Đề tài Thực trạng và giải pháp nâng cao năng lực quản trị và điều hành của Ngân hàng Thương mại cổ phần Việt Nam hiện nay

Òn göi phi giao dÞch TiÒn göi phi giao dÞch lµ nguån vèn quan träng nhÊt cña Ng©n hµng, gåm tiÒn göi kú h¹n (cßn gäi lµ chøng chØ tiÒn göi) vµ tiÒn göi tiÕt kiÖm. Chóng cã ®Æc ®iÓm lµ ®­îc h­ëng tiÒn l·i vµ ng­êi së h÷u kh«ng ®­îc quyÒn ph¸t hµnh sÐc. Møc l·i cña tiÒn phi giao dÞch cao h¬n tµi kho¶n tiÒn göi giao dÞch, v× nh÷ng ng­êi göi tiÒn kh«ng ®­îc h­ëng nhiÒu dÞch vô Ng©n hµng nh­ ®èi víi tiÒn göi giao dÞch vµ tÝnh kh¶ n¨ng l¹i thÊp. Trong ®ã, tiÒn göi tiÕt kiÖm cã tÝnh kh¶ dông thÊp h¬n so víi chøng chØ tiÒn göi, v× chøng chØ tiÒn göi lµ mét lo¹i giÊy tê cã thÓ mua b¸n trªn thÞ tr­êng thø cÊp tr­íc khi m·n h¹n. - Vèn tù cã cña Ng©n hµng Vèn tù cã cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn bao gåm hai thµnh phÇn: Vèn tù cã c¬ b¶n vµ vèn tù cã bæ sung. Vèn tù cã c¬ b¶n gåm cã cæ phÇn th­êng, cæ phÇn ­u ®·i dµi h¹n, thÆng d­ vèn, lîi nhuËn kh«ng chia, dù phßng chung, c¸c kho¶n dù tr÷ vèn, vèn tù cã bæ sung bao gåm cæ phÇn ­u ®·i thêi h¹n ng¾n, c¸c tr¸i phiÕu bæ sung vµ giÊy nî. Tuy nhiªn, hiÖn nay vÉn cßn cã nh÷ng tranh luËn vÒ vai trß cña c«ng cô nî trong vèn tù cã. Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh cña ViÖt Nam, vèn tù cã cña Ng©n hµng chØ bao gåm vèn ®iÒu lÖ vµ quü dù tr÷ bæ sung vèn ®iÒu lÖ, nh­ vËy nã kh«ng bao gåm c¸c c«ng cô nî. * Qu¶n lý tµi s¶n nî Tr­íc nh÷ng n¨m 1960, nhiÒu Ng©n hµng coi tµi s¶n nî cña hä lµ cão ®Þnh nªn chØ chñ yÕu quan t©m vµo viÖc qu¶n lý, ®iÒu hµnh tµi s¶n cãm víi môc tiªu t¹o ra thu nhËp lín vµ tr¸nh ®­îc nh÷ng rñi ro. Tuy nhiªn, ngµy nay, c¸c Ng©n hµng ®· quan t©m nghiªn cøu nh÷ng ph­¬ng ph¸p trong qu¶n lý tµi s¶n nî, víi môc tiªu ®em l¹i cho hä nh÷ng kho¶n tiÒn dù tr÷ vµ tr¹ng th¸i láng. §iÒu nµy dÉn ®Õn sù ph¸t triÓn cña nh÷ng c«ng cô tµi chÝnh míi, nh­ c¸c chøng chØ tiÒn göi cã thÓ mua b¸n l¹i ®­îc vµ cïng víi nã lµ sù ph¸t triÓn cña c¸c thÞ tr­êng tiÒn tÖ, qua ®ã gióp cho c¸c Ng©n hµng cã thÓ nhanh chãng cã ®­îc tiÒn vèn vµ gi¶m ®­îc sù lÖ thuéc vµo nh÷ng nhãm tiÒn göi giao dÞch víi t­ c¸ch lµ nguån vèn hµng ®Çu nh­ tr­íc ®©y, thay vµo ®ã, c¸c ng©n hµng cã thÓ chñ ®éng cã ®­îc vèn b»ng c¸ch ph¸t hµnh tµi s¶n nî phï hîp víi nhu cÇu cña m×nh. C¸c tµi kho¶n tiÒn göi phi giao dÞch lµ bé phËn c¬ b¶n trong tµi s¶n nî cña Ng©n hµng vµ chi phÝ vÒ vèn cña Ng©n hµng còng tËp trung vµo bé phËn tµi s¶n nî nµy, v× vËy, vÊn ®Ò quan träng trong qu¶n lý tµi s¶n nî lµ ph¶i tËn dông ®­îc tèi ®a c¸c nguån vèn cã chi phÝ rÎ (nh­ ph¶i cã c¸c ph­¬ng thøc ®Ó thu hót kh¸ch hµng më tµi kho¶n giao dÞch t¹i Ng©n hµng m×nh), bªn c¹nh ®ã, ph¶i tÝnh to¸n c©n ®èi gi÷a tµi s¶n cã vµ tµi s¶n nî, ®¶m b¶o viÖc huy ®éng vèn phï hîp víi nhu cÇu sö dông, ®Çu t­, tr¸nh sù l·ng phÝ vèn kh«ng cÇn thiÕt. 1.2.2.3. Qu¶n trÞ thu nhËp, chi phÝ vµ kÕt qu¶ kinh doanh. C«ng t¸c qu¶n trÞ thu nhËp, chi phÝ vµ kÕt qu¶ kinh doanh cña c¸c Ng©n hµng Th­¬ng cæ phÇn ph¶i ®¶m b¶o tu©n thñ nghiªm ngÆt c¸c quy ®Þnh cã liªn quan cña ph¸p luËt vÒ h¹ch to¸n kÕ to¸n vµ qu¶n lý tµi chÝnh. Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn ph¶i h¹ch to¸n ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c, kÞp thêi c¸c kho¶n thu nhap¹ trong ho¹t ®éng kinh doanh ®óng quy ®Þnh cña c¬ quan tµi chÝnh; kh«ng ®­îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ c¸c kho¶n chi kh«ng hîp lÖ hoÆc tù ý trÝch lËp, sö dông c¸c quü, vèn tr¸i víi quy ®Þnh cña Nhµ n­íc. ViÖc t«n träng c¸c nguyªn t¾c trong thu, chi tµi chÝnh sÏ b¶o ®¶m cho b¶ng c©n ®èi vµ quyÕt to¸n tµi s¶n cña c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn ®­îc râ rµng, minh b¹ch, ph¶n ¸nh ®óng thùc tr¹ng vÒ vèn vµ quü cña Ng©n hµng. XÐt trªn gi¸c ®é cña tõng Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn, c«ng t¸c qu¶n trÞ thu nhËp, chi phÝ nh»m thùc hiÖn môc tiªu lµ kh«ng ngõng n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña Ng©n hµng (th«ng qua c¸c chØ tiªu vÒ lîi nhuËn rßng, tû suÊt sinh lêi cña vèn ®Çu t­…), qua ®ã t¨ng c­êng n¨ng lùc tµi chÝnh, n©ng cao søc c¹nh tranh cña Ng©n hµng. Qu¶n trÞ thu nhËp, chi phÝ cßn cã t¸c dông tÝch cùc ®Õn viÖc n©ng cao kh¶ n¨ng thanh kho¶n cña Ng©n hµng. §Ó thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ c«ng t¸c qu¶n trÞ thu nhËp, chi phÝ vµ kÕt qu¶ kinh doanh, tr­íc hÕt Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn ph¶i lµm tèt viÖc kÕ ho¹ch ho¸ c¸c kho¶n thu nhËp vµ chi phÝ cña Ng©n hµng; trªn c¬ së ®ã, cã biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó theo dâi, khai th¸c kÞp thêi, ®Çy ®ñ c¸c kho¶n thu, kiÓm so¸t chÆt chÏ c¸c kho¶n chi, ®¶m b¶o chi ®óng nguyªn t¾c, cã hiÖu qu¶. Tuy nhiªn, c«ng t¸c qu¶n trÞ thu nhËp, chi phÝ cña c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i nãi chung, cña c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn nãi riªng cßn phô thuéc kh¸ nhiÒu vµo c¬ cÊu tµi s¶n nî, tµi s¶n cã cña Ng©n hµng còng nh­ chÊt l­îng cña c«ng t¸c qu¶n lý tµi s¶n nî, qu¶n lý tµi s¶n cã. V× vËy, nÕu c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn duy tr× ®­îc mét c¬ cÊu tµi s¶n nî, tµi s¶n cã t­¬ng ®èi hîp lý vµ thùc hiÖn tèt c«ng t¸c qu¶n lý ®èi víi c¸c tµi s¶n ®ã, th× sÏ t¹o nhiÒu kh¶ n¨ng thuËn lîi ®Ó thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ c¸c môc tiªu trong c«ng t¸c qu¶n trÞ thu nhËp, chi phÝ vµ kÕt qu¶ kinh doanh cña Ng©n hµng. Ch­¬ng 2: Thùc tr¹ng vÒ qu¶n trÞ vµ ®iÒu hµnh trong c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn ViÖt Nam. 2.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh lo¹i h×nh Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn ë ViÖt Nam. 2.1.1. Giai ®o¹n tr­íc khi cã hai ph¸p lÖnh vÒ Ng©n hµng. Víi chÝnh s¸ch §æi míi cña §¶ng vµ Nhµ n­íc, mäi thµnh phÇn kinh tÕ trong x· héi ®­îc tù do ®Çu t­ s¶n xuÊt - kinh doanh vµ do ®ã tø nh÷ng n¨m 1986 - 1987, nÒn kinh tÕ cã nhu cÇu vèn rÊt lín. Trong t×nh h×nh ®ã, c¸c Ng©n hµng cña Nhµ n­íc kh«ng ®¸p øng ®ñ vèn cho nhu cÇu cña nÒn kinh tÕ, ®· dÉn ®Õn sù ra ®êi gÇn nh­ tù ph¸t vµ cã lóc, cã n¬i diÔn ra mét c¸ch å ¹t c¸c tæ chøc tÝn dông vµ ®« thÞ. §Æc biÖt, trong c¸c n¨m 1988 - 1989 cïng víi b­íc s¬ khai chuyÓn Ng©n hµng sang h¹ch to¸n kinh doanh, nhiÒu tæ chøc kinh tÕ ®· thµnh lËp c¸c tæ chøc tÝn dông, d­íi nh÷ng tªn gäi kh¸c nhau nh­ hîp t¸c x· tÝn dông, trung t©m tÝn dông, Ng©n hµng ngoµi quèc doanh…§Õn cuèi n¨m 1989 ®· cã gÇn 500 quü tÝn dông ë ®« thÞ vµ 17 Ng©n hµng ngoµi quèc doanh, ch­a kÓ kho¶ng 7000 hîp t¸c x· tÝn dông ®· cã tõ tr­íc. Trong thêi gian nµy c¸c c¬ chÕ qu¶n lý còng nh­ sù kiÓm so¸t cña Ng©n hµng Nhµ n­íc kh«ng theo kÞp víi thùc tÕ, dÉn ®Õn ho¹t ®éng cña c¸c tæ høc nµy vèn ®· chØ biÕt ch¹y theo lîi nhuËn l¹i cµng trë nªn thiÕu lµnh m¹nh, huy ®éng vèn vµ cho vay trµn lan vµ thËm chÝ mét sè tr­êng hîp cßn cã hµnh vi lõa ®¶o, vi ph¹m ph¸p luËt (víi 862 tû ®ång vèn ho¹t ®éng, trong ®ã vãn tù lµ 83 tû ®ång, cßn l¹i 741 tû lµ vèn huy ®éng, c¸c tæ chøc nµy ®· cho vay víi d­ nî 791 tû lµ vèn huy ®éng, c¸c tæ chøc nµy ®· cho vay víi d­ nî 791 tû ®ång, trong ®ã 510 tû ®ång lµ nî qu¸ h¹n). Trong bèi c¶nh ®ã, tÊt yÕu dÉn ®Õn t×nh tr¹ng hµng lo¹t c¸c tæ chøc tÝn dông nµy bÞ mÊt kh¶ n¨ng chi tr¶ vµ ®æ vì. §Õn cuèi n¨m 1990 chØ cßn l¹i 18/500 ®¬n vÞ ho¹t ®éng b×nh th­êng, 100 ®¬n vÞ cã khã kh¨n, sè cßn l¹i ®Òu mÊt kh¶ n¨ng chi tr¶ hoÆc vì nî. 2.1.2. Sau khi cã hai ph¸p lÖnh vÒ Ng©n hµng. T×nh h×nh trªn cña c¸c tæ chøc tÝn dông ngoµi quèc doanh ®· t¸c ®éng xÊu ®Õn nÒn kinh tÕ va an ninh x· héi. Trong bèi c¶nh ®ã, 2 ph¸p lÖnh vÒ Ng©n hµng ®­îc ban hµnh, t¹o kh«n khæ ph¸p luËt ®Ó xö lý c¸c tæ chøc tÝn dông nãi trªn, ®ång thêi tæ l¹i l¹i hÖ thèng Ng©n hµng ViÖt Nam. Néi dung c¬ b¶n cña 2 ph¸p lÖnh nµy lµ: (i) h×nh thµnh hÖ thèng Ng©n hµng hai cÊp: T¸ch b¹ch chøc n¨ng qu¶n lý nhµ n­íc vµ Ng©n hµng Trung ­¬ng cña Ng©n hµng Nhµ n­íc, chøc n¨ng kinh doanh tiÒn tÖ vµ dÞch vô Ng©n hµng thuéc vÒ c¸c Ng©n hµng vµ tæ chøc tÝn dông; (ii) t¹o lËp hÖ thèng Ng©n hµng Th­¬ng m¹i vµ c¸c tæ chøc tÝn dông ®­îc phÐp kinh doanh tiÒn tÖ vµ c¹nh tranh trong khu«n khæ ph¸p luËt, ®a d¹ng ho¸ vÒ së h÷u (quèc doanh, cæ phÇn, hçn hîp quèc doanh vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c, ®ång thêi cho phÐp sù tham gia cña c¸c Ng©n hµng liªn doanh, chi nh¸nh Ng©n hµng n­íc ngoµi". Nh­ vËy, víi viÖc ban hµnh hai ph¸p lÖnh vÒ Ng©n hµng, lo¹i h×nh Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn ®­îc thõa nhËn chÝnh thøc t¹i ViÖt Nam. Tuy nhiªn, tr­íc ®ã tõ n¨m 1987 thùc hiÖn chñ tr­¬ng cña ChÝnh phñ Ng©n hµng Nhµ n­íc ®· thèng nhÊt víi uû ban nh©n d©n d©n thµnh phè Hå ChÝ Minh thµnh lËp thÝ ®iÓm Ng©n hµng cæ phÇn ®Çu tiªn, víi tªn gäi lµ Ng©n hµng c«ng th­¬ng thµnh phè Hå ChÝ Minh, (gäi t¾t lµ Ng©n hµng Sµi gßn c«ng th­¬ng). Víi tinh thÇn trªn cña hai ph¸p vÒ Ng©n hµng, ChÝnh phñ, Ng©n hµng Nhµ n­íc vµ c¸c ngµnh h÷u quan ®· cïng c¸c ®Þa ph­¬ng tËp trung xö lý c¸c tæ chøc tÝn dông, mµ träng ®iÓm vµ gi¶i quyÕt c¸c hËu qu¶ mµ c¸c tæ chøc nµy g©y ra, chÊn chÝnh l¹i c¸c tæ chøc cã kh¶ n¨ng tån t¹i ®Ó ph¸t triÓn, thùc hiÖn chuyÓn ®æi thµnh c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn. Trong sè nµy cã 30 tæ chøc tÝn dông ®­îc ®iÒu chØnh thµnh c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn, trong ®ã 18 Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn ®« thÞ, 12 Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn n«ng th«n. Tõ ®ã ®Õn nay, hÖ thèng Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn ®· cã nh÷ng b­íc ph¸t triÓn ®¸ng kÓ vÒ sè l­îng, víi 52 ng©n hµng thêi ®iÓm n¨m 1997 (32 Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn ®« thÞ, 20 Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn n«ng th«n), tuy nhiªn ®Õn thêi ®iÓm hiÖn nay, thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh s¾p xÕp l¹i c¸c tæ chøc tÝn dông cña ChÝnh phñ, sè Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn gi¶m xuèng cßn 39 Ng©n hµng. B¶ng 1: Sè l­îng vµ sù ph©n bè c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn ë ViÖt Nam ®Õn 30/6/2000 §Þa ph­¬ng NHTMCP ®« thÞ NHTMCP n«ng th«n Tæng sè TP. HCM 15 1 16 Hµ Néi 5 0 5 H¶i Phßng 2 0 2 H¶i D­¬ng 1 1 Ninh B×nh 1 1 NghÖ An 1 0 1 §µ N½ng 0 1 1 §ång Th¸p 0 1 1 §ång Nai 0 1 1 Long An 0 1 1 Bµ RÞa Vòng Tµu 1 0 1 CÇn Th¬ 0 4 4 An Giang 0 1 1 Kiªn Giang 0 3 3 Nguån: B¸o c¸o thèng kª cña Ng©n hµng Nhµ n­íc 2.1.3. Nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña lo¹i h×nh Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn ViÖt Nam. - Thø nhÊt, Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn ë ViÖt Nam lµ mét lo¹i h×nh Ng©n hµng cßn non trÎ. Nh­ ®· tr×nh bµy ë trªn, cho tíi n¨m 1990, khi hai ph¸p lÖnh vÒ Ng©n hµng ®­îc ban hµnh, lo¹i h×nh Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn míi chÝnh thøc ®­îc thõa nhËn. Ttong ®ã h¬n mét nöa c¸c Ng©n hµng ®­îc thµnh lËp trªn c¬ së ®iÒu chØnh tõ c¸c Ng©n hµng ngoµi quèc doanh, hîp t¸c x· tÝn dông, quü tÝn dông ra ®êi tr­íc n¨m 1990. - Thø hai, quy m« cña c¸c Ng©n hµng qu¸ nhá bÐ. HiÖn nay, tÝnh ®Õn 31/12/2002 Ng©n hµng cã møc vèn ®iÒu lÖ cao nhÊt lµ Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn ¸ Ch©u còng chØ trªn 300 tû ®ång. §Æc biÖt lµ c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn n«ng th«n, cho ®Õn nay chØ cã 5/15 Ng©n hµng cã møc vèn ®iÒu lÖ tõ 7 tû ®ång trë lªn, cßn l¹i d­íi 7 tû ®ång, cã Ng©n hµng vèn ®iÒu lÖ chØ cã 3 tû. - Thø ba, c¸c Ng©n hµng chñ yÕu tËp trung t¹i hai thµnh phè lín lµ thµnh phè Hå ChÝ Minh vµ Hµ Néi. Trong sè 24 Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn ®« thÞ th× cã tíi 20 Ng©n hµng ë hai thµnh phè nµy, vµ lµ c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn ®iÒulÖ cao. - Thø t­, tr×nh ®é c«ng nghÖ Ng©n hµng, kh¶ n¨ng qu¶n lý, kinh doanh cña c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn ViÖt Nam cßn ë tr×nh ®é thÊp so víi Ng©n hµng c¸c n­íc trong khu vùc ASEAN vµ thÕ giíi, chñ yÕu vÉn chØ ho¹t ®éng trªn c¸c ho¹t ®éng truyÒn thèng nh­ nhËn tiÒn göi vµ cho vay, ch­a tiÕp cËn ®­îc ®Çy ®ñ c¸c dÞch vô Ng©n hµng hiÖn ®¹i. - Thø n¨m, mét ®Æc ®iÓm mang tÝnh chÊt ph¸p lý lµ theo quy ®Þnh t¹i LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông, Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn ViÖt Nam lµ Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn cña Nhµ n­íc vµ nh©n d©n, tøc lµ trong c¸c cæ ®«ng cña Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn ViÖt Nam b¾t buéc ph¶i cã sù tham gia cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc. §©y còng lµ ®iÒu mµ luËt ph¸p cña c¸c n­íc vµ trong hai ph¸p luËt vÒ Ng©n hµng cña ta tr­íc ®©y kh«ng quy ®Þnh. 2.2. Thùc tr¹ng vÒ tæ chøc bé m¸y qu¶n trÞ vµ ®iÒu hµnh trong c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn. 2.2.1. Héi ®ång qu¶n trÞ HÇu hÕt c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn ®· tæ chøc §¹i héi cæ ®«ng ®Ó bÇu míi hoÆc bæ sung thµnh viªn Héi ®ång qu¶n trÞ theo tiªu chuÈn quy ®Þnh. Qua qu¸ tr×nh thùc hiÖn viÖc cñng cè vµ ®iÒu chØnh, Héi ®ång qu¶n trÞ cña nhiÒu Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn ®· ®­îc t¨ng c­êng c¶ vÒ sè l­îng còng nh­ tr×nh ®é chuyªn m«n vµ n¨ng lùc qu¶n trÞ, b­íc ®Çu ®· ph¸t huy ®­îc chøc n¨ng cña c¬ quan qu¶n trÞ Ng©n hµng ho¹t ®éng trong c¬ chÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. Tuy nhiªn, sè Ng©n hµng thùc sù x©y dùng ®­îc Héi ®ång qu¶n trÞ cã n¨ng lùc chuyªn m«n vµ ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp ch­a nhiÒu, chØ cã mét sè Ng©n hµng nh­ Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn ¸ Ch©u, Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn Ph­¬ng Nam, Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn Sµi Gßn C«ng th­¬ng… Thùc tr¹ng cã tÝnh chÊt phæ biÕn t¹i nhiÒu Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn lµ ho¹t ®éng cña Héi ®ång qu¶n trÞ ®ang bÊt cËp tr­íc yªu cÇu ph¸t triÓn, n©ng cao chÊt l­îng, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña Ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. BiÓu hiÖn cô thÓ trªn mét sè mÆt: - Tr×nh ®é chuyªn m«n, sù hiÓu biÕt vÒ ph¸p luËt, vÒ kinh tÕ thÞ tr­êng, n¨ng lùc vµ kinh nghiÖm qu¶n trÞ ho¹t ®éng Ng©n hµng cßn h¹n