Đề tài Thực trạng đầu tư và quản lý chi ngân sách nhà nước cho giáo dục trung học phổ thông ở tỉnh Lạng Sơn trong thời gian qua

t­ h­¬ng dÉn sè 147/1998/TT-LT-TCCP-TC-L§TBXH-GD §T ngµy 5/3/1998 vÒ h­íng dÉn thùc hiÖn chÕ ®é phô cÊp ­u ®·i ®èi víi gi¸o viªn ®ang triÕp gi¶ng d¹y ë c¸c tr­êng c«ng lËp cña Nhµ N­íc. §èi víi gi¸o viªn c«ng t¸c t¹i c¸c tr­êng khu vùc III theo QuyÕt ®Þnh 42/UBDT MN cña Uû ban D©n Téc vµ MiÒn nói cßn ®­îc h­ëng chÕ ®é trî cÊp thªm theo Q§ sè 1498/UB-Q§ ngµy 25/9/1998 cña Uû ban Nh©n d©n tØnh L¹ng S¬n vÒ viÖc trî cÊp thªm cho gi¸o viªn. N¨m 2000 Nhµ n­íc ®· quyÕt ®Þnh t¨ng møc l­¬ng c¬ b¶n tõ 180.000®/ th¸ng, lªn 210.000 ®/ th¸ng, vµ sau ®ã l¹i t¨ng lªn 290.000/th¸ng ®iÒu ®ã gãp phÇn æn ®Þnh ®êi sèng cña gi¸o viªn. Trong tæng sè chi CN th× chi l­¬ng chiÕm tû träng lín nhÊt trªn 40% vµ t¨ng ®Òu ®Æn qua c¸c n¨m, cô thÓ n¨m 2003 so víi n¨m 2002 t¨ng 1646 triÖu ®ång, t­¬ng øng 46%. Chi l­¬ng bao gåm theo ng¹ch bËc, theo quü l­¬ng ®­îc duyÖt, l­¬ng tËp sù vµ l­¬ng hîp ®ång dµi h¹n. Kho¶n ®¸ng kÓ thø 2 ph¶i kÓ ®Õn lµ phô cÊp l­¬ng, bao gåm: phô cÊp chøc vô, phô cÊp ®éc h¹i, phô cÊp gi¶ng d¹y t¹i vïng III, vïng ®Æc biÖt khã kh¨n... C¸c kho¶n phô cÊp còng t¨ng cïng víi tèc ®é t¨ng l­¬ng, n¨m 2003 lµ 4.120 triÖu ®ång, n¨m 2002 lµ 3993 triÖu ®ång, t¨ng 127 triÖu ®ång, kho¶n phô cÊp l­¬ng lu«n chiÕm tû träng rÊt cao trªn 30% trong tæng sè chi CN. Së dÜ nh­ vËy lµ do: tiÒn l­¬ng b×nh qu©n ch­a ®ñ ®¶m b¶o ®êi sèng th× sè phô cÊp t¨ng lªn sÏ gãp phÇn hç trî ®êi sèng cña gi¸o viªn. MÆt kh¸c, chÕ ®é phô cÊp cao nh­ vËy lµ nh»m ®Ó thu hót gi¸o viªn lªn c«ng t¸c ë c¸c vïng khã kh¨n. XÐt vÒ l©u dµi th× Nhµ N­íc nªn cã chÝnh s¸ch t¨ng l­¬ng cho gio¸ viªn ®Ó ®¶m b¶o ®êi sèng cña hä. TiÒn th­ëng: kho¶n tiÒn nµy chiÕm tû träng rÊt nhá trong tæng chi CN, n¨m 2002 chiÕm 0,9%, n¨m 2003 chiÐm 1,5 % .Tuy vËy nã gãp phÇn kh«ng nhá trong viÖc n©ng cao chÊt l­îng GD, khuyÕn khÝch ®éi ngò gi¸o viªn thùc hiªn tèt nhiªm vô gi¶ng d¹y. Phóc lîi tËp thÓ: kho¶n chi nµy chñ yÕu lµ chi trî cÊp khã kh¨n cho c¸n bé, gi¸o viªn, ®Æc biÖt lµ gi¸o viªn c«ng t¸c t¹i vïng s©u, vïng xa cßn gÆp hoµn c¶nh khã kh¨n. Môc chi nµy còng chiÕm tû träng nhá trong tæng sè chi cho con ng­êi, n¨m 2002 lµ 0,5%, n¨m 2003 lµ 0,4%, C¸c kho¶n ®ãng gãp kh¸c: c¸c kho¶n ®ãng gãp nµy lu«n chiÕm mét tû träng æn ®Þnh kho¶ng 20%. T­¬ng øng v¬Ý sù t¨ng lªn cña quü l­¬ng c¸c kho¶n nµy còng t¨ng lªn ®¸ng kÓ 173 triÖu ®ång, t­¬ng øng lµ 21%. Nh×n chung qua ®¸nh gi¸ chi tiÕt t×nh h×nh chi cho tõng môc th× thÊy c¬ cÊu chi CN t­¬ng ®èi hîp lý. §¶m b¶o ®­îc yªu cÇu chi ®óng, chi ®ñ, chi kÞp thêi theo chÕ ®é Nhµ n­íc ban hµnh. Nhãm chi cho nghiÖp vô chuyªn m«n (chi NVCM): §©y lµ nhãm chi quan träng thø hai sau nhãm chi cho con ng­êi, nã ®¸p øng kinh phÝ cho viÖc mua t­ liÖu, s¸ch gi¸o khoa, ®å dïng häc tËp, m« h×nh gi¶ng d¹y…kho¶n chi nµy ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn chÊt l­îng GDTHPT, nã ®¸p øng ph­¬ng tiÖn cho viÖc gi¶ng d¹y, gióp thÇy c« truyÒn ®¹t kiÕn thøc cho häc sinh mét c¸ch hiÖu qu¶ vµ häc sinh dÔ dµng tiÕp thu kiÕn thøc. Trªn ®Þa bµn TØnh L¹ng S¬n, m¹ng l­íi tr­êng THPT ngµy cµng ®­îc më réng nªn sè l­îng häc sinh vµ gi¸o viªn ngµy cµng t¨ng. Chñ tr­¬ng ®æi míi GD ®· ®­a vµo gi¶ng d¹y nhiÒu m«n häc vµ s¸ch gi¸o khoa míi, t¨ng c­êng ®Çu t­ d¹y vµ häc 2 m«n Ngo¹i ng÷ vµ Tin Häc. Nh­ng trªn thùc tÕ cho thÊy c¸c kho¶n chi nµy cßn thÊp nªn t×nh tr¹ng häc chay, thiÕu s¸ch tham kh¶o, thiÕu ®å dïng gi¶ng d¹y.. vÉn cßn x¶y ra ë nhiÒu tr­êng THPT. §Ó thùc hiÖn chñ tr­¬ng cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta lµ häc ®i ®«i víi hµnh, t¨ng c­êng d¹y nghÒ, d¹y ngo¹i ng÷ vµ tin häc cho häc sinh THPT, th× Së Tµi ChÝnh L¹ng S¬n , Së Gi¸o Dôc vµ §µo T¹o vµ c¸c Ban ngµnh liªn quan cÇn cã biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó t¨ng tû träng chi NVCM. §Ó biÕt ®­îc t×nh h×nh thùc tÕ kho¶n chi nµy ta ®i nghiªn cøu sè liÖu sau (b¶ng 7): ChØ tiªu N¨m 2002 Tû lÖ (%) N¨m2003 Tû lÖ Tæng 1366 1520 Mua vËt t­ 134 9,8 210 13,8 Mua trang thiÕt bÞ 83 6 88 5,7 Mua s¸ch, tµi liÖu chuyªn m«n 224 16,4 234 15,5 Chi kh¸c 925 67,8 988 65 (Nguån Së gi¸o dôc L¹ng S¬n) Qua sè liÖu ë b¶ng 7 ta thÊy n¨m 2003 chi NVCM ®· ®¹t ®­îc 1.520 triÖu ®ång, t¨ng 154 triÖu ®ång so víi n¨m 2002, t­¬ng øng víi 11% . Trong c¬ cÊu c¸c kho¶n chi NVCM th× chi vËt t­, s¸ch, tµi liÖu chuyªn m«n , chi trang thiÕt bÞ kÜ thuËt lµ c¸c kho¶n chi chiÕm tû träng lín trong chi NVCM. Chi mua s¾m vËt t­ n¨m 2003 ®¹t 210 triÖu ®ång , chiÕm 13,8%, t¨ng so víi n¨m 2002 lµ 76 triÖu ®ång. MÆc dï cã sù t¨ng lªn gi÷a c¸c n¨m nh­ng tû träng chi cña môc nµy vÉn cßn thiÕu so víi nhu cÇu thùc tÕ ë c¸c tr­êng THPT, nhÊt lµ ë nh÷ng tr­êng ë vïng s©u, vïng xa. Thùc tÕ ®ßi hái c¸c cÊp, c¸c ngµnh cÇn quan t©m ®Çu t­ h¬n cho nhãm chi nµy ®Ó n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc. Chi mua s¾m trang thiÕt bÞ kÜ thuËt lµ mét kho¶n chi trong viÖc thùc hiªn c«ng t¸c chuyªn m«n cña ngµnh, nh»m trang bÞ nh÷ng gi¸o cô trùc quan, ®å dïng thÝ nghiÖm, m¸y vi tÝnh…phôc vô cho c«ng t¸c chuyªn m«n nh­ng kh«ng ph¶i lµ TSC§. Nh­ng n¨m 2003 tû trong nhãm chi nµy lµ 5,7 t­¬ng øng víi 88 triÖu ®ång, t¨ng so víi n¨m 2002 lµ 5 triÖu ®ång, nh­ vËy ngµnh gi¸o dôc L¹ng S¬n ®· cã sù quan t©m cÇn thiÕt tíi lÜnh vôc nµy tuy v©n cßn rÊt khiªn tèn vµ ch­a thÝch ®¸ng cho l¾m. Chi cho s¸ch, tµi liÖu chuyªn m«n : Trong nhãm chi cho NVCM th× nhãm chi nµy cã vai trß ®Æc biÖt quan träng, s¸ch gi¸o kgoa vµ tµi liÖu phôc vô cho c«ng t¸c gi¶ng d¹y ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi chÊt l­îng GD THPT. Trong n¨m 2003 tuy sè tiÒn dµnh cho mua s¸ch vµ tµi liÖu chuyªn m«n ®· t¨ng lªn 234 triÖu ®ång , so víi n¨m 2002 ®· t¨ng lªn 10 triÖu ®ång nh­ng vÒ tû träng. Trong tæng sè chi NVCM th× chØ chiÕm 15,5% tû lÖ nµy vÉn cßn nhá. Trong nh÷ng n¨m tíi cÇn t¨ng c­êng ®Çu t­ h¬n n÷a cho nhãm, môc chi nµy nh»m ®¸p øng nhu cÊu tèi thiÓu vÒ s¸ch gi¸o khoa vµ tµi liÖu cho gi¸o viªn vµ häc sinh. Kho¶n chi lín n÷a cÇn kÓ ®Õn lµ chi phÝ kh¸c : Trªn thùc tÕ c¸c kho¶n chi nµy th­êng ®­îc dïng ®Ó chi cho c¸c héi thi nh­: thi häc sinh giái, thi gi¸o viªn giái.... nh÷ng kho¶n chi nµy lµ hÕt søc cÇn thiÕt, nh»m n©ng cao chÊt l­îng d¹y vµ häc, tuy nhiªn trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay NSNN cßn eo hÑp , trong khi kho¶n chi nµy t­¬ng ®èi lín n¨m 2003 kho¶n chi nµy lµ 988 triÖu ®ång, chiÕm tíi 65%, t¨ng h¬n so víi n¨m 2002 lµ 63 triÖu ®ång, nh­ vËy thiÕt nghÜ chi phÝ nh­ vËy lµ vÉn cßn lín vµ kh«ng hîp lý. CÇn ph¶i cã biÖn ph¸p qu¶n lý sao cho tiÕt kiÖm mµ vÉn ®¹t hiÖu qu¶. Ngoµi ra cßn c¸c kho¶n chi kh¸c nh­ : chi in Ên chØ, chi ®ång phôc , trang phôc....C¸c kho¶n chi nµy chiÕm tû träng t­¬ng ®èi