Đề tài Thực trạng và giải pháp cổ phần hoá các ngân hàng thương mại nhà nước Việt Nam

Trong xu thế toàn cầu hoá của nền kinh tế thế giới, Việt Nam đang từng bước thực hiện chính sách mở cửa và hội nhập với khu vực và Thế giới. Trong quá trình hòa với xu hướng phát triển chung của nhân loại ấy, tự do hoá tài chính như là một yêu cầu không thể thiếu, một giải pháp quan trọng tạo ra những bước tiến lớn cho hội nhập và phát triển. Trước yêu cầu tự do hoá tài chính đang diễn ra ngày càng mạnh mẽ, Đảng và Nhà nước ta đã có nhiều chủ trương trong đổi mới để nâng cao hiệu quả kinh doanh và năng lực cạnh tranh của hệ thống Ngân hàng Việt Nam vốn còn tồn tại nhiều hạn chế. Đặc biệt, sau khi Nghị quyết TW 9 khoá IX của Đảng về cổ phần hoá DNNN trong đó có các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực Ngân hàng và chỉ thị số 11/2004/CT-TTG về đổi mới DNNN, chỉ định hai Ngân hàng : Ngân hàng Ngoại thương và Ngân hàng Đồng Bằng Sông Cửu Long là hai Ngân hàng sẽ cổ phần hoá được ban ra thì việc cổ phần hoá NHTM Nhà nước trở thành một vấn đề mới mẻ, được sự quan tâm chú ý hàng đầu của nhiều thành phần trong và ngoài nước. Cho đến nay, việc cổ phần hoá NHTM Nhà nước đã có những khởi đầu và đang được tích cực triển khai.Tuy nhiên những gì đã đạt được vẫn được đánh giá là chậm so với kế hoạch. Và thực tế, quá trình thực hiện vẫn còn nhiều khó khăn vướng mắc. Bởi vậy, việc tìm ra các giải pháp để thúc đẩy quá trình cổ phần hoá NHTM Nhà nước là cần thiết đối với các NHTM Nhà nước nói riêng và đối với nền kinh tế nước ta nói chung Trong xu thế toàn cầu hoá của nền kinh tế thế giới, Việt Nam đang từng b¬ớc thực hiện chính sách mở cửa và hội nhập với khu vực và Thế giới. Trong quá trình hòa với xu h¬ớng phát triển chung của nhân loại ấy, tự do hoá tài chính nh¬ là một yêu cầu không thể thiếu, một giải pháp quan trọng tạo ra những b¬ớc tiến lớn cho hội nhập và phát triển. Tr¬ớc yêu cầu tự do hoá tài chính đang diễn ra ngày càng mạnh mẽ, Đảng và Nhà n¬ớc ta đã có nhiều chủ tr¬ơng trong đổi mới để nâng cao hiệu quả kinh doanh và năng lực cạnh tranh của hệ thống Ngân hàng Việt Nam vốn còn tồn tại nhiều hạn chế. Đặc biệt, sau khi Nghị quyết TW 9 khoá IX của Đảng về cổ phần hoá DNNN trong đó có các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực Ngân hàng và chỉ thị số 11/2004/CT-TTG về đổi mới DNNN, chỉ định hai Ngân hàng : Ngân hàng Ngoại th¬ơng và Ngân hàng Đồng Bằng Sông Cửu Long là hai Ngân hàng sẽ cổ phần hoá đ¬ợc ban ra thì việc cổ phần hoá NHTM Nhà n¬ớc trở thành một vấn đề mới mẻ, đ-ợc sự quan tâm chú ý hàng đầu của nhiều thành phần trong và ngoài n¬ớc. Cho đến nay, việc cổ phần hoá NHTM Nhà n¬ớc đã có những khởi đầu và đang đ¬ợc tích cực triển khai.Tuy nhiên những gì đã đạt đ¬ợc vẫn đ¬ợc đánh giá là chậm so với kế hoạch. Và thực tế, quá trình thực hiện vẫn còn nhiều khó khăn v¬ớng mắc. Bởi vậy, việc tìm ra các giải pháp để thúc đẩy quá trình cổ phần hoá NHTM Nhà n¬ớc là cần thiết đối với các NHTM Nhà n¬ớc nói riêng và đối với nền kinh tế n¬ớc ta nói chung

doc68 trang | Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2378 | Lượt tải: 0download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Thực trạng và giải pháp cổ phần hoá các ngân hàng thương mại nhà nước Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
µ mét sè ng©n hµng, tæ chøc kh¸c cña Mü bÇu chän c¸c danh hiÖu uy tÝn vÒ thanh to¸n vµ chuyÓn tiÒn ®iÖn tö. Tuy nhiªn víi møc vèn hiÖn cã cña Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng so víi møc trung b×nh vÒ vèn trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi, quy m« vèn tù cã cña Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng cßn qu¸ nhá. ChØ tÝnh trong khu vùc, vèn trung b×nh cña c¸c Ng©n hµng ®· xÊp xØ 1 tû USD. Tû lÖ vèn tù cã tæng tµi s¶n cã cßn thÊp so víi chuÈn quèc tÕ. Víi h¹n chÕ vÒ vèn, ho¹t ®éng cña Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng sÏ phÇn nµo bÞ bã hÑp vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh sÏ bÞ h¹n chÕ. Trong ®iÒu kiÖn më cöa thÞ tr­êng dÞch vô Ng©n hµng c¸c Ng©n hµng n­íc ngoµi vèn nhiÒu lîi thÕ vÒ vèn, c«ng nghÖ hiÖn ®¹i vµ giµu kinh nghiÖm sÏ ®e do¹ sù sèng cßn cña Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng. Thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ sÏ lµ mét gi¶i ph¸p ®Ó gióp Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng tån t¹i, ph¸t triÓn trong ®iÒu kiÖn ®ã. * Nguyªn t¾c cæ phÇn ho¸ Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng. Qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ ph¶i gi÷ cho ®­îc sù æn ®Þnh, ph¸t triÓn vµ ph¸t triÓn tèt h¬n n÷a trªn nh÷ng nÒn t¶ng ®· cã. Cæ phÇn ho¸ lµ ®Ó Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng m¹nh lªn trë thµnh tËp ®oµn tµi chÝnh hµng ®Çu cña quèc gia vµ Nhµ n­íc n¾m gi÷ cæ phÇn chi phèi trong Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng. §©y lµ tr­êng hîp ®Çu tiªn ViÖt Nam lÊy doanh nghiÖp kinh doanh cã hiÖu qu¶ cao lµm thÝ ®iÓm cæ phÇn. ¤ng Vò ViÕt Ngo¹n – Tæng Gi¸m ®èc Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng cho biÕt ®Ò ¸n cæ phÇn ho¸ Ng©n hµng sÏ ®­îc ®Ö tr×nh víi NHNN vµo cuèi th¸ng 7 nµy. Ngµy 7 th¸ng 6 n¨m 2005 ChÝnh phñ ®· cã C«ng v¨n cho phÐp Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng thuª t­ vÊn quèc tÕ ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ Ng©n hµng vµ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu t¨ng vèn. Ngµy 21 th¸ng 8 n¨m 2005 Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng cã C«ng v¨n göi Thñ t­íng ChÝnh phñ ®Ò nghÞ chÝnh thøc ban hµnh quyÕt ®Þnh cæ phÇn ho¸ Ng©n hµng. Thùc tÕ ®Ò ¸n cæ phÇn ho¸ Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng dù kiÕn tr×nh ChÝnh phñ vµo th¸ng 6 /2004. Nh­ng do gÆp mét sè v­íng m¾c vµ ch­a thèng nhÊt vÒ ph­¬ng ph¸p cæ phÇn ho¸, c¸c b­íc cæ phÇn ho¸ nªn viÖc tr×nh ®Ò ¸n bÞ chËm trÔ kÐo dµi. Th¸ng 6 n¨m 2005, viÖc cæ phÇn ho¸ Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ®· ®­îc quyÕt ®Þnh tiÕn hµnh theo hai b­íc: B­íc 1: Ph¸t hµnh tr¸i phiÕu chuyÓn ®æi B­íc 2: Gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò lín nh­ ph¸p lý, c¬ cÊu chiÕm gi÷ cæ phÇn vµ x©y dùng ®Ò ¸n chi tiÕt tr×nh ChÝnh phñ, ph¸t hµnh cæ phiÕu. ViÖc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu chuyÓn ®æi cã thÓ sÏ ®­îc ph¸t hµnh vµo th¸ng 9 n¨m 2005 víi kho¶ng tõ 2,5 ®Õn 3 tû ®ång ra c«ng chóng. Ph¸t hµnh tr¸i phiÕu chuyÓn ®æi ®Ó t¨ng vèn tù cã, xö lý nî xÊu, ®­a gi¸ trÞ VietcomBank lªn møc tèt h¬n. Theo «ng Lª Xu©n NghÜa – Vô Tr­ëng Vô chiÕn l­îc ph¸t triÓn Ng©n hµng “ T¨ng ®­îc 1% vèn tù cã th× gi¸ trÞ t¨ng lªn kho¶ng 20%”. Vèn tù cã hiÖn t¹i cña VietcomBank theo tiªu chuÈn quèc tÕ ph¶i lµ 8% nh­ng míi chØ cã 5%. SBV muèn ph¸t hµnh mét ®ît tr¸i phiÕu ®Ó n©ng nã lªn 6 – 6,5%. Nh­ thÕ khi tÝnh gi¸ trÞ cña VietcomBank khi b¸n sÏ ®­îc cao h¬n. Còng theo ph­¬ng ¸n cæ phÇn ho¸ do Ng©n hµng nµy x©y dùng n¨m 2006, sÏ ph¸t hµnh cæ phiÕu víi sè l­îng ®ît ®Çu dù kiÕn kho¶ng 2.500 tû, Nhµ n­íc gi÷ kho¶ng 51%. Theo c¸c nhµ ph©n tÝch tµi chÝnh nÕu lîi nhuËn trªn vèn cña VietcomBank n¨m 2005 vÉn tiÕp tôc ë møc 17% nh­ n¨m 2004, gi¸ b¸n cæ phiÕu cã thÓ gÊp 2,5 – 3 lÇn mÖnh gi¸. Theo chñ tr­¬ng cña §¶ng, Nhµ n­íc sÏ cæ phÇn ho¸ c¶ n¨m Ng©n hµng Th­¬ng m¹i Nhµ n­íc. Tuy nhiªn kh«ng ph¶i lµ tiªn hµnh ®ång thêi cïng mét lóc mµ cã Ng©n hµng tiÕn hµnh tr­íc, cã Ng©n hµng tiÕn hµnh sau. Sau cæ phÇn ho¸ Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng dù ®Þnh Ng©n hµng tiÕp theo ®­îc cæ phÇn ho¸ sÏ lµ Ng©n hµng §ång b»ng s«ng Cöu Long. 2.3.1.2. Ng©n hµng §ång b»ng s«ng Cöu Long (MHB) víi chñ tr­¬ng cæ phÇn NHTM nhµ n­íc. Ng©n hµng §ång b»ng s«ng Cöu Long lµ mét NHTM Nhà n­íc cã quy m« vèn kh«ng lín chØ t­¬ng ®­¬ng mét NHTM cæ phÇn lín t¹i ViÖt Nam vµ b¾t ®Çu ho¹t ®éng tõ 8/4/1998 theo quyÕt ®Þnh 769/TTg ngµy 18/9/1997 cña thñ t­íng chÝnh phñ. §©y lµ ng©n hµng thùc hiÖn viÖc ®Çu t­ trung, dµi h¹n cho c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn nhµ ë vµ x©y dùng c¬ së kinh tÕ h¹ tÇng kinh tÕ, x· héi vµ s¶n xuÊt kinh doanh vïng ®ång b»ng s«ng Cöu Long. MHB cã tèc ®é t¨ng tr­ëng nguån vèn mçi n¨m trªn 30%. Hµng n¨m ®Ó duy tr× ®­îc tû lÖ an toµn vèn, ng©n hµng nµy còng ph¶i t¨ng nguån vèn tù cã 30%.Nh×n chung thêi gian gÇn ®©y, d­ nî tÝn dông ng©n hµng t¨ng nhanh, c¬ cÊu d­ nî còng t¨ng. N¨m 2004, vèn ®iÒu lÖ cña ng©n hµng lµ 823 tû, t¨ng 123 tû so víi n¨m 2002 vµ d­ nî tÝn dông ®¹t 4986 tû. Thùc hiÖn cæ phÇn MHB ®­îc coi lµ b­íc ®ét ph¸ quan träng nh»m ph¸t triÓn nhanh nguån vèn cho ng©n hµng. Trong thêi gian tíi, MHB sÏ ph¶i nç lùc lµnh m¹nh ho¸ t×nh h×nh tµi chÝnh, xö lý døt ®iÓm c¸c kho¶n nî tån ®äng, ®Ò ra chiÕn l­îc vµ nh÷ng b­íc ®i cô thÓ trong ®Ò ¸n cæ phÇn ho¸. Cïng víi ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng vµ ng©n hµng §ång b»ng s«ng Cöu Long, c¸c ng©n hµng cßn l¹i lµ ng©n hµng c«ng th­¬ng, ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn, ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n còng ®ang tÝch cùc x©y dùng kÕ ho¹ch chuÈn bÞ cho cæ phÇn ho¸. 2.3.1.2.Ng©n hµng ®Çu t­ ph¸t triÓn ®ang x©y dùng ph­¬ng ¸n cæ phÇn ho¸. Mét trong nh÷ng nhµ b¨ng lín nhÊt nµy ®ang chñ ®éng x©y dùng ph­¬ng ¸n cæ phÇn ho¸ thÝ ®iÓm mét vµi ®¬n vÞ thµnh viªn. C¸c dù ¸n ®ã sÏ ®­îc tr×nh NHNN vµ ChÝnh phñ ®Ó cã thÓ ®­îc cho phÐp thùc hiÖn trong n¨m 2005. §ång thêi BIDV ®ang nghiªn cøu x©y dùng ph­¬ng ¸n tæng thÓ vÒ cæ phÇn ho¸ toµn bé hÖ thèng Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam. §¹i diÖn nhµ b¨ng nµy cho biÕt ®Ó tiÕp tôc ®ãng vai trß Ng©n hµng hµng ®Çu cho ®Çu t­ ph¸t triÓn vµ phôc vô c¸c môc tiªu kinh tÕ, môc tiªu trung h¹n ®­îc ®Æt ra cho BIDV lµ ®Õn n¨m 2010 ph¶i cã nguån vèn chñ së h÷u t­¬ng ®­¬ng 1,5 tûUSD. Ph­¬ng ¸n kh¶ thi nhÊt ®Ó ®¹t ®­îc sè vèn nµy lµ cæ phÇn ho¸. BIDV phÊn ®Êu trë thµnh mét Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn víi cæ phÇn chi phèi cña Nhµ n­íc, cã cæ ®«ng lµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh quèc tÕ uy tÝn vµ kinh nghiÖm ®Ó x©y dùng mét m« h×nh ng©n hµng cã tiÒm lùc tµi chÝnh m¹nh. §©y sÏ lµ mét néi dung lín vµ hÕt søc phøc t¹p. 2.3.2 ThuËn lîi vµ khã kh¨n ®èi víi cæ phÇn ho¸ NHTM Nhµ n­íc ViÖt Nam. 2.3.2.1 ThuËn lîi Cæ phÇn ho¸ NHTM nhµ n­íc ë n­íc ta trong giai ®o¹n ®Çu cã mét sè nh÷ng thuËn lîi sau: Thø nhÊt, Cæ phÇn ho¸ NHTM Nhµ n­íc ®· ®­îc sù nhÊt trÝ ®ång thuËn cña c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc, c¸c NHTM Nhµ n­íc. §iÒu ®ã chøng tá viÖc tiÕp tôc duy tr× qu¸ l©u quy m« vµ ph­¬ng thøc ho¹t ®éng kinh doanh cña NHTM Nhµ n­íc nh­ hiÖn nay lµ kh«ng thÓ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng vµ con ®­êng cæ phÇn ho¸ NHTM Nhµ n­íc lµ con ®­êng hoµn toµn ®óng ®¾n. Sù nhÊt trÝ, ®ång thuËn nµy sÏ t¹o ra søc m¹nh ®oµn kÕt vµ quyÕt t©m ®Ó thùc hiÖn thµnh c«ng cæ phÇn ho¸ NHTM nhµ n­íc. §Ó thÓ hiÖn quyÕt t©m ®ã, chÝnh phñ, Bé Tµi chÝnh ®· x©y dùng mét sè c¸c v¨n b¶n vi ph¹m ph¸p luËt lµ c¬ së ph¸p lý ban ®Çu cho cæ phÇn ho¸ NHTM nhµ n­íc. §©y lµ thuËn lîi ®Çu tiªn còng lµ b­íc khëi ®Çu më ®­êng cho qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ NHTM nhµ n­íc ëViÖt Nam. Thø hai, cã kinh nghiÖm cæ phÇn ho¸ tõ qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ DNNN vµ mét sè kinh nghiÖm cæ phÇn ho¸ NHTM n­íc ngoµi. Qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc ë n­íc ta ®· diÔn ra ®­îc h¬n 10 n¨m. Trong h¬n 10 n¨m ®ã, nh÷ng thµnh c«ng, nh÷ng thÊt b¹i, nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n cña qu¸ tr×nh cæ phÇn ®· ®­îc Nhµ n­íc ta ®óc rót thµnh nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm quý b¸u vÒ ph­¬ng thøc tæ chøc qu¶n lý, c¸c b­íc tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸, kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n n¶y sinh. Bªn c¹nh ®ã, nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm tõ qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ NHTM Nhµ n­íc cña mét sè n­íc ngoµi nh­ Braxin, Mexico, Achentina, Ba Lan hay Trung Quèc còng cã thÓ lµ tham kh¶o cho qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ ë ViÖt Nam. MÆc dï hoµn c¶nh cña c¸c n­íc lµ kh¸c nhau, ®iÒu kiÖn cæ phÇn ho¸ còng nh­ ®Æc ®iÓm cña mçi thÓ chÕ, mçi NHTM Nhµ n­íc lµ kh¸c nhau, vµ nh÷ng bµi häc mang tÝnh kh¸ch quan nµy cã thÓ cã thÓ phï hîp, cã lîi, cã thÓ kh«ng phï hîp cho ViÖt Nam nh­ng nÕu ta biÕt ph©n tÝch, vËn dông s¸ng t¹o, kh«ng ¸p dông mét c¸ch m¸y mãc th× chóng sÏ gióp Ých rÊt nhiÒu cho chóng ta. §Æc biÖt trong sè nh÷ng quèc gia ®ã, Trung Quèc lµ quèc gia gÇn nhÊt vµ còng cã ®Æc ®iÓm t­¬ng ®ång lín vÒ lÜnh vùc Ng©n hµng víi ViÖt Nam nh­: còng cã 4 NHTM Nhµ n­íc lín víi l­îng tÝn dông chiÕm 60% toµn ngµnh Ng©n hµng (ViÖt Nam h¬n 70%), võa kinh doanh võa ®ãng vai trß chñ chèt trong viÖc cÊp ph¸t tÝn dông cho c¸c DNNN v× lý do chÝnh s¸ch, chÝnh trÞ , víi mét sè nî khã ®ßi lín…TÊt c¶ nh÷ng kinh nghiÖm ®ã sÏ gióp ViÖt Nam x©y dùng c¸c kÕ ho¹ch, ph­¬ng ¸n cæ phÇn cho riªng m×nh, phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ riªng cña ®Êt n­íc. Thø ba, c¸c NHTM nhµ n­íc ®Òu ®ang lµ nh÷ng doanh nghiÖp lµm ¨n cã hiÖu qu¶.Tæng vèn huy ®éng t¨ng, tæng l­îng tÝn dông t¨ng,tÝch cùc më réng c¸c dÞch vô øng dông c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, c¸c NHTM Nhµ n­íc n»m trong sè nh÷ng DNNN cã lîi nhuËn cao nhÊt. Sè l­îng l¹i nhá, chØ cã 5 Ng©n hµng. §©y lµ ®iÒu kiÖn ®Ó t¹o søc hót c¸c nhµ ®Çu t­, mua cæ phiÕu cña c¸c Ng©n hµng khi Ng©n hµng ph¸t hµnh cæ phiÕu. §iÒu nµy lµ rÊt cã lîi cho c¸c Ng©n hµng , cã thÓ gióp Ng©n hµng b¸n ®­îc cæ phiÕu víi gi¸ b¸n cao h¬n nhiÒu lÇn mÖnh gi¸, tõ ®ã, t¨ng quy m« vèn tù cã cña Ng©n hµng, ®æi míi bé m¸y qu¶n lý gióp Ng©n hµng ph¸t triÓn vµ t¹o thÕ ®øng v÷ng trong kinh tÕ thÞ tr­êng vèn nhiÒu th¸ch thøc. MÆc dï kh«ng nhiÒu nh­ng nh÷ng thuËn lîi trªn ®· gãp phÇn quan träng t¹o ®µ thóc ®Èy qu¸ tr×nh trong giai ®o¹n ®Çu cßn nhiÒu lóng tóng. 2.3.2.2 Khã kh¨n Mét thùc tÕ ®ang tån t¹i hiÖn nay lµ cæ phÇn ho¸ NHTM Nhµ n­íc còng nh­ cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®ang diÔn ra víi mét tiÕn ®é rÊt chËm ch¹p, kh«ng ®óng víi kÕ ho¹ch. ViÖc x©y dùng c¸c ®Ò ¸n liªn tôc vÊp ph¶i rÊt nhiÒu khã kh¨n n¶y sinh tïy thuéc vµo ®Æc ®iÓm riªng cña tõng doanh nghiÖp. §èi víi c¸c NHTM Nhµ n­íc c¸c khã kh¨n ®ã lµ: Thø nhÊt, ch­a cã c¸c v¨n b¶n hoÆc c¸c quy ®Þnh ph¸p lý h­ãng dÉn c¸c NHTM thùc hiÖn c¸c b­íc cæ phÇn ho¸ mét c¸ch cô thÓ vµ s¸t víi t×nh h×nh thùc tr¹ng hiÖn t¹i. Tõ n¨m 1996, khi nghÞ ®Þnh 28/CP vÒ viÖc chuyÓn mét sè DNNN thµnh c«ng ty cæ phÇn th× l¹i cã tiÕp c¸c nghÞ ®Þnh 25/CP ,44/1998/N§-CP, 64/2002/N§-CP, ChØ thÞ 11/2004/CT-TTg… vµ gÇn ®©y, Th«ng t­ 126/2004/TT-B TC ngµy 24/12/2004 cña Bé Tµi chÝnh h­íng dÉn thùc hiÖn NghÞ ®Þnh 187/2004/N§-CP ngµy 16/11/2004 lµ v¨n b¶n cô thÓ ho¸ nghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ h­íng dÉn vÒ chuyÓn C«ng ty Nhµ n­íc thµnh C«ng ty cæ phÇn trong ®ã ¸p dông cho c¶ NHTM. Nh­ vËy mÆc dï mang ®Æc thï riªng, kh«ng gièng c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc th«ng th­êng, nh­ng viÖc cæ phÇn ho¸ NHTM nhµ n­íc kh«ng cã mét v¨n b¶n LuËt riªng nµo. C¸c b­íc cæ phÇn ho¸ NHTM nhµ n­íc nh­ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp: §Þnh gi¸ tµi s¶n h÷u h×nh, tµi s¶n v« h×nh; x¸c ®Þnh c¸c lo¹i cæ ®«ng liªn tôc vÊp ph¶i nh÷ng m©u thuÉn, v­íng m¾c….. VÝ dô : theo th«ng t­ 76/2002/TT-BTC ngµy9/9/2002 cña bé tµi chÝnh th× møc chi phÝ tèi ®a cho viÖc chyÓn ®æi DNNN thµnh c«ng ty cæ phÇn kh«ng qu¸ 500 triÖu ®ång.Trong khi ®ã, c¸c NHTM nhµ n­íc lµ doanh nghiÖp lín, chi phi cæ phÇn ho¸ cã liªn quan ®Õn viÖc tiÕn hµnh kiÓm to¸n quèc tÕ, ®¸nh gi¸ tµi s¶n…chi phÝ 500 triÖu lµ ch­a thËt phï hîp. MÆt kh¸c nh÷ng v­íng m¾c, m©u thuÉn, ch­a thùc sù phï hîp cña c¸c th«ng t­ lµm cho cæ phÇn ho¸ NHTM Nhà n­íc thªm phÇn r¾c rèi. Thø hai, lµ nh÷ng khã kh¨n thùc tÕ trong ®Þnh gi¸ tµi s¶n Ng©n hµng. Mét thùc tÕ hiÖn nay lµ tiªu chuÈn kÕ to¸n ë ViÖt Nam ch­a phï hîp víi tiªu chuÈn quèc tÕ nªn viÖc tÝnh to¸n vµ x¸c ®Þnh nªn viÖc tÝnh to¸n vµ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ tµi s¶n g¾n víi c¸c ®¸nh gi¸ quèc tÕ lµ kh«ng khíp. Trong khi l¹i ch­a cã v¨n b¶n h­íng dÉn cô thÓ dµnh cho ®Þnh gi¸ NHTM nhµ n­íc, nhiÒu kinh nghiÖm vÒ cæ phÇn ho¸ DNNN khi ¸p dông víi NHTM nhµ n­íc l¹i kh«ng phï hîp. Tr­íc hÕt, lµ phÇn vèn tù cã tham gia tµi s¶n cè ®Þnh trô së lµm viÖc cña NHTM sÏ cæ phÇn ho¸. So víi gi¸ trÞ nguyªn thñy trong sæ s¸ch, nh÷ng tµi s¶n nµy ph¶i cã gi¸ trÞ lín h¬n rÊt nhiÒu. MÆt kh¸c, c¸c Ng©n hµng cßn cã m¹ng l­íi chi nh¸nh ë hÇu hÕt c¸c ®Þa ph­¬ng vµ vïng l·nh thæ víi nhiÒu h×nh thøc qu¶n lý, sö dông ®Êt ( ®­îc Nhµ n­íc giao ®Êt, cho thuª ®Êt, thuª hoÆc mua l¹i nhµ ®Êt cña c¸c c¸ nh©n tæ chøc kh¸c) cïng víi c¸c tµi s¶n xiÕt nî ®· ®­îc chuyÓn thµnh tµi s¶n cè ®Þnh cña Ng©n hµng. ViÖc x¸c ®Þnh chÝnh x¸c gi¸ trÞ cña nh÷ng tµi s¶n nµy gÆp khã kh¨n c¶ vÒ qui m« vµ ph­¬ng ph¸p tÝnh. NÕu chØ sö dông mét h×nh thøc lµ nhËn gi¸ ®Êt ®Ó ®­a vµo gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt nh­ hiÖn hµnh th× cøng nh¾c, kh«ng phï hîp. TiÕp theo lµ phÇn vèn tù cã do vèn gãp cña Nhµ n­íc trong c¸c Ng©n hµng. PhÇn vèn gãp nµy cã tíi 50% lµ phÇn vèn gãp danh nghÜa, do c¸c ®ît bæ sung t¨ng vèn tr­íc ®©y, tøc lµ phÇn tr¸i phiÕu ®Æc biÖt cña Bé Tµi chÝnh ph¸t hµnh chØ cã gi¸ trÞ trªn danh nghÜa. HiÖn nay ch­a cã v¨n b¶n nµo qui ®Þnh liÖu phÇn vèn nµy cã ®­îc x¸c nhËn lµ phÇn vèn thùc hay lo¹i ra khi x¸c ®Þnh gi¸ trÞ phÇn vèn phÇn vèn chiÕm gi÷ cña Nhµ n­íc trong c¸c Ng©n hµng ®­îc cæ phÇn. Theo c¶ hai ph­¬ng ph¸p tÝnh lµ ph­¬ng ph¸p tµi s¶n vµ ph­¬ng ph¸p dßng tiÒn chiÕt khÊu th× c¸ch tÝnh phÇn gi¸ trÞ thùc tÕ vèn gãp cña Nhµ n­íc trong doanh nghiÖp ®­îc quy ®Þnh t¹i Th«ng t­ 126/2004/TT-B TC th× ®Òu kh«ng phï hîp. Trong tr­êng hîp phÇn vèn nµy bÞ lo¹i ra, Nhµ n­íc mÊt vèn, vèn Ng©n hµng gi¶m . Cßn nÕu x¸c nhËn lµ phÇn vèn thùc th× khã cã sù chÊp nhËn tõ phÝa c¸c nhµ ®Çu t­. VÒ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ th­¬ng hiÖu cña Ng©n hµng. §©y lµ tµi s¶n v« h×nh cña NHTM, nã tån t¹i trong t©m trÝ kh¸ch hµng. Gi¸ trÞ cña th­¬ng hiÖu mang tÝnh ®Þnh tÝnh. §èi víi c¸c NHTM Nhµ n­íc ®©y lµ tµi s¶n cã gi¸ trÞ lín bëi sù tån t¹i l©u n¨m víi chÊt l­îng cã uy tÝn, ®Æc biÖt lµ Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng. Theo bµ NguyÔn Thu Hµ - Phã Tæng Gi¸m ®èc VietcomBank th× víi gÇn 40 n¨m ho¹t ®éng, chÊt l­îng dÞch vô cã uy tÝn kh«ng chØ ë trong n­íc mµ c¶ ë n­íc ngoµi cïng víi ®éi ngò nh©n viªn cã n¨ng lùc, kinh nghiÖm vµ ®­îc ®µo t¹o c¬ b¶n chÝnh lµ gi¸ trÞ v« h×nh khæng lå nhÊt thiÕt ph¶i ®­îc tÝnh vµo tµi s¶n cña Ng©n hµng. Mét ®Æc ®iÓm n÷a, phÇn lín tµi s¶n cã cña Ng©n hµng ®Òu lµ c¸c kho¶n cho vay vµ ®Çu t­. Nh÷ng tµi s¶n tµi chÝnh nµy phô thuéc rÊt lín vµo møc ®é rñi ro, tÝnh thanh kho¶n vµ møc sinh lêi dù tÝnh. V× vËy, viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña chóng kh«ng thÓ chØ dùa trªn sæ s¸ch hay mÖnh gi¸ mµ ph¶i dùa theo gi¸ thÞ tr­êng. ViÖc ph©n lo¹i, x¸c ®Þnh chÊt l­îng vµ ®¸nh gi¸ c¸c tµi s¶n nµy ®ßi hái ph¶i cã kinh nghiÖm vµ c«ng nghÖ. Lµm sao ®¸nh gi¸ ®óng gi¸ trÞ c¸c kho¶n tÝn dông cho vay cña Ng©n hµng vÉn ®ang lµ c©u hái hãc bóa ®èi víi c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc vµ c¸c cÊp qu¶n lý cña Ng©n hµng. Thø ba, khã kh¨n trong viÖc xö lý nî xÊu, lµm lµnh m¹nh ho¸ t×nh h×nh tµi chÝnh cña Ng©n hµng. Do tÝnh chÊt cña NHTM lµ trung gian tµi chÝnh ®i vay ®Ó cho vay nªn møc ®é, sè l­îng c¸c kho¶n cho vay rÊt lín. Nh­ ®· tr×nh bµy ë trªn, viÖc xö lý c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n vµ nî xÊu cña c¸c NHTM cßn tån t¹i nhiÒu h¹n chÕ. §èi víi nî nhãm I (cã tµi s¶n ®¶m b¶o) mÆc dï cã tµi s¶n ®¶m b¶o nh­ng c«ng t¸c xö lý tµi s¶n th«ng qua c¸c biÖn ph¸p b¸n, sö dông, cho thuª cña c¸c Ng©n hµng cßn tá ra kh¸ bÞ ®éng, chÞu t¸c ®éng cña yÕu tè kh¸ch quan nh­ : søc mua bÊt ®éng s¶n gi¶m, nhiÒu tµn s¶n thÕ chÊp b¶o l·nh nî tån ®äng cÇn ph¶i xö lý b»ng biÖn ph¸p ph¸t m¹i, song ng­êi thÕ chÊp còng nh­ ng­êi b¶o l·nh ch©y ú kh«ng chÞu giao tµi s¶n cho Ng©n hµng xö lý. §èi víi nî nhãm III (kh«ng cã tµi s¶n ®¶m b¶o,con nî cßn tån t¹i), con nî chñ yÕu lµ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc vÉn cßn ho¹t ®éng nªn viÖc xö lý nh÷ng doanh nghiÖp Nhµ n­íc nµy ®Ó thu håi nî l¹i kh«ng ph¶i do Ng©n hµng quyÕt ®Þnh mµ phô thuéc vµo qu¸ tr×nh ®æi míi, s¾p xÕp l¹i DNNN. MÆc dï NHNN ®· cã sù phèi hîp víi bé tµi chÝnh lËp héi ®ång thÈm ®Þnh ®¸nh gi¸ l¹i c¸c kho¶n nî kh«ng cã tµi s¶n ®¶m b¶o cña c¸c DNNN t¹i NHTM nh­ng vÉn ch­a cã kÕt qu¶ kh¶ quan. §èi víi nî nhãm II ( nî kh«ng cã tµi s¶n ®¶m b¶o vµ con nî kh«ng cßn tån t¹i), viÖc xö lý phô thuéc chñ yÕu vµo nguån vèn ®­îc cÊp cña ChÝnh phñ. Ngoµi ra Ng©n hµng cßn sö dông quü dù phßng rñi ro ®Ó xö lý, nh­ng thùc tÕ quü dù phßng rñi ro kh«ng ®ñ ®Ó bï ®¾p c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n, nî xÊu. Mét khã kh¨n kh¸c lµ nÕu ph¶I xö lý b»ng vèn ®iÒu lÖ nhµ n­íc cÊp th× vèn nhµ n­íc cßn l¹i khi cæ phÇn ho¸ sÏ lµ kh«ng ®¸ng kÓ. HiÖn nay, con nî lín nhÊt cña c¸c NHTM chÝnh lµ khu vùc DNNN trong ®ã cã rÊt nhiÒu doanh nghiÖp ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶, t×nh h×nh tµi chÝnh kÐm lµnh m¹nh, thuéc diÖn ph¶i gi¶i thÓ, ph¸ s¶n nh­ng kh«ng thÓ gi¶i thÓ ph¸ s¶n … nh­ng ch­a ®Õn h¹n ph¶i tr¶. §©y lµ g¸nh nÆng Ng©n hµng ph¶i kÕ thõa sau cæ phÇn ho¸. Thø t­, ch­a cã kinh nghiÖm cæ phÇn ho¸ mét DNNN lín. Thùc tÕ mÆc dï qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ DNNN ë n­íc ta diÔn ra ®· l©u nh­ng chóng ta míi chØ cæ phÇn ho¸ nh÷ng doanh nghiÖp trÞ gi¸ vµi tû ®Õn vµi chôc tû trong khi trÞ gi¸ cña mét NHTM Nhµ n­íc ph¶i hµng ngh×n tû ®ång. H¬n n÷a c¸c DNNN ®­îc cæ phÇn ho¸ th­êng lµ nh÷ng doanh nghiÖp ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶. Trong khi Êy, NHTM Nhµ n­íc ®ang lµ mét doanh nghiÖp ho¹t ®éng