chÕ, bÊt cËp, nhÊt lµ ®èi víi c¸c Ng©n hµng ®­îc ®iÒu chØnh (ra ®êi tr­íc hai ph¸p lÖnh vÒ Ng©n hµng). - ý thøc tr¸ch nhiÖm cña mét sè thµnh viªn Héi ®ång qu¶n trÞ cßn cã m©u thuÉn, kh«ng g¾n bã ®oµn kÕt, thiÕu sù nhÊt trÝ ®Ó ho¹t ®éng v× môc ®Ých, quyÒn lîi chung cña Ng©n hµng. - §Æc biÖt, mét sè Ýt tr­êng hîp cßn thiÕu c¶ ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp, lµm ¨n kh«ng nghiªm tóc, cã mét sè Ng©n hµng ho¹t ®éng chØ ®Ó phôc vô c¸c cæ ®«ng lín, thµnh viªn Héi ®ång qu¶n trÞ, g©y nh÷ng tæn thÊt kh«ng nh÷ng chØ ®èi víi Ng©n hµng ®ã mµ cßn ®e do¹ ®Õn c¶ sù an toµn cña hÖ thèng ng©n hµng th­¬ng m¹i, râ nhÊt lµ Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn Gia §Þnh, Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn Nam §«, Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn Vòng Tµu, Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng. 2.2.2. Ban kiÓm so¸t NhiÒu ng©n hµng ®· ®¸nh gi¸ ®óng vµ thÊy râ tÇm quan träng cña Ban kiÓm so¸t trong c«ng t¸c qu¶n trÞ, ®iÒu hµnh ho¹t ®éng cña Ng©n hµng, hÇu hÕt c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn ®· thùc hiÖn viÖc bÇu míi hoÆc bæ sung, thay thÕ thµnh viªn Ban kiÓm so¸t theo tiªu chuÈn quy ®Þnh. Ho¹t ®éng cña c¸c thµnh viªn Ban kiÓm so¸t nh×n chung ®· cã nh÷ng b­íc c¶i tiÖn tÝch cùc (cã tr¸ch nhiÖm vµ hiÖu qu¶ h¬n). Qua thùc tÕ cho thÊy, th­êng th× ë nh÷ng Ng©n hµng mµ thµnh viªn Héi ®ång qu¶n trÞ, cæ ®«ng lµ nh÷ng ng­êi cã kiÕn thøc vÒ Ng©n hµng, kinh nghiÖm qu¶n lý tèt th× ë ®ã Ban kiÓm so¸t ®­îc kiÖn toµn vµ ho¹t ®éng hiÖu qu¶. Tuy nhiªn, t×nh tr¹ng chung, diÔn ra ë nhiÒu Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn lµ ho¹t ®éng cña Ban kiÓm so¸t ch­a ®­îc quan t©m ®óng møc, cã n¬i chØ h×nh thøc; tr×nh ®é nghiÖp vô, chuyªn m«n, kiÕn thøc ph¸p luËt… cña kiÓm so¸t viªn cßn h¹n chÕ nªn kh«ng ph¸t hiÖn kÞp thêi nh÷ng mÆt yÕu kÐm, nh÷ng vô viÖc tiªu cùc, lµm tr¸i ph¸p luËt t¹i Ng©n hµng. Cã tr­êng hîp ý thøc tr¸ch nhiÖm, ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp kÐm, nªn mÆc dï®· ph¸t hiÖn nh­ng xö lý thiÕu kiªn quyÕt, thËm chÝ ®ång t×nh víi nh÷n quyÕt ®Þnh, hµnh vi sai tr¸i cña Héi ®ång qu¶n trÞ, Tæng gi¸m ®èc (Gi¸m ®èc) hoÆc c¸c bé phËn nh©n viªn trong Ng©n hµng. 2.2.3. Tæng gi¸m ®èc (Gi¸m ®èc) T­¬ng tù nh­ héi ®ång qu¶n trÞ, c¬ quan ®iÒu hµnh (Tæng Gi¸m ®èc) hoÆc Gi¸m ®èc) cña c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn thêi gian qua ®· ®­îc cñng cè. C¸c Ng©n hµng ®· tÝch cùc lùa chän ng­êi ®iÒu hµnh cã ®ñ kh¶ n¨ng vÒ chuyªn m«n, nghiÖp vô, ph¸p luËt, cã ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp. Tuy nhiªn, qua thùc tÕ, chóng ta còng cã thÓ nhËn thÊy sè Ng©n hµng cã ngêi ®iÒu hµnh giái, ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng cña Ng©n hµng an toµn, hiÖu qu¶ vµ cã triÓn väng ph¸t triÓn tèt kh«ng ph¶i lµ nhiÒu vµ th­êng còng tËp trung vµo c¸c Ng©n hµng mµ ë ®ã cã Héi ®ång qu¶n trÞ, Ban kiÓm so¸t ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. Nh÷ng yÕu kÐm cña c¬ quan ®iÒu hµnh (Tæng gi¸m ®èc hoÆc Gi¸m ®èc) cña c¸c Ng©n hµng còng thÓ hiÖn kh¸ t­¬ng ®ång víi nh÷ng yÕu kÐm cña Héi ®ång qu¶n trÞ, ban kiÓm so¸t cô thÓ: - Mét sè tr­êng hîp Tæng gi¸m ®èc (Gi¸m ®èc) yÕu vÒ tr×nh ®é, thiÕu n¨ng lùc hoÆc kh«ng cã kinh nghiÖm trong ®iÒu hµnh ho¹t ®éng Ng©n hµng trong c¬ chÕ míi. MÆc dï mét sè Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn ®· lùa chän nh÷ng ng­êi ®· tõng lµm viÖc trong Ng©n hµng Nhµ n­íc lµm Tæng Gi¸m ®èc ®iÒu hµnh, nh­ng hÇu hÕt lµ thÕ hÖ ®· lµm viÖc qu¸ l©u n¨m trong c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸, bao cÊp, kiÕn thøc vµ thêi gian tiÕp cËn víi ho¹t ®éng Ng©n hµng trong c¬ chÕ thÞ tr­êng ch­a nhiÒu, chØ quen víi c«ng t¸c qu¶n lý nhµ n­íc…nªn khi ®o vµo ®iÒu hµnh ho¹t ®éng cña mét Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn trong c¬ chÕ thÞ tr­êng cßn bì ngì, bÊp cËp. Tæng gi¸m ®èc cña mét sè Ng©n hµng ch­a qua ®µo t¹o vÒ lý thuyÕt thËm chÝ ch­a kinh qua c«ng t¸c thùc tiÔn trong lÜnh vùc Ng©n hµng. - Mét sè tr­êng hîp tinh thÇn tr¸ch nhiÖm ch­a cao, cã tr­êng hîp kiªm nhiÖm nhiÒu chøc danh t¹i c¸c tæ chøc kh¸c, kh«ng th­êng xuyªn ®iÒu hµnh trùc tiÕp ho¹t ®éng hµng ngµy cña Ng©n hµng. Cã Ng©n hµng trong mét thêi gian dµi kh«ng cã Tæng gi¸m ®èc nh­ng ch­a ®­îc Héi ®ång qu¶n trÞ cã biÖn ph¸p bæ nhiÖm kÞp thêi. - §Æc biÖt h¬n, cã tr­êng hîp ng­êi ®iÒu hµnh Ng©n hµng kh«ng cã ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp, kh«ng nh÷ng cã nh÷ng hµnh ®éng mang tÝnh chÊt lõa ®¶o ®èi víi kh¸ch hµng, mµ cßn cã tr­êng hîp lõa ®¶o ®Ó chiÕm ®o¹t tµi s¶n cña chÝnh Ng©n hµng ®ã, nh­ ®· x¶y ra ë Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn ®· bÞ xö lý nh­ T©n ViÖt, VPBank… 2.2.4. Mèi quan hÖ gi÷a Héi ®ång qu¶n trÞ, Ban kiÓm so¸t vµ Tæng Gi¸m ®èc (Gi¸m ®èc) c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn. VÒ nguyªn t¾c, ho¹t ®éng gi÷a cã quan qu¶n trÞ vµ kiÓm so¸t, ®iÒu hµnh cña Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn cã sù liªn quan, thèng nhÊt chÆt chÏ víi nhau. Thùc tr¹ng mèi quan hÖ nµy t¹i c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn ViÖt Nam trong thêi gian qua vµ hiÖn nay ra sao. Qua c¸c tµi liÖu nghiªn cøu còng nh­ qua tiÕp sóc, t×m hiÓu thùc tÕ, cho thÊy: Sau khi hÖ thèng v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt vÒ Ng©n hµng ®· ®­îc tõng b­íc hoµn thiÖn, nhÊt lµ nh÷ng quy ®Þnh vÒ nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña c¬ quan qu¶n trÞ, ®iÒu hµnh vµ kiÓm so¸t cña Ng©n hµng. §ång thêi c«ng t¸c kiÓm tra, gi¸m s¸t cña Ng©n hµng Nhµ n­íc ®­îc t¨ng c­êng, mèi quan hÖ gi÷a c¸c c¬ quan qu¶n trÞ, ®iÒu hµnh trong c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn ®· ®­îc quy ®Þnh râ rµng, gióp cho c¸c c¬ quan nµy. Mét sè Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn ¸ Ch©u, Sµi Gßn c«ng th­¬ng, Ph­¬ng Nam… lµ nh÷ng Ng©n hµng ®· ph¸t huy rÊt tèt mèi quan hÖ vµ ®©y còng lµ mét yÕu tè quan träng gióp cho c¸c Ng©n hµng nµy ph¸t triÓn kh¸ tèt trong nh÷ng n¨m qua. Tuy nhiªn, t¹i mét sè Ng©n hµng, mèi quan hÖ gi÷a Héi ®ång qu¶n trÞ, Ban kiÓm so¸t vµ Tæng gi¸m ®èc cã nh÷ng v­íng m¨c hoÆc kh«ng râ rµng, nh­ cã Ng©n hµng Héi ®ång qu¶n trÞ thùc hiÖn c¶ c¸c c«ng viÖc ®iÒu hµnh cña Tæng gi¸m ®èc, ho¹t ®éng mang tÝnh chÊt gia ®×nh, hä hµng… chi phèi hd cña Ng©n hµng phôc vô cho nh÷ng cæ ®«ng lín, c¸c thµnh viªn Héi ®ång qu¶n trÞ. Ng­îc l¹i, cã tr­êng hîp Tæng gi¸m ®èc v­ît qu¸ quyÒn h¹n, thao tóng, thËm chÝ v« hiÖu ho¸ Héi ®ång qu¶n trÞ, ®iÒu hµnh ho¹t ®éng Ng©n hµng theo ý ®å riªng cña m×nh. Cã nh÷ng Ng©n hµng gi÷a Héi ®ång qu¶n trÞ vµ Tæng gi¸m ®èc mÊt ®oµn kÕt th­êng xuyªn hoÆc ng­îc l¹i cã tr­êng hîp ph¸t triÓn theo h­íng rÊt nguy hiÓm, ®ã lµ gi÷a c¸c c¬ quan qu¶n trÞ, kiÓm so¸t vµ ®iÒu hµnh c©u kÕt víi nhau ®Ó vi ph¹m ph¸p luËt (nh­ vô ¸n ®· khëi tè t¹i Ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn Vòng Tµu). §iÒu ®¸ng nãi lµ ®©y l¹i lµ t×nh tr¹ng yÕu kÐm nh­ trªn xay ra ë mét sè Ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn trong thêi gian võa qua. 2.3. Thùc tr¹ng qu¶n trÞ, ®iÒu hµnh ho¹t ®éng cña ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn ViÖt Nam hiÖn nay. 2.3.1. Tµi s¶n cã §Ó lµm râ thùc tr¹ng qu¶n trÞ, ®iÒu hµnh tµi s¶n cã cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn, chóng ta xÏ xem xÐt c¬ cÊu vµ chÊt l­îng c¸c tµi s¶n cã cña Ng©n hµng. B¶ng 2: Vèn tù cã, vèn huy ®éng vµ d­ nî cña c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i Cæ phÇn. §¬n vÞ tÝnh: Tû ®ång N¨m 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 Vèn tù cã 1.235 2.10 1.537 2.527 2.646 2.498 2.522 3.187 Vèn huy ®éng 7.718 13.240 13.999 16.485 18.358 26.188 19.558 39.311 D­ nî 6.419 10.461 11.499 12.160 13.664 17.146 19.903 28.176 Nguån: B¸o c¸o Thanh tra Ng©n µng Nhµ n­íc Qua nh÷ng sè liÖu trªn ta cã thÓ nhËn thÊy r»ng, c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn giµnh chñ yÕu vèn vµo kho¶n môc tÝn dông, theo tÝnh to¸n th× kho¶n môc tÝn dông th­êng chiÕm kho¶ng trªn 60% tµi s¶n cã. VÒ kho¶n môc tµi s¶n cã lµ c¸c tµi s¶n ë d¹ng hiÖn vËt (trô së, m¸y mãc trang thiÕt bÞ cña Ng©n hµng), qua sè liÖu thùc tÕ ë c¸c Ng©n hµng cho thÊy th­êng chiÕm tíi 50% vèn tù cã c¸c Ng©n hµng (do vèn tù cã cña c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn qu¸ nhá), tøc lµ chiÕm kho¶ng trªn 5-6% tµi s¶n cã. C¸c kho¶n ®Çu t­ kh¸c nh­ gãp vèn liªn doanh, kinh doanh ngo¹i tÖ kho¶ng 6-7% tµi s¶n cã. Qua ho¹t ®éng trªn thÞ tr­êng ®Êu thÇu tr¸i phiÕu Kho b¹c vµ thÞ tr­êng më, hÇu nh­ c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn kh«ng tham gia trªn c¸c thÞ tr­êng nµy, do ®ã phÇn cßn l¹i trong c¬ cÊu tµi s¶n cã chñ yÕu lµ d­íi d¹ng tiÒn mÆt, tiÒn göi Ng©n hµng Nhµ n­íc (bao gåm c¶ tiÒn göi dù tr÷ b¾t buéc) vµ tiÒn göi t¹i c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c. XÐt vÒ mÆt c¬ cÊu tµi s¶n cã, ®iÓm yÕu nhÊt cña c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn lµ trong kho¶n môc c¸c quü dù tr÷, hÇu nh­ lµ c¸c kho¶n môc nµy chiÕm mét tû lÖ qu¸ lín trong tæng tµi s¶n cã cña Ng©n hµng (trªn 25%). Trong khi t¹i Ng©n hµng mét sè n­íc, tû lÖ c¶ hai kho¶n dù tr÷ s¬ cÊp vµ dù tr÷ thø cÊp chØ vµo kho¶ng 15 -17% tµi s¶n cã. VÒ chÊt l­îng, do ®Æc ®iÓm c¬ cÊu nh­ trªn, nªn chñ yÕu chóng ta ®i v¸o xem xÐt chÊt l­îng kho¶n môc tÝn dông cña Ng©n hµng. Cã thÓ nãi ®©y còng chÝnh lµ ®iÓm yÕu nhÊt cña c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn hiÖn nay. B¶ng 3: T×nh h×nh nî qu¸ h¹n cña c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn N¨m 1995 1996 1997 1998 2000 2001 2002 Tæng d­ nî 6419 10461 11499 11.370 17.146 19.903 28.176 Nî qu¸ h¹n (%) 6,1 15,5 11,5 7,1 18,6 10,7 6,3 Nguån: B¸o c¸o thanh tra Ng©n hµng Nhµ n­íc MÆc dï d­ nî t¨ng nhanh, nh­ng chÊt l­îng ch­a ®¶m b¶o, biÓu hiÖn cô thÓ: - Nî qu¸ h¹n chiÕm tû träng cao trong tæng d­ nî, trong ®ã nî qu¸ h¹n khã cã kh¶ n¨ng thu håi chiÕn trªn 50% trong tæng nî qu¸ h¹n. NhiÒu Ng©n hµng cho ®Õn nay vÉn ch­a xö lý song c¸c kho¶n nî tån ®äng tõ tr­íc khi ®iÒu chØnh, vµ thùc tÕ ®©y lµ c¸c kho¶n nî kh«ng cßn kh¶ n¨ng thu håi. - C¸c Ng©n hµng chØ chó ý ®Èy m¹nh cho vay mµ ch­a quan t©m ®Õn n©ng cao chÊt l­îng, thËm chÝ vi ph¹m c¸c nguyªn t¾c theo quy ®Þnh cña Nhµ n­íc, nh­ doanh nghiÖp cã nî qu¸ h¹n cho nh­ng vÉn ®­îc Ng©n hµng cho vay tiÕp, kh¸ch hµng thiÕu giÊy phÐp kinh doanh hoÆc kinh doanh kh«ng ®óng nghµnh nghÒ theo giÊy phÐp vÉn ®­îc vay vèn, tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè kh«ng ®ñ thñ tôc giÊy tê hoÆc ®¸nh gi¸ gi¸ trÞ cao so víi thùc tÕ, kh«ng ph¸t m¹i ®­îc, gia h¹n nî tuú tiÖn… - Kh©u kiÓm tra, theo dâi kh¸ch hµng cña nhiÒu ng©n hµng cßn xem nhÑ, dÉn ®Õn kh¸ch hµng sö dông sai môc ®Ých, thÊt tho¸t vèn hoÆc cè t×nh lõa ®¶o chiÕm dông vèn nh­ng Ng©n hµng kh«ng biÕt ®Ó cã biÖn ph¸p thu håi hoÆc khi biÕt th× qu¸ muén. - TËp trung cho mét kh¸ch hµng vay qu¸ nhiÒu, v­ît c¶ giíi h¹n quy ®Þnh, ®Æc biÖt mét sè chñ yÕu chØ cho vay c¸c cæ ®«ng lín cña Ng©n hµng, khi ng­êi vay kh«ng tr¶ nî th× Ng©n hµng còng kh«ng cã biÖn ph¸p tÝch cùc ®Ó thu håi vèn… VÒ kh¸ch quan, còng cã nh÷ng yÕu tè t¸c ®éng bÊt lîi ®Õn chÊt l­îng tÝn dông cña Ng©n hµng, nh­ t×nh h×nh s¶n xuÊt - kinh doanh cña doanh nghiÖp vÉn khã kh¨n, hiÖu qu¶ thÊp nªn nhiÒu tr­êng hîp kh«ng tr¶ ®­îc nî cho Ng©n hµng hoÆc trong mét thêi gian dµi, Nhµ n­íc cho phÐp c¸c Ng©n hµng trÝch quü dù phßng rñi ro tÝn dông tõ chi phÝ, do ®ã c¸c Ng©n hµng kh«ng cã nguån còng nh­ c¬ chÕ ®Ó xö lý kho¶n nî xÊu, kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi… 2.3.2. Tµi s¶n nî VÒ qu¶n lý tµi s¶n nî cña c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn, thêi gian ®Çu nh÷ng n¨m 90, c¸c Ng©n hµng cßn ph¶i tËp trung chÊn chØnh viÖ huy ®éng vèn, ®¶m b¶o theo ®óng quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ kh¶ n¨ng ho¹t ®éng cña c¸c Ng©n hµng. Mét trong nh÷ng yªu cÇu cña Ng©n hµng Nhµ n­íc ®èi víi c¸c Ng©n hµng nµy lµ ph¶i chÊm døt t×nh tr¹ng huy ®éng vµ cho vay mét c¸ch trµn lan nh­ thêi kú tr­íc khi cã hai ph¸p lÖnh Ng©n hµng. Sau mét hai n¨m, nh×n chung viÖc huy ®éng c¸c Ng©n hµng ®· nghiªm tóc h¬n vµ ®¶m b¶o theo c¸c quy ®Þnh cña Ng©n hµng Nhµ n­íc, kh«ng cã Ng©n hµng nµo huy ®éng v­ît tû lÖ tèi ®a cho phÐp vµ vÒ c¬ b¶n huy ®éng vèn ®· ®­îc ®iÒu hµnh phï hîp víi kh¶ n¨ng më réng tÝn dông cña Ng©n hµng. Tuy nhiªn, mét ®iÓm yÕu cña c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn trong qu¶n lý tµi s¶n nî lµ vÉn chØ dùa vµo c¸c tµi kho¶n giao dÞch vµ tµi kho¶n tiÒn göi tiÕt kiÖm lµ chÝnh (chiÕm tíi 80%/ tµi s¶n nî), hÇu nh­ c¸c Ng©n hµng ch­a ph¸t hµnh chøng chØ tiÒn göi (chØ chiÕm trªn 1% so víi tµi s¶n nî), mét c«ng cô huy ®éng vèn cã tÝnh chñ ®éng h¬n mµ ngµy nay Ng©n hµng c¸c n­íc coi nh­ mét biÖn ph¸p huy ®éng vèn quan träng. VÒ vèn tù cã, nhiÒu Ng©n hµng, nhÊt lµ c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn n«ng th«n cßn thiÕu rÊt nhiÒu so víi møc vèn ®iÒu lÖ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, Ng©n hµng Nhµ n­íc ®· chØ ®¹o c¸c Ng©n hµng ph¶i tÝch cùc bæ sung vèn ®iÒu lÖ, nh­ng hÇu nh­ c¸c Ng©n hµng gÆp khã kh¨n trong viÖc bæ sung thªm vèn. 2.3.3. Thu nhËp, chi phÝ vµ kÕt qu¶ kinh doanh VÒ c¬ b¶n, c¸c Ng©n hµng ®· thùc hiÖn chÕ ®é h¹ch to¸n kÕ to¸n vµ b¸o c¸o kÕ to¸n theo quy ®Þnh. NhiÒu Ng©n hµng ®· thùc hiÖn tèt viÖc h¹ch to¸n, ghi chÐp sæ s¸ch kÕ to¸n, ph¶i ¸nh trung thùc c¸c nguån thu còng nh­ chi phÝ cña Ng©n hµng; cã nhiÒu cè g¾ng tiÕt gi¶m chi phÝ… ViÖc trÝch lËp c¸c quü ®­îc thùc hiÖn theo ®óng quy ®Þnh. Tuy nhiªn, t×nh h×nh tµi chÝnh cña c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn trong mÊy n¨m võa qua ®· næi lªn kh¸ bøc xóc, mµ trong ®ã cã nguyªn nh©n chñ quan cña Ng©n hµng trong c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh. Qua kiÓm tra, thanh tra cña c¸c c¬ quan chøc n¨ng t¹i c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn th× kh¸ nhiÒu Ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn cã vi ph¹m trong qu¶n lý thu nhËp, chi phÝ vµ vèn, quü. BiÓu hiÖn cô thÓ d­íi c¸c d¹ng sau: - ChuyÓn nî qu¸ h¹n kh«ng kÞp thêi, ®©y lµ hiÖn t­îng kh¸ phæ biÕn t¹i nhiÒu Ng©n hµng. Qua kÕt qu¶ thanh tra, kiÓm tra cña Thanh tra Ng©n hµng Nhµ n­íc cho thÊy sè nî qu¸ h¹n thùc tÕ cña c¸c Ng©n hµng cao h¬n nhiÒu so víi h¹ch to¸n trªn sæ s¸ch. - H¹ch to¸n thu nhËp, chi phÝ kh«ng ®óng tÝnh chÊt, néi dung kinh tÕ, nh­ tµi s¶n xiÕt nî (ch­a b¸n ®­îc) ®· h¹ch to¸n phÇn l·i dù thu vµ thu nhËp hoÆc gi¶m nî vay; mét sè kho¶n ®· thu ®­îc nh­ng l¹i kh«ng h¹ch to¸n vµo thu nhËp; lç cña ®¬n vÞ trùc thuéc kh«ng thÓ hiÖn trªn b¶ng c©n ®èi chung cña Ng©n hµng…. - Mét sè Ng©n hµng chØ x©y dùng c¬ b¶n, mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh qu¸ lín, thËm chÝ cã Ng©n hµng chi x©y dùng c¬ b¶n vµ mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh lín h¬n c¶ vèn tù cã (thùc chÊt lµ dïng vèn huy ®éng ®Ó x©y dùng c¬ b¶n). - NhiÒu Ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn ch­a thùc hiÖn ghi chÐp vµ theo dâi c¸c kho¶n b¶o l·nh tÝn dông theo ®óng quy ®Þnh; cã tr­êng hîp thu ®­îc tiÒn b¸n hµng L/C tr¶ chËm cña kh¸ch hµng nh­ng kh«ng h¹ch to¸n vµo sæ s¸ch Ng©n hµng, mµ ®Ó sö dông vµo c¸c môc ®Ých kh¸c… Ch­¬ng 3: Mét sè gi¶i ph¸p n©ng cao n¨ng lùc qu¶n trÞ vµ ®iÒu hµnh Ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn ViÖt Nam. 3.1. Môc tiªu vµ ®Þnh h­íng trong c«ng t¸c qu¶n trÞ vµ ®iÒu hµnh ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn ViÖt Nam. 3.1.1. Môc tiªu ChÊn chØnh, kiÖn toµn vÒ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc tÝn dông, ®Æc biÖt lµ Ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn lµ néi dung träng t©m mµ §¶ng, ChÝnh phñ, Ng©n hµng Nhµ n­íc tËp trung chØ ®¹o trong nh÷ng n¨m võa qua, víi môc tiªu x©y dùng hÖ thèng Ng©n hµng ViÖt Nam v÷ng m¹nh, hiÖu qu¶ vµ an toµn, nhanh chãng ¸p dông c«ng nghÖ Ng©n hµng hiÖn ®¹i, v­¬n lªn héi nhËp víi céng ®ång tµi chÝnh - Ng©n hµng c¸c n­íc trong khu vùc vµ thÕ giíi, phôc vô cã hiÖu qu¶ cho c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn d¹i ho¸ ®Ê n­íc. Môc tiªu trong mét hai n¨m ®èi víi c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn lµ ph¶i chÊn chØnh c«ng t¸c qu¶n trÞ, ®iÒu hµnh cña tõng Ng©n hµng, lµnh m¹nh ho¸ t×nh h×nh tµi chÝnh vµ ho¹t ®éng cña c¸c Ng©n hµng, kh«ng ®Ó x¶y ra t×nh tr¹ng ®æ vì ngoµi tÇm kiÓm so¸t cña Nhµ n­íc ®èi víi c¸c Ng©n hµng yÕu kÐm. Trªn gi¸c ®é cña tõng Ng©n hµng, môc tiªu cña c«ng t¸c qu¶n trÞ, ®iÒu hµnh ho¹t ®éng cña Ng©n hµng lµ kh¾c phôc nh÷ng yÕu kÐm, tån t¹i trong thêi gian qua, ®­a ra ®­îc c¸c chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p qu¶n lý, ®iÒu hµnh ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng Ng©n hµng ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt, gi¶m thiÓu rñi ro, n©ng cao an toµn vµ ®øng v÷ng trªn th­¬ng tr­êng trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh nµy cµng cao. 3.1.2. §Þnh h­íng c¬ b¶n §Þnh h­íng c¬ b¶n trong viÖc n©ng cao n¨ng lùc qu¶n trÞ, ®iÒu hµnh cña c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn cÇn tËp trung vµo c¸c néi dung sau: - Thø nhÊt, t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý Nhµ n­íc cña Ng©n hµng Nhµ n­íc vµ sù gi¸m s¸t cña cæ ®«ng (th«ng qua §¹i héi ®ång cæ ®«ng) ®èi víi ho¹t ®éng cña Héi ®ång qu¶n trÞ, Ban kiÓm so¸t vµ Tæng gi¸m ®èc, ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng qu¶n trÞ, ®iÒu hµnh cña c¸c ng©n hµng tu©n thñ ®óng ph¸p luËt vµ ®iÒu lÖ cña Ng©n hµng. - Thø hai, kiÖn toµn vÒ tæ chøc vµ nh©n sù cña Héi ®ång qu¶n trÞ, Bam kiÓm so¸t, Tæng gi¸m ®èc, cã ®ñ n¨ng lùc vµ ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp, t¨ng c­êng vai trß, tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¬ quan nµy trong ®iÒu hµnh, qu¶n trÞ ho¹t ®éng cña Ng©n hµng. - Thø ba, X©y dùng mèi quan hÖ c«ng t¸c tèt gi÷a Héi ®ång qu¶n trÞ, Ban kiÓm so¸t, Tæng gi¸m ®èc trªn c¶ hai ph­¬ng diÖn: Cã c¬ chÕ, quy chÕ ho¹t ®éng c¶u tõng c¬ quan vµ quy chÕ phèi hîp c«ng t¸c gi÷a c¸c c¬ quan nµy; tõng Ng©n hµng chó träng x©y dùng ®oµn kÕt néi bé, t¹o phong c¸ch lµm viÖc trªn tinh thÇn hîp t¸c v× môc tiªu, lîi Ých chung cña Ng©n hµng, cña cæ ®«ng. 3.2. Mét sè gi¶i ph¸p n©ng cao n¨ng lùc qu¶n trÞ vµ ®iÒu hµnh ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn ViÖt Nam. 3.2.1. KiÖn toµn nh©n sù, ho¹t ®éng cña Héi ®ång qu¶n trÞ C¸c cæ ®«ng, ng­êi diÒu hµnh Ng©n hµng vµ ngay c¶ c¸c kh¸ch hµng lu«n mong muèn Ng©n hµng m×nh cã mét Héi ®ång qu¶n trÞ cã ®Çy ®ñ kh¶ n¨ng qu¶n lý vµ quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n c¸c chÝnh s¸ch, chiÕn l­îc vµ kÕ ho¸ch ho¹t ®éng s¸ng suèt, ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng cña Ng©n hµng hiÖu qu¶, an toµn vµ ph¸t triÓn tèt. §Ó ®¹t ®­îc ®iÒu mong muèn ®ã, ®iÒu ®Çu tiªn vµ cã tÝnh quyÕt ®Þnh lµ ®Ò cao ý thøc tr¸ch nhiÖm cña c¸c cæ ®«ng, th«ng qua §¹i héi ®ång cæ ®«ng ph¶i lùa chän ®­îc nh÷ng thµnh viªn Héi ®ång qu¶n trÞ cã tr×nh ®é kinh doanh giái vµ ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp. Thùc tr¹ng cña c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn ViÖt Nam hiÖn nay lµ Héi ®ång qu¶n trÞ cña phÇn lín c¸c Ng©n hµng ®ang bÊt cËp tr­íc yªu cÇu ®ßi hái qu¶n trÞ Ng©n hµng trong c¬ chÕ míi. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ ph¶i khÈn tr­¬ng cñng cè l¹i thµnh viªn Héi ®ång qu¶n trÞ, kiªn quyÕt thay thÕ nh÷ng ng­êi kh«ng ®ñ n¨ng lùc vµ ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp hoÆc thiÕu nhiÖt t×nh, tËn t©m víi Ng©n hµng. Cã quan ®iÓm cho r»ng, cÇn quy ®Þnh tiªu chuÈn ®èi víi thµnh viªn Héi ®ång qu¶n trÞ lµ cã th©m niªn c«ng t¸c trong ngµnh Ng©n hµng 5 n¨m trë lªn, theo chóng t«i ®iÒu ®ã lµ kh«ng thùc tÕ, nh­ng còng ph¶i quy ®Þnh râ tiªu chuÈn thµnh viªn Héi ®ång qu¶n trÞ ph¶i lµ nh÷ng ng­êi am hiÓu s©u vÒ lÜnh vùc Ng©n hµng, kinh tÕ vµ ph¸p luËt liªn quan ®Õn ho¹t ®éng Ng©n hµng. C¸c cæ ®«ng, th«ng qua §¹i héi ®ång cæ ®«ng ph¶i t¨ng c­êng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña Héi ®ång qu¶n trÞ, kh¾c phôc ngay t×nh tr¹ng x¶y ra ë mét sè Ng©n hµng võa qua, Héi ®ång qu¶n trÞ thao tóng ho¹t ®éng Ng©n hµng v× lîi Ých cña mét vµi cæ ®«ng lín vµ biÕn §¹i héi ®ång cæ ®«ng chØ lµ h×nh thøc. 3.2.2. KiÖn toµn nh©n sù, n©ng cao tr¸ch nhiÖm cña Ban kiÓm so¸t. Theo chóng t«i, nh÷ng quy ®Þnh mang tÝnh ph¸p lý vÒ tiªu chuÈn thµnh viªn BankiÓm so¸t còng nh­ nhiÖm vô cña Ban kiÓm so¸t ®· ®­îc quy ®Þnh ®Çy ®ñ vµ râ rµng trong luËt c¸c tæ chøc tÝn dông. Nh÷ng yÕu kÐm, tån t¹i cña c¬ quan nµy t¹i c¸c Ng©n hµng trong thêi gian qua chñ yÕu lµ do kh©u tæ chøc, lùa chän nh©n sù cña c¸c Ng©n hµng vµ tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, n¨ng lùc cña Ban kiÓm so¸t cßn h¹n chÕ, bÊp cËp. ChÝnh v× vËy, ®Ó n©ng cao n¨ng lùc ho¹t ®éng cña Ban kiÓm so¸t Ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn, biÖn ph¸p cÇn tËp trung lµ kh©u bÇu, miÔn nhiÖm, b·i nhiÖm chøc danh thµnh viªn Ban kiÓm so¸t t¹i tõng Ng©n hµng. C¸c ng©n hµng ph¶i lùa chän ®­îc nh÷ng ng­êi kh«ng nh÷ng chØ cã ®ñ c¸c tiªu chuÈn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, mµ cßn ph¶i dùa trªn n¨ng lùc, ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp mµ hä thÓ hiÖn hµng ng¸y trong c«ng viÖc ®Ó bÇu vµo c¬ quan nµy. Nh÷ng tr­êng hîp ®· ®­îc bÇu nh­ng kh«ng hoµn thµnh nhiÖm vô hoÆc cã biÓu hiÖn tiªu cùc, kh«ng