Đề tài Thành lập bản đồ địa chính tỷ lệ 1:2000 vùng bằng phẳng theo công nghệ ảnh số

Çn thiÕt, cÇn ph¶i tiÕn hµnh ®¸nh dÊu c¸c ®iÓm khèng chÕ ¶nh ngo¹i nghiÖp tr­íc khi bay chôp nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ vµ ®é chÝnh x¸c trong c«ng ®o¹n t¨ng dµy khèng chÕ ¶nh. DÊu mèc ph¶i thiÕt kÕ sao cho h×nh d¹ng, kÝch th­íc vµ mµu s¾c phï hîp, ph¶i ®¶m b¶o kÝch th­íc h×nh dÊu mèc kh«ng qu¸ 0.05mm trªn ¶nh. 2.3.2.3 C«ng t¸c ®o nèi khèng chÕ ¶nh §o nèi khèng chÕ ¶nh lµ c«ng t¸c ngo¹i nghiÖp ®­îc tiÕn hµnh nh»m x¸c ®Þnh to¹ ®é c¸c ®iÓm khèng chÕ ¶nh ngo¹i nghiÖp phôc vô cho c«ng t¸c t¨ng dµy l­íi sau nµy. §iÓm khèng chÕ ¶nh ngo¹i nghiÖp lµ ®iÓm ®Þa vËt râ nÐt nhËn biÕt tin cËy trªn ¶nh vµ trªn thùc ®Þa. Sè l­îng ®iÓm khèng chÕ ¶nh còng nh­ ®å h×nh bè trÝ chóng phô thuéc vµo ®é chÝnh x¸c cña l­íi t¨ng dµy vµ ch­¬ng tr×nh t¨ng dµy ®­îc sö dông sau nµy. NÕu sö dông to¹ ®é t©m chôp ®­îc x¸c ®Þnh b»ng GPS trong qu¸ tr×nh bay chôp th× chØ cÇn 4 ®iÓm khèng chÕ ¶nh ngo¹i nghiÖp n»m ë bèn gãc cña khèi t¨ng dµy vµ mét ®iÓm kiÓm tra. 2.3.2.4 QuÐt phim Trong hÖ thèng ®o vÏ ¶nh sè, nguån d÷ liÖu ®Çu vµo yªu cÇu ph¶i lµ ¶nh sè, ¶nh hµng kh«ng sau khi chôp cÇn ®­îc sè ho¸ b»ng thiÕt bÞ m¸y quÐt cã ®é chÝnh x¸c h×nh häc trªn phim sÏ ®­îc rêi r¹c vµ l­îng tö ho¸ theo c¸c møc ®é x¸m. §é ph©n gi¶i cña ¶nh cµng cao th× kÝch th­íc cña file ¶nh cµng lín, thêi gian quÐt l©u vµ ®é th«ng tin trªn ¶nh cµng nhiÒu. §é ph©n gi¶i thÊp th× kh«ng ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c h×nh häc, nhiÒu th«ng tin trªn ¶nh bÞ mÊt. V× vËy viÖc lùa chän ®é ph©n gi¶i cña ¶nh quÐt cÇn ph¶i c¨n cø vµo ®é chÝnh x¸c cña b¶n ®å cÇn thµnh lËp, tû lÖ cña ¶nh vµ môc ®Ých cña ¶nh. Th«ng th­êng ®é ph©n gi¶i ®­îc tÝnh b»ng 100mbd/ma () Ta cã c«ng thøc h·ng Intergraph: (2 – 5) Trong ®ã: p – lµ kÝch th­íc cña pixel M – lµ mÉu sè tû lÖ b¶n ®å cÇn thµnh lËp ma – lµ mÉu sè tû lÖ ¶nh 2.3.2.5. X©y dùng project X©y dùng project nh»m t¹o m«i tr­êng vµ ®iÒu kiÖn lµm viÖc cÇn thiÕt cho tæng khu vùc cÇn ®o vÏ. §©y chÝnh lµ qu¸ tr×nh tËp hîp vµ s¾p xÕp c¸c file d÷ liÖu cÇn thiÕt cho mét khu ®o trªn tr¹m ®o ¶nh sau khi ®· cã c¸c d÷ liÖu. Qu¸ tr×nh t¹o project gåm: - NhËp c¸c tham sè cña project: d¶i bay, sè ¶nh trong mét d¶i bay, chiÒu cña h­íng bay, c¸c tham sè cña phÐp ®Þnh h­íng. - NhËp c¸c th«ng sè cña m¸y ¶nh: fk, x0, y0 c¸c sè liÖu kiÓm ®Þnh trong thêi gian gÇn nhÊt. - Khai b¸o hÖ to¹ ®é, ®¬n vÞ sö dông ®o vÏ c¸c h¹n sai khi ®o vÏ. - Khai b¸o c¸c th«ng sè tuyÕn bay, ®Æt c¸c ®­êng chØ dÉn ®Õn c¸c file d÷ liÖu. - Sau khi ®· t¹o xong mét project th× hÖ quy chiÕu, hÖ to¹ ®é, hÖ ®é cao, l­íi chiÕu ®o khu vùc ®­îc thiÕt lËp. C¸c file d÷ liÖu ®· ®­îc hoµn chØnh vµ ta cã thÓ lµm viÖc trªn m«i tr­êng c¬ së ®ã. 2.3.2.6 T¨ng dµy khèng chÕ ¶nh §Ó tiÕn hµnh c«ng t¸c t¨ng dµy tr­íc hÕt ph¶i tiÕn hµnh c«ng t¸c ®Þnh h­íng cho m« h×nh. §Þnh h­íng m« h×nh lµ c«ng ®o¹n quan träng nh»m x©y dùng lªn m« h×nh lËp thÓ. M« h×nh lËp thÓ ®­îc x©y dùng xong lµ m« h×nh mµ th«ng qua ®ã ta cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc vÞ trÝ kh«ng gian cña tÊm ¶nh sè so víi ®èi t­îng chôp. C¸c b­íc ®Þnh h­íng m« h×nh ®­îc thùc hiÖn trªn modul ISDM. Qu¸ tr×nh nµy gåm c¸c b­íc: * §Þnh h­íng trong TÊm phim sau khi quÐt ®­îc xem lµ ma trËn vÞ trÝ cña c¸c pixel trªn tÊm ¶nh sè. NÕu xem c¸c pixel nµy bÐ nh­ cac ®iÓm th× vÞ trÝ tÊt c¶ c¸c ®iÓm ¶nh ®· ®­îc x¸c ®Þnh. Khi ®ã nã ®­îc x¸c ®Þnh trong hÖ to¹ ®é cña m¸y quÐt. Qu¸ tr×nh ®Þnh h­íng trong nh»m ®Þnh h­íng c¸c pixel ¶nh quÐt trong hÖ to¹ ®é mÊu khung cña tÊm ¶nh vµ hiÖn chØnh sai sè do biÕn d¹ng phim. §Ó tiÕn hµnh ®Þnh h­íng trong ®Çu tiªn ta cÇn ph¶i chän mét sè ¶nh trong khèi. Qu¸ tr×nh ®Þnh h­íng trong cÇn ®­îc thùc hiÖn b»ng c¸ch ®o täa ®é c¸c ®iÓm mÊu khung trªn cöa sæ chi tiÕt. Nèi c¸c mÊu khung ®èi xøng tõng ®«i mét sÏ t¹o thµnh hÖ täa ®é mÆt ph¼ng ¶nh. Sau khi ®o xong m¸y sÏ tù ®éng tÝnh to¸n gãc xoay cña ¶nh c¸c tham sè chuyÓn ®æi. NÕu sai sè ®Þnh h­íng v­ît h¹n sai cho phÐp th× cÇn ph¶i tiÕn hµnh ®o l¹i. Nh­ vËy c¸c pixel ¶nh quÐt ®­îc ®Þnh h­íng l¹i trong hÖ to¹ ®é mÊu khung cña tÊm ¶nh. * §Þnh h­íng t­¬ng ®èi §Þnh h­íng t­¬ng ®èi nh»m x¸c ®Þnh mèi quan hÖ gi÷a tÊm ¶nh tr¸i vµ tÊm ¶nh ph¶i cña mét cÆp ¶nh lËp thÓ, cô thÓ lµ x¸c ®Þnh vÞ trÝ t­¬ng ®èi cña cÆp ¶nh lËp thÓ th«ng qua viÖc ®o c¸c ®iÓm ®Þnh h­íng cña m« h×nh. Thùc chÊt ®©y lµ qu¸ tr×nh lµm cho c¸c tia chiÕu cïng tªn cña cÆp ¶nh giao nhau trong kh«ng gian trªn c¬ së ®iÒu kiÖn ®«ng ph¼ng cña ba vect¬ R0, R1’, R2’ . Trªn tr¹m ¶nh sè qu¸ tr×nh ®­îc thùc hiÖn khi tiÕn hµnh khíp c¸c ®iÓm cïng tªn cña cÆp ¶nh lËp thÓ trong c¸c cöa sæ hiÓn thÞ trªn mµn h×nh. CÇn ph¶i ®o tèi thiÓu 6 ®iÓm trong vïng ph©n bè chuÈn. Qu¸ tr×nh ®o nµy nh»m khö thÞ sai däc trªn cÆp ¶nh vµ liªn kÕt hai ¶nh trong kh«ng gian víi nhau. C¨n cø vµo kÕt qu¶ ®o nµy, m¸y sÏ tù ®éng tÝnh ra gãc ®Þnh h­íng t­¬ng ®èi vµ m« h×nh c¸c ®iÓm. * §Þnh h­íng tuyÖt ®èi Môc ®Ých cña c«ng t¸c ®Þnh h­íng tuyÖt ®èi lµ quy tû lÖ, tøc lµ ®­a tû lÖ m« h×nh vÒ mét gi¸ trÞ nhÊt ®Þnh cho tr­íc vµ xoay m« h×nh ®­a hÖ trôc täa ®é cña m« h×nh vÒ hÖ täa ®é tr¾c ®Þa, hay cßn gäi lµ c©n b»ng m« h×nh. §Ó qu¸ tr×nh nµy ®­îc thùc hiÖn th× ph¶i cã ®ñ l­îng ®iÓm cã to¹ ®é, trong hÖ to¹ ®é mÆt ®Êt (tèi thiÓu lµ 3 ®iÓm trong ®ã cã 2 ®iÓm bao gåm c¶ to¹ ®é mÆt ph¼ng vµ ®é cao, ®iÓm cßn l¹i chØ cÇn cã ®é cao lµ ®ñ). Sau khi ®Þnh h­íng tuyÖt ®èi vÞ trÝ cña tõng pixel trªn tõng tÊm ¶nh ®­îc nhËn to¹ ®é míi ®ã lµ to¹ ®é cña tÊm ¶nh lý t­ëng. ViÖc s¾p xÕp l¹i vÞ trÝ c¸c pixel trªn tÊm ¶nh n¾n sÏ lµm xª dÞch vÞ trÝ cña nã trªn tÊm ¶nh quÐt nguyªn thuû. Khi ®ã sÏ cã c¸c pixel c¸ch xa nhau h¬n. Lóc ®ã ®ßi hái ph¶i cã sù ®iÒu chØnh h×nh ¶nh ë trªn tÊm ¶nh n¾n tøc lµ néi suy l¹i vÞ trÝ cña c¸c pixel vµ ®é x¸m cña mçi pixel. Qu¸ tr×nh ®Þnh h­íng tuyÖt ®èi ®­îc thùc hiÖn d­íi sù trî gióp cña phÇn mÒm ISDM. Ta tiÕn hµnh chän m« h×nh vµ ®o tÊt c¶ c¸c ®iÓm khèng chÕ cã trªn m« h×nh. Qu¸ tr×nh ®Þnh h­íng tuyÖt ®èi nh»m g¾n m« h×nh lËp thÓ víi miÒn thùc ®Þa vµ ®Þnh tû lÖ cho m« h×nh dùa vµo c¸c ®iÓm khèng chÕ ngo¹i nghiÖp vµ ®­îc ®o ë trªn. Sau khi ®Þnh h­íng m« h×nh xong ta tiÒn hµnh t¨ng dµy khèng chÕ ¶nh nh»m môc ®Ých ®¶m b¶o cho trªn mçi tÊm ¶nh ®¬n hoÆc mçi m« h×nh lËp thÓ cã tõ 4 ®Õn 6 ®iÓm. C¸c ®iÓm nµy ®­îc dïng ®Ó