Đề tài Thực trạng và hiệu quả sử dụng Vốn lưu động của Công ty xà phòng Hà Nội

Lêi nãi ®Çu NghÞ quyÕt ®¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø IX tiÕp tôc kh¼ng ®Þnh ®­êng lèi ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc vµ ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý trong c¸c doanh nghiÖp ë n­íc ta hiÖn nay. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng më cöa víi sù tham gia cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ th× vèn s¶n xuÊt kinh doanh lµ yÕu tè hÕt søc quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn cña mçi doanh nghiÖp. §Ó ph¸t huy vai trß chñ ®¹o cña khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn theo ®Þnh h­íng CNXH. Nhµ n­íc ta chñ tr­¬ng tæ chøc l¹i hÖ thèng doanh nghiÖp thµnh c¸c ph¸p nhËn kinh tÕ kh¸c, lo¹i trõ mäi ­u tiªn tèi ­u quyÒn cña c¬ chÕ bao cÊp tr­íc ®©y, mµ tr­íc hÕt lµ ­u tiªn vÒ vèn ®èi víi c¸c doanh nghiÖp. ë khu vùc nµy, vèn lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt, lµ tiÒn ®Ò s¶n xuÊt kinh doanh. V× thÕ kh«ng mét C«ng ty hay mét doanh nghiÖp nµo muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn l¹i thê ¬ víi viÖc tÝnh to¸n lµm sao ®Ó t¹o ®­îc vèn ®ång thêi qu¶n lý vµ sö dông vèn mét c¸ch cã hiÖu qu¶. V× vËy vÊn ®Ò thu hót sù quan t©m réng r·i cña c¸c nhµ qu¶n lý kinh tÕ, c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c nhµ s¶n xuÊt kinh doanh hiÖn nay lµ qu¶n lý vèn nh­ thÕ nµo, hiÖu qu¶ sö dông vèn ra sao vµ c¸c biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn, ®Æc biÖt lµ vèn l­u ®éng. Ch­¬ng I: Mét sè vÊn ®Ò lý luËn vÒ vèn kinh doanh vµ hiÖu qu¶ cña vèn l­u ®éng trong doanh nghiÖp. I. Vèn l­u ®éng vµ vai trß cña vèn l­u ®éng trong doanh nghiÖp. 1. Vèn kinh doanh vµ vai trß cña vèn nãi chung trong doanh nghiÖp. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nÒn kinh tÕ n­íc ta chuyÓn tõ nÒn kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng XHCN, c¸c ngµnh hµng ho¸, tiÒn tÖ ngµy cµng më réng vµ ph¸t triÓn. Trong ®iÒu kiÖn ®ã xuÊt hiÖn c¸c doanh nghiÖp thuéc nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau cïng song song tån t¹i, c¹nh tranh lÉn nhau vµ b×nh ®¼ng tr­íc ph¸p luËt. Víi bÊt kú doanh nghiÖp nµo th× môc tiªu lín nhÊt vµ xuyªn suèt trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh lµ ph¶i lµm sao thu ®­îc lîi nhuËn tèi ®a vµ ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp lµ qu¸ tr×nh kÕt hîp cña ba yÕu tè: t­ liÖu lao ®éng (TLL§), søc lao ®éng (SL§), ®èi t­îng lao ®éng (§TL§) ®Ó t¹o ra c¸c s¶n phÈm ®¸p øng nhu cÇu cña thÞ tr­êng. Trong nÒn kinh tÕ tËp trung bao cÊp, ba yÕu tè trªn ®­îc Nhµ n­íc cung cÊp, c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc cã nghÜa vô thùc hiÖn. Nh­ng ngµy nay l¹i kh¸c, nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Ó ®¹t ®­îc yÕu tè trªn th× doanh nghiÖp ph¶i cã mét l­îng vèn nhÊt ®Þnh ®Ó mua s¾m tµi s¶n - nguyªn vËt liÖu, m¸y mãc, thiÕt bÞ, ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, tiÒn l­¬ng cho c«ng nh©n viªn, tr¶ tiÒn l·i vay, nép thuÕ… §iÒu nµy ®­îc thÓ hiÖn qua c«ng thøc T - H . H' - T' cã nghÜa lµ sau khi tiªu thô s¶n phÈm, sè tiÒn mµ doanh nghiÖp thu ®­îc ph¶i bï ®¾p mäi chi phÝ ®¶m b¶o cã l·i. Nh­ vËy nhê s¶n xuÊt kinh doanh sè tiÒn ban ®Çu ®· t¨ng thªm. Qu¸ tr×nh nµy diÔn ra liªn tôc, b¶o ®¶m cho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Tõ nh÷ng ph©n tÝch trªn ®©y cho thÊy "vèn kinh doanh lµ mét ph¹m trï kinh tÕ c¬ b¶n, trong doanh nghiÖp vèn lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé tµi s¶n ®­îc ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt kinh doanh nh»m môc ®Ých sinh lêi". Mçi doanh nghiÖp cã chøc n¨ng vµ nhiÖm vô kh¸c nhau nªn ®Ìu cã c¬ cÊu vèn kinh doanh phï hîp riªng. Mçi doanh nghiÖp nguån gèc h×nh thµnh vèn còng kh¸c nhau. NÕu ph©n lo¹i theo nguån vèn h×nh thµnh th× vèn kinh doanh ®­îc huy ®éng, khai th¸c tõ mét sè nguån sau: - Vèn do ng©n s¸ch cÊp (chñ yÕu cho c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc) cßn gäi lµ nguån vèn chñ së h÷u. - Vèn tù bæ sung: lµ vèn néi bé cña doanh nghiÖp lÊy tõ trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. - Vèn liªn doanh, liªn kÕt. - Vèn vay * C¸c lo¹i vèn thÓ hiÖn d­íi h×nh thøc kh¸c nhau: - Vèn cè ®Þnh lµ vèn ®Çu t­ øng tr­íc mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh nh­: c¬ së vËt chÊt kü thuËt ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®é tiÕn hµnh (m¸y mãc thiÕt bÞ, ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn bèc dì, kho tµng, cöa hµng…) hoÆc nh÷ng chi phÝ ®Çu t­ cho tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh. - Vèn l­u ®éng lµ toµn bé sè tiÒn øng tr­íc vÒ tµi s¶n l­u ®éng s¶n xuÊt vµ tµi s¶n l­u ®éng l­u th«ng nh»m ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch th­êng xuyªn vµ liªn tôc. - Vèn lín hay nhá tuú thuéc vµo quy m« tÝnh chÊt nhiÖm vô ho¹t ®éng kinh doanh. §ã