v× lîi Ých chÝnh ®¸ng cña Ng©n hµng th× ph¶i kiªn quyÕt thay thÕ, xö lý. C¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn còng ph¶i nhËn thøc ®óng vai trß, tr¸ch nhiÖm cña Ban kiÓm so¸t ®èi víi sù ho¹t ®éng vµ ph¸t triÓn cña Ng©n hµng ®Ó x©y dùng, bæ sung quy chÕ lµm viÖc cña Ban kiÓm so¸t víi nh÷ng rµng buéc tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn lîi râ rµng; t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó Ban kiÓm so¸t cã thÓ tiÕn hµnh c«ng viÖc mét c¸ch thuËn lîi. 3.2.3. Lùa chän ng­êi ®iÒu hµnh Ng©n hµng (Tæng gi¸m ®èc, Gi¸m ®èc) cã ®ñ n¨ng lùc, n¨ng ®éng vµ cã ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp. - §iÒu ®¸ng quan t©m nhÊt trong c¸c biÖn ph¸p ®Ó n©ng cao n¨ng lùc c¬ quan ®iÒu hµnh Ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn lµ vÊn ®Ò tr×nh ®é chuyªn m«n, n¨ng lùc qu¶n lý vµ ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp cña Tæng gi¸m ®èc (Gi¸m ®èc). Trªn gi¸ ®é qu¶n lý nhµ n­íc, ChÝnh phñ vµ Ng©n hµng Nhµ n­íc ®· cã nh÷ng quy ®Þnh kh¸ cô thÓ, râ rµng mang tÝnh khung ph¸p lý vÒ tiªu chuÈn vµ nhiÖm vô, quyÒn h¹n Tæng gi¸m ®èc (Gi¸m ®èc) c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn. §Ó cã ®­îc ng­êi ®iÒu hµnh cã ®ñ n¨ng lùc ®­a ho¹t ®éng cña ng©n hµng hiÖu qu¶ vµ ngµy cµng ph¸t triÓn, Héi ®ång qu¶n trÞ cña c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn ph¶i cã tr¸ch nhiÖm lùa chän nh­ng ng­êi võa ®¸p øng ®­îc c¸c tiªu chuÈn quy ®Þnh cña Ng©n hµng Nhµ n­íc, võa cã uy tÝn, n¨ng lùc ®iÒu hµnh trªn thùc tÕ, trong ®ã chó träng tiªu chuÈn tinh th«ng, am hiÓu vÒ lÜnh vùc Ng©n hµng trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. Nh÷ng ng­êi ®· cã ®­îc bæ nhiÖm, nh­ng qua thùc tÕ kh«ng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu trªn c¶ khÝa c¹nh n¨ng lùc còng nh­ ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp ph¶i thay thÕ. Bªn c¹nh viÖc lùa chän ng­êi cã ®ñ n¨ng lùc ®iÒu hµnh Ng©n hµng, c¸c Ng©n hµng còng ph¶i nghiªn cøu x©y dùng quy chÕ lµ viÖc cña Tæng gi¸m ®èc (Gi¸m ®èc), võa n©ng cao tÝnh tr¸ch nhiÖm, võa t¹o ®iÒu kiÖn cho Tæng Gi¸m ®èc (Gi¸m ®èc) ®­îc chñ ®éng, víi nh÷ng quyÒn h¹n râ rµng trong ®iÒu hµnh c«ng viÖc hµng ngµy cña Ng©n hµng. Nh÷ng vÊn ®Ò thuéc thÈm quyÒn cña §¹i héi ®ång cæ ®«ng hoÆc Héi ®ång qu¶n trÞ, th× c¸c c¬ quan nµy ph¶i ®­a ra ®­îc nh÷ng quyÕt ®Þnh, ph­¬ng h­íng s¸ng suèt, t¹o tiÒn ®Ò cho ho¹t ®éng ®iÒu hµnh cña Tæng gi¸m ®èc (Gi¸m ®èc) ®­îc hiÖu qu¶. Bªn c¹nh ®ã, Héi ®ång qu¶n trÞ vµ Ban kiÓm so¸t ph¶i t¨ng c­êng vai trß gi¸m s¸t ®èi víi sù ®iÒu hµnh cña Tæng gi¸m ®èc ®Ó n¾m b¾t kÞp thêi t×nh h×nh ®iÒu hµnh cña Tæng gi¸m ®èc, chÊn chØnh kÞp thêi nh÷ng biÓuhiÖn yÕu kÐm lÖch l¹c g©y tæn t¹i ®Õn Ng©n hµng. 3.2.4. X©y dùng mèi quan hÖ tèt gi÷a qu¶n trÞ vµ ®iÒu hµnh. Qñan trÞ vµ ®iÒu hµnh lµ nh÷ng ho¹t ®éng trong mét chuçi thèng nhÊt vµ cã quan hÖ t¸c ®éng qua l¹i chÆt chÏ víi nhau. Mét Ng©n hµng mÆc dï cã mét Héi ®ång qu¶n trÞ gåm nh÷ng ng­êi cã ®ñ n¨ng lùc chuyªn m«n, mét Tæng gi¸m ®èc (Gi¸m ®èc) giái nghiÖp vô vµ mét Ban kiÓm so¸t tÝch cùc, nh­ng nÕu gi÷a c¸c c¬ quan nµy kh«ng cã mèi quan hÖ tèt trong c«ng viÖc th× kh«ng thÓ n©ng cao ®­îc n¨ng lùc qu¶n trÞ, ®iÒu hµnh cña Ng©n hµng. ThËm chÝ, nÕu lµ mèi quan hÖ kh«ng lµnh m¹nh th× t¸c h¹i l¹i trë nªn trÇm träng h¬n. §Ó t¨ng c­êng mèi quan hÖ gi÷a qu¶n trÞ vµ ®iÒu hµnh ho¹t ®éng Ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn, cÇn xö lý tèt c¸c vÊn ®Ò sau: - Gi÷a c¸c c¬ quan Héi ®ång qu¶n trÞ, ban kiÓm so¸t, Tæng gi¸m ®èc (Gi¸m ®èc) ph¶i nhËn thøc ®óng chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n ®Ó thùc thi thËt tèt phÇn viÖc cña m×nh, kh«ng bá sãt viÖc hoÆc gi¶i quyÕt chång lÊn sang c«ng viÖc cña ng­êi kh¸c. - Tõng Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn ph¶i x©y dùng ®­îc quy chÕ lµm viÖc vµ phèi hîp gi÷a Héi ®ång qu¶n trÞ Ban kiÓm so¸t vµ Tæng gi¸m ®èc (Gi¸m ®èc), chÕ ®é th«ng tin, b¸o c¸o gi÷a c¸c c¬ quan theo ®óng chøc n¨ng, nh­ b¸o c¸o cña Tæng gi¸m ®èc (Gi¸m ®èc) cho Héi ®ång qu¶n trÞ, Ban kiÓm so¸t hoÆc b¸o c¸o cña Héi ®ång qu¶n trÞ, Ban kiÓm so¸t lªn §¹i héi ®ång cæ ®«ng. Ban kiÓm so¸t, víi chøc n¨ng kiÓm so¸t toµn bé viÖc qu¶n trÞ vµ ®iÒu hµnh ho¹t ®éng cña Ng©n hµng, nh­ng tr­íc khi tr×nh b¸o c¸o, kiÕn nghÞ lªn §¹i héi ®ång cæ ®«ng, cÇn cã sù trao ®æi th«ng tin cho Héi ®ång qu¶n trÞ, Tæng gi¸m ®èc (Gi¸m ®èc) biÕt ®Ó t¹o sù th«ng hiÓu gi÷a c¸c c¬ quan. - Ngoµi c¸c mèi quan hÖ cã tÝnh chÊt c«ng viÖc nh­ ë trªn, c¸c Ng©n hµng cÇn quan t©m x©y dùng sù ®oµn kÕt néi bé, tøc lµ gi¶i quyÕt tèt mèi quan hÖ gi÷a con ng­êi víi con ng­êi, ng¨n chÆn vµ lo¹i bá ¶nh h­ëng cña c¸c mèi quan hÖ c¸ nh©n ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng chung cña Ng©n hµng. 3.2.5. C¸c gi¶i ph¸p hç trî. §Ó c¸c gi¶i ph¸p n©ng cao n¨ng lùc qu¶n trÞ, ®iÒu hµnh cña Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn nh­ ®· tr×nh bµy ë trªn ph¸t huy trong thùc tiÔn, ®ßi hái c¸c biÖn ph¸p ®ã ph¶i ®­îc thùc hiÖn toµn bé trong tæng thÓ c¸c gi¶i ph¸p nh»m cñng cè, n©ng cao chÊt l­îng hÖ thèng Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn ViÖt Nam trong thêi gian tíi. Trong ph¹m vi ®Ò tµi nµy, xin ®Ò cËp nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n sau: 3.2.5.1. Ph¶i s¾p xÕp l¹i, lµnh m¹nh ho¸ ho¹t ®éng cña c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn. C¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn ph¶i ®­îc s¾p xÕp l¹i theo h­íng kiªn quyÕt xö lý ®èi víi c¸c Ng©n hµng yÕu kÐm, kh«ng cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn nh­ gi¶i thÓ, s¸t nhËp hay mua l¹i. Theo ®¸nh gi¸ cña Ng©n hµng Nhµ n­íc, trong nhãm nµy cã kho¶ng trªn 15 Ng©n hµng (nh­ Ng©n hµng Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng, Vòng Tµu, ViÖt Hoa…), ®©y lµ nh÷ng Ng©n hµng ho¹t ®éng yÕu kÐm, lu«n ®e do¹ trong t×nh tr¹ng mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n, thËm chÝ ®e do¹ ®Õn sù an toµn cña c¶ hÖ thèng Ng©n hµng, vèn ®iÒu lÖ qu¸ nhá, kh«ng cã kh¶ n¨ng t¨ng vèn. §èi víi c¸c ng©n hµng cßn mét sè mÆt yÕu kÐm (nh­ chÊt l­îng tÝn dông thÊp, vèn ®iÒu lÖ nhá…) nh­ng Ng©n hµng cã triÓn väng ph¸t triÓn, th× Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn cã biÖn ph¸p hç trî ®Ó chÊn chØnh, cñng cè ®i lªn. Sau mét thêi gian (theo lé tr×nh quy ®Þnh cô thÓ cho tõng Ng©n hµng) nÕu kh«ng kh¾c phôc ®­îc th× còng ph¶i xö lý s¾p xÕp l¹i. 3.2.5.2. Thóc ®Èy c¸c Ng©n hµng t¨ng nhanh vèn ®iÒu lÖ. Theo NghÞ ®Þnh 82/1998/N§ - CP, møc vèn ph¸p ®Þnh cña c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn ®« thÞ lµ 50 tû ®ång, riªng c¸c Ng©n hµng trªn ®Þa bµn Hµ Néi vµ thµnh phè Hå ChÝ Minh lµ 70 tû ®ång; c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn n«ng th«n lµ 5 tû ®ång. Trªn thùc tÕ, hiÖn nay cßn ®Õn kho¶ng trªn 50% c¸c Ng©n hµng ch­a ®ñ vèn ®iÒu lÖ theo quy ®Þnh, ®Æc biÖt lµ Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn n«ng th«n, hÇu hÕt c¸c Ng©n hµng nµy cã møc vèn ®iÒu lÖ kho¶ng 1 tû ®ång. C¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn ®ñ møc vèn ®iÒu lÖ theo quy ®Þnh, nh­ng còng chØ phæ biÕn trong kho¶ng 70 -100 tû ®ång, nÕu so víi c¸c chi nh¸nh Ng©nhµng n­íc ngoµi hoÆc c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i quèc doanh th× vÉn cßn qóa nhá bÐ. Tuy nhiªn, trong ®iÒu kiÖn ho¹t ®éng cßn nhiÒu khã kh¨n, chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ thÊp nh­ hiÖn nay, kh«ng thÓ ngay mét lóc c¸c Ng©n hµng cã thÓ t­ang ®­îc vèn. §Ó phï hîp víi thùc tÕ, Nhµ n­íc nªn cho phÐp c¸c Ng©n hµng ®ang ho¹t ®éng b×nh th­êng cã mét lé tr×nh trong vßng kho¶ng 2-3 n¨m ®Ó t¨ng vèn, nÕu ®Õn thêi ®ã mµ vÉn kh«ng t¨ng ®­îc vèn th× sÏ xö lý theo h­íng s¾p xÕp l¹i nh­ trªn. 3.2.5.3. N©ng cao n¨ng lùc, ®¹o ®øc ®éi ngò c¸n bé, nh©n viªn cña Ng©n hµng. Nh÷ng nh©n viªn cña Ng©n hµng lµ nh÷ng ng­êi trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c t¸c nghiÖp vµ giao dÞch hµng ngµy víi kh¸ch hµng, hä chÝnh lµ nh÷ng ng­êi thùc thi mét c¸ch chi tiÕt vµ cô thÓ nh÷ng chØ ®¹o, ®iÒu hµnh cña Héi ®ång qu¶n trÞ, Tæng gi¸m ®èc (Gi¸m ®èc) cña Ng©n hµng. NÕu Ng©n hµng cã ®­îc ®éi ngò nh©n viªn giái vµ nhiÖt t×nh víi c«ng viÖc, mµ chÝnh hä lµ nh÷ng ng­êi hµng ngµy x©y dùng uy tÝn cña ng©n hµng, t¹o thªm nh÷ng nh©n tè, nh÷ng tiÒm lùc trî gióp cho viÖc qu¶n trÞ, ®iÒu hµnh Ng©n hµng ®ùoc tèt h¬n. C¸c Ng©n hµng ph¶i cã chiÕn l­îc ®µo t¹o c¸n bé theo nh÷ng quy chuÈn cña tõng c«ng viÖc. Bªn c¹nh viÖc ®µo t¹o chuyªn m«n, ph¶i chó ý ®Õn viÖc gi¸o dôc ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp cho nh©n viªn, ph¶i th­êng xuyªn tæ chøc c¸c cuéc héi thi tay nghÒ, gi¸m ®èc ®iÒu hµnh giái, c¸n bé chuyªn m«n giái. 3.2.5.4. Ph¸t triÓn, øng dông c«ng nghÖ hiÖn ®¹i trong ho¹t ®éng Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn ViÖt Nam. Thùc tr¹ng cña c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn hiÖn nay chñ yÕu vÉn ho¹t ®éng trªn c¸c lÜnh vùc mang tÝnh truyÒn thèng lµ huy ®éng vµ cho vay vèn, c¸c dÞch vô Ng©n hµng cßn rÊt nghÌo nµn vµ chÊt l­îng thÊp. Tuy nhiªn, ®©y còng lµ sù ph¶n ¸nh kh¸ch quan thùc tr¹ng cña mét hÖ thèng Ng©n hµng l¹c hËu c¶ trªn ph­¬ng diÖn c«ng nghÖ Ng©n hµng còng nh­ ¸p dông c¸c c«ng nghÖ kü thuËt míi hiÖn ®¹i ®Ó trî gióp cho ho¹t ®éng NgÊn hµng. Trong ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn nhanh chãng cña khoa häc c«ng nghÖ, nÕu c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn ViÖt Nam kh«ng cã b­íc ®ét ph¸ vÒ mÆt ¸p dông c«ng nghÖ tiªn tiÕn vµo ho¹t ®éng Ng©n hµng th× yÕu tè con ng­êi (Ng©n hµng lùa chän ®­îc nh÷ng thµnh viªn Héi ®ång qu¶n trÞ, Ban kiÓm so¸t, Tæng gi¸m ®èc (Gi¸m ®èc vµ ®éi ngò nh©n viªn cã n¨ng lùc) còng ch­a ®ñ ®Ó n©ng cao n¨ng lùc qu¶n trÞ, ®iÒu hµnh xÐt trªn gi¸c ®é héi nhËp víi céng ®ång tµi chÝnh khu vùc vµ ngay trªn thÞ tr­êng trong n­íc. 3.3. Mét sè kiÕn nghÞ §Ó c¸c gi¶i ph¸p trªn cã tÝnh kh¶ thi, xin ®­a ra mét sè ®Ò xuÊt nh­ sau: 3.3.1. Sím hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt trong lÜnh vùc tiÒn tÖ vµ ho¹t ®éng Ng©n hµng. C¸c Ng©n hµng chØ cã thÓ ho¹t ®éng an toµn vµ hiÖu qu¶ khi mµ hÖ thèng hµnh lang ph¸p luËt vÒ tiÒn tÖ tÝn dông vµ ho¹t ®éng ng©n hµng ®­îc hoµn thiÖn ®ång bé vµ phï hîp víi yªu cÇu cña thùc tiÔn. Trong thêi gian qua, nhÊt lµ sau khi hai luËt vÒ ng©n hµng ®­îc ban hµnh, hÖ thèng hµnh lang ph¸p luËt trong ho¹t ®éng Ng©n hµng ®· ®­îc kiÖn toµn mét b­íc quan träng, vÒ c¬ b¶n ®¸p øng ®­îc nh÷ng yªu cÇu ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc tÝn dông. Tuy nhiªn, còng cßn kh«ng Ýt nh÷ng c¬ chÕ, quy chÕ cßn thiÕu (nhiÒu v¨n b¶n h­íng dÉn thi hµnh LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông vÉn ch­a ®­îc ban hµnh) hoÆc ®· cã nh­ng cÇn bæ sung chØnh söa cô thÓ nh­ viÖc xö lý tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè, c¬ chÕ xö lý rñi ro… Víi tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan qu¶n lý Nhµ vÒ ho¹t ®éng Ng©n hµng, Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn tËp trung hoµn thµnh ch­¬ng tr×nh x©y dùng v¨n b¶n h­íng dÉn hai LuËt ng©n hµng nh­ tinh thÇn chØ ®¹o cña quèc héi, ChÝnh phñ. §ång thêi ®Þnh kú th­êng xuyªn rµ so¸t ®Ó bæ sung, chØnh söa cô thÓ nh­ viÖc xö lý tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè, c¬ chÕ xö lý rñi ro…Víi tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ ho¹t ®éng Ng©n hµng, Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn tËp trung hoµn thµnh ch­¬ng tr×nh x©y dùng v¨n b¶n h­íng d·n hai LuËt Ng©n hµng nh­ tinh thÇn chØ ®¹o cña quèc héi, ChÝnh phñ. §ång thêi ®Þnh kú th­êng xuyªn rµ so¸t ®Ó bæ sung, chØnh söa cô thÓ nh­ viÖc xö lý tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè, c¬ chÕ xö lý rñi ro…Víi tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ ho¹t ®éng Ng©n hµng, Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn tËp trung hoµn thµnh ch­¬ng tr×nh x©y dùng v¨n b¶n h­íng dÉn hai LuËt ng©n hµng nh­ tinh thÇn chØ ®¹o cña quèc héi, ChÝnh phñ. §ång thêi ®Þnh kú th­êng xuyªn rµ so¸t ®Ó bæ sung, chØnh söa ®Ó phï hîp víi thùc tiÔn cña Ng©n hµng. CÇn sím ban hµnh quy ®Þnh vÒ tiªu chuÈn ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp, tr×nh ®é chuyªn m«n, vµ n¨ng lùc qu¶n trÞ ®iÒu hµnh cña thµnh viªn Héi ®ång Qu¶n trÞ, ban kiÓm so¸t vµ ng­êi ®iÒu hµnh c¸c tæ chøc tÝn dông ®Ó lµm c¨n cø cho viÖc bæ nhiÖm vµ miÔn nhiÖm, n©ng cao chÊt l­îng qu¶n trÞ vµ ®iÒu hµnh ë c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn. MÆc dï vÊn ®Ò nµy ®· ®­îc LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông ®Ò cËp song ®Õn nay Ng©n hµng Nhµ n­íc ch­a cã h­íng dÉn. 3.3.2. Nhµ n­íc cÇn ®èi xö b×nh ®¼ng vÒ quyÒn vµ nghÜa vô ®èi víi c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn. HiÖn nay cã nh÷ng chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc, mÆc dï quy ®Þnh th× thèng nhÊt, kh«ng ph©n biÖt thµnh phÇn kinh tÕ, nh­ng trªn thùc tÕ Ng©n hµng Nhµ n­íc, ChÝnh phñ míi chØ quan t©m ®Õn c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i quèc doanh, cßn c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn ch­a ®­îc quan t©m ®óng møc. Nh­ trong viÖc t¸i cÊp vèn, mua b¸n ngo¹i tÖ cña Ng©n hµng Nhµ n­íc hoÆc viÖc xö lý c¸c kho¶n nî cho ng­êi vay khi bÞ thiÖt h¹i do ¶nh h­ëng cña thiªn tai, nî qu¸ h¹n cña c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi…§Ó gi¶m bít khã kh¨n cho c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn, ®Ò nghÞ ChÝnh phñ vµ Ng©n hµng Nhµ n­íc, Bé Tµi chÝnh cã quan ®iÓm b×nh ®¼ng ®èi víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ khi xö lý nh÷ng kho¶n cho vay kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi do nguyªn nh©n rñi ro bÊt kh¶ kh¸ng. 3.3.3. T¨ng c­êng c¸c tiªu chuÈn an toµn, ®¸nh gi¸ xÕp lo¹i Ng©n hµng c¸c tæ chøc tÝn dông phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ. HiÖn nay, c¸c quy ®Þnh vÒ ®¶m b¶o an toµn trong ho¹t ®éng cña cc¸ tæ chøc tÝn dông, c¸c quy ®Þnh vÒ ®¸nh gi¸, ph©n lo¹i nî qu¸ h¹n, xö lý rñi ro… ®· cã quy ®Þnh, nh­ng so víi th«ng lÖ quèc tÕ th× còng cßn nhiÒu h¹n chÕ, nhÊt lµ trong xu thÕ héi nhËp, nÕu chóng ta kh«ng tiÕn tíi c¸c chuÈn mùc mang tÝnh th«ng lÖ quèc tÕ th× rÊt khã kh¨n trong viÖc ®¸nh gi¸ ®óng thùc tr¹ng cña Ng©n hµng, vµ ®iÒu ®ã sÏ lµm gi¶m hiÖu qu¶ trong c«ng t¸c qu¶nlý cña Ng©n hµng Nhµ n­íc còng nh­ viÖc qu¶n trÞ, ®iÒu hµnh cña b¶n th©n tæ chøc tÝn dông. Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn cã lé tr×nh víi tinh thÇn khÈn tr­¬ng ®Ó tiÕn tíi ¸p dông c¸c quy ®Þnh tiªn tiÕn cña thÕ giíi vµo viÖc qu¶n lý ho¹t ®éng Ng©n hµng, ®ång thêi tõng Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn còng ph¶i cã ch­¬ng tr×nh, kÕ ho¹ch cã tÝnh chiÕn l­îc chuÈn bÞ c¸c ®iÒu kiÖn ®­a ho¹t ®éng Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn ®Ó phï hîp víi c¸c c¬ chÕ míi ®¹t tr×nh ®é n­h c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. 3.3.4. Më réng c¸c h×nh thøc b¶o hiÓm trong kinh doanh tiÒn tÖ vµ tÝn dông Ng©n hµng. Ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ vµ Ng©n hµng lµ ho¹t ®éng cã ®é rñi ro cao nhÊt, vµ cã rÊt nhiÒu lo¹i rñi ro nh­ rñi ro tÝn dông, rñi ro thanh kho¶n, rñi ro ngo¹i hèi, rñi ro c«ng nghÖ, rñi ro vÒ c¬ chÕ…V× vËy, trªn thÕ giíi, c¸c h×nh thøc b¶o hiÓm trong kinh doanh tiÒn tÖ, tÝn dông rÊt ®­îc chó träng vµ kh¸ ph¸t triÓn. ë ViÖt Nam, cho tíi th¸ng 7/2000 võa qua, Ng©n hµng nhµ n­íc míi ®­a vµo ho¹t ®éng mét lo¹i h×nh b¶o hiÓm trong lÜnh vùc nµy, ®ã lµ b¶o hiÓm tiÒn göi. §Ó gi¶m thiÓu rñi ro cho c¸c Ng©n hµng, ChÝnh phñ vµ Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn sím nghiªn cøu ¸p dông c¸c lo¹i h×nh míi trong lÜnh vùc kinh doanh tiÒn tÖ, Ng©n hµng ®Ó c¸c Ng©n hµng cã sù lùa chän tham gia. Tr­íc m¾t, cÇn tËp trung chuÈn bÞ cho ra ®êi tæ chøc b¶o hiÓm tÝn dông trong mét hai n¨m tíi, sau ®ã sÏ tõng b­íc ph¸t triÓn ®a d¹ng h¬n c¸c lo¹i h×nh b¶o hiÓm kh¸c. 3.3.5. VÒ tæ chøc thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p Trªn gi¸c ®é qu¶n lý nhµ n­íc, Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn tæ chøc ngay thanh tra chuyªn s©u theo chuyªn ®Ò vÒ qu¶n trÞ, ®iÒu hµnh cña c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn. Trªn c¬ së ®ã ®¸nh gi¸, ph©n lo¹i thùc tr¹ng vÒ bé m¸y qu¶n trÞ, ®iÒu hµnh cña c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn c¶ vÒ ph­¬ng diÖn tæ chøc vµ ho¹t ®éng mét c¸ch s©u s¾c vµ toµn diÖn ®Ó cã kÕ ho¹ch vµ chØ ®¹o c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn triÓn khai chÊn chØnh, cñng cè vµ n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý cña Héi ®ång qu¶n trÞ, Ban kiÓm so¸t, Tæng gi¸m ®èc theo ®óng tiªu chuÈn quy ®Þnh vµ yªu cÇu cña thùc tiÔn ho¹t ®éng Ng©n hµng ®ßi hái. §èi víi c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn ph¶i thÊy râ viÖc cñng cè, n©ng cao n¨ng lùc qu¶n trÞ, ®iÒu hµnh cña Héi ®ång qu¶n trÞ Ban kiÓm so¸t vµ Tæng gi¸m ®èc cÇn ph¶i ®i tr­íc mét b­íc trong viÖc thùc hiÖn chÊn chØnh, cñng cè toµn diÖn ho¹t ®éng cña Ng©n hµng m×nh theo tinh thÇn ch­¬ng tr×nh cñng cè, chÊn chØnh c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn cña chÝnh phñ vµ cña ngµnh vµ ®©y còng lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i trong ho¹t ®éng cña Ng©n hµng. Trªn c¬ së ®ã, cã kÕ ho¹ch, biÖn ph¸p cô thÓ ®Ó cñng cè, n©ng cao n¨ng lùc cña c¸c thµnh viªn Héi ®ång qu¶n trÞ, Ban kiÓm so¸t cña Tæng gi¸m ®èc cã kÕ ho¹ch båi d­ìng, ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i vµ kiªn quyÕt thay thÕ, lo¹i bá nh÷ng ng­êi kh«ng ®ñ n¨ng lùc vµ phÈm chÊt ®¹o ®øc khái bé m¸y qu¶n trÞ, ®iÒu hµnh cña Ng©n hµng nh»m lµm cho bé m¸y cña Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn thùc sù ho¹t ®éng cã chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶, ®ã còng lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn cña Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn ViÖt Nam hiÖn nay. KÕt luËn Kh«ng ngõng n©ng cao n¨ng lùc qu¶n trÞ, ®iÒu hµnh lµ c«ng viÖc mµ bÊt kú mét tæ chøc nµo còng ph¶i quan t©m th­êng xuyªn. §èi víi c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn ViÖt Nam, nh­ phÇn trªn ®· ph©n tÝch, vèn dÜ ra ®êi trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ cßn nhiÒu khã kh¨n, tr×nh ®é l¹c hËu, phÇn lín c¸c Ng©n hµng ®­îc thµnh lËp qua viÖc ®iÒu chØnh tõ c¸c tæ chøc tÝn dông thµnh lËp mét c¸ch tù ph¸t trong nh÷ng n¨m 1987 - 1989. HÖ thèng tæ chøc vµ bé m¸y qu¶n trÞ, ®iÒu hµnh cña c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn cßn nhiÒu bÊt c©p, thËm chÝ cã tr­êng hîp vi ph¹m ph¸p luËt do thiÕu n¨ng lùc, kh«ng am hiÓu nghiÖp vô, ph¸p luËt, ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp th× viÖc n©ng cao n¨ng lùc qu¶n trÞ, ®iÒu hµnh l¹i cµng vµ vÊn ®Ò cÇn ®­îc quan t©m. HiÖn nay, chÝnh phñ vµ Ng©n hµng Nhµ n­íc ®ang tËp trung chÊn chØnh, cñng cè hÖ thèng tæ chøc tÝn dông ViÖt Nam, mµ ®Æc biÖt lµ c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn. Trong t×nh h×nh nh­ vËy, c¸c nhãm gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ ®­îc ®­a ra víi hy väng ®ãng gãp nh÷ng biÖn ph¸pnh»m kh¾c phôc nh÷ng yÕu kÐm, tån t¹i trong thêi gian qua, ®­a ra ®­îc nh÷ng chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p qu¶n lý, ®iÌu hµnh ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng Ng©n hµng ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt, gi¶m thiÓu rñi ro vµ an toµn trong ho¹t ®éng. §Ò tµi còng ®· kh¸i qu¸t ®­îc nh÷ng thùc tr¹ng c¬ b¶n trong qu¶n trÞ, ®iÒu hµnh cña c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn ViÖt Nam trong thêi gian qua, v× vËy trong chõng mùc nµo ®ã cßn cã ý nghÜa víi c¶ c«ng t¸c qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ n­íc. ViÖc n©ng cao n¨ng lùc qu¶n trÞ, ®iÒu hµnh cña Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn cßn cã t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn qu¸ tr×nh c¬ cÊu l¹i hÖ thèng Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn ViÖt Nam. V× vËy, vÒ ý nghÜa thùc tiÔn, ®Ò tµi cßn cã nh÷ng ®ãng gãp ®Õn qu¸ tr×nh chÊn chØnh, lµnh m¹nh ho¸ c¸c tæ chøc tÝn dông; gãp phÇn ®­a hÖ thèng Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn ph¸t triÓn bÒn v÷ng vµ tiÕn kÞp víi c¸c n­íc trong khu vùc còng nh­ ®øng v÷ng trong c¹nh tranh trªn th­¬ng tr­êng; ho¹t ®éng ngµy cµng hiÖu qu¶ h¬n cho môc tiªu cña tõng Ng©n hµng còng nh­ nÒn kinh tÕ. Danh môc tµi liÖu tham kh¶o TiÒn tÖ Ng©n hµng vµ thÞ tr­êng tµi chÝnh (Frederic S. Miskin) Ng©n hµng th­¬ng m¹i (Edward W. Reed vµ Edward K. Gill) LuËt ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam vµ LuËt c¸c táo chøc tÝn dông. NghiÖpvô kinh doanh Ng©n hµng n©ng cao (Häc viÖn Ng©n hµng - n¨m 1999) §Ò tµi "Vai trß tÝn dông Ng©n hµng víi viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ trong c«ng cuéc ®æi míi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam" - ViÖn nghiªn cøu khoa häc Ng©n hµng - th¸ng 10 n¨m 1999. T¹p chÝ Ng©n hµng T¹p chÝ thÞ tr­êng tµi chÝnh tiÒn tÖ NghiÖp vô Ng©n hµng hiÖn ®¹i (David Cox - Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia 1997). Marketing trong Ng©n hµng (Nhµ xuÊt b¶n thèng kª) Kinh tÕ häc Paul. A. Samuelson and Wiliam - Nordhaus C¸c B¸o c¸o thanh tra ®¸nh gi¸ t×nh h×nh ho¹t ®éng cña c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn. Ph­¬ng ph¸p s¾p xÕp cñng cè l¹i Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn ë ViÖt Nam.