TÊN ĐỀ TÀI: Thực trạng XK thủy sản VN sang thị trường Trung Quốc'
Lời Mở Đầu
Thủy sản đã và đang trở thành một ngành đem lại hiệu quả kinh tế xã hội cao cho đất nước là cũng là một ngành mới được quan tâm phát triển trong thời gian gần đây nhưng nó đã chứng tỏ được vị trí của mình trong nền kinh tế quốc dân và trở thành một ngành kinh tế mũi nhọn của đất nước. Thủy sản là một trong những mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, hàng năm mang lại cho đất nước gần 2 tỷ USD. Năm 2001, 2002 thủy sản là một mặt hàng đứng thứ ba về xuất khẩu, chỉ đứng sau dầu thô và dệt may.Với việc tham gia vào thị trường thế giới, ngành thủy sản Việt Nam đã xác lập được vị trí có ý nghĩa chiến lược, sản phẩm thủy sản Việt Nam đã có mặt tại 60 nước trên thế giới và đến năm 2003 là 75 nước. Trong đó xuất khẩu trực tiếp tới 22 nước, một số sản phẩm đã có uy tín tại một số thị trường quan trọng.
Việt Nam đã trở thành một trong những cường quốc trên thế giới về xuất khẩu thủy sản. Thủy sản Việt Nam có nhiều tiềm năng và cơ hội để phát triển: về vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên ưu đãi cùng với những chính sách hợp lý của Chính phủ và sự năng động sáng tạo của hàng ngàn đơn vị sản xuất kinh doanh thủy sản, hàng triệu lao động trong nghề cá, trong những năm qua, ngành thủy sản Việt nam đã thực sự có một chỗ đứng ngày một vững chắc trên thị trường thế giới, góp phần vào tăng trưởng kinh tế trong nước, giải quyết công ăn việc làm và làm đổi mới đời sống nhân dân cho các tỉnh ven biển. Nhưng sự phát triển của ngành thủy sản lại gắn liền với những thị trường khó tính như: Mỹ, Nhật Bản, EU mà không quan tâm đến những thị trường khác trong khu vực. Sau vụ kiện cá tra, cá basa thất bại và cũng như vụ kiện tôm gần đây đối với thị trường Mỹ thì vấn đề thị trường nên được quan tâm xem xét một cách đúng mức hơn. Có nhiều thị trường cho thủy sản của nước ta thâm nhập: Trung Quốc và đặc khu kinh tế Hồng Kông có nhiều tiềm năng cho thủy sản nước ta. Nhu cầu tiêu dùng thủy sản ở đây lớn và đang tăng nhanh với chủng loại và sản phẩm đa dạng, từ các sản phẩm có giá trị rất cao như cá sống cho đến các loại có giá trị thấp như cá khô. Với 1,3 tỷ dân cùng một nền kinh tế phát triển vượt bậc trong những năm gần đây, đời sống vật chất của người dân cho nhu cầu ngày một tăng. Theo nghiên cứu, trong bữa ăn của người dân Trung Quốc ngày càng có xu hướng tiêu dùng các sản phẩm thủy sản. Trung Quốc không đòi hỏi cao về an toàn chất lượng và vệ sinh thực phẩm như EU, Mỹ. Trung Quốc được coi là một thị trường dễ tính, thị trường này châp nhận tiêu thụ cả những sản phẩm xuất khẩu đi EU bị trả lại do bao bì hư. Hơn nữa ngoài nhu cầu nhập khẩu để đáp ứng cho nhu cầu tiêu dùng trong nước, Trung Quốc còn có nhu cầu nhập khẩu để tái xuất. Có thể nói đây là một thuận lợi căn bản cho các doanh nghiệp nuôi trồng và chế biến thủy sản của Việt Nam. Đối với thị trường Trung Quốc khi chúng ta thâm nhập rất nhiều thuận lợi mà đặc biệt là đối với ngành thủy sản của nước ta: chúng ta có thể khai thác mối quan hệ kinh tế lâu dài của hai nước, đường biên giới chung giữa hai quốc gia, kinh nghiệm phát triển thủy sản . Vậy đâu phải thị trường thủy sản sản của Việt Nam chỉ giành cho Mỹ, Nhật Bản, EU. Trong những năm qua kim ngạch xuất khẩu thủy sản Việt Nam vào thị trường Trung Quốc ngày một tăng- năm sau cao hơn năm trước. Ngành thủy sản đã xác định Trung Quốc là thị trường tiềm năng cần khai thác của thủy sản Việt Nam cần phải phát triển. Để hiểu rõ hơn về những bước phát triển của ngành thủy sản trong thời gian qua, về thị trường Trung Quốc cũng như tiềm năng lớn của thị trường này đối với ngành thủy sản Việt Nam – Em đã chọn đề tài này để viết đề án môn học.