lµ ®¹i l­îng ®­îc x¸c ®Þnh trong quan hÖ tû lÖ víi doanh sè b¸n ra vµ sè vßng quay cña vèn. §¹i l­îng ®­îc x¸c ®Þnh ®ã kh«ng nh÷ng lµ ®iÒu kiÖn, ph­¬ng tiÖn cÇn thiÕt cho kinh doanh mµ cßn bao hµm yÕu tè kÝch thÝch. Cã nghÜa lµ víi mét l­îng vèn nhÊt ®Þnh muèn t¨ng doanh sè b¸n hµng ph¶i t×m c¸ch t¨ng nhanh vßng quay cña vèn hay nãi c¸ch kh¸c lµ tèi ®a ho¸ lîi nhuËn kh«ng ngõng bæ sung cho vèn ngµy cµng t¨ng tr­ëng. Tãm l¹i, vèn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho kinh doanh, chóng võa lµ tiÒn ®Ò võa lµ kÕt qu¶ cña nhau, cã liªn quan biÖn chøng h÷u c¬, t¸c ®éng hç trî lÉn nhau vµ cïng ph¸t huy t¸c dông. 2. Vèn l­u ®éng vµ vai trß cña vèn l­u ®éng. a. Kh¸i niÖm Vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c tµi s¶n l­u ®éng nh»m phôc vô cho qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô cña doanh nghiÖp ®­îc tiÕn hµnh th­êng xuyªn liªn tôc. Vèn l­u ®éng cßn ®­îc chuyÓn ho¸ theo 2 h×nh thøc tiÒn vµ vµng. Tµi s¶n l­u ®éng lµ toµn bé hµng ho¸, nguyªn vËt liÖu, nhiªn liÖu phô tïng thay thÕ, vËt ®ãng gãi, c«ng cô lao ®éng nhá, tiÒn tÖ dïng trong kinh doanh (vèn l­u ®éng). Gi¸ trÞ cña vèn l­u ®éng lµ gi¸ trÞ thùc tÕ hay søc mua cña vèn thÓ hiÖn ë kh¶ n¨ng mua s¾m vËt t­ cho kh©u dù tr÷, tµi s¶n l­u ®éng ®Þnh møc nãi chung vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp. b. C¸c bé phËn hîp thµnh vèn l­u ®éng. Vèn l­u ®éng bao gåm tiÒn mÆt, c¸c kho¶n ph¶i thu vµ c¸c tµi s¶n cã kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi thµnh tiÒn trong vßng mét n¨m. TiÒn mÆt vµ chøng kho¸n cã thÓ b¸n ®­îc: TiÒn mÆt bao gåm tiÒn hiÖn cã trong kÐt vµ c¸c kho¶n tiÒn göi kh«ng cã l·i. Chøng kho¸n cã thÓ b¸n ®­îc th­êng lµ c¸c th­¬ng phiÕu mµ doanh nghiÖp cã thÓ b¸n chóng cho c¸c doanh nghiÖp kh¸c. Th­¬ng phiÕu ng¾n h¹n còng ®­îc coi nh­ lµ chøng kho¸n cã thÓ b¸n ®­îc. C¸c kho¶n ph¶i thu: Lµ mét trong nh÷ng bé phËn quan träng cña vèn l­u ®éng. Khi doanh nghiÖp b¸n hµng ho¸ cña m×nh cho c¸c doanh nghiÖp kh¸c, th«ng th­êng ng­êi mua sÏ tr¶ tiÒn ngay lóc giao hµng. Nh­ng còng cã nhiÒu tr­êng hîp kh¸ch hµng kh«ng tr¶ tiÒn ngay lóc ®ã c¸c ho¸ ®¬n ch­a ®­îc tr¶ tiÒn nµy thÓ hiÖn quan hÖ tÝn dông th­¬ng m¹i vµ chóng t¹o nªn c¸c kho¶n ph¶i thu. Hµng tån kho: Mét bé phËn cña vèn l­u ®éng lµ dù tr÷. Doanh nghiÖp dù tr÷ vÒ nguyªn liÖu, b¸n thµnh phÈm vµ thµnh phÈm dë dang hay thµnh phÈm chê ngµy giao hµng. Chi phÝ cña dù tr÷ kh«ng chØ lµ chi phÝ vÒ tr«ng nom, b¶o qu¶n mµ cßn lµ chi phÝ c¬ héi cña vèn. c. Vai trß cña vèn l­u ®éng trong doanh nghiÖp. Vèn l­u ®éng lµ bé phËn quan träng chiÕm tû träng lín trong tæng sè vèn cña doanh nghiÖp. §Æc ®iÓm vèn l­u ®éng lu©n chuyÓn nhanh h¬n vèn cè ®Þnh mµ trong qu¸ tr×nh lu©n vèn l­u ®éng t¹o ra lîi nhuËn chñ yÕu cho doanh nghiÖp. NÕu kh«ng sö dông vèn l­u ®éng trong kinh doanh cã nghÜa lµ ho¹t ®éng kinh doanh sÏ kh«ng tiÕn hµnh ®­îc dÉn ®Õn hiÖu qu¶ kinh tÕ gi¶m. Bëi vËy vèn l­u ®éng khi tham gia vµo kinh doanh s¶n xuÊt, kÕt thóc mét vßng tuÇn hoµn ®· kh«i phôc l¹i toµn bé gi¸ trÞ ban ®Çu cña nã vµ cã thÓ gãp phÇn t¹o thªm mét phÇn gi¸ trÞ tÝch luü vµ lîi nhuËn cho doanh nghiÖp. §iÒu ®ã phï hîp víi quy luËt ph¸t triÓn tù nhiªn cña x· héi, ®¶m b¶o cho c¸c doanh nghiÖp tån t¹i vµ ph¸t triÓn, më réng qui m« s¶n xuÊt kinh doanh c¶ vÒ chiÒu réng lÉn chiÒu s©u. Vèn l­u ®éng trùc tiÕp tham gia s¶n xuÊt kinh doanh, gióp cho hµng ho¸ ®­îc lu©n chuyÓn, qu¸ tr×nh kinh doanh ®­îc th«ng suèt, ®¶m b¶o ®­a hµng tõ n¬i cung cÊp ®Õn n¬i tiªu dïng trong x· héi. Cã vèn l­u ®éng th× cã tiªu dïng, ng­êi lao ®éng nhê thÕ mµ æn ®Þnh ®êi sèng, t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng tiÕp theo cña hä. Vèn l­u ®éng lu©n chuyÓn, ®i vµo l­u th«ng th× gi¸ trÞ hµng ho¸ míi ®­îc thùc hiÖn. Khi ®ã doanh nghiÖp thu tiÒn b¸n hµng vÒ, bï ®¾p c¸c chi phÝ trong c¶ qóa tr×nh kinh doanh ®¶m b¶o chÕ ®é h¹ch to¸n lÊy thu bï chi, cã l·i. Th«ng qua viÖc theo dâi, ph©n tÝch qu¸ tr×nh vËn ®éng, lu©n chuyÓn cña vèn l­u ®éng cc¸ doanh nghiÖp cã thÓ n¾m ®­îc t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh h¹ch to¸n chÝnh x¸c c¸c kho¶n môc chi phÝ vµ thu nhËp. Tõ c«ng t¸c kÕ to¸n theo dâi sù lu©n chuyÓn cña vèn l­u ®éng ph¸t hiÖn ra nh÷ng nguyªn nh©n tån t¹i, nh÷ng chi phÝ bÊt hîp lý, kh¾c phôc kÞp thêi, tr¸nh nh÷ng rñi ro ®¸ng tiÕc x¶y ra. Ngoµi t¸c dông to lín ®èi víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, vèn l­u ®éng cßn cã t¸c dông tÝch cùc ®èi víi viÖc gãp phÇn lµm t¨ng ng©n s¸ch Nhµ n­íc vµ lµm t¨ng tµi kho¶n quèc gia. C¸c nguån thu chñ yÕu cña ng©n s¸ch Nhµ n­íc lµ thuÕ. ThuÕ chØ ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch lµnh m¹nh khi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶, lµm ¨n cã l·i vµ kh«ng ngõng ph¸t triÓn, hay nãi c¸ch kh¸c, vèn l­u ®éng sö dông trong kinh doanh, mét mÆt sinh ra lîi nhuËn cho doanh nghiÖp, mét mÆt ®ãng gãp cho ng©n s¸ch Nhµ n­íc. Do vËy, vèn l­u ®éng lµ ®iÒu kiÖn kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, nã cã ¶nh h­ëng lín ®Õn hiÖu qu¶ vèn kinh doanh còng nh­ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. II. T×nh h×nh qu¶n lý vèn l­u ®éng vµ c¸c chØ tiªu. 1. Kh¸i niÖm hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng. §­îc thÓ hiÖn b»ng mèi quan hÖ so s¸nh gi÷a kÕt qu¶ thu ®­îc khi doanh nghiÖp bá ra mét chi phÝ nhÊt ®Þnh, thÓ hiÖn qua c«ng thøc. Sè t­¬ng ®èi: Hvl® = Trong ®ã: Hvl®: HiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng KD: KÕt qu¶ ®¹t ®­îc trong kú kinh doanh Vvl®: L­îng vèn l­u ®éng doanh nghiÖp sö dông ®Ó thu ®­îc kÕt qu¶ trªn. Khi Hvl® > 0 th× s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp cã l·i. Khi Hvl® < 0 ph¶n ¸nh t×nh tr¹ng s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng cã l·i hoÆc bÞ lç vèn. Thu nhËp chØ ®­îc x¸c ®Þnh khi kinh doanh ®· tiªu thô ®­îc mét sè l­îng hµng nhÊt ®Þnh víi gi¸ c¶ thÞ tr­êng chÊp nhËn. Do ®ã ta cã thÓ lùa chän vµ sö dông c¸c tiªu thøc chñ yÕu d­íi ®©y ®Ó ph©n tÝch hiÖu qu¶ cña vèn: Møc l­u chuyÓn cña doanh nghiÖp theo gi¸ vèn trong mét kú nhÊt ®Þnh: Tæng thu nhËp ®¹t ®­îc trong mét kú kinh doanh. §©y lµ ®¹i l­îng ph¶n ¸nh phÇn chªnh lÖch gi÷a doanh thu cña doanh nghiÖp víi tæng chi phÝ ph¶i chi tr¶ ®Ó mua, nhËp, b¶o qu¶n vµ tiªu thô hµng ho¸. Sè tuyÖt ®èi:Hvl® = KD - Vvl® §Ó ®¹t ®­îc mét hiÖu qu¶ ph¶i sö dông nhiÒu kinh phÝ nh­ng mét chi phÝ kh«ng chØ dïng ®Ó t¹o ra mét kÕt qu¶. Gi÷a kÕt qu¶ vµ chi phÝ vµ sù kh¸c nhau vÒ ®¬n vÞ ®­îc dïng chung lµ gi¸ trÞ. Tõ c«ng thøc trªn ta thÊy bÊt kú mét ho¹t ®éng kinh tÕ nµo nÕu chi phÝ ®· nhá h¬n kÕt qu¶ ®¹t ®­îc th× ®¬n vÞ ho¹t ®éng kinh doanh cã hiÖu qu¶ vµ ng­îc l¹i. 2. Mét sè chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng trong kinh doanh. Tõ tr­íc ®Õn nay, c¸c nhµ kinh tÕ häc cã rÊt nhiÒu quan ®iÓm ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ viÖc sö dông c¸c chØ tiªu ®Ó ®¸nh gi¸. C¸c quan ®iÓm cho r»ng cã thÓ dïng mét chØ tiªu tæng hîp ®Ó ®¸nh gi¸, song còng cã quan ®iÓm cho r»ng ph¶i dïng c¶ mét hÖ thèng chØ tiªu ®¸nh gi¸. Tuy nhiªn, tuú theo môc ®Ých kinh doanh cña tõng doanh nghiÖp trong vïng thêi ®iÓm mµ cã thÓ chän ra mét chØ tiªu chñ yÕu ph¶n ¸nh ®óng ®¾n hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. a. HÖ sè doanh lîi: biÓu hiÖn b»ng tØ sè gi÷a lîi nhuËn doanh nghiÖp ®¹t ®­îc trong mét kinh doanh víi sè vèn l­u ®éng sö dông b×nh qu©n trong thêi kú. C«ng thøc: HI = HÖ sè doanh lîi cµng t¨ng cµng tèt HÖ sè doanh lîi cho biÕt víi mét ®ång vèn l­u ®éng b×nh qu©n doanh nghiÖp bá ra sÏ thu ®­îc bao nhiªu ®ång doanh thu hoÆc lîi nhuËn. b. Vßng quay vèn l­u ®éng: biÓu hiÖn b»ng tû sè gi÷a doanh thu thuÇn ®¹t ®­îc trong kú kinh doanh víi sè vèn l­u ®éng b×nh qu©n sö dông trong kú ®ã. - Vßng quay VL§ = Vßng quay VL§ cµng lín cµng tèt ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp quay ®­îc mÊy vßng trong kú. c. Sè vßng quay hµng tån kho ®­îc biÓu hiÖn b»ng tû sè gi÷a gi¸ vèn hµng b¸n víi hµng tån kho b×nh qu©n trong kú. Sè vßng quay hµng tån kho = ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh sè lÇn mµ hµng tån kho b×nh qu©n lu©n chuyÓn trong kú. d. Thêi gian cña vßng lu©n chuyÓn ®­îc biÓu hiÖn b»ng tû sè gi÷a thêi gian cña kú ph©n tÝch víi sè vßng quay cña VL§ trong kú Thêi gian cña vßng lu©n chuyÓn = ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh sè ngµy cÇn thiÕt cho VL§ quay ®­îc mét vßng Thêi gian cña vßng lu©n chuyÓn cµng nhá cµng tèt e. HÖ sè ®¶m nhËn l­u ®éng ®­îc biÓu hiÖn b»ng tû sè gi÷a VL§ b×nh qu©n víi tæng sã doanh thu thuÇn. = HÖ sè nµy cµng nhá th× hiÖu qu¶ sö dông VL§ cµng cao ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh nÕu ta cã mét ®ång lu©n chuyÓn cÇn bao nhiªu ®ång VL§. Trong ®ã: + Doanh thu thuÇn = - - - + Vèn l­u ®éng b×nh qu©n n¨m = Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng vµ hiÖu qu¶ sö dông Vèn l­u ®éng cña C«ng ty xµ phßng Hµ Néi. I. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty xµ phßng Hµ Néi. 1. Mét sè nÐt vÒ C«ng ty xµ phßng Hµ Néi. Tªn ®¬n vÞ: C«ng ty xµ phßng Hµ Néi Tªn giao dÞch: Hµ Néi Soap Company Tªn viÕt t¾t: Haso Company Trô së chÝnh: 233b - NguyÔn Tr·i - Thanh Xu©n - Hµ Néi. C«ng ty xµ phßng Hµ Néi ngµy nay (tr­íc ®©y lµ nhµ m¸y xµ phßng Hµ Néi ) lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n­íc thuéc ngµnh ho¸ chÊt trùc thuéc Bé c«ng nghiÖp nÆng vµ chÞu sù qu¶n lý trùc tiÕp cña Tæng C«ng ty ho¸ chÊt ViÖt Nam. Víi nhiÖm vô chñ yÕu lµ s¶n xuÊt c¸c chÊt tÈy röa tæng hîp, xµ phßng t¾m, kem ®¸nh r¨ng phôc vô nhu cÇu tiªu dïng cña nh©n d©n, nhµ m¸y xµ phßng Hµ Néi ®­îc khëi c«ng x©y dùng n¨m 1958 vµ ®i vµo ho¹t ®éng tõ n¨m 1960 víi tæng diÖn tÝch 50.000m2. Toµn bé vèn ®Çu t­ x©y dùng nhµ m¸y do Trung Quèc viÖn trî. Hai mÆt tiÕp gi¸p víi nhµ m¸y cao su sao vµng vµ C«ng ty thuèc l¸ Th¨ng Long. Theo thiÕt kÕ ban ®Çu th× s¶n phÈm cña C«ng ty bao gåm 3 s¶n phÈm chÝnh: - Xµ phßng b¸nh 72% víi c«ng