Đề tài Thực trạng và giải pháp nâng cao thanh toán xuất nhập khẩu theo phương thức tín dụng chứng từ tại ngân hàng Ngoại Thương Hà Nội

n biÕn tÝch cùc vµ ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh qu¶ ®¸ng khÝch lÖ nh­ng m¶ng ng©n hµng b¸n lÎ ch­a thùc sù ®­îc quan t©m ®óng møc vµ ®Çu t­ thÝch ®¸ng. Tuy vËy, ngay tõ ®Çu n¨m 1995 l·nh ®¹o Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ®· quyÕt ®Þnh ®Çu t­ vµo dù ¸n c«ng nghÖ ng©n hµng b¸n lÎ víi tªn gäi: HÖ thèng Ng©n hµng b¸n lÎ Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng - TÇm nh×n 2010, viÕt t¾t lµ VCB-2010.ViÖc triÓn khai dù ¸n mét mÆt nh»m thùc hiÖn chiÕn l­îc øng dông c«ng nghÖ ng©n hµng hiÖn ®¹i vµo ho¹t ®éng ng©n hµng, mÆt kh¸c ®a d¹ng ho¸ c¸c s¶n phÈm dÞch vô cña m×nh. b. VCB-2010 : · C¸c ®Æc ®iÓm kü thuËt vµ nghiÖp vô cña VCB-2010 : ViÖc øng dôngVCB-2010 t¹o ra nhiÒu thay ®æi víi Ng©n hµng trªn nhiÒu lÜnh vùc nh­ t­ duy qu¶n lý, quy tr×nh nghiÖp vô.. Do ®ã viÖc øng dông VCB-2010 dÉn ®Õn : - Thay ®æi quan ®iÓm vÒ phôc vô kh¸ch hµng trong toµn bé Ng©n hµng; - Thay ®æi quy tr×nh xö lý nghiÖp vô cña Ng©n hµng: theo h­íng chuÈn ho¸, khoa häc, chuyªn m«n ho¸ nh»m tËn dông tèi ®a nguån nh©n lùc cña Ng©n hµng; - Cung cÊp kh¶ n¨ng ho¹t ®éng trùc tuyÕn, t¹o ®iÒu kiÖn qu¶n lý tËp trung tµi kho¶n kh¸ch hµng; - ChuÈn ho¸ hÖ thèng th«ng tin kh¸ch hµng ®¸p øng c¸c yªu cÇu vÒ ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng vµ rñi ro kh¸ch hµng, n©ng cao kh¶ n¨ng qu¶n lý cña c¸c bé phËn hç trî, phôc vô viÖc qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh tËp trung t¹i ng©n hµng . - §¶m b¶o tÝnh an toµn vµ kh¶ n¨ng b¶o mËt th«ng tin d÷ liÖu cña Ng©n hµng vµ cho kh¸ch hµng. · Nh÷ng lîi Ých ®èi víi kh¸ch hµng - c¸c dÞch vô øng dông trªn VCB-2010: Kh¸ch hµng ®­îc phôc vô rÊt nhanh th«ng qua chØ mét nh©n viªn víi thêi gian giao dÞch gi¶m xuèng tèi ®a. Víi VCB-2010, kh¸ch hµng cßn ®­îc cung cÊp nhiÒu s¶n phÈm vµ dÞch vô ng©n hµng quèc tÕ mµ trong giai ®äan hiÖn nay ch­a ng©n hµng ViÖt Nam nµo cã ®­îc. - Víi m« h×nh mét cöa trong giao dÞch, kh¸ch hµng ®­îc cung cÊp nhiÒu lo¹i dÞch vô t¹i mét quÇy vµ thêi gian phôc vô gi¶m tèi ®a. - C¸c dÞch vô ng©n hµng quèc tÕ ®­îc cung cÊp cho kh¸ch hµng t¹i ViÖt Nam bao gåm qu¶n lý vèn tù ®éng, chuyÓn tiÒn tù ®éng, tr¶ l­¬ng tù ®éng.. Ngoµi ra, víi VCB-2010 Ng©n hµng cã nÒn t¶ng ®Ó x©y dùng hÖ thèng cung cÊp dÞch vô ng©n hµng ®iÖn tö cho kh¸ch hµng -VCB-2010 cho phÐp Ng©n hµng cung cÊp tøc thêi mäi th«ng tin tõ tæng hîp ®Õn chi tiÕt vÒ mäi ho¹t ®éng trªn tµi kho¶n cña kh¸ch hµng t¹i Ng©n hµng.. ®iÒu nµy ®Æc biÖt h÷u Ých ®èi víi c¸c C«ng ty mÑ trong viÖc qu¶n lý ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng VCB vµ C«ng ty con. II Mét sè gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ 1. Sù cÇn thiÕt ph¶i ®Ò ra c¸c gi¶i ph¸p Th­¬ng m¹i quèc tÕ ®ang ngµy cµng ph¸t triÓn vµ t¸c ®éng kh«ng nhá vµo ho¹t ®éng kinh tÕ cña mçi n­íc. Ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i lµ mét phÇn kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong qu¸ tr×nh t¨ng tr­ëng kinh tÕ c¸c n­íc. Mét lÜnh vùc kh«ng t¸ch rêi cña th­¬ng m¹i quèc tÕ chÝnh lµ quy tr×nh thanh to¸n gi÷a c¸c n­íc víi nhau. Lµ mét ph­¬ng thøc cã hiÖu qu¶, ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ ®­îc rÊt nhiÒu doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu trong vµ ngoµi n­íc chän lµm ph­¬ng thøc thanh to¸n tiÒn hµng. Mét c¸ch trùc tiÕp nã ¶nh h­ëng tíi sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña quèc gia. Nh­ng c¸i g× còng cã mÆt tiªu cùc cña nã. Ph­¬ng thøc thanh to¸n tiÒn hµng b»ng L/C th­êng chøa ®ùng rÊt nhiÒu rñi ro mµ c¸c ng©n hµng th­êng kh«ng tr¸nh khái vµ dÉn tíi viÖc thanh to¸n L/C ®¹t hiÖu qu¶ kh«ng cao. Do ®ã viÖc ®Ò ra c¸c gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ trong thanh to¸n b»ng ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ lµ viÖc lµm hÕt søc cÇn thiÕt vµ quan träng mµ c¸c ng©n hµng ph¶i ®Æt lªn vÞ trÝ hµng ®Çu. H¬n n÷a, hiÖn nay víi chÝnh s¸ch më cöa nÒn kinh tÕ, mét m«i tr­êng kinh doanh míi xuÊt hiÖn víi tÝnh c¹nh tranh cao ®an xen gi÷a nh÷ng yÕu tè thuËn lîi vµ khã kh¨n cho Ng©n hµng VCB trªn mäi lÜnh vùc. Ng©n hµng VCB lµ mét ng©n hµng lín n»m trong m¹ng l­íi ng©n hµng cã chi nh¸nh r¶i ®Òu trªn toµn quèc cña ViÖt Nam. §iÒu nµy gióp VCB thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh thuËn lîi h¬n. §ång thêi, VCB cã mét ®éi ngò c¸n bé nh©n viªn ®­îc ®µo t¹o c¬ b¶n vÒ nghiÖp vô ng©n hµng, nhiÖt t×nh víi c«ng viÖc. §ã lµ nh÷ng thuËn lîi t¹o nªn lîi thÕ c¹nh tranh cho ng©n hµng, qua ®ã ng©n hµng cã ®iÒu kiÖn n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña m×nh ®Æc biÖt trong ph­¬ng thøc thanh to¸n b»ng tÝn dông chøng tõ. Tuy nhiªn, ng©n hµng còng kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng trë ng¹i t¸c ®éng kh«ng nhá tíi ho¹t ®éng kinh doanh nãi chung vµ ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ nãi riªng. ViÖc ®Ò ra c¸c gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ ph¶i n»m trong mèi quan hÖ tæng thÓ cña c¸c gi¶i ph¸p nh»m kh¾c phôc nh÷ng mÆt h¹n chÕ sau cña ng©n hµng trong thêi gian tíi: - N©ng cao n¨ng lùc tµi chÝnh ®Æc biÖt lµ vèn tù cã b»ng ngo¹i tÖ - ChÊt l­îng tµi s¶n Cã thÊp do mét bé phËn lín tµi s¶n Cã kh«ng sinh lêi, ®äng trong nî khã ®ßi. - Nh×n chung tr×nh ®é cña c¸c c¸n bé qu¶n lý cÇn ®­îc n©ng cao h¬n n÷a, nhiÒu kinh nghiÖm cò thiÕu c¸c kiÕn thøc vÒ gi¸ trÞ kinh doanh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, c¸c nghiÖp vô ng©n hµng hiÖn ®¹i, ngo¹i ng÷, tin häc cÇn ®­îc c¶i thiÖn ®Ó ®¸p øng h¬n n÷a yªu cÇu kinh doanh vµ héi nhËp quèc tÕ. - ¸p dông c¸c tiÕn bé khoa häc tiªn tiÕn trong ho¹t ®éng kinh doanh cßn h¹n chÕ, ch­a ®ång bé lµm gi¶m søc c¹nh tranh cña ng©n hµng. - Cßn ph¶i chÞu nhiÒu søc c¹nh tranh cña c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi - Ho¹t ®éng kiÓm tra kiÓm so¸t néi bé ch­a cao vÒ chÊt l­îng chuyªn m«n vµ m« h×nh tæ chøc nªn vÉn ch­a dù b¸o ng¨n chÆn ®­îc nh÷ng vi ph¹m g©y ra hËu qu¶ nghiªm träng. Kinh nghiÖm ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i cßn h¹n chÕ. 2. Mét sè gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ 2.1. Hoµn thiÖn quy tr×nh thanh to¸n tÝn dông chøng tõ Quy tr×nh thanh to¸n lµ nh©n tè t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn viÖc thanh to¸n tÝn dông chøng tõ. Dï sai sãt nhá trong quy tr×nh thùc hiÖn còng dÉn ®Õn nh÷ng rñi ro trong thanh to¸n. V× thÕ ng©n hµng cÇn ph¶i th­êng xuyªn thay ®æi n©ng cao sù hoµn thiÖn cña quy tr×nh thanh to¸n. Hoµn thiÖn quy tr×nh thanh to¸n tÝn dông chøng tõ cÇn ph¶i tiÕn hµnh sao cho thñ tôc ®¬n gi¶n, nhanh gän nh­ng vÉn chÝnh x¸c, chÆt chÏ vµ cã tÝnh hÊp dÉn cao, thu hót ®­îc kh¸ch hµng, ®ång thêi gi¶m ®­îc cµng nhiÒu chi phÝ cµng