Đề tài Thực trạng và giải pháp về thanh tra ngân hàng đối với các Ngân hàng Thương mại

Lêi nãi ®Çu Mét hÖ thèng ng©n hµng ho¹t ®éng tèt phô thuéc mét phÇn vµo sù ®iÒu khiÓn cña Ng©n Hµng Trung ¦¬ng ( NHT¦ ) hay nãi mét c¸ch kh¸c réng h¬n lµ phô thuéc vµo sù tÝn nhiÖm cña kh¸ch hµng - ®ã lµ sè tiÒn göi cña anh ta ®­îc cÊt gi÷ mét c¸ch tèt nhÊt vµ nhanh chãng ®­îc rót tiÒn ra khi cÇn thiÕt. Tr¸ch nhiÖm chÝnh cña c¸c ng©n hµng lµ ph¶i c­ xö nh­ nh÷ng c«ng d©n tèt trong kinh doanh: dï kh¶ n¨ng sinh lêi vÉn ®­îc coi lµ mèi quan t©m chÝnh, nh­ng ®«i khi ph¶i g¸c ®iÒu nµy l¹i ®Ó ­u tiªn cho nh÷ng nguyªn t¾c ®¹o ®øc cã tÝnh ®Õn lîi Ých cña nh÷ng ng­êi kh¸c–nh÷ng kh¸ch hµng cña ng©n hµng. §Ó hÖ thèng ng©n hµng ho¹t ®éng theo ®óng ®Þnh h­íng, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt, gi÷ g×n kØ c­¬ng, trËt tù trong qu¶n lý, thanh tra gi¸m s¸t cña NHT¦ lµ mét c«ng cô quan träng ®Ó thùc hiÖn sù qu¶n lý Nhµ n­íc trong lÜnh vùc ho¹t ®éng ng©n hµng. Thanh tra Ng©n hµng Nhµ n­íc lµ thanh tra nhµ n­íc chuyªn ngµnh vÒ ng©n hµng, ®­îc tæ chøc thµnh mét hÖ thèng thuéc bé m¸y cña Ng©n hµng Nhµ n­íc. Thanh tra ng©n hµng cã nhiÖm vô quan träng lµ thanh tra, gi¸m s¸t viÖc tæ chøc thùc hiÖn c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ vÒ ho¹t ®éng ng©n hµng cña c¸c tæ chøc tÝn dông vµ c¸c tæ chøc kh¸c cã ho¹t ®éng ng©n hµng, nh»m duy tr× sù æn ®Þnh cña gi¸ trÞ ®ång tiÒn, gãp phÇn ®¶m b¶o an toµn ho¹t ®éng ng©n hµng vµ hÖ thèng c¸c tæ chøc tÝn dông, ®¶m b¶o an toµn tµi s¶n cña kh¸ch hµng, thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. Thanh tra gi¸m s¸t cña Ng©n hµng Nhµ n­íc ®èi víi c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i lµ mét vÊn ®Ò quan träng nh»m gãp phÇn ®¶m b¶o an toµn hÖ thèng c¸c tæ chøc tÝn dông, b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña ng­êi göi tiÒn, phôc vô viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia. Do vËy, víi l­îng kiÕn thøc cßn h¹n hÑp nªn trong ph¹m vi bµi tiÓu luËn nµy em chØ ®Ò cËp ®Õn mét sè vÊn ®Ò chung nhÊt, c¬ b¶n nhÊt vÒ thanh tra ng©n hµng ®èi víi c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i vµ mét sè gi¶i ph¸p nh»m kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i, h¹n chÕ trong c«ng t¸c thanh tra cña Ng©n hµng Nhµ n­íc hiÖn nay. Tuy nhiªn, mÆc dï cã nhiÒu cè g¾ng trong qu¸ tr×nh viÕt song kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng sai sãt, rÊt mong ®­îc sù ®ãng gãp ý kiÕn tõ c¸c ThÇy C«. PhÇn I Lý luËn chung vÒ thanh tra, gi¸m s¸t cña ng©n hµng trung ­¬ng ®èi víi c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i. 1. TÇm quan träng cña ho¹t ®éng thanh tra ®èi víi c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i quèc doanh: Thanh tra lµ mét ph¹m trï lÞch sö, nã g¾n liÒn víi Nhµ n­íc vµ lµ c«ng cô phôc vô cho giai cÊp thèng trÞ x· héi, lÞch sö ph¸t triÓn cña x· héi loµi ng­êi ®· chøng minh ®iÒu ®ã. Tuy tªn gäi vµ h×nh thøc tæ chøc cã thÓ kh¸c nhau nh­ng thanh tra ®Òu lµ c«ng cô cña c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc, lµ ph­¬ng thøc ®¶m b¶o ph¸p chÕ, t¨ng c­êng kØ luËt trong qu¶n lý Nhµ n­íc vµ thùc hiÖn quyÒn d©n chñ. Ho¹t ®éng thanh tra kh«ng ph¶i lµ ho¹t ®éng trùc tiÕp chØ huy, qu¶n lý ®iÒu hµnh, kh«ng ph¶i lµ ho¹t ®éng cña c¬ quan chuyªn m«n trong bé m¸y qu¶n lý Nhµ n­íc mµ lµ ho¹t ®éng ®¶m b¶o thùc hiÖn chÝnh s¸ch, ph¸p luËt, gi÷ g×n kØ c­¬ng, trËt tù trong qu¶n lý. Do vËy thanh tra cã vai trß ®Æc biÖt quan träng trong toµn bé c¸c ho¹t ®éng cña Nhµ n­íc. §èi víi ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng, ®ã lµ mét ngµnh kinh doanh ®Æc thï trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, ho¹t ®éng cña ng©n hµng cã ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn c¸c lÜnh vùc kh¸c trong ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. Bëi do ng©n hµng lµ chiÕc cÇu nèi gi÷a ng­êi göi tiÒn vµ ng­êi cÇn vay vèn, quan hÖ ®ã rÊt quan träng vµ g¾n bã chÆt chÏ víi nhau. XÐt vÒ ph­¬ng diÖn tµi chÝnh quèc gia, ng©n hµng chÝnh lµ mét kh©u träng yÕu. V× vËy, khi mét ng©n hµng mÊt æn ®Þnh sÏ ¶nh h­ëng ®Õn c¸c kh©u kh¸c trong toµn bé hÖ thèng tµi chÝnh. XÐt vÒ ph­¬ng diÖn kinh doanh, ho¹t ®éng ng©n hµng cã nh÷ng ®Æc thï riªng biÖt, kh¸c h¼n c¸c ngµnh nghÒ kh¸c v× ®ã lµ ho¹t ®éng chøa nhiÒu rñi ro nhÊt. C¸c ng©n hµng muèn kinh doanh ph¶i cã vèn, mµ vèn chñ yÕu trong c¸c ng©n hµng lµ vèn huy ®éng ®Ó cho vay, nÕu ng­êi ®i vay kh«ng hoµn tr¶ ®­îc nî th× ng©n hµng sÏ gÆp nhiÒu rñi ro vµ cã thÓ sÏ bÞ vì nî; khi mét ng©n hµng bÞ vì nî sÏ cã thÓ dÉn ®Õn sù ®æ vì cña c¶ hÖ thèng ng©n hµng. ChÝnh v× lÏ ®ã mµ ho¹t ®éng thanh tra ng©n hµng rÊt quan träng, gãp phÇn ®¶m b¶o an toµn cho hÖ thèng c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i, ®ång thêi b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña ng­êi göi tiÒn, phôc vô viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia. 2. Néi dung ho¹t ®éng thanh tra cña NHT¦ ®èi víi NHTM: Néi dung thanh tra cña NHT¦ lµ thanh tra, kiÓm so¸t tÊt c¶ c¸c mÆt ho¹t ®éng cña NHTM. §ã lµ: - KiÓm tra vµ cÊp giÊy phÐp ho¹t ®éng cho c¸c NHTM míi thµnh lËp. -Thanh tra, kiÓm so¸t c¸c NHTM ®ang ho¹t ®éng; tËp trung chñ yÕu vµo nh÷ng néi dung sau: +Vèn cña b¶n th©n c¸c ng©n hµng. +ChÊt l­îng tµi s¶n cã. +N¨ng lùc qu¶n lý cña c¸n bé ng©n hµng. +Kh¶ n¨ng sinh lêi. +Kh¶ n¨ng thanh to¸n. 3. Ph­¬ng thøc thanh tra cña NHT¦ ®èi víi NHTM: a/. Ph­¬ng thøc gi¸m s¸t tõ xa: Kh¸i niÖm: Gi¸m s¸t tõ xa lµ ph­¬ng thøc thanh tra sö dông th«ng tin trªn c¸c b¸o c¸o, nh»m ph©n tÝch ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc tÝn dông ®Ó ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p xö lý khi cÇn thiÕt. Gi¸m s¸t tõ xa cßn ®­îc hiÓu lµ ph­¬ng ph¸p mµ c¸n bé thanh tra ngåi t¹i trô së cña c¬ quan thanh tra tiÕp nhËn c¸c th«ng tin b¸o c¸o ®Ó ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh ®¬n vÞ ®­îc thanh tra mét c¸ch th­êng xuyªn vµ cã hÖ thèng. Gi¸m s¸t tõ xa lµ ph­¬ng thøc ho¹t ®éng riªng cã cña thanh tra ng©n hµng. Ph­¬ng thøc gi¸m s¸t tõ xa ®­îc dïng ®Ó bæ xung cho thanh tra t¹i chç nh»m kiÓm so¸t th­êng xuyªn ë tÇm vÜ m« ho¹t ®éng cña NHTM vµ c¸c trung gian tµi chÝnh kh¸c. Néi dung cña gi¸m s¸t tõ xa ®èi víi NHTM vµ c¸c tæ chøc tÝn dông gåm: - Ph©n tÝch c©n ®èi nguån vèn vµ sö dông vèn. - Ph©n tÝch t×nh h×nh nî qu¸ h¹n. - Ph©n tÝch kh¶ n¨ng thanh to¸n. - Ph©n tÝch t×nh h×nh thu chi tµi chÝnh. - Th«ng b¸o nh÷ng vÊn ®Ò cÇn l­u ý víi ®èi t­îng gi¸m s¸t, kiÕn nghÞ nh÷ng biÖn ph¸p kh¾c phôc. - B¸o c¸o kÕt qu¶ cho ban l·nh ®¹o, göi cho bé phËn thanh tra t¹i chç ®Ó khai th¸c. b/. Ph­¬ng thøc thanh tra t¹i chç: Kh¸i niÖm: Thanh tra t¹i chç lµ ph­¬ng thøc thanh tra trùc tiÕp t¹i c¸c tæ chøc tÝn dông nh»m x¸c ®Þnh hiÖn tr¹ng c¸c ho¹t ®éng cô thÓ cña ®èi t­îng thanh tra nh­ ®¸nh gi¸ sù tu©n thñ c¸c qui chÕ, ®¶m b¶o chÊt l­îng tµi s¶n, an toµn vèn, chiÒu s©u cña c«ng t¸c qu¶n lÝ, kh¶ n¨ng thanh to¸n vµ kh¶ n¨ng sinh lêi. Ph­¬ng ph¸p thanh tra t¹i chç th­êng ®­îc tæ chøc thµnh ®oµn thanh tra cho mçi cuéc thanh tra t¹i mét ®¬n vÞ trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. §oµn thanh tra th­êng ®­îc tæ chøc tõ 3 ®Õn 5 ng­êi gåm 1 ®oµn tr­ëng, 1 hoÆc 2 phã ®oµn,... tham gia vµo ®oµn thanh tra. §oµn thanh tra ®­îc sö dông céng t¸c viªn trong giíi h¹n qui ®Þnh. Thanh tra t¹i chç cã thÓ ®­îc tiÕn hµnh ®Þnh kú hoÆc ®ét xuÊt. Néi dung cña thanh tra t¹i chç gåm: *Thanh tra qu¶n trÞ ®iÒu hµnh. *Thanh tra nguån vèn. *Thanh tra chÊt l­îng tÝn dông. *Thanh tra nghiÖp vô b¶o l·nh. *Thanh tra ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ. *Thanh tra gãp vèn liªn doanh. *Thanh tra nghiÖp vô tµi chÝnh kÕ to¸n,... Tuú thuéc vµo viÖc tæ chøc cña mçi lÇn thanh tra vµ yªu cÇu qu¶n lý mµ thanh tra Ng©n hµng Nhµ n­íc tiÕn hµnh thanh tra toµn diÖn hoÆc thanh tra theo chuyªn ®Ò vÒ ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i. PhÇn II Thùc tr¹ng ho¹t ®éng thanh tra cña Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt nam trong thêi gian qua. 1. Thùc tr¹ng vÒ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña thanh tra NHNN ®èi víi c¸c NHTM quèc doanh: HÖ thèng thanh tra ng©n hµng ®­îc x©y dùng ngay sau khi thµnh lËp Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt nam. M« h×nh tæ chøc bé m¸y cña NHNN tõ Trung ­¬ng ®Õn c¸c chi nh¸nh tØnh, thµnh phè ®Òu cã tæ chøc thanh tra trùc thuéc, gäi chung lµ Ban thanh tra ng©n hµng. Thêi kú nµy Thanh tra Ng©n hµng lµ thanh tra cña thñ tr­ëng ®¬n vÞ, kh«ng n»m trong hÖ thèng Thanh tra Nhµ n­íc . Ho¹t ®éng cña Thanh tra Ng©n hµng chñ yÕu lµ gi¶i quyÕt vµ xem xÐt c¸c ®¬n th­ tè c¸o, khiÕu n¹i, c¸n bé lµm c«ng t¸c thanh tra kh«ng ®ñ tr×nh ®é vÒ chuyªn m«n ; do vËy c«ng t¸c tæ chøc ho¹t ®éng thanh tra mang nÆng tÝnh hµnh chÝnh, theo mÖnh lÖnh vµ yªu cÇu cña thñ tr­ëng, hiÖu lùc ph¸p lý kh«ng ®­îc x¸c ®Þnh, ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶. Do ®Æc ®iÓm nh­ vËy, ho¹t ®éng thanh tra cña NHNN tÊt yÕu sÏ gÆp nh÷ng hËu qu¶ khã tr¸nh khái;hµng lo¹t quü tÝn dông, hîp t¸c x· tÝn dông bÞ ®æ vì, nî qu¸ h¹n trong hÖ thèng ng©n hµng th­¬ng m¹i gia t¨ng víi tèc ®é lín, nhiÒu c¸n bé bÞ kû luËt vµ bÞ xö lý theo ph¸p luËt. Nguyªn nh©n chÝnh dÉn ®Õn kÕt qu¶ trªn lµ do n­íc ta ®ang ë trong thêi kú qu¸ ®é chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng, chóng ta ch­a nhËn thøc ®­îc ®Çy ®ñ vÒ nã, kiÕn thøc qu¶n lý cßn nhiÒu yÕu kÐm, ch­a ®ñ kinh nghiÖm trong qu¸ tr×nh khai th¸c c¸c c«ng cô qu¶n lý vÜ m«, ch­a biÕt sö dông vai trß cña Nhµ n­íc vµ c«ng cô thanh tra cña NHNN trong c«ng t¸c qu¶n lý, kiÓm so¸t ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i. Tõ n¨m 1989-1990 trë l¹i ®©y, sau khi Uû ban th­êng vô Quèc héi c«ng bè ph¸p lÖnh NHNN, ph¸p lÖnh ng©n hµng, hîp t¸c x· tÝn dông, c«ng ty tµi chÝnh..., b¾t ®Çu thêi k× ®æi míi c¨n b¶n hÖ thèng ng©n hµng: tõ ng©n hµng mét cÊp thµnh ng©n hµng hai cÊp. NHNN ViÖt nam gåm c¬ quan NHT¦ vµ c¸c chi nh¸nh t¹i 61 tØnh thµnh phè vµ hÖ thèng c¸c tæ chøc tÝn dông gåm c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i quèc doanh, ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn, hîp t¸c x· tÝn dông, chi nh¸nh ng©n hµng n­íc ngoµi,... Còng trong thêi gian nµy, Héi ®ång Nhµ n­íc ban hµnh ph¸p lÖnh thanh tra, ph¸p lÖnh khiÕu n¹i, tè c¸o cña c«ng d©n, më ra mét thêi kú míi cña c«ng t¸c thanh tra ë n­íc ta nãi chung vµ c«ng t¸c thanh tra ng©n hµng nãi riªng. Trªn c¬ së c¸c ph¸p lÖnh nãi trªn, vÞ trÝ, vai trß, chøc n¨ng, nhiÖm vô, tæ chøc bé m¸y vµ ph­¬ng thøc ho¹t ®éng cña Thanh tra ng©n hµng ®· cã nh÷ng ®æi míi m¹nh mÏ. TÝnh ®Õn ngµy 31/12/1999, sè c¸n bé thanh tra toµn hÖ thèng NHNN lµ 620 ng­êi (riªng NHT¦ cã 104 ng­êi); trong ®ã thanh tra viªn cao cÊp (cÊp III)cã mét ng­êi, chiÕm tØ lÖ 0, 16%; thanh tra viªn cÊp II cã 120 ng­êi, chiÕm tØ lÖ 21%; thanh tra viªn cÊp I cã 300 ng­êi, chiÕm 48% trong tæng sè thanh tra, cßn gÇn 30% ch­a ®­îc bæ nhiÖm vµo ng¹ch thanh tra viªn. HiÖn t¹i, thanh tra Ng©n hµng Trung ­¬ng cã 9 phßng, gåm: - V¨n phßng thanh tra. - Phßng thanh tra c¸c ng©n hµng quèc doanh. - Phßng thanh tra c¸c ng©n hµng cæ phÇn. - Phßng thanh tra c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi vµ liªn doanh. - Phßng thanh tra c¸c tæ chøc phi ng©n hµng. - Phßng thanh tra quü tÝn dông nh©n d©n. - Phßng gi¸m s¸t vµ ph©n tÝch. - Phßng chèng tham nhòng. - Phßng xÐt c¸c khiÕu tè. Thùc tÕ trong nhiÒu n¨m qua cho thÊy, thanh tra ng©n hµng ®· ®­îc sù quan t©m cña c¸c cÊp l·nh ®¹o NHNN, sù phèi kÕt hîp gi÷a vô, côc trong ngµnh cïng víi sù nç lùc phÊn ®Êu, hÖ thèng thanh tra chuyªn tr¸ch ng©n hµng ®· thùc sù ®æi míi, n©ng cao chÊt l­îng ®éi ngò c¸n bé, gãp phÇn tÝch cùc vµo thµnh tÝch chung cña ngµnh trong viÖc thùc hiÖn c¸c chñ tr­¬ng cña §¶ng vµ Nhµ n­íc vÒ ho¹t ®éng tiÒn tÖ, tÝn dông vµ ng©n hµng qua c¸c thêi k×. 