Trong quá trình tìm hiểu và viết đề án, có rất nhiều vấn dề em không hiểu, cũng như không biết cách giải quyết những vướng mắc. Em xin gứi lời cảm ơn của mình tới T.S Phan Tố Uyên – Người đã giúp em giải quyết những vướng mắc, hiểu rõ hơn về những vấn đề liên quan đến đề tài mà mình đã chọn và hoàn thành tốt hơn đề án môn học Kinh Tế Thương Mại
Hà Nội Ngày 19/4/2004.
Mục lục
Chương I: Những vấn đề cơ bản về xuất khẩu thủy sản sang thị trường Trung Quốc.
I.Khái quát chung về xuất khẩu hàng hóa.
1.Khái niệm về xuất khẩu.
2. Ich lợi của xuất khẩu.
3. Nhiệm vụ của xuất khẩu.
II. Họat động xuất khẩu của ngành thủy sản Việt Nam.
1.Nội dung của họat động xuất khẩu thủy sản.
2.Tổ chức quản lí hoạt động xuất khẩu thủy sản.
III. Thị trường Trung Quốc và các nhân tố ảnh hưởng tới việc xuất khẩu thủy sản sang thị trường Trung Quốc.
1. Thị trường Trung Quốc.
a. Đặc điểm về kinh tế.
b. Đặc điểm về chính trị.
c. Đặc điểm về luật pháp.
d. Đặc điểm về văn hóa con người.
2. Thị trường thủy sản Trung Quốc.
a. Tình hình khai thác và nuôi trồng thủy sản Trung Quốc.
b. Tình hình chế biến xuất khẩu thủy sản Trung Quốc.
c. Tình hình xuất nhập khẩu thủy sản Trung Quốc.
d. Nhu cầu, thị hiếu tiêu dùng thủy sản Trung Quốc.
e. Hệ thống phân phối thủy sản Trung Quốc.
f. Quy chế quản lí nhập khẩu thủy sản vào thị trường Trung Quốc.
3. Những nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu thủy sản vào thị trường Trung Quốc.
a. Những nhân tố thuận lợi.
b. Những nhân tố bất lợi.
Chương II: Thực trạng xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang thị trường Trung Quốc.
I. Tổng quan về ngành thủy sản Việt Nam.
1. Tình hình phát triển của ngành thủy sản Việt Nam.
a. Tiềm năng phát triển ngành thủy sản Việt Nam.
b. Những đóng góp cua ngành thủy sản Việt Nam trong những năm qua đối với nền kinh tế quốc dân.
2. Kết quả xuất khẩu ngành thủy sản Việt Nam trong những năm vừa qua.
a. Thị trường xuất khẩu thủy sản Việt Nam.
b. Kim ngạch xuất khẩu thủy sản Việt Nam.
c. Cơ cấu hàng xuất khẩu.
d. Giá hàng thủy sản xuất khẩu.