tèt, trªn c¬ së ®ã gi¶m møc phÝ dÞch vô ®¸p øng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña ng©n hµng. · Hoµn thiÖn thanh to¸n L/C hµng xuÊt Trong nghiÖp vô thanh to¸n L/C hµng xuÊt th× th«ng th­êng c¸c ng©n hµng cña n­íc xuÊt khÈu th­êng ®ãng vai trß lµ ng©n hµng th«ng b¸o. Sù hiÖu qu¶ trong ho¹t ®éng cña ng©n hµng th«ng b¸o sÏ mang l¹i lîi Ých cho kh¸ch hµng cña m×nh, còng nh­ lîi Ých cho quèc gia. V× vËy trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn nÕu thÊy cã dÊu hiÖu bÊt æn th× ng©n hµng ph¶i th«ng b¸o nhanh chãng vµ ®Çy ®ñ nhÊt. Ng©n hµng th«ng b¸o tham gia vµo ph­¬ng thøc thanh to¸n tÝn dông chøng tõ víi t­ c¸ch lµ ng©n hµng cung øng dÞch vô thu phÝ vµ kh«ng bÞ rµng buéc tr¸ch nhiÖm ph¶i thanh to¸n. Tuy nhiªn quyÒn lêi lu«n ®i ®«i víi nghÜa vô. Trong thùc tÕ ng©n hµng th«ng b¸o cã thÓ nhËn ®­îc th­ tÝn dông b»ng ®iÖn (Telex, Swift) kh«ng ®Çy ®ñ vµ kh«ng râ rµng cã thÓ do sai m· test hoÆc kh«ng x¸c ®Þnh ®­îc mÉu ®iÖn, trong tr­êng hîp nµy NHTB ph¶i yªu cÇu NHPH më l¹i th­ tÝn dông ®ã hoÆc cung cÊp m· test chÝnh x¸c nh»m phßng ngõa gÆp ph¶i th­ tÝn dông gi¶. NÕu ng©n hµng th«ng b¸o ®­îc ng©n hµng ph¸t hµnh yªu cÇu th«ng b¸o cho ng­êi xuÊt khÈu ë n­íc thø ba kh«ng ph¶i lµ n­íc mµ ng©n hµng th«ng b¸o ®ang ho¹t ®éng mµ ng©n hµng th«ng b¸o kh«ng muèn th«ng b¸o nh÷ng th­ tÝn dông kiÓu nh­ thÕ th× ph¶i göi ngay lËp tøc quyÕt ®Þnh cña m×nh cho ng©n hµng më biÕt mét c¸ch kÞp thêi b»ng ph­¬ng tiÖn th«ng b¸o nhanh nhÊt mµ ng©n hµng hiÖn cã. Ngoµi t­ c¸ch lµ ng©n hµng cung øng dÞch vô thu phÝ, ng©n hµng th«ng b¸o cßn cã thÓ ®­îc yªu cÇu x¸c nhËn th­ tÝn dông. Trong tr­êng hîp nµy ng©n hµng x¸c nhËn sÏ ph¶i g¸nh chÞu rñi ro cïng ng©n hµng më. NghiÖp vô nµy chØ ®­îc thùc hiÖn víi nh÷ng ng©n hµng më ®­îc Ng©n hµng VCB cÊp tÝn dông, cã uy tÝn hoÆc cã quan hÖ lµm ¨n l©u n¨m víi Ng©n hµng VCB. Tuy nhiªn vÉn cã thÓ x¸c nhËn ®èi víi c¸c ng©n hµng më kh«ng ph¶i lµ kh¸ch hµng quen thuéc nh­ng ph¶i nghiªn cøu kü kh¸ch hµng vµ yªu cÇu ®­îc chiÕt khÊu toµn bé chøng tõ nh»m phßng tr¸nh kh¶ n¨ng bé chøng tõ bÞ tõ chèi thanh to¸n. §èi víi nh÷ng quèc gia t×nh h×nh tµi chÝnh kh«ng æn ®Þnh, khñng ho¶ng kinh tÕ cã thÓ dÉn ®Õn viÖc hµng lo¹t c¸c tæ chøc tµi chÝnh, tÝn dông bÞ ®ãng cöa. Víi nh÷ng L/C ®­îc më ë ng©n hµng nh÷ng n­íc nµy kh«ng nªn chiÕt khÊu chøng tõ v× ®é rñi ro lµ rÊt cao. Trong nghiÖp vô chiÕt khÊu chøng tõ hiÖn nay th× Ng©n hµng VCB míi chØ ¸p dông phæ biÕn lµ h×nh thøc chiÕt khÊu truy ®ßi, cßn h×nh thøc chiÕt khÊu miÔn truy ®ßi ®­îc ¸p dông ch­a nhiÒu. Së dÜ nh­ vËy, bëi v× trong hoµn c¶nh hiÖn nay Ng©n hµng VCB ch­a hoµn toµn ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó ¸p dông h×nh thøc chiÕt khÊu cã kh¶ n¨ng rñi ro cao nµy. Nh÷ng tr­êng hîp ¸p dông h×nh thøc chiÕt khÊu miÔn truy ®ßi ®Òu ®em l¹i thiÖt h¹i Ýt nhiÒu cho ng©n hµng .Tuy nhiªn, trong t­¬ng lai ng©n hµng nªn ®­a ra h×nh thøc nµy ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña m×nh, t¹o uy tÝn vµ lßng tin cËy trong kh¸ch hµng. Kh«ng ph¶i v× nã cã nhiÒu rñi ro mµ ta kh«ng ¸p dông, mµ ta ph¶i t×m hiÓu nghiªn cøu kü l­ìng vÒ nã sao cho khi ho¹t ®éng th× sÏ h¹n chÕ ®­îc rñi ro xuèng møc thÊp nhÊt. §Ó ng¨n ngõa rñi ro trong chiÕt khÊu chøng tõ cÇn ph¶i chuÈn bÞ kü nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸ch quan vµ chñ quan cho nã. XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu kh¸ch quan lµ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña c¸c bªn, ng©n hµng cÇn x©y dùng cho m×nh mét hÖ thèng th«ng tin gåm c¸c kªnh néi bé vµ kªnh ngoµi ng©n hµng. Trong néi bé ng©n hµng cÇn cã sù kÕt hîp gi÷a c¸c phßng chøc n¨ng, gi÷a c¸c ng©n hµng VCB trong cïng hÖ thèng. Bªn c¹nh ®ã ng©n hµng còng cÇn thiÕt lËp mét hÖ thèng th«ng tin gi÷a c¸c ng©n hµng vÒ t×nh h×nh vay nî, uy tÝn cña doanh nghiÖp, ph¸t huy hiÖu qu¶ cña bé m¸y th«ng tin gi÷a c¸c ng©n hµng ®¹i lý ®Ó cã th«ng tin chÝnh x¸c vÒ ng©n hµng më th­ tÝn dông vµ nhµ xuÊt khÈu. NÕu c¸c kªnh th«ng tin nµy ®­îc tæ chøc tèt ng©n hµng cßn biÕt ®­îc xu h­íng cña thÞ tr­êng trong thêi gian tíi. Cô thÓ, ng©n hµng cÇn th«ng qua hÖ thèng th«ng tin ®Ó nghiªn cøu t×nh h×nh kinh tÕ chÝnh trÞ cña n­íc nhµ nhËp khÈu ®Ó quyÕt ®Þnh chÊp nhËn hay tõ chèi chiÕt khÊu cho bé chøng tõ cña nhµ xuÊt khÈu. §èi víi nh÷ng quèc gia ®ang cã néi chiÕn, chiÕn tranh s¾c téc hay t×nh h×nh chÝnh trÞ kh«ng æn ®Þnh, khñng ho¶ng kinh tÕ th× ng©n hµng kh«ng nªn chiÕt khÊu bé chøng tõ v× rñi ro cao. H¬n n÷a, ng©n hµng còng cÇn xem xÐt ®Õn c¸c yÕu tè nh­: - Uy tÝn cña nhµ xuÊt khÈu, thùc tr¹ng ho¹t ®éng vµ kh¶ n¨ng tr¶ nî cña nhµ xuÊt khÈu. §©y lµ yÕu tè quan träng vµ quyÕt ®Þnh ®èi víi ng©n hµng ®Ó ®­a ra quyÕt ®Þnh ®ång ý hay tõ chèi chiÕt khÊu bé chøng tõ. - Kh¶ n¨ng thanh to¸n cña ng©n hµng më. - Lo¹i hµng ho¸ vµ møc biÕn ®éng gi¸ c¶ cña lo¹i hµng ho¸ nµy trªn thÞ tr­êng. - Mèi quan hÖ gi÷a nhµ xuÊt khÈu vµ nhµ nhËp khÈu. - §èi víi nh÷ng tÝn dông th­ cã ®iÒu kho¶n mËp mê rèi r¾m dÔ ph¸t sinh tranh chÊp, ng©n hµng kh«ng nªn chiÕt khÊu bé chøng tõ v× rñi ro cao. · Hoµn thiÖn quy tr×nh thanh to¸n L/C hµng nhËp Trong quy tr×nh nµy chóng ta cÇn chó ý tíi mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n liªn quan tíi rñi ro trong thanh to¸n th­ tÝn dông hµng nhËp sau ®©y: - §Þnh møc ký quü mét c¸ch hîp lý §Þnh møc ký quü mét c¸ch hîp lý lµ ®iÒu kiÖn tèt nhÊt ®Ó ng©n hµng h¹n chÕ vµ tr¸nh ®­îc rñi ro trong qu¸ tr×nh thanh to¸n hµng nhËp. Bëi v× trong tr­êng hîp nµy ng©n hµng th­êng ®ãng vai trß lµ ng©n hµng më th­ tÝn dông hoÆc lµ ng©n hµng b¶o ®¶m viÖc thanh to¸n cña ng©n hµng më cho ng­êi xuÊt khÈu khi hä tr×nh ®­îc bé chøng tõ hîp lÖ. NÕu kh«ng cã kho¶n ký quü th× ng­êi nhËp khÈu cã thÓ kh«ng thanh to¸n cho ng©n hµng khi mµ ng©n hµng ®· thanh to¸n cho ng­êi xuÊt khÈu. Tuy nhiªn ®Þnh møc ký quü lµ mét viÖc lµm kh«ng ®¬n gi¶n bëi lÏ víi møc ký quü qu¸ cao th× sÏ g©y khã kh¨n cho nhµ nhËp khÈu, nhµ nhËp khÈu s½n sµng tõ bá ng©n hµng chuyÓn sang quan hÖ víi ng©n hµng kh¸c chÊp nhËn møc ký quü thÊp h¬n, nh­ vËy lµ ®· lµm gi¶m uy tÝn vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña ng©n hµng trong thêi buæi kinh tÕ thÞ tr­êng nh­ hiÖn nay. Cßn nÕu ®Þnh møc ký quü qu¸ thÊp sÏ kh«ng ®¶m b¶o thùc hiÖn cam kÕt cña kh¸ch hµng vµ nÕu kh«ng may cã rñi ro xÈy ra th× hËu qu¶ cña nã sÏ rÊt lín. ViÖc ®­a ra ®Þnh møc ký quü hîp lý cÇn ph¶i ®­îc c¸c chuyªn gia nghiªn cøu kü, c¨n cø vµo nh÷ng yÕu tè sau ®©y: + Uy tÝn vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña nhµ nhËp khÈu: ®iÒu nµy ®­îc thÈm ®Þnh th«ng qua qu¸ tr×nh lµm ¨n l©u dµi víi kh¸ch hµng, nÕu cã uy tÝn s½n th× ng©n hµng cã thÓ chÊp nhËn møc ký quü thÊp ®Ó gi÷ quan hÖ l©u dµi. Cßn nÕu míi quan hÖ hoÆc quan hÖ lÇn ®Çu th× ph¶i t×m kiÕm th«ng tin vÒ kh¸ch hµng, kiÓm tra tµi kho¶n cña kh¸ch hµng, nh­ng ®Ó h¹n chÕ rñi ro