lµm c¸c ®iÓm n¾n cho qu¸ tr×nh n¾n ¶nh hoÆc ®Þnh h­íng m« h×nh lËp thÓ. HiÖn nay ng­êi ta dïng hai ph­¬ng ph¸p t¨ng day khèng chÕ ¶nh c¬ b¶n: - Ph­¬ng ph¸p t¨ng dµy tam gi¸c ¶nh kh«ng gian gi¶i tÝch theo m« h×nh. - Ph­¬ng ph¸p t¨ng dµy tam gi¸c ¶nh kh«ng gian theo chïm tia. Trong ®ã ph­¬ng ph¸p t¨ng dµy khèng chÕ ¶nh theo chïm tia lµ mét ph­¬ng ph¸p t¨ng dµy cã ®é chÝnh x¸c cao vµ ®ang ngµy ®­îc sö dông réng r·i. Trong khi t¨ng dµy khèng chÕ ¶nh ta ph¶i liªn kÕt c¸c d¶i bay l¹i víi nhau. Trong qu¸ tr×nh liªn kÕt d¶i bay ®­îc thùc hiÖn khi kh©u ®Þnh h­íng t­¬ng ®èi ®­îc hoµn chØnh , lóc ®ã c¸c m« h×nh lËp thÓ trong c¸c tuyÕn bay ®­îc h×nh thµnh. §Ó liªn kÕt c¸c tuyÕn bay thµnh mét khèi ¶nh ta tiÕn hµnh ®o c¸c ®iÓm liªn kÕt trªn mçi m« h×nh ®ã. §Ó thùc hiÖn viÖc liªn kÕt c¸c tuyÕn ¶nh yªu cÇu ph¶i ®o mét sè l­îng tèi thiÓu lµ ba ®iÓm ®èi víi tõng cÆp hai tuyÕn ¶nh liÒn kÒ nhau. C¸c ®iÓm nµy n»m trªn ®é phñ 6 (3 tÊm ¶nh cña tÊm trªn lµ 3 tÊm d­íi). Trong qu¸ tr×nh liªn kÕt c¸c tÊm ¶nh, menu ISDM/ orientation /muliphotocuar phÇn mÒm ISDM cho phÐp ta ®o chÝnh x¸c ®iÓm nèi trªn tõng tÊm ¶nh ®· chän b»ng tiªu ®o ®¬n. Sau khi ®o tÊt c¶ c¸c ®iÓm nèi ch­¬ng tr×nh sÏ tù tÝnh to¸n b×nh sai t­¬ng ®èi. Ta cã thÓ kiÓm tra vµ ®o chØnh l¹i c¸c ®iÓm nèi cho ®Õn khi kÕt qu¶ b×nh sai ®¹t yªu cÇu. Nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n ®èi víi c«ng t¸c t¨ng dµy: - §iÓm khèng chÕ ¶nh lµ nh÷ng ®iÓm râ nÐt ®­îc chän vµ ®¸nh dÊu trªn ¶nh ®ång thêi ®­îc x¸c ®Þnh täa ®é tr¾c ®Þa b»ng ph­¬ng ph¸p trong phßng. - §é chÝnh x¸c cña ®iÓm khèng chÕ t¨ng dµy ph¶i cao h¬n ®é chÝnh x¸c ®o vÏ néi dung b¶n ®å Ýt nhÊt lµ mét cÊp. - Sai sè giíi h¹n cña ®iÓm khèng chÕ t¨ng dµy chØ ®­îc phÐp b»ng hai lÇn sai sè trung b×nh mÆt ph¼ng (tÝnh theo tû lÖ b¶n ®å cho mçi vïng ®o vÏ) vµ sai sè giíi h¹n vÒ ®é cao (tÝnh theo kho¶ng cao ®Òu ®­êng b×nh ®é ®èi víi mçi khu vùc ®o vÏ) víi sè lÇn xuÊt hiÖn tèi ®a lµ 5% tr­êng hîp . - §é cao cña c¸c ®iÓn t¨ng dµy trªn tr¹m ¶nh sè ®­îc tiÕn hµnh hoµn toµn tù ®éng theo ph­¬ng ph¸p b×nh sai photo-T, Pat-B. ViÖc b×nh sai khèi tam gi¸c ¶nh kh«ng gian ®­îc thùc hiÖn theo ph­¬ng ph¸p b×nh sai gi¸n tiÕp theo nguyªn lý sè b×nh ph­¬ng nhá nhÊt. Khi b×nh sai tuyÖt ®èi ta sÏ sö dông mét sè ®iÓm khèng chÕ ngo¹i nghiÖp lµm ®iÓm kiÓm tra. Trªn c¬ së ®ã ta sÏ so s¸nh ®é chªnh lÖch gi÷a gi¸ trÞ to¹ ®é tÝnh to¸n ®­îc so víi gi¸ trÞ täa ®é ®iÓm gèc cña ®iÓm kiÓm tra ®ã. qu¸ tr×nh b×nh sai ®ång thêi còng lµ qu¸ tr×nh rµ so¸t l¹i c¸c ®iÓm khèng chÕ ngo¹i nghiÖp cã sai sè vÞ trÝ mÆt ph¼ng vµ ®é cao v­ît qu¸ giíi h¹n cho phÐp. 2.3.2.7 LËp b×nh ®å ¶nh sè §Ó cã ®­îc mét khèi ¶nh liÒn kÒ nhau ph¶i tiÕn hµnh ghÐp tõng tÊm ¶nh ®­îc n¾n riªng biÖt qu¸ tr×nh d¸n ghÐp ¶nh ®­îc thùc hiÖn khi kh«ng cã tÊm ¶nh nµo phñ kÝn khung tê b¶n ®å cÇn thµnh lËp. Nh­ vËy c¸c tÊm ¶nh muèn ®­îc ghÐp víi nhau ph¶i cã cïng ®é chång phñ lªn nhau vµ cã cïng ®é ph©n gi¶i, ¶nh tr­íc khi ghÐp ®­îc víi nhau ph¶i ®­îc ®iÒu chØnh ®é t­¬ng ph¶n vµ ®é s¸ng tèi cho ®ång ®Òu. ViÖc ghÐp ¶nh ®­îc thùc hiÖn nhê phÇn mÒm IRASC hoÆc MBI. Sau khi c¸c ¶nh ®­îc ghÐp liÒn víi nhau thµnh mét khèi. Ta còng dïng c¸c lÖnh trong phÇn mªm IRAC hoÆc MBI ®Ó c¾t ¶nh theo tõng m¶nh b¶n ®å. C«ng t¸c c¾t ¶nh trong c«ng nghÖ ¶nh sè còng ®­îc thùc hiÖn víi c¸c ®iÒu kiÖn t­¬ng tù nh­ ®iÒu kiÖn c¾t ¶nh quang c¬. Ta cã thÓ c¾t theo to¹ ®é khung chiÕu b¶n ®å cÇn thµnh lËp c¾t theo khu vùc cÊm lùa chon. Vïng c¾t ¶nh nµy sÏ ®­îc l­u trªn m¸y tÝnh b»ng c¸c file d÷ liÖu. KÕt thóc qu¸ tr×nh nµy ta ®­îc b×nh ®å ¶nh trùc giao. M¶nh b¶n ®å sau khi c¾t ghÐp ph¶i tho¶ m·n: - Th«ng tin trªn ¶nh cÇn b¶o l­u tèi ®a. - Hµi hoµ vÒ ®é t­¬ng ph¶n ®é x¸m. §èi víi c¸c tr­êng hîp tÊm ¶nh cã líp thùc phñ kh¸c nhau, cã nhiÒu ®åi nói, s«ng ngßi dÉn ®Õn kh«ng thÓ ®iÒu chØnh ®­îc râ nÐt, nh÷ng t­¬ng ph¶n ®ång ®Òu gi÷a c¸c tê ¶nh ghÐp th× lóc ®ã ph¶i ­u tiªn ®é nÐt cña c¸c ®Þa vËt. 2.3.2.8. §iÒu vÏ ¶nh Th«ng th­êng trong thêi gian tõ khi bay chôp ¶nh cho ®Õn khi tiÕn hµnh thµnh lËp b¶n ®å cã thÓ cã nh÷ng yÕu tè thay ®æi. H¬n n÷a do h¹n chÕ cña c«ng t¸c ®o¸n ®äc trong phßng nªn nhiÒu yÕu tè cña b¶n ®å ph¶i ®­îc tiÕn hµnh ®iÒu tra thu thËp trùc tiÕp ngoµi thùc ®Þa. Th«ng th­êng ®iÒu vÏ ®­îc tiÕn hµnh trªn ¶nh n¾n hoÆc b×nh ®å ¶nh. Néi dung ®iÒu vÏ bao gåm: 1. X¸c ®Þnh ph¹m vi ®iÒu vÏ ¶nh Ph¹m vi ®iÒu vÏ ¶nh ®­îc x¸c ®Þnh trªn b×nh ®å ¶nh. Ph¹m vi ®iÒu vÏ ®­îc giíi h¹n bëi khung trong cña tê b¶n ®å, cÇn ®iÒu vÏ réng ngoµi khung 1cm ®Ó ghÐp biªn tê b¶n ®å. 2. §iÒu vÏ ranh giíi thöa ®Êt Ranh giíi thöa ®Êt lµ yÕu tè quan träng nhÊt cña b¶n ®å ®Þa chÝnh, nã ®­îc giíi h¹n bëi bê thöa ®Êt, ®­êng bao xung quanh, t­êng hoÆc bê rµo c©y bao quanh. Ranh giíi thöa ®Êt ®­îc x¸c ®Þnh trªn b¶n ®å b»ng t­êng bao khÐp kÝn mét nÐt liÒn ®é réng d = 0.15 – 0.20mm, tim cña ®­êng bao mét nÐt vÏ ®óng vµo ranh giíi thöa. Khi ®­êng bao ®ñ lín h¬n 0.07mm trªn b¶n ®å th× vÏ b»ng hai nÐt. §ång thêi viÖc x¸c ®Þnh ranh giíi thöa ®Êt cÇn ®iÒu tra ranh giíi ph©n lo¹i sö dông ®Êt vµ ranh giíi sö dông ®Êt. C¸c yÕu tè nµy cã thÓ ký hiÖu hoÆc ghi chó trªn b¶n ®å. 3. §iÒu vÏ khu d©n c­ §iÒu vÏ khu d©n c­ lµ x¸c ®Þnh ranh giíi c¸c thöa ®Êt ë, hÖ thèng ®­êng ngâ trong khu, x¸c ®Þnh ranh giíi, vÞ trÝ nhµ ë, ®Êt v­ên, ranh giíi vµ kiÕn tróc t«n gi¸o, ranh giíi khu d©n c­. Ngoµi c¸c ranh giíi thöa ®Êt ra cßn x¸c ®Þnh ranh giíi khu d©n c­, tªn chñ hé, tªn ®Òn chïa, tªn ngâ, xãm, Êp, lµng, x·… 4. §iÒu vÏ hÖ thèng thuû v¨n HÖ thèng kªnh m­¬ng, s«ng ngßi ph¶i thÓ hiÖn trªn b¶n ®å thËt chÝnh x¸c theo ®­êng mÐp n­íc, ®­êng b×a ë thùc ®Þa. Riªng ®­êng mÐp n­íc sÏ x¸c ®Þnh theo thêi ®iÓm chôp ¶nh. C¸c con s«ng kªnh m­¬ng ph¶i thÓ hiÖn vÞ trÝ , kÝch th­íc c¸c cÇu, cèng tho¸t n­íc… 5. §iÒu vÏ hÖ thèng giao th«ng HÖ thèng giao th«ng gåm ®­êng s¾t, ®­êng bé, ®­êng quèc lé, tØnh lé, ®­êng liªn x·, liªn th«n, ®­êng ngoµi ®ång, ®­êng trong khu d©n c­… §­êng nhá th× x¸c ®Þnh tim ®­êng, ®­êng ®ñ réng th× x¸c ®Þnh mÆt c¾t ®­êng, chØ giíi ®­êng vµ hµnh lang b¶o vÖ an toµn giao th«ng…vÞ trÝ, kÝch th­íc c¸c cÇu, c¸c cèng qua ®­êng. Ngoµi yÕu tè vÞ trÝ kÝch th­íc cßn ®iÒu tra c¸c yÕu tè ®Þnh tÝnh nh­ chÊt liÖu d¶i mÆt ®­êng, tªn ®­êng, ph©n lo¹i ®­êng ®Ó dïng ký hiÖu t­¬ng øng thÓ hiÖn trªn b¶n ®å. 6. §iÒu vÏ hÖ thèng ®iÖn, ®Þa vËt lÊy h­íng Trªn b¶n ®å ®Þa chÝnh kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i ®iÒu vÏ ®Çy ®ñ c¸c ®­êng d©y ®iÖn cao thÕ, h¹ thÕ, ®iÖn tho¹i nh­ trªn b¶n ®å ®Þa h×nh, ®Æc biÖt lµ cã ®­êng d©y hµnh lang b¶o vÖ riªng. vÞ trÝ c¸c cét ®iÖn lín ®­îc khoanh bao riªng nh­ mét thöa ®Êt ®éc lËp. C¸c ®Þa vËt ®Þnh h­íng còng ®­îc ®iÒu vÏ nh­ mét vËt ®éc lËp, ®óng vÞ trÝ vµ trªn mét thöa ®Êt riªng: cét cê, th¸p… 7. §iÒu vÏ ranh giíi, ®Þa giíi hµnh chÝnh c¸c cÊp CÇn ®iÒu vÏ chÝnh x¸c ë thùc ®Þa ®­êng ®Þa giíi quèc gia, ®Þa giíi hµnh chÝnh c¸c cÊp TØnh, HuyÖn, X·, c¸c mèc giíi hµnh chÝnh, c¸c ®iÓm ngoµi cña ®­êng ®Þa giíi vµ dïng ký hiÖu thÓ hiÖn. Kh«ng vÏ trïng lªn ®Þa vËt dµi mµ vÏ song song vÒ hai phÝa cña ®Þa vËt. Song song víi qu¸ tr×nh ®èi so¸t, ®iÒu vÏ ta cã thÓ tiÕn hµnh ®o vÏ bæ sung ®Þa vËt vµ lËp b¶ng thèng kª c¸c yÕu tè ®Þa chÝnh. B¶ng thèng kª c¸c yÕu tè ®Þa chÝnh bao gåm c¸c yÕu tè thæ nh­ìng, kh¶ n¨ng canh t¸c, ®Þa danh… 2.3.2.9 Sè ho¸ vµ biªn tËp b¶n ®å 1. C«ng t¸c sè ho¸ Sau khi ®· cã ¶nh trùc giao vµ kÕt qu¶ ®iÒu vÏ ngoµi thùc ®Þa c«ng ®o¹n tiÕp theo lµ sè ho¸ c¸c ®èi t­îng ®Æc tr­ng theo néi dung b¶n ®å ®Þa chÝnh cÇn thµnh lËp. Qu¸ tr×nh sè ho¸ ®­îc thµnh lËp trªn phÇn mÒm Microstation: - ThiÕt lËp cÊu h×nh Microstation, ph¶i sö dông c¸c file cÊu h×nh chuÈn ®Ó sè ho¸ b¶n ®å. - X©y dùng th­ viÖn ký hiÖu, thµnh lËp ranh giíi khu vùc vÏ (th­êng ®­îc thµnh lËp theo ph­¬ng ph¸p sè ho¸ ranh giíi hµnh chÝnh c¸c cÊp), t¹o khung l­íi Km. - N¾n b¶n ®å: sau khi x©y dùng ®­îc khung b¶n ®å ®Þa giíi hµnh chÝnh khu vùc ®o vÏ th× tiÕn hµnh n¾n b¶n ®å ®· quÐt vµo khung b¶n ®å võa ®­îc thµnh lËp. - Sè ho¸ c¸c ®èi t­îng ®Æc tr­ng b»ng c¸ch chän ®èi t­îng sè ho¸ trong b¶ng chän ®èi t­îng trªn ¶nh. Trong b¶n ®å ®Þa chÝnh c¸c ®èi t­îng ®ã chñ yÕu lµ bê thöa, kªnh m­¬ng, s«ng suèi, hÖ thèng giao th«ng… C¸c yÕu tè ®­îc sè ho¸ trªn ¶nh: - D¹ng ®iÓm bao gåm c¸c ®iÓm khèng chÕ tr¾c ®Þa nhµ n­íc, ®iÓm ®é cao th­êng, ®Þa vËt ®éc lËp… - D¹ng ®­êng bao gåm ®­êng x¸, kªnh m­¬ng, s«ng suèi, thöa, ®Þa giíi hµnh chÝnh, ranh giíi thùc vËt… - D¹ng vïng bao gåm hå, ao, ®Çm lÇy, s©n kho, khu nhµ chÞu löa… C¸c yÕu tè néi dung cña b¶n ®å ®Þa chÝnh c¬ së sau khi ®­îc sè ho¸ ph¶i tiÕn hµnh tiÕp biªn, biªn tËp vµ qu¶n lý theo c¸c b¶ng qu¶n lý cña c¸c ®èi t­îng ®Æc tr­ng vµ hÖ thèng ký hiÖu thèng nhÊt. C¸c quy ®Þnh chung khi sè ho¸ b¶n ®å: - Chän tû lÖ sè ho¸ b¶n ®å gèc cho c¸c lo¹i b¶n ®å kh¸c nh­ng khi biªn tËp ph¶i dïng ch­¬ng tr×nh hç trî ®Ó chuyÓn ®æi vÒ tû lÖ ®óng. - Khi sè ho¸ nhÊt thiÕt t«n träng th«ng tin tõ ¶nh ®iÒu vÏ. - Sè ho¸ c¸c yÕu tè trªn b¶n ®å ph¶i ®óng víi quy ph¹m vµ hÖ thèng ký hiÖu b¶n ®å ®Þa chÝnh do Tæng côc ®Þa chÝnh ban hµnh. - C¸c yÕu tè mang tÝnh ®Þnh h­íng: tr­êng häc, uû ban, chî, ®×nh, chïa…cÇn ph¶i ®Æt ®óng vÞ trÝ trªn ¶nh ®iÒu vÏ, ghi chó ®Þa danh nh­ th«n b¶n… kh«ng ®­îc ®Æt qu¸ xa ®Þa vËt. 2. C«ng t¸c biªn tËp Biªn tËp b¶n ®å lµ qu¸ tr×nh chuÈn ho¸ c¸c d÷ liÖu kh«ng gian sau khi ®· sè ho¸ vµ g¸n c¸c thuéc tÝnh ®å ho¹ cho c¸c yÕu tè ®óng víi c¸c yªu cÇu quy ph¹m khi biªn tËp. C«ng t¸c biªn tËp gåm: - TiÕp biªn Th«ng th­êng kh©u sè ho¸ lµ kh©u ®­îc t¸ch rêi vµ thùc hiÖn ®­îc nhiÒu ng­êi, nhiÒu tr¹m m¸y kh¸c nhau nªn cã sù kh¸c biÖt vÒ kh¶ n¨ng ®o¸n ®äc, kü thuËt chuyªn m«n còng nh­ thao t¸c sö dông c¸c c«ng cô phÇn mÒm gi÷a nh÷ng ng­êi thùc hiÖn. Tõ ®ã dÉn ®Õn t×nh tr¹ng sai sãt vµ sai lÖch ë c¸c vïng tiÕp gi¸p giòa c¸c m¶nh b¶n ®å. ChÝnh v× vËy viÖc tiÕp biªn gi÷a c¸c m¶nh b¶n ®å ®ßi hái hÕt søc cÈn thËn vµ chÝnh x¸c. §Ó tiÕp biªn gi÷a c¸c m¶nh b¶n ®å ®ßi hái ph¶i ghÐp c¸c m¶nh b¶n ®å ®· ®­îc sè ho¸ vµ chØnh lçi do ch­a tiÕp biªn, do b¾t ®iÓm ch­a chÝnh x¸c. - C¾t m¶nh b¶n ®å §Ó c¾t m¶nh b¶n ®å tr­íc tiªn ta ph¶i t¹o ®­êng bao, ®­êng bao nµy ®­îc t¹o b»ng c¸c Offset ®­êng ®Þa giíi ra mét kho¶ng c¸ch cho phÐp. §­êng bao nµy ph¶i ®¶m b¶o sao cho sè ®Ønh cµng Ýt cµng tèt vµ tuyÖt ®èi tr­íc khi in kh«ng ®­îc xo¸ ®i. §Ó c¾t c¸c yÕu tè néi dung b¶n ®å theo tõng m¶nh b¶n ®å ta dùa trªn c¬ së ®é ph©n m¶nh vµ ®­îc c¾t ra tõ file tæng. Sau ®ã ghÐp c¸c m¶nh b¶n ®å vµo khung ®· ®­îc t¹o. - ChØnh söa b¶n ®å tÝnh diÖn tÝch vµ ®¸nh sè thöa C«ng ®o¹n chØnh söa ®­îc thùc hiÖn sau khi cã kÕt qu¶ ®o ®èi so¸t ngoµi thùc ®Þa víi t­ liÖu lµ nh÷ng tê b¶n ®å ¶nh vµ c¸c c«ng cô cÇn thiÕt phôc vô cho c«ng t¸c ngo¹i nghiÖp. Qu¸ tr×nh nµy sÏ lo¹i bá c¸c sai sãt cßn tån t¹i ®Ó n©ng kh¶ n¨ng chÝnh x¸c vµ tÝnh ®Çy ®ñ cña b¶n ®å. DiÖn tÝch thöa ®èi víi tê b¶n ®å ®Þa chÝnh lµ mét yÕu tè quan träng, ®ßi hái chÝnh x¸c cao. DiÖn tÝch ®­îc tÝnh cho tÊt c¶ c¸c thöa ®Êt, m­¬ng, ao, hå, khu d©n c­, nghÜa ®Þa…Ta cã thÓ tÝnh diÖn tÝch tõng thöa trùc tiÕp trªn mµn h×nh Microstation, tÝnh diÖn tÝch b»ng phÇn mÒm MGE Base Mapper hoÆc trªn phÇm mªm Famis. §Ó vÏ nh·n thöa tr­íc tiªn ta ph¶i g¸n c¸c lo¹i ®Êt b»ng c¸c m· sè theo quy ®Þnh sau ®ã míi tiÕn hµnh ®¸nh sè thöa. Sè thø tù nµy sÏ ®­îc g¸n lµm t©m trong qu¸ tr×nh tÝnh diÖn tÝch. Sè thø tù c¸c thöa sÏ ®­îc ®¸nh b»ng tay hoÆc tù ®éng theo thø tù t¨ng dÇn tõ tr¸i qua ph¶i tõ trªn xuèng d­íi. - Dùng khung b¶n ®å ®Þa chÝnh Mét khung b¶n ®å ®­îc tao khi cã ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè vÒ lo¹i khung, tû lÖ, to¹ ®é gãc T©y- B¾c, tªn tØnh, huyÖn, x· thÝch hîp. Sau khi cã ®Çy ®ñ th«ng tin trªn ta b¾t ®Çu tiÕn hµnh vÏ khung. Cã thÓ vÏ khung tù ®éng b»ng phÇn mÒn Famis. 2.3.2.10 KiÓm tra, söa ch÷a, in - KiÓm tra ®é chÝnh x¸c ®Þnh h­íng t­¬ng ®èi, ®Þnh h­¬ng tuyÖt ®èi. - KiÓm tra ®é chÝnh x¸c ®o vÏ d¸ng ®Êt vµ thuû hÖ. - KiÓm tra ®é chÝnh x¸c trong qu¸ tr×nh n¾n, c¾t ghÐp m¶nh. - KiÓm tra ®é chÝnh x¸c vÒ c¬ së to¸n häc cña m¶nh b¶n ®å ®ã. - KiÓm tra viÖc tiÕp biªn víi khu l©n cËn, tiÕp biªn trong néi bé khu ®o, viÖc ghi chÐp sæ tay ®o vÏ, viÖc ®iÒn viÕt lý lÞch b¶n ®å. NÕu cã sai sãt cÇn tiÕn hµnh chØnh söa. Sau khi ®· hoµn chØnh míi ®­a vµo in Ên. Sö dông phÇn mÒm IPLOT ®Ó tiÕn hµnh in b¶n ®å. Khi in b¶n ®å cÇn chän c¸c tham sè nh­ m¸y in, kÝch th­íc giÊy in, b¶ng mµu, tû lÖ in. 2.3.2.11 Giao nép s¶n phÈm S¶n phÈm giao nép gåm: - ¶nh quÐt - ¶nh ®iÒu vÏ - Tµi liÖu ®o khèng chÕ ¶nh, sæ ®o c¸c lo¹i vµ s¬ ®å nèi. - Tµi liÖu t¨ng dµy ®iÓm khèng chÕ ¶nh vµ c¸c tµi liÖu cã liªn quan. - B×nh ®å ¶nh sè ghi trªn ®Üa CD. - B¶n ®å ®Þa chÝnh c¬ së cña tõng ®¬n vÞ x·. - §Üa CD l­u gi÷ b¶n ®å ®Þa chÝnh. - Tæng hîp diÖn tÝch theo ®¬n vÞ m¶nh cÊp x·. - C¸c tµi liÖu kiÓm tra nghiÖm thu c¸c cÊp. - C¸c tµi liÖu giao nép cßn phô thuéc vµo yªu cÇu cña bªn thµnh lËp b¶n ®å. §2.4 C¸c nguån sai sè trong quy tr×nh thµnh lËp b¶n ®å b»ng c«ng nghÖ ¶nh sè §é chÝnh x¸c thµnh lËp b¶n ®å b»ng c«ng nghÖ ¶nh sè chÞu ¶nh h­ëng cña c¸c nguån sai sè sau ®©y: - Sai sè do t­ liÖu ¶nh - Sai sè do sè liÖu gèc - Sai sè do c«ng nghÖ 2.4.1 Sai sè do t­ liÖu ¶nh ¶nh hµng kh«ng lµ kÕt qu¶ t¹o h×nh bëi phÐp chiÕu xuyªn t©m th«ng qua hÖ thèng kÝnh vËt m¸y chôp ¶nh vµ chÞu nhiÒu sù ¶nh h­ëng cña c¸c nguån sai sè sau: 2.4.1.1 Sai sè do ®é cong tr¸i ®Êt BÒ mÆt tr¸i ®Êt lµ bÒ mÆt cÇu låi lâm, mµ c¸c ¶nh ®o trong ¶nh chôp hµng kh«ng lµ h×nh chiÕu xuyªn t©m cña miÒn thùc ®Þa. Do vËy râ rµng vÞ trÝ c¸c ®iÓm ¶nh sÏ bÞ xª dÞch do bÞ ¶nh h­ëng cña ®é cong tr¸i ®Êt. 2.4.1.2 Sai sè do chiÕt quang khÝ quyÓn. KhÝ quyÓn lµ m«i tr­êng truyÒn s¸ng kh«ng ®ång nhÊt do vËy, tia s¸ng truyÒn ®i trong khÝ quyÓn kh«ng ph¶i lµ ®­êng th¼ng. ®iÒu nµy g©y ra sù biÕn d¹ng cña phÐp chiÕu xuyªn t©m vµ lµm cho to¹ ®é c¸c ®iÓm ¶nh bÞ xª dÞch ®i mét ®¹i l­îng nµo ®ã. 2.4.1.3 Sai sè do mÐo h×nh kÝnh vËt Sai sè do mÐo h×nh kÝnh vËt m¸y chôp ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn to¹ ®é ®iÓm ¶nh, bao gåm mÐo h×nh tiÕp tuyÕn vµ mÐo h×nh xuyªn t©m. 2.4.1.4 Sai sè biÕn d¹ng phim Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt do ¶nh h­ëng cña c¸c ®iÒu kiÖn nh­: nhiÖt ®é, ®é Èm, qu¸ tr×nh xö lý ¶nh. Do ®ã vËt liÖu ¶nh bÞ biÕn d¹ng vÒ kÝch th­íc (biÕn d¹ng ph¼ng) hoÆc kh«ng b»ng ph¼ng (biÕn d¹ng kh«ng gian). 2.4.2 Sai sè do sè liÖu gèc Sai sè do sè liÖu gèc trong ®o ¶nh mang tÝnh ®Æc thï riªng. Khi ®o vÏ trªn m« h×nh lËp thÓ, c¸c ®iÓm kh«ng chÕ lµ c¬ së cho viÖc ®Þnh h­íng m« h×nh lËp thÓ, c¸c ®iÓm khèng chÕ lµ c¬ së cho viÖc ®Þnh h­íng m« h×nh. Do ®ã ngoµi sai sè sè liÖu tr¾c ®Þa ngo¹i nghiÖp hay t¨ng dµy néi nghiÖp cßn mang sai sè qu¸ tr×nh ®o ®¹c c¸c ®iÓm khèng chÕ nµy trªn m« h×nh lËp thÓ. 2.4.3 Sai sè do c«ng nghÖ 2.4.3.1 Sai sè do quÐt ¶nh Sai sè nµy phô thuéc vµo viÖc chän ®é ph©n gi¶i khi quÐt ¶nh. §é ph©n gi¶i nµy phô thuéc vµo chñ yÕu c¸c yÕu tè sau: - §é ph©n gi¶i cña ¶nh gèc khi quÐt - §é chÝnh x¸c cña c¸c b¶n ®å cÇn thµnh lËp - Quan hÖ gi÷a tû lÖ ¶nh vµ tû lÖ b¶n ®å c©n thµnh lËp - §é ph©n gi¶i vµ ®é chÝnh x¸c cña m¸y quÐt HiÖn nay trong s¶n xuÊt dang sö dông c«ng thøc tÝnh ®é ph©n gi¶i cña Intergraph : Px 100 (2 – 7) Trong ®ã: Px – lµ kÝch th­íc cña pixel Mb– lµ mÉu sè tû lÖ b¶n ®å cÇn thµnh lËp ma – lµ mÉu sè tû lÖ ¶nh 2.4.3.2. Sai sè xö lý trªn tr¹m ®o ¶nh sè * C«ng t¸c t¨ng dµy §Þnh h­íng trong §èi víi c«ng nghÖ ®o vÏ ¶nh sè, ®é chÝnh x¸c cña ®Þnh h­íng trong th­êng l¸ 0.3 ®Õn 0.5 pixel. Trong thùc tÕ s¶n xuÊt ë n­íc ta nÕu tiÕn hµnh quÐt tõ phim d­¬ng thi ®é chÝnh x¸c cña ®Þnh h­íng trong th­êng kÐm h¬n (0.5 – 0.7 pixel) C«ng t¸c ®Þnh h­íng t­¬ng ®èi vµ tuyÖt ®èi §èi víi c«ng nghÖ ®o vÏ ¶nh sè th× c«ng ®o¹n nµy cã thÓ thùc hiÖn mét c¸ch tù ®«ng dùa trªn c¸c kü thuËt khíp ¶nh, kü thuËt khíp ¶nh lµ gi¶m nh­ng sai sè do ng­¬i ®o g©y ra n©ng cao ®é tin cËy kÕt qu¶ ®o. §é chÝnh x¸c cña qu¸ tr×nh nµy còng ®¹t ®­îc gi¸ trÞ lµ 0.3 pixel. HiÖn nay cã mét sè phÇn mÒm t¨ng dµy tù ®éng cã kh¶ n¨ng cho ®é chÝnh x¸c cao ch¼ng h¹n nh­: MATCH-AT, ISAT hay PHODIS-AT. Tuy nhiªn c¸c phÇn mÒm nµy cßn chän vµ khíp nhiÒu ®iÓm ¶nh n»m trong ®é phñ hai (th«ng th­êng chiÕm tõ 30% ®Õn 50% tæng sè ®iÓm ®o). Ch­¬ng 3 Thùc nghiÖm thµnh lËp b¶n ®å ®Þa chÝnh tû lÖ 1:2000 §3.1 Giíi thiÖu chung vÒ t×nh h×nh khu ®o 3.1.1 VÞ trÝ ®Þa lý Khu vùc thùc nghiÖm thuéc x· Thôy Ph­¬ng - Tõ Liªm- Hµ Néi. 3.1.2 §iÒu kiÖn ®Þa lý tù nhiªn 3.1.2.1 §Þa h×nh: Khu vùc cã ®Þa h×nh t­¬ng ®èi b»ng ph¼ng, ®é cao trung b×nh kho¶ng 6 ®Õn 8m. 3.1.2.2§Þa vËt: §Æc ®iÓm ®Þa vËt trong khu vùc ®o vÏ lµ ®Þa vËt ®Æc tr­ng cña vïng ®ång b»ng bao gåm: - Khu vùc d©n c­ - HÖ thèng thuû lîi t­íi tiªu hoµn chØnh - HÖ thèng giao th«ng bao gåm ®­êng nhùa vµ ®­êng bªt«ng nªn rÊt thuËn lîi cho viÖc ®i l¹i cña ng­êi d©n. 3.1.2.3 KhÝ hËu Lµ mét khu vùc thuéc ®ång b»ng ch©u thæ s«ng Hång thêi tiÕt trong n¨m chia thµnh bèn mïa râ rÖt: Xu©n, H¹, Thu, §«ng. Tuy nhiªn ®Ó lËp kÕ ho¹ch c«ng t¸c cÇn l­u ý hai mïa ¶nh h­ëng ®Õn c«ng t¸c thi c«ng ®ã lµ mïa m­a vµ mïa kh«. - Mïa m­a kÐo dµi tõ th¸ng 5 ®Õn th¸ng 10 - Mïa kh« kÐo dµi tõ th¸ng 11 ®Õn th¸ng 4 n¨m sau - NhiÖt ®é cao nhÊt vµo mïa hÌ lµ 38° vµ thÊp nhÊt vµo mïa ®«ng lµ 10° 3.1.2.4 Thùc phñ Khu vùc nµy chñ yÕu lµ trång lóa vµ hoa mµu, cã rÊt nhiÒu lo¹i c©y c¶nh nh­ dõa, ®µo, quÊt…®­îc trång gÇn khu d©n c­. 3.1.2.5 Thuû v¨n B¶n ®å khu vùc x· Thôy Ph­¬ng cã hÖ thèng kªnh m­¬ng dµy ®Æc. Cã s«ng NhuÖ ch¶y quanh khu vùc nµy. Con s«ng nµy lµ nguån cung cÊp chñ yÕu cho hÖ thèng t­íi tiªu. Trong khu vùc nµy cã rÊt nhiÒu ao hå nhá. 3.1.3 Kinh tÕ - x· héi 3.1.3.1 Kinh tÕ NÒn kinh tÕ khu vùc kh¸ ph¸t triÓn víi nhiÒu khu C«ng nghiÖp nh­ C«ng ty GiÇy Thuþ Khuª, ViÖn Ch¨n Nu«i… §Æc biÖt gÇn khu v­c nµy cã rÊt nhiÒu tr­êng §¹i Häc nh­: tr­êng §¹i Häc Má §Þa ChÊt, Häc ViÖn C¶nh S¸t, Häc ViÖn Tµi ChÝnh... 3.1.3.2 T×nh h×nh ®Êt ®ai Chñ yÕu lµ ®Êt n«ng nghiÖp. Khu ®o ®ang n»m trong giai ®o¹n ®æi míi, hÖ thèng giao th«ng vµ cÊp tho¸t n­íc ®ang ®­îc c¶i t¹o vµ lµm míi. Qu¸ tr×nh ®« thÞ ho¸ ë khu vùc nµy ®ang ph¸t triÓn m¹nh nªn møc ®é biÕn ®æi ®Þa h×nh ®Þa vËt t¨ng nhanh. 3.1.3.3 Giao th«ng Khu vùc nµy cã hÖ thèng giao th«ng kh¸ hoµn chØnh lín nhá dµy ®Æc. 3.1.3.4 Y tÕ HÖ thèng y tÕ trong khu vùc nµy rÊt ph¸t triÓn thuËn lîi cho viÖc kh¸m vµ ch÷a bÖnh. 3.1.3 T­ liÖu sö dông - T­ liÖu bay chôp ¶nh gåm cã: - ¶nh chôp vµo n¨m 1992 - T­ liÖu ¶nh ®­îc chôp b»ng m¸y rmktop-15 - Tiªu cù m¸y chôp ¶nh 152.509 mm - Cì phim chôp 23 x 23 cm . - Tû lÖ ¶nh chôp 1: 7.500 - §é cao bay chôp 1140 m - §é phñ ngang 60%, ®é phñ däc 30%. T­ liÖu chÊt l­îng râ rµng, ®é t­¬ng ph¶n tèt, ®¹t tiªu chuÈn cho viÖc thµnh lËp b¶n ®é ®Þa chÝnh tû lÖ 1:2000. §3.2 Thùc nghiÖm theo quy tr×nh c«ng nghÖ thµnh lËp b¶n ®å ®Þa chÝnh tû lÖ 1:2000 vïng b»ng ph¼ng 3.2.1 QuÐt phim ViÖc quÐt phim ph¶i ®¶m b¶o chÊt l­îng quÐt vÒ h×nh häc vµ néi dung cña ®èi t­îng h×nh ¶nh. Trong quy tr×nh thµnh lËp b¶n ®å ®Þa chÝnh cña h·ng Intergraph th× quy tr×nh nµy ®­îc thùc hiÖn chê m¸y quÐt, trong ®ã d÷ liÖu tõ d¹ng phim ¶nh hµng kh«ng ®­îc chuyÓn thµnh d¹ng