nhá, xong trong nh÷ng n¨m qua c¸c môc chi nµy ®· ®­îc thùc hiªn t­¬ng ®èi hîp lý. Cô thÓ sè chi cho in Ên chØ n¨m 2003 lµ 2 triÖu ®ång, gi¶m h¬n so víi n¨m 2002 lµ 3 triÖu ®ång, vµ c¸c kho¶n thanh to¸n bªn ngoµi còng tiÕt kiÖm ®­îc 12 tiÖu ®ång so víi n¨m 2002 vµ sè chi n¨m 2003 lµ 4 triÖu ®ång. Møc chi cho ®ång phôc, trang phôc t¨ng lªn do trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y tØnh L¹ng S¬n thùc hiÖn ®ång phôc cho gi¸o viªn vµ häc sinh, nªn môc chi nµy t¨ng lªn trong nh÷ng n¨m qua. Chi cho NVCM trong nh÷ng n¨m qua ®· ®­îc chó träng vµ t¨ng c­êng ®¸ng kÓ, ngoµi nguån vèn NSNN cÊp hµng n¨m c¸c tr­êng cßn ®­îc gi÷ l¹i mét phÇn häc phÝ... tuy nhiªn c¸c kho¶n chi nµy ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cho GD THPT, trong thêi gian tíi ph¶i tiÕp tôc n©ng cao tû träng c¸c kho¶n chi nµy nh»m phôc vô cho ho¹t ®éng chuyªn m«n ®­îc tèt h¬n. Nhãm chi cho qu¶n lý hµnh chÝnh: Nhãm chi QLHC nh»m ®¶m b¶o nhu cÇu vËt chÊt phôc vô cho ho¹t ®éng cña Nhµ tr­êng, bao gåm : chi vÒ c«ng t¸c phÝ, c«ng vô phÝ, héi nghÞ phÝ , chi thanh to¸n dÞch vô c«ng céng.... C¸c kho¶n chi nµy ®ßi hái ph¶i chi ®óng, chi ®ñ. chi kÞp thêi vµ ph¶i tiÕt kiÖm ®­îc mét c¸ch tèi ®a. §Æc ®iÓm cña nhãm chi nµy lµ khã ®Þnh møc ®­îc vµ kh«ng cô thÓ, do ®ã ph¶i qu¶n lý chÆt chÏ, chèng thÊt tho¸t, l·ng phÝ cho NSNN. Chi QLHC n¨m 2003 t¨ng 122 triÖu ®ång so víi n¨m 2002 (1461 triÖu ®ång so víi 1339 triÖu ®ång), vÒ t­¬ng ®èi t¨ng 9%, vÒ sè chi cô thÓ n¨m 2003 lµ 1461 triÖu ®ång, nh­ vËy kho¶n chi nµy vÉn cßn t¨ng, ®ay lµ mét ®iÒu kh«ng tèt vµ ¶nh h­ëng tíi sô ®Çu t­ cho viÖc n©ng cao chÊt l­¬ng chuyªn m«n thiÕt nghÜ ngµnh gi¸o dôc L¹ng S¬n cÇn gi¶n kho¶n chi nµy ®i n÷a vµ ®Ò ra mét ph­¬ng ph¸p thËt hiÖu qu¶. Thùc tÕ ®Ó thÊy ®­îc mét c¸ch chi tiÕt h¬n t×nh h×nh chi ng©n s¸ch cho QLHC cÇn ®i s©u nghiªn cøu tõng môc chi cô thÓ: Chi thanh to¸n dÞch vô c«ng céng: Kho¶n chi nµy bao gåm tiÒn ®iÖn, tiÒn n­íc, vÖ sinh m«i tr­êng...Do thùc hiÖn kho¸n sè ®iÖn, n­íc sö dông trong c¸c tr­êng häc nªn kho¶n chi nµy ®­îc lËp t­¬ng ®èi s¸t víi thùc tÕ. Nh­ng trªn thùc tÕ kho¶n chi nµy vÉn t¨ng so víi n¨m 2002, cô thÓ n¨m 2003 lµ 282 triÖu ®ång t¨ng so víi n¨m 2002 lµ 50 triÖu ®ång, chiÕm tû träng 18,82%. Nguyªn nh©n chñ yÕu do nhu cÇu ®iÖn n­íc phôc vô cho c«ng t¸c gi¶ng d¹y t¨ng do sè häc sinh t¨ng, mÆt kh¸c gi¸ ®iÖn, gi¸ n­íc trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y còng t¨ng lªn. Tuy vËy còng kh«ng thÓ lo¹i trõ lý do c¸c tr­êng THPT ch­a thùc hiÖn tiÕt kiÖm mét c¸ch triÖt ®Ó dÉn tíi l·ng phÝ vµ lµm cho sè chi cho kho¶n nµy t¨ng lªn 2.4 .Thùc tr¹ng qu¶n lý chi Ng©n s¸ch nhµ n­íc cho gi¸o dôc Trung häc phæ th«ng: Chu tr×nh qu¶n lý NSNN lµ mét qu¸ tr×nh lÆp ®i lÆp l¹i bao gåm 3 kh©u: - LËp dù to¸n NSNN. - ChÊp hµnh quyÕt to¸n NSNN. - QuyÕt to¸n NSNN. Qu¶n lý chi NSNN cho gi¸o dôc THPT còng kh«ng n»m ngoµi khu«n khæ cña chu tr×nh nµy, ®¶m b¶o cho c¸c kho¶n chi lµ ®óng môc ®Ých, ®óng ®èi t­îng, tiÕt kiÖm vµ hiÖu qu¶. HÇu hÕt c¸c tr­êng THPT trªn ®Þa bµn tØnh L¹ng S¬n ®· ¸p dông c¬ chÕ quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh 10/2002/N§-CP cña ChÝnh Phñ ¸p dông cho ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu, cô thÓ chu tr×nh qu¶n lý chi NSNN cho gi¸o dôc THPT ®­îc thùc hiÖn nh­ sau: 2.4.1. LËp dù to¸n chi Ng©n s¸ch nhµ n­íc cho gi¸o dôc Trung häc phæ th«ng ë tØnh L¹ng S¬n: §©y lµ kh©u ®Çu tiªn cña chu tr×nh qu¶n lý, nã lµ nÒn t¶ng, c¬ së cho c¸c kh©u tiÕp theo. NÕu kh©u dù to¸n ®­îc thùc hiÖn chÝnh x¸c vµ cã c¬ së khoa häc th× sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c kh©u tiÕo theo thùc hiÖn cã hiÖu qu¶, ®Æc biÖt lµ kh©u chÊp hµnh dù to¸n. C¨n cø vµo chøc n¨ng, nhiÖm vô ®­îc cÊp cã thÈm quyÒn giao, nhiÖm vô cña n¨m kÕ ho¹ch; C¨n cø vµo ®Þnh møc , chÕ ®é chi tiªu tµi chÝnh hiÖn hµnh cña Nhµ N­íc quy ®Þnh; KÕt qu¶ thu sù nghiÖp vµ chi ho¹t ®éng th­êng xuyªn cña n¨m tr­íc liÒn kÒ ®­îc cÊp cã thÈm quyÒn phª duyÖt; ®¬n vÞ sù nghiÖp lËp dù to¸n thu, chi n¨m kÕ ho¹ch: + Dù to¸n thu, chi ho¹t ®éng th­êng xuyªn : §Ó lµm c¨n cø x¸c ®Þnh møc b¶o ®¶m chi phÝ ho¹t ®éng th­êng xuyªn vµ møc kinh phÝ NSNN hç trî ho¹t ®éng th­êng xuyªn. C¨n cø ®Ó lËp dù to¸n chi: - C¸c kho¶n chi tiÒn l­¬ng, tiÒn c«ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp, trî cÊp theo l­¬ng: tÝnh theo l­ong cÊp bËc, chøc vô vµ c¸c kho¶n phô cÊp theo l­¬ng quy ®Þnh hiÖn hµnh ®èi víi ®¬n vÞ. -Chi ho¹t ®éng nghiÖp vô: C¨n cø vµo chÕ ®é vµ khèi l­äng ho¹t ®éng nghiÖp vô. - Chi qu¶n lý hµnh chÝnh: VËt t­ v¨n phßng, dÞch vô c«ng céng, c«ng t¸c phÝ... theo chÕ ®é chi tiªu tµi chÝnh hiÖn hµnh do c¬ quan Nhµ N­íc quy ®Þnh -C¸c kho¶n chi kh¸c theo quy ®Þnh cña Nhµ N­íc vµ thùc hiÖn cña n¨m tr­íc; khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh theo chÕ ®é ¸p dông cho c¸c c¬ quan Nhµ N­íc. +Dù to¸n kinh phÝ ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc cÊp Nhµ N­íc, cÊp Bé, nghµnh; ch­¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia; kinh phÝ thùc hiÖn tinh gi¶n biªn chÕ; vèn ®Çu t­ mua s¾m trang thiÕt bÞ ...®¬n vÞ lËp dù to¸n theo quy ®Þnh hiÖn hµnh. Dù to¸n thu, chi cö ®¬n vÞ ph¶i cã thuyÕt minh c¬ së tÝnh to¸n, chi tiÕt theo néi dung thu, chi vµ môc lôc NSNN göi Së Tµi chÝnh vµ theo biÓu mÉu ®Ýnh kÌm. * Giao dù to¸n: c¨n cø vµo dù to¸n thu, chi NSNN ®­îc cÊp cã thÈm quyÒn giao; c¨n cø vµo dù to¸n thu, chi do ®¬n vÞ lËp; c¬ quan chñ qu¶n thÈm tra xem xÐt tr×nh Chñ tÞch UBND tØnh. Chñ tÞch UBND tØnh c¨n cø vµo ®Ò nghÞ cña Së Gi¸o Dôc vµ Së Tµi ChÝnh ra dù to¸n thu chi NSNN cho c¸c tr­êng THPT , trong ®ã cã møc chi NSNN b¶o ®¶m cho ho¹t ®éng th­êng xuyªn. Dù to¸n 2 n¨m tiÕp theo thêi k× æn ®Þnh: - §èi víi dù to¸n thu, chi ho¹t ®éng th­êng xuyªn. Bé Tµi ChÝnh th«ng b¸o møc NSNN ®­îc Thñ T­íng ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh t¨ng thªm hµng n¨m ®èi víi tõng lÜnh vùc. C¨n cø vµo møc NSNN ®­îc t¨ng vµ dù to¸n thu, chi ho¹t ®éng th­êng xuyªn ®­îc UBND tØnh giao n¨m ®Çu, c¸c n¨m tiÕp theo ®¬n vÞ lËp dù to¸n thu, chi theo nhiÖm vô vµ tiÕn ®é ho¹t ®éng hµng n¨m göi Së tµi ChÝnh vµ KBNN n¬i giao dÞch ®Ó theo dâi, kiÓm so¸t chi theo dù to¸n cña ®¬n vÞ. C¬ quan chñ qu¶n vµ c¬ quan tµi chÝnh kh«ng duyÖt l¹i dù o¸n 2 n¨m tiÕp theo thêi kú æn ®Þnh. -Dù to¸n kinh phÝ ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc cÊp Nhµ N­íc, cÊp Bé, ngµnh; ch­¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia; kinh phÝ tinh gi¶n biªn chÕ; vèn ®Çu t­, mua s¾m trang thiÕt bÞ...hµng n¨m ®¬n vÞ lËp dù to¸n theo tiÕn ®é ho¹t ®éng vµ quy ®Þnh hiÖn hµnh. Tr×nh tù lËp dù toµn nh­ vËy cã nh÷ng ­u ®iÓm sau: VÒ c¬ b¶n viÖc lËp dù to¸n chi NSNN cho gi¸o dôc THPT ë tØnh L¹ng S¬n ®· ®¶m b¶o c¸c quy ®Þnh cña Nhµ N­íc, ®¶m b¶o ®­îc sù