th× chóng ta vÉn ph¶i ®Æt møc ký quü cao, thËm trÝ cã thÓ lªn tíi 100% so víi gi¸ trÞ cña th­ tÝn dông. Trong tr­êng hîp cã ng­êi b¶o l·nh th× cÇn ph¶i xem xÐt møc ®é uy tÝn cña ng­êi b¶o l·nh ®Ó ®Þnh møc, ®ång thêi còng ph¶i cã nh÷ng ký kÕt cô thÓ víi ng­êi b¶o l·nh. + Kh¶ n¨ng tiªu thô hµng nhËp vÒ: Víi nh÷ng mÆt hµng nhËp vÒ cho môc ®Ých kinh doanh, ph¶i t×m hiÓu vµ c©n nh¾c xem kh¶ n¨ng tiªu thô cña l« hµng ®ã nh­ thÕ nµo. LiÖu nã cã phï víi thÞ hiÕu hay kh«ng, liÖu cã ®­îc ng­êi mua chÊp nhËn hay kh«ng, kh¶ n¨ng thu håi vèn trong kho¶ng thêi gian lµ bao l©u...Tuú theo kh¶ n¨ng tiªu thô cao hay thÊp mµ ng©n hµng sÏ ®­a ra møc ký quü cho phï hîp. + HiÖu qu¶ kinh tÕ cña l« hµng nhËp vÒ: §Þnh møc ký quü ph¶i cao h¬n tû suÊt lîi nhuËn mµ l« hµng mang l¹i bëi v× trong tr­êng hîp nhµ nhËp khÈu thÕ chÊp b»ng c¶ l« hµng kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n cho ng©n hµng më th× ng©n hµng khi ©ý sÏ cã quyÒn ®Þnh ®o¹t víi l« hµng. Gi¸ chuyÓn nh­îng ph¶i lµm sao ®¶m b¶o cho ng©n hµng thanh to¸n víi n­íc ngoµi. + Tû lÖ tr­ît gi¸ cña ®ång tiÒn: Trong thêi kú tû gi¸ biÕn ®éng m¹nh, ng©n hµng ph¶i dù ®o¸n t×nh h×nh, tõ ®ã ®iÒu chØnh møc ký quü ®Ó tr¸nh rñi ro vÒ tû gi¸. Tû lÖ ®iÒu chØnh ph¶i t­¬ng øng víi tû lÖ tr­ît gi¸ cña ®ång tiÒn trong thê gian tíi. §©y lµ mét yÕu tè cßn t­¬ng ®èi khã kh¨n víi c¸c ng©n hµng ta hiÖn nay. Th­êng th× c¸c ng©n hµng ch­a quan t©m tíi yÕu tè nµy nhiÒu. - CÇn liªn hÖ chÆt chÏ víi kh¸ch hµng ®Ó h¹n chÕ rñi ro vµ lõa ®¶o th­¬ng m¹i Khi nhËn ®­îc bé chøng tõ, Ng©n hµng VCB nªn liªn hÖ víi ng­êi mua ®Ó n¾m v÷ng th«ng tin xem ng­êi b¸n giao hµng nh­ thÕ nµo? Ng­êi mua cã s½n sµng thanh to¸n hay kh«ng? NÕu bé chøng tõ thanh to¸n hoµn toµn phï hîp nh­ng hµng ho¸ l¹i cã vÊn ®Ò th× ph¶i gi¶i thÝch víi ng­êi mua lµ nghÜa vô cña ng©n hµng lµ ph¶i thanh to¸n ®ång thêi ®Ò nghÞ ng­êi mua tiÕp xóc víi ng­êi b¸n ®Ó khiÕu n¹i. NÕu hµng ho¸ kh«ng giao nh­ng vÉn cã bé chøng tõ xuÊt tr×nh th× ph¶i ng­ng ngay viÖc thanh to¸n, nÕu cÇn ph¶i cã sù can thiÖp cña luËt ph¸p. Nh÷ng tr­êng hîp nh­ vËy cÇn cã c«ng v¨n cña ng­êi mua göi cho ng©n hµng. - C©n nh¾c c¸c ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o thanh to¸n Trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn hµng ho¸ vµ sù chu chuyÓn cña bé chøng tõ nhiÒu khi xÈy ra tr­ßng hîp hµng ho¸ ®Õn tr­íc bé chøng tõ, trong tr­êng hîp nµy nÕu ®Ó qu¸ thêi gian gia ©n th× nhµ nhËp khÈu sÏ ph¶i chÞu thªm chi phÝ kho b·i. Do ®ã, ®Ó ®Ò phßng tr­êng hîp nµy xÈy ra th× c¸c nhµ nhËp khÈu th­êng ®Ò nghÞ ng©n hµng cho phÐp 1/3 cu¶ bé chøng tõ ®­îc göi trùc tiÕp cho nhµ nhËp khÈu, 2/3 cña bé chøng tõ cßn l¹i sÏ ®­îc chuyÓn qua ng©n hµng më th­ tÝn dông. Nh­ thÕ th× nhµ nhËp khÈu cã thÓ lÊy ®­îc vËn ®¬n tr­íc ®Ó nhËn hµng vµ khi nhËn hµng råi th× hä cã thÓ tõ chèi thanh to¸n, g©y thiÖt h¹i cho ng©n hµng. Khi Êy trong tr­êng hîp nµy nÕu chÊp nhËn ®iÒu kiÖn ®ã cña nhµ nhËp khÈu th× nhÊt thiÕt vËn ®¬n ph¶i theo lÖnh cña ng©n hµng më ®Ó ®¶m b¶o quyÒn ®Þnh ®o¹t vµ kiÓm so¸t bé chøng tõ cho ng©n hµng më th«ng qua h×nh thøc ký hËu. NÕu nhµ nhËp khÈu l¹i yªu cÇu vËn ®¬n theo lÖnh cña nhµ nhËp khÈu th× ph¶i cã biÖn ph¸p qu¶n lý chÆt chÏ tµi kho¶n tiÒn göi vµ tµi kho¶n tiÒn vay cña kh¸ch hµng. - Xem xÐt c¸c ®iÒu kiÖn ®ßi tiÒn §ßi tiÒn b»ng ®iÖn lµ h×nh thøc trong ®ã b¶o l­u quyÒn ®ßi l¹i. NghÜa lµ sau khi ®· chuyÓn tiÒn b»ng ®iÖn thanh to¸n cho b¸n, nÕu bé chøng tõ cã lçi vµ nhµ nhËp khÈu tõ chèi thanh to¸n th× ng©n hµng më cã quyÒn ®ßi nhµ nhËp khÈu tr¶ l¹i tiÒn. Tuy nhiªn trong thùc tÕ kh¶ n¨ng hoµn l¹i tiÒn cña nhµ xuÊt khÈu lµ rÊt khã, cßn tuú thuéc vµo thiÖn chÝ cña hä vµ khã tr¸nh khái nh÷ng tranh chÊp xÈy ra. V× thÕ ng©n hµng cã thÓ ®­a ra c¸c diÒu kiÖn ®ßi tiÒn trong th­ tÝn dông cho nhµ xuÊt khÈu, ch¼ng h¹n nh­ yªu cÇu nhµ xuÊt khÈu cho phÐp ng©n hµng mµ nhµ xuÊt khÈu më tµi kho¶n ®­îc phÐp can thiÖp khi cã truêng hîp ®ßi l¹i tiÒn, khi Êy sù lµm viÖc gi÷a c¸c ng©n hµng sÏ thuËn tiÖn h¬n, nhÊt lµ khi nh©n hµng cña nhµ xuÊt khÈu cã tµi kho¶n t¹i ng©n hµng më. 2.2. Gi¶i ph¸p chiÕn l­îc kh¸ch hµng Víi ph­¬ng ch©m “ng©n hµng tån t¹i bëi kh¸ch hµng”, chÝnh s¸ch kh¸ch hµng cã mét vÞ trÝ hÕt søc quan träng trong toµn bé ho¹t ®éng cña ng©n hµng nÕu kh«ng nãi lµ mang tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh. Trong t×nh h×nh xo¸ bá sù ®éc quyÒn kinh doanh ®èi ngo¹i cña Vietcombank, sù ra ®êi cña hµng lo¹t c¸c NHTM cæ phÇn, c«ng ty tµi chÝnh vµ nhÊt lµ sù gãp mÆt cña c¸c chi nh¸nh ng©n hµng n­íc ngoµi, gi¶i ph¸p vÒ mét chÝnh s¸ch kh¸ch hµng ®óng ®¾n sÏ lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh vÞ trÝ cña mçi ng©n hµng trong cuéc c¹nh tranh quyÕt liÖt nµy.Th¾ng lîi cña chÝnh s¸ch kh¸ch hµng lµ th¾ng lîi cña sù kÕt hîp thùc hiÖn tèt mét lo¹t c¸c c«ng t¸c kh¸c nhau. ChiÕn l­îc kh¸ch hµng bao gåm nh÷ng néi dung sau: · N©ng cao chÊt l­îng phôc vô kh¸ch hµng Mét phong c¸ch giao tiÕp lÞch sù v¨n minh lÞch sù lµ nghÖ thuËt gi÷ kh¸ch hµng cã hiÖu qu¶ nhÊt. Sù quyÕt ®Þnh lùa chä ng©n hµng cña kh¸ch hµng trong giao dÞch phÇn nhiÒu lµ do th¸i ®é giao tiÕp cña c¸n bé ng©n hµng. Kh¸ch hµng lu«n cÇn ®Õn mét ng©n hµng kh«ng g©y khã kh¨n cho hä, s½n sµng h­íng dÉn vµ gióp ®ì hä trong mäi ho¹t ®éng giao dÞch. Bªn c¹nh ®ã chóng ta cÇn ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh dÞch vô ®Ó phôc vô kh¸ch hµng còng nh­ thùc hiÖn chÝnh s¸ch kh¸ch hµng linh ho¹t ®èi víi tõng ®èi t­îng kh¸ch hµng. Ng©n hµng nªn cã chÝnh s¸ch ­u tiªn ®èi víi nh÷ng kh¸ch hµng quen, lµm ¨n cã uy tÝn, t¹o cho hä nh÷ng ­u ®·i vÒ vèn vay hay kh«ng ph¶i ký quü.v.v. Cßn ®èi víi mäi kh¸ch hµng kh¸c ng©n hµng cè g¾ng gi¶m chi phÝ, ®iÒu kiÖn ký quü më L/C sao cho phï hîp. Ng©n hµng nªn coi lîi Ých kh¸ch hµng còng lµ lîi Ých cña m×nh, khi cã nh÷ng tranh chÊp x¶y ra cÇn ®Êu tranh ®Õn cïng ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi cho kh¸ch hµng vµ còng lµ quyÒn lîi cña chÝnh m×nh. Ng©n hµng còng nªn ®ãng vai trß tham m­u ®Ó tr¸nh bÞ ®éng sau nµy. · T¨ng c­êng c«ng t¸c cè vÊn kh¸ch hµng * §èi víi c¸c ®¬n vÞ xuÊt khÈu C¸c ®¬n vÞ xuÊt khÈu th­êng g©y ra rñi ro cho ng©n hµng th«ng b¸o, ng©n hµng chiÕt khÊu khi hä lËp bé chøng tõ kh«ng hoµn h¶o vµ bÞ tõ chèi thanh to¸n. §Ó tr¸nh c¸c rñi ro ®ã ng©n hµng cã thÓ cè vÊn cho kh¸ch hµng ®Æt biÖt lµ c¸c kh¸ch hµng míi hoÆc Ýt tham gia vµo c¸c hîp ®ång th­¬ng m¹i quèc tÕ ë mét sè vÊn ®Ò sau ®©y: - Cè vÊn cho ®¬n vÞ xuÊt khÈu yªu cÇu bªn mua më cho m×nh mét th­ tÝn dông ®¶m b¶o nhÊt. HiÖn nay lo¹i th­ tÝn dông kh«ng huû ngang cã x¸c nhËn vµ miÔn truy ®ßi lµ cã lîi nhÊt cho ng­êi b¸n. Tuy nhiªn kh«ng nhÊt thiÕt tr­êng hîp nµo còng ph¶i më th­ tÝn dông x¸c nhËn bëi v× chi phÝ x¸c nhËn cao vµ bªn nhËp khÈu ph¶i ký quü tai ng©n hµng më, vµ nÕu khã kh¨n víi nhµ nhËp khÈu th× hä cã thÓ kh«ng thùc hiÖn hîp ®ång th­¬ng m¹i. - Cè