Đề tài Thiết kế nguồn mạ một chiều (không đảo chiều) với các số liệu cho trước

Lêi nãi ®Çu ThÕ kû XX ®¸nh dÊu sù ra ®êi cña nhiÒu ph¸t minh quan träng, mét trong nh÷ng ph¸t minh ®ã ®· cho ra ®êi ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn tö. Vµo n¨m 1902 kü s­ ng­êi Anh John Flening s¸ng chÕ ra Thyratran, n¨m 1948 hai nhµ vËt lý ng­êi Mü lµ John Bardeen vµ W.H Bratlain s¸ng chÕ ra trasitor, ®Õn n¨m 1956 nhãm kü s­ cña h·ng Bell - Telephone cho ra ®êi s¶n phÈm Thyristor ®Çu tiªn. KÓ tõ ®ã ®Õn nay ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn tö cña thÕ giíi ®· kh«ng ngõng ph¸t triÓn, ng­êi ta ®· chÕ t¹o ra nh÷ng thiÕt bÞ b¸n dÉn cã c«ng suÊt lín h¬n nh­ ®ièt, tri¾c, trasistor chÞu ®iÖn ¸p cao vµ dßng ®iÖn lín kÓ c¶ nh÷ng thiÕt bÞ b¸n dÉn cùc nhá nh­: vi m¹ch, vi m¹ch ®a chøc n¨ng, vi xö lý … lµ nh÷ng phÇn tö thiÕt yÕu trong m¹ch ®iÒu khiÓn thiÕt bÞ b¸n dÉn c«ng suÊt ®Çu tiªn. Ngµy nµy, kh«ng riªng g× ë c¸c n­íc ph¸t triÓn, ngay c¶ ë n­íc ta c¸c thiÕt bÞ b¸n dÉn ®· vµ ®ang th©m nhËp vµo c¸c ngµnh c«ng nghiÖp vµ c¶ trong lÜnh vùc sinh ho¹t. C¸c xÝ nghiÖp nhµ m¸y nh­ thuû ®iÖn, xi m¨ng, giÊy, dÖt sîi, ®ãng tµu, c«ng nghiÖp m¹… ®ang sö dông ngµy cµng nhiÒu nh÷ng thµnh tùu cña c«ng nghiÖp ®iÖn tö. §ã lµ nh÷ng minh chøng cho sù ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghiÖp nµy. §Æc biÖt lµ ngµnh c«ng nghiÖp m¹ ®iÖn. Nã øng dông ®iÖn tö c«ng xuÊt ®Ó chÕ t¹o ra nguån ®iÖn mét chiÒu æn ®Þnh phï hîp víi viÖc m¹ ®iÖn vµ tham gia ®iÒu khiÓn tù ®éng trong suèt qu¸ tr×nh m¹. Nhê m¹ ®iÖn t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm cã ®é bÒn cao, n©ng cao tÝnh thÈm mü ®Ó phôc vô trong y tÕ, c«ng nghiÖp nhÑ còng nh­ øng dông trong cuéc sèng ®Ó trang trÝ. Trong qu¸ tr×nh lµm vµ hoµn thµnh ®å ¸n m«n häc, em ®· nhËn ®­îc sù gióp ®ì, chØ b¶o tËn t×nh cña thÇy TrÇn Träng Minh. §©y lµ lÇn ®Çu lµm ®å ¸n m«n häc víi ®Ò tµi míi mÎ cã liªn quan ®Õn nhiÒu m«n häc kh¸c. MÆc dï em ®· cè g¾ng nh­ng ch¾c ch¾n kh«ng tr¸nh khái hÕt khiÕm khuyÕt. Em rÊt mong nhËn ®­îc nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp cña c¸c thÇy, c« ®Ó ®å ¸n ®­îc hoµn chØnh h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! Hµ Néi, th¸ng 08 n¨m 2005 Sinh viªn: L­u V¨n Minh I. C¸c sè liÖu cho tr­íc: ThiÕt kÕ nguån m¹ mét chiÒu (kh«ng ®¶o chiÒu) chiÒu c¸c th«ng sè sau: Ph­¬ng ¸n C¸c sè liÖu cho tr­íc §iÖn ¸p ra (V) Dßng t¶i max (A) 1 10 ¸ 24 1000 Nguån m¹ lµm viÖc theo nguyªn t¾c gi÷ dßng ®iÖn m¹ kh«ng ®æi trong qu¸ tr×nh mµ. M¹ch ph¶i cã kh©u b¶o vÖ chèng ng¾n m¹ch. II. Môc lôc ®å ¸n: 1. C«ng nghÖ m¹ ®iÖn vµ yªu cÇu kü thuËt cña c«ng nghÖ 3 2. Ph­¬ng ¸n tæng thÓ 7 3. S¬ ®å cÊu tróc, nguyªn lý m¹ch thiÕt kÕ vµ thuyÕt minh sù ho¹t ®éng cña s¬ ®å víi ®å thÞ minh ho¹ 18 4. TÝnh to¸n m¹ch lùc 30 5. TÝnh to¸n m¹ch ®iÒu khiÓn 38 6. B¶ng trÞ sè toµn bé c¸c phÇn tö vµ linh kiÖn tÝnh to¸n ®­îc trong môc 4,5 7. KÕt luËn 49 8. Tµi liÖu tham kh¶o 50 PhÇn I: C«ng nghÖ m¹ ®iÖn vµ yªu cÇu kü thuËt cña c«ng nghÖ I. Giíi thiÖu chung: ThÕ kû XX ®¸nh dÊu sù ra ®êi cña nhiÒu ph¸t minh quan träng. Mét trong c¸c ph¸t minh ®ã ®· cho ra ®êi ngµnh c«ng nghÖ ®iÖn tö. Vµo n¨m 1902, kü s­ ng­êi Anh John Flening s¸ng chÕ ra Thyratran. N¨m 1948, 2 nhµ vËt lý ng­êi Mü lµ John Barden vµ W. Hbratlain s¸ng chÕ ra Transistor. §Õn n¨m 1950, nhãm kü s­ cña h·ng Bell. Telephone cho ra ®êi s¶n phÈm Thyristor ®Çu tiªn. KÓ tõ ®ã ®Õn nay, ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn tö cña thÕ giíi ®· kh«ng ngõng ph¸t triÓn, ng­êi ta ®· chÕ t¹o ra nh÷ng thiÕt bÞ b¸n dÉn cùc nhá nh­ vi m¹ch, vi m¹ch ®a chøc n¨ng, vi xö lý … lµ nh÷ng phÇn tö thiÕt yÕu trong m¹ch ®iÒu khiÓn thiÕt bÞ b¸n dÉn c«ng suÊt ®Çu tiªn. Ngµy nay, kh«ng riªng g× ë c¸c n­íc ph¸t triÓn, ngay ë c¶ n­íc ta c¸c thiÕt bÞ b¸n dÉn ®· vµ ®ang th©m nhËp vµo c¸c ngµnh c«ng nghiÖp vµ c¶ trong lÜnh vùc sinh ho¹t. C¸c nhµ m¸y xÝ nghiÖp nh­ thuû ®iÖn, xi m¨ng, giÊy, dÖt sîi, c«ng nghÖ m¹ … ®ang sö dông ngµy cµng nhiÒu nh÷ng thµnh tù cña ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn tö. §ã lµ nh÷ng minh chøng cho sù ph¸t triÓn cña c«ng nghiÖp nµy. §Æc biÖt lµ ngµnh c«ng nghÖp m¹ ®iÖn. Nã øng dông ®iÖn tö c«ng suÊt ®Ó t¹o ra nguån ®iÖn 1 chiÒu æn ®Þnh phï hîp víi viÖc m¹ ®iÖn vµ tham gia ®iÒu khiÓn tù ®éng trong suÊt qu¸ tr×nh m¹. Nhê m¹ ®iÖn t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm cã ®é bÒn cao, n©ng cao tÝnh thÈm mü ®Ó phôc vô trong y tÕ, c«ng nghiÖp nhÑ còng nh­ øng dông trong cuéc sèng ®Ó trang trÝ … M¹ ®iÖn cã t¸c dông chèng ¨n mßn, phôc håi kÝch th­íc, t¨ng ®é cøng, t¹o ph¶n quang, dÉn ®iÖn… Trong m¹ ®iÖn, vËt liÖu nÒn cã thÓ lµ kim lo¹i, hîp kim ®«i khi cßn cã thÓ lµ vËt liÖu dÎo, gèm sø, composit. Líp m¹ cïng t­¬ng tù cã thÓ lµ kim lo¹i, hîp kim, composit cña kim lo¹i gèm, kim lo¹i chÊt dÎo. Xu h­íng chung lµ dïng vËt liÖu nÒn rÎ s½n cã, vËt liÖu m¹ ®¾t quÝ hiÕm nh­ng chØ lµ líp vá máng bªn ngoµi. A. C«ng nghÖ m¹ ®iÖn M¹ ®iÖn ®¬n gi¶n cã thÓ lµ qu¸ tr×nh kÕt tña kim lo¹i lªn bÒ mÆt nÒn 1 líp phñ cã tÝnh chÊt c¬ lý ho¸ … ®¸p øng yªu cµu kü thuËt. Tuy nhiªn chØ nh÷ng c«ng nghÖ æn ®Þnh, bÒn trong thêi gian dµi míi ®­îc sö dông trong s¶n xuÊt. M¹ ®iÖn thùc chÊt lµ qu¸ tr×nh ®iÖn ph©n (ph¶n øng ph©n tÝch ho¸ häc x¶y ra d­íi t¸c dông cña dßng ®iÖn mét chiÒu). Qu¸ tr×nh ®iÖn ph©n tæng quÊt trªn ®ièt x¶y ra qu¸ tr×nh hoµ tan kim lo¹i ®iÖn cùc ®ièt. M-ne => Mn Trªn catèt, c¸c cation nhËn ®iÖn tö t¹o thµnh nguyªn tö kim lo¹i m¹: M+n + ne => M Trong m¹ ®iÖn, anèt vµ catèt ®­îc nèi víi nguån 1 chiÒu t¹o ®iÖn thÕ riªng (+) cho anèt vµ (-) cho catèt mét c¸ch æn ®Þnh vµ ng©m trong bÓ dung dÞch (bÓ m¹ ®iÖn). Anèt ®­îc thay thÕ b»ng vËt liÖu m¹, mét sè tr­êng hîp sö dông anèt tr¬, th× vËt liÖu mµ chÝnh lµ nh÷ng dung dÞch trong bÓ m¹. Catèt lµ vËt cÇn m¹ (vËt liÖu nÒn), anèt (hoÆc dung dÞch) sÏ ®ãng vai trß lµ chÊt nh­êng ®iÖn tö. Trong qu¸ tr×nh m¹ ®iÖn bao gåm rÊt nhiÒu giai ®o¹n vµ c¸c b­íc nèi tiÕp nhau. VÝ dô ë catèt. Cation Mn+mH20 di chuyÓn tõ dung dÞch vµo trong bÒ mÆt catèt. Cation mÊt vá Hy®rat (mH20) tiÕp xóc trùc tiÕp víi bÒ mÆt. §iÖn tö tõ catèt ®iÒn vµo v¸nh ®iÖn tö ho¸ trÞ cña cation biÕn nã thµnh nguyªn tö kim lo¹i trung hoµ ë d¹ng hÊp thu. C¸c nguyªn tö kim lo¹i sÏ t¹o thµnh mÇm tinh thÓ míi. Tõ ®ã c¸c tinh thÓ kÕt hîp thµnh líp m¹. B. Yªu cÇu kü thuËt: §Ó qu¸ tr×nh m¹ thµnh c«ng: Gia c«ng ®óng kü thuËt cho catèt - Chän ®óng vËt liÖu cho anèt, thµnh phÇn dung dÞch m¹, mËt ®é dßng ®iÖn vµ c¸c ®iÒu kiÖn ®iÖn ph©n kh¸c, sù æn ®Þnh dßng ®iÖn trong qu¸ tr×nh m¹. Cã rÊt nhiÒu yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn sù thµnh c«ng còng nh­ chÊt l­îng m¹ ®iÖn. Nh­ng ®å ¸n lµ thiÕt kÕ nguån m¹ nªn ta chØ quan t©m ®Õn ¶nh h­ëng cña nguån cung cÊp cho qu¸ tr×nh m¹ cã vai trß rÊt quan träng ®Õn sù thµnh c«ng còng nh­ chÊt l­îng vµ ®é bÒn cña líp m¹. Do yªu cÇu c«ng nghÖ b¾t buéc ph¶i cã nguån ®iÖn 1 chiÒu nªn ta dïng dßng ®iÖn 1 chiÒu kh«ng ®¶o chiÒu. Dßng ®iÖn 1 chiÒu kh«ng ®¶o chiÒu æn ®Þnh trong suèt qu¸ tr×nh m¹ sÏ cho ra nh÷ng s¶n phÈm cã líp m¹ ®Òu vµ bãng. §iÖn ¸p 1 chiÒu ph¶i t­¬ng ®èi b»ng ph¼ng. Dßng ®iÖn 1 chiÒu ®i vµo 2 cùc kim lo¹i nh­ng vµo dung dÞch th× ®iÖn thÕ catèt (cùc ©m) trë lªn ©m h¬n, ®iÖn thÕ anèt (cùc d­¬ng) trë lªn ®­¬ng h¬n. Sù thay ®æi ®iÖn thÕ nh­ vËy gäi lµ sù ph©n cùc. Sù ph©n cùc cã quan hÖ mËt thiÕt víi m¹ vµ quyÕt ®Þnh ®­îc líp m¹ kÕt tinh min. Kh¶ n¨ng ph©n bè tèt, líp m¹ ph©n bè ®ång ®Òu. Lµm hy®r« tho¸t ra m¹nh, lµm gi¶m hiÖu suÊt dßng ®iÖn vµ ®é b¸m líp m¹. Ph©n cùc anèt lµm anèt hoµ tan kh«ng b×nh th­êng, ¶nh h­ëng sù ph©n cùc ®Õn líp m¹ cã mÆt lîi, cã mÆt h¹i. Trong qóa tr×nh m¹ ph¶i lîi dông mÆt lîi, khèng chÕ lµm mÊt ®i mÆt h¹i. §a sè tr­êng hîp muèn líp m¹ min, kh¶ n¨ng ph©n bè tèt ph¶i n©ng cao sù ph©n cùc (trong ph¹m vi cho phÐp), tr¸nh lµm gi¶m hiÖu suÊt dßng ®iÖn, ®é b¸m líp m¹ kh«ng tèt: k=.100% m: Träng l­îng chÊt thu ®­îc a: d­¬ng l­îng ®iÖn ho¸ I: C­êng ®é dßng ®iÖn t: Thêi gian §Ó t¹o nguån 1 chiÒu cho m¹ ®iÖn cã thÓ dïng m¸y ph¸t ®iÖn 1 chiÒu hay m¸y chØnh l­u. HiÖn nay, m¸y chØnh l­u ®­îc dïng réng r·i ®Ó thay thÕ m¸y ph¸t ®iÖn 1 chiÒu. Dïng m¸y chØnh l­u cã lîi lµ hiÖu suÊt cao, thêi gian sö dông l©u, tiÕng ån nhá, dÔ ®iÒu khiÓn, cã thÓ l¾p trùc tiÕp c¹nh bÓ m¹. PhÇn II: Ph­¬ng ¸n tæng thÓ - ­u, nh­îc ®iÓm Mçi ph­¬ng ¸n vµ mét ph­¬ng ¸n phï hîp Do l­íi ®iÖn hiÖn nay ë ViÖt Nam còng nh­ trª thÕ giíi ®Òu lµ nh÷ng ®iÖn ¸p xoay chiÒu. NÕu cã 1 dßng ®iÖn 1 chiÒu kh«ng ®¶o chiÒu th× ta ph¶i ®­a ®iÖn ¸p xoay chiÒu tõ l­íi qua bé chØnh l­u phï hîp ®Ó cã dßng ®iÖn 1 chiÒu ra kh«ng ®¶o chiÒu vµ æn ®Þnh. BAL: BiÕn ¸p lùc cã chøc n¨ng chuyÓn cÊp ®iÖn ¸p nguån xoay chiÒu sang cÊp ®iÖn ¸p thÝch hîp víi t¶i. MV: M¹ch van c¸c van b¸n dÉn ®Êu theo s¬ ®å ë ®©y trùc tiÕp thùc hiÖn qu¸ tr×nh biÕn ®æi dßng ®iÖn xoay chiÒu thµnh dßng ®iÖn 1 chiÒu. M§K: M¹ch ®iÒu khiÓn, khi m¹ch vÉn sö dông b¸n dÉn ®iÒu khiÓn ®­îc sÏ cã m¹ch nµy ®Ó thùc hiÖn viÖc cho van dÉn dÔ dµng vµo c¸c thêi ®iÓm cÇn thiÕt nh»m khèng chÕ n¨ng l­îng ®­a ra ph¶i. LOC: M¹ch läc san b»ng, nh»m ®¶m b¶o ®iÖn ¸p hay dßng ®iÖn ra b»ng ph¼ng theo mong muèn cña t¶i. KHT: Khèi hç trî gåm c¸c m¹ch theo dâi vµ ®¶m b¶o BCL ho¹t ®ång b×nh th­êng. VD: M¹ch tÝn hiÖu, m¹ch b¶o vÖ A. M¹ch lùc: Víi c«ng suÊt bé m¹ ®iÖn Pd = (Vd®m. Id®m) Vd®m: ®iÖn ¸ ra: 10 ¸ 24 V Id®m: dßng ®iÖn t¶i: 1000A Pd = 24. 1000 = 24000 W = 24kW Nªn dïng chØnh l­u 3 pha. Dïng m¸y biÕn ¸p 3 pha cã ®Çu s¬ cÊp ®Çu vµo Ud = 380 (V) cña l­íi. §iÖn ¸p Ud®m thÊp 10 ¸ 24V nªn dïng c¸c s¬ ®å h×nh tia. A1. Chän van: Do cÇn ®iÒu chØnh ®iÖn ¸p ra (thay ®æi Ud®m) nªn cã thÓ thay ®æi dïng chØnh l­u b¸n ®iÒu khiÓn Thyzistor hay chØnh l­u ®iÒu khiÓn Tranzistor tr­êng. - Tranzistor tr­êng: ­u ®iÓm: ®iÒu khiÓn nhanh, tÇn sè lín, ®iÒu khiÓn b»ng ¸p. Nh­îc ®iÓm: dßng cho phÐp cña Tranzistor bÐ. - Thyzistor: ­u, nh­îc ®iÓm: dßng ®iÒu khiÓn vµ dßng cho phÐp lín, nh­ng ®iÒu khiÓn chËm vµ bÞ h¹n chÕ vÒ tÊn sè. Theo c¸c sè liÖu cña ®å ¸n th× chän Thyzistor lµ hîp lý nhÊt. A2. Chän s¬ ®å ®Êu van: I. S¬ ®å chØnh l­u 3 pha tia h×nh cã ®iÒu khiÓn. II. s¬ ®å chØnh l­u cÇu 3 pha ®èi xøng III. ChØnh l­u tia 6 pha cã cuén kh¸ng c©n b»ng: IV. ph©n tÝch: - H×nh I.A2: S¬ ®å chØnh l­u tia 3 pha cã ®iÒu khiÓn . M¹ch cã sè van ®iÒu khiÓn Ýt, sôt ¸p m¹nh, van nhá thÝch hîp ph¹m vi lµm viÖc thÊp, kh«ng thÝch hîp víi t¶i cÇn dßng ®iÖn lín nh­ng ®iÖn ¸p ra nhá nªn kh«ng phï hîp víi ®å ¸n nµy. - H×nh II. A2: S¬ ®å chØnh l­u tia 6 pha cã cuén kh¸ng c©n b»ng. Trong tr­êng hîp cÇn dßng t¶i lín (hµng ngh×n v¹n ampe) ng­êi ta ph¶i ®Êu song song nhiÒu m¹ch chØnh l­u c¬ b¶n cïng lo¹i ®Ó ph©n bè ®Òu dßng ®iÖn gi÷a c¸c mach víi nhau cÇn dïng cuén kh¸g gäi lµ cuén kh¸ng c©n b»ng, ®ienÑ ¸p sau chØnh l­u nhá, ®iÖn ¸p nh©p nh«. Lo¹i nµy thÝch hîp víi c«ng nghÖ m¹ ®iÖn c«ng suÊt lín. Qua ph©n tÝch ta th©y chän s¬ ®å chØnh l­u 0 pha cã cuén kh¸ng c©n b»ng lµ thÝch hîp víi ®å ¸n nhÊt. S¬ ®å nµy cã K®m = 0,057 rÊt nhá mµ sè liÖu ban ®Çu ®å ¸n kh«ng ®Ò cËp ®Õn K®m thiÕt bÞ. VËy cã thÓ bá qua bé läc 1 chiÒu. A3. B¶o vÖ m¹ch lùc: Trong bé chØnh l­u phÇn tö kÐm kh¶ n¨ng chÞu ®­îc c¸c biÕn ®éng m¹nh vÒ ®iÖn ¸p vµ dßng ®iÖn chÝnh lµ van b¸n dÉn. V× vËy, b¶o vÖ m¹ch lùc, chñ yÕu lµ b¶o vÖ van b¸n dÉn khái 2 tr¹ng th¸i qu¸ dßng vµ qu¸ ¸p. ViÖc b¶o vÖ qu¸ dßng b»ng c¸ch ng¾t xung ®iÖn ®iÒu khiÓn sÏ ®­îc tr×nh bµy ë phÇn m¹ch ®iÒu khiÓn. ë phÇn nµy ta chØ chó ý ®Õn b¶o vÖ qu¸ ¸p b»ng c¸ch dïng m¹ch RC m¾c song song víi van. B. M¹ch ®iÒu khiÓn: Trong c¸c hÖ ®iÒu khiÓn chØnh l­u cã 2 hÖ ®iÒu khiÓn c¬ b¶n lµ hÖ ®ång bé vµ kh«ng ®ång bé. I. HÖ ®ång bé: Trong hÖ nµy gãc ®iÒu khiÓn më van a lu«n ®­îc x¸c ®Þnh xuÊt ph¸t tõ mét thêi ®iÓm cè ®Þnh cña ®iÖn ¸p m¹ch lùc. V× vËy, trong m¹ch ®iÒu khiÓn ph¶i cã mét kh©u thùc hiÖn nhiÖm vô nµy gäi lµ kh©u ®ång bé hay ®ång pha ®Ó ®¶m b¶o m¹ch ®iÒu khiÓn ho¹t ®éng theo nhÞp cña ®iÖn ¸p lùc. II. HÖ thèng ®ång bé: Trong hÖ nµy gãc µ kh«ng x¸c ®Þnh theo ®iÖn ¸p lùc mµ ®­îc tÝnh dùa vµo tr¹ng th¸i cña t¶i chØnh l­u vµ gãc ®iÒu khiÓn cña lÇn ph¸t xung më van ngay tr­íc ®Êy. Tuy nhiªn ®Ó bé chØnh l­u ho¹t ®éng b×nh th­êng b¾t buéc ph¶i thùc hiÖn ®iÓu khiÓn theo m¹ch vßng kÝn, kh«ng thÓ thùc hiÖn víi m¹ch hë. - HÖ ®ång bé cã nh­îc ®iÓm g©y nhiÔu l­íi ®iÖn v× cã kh©u ®ång bé liªn quan ®Õn ®iÖn ¸p lùc, ­u ®iÓm lµ ho¹t ®éng æn ®Þnh dÔ thùc hiÖn. - HÖ thèng ®ång bé chèng nhiÔu l­íi ®iÖn tèt h¬n nh­ng kÐm æn ®Þnh. HiÖn nay, ®¹i ®a sè c¸c m¹ch chØnh l­u thùc hiÖn theo hÖ ®ång bé. VËy ta chän hÖ ®iÒu khiÓn ®ång bé. III. HÖ ®ång bé: HÖ ®ång bé cã 2 nguyªn t¾c ®iÒu khiÓn lµ nguyªn t¾c ®iÒu khiÓn ngang nguyªn t¾c ®iÒu khiÓn däc. Trong ®ã, nguyªn t¾c ®iÒu khiÓn däc sö dông ®a sè m¹ch ®iÒu khiÓn vµ trong ®å ¸n nµy ta còng sö dông nguyªn t¸c ®iÒu khiÓn däc. Kh©u UT t¹o ra ®iÖn ¸p tia cã d¹ng cè ®Þnh theo chu kú do nhÞp ®ång bé cña U§B. Kh©u so s¸nh SS x¸c ®Þnh ®iÓm c©n b»ng cña 2 ®iÖn ¸p UT vµ U®k ®Ó ph¸t ®éng khÊu t¹o xung TX. HÖ ®ång bé gåm 4 kh©u: 1. Kh©u ®ång bé 3. Kh©u so s¸nh 2. Kh©u t¹o xung 4. KhuÕch ®¹i c«ng suÊt 1. BiÕn ¸p ®ång pha 6. Kh©u khuÕch ®¹i 2. Xung t¹o r¨ng c­a 7. M¸y ph¸t xung chïm 3. Kh©u so s¸nh 8. M¸y biÕn ¸p xung 4. Kh©u ph¶n håi B1: Kh©u ®ång bé (biÕn ¸p ®ång pha): Kh©u nµy t¹o ra mét ®iÖn ¸p cã gãc lÖch pha cè ®Þnh víi ®iÖn ¸p ®Æt lªn van lùc ngoµi ra. ChuyÓn ®æi ®iÖn ¸p lùc th­êng cã gi¸ trÞ cao sang gi¸ trÞ phï hîp víi m¹ch ®iÒu khiÓn th­êng lµ m¹ch ®iÖn ¸p thÊp. C¸ch ly hoµn toµn vÒ ®iÖn gi÷a m¹ch ®iÒu khiÓn víi m¹ch lùc ®¶m b¶o an toµn cho ng­êi vµ linh kiÖn ®iÒu khiÓn. §å ¸n dïng s¬ ®å chØnh l­u 3 pha nªn sÏ cã kh©u ®ång bé lµ biÕn ¸p 3 pha. B2: Kh©u t¹o xung: (T¹o ®iÖn ¸p tùa). HiÖn nay sö dông 2 lo¹i ®iÖn ¸p tùa lµ dßng h×nh sim vµ d¹ng r¨ng c­a. Nh­îc ®iÓm cña ®iÖn ¸p tùa d¹ng h×nh sim lµ bÞ phô thuéc vµo ®iÖn ¸p nguån xoay chiÒu c¶ vÒ biªn ®é vµ tÇn sè nªn Ýt ®­îc dïng trong thùc tÕ. Cã nhiÒu ph­¬ng ph¸p t¹o hµm r¨ng c­a, tuy nhiªn hiÖn nay sö dông 2 ph­¬ng ph¸p chÝnh lµ: - Dïng Tranzistor vµ tô ®iÖn (h×nh I) - Dïng khuÕch ®¹i thuËt to¸n vµ tô ®iÖn (h×nhII). Chän ph­¬ng ¸n II sö dông khuyÕch ®¹i thuËt to¸n. B3. Kh©u so s¸nh: kh©u so s¸nh cã chøc n¨ng so s¸nh ®iÖn ¸p ®iÒu khiÓn víi ®iÖn ¸p tù ®Ó x¸c ®Þnh thêi gian ph¸t xung ®iÒu khiÓn. §©y lµ kh©u x¸c ®Þnh gãc ®iÒu khiÓn µ. Kh©u so s¸nh cã thÓ x¸c ®Þnh b»ng c¸c phÇn tö nh­: khuyÕch ®¹i tõ Tranzistor hay khuÕch ®¹i thuËt to¸n OA. Phæ biÕn vµ sö dông nhiÒu nhÊt lµ c¸c OA v× cho phÐp bé ®¶m