kÕt hîp nhiÖm vô chi vµ nhiÖm vô ph¸t triÓn gi¸o dôc cña ngµnh. C¸c tr­êng häc chñ ®éng trong kh©u lËp kÕ ho¹ch, do ®ã kÕ ho¹ch ®­îc lËp s¸t ®óng víi yªu cÇu, nhiÖm vô chi cña tõng tr­êng. T¹o ®iÒu kiÖn tèt cho kh©u chÊp hµnh, quyÕt to¸n sau nµy. ViÖc lËp dù to¸n chi NSNN cho gi¸o dôc THPT dùa trªn h­íng dÉn cña c¬ quan cÊp trªn , ®· cã sù phèi hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c ngµnh, c¸c cÊp trong kh©u lËp kÕ ho¹ch, kÕt hîp ®­îc sù qu¶n lý theo ngµnh, vïng l·nh thæ, ®¸p øng ®­îc nhu cÇu thùc tÕ cña c¸c tr­êng vµ b¶o ®¶m ®­îc sù c©n ®èi chi ng©n s¸ch toµn tØnh. Tuy nhiªn viÖc lËp dù to¸n cßn tån t¹i mét sè mÆt h¹n chÕ cÇn kh¾c phôc: C¸c ®¬n vÞ dù to¸n th­êng cã xu h­íng lËp dù to¸n cao h¬n so víi thùc tÕ cÇn sö dông nh»m môc ®Ých khi c¬ quan Tµi ChÝnh, c¬ quan chñ qu¶n cÊp trªn xem xÐt c¾t gi¶m ®i lµ võa. Mét sè tr­êng c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch cßn mang tÝnh ­íc lÖ. Dù to¸n ch­a thùc sù s¸t sao víi nhiÖm vô chi thùc tÕ cña tõng tr­êng, dù to¸n ch­a ®­îc lËp chi tiÕt ®Õn tõng nhãm chi cô thÓ. V× vËy trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn th­êng ph¶i ®iÒu chØnh dù to¸n g©y mÊt thêi gian, l·ng phÝ , g©y ra nhiÒu hiÖn t­îng tiªu cùc. Do n¨m ng©n s¸ch kh«ng trïng víi n¨m häc, vµo thêi ®iÓm lËp dù to¸n c¸c tr­êng ch­a b¾t ®Çu n¨m häc míi nªn c¬ së ®Ó x©y dùng dù to¸n nh­: sè häc sinh, sè gi¸o viªn cã thÓ biÕn ®éng vµo ®Çu n¨m häc. 2.4.2. ChÊp hµnh dù to¸n chi Ng©n s¸ch nhµ n­íc cho gi¸o dôc Trung häc phæ th«ng ë tØnh L¹ng S¬n: §©y lµ kh©u quan träng nhÊt trong chu tr×nh qu¶n lý ng©n s¸ch gi¸o dôc THPT, lµ kh©u quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc biÕn c¸c chØ tiªu trong dù to¸n ng©n s¸ch kÕ ho¹ch thµnh hiÖn thùc, viÖc tæ chøc thùc hiÖn dù to¸n bao gåm c¸c c«ng viÖc: ph©n phèi, cÊp ph¸t vèn NSNN cho c¸c ®¬n vÞ ®ång thêi kiÓm tra, gi¸m s¸t qu¸ tr×nh sö dông kinh phÝ cña hÖ thèng gi¸o dôc trong toµn tØnh. Sau khi ®ùoc UBND tØnh giao kÕ ho¹ch ng©n sÊch n¨m, c¨n cø vµo sè kÕ ho¹ch giao cho c¸c tr­êng THPT,c¸c tr­êng tiÕn hµnh ph©n bæ ng©n s¸ch b¶o ®¶m ®óng víi dù to¸n c¶ vÒ tæng møc vµ chi tiÕt. Göi kÕt qu¶ ph©n bæ cho Së Tµi ChÝnh, ®ång göi KBNN n¬i giao dÞch. Së Tµi ChÝnh xem xÐt , kiÓm tra nÕu cã vÊn ®Ò kh«ng phï hîp th× yªu cÇu ®iÒu chØnh l¹i vµ g­Ø l¹i cho c¸c ®¬n vÞ. C¨n cø vµo dù to¸n ®­îc giao, c¸c tr­êng THPT lËp dù to¸n chi hµng quý ( chia tõng th¸ng ) göi Së Tµi ChÝnh. C¬ quan Tµi chÝnh xem xÐt, c¨n cø vµi dù to¸n ng©n s¸ch ®· ®­îc duyÖt cho c¸c tr­êng THPT göi Th«ng b¸o h¹n møc cho c¸c ®¬n vÞ, ®ång göi KBNN n¬i giao dÞch. C¨n cø vµo h¹n møc chi ®­îc ph©n phèi, HiÖu tr­ëng tr­êng THPT ra lÖnh chuÈn chi kÌm theo hå s¬ thanh to¸n göi KBNN n¬i giao dÞch. KBNN n¬i giao dÞch c¨n cø vµo th«ng b¸o h¹n møc chi ®­îc Së Tµi ChÝnh ph©n phèi cho c¸c tr­êng THPT kiÓm tra tÝnh hîp ph¸p cña hå s¬ thanh to¸n, c¸c ®iÒu kiÖn chi vµ lÖnh chuÈn chi cña hiÖu tr­ëng, thùc hiÖn cÊp ph¸t vµ thanh to¸n. Së Tµi ChÝnh phèi hîp cïng víi KBNN t¨ng c­êng kiÓm tra gi¸m s¸t viÖc chÊp hµnh chÕ ®é chi tiªu th«ng qua viÖc kiÓm tra xÐt duyÖt hµng th¸ng, quý ®Ó kÞp thêi ®iÒu chØnh nh÷ng sai lÖch, thiÕu sãt ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh sö dông kinh phÝ nh»m ®¶m b¶o cho c¸c kho¶n chi lµ ®óng môc ®Ých, chÕ ®é vµ hiÖu qu¶. Nh­ vËy viÖc cÊp ph¸t kinh phÝ ®· ®¶m b¶o ®­îc tÝnh ®Çy ®ñ, ®óng môc ®Ých, ®óng ®èi t­îng vµ theo ®óng dù to¸n ®· ®­îc duyÖt. C¸c kho¶n chi ®­îc ph©n bæ ®Õn tõng néi dung chi theo môc lôc ng©n s¸ch vµ ®­îc kiÓm tra, gi¸m s¸t mét c¸ch chÆt chÏ theo ®óng quy ®Þnh cña LuËt NSNN hiÖn hµnh. Bªn c¹nh ®ã th× vÉn cßn tån t¹i mét sã nh­îc ®iÓm cÇn kh¾c phôc nh­: Do ®iÒu kiÖn cßn h¹n chÕ nªn ch­a ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn triÖt ®Ó nguyªn t¾c chi trùc tiÕp qua KBNN, nªn c¸c ®¬n vÞ dù to¸n th­êng rót kinh phÝ tõ KBNN vµ trùc tiÕp chi tr¶ cho c¸c ®èi t­îng liªn quan, dÉn ®Õn t×nh tr¹ng c¸c ®¬n vÞ t×m c¸ch chi tiªu hÕt sè kinh phÝ ®· rót g©y l·ng phÝ cho NSNN vµ ®«i khi sö dông kh«ng ®óng môc ®Ých, ®èi t­îng. Do tr×nh ®ä qu¶n lý yÕu kÐm nªn viÖc chÊp hµnh c¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é trong qu¸ tr×nh tæ chøc thùc hiÖn dù to¸n cßn mét sè h¹n chÕ. 2.4.3. QuyÕt to¸n chi Ng©n s¸ch nhµ n­íc cho gi¸o dôc Trung häc phæ th«ng ë tØnh L¹ng S¬n: QuyÕt to¸n lµ kh©u cuèi cïng cña qu¸ tr×nh qu¶n lý Ng©n S¸ch, nã lµ qu¸ tr×nh kiÓm tra ®èi chiÕu, chØnh lý sè liÖu ®· ®­îc ph¶n ¸nh sau mét kú h¹ch to¸n vµ t×nh h×nh chÊp hµnh dù to¸n nh»m ph©n tÝch ®¸nh gi¸ toµn bé kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña c¶ n¨m ng©n s¸ch. C¨n cø vµo b¸o c¸o quyÕt to¸n gióp cho c¬ quan Tµi ChÝnh vµ c¬ quan chñ qu¶n cÊp trªn kiÓm tra, trªn c¬ së ®ã t¨ng c­êng kû luËt Tµi ChÝnh, ng¨n ngõa c¸c hiÖn t­îng vi ph¹m chÝnh s¸ch chÕ ®é kÕ to¸n, ®ång thêi gióp c¬ quan chñ qu¶n cÊp trªn vµ c¬ quan Tµi ChÝnh tæng hîp quyÕt to¸n NSNN hµng n¨m ®­îc ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c. §Ó theo dâi vµ ®¸nh gi¸ viÖc sö dông kinh phÝ ®· cÊp ph¸t, vµo ngµy 15 cuèi quý, Së Gi¸o Dôc vµ §µo T¹o phèi hîp víi Së Tµi ChÝnh- VËt Gi¸ kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn trong quý. Khi kÕt thóc n¨m Ng©n s¸ch ®¬n vÞ thô h­áng Ng©n s¸ch cã tr¸ch nhiÖm lËp b¸o c¸o quyÕt to¸n chi göi Së Tµi ChÝnh vµ ®ång göi Së Gi¸o Dôc vµ §µo T¹o. C¸c ®¬n vÞ ph¶i lËp b¸o c¸o quyÕt to¸n n¨m theo ®óng biÓu mÉu b¸o c¸o kÕ to¸n ®Ó lµm c¬ së gióp c¬ quan cÊp trªn kiÓm tra, néi dung cña c«ng t¸c quyÕt to¸n bao gåm c¸c c«ng viÖc sau: . KiÓm tra viÖc chÊp hµnh c¸c chÝnh s¸ch chÕ ®é, ®Þnh møc chi cña Nhµ n­íc. KiÓm tra tÝnh khoa häc vµ thùc tiÔn cña ®Þnh møc chi, tÝnh hîp ph¸p cña c¸c kho¶n chi. . KiÓm tra ®èi t­îng thô h­ëng vÒ c¸ch tÝnh to¸n cña c¸c ®èi t­îng xem cã chÝnh x¸c vµ kiÓm tra tÝnh hîp ph¸p cña c¸c ®èi t­îng so víi chÝnh s¸ch,chÕ ®é. Nh×n chung qu¶ tr×nh quyÕt to¸n NSNN ®­îc thùc hiÖn theo LuËt ®Þnh, ®óng tr×nh tù c«ng viÖc, thêi gian vµ ®· phat huy ®­îc hiÖu qu¶. Bªn c¹nh ®ã cßn tån t¹i nh­îc ®iÓm lµ viÖc kiÓm tra mét c¸ch th­êng xuyªn t×nh h×nh sö dông kinh phÝ ë c¸c ®¬n vÞ dù to¸n thùc hiÖn ch­a tèt, chñ yÕu tËp trung vµo lóc quyÕt to¸n. Ch­¬ng 3: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m t¨ng c­êng qu¶n lý chi Ng©n s¸ch nhµ n­íc cho gi¸o dôc Trung häc phæ th«ng ë tØnh L¹ng S¬n trong thêi gian tíi . 3.1. Chñ tr­¬ng ph¸t triÓn gi¸o dôc Trung häc phæ th«ng tØnh L¹ng S¬n trong thêi gian tíi: Gi¸o dôc ®­îc x¸c ®Þnh lµ" quèc s¸ch hµng ®Çu" nh»m n©ng cao d©n trÝ, ®µo t¹o nh©n lùc, båi d­ìng nh©n tµi, coi träng c¶ ba mÆt: më réng quy m«, n©ng cao chÊt l­îng vµ ph¸t triÓn hiÖu qu¶. Ph­¬ng h­íng chung ph¸t triÓn gi¸o dôc lµ ®µo t¹o nguån nh©n lùc ®¸p øng yªu cÇu CNH-H§H, ®µo t¹o nªn nh÷ng con ng­êi cã ®ñ trÝ-dòng-thÓ -mü, cã ®ñ n¨ng lùc vµ nh©n c¸ch ®Ó ®­a ®Êt n­íc ph¸t triÓn ngµy cµng ®i lªn, bªn c¹nh ®ã kh¾c phôc nh÷ng mÆt cßn tån t¹i cña gio¸ dôc. Ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn gi¸o dôc ®µo t¹o ®· ®­îc §¶ng vµ Nhµ n­íc ta cô thÓ ho¸ trong v¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX trªn nh÷ng khÝa c¹nh sau : - TiÕp tôc n©ng cao chÊt l­îng toµn diÖn, ®æi míi néi dung ph­¬ng ph¸p d¹y vµ häc, hÖ thèng tr­êng líp vµ hÖ thèng qu¶n lý gi¸o dôc; thùc hiÖn "chuÈn ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, x· héi ho¸". -Ph¸t huy tinh thÇn ®éc lËp suy nghÜ vµ s¸ng t¹o cña häc sinh vµ sinh viªn, ®Ò cao n¨ng lùc tù häc, tù hoµn thiÖn häc vÊn vµ tay nghÒ. Thùc hiÖn ph­¬ng ch©m häc ®i ®«i víi hµnh, gi¸o dôc kÕt hîp víi lao ®éng s¶n xuÊt, nhµ tr­êng g¾n liÒn víi ®êi sèng x· héi. -§Èy m¹nh phong trµo häc tËp trong nh©n d©n b»ng nhiÒu h×nh thøc chÝnh quy vµ kh«ng chÝnh quy, thùc hiÖn "gi¸o dôc cho mäi ng­êi", "C¶ n­íc trë thµnh mét x· héi häc tËp". -T¨ng NSNN cho Gi¸o dôc-§µo t¹o theo nhÞp ®é t¨ng tr­ëng nÒn kinh tÕ -Trong nh­ng n¨m tr­íc m¾t, nhanh chãng gi¶i quyÕt døt ®iÓm nh÷ng vÊn ®Ò bøc xóc, söa ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o, c¶i tiÕn chÕ ®é thi cö, kh¾c phôc khuynh h­íng " Th­¬ng m¹i ho¸" gi¸o dôc. §Ó thùc hiÖn tèt c¸c môc tiªu mµ nhµ n­íc ®Æt ra cho sù nghiÖp gi¸o dôc cña c¶ n­íc, ngµnh gi¸o dôc tØnh L¹ng S¬n ®· ®­a ra nhiÒu kÕ ho¹ch ph¸t triÓn cho sù nghiÖp GD tØnh nãi chung vµ cho tõng cÊp bËc nãi riªng, nh»m ®­a chÊt l­îng GD cña tØnh ngµy cµng ®­îc n©ng lªn. KÕ ho¹ch ph¸t triÓn gi¸o dôc THPT tØnh L¹ng S¬n trong thêi gian tíi ®· ®Ò ra c¸c môc tiªu vµ nhiÖm vô cô thÓ sau: VÒ nhËn thøc: CÇn t¨ng c­êng phèi hîp gi÷a c¸c cÊp, c¸c ngµnh, ®oµn thÓ, tæ chøc c¸ nh©n hiÓu ®­îc tÇm quan träng cña gi¸o dôc, ®Æc biÖt lµ ®éi ngò gi¸o viªn n©ng cao nhËn thøc vµ cã tr¸ch nhiÖm ch¨m lo ph¸t triÓn cho sù nghiÖp gi¸o dôc-®µo t¹o nãi chung vµ gi¸o dôc THPT nãi riªng. VÒ t¨ng c­êng c¬ së vËt chÊt cho c¸c tr­êng THPT: §©y lµ ®iÒu kiÖn quan träng kh«ng thÓ thiÕu ®­îc cho ph¸t triÓn vµ n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc vµ ®µo t¹o. TiÕp tôc cñng cè, x©y dùng míi vµ hiÖn ®¹i ho¸ hÖ thèng tr­êng líp , theo ph­¬ng ch©m Nhµ N­íc vµ nh©n d©n cïng lµm. T¨ng cuêng thªm trang thiÕt bÞ, ®å dïng dËy häc vµ thÝ nghiÖm cho tÊt c¶ c¸c tr­êng, ®Æc biÖt lµ trang bÞ hÖ thèng m¸y vi tÝnh vµ phßng häc ngo¹i ng÷ cho c¸c tr­êng THPT.§Õn n¨m 2008 tÊt c¶ c¸c tr­êng cÇn ph¶i cã th­ viÖn vµ c¸c ®å dïng dËy häc thiÕt yÕu, c¸c tr­êng ®Òu ph¶i cã s©n ch¬i, b·i tËp cho häc sinh. VÒ ho¹t ®éng gi¶ng d¹y vµ häc tËp: +TiÕp tôc t¨ng c­êng kû c­¬ng, nÒ nÕp, x©y dùng m«i tr­êng gi¸o dôc lµnh m¹nh, nghiªm tóc thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh vÒ gi¶ng d¹y vµ qu¶n lý trong nhµ tr­êng ®Æc biÖt lµ kh©u kiÓm tra ®¸nh gi¸ thi cö. +N©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc toµn diÖn nhÊt lµ chÊt l­îng ®¹o ®øc cña häc sinh, tiÕp tôc duy tr× vµ ph¸t triÓn nh÷ng thµnh tÝch ®¹t ®­îc. §æi míi ph­¬ng ph¸p d¹y häc. §Æc biÖt chó ý ®Õn viÖc thÝ ®iÓm d¹y häc theo phßng tõng bé m«n. + Rµ so¸t l¹i ®éi ngò gi¸o viªn, n¾m ch¾c sè l­äng gi¸o viªn thõa thiÕu nãi chung. S¾p sÕp ph©n c«ng l¹i gi¸o viªn, ®¶m b¶o ®ñ tû lÖ gi¸o viªn phï hîp c¬ cÊu c¸c m«n häc vµo ®Çu n¨m. Quan t©m båi d­ìng l¹i ®éi ngò gi¸o viªn, ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh båi d­ìng, t¹o ®iÒu kiÖn cho hÇu hÕt gi¸o viªn ®Òu ®­îc häc tËp vµ n©ng cao tr×nh ®é, tæ chøc h«Þ th¶o vµ phæ biÕn kinh nghiÖm c¸c gi¸o viªn giái ë c¸c bé m«n c¬ b¶n. X©y dùng ®éi ngò gi¸o viªn giái cÊp tØnh ®Õn n¨m 2008 ®¹t tû lÖ 5% gi¸o viªn THPT. TriÓn khai kÕ ho¹ch båi d­ìng chu kú 2000-2008 cho gi¸o viªn theo ch­¬ng tr×nh cña Bé GD-§T. +Thùc hiÖn c«ng b»ng trong gi¸o dôc, ®Èy m¹nh viÖc ph¸t triÓn ë ®Þa bµn KT-XH cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n, phÊn ®Êu gi¶m bít chªnh lÖch gi¸o dôc ë c¸c vïng miÒn. VÒ t¨ng c­êng nguån kinh phÝ ®Çu t­ cho GD-§T: §Ó t¨ng c­ßng c«ng t¸c ®Çu t­ NSNN cho gi¸o dôc cÇn: Hµng n¨m tØnh ph¶i cÊp ®ñ nguån kinh phÝ th­êng xuyªn cho GD-§T theo kÕ ho¹ch ph©n bæ hµng n¨m cña T¦. TØnh cÇn n©ng cao tû lÖ ®Çu t­ NS cho x©y d­ng c¬ b¶n. Ngoµi ra trong nh÷ng n¨m tíi cÇn huy ®éng häc sinh, nh©n d©n vµ c¸c c¬ quan ®oµn thÓ,c¸c ®¬n vÞ KT-XH trong vµ ngoµi quèc doanh ®ãng gãp x©y dùng nh»m hç trî ®Ó gi¶m häc phÝ cho häc sinh hÖ b¸n c«ng d©n lËp, t¨ng c­êng tranh thñ c¸c nguån viÖn trî, c¸c nguån kinh phÝ cña Bé, T¦ vµ c¸c tæ chøc n­íc ngoµi. VÒ më réng x· héi ho¸ GD- §T: Gi¸o dôc lµ sù nghiÖp cña toµn §¶ng, toµn d©n, søc manh cña GD-§T lµ ë x· héi ho¸ gi¸o dôc. Do ®ã cÇn: cñng cè vµ më réng c¸c ho¹t ®éng x· héi ho¸ gi¸o dôc nh­ ch¨m lo ®éng viªn häc sinh ®i gióp häc sinh nghÌo, khuyÕn khÝch häc sinh giái, x©y dùng vµ b¶o vÖ c¬ së vËt chÊt tr­êng khang trang s¹ch ®Ñp. Nghiªn cøu tæng kÕt kinh nghiÖm vÒ thµnh lËp, ho¹t ®éng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ cña c¸c c¬ së GD-§T ngoµi quèc lËp cÇn cã c¸c biÖn ph¸p hç trî vÒ tµi chÝnh , ®Êt ®ai cho c¸c c¬ së nµy. VÒ c«ng t¸c qu¶n lý: +KiÖn toµn bé m¸y qu¶n lý, ®æi míi c¬ cÊu tæ chøc vµ t¸c phong c«ng t¸c. T¨ng c­êng kû luËt, kû c­¬ng ®¶m b¶o chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ N­íc. +Tæ chøc båi d­ìng nghiÖp vô qu¶n lý cho ®éi ngò l·nh ®¹o, n©ng cao n¨ng lùc l·nh ®¹o vµ nh÷ng hiÓu biÕt cÇn thiÕt cña ng­êi l·nh ®¹o gi¸o dôc hiÖn nay. +T¨ng c­êng c«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra n©ng cao hiÖu lùc, hiÖu qu¶ qu¶n lý Nhµ N­íc vÒ gi¸o dôc. 3.2. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m t¨ng c­êng qu¶n lý chi Ng©n s¸ch nhµ n­íc cho gi¸o dôc Trung häc phæ th«ng ë tØnh L¹ng S¬n : 3.2.1. X©y dùng tiªu chuÈn ®Þnh møc chi cho gi¸o dôc Trung häc phæ th«ng hîp lý vµ phï hîp víi ®iÒu kiÖn tõng vïng: §Þnh møc chi cho sù nghiÖp gi¸o dôc THPT lµ c¨n cø ®Ó lËp kÕ ho¹ch chi, thùc hiÖn cÊp ph¸t vµ còng lµ c¨n cø ®Ó kiÓm tra viÖc cÊp ph¸t, quyÕt to¸n chi. X©y dùng ®Þnh møc chi chÝnh x¸c, phï hîp víi c¸c ®èi t­îng thô h­ëng ng©n s¸ch sÏ lµm cho qu¸ tr×nh cÊp ph¸t chÝnh x¸c, hiÖu qu¶, ®ång thêi còng ®¶m b¶o ®­îc sù c«ng b»ng gi÷a c¸c ®èi t­îng thô h­ëng. Ph­¬ng thøc ph©n bæ ng©n s¸ch cho gi¸o dôc THPT theo ®Çu häc sinh, biªn chÕ c¸n bé, gi¸o viªn ®· h­íng tíi viÖc ®¶m b¶o cÊp ®ñ kinh phÝ cho c¸c tr­êng hoµn thµnh nhiÖm vô. Tuy nhiªn ®Þnh møc chi nµy l¹i bÞ nh­îc ®iÓm lín lµ lµm t¨ng kho¶ng c¸ch chªnh lÖch gi÷a c¸c vïng . Bëi v× ®èi víi vïng gi¸o dôc chËm ph¸t triÓn, sè l­îng häc sinh,c¸n bé, gi¸o viªn Ýt th× kinh phÝ ®Çu t­ cho vïng ®ã sÏ cµng Ýt, do ®ã gi¸o dôc vïng nµy l¹i cµng kÐm ph¸t triÓn so víi c¸c vïng cã ®iÒu kiÖn, sè l­îng häc sinh, c¸n bé, gi¸o viªn ®«ng. §Ó viÖc ph©n bæ NSNN cho gi¸o dôc THPT vïa ®¶m b¶o nhu cÇu tèi thiÓu cÇn thiÕt ph¶i chi cho mçi tr­êng, vïa kh¾c phôc t×nh tr¹ng mÊt c«ng gi÷a c¸c vïng. L¹ng s¬n cÇn ph¶i x©y dùng tiªu chuÈn ®Þnh møc chi tiªu trªn c¬ së kÕt hîp nh÷ng chØ tiªu KT-XH cô thÓ : Sè l­îng häc sinh, biªn chÕ c¸n bé, gi¸o viªn, c¬ së tr­êng líp, chÕ ®é cña Nhµ N­íc vµ ®Æc ®iÓm KT-XH cña tõng vïng. 3.2.2. T¨ng c­êng nguån lùc ®Çu t­ cho gi¸o dôc Trung häc phæ th«ng L¹ng S¬n: Chi NSNN bao gåm nhiÒu néi dung chi liªn quan ®Õn nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau. Chi NSNN cho gi¸o dôc THPT chØ lµ mét phÇn trong tæng chi nãi chung, nh­ng nã l¹i chiÕm tû träng lín vµ cã ý nghÜa ®èi víi sù ph¸t triÓn KT-XH cu¶ tØnh. V× vËy viÖc t¨ng c­êng nguån lùc ®Çu t­ cho gi¸o dôc THPT lµ rÊt cÇn thiÕt. §Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay khi quy m« tr­êng, líp më réng, sè l­înghäc sinh ®«ng th× nhu cÇu ®Çu t­ x©y dùng c¬ së vËt chÊt, trang thiÕt bÞ dông cô... phôc vô cho gi¸o dôc ngµy cµng lín. §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy L¹ng S¬n cÇn ph¶i cã gi¶i ph¸p ®ång bé vµ ®Çy ®ñ cô thÓ nh­ sau: Mét lµ: ®a d¹ng ho¸ c¸c nguån vèn ®Çu t­ cho gi¸o dôc b»ng c¸ch ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh gi¸o dôc; ph¸t triÓn c¸c tr­êng b¸n c«ng, d©n lËp. CÇn cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Ó tõng b­íc chuyÓn mét sè ®ñ lín c¸c tr­êng, líp sang b¸n c«ng, d©n lËp. C¸c gi¸o viªn tõ tr­êng c«ng chuyÓn sang b¸n c«ng vÉn thuéc biªn chÕ Nhµ N­íc vµ ®­îc h­ëng mäi quyÒn lîi vÒ phóc lîi c«ng céng, b¶o hiÓm x· héi. Hai lµ: Kho¶n thu häc phÝ cña häc sinh ®­îc phÐp gi÷ l¹i tr­êng coi nh­ lµ mét kho¶n kinh phÝ Nhµ N­íc cÊp cho c¸c tr­êng THPT ®Ó thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô, ho¹t ®éng gi¸o dôc. Ngoµi c¸c kho¶n miÔn gi¶m häc phÝ ®èi víi c¸c ®èi t­îng thuéc diÖn chÝnh s¸ch, th× L¹ng S¬n cÇn ph¶i tõng b­íc n©ng dÇn møc häc phÝ cho phï hîp víi sù ph©n tÇng thu nhËp trong x· héi. Ba lµ: Thµnh lËp c¸c quü hç trî ph¸t triÓn gi¸o dôc. KhuyÕn khÝch c¸c tæ chøc vµ c¸c c¸ nh©n lËp c¸c quü khuyÕn häc, quü tµi n¨ng, quü häc ®­êng. KhuyÕn khÝch vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó c¸c c¸ nh©n, c¸c tæ chøc trong vµ ngoµi n­íc ®ãng gãp cho sù ph¸t triÓn cña gi¸o dôc. PhÇn tµi trî cho gi¸o dôc sÏ ®­îc khÊu trõ tr­íc khi tÝnh thuÕ thu nhËp. C¸c c«ng tr×nh gi¸o dôc ®­îc x©y dùng b»ng tiÒn ñng hé cña c¸c c¸ nh©n vµ tæ chøc ®­îc Nhµ N­íc ghi nhËn b»ng h×nh thøc phï hîp theo yªu cÇu cña c¸ nh©n hoÆc tæ chøc tµi trî. Bèn lµ:T¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c tæ chøc quèc tÕ, c¸c n­íc hîp t¸c ®Ó x©y dùng nÒn gi¸o dôc toµn diÖn, tranh thñ sù gióp ®ì, viÖn trî c¸c n­íc, c¸c tæ chøc quèc tÕ ®Ó bæ sung chi cho gi¸o dôc-®µo t¹o nãi chung vµ THPT nãi riªng. N¨m lµ: CÇn tiÕp tôc ph¸t huy truyÒn thèng hiÐu häc vµ tù häc cña d©n téc, t¹o ®­îc mét phong trµo quÇn chóng lµm cho mäi tæ chøc x· héi, doanh nghiÖp, céng ®ång, mäi ng­êi, mäi gia ®×nh ®Òu tÝch cùc tham gia ®ãng gãp vÒ nh©n tµi, nh©n lùc vµ vËt lùc cho sù nghiÖp gi¸o dôc, x©y dùng m«i tr­êng gi¸o dôc lµnh m¹nh, ch¨m sãc vµ gi¸o dôc thÕ hÖ trÎ. 3.2.3. TiÕp tôc t¨ng c­êng tù qu¶n lý chi cho gi¸o dôcTrung häc phæ th«ng h¬n n÷a ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ®¬n vÞ nµy ngµy cµng n©ng cao ®­îc tÝnh tù chñ cña m×nh vµi ®©y lµ mét ®¬n vÞ cã thu: Ngµy 16/01/2002 ChÝnh phñ ®· ra nghÞ ®Þnh sè 10/2002/N§ CP vÒ" ChÕ ®é tµi chÝnh ¸p dông cho ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu". §èi t­îng ¸p dông ë ®©y lµ c¸c ®¬n vÞ do Nhµ n­íc thµnh lËp, ho¹t ®éng cã thu trong c¸c lÜnh vùc Gi¸o dôc ®µo t¹o, y tÕ, khoa häc, c«ng nghÖ vµ m«i tr­êng, v¨n ho¸ t«ng tin, thÓ dôc thÓ thao. §©y lµ mét c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh míi nh­ng b­íc ®Çu ®· cho thÊy nh÷ng kÕt qu¶ kh¶ quan. Theo tinh thÇn NghÞ ®Þnh sè 10, Së Tµi ChÝnh L¹ng S¬n ®· tiÕn hµnh rµ so¸t vµ ¸p dông c¬ chÕ nµy ®èi víi 405 ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu, trong ®ã riªng nghµnh gi¸o dôc cã tíi 373 ®¬n vÞ. Trªn nguyªn t¾c lÊy thu bï chi, c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp Gi¸o dôc thuéc diÖn c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu tù ®¶m b¶o mét phÇn chi phÝ, phÇn cßn l¹i do NSNN cÊp. C¸c nguån tµi chÝnh cña ®¬n vÞ nµy bao gåm: NSNN cÊp: Kinh phÝ ho¹t ®éng th­êng xuyªn, kinh phÝ thùc hiÖn c¸c ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc cÊp Nhµ N­íc, cÊp Bé, Ngµnh, ch­¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia, c¸c nhiÖm vô ®ét xuÊt kh¸c ®­îc cÊp cã thÈm quyÒn giao. Vèn ®Çu t­ x©y dùng c¬ së vËt chÊt, mua s¾m trang thiÕt bÞ phôc vô ho¹t ®éng sù nghiÖp theo dù ¸n vµ kÕ ho¹ch hµng n¨m; vèn ®èi øng ®­îc cÊp cã thÈm quyÒn phª duyÖt. Nguån kinh phÝ nµy ®­îc cÊp qua Kho B¹c Nhµ N­íc vµo môc 134 “chi kh¸c” cña môc lôc NSNN. §¬n vÞ thùc hiÖn chi vµ kÕ to¸n, quyÕt to¸n theo c¸c môc chi cña Môc lôc NSNN t­¬ng øng víi tõng néi dung chi. Nguån tù thu sù nghiÖp cña ®¬n vÞ: PhÇn ®­îc ®Ó l¹I tõ sè phÝ, lÖ phÝ, häc phÝ thuéc NSNN do ®¬n vÞ thu theo quy ®Þnh. Thu tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt, cung øng dÞch vô. Møc thu c¸c ho¹t ®éng nµy do thñ tr­ëng ®¬n vÞ quyÕt ®Þnh, theo nguyªn t¾c ®¶m b¶o ®ñ bï ®¾p chi phÝ vµ cã tÝch luü. Nguån kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt (nÕu cã) : ViÖn trî, vèn vay tÝn dông trong vµ ngoµI n­íc, quµ biÕu tÆng… Trong ph¹m vi nguån tµI chÝnh ®­îc sö dông, c¸c ®¬n vÞ ®­îc tù chñ tµI chÝnh, ®­îc chñ ®éng bè trÝ kinh phÝ ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô, ®­îc æn ®Þnh kinh phÝ ho¹t ®éng th­êng xuyªn do NSNN cÊp theo ®Þnh kú 3 n¨m (trung h¹n) vµ hµng n¨m ®­îc t¨ng gi¶m theo tû lÖ ®­îc Thñ t­íng ChÝnh phñ quy ®Þnh. Thñ tr­ëng ®¬n vÞ tù quyÕt ®Þnh møc chi qu¶n lý hµnh chÝnh, chi nghiÖp vô th­êng xuyªn tuú theo tõng néi dung c«ng viÖc nÕu thÊy cÇn thiÕt vµ hiªu qu¶. Ngoµi ra, c¸c ®¬n vÞ cßn ®­îc chñ ®éng sö dông sè biªn chÕ ®­îc cÊp cã thÈm quyÒn giao; s¾p xÕp vµ qu¶n lý lao ®éng phï hîp víi chøc n¨ng nhiÖm vô cña ®¬n vÞ theo Ph¸p lÖnh c¸n bé, c«ng chøc vµ chñ tr­¬ng tinh gi¶n biªn chÕ cña Nhµ N­íc. Tõ nguån tiÕt kiÖm ®­îc c¸c ®¬n vÞ cã thÓ t¨ng thu nhËp cho ng­êi lao ®éng theo hÖ sè ®IÒu chØnh kh«ng qu¸ 2,5 lÇn so víi møc l­¬ng tèi thiÓu do Nhµ N­íc quy ®Þnh. Hµng n¨m, sau khi trang tr¶i toµn bé chi phÝ ho¹t ®éng vµ thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô víi Nhµ n­íc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt; sè chªnh lÖch gi÷a phÇn thu vµ phÇn chi t­¬ng øng, ®¬n vÞ ®­îc trÝch lËp c¸c quü: quü dù phßng æn ®Þnh thu nhËp, quü khen th­ëng, quü phóc lîi vµ quü ph¸t triÓn c¸c ho¹t ®éng sù nghiÖp. ViÖc trÝch lËp c¸c quü do thñ tr­ëng ®¬n vÞ quyÕt ®Þnh, sau khi ®· thèng nhÊt víi tæ chøc c«ng ®oµn cña ®¬n vÞ. Trªn ®Þa bµn tØnh L¹ng S¬n, do míi ®­a chÕ ®é tµi chÝnh cho ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu vµo thùc hiÖn tõ quý III n¨m 2002 nªn cßn nhiÒu lóng tóng. Tr­íc m¾t cÇn tËp trung th¸o gì ngay nh÷ng v­íng m¾c n¶y sinh trong qu¸ tr×nh triÓn khai nh­: -Tr×nh ®é c¸n bé lµm c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i ®¬n vÞ cßn nhiÒu h¹n chÕ, chÕ ®é kÕ to¸n míi dµnh cho c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu ch­a cã kÞp thêi nªn g©y rÊt nhiÒu khã kh¨n cho c¸c ®¬n vÞ trong viÖc cËp nhËp chøng tõ, sæ s¸ch kÕ to¸n. -Lµ mét TØnh miÒn nói biªn giíi nªn sè thu cña c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp Gi¸o dôc cßn nhá, ch­a cã nguån ®Ó t¨ng thu nhËp cho c¸n bé, gi¸o viªn... Trong n¨m ng©n s¸ch tíi, cÇn tiÕp tôc ph©n lo¹i, rµ so¸t ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu lËp dù to¸n tr×nh UBND tØnh ra quyÕt ®Þnh thùc hiÖn theo c¬ chÕ NghÞ ®Þnh 10/2002/N§-CP. §ång thêi cÇn tiÕp tôc theo s¸t c¸c ®¬n vÞ trong ¸p dông c¬ chÕ nµy, kh¾c phôc ngay nh÷ng v­íng m¾c n¶y sinh, ®¶m b¶o ph¸y huy tèt kÕt qu¶ ®¹t ®­îc. 3.2.4. TiÕp tôc hoµn thiªn c¬ chÕ cÊp ph¸t kinh phÝ theo h­íng cÊp ph¸t theo dù to¸n: ViÖc thanh to¸n kinh phÝ NSNN trùc tiÕp qua hÖ thèng kho b¹c ®­îc hÇu hÕt c¸c quèc gia trªn thÕ giíi ¸p dông, ë n­íc ta th× cßn kh¸ míi mÎ, v× hÖ thèng kho b¹c míi ®­îc thµnh lËp, c¸c ®iÒu kiÖn trang bÞ kü thuËt cßn nhiÒu chÕ. V× vËy, viÖc ®æi míi quy tr×nh chi NSNN, cÊp ph¸t trùc tiÕp qua KBNN ph¶i ®­îc thùc hiÖn dÇn tõng b­íc trªn c¬ së n©ng cao h¬n n÷a tr×nh ®é nghiÖp vô cña c¬ quan KBNN, ®ång thêi tæ chøc cã hiÖu qu¶ viÖc kiÓm so¸t tr­íc vµ sau khi cÊp ph¸t. Theo cña LuËt Ng©n S¸ch n¨m 2002 (cã hiÖu lùc thi hµnh vµo n¨m 2004) th× chñ yÕu sÏ cÊp ph¸t kinh phÝ theo dù to¸n ®­îc duyÖt, bá cÊp ph¸t theo h¹n møc kinh phÝ. V× thùc tÕ, b¶n th©n dù to¸n ®· lµ mét h×nh thøc h¹n møc kinh phÝ, cÊp ph¸t nh­ hiÖn nay sÏ lµm phøc t¹p ho¸ vÊn ®Ò, lµm cho viÖc cÊp ph¸t trë nªn trång chÐo, khã kiÓm so¸t. §iÒu 56 LuËt NSNN n¨m 2002 nªu râ :"C¨n cø vµo dù to¸n NSNN ®­îc giao vµ yªu cÇu thùc hiÖn nhiÖm vô, thñ tr­ëng ®¬n vÞ sö dông ng©n s¸ch quyÕt ®Þnh chi göi KBNN. KBNN kiÓm tra tÝnh hîp ph¸p cña c¸c tµi liÖu cÇn thiÕt theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ thùc hiÖn chi ng©n s¸ch khi cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 ®iÒu 5 cña LuËt nµy theo ph­¬ng thøc thanh to¸n trùc tiÕp. Bé tr­ëng Bé Tµi ChÝnh h­íng dÉn cô thÓ ph­¬ng thøc thanh to¸n nµy phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ". N¨m 2004 LuËt NSNN b¾t ®Çu ®­îc thi hµnh, ®Ò nghÞ c¸c ban nghµnh chøc n¨ng cã nh÷ng biÖn ph¸p cô thÓ ®Ó chñ ®éng xö lý khi cÇn thiÕt. ViÖc cÊp ph¸t kinh phÝ ph¶i nhÊt thiÕt theo luËt Ng©n s¸ch nhµ n­íc vµ c¸c v¨n b¶n th«ng t­ h­íng dÉn hiÖn hµnh. Ph¶i tiÕp thu ý kiÕn cña ®¬n vÞ vÒ nh÷ng khã kh¨n vµ v­íng m¾c d¬n vÞ gÆp ph¶i do ¸p dông luËt míi, nh÷ng vÊn ®Ò cßn ch­a phï hîp ®Ó cã thÓ ®­a ra ®­îc ph­¬ng ¸n hîp lý gi¶i quyÕt nh÷ng t×nh tr¹ng khã kh¨n do luËt míi mang l¹i thËt phï hîp 3.2.5 Bè trÝ c¬ cÊu chi tiªu Ng©n s¸ch nhµ n­íc cho gi¸o dôc Trung häc phæ th«ng hîp lý: Chi NSNN cho sù nghiÖp gi¸« dôc THPT bao gåm 4 nhãm chi. Trong mçi nhãm chi ®Òu cã nhiÒu môc chi kh¸c nhau. §Ó hoµn thµnh nhiÖm vô mµ Bé GD-§T giao, ®ßi hái ph¶i cÊp ph¸t ®Çy ®ñ c¸c nhãm chi, môc chi. Song tuú theo ®iÒu kiÖn hoµn c¶nh, tÇm quan träng cña mçi môc chi mµ cÇn cã møc ®é ­u tiªn kh¸c nhau. HiÖn nay c¬ cÊu chi NSNN cho gi¸o dôc THPT chua thËt hîp lý trong viÖc bÊ trÝ gi÷a c¸c nhãm chi còng nh­ gi÷a c¸c môc chi víi nhau. Chi cho con ng­êi lµ nhãm chi hÕt søc quan träng ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn chÊt l­îng gi¸o dôc.TØnh L¹ng S¬n ®· dµnh phÇn lín kinh phÝ ®Çu t­ cho kho¶n nµy. Møc thu nhËp b×nh qu©n cña c¸n bé, gi¸o viªn lµ t­¬ng ®èi æn ®Þnh vµ hîp lý. Nh­ng thu nhËp cña mét sè c¸n bé gi¸o viªn vÉn cßn thÊp, kh«ng ®ñ ®Ó t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng cña b¶n th©n vµ gia ®×nh hä. Nguyªn nh©n dÉn ®Õn t×nh tr¹ng nµy lµ do thang bËc l­¬ng cña tõng ng­êi kh¸c nhau. MÆt kh¸c, trong c¬ cÊu chi NSNN cho gi¸o dôc THPT th× chi cho con ng­êi lµ kho¶n chi chiÕm tû träng lín nhÊt nh­ng do sè l­îng häc sinh, c¸n bé, gi¸o viªn ngµy mét t¨ng nªn sè kinh phÝ tõ NSNN cÊp kh«ng ®ñ. Do vËy buéc ph¶i c¾t gi¶m mét sè kho¶n chi kh¸c ®Ó chi tiÒn l­¬ng vµ phô cÊp l­¬ng. §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy, ®ßi hái vÒ phÝa ngµnh GD-§T ph¶i quan t©m kiÓm tra chÆt chÏ biªn chÕ gi¸o viªn vµ bé m¸y qu¶n lý, ph¶i s¾p xÕp l¹i ®éi ngò gi¸o viªn, c¸n bé phôc vô theo h­íng tinh gi¶m dÇn. Mét vÊn ®Ò n÷a còng cÇn ph¶i gi¶i quyÕt râ ®ã lµ vÊn ®Ò bÊt cËp trong c¬ chÕ tr¶ tiÒn l­¬ng theo th¸ng. ViÖc tr¶ tiÒn l­¬ng theo th¸ng dÉn tíi t×nh tr¹ng ®èi víi tr­êng thõa gi¸o viªn th× Nhµ N­íc ph¶i tr¶ ®ñ l­ong cho giÊo viªn cßn ®èi víi tr­êng thiÕu gi¸o viªn, gi¸o viªn ph¶i d¹y thªm giê th× Nhµ n­íc ph¶i tr¶ thªm phô cÊp. V× vËy nÕu cø tiÕp tôc thùc hiÖn theo c¬ chÕ tr¶ tiÒn l­¬ng theo th¸ng th× hiÖu qu¶ ®Çu t­ sÏ kh«ng cao, võa g©y l·ng phÝ tiÒn cña cho Nhµ N­íc võa kh«ng kh¾c phôc ®­îc t×nh tr¹ng thiÕu gi¸o viªn ë c¸c tr­êng. §iÒu ®ã ®ßi hái L¹ng S¬n cÇn söa ®æi c¬ chÕ tr¶ tiÒn l­¬ng theo th¸ng, thùc hiÖn tr¶ l­¬ng theo giê d¹y vµ ph¶i quy ®Þnh cô thÓ ®Þnh møc chi cho mçi giê d¹y. Cïng víi kho¶n tiÒn l­¬ng, kho¶n tiÒn th­ëng vµ häc bæng cña häc sinh trong nhãm chi cho con ng­êi còng ®ãng vai trß rÊt quan träng trong viÖc khuyÕn khÝch gi¶ng d¹y vµ häc tËp cña gi¸o viªn, häc sinh. Trong 3 n¨m qua tû träng cña 2 nhãm nµy cßn rÊt thÊp. §iÒu nµy g©y ra nhiÒu h¹n chÕ ®èi víi chÊt l­îng gi¸o dôc. ChÝnh v× vËy ®Ó n©ng cao chÊt l­îng gi¶ng dËy, ®Ó nu«i d­ìng nh©n tµi cho ®Êt n­íc ®ßi hái tØnh L¹ng S¬n cÇn cè g¾ng n©ng dÇn tû träng cña 2 kho¶n chi nµy. Chi nghiÖp vô chuyªn m«n, chi mua s¾m, söa ch÷a lín vµ x©y dùng nhá vèn lµ c¸c kho¶n chi liªn quan ®Õn viÖc t¹o ra c¬ së vËt chÊt, trang thiÕt bÞ, dông cô phôc vô gi¶ng d¹y vµ häc tËp. Cßn chi qu¶n lý hµnh chÝnh lµ kho¶n chi kh«ng thÓ thiÕu ®­îc nh­ng kh«ng mang tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh trùc tiÕp ®Õn gi¸o dôc. Do vËy cÇn t¨ng cuêng chi cho nghiÖp vô chuyªn m«n vµ chi mua s¾m, söa ch÷a lín, x©y dùng nhá b»ng c¸ch t¨ng møc ®Çu t­ tõ NSNN ( nÕu ®iÒu kiÖn cho phÐp) hoÆc c¾t gi¶m bít mét phÇn chi qu¶n lý hµnh chÝnh kh«ng cÇn thiÕt ®Ó giµnh c¬ héi ®Çu t­ cho 2 kho¶n trªn. Tuy nhiªn t¨ng hoÆc gi¶m mét nhãm chi nµo ®ã kh«ng ph¶i chØ ®¬n thuÇn t¨ng (gi¶m) bÊt kú môc chi nµo trong mçi nhãm chi mµ cÇn ph¶i cã sù lùa chän thÝch hîp. §èi víi kho¶n chi nghiÖp vô chuyªn m«n nªn chó träng nhiÒu h¬n ®Õn viÖc trang thiÕt bÞ, dông cô