vÊn cho ®¬n vÞ xuÊt khÈu trong viÖc chän ng©n hµng më th­ tÝn dông vµ ng©n hµng thanh to¸n, bêi v× trong lÜnh vùc nµy ng©n hµng sÏ am hiÓu h¬n rÊt nhiÒu so víi nhµ xuÊt khÈu. Nh÷ng ng©n hµng cµng lín, cµng cã uy tÝn, quan hÖ tèt vµ th­êng xuyªn thanh to¸n sßng ph¼ng th× viÖc thanh to¸n sÏ dÔ dµng vµ thuËn tiÖn h¬n - Cè vÊn cho kh¸ch hµng c¸ch thøc ®ßi tiÒn b»ng th­ hay b»ng ®iÖn. Th­ tÝn dông cho phÐp ®ßi tiÒn b»ng ®iÖn lµ lo¹i cã lîi h¬n tÊt c¶ v× nã gióp cho mäi giao dÞch ®­îc tiÕn hµnh nhanh chãng gãp phÇn rót ng¾n thêi gian thanh to¸n, t¹o ®iÒu kiÖn t¨ng nhanh vßng quay cña vèn. - Cè vÊn cho ®¬n vÞ xuÊt khÈu c¸c ®iÒu kiÖn bÊt lîi cña th­ tÝn dông nh­ thêi h¹n giao hµng, thêi h¹n th­ tÝn dông, c¸c chøng tõ mµ khã kh¨n trong viÖc cã ®­îc... ®Ó ng­êi xuÊt khÈu cã thÓ yªu cÇu ng©n hµng më tu chØnh l¹i th­ tÝn dông cho phï hîp víi kh¶ n¨ng cña m×nh. - Ng©n hµng còng nªn cè vÊn cho kh¸ch hµng c¸ch gi¶i quyÕt khi bé chøng tõ cã sai sãt. Xem xÐt kü l­ìng c¸c lý do tõ chèi ng©n hµng më th­ tÝn dông ®­a ra cã hîp lý hay kh«ng. NÕu bé chøng tõ cã sai sãt nghiªm träng nªn cè vÊn cho kh¸ch hµng chuyÓn sang h×nh thøc nhê thu. Trong tr­êng hîp mµ hµng ho¸ ®· chuyÓn sang n­íc ngoµi nh­ng ng©n hµng më vÉn tõ chèi thanh to¸n th× nªn cè vÊn cho kh¸ch hµng trong viÖc t×m nguån tiªu thô, h¹n chÕ thêi gian l­u kho lµm t¨ng chi phÝ hoÆc gi¶m phÈm chÊt. Còng cÇn cè g¾ng t×m hiÓu vµ cè vÊn cho kh¸ch hµng trong tr­êng hîp ®ã cã nªn khiÕu kiÖn hay kh«ng vµ nÕu cã th× nªn thùc hiÖn nh­ thÕ nµo. * §èi víi ®¬n vÞ nhËp khÈu Ng­êi nhËp khÈu g©y ra rñi ro cho ng©n hµng khi hä mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n hoÆc cè t×nh vi ph¹m c¸c cam kÕt. Khi ®ã ®Ó ®¶m b¶o lîi Ých cho nhµ nhËp khÈu vµ b¶o vÖ quyÒn lîi cña ng©n hµng cÇn cè vÊn cho hä nh÷ng vÊn ®Ò sau ®©y: - Cè vÊn cho nhµ nhËp khÈu nªn më lo¹i th­ tÝn dông nµo cho phï hîp. Nhµ nhËp khÈu cÇn tho¶ thuËn víi ®èi t¸c nªn h¹n chÕ më th­ tÝn dông chuyÓn nh­îng v× thñ tôc lßng vßng g©y khã kh¨n trong thanh to¸n. Còng kh«ng nªn më th­ tÝn dông miÔn truy ®ßi, bëi nÕu nh­ thÕ th× nhµ xuÊt khÈu cã thÓ vi ph¹m hîp ®ång, hä cã thÓ chuyÓn hµng Ýt h¬n sè l­îng, kÐm phÈm chÊt... nh­ng hä vÉn lÊy ®­îc ®ñ bé chøng tõ hîp lÖ. - Cè vÊn cho ®¬n vÞ nhËp khÈu trong viÖc ®­a c¸c ®iÒu kho¶n vµo th­ tÝn dông. Kh«ng nªn ®­a qu¸ nhiÒu ®iÒu kho¶n vµo trong th­ tÝn dông v× cã thÓ dÉn ®Õn sai sãt còng nh­ g©y nhiÒu khã kh¨n cho nhµ xuÊt khÈu khiÕn hä kh«ng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu tu chØnh, nh­ thÕ sÏ g©y tèn phÝ kh«ng cÇn thiÕt, tèn thêi gian giao dÞch l¹i. - Cè vÊn cho ®¬n vÞ trong viÖc chÊp nhËn c¸c yªu cÇu cña bªn b¸n khi më th­ tÝn dông, söa ®æi th­ tÝn dông sao cho kh«ng lµm tæn h¹i ®Õn lîi Ých cña m×nh. Trong lÜnh vùc nµy ng©n hµng lµ bªn cã nhiÒu kinh nghiÖm nhÊt nªn cã thÓ biÕt ®­îc yªu cÇu nµo lµ cã thÓ chÊp nhËn ®­îc vµ yªu cÇu nµo lµ kh«ng thÓ chÊp nhËn ®­îc, mµ ®­a ra ý kiÕn cho nhµ nhËp khÈu. - §Èy m¹nh c«ng t¸c tiÕp thÞ qu¶ng c¸o Bªn c¹nh viÖc thµnh lËp mét bé phËn tiÕp thÞ ®Ó th­êng xuyªn t×m hiÓu nhu cÇu cña kh¸ch hµng, tiÕp xóc víi kh¸ch hµng, ng©n hµng còng nªn th­êng xuyªn tæ chøc héi nghÞ kh¸ch hµng ®Ó cïng trao ®æi rót kinh nghiÖm vµ t×m hiÓu vÒ UCP, vÒ giíi h¹n tr¸ch nhiÖm cña ng©n hµng, t×m hiÓu c¸c th«ng tin thÞ tr­êng... C¸c héi nghÞ nµy kh«ng nh÷ng gióp kh¸ch hµng rót ra ®­îc nhiÒu kinh nghiÖm trong thanh to¸n quèc tÕ mµ cßn lµ c¬ héi ®Ó khuÕch tr­¬ng qu¶ng c¸o cho ho¹t ®éng thanh to¸n cña ng©n hµng. t¨ng c­êng ho¹t ®éng qu¶ng c¸o nh»m thu hót c¸c doanh nghiÖp cã t×nh h×nh tµi chÝnh tèt, cã ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu hoÆc cã nhu cÇu mua b¸n ngo¹i tÖ vÒ giao dÞch vµ thanh to¸n quèc tÕ t¹i ng©n hµng. 2.3. T¨ng c­êng c«ng t¸c tæ chøc c¸n bé vµ ®µo t¹o XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu ho¹t ®éng kinh doanh nãi chung vµ tÝnh chÊt ®a d¹ng phøc t¹p cña th«ng lÖ, tËp qu¸n quèc tÕ, sù ®iÒu chØnh kh¸c nhau cña luËt ph¸p c¸c n­íc ®èi giao dÞch ng©n hµng, Ng©n hµng VCB lu«n chó träng t¨ng c­êng c«ng t¸c tæ chøc c¸n bé vµ ®µo t¹o. C¸n bé ng©n hµng ph¶i lµ nh÷ng ng­êi am hiÓu vÒ kü thuËt tinh th«ng nghiÖp vô, n¾m v÷ng ph¸p luËt vµ luËt lÖ quèc tÕ ®Ó cã thÓ xö lý kÞp thêi c¸c nghiÖp vô thanh to¸n trong mäi t×nh huèng. §Ó n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ thanh to¸n tÝn dông chøng tõ, Ng©n hµng VCB ®· x©y dùng cho m×nh mét chiÕn l­îc ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé cã tr×nh ®é, am hiÓu nghÒ nghiÖp, cã nh©n c¸ch vµ t©m hån trong s¸ng. Tr­íc hÕt cÇn x©y dùng toµn ngµnh tõ l·nh ®¹o ®Õn c¸n bé c«ng nh©n viªn, tõ Trung ­¬ng ®Õn c¸c chi nh¸nh VCB vµ c¸c c«ng ty trùc thuéc. §oµn kÕt ®Ó t¹o lªn mét søc m¹nh tæng hîp. §iÒu nµy kh«ng chØ cã ý nghÜa víi c¸n bé lµm c«ng t¸c thanh to¸n mµ cho bÊt kú mét phßng chøc n¨ng nµo. Nh÷ng c¸n bé cßn bÞ h¹n chÕ vÒ mÆt nµy hay mÆt kh¸c sÏ nhËn ®­îc sù gióp ®ì tõ c¸c ®ång nghiÖp cña m×nh ®Ó tiÕn bé thªm. Nh÷ng chi nh¸nh VCB mµ ho¹t ®éng hiÖu qu¶ ch­a cao sÏ ®­îc sù hç trî tõ c¸c chi nh¸nh VCB kh¸c. Mäi ng­êi cïng lµm viÖc vµ cïng tin t­ëng lÉn nhau, kh¸ch hµng sÏ tin t­ëng vµo hä, niÒm tin Êy sÏ t¹o ra mét søc m¹nh lín lao v­ît qua mäi gian lao thö th¸ch. §Ó cñng cè niÒm tin, viÖc ph¸t huy vai trß, viÖc ph¸t huy vai trß cña §¶ng viªn, §oµn thanh niªn vµ C«ng ®oµn lµ hÕt søc cÇn thiÕt, t¹o lªn mét khÝ thÕ lao ®éng s¸ng t¹o vµ t×nh c¶m g¾n bã céng ®ång tr¸ch nhiÖm trong mäi c«ng viÖc. §oµn thanh niªn vµ C«ng ®oµn cÇn tÝch cùc h¬n n÷a trong viÖc ph¸t ®éng c¸c phong trµo ®oµn thÓ, bªn c¹nh ®ã phèi hîp víi héi phô n÷ vµ thanh niªn x©y dùng môc ®Ých chung cho c¸n bé toµn hÖ thèng. Thø hai lµ n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô chuyªn m«n, ngo¹i ng÷, ¸p dông c«ng nghÖ th«ng tin cña thanh to¸n viªn ®Ó ®¸p øng nhu cÇu kÞp thêi nhu cÇu ngµy cµng t¨ng cña tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ vµ thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu qua ng©n hµng. §Ó cã ®­îc mét ®éi ngò c¸n bé ®ñ m¹nh, Ng©n hµng VCB ph¶i cã c¶ mét chiÕn l­îc tuyÓn chän vµ ®µo t¹o trªn c¬ së quy ho¹ch ®· ®­îc x¸c ®Þnh. Néi dung ®µo t¹o cÇn ph¶i ®­îc chó träng vÒ c¶ kiÕn thøc kinh tÕ, nghiÖp vô chuyªn m«n, ®ång thêi ®Æc biÖt coi träng c«ng t¸c qu¶n lý gi¸o dôc t­ t­ëng, ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp cho thanh to¸n viªn. CÇn ph¶i h×nh thµnh nªn trong mçi c¸n bé ng©n hµng mét lý t­ëng chÝnh trÞ, ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp ®Ó hä g¾n chÆt t­¬ng lai vµ sù nghiÖp cña m×nh vµo sù nghiÖp chung cña ng©n hµng, coi mçi thµnh tùu, tån t¹i cña ng©n hµng lµ cña chÝnh m×nh, cã sù ®ãng gãp vµ tr¸ch nhiÖm cña m×nh trong ®ã. Tõ ®ã mçi c¸n bé ph¶i cè g¾ng hÕt søc m×nh nh»m hoµn thiÖn h¬n n÷a c«ng viÖc hoÆc lÜnh vùc mµ m×nh phô tr¸ch, lu«n suy nghÜ vµ hµnh ®éng v× sù ph¸t triÓn kh«ng ngõng