suÊt 3.000 tÊn/ n¨m - Xµ phßng th¬m víi c«ng suÊt 10.000 tÊn/ n¨m - Kem ®¸nh r¨ng víi c«ng suÊt 500.000 tÊn/ n¨m Ngoµi ra nhµ m¸y cßn s¶n xuÊt c¸c lo¹i mü phÈmvµ mét ph©n x­ëng s¶n xuÊt Glyxerin víi c«ng suÊt 1.000 tÊn/ n¨m ®Ó phôc vô quèc phßng vµ y tÕ. Tõ n¨m 1960 ®Õn n¨m 1990 nhµ m¸y ho¹t ®éng d­íi sù chØ ®¹o cña Bé c«ng nghiÖp nÆng, s¶n xuÊt kinh doanh theo chØ tiªu kÕ ho¹ch cña Nhµ n­íc. ViÖc tiªu thô hµng ho¸ do Nhµ n­íc bao tiªu nªn s¶n phÈm cña nhµ m¸y hÇu nh­ tiªuthô kh¾p c¶ n­íc, chñ yÕu lµ phÝa B¾c, nhµ m¸y xµ phßng Hµ Néi gÇn nh­ ®éc quyÒn vÒ s¶n phÈm. Tõ n¨m 1991 trë l¹i ®©y, do cã sù chuyÓn ®æi tõ nÒn kinh tÕ tËp trung bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù ®iÒu tiÕt vÜ m« cña Nhµ n­íc, nhµ m¸y ®­îc giao quyÒn tù chñ trong qu¶n lý sö dông vèn kinh doanh. Tõ n¨m 1990 - 194 tæng sè vèn l­u ®éng cña nhµ m¸y ®· lªn tíi: 4.267.285.870® Trong ®ã: - Vèn do ng©n s¸ch cÊp: 3.069.793.697® - Vèn tù bæ sung: 1.197.498.193® Vèn cè ®Þnh chñ yÕu gåm nhµ x­ëng, m¸y mãc, thiÕt bÞ vµo kho¶ng 3 tû ®ång. §Ó thÝch øng víi c¬ chÕ kinh tÕ míi, ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng ngµy cµng cao vµ ®Ó s¶n phÈm cña m×nh cã thÓ tån t¹i, c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng, C«ng ty ®· l¾p ®Æt thªm mét sè d©y truyÒn s¶n xuÊt míi, nghiªn cøu s¶n xuÊt c¸c lo¹i s¶n phÈm míi, nghiªn cøu s¶n xuÊt c¸c lo¹i s¶n phÈm míi nh­ xµ phßng kem cao cÊp, s÷a giÆt, n­íc röa chÐn vµ mét sè lo¹i mü phÈm kh¸c. N¨m 1993, ®Ó phï hîp víi luËt tæ chøc C«ng ty, nhµ m¸y xµ phßng Hµ Néi chÝnh thøc ®­îc ®æi tªn thµnh C«ng ty xµ phßng Hµ Néi, thùc hiÖn tæ chøc vµ qu¶n lý s¶n xuÊt theo m« h×nh C«ng ty. §Ó ®ñ søc c¹nh tranh ph¶i cã c«ng nghÖ tiªn tiÕn, m¸y mãc hiÖn ®¹i, tr×nh ®é qu¶n lý tèt ®ã chÝnh lµ lý do ®Ó C«ng ty ph¶i t×m ®èi t¸c ®Ó liªn doanh liªn kÕt. Tõ th¸ng 12 n¨m 1994, trong xu thÕ ph¸t triÓn chung cña ®Êt n­íc, C«ng ty ®· liªn doanh víi tËp ®oµn Unelever cña Anh. Toµn bé C«ng ty tr­íc ®©y ®­îc chia lµm 2 doanh nghiÖp. - Doanh nghiÖp 1: C«ng ty xµ phßng Hµ Néi - Doanh nghiÖp 2: C«ng ty liªn doanh LEVER HASO C«ng ty xµ phßng Hµ Néi ®ãng vai trß lµ C«ng ty mÑ, hµng n¨m thu vÒ mét nguån lîi nhuËn c¨n cø vµo vèn gãp ban ®Çu (36%)/ Vµo thêi ®iÓm nµy, tæng sè c«ng nh©n trong C«ng ty chØ cßn 78 ng­êi v× 140 ng­êi ®· chuyÓn sang liªn doanh Lever - Haso, sè cßn l¹i nghØ chÕ ®é. Sè c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt chiÕm 80% víi cÊp bËc b×nh qu©n lµ 4,5. HiÖn t¹i, tæng sè nh©n viªn cña C«ng ty lµ 209 ng­êi víi cÊp bËc b×nh qu©n lµ 4,5, trong ®ã sè nh©n viªn qu¶n lý lµ 50 ng­êi. C«ng ty chØ cßn 2 ph©n x­ëng chÝnh: Ph©n x­ëng chÊt giÆt tÈy vµ ph©n x­ëng Silicat. Ph©n x­ëng chÊt giÆt tÈy lµ ph©n x­ëng quan träng nhÊt s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm chñ yÕu nh­: xµ phßng c¸c lo¹i, bét th¬m, n­íc röa chÐn…Nã quyÕt ®Þnh ®Õn n¨ng suÊt chÊt l­îng cña c¸c ph©n x­ëng cã liªn quan nh­: ph©n x­ëng Silicat, ph©n x­ëng bao b×. Tæng gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh tÝnh ®Õn cuèi n¨m 2003 lµ: 21.579.519980®. C«ng ty ®· ®Çu t­ mua m¸y mãc, thiÕt bÞ míi vµ c¶i tiÕn kü thuËt c«ng nghÖ s¶n xuÊt. Th«ng qua c¸c chØ tiªu cô thÓ trªn b¸o c¸o tæng kÕt, ta cã thÓ thÊy râ sù ph¸t triÓn cña C«ng ty trong 2 n¨m gÇn ®©y. BiÓu 1: T×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh §¬n vÞ: ® ChØ tiªu 2002 2003 Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô 132.190.497.516 87.593.288.363 Lîi nhuËn gép vÒ b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô 4.363.470.258 1.270.793.278 ThuÕ nép NS Nhµ n­íc 19.735.752.481 8.210.793.459 Tæng lîi nhuËn tr­íc thuÕ 46.190.387.955 3.529.320.192 Thu nhËp b×nh qu©n th¸ng 933.390 800.000 * Qui tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm chñ yÕu cña C«ng ty. Qui tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm cña C«ng ty lµ dùa trªn nguyªn lý c¬ b¶n lµ qu¸ tr×nh tæng hîp axÝt bÐo. S¶n phÈm ®­îc hoµn thµnh ph¶i tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n chÕ biÕn liªn tiÕp. Qui tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt cña mçi lo¹i s¶n phÈm cña C«ng ty ®­îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau: Qui tr×nh s¶n xuÊt kem giÆt c¸c lo¹i: NÊu khuÊy kü C©n ®ong trén Nguyªn vËt liÖu §Ëy n¾p hép kem §ãng kiÖn NhËp kho thµnh phÈm Nguyªn liÖu ®­a vµo s¶n xuÊt chñ yÕu bao gåm: chÊt t¹o bét LAS, HSO, Tripoly, So®a, Nacl, Silicat, cao lanh, tÈy tr¾ng vµ nhiÒu phô gia kh¸c ®· ®­îc kiÓm tra chÊt l­îng tr­íc khi ®­a vµo s¶n xuÊt. 2. T×nh h×nh qu¶n lý vµ tæ chøc trong C«ng ty. * §Æc ®iÓm s¶n xuÊt vµ tæ chøc s¶n xuÊt cña C«ng ty xµ phßng Hµ Néi. HiÖn nay C«ng ty chñ yÕu s¶n xuÊt s¶n phÈm kem giÆt vµ c¸c chÊt tÈy röa tæng hîp nh­ n­íc röa chÐn söa giÆt, n­íc tÈy lababo…v× vËy, C«ng ty chØ cã hai ph©n x­ëng s¶n xuÊt chÝnh lµ ph©n x­ëng kem cao cÊp vµ ph©n x­ëng kem h¹ cÊp, ®Ó phôc vô cho viÖc s¶n xuÊt xµ phßng kem cßn cã tæ s¶n xuÊt silicat. Tæ nµy ho¹t ®éng d­íi h×nh thøc kho¸n tr¾ng, C«ng ty C«ng ty thu tiÒn ®iÖn. Ngoµi ra ®Ó phôc vô cho s¶n xuÊt kinh doanh trong hai ph©n x­ëng kem cßn cã bé phËn c¬ khÝ vµ bé phËn ®éng lùc s¶n xuÊt s¶n phÈm lao cô. §Æc ®iÓm tÝnh chÊt s¶n xuÊt trªn phï hîp víi ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÔ s¶n phÈm hiÖn cã cña C«ng ty. S¬ ®å tæ chøc bé m¸y s¶n xuÊt. Phã gi¸m ®èc KT vµ SXKD Phßng kü thuËt Ph©n x­ëng kem giÆt cao cÊp Ph©n x­ëng kem giÆt h¹ cÊp Tæ s¶n xuÊt Silicat Bé phËn ®éng lùc Bé phËn c¬ khÝ * §Æc ®iÓm tæ chøc qu¶n lý hµnh chÝnh cña C«ng ty. C«ng ty xµ phßng Hµ Näi lµ ®¬n vÞ h¹ch to¸n ®éc lËp d­íi sù chØ ®¹o trùc tiÕp cña C«ng ty ho¸ chÊt c«ng nghiÖp vµ ho¸ chÊt tiªu dïng thuéc Bé c«ng nghiÖp. Bé m¸y cña C«ng ty gän nhÑ theo c¬ cÊu qu¶n lý mét cÊp. Ban gi¸m ®èc hiÖn nay cña C«ng ty gåm cã 2 ng­êi: mét gi¸m ®èc vµ mét phã gi¸m ®èc phô tr¸ch kÜ thuËt s¶n xuÊt kinh doanh. C¸c phßng ban chøc n¨ng: - Phßng kü thuËt: cã nhiÖm vô tæ chøc c«ng nghÖ s¶n xuÊt cña c¸c ph©n x­ëng qu¶n lý kiÓm tra chÊt l­îng nguyªn vËt liÖu nhËp kho, kiÓm tra s¶n phÈm dë dang trªn tõng c«ng ®o¹n s¶n xuÊt vµ kiÓm tra chÊt l­îng s¶n phÈm. - Phßng kÕ ho¹ch: cã nhiÖm vô lËp kÕ ho¹ch vµ giao kÕ ho¹ch cho c¸c ph©n x­ëng, theo dâi t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch, cung cÊp vËt t­, bao qu¶n kho tµng vËt liÖu, thµnh phÈm. - Phßng tµi vô tiªu thô: §Çu n¨m 1995, phßng nµy ®­îc gép l¹i bëi 2 phßng: tµi vô vµ tiªu thô. Cã nhiÖm vô tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n toµn C«ng ty. Bªn c¹nh ®ã phßng cßn cã nhiÖm vô cung cÊp hµng ®Õn n¬i kh¸ch hµng cÇn, yªu cÇu, viÕt ho¸ ®¬n b¸n hµng cho kh¸ch vµ qu¶n lý mét sè cöa hµng giíi thiÖu s¶n phÈm cña C«ng ty. - Phßng xuÊt nhËp khÈu: xuÊt nhËp khÈu lµ mét lÜnh vùc kinh doanh cña C«ng ty. C¨n cø vµo giÊy phÐp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu do bé th­¬ng m¹i kÝ ngµy 18/09/1997. - Phßng tæ chøc hµnh chÝnh vµ b¶o vÖ: phßng cã nhiÖm vô duyÖt vµ qu¶n lý quü l­¬ng, chÕ ®ä chÝnh s¸ch ®èi víi c¸n bé c«ng nh©n viªn vµ b¶o vÖ C«ng ty. S¬ ®å bé m¸y qu¶n lý hµnh chÝnh Gi¸m ®èc Phã gi¸m ®èc kü thuËt vµ s¶n xuÊt kinh doanh Phßng kü thuËt Phßng tµi vô vµ tiªu thô Phßng l¸i xe Phßng kÕ ho¹ch cung tiªu Phßng xuÊt nhËp khÈu Phßng tæ chøc hµnh chÝnh vµ b¶o vÖ Qu¶n ®èc ph©n x­ëng Cïng víi ho¹t ®éng qu¶n lý cña c¸c phßng ban chøc n¨ng, c¸c ph©n x­ëng s¶n xuÊt qu¶n ®èc lµ ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm trùc tiÕp mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh néi bé cña ph©n x­ëng m×nh. II. Thùc tr¹ng sö dông vµ qu¶n lý vèn l­u ®éng cña C«ng ty. 1. Qu¶n lý vèn dù tr÷ n¨m 2002 - 2003 BiÓu 2: Ph©n tÝch vèn l­u ®éng lµ tµi s¶n dù tr÷ STT ChØ tiªu 2002 2003 Chªnh lÖch 2002/2003 Sè tiÒn (®) % Sè tiÒn (®) % Sè tiÒn % 1 Nguyªn vËt liÖu tån kho 9.656.672.647 87,8 5.733.714.095 20,2 -3.921.958.552 -67,6 2 Hµng tån kho 498.789.112 4,5 -498.789.112 -4,5 3 Thµnh phÈm tån kho 206.507.523 2,0 169.853.038 0,8 -36.654.485 -1,2 4 Hµng mua ®ang ®i ®­êng 456.171.100 4,3 5.996.381.312 20,35 5.540.210.212 16,05 5 T¹m øng 87.158.616 0,72 11.009.686 0,38 -76.158.930 -0,34 6 Chi phÝ tr¶ tr­íc 5.838.810 0,07 360.000.000 1,46 354.161.190 1,39 7 Tµi s¶n thiÕu chê xö lý 84.974.208 0,61 -84.974.208 -0,61 8 C¸c kho¶n ký quü, ký c­îc 16.143.330.274 56,81 16.143.330.274 56,81 Tæng céng 10.995.111.836 100 28.414.288.405 100 17.419.176.569 Qua biÓu ph©n tÝch vèn l­u ®éng dù tr÷ (biÓu 2) ta thÊy vèn l­u ®éng thuéc tµi s¶n dù tr÷ trong n¨m 2003 t¨ng 17.419.176.569 ® so víi n¨m 2002 chñ yÕu tËp trung ë "kho¶n cÇm cè, kÝ c­îc, ký quü ng¾n h¹n". N¨m 2003, tæng gi¸ trÞ cña "c¸c kho¶n cÇm cè, ký c­îc, ký qòy" lªntíi 16.143.330.274 ® mµ so víi n¨m 2002 th× C«ng ty kh«ng thu ®­îc tõ kho¶n nµy. MÆt kh¸c, ta thÊy sè hµng tån kho n¨m 2002 chuyÓn sang n¨m 2003 lµ 498.789.112 ® nh­ng sè hµng tån kho sau khi kiÓm tra ngµy 31/12/2003 b»ng 0. VËy trong thêi gian tõ 2002 - 2003 C«ng ty ®· b¸n vµ thu l¹i ®­îc l­îng tiÒn vèn ø ®äng cña hµng tån kho n¨m 2002. N¨m 2003, C«ng ty xµ phßng Hµ Néi ®· t×m ra gi¶i ph¸p: c¶i tiÕn bao b×, gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm, qu¶ng c¸o, tiÕp thÞ mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nªn ®· t×m ra gi¶i ph¸p tiªu thô hÕt sè hµng tån kho cña n¨m 2002. Nguån vèn l­u ®éng dù tr÷ t¨ng dùa trªn chØ sè "hµng mua ®ang ®i ®­êng", n¨m 2002 hµng mua ®ang ®i trªn ®­êng chØ ®¹t 456.171.100 ® nh­ng ®Õn n¨m 2003 chØ sè nµy t¨ng cao lªn tíi 5.996.381.312®. VËy n¨m 2003 hµng mua ®ang ®i ®­êng t¨ng 5.540.210.212® so víi n¨m 2002. Tõ b¶ng biÓu 2 ta thÊy ®­îc thµnh phÈm tån kho n¨m 2002 lµ 206.507.523 ® ®Õn cuèi n¨m 2003 thµnh phÈm tån kho lµ 169.853.038®. §ång thêi ta thÊy "nguyªn vËt liÖu tån kho" n¨m 2002 lµ 9.655.672.649 ® chuyÓn sang n¨m 2003. §Õn cuèi n¨m 2003 sè l­îng nguyªn vËt liÖu tån kho cßn lµ 5.733.714.095®. Gi¶m 3.921.958.552 ® so víi n¨m 2002. Tuy nhiªn l­îng thµnh phÈm tån kho ë 2 