gi¶ng d¹y vµ häc tËp. Sau ®ã cÇn ph¶i xem xÐt m«n häc nµo lµ c¬ b¶n ®Ó tiÕp tôc ®Çu t­ theo chiÒu s©u. §èi víi kho¶n chi mua s¾m, söa ch÷a lín, x©y dùng nhá cÇn tËp trung ®Çu t­ nhiÒu h¬n cho môc chi söa ch÷a lín, x©y dùng nhá. CÇn ®¶m b¶o nguån tµi chÝnh cho c¸c kho¶n chi söa ch÷a trang thiÕt bÞ häc tËp, n©ng cÊp phßng häc, phßng thùc hµnh, thÝ nghiÖm. Bªn c¹nh ®ã cÇn ®Çu t­ tËp trung vµo nh÷ng n¬i cã c¬ së vËt chÊt h­ háng, kh«ng ®ñ chÊt l­îng. Ngoµi ra cÇn c¾t gi¶m bít kho¶n chi mua s¾m kh«ng thùc sù cÇn thiÕt nh­ mua « t«, m¸y ®iÒu hoµ nhiÖt ®é... ®Ó t¨ng c­êng kho¶n chi mua s¾m trang thiÕt bÞ phôc vô nhu cÇu häc tËp cña häc sinh nh­ mua s¾m m¸y vi tÝnh. §èi víi kho¶n chi qu¶n lý hµnh chÝnh cÇn thùc hiÖn tiÕt kiÖm, cÊp ph¸t theo xu h­íng gi¶m dÇn nh÷ng kho¶n chi kh«ng cÇn thiÕt nh­ chi vÒ héi nghÞ phÝ, c«ng t¸c phÝ. Chi qu¶n lý hµnh chÝnh lµ nhãm chi rÊt khã qu¶n lý vµ th­êng x¶y ra t×nh tr¹ng l·ng phÝ. Do ®ã ®Ó tiÕt kiÖm kho¶n chi nµy nh»m môc ®Ých n©ng cao hiÖu qu¶ ®Çu t­, L¹ng S¬n cÇn ph¶i t¨ng c­êng kiÓm tra, kiÓm so¸t c¸c kho¶n chi tiªu thuéc nhãm nµy. 3.2.6. T¨ng c­êng qu¶n lý Ng©n s¸ch cho gi¸o dôc Trung häc phæ th«ng ë tÊt c¶ c¸c kh©u cña chu tr×nh Ng©n s¸ch vµ t¨ng c­êng c«ng t¸c Thanh tra, kiÓm tra: Muèn ®¸nh gi¸ tÝnh hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c qu¶n lý NSNN nãi chung vµ qu¶n lý ng©n s¸ch cho sù nghiÖp Gi¸o dôc nãi riªng, cÇn ph¶i xem xÐt ®Õn tÊt c¶ c¸c kh©u trong chu tr×nh qu¶n lý Ng©n s¸ch, tõ kh©u lËp dù to¸n, ph©n phèi, cÊp ph¸t, quyÕt to¸n ®Õn gi¸m ®èc, kiÓm tra. Kh©u lËp dù to¸n: C¬ quan tµi chÝnh ph¶i yªu cÇu vµ theo dâi c¸c ®¬n vÞ lËp dù to¸n kinh phÝ cã theo ®óng tr×nh tù, ph­¬ng ph¸p vµ c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn lËp dù to¸n NSNN hay kh«ng. Xem xÐt c¸c ®¬n vÞ lËp dù to¸n cã ®óng víi yªu cÇu, b¸m s¸t t×nh h×nh thùc tÕ vµ nh÷ng biÕn ®éng trong n¨m kÕ ho¹ch cã thÓ x¶y ra hay kh«ng. CÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p xö lý ®èi víi nh÷ng tr­êng hîp chØ muèn trôc lîi, tiÕn hµnh lËp dù to¸n chËm, kh«ng tu©n theo c¸c yªu cÇu cña c¬ quan tµi chÝnh ... Kh©u chÊp hµnh: CÇn c¾t gi¶m nh÷ng kho¶n chi kh«ng cÇn thiÕt trong qu¶n lý hµnh chÝnh mµ chñ yÕu lµ gi¶m chi c¸c kho¶n thanh to¸n dÞch vô c«ng céng, héi nghÞ, c«ng t¸c phÝ. Trong thùc tÕ nh÷ng kho¶n chi nµy g©y rÊt nhiÒu l·ng phÝ, t×nh tr¹ng " ®iÖn tho¹i chïa" vÉn nghiÔm nhiªn tån t¹i...do v©y cÇn ph¶i b¸m s¸t nh÷ng tiªu chuÈn ®Þnh møc do Nhµ N­íc quy ®Þnh trong qu¸ tr×nh chi, kiÓm tra kª khai tõng ®èi t­îng, tõng ®Þnh møc tr­íc khi xin kinh phÝ hay kh«ng, kiªn quyÕt tõ chèi cÊp ph¸t c¸c kho¶n chi ngoµi dù to¸n vµ kh«ng cã c¨n cø thùc tÕ. §èi víi nh÷ng môc chi kh«ng cã ®Þnh møc cô thÓ th× cÇn x©y dùng nh÷ng tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ c«ng viÖc, trªn c¬ së ®ã tiÕn hµnh cÊp ph¸t thanh to¸n, nh»m t¨ng c­êng h¬n n÷a tû träng chi cho nghiÖp vô chuyªn m«n cña ®¬n vÞ. Trong qu¸ tr×nh cÊp ph¸t ph¶i ®¶m b¶o ®Çy ®ñ, kÞp thêi, thñ tôc nhanh gän, cã sù phèi hîp ®ång bé gi÷a Së Tµi ChÝnh, Së Gi¸o Dôc-§µo t¹o vµ Kho B¹c Nhµ N­íc. Kh©u quyÕt to¸n :§©y lµ kh©u diÔn ra sau khi ®· tiÕn hµnh ph©n phèi, cÊp ph¸t vµ sö dông cho sù nghiÖp Gi¸o dôc, nã quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc xem xÐt, kiÓm tra viÖc sö dông kinh phÝ cã ®óng môc ®Ých, kh©u quyÕt to¸n cã ®­îc thùc hiÖn ®Þnh kú hµng quý, hµng n¨m hay kh«ng. Trong kh©u quyÕt to¸n cÇn thùc hiÖn kiªn quyÕt ®èi víi nh÷ng kho¶n chi kh«ng ®óng vµ cã biÖn ph¸p xö lý ®èi víi nh÷ng ng­êi lµm sai nguyªn t¾c. KiÓm tra lµ c«ng viÖc cÇn thiÕt trong tÊt c¶ c¸c kh©u, nã lµ c¬ së ®Ó ®¸nh gi¸ tÝnh hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c qu¶n lý. Qu¸ tr×nh kiÓm tra ph¶i ®­îc thùc hiÖn ë tÊt c¶ c¸c ®¬n vÞ. Th«ng qua kiÓm tra vÞªc chÊp hµnh c¸c ®Þnh møc chi tiªu vÒ gi¸o dôc, kiÓm tra tÝnh môc ®Ých trong viÖc sö dông c¸c kho¶n chi, t¨ng c­ßng c«ng t¸c kiÓm tra, gi¸m s¸t c¸c kho¶n chi cña chu tr×nh ng©n s¸ch. KiÓm tra ®èi víi c¸c thiÕt bÞ mua s¾m vµ c¸c trang thiÕt bÞ chuyªn dïng cã gi¸ trÞ cao ®Ó ®¶m b¶o chÊt l­îng vµ gi¸ c¶, tr¸nh t×nh tr¹ng mua b¸n l¹i thiÕt bÞ cò, t©n trang, chÊt l­îng kÐm nh­ng gi¸ c¶ cao g©y l·ng phÝ nguån NSNN, ®ång thêi ¶nh h­ëng xÊu tíi c«ng t¸c chuyªn m«n. 3.2.7. T¨ng c­êng ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i ®éi ngò c¸n bé kÕ to¸n c¬ së: §Ó ®¶m b¶o cho viÖc qu¶n lý vµ sö dông vèn NSNN t¹i c¸c tr­êng THPT ®óng môc ®Ých, ®óng ®èi t­îng vµ ®¹t hiÖu qu¶ th× tr­íc hÕt ®ßi hái ph¶i cã mét ®éi ngò c¸n bé kÕ to¸n t¹i c¸c Së, ban, phßng vµ c¸c tr­êng THPT cã nghiÖp vô, n¾m v÷ng chuyªn m«n. Cã kh¶ n¨ng n¾m b¾t vµ thùc hiÖn tèt nh÷ng thay ®æi trong c¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é tµi chÝnh cña Nhµ n­íc. Nh­ng trªn thùc tÕ ®éi ngò c¸n bé lµm c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i c¸c tr­êng THPT chñ yÕu lµ do c¸c gi¸o viªn hoÆc c¸n bé hµnh chÝnh kiªm nhiÖm, hÇu hÕt ®Òu ch­a qua ®µo tä chuyªn m«n rÊt yÕu vÒ nghiÖp vô nªn viÑc ghi chÐp, h¹ch to¸n nhiÒu khi cßn sai sãt ch­a ®óng víi chÕ ®é hiÖn hµnh. Trong khi ®ã nguån lùc ®Çu t­ cho gi¸o dôc THPT ngµy cµng lín yªu cÇu qu¶n lý ngµy cµng phøc t¹p. Tr­íc t×nh h×nh ®ã chóng ta ph¶i t¨ng c­êng më c¸c líp tËp huÊn nghiÖp vô kÕ to¸n cho c¸c c¸n bé lµm c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i c¬ së, ®ång thêi trong kh©u tuyÓn dông c¸n bé kÕ to¸n t¹i c¸c tr­êng THPT cÇn thóc ®Èy n©ng dÇn tû träng c¸n bé cã tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô. Nh»m ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý ngµy cµng cao, thùc hiÖn ghi chÐp, h¹ch to¸n ®óng chÕ ®é, chÝnh s¸ch nhµ n­íc ban hµnh. * Mét sè ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn tèt c¸c gi¶i ph¸p trªn: Sù quan t©m cña cÊp Uû §¶ng vµ chÝnh quyÒn tØnh ®èi víi sù nghiÖp gi¸o dôc THPT: thÓ nãi ®©y lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt tèi thiÓu ®Ó ®¶m cho c¸c gi¶i ph¸p trªn cã thÓ thùc hiÖn ®­îc. ChØ b»ng sù quan t©m cña s¸t sao cña cÊp Uû §¶ng chÝnh quyÒn Nhµ N­íc c¸c cÊp cña ®Þa ph­¬ng míi ®¶m b¶o cho c¸c t­ t­ëng, ®Þnh h­íng, chiÕn l­îc ph¸t triÓn gi¸o dôc cña §¶ng vµ Nhµ N­íc ®­îc thùc hiÖn ®óng ®¾n vµ hiÖu qu¶. Sù quan t©m cña cÊp Uû §¶ng vµ chÝnh quyÒn tØnh kh«ng ph¶i chung chung, h« hµo trong lêi nãi mµ ph¶i ®­îc cô thÓ ho¸ trong c¸c kÕ ho¹ch, chiÕn l­îc ph¸t triÓn KT-XH cña tØnh, trong c¸c nghÞ quyÕt, chØ thÞ cña tØnh ®èi víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña sù nghiÖp gi¸o dôc THPT vµ gi¸o dôc nãi chung. §iÒu quan träng lµ c¸c v¨n b¶n, chØ thÞ nµy ph¶i cã hiÖu lùc trong thùc tiÔn vµ ph¶i biÕn thµnh nh÷ng viÖc lµm cô thÓ thùc sù cã Ých ®èi víi gi¸o dôc THPT. Ph¶i cã sù phèi kÕt hîp chÆt chÏ cña c¸c ng©nh, c¸c cÊp, c¸c tæ chøc ®oµn thÓ trong viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu, kÕ ho¹ch ph¸t triÓn gi¸o dôc THPT hµng n¨m cña tØnh. Sù nghiÖp gi¸o dôc THPT cña tØnh chØ cã thÓ ph¸t triÓn mét c¸ch ®ång bé vµ ®em l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt ®èi víi häc sinh khi cã ®­îc sù quan t©m, phèi kÕt hîp chÆt chÏ cña c¸c ngµnh c¸c cÊp. Sù phèi kÕt ®ã ®­îc thÓ hiÖn cô thÓ nh­ sau: ngµnh Tµi ChÝnh vµ tæ chøc chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng phèi hîp chÆt chÏ víi ngµnh Gi¸o dôc ®Ó thùc hiÖn nh÷ng yªu cÇu trong kÕ ho¹ch ph¸t triÓn cña Gi¸o dôc hµng n¨m vÒ Ng©n s¸ch, båi d­ìng x©y dùng ®éi ngò c¸n bé gi¸o viªn gi¶ng d¹y, x©y dùng c¬ së vËt chÊt, mua s¾m trang thiÕt bÞ t¹o ®IÒu kiÖn cho ngµnh Gi¸o dôc chñ ®éng ®IÒu hµnh hoat ®«ng cña ngµnh. Hay nh­ ngµnh V¨n ho¸ th«ng tin, ThÓ dôc thÓ thao chñ ®éng thùc hiÖn tuyªn truyÒn vËn ®éng nh©n d©n trong toµn tØnh cïng ch¨m lo cho sù nghiÖp gi¸o dôc THPT. Phèi hîp ®Ó thùc hiÖn yªu cÇu vÒ gi¸o dôc thÓ chÊt, c¸c phong trµo v¨n ho¸ v¨n nghÖ, nªu g­¬ng ®IÓn h×nh ng­êi tèt viÖc tèt, gi¸o dôc nÕp sèng tèt ®Ñp cho häc sinh…TÊt c¶ c¸c Së, ban, ngµnh trong toµn TØnh tuú chøc n¨ng, nhiÖm vô cña m×nh ®Òu cÇn ®ãng gãp c«ng søc, tiÒn cña cho gi¸o dôc THPT ngµy cµng ph¸t triÓn. Thùc hiÖn tèt c«ng t¸c tuyªn truyÒn vÒ vai trß cña GD-§T nãi chung vµ gi¸o dôc THPT nãi riªng ®èi víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn KT-XH vµ tr¸ch nhiÖm cña tõng ng­êi d©n : gióp cho ng­êi d©n hiÓu r»ng tr¸ch nhiÖm ph¸t triÓn ssù nghiÖp gi¸o dôc kh«ng chØ cña riªng Nhµ n­íc mµ cßn lµ tr¸ch nhiÖm cña toµn d©n. Tõ ®ã hä sÏ chñ ®éng vµ tÝch cùc h¬n trong viÖc gãp phÇn lµm cho sù nghiÖp gi¸o dôc nãi chung vµ gi¸o dôc THPT nãi riªng ph¸t triÓn. KÕt luËn Gi¸o dôc vµ §µo t¹o cã vai trß v« cïng to lín ®èi víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn KT-XH cña Quèc gia. Gi¸o dôc lµ nÒn mãng cña x· héi, gi¸o dôc t¹o ®IÒu kiÖn n©ng cao d©n trÝ, ®µo t¹o nh©n lùc, båi d­ìng nh©n tµi cña ®Êt nø¬c. V× thÕ §¶ng vµ Nhµ nø¬c ta ®· coi “Gi¸o dôc lµ quèc s¸ch”, lµ chiÕc cÇu nèi quan träng ®Ó ph¸t triÓn nh©n tè con ng­êi vµ thóc ®Èy x· héi ph¸t triÓn. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ®­îc sù quan t©m cña §¶ng vµ Nhµ N­íc, còng nh­ chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng bé mÆt gi¸o dôc THPT ®· cã nh÷ng thay ®æi ®¸ng kÓ nh­: hÖ thèng tr­êng líp ®­îc më réng, x©y dùng míi, c¸c trang thiÕt bÞ dÇn ®­îc n©ng cÊp söa ch÷a vµ trang bÞ míi, tû lªh häc sinh kh¸, giái, thi ®ç c¸c tr­êng Cao ®¼ng, §¹i häc ngµy cµng t¨ng. §iÒu nµy ®· khuyÕn khÝch ®éi ngò gi¸o viªn vµ häc sinh thùc h¹ªn tèt c«ng t¸c gi¶ng d¹y vµ häc tËp, n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc. Tuy nhiªn bªn c¹nh ®ã gi¸o dôc THPT ë L¹ng S¬n vÉn cßn nh÷ng mÆt tån t¹i cÇn kh¾c phôc. Muèn ph¸t triÓn ®­îc gi¸o dôc THPT trong giai ®o¹n tíi cÇn t¨ng c­êng ®Çu t­ h¬n n÷a cho gi¸o dôc THPT. Thùc hiÖn huy ®éng tèt c¸c nguån tµi chÝnh kh¸c cïng víi NSNN ®Çu t­ cho gi¸o dôc, t¨ng c­êng x· héi ho¸ gi¸o dôc. Song song víi viÖc t¨ng c­êng ®Çu t­ cho gi¸o dôc THPT cÇn ph¶i t¨ng c­êng qu¶n lý chi NSNN cho gi¸o dôc THPT ®¶m b¶o cho c¸c kho¶n chi lµ ®óng chÝnh s¸ch chÕ ®é vµ ®em l¹i hiÖu qu¶ cao. XuÊt ph¸t tõ t×nh h×nh thùc tÕ vÒ c«ng t¸c qu¶n lý chi NSNN cho gi¸o dôc THPT trªn ®Þa bµn tØnh L¹ng S¬n trong nh÷ng n¨m qua, trong cuèn chuyªn ®Ò cña em ®Ò cËp tíi phÇn lý luËn vÒ chi NSNN cho giÊo dôc THPT, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng chi vµ qu¶n lý chi, tõ ®ã rót ra c¸c biÖn ph¸p t¨ng c­êng qu¶n lý chi cho gi¸o dôc THPT trong thêi gian tíi. Do ®iÒu kiÖn h¹n chÕ, sù hiÓu biÕt thùc tÕ ch­a s©u s¾c, nªn cuèn chuyªn ®Ò kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai sãt, kÝnh mong c¸c thÇy, c« gi¸o vµ c¸c c¸n bé Së Tµi chÝnh L¹ng S¬n ®ãng gãp ý kiÕn ®Ó cuèn chuyªn ®Ò ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Hµ Néi, ngµy 16 th¸ng 4 n¨m 2005 Sinh viªn Chu H¶i §«n Mét sè tõ viÕt t¾t NSNN : Ng©n s¸ch Nhµ N­íc THPT : Trung häc phæ th«ng CNH-H§H : C«ng nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸ KTXH : Kinh tÕ – x· héi GD : Gi¸o dôc KH-KT : Khoa häc kü thuËt KBNN : Kho b¹c Nhµ N­íc UBND : Uû Ban Nh©n D©n H§ND : Héi ®ång nh©n d©n XHCN : X· héi chò nghÜa GD-§T : Gi¸o dôc ®µo t¹o Chi CN : Chi con ng­êi Chi QLHC : Chi qu¶n lý hµnh chÝnh Chi NVCM : Chi nghiÖp vô chuyªn m«n Chi MS : Chi mua s¾m Néi dung chÝnh cña chuyªn ®Ò gåm 3 ch­¬ng. Ch­¬ng 1: Gi¸o dôc trung häc phæ th«ng vµ chi ng©n s¸ch cho gi¸o dôc trung häc phæ th«ng Ch­¬ng 2: Thùc tr¹ng ®Çu t­ vµ qu¶n lý chi ng©n s¸ch nhµ n­íc cho gi¸o dôc trung häc phæ th«ng ë tØnh L¹ng S¬n trong thêi gian qua. Ch­¬ng 3: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m t¨ng c­êng qu¶n lý chi Ng©n s¸ch nhµ n­íc cho gi¸o dôc Trung häc phæ th«ng ë tØnh L¹ng S¬n trong thêi gian tíi Trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu ®Ò tµi ®­îc sù h­íng dÉn trùc tiÕp cña thÇy Ph¹m V¨n Liªn cïng víi sù gióp ®ì cña anh chÞ trong së TC L¹ng S¬n ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc nghiªn cøu ®Ò tµi ®­îc hoµn thiÖn. Do tr×nh ®é hiÓu biÕt cßn h¹n chÕ, thêi gian thùc tËp ng¾n nªn chuyªn ®Ò kh«ng tr¸nh khái nh÷ng khiÕm khuyÕt t«i rÊt mong ®­îc sù gióp ®ì vµ gãp ý bæ sung cña c¸c thÇy c«, c¸c c« chó anh chÞ ®ang c«ng t¸c t¹i së TC L¹ng S¬n. vµ c¸c b¹n ®Ó chuyªn ®Ò ®­îc hoµn thiÖn h¬n, T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n! L¹ng s¬n ngµy 16 th¸ng 4 n¨m 2005 Sinh viªn Chu H¶i §«n Danh môc tµi liÖu tham kh¶o. Gi¸o tr×nh Qu¶n trÞ Tµi chÝnh doanh nghiÖp (dµnh cho líp chuyªn ngµnh vµ líp chuyªn ngµnh cña HVTC.) LuËt NSNN vµ h­íng dÉn thi hµnh luËt NSNN xuÊt b¶n 06/2002 – NXB Tµi chÝnh. MiÔn gi¶m thèng kª tØnh L¹ng S¬n c¸c n¨m 2001, 2002,2003 cña Côc Thèng kª TØnh L¹ng S¬n. B¸o c¸o ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn thu, chi NSNN vµ dù to¸n NSNN c¸ n¨m 2002,2003,2004 UBND tØnh L¹ng S¬n. §Þnh h­íng Ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi tØnh L¹ng S¬n giai ®o¹n 2000 – 2010. Dù to¸n thu, chi c¸c n¨m 2002,2003,2004 cña Së TC L¹ng S¬n Tæng hîp quyÕt to¸n thu chi c¸c n¨m 2002,2003,2004 cña Së TC L¹ng S¬n. Ph­¬ng h­íng chi cña Së GD - §T tØnh L¹ng S¬n C¸c tµi liÖu kh¸c cña phßng TC hµnh chÝnh sù nghiÖp. Lêi cam ®oan T«i lµ Chu H¶i §«n sinh viªn líp K39/01.02 Khoa Tµi chÝnh c«ng – Häc ViÖn Tµi ChÝnh t«i xin cam ®oan chuyªn ®Ò vÒ ®Ò tµi “Mét sè gi¶i ph¸p nh»m t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý chi ng©n s¸ch Nhµ n­íc cho gi¸o dôc trung häc phæ th«ng ë tØnh L¹ng S¬n” Trong thêi gian tíi lµ c«ng tr×nh nghiªn cøu riªng cña t«i. Mäi sè liÖu vµ kÕt qu¶ trong bµi lµ hoµn toµn cã thùc, xuÊt ph¸t tõ t×nh h×nh thùc tÕ t¹i tØnh L¹ng S¬n Ng­êi viÕt Chu H¶i §«n môc lôc