cña hÖ thèng. Mçi c¸n bé cña Ng©n hµng VCB võa ph¶i thÓ hiÖn b¶n chÊt cña mét c¸n bé ng©n hµng nãi chung nh­ng ph¶i cã nh÷ng nÐt ®Ñp riªng cña m×nh, nh÷ng néi dung riªng cña m×nh. Tæ chøc ®µo t¹o cã träng ®iÓm theo nh÷ng tiªu chuÈn nhÊt ®Þnh ®èi víi nh÷ng c¸n bé trong quy ho¹ch, nh÷ng c¸n bé cã phÈm chÊt ®¹o ®øc tèt, t©m huyÕt víi nghÒ nghiÖp, cã kh¶ n¨ng tiÕp thu khoa häc kü thuËt tiªn tiÕn vµ biÕt ph¸t huy trong thùc tiÔn ®Ó t¹o lËp nªn ®éi ngò c¸n bé nßng cèt cña Ng©n hµng VCB. C«ng t¸c ®µo t¹o ph¶i g¾n liÒn víi viÖc sö dông c¸n bé, bao gåm c¶ c¸n bé l·nh ®¹o vµ c«ng nh©n viªn. Cã ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o cô thÓ víi tõng cÊp c¸n bé. ViÖc ®µo t¹o c¸n bé kh«ng chØ gióp hä hoµn thµnh tèt nhiÖm vô ®­îc giao mµ ph¶i ®Ó cho mçi c¸n bé cã ®iÒu kiÖn ph¸t huy kh¶ n¨ng vµ së tr­êng cña m×nh. Tõ ®ã x¸c ®Þnh viÖc quy ho¹ch, ®µo t¹o c¸n bé theo quy m« h×nh chãp t¹o lªn mÆt b»ng v÷ng ch¾c nh­ng cã träng t©m, träng ®iÓm bæ xung nguån lùc ®éi ngò c¸n bé l·nh ®¹o xøng ®¸ng cã ®ñ tµi ®øc, ®¶m b¶o tÝnh kÕ thõa liªn tôc vµ ph¸t triÓn. Trong nh©n tè con ng­êi, cÇn ®Æc biÖt quan t©m ®Õn viÖc ®µo t¹o, båi d­ìng kh¶ n¨ng tù rÌn luyÖn cña ®éi ngò c¸n bé l·nh ®¹o. Ng­êi l·nh ®¹o ph¶i lµ tÊm g­¬ng trong s¸ng cho ®ång nghiÖp, tËn tôy trong c«ng viÖc, trong s¹ch, liªm khiÕt chÝ c«ng v« t­ trong nÕp sèng t¹o lªn ®iÓm tùa v÷ng ch¾c cho tiÕn tr×nh ph¸t triÓn cña hÖ thèng. §©y lµ vÊn ®Ò mµ Ng©n hµng VCB nãi chung vµ Phßng thanh to¸n quèc tÕ nãi riªng th­êng xuyªn quan t©m tíi. Trong nh÷ng n¨m qua ng©n hµng ®· nhiÒu lÇn tæ chøc c¸c cuéc h«i th¶o, c¸c buæi thùc tËp, kh¶o s¸t n©ng cao nghiÖp vô... còng nh­ viÖc gøi c¸c c¸n bé ®i häc tËp. C¸c c¸n ng©n hµng kh«ng nh÷ng ®­îc häc tËp ë trong n­íc mµ cßn ®­îc tham gia häc tËp ë nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi nh­ Singapore, NhËt b¶n, Hµn quèc, Malaixia, Mü, Ph¸p...C¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn ë ®©y còng thuêng xuyªn ®­îc cö ®i c¸c ng©n hµng kh¸c trong vµ ngoµi n­íc ®Ó häc hái kinh nghiÖm. HiÖn nay c«ng t¸c t¹i Phßng thanh to¸n quèc tÕ cña Ng©n hµng VCB cã tÊt c¶ s¸u ng­êi, th× cã mét ng­êi hiÖn ®ang häc tËp vµ nghiªn cøu vÒ nghiÖp vô t¹i Malayxia, cßn l¹i n¨m ng­êi trong n­íc còng ®ang tham gia c¸c líp häc n©ng cao nghiÖp vô. 2.4. Më réng m¹ng l­íi ho¹t ®éng, hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc Nh»m n©ng cao chÊt l­îng phôc vô, còng nh­ c¶i thiÖn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña m×nh, Ng©n hµng VCB ph¶i tõng b­íc tiÕn hµnh c¶i tæ c¬ cÊu, quy m« cña m×nh cho hîp lý. Muèn t¨ng doanh sè, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh th× ph¶i cã mét quy m« ®ñ lín, nh­ng ph¶i lµ chÊt l­îng. ViÖc më réng quy m« cÇn c¨n cø vµo thùc tr¹ng kh¸ch hµng cña m×nh. Quy m« kh¸ch hµng hµng n¨m cã t¨ng hay kh«ng, t­¬ng lai sÏ cã nh÷ng kh¸ch hµng nµo, cã nh÷ng ng©n hµng nµo cïng tham gia c¹nh tranh...§ã lµ nh÷ng c©u hái mµ c¸c nhµ nghiªn cøu cÇn tr¶ lêi ®Ó x©y nªn mét quy m« cho hîp lý nhÊt. MÆc dï më réng vÒ quy m« nh­ng vÉn lu«n ph¶i ®¶m b¶o nguyªn t¾c tinh gän, hiÖu qu¶, kh«ng më réng å ¹t. Lµ mét ng©n hµng mang cÊp thµnh phè, nh­ng thiÕt nghÜ lµ mét ng©n hµng ho¹t ®éng t¹i ®Þa bµn thñ ®«, h¬n n÷a lµ ng©n hµng cã kinh nghiÖm nhÊt ho¹t ®éng trong lÜnh vùc kinh tÕ ®èi ngo¹i, Ng©n hµng VCB còng nªn më thªm mét sè ng©n hµng chi nh¸nh ë n­íc ngoµi ®Ó thuËn tiÖn trong viÖc giao dÞch, th«ng tin vµ qu¸ tr×nh thanh to¸n quèc tÕ. NÕu ®iÒu kiÖn kh«ng cho phÐp th× ng©n hµng nªn th­êng xuyªn quan hÖ víi c¸c chi nh¸nh VCB ë n­íc ngoµi nhê sù gióp ®ì tõ ViÖt Nam, ®ång thêi ®Èy m¹nh quan hÖ ®¹i lý víi c¸c ng©n hµng trªn thÕ giíi ®Ó tr¸nh ph¶i thanh to¸n L/C qua trung gian. Muèn thùc hiÖn ®­îc biÖn ph¸p nµy th× Ng©n hµng VCB cÇn cñng cè vµ n©ng cao uy tÝn cña m×nh bëi chÝnh kh¶ n¨ng thanh to¸n ®Çy ®ñ vµ ®óng h¹n cña ng©n hµng. Quan hÖ nµy tèt sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc thanh to¸n ®­îc nhanh chãng vµ thuËn tiÖn, phôc vô tèt cho yªu cÇu kinh doanh vµ ®¶m b¶o lîi Ých cña kh¸ch hµng. VÒ c¬ cÊu tæ chøc th× hiÖn nay t¹i ng©n hµng lµ t­¬ng ®èi hiÖu qu¶, c¸c mèi quan hÖ däc, ngang t­¬ng ®èi râ rµng vµ mËt thiÕt. Phßng thanh to¸n vÒ c¬ b¶n lµ ho¹t ®éng ®éc lËp trong mèi quan hÖ chung. Tuy nhiªn ®Ó hoµn thµnh nhiÖm vô cña m×nh th× phßng thanh to¸n cÇn cã sù gióp ®ì nhiÖt t×nh v× c«ng viÖc chung tõ c¸c phßng ban chøc n¨ng kh¸c nh­ c¸c phßng TÝn dông, KÕ to¸n, Ng©n quü...®ång thêi hoµn thiÖn h¬n n÷a c¬ cÊu ®Ó ®¶m b¶o x©y dùng ®­îc mét bé m¸y qu¶n lý ®iÒu hµnh gän nhÑ, chÆt chÏ, ph©n ®Þnh râ rµng tõ trung ­¬ng ®Õn ®Þa ph­¬ng. 2.5. TiÕp tôc ®æi míi c«ng nghÖ ng©n hµng C«ng nghÖ ng©n hµng lµ mét trong nh÷ng nh©n tè quan träng nh»m n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh trong huy ®éng vµ sö dông vèn, ®Èy nhanh tèc ®é thanh to¸n vµ qu¶n lý th«ng tin. Víi chÝnh s¸ch më cöa nÒn kinh tÕ hoµ nhËp céng ®ång thÕ giíi, hiÖn nay nhiÖm vô hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ ng©n hµng lµ ®iÒu kh«ng thÓ thiÕu ®­îc. Trang bÞ c¬ së vËt chÊt kü thuËt ph¶i ®­îc hiÖn ®¹i ho¸ dÇn cïng hÖ thèng vi tÝnh ®ång bé vµ hoµn chØnh cã thÓ ®¸p øng ®­îc yªu cÇu thanh to¸n qua hiÖp héi viÔn th«ng tµi chÝnh liªn ng©n hµng toµn cÇu (SWIFT) Lµ mét ng©n hµng cã quy m« lín Ng©n hµng VCB ®ang tõng b­íc ¸p dông c¸c thµnh tùu cña khoa häc vµo trong ho¹t ®éng cña ng©n hµng. Ng©n hµng ®· trang bÞ nhiÒu m¸y tÝnh hiÖn ®¹i, c¸c m¸y fax, m¸y ®iÖn t©n tiÕn. §Æc biÖt ng©n hµng cßn ®ang tiÕn hµnh nèi m¹ng víi c¸c kh¸ch hµng th­êng xuyªn ®Ó t¹o sù nhanh chãng vµ thuËn tiÖn trong c¸c giao dÞch víi c¸c kh¸ch hµng. HÖ thèng thanh to¸n SWIFT còng ®­îc ng©n hµng ¸p dông ®Çu tiªn vµ cã nh÷ng hiÖu qu¶ cao trong thanh to¸n vµ chuyÓn tiÒn. Tuy cßn nhiÒu khã kh¨n vµ h¹n chÕ, nh­ng sù cè g¾ng cña ng©n hµng trong viÖc trang bÞ c¸c thiÕt bÞ hiÖn ®¹i n©ng cao kh¶ n¨ng phôc vô kh¸ch hµng ®· cho chóng ta thÊy ®­îc quyÕt t©m cña ng©n hµng trong viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng ®em l¹i lîi Ých cho kh¸ch hµng vµ cho chÝnh m×nh. 2.6. T¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra vµ kiÓm so¸t §Ó ®¶m b¶o ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ ®i ®óng hµnh lang ph¸p lý ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c kiÓm tra kiÓm so¸t. C«ng t¸c kiÓm tra kiÓm so¸t ph¶i ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu sau: - Lùa chän c¸c c¸n bé tham gia kiÓm tra kiÓm so¸t lµ nh÷ng ng­êi c«ng t­ ph©n minh, gi¸m s¸t ho¹t ®éng thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu ®¹t hiÖu qu¶ cao - Ph¸t hiÖn, uèn n¾n kÞp thêi ®Ó n©ng cao nhËn thøc toµn diÖn cho thanh to¸n viªn, ®­a ra nh÷ng ý kiÕn t­ vÊn x©y dùng ®éi ngò c¸n bé cã ®øc cã tµi, x©y dùng kû c­¬ng chÊp hµnh ph¸p luËt nghiªm tóc, thµnh lËp ®­îc mèi quan hÖ tæng hoµ trong tõng c¬ së. - Gi¶i