n¨m liªn tiÕp ®Òn rÊt lín chøng tá C«ng ty ch­a t×m ra ®­îc gi¶i ph¸p n©ng cap hiÖu qu¶ s¶n xuÊt. Cho nªn ®· lµm ø ®äng mét l­îng vèn ¶nh h­ëng tíi tèc ®é lu©n chuyÓn vèn lµm gi¶m lîi nhuËn cña C«ng ty. N¨m2002, t×nh h×nh qu¶n lý cña C«ng ty ë møc ®é thÊp g©y thiÕu hôt tµi s¶n lªn tíi 84.974.208®. Sè tµi s¶n thiÕu hôt nµy vÉn ®ang trong t×nh tr¹ng chê xö lý nh­ng sang ®Õn n¨m 2003, ban gi¸m ®èc qu¶n lý chÆt chÏ, giao tr¸ch nhiÖm vÒ tµi s¶n cho tõng c¸ nh©n th× t×nh h×nh cã kh¶ quan h¬n kh«ng cßn hiÖn t­îng thiÕu hôt tµi s¶n "chi phÝ tr¶ tr­íc" n¨m 2003 t¨ng 354.161.190 ® so víi n¨m 2002. TiÒn "t¹m øng" còng chiÕm 1 phÇn tû träng trong tµi s¶n l­u ®éng: n¨m 2002 chiÕm 87.158.616® cßn n¨m 2003 chØ cã 11.009.686®. §ã lµ toµn bé vèn lµ tµi s¶n dù tr÷, bé phËn chiÕm tØ träng cao trong tæng sè vèn l­u ®éng cña C«ng ty. 2. T×nh h×nh qu¶n lý vèn b»ng tiÒn n¨m 2002 - 2003. ¸p dông c«ng thøc tÝnh vèn b×nh qu©n b»ng tiÒn. Vbq = Trong ®ã: Vbq = Vèn b×nh qu©n trong n¨m Vq1 = Vèn b×nh qu©n quý 1 Vq2 = Vèn b×nh qu©n quý 2… VËn dông c«ng thøc (1): nÕu cã sè liÖu vèn cña tõng quý th× ®­a vµo c«ng thøc ®Ó tÝnh. VÝ dô: n¨m 2002 vèn l­u ®éng cña C«ng ty b»ng tiÒn lµ 6.196.829.785®, n¨m 2003 gi¶m xuèng 4.615.928.031 ® nh­ vËy gi¶m 1.580.901.754 ® so víi n¨m 2002 (gi¶m 25,5%) (b¶ng 3). Vèn b»ng tiÒn t¨ng hay gi¶m lµ tuú thuéc vµo nhu cÇu tõng lÇn nhËp hµng vµ h×nh thøc thanh to¸n cña tõng hîp ®ång kinh doanh. Trong n¨m, vèn b»ng tiÒn t¨ng chñ yÕu ë quý I, quý II, quý IV (biÓu 4). Theo thèng kª ë ®©y, b×nh qu©n vèn b»ng tiÒn sö dông b×nh qu©n trong n¨m cña C«ng ty lµ 5,4 tû (b×nh qu©n 2 n¨m 2002 vµ 2003) vËy lµm c¸ch nµo ®Ó C«ng ty cã thÓ ®¹t doanh sè h¬n 132 tû ®ång n¨m 2002 vµ h¬n 87 tû ®ång n¨m 2003 (biÓu 1). §ã lµ mét cè g¾ng lín cña C«ng ty, ®ång thêi thÓ hiÖn nghÖ thuËt sö dông vèn l­u ®éng cña nh÷ng nhµ qu¶n lý tµi chÝnh cña C«ng ty. §Ó cã ®­îc doanh sè lín nh­ vËy, ngoµi viÖc sö dông khai th¸c c¸c nguån vèn chiÕm dông trong thanh to¸n, C«ng ty cßn ®i vay ng¾n h¹n ng©n hµng vµ tÝch cùc t×m kiÕm cc¸ nguån vèn vay kh¸c. L­îng vèn nµy gióp C«ng ty bï ®¾p ®ñ sè vèn cßn thiÕu trong mçi kú kinh doanh. Vèn tiÒn göi ng©n hµng gi÷a c¸c quý t¨ng gi¶m nhanh. C«ng ty ®· ¸p dông h×nh thøc liªn tôc göi tiÒn vµo ng©n hµng vµ rót tiÒn ra sö dông, víi môc ®Ých khai th¸c triÖt ®Ó vèn tiÒn göi. Vèn tiÒn göi trong ng©n hµng lu«n chiÕm tû träng cao trong tæng sè vèn b»ng tiÒn: N¨m 2002 lµ 92,23%, n¨m 2003 lµ 97,1%. Vèn tiÒn mÆt tån quü cña C«ng ty chiÕm 7,77%/ n¨m 2002 vµ chiÕm 2,9% n¨m 2003 tæng sè vèn b»ng tiÒn. Sè tiÒn t­¬ng øng n¨m 2002 lµ 482.393.746®, n¨m 2003 lµ 133.602.623®. Sè tiÒn nµy ®­îc dïng ®Ó chi tiªu hµng ngµy vµ xuÊt dïng cho viÖc t¹m øng mua b¸n. Vèn tiÒn mÆt tån quü ®­îc C«ng ty sö dông kinh doanh nh­ng nh×n chung tiÒn mÆt tån quü lu«n ®­îc huyÓn ngay vµo ng©n hµng ®Ó sinh ra l·i, khi cÇn dïng ®Õn th× C«ng ty rót ra sö dông. Tãm l¹i vèn b»ng tiÒn ®· ®­îc C«ng ty sö dông t­¬ng ®èi cã hiÖu qu¶ vµ cã kÕ ho¹ch. BiÓu 3: Ph©n tÝch sù biÕn ®éng cña VL§ b»ng tiÒn mÆt trong 2 n¨m 2002 - 2003 cña C«ng ty. §¬n vÞ: ®ång Vèn b»ng tiÒn 2002 2003 Chªnh lÖch 2002/2003 Sè tiÒn (®) % Sè tiÒn (®) % Sè tiÒn % Vèn TM tån quü 482.393.746 7,77 133.602.623 2,9 -348.791.123 -73,2 TiÒn göi NH 5.714.436.039 92,23 4.482.325.408 97,1 -1.232.110.631 -21,56 Tæng 6.196.829.785 100 4.615.928.031 100 -1.580.901.754 -25,5 BiÓu 4: T×nh h×nh biÕn ®éng cña VL§ b»ng tiÒn trong c¸c quý cña 2 n¨m 2002 - 2003 §¬n vÞ: ®ång Vèn b»ng tiÒn QI QII QIII QIV N¨m 2002 - Vèn TM tån quü 553.723.188 335.214.806 676.115.504 364.521.486 - TiÒn göi NH 6.702.761.597 5.635.025.350 4.864.636.495 5.655.320.714 Tæng céng: 7.256.484.785 5.970.240.156 5.540.751.999 6.019.842.200 N¨m 2003 - Vèn TM tån quü 94.956.900 87.216.276 89.560.210 262.677.106 - TiÒn göi NH 4.120.951.301 4.637.593.478 3.454.232.300 5.716.524.553 Tæng céng: 4.215.908.201 4.724.809.754 3.543.792.510 5.979.201.659 3. Qu¶n lý vèn l­u ®éng trong thanh to¸n n¨m 2002 - 2003. BiÓu 5: C¸c kho¶n ph¶i thu trong 2 n¨m 2002 - 2003 §¬n vÞ: ®ång C¸c kho¶n ph¶i thu 2002 2003 1. Ph¶i thu cña kh¸ch 11.575.452.658 22.864.812.389 2. Tr¶ tr­íc cho ng­êi b¸n 427.251.925 1.396.989.591 3. ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ 379.821.250 583.512.959 4. C¸c kho¶n ph¶i thu kh¸c 1.467.025.364 1.119.008.590 Tæng céng 13.849.551.197 25.964.323.529 Qua biÓu 5 vÒ "c¸c kho¶n ph¶i thu" ta nhËn thÊy c¸c kho¶n ph¶i thu chiÕm tØ träng lín trong tæng sè vèn l­u ®éng (22,32% n¨m 2002 vµ 40,57% n¨m 2003). Xu h­íng t¨ng lªn cña c¸c kho¶n ph¶i thu chøng tá C«ng ty vÉn ch­a cã biÖn ph¸p xö lý hîp lý ®Ó gi¶m c¸c kho¶n ph¶i thu g©y nªn t×nh tr¹ng ø ®äng vèn. Do ®ã C«ng ty cÇn ph¶i t×m mäi biÖn ph¸p ®Ó gi¶m c¸c kho¶n ph¶i thu, nh»m ®Èy m¹nh tèc ®é chu cuyÓn cña vèn ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn. Mét sè gi¶i ph¸p cã thÓ ¸p dông nh­: quy ®Þnh râ thêi h¹n tr¶ tiÒn trong hîp ®ång, sö dông chiÕt khÊu b¸n hµng mét c¸ch hîp lý. BiÓu 6: C¸c kho¶n ph¶i tr¶ trong 2 n¨m 2002 - 2003 §¬n vÞ: ® Nî ph¶i tr¶ 2002 2003 I. Nî ng¾n h¹n 16.046.918.392 24.975.731.573 1. Vay ng¾n h¹n 2. Nî dµi h¹n ®Õn h¹n tr¶ 3. Ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n 3.005.613.059 11.990.861.733 4. Ng­êi mua tr¶ tiÒn tr­íc 1.881.200.170 5. ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép 12.803.978.618 1.671.513.256 6. Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn 3.184.028 355.241.718 7. C¸c kho¶n ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c 234.142.687 9.076.914.696 II. Nî dµi h¹n 2.458.427.724 2.079.381.459 1. Vay dµi h¹n 2.458.427.724 2.079.381.459 III. Nî kh¸c 1.999.379.382 1.323.754.462 1. Chi phÝ ph¶i tr¶ 1.999.379.382 1.323.754.462 2. Tµi s¶n thõa chê xö lý 3. NhËn ký quü, kÝ c­îc dµi h¹n Tæng céng 20.504.725.498 28.378.867.494 NhËn xÐt: Tõ b¶ng "c¸c kho¶n ph¶i tr¶" ta nhËn thÊy n¨m 2002 lµ 20.504.725.498®, n¨m 2003 lµ 28.378.867.494®. VËy n¨m 2003 c¸c kho¶n ph¶i tr¶ t¨ng 7.874.141.996® so víi n¨m 2002. MÆt kh¸c ta thÊy: tæng c¸c kho¶n ph¶i tr¶ t¨ng h¬n so víi tæng c¸c kho¶n ph¶i thu rÊt nhiÒu. Thùc tÕ n¨m 2002: c¸c kho¶n ph¶i tr¶ nhiÒu h¬n c¸c kho¶n ph¶i thu lµ: 6.655.174.301®. N¨m 2003 c¸c kho¶n ph¶i tr¶ nhiÒu h¬n c¸c kho¶n ph¶i thu lµ 2.414.543.965®. Nh­ng C«ng ty ®· sö dông bé phËn thay thÕ t¨ng tæng sè vèn b»ng tiÒn vµ vèn thuéc tµi s¶n dù tr÷ (trõ hµng ho¸ tån kho do chËm chuyÓn ®æi thµnhh tiÒn) nh­ vËy kh¶ n¨ng thanh to¸n cho c¸c kho¶n nî trong nam­ lu«n ®­îc ®¶m b¶o. C«ng ty ®· gi¶i quyÕt ®­îc hÕt nh÷ng khã kh¨n trong viÖc thanh to¸n víi ng­êi mua vµ ng­êi b¸n. N¨m 2003 c¸c kho¶n ph¶i thu t¨ng, do ®ã nguån vèn dïng trong kinh doanh thiÕu, C«ng ty ph¶i t¨ng c­êng trong kinh doanh cña c¸c C«ng ty kh¸c vµ sö dông nguån vèn vay ng¾n h¹n. Tuy nguån vèn tù t­ng nh­ng do hîp ®ång ký kÕt mua b¸n t­ng m¹nh nªn kh«ng ®ñ ®¸p øng nhu cÇu vèn cña C«ng ty. Nªn trong thùc tÕ C«ng ty chñ yÕu sö dông vèn vay ng©n hµng ®Ó bï ®¾p kho¶n vèn thiÕu trong thêi gian ng¾n. 4. HiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña C«ng ty trong 2 n¨m 2002 - 2003. Vèn l­u ®éng tån t¹i trong c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh vµ sù biÕn ®éng cña chóng rÊt phøc t¹p, do ®ã c«ng t¸c qu¶n lý sö dông mét c¸ch cã hiÖu qu¶ lµ rÊt quan träng nh­ng còng t­¬ng ®èi khã kh¨n. ViÖc ph©n tÝch ®¸nhh gi¸ t×nh h×nh sö dông vèn l­u ®éng lµ viÖc lµm rÊt cÇn thiÕt ®èi víi mçi doanh nghiÖp. Qua ®ã cã thÓ rót ra nhËn xÐt, kÕt luËn lµm c¬ së cho viÖc lËp kÕ ho¹ch döt÷ vËt t­ s¶n xuÊt, møc tån kho hîp lý, gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña C«ng ty. Tèc ®é lu©n chuyÓn vèn cña C«ng ty nhanh hay chËm vèn l­u ®éng lu©n chuyÓn cµng nhanh th× hiÖu suÊt sö dông vèn l­u ®éng cµng cao vµ ng­îc l¹i. Tèc ®é lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng ®­îc ®o b»ng hai chØ tiªu lµ sè lÇn lu©n chuyÓn LV§ vµ kú lu©n chuyÓn VL§. Sè vßng quay LV§ = Kú lu©n chuyÓn LV§ = HÖ sè doanh lîi = B¶ng 7: Tèc ®éc chu chuyÓn LV§ trong 2 n¨m §¬n vÞ: ®ång ChØ tiªu §¬n vÞ tÝnh N¨m 2002 N¨m 2003 Chªnh lÖch Doanh thu ® 132.190.497.516 87.593.288.363 -44.597.209.153 Gi¸ vèn cña hµng ho¸ ®· tiªu thô ® 127.807.658.060 86.322.495.085 -41.485.162.975 Lîi nhuËn ® 46.190.387.955 3.529.320.192 -42.661.067.763 Vèn l­u ®éng ® 62.041.492.818 63.994.539.965 1.953.047.153 Sè vßng quay VL§ vßng 2,13 1,41 -0,72 Kú lu©n chuyÓn LV§ ngµy 169 255 86 HÖ sè doanh lîi 0,74 0,057 -0,683 - Tèc ®é lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh tr×nh ®é sö dông vèn l­u ®éng cña C«ng ty. Trong n¨m 2002 lµ 2,13 vßng/ n¨m; n¨m 2003 lµ 1,41 vßng/ n¨m. §iÒu nµy cho ta thÊy C«ng ty ®· sö dông ch­a hîp lý nguån vèn l­u ®éng. Nã cã ý nghÜa rÊt quan träng ®èi víi C«ng ty v× vßng quay vèn gi¶m tøc lµ lµm t¨ng sè ngµy lu©n chuyÓn 1 vßng vèn l­u ®éng. N¨m 2002 sè ngµy lu©n chuyÓn 1 vßng VL§lµ 169 ngµy nh­ng ®Õn n¨m 2003 t¨ng lªn ®Õn 255 ngµy. VËy ®· t¨ng 86 ngµy so víi n¨m 2003. Nã lµm t¨ng thêi gian l­u th«ng hµng ho¸ -> t¨ng chi phÝ -> kh«ng cã lîi cho C«ng ty. NÕu C«ng ty vÉn ®¹t ®­îc sè vßng l­u chuyÓn trong 1 n¨m lµ 2,13 vßng/ n¨m th× sÏ lµm lîi cho C«ng ty rÊt nhiÒu. - HÖ sè sinh lîi (hÖ sè doanh lîi) cho biÕt trong kú kinh doanh mét ®ång vèn l­u ®éng bá ra ®em l¹i bao nhiªu ®ång lîi nhuËn cho doanh nghiÖp. Kh¸c víi hÖ sè phôc vô, hÖ sè doanh lîi kh«ng quan t©m ®Õn doanh sè mµ chØ quan t©m ®Õn lîi nhuËn thu ®­îc. N¨m 2002, lîi nhuËn cña C«ng ty gi¶m 42.661.067.763 ®ång so víi n¨m 2003. Cô thÓ lµ n¨m 2002 cø mét ®ång vèn l­u ®éng bá ra th× thu ®­îc 0,057 ®ång lîi nhuËn. VËy kh¶ n¨ng sinh l·i cña ®ång vèn gi¶m h¼n ®i. Cho nªn ta thÊy hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña C«ng ty gi¶m h¼n ®i so víi n¨m tr­íc. XÐt vÒ chØ tiªu tØ suÊt thanh to¸n cña vèn l­u ®éng cña C«ng ty. ®©y lµ mét chØ tiªu thÓ hiÖn kh¶ n¨ng thanh to¸n cña ®¬n vÞ ®­îc tÝnh b»ng tØ sè gi÷a tiÒn dïng ®Ó thanh to¸n vµ sè tiÒn ph¶i thanh to¸n trong n¨m. - TØ suÊt thanh to¸n tøc thêi: dùa vµo sæ theo dâi c«ng nî c«ng víi b¶ng thèng kª c¸c kho¶n ph¶i thanh to¸n cña C«ng ty. = + = = 0.39 + = = 0,185 TØ sè thanh to¸n tøc thêi n¨m 2002 -> tØ sè thanh to¸n tøc thêi n¨m 2003. Tõ tØ sè ®ã ta thÊy ®­îc kh¶ n¨ng tr¶ nî cña C«ng ty lµ rÊt h¹n chÕ. Khã cã thÓ thanh to¸n c¸c kho¶n nî ®Õn h¹n tr¶ nh­ng nãi lµ khã chø ch­a ph¶i lµ kh«ng tr¶ ®­îc nh­ng khi nh×n vµo c¸c chi tiªu nµy th× C«ng ty sÏ gÆp nhiÒu khã kh¨n khi kÝ kÕt c¸c hîp ®ång. Tõ nh÷ng ph©n tÝch trªn th«ng qua b¶ng b¸o c¸o tµi chÝnh hai n¨m 2002 - 2003. Ta thÊy ®­îc C«ng ty xµ phßng Hµ Néi ch­a ph¸t huy ®­îc ®óng víi nh÷ng g× ®· ®Ò ra. Do t×nh h×nh qu¶n lý kÐm nªn n¨m 2003 chËm ph¸t triÓn, gi¶m sót h¬n n¨m 2002. Víi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn nay ®Ó tån t¹i vµph¸t triÓn th× C«ng ty xµ phßng Hµ Néi cÇn ph¶i thay ®æi l¹i mét sè phßng ban qu¶n lý, ®æi míi bao b× s¶n phÈm, n©ng cao chÊt l­îng c¸c mÆt hµng ®ang s¶n xuÊt. Trong x· héi hiÖn nay ngµy cµng ph¸t triÓn, nh÷ng ng­êi d©n b©y giê yªu cÇu vÒ chÊt l­îng vµ bao b× s¶n phÈm rÊt cao. MÆt kh¸c ph¶i lu«n lu«n ®æi míi. VÝ dô: víi xµ phßng, n­íc röa chÐn cÇn ph¶i thay ®æi mïi h­¬ng sao cho phong phó, nh­ng kh«ng ®­îc quªn chÊt l­îng s¶n phÈm. MÆt kh¸c tËp trung t×m mäi biÖn ph¸p gi¶m bít hµng tån kho vµ thµnh phÈm tån kho. ChØ dù tr÷ hµng ®ñ b¸n trong n¨m nh»m t¨ng doanh thu, gi¶m chi phÝ vµ t¨ng lîi nhuËn cho C«ng ty. §ång thêi nhanh chãng thu håi vèn ®ang bÞ c¸c C«ng ty kh¸c chiÕm dông ®Ó bæ sung vµo l­îng vèn l­u ®éng ®ang bÞ thiÕu. §èi víi c¸c kh¸ch hµng lín cã quan hÖ l©u dµi cÇn cã gi¸ ­u ®·i hoÆc cã chÕ ®é chiÕt khÊu b¸n hµng lín h¬n… KÕt luËn ViÖc qu¶n lý vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn, tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt, chÊt l­îng s¶n phÈm, t¨ng søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng lµ nh÷ng vÊn ®Ò sèng cßn ®èi víi mçi doanh nghiÖp. Trong nh÷ng n¨m võa qua, C«ng ty xµ phßng cã nhiÒu nç lùc trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng. Tuy nhiªn kÕt qu¶ ®¹t ®­îc cßn h¹n chÕ, ®ßi hái C«ng ty cÇn ph¶i cè g¾ng h¬n n÷a trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. Song em hy väng r»ng víi tinh thÇn d¸m nghÜ d¸m lµm, d¸m chÞu tr¸ch nhiÖm cña ban l·nh ®¹o vµ cïng víi sù cè g¾ng tÝch cùc cña toµn bé nh©n viªn trong C«ng ty nh÷ng khã kh¨n vµ thiÕu sãt sÏ ®­îc C«ng ty kh¾c phôc nhanh chãng. C«ng ty kinh doanh vµ cïng hoµ m×nh x©y dùng ®Êt n­íc. Trong thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty, trªn c¬ së kiÕn thøc tiÕp thu ®­îc trong qu¸ tr×nh häc tËp, em ®· m¹nh d¹n t×m hiÓu vµ ph©n tÝch nh÷ng vÊn ®Ò thùc tÕ trong vèn l­u ®éng cña C«ng ty. Tuy nhiªn trong khu«n khæ h¹n hÑp cña mét b¶n b¸o c¸o nh÷ng vÊn ®Ò ®­îc nghiªn cøu sÏ ch¾c ch¾n ch­a ®Çy ®ñ vµ cßn nhiÒu h¹n chÕ sai sãt. Em rÊt mong ®­îc sù ®ãng gãp ý kiÕn chØ b¶o cña c¸c thÇy c« gi¸o, c¸c c« chó, anh chÞ trong C«ng ty xµ phßng Hµ Néi ®Ó chuyªn ®Ò cña em ®­îc hoµn thµnh tèt h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n. Tµi liÖu tham kh¶o 1. Gi¸o tr×nh qu¶n trÞ kinh doanh tæng hîp GS.TS - Ng« §×nh Giao - NXB khoa häc kÜ thuËt 2. Kinh tÕ x· héi ViÖt Nam - thùc tr¹ng, xu thÕ, gi¶i ph¸p PTS - Lª M¹nh Hïng - NXB Thèng kª. 3. Gi¸o tr×nh kinh tÕ vµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp. GS.PTS. Ph¹m H÷u Huy. 4. Ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh NguyÔn ThÞ G¸i - NXB Gi¸o Dôc 5. Kinh tÕ häc tæ chøc ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ quèc d©n PTS. Phan Thanh Phè - NXB ChÝnh trÞ quèc gia 6. Gi¸o tr×nh kinh tÕ ®Çu t­ _ §¹i häc Kinh TÕ Quèc D©n 7. X©y dùng hÖ thèng chØ tiªu hiÖu qu¶ kinh tÕ trong c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh. NguyÔn ThÞ Thu - LuËn ¸n PTS khoa häc kinh tÕ - Hµ Néi. 8. T¹p chÝ " Thêi b¸o Kinh TÕ" sè 71, 76,95 Môc lôc Lêi nãi ®Çu Ch­¬ng I: Mét sè vÊn ®Ò lý luËn vÒ vèn kinh doanh vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng trong doanh nghiÖp. I. Vèn l­u ®éng vµ vai trß cña vèn l­u ®éng trong doanh nghiÖp 1. Vèn kinh doanh vµ vai trß cña vèn kinh doanh 2. Vèn l­u ®éng vµ vai trß cña vèn l­u ®éng II. Qu¶n lý vèn l­u ®éng vµ c¸c chØ tiªu 1. Kh¸i niÖm hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng 2. Mét sè chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng trong kinh doanh. Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña C«ng ty xµ phßng Hµ Néi. I. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty xµ phßng Hµ Néi. 1. Mét sè nÐt vÒ C«ng ty xµ phßng Hµ Néi 2. T×nh h×nh qu¶n lý vµ tæ chøc trong C«ng ty. II. Thùc tr¹ng sö dông vµ qu¶n lý vèn l­u ®éng cña C«ng ty xµ phßng Hµ Néi. 1. Qu¶n lý vèn dù tr÷ n¨m 2002 - 2003 2. T×nh h×nh qu¶n lý vèn b»ng tiÒn n¨m 2002 - 2003 3. Qu¶n lý vèn l­u ®éng trong thanh to¸n n¨m 2002 - 2003 4. HiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña C«ng ty trong 2 n¨m 2002 - 2003.