b¶o chÝnh x¸c cao nhÊt, gi¸ thµnh h¹, kh«ng cÇn chÝnh ®inh phøc t¹p. B4: KhuÕch ®¹i c«ng suÊt: khuÕch ®¹i xung cã nhiÖm vô t¨ng c«ng suÊt xung do kh©u t¹o d¹ng xung h×nh thµnh ®ñ m¹nh ®Ó më van lùc. Cã thÓ lùa chän c¸c ph­¬ng ¸n: - KhuÕch ®¹i xung ghÐp trùc tiÕp: H×nh I - KhuÕch ®¹i xung ghÐp qua phÇn tö quang: H×nh 2. Bé khuÕch ®¹i xung cã ®é réng tuú ý (kiÓu s¬ ®å Darlington) Chän ph­¬ng ¸n III (h×nh III) v× dÔ dµng c¸ch ly m¹ch lùc vµ m¹ch ®iÒu khiÓn. Bé khuyÕch ®¹i xung thùc hiÖn khuÕch ®¹i Darlington, nèi t¶i qua m¸y biÕn ¸p xung thùc hiÖn theo s¬ ®å nµy ®¸p øng mét c¸ch tin cËy c¸c yªu cÇu cña bé khuÕch ®¹i xung. BiÕn ¸p xung thùc hiÖn c¸ch ly ®iÖn ¸p cao gi÷a m¹ch ®éng lôc µ m¹ch ®iÒu khiÓn. PhÇn II: S¬ ®å cÊu tróc, nguyªn lý m¹ch thiÕt kÕ vµ thuyÕt minh sù ho¹t ®éng s¬ ®å víi ®å thÞ minh ho¹. A. M¹ch lùc: theo ph©n tÝch ë phÇn II chän s¬ ®å m¹ch lùc lµ s¬ ®å chØnh l­u ®iÒu khiÓn 6 pha cã cuén kh¸ng c©n b»ng. S¬ ®å m¹ch ®iÖn: Trong s¬ ®å gåm cã: M¸y biÕn ¸p ®Ó t¹o ra cÊp ®iÖn ¸p Uµ = 24 V theo yªu cÇu vµ c¸ch ly m¹ch nguån m¹ víi nguån ®iÖn xoay chiÒu tÇn sè c«ng nghiÖp. Lcb: Cuén kh¸ng c©n b»ng ®Ó c©n b»ng ®iÖn ¸p gi÷a 2 bé chØnh l­u. L: Cuén c¶m ®Ó gi¶m c¸c sãng bËc cao, san b»ng ®iÖn ¸p t¶i. AT: aptomat ®Ó ®ãng c¾t m¸y biÕn ¸p vµ b¶o vÖ chèng qu¸ t¶i, chèng ng¾n m¹ch m¸y biÕn ¸p. Rs: ®iÖn trë sun ®Ó lÊy tÝn hiÖu ph¶n håi. Chän Rs chñng lo¹i 1000A; 60mV. Ta cã: I®max = 1000A Udmax = 24V VËy: Pd = Idmax. Udmax = 1000 . 24 = 24000 (W) = 24 (kW) Sbamax = 1,26. Pd = 1,26 . 24 = 30,24 (kW) = 30240 (W) - §å thÞ minh ho¹: S¬ ®å chØnh l­u 6 pha cã cuén kh¸ng c©n b»ng. M¸y biÕn ¸p cã 2 cuén d©y thø cÊp t¹o thµnh hÖ thèng nguån ®èi xøng. 6 pha: a, b, c, . Hai nhãm van ®Êu theo s¬ ®å h×nh tia 3 pha vµ lµm viÖc ®éc lËp nhê ®iÖn c¶m c©n b»ng Lcb. S¬ ®å nµy chÞu ®­îc dßng t¶i lín. §iÖn ¸p ra t­¬ng ®èi b»ng ph¼ng. HÖ sè ®Ëp m¹ch cña ®iÖn ¸p chØnh l­u kh¸ bÐ. K®m = 0,037. Cã thÓ kh«ng sö dông bé läc mét chiÒu (do sè liÖu cho tr­íc ®å ¸n kh«ng ®Ò cËp tíi K®m yªu cÇu). Ud = 1,17. c/2 IV = B¶o vÖ van b»ng c¸ch m¾c m¹ch RC song song víi van vµ ®Æt cµng gÇn van cµng tèt. B. M¹ch ®iÒu khiÓn: B1. Kh©u ®ång pha. §Ó ®iÒu chØnh 6 Thyzistor më gãc µ th­êng cÇn ®Õn hÖ ®iÖn ¸p 6 pha lµm ®iÖn ¸p ®ång bé. Gãc µ ®­îc tÝnh tõ giao ®iÓm c¸c ®iÖn ¸p ngu«i nèi. V× vËy, hÖ ®iÖn ¸p ®ång bé ph¶i v­ît tr­íc hÖ ®iÖn ¸p nguån nu«i 1 gãc 600. §Ó ®¸p øng yªu cÇu nµy ta ph¶i sö dông 1 m¸y biÕn ¸p 3 pha trong ®ã s¬ cÊp ®Êu h×nh sao lÊy ®iÖn tõ thø cÊp cña m¸y biÕn ¸p lùc. Thø cÊp cã 6 cuén d©y t¶i, mçi phô cã 2 ®iÖn ¸p ng­îc pha nhau. Ur1, Ur3 Ur3 lµ ®iÖn ¸p ®ång bé cña pha a, b, c. Ur2, Ur4,Ur6 lµ ®iÖn ¸p ®ång bé cña pha Dïng chØnh l­u 1 pha 2 nöa chu kú cã ®iÓm trung tÝnh (D1, D2) ®Ó t¹o ra ®iÖn ¸p chØnh l­u U(1). §iÖn ¸p (U1) ®­îc so s¸nh víi U0 ®Ó t¹o ra c¸c tÝn hiÖu t­¬ng øng víi thêi ®iÓm mµ ®iÖn ¸p nguån qua ®iÓm O, U0 cµng nhá th× xung U(µ) cµng hÑp ph¹m vi ®iÒu chØnh cµng lín. B2. Kh©u tÝn hiÖu r¨ng c­a: Sau khi chØnh l­u cã ®iÓm gi÷a nªn ®iÖp ¸p t¹i A thu ®­îc lµ 2 nöa chu kú d­¬ng qua 2 bé so s¸nh U1A cã 2 vµo rÊt lín nªn dßng ®i vµo rÊt nhá. §Ó ®iot dÔ th«ng vµ tr¸nh qu¸ ¸p cña MBA nªn nèi R1 tõ A vÒ ®Êt. U1B lµm nhiÖm vô tÝch ph©n ®iÖn ¸p t¹i B t¹o ra ®iÖn ¸p ra cã d¹ng xung tam gi¸c. - giai ®o¹n tu n¹p: §3 th«ng -giai ®o¹n tu phãng: §3 kho¸ Nguyªn lý lµm viÖc: khi ®iÖn ¸p cña U1A: UB < 0 th× ®ièt dÉnUB = Ubh. §Æc ®iÓm cña khuÕch ®¹i thuËt t¸n OA lµ ®iÖn thÕ gi÷a 2 cöa (+) vµ (-) cña nã b»ng nhau. §iÖn thÕ ®iÓm (+) cña U1B b»ng OV do ®iÓm (+) nèi ®Êt. VËy ®iÖn ¸p tô C1 b»ng ®iÖn ¸p ra U1B. UC! = UV1B §iÖn ¸p trªn ®iÖn trë R3 lµ ®iÖn ¸p ra cña OA1 (bë qua sôt ¸p trªn §3) UR3 = UB Víi R3 > iR4 nªn cã thÓ coi iR4 » 0. VËy dßng qua tô iC1 b»ng dßng qua ®iÖn trë R3 lµ iR3. V× dßng vµo cöa 0 cña OA = 0 (do tæng trë OA v« cïng lín). Nªn: UC = Uc1 = Nh­ vËy ®iÖn ¸p trªn tô C1 còng nh­ ®Çu ra t¨ng tuyÕn tÝnh. Khi ®iÖn ¸p nµy ®Õn trÞ sè ng­ìng cña Dµ th× nã th«ng vµ gi÷ ®iÖn ¸p ë vÞ trÝ nµy. NÕu kh«ng cã §2 th× ®iÖn ¸p t¨ng tíi trÞ sè + Ubh). Khi ®iÖn ¸p UB > 0 (OA1 b·o hoµ d­¬ng th× Ub =+Ubh). §3 kho¸ nÒn dßng qua R2 = 0. Trô C1 phãng ®iÖn Uc = Uc1 = UOA - Uc = UOA - Do ®ã, ®iÖn ¸p tiªu thô còng nh­ ®iÖn ¸p ra Uc gi¶m xuèng tuyÕn tÝnh. Khi ®iÖn ¸p gi¶m ®Õn O råi ©m th× DZ dÉn theo chiÒu thuËn gi÷ cho ®iÖn ¸p » OV. M¹ch trë l¹i tr¹ng th¸i ban ®Çu. B3: Kh©u so s¸nh: So s¸nh kiÓm 2 cöa: Ura = K0. ( ) = K0. (Ut - U®k) NÕu: U®k > Ut th× Ura = - Ubh U®k < Ut th× Ura = Ubh - L­u ý: C¸c ®iÖn ¸p ®­a vµo ph¶i dung dÊu (+ hoÆc - ) míi cã hiÖ t­îng thay ®æi tr¹ng th¸i ®Çu ra. §é chªnh lÖch tèi ®a gi÷a 2 cöa trong khi lµm viÖc kh«ng ®­îc v­ît qu¸ giíi h¹n cho phÐp cñ lo¹i OA ®· chän. B4. Kh©u t¹o tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn (kh©u ph¶n håi): Gi¶ sö dßng t¶i It gi¶m