I. Thực trạng xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang thị trường Trung Quốc trong thời gian qua.
1. Kim ngạch xuất khẩu.
2. Cơ cấu hàng thủy sản xuất khẩu.
3. Phương thức xuất khẩu.
4. Khả năng cạnh tranh của hàng thủy sản.
5. Hoạt động hỗ trợ của ngành thủy sản Việt Nam trong việc thúc đẩy xuất khẩu vào thị trường Trung Quốc.
6. Sự tác động của cơ chế chính sách hiện tại của Việt Nam đối với xuất khẩu thủy sản vào thị trường Trung Quốc.
II. Những kết luận rút ra qua nghiên cứu xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang thị trường Trung Quốc.
1. Thành tựu đạt được.
2. Những vấn đề còn tồn tại và nguyên nhân của những vấn đề đó.
Chương III: Một số biện pháp chủ yếu thúc đẩy xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang thị trường Trung Quốc.
I. Phương hướng phát triển của ngành thủy sản Việt Nam trong thời gian tới.
II. Biện pháp thúc đẩy xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang thị trường Trung Quốc.
a. Tăng cường công tác nghiên cứu thị trường.
b. Tăng cường hoạt động xúc tiến xuất khẩu vào thị trường Trung Quốc.
c. Biện pháp nâng cao tính cạnh tranh mặt hàng thủy sản.
d. Hoàn thiện phương thức xuất khẩu hàng thủy sản.
e. Nâng cao trình độ cho đội ngũ lao động trong ngành thủy sản.
f. Giải pháp hỗ trợ từ phía nhà nước đối với các doanh nghiệp xuất khẩu.
37 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2701 | Lượt tải: 4
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Thực trạng xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang thị trường Trung Quốc, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
EU, NhËt B¶n, Trung Quèc - Hång K«ng:
+ ThÞ trêng Mü: §©y lµ mét thÞ trêng cã søc mua lín víi nh÷ng ®Æc s¶n cã gi¸ trÞ cµng cao cµng dÔ b¸n,nhng ph¶i ®¹t tiªu chuÈn HACCP vµ ph¶i ®¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn ®· cam kÕt. N¨m 1999, hµng thñy s¶n vµo thÞ trêng Mü míi chØ ®¹t 130 triÖuUSD, n¨m 2000 lªn 310 triÖu USD, t¨ng 2,32 lÇn, n¨m 2001 lµ 500 trIÖu USD t¨ng so víi n¨m 1999 lµ 3,85 lÇn vµ n¨m 2002 lµ 600 triÖu USD t¨ng so víi n¨m 1999 lµ 4,62 lÇn. ThÞ trêng Mü tõ n¨m 2001 – 2002 chiÕm ng«i ®Çu b¶ng víi tû träng chiÕm kho¶ng 32% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu thñy s¶n hµng n¨m cña ViÖt Nam. N¨m 2003 xuÊt khÈu thñy s¶n cña ViÖt Nam vµo thÞ trêng Mü t¨ng 26,64% so víi n¨m 2002 vµ chiÕm tû träng kho¶ng 38% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu thñy s¶n.
+ ThÞ trêng NhËt B¶n: Hai m¬i n¨m qua NhËt B¶n vÉn lµ thÞ trêng nhËp khÈu thñy s¶n víi khèi lîng lín tõ ViÖt Nam, bëi vËy d· cã 150 doanh nghiÖp VIÖt Nam xuÊt khÈu thñy s¶n sang thÞ trêng nµy. Kim ng¹ch xuÊt khÈu thñy s¶n ViÖt Nam sang thÞ trêng NhËt B¶n n¨m 1999 ®¹t 353 trIÖu USD, n¨m 2000 ®¹t 469 triÖu USD, n¨m 2001 ®¹t 471 triÖu USD, n¨m 2002 ®¹t 500 triÖu USD, chIÕm tû träng 27%.N¨m 2003 xuÊt khÈu vµo thÞ trêng nµy t¨ng 6% so víi n¨m 2002 vµ chiÕm tû träng 26,4% kim ng¹ch xuÊt khÈu thñy s¶n ViÖt Nam.