hiÖu qu¶ l¹i cã vai trß rÊt quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ. ViÖc cæ phÇn ho¸ mét DNNN nh­ NHTM Nhµ n­íc ch¾c ch¾n sÏ rÊt phøc t¹p vµ gian nan. ViÖc thiÕu kinh nghiÖm cæ phÇn ho¸ sÏ dÔ khiÕn qu¸ tr×nh r¬i vµo bÕ t¾c. Thø s¸u, vÒ ph¸t hµnh cæ phiÕu,vÊn ®Ò ®Æt ra lµ tû lÖ c¸c lo¹i cæ phÇn nªn lµ bao nhiªu th× thÝch hîp ®Ó ®¶m b¶o thu hót ®­îc c¸c nhµ ®Çu t­ ®Æc biÖt lµ nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Ó thu hót vèn vµ c«ng nghÖ nh­ng vÉn ®¶m b¶o vai trß kiÓm so¸t cña nhµ n­íc ®èi víi c¸c ng©n hµng sau cæ phÇn ho¸ vµ c¸c vÇn ®Ò vÒ an ninh tµi chÝnh Sù chi phèi cña Nhµ n­íc ®èi víi NHTM cæ phÇn ho¸ cã thÓ lµm kÐm søc thu hót c¸c nhµ ®Çu t­. Lý do lµ v×, theo luËt DNNN 2003, tuy NHTM ®­îc cæ phÇn ho¸ nh­ng Nhµ n­íc vÉn gÜ­ vai trß chi phèi víi Ng©n hµng nµy.Nh­ vËy, theo luËt c¸c Tæ chøc tÝn dông, c¸c NHTM cæ phÇn ho¸ c¬ b¶n vÉn ®­îc ®iÒu hµnh qu¶n trÞ theo kiÓu Nhµ n­ícvµ theo luËt Doanh nghiÖp, c¸c cæ ®«ng ngoµi Nhµ n­íc cã tiÕng nãi kh«ng ®¸ng kÓ. Thø s¸u,thÞ tr­êng chøng kho¸n cña ViÖt Nam vèn ch­a ph¸t triÓn, t©m lý ®Çu t­ vµo cæ phiÕu vÉn cßn xa l¹ ®èi víi ng­êi d©n ViÖt Nam nªn ch¾c ch¾n sÏ kh«ng thuËn lîi trong viÖc t×m kiÕm c¸c nhµ ®Çu t­. H¬n n÷a lµ sù mÊt c©n ®èi nghiªm träng gi÷a quy m« vèn cña NHTM nhµ n­íc víi quy m« vèn cña thÞ tr­êng chøng kho¸n. Trong khi vèn ph¸p ®Þnh cña c¸c NHTM quèc doanh hiÖn ®ang ë møc 15 ngh×n tû th× quy m« vèn cña thÞ tr­êng chøng kho¸n chØ trªn d­íi 2 ngh×n tû.LiÖu thÞ tr­êng chøng kho¸n ®· s½n sµng vµ cã ®ñ søc hÊp thu ®­îc l­îng vèn ph¸t hµnh míi khæng lå nµy kh«ng ? Nh­ vËy, sau mét thêi gian chuÈn bÞ thÝ ®iÓm cæ phÇn ho¸ Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ,vµ Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ NHTM Nhµ n­íc ë n­íc ta ®· cã nh÷ng thuËn lîi vµ vÊp ph¶i nh÷ng khã kh¨n, v­íng m¾c nhÊt ®Þnh. Tõ viÖc t×m hiÓu, ph©n tÝch thùc tr¹ng ®ã sÏ gióp chóng ta t×m ra nh÷ng ph­¬ng h­íng, gi¶i ph¸p ®Ó gi¶i quyÕt khã kh¨n,vµ tr¸nh ®­îc sù chËm trÔ trong cæ phÇn ho¸ NHTM nhµ n­íc do nh÷ng khã kh¨n ®ã g©y ra. Ch­¬ng III Gi¶i ph¸p cho cæ phÇn ho¸ NHTM Nhµ n­íc ë ViÖt Nam 3.1. §Þnh h­íng cæ phÇn ho¸ NHTM nhµ n­íc trong giai ®o¹n tíi. 3.1.1 Môc tiªu cæ phÇn ho¸ NHTM nhµ n­íc. VÒ nguyªn t¾c, môc tiªu cæ phÇn ho¸ lµ ®Þnh h­íng chi phèi, quyÕt ®Þnh toµn bé qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ cña doanh nghiÖp nãi chung vµ cña NHTM nhµ n­íc nãi riªng. ViÖc x¸c ®Þnh chÝnh x¸c c¸c môc tiªu cæ phÇn ho¸ sÏ gióp ng©n hµng lùa chän ®­îc h×nh thøc, ph­¬ng ph¸p cæ phÇn ho¸ phï hîp. ë ViÖt Nam xuÊt ph¸t tõ thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña NHTM vµ sù cÇn thiÕt ph¶I cæ phÇn ho¸, cæ phÇn ho¸ NHTM nhµ n­íc nh»m ®¹t ®­îc nh÷ng môc tiªu c¬ b¶n sau: T¨ng vèn tù cã vµ ®¹t ®­îc hÖ sè an toµn vèn tèi thiÓu theo th«ng lÖ quèc tÕ. HiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ ng©n hµng N©ng cao n¨ng lùc qu¶n trÞ ®iÒu hµnh ng©n hµng phï hîp víi sù vËn hµnh cña c¬ chÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng XHCN. N©ng cao hiÖu qu¶ vµ n¨ng lùc c¹nh tranh cña c¸c NHTM nhµ n­íc trong ®iÒu kiÖn héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Nguyªn t¾c cæ phÇn ho¸ NHTM Nhµ n­íc ViÖc cæ phÇn ho¸ NHTM Nhµ n­íc cÇn ®­îc thùc hiÖn theo c¸c nguyªn t¾c: §¶m b¶o duy tr× sù æn ®Þnh trong ho¹t ®éng Ng©n hµng, kh«ng g©y trë ng¹i cho ho¹t ®éng tiÒn tÖ, tÝn dông, thanh to¸n trong nÒn kinh tÕ. Do vai trß quan träng vµ tÝnh nh¹y c¶m cña nh÷ng ho¹t ®éng nµy, chóng cã liªn quan ®Õn mäi ho¹t ®éng kh¸c cña nÒn kinh tÕ. BÊt cø sù thay ®æi nµo cña chóng còng cã thÓ t¸c ®éng lín ®Õn c¸c ngµnh kh¸c. NÕu qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ NHTM Nhµ n­íc g©y ra bÊt cø ¶nh h­ëng tiªu cùc nµo th× sÏ kh«ng cã lîi cho nÒn kinh tÕ. Cæ phÇn ho¸ NHTM nhµ n­íc theo h­íng ®a së h÷u, trong thêi gian tr­íc m¾t nhµ n­íc vÉn n¾m cæ phÇn chi phèi. Tr­íc hÕt viÖc nµy ®Ó ®¶m b¶o vÊn ®Ò an ninh tµi chÝnh, tr¸nh sù th«n tÝnh cña c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc kh¸c nhÊt lµ nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi khi chóng ta cßn ch­a cã ®ñ kinh nghiÖm qu¶n lý trong giai ®o¹n ®Çu cña cæ phÇn ho¸. Thø hai, khi ch­a triÓn khai ®­îc c¸c gi¶i ph¸p qu¶n lý gi¸n tiÕp b»ng chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, Nhµ n­íc vÉn cÇn tiÕp tôc ®iÒu hµnh chónh s¸ch nµy th«ng qua hÖ thèng c¸c NHTM Nhµ n­íc cÇn ®­îc cæ phÇn ho¸. Thùc hiÖn ®ång thêi cæ phÇn ho¸ vµ tæ chøc l¹i c¸c NHTM Nhµ n­íc theo mét ®Ò ¸n tæng thÓ. HiÖn nay, c¸c NHTM Nhµ n­íc ®Òu cã m¹ng l­íi c¸c chi nh¸nh t¹i c¸c ®Þa ph­¬ng, vïng l·nh thæ vµ c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn h¹ch to¸n ®éc lËp nh­ C«ng ty chøng kho¸n, c«ng ty liªn doanh, c«ng ty cho thuª tµi chÝnh… V× vËy, ®Ó cã thÓ ®¶m b¶o c¸c NHTM sau cæ phÇn ho¸ cã c¬ cÊu tæ chøc hîp lý tr­íc khi c¸c Ng©n hµng, tæ chøc tµi chÝnh n­íc ngoµi ®­îc ®èi xö b×nh ®¼ng nh­ c¸c Ng©n hµng trong n­íc cÇn ®ång thêi thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ toµn bé hÖ thèng m¹ng l­íi cña tõng NHTM. Cæ phÇn ho¸ NHTM ph¶i ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu ®Ò ra. C¸c môc tiªu ®­îc ®Æt ra ®èi víi cæ phÇn ho¸ NHTM nhµ n­íc ®Òu nh»m h­íng tíi kÕt qu¶ thèng nhÊt lµ kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ, n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng. Cæ phÇn ho¸ ®­îc lùa chän lµm lèi ra cho c¸c NHTM nhµ n­íc lµ bëi nã lµ m« h×nh tèi ­u nhÊt trong viÖc thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu ®ã. Bëi vËy, thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ NHTM nhµ n­íc ph¶I ®¶m b¶o nguyªn t¾c lu«n h­íng tíi c¸c môc tiªu ®· ®­îc x¸c ®Þnh. C¬ cÊu l¹i hÖ thèng NHTM Nhµ n­íc ph¶i g¾n liÒn víi viÖc s¾p xÕp l¹i vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Yªu cÇu nµy xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm cña ngµnh Ng©n hµng lµ cã mèi liªn hÖ mËt thiÕt víi c¸c ngµnh kh¸c. C¸c doanh nghiÖp lµ nh÷ng kh¸ch hµng lín vµ chñ yÕu cña c¸c Ng©n hµng. C¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, th× nguån vèn cho vay cña Ng©n hµng míi cã hiÖu qu¶, do vËy ho¹t ®éng cña ngµnh Ng©n hµng míi hiÖu qu¶. NÕu c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n thua lç th× Ng©n hµng sÏ kh«ng lµm ¨n hiÖu qu¶ ®­îc v× nguån vèn cho vay ra cã thÓ bÞ mÊt. 3.1.3 C¸c giai ®o¹n cña qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸: Cã thÓ chia lé tr×nh thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ lµm ba giai ®o¹n. ViÖc thùc hiÖn triÖt ®Ó tõng giai ®o¹n mét sÏ lµ b­íc ®Öm ®Ó thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ thµnh c«ng. Giai ®o¹n chuÈn bÞ: ChÝnh phñ vµ ban ngµnh x©y dùng m«i tr­êng ph¸p lý lµm c¬ së thùc hiÖn cæ phÇn ho¸. Ph¸t triÓn ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng chøng kho¸n C¸c Ng©n hµng cñng cè vÒ tµi chÝnh qu¶n trÞ Ng©n hµng + Gi¶i quyÕt nî xÊu lµm s¹ch b¶ng tæng kÕt tµi s¶n + T¨ng vèn tù cã + X©y dùng chiÕn l­îc kinh doanh cã hiÖu qu¶ +X¸c ®Þnh h×nh thøc cæ phÇn ho¸ Giai ®o¹n thùc hiÖn: +§Þnh gi¸ NHTM +Ph¸t hµnh cæ phiÕu Giai ®o¹n sau cæ phÇn ho¸: +Gi¶i quyÕt mét sè khã kh¨n sau cæ phÇn +Tæ chøc qu¶n lý phï hîp víi m« h×nh qu¶n lý c«ng ty cæ phÇn 3.2 C¸c gi¶i ph¸p cho qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ NHTM ViÖt Nam 3.2.1 ChÝnh phñ c¸c bé ngµnh liªn quan cÇn x©y dùng hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p quy cô thÓ râ rµng lµm c¬ së cho cæ phÇn ho¸ NHTM Nhµ n­íc, phï hîp víi tÝnh chÊt ®Æc thï cña ngµnh Ng©n hµng. §©y lµ tiÒn ®Ò ®Çu tiªn cho cæ phÇn ho¸ NHTM Nhµ n­íc ViÖt Nam. Mét khung ph¸p lý chuÈn mùc sÏ tr¸nh ®­îc sù lóng tóng vµ ¶nh h­ëng tiªu cùc ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸. C¸c v¨n b¶n nµy cÇn cã nh÷ng qui ®Þnh h­íng dÉn riªng ®èi víi viÖc ®Þnh gi¸, ph¸t hµnh cæ phiÕu khi NHTM Nhµ n­íc cæ phÇn nh­ qui ®Þnh vÒ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ thùc tÕ Ng©n hµng víi khung gi¸ ®Êt, x¸c ®Þnh gi¸ trÞ th­¬ng hiÖu, tiÒm n¨ng ph¸t triÓn phï hîp víi c¸c Ng©n hµng. Bªn c¹nh ®ã, mét sè c¸c v¨n b¶n ph¸p quy kh«ng phï hîp còng cÇn ph¶i söa ®æi bæ sung. HiÖn nay, sè v¨n b¶n ®­îc söa ®æi bæ sung cßn rÊt Ýt. ViÖc NghÞ ®Þnh 187/2004/N§-CP ngµy 16/11/2004 thay thÕ cho NghÞ ®Þnh 64/2002/N§-CP vÒ chuyÓn c«ng ty Nhµ n­íc thµnh c«ng ty cæ phÇn trong ®ã cã c¶ c¸c NHTM Nhµ n­íc vµ th«ng t­ 126/2004/TT-BTC ®Ó h­íng dÉn thùc hiÖn NghÞ ®Þnh 187 ®· gióp gi¶i quyÕt ®­îc mét sè v­íng m¾c. Nh÷ng khã kh¨n v­íng m¾c cßn tån t¹i cÇn sím ®­îc kh¾c phôc gi¶i quyÕt ®Ó tiÕn ®é qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ cã thÓ diÔn ra nhanh chãng h¬n. 3.2.2 Ph¸t triÓn hÖ thèng thÞ tr­êng chøng kho¸n Theo NghÞ ®Þnh 187/2004/N§- CP, nh÷ng doanh nghiÖp Nhµ n­íc cã tæng mÖnh gi¸ cæ phiÕu trªn 10 tû th× ®Êu gi¸ cæ phÇn sÏ ®­îc ®Êu gi¸ t¹i trung t©m giao dÞch. Nh­ vËy viÖc ®Êu gi¸ cæ phÇn cña NHTM Nhµ n­íc sÏ ph¶i thùc hiÖn trªn sµn giao dÞch. Nh­ng víi thùc tÕ lµ hÖ thèng c¸c trung t©m giao dÞch chøng kho¸n cßn kÐm ph¸t triÓn quy m« nhá (tæng gi¸ trÞ giao dÞch trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n 3/2005 chØ ®¹t 1,6%GDP).V× vËy ®Ó chuÈn bÞ cho qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ c¸c NHTM, tËp trung ®Ó ph¸t triÓn hÖ thèng thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam còng lµ mét gi¶i ph¸p cÇn thiÕt. Tr­íc hÕt cÇn t¹o dùng khu«n khæ ph¸p lý ®Çy ®ñ, v÷ng ch¾c, phï hîp víi thùc tiÔn ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng chøng kho¸n. Cñng cè thÞ tr­êng giao dÞch vµ hiÖn ®¹i ho¸ n©ng cÊp hÖ thèng th«ng tin, x©y dùng hÖ thèng gi¸m s¸t tù ®éng. CÇn n©ng cao nhËn thøc hiÓu biÕt vµ kh¶ n¨ng tham gia cña c«ng chóng trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n. Gi¶i ph¸p nµy sÏ gióp thu hót c¸c nhµ ®Çu t­ t¹o ®iÒu kiÖn cho mua b¸n trao ®æi cæ phiÕu tõ ®ã lùa chän ®­îc nh÷ng nhµ ®Çu t­ lín, n©ng cao gi¸ trÞ cæ phiÕu cña c¸c Ng©n hµng ®­îc cæ phÇn ho¸ . Bªn c¹nh ®ã nªn n©ng cao chÊt l­îng hµng ho¸ chøng kho¸n ®a d¹ng ho¸ h¬n n÷a ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng chøng kho¸n b»ng nhiÒu lo¹i hµng ho¸, nhiÒu lo¹i chøng tõ cã gi¸. Cho phÐp c¸c NHTM cæ phÇn ®­îc niªm yÕt cæ phiÕu trªn thÞ tr­êng nÕu ®· héi ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn theo quy ®Þnh. Cã vËy, thÞ tr­êng chøng kho¸n míi thùc sù trë thµnh kªnh dÉn vèn ®Çu t­ quan träng cho nÒn kinh tÕ. 3.2.3 Xö lý nî xÊu vµ c¸c tµi s¶n kÐm gi¸ trÞ: Lµm s¹ch b¶ng c©n ®èi tµi chÝnh cña Ng©n hµng ®Ó n©ng cao chÊt l­îng tµi s¶n trong qu¸ tr×nh ®Þnh gi¸ sau nµy, tèi ®a ho¸ gi¸ trÞ cña Ng©n hµng TMNN, tèi ®a ho¸ lîi Ých cña Nhµ n­íc. Còng nh­ c¸c Ng©n hµng cña c¸c n­íc trªn thÕ giíi, nî xÊu còng ®ang ¶nh h­ëng lín ®Õn chÊt l­îng ho¹t ®éng cña c¸c NHTM Nhµ n­íc ViÖt Nam vµ g©y khã kh¨n cho qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ cña c¸c NHTM Nhµ n­íc. MÆc dï ®· nç lùc xö lý, nh­ng c¸c kho¶n nî xÊu vÉn ch­a ®­îc lo¹i bá triÖt ®Ó ra khái b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cña c¸c Ng©n hµng. V× vËy, viÖc t×m ra biÖn ph¸p ®Ó xö lý c¸c kho¶n nî nµy ®ang lµ vÊn ®Ò cÊp b¸ch . Tr­íc hÕt,viÖc xö lý nî xÊu cña c¸c Ng©n hµng cÇn thùc hiÖn cã nguyªn t¾c. §ã lµ: Kh«ng ®Ó t¸i diÔn. Kh«ng g©y mÊt æn ®Þnh ho¹t ®éng cña hÖ thèng NHTM vµ nÒn kinh tÕ. Cã biÖn ph¸p ®Ó tËn thu tµi s¶n quèc gia vµ tiÕt kiÖm cho Ng©n s¸ch Nhµ n­íc. ViÖc b¸n tµi s¶n nî tån ®äng trªn thÞ tr­êng b¶o ®¶m c«ng khai, minh b¹ch theo quy ®Þnh hiÖn hµnh cña ph¸p luËt, h¹n chÕ tæn thÊt vµ ng¨n chÆn c¸c tiªu cùc ph¸t sinh trong qóa tr×nh xö lý. Tõ kinh nghiÖm xö lý nî cña mét sè n­íc cho thÊy tr­íc hÕt ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc c¸c kho¶n nî cã ®¶m b¶o hay kh«ng vµ c¸c con nî cã cßn vµ cã nç lùc xö lý hay kh«ng. Nî tån ®äng cña ViÖt Nam hiÖn ®· ®­îc chia lµm ba nhãm: nhãm nî cã tµi s¶n ®¶m b¶o, con nî cßn tån t¹i; nhãm nî kh«ng cã tµi s¶n ®¶m b¶o, con nî kh«ng cßn tån t¹i. ViÖc ph©n lo¹i nµy gióp ®­a ra c¸c biÖn ph¸p phï hîp ®Ó xö lý c¸c kho¶n nî . Tr­íc hÕt, víi nhãm nî cã tµi s¶n ®¶m b¶o, con nî cßn tån t¹i ®ßi hái thñ tôc ph¸p lý phøc t¹p v× liªn quan ®Õn ph¸t m¹i tµi s¶n. C¸c c«ng ty qu¶n lý tµi s¶n cña c¸c NHTM Nhµ n­íc ®­îc chuyÓn giao xö lý c¸c tµi s¶n ®¶m b¶o nî vay kÓ c¶ tµi s¶n lµ bÊt ®éng s¶n bao gåm ®Êt, tµi s¶n g¾n liÒn víi ®Êt thuéc quyÒn ®Þnh ®o¹t cña Ng©n hµng cÇn chñ ®éng h¬n trong viÖc b¸n theo c¸c h×nh thøc nh­ tù b¸n c«ng khai trªn thÞ tr­êng hoÆc b¸n qua trung t©m dÞch vô b¸n ®Êu gi¸ tµi s¶n,… §èi víi nh÷ng tµi s¶n nî vay ch­a b¸n ®­îc th× c¸c NHTM, C«ng ty qu¶n lý nî cña c¸c NHTM cÇn ¸p dông c¸c biÖn ph¸p nh­: c¶i t¹o, söa ch÷a, n©ng cÊp tµi s¶n ®Ó b¸n cho thuª, khai th¸c kinh doanh b»ng tµi s¶n ®Ó thu håi nî…N¨m 2004 ChÝnh phñ ®· quyÕt ®Þnh thµnh lËp C«ng ty xö lý tµi s¶n DNNN víi vèn ®iÒu lÖ lµ 2000 tû ®ång. C«ng ty nµy cÇn ®­îc thóc ®Èy ho¹t ®éng ®Ó hç trî c¸c C«ng ty qu¶n lý nî cña c¸c NHTM trong xö lý c¸c kho¶n nî tån ®äng. §èi víi nhãm nî kh«ng cã tµi s¶n ®¶m b¶o nh­ng con nî cßn tån t¹i ,c¸c NHTM Nhµ n­íc ®­îc b¸n l¹i nî ®Ó thu håi vèn. Trong nhãm nî nµy, nî cña c¸c DNNN chiÕm chñ yÕu vµ viÖc xö lý nî liªn quan ®Õn tiÕn ®é c¬ cÊu, s¾p xÕp l¹i DNNN mµ thêi gian qua thùc hiÖn chËm h¬n so víi tiÕn tr×nh xö lý nî cña c¸c NHTM Nhµ n­íc.§Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c NHTM Nhµ n­íc xö lý nî, Bé tµi chÝnh cÇn cã c¸c v¨n b¶n cô thÓ h­íng dÉn c¸c NHTM Nhµ n­íc ®¸nh gi¸ l¹i c¸c kho¶n nî cña DNNN vµ t¨ng c­êng ho¹t ®éng cña c«ng ty mua b¸n nî vµ tµi s¶n tån ®äng cña DN. §èi víi nhãm nî kh«ng cã tµi s¶n ®¶m b¶o mµ con nî kh«ng cßn tån t¹i, th× c¸c Ng©n hµng ph¶i xö lý nî b»ng c¸c quü dù phßng rñi ro cña NHTM, b»ng nguån tµi chÝnh cña ChÝnh phñ.Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ®· xö lý ®­îc phÇn lín c¸c kho¶n nî b»ng nguån lîi nhuËn ®Ó l¹i. Tr­íc khi cæ phÇn ho¸, ®ßi hái c¸c NHTM Nhµ n­íc ph¶i lo¹i ®­îc hÕt c¸c kho¶n nî xÊu ra khái b¶ng c©n ®èi tµi chÝnh. 