th× tÝn hiÖu lÊy vµ OA4 gi¶m lµm tÝn hiÖu ra cña OA4 gi¶m vµ tÝn hiÖu nµy ®­îc so s¸nh víi ®iÖn ¸p ®Æt trªn RV3 qua OA3 lµm tÝn hiÖu ra t¹i H bít ©m h¬n qua OA6 tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn gi¶m, ®iÒu khiÓn më Tranzistor víi gãc µ lín h¬n ®Ó t¨ng dßng ph¶i ®Õn gi¸ trÞ ®Þnh møc. Khi dßng t¶i It t¨ng lµm tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn t¹i G t¨ng qua OA3, OA6 lµm tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn t¨ng, tÝn hiÖu nµy ®iÒu khiÓn më Thyzistor víi gãc µ nhá h¬n ®Ó gi¶m dßng t¶i ®Õn gi¸ trÞ æn ®Þnh. Nhê nã ph¶n hæi mµ dßng t¶i gi÷ ®­îc æn ®Þnh. Gi÷a ®iÖn ¸p ®iÒu khiÓn vµ gãc µ cã quan hÖ sau: µ = UC: ®iÖn ¸p ®iÒu khiÓn. UC = 0 th× µ = 0 UC 0 B5: Kh©u b¶o vÖ ng¾n m¹ch: §iÒu chØnh RV4 sao cho khi lµm viÖc b×nh th­êng U(+) < U(-). ë chÕ ®é lµm viÖc b×nh th­êng U(+) - U(-) <0. Nªn Ura = - Ubh ®ièt §µ0 kho¸ lµm cuén d©y RI kh«ng cã ®iÖn vµ c¸c tiÕp ®iÓm RI vÊn ®ãng. NÕu cã sù cè lµm dßng t¶i t¨ng vät ®Õn ®Çu ra cña K§TT OA4 rÊt ©m U(-) < U(+) th× tÝn hiÖu ra cña OA7 lµ Ura = + Ubh = Unguån = + 10 V. §ièt §µ0 th«ng, cuén d©y RI cã ®iÖn lµm c¸c tiÕp ®iÓm th­êng ®ãng RI më ra, m¸y biÕn ¸p xung mÊt ®iÖn. ThiÕt bÞ ®­îc b¶o vÖ. B6; Kh©u t¹o xung chïm: t¹o dao ®éng dïng OA. §©y lµ m¹ch rÊt th«ng dông hiÖn nay. K§TT OA8 ®­îc sö dông nh­ bé so s¸nh 2 cöa. Tô ®iÖn liªn tôc ®­îc phãng n¹p lµm cho OA ®¶o tr¹ng th¸i, mçi lÇn ®iÖn ¸p trªn tô ®¹t trÞ sè cña bé chia ®iÖn ¸p R1, R2. - Chu kú dao ®éng: T = 2 RCln (1 + 2 . ) B7. KhuÕch ®¹i xung: - Ho¹t ®éng: khi ch­a cã xung vµo, Tr2 bÞ kho¸ nªn kh«ng cã dßng ®iÖn qua BAX nªn ®Çu ra BAX kh«ng cã xung ra khi c¶ 3 tÝn hiÖu xung chïm, xung ch÷ nhËt (OA3) vµ tÝn hiÖu m¹ch ®ång thêi d­¬ng vµo ch©n baz¬ cña Tr2. Tr2 th«ng ®Æt ®iÖn ¸p nguån Unµ lªn cuén s¬ cÊp W1 cña BAX khiÕn cho thø cÊp BAX sÏ cã xung ra theo ®óng yªu cÇu vµ ®­îc ®­a tíi cùc ®iÒu khiÓn ®Ó kÝch më Thyzistor. Khi xung vµo t¾t lµm Tr2 kho¸ BAX c¾t dßng, xung ra còng bÞ c¾t. Lóc nµy, dßng ®iÖn trªn biÕn ¸p xung di/dt. §iÖn ¸p nµy kh¸ lín sÏ c«ng víi Enµ lµm cho UcE cña Tranzistor t¨ng cao dÔ ph¸ háng Tr2. §ièt §4 lµm nhiÖm vô b¶o vÖ, Tranzistor khái ®iÖn ¸p nµy. §7 ng¨n chÆn xung ¸p ©m. S¬ ®å ThuyÕt minh s¬ ®å: TÝn hiÖu xoay chiÒu sau khi ®­îc chØnh l­u bëi §1, §2 ®­a vµo cùc ®¶o (-) cña K§TT OA1 sÏ ®­îc so s¸nh víi ®iÖn ¸p ®Æt ®­a vµo cùc kh«ng ®¶o (+) cña OA1. OA1 so s¸nh 2 ®iÖn ¸p nµy. NÕu U(-) > U(+) th× OA1 cho ra ®iÖn ¸p (- Un), nÕu U(+) > U(-) th× ®Çu ra ®iÖn ¸p lËt lªn (+Un). VËy K§TTOA1 t¹o ra xung ch÷ nhËt (tÝn hiÖu ®ång bé). Khi ®iÖn ¸p t¹i B ©m th× §3 dÉ, tô C1 n¹p theo ®­êng OA - C1 - R3 - §3. Khi ®iÖn ¸p t¹i B d­¬ng th× §3 kho¸ vµ thô C1 phãng theo ®­êng +Un R4 - C1- OA3. Dùa vµo sù phãng n¹p cña tô C1 mµ OA2 t¹o xung c­a cña U(0). TÝn hiÖu ®iÒu khiÓn lÊy tõ R3 th«ng qua bé khuÕch ®¹i OA4, OA3, OA6 t¹o ra ®iÖn ¸p ®iÒu khiÓn. K§TTOA3 thùc hiÖn so s¸nh gi÷a U(C) vµ U®k cho ra xung ch÷ nhËt. C¶ 3 tÝn hiÖu: xung chïm, xung ch÷ nhËt vµ tÝn hiÖu m¹ch ®ång thêi d­¬ng th× Tr2 sÏ th«ng ®Æt ®iÖn ¸p nguån lªn s¬ cÊp BAX. Thø cÊp BAX sÏ cã xung ra theo ®óng yªu cÇu vµ ®­îc ®­a tíi cùc ®iÒu khiÓn ®Ó kÝch më Thyzistor. Khi cã sù cè lµm dßng t¶i qa Rs t¨ng cap th× tÝn hiÖu ph¶n håi lÊy tõ Rs qua K§TTOA4 ®­a vµo cùc ®¶o cña OA7. TÝn hiÖu nµy so s¸nh víi ®iÖn ¸p ®Æt vµo cùc kh«ng ®¶o (+) cña OA7 sÏ ph¸t tÝn hiÖu ng¾t m¹ch biÕn ¸p xung qua R¬le RI. M¹ch ®­îc b¶o vÖ. PhÇn IV: TÝnh to¸n m¹ch lùc Theo nh÷ng ph©n tÝch ë phÇn II, phÇn III ta chän dïng s¬ ®å chØnh l­u tia 6 pha cã cuén kh¸ng c©n b»ng. Víi ph­¬ng ¸n nµy cã 2 ph­¬ng ph¸p ®iÒu chØnh lµ: ®iÒu chØnh bªn s¬ cÊp vµ thø cÊp. - §iÒu chØnh bªn s¬ cÊp: sè van sö dông nhiÒu vµ khã ®iÒu chØnh, s¬ ®å phøc t¹p, gi¸ thµnh cao. - Chän ph­¬ng ph¸p ®iÒu chØnh bªn thø cÊp cã sè van Ýt, dÔ ®iÒu khiÓn. - Sè liÖu cho tr­íc: Ud = 10 ¸ 24V Id = 1000 A Nguån xoay chiÒu cÇn biÕn ®æi lµ nguån ®iÖn xoay chiÒu 3 pha cã U1 = 380 V vµ t = 50 Hz. S¬ ®å m¹ch lùc cã c¸c thiÕt bÞ b¶o vÖ. TrÞ sè hiÖu dông cña ®iÖn ¸p pha cuén thø cÊp biÕn ¸p nguån: Uµ = - TrÞ sè trung b×nh dßng ®iÖn qua van: IV = §iÖn ¸p ng­îc lín nhÊt mµ van ph¶i chÞu khi lµm viÖc Ungmax = 2,45 . Uµ = 2,45. 20,5 = 50,2 (V) TrÞ sè dßng ®iÖn hiÖu dông cuén thø cÊp biÕn ¸p nguån: I2 = 0,29. Id = 0,29 . 1000 = 290 (A) TrÞ sè dßng ®iÖn dông cuén s¬ cÊp biÕn ap nguån: I1 = Kba: hÖ sè biÕn ¸p nguån. Kba = Nªn: I1 = (A) IVA. TÝnh ®iÖn ¸p. Ud®m = 24V Id = 1000 A U1fa = 220 v v = 4% ex = 6% 1. TÝnh chän Thyzistor : TÝnh chän dùa vµo c¸c yÕu tè c¬ b¶n dßng t¶i, ®iÒu kiÖn to¶ nhiÖt, ®iÖn ¸p lµm viÖc, c¸c th«ng sè c¬ b¶n cña van ®­îc tÝnh nh­ sau: - §iÖn ¸p ng­îc lín nhÊt mµ Thyzistor ph¶i chÞu: Ungmax = U (V) §iÖn ¸p ng­îc cña van cÇn chän: Unv = KdtU. Ungmax. Chän K®t U = 2 th×: Unx = 2. 