raster. Ta cÇn lùa chän c¸c th«ng sè quÐt cho phï hîp ®ång thêi thùc hiÖn c¸c thao t¸c trong quy tr×nh quÐt. Trong tr­êng hîp nµy phim ®­îc quÐt trªn m¸y SCAI-2 vµ phÇn mÒm Photoscan-td. Phim quÐt víi ®é ph©n gi¶i 21m, ë chÕ ®é Fucl sÐt. File ®­îc ghi ë d¹ng TIFF. Quy tr×nh quÐt *BËt m¸y quÐt (tuyÖt ®èi kh«ng ®­îc më n¾p m¸y quÐt trong khi ®Ìn ®á cßn s¸ng). * Khëi ®éng phÇn mÒm quÐt -BËt m¸y tÝnh - Chän c¸c th«ng sè cho chÕ ®é quÐt phim. + §Æt c¸c th«ng sè d¹ng file, tªn file + §Æt kiÓu phim (©m hoÆc d­¬ng) vµ m¸y chôp ¶nh + §Æt c¸c th«ng sè vµo, ra cho phim + §Æt giíi h¹n vïng quÐt * QuÐt phim: - L¾p phim (®Æt phim vµo khay vµ cho mÆt nhò cña phim óp xuèng d­íi) - §Þnh vÞ vïng quÐt (®o c¸c ®iÓm mÊu khung) - QuÐt thö vµ ®iÒu chØnh (chØ chän mét vïng ®Ó quÐt thö sau ®ã vµo bé nhí ®Ó kiÓm tra vµ hiÖu chØnh) - QuÐt vµo ®Üa: tr­íc khi quÐt vµo ®Üa ph¶i ®Æt c¸c diÖn tÝch quÐt cho c¶ tÊm ¶nh. 3.2.2 T¹o Project khu ®o X©y dùng Project lµ qu¸ tr×nh nhËp vµo c¸c th«ng sè cÇn thiÕt vµ x¸c nhËn c¸c File ¶nh sö dông cho c«ng viÖc theo yªu cÇu cña hÖ thèng phÇn mÒm xö lý ¶nh sè. §­îc thùc hiÖn trªn phÇm mÒm ISPM. 3.2.2.1 T¹o míi Project tõ d÷ liÖu c¬ së ban ®Çu Më tr¹m ¶nh sè, tõ menu vµo File/New Project, H×nh 3.1 Khi trªn mµn h×nh xuÊt hiÖn lªn b¶ng Project Location. Ta tiÕn hµnh ®Æt tªn Project vµ chän th­ môc cho chóng (H×nh 3.1) Ta Ên Next th× b¶ng Project Type hiÖn lªn cho phÐp ta chän kiÓu d÷ liÖu, th­êng chän Aerial Photography (lµ ¶nh hµng kh«ng) vµ d¹ng File ra lµ ASCII (H×nh 3.2) H×nh 3.2 Sau ®ã bÊm Next th× b¶ng Project Units xuÊt hiÖn gióp ta lùa chän ®¬n vÞ cho c«ng viÖc (H×nh 3.3) H×nh 3.3 - Chän hÖ täa ®é §Ò-c¸c (XYZ) - Chän ®¬n vÞ ®o dµi lµ mÐt (m) - Chän ®¬n vÞ ®o gãc lµ ®é (deg) TiÕp tôc Ên Next trªn mµn h×nh hiÖn lªn b¶ng Project Parameter Settings, cho phÐp ®Æt mét sè tham sè cña Project nh­: ®é lÖch chuÈn, b¸n kÝnh tr¸i ®Êt, ®é cao bay chôp (so víi mÆt n­íc biÓn trung b×nh) vµ ®é cao trung b×nh cña tr¸i ®Êt thay ®æi theo Project (H×nh 3.4) H×nh 3.4 Enable AtmoSpheric Refraction. HiÖu chØnh täa ®é khái ¶nh h­ëng cña khóc x¹ khÝ quyÓn. Enable Eath Curvature: HiÖu chØnh theo ®é cong tr¸i ®Êt. Ên Next, b¶ng héi tho¹i tiÕp theo User Settings xuÊt hiÖn, yªu cÇu cÇn nhËp c¸c h¹n sai cho phÐp cña c¸c phÐp ®Þnh h­íng trong, ®Þnh h­íng t­¬ng ®èi, ®Þnh h­íng tuyÖt ®èi (b×nh sai). C¸c h¹n sai nµy ph¶i phï hîp víi ®é chÝnh x¸c cho phÐp cña viÖc thµnh lËp b¶n ®å (H×nh 3.5). H×nh 3.5 BÊm Next, ta sÏ cã ®­îc b¶ng Default User Points, tiÕn hµnh chän c¸c ®iÓm ®Þnh h­íng chuÈn cho mçi tÊm ¶nh. §Ó t¨ng c­êng c¸c trÞ ®o thõa ta chän nót 5 Point. NhÊn vµo nót Finish sÏ nhËn ®­îc viÖc t¹o míi Project (H×nh 3.6). Mét th«ng b¸o sau ®ã xuÊt hiÖn ®Ó kh¼ng ®Þnh viÖc t¹o xong Project hay th«ng b¸o cho ta biÕt cã vÊn ®Ò g× c¶n trë trong viÖc t¹o Project. H×nh 3.6 3.2.2.2 NhËp th«ng sè camera Sau khi Project ®­îc t¹o xong, ta cÇn t¹o camera cho Project. §iÒu nµy cã thÓ thùc hiÖn b»ng c¸ch chän Edit® Camera Wizard, nhËp vµo tªn camera (H×nh 3.7). H×nh 3.7 Sau ®ã bÊm Nex, trªn mµn h×nh hiÖn lªn b¶ng sè liÖu camera (Camera Data). Môc ®Ých lµ nhËp c¸c th«ng sè cho camera nh­: - Tiªu cù cña m¸y chôp ¶nh (mm). - Täa ®é ®iÓm chÝnh ¶nh (mm). - KÝch th­íc phim ¶nh lµ: 230x230 mm (H×nh 3.8). H×nh 3.8 Sau khi ®· nhËp c¸c th«ng sè cho m¸y ¶nh ta tiÕn hµnh nhËp täa ®é mÊu khung, ta nhËp thø tù täa ®é X vµ täa ®é Y cña tõng ®iÓm mÊu khung råi Ên Add. TiÕp theo ®ã ta chän Next th× hiÖn b¶ng héi tho¹i hái vÒ d÷ liÖu hiÖu chØnh ®é mÐo h×nh kÝnh vËt. Sau ®ã tiÕn hµnh x¸c nhËn viÖc nhËp c¸c th«ng sè cña camera. 3.2.2.3 NhËp c¸c th«ng sè cho tuyÕn bay Sau khi t¹o xong Camera cho Project ta cÇn t¹o tiÕp c¸c tÊm ¶nh trong c¸c tuyÕn bay vµ c¸c m« h×nh cho Project mµ ta cÇn sö dông. Ta vµo Edit à Strip Wizard trªn Menu sÏ xuÉt hiÖn b¶ng Strip Wizard Gâ vµo sè hiÖu tuyÕn bay (Strip ID), tiÒn tè cña tÊm ¶nh (PhotoID_Prefix) Sè thø tù ¶nh (Initial Photo Number). NÕu sè thø tù c¸c tÊm ¶nh t¨ng dÇn lªn theo chiÒu cña tuyÕn bay vµ t¨ng lªn bao nhiªu ®¬n vÞ th× h·y nhËp gi¸ trÞ vµo Number Fieid Increment lµ d­¬ng cßn nÕu ng­îc l¹i lµ ©m vµ cuèi cïng lµ nhËp sè l­îng ¶nh trong mét tuyÕn bay (Number of photo)...(H×nh 3.9). H×nh 3.9 Ta chän Next xuÊt hiÖn b¶ng Carame Information yªu cÇu nhËp c¸c th«ng tin vÒ camera. X¸c ®Þnh tªn Carame (Camera name) vµ chän ®óng h­íng cña Camera (Camera Orientation). Chän kiÓu chôp ¶nh vÖ tinh hay mÆt ®Êt (View Geometry) (H×nh 3.10). H×nh 3.10 Ên Next tiÕp theo th× b¶ng kÕ tiÕp xuÊt hiÖn yªu cÇu x¸c ®Þnh File ¶nh ®­îc g¾n kÕt víi tõng tÊm ¶nh trong tuyÕn bay (H×nh 3.11). H×nh 3.11 §¸nh dÊu vµo Automaticcally Generate Image File Names ®Ó ch­¬ng tr×nh tù ®éng x¸c ®Þnh g¾n c¸c File ¶nh víi tõng tªn ¶nh. Sau ®ã vµo Image Directory ®Ó t×m ®­êng dÉn th­ môc cã chøa c¸c File ¶nh mµ ta ®Ó s½n ë trong th­ môc ®ã. Vµ còng gièng nh­ ë b¶ng Strip Wizar ta còng nhËp cac sè hiÖu ¶nh. Ên Next b¶ng Model Information gióp ta t¹o ra sè hiÖu c¸c m« h×nh mét c¸ch tù ®éng (H×nh 3.12) H×nh 3.12 C¸c b¶ng tiÕp theo cña Strip Wizard cho phÐp nhËn c¸c tham sè ®Þnh h­íng ngoµi gÇn ®óng cho tuyÕn bay. Sau khi x¸c nhËn tÊt c¶ c¸c th«ng sè cho tuyÕn bay, h·y nhÊn nót Finish ta sÏ ®­îc nh¾c cã t¹o vµ l­u gi÷ d÷ liÖu vÒ tuyÕn bay hay kh«ng vµ sau ®ã ch­¬ng tr×nh sÏ hái cã muèn t¹o tiÕp tuyÕn bay n÷a hay kh«ng. 3.2.2.4 NhËp to¹ ®é ®iÓm khèng chÕ ngo¹i nghiÖp Tõ thanh Menu ISPM chän Edit/ Contrlo Point vµ nhËp vµo to¹ ®é ®iÓm khèng chÕ ¶nh ngo¹i nghiÖp (H×nh 3.13). H×nh 3.13 3.2.3 T¨ng dµy khèng chÕ ¶nh 3.2.3.1 §Þnh h­íng trong Tõ thanh Menu ISDM chän Oriention/Interrios. Trªn mµn h×nh m¸y tÝnh sÏ hiÖn b¶ng Select Photos cho phÐp ta chän c¸c tÊm ¶nh. Lóc nµy trªn m¸y tÝnh hiÖn lªn mÊu khung cña phim, ta tiÕn hµnh ®Þnh h­íng vµo c¸c to¹ ®é mÊu khung (H×nh 3.14). H×nh 3.14 -Chän vÞ trÝ t­¬ng ®èi cña ®iÓm trong cöa sè Ovesview -Chän vÞ trÝ ®iÓm trong cöa sè FullRes -§o ®óng t©m trong cöa sæ Detail 3.2.3.2 §Þnh h­íng t­¬ng ®èi Chän lÖnh Orientation/Relative vµ chän c¸c m« h×nh ®Ó tiÕn hµnh ®Þnh h­íng tuyÖt ®èi. TiÕn hµnh ®o ®iÓm trªn cöa sæ chi tiÕt khö thÞ sai ngang b»ng c¸ch chän cïng mét ®èi t­îng trªn c¶ hai ¶nh. CÇn ®o Ýt nhÊt lµ 5 ®iÓm trªn mét m« h×nh ®Õn khi cã kÕt qu¶ tèt (Relative Orietation), (H×nh 3.15). H×nh 3.15 Ch­¬ng tr×nh sÏ tÝnh to¸n c¸c nguyªn