2. KÕt qu¶ thanh tra gi¸m s¸t cña NHT¦ ®èi víi c¸c NHTM quèc doanh: a-Nh÷ng tån t¹i vµ khuyÕt ®iÓm trong qu¶n lý vµ kiÓm so¸t c¸c NHTM: Qua thanh tra c«ng t¸c tÝn dông ë c¸c NHTM quèc doanh cho thÊy, c¸c NHTM ch­a chó träng ®Õn qu¶n lý vµ phßng ngõa rñi ro trong kinh doanh, nhÊt lµ viÖc thu thËp c¸c th«ng tin vÒ kinh doanh vµ t×nh h×nh tµi chÝnh cña kh¸ch hµng, ch­a chó ý ®µo t¹o båi d­ìng c¸n bé c¶ nghiÖp vô chuyªn m«n vµ phÈm chÊt ®¹o ®øc. Do vËy, ®· dÉn ®Õn ho¹t ®éng cña c¸c NHTM quèc doanh trong nh÷ng n¨m qua ®· ph¸t sinh nî qu¸ h¹n lín. Cô thÓ, theo nguån tµi liÖu b¸o c¸o cña NHNN ViÖt nam nh­ sau: Sè nî qu¸ h¹n (% so tæng d­ nî)cña c¸c NHTM Quèc doanh qua c¸c n¨m (1990 - 1999) ®¬n vÞ:tû ®ång 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 1. NQH ng¾n h¹n % so d­ nî 1, 620 11, 2 1. 180 12, 74 2. 100 12, 4 2. 350 13, 3 1. 464 6, 6 1. 554 4, 76 2. 581 6, 1 6. 506 13, 15 2. 908 4, 26 3. 75 6, 08 2. NQH trung, dµi h¹n %so d­ nî 120 7, 18 97 5, 2 142 4, 98 273 7, 4 248 1, 9 366 2, 28 662 4, 17 1. 352 7, 12 620 2, 9 1. 56 4, 33 3. NQH cho vay kh¸c %so d­ nî 60 1, 62 85 2, 06 82 2, 00 87 2, 13 106 7, 5 1. 5 0, 34 2 0, 06 47 0, 57 28 0, 30 0 0 Tæng NQH % so tæng d­ nî 1. 782 9. 08 1. 992 9, 87 2. 324 9, 74 2. 743 10, 5 1. 859 5, 17 1. 923 3, 91 3. 248 5, 2 7. 576 9, 98 3. 556 3, 60 5. 32 5, 33 Nguyªn nh©n chñ quan dÉn ®Õn nî qu¸ h¹n chñ yÕu lµ: +Do cÊp qu¶n trÞ ®iÒu hµnh quyÕt ®Þnh sai, hoÆc kh«ng c¨n cø vµo hiÖu qu¶ kinh tÕ(30-40%). +Do kh«ng tæ chøc kiÓm tra, kiÓm so¸t kh¸ch hµng sö dông vèn vay(25-35%). +Do c¸n bé ng©n hµng thùc hiÖn kh«ng ®Çy ®ñ c¸c quy chÕ vµ quy tr×nh nghiÖp vô(20-25%);do c¸n bé ng©n hµng tho¸i ho¸, biÕn chÊt(15-20%). Nguyªn nh©n kh¸ch quan th­êng dÉn ®Õn d­ nî qu¸ h¹n cã vÊn ®Ò vµ nî khã ®ßi chñ yÕu lµ: +Do kh¸ch hµng vay bÞ ph¸ s¶n, do kinh doanh thua lç, do cè ý lõa ®¶o(60-70%) +Do thiªn tai b·o lò, do Nhµ n­íc thay ®æi c¬ chÕ chÝnh s¸ch (30-40%). b-Nh÷ng tån t¹i vµ khuyÕt ®iÓm trong viÖc chÊp hµnh c¸c qui chÕ ng©n hµng: C«ng t¸c thanh tra c¸c NHTM quèc doanh trong nh÷ng n¨m qua, cho thÊy: Thùc hiÖn b¶o l·nh L/C nhËp hµng tr¶ chËm, c¸c NHTM quèc doanh vµ doanh nghiÖp ®· kh«ng chÊp hµnh ®óng quy ®Þnh, víi môc ®Ých vµ ®éng c¬ kh¸c nhau nh»m môc ®Ých kiÕm lêi; dÉn ®Õn gi¸ trÞ L/C qu¸ h¹n víi n­íc ngoµi kh«ng ngõng t¨ng lªn. Hïn vèn liªn doanh gãp cæ phÇn phæ biÕn lµ v­ît tû lÖ quy ®Þnh gãp vèn vµo c¸c doanh nghiÖp kh«ng ph¶i lµ tæ chøc tÝn dông lín, chiÕm 35-45% tæng sè hïn vèn , trong ®ã cã nhiÒu tr­êng hîp gãp vèn v­ît qu¸ 10% theo quy ®Þnh t¹i ph¸p lÖnh ng©n hµng. Mét sè tr­êng hîp hïn vèn liªn doanh, hïn vèn mua cæ phÇn víi c¸c ®èi t¸c ch­a chÊp hµnh ®Çy ®ñ c¸c thñ tôc quy ®Þnh t¹i c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn cña Bé Tµi chÝnh vµ mét sè sai ph¹m trong c«ng t¸c kÕ to¸n tµi chÝnh, c«ng t¸c huy ®éng vèn. Bªn c¹nh nh÷ng nguyªn nh©n chñ quan trªn cßn cã mét sè nguyªn nh©n kh¸ch quan: C¸c v¨n b¶n h­íng dÉn cô thÓ ho¹t ®éng hïn vèn liªn doanh, mua cæ phÇn ch­a ®­îc ban hµnh kÞp thêi hoÆc cßn nhiÒu thiÕu sãt, c¸c kh¸i niÖm vÒ hïn vèn liªn doanh, mua cæ phÇn ch­a ®­îc hiÓu ®óng do vËy viÖc thùc hiÖn ë nhiÒu cÊp ng©n hµng cßn sai lÖch v. v 3. Nh÷ng h¹n chÕ trong c«ng t¸c thanh tra cña NHNN ®èi víi c¸c NHTM quèc doanh: Bªn c¹nh nh­ng kÕt qu¶ ®· ®¹t ®­îc, ho¹t ®éng thanh tra ng©n hµng vÉn cßn nh÷ng h¹n chÕ, ®ã lµ : a)H¹n chÕ trong c«ng t¸c gi¸m s¸t tõ xa: +Ch­¬ng tr×nh gi¸m s¸t ch­a chuÈn, qu¸ tr×nh thùc hiÖn cã bæ sung söa ®æi nh­ng vÉn ch­a hoµn thiÖn. +Sù phèi kÕt hîp gi÷a gi¸m s¸t tõ xa vµ thanh tra t¹i chç cßn Ýt vµ yÕu kÐm. Môc tiªu cña gi¸m s¸t tõ xa lµ ph©n tÝch, t×m ra vÊn ®Ò chØ ®iÓm cho thanh tra t¹i chç; tuy cã nªu ®­îc vÊn ®Ò nh­ng vÉn ch­a khai th¸c ®­îc vÊn ®Ò mét c¸ch triÖt ®Ó mµ míi chØ dõng l¹i ë viÖc cung cÊp sè liÖu cho thanh tra t¹i chç. +Ch­a thùc hiÖn ®­îc viÖc ph©n lo¹i vµ c«ng bè c¸c chØ tiªu tµi chÝnh ®Ó khuyÕn khÝch c¸c NHTM quèc doanh chÊp hµnh tèt c¸c quy chÕ vµ kinh doanh cã hiÖu qu¶. +Tuy néi dung, thêi gian b¸o c¸o ®· ®­îc thanh tra NHNN quy ®Þnh vµ qu¶n lý chÆt chÏ, nh­ng do c¸c NHTM quèc doanh th­êng göi chËm, sè liÖu thiÕu hoÆc kh«ng chÝnh x¸c; do vËy, kÕt qu¶ ph©n tÝch gi¸m s¸t gÆp nhiÒu h¹n chÕ, ¶nh h­ëng ®Õn c«ng t¸c qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh ho¹t ®éng ng©n hµng. b)H¹n chÕ trong c«ng t¸c thanh tra t¹i chç: +Tuy ®· thùc hiÖn söa ch÷a vµ bæ sung vµ so¹n th¶o tµi liÖu h­íng dÉn c¸c ®oµn thanh tra cña NHNN tiÕn hµnh theo mét trËt tù song chóng ta vÉn ch­a cã mét quy tr×nh thanh tra thèng nhÊt, c¸c bé phËn vÉn lµm theo c¸ch riªng rÏ. +Néi dung ®Ò c­¬ng thanh tra réng, kh«ng cô thÓ trong khi lùc l­îng thanh tra, thêi gian thanh tra cã h¹n. NhiÒu néi dung cÇn ph¶i thanh tra lµm râ, xö lý døt ®iÓm nh­ng yªu cÇu thanh tra l¹i tËp trung vµo viÖc kh¸c. §ång thêi bªn c¹nh ®ã còng cã nh÷ng ®Ò c­¬ng thanh tra víi néi dung thanh tra côc bé khi c¸c NHTM cÊn ®¸nh gi¸ toµn diÖn, tæng thÓ ®Ó cã kÕt luËn, ®Þnh h­íng kinh doanh ®óng, cã hiÖu qu¶ phï hîp víi ph¸p luËt. +Lùc l­îng trong c¸c ®oµn thanh tra Ýt, trong ®oµn cã 5 thµnh viªn th× chØ 1-2 thµnh viªn lµ thanh tra viªn, cßn l¹i lµ chuyªn viªn thanh tra hoÆc chuyªn viªn c¸c phßng hay ban nghiÖp vô kh¸c ®­îc tr­ng dông. +Ph­¬ng ph¸p thanh tra, tiÕp cËn ®èi t­îng thanh tra ch­a khoa häc, thiÕu tÝnh thùc tiÔn; c¸n bé thanh tra ch­a cã kinh nghiÖm, tr×nh ®é nghiÖp vô chuyªn m«n thÊp. +KÕt luËn thanh tra mang tÝnh chung chung, thiÕu tr¸ch nhiÖm; xö lý, quy tr¸ch nhiÖm kh«ng ®óng ng­êi, ®óng viÖc, kh«ng x¸c ®Þnh râ d­îc nguyªn nh©n; kÕt qu¶ nh÷ng kiÕn nghÞ sau thanh tra ch­a chó träng ®óng møc,... Qua nh÷ng tån t¹i vµ h¹n chÕ nªu trªn, c«ng t¸c thanh tra cßn nhiÒu yÕu kÐm c¶ vÒ ph­¬ng ph¸p kü thuËt tiÕn hµnh còng nh­ trong chØ ®¹o diÒu hµnh, n¨ng lùc vµ tr×nh ®é nghiÖp vô cña c¸n bé thanh tra. 4. Nguyªn nh©n cña nh÷ng h¹n chÕ trong c«ng t¸c thanh tra cña NHNN ®èi víi c¸c NHTM: - §éi ngò c¸n bé cña hÖ thèng Thanh tra Ng©n hµng rÊt Ýt l¹i yÕu vÒ tr×nh ®é chuyªn m«n, kinh nghiÖm, ®µo t¹o thiÕu chiÒu s©u nªn gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n trong khi thùc hiÖn nhiÖm vô. Mét sè c¸n bé cã tr×nh ®é, n¨ng lùc ®­îc ®µo t¹o c¬ b¶n hoÆc ®· häc c¸c líp båi d­ìng n©ng cao kiÕn thøc vÒ nghiÖp vô ng©n hµng, thanh tra, qu¶n lý Nhµ n­íc...th× bÞ ®iÒu chuyÓn vµo lµm ë c¸c bé phËn kh¸c. Sè c¸n bé häc §¹i häc chiÕm 90% biªn chÕ cña hÖ thèng ng©n hµng song sè ®­îc thùc sù ®µo t¹o theo chiÒu s©u cña nghiÖp vô thanh tra l¹i rÊt Ýt; toµn hÖ thèng thanh tra Ng©n hµng míi cã mét c¸n bé ®¹t häc vÞ tiÕn sÜ, bèn th¹c sÜ kinh tÕ, hai th¹c sÜ luËt, ch­a cã ®éi ngò chuyªn gia giái. - C¬ chÕ ®iÒu hµnh thiÕu tËp trung, chång chÐo, kh«ng ph©n chia râ rµng vÒ quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm. -Thanh tra Ng©n hµng bÞ chi phèi bëi nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c kh«ng thuéc chøc n¨ng thanh tra; mét sè c«ng viÖc thuéc thanh tra, gi¸m s¸t l¹i bÞ ph©n t¸n vÒ quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm. - C¸c quy chÕ vÒ thanh tra cña NHNN phôc vô cho c«ng t¸c thanh tra, gi¸m s¸t ch­a ®Çy ®ñ, ®ång bé, thiÕu chÝnh x¸c vµ chÆt chÏ dÉn ®Õn c«ng t¸c thanh tra gÆp nhiÒu khã kh¨n, g©y trë ng¹i cho viÖc triÓn khai vµ thùc hiÖn c«ng t¸c cña hÖ thèng thanh tra NHNN. §©y lµ mét vÊn ®Ò cÊp b¸ch cÇn ®­îc NHNN vµ ChÝnh phñ quan t©m xem xÐt, tËp trung gi¶i quyÕt ®Ó ®­a ra biÖn ph¸p thÝch hîp, nhanh chãng kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ, yÕu kÐm bÊt cËp vµ khuyÕt ®iÓm ®Ó v÷ng b­íc ®i lªn nh»m ®¹t ®­îc môc tiªu cña thanh tra Ng©n hµng ®· ®­îc luËt ph¸p kh¼ng ®Þnh lµ duy tr× ®­îc sù æn ®Þnh, an toµn cña hÖ thèng ng©n hµng, b¶o vÖ lîi Ých hîp ph¸p cña ng­êi göi tiÒn, phôc vô chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia. PHÇN III Mét sè gi¶i ph¸p t¨ng c­êng hiÖu lùc thanh tra CñA NHNN ViÖt nam ®èi víi c¸c NHTM: Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, cïng víi sù ®æi míi cña nÒn kinh tÕ nãi chung vµ cña ngµnh ng©n hµng nãi riªng ®· ®¹t ®­îc nh÷ngthµnh tùu b­íc ®Çu ®¸ng khÝch lÖ, t×nh h×nh kinh tÕ –x· héi ®· dÇn æn ®Þnh, ®êi sèng nh©n d©n tõng b­íc ®­îc c¶i thiÖn, nh­ng c¸c tiªu cùc x· héi nh­ tÖ tham nhòng, bu«n lËu, l·ng phÝ, vi ph¹m ph¸p luËt trong lÜnh vùc tiÒn tÖ ng©n hµng vÉn ®ang diÔn ra phøc t¹p vµ ch­a bÞ ®Èy lïi. Trong c¸c n¨m qua, cã nhiÒu vô ¸n lín liªn quan ®Õn ngµnh ng©n hµng, liªn quan ®Õn tr¸ch nhiÖm tËp thÓ vµ c¸ nh©n cña c¸n bé ngµnh ng©n hµng còng nh­ cña thanh tra ng©n hµng. §øng tr­íc t×nh h×nh ®ã, c«ng t¸c thanh tra, gi¸m s¸t cña hÖ thèng thanh tra ng©n hµng ®­îc kh¼ng ®Þnh lµ mét kh©u träng yÕu, hÕt søc cÇn thiÕt cña c«ng t¸c qu¶n lý vµ l·nh ®¹o ®iÒu hµnh, cÇn ®­îc ®æi míi m¹nh mÏ vµ t¨ng c­êng c¶ vÒ tæ chøcvµ ph­¬ng thøc ho¹t ®éng. Sau h¬n 10 n¨m thùc hiÖn träng tr¸ch míi, víi vÞ thÕ ph¸p lý míi, Thanh tra Ng©n hµng ®· cã nh÷ng b­íc ®i ban ®Çu ®¸ng khÝch lÖ. Song nh÷ng g× ®¹t ®­îc trong sù ®æi míi cña c«ng t¸c thanh tra Ng©n hµng trong 10 n¨m qua còng chØ lµ b­íc khëi ®Çu, vÉn cßn nhiÒu khã kh¨n vµ nhiÒu mÆt h¹n chÕ. Giê ®©y h¬n lóc nµo hÕt, hÖ thèng thanh tra Ng©n hµng ph¶i chØ ra vµ nh×n th¼ng vµo nh÷ng mÆt yÕu kÐm, nh÷ng h¹n chÕ, bÊt cËp ®Ó nhanh chãng kh¾c phôc vµ v­¬n lªn. I. Mét sè gi¶i ph¸p chung mang tÝnh xuyªn suèt toµn bé ho¹t ®éng cña hÖ thèng Thanh tra Ng©n hµng: §Ó tiÕp tôc thùc hiÖn ®æi míi vÒ tæ chøc vµ ho¹t ®éng thanh tra, gi¸m s¸t cña NHNN ®èi víi c¸c NHTM, toµn thÓ c¸n bé, thanh tra viªn trong hÖ thèng thanh tra Ng©n hµng ph¶i tËp trung thùc hiÖn nh÷ng néi dung chñ yÕu sau: Mét lµ, tiÕp tôc ®æi míi nhËn thøc, ®Æc biÖt lµ nhËn thøc vÒ vai trß, vÞ thÕ ph¸p lý míi cña thanh tra Ng©n hµng theo LuËt ng©n hµng, theo NghÞ ®Þnh sè 91 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh vÒ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña thanh tra Ng©n hµngtrong ®iÒu kiÖn míi lµ rÊt quan träng, lµm c¬ së, nÒn mãng cho c¸c ph­¬ng ph¸p, gi¶i ph¸p trong chØ ®¹o, ®iÒu hµnh vµ thùc thi nhiÖm vô. Tuy nhiªn, ph¶i x¸c ®Þnh b­íc ®i thÝch hîp, th¸o gì dÇn tõng vÊn ®Ò, viÖc nµo tr­íc, viÖc nµo sau, viÖc nµo cho nh÷ng n¨m tiÕp theo. Hai lµ, ®æi míi vÒ ph­¬ng thøc chØ ®¹o ®iÒu hµnh ho¹t ®éng thanh tra ng©n hµng. Néi dung nµy ®ßi hái sù quan t©m ®Õn vÊn ®Ò tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn h¹n cña c¸c cÊp Thanh tra Ng©n hµng ë NHT¦vµ ë ®Þa ph­¬ng, tr¸nh chång chÐo ®ïn ®Èy tr¸ch nhiÖm, nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng gi¸m s¸t, thanh tra ®èi víi mçi tæ chøc tÝn dông còng nh­ c¸c chi nh¸nh cña tæ chøc tÝn dông trong c¶ n­íc. Ba lµ, ®æi míi vÒ ph­¬ng thøc ho¹t ®éng cña c«ng t¸c thanh tra t¹i NHNN vµ chi nh¸nh ng©n hµng Nhµ n­íc tØnh, thµnh phè theo h­íng t¨ng c­êng, ®Ò cao vai trß tr¸ch nhiÖm thanh tra chi nh¸nh theo quy ®Þnh cña Thèng ®èc ng©n hµng. §æi míi, ®iÒu chØnh ph­¬ng tiÖn lµm viÖc, xö lý vµ ph©n tÝch th«ng tin nh»m ph¸t hiÖn ng¨n chÆn vµ xö lý nhanh nh¹y c¸c vi ph¹m ph¸p luËt trong ho¹t ®éng ng©n hµng. Bèn lµ, tiÕp tôc tuyªn truyÒn