50,2 = 100,4 (V) (v× K®tU lµ hÖ sè dù tr÷ cña ®iÖn ¸p van) Dßng ®iÖn lµm viÖc cña van: Inv = Ki. Ilv víi Ki lµ hÖ sè dù tr÷ dßng ®iÖn, chän Ki = 2 Inv = 2. (A) - Tõ c¸c th«ng sè Unv, Inv ta chän 6 Thyzistor TB 400 do Liªn x« s¶n xuÊt cã c¸c th«ng sè sau: Ký hiÖu Icp (A) IX (A) Id (A) Idßng (mA) CÊp ®.¸p dU/dt TPH dI/dt Udk (V) Idk (mA) U (V) TB 400 400 2400 7000 5 3 - 12 3 - 6 5 - 6 4 - 5 5,5 400 2,1 2. TÝnh ®iÖn ¸p: - §Ó ®¶m b¶o ®­a ra ®Õn t¶i ®iÖn ¸p 24 V víi dßng ®iÖn 1000 A cÇn ph¶i bï c¸c sôt ¸p do ®iÖn trë, ®iÖn c¶m cña d©y quÊn m¸y biÕn ¸p do ®iÖn trë, ®iÖn c¶m cña d©y cuèn m¸y biÕn ¸p vµ sôt ¸p trªn van b¸n dÉn. V× vËy, ®iÖn ¸p Ud thùc tÕ cÇn cßn lµ: Ud = Udt + D Ux + DUV + D Ur. - Sôt ¸p trªn ®iÖn trë d©y quÊn m¸y biÕn ¸p: DUr = Id . rba víi rba = Ud = 1,17. U2 Sba = 1,26. Pd = 1,26 . Ud . Id D Ur = - Sôt ¸p do ®iÖn c¶m d©y quÊn m¸y biÕn ¸p thÓ hiÖn qua hiÖn t­îng trïng dÉn nªn theo biÓu thøc chØnh l­u 6 pha h×nh trô cã cuén kh¸ng c©n b»ng: D Ux = víi xba = Ud = 1,17U2 Sba = 1,26 . Pd = 1,26.Pd = 1,26 . Ud . Id Nªn : D Ux = . Ud. ex Thay vµo biÓu thøc: Ud = Udt + D UV + 1,739 Ud . er + 0,415 . Ud . ex Ud . Ud = Chän er = 4% vµ ex = 6% Ud = (V) VËy ®iÖn ¸p thø cÊp m¸y biÕn ¸p lµ: U2 = (V) 3. C¸c tham sè m¸y biÕn ¸p lùc: - HÖ sè m¸y biÕn ¸p: Kba = - C«ng suÊt m¸y biÕn ¸p: Sba = 1,26 . Pd = 1,26 . Id =1,26 . 1000 . 24,6 = 30990 (VA) - Dßng ®iÖn cuén thø cÊp: I2 = 0,29. Id = 0,29 . 1000 = 290 (A) - Dßng ®iÖn cuén s¬ cÊp: I1 = (A) 4. M¹ch tõ: - M¹ch tõ 3 tô nªn tiÕt diÖn trô ®­îc tÝnh theo c«ng thøc: Q = K. Trong ®ã: K: HÖ sè phô thuéc ph­¬ng thøc lµm m¸t lÊy k = 0 C: Sè trô m¸y biÕn ¸p. C = 3 f: tÇn sè xoay chiÒu. f = 50 HZ Q = 6. (cm2) - §Ó ®¶m b¶o h×nh d¸ng m¸y biÕn ¸p chän: Q = a. b a = 9 (cm) Nªn: b = 1,25. a b = 10 (cm) - Chän lo¹i thÐp E 330, ®é dµy 0,5 mm. MËt ®é tõ c¶m trong tô Bt = 1 T - Chän chiÒu cao trô Lµ h = 12 cm 5. D©y quÊn: - Sè vßng d©y mçi pha s¬ cÊp m¸y biÕn ¸p: W1 = W1 = 198 (vßng) lÊy W1 = 200 (vßng) Sè vßng d©y mçi pha thø cÊp m¸y biÕn ¸p: W1 = (vßng) LÊy W2 = 14 (vßng) Víi d©y dÉn b»ng ®ång, m¸y biÕn ¸p kh«, chän mËt ®é dßng ®iÖn: J1 = J2 = 2,73 (A/mm2). VËy: TiÕt diÖn d©y dÉn, s¬ cÊp m¸y biÕn ¸p: S1 = ( mm2) §­êng kÝnh d©y dÉn s¬ cÊp: D1 = 1,13 . = 1,13 . = 3,51 (mm ) -TiÕt diÖn d©y dÉn thø cÊp m¸y biÕn ¸p: S2 = - §­êng kÝnh d©y dÊn thø cÊp: D2 = 1,13. = 11,6 mm IV. B. B¶o vÖ m¹ch lùc: - Do bé chØnh l­u cã biÕn ¸p lùc nªn b¶n th©n ®iÖn c¶m kh¸ng cña cuén d©y biÕn ¸p ®· gi÷ vai trß cña ®iÖn c¶m b¶o vÖ nªn cã thÓ bá qua b¶o vÖ tèc ®é t¨ng dßng (di/ dt) cho Thyzistor. - VËy chØ cßn ph¶i b¶o vÖ qu¸ ¸p trªn van vµ b¶o vÖ qu¸ nhiÖt ®é cho van. 1. B¶o vÖ nhiÖt ®é cho van: Khi cã dßng ®iÖn chay qua trªn van cã sôt ¸p, do ®ã tæn hao c«ng suÊt p. Tæn hao nµy sinh ra nhiÖt ®èt nãng van b¸n dÉn. MÆt kh¸c, van b¸n dÉn chØ ®­îc phÐp lµm viÖc d­íi nhiÖt ®é cho phÐp Tcp nµo ®ã. NÕu qu¸ nhiÖt ®é cho phÐp, c¸c van b¸n dÉn sÏ bÞ ph¸ háng. §Ó van b¸n dÉn lµm viÖc an toµn, kh«ng bÞ chäc thñng vÒ nhiÖt, ta ph¶i chän vµ thiÕt kÕ hÖ thèng to¶ nhiÖt hîp lý. 2. TÝnh to¸n c¸nh t¶n nhiÖt: Do chän lµm m¸t cho van b»ng c¸ch t¶n nhiÖt vµ qu¹t ®èi l­u kh«ng khÝ. 3. Tæn thÊt c«ng suÊt trªn 1 Thyzistor: (W) 4. §iÖn tÝch bÒ mÆt to¶ nhiÖt. Sm = Trong ®ã: Dp : tæng tæn hao c«ng suÊt trªn Thyzistor Km: hÖ sè to¶ nhiÖt b»ng ®èi l­u vµ bøc x¹. Chän Km = 8W/m. C C: ®é chªnh lÖch so víi m«i tr­êng. Chän nhiÖt ®é m«i tr­êng Tmt =400C. NhiÖt ®é trªn c¸nh to¶ nhiÖt Tlv = 800C Nªn: C = 80 - 40 = 400C. Sm = = 1,46 (m2) Chän lo¹i to¶ nhiÖt 16 c¸nh víi diÖn tÝch bÒ mÆt to¶ nhiÖt lµ Sm = 1,46 m2. 5. B¶o vÖ qu¸ ¸p cho van: B¶o vÖ qu¸ ®iÖn ¸p do qu¸ tr×nh ®ãng c¾t Thyzistor ®­îc thùc hiÖn b»ng c¸ch m¾c R -C song song víi Thyzistor vµ cµng gÇn cµng tèt. Khi cã sù chuyÓn m¹ch c¸c ®iÖn tÝch tÝch tô trong c¸c líp b¸n dÉn phãng ra ngoµi t¹o ra dßng ®iÖn ng­îc trong kho¶ng thêi gian ng¾n. Sù biÕn thiªn nhanh chãng cña dßng ®iÖn g©y ra sùc ®iÖn ®éng c¶m øng rÊt lín trong c¸c ®iÖn c¶m lµm cho qu¸ ®iÖn ¸p gi÷a Anèt vµ catèt cña Thyzistor. Khi cã m¹ch R - C m¾c song song víi Thyzistor t¹o ra m¹ch vßng phãng ®iÖn tÝch trong qu¸ tr×nh chuyÓn m¹ch nªn Thyzistor kh«ng bÞ qu¸ ®iÖn ¸p. - HÖ sè qu¸ ¸p cña va: K = Víi Ul =10% th× UVmax = (V) VËy: K = K = 1,69 Tra ®å thÞ Ta cã: Rmax= 4 Rmin = 2 C* = 0,7 () Theo kinh nghiÖm chän C = 0,22 () VËy C’min = 0,11() Mµ C’min = Q = (Ams) L (tt) L’ = 2 . L = 2. 