quyÕt døt ®iÓm, nghiªm kh¾c c¸c vô viÖc vi ph¹m tuú theo møc ®é, hoµn c¶nh, sè lÇn ®Ó duy tr× ®­îc mét tËp thÓ trong s¹ch. - Hîp t¸c n©ng cao tinh thÇn c¶nh gi¸c víi c¸c ©m m­u chèng ph¸ tõ bªn ngoµi nh­ c¸c vô lõa ®¶o thanh to¸n quèc tÕ vµ tõ bªn trong nh­ tham nhòng, bÌ ph¸i. - ViÖc kiÓm tra kiÓm so¸t ph¶i ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch thiÕt thùc tr¸nh tiÕn hµnh mang tÝnh h×nh thøc. C«ng t¸c kiÓm tra kiÓm so¸t cña Ng©n hµng VCB trong nh÷ng n¨m võa qua ®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn tÝch cùc c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng, ®­îc tiÕn hµnh th­êng xuyªn ë tÊt c¶ c¸c kh©u nghiÖp vô. Ngoµi kiÓm so¸t nghiÖp vô b×nh th­êng hµng ngµy, hÖ thèng kiÓm tra kiÓm so¸t cßn tËp trung kiÓm tra c¸c nghiÖp vô ho¹t ®éng träng yÕu. Qua kiÓm tra ph¸t hiÖn kÞp thêi nhiÒu sai lÇm, kiÕn nghÞ yªu cÇu tu chØnh, kh¾c phôc vµ xö lý c¸c c¸n bé cã sai ph¹m, tõ ®ã gãp phÇn h¹n chÕ c¸c rñi ro cho ng©n hµng trong ®ã cã rñi ro trong thanh to¸n quèc tÕ, n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng. HiÖn nay c¸c c¸n bé kiÓm tra cña ng©n hµng cã tr×nh ®é ®¹i häc chiÕm tû lÖ 90%, nhiÒu c¸n bé cã hai b»ng: b»ng chuyªn m«n vµ b»ng ph¸p lý. ChÝnh v× vËy chÊt l­îng cña c«ng t¸c kiÓm tra kiÓm so¸t trong toµn hÖ thèng ®· ngµy cµng ®­îc n©ng cao, c«ng t¸c t­ vÊn ph¸p luËt ®· thu ®­îc kÕt qu¶ tèt, nhÊt lµ t­ vÊn ph¸p luËt trong viÖc xö lý tµi s¶n thÕ chÊp, khëi kiÖn kh¸ch hµng, c¸c vô viÖc liªn quan ®Õn khëi tè, ®iÒu tra xÐt xö c¸c vô ¸n, b¶o vÖ quyÒn lîi chÝnh ®¸ng cña ng©n hµng. 2.7. Gi¶i ph¸p vÒ nguån ngo¹i tÖ ®Ó thanh to¸n L/C Ngo¹i tÖ lu«n lµ vÊn ®Ò ®­îc Ng©n hµng VCB hÕt søc quan t©m. HiÖn nay ng©n hµng ®ang l©m vµo t×nh tr¹ng khan hiÕm ngo¹i tÖ v× thÕ ng©n hµng cÇn cñng cè m¹ng l­íi kinh doanh cña m×nh, t¨ng tr­ëng nguån vèn ®Æc biÖt lµ nguån vèn ngo¹i tÖ ®Ó cã ®ñ kh¶ n¨ng thanh to¸n L/C. Muèn thÕ ng©n hµng cÇn ®Èy m¹nh ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ, t¨ng c¸c bµn thu ®æi ngo¹i tÖ, qu¶n lý viÖc sö dông ngo¹i tÖ vµ ®¶m b¶o kh¶ n¨ng t¸i t¹o ngo¹i tÖ ®Ó phôc vô thanh to¸n hµng xuÊt nhËp khÈu. Nguån thanh to¸n L/C xuÊt khÈu chÝnh lµ mét nguån vèn æn ®Þnh vµ chñ ®éng ®Ó thanh to¸n L/C nhËp khÈu v× vËy ph¶i quan t©m trong viÖc ph¸t triÓn nghiÖp vô nµy b»ng c¸ch më réng h¬n n÷a h×nh thøc cho vay thu mua vµ s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu. Ng©n hµng cÇn cã chÝnh s¸ch ­u ®·i víi kh¸ch hµng cã tiÒm n¨ng xuÊt khÈu nh­ t­ vÊn miÔn phÝ ngay tõ khi ký hîp ®ång, nhËn L/C hay khi cã v­íng m¾c x¶y ra, h­íng dÉn hä lËp bé chøng tõ xin thanh to¸n .v.v. ®Ó t¹o mäi ®iÒu kiÖn cho kh¸ch hµng tin t­ëng vµ ®Õn giao dÞch t¹i ng©n hµng. 2.8. KiÕn nghÞ ®èi víi nhµ n­íc Víi chñ tr­¬ng ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn theo ®Þnh h­íng XHCN, vai trß ®iÒu khiÓn vÜ m« nÒn kinh tÕ cña nhµ n­íc ngµy cµng ®­îc kh¼ng ®Þnh. Xu h­íng héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi ®em l¹i mét c¬ héi lín cho sù ph¸t triÓn cña mçi quèc gia, ®ång thêi còng lµ th¸ch thøc cho c¸c quèc gia hoÆc ph¸t triÓn hoÆc tôt hËu. Lóc nµy rÊt cÇn ®Õn bµn tay ®Þnh h­íng cña ChÝnh phñ ®Ó con tÇu quèc gia ®i ®Õn môc tiªu cña m×nh. Thanh to¸n th­¬ng m¹i quèc tÕ nãi chung còng nh­ ph­ong thøc tÝn dông chøng tõ nãi riªng, do liªn quan ®Õn yÕu tè quèc tÕ - mét yÕu tè t­¬ng ®èi réng lín vµ ®a d¹ng nªn rÊt cÇn ®Õn nh÷ng chÝnh s¸ch phï hîp, víi môc tiªu cña tõng thêi kú ®Ó ho¹t ®éng ngµy cµng ®­îc më réng vµ ph¸t triÓn. Qua ®ã còng cã thÓ h¹n chÕ bít ®­îc nhiÒu khóc m¾c trong qu¸ tr×nh thanh to¸n mµ h¹n chÕ ®­îc phÇn nµo sù rñi ro. ·CÇn cã nh÷ng v¨n b¶n ph¸p lý cho giao dÞch thanh to¸n quèc tÕ Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n dÉn tíi rñi ro ph¸p ký trong thanh to¸n tÝn dông chøng tõ lµ sù h¹n chÕ vµ thiÕu v¾ng c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt ®iÒu chØnh trong quan hÖ giòa c¸c bªn trong quy tr×nh nghiÖp vô. ë ViÖt Nam hiÖn nay, ngoµi UCP 500 vµ mét sè th«ng lÖ quèc tÕ kh¸c, ta kh«ng cã mét v¨n b¶n ph¸p quy nµo ®Ò cËp ®Õn mèi quan hÖ ph¸p lý gi÷a giao dÞch hîp ®ång th­¬ng m¹i quèc tÕ cña ng­êi mua vµ ng­êi b¸n víi giao dÞch tÝn dông chøng tõ cña ng©n hµng. Khi cã tranh chÊp xÈy ra, Träng tµi quèc tÕ cã thÓ ph¸n quyÕt ®èi víi quan hÖ hai bªn mua vµ b¸n mµ kh«ng ®Ò cËp ®Õn quan hÖ chi tr¶ gi÷a c¸c ng©n hµng. Nh­ vËy chØ ¸p dông UCP 500 vµo giao dÞch tÝn dông chøng tõ lµ ch­a ®ñ víi c¸c ng©n hµng t¹i ViÖt Nam khi cã xÈy ra tranh chÊp. ChÝnh phñ cÇn cã nh÷ng v¨n b¶n ph¸p lý míi vÒ mèi quan hÖ hîp ®ång ngo¹i th­¬ng vµ thanh to¸n tÝn dông chøng tõ, nªu lªn quyÒn h¹n, nghÜa vô vµ tr¸ch nhiÖm cña nhµ nhËp khÈu, nhµ xuÊt khÈu vµ ng©n hµng khi tham gia vµo quan hÖ tÝn dông chøng tõ. Tr­íc hÕt nªn ®Ò cËp vµ lµm râ nh÷ng vÊn ®Ò sau ®©y: - CÇn quy ®Þnh râ sù giíi h¹n c¸c ®iÒu kho¶n cña th­ tÝn dông mµ nhµ nhËp khÈu ®­a ra ®Ó gióp cho nhµ xuÊt khÈu vµ ng©n hµng cã thÓ thùc hiÖn vµ thùc hiÖn quy tr×nh mét c¸ch nhanh chãng. - QuyÒn ®­îc miÔn thanh to¸n cña ng©n hµng më khi quan hÖ giao nhËn hµng bÞ träng tµi tuyªn ¸n huû bá. - QuyÒn ®­îc nhËn hµng cña ng©n hµng më khi ng­êi thÕ chÊp l« hµng mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n. - QuyÒn ®­îc b¶o l­u chiÕt khÊu cña ng©n hµng trong quan hÖ mua ®øt b¸n ®o¹n. CÇn ph¶i cã quy chÕ chiÕt khÊu hèi phiÕu lËp theo th­ tÝn dông cô thÓ ho¸ luËt quèc tÕ lµm c¬ së gi¶i quyÕt tranh chÊp gi÷a ng©n hµng chiÕt khÊu víi nhµ xuÊt khÈu H¬n n÷a xÐt vÒ ®Æc tr­ng c¬ b¶n cña th­ tÝn dông th× nã hoµn toµn ®éc lËp víi hîp ®ång th­¬ng m¹i quèc tÕ. Khi cã tranh chÊp th­¬ng m¹i xÈy ra trong quan hÖ gi÷a ng­êi xuÊt khÈu vµ ng­êi nhËp khÈu th× sÏ ®­îc ®iÒu chØnh bëi luËt kinh tÕ cña mét quèc gia nµo ®ã hoÆc b»ng c¸c th«ng lÖ quèc tÕ, vËy cßn khi xÈy ra tranh chÊp vÒ th­ tÝn dông th× nh­ thÕ nµo, th­ tÝn dông cã ph¶i lµ hîp ®ång kinh tÕ hay kh«ng. Theo §iÒu 12 ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ, Toµ ¸n cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n sau ®©y: - C¸c tranh chÊp vÒ hîp ®ång kinh tÕ gi÷a ph¸p nh©n víi ph¸p nh©n, gi÷a ph¸p nh©n víi c¸ nh©n cã ®¨ng ký kinh doanh. - C¸c tranh chÊp gi÷a c¸c c«ng ty víi c¸c thµnh viªn cña c«ng ty víi nhau liªn quan ®Õn viÖc thµnh lËp, ho¹t ®éng, gi¶i thÓ c«ng ty. - C¸c tranh chÊp liªn quan ®Õn viÖc mua b¸n cæ phiÕu, tr¸i phiÕu. - C¸c tranh chÊp kinh tÕ kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Tranh chÊp ph¸t sinh trong nghiÖp vô thanh to¸n tÝn dông chøng tõ kh«ng thuéc ba lo¹i trªn nh­ng cã thuéc lo¹i cuèi cïng hay kh«ng th× ta l¹i hoµn toµn kh«ng quy ®Þnh. V× thÕ chóng ta cÇn ph¶i tõng b­íc ban hµnh vµ hoµn thiÖn dÇn c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt liªn quan ®Õn thanh to¸n tÝn dông chøng tõ. ·Cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch vµ kiÓm so¸t ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu §Ó thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu, nhµ n­íc ph¶i t¨ng c­êng hiÖu lùc c¸c v¨n b¶n vµ thñ tôc xuÊt nhËp khÈu. Thùc tÕ hiÖn nay cho thÊy, mÆc dï ChÝnh phñ cho phÐp tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp ®¨ng ký kinh doanh xuÊt nhËp khÈu ®Õu ®­îc tham gia vµo ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu nh­ng vÉn cßn nhiÒu doanh nghiÖp ho¹t ®éng cßn yÕu kÐm, h¹n chÕ vÒ tr×nh ®é kü thuËt nghiÖp vô còng nh­, còng nh­ tr×nh ®é qu¶n lý nãi chung. V× thÕ thiÕt nghÜ ChÝnh phñ cã thÓ ban hµnh c¸c quy chÕ vÒ c¸c ®iÒu kiÖn tµi chÝnh, tr×nh ®é qu¶n lý, tr×nh ®é nghiÖp vô, tÇm cì cña doanh nghiÖp khi tham gia vµo ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu. Cã thÓ c¸c ®¬n vÞ kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó xuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp th× cã thÓ th«ng qua uû th¸c ®Ó h¹n chÕ xuèng møc thÊp nhÊt rñi ro cã thÓ xÈy ra. Tuy nhiªn c¸c thÓ chÕ, thñ tôc xuÊt nhËp khÈu cÇn ph¶i t¹o nªn sù c©n b»ng gi÷a khuyÕn khÝch vµ kiÓm so¸t ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu. HiÖn nay chñ tr­¬ng cÊp quèc gia vÒ xuÊt nhËp khÈu ®ang t¹o lîi thÕ cho doanh nghiÖp nµy, bÊt lîi cho doanh nghiÖp kh¸c lµm mÊt c©n ®èi gi÷a cung vµ cÇu g©y lªn tån ®äng nhiÒu lo¹i vËt t­ (s¾t thÐp, xi m¨ng, ®­êng...). T×nh tr¹ng nhËp khÈu trµn lan lµm cho s¶n xuÊt vµ tiªu thô hµng ho¸ bÞ ®×nh trÖ, hµng ho¸ trong n­íc s¶n xuÊt ra kh«ng tiªu thô ®­îc. Tr­íc t×nh h×nh ®ã, Nhµ n­íc cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p gióp ®ì c¸c doanh nghiÖp cñng cè vµ duy tr× thÞ tr­êng, h¹n chÕ rñi ro mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n cña hä. Cô thÓ nh­: - Thùc hiÖn chÝnh s¸ch trî cÊp xuÊt nhËp khÈu th«ng qua chÕ ®é l·i xuÊt ­u ®·i, c©n ®èi cung cÇu, h¹n chÕ c¸c c¬n sèt hµng ho¸. - Nhµ n­íc cÇn ban hµnh c¸c quy ®Þnh vÒ thuÕ xuÊt nhËp khÈu phï hîp, æn ®Þnh. Trªn thùc tÕ th× biÓu thuÕ xuÊt nhËp khÈu còng th­êng xuyªn thay ®æi nªn c¸c doanh nghiÖp kh«ng dù ®o¸n ®­îc t×nh h×nh, nªn còng gÆp nhiÒu khã kh¨n trong c¸c vÊn ®Ò nµy, nhÊt lµ khi bÞ t¨ng thuÕ, g©y thiÖt h¹i cho c¸c doanh nghiÖp, mµ còng lµ g©y rñi ro cho c¸c ng©n hµng. - ChÝnh phñ cÇn cã nh÷ng th«ng tin gi¸ c¶ kÞp thêi vÒ thÞ tr­êng thÕ giíi. §©y lµ biÖn ph¸p quan träng trong c«ng t¸c phßng ngõa rñi ro trong thanh to¸n. NÕu thiÕu th«ng tin gi¸ c¶, c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu sÏ kh«ng cËp nhËt ®­îc t×nh h×nh thÕ giíi, g©y thiÖt h¹i trong giao dÞch, nhÊt lµ trong tr­êng hîp doanh nghiÖp më c¸c th­ tÝn dông tr¶ chËm. 2.9. KiÕn nghÞ ®èi víi Ng©n hµng Nhµ n­íc Mét lµ: Hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng, tiÕn hµnh thµnh lËp thÞ tr­êng hèi ®o¸i ë ViÖt Nam. Trong thêi gian tíi Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn cã c¸c biÖn ph¸p sau: Gi¸m s¸t vµ buéc c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ph¶i xö lý tr¹ng th¸i ngo¹i hèi cña m×nh trong ngµy b»ng viÖc mua hoÆc b¸n ngo¹i tÖ trªn thÞ tr­êng liªn ng©n hµng. Më réng ®èi t­îng tham gia vµo thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng. Ph¸t triÓn c¸c nghiÖp vô vay m­în ngo¹i tÖ, nghiÖp vô ®Çu c¬, nghiÖp vô tiÒn göi qua ®ªm vµ c¸c h×nh thøc mua b¸n ngo¹i tÖ nh­: mua b¸n kú h¹n, hîp ®ång t­¬ng lai, ho¸n ®æi ngo¹i tÖ, quyÒn mua, quyÒn b¸n,... CÇn t¨ng c­êng h¬n n÷a vai trß cña Ng©n hµng Nhµ n­íc trªn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng. Hai lµ: C«ng t¸c ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tû gi¸ cÇn linh ho¹t phï hîp víi thùc tÕ. Tû gi¸ hèi ®o¸i lµ mét yÕu tè nh¹y c¶m, nã kh«ng nh÷ng ¶nh h­ëng tíi lÜnh vùc xuÊt nhËp khÈu mµ cßn t¸c ®éng tíi toµn bé c¸c mÆt ho¹t ®éng cña ®êi sèng kinh tÕ x· héi. ViÖc lùa chän chÕ ®é tû gi¸ th¶ næi cã sù ®iÒu tiÕt qu¶n lý cña nhµ n­íc lµ hoµn toµn hîp lý, song cÇn ®æi míi c¬ chÕ ®iÒu hµnh tû gi¸ theo h­íng tù do ho¸ dÇn víi nh÷ng b­íc ®i thÝch hîp. Ba lµ: T¨ng c­êng chÊt l­îng ho¹t ®éng cña trung t©m th«ng tin tÝn dông ng©n hµng nhµ n­íc . ViÖc thu thËp, ph©n tÝch, xö lý kÞp thêi vµ chÝnh x¸c c¸c th«ng tin vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh, quan hÖ tÝn dông, kh¶ n¨ng thanh to¸n, t­ c¸ch ph¸p nh©n cña c¸c doanh nghiÖp trong n­íc vµ n­íc ngoµi lµ v« cïng quan träng. §Ó c«ng t¸c phßng ngõa rñi ro ®¹t hiÖu qu¶ cao, Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn t¨ng c­êng trang bÞ c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin hiÖn ®¹i cho trung t©m ®Ó cã ®iÒu kiÖn thu thËp th«ng tin ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c, kÞp thêi. CÇn ph¶i cã c¬ chÕ khuyÕn khÝch vµ b¾t buéc ®èi víi c¸c tæ chøc tÝn dông vÒ viÖc cung cÊp th­êng xuyªn c¸c th«ng tin vÒ t×nh h×nh d­ nî cña c¸c doanh nghiÖp t¹i tæ chøc tÝn dông... 2.10. KiÕn nghÞ ®èi víi kh¸ch hµng ·. N©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô ngo¹i th­¬ng vµ tr×nh ®é thanh to¸n quèc tÕ Mét vÊn ®Ò bøc thiÕt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu ViÖt Nam lµ ph¶i tæ chøc ®µo t¹o c¸n bé, n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô ngo¹i th­¬ng, tr×nh ®é ph¸p lý trong th­¬ng m¹i quèc tÕ. Ngoµi c¸c ngiÖp vô ngo¹i th­¬ng, doanh nghiÖp cÇn ph¶i n¾m v÷ng nghiÖp vô vµ th«ng lÖ thanh to¸n quèc tÕ, cô thÓ cÇn ph¶i n¾m v÷ng néi dung UCP vµ c¸c th«ng lÖ quèc tÕ kh¸c ®Ó hiÓu r»ng hîp ®ång vµ L/C, chøng tõ vµ hµng ho¸ lµ ®éc lËp nhau, cÇn n©ng cao kü n¨ng trong viÖc lËp chøng tõ vµ kiÓm tra néi dung L/C... Mçi doanh nghiÖp nªn cã mét bé phËn ph¸p chÕ hoÆc sö dông t­ vÊn ph¸p lý ®Ó tr¸nh ®­îc c¸c bÊt ®ång hoÆc tranh chÊp cã thÓ x¶y ra trong kinh doanh vµ trong thanh to¸n. Khi so¹n th¶o hîp ®ång ngo¹i th­¬ng, doanh nghiÖp cÇn ph¶i t×m hiÓu kü cµng vÒ thñ tôc, c©n nh¾c kü c¸c ®iÒu kho¶n, ®Æc biÖt lµ ®iÒu kho¶n thanh to¸n tr­íc khi ký, hîp ®ång ph¶i sö dông ng«n ng÷ râ rµng, chÝnh x¸c... V× c¸c ®iÒu kho¶n cña hîp ®«ng chÆt chÏ sÏ lµ c¬ së ®Ó lµm tèt viÖc thanh to¸n L/C sau nµy vµ khi quyÕt ®inh lùa chän ph­¬ng thøc thanh to¸n L/C ph¶i hÕt søc chó ý ®Õn yªu cÇu nghiªm ngÆt cña bé chøng tõ. ·. T×m hiÓu kü vµ lùa chän ®óng b¹n hµng n­íc ngoµi Bªn c¹nh viÖc thËn träng khi ký kÕt hîp ®ång, c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu cÇn t×m hiÓu kü vÒ ®èi t¸c n­íc ngoµi v× dï hîp ®ång cã chÆt chÏ ®Õn ®©u nh­ng nÕu c¸c ®èi t¸c cè t×nh lõa ®¶o th× quyÒn lîi cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam vÉn cã thÓ bÞ vi ph¹m. C¸c vô tranh chÊp x¶y ra ®Òu lµ do doanh nghiÖp ch­a chó träng chän ®óng ®èi t¸c trong kinh doanh. ViÖc t×m hiÓu thùc lùc vµ uy tÝn cña b¹n hµng lµ hÕt søc cÇn thiÕt. HiÖn nay, khi c¸c ng©n hµng ViÖt Nam cßn ch­a cung cÊp nghiÖp vô nµy, c¸c doanh nghiÖp cã thÓ th«ng qua Phßng Th­¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp ViÖt Nam (VCCI), Trung t©m Th«ng tin tÝn dông thuéc Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam ®Ó cã c¸c th«ng tin ®¸ng tin cËy vÒ ®èi t¸c lµm ¨n. C¸c doanh nghiÖp cã thÓ nhê c¸c ng©n hµng phôc vô m×nh t×m hiÓu ®èi t¸c kinh doanh th«ng qua hÖ thèng c¸c ng©n hµng ®¹i lý t¹i n­íc ngoµi. Trong quan hÖ mua b¸n víi n­íc ngoµi cÇn ph¶i tu©n thñ th«ng lÖ quèc tÕ kh«ng tr¸i víi luËt ph¸p quy ®Þnh cña ViÖt Nam, kh«ng nªn v× lîi nhuËn ng¾n h¹n mµ lµm ¨n thiÕu trung thùc, ®¸nh mÊt uy tÝn cña doanh nghiÖp nãi riªng vµ cña nÒn kinh tÕ nãi chung, g©y thiÖt h¹i cho lîi Ých l©u dµi cña quèc gia còng nh­ cña doanh nghiÖp. ·. Tranh thñ sù t­ vÊn cña c¸c ng©n hµng kh¸c §Ó tr¸nh rñi ro cho m×nh, c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu ViÖt Nam ngoµi viÖc tranh thñ sù hç trî vÒ vèn tõ c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cßn cÇn ph¶i dùa vµo c¸c ng©n hµng ®Ó n¾m b¾t thªm th«ng tin, xin t­ vÊn thªm vÒ c¸c ®iÒu kho¶n thanh to¸n quèc tÕ tr­íc khi ký kÕt hîp ®ång ngo¹i th­¬ng. Ngay c¶ khi cã c¸c tranh chÊp x¶y ra th× ng©n hµng còng cã thÓ h¹n chÕ ®Õn møc tèi ®a c¸c thiÖt h¹i cho kh¸ch hµng ViÖt Nam nhÊt lµ thanh to¸n ®­îc thùc hiÖn b»ng L/C. Tãm l¹i, trªn ®©y lµ mét sè gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ thanh to¸n quèc tÕ b»ng tÝn dông chøng tõ cña Ng©n hµng VCB. ViÖc ph¸t triÓn cña ngµnh ng©n hµng nãi chung vµ cña Ng©n hµng VCB nãi riªng trong lÜnh vùc thanh to¸n quèc tÕ còng nh­ mäi lÜnh vùc ho¹t ®éng cña ng©n hµng ®Òu cã ý nghÜa hÕt søc to lín ®èi víi sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc vµ gãp phÇn thùc hiÖn môc tiªu chiÕn l­îc mµ §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®· ®Ó ra. KÕt luËn Ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ ®Æc biÖt lµ ho¹t ®éng thanh to¸n tÝn dông chøng tõ lµ mét trong nh÷ng nh©n tè gãp phÇn thóc ®Èy qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, lµ c¬ së ®Ó hoµ nhËp vµ b×nh ®¼ng trªn thÞ tr­êng th­¬ng m¹i quèc tÕ. Bëi vËy, thanh to¸n tÝn dông chøng tõ ngµy cµng ®ãng vai trß quan träng trong ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng nãi chung vµ cña Ng©n hµng VCB nãi riªng. NghiÖp vô thanh to¸n tÝn dông chøng tõ nh×n chung cßn cã nhiÒu ®iÒu míi mÎ ®èi víi c¸c ng©n hµng vµ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam do chóng ta chØ võa míi chuyÓn sang “nÒn kinh tÕ më” kho¶ng h¬n mét thËp niªn l¹i ®©y. Tuy nhiªn, ho¹t ®éng thanh to¸n tÝn dông chøng tõ vÉn ®· vµ ®ang ®­îc chó träng ph¸t triÓn t¹i Ng©n hµng VCB vµ ®­îc coi lµ mét trong nh÷ng ho¹t ®éng chñ yÕu t¹i ng©n hµng. Tuy nhiªn ho¹t ®éng nµy kh«ng ph¶i lµ kh«ng cã nh÷ng tån t¹i. MÆc dï ho¹t ®éng thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu b»ng tÝn dông th­ ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh c«ng nhÊt ®Þnh tuy nhiªn kh«ng thÓ phñ nhËn ®­îc nh÷ng khã kh¨n mµ ph­¬ng thøc nµy ®ang gÆp ph¶i. Nã vÉn lµ mèi ®e däa ®èi víi ng©n hµng vµ c¶ c¸c kh¸ch hµng. Tr­íc t×nh h×nh ®ã cïng víi søc Ðp c¹nh tranh cña c¸c ng©n hµng kh¸c, Ng©n hµng VCB cÇn ph¶i nç lùc h¬n n÷a ®Ó ph¸t huy thÕ m¹nh vµ nh÷ng hiÖu qu¶ ng©n hµng ®· ®¹t ®­îc trong kinh doanh ®èi ngo¹i, gi¶i quyÕt nh÷ng v­íng m¾c cßn tån ®äng, n©ng cao vÞ thÕ cña ng©n hµng.ViÖc thùc thi c¸c gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ trong thanh to¸n theo ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ lu«n ®­îc Ng©n hµng VCB coi lµ nhiÖm vô hµng ®Çu. Tuy nhiªn, viÖc vËn dông nh­ thÕ nµo trong thùc tÕ kh«ng dÔ chót nµo, bëi lÏ nã sÏ ¶nh h­ëng tíi lîi Ých cña kh¸ch hµng vµ nhiÒu khi vËn dông qu¸ chÆt chÏ v« t×nh sÏ ph¸ vì mèi quan hÖ truyÒn thèng tèt ®Ñp gi÷a kh¸ch hµng vµ ng©n hµng. Do ®ã, vËn dông c¸c gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ mét c¸ch thÝch hîp chÝnh lµ nghÖ thuËt kinh doanh cña ng©n hµng. Víi môc tiªu t×m ra c¸c gi¶i ph¸p h÷u hiÖu nhÊt kÕt hîp hµi hoµ lîi Ých cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i còng nh­ cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu, kho¸ luËn nµy ®· tËp trung nghiªn cøu s©u vÒ ph­¬ng thøc thanh to¸n tÝn dông chøng tõ, hÖ thèng ho¸ nh÷ng lý luËn tæng quan vÒ ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ, ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu t¹i Ng©n hµng VCB trong 5 n¨m gÇn ®©y (1997 - 2001). §ång thêi kho¸ luËn còng nªu lªn mét sè nguyªn nh©n dÉn ®Õn nh÷ng h¹n chÕ ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ sö dông ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ cña Ng©n hµng VCB d­íi c¸c gãc ®é kh¸c nhau: tõ b¶n th©n Ng©n hµng VCB, tõ phÝa kh¸ch hµng vµ c¸c nguyªn nh©n tõ m«i tr­êng vÜ m«. Qua ®ã, kho¸ luËn rót ra ®­îc c¸c bµi häc mét phÇn nh»m ph¸t huy nh÷ng lîi thÕ cña ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ trong thanh to¸n quèc tÕ, ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p gi¶m thiÓu rñi ro, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông trong thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu, mÆt kh¸c ®­a ra mét sè kiÕn nghÞ ®Ó kh¾c phôc vµ gi¶i quyÕt c¸c tån t¹i trong ho¹t ®éng thanh to¸n theo ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông ph­¬ng thøc nµy trong thêi gian tíi. Mét lÇn n÷a em xin göi lêi c¶m ¬n ch©n thµnh tíi GS.TS NguyÔn §øc Dþ ®· h­íng dÉn em hoµn thµnh kho¸ luËn. Xin göi lêi c¶m ¬n tíi c¸c c« chó Phßng Thanh to¸n quèc tÕ, Ng©n hµng VCB ®· nhiÖt t×nh gióp ®ì c¶ vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn ®Ó kho¸ luËn ®­îc nhanh chãng hoµn thµnh. Danh môc tµi liÖu tham kh¶o Gi¸o tr×nh thanh to¸n Quèc tÕ trong ngo¹i th­¬ng - PGS. NG¦T §inh Xu©n Tr×nh - Nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc - tr­êng §¹i häc ngo¹i th­¬ng Hµ Néi 1998. §Ò tµi nghiªn cøu khoa häc cÊp bé : H­íng dÉn sö dông c¸c chøng tõ th«ng dông trong xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ - PGS. NG¦T §inh Xu©n Tr×nh - Hµ Néi , 1995. §Ò tµi nghiªn cøu khoa häc cÊp bé : C¸c tranh chÊp th­êng ph¸t sinh tõ hîp ®ång xuÊt nhËp khÈuh gi÷a doanh nghiÖp ViÖt Nam víi doanh nghiÖp n­íc ngoµi vµ c¸ch gi¶i quyÕt - PGS, PTS Hoµng Ngäc ThiÕt. Hµ Néi, 1999. LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông - Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia - 1998. LuËt Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam - Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia. TiÒn tÖ, ng©n hµng vµ thÞ tr­êng tµi chÝnh - Frederic S. Mishkin - Nhµ xuÊt b¶n khoa häc kü thuËt 1999. B¸o c¸o th­êng niªn 1998, 1999, 2000, 2001 Ng©n hµng ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam. B¸o c¸o ho¹t ®éng kinh doanh 1998, 1999, 2000, 2001 - Chi nh¸nh ng©n hµng ngo¹i th­¬ng Hµ Néi. T¹p chÝ Credit Insight quý 2/2001 Quy tr×nh kü thuËt nghiÖp vô thanh to¸n tÝn dông chøng tõ vµ nhê thu kÌm chøng tõ - Ng©n hµng ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam.