«ng tin cÇn thu thËp ®Ó tiÕp tôc ph¸t hiÖn dÊu hiÖu vi ph¹m ë c¸c doanh nghiÖp kh¸c. * Xö lý vi ph¹m: Xö lý vi ph¹m lµ ®Æc tr­ng cña ho¹t ®éng thanh tra, lµm cho viÖc thanh tra kh¸c víi kiÓm tra th«ng th­êng. Tuy vËy, viÖc xö lý vi ph¹m ph¶i tu©n thñ ®óng LuËt ph¸p. Do ®ã, c¸c h×nh thøc xö lý vi ph¹m LuËt ThuÕ GTGT ph¶i ®­îc quy ®Þnh mét c¸ch cô thÓ, chi tiÕt. §èi víi viÖc xö lý vi ph¹m theo t¸c gi¶ cÇn ph©n ®Þnh râ rµng 3 h×nh thøc tuú theo møc ®é vi ph¹m cña doanh nghiÖp. - Xö lý b»ng biÖn ph¸p hµnh chÝnh: biÖn ph¸p nµy ¸p dông ®èi víi nh÷ng vi ph¹m LuËt ThuÕ GTGT mang tÝnh chÊt kh«ng th­êng xuyªn, kh«ng cã chñ ý cña doanh nghiÖp, vÝ dô ph¹t nép chËm thuÕ. §Æc biÖt, cÇn ®­a thªm c¸c hµnh vi vi ph¹m kh¸c vµo viÖc xö lý hµnh chÝnh, ®ã lµ kª khai sãt doanh thu, h¹ch to¸n kh«ng ®óng doanh thu mua vµ b¸n hµng ho¸, dÞch vô (c¸c vi ph¹m nµy hiÖn vÉn ch­a cã biÖn ph¸p xö lý). - Xö lý b»ng biÖn ph¸p kinh tÕ: biÓu hiÖn d­íi h×nh thøc ph¹t tiÒn. BiÖn ph¸p nµy ®­îc ¸p dông ®èi víi nh÷ng vi ph¹m mang tÝnh chÊt th­êng xuyªn nh­ng ch­a ®Õn møc ®é nghiªm träng ph¶i khëi tè. Do vËy, diÖn ph¹t rÊt réng, bao gåm c¸c vi ph¹m ®· bÞ xö lý hµnh chÝnh nh­ng vi ph¹m l¹i tõ lÇn thø hai trë ®i. Theo t¸c gi¶, cÇn cã h×nh thøc ph¹t tiÒn luü tiÕn, nghÜa lµ doanh nghiÖp vi ph¹m nhiÒu lÇn th× cµng bÞ ph¹t tiÒn nhiÒu h¬n. - Xö lý b»ng biÖn ph¸p h×nh sù: BiÖn ph¸p nµy ®­îc ¸p dông víi viÖc vi ph¹m mang tÝnh chÊt th­êng xuyªn, ngµy cµng nghiªm träng, g©y thiÖt h¹i, thÊt thu thuÕ lín ®èi víi NSNN. §Ó xö lý b»ng biÖn ph¸p h×nh sù, C¬ quan ThuÕ sÏ thùc hiÖn c­ìng chÕ nép thuÕ, phong to¶ tµi kho¶n cña doanh nghiÖp t¹i Ng©n hµng, tÞch thu tµi s¶n hoÆc khëi tè theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. §©y lµ nh÷ng biÖn ph¸p m¹nh, cøng r¾n vµ cã phÇn ¸p ®Æt. Tuy vËy, nã thÓ hiÖn mét c¸ch râ nÐt nhÊt tÝnh quyÒn lùc cña LuËt thuÕ vµ cã tÝnh r¨n ®e m¹nh. Xö lý vi ph¹m cña mét cuéc thanh tra ph¶i ®­îc lËp thµnh mét QuyÕt ®Þnh riªng do C¬ quan ThuÕ so¹n th¶o, QuyÕt ®Þnh nµy sÏ do Phßng §èc thu vµ c­ìng chÕ thuÕ thùc hiÖn. 3.2.4 - T¨ng c­êng c«ng t¸c xö lý khiÕu n¹i vÒ thuÕ: Theo hÖ thèng LuËt thuÕ cña ViÖt Nam hiÖn nay th× quy tr×nh khiÕu n¹i ®­îc xö lý nh­ sau: - §èi t­îng nép thuÕ cã quyÒn khiÕu n¹i viÖc c¸n bé thuÕ, C¬ quan ThuÕ thi hµnh kh«ng ®óng LuËt thuÕ. §¬n khiÕu n¹i ®­îc göi ®Õn C¬ quan ThuÕ trùc tiÕp qu¶n lý thu thuÕ hoÆc quyÕt ®Þnh xö lý trong thêi h¹n (quy ®Þnh trong LuËt) lµ 30 ngµy kÓ tõ ngµy nhËn ®­îc th«ng b¸o hoÆc quyÕt ®Þnh xö lý cña c¸n bé thuÕ, C¬ quan ThuÕ. - Trong khi chê gi¶i quyÕt, ®èi t­îng nép thuÕ vÉn ph¶i thùc hiÖn theo th«ng b¸o hoÆc quyÕt ®Þnh xö lý C¬ quan ThuÕ. - C¬ quan ThuÕ nhËn khiÕu n¹i cã quyÒn yªu cÇu ng­êi khiÕu n¹i cung cÊp c¸c hå s¬, tµi liÖu liªn quan ®Ó xem xÐt trong thêi h¹n 15 ngµy hoÆc ®Õn 30 ngµy ®èi víi c¸c vô viÖc phøc t¹p. - C¬ quan ThuÕ ph¶i hoµn tr¶ tiÒn thuÕ hoÆc tiÒn ph¹t thu kh«ng ®óng cho ®èi t­îng nép thuÕ, hoÆc truy thu tiÒn thuÕ, tiÒn ph¹t nÕu ph¸t hiÖn cã sù khai man trèn thuÕ. - Tr­êng hîp ng­êi khiÕu n¹i kh«ng ®ång ý víi quyÕt ®Þnh cña c¬ quan gi¶i quyÕt khiÕu n¹i hoÆc qu¸ thêi h¹n quy ®Þnh mµ ch­a ®­îc gi¶i quyÕt th× cã quyÒn khiÕu n¹i lªn C¬ quan ThuÕ cÊp trªn trùc tiÕp hoÆc khëi kiÖn ®Õn Toµ ¸n theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Trong tr­êng hîp kh«ng khëi kiÖn ra toµ th× quyÕt ®Þnh cña Bé tr­ëng Bé Tµi chÝnh lµ quyÕt ®Þnh cuèi cïng. Cã thÓ tãm t¾t quy tr×nh khiÕu n¹i vÒ thuÕ theo s¬ ®å sau: S¬ ®å 5 : Quy tr×nh khiÕu n¹i vÒ thuÕ §èi t­îng nép thuÕ C¬ quan ThuÕ trùc tiÕp qu¶n lý hoÆc QuyÕt ®Þnh xö lý ThuÕ (Côc ThuÕ, Chi côc ThuÕ) C¬ quan ThuÕ cÊp trªn trùc tiÕp (Côc ThuÕ, Tæng côc ThuÕ) Toµ ¸n hµnh chÝnh Bé tµi chÝnh Nãi chung, viÖc tiÕp nhËn, gi¶i quyÕt ®¬n th­ khiÕu n¹i vÒ thuÕ ®· ®­îc b¶o ®¶m kÞp thêi, ®óng thêi gian quy ®Þnh, kh«ng cã ®¬n th­ khiÕu tè tån ®äng hoÆc qu¸ h¹n. Trong kiÓm so¸t nguån thu thuÕ GTGT tõ c¸c doanh nghiÖp, viÖc xö lý khiÕu n¹i vÒ thuÕ ®ãng vai trß quan träng. Qua viÖc xö