s©u réng trong ngµnh ng©n hµng nh÷ng néi dung cña LuËt khiÕu n¹i, Tè c¸o, NghÞ ®Þnh 67/N§ cña ChÝnh phñ h­íng dÉn thùc hiÖn viÖc khiÕu n¹i, Tè c¸o vµ nh÷ng quy ®Þnh cña Thèng ®èc, Ph¸p lÖnh chèng tham nhòng, tiÕp tôc triÓn khai thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh quèc gia phßng chèng téi ph¹m trong ngµnh ng©n hµng. T¨ng c­êng kiÓm tra ®«n ®èc c¸c cÊp, c¸c ®¬n vÞ trong ngµnh gi¶ quyÕt kÞp thêi ®óng ph¸p luËt vÒ khiÕu n¹i, tè c¸o, gi¶i quyÕt døt ®iÓm c¸c ®¬n th­ khiÕu n¹i cßn tån ®äng, vô viÖc næi cém l©u ngµy t¹i c¸c chi nh¸nh vµ ®¬n vÞ trong ngµnh. N¨m lµ, t¨ng c­êng ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i ®éi ngò c¸n bé, ®Ó cã ®­îc ®éi ngò c¸n bé thanh tra ng©n hµng cã ®ñ phÈm chÊt, n¨ng lùc, tr×nh ®é ®Ó trë thµnh nh÷ng c¸n bé giái, ®ñ søc tiÕp cËn víi c«ng nghÖ míi trong ho¹t ®éng ng©n hµng theo c¬ chÕ thÞ tr­êng, an t©m víi nghÒ thanh tra, nh»m duy tr× ®­îc hÖ thèng thanh tra ng©n hµng ®ñ søc ®Ó ®¶m ®­¬ng nhiÖm vô. §èi víi c¸n bé thanh tra viªn ng©n hµng cÇn cã chÕ ®é ®·i ngé cô thÓ. §Ó thùc hiÖn ®­îc tèt nh÷ng néi dung trªn, ngµnh ng©n hµng cÇn ph¶i hoµn thiÖn mét c¸ch ®ång bé vµ æn ®Þnh hÖ thèng ph¸p lý. Tr­íc hÕt lµ hÖ thèng tæ chøc, ph©n ®Þnh râ vai trß, chøc n¨ng cña c¸c cÊp qu¶n lý trong ho¹t ®éng thanh tra, gi¸m s¸t ng©n hµng. Hoµn thiÖn hÖ thèng quy ph¹m ph¸p luËt, c¸c v¨n b¶n ph¸p quy phï hîp cña Thanh tra Ng©n hµng còng nh­ cña ®èi t­îng thanh tra ng©n hµng. Ph©n ®Þnh râ rµng vµ rµnh m¹ch chøc n¨ng qu¶n lý vµ chøc n¨ng kinh doanh trong lÜnh vùc tiÒn tÖ vµ ho¹t ®éng ng©n hµng nãi chung, ho¹t ®éng thanh tra gi¸m s¸t ng©n hµng nãi riªng. Bªn c¹nh ®ã, thùc tÕ ho¹t ®éng tiÒn tÖ ng©n hµng ®ang ®Æt ra cho thanh tra ng©n hµng nh÷ng thêi c¬ vµ th¸ch thøc ph¶i v­ît qua. Do vËy, c«ng t¸c thanh tra ng©n hµng cÇn ph¶i nhanh chãng ®æi míi néi dung vµ ph­¬ng ph¸p thanh tra cho phï hîp víi vÞ thÕ ph¸p lý míi cña Thèng ®èc ng©n hµng; nh»m gãp phÇn thùc hiÖn môc tiªu gi÷ cho hÖ thèng ng©n hµng ho¹t ®éng æn ®Þnh, an toµn vµ hiÖu qu¶, b¶o vÖ lîi Ých hîp ph¸p cña ng­êi göi tiÒn, gãp phÇn thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia; qua ®ã, gãp phÇn ®¶m b¶o nÒn kinh tÕ quèc d©n ph¸t triÓn æn ®Þnh, ®­a hÖ thèng ng©n hµng n­íc ta ph¸t triÓn v÷ng m¹nh nhanh chãng héi nhËp víi c¸c n­íc vµ céng ®ång thÕ giíi. II. §æi míi néi dung vµ ph­¬ng ph¸p thanh tra cña NHNN ®èi víi c¸c NHTM quèc doanh: 1. §æi míi vµ hoµn thiÖn ph­¬ng thøc gi¸m s¸t tõ xa: §Ó ®æi míi ho¹t ®éng gi¸m s¸t tõ xa cña thanh tra ng©n hµng hiÖn nay thµnh c«ng nghÖ thanh tra phßng ngõa mét c¸ch th­êng xuyªn, kÞp thêi nh»m ®¶m b¶o an toµn ho¹t ®éng cña c¸c NHTM quèc doanh vµ gi÷ uy tÝn víi kh¸ch hµng, Thanh tra ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn thiÕt lËp mét hÖ thèng chØ tiªu gi¸m s¸t chuÈn, qua ®ã cã thÓ ®¸nh gi¸ ngay t×nh tr¹ng æn ®Þnh hay bÊt æn ®Þnh, ho¹t ®éng kinh doanh cã l·i hay kh«ng, cã nguy c¬ mÊt vèn, ph¸ s¶n cña mét ng©n hµng. a-ThiÕt lËp nh÷ng chØ tiªu x¸c ®Þnh vµ ®¸nh gi¸ rñi ro tÝn dông: Trong kinh doanh ng©n hµng cã rÊt nhiÒu rñi ro, nh­ng rñi ro tÝn dông lµ lín nhÊt, cã ¶nh h­ëng ®Õn quyÕt ®Þnh, ®Õn kh¶ n¨ng thanh to¸n cña ng©n hµng, ®Õn lßng tin ®èi víi ng­êi göi tiÒn vµ ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng tµi chÝnh cña NHTM. V× vËy, phßng ngõa rñi ro trong ho¹t ®éng ng©n hµng tr­íc hÕt lµ phßng ngõa rñi ro vÒ tÝn dông víi mét sè biÖn ph¸p: thùc hiÖn ph©n t¸n rñi ro vµ x¸c ®Þnh møc ®é dÉn ®Õn rñi ro ®Ó cã biÖn ph¸p kÞp thêi xö lý. b-X¸c ®Þnh chØ tiªu ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n. Ph©n nhãm tµi s¶n cã trÝch lËp vµ xö dông quü dù phßng ®Ó xö lý rñi ro. Nhãm 1, tû lÖ trÝch lËp dù phßng lµ 0% ®èi víi nh÷ng kho¶n: +Nh÷ng kho¶n cho vay ch­a ®Õn h¹n tr¶ nî(kÓ c¶ kú h¹n nî gia h¹n). +Nh÷ng kho¶n tiÒn chiÕt khÊu, t¸i chiÕt khÊu th­¬ng phiÕu vµ giÊy tê cã gi¸ ng¾n h¹n kh¸c ch­a ®Õn h¹n thanh to¸n. +Nh÷ng kho¶n cho thuª tµi chÝnh ch­a ®Õn h¹n tr¶ tiÒn thuª. Nhãm 2, tû lÖ trÝch lËp dù phßng lµ 20% ®èi víi nh÷ng kho¶n: +Nh÷ng kho¶n cho vay cã ®¶m b¶o qu¸ h¹n tr¶ nî d­íi 180 ngµy, nh÷ng kho¶n cho vay kh«ng cã ®¶m b¶o qu¸ h¹n tr¶ nî d­íi 90 ngµy. +Nh÷ng kho¶n tiÒn chiÕt khÊu, t¸i chiÕt khÊu th­¬ng phiÕu vµ c¸c giÊy tê cã gi¸ ng¾n h¹n kh¸c ®· qu¸ h¹n thanh to¸n trong thêi gian d­íi 30 ngµy. +Sè tiÒn tr¶ thay cho ng­êi ®­îc b¶o l·nh nh­ng ch­a thu håi ®­îc trong thêi gian d­íi 30 ngµy. +Nh÷ng kho¶n cho thuª tµi chÝnh mµ bªn thuª kh«ng tr¶ ®­îc tiÒn thuª trong thêi gian d­íi 180 ngµy. Nhãm 3, tû lÖ trÝch lËp dù phßng lµ 50% ®èi víi nh÷ng kho¶n: +Nh÷ng kho¶n cho vay cã ®¶m b¶o ®· qu¶ h¹n tr¶ nî tõ 180 ngµy ®Õn d­íi 360 ngµy;nh÷ng kho¶n cho vay kh«ng cã ®¶m b¶o ®· qu¸ h¹n tr¶ nî tõ 90 ngµy ®Õn d­íi 180 ngµy. +Nh÷ng kho¶n tiÒn chiÕt khÊu, t¸i chiÕt khÊu th­¬ng phiÕu vµ giÊy tê cã gi¸ kh¸c dÉn qu¸ h¹n thanh to¸n tõ 30 ngµy ®Õn d­íi 90 ngµy. +Sè tiÒn ®· tr¶ thay cho ng­êi ®­îc b¶o l·nh nh­ng ch­a thu håi ®­îc trong thêi gian tõ 70 ngµy ®Õn d­íi 90 ngµy. +Nh÷ng kho¶n cho thuª tµi chÝnh mµ bªn thuª kh«ng tr¶ ®­îc tiÒn tõ 180 ngµy ®Õn d­íi 360 ngµy. Nhãm 4, tû lÖ trÝch lËp lµ 100% ®èi víi nh÷ng kho¶n: +Nh÷ng kho¶n cho vay cã b¶o ®¶m ®· qu¸ h¹n tr¶ nî tõ 360 ngµy trë lªn; nh÷ng kho¶n cho vay kh«ng cã b¶o ®¶m ®¶m ®· qu¸ h¹n tr¶ nî tõ 180 ngµy trë lªn. +Nh÷ng kho¶n tiÒn chiÕt khÊu, t¸i chiÕt khÊu th­¬ng phiÕu vµ c¸c giÊy tê cã gi¸ ng¾n h¹n kh¸c ®· qu¸ h¹n thanh to¸n tõ 90 ngµy trë lªn. +Sè tiÒn ®­îc tr¶ thay cho ng­êi ®­îc b¶o l·nh nh­ng ch­a thu håi ®­îc tõ 90 ngµy trë lªn. +Nh÷ng kho¶n cho thuª tµi chÝnh mµ bªn thuª kh«ng tr¶ ®­îc tiÒn thuª tõ 360 ngµy trë lªn. Nhãm 5, tû lÖ trÝch lËp lµ 0, 1% ®èi víi nh÷ng kho¶n “Cã” c¸c dÞch vô thanh to¸n cña kh¸ch hµng. ( Néi