tè ®Þnh h­íng t­¬ng ®èi theo ph­¬ng ph¸p sè b×nh th­êng nhá nhÊt. Gi¸ trÞ b×nh sai cña cÆp ¶nh kh«ng v­ît qu¸ 15mm. Th«ng qua ®ã ta biÕt ®­îc nh÷ng ®iÓm nµo ®ã kh«ng ®¹t yªu cÇu ®Ó ®o l¹i. 3.2.3.3 §Þnh h­íng tuyÖt ®èi §Þnh h­íng tuyÖt ®èi lµ b­íc ®Þnh h­íng cuèi cïng ®èi víi mét m« h×nh. NÕu trong mçi m« h×nh lËp thÓ cã ®ñ sè l­îng ®iÓm cã to¹ ®é trong hÖ to¹ ®é mÆt ®Êt tèi thiÓu ph¶i cã 2 ®iÓm khèng chÕ mÆt ph¼ng (XY) vµ 3 ®iÓm khèng chÕ ®é cao (H) th× khi hoµn thµnh b­íc ®Þnh h­íng tuyÖt ®èi ch­¬ng tr×nh sÏ tÝnh chuyÓn to¹ ®é m« h×nh sang to¹ ®é mÆt ®Êt t­¬ng øng. §èi víi qu¸ tr×nh tiÕn hµnh t¨ng dµy khèng chÕ cho mét tuyÕn th× qu¸ tr×nh ®Þnh h­íng tuyÖt ®èi chØ lµ ®o c¸c ®iÓm khèng chÕ ngo¹i nghiÖp trªn tÊt c¶ nh÷ng m« h×nh lËp thÓ mµ c¸c ®iÓm nµy xuÊt hiÖn. Sau ®ã míi cã thÓ thùc hiÖn ®­îc viÖc b×nh sai tÝnh chuyÓn tõ hÖ to¹ ®é kh«ng gian ®o ¶nh sang hÖ to¹ ®é mÆt ®Êt cho c¶ khèi. H×nh 3.16 Chän Orientation à Absolute... ®Ó ®­a ra hép tho¹i Select Medels. T¹i ®©y ta cã thÓ lùa chän nhiÒu h¬n mét m« h×nh sau ®ã chän OK ®Ó hiÓn thÞ h×nh ¶nh. 3.2.3.4 B×nh sai khèi tam gi¸c ¶nh hµng kh«ng. Sö dông menu ISDM/Orientations/Photo Triangulation/ Triangulation. XuÊt hiÖn b¶ng kÕt qu¶ b×nh sai khèi tam gi¸c ¶nh Photo Triangulation Results (H×nh 3.17). H×nh 3.17 Ch­¬ng tr×nh Photo Triangulation cho phÐp ta lùa chän tÝnh to¸n b×nh sai khèi tam gi¸c ¶nh kh«ng gian theo hai chÕ ®é: b×nh sai t­¬ng ®èi vµ b×nh sai tuyÖt ®èi. ViÖc b×nh sai khèi tam gi¸c ¶nh kh«ng gian ®­îc thùc hiÖn theo ph­¬ng ph¸p sè b×nh ph­¬ng nhá nhÊt. Sau ®ã tiÕn hµnh b×nh sai t­¬ng ®èi (b×nh sai trong hÖ to¹ ®é kh«ng gian ®o ¶nh mµ kh«ng sö dông ®Õn to¹ ®é ®iÓm khèng chÕ ngo¹i nghiÖp) vµ b×nh sai tuyÖt ®èi (sö dông trÞ ®o ¶nh cña tÊt c¶ c¸c lo¹i ®iÓm vµ to¹ ®é trong hÖ täa ®é mÆt ®Êt cña c¸c ®iÓm khèng chÕ ngo¹i nghiÖp ®Ó tÝnh chuyÓn toµn bé khèi tam gi¸c ¶nh vÒ hÖ to¹ ®é mÆt ®Êt). NÕu kÕt qu¶ b×nh sai tho¶ m·n ®Çy ®ñ c¸c quy ®Þnh cho phÐp ta cã thÓ ghi täa ®é trong hÖ to¹ ®é mÆt ®Êt cho c¸c ®iÓm t¨ng dµy vµo File Control cña c«ng viÖc. B­íc cuèi cïng trong qu¸ tr×nh b×nh sai khèi tam gi¸c ¶nh kh«ng gian lµ ghi l¹i tÊt c¶ c¸c nguyªn tè ®Þnh h­íng cña c¸c tÊm ¶nh, c¸c m« h×nh ®· chän ®Ó b×nh sai. 3.2.3.5 N¾n ¶nh, t¹o b×nh ®å ¶nh: Do khu vùc Ha Néi lµ vïng b»ng ph¼ng, víi ®é cao trung b×nh tõ 3 ®Õn 4m cho nªn sö dông phÇn mÒm IRASC ®Ó n¾n ¶nh. a. T¹o Design file: Khëi ®éng Microstation: kÝch ho¹t biÓu t­îng cña Microstation, cöa sæ Microstation Manager xuÊt hiÖn (H×nh 3.18) H×nh 3.18 Ta vµo File/New nhËp tªn File ta cÇn t¹o Chän Seed file cho File design b»ng c¸ch kÝch vµo Select, xuÊt hiÖn b¶ng Seed file. Víi khu ®o trong phÇn thùc nghiÖm nµy th× Seed file lµ Gauss 18. b. N¾n ¶nh: - Khëi ®éng Modul IRASC ®Ó thùc hiÖn c«ng t¸c n¾n ¶nh. - NhËp c¸c ®iÓm khèng chÕ. - Më ¶nh ®Ó n¾n b»ng c¸ch vµo File/Open, sau ®ã chän ®­êng dÉn ®Õn ¶nh cÇn n¾n. - Sau khi më ®­îc ¶nh ta tiÕn hµnh n¾n ¶nh trªn IRASC b»ng lÖnh Warp trong thùc ®¬n Geometry. Sau khi chän lÖnh, trªn mµn h×nh sÏ hiÓn thÞ 4 cöa sè s¾p xÕp c¹nh nhau theo thø tù tõ tr¸i sang ph¶i, tõ trªn xuèng d­íi. Hai cöa sæ 1, 4 hiÓn thÞ ®iÓm khèng chÕ x¸c ®Þnh trªn ¶nh Raster, cßn 2 cöa sè 2, 3 hiÓn thÞ ®iÓm khèng chÕ trong File Vector. Trong qu¸ tr×nh n¾n ¶nh, ta ph¶i lu«n quan s¸t dßng nh¾c trong cöa sæ lÖnh cña Microstation. Trªn cöa sè View 3 dïng phÝm Data chän ®iÓm khèng chÕ t­¬ng ®­¬ng trªn File.dgn. Sau khi chän ®iÓm trªn View 3, vïng l©n cËn chøa ®iÓm khèng chÕ ®­îc tù ®éng phãng lªn vµ tù ®éng hiÓn thÞ trªn View 2 ®ång thêi xuÊt hiÖn dßng nh¾c x¸c ®Þnh chÝnh x¸c ®iÓm khèng chÕ Vecter (Roxined Control Point). Ta cã thÓ sö dông c¸c nót ®iÒu khiÓn mµn h×nh ®Ó thu phãng tiÖn cho viÖc x¸c ®Þnh chÝnh x¸c ®iÓm khèng chÕ Vector. Sö dông chÕ ®é Snap ®Ó b¾t chÝnh x¸c c¸c ®iÓm khèng chÕ trªn View 2, nhÊn phÝm Data ®Ó chÊp nhËn ®iÓm võa x¸c ®Þnh. TiÕp theo lµ x¸c ®Þnh ®iÓm n¾n t­¬ng øng trªn File ¶nh Raster, khi ®ã xuÊt hiÖn dßng nh¾c Approximate Input. NhÊn Data chuét trªn View 4 quanh vïng l©n cËn trªn ¶nh cÇn x¸c ®Þnh ®iÓm khèng chÕ t­¬ng øng, khu l©n cËn ®­îc phãng to vµ tù ®éng hiÓn thÞ trªn View 1. X¸c ®Þnh chÝnh x¸c vÞ trÝ ®iÓm n¾n vµ dïng phÝm Data chuét ®Ó ®Æt ®iÓm n¾n trong View 1. LÆp l¹i thø tù c¸c b­íc trªn víi 4 ®iÓm khèng chÕ cßn l¹i. Sau khi ®· x¸c ®Þnh ®­îc 3 ®iÓm khèng chÕ, tõ ®iÓm khèng chÕ thø 4 th× IRASC sÏ trî gióp ng­êi sö dông b»ng c¸ch tù ®éng x¸c ®Þnh ®iÓm khèng chÕ trªn File.dgn. Ta cã thÓ chÊp nhËn khi ®· chÝnh x¸c hoÆc lo¹i bá khi ch­a chÝnh x¸c ®Ó x¸c ®Þnh l¹i vÞ trÝ ®iÓm n¾n trªn ¶nh b»ng tay ®Ó ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c n¾n ¶nh. Sau khi chän ®iÓm xong, ta chän m« h×nh chuyÓn ®æi: - M« h×nh Affine: affine lµ qu¸ tr×nh co d·n d÷ liÖu theo mét hoÆc nhiÒu h­íng phô thuéc vµo sè cña ®a thøc trong m« h×nh to¸n häc (bËc Affine) ®Ó khö c¸c biÕn d¹ng. §a thøc bËc 1 chØ ®¬n gi¶n lµ co hoÆc d· ®­êng, ®a thøc bËc 2 chØ cã mét chç uèn cong gièng nh­ parabol, ®a thøc bËc 3 cã 2 chç uèn cong nh­ nh÷ng mÆt h×nh ch÷ S... BËc Affine cµng cao th× sè ®iÓm khèng chÕ tèi thiÓu cµng nhiÒu. + Affine 1: 3 ®iÓm + Affine 2: 6 ®iÓm + Affine 3: 10 ®iÓm + Affine 4: 15 ®iÓm + Affine 5: 21 ®iÓm - M« h×nh project: ¸p dông cho c¸c d÷ liÖu bÞ vÆn xo¾n hoÆc bÞ mÐo trÖch. N¾n ¶nh theo m« h×nh project biÕn h×nh ¶nh trªn ¶nh nghiªng thµnh h×nh ¶nh t­¬ng øng trªn ¶nh trùc chiÕu, vµ cã tû lÖ phï hîp víi tû lÖ b¶n ®å cÇn thµnh lËp vµ h¹n chÕ ®­îc sai sè do chªnh cao ®Þa h×nh g©y ra. V× vËy, ta nªn chän m« h×nh n¾n project, víi sè ®iÓm khèng chÕ tèi thiÓu lµ 4. Víi b¶n ®å tû lÖ 1:5000 th× sai sè n¾n ph¶i ≤ 2m. NÕu sai sè n¾n ¶nh ®· ®¹t h¹n sai cho phÐp, ta nhÊn vµo nót Warp ®Ó ch¹y ch­¬ng tr×nh n¾n trong IRASC. 3.2.3.6 §iÒu vÏ vµ thèng kª c¸c yÕu tè ®Þa chÝnh. Sau khi ®· cã b×nh ®å ¶nh ta ®em ra ngoµi thùc ®Þa ®èi chiÕu h×nh ¶nh cña ®èi t­îng ®· chôp xem ®èi t­îng ®ã cßn tån t¹i hay ®· thay ®æi. §èi víi c¸c ®èi t­îng ®· thay ®æi hoÆc míi xuÊt hiÖn th× ph¶i xo¸ bá hoÆc ®o vÏ bï thªm trªn b×nh ®é ¶nh. Ngoµi ra cßn ph¶i x¸c ®Þnh c¸c yÕu tè ®Þnh tÝnh cña ®èi t­îng. C¸c ®èi t­îng cÇn ®iÒu vÏ bao gåm: ranh giíi thöa ®Êt, khu d©n c­, hÖ thèng thuû v¨n, hÖ thèng giao th«ng, hÖ thèng ®iÖn, ®Þa lý vËt lÊy h­íng... TiÕn hµnh ®o vÏ bæ xung ®Þa vËt vµ thèng kª c¸c yÕu tè ®Þa chÝnh. ViÖc thèng kª c¸c yÕu tè thæ nh­ìng, kh¶ n¨ng canh t¸c, ®Þa danh.... ®­îc tiÕn hµnh kÕt hîp víi c¸n bé ®Þa chÝnh ®Þa ph­¬ng. 3.2.3.7 Sè ho¸, biªn tËp néi dung b¶n ®å ®Þa chÝnh. a. C¾t, ghÐp ¶nh theo m¶nh b¶n ®å: Ta cã thÓ më c¸c tÊm ¶nh n¾n ®­îc hiÓn thÞ trong file.dgn cña Project hoÆc file Design cã chøa l­íi khung m¶nh b¶n ®å b»ng phÇn mÒm IRASC ®Ó tiÕn hµnh c¾t, ghÐp ¶nh. Sè ho¸ ®Þa chÝnh: Qu¸ tr×nh sè ho¸ ®­îc thùc hiÖn trªn phÇn mÒm IRASC. Khi sè ho¸ mét m¶nh b¶n ®å ®Çu tiªn ta ph¶i më file.dgn chøa s¬ ®å ph©n m¶nh b¶n ®å ®Ó chän b¶n ®å cÇn sè ho¸. Më file ¶nh t­¬ng øng víi m¶nh b¶n ®å cÇn sè ho¸ b»ng phÇn mÒm IRASC. Chän ®­êng dÉn vµ tªn file ¶nh. Sau ®ã më b¶ng c¸c ®èi t­îng ®Æc tr­ng ®Ó chän c¸c ®èi t­îng cÇn sè ho¸ trªn ¶nh (H×nh 3.19). H×nh 3.19 C¸c ®èi t­îng cÇn sè ho¸ trong b¶n ®å nµy bao gåm: bê thöa, m­¬ng, ao, s«ng, c¸c lo¹i ®­êng... dïng thanh c«ng cô Main trong Microstation ®Ó sè ho¸ c¸c ®èi t­îng ®ã. §Æc biÖt trong qu¸ tr×nh sè ho¸ lu«n ph¶i dïng chÕ ®é Snap ®Ó b¾t chÝnh x¸c vµo c¸c ®iÓm nót. Ngoµi ra cÇn ph¶i kÕt hîp chÆt chÏ víi c«ng t¸c ®iÒu vÏ kÕt qu¶ sè ho¸ ®¹t ®é chÝnh x¸c cao. Biªn tËp b¶n ®å: Tõ cöa sè lÖnh cña Microstation nhËp vµo Mdl load c:\famis\famis ®Ó khëi ®éng phÇn mÒm FAMIS. §Ó b¶n ®å t¹o ra ®­îc hoµn chØnh cÇn tiÕn hµnh chØnh söa lçi. Dïng chøc n¨ng MRFCLEAN ®Ó ph¸t hiÖn söa lçi. Tõ thanh Menu cña phÇn mÒm Famis vµ t¹o Topologi/ Tù ®éng, söa ®æi xuÊt hiÖn b¶ng MRFClean 6.0 (H×nh 3.20). H×nh 3.20 §Æt c¸c th«ng sè (Parameter) b»ng c¸ch kÝch chuét vµo Parameter, b¶ng MRF Clean Parameter sÏ xuÊt hiÖn cho phÐp ta ®Æt c¸c chÕ ®é tù ®éng vµ t×m söa lçi. CÇn xö lý c¸c lçi cña ®èi t­îng nµo th× ®¸nh dÊu vµo c¸c chÕ ®é t­¬ng øng. NhËp vµo c¸c hÖ sè xö lý cho c¸c Level cã thÓ cã c¸c hÖ sè kh¸c nhau. Gi¸ trÞ mÆc ®Þnh ë ®©y lµ -0.1 tøc lµ kh«ng xö lý (H×nh 3.21) H×nh 3.21 Sau khi ®· nhËp ®Çy ®ñ c¸c hÖ sè bÊm vµo MRF Clean trong b¶ng MRF CLEAN 6.0, xuÊt hiÖn b¶ng cho phÐp ta nhËp vµo c¸c hÖ sè. KÝch vµo phÝm Next ®Ó hiÓn thÞ lçi vµ sö dông c¸c c«ng cô trong thanh Main cña Microstation ®Ó söa c¸c lçi ®ã. TiÕn hµnh xo¸ bá c¸c yÕu tè thõa vµ sai lÖch ®Ó hoµn thiÖn b¶n ®å. Khi biªn tËp ph¶i dùa trªn c¬ së c¸c ký hiÖu b¶n ®å ®Þa chÝnh, néi dung cô thÓ cña b¶n ®å ®Þa chÝnh c¬ së. - T¹o Topology: ®©y lµ chøc n¨ng quan träng nã ®¶m b¶o thùc hiÖn ®óng c«ng viÖc ®ãng vïng c¸c c¹nh thöa. T¹o Topology ®Ó ®¶m b¶o cho viÖc tù ®éng tÝnh diÖn tÝch, lµ ®Çu vµo ®Ó t¹o hå s¬ thöa, vÏ nh·n thöa... Tõ thanh Menu cña FAMIS chän C¬ së d÷ liÖu b¶n ®å/ T¹o Potology/ T¹o vïng sÏ xuÊt hiÖn hép héi tho¹i cho phÐp chän Level cÇn t¹o, lo¹i ®Êt... KÝch T¹o vïng ®Ó b¾t ®Çu qu¸ tr×nh t¹o vïng. - T¹o c¬ së d÷ liÖu hå s¬ ®Þa chÝnh: C¸c th«ng tin hå s¬ ®Þa chÝnh cña thöa ®Êt bao gåm: sè hiÖu thöa, diÖn tÝch, lo¹i ®Êt, tªn chñ sö dông, ®Þa chØ. Tõ Menu cña FAMIS chän C¬ së d÷ liÖu b¶n ®å/b¶n ®å ®Þa chÝnh/§¸nh sè thöa tù ®éng (H×nh 3.22). H×nh 3.22 Sau khi chän xong c¸c yÕu tè trong b¶ng, bÊm vµo §¸nh sè thöa ®Ó ch­¬ng tr×nh tù ch¹y. Khi ®· ®¸nh sè thöa xong, tiÕn hµnh vÏ nh·n thöa. Tõ Menu cña FAMIS chän C¬ së d÷ liÖu b¶n ®å/ Xö lý b¶n ®å/ VÏ nh·n thöa (H×nh 3.23). H×nh 3.23 Chän tÊt c¶ c¸c yÕu tè trong b¶ng xong, bÊm vÏ nh·n ®Ó ch­¬ng tr×nh tù ®éng tÝnh diÖn tÝch vµ vÏ nh·n thöa. - T¹o khung m¶nh ®å: Khi file*.dgn ®­îc t¹o ra phï hîp víi c¸c yªu cÇu vÒ l­íi chiÕu, hÖ täa ®é cña Project, sö dông ch­¬ng tr×nh ch¹y khung cña phÇn mÒm Famis trªn nÒn Microstation ®Ó t¹o ra l­íi khung to¹ ®é cña c¸c m¶nh b¶n ®å. Tõ thanh Menu cña Famis chän C¬ së d÷ liÖu b¶n ®å/ b¶n ®å ®Þa chÝnh/ T¹o khung b¶n ®å (h×nh 3.24) TiÕn hµnh chän tÊt c¶ c¸c chÕ ®é trong b¶ng H×nh 3.24 Sau khi chän xong, Ên OK ch­¬ng tr×nh sÏ tù ®éng ch¹y khung. 3.2.3.8 In b¶n ®å §Ó in b¶n ®å cÇn ph¶i hiÓn thÞ tÊt c¶ c¸c líp chøa ®èi t­îng cÇn in. TiÕn hµnh in b¶n ®å b»ng phÇn mÒm IPLOT trong Microstation. Tr­íc khi in ph¶i ®Æt c¸c th«ng sè cho b¶n vÏ. C¸c th«ng sè ®o bao gåm: - §¬n vÞ chÝnh - §Æt tû lÖ b¶n ®å theo ®¬n vÞ tÝnh chuyÓn - §Æt h­íng quay cho b¶n ®å theo chiÒu giÊy - §Æt vÞ trÝ cña b¶n ®å khi in so víi trôc giÊy. Sau khi chän xong c¸c th«ng sè ta sÏ cã c¸c lùa chän nh­: chän m¸y in, c«ng cô giao diÖn cña m¸y in, kÝch cì giÊy, tû lÖ b¶n ®å, ®¬n vÞ, chÕ ®é in. §3.3 §¸nh gi¸ ®é chÝnh x¸c qu¸ tr×nh thµnh lËp b¶n ®å ®Þa chÝnh 3.3.1 C¸c nguyªn nh©n sai sè trong qu¸ tr×nh thµnh lËp b¶n ®å b»ng c«ng nghÖ ¶nh sè Trong qu¸ tr×nh thµnh lËp b¶n ®å b»ng c«ng nghÖ ¶nh sè, c¸c nguyªn nh©n ¶nh h­ëng tíi ®é chÝnh x¸c cña b¶n ®å: - Sai sè do tiªu cù cña m¸y ¶nh - Sai sè do mÐo h×nh kÝnh vËt. §©y kh«ng ph¶i lµ lo¹i sai sè kh«ng lo¹i trõ ®­îc. - Sai sè do sù co d·n cña giÊy ¶nh. - Sai sè do quÐt phim. - Sai sè do vÞ trÝ ®iÓm khèng chÕ ngo¹i nghiÖp g©y ra. - Sai sè do t¨ng dµy. - Sai sè do ®o to¹ ®é ®iÓm ¶nh. 3.3.2 §é chÝnh x¸c cña b¶n ®å ®Þa chÝnh. §Ó ®¸nh gi¸ ®é chÝnh x¸c cña b¶n ®å ®Þa chÝnh cã rÊt nhiÒu yÕu tè ®¸nh gi¸. Nh­ng do trong qu¸ tr×nh lµm ®å ¸n, em chØ ®Ò cËp ®Õn ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ ®é chÝnh x¸c cña vÞ trÝ ®iÓm, c¹nh thöa vµ diÖn tÝch thöa. 3.3.2.1§é chÝnh x¸c cña vÞ trÝ ®iÓm gãc thöa C«ng thøc: MP = (3 – 1) Yªu cÇu cña quy ph¹m lµ: MP (3 – 2) Víi Mbd = 2000 ta cã: MP = 1 m STT To¹ §é §iÓm Trªn B¶n §å To¹ §é §iÓm Ngoµi Thùc §Þa MP(m) Xb®(m) Yb®(m) Xt®(m) Yt®(m) 1 500395.696 2331800.904 500395.412 2331800.521 0.284 0.383 0.48 2 500401.088 2331607.312 500401.215 2331606.752 -0.127 0.560 0.57 3 500211.042 2331608.307 500210.515 2331608.712 0.527 -0.405 0.66 4 500211.108 2331992.891 500211.625 2331992.515 -0.517 0.376 0.64 5 500392.894 2332018.124 500392.423 2332017.823 0.471 0.301 0.56 6 500199.169 2332218.524 500199.621 2332218.756 -0.452 -0.232 0.51 7 500387.531 2332201.123 500387.252 2332201.534 0.279 -0.411 0.50 8 500611.243 2331615.624 500611.526 2331615.987 -0.283 -0.363 0.46 9 500596.675 2331794.909 500596.435 2331794.234 0.240 0.675 0.72 10 500801.253 2331603.704 500801.845 2331604.012 -0.592 -0.308 0.67 11 500800.327 2332025.108 500800.615 2332025.600 -0.288 -0.492 0.57 12 500784.675 2331992.889 500784.445 2331993.234 0.230 -0.345 0.41 13 500789.357 2332406.503 500789.853 2332406.123 -0.496 0.380 0.62 14 500604.647 2332237.025 500604.247 2332237.645 0.400 -0.620 0.74 15 500552.875 2332198.975 500552.462 2332198.647 0.413 0.328 0.53 