3.2.4 T¨ng vèn tù cã cho c¸c NHTM Nhµ n­íc Tr­íc cæ phÇn ho¸, viÖc bæ sung nguån vèn tù cã còng lµ cÇn thiÕt ®èi víi c¸c NHTM Nhµ n­íc.VÒ c¬ b¶n, tr­íc m¾t c¸c Ng©n hµng ®Òu ch­a ®¹t ®­îc tû lÖ an toµn vèn quèc tÕ. §iÒu nµy lµm ¶nh h­ëng tíi kh¶ n¨ng ph¸t triÓn më réng ra thÞ tr­êng quèc tÕ cña c¸c NHTM nhµ n­íc, g©y t©m lý ngÇn ng¹i vµ gi¶m tÝnh hÊp dÉn cña cæ phiÕu ng©n hµng trong con m¾t nhµ ®Çu t­ khi cæ phÇn ho¸ ng©n hµng. ViÖc tiÕp tôc t¨ng nguån vèn tù cã sÏ gióp c¸c Ng©n hµng gi¶i quyÕt ®­îc khã kh¨n ®ã. TÝnh ®Õn th¸ng 1/2005, ChÝnh phñ ®· hoµn thµnh 100% kÕ ho¹ch cÊp vèn ®iÒu lÖ cho c¸c NHTM Nhµ n­íc. Kh¶ n¨ng cña Ng©n s¸ch nhµ n­íc cã h¹n kh«ng thÓ bæ sung vèn m·i cho c¸c Ng©n hµng. Bëi v©y, c¸c Ng©n hµng kh«ng thÓ chØ tr«ng chê nguån vèn nhµ n­íc mµ ph¶i tù ph¸t huy néi lùc, bæ sung vèn cho chÝnh m×nh. Nguån vèn Êy chÝnh lµ phÇn lîi nhuËn v­ît chØ tiªu, lµ nguån thu tõ c¸c kho¶n nî. §Ó cã ®­îc nh÷ng nguån vèn ®Êy, c¸c NHTM Nhµ n­íc ph¶i nç lùc ho¹t ®éng h¬n n÷a víi hiÖu qu¶ cao h¬n n÷a ®Ó cã doanh thu cao h¬n. Ngoµi ra, trong ®iÒu kiÖn hiÖn t¹i cña ng©n hµng, nhµ n­íc cÇn cho phÐp ph¸t hµnh tr¸I phiÕu thø cÊp dµi h¹n ®Ó huy ®éng thªm vèn. ViÖc lµm nµy lµ phï hîp víi ®Þnh h­íng cña §¶ng vµ ph¸p luËt hiÖn hµnh, kh«ng lµm thay ®æi c¬ cÊu së h÷u cña ng©n hµng vµ gióp ng©n hµng chñ ®éng ®iÒu chØnh møc vèn phï hîp víi sù gia t¨ng quy m« ho¹t ®éng cña m×nh trong tõng thêi k×. 3.2.5 X©y dùng chiÕn l­îc kinh doanh cã hiÖu qu¶. Mét chiÕn l­îc kinh doanh cã hiÖu qu¶ sÏ ®em l¹i nhiÒu thuËn lîi cho NHTM nh­: T¨ng vèn tù cã, n©ng cao gi¸ trÞ cña cæ phiÕu Ng©n hµng khi Ng©n hµng ®­îc cæ phÇn ho¸, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cho Ng©n hµng, ®¸p øng c¸c chuÈn mùc theo th«ng lÖ quèc tÕ tr­íc khi cæ phÇn ho¸. §Ó x©y dùng mét chiÕn l­îc kinh doanh cã hiÖu qu¶, c¸c NHTM Nhµ n­íc cÇn ph¶i: Thø nhÊt ,t¨ng c­êng n¨ng lùc qu¶n trÞ ®iÒu hµnh. C¸c Ng©n hµng cÇn tiÕp tôc t¹o ®iÒu kiÖn më réng ph¹m vi ho¹t ®éng, ph¸t triÓn c¸c nghiÖp vô míi; n©ng cao kü n¨ng qu¶n lý rñi ro vµ n©ng cao c«ng t¸c kiÓm tra, kiÓm so¸t ho¹t ®éng cña Ng©n hµng n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c bé phËn vµ t¨ng c­êng hiÖu lùc cña c«ng t¸c qu¶n trÞ ®iÒu hµnh, ®¸p øng tèt h¬n yªu cÇu cña kh¸ch hµng vµ n©ng cao chÊt l­îng kh¸ch hµng. §Èy m¹nh viÖc c¬ cÊu l¹i tæ chøc vµ ho¹t ®éng, x©y dùng c¸c gi¶I ph¸p ®¶m b¶o t¨ng tr­ëng cã chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶, ng¨n ngõa viÖc ph¸t sinh nî xÊu. ViÖc t¨ng tr­ëng tµi s¶n cã tÝn dông ph¶i g¾n víi viÖc t¨ng vèn tù cã vµ trÝch lËp ®Çy ®ñ dù phßng rñi ro. Thø hai, ®a d¹ng ho¸ c¸c s¶n phÈm dÞch vô trªn nÒn t¶ng c«ng nghÖ tiªn tiÕn. C¸c NHTM Nhµ n­íc cÇn nhanh chãng hoµn thiÖn nÒn t¶ng c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, trªn c¬ së ®ã ®­a ra c¸c s¶n phÈm dÞch vô nhiÒu tiÖn Ých cho kh¸ch hµng. CÇn chuÈn ho¸ trong c«ng t¸c qu¶n lý trong c«ng nghÖ th«ng tin, c¸c h×nh thøc vµ ph­¬ng tiÖn an toµn b¶o mËt c¬ së d÷ liÖu, x©y dùng c¸c hÖ thèng dù phßng ®¶m b¶o cung øng dÞch vô th«ng suèt. Thø ba, ®Çu t­ cho c«ng t¸c ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé. Thùc hiÖn c¬ chÕ tµi chÝnh th«ng tho¸ng h¬n nh»m thu hót vµ gi÷ ®­îc lao ®éng giái cã tay nghÒ cao. CÇn g¾n kÕt cam kÕt ®µo t¹o víi viÖc bè trÝ, sö dông c¸n bé, sö dông ®óng viÖc, t¹o ®éng lùc khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng. 3.2.6 X¸c ®Þnh h×nh thøc cæ phÇn ho¸ HiÖn nay,viÖc cæ phÇn ho¸ ®èi víi tõng DNNN ®­îc thùc hiÖn theo mét trong c¸c h×nh thøc sau: Gi÷ nguyªn vèn nhµ n­íc hiÖn cã t¹i doanh nghiÖp, ph¸t hµnh cæ phiÕu ®Ó thu hót thªm vèn. B¸n mét phÇn vèn nhµ n­íc hiÖn cã t¹i doanh nghiÖp B¸n toµn bé vèn Nhµ n­íc hiÖn cã t¹i doanh nghiÖp B¸n toµn bé vèn Nhµ n­íc hiÖn cã t¹i doanh nghiÖp kÕt hîp víi ph¸t hµnh cæ phiÕu ®Ó thu hót thªm vèn. C¨n cø vµo môc tiªu,nguyªn t¾c cña cæ phÇn ho¸ lµ ®Ó t¨ng thªm vèn chñ së h÷u cña NHTM nhµ n­íc ®ång thêi ®¶m b¶o tû lÖ n¾m gi÷ cæ phÇn chi phèi 51% cña nhµ n­íc trong giai ®o¹n ®Çu cã thÓ lùa chän h×nh thøc gi÷ nguyªn vèn nhµ n­íc hiÖn cã t¹i doanh nghiÖp, ph¸t hµnh cæ phiÕu ®Ó thu hót thªm vèn, t¨ng n¨ng lùc vèn chñ së h÷u- mÆt yÕu kÐm nhÊt hiÖn nay cña c¸c NHTM nhµ n­íc. Cæ phÇn ho¸ sÏ ®­îc thùc hiÖn ë c¶ 5 NHTM quèc doanh. C¸c Ng©n hµng nµy tuy cã nh÷ng ®Æc ®iÓm chung nh­ng còng cã nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng nhÊt ®Þnh. Bëi vËy trong giai ®o¹n chuÈn bÞ cæ phÇn ho¸ còng cÇn x©y dùng nh÷ng ®Ò ¸n thÝch hîp vµ cô thÓ ®èi víi tõng ng©n hµng. Trªn c¬ së cæ phÇn ho¸ tõng ng©n hµng t¹o nh÷ng b­íc chuyÓn an toµn cho toµn hÖ thèng, cã thÓ võa lµm, võa rót kinh nghiÖm. Tr­íc m¾t cÇn ®óc rót nh÷ng bµi häc tõ qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng. §Êy sÏ lµ nh÷ng bµi häc ban ®Çu thùc tiÔn nhÊt, cÇn ®­îc ®óc rót ®Ó ¸p dông cho nh÷ng NHTM nhµ n­íc ®­îc cæ phÇn ho¸ tiÕp theo. 3.2.7 §Þnh gi¸ NHTM Nhµ n­íc. §©y lµ kh©u rÊt quan träng trong tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸ bëi tÝnh phøc t¹p trong viÖc x¸c ®Þnh chÝnh x¸c l­îng gi¸ trÞ nµy ®ßi hái ph¶I cã ph­¬ng ph¸p khoa häc kh¶ thi. Tõ viÖc ®Þnh gi¸ ng©n hµng ®Ó ®¶m b¶o cæ phÇn ho¸ ®­a ra mét møc gÝa mµ c¶ ng­êi mua vµ ng­êi b¸n ®Òu chÊp nhËn ®­îc míi ®¶m b¶o gäi vèn cæ ®«ng dÔ dµng. Nh×n mét c¸ch tæng qu¸t, gi¸ cña mét doanh nghiÖp nãi chung, cña mét NHTM nhµ n­íc nãi riªng gåm 4 nhãm sau Gi¸ trÞ cßn l¹i cña vèn tù cã tÝnh ®Õn ngµy ®Þnh gi¸: Gåm gi¸ trÞ cßn l¹i cña tµi s¶n cè ®Þnh, quyÒn sö dông ®Êt, thiÕt bÞ kh«ng thuéc nhãm tµi s¶n cè ®Þnh, vèn ®Çu t­ vµo c¸c tæ chøc liªn doanh, liªn kÕt hay c¸c tµi s¶n tµi chÝnh vµ vèn b»ng tiÒn kh¸c. Chªnh lÖch rßng cña tæng c¸c kho¶n ph¶i thu so víi tæng c¸c kho¶n ph¶i tr¶ (gåm c¸c rñi ro cã liªn quan). C¸c quü ch­a chi (nÕu cã). Gi¸ trÞ danh tiÕng- bao gåm gi¸ trÞ cña th­¬ng hiÖu, tay nghÒ , tÝnh bÒn v÷ng cña lo¹i ngµnh nghÒ, thÞ phÇn c¸c quan hÖ thÞ tr­êng truyÒn thèng, lµ nhãm gi¸ trÞ mang tÝnh ®Þnh tÝnh, t¹o søc hót m¹nh nhÊt víi nhµ ®Çu t­. Tõ ®ã cã nh÷ng c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ thùc tÕ cña ng©n hµng, bao gåm: sè liÖu trong sæ s¸ch kÕ to¸n cña ng©n hµng t¹i thêi ®iÓm cæ phÇn ho¸, sè l­îng vµ chÊt l­îng tµi s¶n theo kiÓm kª ph©n lo¹i tµi s¶n thùc tÕ cña ng©n hµng t¹i thêi ®iÓm ®ã, tÝnh n¨ng kü thuËt cña tµi s¶n, nhu cÇu sö dông vµ gi¸ trÞ thÞ tr­êng t¹i thêi ®iÓm cæ phÇn ho¸, gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt, lîi thÕ kinh doanh, uy tÝn cña ng©n hµng, tÝnh chÊt ®éc quyÒn vµ s¶n phÈm dÞch vô, th­¬ng hiÖu, kh¶ n¨ng sinh lêi cña ng©n hµng x¸c ®Þnh trªn c¬ së tØ suÊt lîi nhuËn cña ng©n hµng trªn vèn së h÷u cña ng©n hµng. Bëi vËy, khi ®Þnh gi¸ ng©n hµng cÇn chó ý nh÷ng néi dung sau: VÒ ph­¬ng ph¸p ®Þnh gi¸, theo th«ng t­ 126/2004/TT-BTC, NHTM sÏ ®­îc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp theo ph­¬ng ph¸p dßng tiÒn chiÕt khÊu.Theo ®ã: Gi¸ trÞ Gi¸ trÞ thùc Nî thùc tÕ Sè d­ quü Nguån thùc tÕ = tÕ phÇn vèn + ph¶i tr¶ + khen th­ëng + kinh phÝ doanh nghiÖp nhµ n­íc phóc lîi sù nghiÖp §©y lµ ph­¬ng ph¸p phæ biÕn ®­îc ¸p dông x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp th«ng th­êng. Tuy nhiªn, trong ®ã cã nh÷ng ®iÓm yÕu nhÊt ®Þnh. Vµ nh÷ng ®iÓm yÕu nµy cµng béc lé râ khi ¸p dông cho NHTM nhµ n­íc. Thø nhÊt, gi¸ trÞ th­¬ng hiÖu cña ng©n hµng ch­a ®­îc tÝnh ë trong c«ng thøc mµ nh­ trªn ®· nãi, ®èi víi NHTM nhµ n­íc gi¸ trÞ th­¬ng hiÖu lµ mét tµi s¶n lín, cÇn ph¶I ®Þnh gi¸.Thø hai, ph­¬ng ph¸p nµy dùa trªn gi¸ trÞ t­¬ng lai cña dßng tiÒn, nãi chung, nã lµ mét ph­¬ng ph¸p kÜ thuËt phøc t¹p vµ chØ cã thÓ sö dông mét c¸ch hiÖu qu¶ nÕu héi ®ñ nh÷ng th«ng tin mµ nhiÒu khi chØ cã ®­îc ë nh÷ng nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn. Do vËy, viÖc t×m ra mét mét ®Þnh gi¸ riªng phï hîp víi NHTM nhµ n­íc lµ rÊt cÇn thiÕt .VÝ dô nh­ cã thÓ nghiªn cøu, vËn dông ph­¬ng ph¸p gi¸ trÞ tµi s¶n thuÇn ®¸nh gi¸ gi¸ trÞ doanh nghiÖp dùa trªn thÞ tr­êng, hay ph­¬ng ph¸p ®é chªnh lÖch tiÒn lêi dùa vµo tÝnh th­êng xuyªn cña siªu lîi nhuËn…Nh­ng