1,47 = 2,94 (tt) VËy: §iÖn trë n¨m trong ph¹m vi: Rmin. 4,34 Rmax. 4,34 8,68 () Chän ®iÖn trë R = 15 (W) Tô ®iÖn C = 0,22 () PhÇn V. TÝnh to¸n c¸c th«ng sè cña m¹ch ®iÒu khiÓn. M¹ch ®iÒu khiÓn ®­îc tÝnh xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu vÒ xung më Thyzistor. C¸c th«ng sè c¬ b¶n ®Ó tÝnh m¹ch ®iÒu khiÓn. - §iÖn ¸p ®iÒu khiÓn Thyzistor. I®k - Dßng ®iÖn ®iÒu khiÓn Thyzistor. I®k = 400mA - Thêi gian më Thyzistor. tm = 60 (s) - §iÖn ¸p nguån n«i m¹ch ®iÒu khiÓn: + U = ± 12V + U = 24 V 5.1 TÝnh biÕn ¸p xung BAX. - Chän vËt liÖu lµm lâi s¾t lµ Ferit HM. Lâi cã d¹ng h×nh xuyÕn lµm viÖc trªn mét phÇn cña ®Æc tÝnh tõ ho¸ cã 0,3 (T) DH = 30 (A/m), kh«ng cã khe hë kh«ng khÝ. - Tû sè biÕn ¸p xung: th­êng lÊy m = 2 ¸ 3 nªn chän m = 3. - §iÖn ¸p cuén thø cÊp m¸y biÕn ¸p xung: U2 = U®k = 5,5 V - §iÖn ¸p ®Æt lªn cuén s¬ cÊp m¸y biÕn ¸p xung: U1 = m0. U2 = 3. 5,5 = 16,5 (V) - Dßng ®iÖn thø cÊp biÕn ¸p xung: I2 = I®k = 0,4 (A) - Dßng ®iÖn s¬ cÊp biÕn ¸p xung: I1 = (A) - KÝch th­íc tæng: V = Trong ®ã: tx : ®é réng xung Ux: ®é sôt ¸p xung cho phÐp, th­êng lÊy b»ng: DUx = 0,1 ¸ 0,2 DB: ®é biÕn thiªn c­êng ®é tõ tr­êng (T) DH: ®é biÕn thiªn mËt ®é tõ c¶m. Coi xung chïm mµ kh©u t¹o ra chïm t¹o ra cã: fXC = 10 (KHz). VËy: TXC = (ms) Xung chïm lµ xung ®èi xøng: tn =tx =0,5 . TXC = 0,5 . 100 = 50 (ms) V = (m3) V = 7,3 (cm3) Chän m¹ch tõ V = 10,7 cm3 lâi thÐp Ferit lo¹i 3622 cã diÖn tÝch lâi tõ = 2,02 (cm3), diÖn tÝch cöa sæ = 0,774cm2. VËy chän lâi h×nh trô ®­êng kÝnh ngoµi 3636 mm, ®­êng kÝnh trong 22mm tiÕt diÖn lâi t­¬ng øng b»ng 2,02 cm2. VËy: W1 = (vßng) LÊy w1 = 15 vßng W2 = (vßng) - Chän mËt ®é dßng ®iÖn J1= J2 = 2,75 (A/mm2) - TiÕt diÖn d©y quÊn s¬ cÊp: S1 = (mm2) - §­êng kÝnh d©y quÊn s¬ cÊp: d1 = - TiÕt diÖn d©y quÊn thø cÊ:S2 = - §­êng kÝnh d©y quÊn thø cÊp: d2 =(mm) 5.2. TÝnh tÇng khuyÕch ®¹i cuèi cïng: - Chän Tranzistor c«ng suÊt lo¹i 2SC9111 lµm viÖc ë chÕ ®é xung cã th«ng sè: Tranzistor lo¹i npn, vËt liÖu b¸n dÉn lµ Si - §iÖn ¸p gi÷a Coleto vµ baz¬ khi hë m¹ch Emito. UCBO = 40 (v) §iÖn ¸p gi÷a Emito vµ baz¬ khi hë m¹ch Colecto Icmax = 500 (mA) - C«ng suÊt trªn t¸n ë Colecto Pc = 1,7 (W) - NhiÖt ®é lín nhÊt ë mÆt tiÕp gi¸p. T1 = 1750C - HÖ sè khuÕch ®¹i: b = 50 - Dßng lµm viÖc cña Colecto Ic2 = I1 = 133 (mA) - Dßng lµm viÖc cña baz¬: IB2 = (mA) - Chän nguån cÊp cho biÕn ¸p xung:E = + 24V R11 = Chän R11 = 60 () RB = (W) Chän RB = 5 k W - Chän ®iot lo¹i 1 N 4009 cã tham sè: Dßng ®iÖn ®Þnh møc: I®m = 10 A §iÖn ¸p ng­îc lín nhÊt. UN = 25 V. §iÖn ¸p ®Ó cho ®i«t th«ng. Um = 1 V 5.3. TÝnh chän bé t¹o xung chïm: Dïng lo¹i OA: LF 351. Chu kú dao ®éng: T = 2 RC.ln (1 + 2 R1/R2 ) T = (ms) Chän R19 = R34 = 10 (k W) C2 . R18 = C2. R18 = 45,5 (ms) Chän tô C2 = 0,1 (ms) R18 = W) Chän R18 = 1 (KW) Chän IC lo¹i IL 084 do h·ng Tlexas Intrucmet chÕ t¹o mçi IC nµy cã 4 khuyÕch ®¹i thuËt to¸n. Th«ng sè IC: IL 084. §iÖn ¸p nguån nu«i, chän Vcc = ± 12 V -HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a 2 ®Çu vµo: ± 30 V - NhiÖt ®é lµm viÖc: T = - 250C ¸ 850C - C«ng suÊt tiªu thô: P = 0,08 (W) - Tæng trë ®Çu vµo: Rin = 106 (m W) - Dßng ®iÖn ®Çu ra : Ira = 30 (pA) 5.4 TÝnh chän tÇng so s¸nh: Chän R6 = R7 = 20 kW ®Ó dßng ®iÖn ®Çu vµo vµ ®Çu ra rÊt nhá 5.5. TÝnh chän kh©u ®ång pha: §iÖn ¸p tùa ®­îc h×nh thµnh do sù n¹p cña tô C1. MÆt kh¸c ®Ó ®¶m b¶o ®iÖn ¸p tùa cã trong nöa chu kú ®iÖn ¸p l­íi lµ tuyÕn t×nh th× chän h»ng sè thêi gian n¹p tô: Tr = R3 . C1 = 0,009 (s) Chän tô C = 0,1 (mF) th× ®iÖn trë R3 = VËy R 3 = 50. 103 (W) Chän R3 = 50 (kW) Chän ®iÖn ¸p xoay chiÒu ®ång pha: UA = 24 (V). §iÖn trë R1 h¹n chÕ dßng ®iÖn ®i vµo khuÕch ®¹i thuËt to¸n OA1. Chän R1 sao cho dßng vµo khuÕch ®¹i thuËt to¸n IV 1mA R1 (kW) Chän R1 = 25 kW - Chän ®i«t æn ¸p §z = 12 (V). Do ®ã biªn ®é ®iÖn ¸p r¨ng c­a lµ 12 V. R4 + RV2 = (W) = 25 (kW) Chän R4= 15 (kW) vµ RV2 = 10 (kW) - TÝnh to¸n m¸y biÕn ¸p ®ång pha. M¸y biÕn ¸p 3 pha, 3 tô. TiÕt diÖn tô tÝnh theo c«ng thøc: Q = K. Chän Sba = 20 (VA) C = 3 K = 6 f = 50 Hz Nªn: Q = 6. - Chän trô: Q = a.b a = 1,3 (cm) nªn b = 1,25 . a b = 1,6 (cm) Chän h = 3 (cm) M¹ch tõ ®­îc ghÐp b»ng lµ tèn silic E 330, dµy 0,35m, cã mËt ®é tõ c¶m B = 1 (t). D©y quÊn: - Sè vßng d©y trªn cuèn s¬ cÊp: W1 = (vßng) Chän mËt ®é dßng ®iÖn J1= J2 = 2,75 (A/mm2) - TiÕt diÖn d©y cuèn s¬ cÊp: S1 = mm2 d1 = (mm) - Sè vßng d©y trªn cuén thø cÊp: W2 = (vßng) TiÕt diÖn d©y cuèn thø cÊp: S2 = mm2 - §­êng kÝnh d©y quÊn thø cÊp: d2 = (mm) 5.6. Kh©u t¹o tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn: Do ®· chän diot æn ¸p cã U§z = 12 (V). V× vËy, cuèi m¹ch ®iÒu khiÓn cÇn cã ®iÖn ¸p ®iÒu khiÓn 12 (V) ®Ó so s¸nh víi Urc. §· chän UR3 = 60 (mV). - Chän R20 vµ R33 sao cho UG = 12 (v) KOA4 = = 200 (lÇn) KOA4 = = 200 nªn: R33 = 200. R20 Chän R20 = 10 (kW) R33 = 10. 