B¶ng 3.1 B¶ng tÝnh sai sè vÞ trÝ ®iÓm cña ®iÓm gãc thöa 3.3.2.2 §é chÝnh x¸c cña c¹nh thöa Yªu cÇu cña quy ph¹m lµ: MD (3 – 3) Víi Mb® = 2000 ta cã: MD stt  C¹nh Thöa §o (m)    (m)  Trªn B¶n §å   Trªn Thùc §Þa 1 45.232 45.623 -0.39 2 50.535 50.135 0.40 3 38.354 38.856 -0.50 4 26.823 26.412 0.41 5 53.456 54.168 -0.71 6 44.642 44.135 0.51 7 36.632 37.212 -0.58 8 39.123 39.563 -0.44 9 32.252 31.542 0.71 10 46.752 47.231 -0.48 B¶ng 3.2 B¶ng tÝnh sai sè cña c¹nh thöa 3.3.2.3 §é chÝnh x¸c cña diÖn tÝch thöa Yªu cÇu cña quy ph¹m (3 – 4) Vµ sè thöa cã sai sè v­ît qu¸ kh«ng ®­îc lín h¬n 5% Stt DiÖn TÝch C¸c Thöa §o (m2) (m2) (m2) Trªn B¶n §å Ngoµi Thùc §Þa 1 2136.685 2124.458 12.23 36.98 2 2389.454 2406.568 -17.11 39.11 3 1064.363 1075.562 -11.20 26.10 4 219.564 214.234 5.33 11.85 5 1284.763 1272.894 11.87 28.67 6 559.862 571.234 -11.37 18.93 7 2225.863 2212.458 13.40 37.74 8 2055.623 2074.238 -18.61 36.27 9 1023.561 1009.894 13.67 25.59 10 1343.456 1359.893 -16.44 29.32 B¶ng 3.3 B¶ng tÝnh sai sè diÖn tÝch cña thöa NhËn xÐt vÒ ®é chÝnh x¸c vÞ trÝ ®iÓm, c¹nh thöa vµ diÖn tÝch thöa cña b¶n ®å ®Þa chÝnh: Sau khi kiÓm tra trªn b¶n ®å vµ ®o ®¹c trªn thùc ®Þa víi: 15 ®iÓm gãc thöa, 10 c¹nh thöa vµ 10 diÖn tÝch thöa ta thÊy c¸c sai sè chªnh lÖch gi÷a b¶n ®å vµ thùc ®Þa ®Òu n»m trong h¹n sai cho phÐp. VËy chóng ta cã thÓ kÕt luËn r»ng b¶n ®å trªn ®¹t chÊt l­îng tèt vÒ vÞ trÝ h×nh häc, ®¶m b¶o yªu cÇu sö dông. NhËn xÐt vÒ qu¸ tr×nh sè ho¸: Khi sè ho¸ b¶n b¶n ®å ®Þa chÝnh chóng ta cÇn ph¶i sè ho¸ c¸c líp sau: a, Líp thöa: - Ranh giíi thöa ®Êt - Ghi chó thöa ®Êt - Nh·n thöa b, Líp thuû hÖ - §­êng bê n­íc - §­êng mÐp n­íc - Ghi chó thuû hÖ - H­íng dßng ch¶y c, Líp giao th«ng - §­êng « t« - §­êng ®Êt lên - §­êng ®Êt nhá - Ghi chó ®é réng - CÇu d, Líp ranh giíi - §Þa giíi x· - §Þa giíi huyÖn - §Þa giíi tØnh - §Þa giíi quèc gia - Ghi chó gi¸p ranh e, Líp khung Do khu vùc thùc nghiÖm cña em cã diÖn tÝch nhá nªn trong qu¸ tr×nh sè ho¸ em chØ sè ho¸ ®­îc bèn líp lµ: líp thöa ®Êt, líp thuû hÖ, líp giao th«ng vµ líp khung. Néi dung cña bèn líp nµy hoµn toµn ®¶m b¶o ®é chi tiÕt theo yªu cÇu cña quy ph¹m. KÕt luËn Qua nghiªn cøu lý thuyÕt còng nh­ thùc tÕ s¶n xuÊt trªn tr¹m ®o ¶nh sè, em cã mét sè nhËn xÐt sau: C«ng nghÖ ®o ¶nh sè lµ c«ng nghÖ cã kh¶ n¨ng tù ®éng ho¸ cao, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng còng nh­ chÊt l­îng c«ng viÖc, gi¶m thiÓu ®­îc c«ng t¸c ®o vÏ ngoµi thùc ®Þa. C«ng nghÖ ¶nh sè cho phÐp t¹o ra nhiÒu lo¹i b¶n ®å kh¸c nhau, s¶n phÈm lµm ra cã tÝnh trùc quan, dÔ triÓn khai vµ ®¹t ®é chÝnh x¸c cao. T­ liÖu ®­îc l­u tr÷ d­íi d¹ng sè thuËn tiÖn trong qu¸ tr×nh khai th¸c, sö dông b¶n ®å vµo c¸c môc ®Ých kh¸c nhau vµ rÊt thuËn tiÖn cho viÖc chØnh söa khi cÇn thiÕt. HiÖn nay, ë n­íc ta viÖc øng dông c«ng nghÖ ¶nh sè ®Ó thµnh lËp c¸c lo¹i b¶n ®å ë khu vùc ®ång b»ng hay vïng nói ®· vµ ®ang ®­îc thùc hiÖn ë mét sè c¬ së s¶n xuÊt. MÆc dï ®©y lµ c«ng nghÖ míi ®­îc ®­a vµo sö dông trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y nh­ng nã ®· kh¼ng ®Þnh ®­îc tÝnh ­u viÖt vµ kh¶ n¨ng øng dông. Víi kh¶ n¨ng ®ã trong t­¬ng lai c«ng nghÖ ¶nh sè sÏ thay thÕ toµn bé c¸c ph­¬ng ph¸p thµnh lËp b¶n ®å b»ng c«ng nghÖ truyÒn thèng, nhanh chãng ®¸p øng nhu cÇu qu¶n lý ®Êt ®ai nhµ n­íc, ®Æc biÖt lµ b¶n ®å ®Þa chÝnh. Tuy nhiªn ®©y lµ mét c«ng nghÖ ®ßi hái ph¶i sö dông ®ång bé, yªu cÇu ng­êi sö dông ph¶i trang bÞ toµn bé hÖ phÇn mÒm, bëi nÕu sö dông ®éc lËp mét hoÆc hai phÇn mÒm thµnh phÇn trong hÖ th× sÏ kh«ng ®¹t hiÖu qu¶ cao. §ßi hái nguån kinh phÝ lín vµ ng­êi sö dông ph¶i cã tr×nh ®é kiÕn thøc c¶ vÒ chuyªn m«n lÉn c«ng nghÖ tin häc. Qua thêi gian lµm ®å ¸n, ®­îc sù h­íng dÉn tËn t×nh cña thÇy gi¸o – Th.S. NguyÔn Anh TuÊn cïng c¸c thÇy c« trong bé m«n Tr¾c ®Þa ¶nh, cïng víi sù nç lùc cña b¶n th©n, em ®· hoµn thµnh ®å ¸n theo ®óng kÕ ho¹ch cña nhµ tr­êng. Tuy nhiªn, do thêi gian thùc hiÖn vµ tr×nh ®é cßn h¹n chÕ nªn Ýt nhiÒu cßn gÆp thiÕu sãt. Em kÝnh mong sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c« gi¸o cïng b¹n bÌ ®Ó ®Ò tµi ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o - Th¹c sü NguyÔn Anh TuÊn cïng c¸c thÇy c« trong bé m«n Tr¾c ®Þa ¶nh - Tr­êng §¹i Häc Má - §Þa ChÊt ®· t¹o ®iÒu kiÖn gióp ®ì em hoµn thµnh ®å ¸n nµy. Hµ Néi 06 th¸ng 01 n¨m 2008 Sinh viªn thùc hiÖn Ph¹m V¨n Trung Tµi liÖu tham kh¶o 1. NguyÔn Träng San - Gi¸o tr×nh ®o ®¹c ®Þa chÝnh. §¹i häc Má ®Þa chÊt, Hµ Néi - 2002 2. Tr­¬ng Anh KiÖt - Ph­¬ng ph¸p ®o ¶nh gi¶i tÝch vµ ®o ¶nh sè. §¹i häc Má §Þa ChÊt. Hµ Néi - 2000 3. Tr­¬ng Anh KiÖt - Gi¸o tr×nh tr¾c ®Þa ¶nh (phÇn c¬ së ®o ¶nh). §¹i häc Má §Þa ChÊt. Hµ Néi - 1990 4. Tr­¬ng Anh KiÖt - Gi¸o tr×nh tr¾c ®Þa ¶nh (phÇn ph­¬ng ph¸p ®o ¶nh ®¬n). Nhµ xuÊt b¶n Giao th«ng vËn t¶i, Hµ Néi - 2000 5. Phan V¨n Léc - Gi¸o tr×nh tr¾c ®Þa ¶nh (phÇn ®o ¶nh lËp thÓ). §¹i häc Má §Þa ChÊt. Hµ Néi - 1993 6. Tr­¬ng Anh KiÖt - Gi¸o tr×nh tr¾c ®Þa ¶nh (phÇn c«ng t¸c t¨ng dµy khèng chÕ ¶nh). Nhµ xuÊt b¶n Giao th«ng vËn t¶i, Hµ Néi - 2000 7. Ph¹m Väng Thµnh - Gi¸o tr×nh tr¾c ®Þa ¶nh (PhÇn ®o¸n ®äc ®iÒu vÏ). Nhµ xuÊt b¶n giao th«ng vËn t¶i, Hµ Néi 2000 8. C¸c tµi liÖu h­íng dÉn sö dông phÇn mÒm cña h·ng Intergraph 9. C¸c tµi liÖu h­íng dÉn sö dông phÇn mÒm Microstation 10. Quy ph¹m thµnh lËp b¶n ®å ®Þa chÝnh - Tæng côc ®Þa chÝnh 11. C«ng nghÖ ®o vÏ ¶nh sè - Tæng côc ®Þa chÝnh, Hµ Néi - 2000 12. C«ng nghÖ thµnh lËp b¶n ®å ®Þa chÝnh - Tæng côc ®Þa chÝnh , Hµ Néi 1998 Môc lôc Trang Lêi nãi ®Çu 1 Ch­¬ng 1 Giíi thiÖu vÒ b¶n ®å ®Þa chÝnh vµ ph­¬ng ph¸p thµnh lËp b¶n ®å ®Þa chÝnh 3 §1.1 B¶n ®å ®Þa chÝnh 3 §1.2 C¬ së to¸n häc cña b¶n ®å ®Þa chÝnh 6 §1.3 néi dung vµ ®é chÝnh x¸c b¶n ®å ®Þa chÝnh 11 §1.4 c¸c ph­¬ng ph¸p thµnh lËp b¶n ®å ®Þa chÝnh 17 Ch­¬ng 2 Quy tr×nh thµnh lËp b¶n ®å ®Þa chÝnh vïng b»ng ph¼ng b»ng c«ng nghÖ ¶nh sè 21 §2.1 Kh¸i niÖm vÒ ¶nh sè 21 §2.2 Kh¸i niÖm vÒ ph­¬ng ph¸p ®o vÏ ¶nh sè 25 §2.3 quy tr×nh c«ng nghÖ thµnh lËp b¶n ®å ®Þa chÝnh 34 §2.4 C¸c nguån sai sè trong quy tr×nh thµnh lËp b¶n ®å b»ng c«ng nghÖ ¶nh sè 47 Ch­¬ng 3 Thùc nghiÖm thµnh lËp b¶n ®å ®Þa chÝnh tû lÖ 1:2000 50 §3.1 Giíi thiÖu chung vÒ t×nh h×nh khu ®o 50 §3.2 Thùc nghiÖm theo quy tr×nh c«ng nghÖthµnh lËp b¶n ®å ®Þa chÝnh tû lÖ 1:2000 vïng b»ng ph¼ng 52 §3.3 ®é chÝnh x¸c ®o vÏ b¶n ®å 74 KÕt luËn 78 Tµi liÖu tham kh¶o 80