dï lµ ph­¬ng ph¸p nµo còng cÇn ph¶n ¸nh ®óng gi¸ trÞ cña tµi s¶n h÷u h×nh vµ v« h×nh cña NHTM nhµ n­íc. VÒ qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ gi¸ trÞ ng©n hµng, nªn viÖc chia thµnh tõng b­íc vµ thùc hiÖn cÈn träng do tÝnh phøc t¹p trong tµi s¶n cña ng©n hµng. Trong ®ã, cÇn chó ý : - QuyÒn sö dông ®Êt cña ng©n hµng lµ rÊt lín, thËm chÝ cã thÓ cßn lín h¬n gi¸ trÞ cña tÊt c¶ c¸c tµi s¶n kh¸c cña ng©n hµng. NÕu kh«ng tÝnh ®Õn gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt th× ng©n hµng cã thÓ bÞ ®¸nh gi¸ qu¸ thÊp. V× vËy, Nhµ n­íc ®· cã chñ tr­¬ng thùc hiÖn gi¸ trÞ quúªn sö dông khi ®Þnh gi¸ DNNN trong ®ã cã NHTM nhµ n­íc ®Ó cæ phÇn ho¸. ViÖc ®¸nh gi¸ gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt nªn ®¸nh gi¸ theo thÞ tr­êng v× c¸c quy ®Þnh cña nhµ n­íc kh«ng cßn phï hîp. Víi ®Æc ®iÓm ngµnh ng©n hµng cã nhiÒu h×nh thøc qu¶n lý, nªn sö dông c¶ hai h×nh thøc giao vµ cho thuª ®Êt trong ®Þnh gi¸ Ng©n hµng tøc t¨ng vèn nhµ n­íc t¹i ng©n hµng hay h¹ch to¸n vµo kho¶n ph¶i nép ng©n s¸ch nhµ n­íc. - Khi ®Þnh gi¸ c¸c tµi s¶n cè ®Þnh cña ng©n hµng, cÇn tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ l¹i mét sè tµi s¶n nh­ m¸y mãc, vËt t­, ®Êt… dùa trªn gi¸ trÞ sæ s¸ch kÕ to¸n v× theo thêi gian gi¸ trÞ cña nh÷ng tµi s¶n nµy ®Òu kh«ng cßn nh­ cò. - VÒ phÇn vèn ®iÒu lÖ bæ sung cña nhµ n­íc cho c¸c NHTM lµ tr¸i phiÕu ®Æc biÖt do bé tµi chÝnh ph¸t hµnh chØ cã gi¸ trÞ trªn danh nghÜa. Khi ®Þnh gi¸ NHTM nhµ n­íc nÕu kh«ng cã biÖn ph¸p tiÒn tÖ ho¸ sè tr¸i phiÕu ®Æc biÖt nµy th× kh«ng nªn ®­a vµo gi¸ trÞ ng©n hµng. NÕu ®­a vµo gi¸ trÞ Ng©n hµng th× ph¶i ®­îc phÐp giao dÞch mua b¸n trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n. - VÒ c¸c tµi s¶n cã sö dông nguån vèn huy ®éng, d­ nî cho vay, d­ nî ®Çu t­ vµo chøng tõ cã gi¸ lµ c¸c tµi s¶n cã sinh lêi cÇn ®¸nh gi¸ trong sù vËn ®éng kh«ng ngõng vµ theo gi¸ thÞ tr­êng. - Víi vèn chñ së h÷u lµ c¸c quü ph¶n ¸nh trong b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n: kh«ng ph¶I tÊt c¶ ®Òu lµ vèn chñ së h÷u cña ng©n hµng vµ cÊu thµnh nªn gi¸ trÞ ng©n hµng nh­ quü khen th­ëng, phóc lîi lµ quü ®­îc sö dông cho môc ®Ých kh¸c kh«ng gãp phÇn t¨ng thªm gi¸ trÞ bÒn v÷ng cña ng©n hµng. Nãi chung viÖc ®Þnh gi¸ NHTM nhµ n­íc lµ mét c«ng viÖc hÕt søc phøc t¹p mµ víi tr×nh ®é hiÖn nay cña c¸c Tæ chøc ®¸nh gi¸ trong n­íc th× viÖc ®Þnh gi¸ ®óng lµ mét ®iÒu khã kh¨n. V× vËy ®Ó cã thÓ ®Þnh gi¸ chÝnh x¸c th× nªn thuª c¸c chuyªn gia, t­ vÊn n­íc ngoµi cã kinh nghiÖm ®Ó tiÕn hµnh ®Þnh gi¸. 3.2.8 Ph¸t hµnh cæ phiÕu. Ph¸t hµnh cæ phiÕu lµ con ®­êng huy ®éng vèn cho NHTM nhµ n­íc khi ®­îc cæ phÇn ho¸. KÕt qu¶ vÒ ph­¬ng diÖn n©ng cao n¨ng lùc tµi chÝnh cña ng©n hµng phô thuéc vµo sù thµnh c«ng cña nh÷ng ®ît ph¸t hµnh cæ phiÕu trong thÞ tr­êng. Trªn thÞ tr­êng cæ phiÕu lµ mét lo¹i hµng ho¸, nhµ ®Çu t­ quan t©m ®Õn hµng ho¸ nµy khi hä cã ®ñ th«ng tin ®Ó ph©n tÝch hµng ho¸, ®Ó thÊy hµng ho¸ nµy thùc sù lµ mét tµi s¶n ®¸ng ®Çu t­. V× vËy, tr­íc khi ph¸t hµnh cæ phiÕu, c¸c NHTM nhµ n­íc nªn tiÕp thÞ qu¶ng c¸o vÒ cæ phiÕu cña ng©n hµng m×nh cho c¸c nhµ ®Çu t­ ®Ó hä chó ý vµ hiÓu biÕt ®óng ®¾n vÒ ng©n hµng tõ ®ã lùa chän cæ phiÕu ®Ó ®Çu t­. Tr¸nh t×nh tr¹ng c«ng chóng ®Çu t­ thiÕu th«ng tin vÒ cæ phÇn chuÈn bÞ niªm yÕt. VÒ viÖc ph¸t hµnh cæ phiÕu cÇn theo th«ng lÖ quèc tÕ, tøc lµ bao gåm c¶ hai lo¹i cæ phiÕu phæ th«ng vµ cæ phiÕu ­u ®·I . Nh­ vËy võa ®¶m b¶o tÝnh æn ®Þnh v÷ng ch¾c võa t¹o nªn c«ng cô ®Ó cho c¸c ng©n hµng cã thÓ linh ho¹t trong viÖc linh ®éng, kiÓm so¸t ®iÒu chØnh nguån vèn bæ sung phï hîp víi tõng giai ®o¹n. C¶ hai lo¹i cæ phiÕu ®Òu ph¶i ®­îc tiÕn hµnh ®Êu gi¸ c«ng khai vµ ®­îc niªm yÕt trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam.ViÖc ph¸t hµnh cæ phiÕu ph¶I ®­îc lªn kÕ ho¹ch chi tiÕt, phï hîp víi hiÖn tr¹ng, chñ tr­¬ng vµ nhu cÇu vÒ vèn cña ng©n hµng trong tõng thêi k×. Giai ®o¹n ®Çu, cæ phiÕu ­u ®·i nªn ®­îc ph¸t hµnh tr­íc cho c¸c nhµ ®Çu t­ trong n­íc, c¸n bé trong ng©n hµng nh»m thay ®æi c¬ cÊu vèn chñ së h÷u nh­ng ch­a thay ®æi tÝnh chÊt vÒ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña NHTM nhµ n­íc. Sau cæ phiÕu ­u ®·i, c¸c NHTM cæ phÇn ho¸ sÏ ph¸t hµnh cæ phiÕu phæ th«ng réng r·i cho c¸c nhµ ®Çu t­ thÓ nh©n vµ ph¸p nh©n ë trong vµ ngoµi n­íc cã c¬ héi ®­îc mua. Víi tr­êng hîp gi¸ ­u ®·i víi mét sè nhµ ®Çu t­ nh­ nhµ ®Çu t­ chiÕn l­îc, ng­êi lao ®éng trong ng©n hµng nªn cho hä tham gia ®Êu gi¸ vµ sau ®ã tõ kÕt qu¶ ®Êu gi¸ hä sÏ ®­îc h­ëng ­u ®·i theo tû lÖ khÊu trõ. Tr¸nh t×nh tr¹ng x¸c ®Þnh gi¸ tr­íc v× mÖnh gi¸ vµ gi¸ sau ®Êu gi¸ cã thÓ chªnh lÖch nhau rÊt nhiÒu nh­ tr­êng hîp c«ng ty cæ phÇn B¶o Minh (gi¸ sµn: 100.000®/cæ phiÕu,gi¸ ®Êu gi¸: 230.000®/cæ phiÕu) Trong qu¸ tr×nh ph¸t hµnh cæ phiÕu mét sè vÊn ®Ò vÒ tû lÖ n¾m gi÷ cæ phÇn cña c¸c nhµ ®Çu t­ còng cÇn cã ph­¬ng ¸n phï hîp. VÒ tû lÖ n¾m gi÷ cæ phÇn cña nhµ n­íc ë c¸c NHTM nhµ n­íc sau cæ phÇn hãa ®ßi hái sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a c¸c môc tiªu ®¶m b¶o sù kiÓm so¸t cÇn thiÕt cña nhµ n­íc trong tõng giai ®o¹n, thu hót tèi ®a vèn cña c¸c nhµ ®Çu t­ kh¸c,cã tÝnh ®Õn c¸c vÊn ®Ò an ninh tµi chÝnh, thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia. Do ®iÒu kiÖn n­íc ta, c¸c c«ng cô qu¶n lý gi¸n tiÕp cña nhµ n­íc ®èi víi hÖ thèng ng©n hµng cßn ch­a ph¸t triÓn, chñ yÕu chØ sö dông c«ng cô trùc tiÕp, vµ trong giai ®o¹n ®Çu cña cæ phÇn ho¸ khi c¸c c«ng cô qu¶n lý cña ng©n hµng ch­a ®ñ m¹nh nªn tr­íc m¾t nhµ n­íc cÇn n¾m gi÷ cæ phÇn chi phèi.§iÒu nµy ®Ó ®¶m b¶o quyÒn kiÓm so¸t vµ biÓu quyÕt cña nhµ n­íc ®èi víi ho¹t ®éng ng©n hµng sau cæ phÇn ho¸, gióp c¸c ng©n hµng cã thêi gian lµm quen dÇn víi cung c¸ch qu¶n lý míi víi nh÷ng yªu cÇu vµ ®ßi hái míi, tr¸nh sù th«n tÝnh cña nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. Tuy nhiªn, dï nhµ n­íc n¾m gi÷ vèn trong NHTM sau cæ phÇn th× còng cÇn thùc hiÖn theo ®óng nguyªn t¾c th­¬ng m¹i trong ho¹t ®éng ng©n hµng, tr¸nh ®Ó t×nh tr¹ng bao cÊp tiÕp tôc t¸i diÔn. Tuy nhiªn, nÕu nhµ n­íc n¾m gi÷ m·i cæ phÇn chi phèi trong c¸c NHTM sau cæ phÇn ho¸ th× sÏ kÐm thu hót c¸c nhµ ®Çu t­ kh¸c,vµ dù kiÕn nhµ n­íc sÏ ph¶I tiÕp tôc ®Çu t­ nhiÒu tû ®ång vµo c¸c ng©n hµng nµy cho hai kho¶n sau: Xö lý nî xÊu. Bæ sung vèn ®Ó ®¹t cæ phÇn chi phèi. Nh­ vËy ¸p lùc tµi chÝnh ®èi víi Ng©n s¸ch nhµ n­íc kh«ng nh÷ng kh«ng gi¶m mµ cßn t¨ng thªm. V× vËy, sau mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh (5-10 n¨m), khi c¸c c«ng cô qñan lý kiÓm so¸t ho¹t ®éng cña c¸c NHTM nhµ n­íc ®ñ m¹nh, vµ nhµ n­íc còng cã thÓ qu¶n lý thÞ tr­êng b»ng c«ng cô gi¸n tiÕp th× nhµ n­íc cã thÓ chuyÓn nh­îng phÇn vèn cña m×nh cho c¸c nhµ ®Çu t­ kh¸c vµ nhµ n­íc kh«ng cÇn trùc tiÕp n¾m quyÒn kinh doanh cña ng©n hµng n÷a. Ngoµi viÖc tû lÖ n¾m gi÷ cæ phÇn cña nhµ n­íc cÇn x¸c ®Þnh tû lÖ cæ phÇn tèi ®a cho phÐp c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi n¾m gi÷. Cæ phÇn ho¸ ph¶i g¾n víi qu¸ tr×nh më cöa thÞ tr­êng dÞch vô tµi chÝnh theo c¸c cam kÕt vÒ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Theo ®ã tïy tõng ng©n hµng cã thÓ cho phÐp c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi n¾m gi÷ tû lÖ cæ phÇn ë c¸c møc ®é kh¸c nhau, nh­ng tû lÖ b×nh qu©n chung lµ kh«ng qu¸ 30% vèn ®iÒu lÖ vµ tuú tõng lo¹i cæ ®«ng n­íc ngoµi mµ cã thÓ quy ®Þnh nh÷ng møc kh¸c nhau: cña c¸ nh©n kh«ng qu¸ 10%, cña tæ chøc kinh tÕ kh«ng qu¸ 15%, cña ng©n hang n­íc ngoµi kh«ng qu¸ 20%. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ph¶i cã thµnh viªn trong héi ®ång qu¶n trÞ, tham gia chi phèi vµ kiÓm so¸t Ng©n hµng .TÊt nhiªn nhµ n­íc vÉn n¾m gi÷ cæ phÇn tèi ®a, n¾m quyÒn ®iÒu hµnh mçi ng©n hµng. C¸ch lµm nh­ vËy võa cho phÐp chuyÓn giao c«ng nghÖ Ng©n hµng hiÖn ®¹i, ¸p dông c¸c nghiÖp vô Ng©n hµng theo tiªu chuÈn quèc tÕ, t¨ng tÝnh minh b¹ch cña Ng©n hµng theo th«ng lÖ khu vùc vµ thÕ giíi võa ®¶m b¶o an toµn ” ®Ò phßng” tr­íc nh÷ng nhßm ngã cña c¸c tËp ®oµn tµi chÝnh, ng©n hµng quèc tÕ lín. VÒ ®èi t¸c chiÕn l­îc n­íc ngoµi nªn lµ c¸c c«ng ty b¶o hiÓm, c¸c Ng©n hµng , c¸ quü ®Çu t­ nh­ :ING(Hµ Lan), ADB ,IFC ,Temasek (Singapor)…§©y lµ nh÷ng nhµ ®Çu t­ kh«ng cã tham väng kiÓm so¸t, mµ chñ yÕu v× môc tiªu th­¬ng m¹i. Hä cã thÓ hç trî ®Ó n©ng cao kü n¨ng qu¶n lý sau cæ phÇn ho¸ vµ t¹o ®iÒu kiÖn gióp ng©n hµng ®­îc cæ phÇn ho¸ më réng, ph¸t triÓn m¹ng l­íi ho¹t ®éng. Ngoµi ra, cÇn khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp lín trong n­íc vµ c«ng chóng ViÖt Nam mua cæ phiÕu cµng nhiÒu cµng tèt. C¸c cæ ®«ng lµ doanh nghiÖp lín cña ViÖt Nam sÏ lµ nh÷ng trô cét quan träng ®Æc biÖt lµ c¸c c«ng ty b¶o hiÓm trong n­íc c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc lín cã hiÖu qu¶, cã triÓn väng. VÒ viÖc b¸n cæ phÇn cho c¸n bé c«ng nh©n. Theo quy ®Þnh cña NghÞ ®Þnh 187/2004/N§-CP ng­êi lao ®éng ®­îc mua tèi ®a 100 cæ phÇn cho mçi n¨m thùc tÕ lµm viÖc t¹i khu vùc nhµ n­íc víi gi¸ gi¶m 40% so víi gi¸ ®Êu b×nh qu©n. §©y lµ c¸ch gi¶I quyÕt chÝnh s¸ch ­u ®·I trong néi bé ng©n hµng t¹o ®éng lùc lµm viÖc cho c¸n bé nh©n viªn ng©n hµng. §Ó ®¶m b¶o c©n b»ng trong ®Êu gi¸ cæ phÇn ng­êi lao ®éng nªn ®­îc h­ëng quyÒn ­u tiªn mua cæ phÇn theo gi¸ h×nh thµnh qua ph¸t hµnh cæ phiÕu. Tû lÖ cæ phiÕu ­u ®·I dµnh cho ng­êi lao ®éng nªn ®­îc x¸c ®Þnh ë møc ®é hîp lý, ®¶m b¶o tÝnh c«ng khai minh b¹ch. Theo lé tr×nh cæ phÇn ho¸ NHTM Nhµ n­íc cã thÓ ®­a ra mét sè c¬ cÊu cæ ®«ng nh­ sau: Giai ®o¹n 1 (trong kho¶ng 5 n¨m ®Çu) Nhµ n­íc nªn n¾m gi÷ tû lÖ vèn 51%, nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi 20%, cßn l¹i d©n c­ 29%. Cæ phiÕu ph¸t hµnh lµ cæ phiÕu ­u ®·i cæ tøc. Giai ®o¹n 2 ( 5 n¨m tiÕp theo) c¸c tû lÖ t­¬ng øng nµy lµ 51%,30%,vµ 19% Trong giai ®o¹n nµy , c¸cNHTM Nhµ n­íc vµ NHTM cæ phÇn ho¸ ®Òu ph¶i t¨ng quy m« vèn chñ së h÷u ®Ó v­ît qua thêi k× mÊt an toµn nªn tuy tû lÖ n¾m gi÷ cña Nhµ n­íc t¹i Ng©n hµng cæ phÇn ho¸ vÉn lµ 51% nh­ng nhµ n­íc vÉn cÇn t¸i ®Çu t­ tõ nguån lîi tøc ®­îc chia. Cßn cæ ®«ng n­íc ngoµi dï muèn hay kh«ng vÉn ph¶i t¨ng tû lÖ do viÖc ViÖt Nam më cöa theo lé tr×nh cña WTO. Giai ®o¹n 3 :tiÕp theo hai giai ®o¹n trªn. Lóc nµy nhµ n­íc kh«ng cÇn n¾m gi÷ cæ phÇn chi phèi ë møc 51% n÷a mµ cã thÓ thÊp h¬n nh­ng c¬ cÊu nªn chia ®Òu cho ba nhãm cæ ®«ng. VÒ viÖc qu¶n lý phÇn vèn nhµ n­íc t¹i c¸c Ng©n hµng sau cæ phÇn ho¸,ChÝnh phñ c©n sím thµnh lËp Tæng c«ng ty ®Çu t­ vµ kinh doanh vèn nhµ n­íc t¹i doanh nghiÖp ®Ó ph©n biÖt quyÒn qu¶n lý Nhµ n­íc vµ quyÒn vèn së h÷u Nhµ n­íc t¹i doanh nghiÖp . 3.2.9 Gi¶i ph¸p sau cæ phÇn ho¸. - §èi víi kh¶ n¨ng mÊt kh¸ch hµng trong ng¾n h¹n Khi ng©n hµng ®­îc tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ cã thÓ t¸c ®éng ®Õn t©m lý cña mét bé phËn kh¸ch hµng mµ chñ yÕu lµ ng­êi göi tiÒn do hä tin c¸c NHTM nhµ n­íc cã møc ®é an toµn cao h¬n so víi c¸c NHTM cæ phÇn. Do vËy, cã thÓ x¶y ra kh¶ n¨ng hä sÏ rót tiÒn ®Ó sang göi ë c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i kh¸c. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy cÇn : Tuyªn truyÒn gi¶I thÝch ®Ó mäi ng­êi d©n hiÓu râ vÒ qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸, tÝnh an toµn vµ mäi quyÒn lîi cña ng­êi göi tiÒn vÉn ®­îc ®¶m b¶o. CÇn cã sù chuÈn bÞ chu ®¸o vÒ vèn ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh kho¶n. Tuy nhiªn, nh÷ng khã kh¨n trªn nÕu cã chØ lµ trong ng¾n h¹n. NÕu sau mét thêi gian ®­îc cæ phÇn ho¸, cã uy tÝn thùc sù th× nh÷ng ng­êi göi tiÒn l¹i quay vÒ víi c¸c ng©n hµng nµy. §æi míi m« h×nh qu¶n lý . Sau cæ phÇn ho¸, c¸c NHTM nhµ n­íc ph¶I ®­îc ho¹t ®éng theo m« h×nh cña c«ng ty cæ phÇn thùc sù. Trong ®iÒu lÖ ng©n hµng ph¶i x¸c ®Þnh râ quyÒn h¹n, tr¸ch nhiÖm cña Héi ®ång qu¶n trÞ vµ ban ®iÒu hµnh. S¾p xÕp l¹i c¸c phßng ban theo h­íng gän nhÑ linh ho¹t gi¶m ®Çu mèi qu¶n lý, tiÕt gi¶m qu¶n lý trung gian, h­íng ng©n hµng tíi cÊu tróc ®a n¨ng trong toµn hÖ thèng. TiÕp tôc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña ng©n hµng, ®a d¹ng ho¸ c¸c s¶n phÈm dÞch vô trªn nÒn t¶ng c«ng nghÖ tiªn tiÕn..Tõng b­íc ¸p dông c¸c tiªu chuÈn kÕ to¸n míi phï hîp víi tiªu chuÈn quèc tÕ. §æi míi vÒ nh©n lùc X©y dùng hÖ thèng qu¶n lý nh©n sù dùa trªn c¸c quy chÕ, quy ®Þnh cã tÝnh nguyªn t¾c cao, ®óng ng­êi ®óng viÖc, ®¶m b¶o n¨ng lùc, kh¶ n¨ng qu¶n trÞ c«ng nghÖ, ngo¹i ng÷ vµ ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp. Trªn ®©y lµ c¸c gi¶i ph¸p c¬ b¶n ®Ó t×m ra h­íng ®i cho qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ NHTM nhµ n­íc vèn cßn nhiÒu bÕ t¾c. Dï thùc hiÖn gi¶i ph¸p nµo th× còng cÇn g¾n lý luËn víi thùc tiÔn, tøc lµ c¸c gi¶I ph¸p ®­îc lùa chän ®Òu cÇn ®­îc tæ chøc thùc hiÖn tèt trong thùc tÕ ¸p dông. Cæ phÇn ho¸ ë ViÖt Nam tuy ®· ®­îc x¸c ®Þnh lµ gi¶i ph¸p tÊt yÕu mang tÝnh ®ét ph¸ ®èi víi ®æi míi NHTM nhµ n­íc ë ViÖt Nam, nh­ng lµ vÊn ®Ò phøc t¹p vµ ch­a cã tiÒn lÖ. Trong khi Êy c¸c NHTM nhµ n­íc l¹i lµ nh÷ng doanh nghiÖp tÇm cì mµ ho¹t ®éng t¸c ®éng ®Õn toµn hÖ thèng ng©n hµng vµ t×nh h×nh l­u th«ng tiÒn tÖ trong c¶ n­íc. Do vËy, cÇn cã nh÷ng gi¶i ph¸p b­íc ®i ®­îc tÝnh to¸n kü l­ìng ®Ó ®¹t ®­îc kÕt qu¶ nh­ mong muèn. ViÖc t×m ra c¸c gi¶I ph¸p nµy kh«ng chØ lµ tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¬ quan h÷u quan, cña b¶n th©n ngµnh ng©n hµng mµ cßn lµ bÊt cø ai quan t©m ®Õn vÊn ®Ò nµy. KÕt luËn Cæ phÇn ho¸ lµ gi¶i ph¸p ­u viÖt nhÊt ®­îc lùa chän cho c¬ cÊu l¹i NHTM Nhµ n­íc ë ViÖt Nam .Víi nh÷ng thuËn lîi c¬ b¶n, cæ phÇn ho¸ NHTM nhµ n­íc ®· b­íc ®Çu t¹o ®­îc nÒn mãng nhÊt ®Þnh. Tuy nhiªn, bªn c¹nh nh÷ng thuËn lîi, nh÷ng khã kh¨n vÒ ®­êng lèi, kinh nghiÖm ®· g©y c¶n trë kh«ng nhá ®Õn viÖc thùc hiÖn cæ phÇn ho¸. Th«ng qua viÖc ph©n tÝch mét vµi vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn, ®Ò tµi cña em nh»m kh¼ng ®Þnh mét lÇn n÷a vÒ vai trß cña thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ c¸c NHTM Nhµ n­íc nãi riªng vµ c¸c DNNN nãi chung hay sù cÇn thiÕt cña cæ phÇn ho¸ ®èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam hiÖn nay. Còng trªn c¬ së t×m hiÓu, ph©n tÝch vª thùc tr¹ng cæ phÇn ho¸ cña ViÖt Nam , em ®· ®­a ra mét sè c¸c gi¶i ph¸p c¬ b¶n phï hîp víi thùc tr¹ng ®ã vµ hy väng r»ng trong thêi gian tíi qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ NHTM Nhµ n­íc cña n­íc ta sÏ ®­îc ®Èy nhanh h¬n. Tuy nhiªn, do ®iÒu kiÖn thêi gian vµ kh¶ n¨ng nghiªn cøu cßn h¹n chÕ, ®Ò tµi kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Em kÝnh mong cã sù c¶m th«ng gióp ®ì vµ ®ãng gãp cña c¸c thÇy, c« gi¸o ®Ó ®Ò tµi cña em cã thÓ hoµn thµnh tèt h¬n.

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • docThực trạng và giải pháp cổ phần hoá các ngân hàng thương mại nhà nước Việt Nam.doc
Luận văn liên quan