lý khiÕu n¹i, kiÓm so¸t thu thuÕ cã thÓ thu thËp th«ng tin vÒ t×nh h×nh thùc hiÖn chÝnh s¸ch thuÕ cña c¸c doanh nghiÖp, vÒ nh÷ng v­íng m¾c cña c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ thuÕ. §Æc biÖt, viÖc xö lý khiÕu n¹i thuÕ cã thÓ ph¸t hiÖn nh÷ng tr­êng hîp khai man, trèn thuÕ, tr¸nh thuÕ cña ®èi t­îng nép thuÕ. NhÊt lµ trong bèi c¶nh hiÖn nay, rÊt nhiÒu doanh nghiÖp ®ang kiÕn nghÞ gi¶m thuÕ, LuËt ThuÕ GTGT trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ch­a b¶o ®¶m c«ng b»ng, trung lËp th× viÖc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i thuÕ l¹i cµng trë nªn bøc xóc. Tuy vËy, trong thêi gian qua viÖc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i vÒ thuÕ cã mét sè ®iÓm l­u ý lµ: - HÇu hÕt c¸c tr­êng hîp khiÕu n¹i ®Òu do C¬ quan ThuÕ trùc tiÕp qu¶n lý hoÆc C¬ quan ThuÕ cÊp trªn gi¶i quyÕt. RÊt Ýt tr­êng hîp khiÕu n¹i lªn Bé Tµi chÝnh hoÆc khëi kiÖn ra toµ. - Sè l­îng ®¬n khiÕu n¹i tËp trung nhiÒu ë khu vùc c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n do hiÓu biÕt vÒ ph¸p luËt thuÕ cña ®èi t­îng nép thuÕ cßn h¹n chÕ. - Ch­a cã mét tæ chøc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i vÒ thuÕ riªng. HiÖn nay, Phßng Thanh tra - Xö lý tè tông vÒ thuÕ chÞu tr¸ch nhiÖm gióp Thñ tr­ëng C¬ quan ThuÕ trong viÖc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i vÒ thuÕ. Do vËy, thêi gian vµ nh©n lùc bè trÝ cho viÖc nµy cßn h¹n chÕ, phÇn nµo ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng gi¶i quyÕt khiÕu n¹i vÒ thuÕ. Thùc tr¹ng trªn lµm cho C¬ quan ThuÕ ch­a ®­îc nhËn thøc ®óng ®¾n lµ mét c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc ®éc lËp, mang nÆng tÝnh ¸p ®Æt, quyÒn hµnh. NhiÒu doanh nghiÖp cã v­íng m¾c vÒ thuÕ nh­ng kh«ng muèn khiÕu n¹i mµ t×m c¸ch l¸ch LuËt ®Ó kinh doanh. Theo kinh nghiÖm cña NhËt B¶n, ®Ó gi¶i quyÕt khiÕu n¹i vÒ thuÕ cã mét hÖ thèng toµ ¸n thuÕ thùc hiÖn vµ hÖ thèng nµy ®­îc tæ chøc theo ngµnh däc. ë ®Þa ph­¬ng, Toµ ¸n thuÕ ®­îc tæ chøc ®éc lËp víi C¬ quan ThuÕ, ë Trung ­¬ng cã Toµ ¸n thuÕ quèc gia trùc thuéc Tæng côc ThuÕ. Quy tr×nh khiÕu n¹i cã thÓ tãm t¾t theo s¬ ®å sau: S¬ ®å 6 : Quy tr×nh xö khiÕu n¹i vÒ ThuÕ theo kinh nghiÖm cña NhËt b¶n §èi t­îng nép thuÕ Toµ ¸n ThuÕ ®Þa ph­¬ng Toµ ¸n ThuÕ quèc gia Toµ ¸n Hµnh chÝnh M« h×nh tæ chøc khiÕu n¹i trªn cã ­u ®iÓm râ nÐt lµ b¶o ®¶m sù ®éc lËp cña C¬ quan ThuÕ ë ®Þa ph­¬ng víi Toµ ¸n thuÕ ®Þa ph­¬ng, do ®ã t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp tham gia khiÕu n¹i vÒ thuÕ, b¶o ®¶m c«ng b»ng trong x· héi. ë ViÖt Nam, theo t¸c gi¶ vÒ l©u dµi còng cÇn thµnh lËp mét Toµ ¸n chuyªn gi¶i quyÕt khiÕu n¹i thuÕ ë ®Þa ph­¬ng. §ång thêi, ph¸p luËt còng cho phÐp C¬ quan ThuÕ cã quyÒn khëi tè c¸c ®èi t­îng nép thuÕ vi ph¹m nghiªm träng LuËt thuÕ lªn Toµ ¸n hµnh chÝnh (nh­ ë Nga ®· thµnh lËp bé phËn c¶nh s¸t thuÕ). Trong thêi gian tr­íc m¾t, cÇn cã tæ chøc thùc hiÖn viÖc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i vÒ thuÕ riªng, ®ã lµ mét Phßng ®éc lËp trùc thuéc Côc thuÕ ®Þa ph­¬ng. Bªn c¹nh viÖc tæ chøc bé phËn khiÕu n¹i thuÕ, còng cÇn ®µo t¹o mét ®éi ngò c¸n bé chuyªn tr¸ch gi¶i quyÕt khiÕu n¹i vÒ thuÕ, b¶o ®¶m lîi Ých cña c¸c ®èi t­îng nép thuÕ còng nh­ lîi Ých cña Nhµ n­íc theo ®óng quy ®Þnh cña ph¸p luËt. 3.2.5 - X©y dùng hÖ thèng th«ng tin kiÓm so¸t thu thuÕ. ViÖc x©y dùng ®­îc mét hÖ thèng th«ng tin hoµn chØnh, sÏ lµ mét c«ng cô ®¾c lùc trong kiÓm so¸t nguån thu NSNN, ®Æc biÖt lµ nguån thu thuÕ GTGT. Thùc hiÖn kiÓm so¸t thu thuÕ GTGT tõ viÖc kª khai thuÕ, tÝnh thuÕ vµ nép thuÕ vµ Kho b¹c Nhµ n­íc ®Õn viÖc mua, b¸n ho¸ ®¬n, sö dông ho¸ ®¬n gi¶... ®· cho thÊy r»ng kiÓm so¸t thu thuÕ GTGT chØ ®­îc thùc hiÖn tèt trªn c¬ së h¹ tÇng lµ mét hÖ thèng th«ng tin hoµn chØnh gi÷a C¬ quan ThuÕ, Kho b¹c vµ doanh nghiÖp, gi÷a c¸c Côc thuÕ ®Þa ph­¬ng víi nhau. Do vËy, mét yªu cÇu bøc xóc ®èi víi kiÓm so¸t thu thuÕ GTGT lµ ph¶i hoµn thiÖn l¹i hÖ thèng th«ng tin nµy. Môc tiªu x©y dùng hÖ thèng th«ng tin kiÓm so¸t thu thuÕ bao gåm c¸c yªu cÇu sau: - Ph¸t hiÖn nhanh chãng, kÞp thêi vµ chÝnh x¸c c¸c hiÖn t­îng trèn thuÕ, tÝnh vµ kª khai kh«ng ®óng tiÒn thuÕ, nép thuÕ thiÕu vµo Kho b¹c vµ c¸c vi ph¹m trong viÖc sö dông ho¸ ®¬n. - TÝnh ph¹t tù ®éng sè tiÒn thuÕ chËm nép, sè tiÒn thuÕ nép thiÕu vµ c¸c vi ph¹m LuËt ThuÕ GTGT kh¸c. - Tæng hîp th«ng tin vÒ t×nh h×nh thu thuÕ hµng ngµy, hµng th¸ng lªn Côc thuÕ, Tæng côc ThuÕ. C¸c biÖn ph¸p thùc hiÖn: - Thùc hiÖn trang bÞ m¸y tÝnh vµ nèi m¹ng toµn ngµnh ThuÕ, nèi m¹ng gi÷a c¸c Côc thuÕ ®Þa ph­¬ng vµ Kho b¹c tØnh, thµnh phè. ViÖc nèi m¹ng m¸y tÝnh toµn ngµnh ThuÕ sÏ lµm cho qu¸ tr×nh x¸c minh c¸c ho¹t ®éng cña Doanh nghiÖp, x¸c minh ho¸ ®¬n chÝnh x¸c vµ kÞp thêi h¬n hiÖn nay. MÆt kh¸c, do c¬ chÕ nép thuÕ gåm kª khai vµ nép thuÕ ngay t¹i Kho b¹c nªn viÖc nèi m¹ng gi÷a C¬ quan ThuÕ vµ Kho b¹c sÏ gióp cho C¬ quan ThuÕ n¾m b¾t ®­îc t×nh h×nh nép thuÕ cña c¸c doanh nghiÖp, ph¸t hiÖn nh÷ng hiÖn t­îng vi ph¹m LuËt thuÕ mét c¸ch nhanh chãng. - Thùc hiÖn trang bÞ ch­¬ng tr×nh thuÕ trªn m¸y vi tÝnh cho c¸c doanh nghiÖp ®Ó c¸c doanh nghiÖp kª khai thuÕ, sè ho¸ ®¬n ®Çu ra, ®Çu vµo. Hµng th¸ng, doanh nghiÖp göi file d÷ liÖu cho C¬ quan ThuÕ xö lý. Qu¸ tr×nh xö lý th«ng tin trªn nhiÒu doanh nghiÖp kh¸c nhau sÏ lµm cho qu¸ tr×nh x¸c minh ho¸ ®¬n trë nªn ®¬n gi¶n, thuËn tiÖn. Ngoµi ra, ®Ó hoµn chØnh hÖ thèng th«ng tin kiÓm so¸t thu thuÕ, C¬ quan ThuÕ còng cÇn nèi m¹ng víi c¸c c¬ quan qu¶n lý doanh nghiÖp kh¸c nh­ Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t­, Côc Thèng kª ®Ó qu¶n lý sè l­îng doanh nghiÖp, cÊp m· sè thuÕ cho c¸c doanh nghiÖp, tõ ®ã tiÕn tíi mét hÖ thèng th«ng tin qu¶n lý doanh nghiÖp chung trªn ®Þa bµn vµ toµn quèc. 3.3/ KiÕn nghÞ ®èi víi nhµ n­íc. Nh÷ng v­íng m¾c trong LuËt ThuÕ GTGT hiÖn nay võa lµm cho c¸c doanh nghiÖp lóng tóng trong viÖc kª khai vµ nép thuÕ, võa lµm kiÓm so¸t thu thuÕ GTGT khã kh¨n trong viÖc thùc hiÖn. Do vËy, cÇn ph¶i th¸o gì nh÷ng v­íng m¾c nµy mµ viÖc th¸o gì ®ßi hái ph¶i xuÊt ph¸t tõ nh÷ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt nªn Nhµ n­íc cã vai trß rÊt quan träng. Theo t¸c gi¶, cÇn ph¶i gi¶i quyÕt nh÷ng v­íng m¾c nµy theo tõng quy ®Þnh cô thÓ vÒ ®èi t­îng chÞu thuÕ, thuÕ suÊt ®Õn c¸c kh©u khÊu trõ thuÕ, hoµn thuÕ, quyÕt to¸n thuÕ còng nh­ x¸c ®Þnh râ rµng c¸c kho¶n doanh thu chi phÝ cña doanh nghiÖp, gióp cho c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn LuËt ThuÕ GTGT mét c¸ch ngµy cµng tèt h¬n. 3.3.1 - VÒ ®èi t­îng chÞu thuÕ: Trong giai ®o¹n tr­íc m¾t 2001 - 2005, ChÝnh phñ cÇn gi¶m vµ h¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt c¸c hµng ho¸, dÞch vô kh«ng thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ GTGT ®Ó tr¸nh hiÖn t­îng kh«ng c«ng b»ng gi÷a c¸c mÆt hµng chÞu thuÕ vµ kh«ng chÞu thuÕ GTGT. Tr­íc m¾t, kiÕn nghÞ Nhµ n­íc bæ sung c¸c mÆt hµng chÞu thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt ë kh©u s¶n xuÊt vµ nhËp khÈu vµo diÖn chÞu thuÕ GTGT. ViÖc ®­a c¸c mÆt hµng chÞu thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt vµo diÖn ®èi t­îng chÞu thÕ GTGT cÇn tÝnh ®Õn viÖc gi¶m thuÕ suÊt thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt ®Ó ®ång bé víi viÖc ®¸nh thuÕ GTGT. Trong giai ®o¹n 2005 - 2010, Nhµ n­íc cÇn ®­a thªm c¸c ®èi t­îng chÞu thuÕ GTGT c¸c mÆt hµng lµ s¶n phÈm ë kh©u s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ®Ó b¶o ®¶m thùc hiÖn thuÕ GTGT liªn hoµn vµ thèng nhÊt ë tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh, b¶o ®¶m tÝnh c«ng b»ng, trung lËp cña thuÕ GTGT. 3.3.2 - VÒ thuÕ suÊt thuÕ GTGT. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn LuËt ThuÕ GTGT 2 n¨m võa qua cho thÊy viÖc ®Þnh ra nhiÒu møc thuÕ suÊt cïng víi sù kh«ng râ rµng trong viÖc ph©n biÖt hµng ho¸ chÞu thuÕ theo c«ng dông, môc ®Ých sö dông g©y khã kh¨n rÊt nhiÒu cho viÖc tÝnh thuÕ. Do ®ã, trong giai ®o¹n 2001 - 2005, Nhµ n­íc cÇn gi¶m sè l­îng thuÕ suÊt tèi ®a cßn 02 møc thuÕ suÊt. ViÖc ®iÒu chØnh møc thuÕ suÊt GTGT lµ ®Ó b¶o ®¶m nguån thu NSNN trong khi thùc hiÖn c¾t gi¶m thuÕ nhËp khÈu (®Õn n¨m 2006 ph¶i thùc hiÖn xong). Møc thuÕ suÊt sÏ chØ cßn 2 møc lµ 8% vµ 10%. Trong ®ã, s¾p xÕp l¹i ®Ó h¹n chÕ c¸c s¶n phÈm, dÞch vô thuéc nhãm thuÕ suÊt 8%, cßn l¹i ®a sè c¸c s¶n phÈm, dÞch vô ¸p dông møc thuÕ suÊt 10%, ®Ó ®Õn giai ®o¹n 2006 - 2010, ¸p dông thèng nhÊt mét møc thuÕ suÊt 10% ®èi víi tÊt c¶ c¸c s¶n phÈm hµng ho¸, dÞch vô. Ngoµi ra, ®Ó b¶o ®¶m tÝnh c«ng b»ng, trung lËp cña thuÕ GTGT, Nhµ n­íc cÇn xo¸ bá tÊt c¶ c¸c quy ®Þnh ­u ®·i miÔn, gi¶m thuÕ GTGT cho tÊt c¶ c¸c ®èi t­îng. 3.3.3 - VÒ ¸p dông ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ vµ sö dông ho¸ ®¬n. ViÖc quy ®Þnh 2 ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ g©y phøc t¹p cho kiÓm so¸t nguån thu thuÕ GTGT. Do vËy, trong thêi gian tíi cÇn söa ®æi ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ theo h­íng mét ph­¬ng ph¸p lµ ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ. §Ó cã thÓ tiÕn ®Õn ¸p dông mét ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ, cÇn thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p sau: - Ph©n lo¹i c¸c hé kinh doanh t­ nh©n cã quy m« nhá, thu nhËp thÊp ®­a ra khái diÖn ph¶i nép thuÕ GTGT. Quy ®Þnh møc doanh sè ®Ó x¸c ®Þnh ®èi t­îng lµ hé kinh doanh nhá. §èi víi ®èi t­îng nµy chuyÓn sang ¸p dông nép thuÕ theo møc tØ lÖ % Ên ®Þnh trªn doanh thu. - Thùc hiÖn chÕ ®é kÕ to¸n ®èi víi c¸c hé kinh doanh cã quy m« lín ®Ó chuyÓn dÇn c¸c ®èi t­îng nµy sang ¸p dông tÝnh thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ. - §èi víi c¸c doanh nghiÖp, hîp t¸c x· b¾t buéc thùc hiÖn chÕ ®é kÕ to¸n, ho¸ ®¬n chøng tõ ®Ó lµm c¨n cø tÝnh thuÕ theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ. §Õn giai ®o¹n 2005 - 2010, viÖc tÝnh thuÕ chØ thùc hiÖn mét ph­¬ng ph¸p duy nhÊt lµ khÊu trõ thuÕ. §èi víi viÖc sö dông ho¸ ®¬n, Nhµ n­íc cÇn ¸p dông c¸c biÖn ph¸p sau: - Trong giai ®o¹n 2001 - 2005, c¸c ®èi t­îng nép thuÕ theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ ph¶i sö dông ho¸ ®¬n GTGT. §èi víi c¸c hé kinh doanh lín tÝnh thuÕ theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp, c¸c hé kinh doanh nhá nép thuÕ theo møc thuÕ Ên ®Þnh th× sö dông ho¸ ®¬n b¸n hµng kh«ng ghi thuÕ GTGT. §Õn cuèi giai ®o¹n nµy, khi c¸c hé kinh doanh lín ®· chuyÓn sang thùc hiÖn chÕ ®é kÕ to¸n vµ tÝnh thuÕ theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ còng ph¶i sö dông ho¸ ®¬n GTGT. §ång thêi, Nhµ n­íc cÇn quy ®Þnh doanh nghiÖp tù ph¸t hµnh ho¸ ®¬n vµo cuèi giai ®o¹n nµy. - §èi víi viÖc sö dông ho¸ ®¬n tù in, Nhµ n­íc cÇn quy ®Þnh thèng nhÊt c¸c néi dung trªn tê ho¸ ®¬n vµ nghiªm cÊm kh«ng khÊu trõ c¸c ho¸ ®¬n kh«ng ®óng theo mÉu quy ®Þnh. §èi víi c¸c doanh nghiÖp cho l­u hµnh c¸c ho¸ ®¬n kh«ng ®ñ yÕu tè theo quy ®Þnh, Nhµ n­íc cÇn cã quy ®Þnh ph¹t tiÒn víi møc ®é nÆng, ®ñ r¨n ®e. C¸c doanh nghiÖp tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ viÖc qu¶n lý ho¸ ®¬n do m×nh ph¸t hµnh. Nhµ n­íc còng quy ®Þnh tr¸ch nhiÖm cña doanh nghiÖp khi lµm mÊt ho¸ ®¬n vµ tr¸ch nhiÖm cña c«ng ty in ho¸ ®¬n trong viÖc chèng lµm gi¶ ho¸ ®¬n. §Æc biÖt, ®èi víi c¸c hµnh vi lµm gi¶ ho¸ ®¬n, mua b¸n ho¸ ®¬n, Nhµ n­íc cÇn ®­a vµo khung h×nh ph¹t cña Bé LuËt H×nh sù. Gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn ho¸ ®¬n, theo t¸c gi¶ cÇn ®­a ra nh÷ng quy ®Þnh xö lý cô thÓ. §©y chÝnh lµ c¸i thiÕu hiÖn nay cña c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Khi ®· ®­îc quy ®Þnh cô thÓ, râ rµng, hiÖn t­îng th«ng ®ång gi÷a c¸c doanh nghiÖp víi nhau mua b¸n ho¸ ®¬n nh­ng b¸o mÊt, ghi liªn 1 kh¸c liªn 2 ®Ó trèn thuÕ, khÊu trõ thuÕ sÏ ®­îc nghiªm trÞ, t¹o ra sù trong lµnh cho m«i tr­êng kinh tÕ. 3.3.4 - VÒ khÊu trõ thuÕ GTGT ®Çu vµo. Nh­ trªn ®· tr×nh bµy, ph­¬ng ph¸p thèng nhÊt ®Ó tÝnh thuÕ sÏ lµ ph­¬ng ph¸p khÊu trõ. Tuy vËy, trong giai ®o¹n tr­íc m¾t, ch­a thÓ thùc hiÖn ngay ph­¬ng ph¸p nµy v× thùc tÕ c¸c ®iÒu kiÖn nh­ ph©n lo¹i hé kinh doanh, chÕ ®é kÕ to¸n t¹i c¸c hé kinh doanh..v.v... ch­a cho phÐp. Do vËy, Nhµ n­íc vÉn ph¶i quy ®Þnh c¸c ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ kh¸c nhau. ViÖc khÊu trõ thuÕ GTGT ®Çu vµo ph¶i theo h­íng khuyÕn khÝch viÖc sö dông ho¸ ®¬n, cô thÓ lµ: khÊu trõ thuÕ GTGT ®Çu vµo ®èi víi hµng ho¸ dÞch vô mua vµo cã ho¸ ®¬n b¸n hµng theo mét tØ lÖ % cao h¬n ®èi víi tr­êng hîp kh«ng cã ho¸ ®¬n. KhÊu trõ thuÕ GTGT ®Çu vµo theo tû lÖ % (thÊp h¬n t­êng hîp cã ho¸ ®¬n b¸n hµng) ¸p dông ®èi víi hµng ho¸ lµ n«ng, l©m, thuû s¶n, s¾t thÐp, phÕ liÖu, ®Êt, ®¸, c¸t, sái... mua trùc tiÕp cña ng­êi tù s¶n xuÊt. 3.4.5 - X¸c ®Þnh chÝnh x¸c doanh thu, chi phÝ ®Ó tÝnh thuÕ Doanh thu vµ chi phÝ lµ c¬ së ®Ó tÝnh thuÕ GTGT ®Çu ra, thuÕ GTGT ®Çu vµo, tõ ®ã x¸c ®Þnh sè thuÕ ph¶i nép. Do vËy, kiÓm so¸t nguån thu thuÕ GTGT ph¶i x¸c ®Þnh chÝnh x¸c doanh thu b¸n hµng vµ chi phÝ mua hµng cña doanh nghiÖp. Nh»m t¨ng c­êng viÖc kiÓm so¸t doanh thu chÞu thuÕ GTGT, theo t¸c gi¶, vÊn ®Ò cèt lâi lµ kiÓm so¸t ®­îc viÖc viÕt ho¸ ®¬n cña doanh nghiÖp. §èi víi c¸c ®¬n vÞ b¸n lÎ, ®©y lµ c«ng viÖc khã kh¨n, nh­ng víi nh÷ng quy ®Þnh xö ph¹t nghiªm minh kÕt hîp víi viÖc thùc hiÖn tèt c«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra th× ch¾c ch¾n viÖc kª khai thuÕ sÏ ®­îc thùc hiÖn ®Çy ®ñ. MÆt kh¸c, kiÓm so¸t nguån thu thuÕ GTGT còng cÇn t¨ng c­êng ph­¬ng ph¸p ®èi chiÕu gi÷a doanh thu b¸n hµng cña ng­êi b¸n víi chi phÝ mua hµng cña ng­êi mua. ViÖc kiÓm tra sÏ ph¸t hiÖn nh÷ng vi ph¹m nh­ kª khai thiÕu doanh thu, khÊu trõ khèng ho¸ ®¬n ®Çu vµo, viÕt ho¸ ®¬n liªn 1 kh¸c liªn 2 ®Ó trèn thuÕ. HiÖn nay, trong lÜnh vùc x©y dùng c¬ b¶n, doanh thu ®­îc x¸c ®Þnh lµ gi¸ trÞ khèi l­îng hoµn thµnh trªn biªn b¶n nghiÖm thu c«ng tr×nh gi÷a bªn A vµ bªn B nh­ng doanh thu thùc tÕ l¹i lµ gi¸ trÞ quyÕt to¸n sau khi ®­îc c¸c cÊp cã thÈm quyÒn duyÖt. Nh»m gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy, Nhµ n­íc cÇn cã quy ®Þnh vÒ c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh chÝnh x¸c doanh thu chÞu thuÕ GTGT, thêi ®iÓm viÕt ho¸ ®¬n vµ kª khai thuÕ, nh»m tr¸nh t×nh tr¹ng thuÕ ®Çu ra ph¶i nép thÊp h¬n thuÕ ®Çu vµo ®­îc khÊu trõ (nh­ phÇn tr­íc ®· tr×nh bµy), g©y thÊt thu thuÕ cho Nhµ n­íc. BiÖn ph¸p nµy sÏ th¸o gì v­íng m¾c cho doanh nghiÖp vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho kiÓm so¸t nguån thu thuÕ GTGT. 3.4.6 - T¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm to¸n néi bé t¹i doanh nghiÖp. Nh­ trªn ®· tr×nh bµy, m« h×nh qu¶n lý vµ quy tr×nh qu¶n lý thu thuÕ trong thêi gian tíi ®ßi hái tÝnh tù gi¸c, tù nguyÖn cao cña c¸c doanh nghiÖp, c¸c ®èi t­îng nép thuÕ. C«ng t¸c kiÓm to¸n néi bé nÕu ®­îc thùc hiÖn tèt sÏ gióp doanh nghiÖp kiÓm so¸t mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt - kinh doanh trong doanh nghiÖp ®ång thêi trî gióp mét c¸ch tÝch cùc kiÓm so¸t nguån thu thuÕ GTGT ngay t¹i doanh nghiÖp. Tuy vËy, thùc tr¹ng c«ng t¸c kiÓm to¸n néi bé t¹i c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay ®ang cßn rÊt yÕu, ch­a thóc ®Èy tÝnh tù gi¸c cña doanh nghiÖp ®èi víi viÖc thùc hiÖn nghÜa vô nép thuÕ cho NSNN. Do ®ã, mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p quan träng, cã tÝnh ®ång bé lµ t¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm to¸n néi bé ®Ó t¨ng c­êng kiÓm so¸t nguån thu thuÕ GTGT t¹i doanh nghiÖp. C«ng t¸c kiÓm to¸n néi bé t¹i c¸c doanh nghiÖp hiÖn ch­a ®­îc tæ chøc mét c¸ch nghiªm tóc theo ®óng yªu cÇu cña qu¶n lý Nhµ n­íc vµ nhu cÇu cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, mét phÇn lµ do c¸c doanh nghiÖp ch­a nhËn thøc ®óng ®¾n vai trß cña kiÓm to¸n néi bé, mét phÇn kh¸c lµ do ch­a cã sù qu¶n lý, h­íng dÉn chuyªn m«n cña c¸c c¬ quan chøc n¨ng cña Nhµ n­íc. Mét khung ph¸p lý v÷ng ch¾c vµ ®Çy ®ñ ch­a ®­îc kiÕn t¹o khiÕn c¸c doanh nghiÖp võa lóng tóng trong viÖc thùc hiÖn l¹i võa cè ý ®ïn ®Èy, kh«ng muèn tæ chøc bé phËn kiÓm to¸n néi bé ®éc lËp. Theo t¸c gi¶, ®øng tr­íc mét vÊn ®Ò cßn l¹ lÉm víi thùc tÕ kinh doanh cña ViÖt Nam, Nhµ n­íc cÇn ban hµnh mét §¹o LuËt vÒ kiÓm to¸n võa t¹o c¬ së ph¸p lý v÷ng ch¾c, võa mang ý nghÜa h­íng dÉn hiÖn thùc cho sù ph¸t triÓn cña kiÓm to¸n néi bé. ViÖc t¹o ra c¬ së ph¸p lý cho ho¹t ®éng cña kiÓm to¸n néi bé ph¶i h­íng ®Õn thiÕt lËp mét c¬ chÕ ho¹t ®éng, c¸c h×nh thøc kiÓm to¸n còng nh­ ph¶i thiÕt lËp c¸c quy ®Þnh, chuÈn mùc vµ c¸c mèi quan hÖ cña kiÓm to¸n néi bé trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng. Nh÷ng néi dung nµy rÊt réng, nh­ng trong ph¹m vi bµi viÕt nµy t¸c gi¶ chØ ®Ò cËp c¸c vÊn ®Ò trªn trong mèi liªn hÖ víi kiÓm so¸t nguån thu thuÕ nãi chung, thuÕ GTGT nãi riªng. VÒ c¬ chÕ ho¹t ®éng trong giai ®o¹n hiÖn nay, kiÓm to¸n néi bé chØ thùc sù ho¹t ®éng hiÖu qu¶ khi cã nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n liªn quan ®Õn ®Þa vÞ, chøc n¨ng kiÓm to¸n néi bé vµ mèi quan hÖ cña kiÓm to¸n néi bé víi c¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp, víi c¸c bé phËn kh¸c trong doanh nghiÖp ®­îc thùc hiÖn tèt. Bëi v×, nh÷ng mèi quan hÖ nµy gãp phÇn n©ng cao ®Þa vÞ, chøc n¨ng vµ ph¹m vi ho¹t ®éng cña kiÓm to¸n néi bé. Theo ®ã, kiÓm to¸n néi bé ph¶i ®­îc giao quyÒn h¹n réng r·i ®Ó cã thÓ kiÓm so¸t toµn bé c¸c ho¹t ®éng, ph¶i ®­îc phÐp thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kiÓm so¸t phï hîp víi c¸c chuÈn mùc nghÒ nghiÖp vµ ®­îc quyÒn sö dông mäi hå s¬, th«ng tin vµ gÆp gì tiÕp xóc víi c¸c ®èi t­îng cã liªn quan ®Õn thu thËp b»ng chøng lµm s¸ng tá c¸c vÊn ®Ò trong khi thùc hiÖn kiÓm to¸n. Víi nh÷ng yªu cÇu ®ã, kiÓm to¸n néi bé cã thÓ n¾m b¾t toµn bé c¸c ho¹t ®éng mua, b¸n hµng ho¸, dÞch vô cña doanh nghiÖp vµ s½n sµng cung cÊp th«ng tin vÒ viÖc thùc hiÖn nghÜa vô nép thuÕ cña doanh nghiÖp. Mèi quan hÖ gi÷a kiÓm to¸n néi bé víi c¸c nhµ qu¶n lý cã vai trß quyÕt ®Þnh trong viÖc t¨ng c­êng tÝnh tù gi¸c cña doanh nghiÖp trong qu¶n lý thu thuÕ. Mét bé m¸y kiÓm to¸n néi bé hiÖu qu¶ cã thÓ t­ vÊn víi Ban l·nh ®¹o vÒ viÖc thùc hiÖn nghÜa vô nép thuÕ ®óng theo LuËt ®Þnh. ViÖc thiÕt lËp c¸c quy ®Þnh, chuÈn mùc khi thùc hiÖn kiÓm to¸n vµ c¸c mèi quan hÖ cña kiÓm to¸n néi bé trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng lµ v« cïng cÇn thiÕt trong giai ®o¹n hiÖn nay. Theo ®ã, kiÓm to¸n viªn néi bé ph¶i kh¸ch quan, ®éc lËp víi c¸c ho¹t ®éng mµ hä kiÓm to¸n. H¬n n÷a, viÖc bè trÝ c¸n bé trong bé m¸y kiÓm to¸n néi bé ph¶i thùc sù lµ nh÷ng ng­êi cã tr×nh ®é häc vÊn, cã ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp, cã kü n¨ng vµ kiÕn thøc chuyªn m«n vµ ph¶i ®­îc cÊp chøng chØ kiÓm to¸n viªn cña c¬ quan KiÓm to¸n Nhµ n­íc. Víi c¸c quy ®Þnh, chuÈn mùc nµy, bé phËn kiÓm to¸n néi bé sÏ ®em l¹i nh÷ng th«ng tin chÝnh x¸c, kh¸ch quan cho Ban l·nh ®¹o doanh nghiÖp, ®Ó tõ ®ã Ban l·nh ®¹o doanh nghiÖp nhËn biÕt ®­îc thùc tr¹ng t×nh h×nh thùc hiÖn nghÜa vô víi NSNN. VÒ h×nh thøc kiÓm to¸n, trong viÖc tù gi¸c thùc hiÖn nép thuÕ cho NSNN, kiÓm to¸n néi bé cÇn chó träng tíi kiÓm to¸n tu©n thñ. KiÓm to¸n néi bé ph¶i kiÓm tra t×nh h×nh kª khai vµ nép thuÕ hµng th¸ng cña doanh nghiÖp theo ®óng c¸c quy ®Þnh cña LuËt thuÕ. Bªn c¹nh ®ã, kiÓm to¸n néi bé cßn kiÓm tra ®é tin cËy cña c¸c giao dÞch mua, b¸n hµng ho¸, ph¸t hiÖn nh÷ng ho¸ ®¬n, chøng tõ kh«ng hîp ph¸p, ph¸t hiÖn vµ lo¹i bá nh÷ng vi ph¹m nh­ ho¸ ®¬n gi¶, mua b¸n ho¸ ®¬n, kª khai thiÕu doanh thu trong viÖc thùc hiÖn nghÜa vô nép thuÕ. Ngoµi ra, kiÓm to¸n néi bé cßn gãp phÇn cñng cè vµ hoµn thiÖn chÕ ®é h¹ch to¸n kÕ to¸n t¹i doanh nghiÖp, gióp cho kiÓm so¸t nguån thu thuÕ GTGT ®­îc thuËn lîi h¬n. Nh­ vËy, hÖ thèng kiÓm to¸n néi bé cã vai trß rÊt quan träng trong kiÓm so¸t nguån thu thuÕ GTGT ngay t¹i doanh nghiÖp. ChÝnh v× vËy, mét trong nh÷ng kiÕn nghÞ rÊt bøc thiÕt hiÖn nay lµ Nhµ n­íc cÇn t¹o ra mét c¬ së ph¸p lý v÷ng ch¾c ®Ó t¨ng c­êng h¬n n÷a c«ng t¸c kiÓm to¸n néi bé t¹i c¸c doanh nghiÖp. 3.4.7 - T¨ng c­êng sù phèi kÕt hîp gi÷a c¸c c¬ quan chøc n¨ng trong kiÓm so¸t nguån thu thuÕ GTGT. KiÓm so¸t nguån thu thuÕ GTGT lµ mét ho¹t ®éng cña qu¶n lý Nhµ n­íc, ®­îc ®iÒu chØnh b»ng mét hÖ thèng LuËt ph¸p hoµn chØnh. Do vËy, nã còng cã tÝnh x· héi vµ ph¶i mang tÝnh x· héi, trong ®ã cã sù gi¸m s¸t cña nh©n d©n. MÆt kh¸c, ho¹t ®éng kiÓm so¸t ph¶i cã sù phèi hîp ®ång bé gi÷a nhiÒu c¬ quan chøc n¨ng, trong ®ã cã sù l·nh ®¹o cña ChÝnh quyÒn c¸c cÊp. T¹i hÇu hÕt c¸c n­íc cã nÒn kinh tÕ chuyÓn ®æi, C¬ quan ThuÕ ®­îc tæ chøc theo ngµnh däc thèng nhÊt tæ chøc tõ Trung ­¬ng ®Õn ®Þa ph­¬ng, nh»m tËp trung nguån thu vµo NSNN. ë ViÖt Nam, viÖc thèng nhÊt qu¶n lý, chØ ®¹o ®iÒu hµnh còng theo m« h×nh ®ã. Tuy vËy, do nhu cÇu thùc tÕ cña c«ng t¸c tæ chøc hµnh thu vµ thi hµnh LuËt thuÕ, ph¶i cÇn cã sù phèi hîp cña ChÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng nªn ChÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng cã ¶nh h­ëng lín ®Õn c«ng t¸c tæ chøc vµ chØ ®¹o cña C¬ quan ThuÕ ë c¸c ®Þa ph­¬ng vµ viÖc qu¶n lý nguån thu cã nhiÖm vô b¶o ®¶m nhu cÇu chi tiªu cho bé m¸y ChÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng. H¬n n÷a, ViÖt Nam ®ang trong qu¸ tr×nh c¶i c¸ch, nÒn kinh tÕ x· héi ch­a ph¸t triÓn, tr×nh ®é d©n trÝ vµ ph¸p luËt cßn nhiÒu h¹n chÕ, sù tu©n thñ tù nguyÖn ph¸p luËt nãi chung vµ ph¸p luËt vÒ thuÕ nãi riªng ch­a cao, do ®ã ®ßi hái sù phèi hîp chØ ®¹o cña c¸c cÊp ChÝnh quyÒn vµ sù phèi hîp thùc hiÖn cña c¸c c¬ quan chøc n¨ng kh¸c: C«ng an, Qu¶n lý thÞ tr­êng. v.v.. Trong kiÓm so¸t nguån thu thuÕ GTGT, c¸c lùc l­îng nµy cã vai trß quan träng, ®Æc biÖt lµ trong viÖc ph¸t hiÖn c¸c hµnh vi trèn lËu thuÕ, mua b¸n ho¸ ®¬n thËt, ho¸ ®¬n gi¶ v.v.. C¸c lùc l­îng nµy cßn thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p c­ìng chÕ thuÕ theo chøc n¨ng, nhiÖm vô cña m×nh, gióp viÖc thi hµnh LuËt thuÕ trë nªn cã hiÖu lùc h¬n. Theo t¸c gi¶, sù phèi hîp gi÷a C¬ quan ThuÕ vµ H¶i quan ®Þa ph­¬ng trong thêi gian qua ch­a thËt sù ®ång bé, nhÊt lµ trong viÖc kiÓm so¸t thu thuÕ GTGT hµng nhËp khÈu. §Ó b¶o ®¶m thèng nhÊt c«ng t¸c hµnh thu, ChÝnh phñ cÇn xem xÐt ®Ò ¸n thèng nhÊt tæ chøc ngµnh ThuÕ vµ H¶i quan t¹i c¸c ®Þa ph­¬ng nh»m tËp trung, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho kiÓm so¸t thu thuÕ trªn toµn l·nh thæ ViÖt Nam. Ngoµi ra, mèi quan hÖ gi÷a ngµnh ThuÕ vµ hÖ thèng Ng©n hµng thêi gian qua ch­a ®­îc thuËn lîi. NhiÒu Ng©n hµng, do yªu cÇu cña kh¸ch hµng ®· kh«ng thùc hiÖn lÖnh thu c­ìng chÕ thuÕ cña C¬ quan ThuÕ. Theo t¸c gi¶, Nhµ n­íc cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p xö lý ®èi víi nh÷ng Ng©n hµng kh«ng thùc hiÖn lÖnh thu cña C¬ quan ThuÕ nh»m t¹o ra sù nghiªm minh cña LuËt thuÕ. Tãm l¹i, kiÓm so¸t nguån thu thuÕ GTGT kh«ng chØ lµ ho¹t ®éng ®éc lËp cña riªng ngµnh ThuÕ. §Ó thùc hiÖn tèt c«ng t¸c nµy, cÇn ph¶i cã sù phèi hîp mét c¸ch ®ång bé cña c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc còng nh­ cña toµn x· héi. KÕt luËn Qua 2 n¨m triÓn khai thùc hiÖn trªn ®Þa bµn Hµ Néi, LuËt ThuÕ GTGT ®· thùc sù ®i vµo ®êi sèng kinh tÕ – x· héi. ViÖc thùc hiÖn LuËt ThuÕ GTGT ®· khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp trong s¶n xuÊt kinh doanh vµ ®Çu t­, gãp phÇn t¨ng kim ngh¹ch xuÊt khÈu cña Thñ ®« hµng n¨m 20 %, t¨ng GDP hµng n¨m trªn 9 %. Víi ®Æc tÝnh chuyªn m«n ho¸ cao, c«ng b»ng vµ trung lËp, thuÕ GTGT ®· trë thµnh c«ng cô hiÖu qu¶ ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ, gióp c¸c doanh nghiÖp tiÕp cËn nhanh h¬n vµ s©u h¬n víi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng XHCN. Bªn c¹nh ®ã, viÖc thùc hiÖn LuËt ThuÕ GTGT còng gãp phÇn gióp c¸c doanh nghiÖp trong n­íc tiÕp cËn nhanh h¬n víi thÞ tr­êng quèc tÕ trong bèi c¶nh ViÖt nam héi nhËp víi c¸c tæ chøc kinh tÕ vµ th­¬ng m¹i trong khu vùc vµ trªn toµn thÕ giíi. Qu¸ tr×nh triÓn khai thùc hiÖn LuËt ThuÕ GTGT còng lµ qu¸ tr×nh ngµnh ThuÕ Hµ Néi thùc hiÖn mét b­íc c¶i c¸ch ph­¬ng thøc qu¶n lý thu thuÕ, trong ®ã næi bËt nhÊt lµ ¸p dông quy tr×nh qu¶n lý thu thuÕ míi mµ néi dung c¬ b¶n lµ c¸c doanh nghiÖp tù kª khai vµ nép thuÕ vµo Kho b¹c Nhµ n­íc. ViÖc thùc hiÖn quy tr×nh qu¶n lý thu thuÕ míi ®· thÓ hiÖn nh÷ng ­u ®iÓm râ nÐt lµ n©ng cao ý thøc chÊp hµnh LuËt thuÕ cña c¸c doanh nghiÖp, ®­a ho¹t ®éng nép thuÕ vµo NSNN trë thµnh mét ho¹t ®éng th­êng xuyªn cña c¸c doanh nghiÖp. Tuy vËy, ph­¬ng thøc qu¶n lý thu thuÕ míi vÉn ch­a ®­îc thùc hiÖn tèt, kÕt qu¶ thu thuÕ tõ c¸c doanh nghiÖp, nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh ®¹t thÊp, c¸c hiÖn t­îng vi ph¹m LuËt thuÕ, trèn thuÕ vµ tr¸nh thuÕ cßn diÔn ra d­íi nhiÒu h×nh thøc, ngµy cµng tinh vi h¬n ®ang lµ mét th¸ch thøc ®èi víi ngµnh ThuÕ Thñ ®«. Trong bèi c¶nh ®ã, b»ng nh÷ng lý luËn vµ thùc tiÔn, trªn c¬ së ph©n tÝch qu¸ tr×nh triÓn khai viÖc thùc hiÖn LuËt thuÕ GTGT, kÕt qu¶ thu thuÕ GTGT trªn ®Þa bµn Hµ Néi, c¬ cÊu tæ chøc cña bé m¸y Côc thuÕ Hµ Néi còng nh­ quy tr×nh qu¶n lý thu thuÕ ®èi víi doanh nghiÖp ®ang ®­îc ¸p dông t¹i Côc thuÕ Hµ Néi. Chuyªn ®Ò ®· nªu lªn thùc tr¹ng, chØ ra nguyªn nh©n vµ ®Ò ra gi¶i ph¸p cô thÓ ®Ó t¨ng c­êng h¬n n÷a c«ng t¸c kiÓm so¸t nguån thu thuÕ GTGT tõ c¸c doanh nghiÖp trªn ®Þa bµn Hµ Néi. Cô thÓ chuyªn ®Ò ®· hoµn thµnh mét sè nhiÖm vô sau : 1- HÖ thèng ho¸ c¸c vÊn ®Ò lý luËn vÒ kiÓm so¸t nguån thu thuÕ GTGT tõ c¸c doanh nghiÖp. Nªu râ ®­îc tÇm quan träng cña c«ng t¸c kiÓm so¸t nguån thu thuÕ GTGT. 2- Ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng c«ng t¸c kiÓm so¸t nguån thu thuÕ GTGT tõ c¸c doanh nghiÖp trªn ®Þa bµn Hµ Néi trong nh÷ng n¨m qua. ChØ ra nguyªn nh©n vµ mét sè bÊt cËp vÒ c¬ chÕ chÝnh s¸ch vµ quy tr×nh qu¶n lý thuÕ. 3- §Ò ra nh÷ng gi¶i ph¸p cô thÓ ®Ó t¨ng c­êng h¬n n÷a ho¹t ®éng kiÓm so¸t nguån thu thuÕ GTGT tõ c¸c doanh nghiÖp trªn ®Þa bµn Hµ Néi trong thêi gian tíi. C¸c gi¶i ph¸p chñ yÕu luËn ¸n ®­a ra lµ: - Gi¶i ph¸p vÒ c¶i c¸ch bé m¸y qu¶n lÝ thuÕ. - Nh÷ng gi¶i ph¸p vÒ nghiÖp vô qu¶n lÝ thuÕ. - Xö lÝ vµ khiÕu n¹i vÒ thuÕ. - Mét sè gi¶i ph¸p nh»m kh¾c phôc nh÷ng v­íng m¾c trong LuËt thuÕ GTGT Nh÷ng gi¶i ph¸p, kiÕn nghÞ trªn cßn mang nhiÒu tÝnh gîi më. Do vËy t¸c gi¶ rÊt mong nhËn ®­îc sù ®ãng gãp ý kiÕn, th¼ng th¾n trao ®æi cña c¸c ThÇy, C« gi¸o, c¸c vÞ L·nh ®¹o vµ c¸c ®ång nghiÖp. /. c¸c tõ ng÷ viÕt t¾t trong luËn ¸n gtgt Gi¸ trÞ gia t¨ng nsnn Ng©n s¸ch nhµ n­íc tndn Thu nhËp doanh nghiÖp dnnntw Doanh nghiÖp Nhµ n­íc trung ­¬ng dn®p Doanh nghiÖp ®Þa ph­¬ng ®tnn §Çu t­ n­íc ngoµi dn Doanh nghiÖp ct C«ng ty ctxd C«ng ty x©y dùng xnk XuÊt nhËp khÈu tsc® Tµi s¶n cè ®Þnh ubtvqh Uû ban th­êng vô quèc héi htx Hîp t¸c x· tµi liÖu tham kh¶o B¸o c¸o t×nh h×nh thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®éng viªn nguån thu nh÷ng n¨m võa qua vµ nh÷ng néi dung c¬ b¶n vÒ c¶i c¸ch hÖ thèng thuÕ, chÝnh s¸ch thuÕ giai ®o¹n 2, Bé Tµi chÝnh th¸ng 01/2000 B¸o c¸o tæng kÕt c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh c¸c n¨m 1998,1999 B¸o c¸o tæng kÕt mét n¨m triÓn khai thùc hiÖn c¸c luËt thuÕ míi, Tr×nh Quèc héi kho¸ X-kú häp thø 7, th¸ng 5/2000 B¸o c¸o v/v thùc hiÖn VAT thÝ ®iÓm vµ kiÕn nghÞ bæ sung, Tæng côc thuÕ, th¸ng 11/1993 Biªn b¶n kiÓm tra quyÕt to¸n thuÕ cña mét sè ®¬n vÞ Bµi gi¶ng KiÓm to¸n tµi chÝnh GS - TS NguyÔn Quang Quynh Lý thuyÕt kiÓm to¸n Tr­êng ®¹i häc Kinh quèc d©n GS - TS NguyÔn Quang Quynh LuËt doanh nghiÖp LuËt thuÕ GTGT vµ LuËt thuÕ TNDN, Quèc héi kho¸ IX k× häp thø 10 Qui tr×nh qu¶n lý thu thuÕ c¸c doanh nghiÖp ban hµnh kÌm theo quyÕt ®Þnh sè 1368TCT/Q§/TCCB ngµy 09/12/1998 Bé Tµi chÝnh-Tæng côc thuÕ, HÖ thèng ho¸ c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®· ®­îc söa ®æi, bæ sung, Nhµ xuÊt b¶n Tµi chÝnh th¸ng 1-2001 Victor Z.Brink and Herbert Witt, KiÓm to¸n néi bé hiÖn ®¹i-®¸nh gi¸ c¸c ho¹t ®éng vµ hÖ thèng kiÓm so¸t, Nhµ xuÊt b¶n Tµi chÝnh 2000 T¹p chÝ KÕ to¸n c¸c sè n¨m 1999 Th«ng tin Tµi chÝnh c¸c sè 1999 Thêi b¸o Tµi chÝnh sè 3 - 3/2000 T¹p chÝ Tµi chÝnh c¸c sè n¨m 1999, 2000, 2001 T¹p chÝ ThuÕ nhµ n­íc c¸c sè 1999, 2000, 2001 B¶n tin ThuÕ nhµ n­íc - C¸c sè n¨m 1998, 1999 ThuÕ Hµ Néi c¸c sè 1999, 2001, 2001 Môc lôc Lêi më ®Çu