200 = 2000 (kW) UG = U®k nªn chän R23, R27, R22, R26 ®Ó KOA5 = KOA6 = 1 VËy chän: R23 = R22 = R27 =R20 = 10 kW 5.7. X¸c ®Þnh gãc më cùc tiÓu vµ cùc ®¹i: Chän gãc më cùc tiÓu µmin = 100. víi gãc më µmin cã thÓ bï ®­îc sù gi¶m ®iÖn ¸p l­íi. - Khi gãc më nhá nhÊt a = µmin th×: Udmax = Ud0 . Imax = I®m - Khi µ = amax Udmin = Ud0. Tæng trë m¹ch thø cÊp. R= Rdd + RBA + Rdt Gãc më amax = 1500 5.8. TÝnh to¸n thiÕt kÕ nguån ®iÒu khiÓn: khèi nguån nu«i lµ khèi t¹o ra ®iÖn ¸p thÝch hîp cho c¸c ph©n tö tÝch cùc cña m¹ch ®iÒu khiÓn nh­ IC; Tranzistor. - Bé nguån c¸c cÊp ®iÖn ¸p nh­ sau: Ucc1 = ± 12 (v) Ucc2 = 24 (v) - TÝnh nguån cung cÊp 1: UCC1 V× c«ng suÊt m¹ch ®iÒu khiÓn nhá, dßng ®iÖn tiªu thô cùc ®¹i nhá h¬n 100 mA nªn dïng m¹ch æn ¸p IC. M7812 vµ M 7912 cã ICmax = 1,5 (A)cã t¶n nhiÖt. §iÖn ¸p ra cung cÊp UCC1 = ± 12 (v) ®· ®­îc æn ¸p. §iÖn ¸p ra thø cÊp biÕn ¸p nguån tr­íc khi vµo IC ph¶i qua chØnh l­u. Chän chØnh l­u cÇu 1 pha. UTC1 = (V) LÊy UTC1 = 1A ITC1 = 1A §i«t chØnh l­u chän lo¹i IN 5001. Idm = 2A Ungmax = 50 V - TÝnh to¸n nguån cung cÊp UCC2 cung cÊp cho m¹ch nªn dïng chØnh l­u s¬ ®å cÇu 1 pha ®iÖn ¸p thø cÊp lµ: UCT2 = (V) Chän ®iot lo¹i IN 5001. - TÝnh to¸n thiÕt kÕ m¸y biÕn ¸p nguån cung cÊp cho m¹ch ®iÒu khiÓn. BiÕn ¸p gåm 1 cuén s¬ cÊp vµ 3 cuén thø cÊp. USC = 220V UCT1 = 2. 13,3 V = 26,6 V ICT1 = 1A UCT2 = 26,7 V IcT2 = 2A - C«ng suÊt thø cÊp: P2 = UTC1. ITC1 + UTC2 = 26,6 . 1 + 26,7 . 2 = 80 (W) -C«ng suÊt s¬ cÊp P1 = = 93 (W) VËy P = = 86 (W) §©y lµ m¸y biÕn ¸p c«ng suÊt nhá nªn chän m¹ch tõ ghÐp b»ng t«n silic E330. Chän: C­êng ®é tõ c¶m lâi thÐp B = 1T MËt ®é dßng ®iÖn d©y quÊn J = 3 (A/mm2) TiÕt diÖn lâi thÐp S = a.b b : ChiÒu dµy lâi thÐp. b = 1,25 a c: chiÒu réng lâi thÐp: c = 0,5 a Chän a = 2,7 th× b = 4,05 (cm) c = ,35 (cm) nªn: Q = a. b = 4,05 . 2,7 h = 6,75 (cm) Q = 10,935 (cm2) - TÝnh d©y cuèn: Sè vßng d©y cuèn s¬ cÊp: W1 = = 906 (vßng) Sè vßng d©y cuén cung cÊp TC1: W2 = = 50 (vßng) Sè vßng dµy cuén cung cÊp TC2: W3 = = 100 (vßng) TiÕt diÖn d©y cuèn W2 : S2 = (mm2) §­êng kÝnh d©y cuèn W2: mm TiÕt diÖn d©y cuèn W3: S3 = 0,33 (mm) §­êng kÝnh d©y quÊn W3 : d3 = = 0,65 mm TiÕt diÖn d©y quÊn thø cÊp trung b×nh: dtb = 0,77 (mm) 5.9. ThiÕt kÕ tñ ®iÖn. * Tñ ®iÖn thiÕt kÕ ph¶i ®¶m b¶o chÊt l­îng cao vÒ kü thuËt, mü thuËt céng nghiÖp. ChÊt l­îng c«ng nghiÖp cña tô ®iÖn thÓ hiÖn ë c¸c yÕu tè sau: - KÝch th­íc hîp lý so víi c¸c thiÕt bÞ cÇn l¾p. - Bè trÝ linh kiÖn hîp lý vÒ kh«ng gian. - C¸c linh kiÖn bè trÝ theo nguyªn t¾c träng l­îng, thiÕt bÞ Ë¨ng bè trÝ d­íi thÊp, thiÕt bÞ nhÑ bè trÝ trªn cao. - C¸c thiÕt bÞ bè trÝ theo nguyªn t¾c t¶n nhiÖt, thiÕt bÞ t¶n nhiÖt lín bè trÝ trªn cao. - C¸c lç th«ng giã cÇn thiÕt. - M¹ch ®iÒu khiÓn cÇn ®­îc b¶o vÖ tèt, tr¸nh nhiÖt ®é cao ng­êi ta th­êng bè trÝ c¸ch ly víi van vµ m¸y biÕn ¸p. - Bè trÝ theo nguyªn t¾ chøc n¨ng nh÷ng thiÕt bÞ cã chøc n¨ng gièng nhau, bè trÝ gÇn nhau. - C¸c thiÕt bÞ thao t¸c, ®o l­êng, tÝn hiÖu cÇn ®­îc bè trÝ ë mÆt tr­íc hoÆc nh÷ng vÞ trÝ thuËn tiÖn. * ChÊt l­îng mü thuËt ph¶i ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu: - H×nh ®¸ng hÑp. - Mµu s¾c hµi hoµ, kh«ng qu¸ sÆc sì, kh«ng qu¸ tèi, th­êng gÆp mµu s¸ng, tr¾ng ngµ, xanh nh¹t. - ThiÕt bÞ bè trÝ ngay ng¾n, cã hµng, cã cét. - D©y nèi ph¶i trong m¸ng dµy hoÆc bã gän. * ThiÕt bÞ tñ ®iÖn 3 ng¨n: - M¹ch ®iÒu khiÓn vµ c¸c thiÕt bÞ b¶o vÖ ®­îc ®Æt ë ng¨n gi÷a. - C¸c m¸y biÕn ¸p ®­îc ®Æt ë ng¨n d­íi cïng, ng¨n nµy cã nhiÒu khe hë to¶ nhiÖt vµ lµm m¸t cho biÕn ¸p. PhÇn VI. KÕt luËn Sau 1 thêi gian lµm viÖc tÝch cùc, khÈn tr­¬ng, tíi nay em ®· hoµn thµnh b¶n ®å ¸n cña m×nh víi ®Ò tµi “ ThiÕt kÕ nguån m¹ ®iÖn 1 chiÒu”. B¶n ®å ¸n ®· cho thÊy ý nghÜa hÕt søc quan träng mang tÝnh chiÕn l­îc cña ngµnh Tù ®éng ho¸ C«ng nghiÖp trong ®êi sèng sinh ho¹t, s¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ sù tån t¹i cña mçi quèc gia. B¶n ®å ¸n nµy cã ý nghÜa rÊt quan träng v× th«ng qua qu¸n tr×nh thiÕt kÕ ®· gióp em tÝnh to¸n còng nh­ ®­îc ®äc vµ hiÓu thªm c¸c tµi liÖu tham kh¶o. §ång thêi, ®©y lµ b­íc tËp d­ît quan träng gióp em tÝnh to¸n còng nh­ ®äc vµ hiÖu thªm c¸c tµi liÖu tham khao ®ã ®Ó ¸p dông tèt nh÷ng kiÕn thøc cña nhµ tr­êng. Tuy nhiªn do míi lµm quen víi c¸ch tÝnh to¸n vµ thiÕt kÕ 1 nguån m¹ ®iÖn 1 chiÒu nªn trong c¸ch lùa chän c«ng thøc vµ c¸ch thøc tÝnh to¸n ®· lµm cho kÕt qu¶ cã phÇn kh¸c biÖt nhá so víi c¸c thiÕt kÕ cã s½n trong thùc tÕ còng nh­ c¸c thiÕt kÕ chuÈn trong tµi liÖu kh¸c. Trong qu¸ tr×nh lµm vµ hoµn thµnh ®å ¸n, em ®· nhËn ®­îc sù gióp ®ì tËn t×nh cña c¸c thÇy c« gi¸o trong bé m«n, ®Æc biÖt lµ thÇy gi¸o h­íng dÉn: TrÇn Träng Minh. MÆc dï ®· cè g¾ng nh­ng em, kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng khiÕm khuyÕt. Em rÊt mong nhËn ®­îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña thÇy c« ®Ó b¶n ®å ¸n nµy ®­îc hoµn chØnh h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!. Sinh viªn: L­u V¨n Minh PhÇn VII. Tµi liÖu tham kh¶o. §iÖn tö c«ng suÊt - Le V¨n Danh (Chñ biªn) Ph©n tÝch gi¶i m¹ch ®iÖn tö c«ng suÊt Ph¹m QuècH¶i D­¬ng V¨n Nghi H­íng dÉn thiÕt kÕ m¹ch ®iÖn tö c«ng suÊt Ph¹m Quèc H¶i §iÖn tö c«ng suÊt Vâ Minh ChÝnh TrÇn Träng Minh Ph¹m Quèc H¶i Gi¸o tr×nh m¸y ®iÖn 1 Kü thuËt ®iÖn tö §ç Xu©n Thô