dung nµy ®­îc quy ®Þnh t¹i quyÕt ®Þnh sè 297/1999/Q§-NHNN 5, ngµy 25/8/1999 cña Thèng ®èc NHNN ban hµnh quy ®Þnh vÒ viÖc ph©n lo¹i tµi s¶n “ Cã ” trÝch lËp vµ sö dông dù phßng ®Ó xö lý rñi ro trong ho¹t ®éng ng©n hµng cña c¸c Tæ chøc tÝn dông). c-Nh÷ng chØ tiªu thùc hiÖn dù tr÷ b¾t buéc: Dù tr÷ b¾t buéc lµ mét trong nh÷ng c«ng cô chñ yÕu thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña NHNN trong giai ®o¹n hiÖn nay. V× vËy, ph¶i kiÓm so¸t chØ tiªu nµy mét c¸ch th­êng xuyªn, chÆt chÏ vµ ph¶i cã th¸i ®é kÞp thêi khi NHTM quèc doanh kh«ng chÊp hµnh ®óng quy ®Þnh ®ù tr÷ b¾t buéc. ViÖc tÝnh to¸n theo chØ tiªu nµy thùc hiÖn theo ®iÒu 20 LuËt NHNN, cô thÓ lµ: “NHNN quy ®Þnh tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc ®èi víi tõng lo¹i h×nh Tæ chøc tÝn dông vµ tõng lo¹i tiÒn göi víi møc quy ®Þnh tõ 0%-20% tæng sè d­ tiÒn göi t¹i mçi tæ chøc trong tõng thêi kú”. 2. §æi míi vµ hoµn thiÖn ph­¬ng thøc thanh tra t¹i chç: a-§æi míi ph­¬ng thøc thanh tra t¹i chç: ChÊt l­îng thanh tra t¹i chç cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ cña toµn bé ho¹t ®éng Thanh tra Ng©n hµng, qua ho¹t ®éng nµy cã thÓ thÊy ®­îc toµn bé nh÷ng ­u, nh­îc ®iÓm vµ tån t¹i trong viÖc chÊp hµnh nh÷ng c¬ chÕ, quy chÕ, luËt ph¸p, ®¸nh gi¸ t×nh tr¹ng cña mét Tæ chøc tÝn dông trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. Do vËy, cÇn ph¶i ®æi míi ph­¬ng ph¸p, c¶i tiÕn néi dung, t¨ng c­êng vµ n©ng cao chÊt l­îng cña ho¹t ®éng thanh tra t¹i chç ë nh÷ng néi dung sau: Mét lµ, ®æi míi ph­¬ng thøc tiÕn hµnh thanh tra t¹i chç: -Thanh tra ®Þnh kú quy ®Þnh tiÕn hµnh mét n¨m tæ chøc mét lÇn, tr­êng hîp kh«ng ®ñ thêi gian vµ lùc l­îng cã thÓ hai n¨m tiÕn hµnh mét lÇn, n¨m nµo kh«ng tæ chøc thanh tra cã ®Ò c­¬ng yªu cÇu NHTM quèc doanh ®ã b¸o c¸o kÕt qu¶ tù kiÓm tra. Néi dung thanh tra kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i toµn diÖn, mµ c¨n cø vµo thêi gian, lùc l­îng thanh tra, c¨n cø vµo yªu cÇu thùc tÕ ph¶i thanh tra lµm râ vµ xö lý mét hoÆc mét vµi lÜnh vùc ho¹t ®éng cña NHTM quèc doanh ®ã ®Æt ra trong n¨m sÏ thanh tra ®Ó x©y dùng ®Ò c­¬ng thanh tra. -Thanh tra ®ét xuÊt, kh«ng ph¶i x©y dùng ®Ò c­¬ng, kh«ng ph¶i th«ng b¸o b»ng v¨n b¶n tr­íc cho ®èi t­îng thanh tra, mµ ph¶i c¨n cø vµo nh÷ng chØ tiªu chñ yÕu, qua ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh, hoÆc qua nh÷ng th«ng tin kh¸c. Thanh tra ®ét xuÊt chØ cã quyÕt ®Þnh lång néi dung thanh, tiÕn hµnh thanh tra trong thêi gian ng¾n, cã thÓ lµ mét vµi ngµy. Hai lµ, hoµn thiÖn quy tr×nh thanh tra t¹i chç, nghÜa lµ x©y dùng mét quy tr×nh tuÇn tù c¸c b­íc cÇn ph¶i thùc hiÖn chung cho tÊt c¶ ®oµn thanh tra. b-Hoµn thiÖn néi dung thanh tra t¹i chç: Nh­ ®· nªu trªn, Thanh tra NHNN thùc hiÖn gi¸m s¸t vµ thanh tra víi ph¸p nh©n c¸c NHTM quèc doanh. Do vËy, ®Ò c­¬ng thanh tra c¸c NHTM quèc doanh trong thêi gian qua vÉn cßn mét sè néi dung ch­a ®­îc ®Ò cËp, hoÆc ®· ®Ò cËp nh­ng ch­a s©u, ch­a toµn diÖn vµ ë mét sè nghiÖp vô ch­a cã néi dung thanh tra thèng nhÊt cho tÊt c¶ c¸c ®oµn thanh tra, néi dung thanh tra cßn tuú tiÖn theo ý chñ quan cña tõng ®oµn. Nh÷ng ®oµn cã ®Ò c­¬ng thanh tra cô thÓ, hîp lý sÏ cã kÕt qu¶ thanh tra tèt, kÕt luËn chÝnh x¸c. Nh÷ng ®oµn cã ®Ò c­¬ng ch­a s©u, ch­a cô thÓ sÏ mÊt nhiÒu thêi gian, kÕt qu¶ thanh tra bÞ h¹n chÕ, cã tr­êng hîp kh«ng ®­a ra ®­îc kÕt luËn cuèi cïng. §Ó kh¾c phôc nh÷ng nh­îc ®iÓm nµy, ngoµi viÖc bæ xung thªm néi dung thanh tra cßn ph¶i x©y dùng vµ thèng nhÊt ®Ò c­¬ng thanh tra cho mét sè nghiÖp vô nh­: *KiÓm tra ho¹t ®éng ®iÒu hµnh. Môc ®Ých cña viÖc nµy lµ nh»m xem ban l·nh ®¹o c¸c NHTM quèc doanh cã hoµn thµnh nhiÖm vô vµ tr¸ch nhiÖm mét c¸ch thÝch øng víi toµn bé c¸c ®iÒu luËt vµ quy chÕ, víi c¸c ch­¬ng tr×nh vµ chØ tiªu ®­îc cÊp trªn giao phã hay kh«ng? §¸nh gi¸ c¸c ®iÒu kiÖn phôc vô qu¶n trÞ kinh doanh vµ hiÖu lùc cña c«ng t¸c qu¶n trÞ ®iÒu hµnh. Cô thÓ tËp trung thanh tra c¸c néi dung c¬ b¶n sau: +VÒ qu¶n trÞ : xem xÐt, ®¸nh gi¸ tÝnh ph¸p lý, tÝnh thùc tiÔn vµ hiÖu lùc thi hµnh cña viÖc ban hµnh c¸c chñ tr­¬ng, nghÞ quyÕt vµ c¸c v¨n b¶n kh¸c vÒ qu¶n trÞ vµ kiÓm so¸t, ho¹t ®éng cña ban kiÓm so¸t trong viÖc x©y dùng ch­¬ng tr×nh kiÓm tra, kiÓm so¸t, b¸o c¸o héi ®ång qu¶n trÞ theo ®Þnh kú hµng quý, n¨m vµ theo c¸c vô viÖc thuéc thÈm quyÒn,... +VÒ ®iÒu hµnh : xem xÐt, ®¸nh gi¸ viÖc ban hµnh c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn, c¸c quy ®Þnh néi bé, quy tr×nh tÝn dông b¶o l·nh, kinh doanh ngo¹i tÖ, viÖc bè trÝ vµ tæ chøc c¸c m¹ng l­íi, chi nh¸nh;viÖc bè trÝ sö dông c¸n bé vµo c¸c bé phËn nghiÖp vô..., qua ®ã ghi nhËn nh÷ng khã kh¨n v­íng m¾c dÓ cã gi¶i ph¸p xö lý kÞp thêi. Thanh tra ®Ó ®¸nh gi¸ c«ng t¸c qu¶n lý lµ mét viÖc lµm khã, yªu cÇu cÇn ph¶i kÕt hîp ®­îc nhiÒu yÕu tè cña b¶n th©n c¸c nhµ qu¶n lý vµ nh÷ng c«ng viÖc mµ hä ®ang tiÕn hµnh. KÕt qu¶ ®­îc biÓu hiÖn râ nÐt nhÊt lµ viÖc tu©n thñ nghiªm tóc c¸c quy chÕ ng©n hµng, ho¹t ®éng kinh doanh æn ®Þnh cã l·i vµ cã xu h­íng ph¸t triÓn. *KiÓm tra vÒ vèn vµ c¸c quü: +Vèn ®iÒu lÖ cña NHTM quèc doanh bao gåm vèn ®­îc Nhµ n­íc giao t¹i thêi ®iÓm thµnh lËp; vèn ®­îc Nhµ n­íc bæ xung hµng n¨m, quü dù tr÷ bæ xung vèn ®iÒu lÖ vµ c¸c nguån vèn kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. C¸c NHTM quèc doanh kh«ng ®­îc sö dông vèn ®iÒu lÖ vµo môc ®Ých tr¸i víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt. +KiÓm tra viÖc trÝch lËp vµ sö dông c¸c quü tËp trung. *KiÓm tra tån quü tiÒn mÆt, vµng vµ c¸c giÊy tê cã gi¸ ®ang b¶o qu¶n. ViÖc kiÓm tra ®­îc tiÕn hµnh sau khi kÕt thóc häp th«ng b¸o thanh tra KÕt qu¶ thanh tra cã chªnh lÖch thõa, thiÕu, thanh tra lËp biªn b¶n chi tiÕt. C¸c NHTM cã tr¸ch nhiÖm t×m râ nguyªn nh©n, quy tr¸ch nhiÖm, b¸o c¸o ®oµn thanh tra. *Ph©n lo¹i tÝn dông theo ®èi t­îng vay vµ theo thêi h¹n vay vèn. Thùc chÊt cña c«ng viÖc nµylµ nh»m môc ®Ých ®¸nh gi¸ chÊt l­îng tµi s¶n cã, x¸c ®Þnh nh÷ng kho¶n cho vay kÐm hiÖu qu¶, xem xÐt vµ chÊp hµnh quy chÕ vµ møc ®é rñi ro ban hµnh ®Ó cã biÖn ph¸p chÊn chØnh vµ phßng ngõa thÝch hîp. *Thu thËp hå s¬ c¸c vô viÖc vÒ ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng cña c¸c NHTM nh­ :c¸c ®¬n khiÕu n¹i cña kh¸ch hµng hoÆc trong néi bé cã liªn quan ®Õn tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña ng©n hµng ®ang ®­îc ®iÒu tra xö lý; c¸c vô viÖc cã liªn quan ®Õn nh÷ng phiªn toµ s¾p xÐt xö... Hå s¬ chÝnh cña c¸c vô viÖc trªn ®­îc sao chôp vµ n»m trong hå s¬ cña §oµn thanh tra. Bªn c¹nh mét sè gi¶i ph¸p vÒ ®æi míi néi dung vµ ph­¬ng ph¸p thanh tra cña NHNN ®èi víi c¸c NHTM quèc doanh th× viÖc tæ chøc l¹i bé m¸y vÒ c«ng t¸c ®µo t¹o vµ c¬ chÕ ®iÒu hµnh cña thanh tra NHNN còng rÊt cÇn thiÕt. Cô thÓ: - Do thanh tra NHNN lµ thanh tra chuyªn ngµnh vÒ ng©n hµng thuéc bé m¸y cña NHNN. Bé m¸y cña NHNN ®­îc tæ chøc thµnh mét bé m¸y tËp trung, thèng nhÊt tõ Trung ­¬ng xuèng c¸c chi nh¸nh tØnh, thµnh phè. Do vËy, tæ chøc thanh tra cña NHNN ®èi víi c¸c NHTM quèc doanh còng cÇn ®­îc bè trÝ thuéc bé m¸y NHNN tõ Trung ­¬ng ®Õn c¸c chi nh¸nh NHNN tØnh, thµnh phè. -VÒ ®æi míi c«ng t¸c ®µo t¹o, phæ cËp nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n trong c«ng t¸c thanh tra nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®· cã nhiÒu chuyÓn biÕn, gãp phÇn trang bÞ cho c¸n bé kiÕn thøc ph¸p luËt, qu¶n lý Nhµ n­íc, vi tÝnh, ngo¹i ng÷...®Ó cã ®iÒu kiÖn n¾m b¾t kÞp nh÷ng khoa häc kÜ thuËt c«ng nghÖ míi. Tuy nhiªn, kÕt qu¶ sau ®µo t¹o vÉn ch­a thùc sù kh¶ quan;do vËy vÉn tiÕp tôc më c¸c líp ®µo t¹o xong cÇn ph¶i ®µo t¹o chuyªn s©u, kh«ng nªn më nhiÒu líp dµn tr¶i ch¹y theo chØ tiªu kÕ ho¹ch g©y l·ng phÝ, kÕt qu¶ thu l¹i thÊp, häc viªn chØ n¾m ®­îc c¸c vÊn ®Ò chung chung, kh«ng cô thÓ khi ®i vµo thùc tÕ sÏ gÆp khã kh¨n. Cô thÓ: +§µo t¹o mét ®éi ngò c¸c tr­ëng ®oµn thanh tra vÒ tr×nh tù c¸c b­íc thanh tra, ph­¬ng ph¸p thu thËp vµ ph©n tÝch th«ng tin, ph­¬ng ph¸p tËp hîp vµ c¸c tr×nh tù gi¶i quyÕt vÊn ®Ò cña cuéc thanh tra. +Chó ý ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé kÕ cËn ®Ó thay thÕ líp c¸n bé ®· s¾p ®Õn tuæi nghØ h­u. §èi t­îng ®µo t¹o ph¶i lµ nh÷ng ng­êi cã tr×nh ®é nghiÖp vô c¬ b¶n, cã ngo¹i ng÷ c¬ b¶n, cã ®iÒu kiÖn tiÕp thu kiÕn thøc míi vµ tiÕp nh©n chuyÓn giao c«ng nghÖ míi... +§µo t¹o míi kÕt hîp víi viÖc sµng läc c¸n bé ®Ó cã ®­îc mét ®éi ngò c¸n bé thanh tra thùc sù m¹nh. +§µo t¹o g¾n víi viÖc nghiªn cøu khoa häc qua viÖc giao c¸c ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc cÊp ngµnh. -§æi míi ho¹t ®éng qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh cña thanh tra ng©n hµng ®¸p øng yªu cÇu c«ng t¸c thanh tra vµ gi¸m s¸t ®èi víi c¸c NHTM quèc doanh. Yªu cÇu cña viÖc ®æi míi lµ ph¶i ®¶m b¶o Ch¸nh thanh tra NHNN ®iÒu hµnh tæ chøc vµ ho¹t ®éng th«ng suèt trong toµn hÖ thèng. HiÖu qu¶ cña viÖc ®iÒu hµnh lµ thÊy ®­îc vÊn ®Ò mét c¸ch nhanh nh¹y, tõ ®ã cã biÖn ph¸p xö lý ®Ó tr¸nh diÔn ra t×nh huèng xÊu. +VÒ ®iÒu hµnh: toµn bé c«ng t¸c gi¸m s¸t, thanh tra ®èi víi c¸c NHTM quèc doanh ®Æt d­íi sù chØ ®¹o cña ng­êi cã tr¸ch nhiÖm duy nhÊt lµ Ch¸nh thanh tra NHNN. Ch¸nh thanh tra trùc thuéc NHNN vµ chØ b¸o c¸o cho Thèng ®èc hoÆc ng­êi ®­îc Thèng ®èc uû quyÒn. Ch¸nh thanh tra chi nh¸nh NHNNchÞu sù qu¶n lý trùc tiÕp vÒ nghiÖp vô cña Ch¸nh thanh tra NHNN; ®éc lËp vµ chÞu tr¸ch nhiÖm cao nhÊt vÒ nh÷ng nhËn xÐt, kÕt luËn, kiÕn nghÞ trong c¸c b¸o c¸o thanh tra, kiÓm tra c¸c chi nh¸nh NHTM quèc doanh. Ch¸nh thanh tra cÇn cã nh÷ng tr¸ch nhiÖm, quyÒn h¹n nhÊt ®Þnh phï hîp víi vÞ trÝ cña tæ chøc thanh tra ng©n hµng, tr¸nh sù lÉn lén, chång chÐo vÒ vÞ trÝ vµ quyÒn h¹n. +Thùc hiÖn gi¸m s¸t vµ thanh tra víi ph¸p nh©n c¸c NHTM quèc doanh. Thanh tra NHNN chÞu tr¸ch nhiÖm gi¸m s¸t vµ thanh tra ph¸p nh©n lµ c¸c NHTM quèc doanh ViÖt nam, trùc tiÕp thanh tra Héi së chÝnh, c¸c ®¬n vÞ h¹ch to¸n ®éc lËp lµ thµnh viªn cña NHTM quèc doanh ViÖt nam. Thanh tra chi nh¸nh tØnh, thµnh phè chÞu tr¸ch nhiÖm gi¸m s¸t vµ thanh tra c¸c chi nh¸nh NHTM quèc doanh tØnh, thµnh phè vµ c¸c chi nh¸nh quËn, huyÖn...lµ ®¬n vÞ phô thuéc cña c¸c NHTM quèc doanh ViÖt nam. +T¨ng c­êng tr¸ch nhiÖm trong ho¹t ®éng tù kiÓm tra, kiÓm to¸n néi bé cña c¸c NHTM quèc doanh. C¸c NHTM quèc doanh cã m¹ng l­íi vµ quy m« ho¹t ®éng rÊt réng, nh­ng lùc l­îng kiÓm tra-kiÓm to¸n néi bé cßn Ýt vµ yÕu; ch­a tu©n thñ quy tr×nh kiÓm tra-kiÓm to¸n, viÖc kiÓm so¸t tr­íc kh«ng ®­îc coi träng, kiÓm so¸t sau cßn mang tÝnh chÊt hîp ph¸p ho¸ hå s¬, ch­a chó träng h­íng ho¹t ®éng kiÓm tra-kiÓm to¸n vµo träng t©m träng ®iÓm, nh»m ®¶m b¶o kiÓm so¸t chÆt chÏ c¸c ho¹t ®éng cã nhiÕu rñi ro, ®¶m b¶o an toµn cho ng©n hµng. Thùc tr¹ng trªn ®©y ®Æt ra yªu cÇu rÊt cÊp thiÕt ph¶i tiÕp tôc ®æi míi tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña tæ chøc kiÓm tra-kiÓm to¸n ë c¸c ng©n hµng. V× vËy, cÇn sím cñng cè vµ hoµn thiÖn tæ chøc bé m¸y kiÓm tra-kiÓm to¸n néi bé cña cc¸ NHTM quèc doanh c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng c¸n bé ®Ó ®ñ søc kiÓm so¸t toµn bé ho¹t ®éng trong toµn bé hÖ thèng NHTM. §ång thêi ®æi míi ph­¬ng thøc kiÓm tra, thùc hiÖn viÖc kiÓm tra th­êng xuyªn c¸c ho¹t ®éng trong hÖ thèng NHTM quèc doanh. Môc ®Ých ®Ó n¾m nhanh t×nh h×nh vµ cã biÖn ph¸p kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i, khuyÕt ®iÓm trong viÖc thùc hiÖn c¸c quy chÕ vµ sù ®iÒu hµnh cña ng©n hµng cÊp trªn, ®Ó tham m­u cho Ban l·nh ®¹o xö lý c¸c vi ph¹m. Hoµn thiÖn quy tr×nh vµ néi dung kiÓm tra-kiÓm to¸n néi bæ trong tõng hÖ thèng NHTM quèc doanh ®Ó n©ng cao chÊt l­îng ho¹t ®éng kiÓm tra-kiÓm to¸n néi bé, trong ®ã chó träng néi dung kiÓm tra vµ ®¶m b¶o mäi ho¹t ®éng cña ng©n hµng ®Òu ®­îc kiÓm so¸t chÆt chÏ. §æi míi trong chØ ®¹o ®iÒu hµnh, chuyÓn tæ chøc qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh vÒ tæng kiÓm tra-kiÓm to¸n néi bé NHTM Trung ­¬ng , thay v× chÞu sù qu¶n lý cña gi¸m ®èc chi nh¸nh nh­ hiÖn nay, ®Ó ho¹t ®éng chñ ®éng, ®éc lËp vµ cã hiÖu lùc thùc sù. Sím ®­a ra ho¹t ®éng kiÓm to¸n ®èi víi c¸c NHTM quèc doanh ®Ó ®¶m b¶o sù ®óng ®¾n cña sè liÖu b¸o c¸o, ph¸t hiÖn vµ uèn n¾n viÖc chÊp hµnh quy chÕ ng©n hµng...Tr­íc hÕt lµ ho¹t ®éng kiÓm to¸n néi bé cña c¸c NHTM quèc doanh ph¶i ®­îc tæ chøc th­êng xuyªn, nghiªm tóc. MÆt kh¸c, ph¶i ®­a c¸c ho¹t ®éng kiÓm to¸n bªn ngoµi vµo c¸c NHTM quèc doanh ®Þnh kú theo quy ®Þnh cña NHNN. X¸c ®Þnh râ rµng mèi quan hÖ tr¸ch nhiÖm gi÷a thanh tra NHNN vµ kiÓm to¸n néi bé cña c¸c NHTM quèc doanh: . Tr¸ch nhiÖm vÒ phÝa kiÓm tra-kiÓm to¸n néi bé cña c¸c NHTM quèc doanh lµ thùc hiÖn viÖc b¸o c¸o ®Þnh kú c«ng t¸c kiÓm tra-kiÓm to¸n néi bé vÒ thanh tra NHNN ®Ó tæng hîp t×nh h×nh ho¹t ®éng thanh tra, kiÓm so¸t trong toµn quèc, b¸o c¸o th­êng xuyªn vµ kÞp thêi nh÷ng vÊn ®Ò míi ph¸t sinh nghiªm träng nh­ khã kh¨n trong chi tr¶, rñi ro ph¹m vi lín... Tr¸ch nhiÖm cña thanh tra NHNN ph¶i coi träng tæ chøc kiÓm tra-kiÓm to¸n néi bé trong hÖ thèng thanh tra-kiÓm so¸t ho¹t ®éng cña c¸c NHTM quèc doanh. Tæ chøc kiÓm tra-kiÓm to¸n néi bé c¸c NHTM quèc doanh ho¹t ®éng tèt gãp phÇn rÊt lín trong viÖc gi÷ cho ng©n hµng æn ®Þnh. V× vËy, thanh tra ng©n hµng ph¶i quan t©m c¶ vÒ c«ng t¸c ®µo t¹o vµ gióp ®ì kü n¨ng vÒ kiÓm tra-kiÓm to¸n. Võa thùc hiÖn viÖc kiÓm tra c¸c ho¹t ®éng kiÓm tra-kiÓm to¸n néi bé, trong ®ã chó träng tr¸ch nhiÖm kiÓm so¸t b¶o vÖ an toµn tµi s¶n vµ nh÷ng yÕu kÐm trong ho¹t ®éng kiÓm tra-kiÓm to¸n néi bé ®Ó kiÕn nghÞ Ban l·nh ®¹o cã biÖn ph¸p chÊn chØnh kÞp thêi. kÕt luËn Ho¹t ®éng Thanh tra cña hÖ thèng Ng©n hµng Nhµ n­íc lµ mét lÜnh vùc rÊt quan träng ®èi víi mäi quèc gia, ®ã lµ c«ng cô s¾c bÐn ®Ó thùc hiÖn sù qu¶n Ho¹t ®éng Thanh tra cña hÖ thèng Ng©n hµng Nhµ n­íc lµ mét LÜnh vùc rÊt lý Nhµ n­íc trong lÜnh vùc ho¹t ®éng ng©n hµng. Do vËy, Ng©n hµng Nhµ n­íc ph¶i th­êng xuyªn t¨ng c­êng c¸c biÖn ph¸p thanh tra-gi¸m s¸t ®èi víi c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i quèc doanh; gióp cho hÖ thèng c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i quèc doanh ho¹t ®éng æn ®Þnh, an toµn, hiÖu qu¶, b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña ng­êi göi tiÒn, phôc vô viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia vµ gãp phÇn æn ®Þnh x· héi. Víi vai trß vµ vÞ trÝ quan träng nh­ vËy, ho¹t ®éng thanh tra ng©n hµng cÇn ph¶i tõng b­íc hoµn thiÖn tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña m×nh ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cïng nh÷ng thêi c¬ vµ th¸ch thøc míi cÇn ph¶i v­ît qua. Ho¹t ®éng cña thanh ta ng©n hµng ph¶i lu«n g¾n víi ph­¬ng ch©m “ng¨n ngõa lµ chÝnh”, ph¸t hiÖn vµ xö lý kÞp thêi c¸c sai ph¹m, ph©n tÝch c¸c thiÕu sãt, vi ph¹m x¶y ra ®Ó c¸c tæ chøc tÝn dông tiÕp thu vµ söa ch÷a;nh»m ®­a ho¹t ®éng tiÒn tÖ vµ ng©n hµng dÇn ®i vµo kû c­¬ng, tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c, luËt lÖ, chÕ ®é. Th«ng qua ho¹t ®éng, thanh tra ng©n hµng gãp phÇn nhÊt ®Þnh vµo viÖc x©y dùng chÝnh s¸ch, thÓ lÖ, chÕ ®é trong lÜnh vùc ng©n hµng. Song song víi viÖc thanh tra nh»m duy tr× sù æn ®Þnh cña hÖ thèng c¸c tæ chøc tÝn dông, thanh tra ng©n hµng cßn tæ chøc tèt nhiÖm vô gi¶i quyÕt c¸c vô khiÕu n¹i, tè c¸o liªn quan ®Õn c¸n bé c¸c ng©n hµng liªn quan ®Õn quyÒn vµ lîi Ých cña c¸c tæ chøc kinh tÕ, cña nh©n d©n vµ cña c¸c tæ chøc tÝn dông, gióp cho viÖc xö lý cña c¸c cÊp l·nh ®¹o ®­îc kÞp thêi, h¹n chÕ c¸c vô viÖc ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña hÖ thèng c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i; ®­a hÖ thèng ng©n hµng n­íc ta ph¸t triÓn v÷ng m¹nh, nhanh chãng héi nhËp víi c¸c n­íc vµ c¸c khu vùc trªn thÕ giíi. Môc lôc Lêi nãi ®Çu PhÇn I : Lý luËn chung vÒ thanh tra, gi¸m s¸t cña NHT¦ ®èi víi c¸c NHTM quèc doanh. 1. TÇm quan träng cña ho¹t ®éng thanh tra ®èi víi c¸c NHTM 2. Néi dung ho¹t ®«ng thanh tra cña NHT¦ ®èi víi c¸c NHTM 3. Ph­¬ng thøc thanh tra cña NHT¦ ®èi víi c¸c NHTM PhÇn II :Thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña thanh tra NHNN ViÖt nam trong thêi gian qua 1. Thùc tr¹ng vÒ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña thanh tra NHNN ®èi víi c¸c NHTM quèc doanh 2. KÕt qu¶ thanh tra, gi¸m s¸t cña NHT¦ ®èi víi c¸c NHTM quèc doanh 3. Nh÷ng h¹n chÕ trong c«ng t¸c thanh tra cña NHNN ®èi víi c¸c NHTM quèc doanh 4. Nguyªn nh©n cña nh÷ng h¹n chÕ trong c«ng t¸c tranh tra cña NHT¦ ®èi víi c¸c NHTM quèc doanh PhÇn III:Mét sè gi¶i ph¸p nh»m t¨ng c­êng hiÖu lùc cña thanh tra NHNN ViÖt Nam ®èi víi c¸c NHTM quèc doanh I/. Mét sè gi¶i ph¸p chung mang tÝnh xuyªn suèt toµn bé ho¹t ®éng cña hÖ thèng thanh tra ng©n hµng II/. §æi míi néi dung vµ ph­¬ng ph¸p thanh tra cña NHNN ®èi víi c¸c NHTM quèc doanh 1. §æi míi vµ hoµn thiÖn ph­¬ng thøc gi¸m s¸t tõ xa 2. §æi míi vµ hoµn thiÖn ph­¬ng thøc thanh tra t¹i chç KÕt luËn Tµi liÖu tham kh¶o ***** 1. Tµi liÖu gi¶ng d¹y m«n:NghiÖp vô NHT¦ cña bé m«n TiÒn tÖ-HVNH. 2. Thêi b¸o ng©n hµng-n¨m 2000 3. Thèng kª t¹p chÝ ng©n hµng thÕ giíi. 4. T¹p chÝ ng©n hµng sè 11 n¨m 2000. 5. T¹p chÝ ng©n hµng sè 10 n¨m 1999. 6. Gi¸o tr×nh nghiÖp vô kinh doanh ng©n hµng-HVNH. 7. Quy ®Þnh vÒ c¸c tû lÖ ®¶m b¶o an toµn ho¹t ®éng cña TCTD (ban hµnh kÌmtheo quyÕt ®Þnh sè 297/1999/Q§-NHNN5 ngµy 25/8/1999 cña Thèng ®èc NHNN ).