+ ThÞ trêng EU cã 15 thµnh viªn víi 337 triÖu d©n. GDP h¬n 9.000 tû USD/n¨m, tiªu thô m¹nh c¸c mÆt hµng thñy s¶n cã chÊt lîng cao. Hµng thñy s¶n ViÖt Nam xuÊt khÈu vµo thÞ trêng EU nh÷ng n¨m 90 xÕp vµo danh s¸ch II, ®Õn n¨m 2000 ®a lªn danh s¸ch I. ThÞ trêng EU kh«ng ph¶i lµ ®ång nhÊt mµ lµ cña nh÷ng níc kh¸c biÖt, trªn thùc tÕ c¸c nhãm d©n c, c¸c vïng ®Þa lý cã nh÷ng nÐt ®Æc trng Èm thùc kh¸c nhau. Do ®ã kim ng¹ch xuÊt khÈu thñy s¶n cña ViÖt Nam vµo thÞ trêng nµy chØ æn ®Þnh trong kho¶ng 80 – 100 triÖu USD. N¨m 2003 xuÊt khÈu vµo EU t¨ng 60% nhng chØ chiÕm tû träng trªn 5,5%
B¶ng1. C¬ cÊu xuÊt khÈu thñy s¶n ViÖt nam ph©n bè theo thÞ trêng( % )
ThÞ trêng
1997
2000
2001
2002
NhËt B¶n
50
33
26
27
EU
10
7
6
3
Mü
5
21
28
32
Trung quèc
14
20
18
15
C¸c níc kh¸c
21
19
22
23
Tæng
100
100
100
100
Nguån: Bé Thñy S¶n.
Trung Quèc vµ Hång C«ng lµ hai thÞ trêng cã nhiÒu tiÒm n¨ng. Do vÞ trÝ gÇn ViÖt Nam, nhu cÇu tiªu dïng thñy s¶n lín vµ ®ang t¨ng nhanh víi nhiÒu chñng lo¹i s¶n phÈm ®a d¹ng, tõ c¸c s¶n phÈm cã gi¸ trÞ rÊt cao nh c¸c loµi c¸ sèng cho ®Õn c¸c lo¹i s¶n phÈm thÊp nh c¸ kh«. Nh÷ng níc nµy kh«ng ®ßi háI cao vÒ chÊt lîng vµ vÖ sinh an toµn thùc phÈm nh EU, Mü. ViÖc Trung Quèc ra nhËp WTO còng t¹o ®iÒu kiÖn cho hµng thñy s¶n cña ta ®i nhanh vµo thÞ trêng nµy do ViÖt Nam ®îc hëng thuÕ suÊt nh thµnh viªn cña WTO. §©y lµ c¬ héi cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá tIÕp cËn, song gI¸ thêng thÊp vµ bÞ Ðp gi¸ qu¸ nÆng nªn nhiÒu khi cã kh¸ch hµng, cã hµng mµ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam vÉn kh«ng thÓ b¸n ®îc hµng. H¬n n÷a Th¸i Lan, H«ng C«ng, Singapore, §µi Loan cã c«ng nghÖ chÕ biÕn kh¸c cao nªn hä chØ cã ý ®Þnh nhËp thñy s¶n ë d¹ng nguyªn liÖu hoÆc s¬ chÕ nªn tû träng hµng tinh chÕ ë khu vùc nµy cßn thÊp.
§èi víi mét sè thÞ trêng nh Indonesia, Philippines (vµ thªm c¶ b¾c phi ) khèi lîng vµ kim ng¹ch thñy s¶n cña ta cßn thÊp, c¸c mÆt hµng kh«ng ®a d¹ng. Nguyªn nh©n lµ do kh¶ n¨ng cung cÊp vµ nhu cÇu tiªu thô cña ViÖt Nam vµ c¸c níc nµy t¬ng ®èi gièng nhau.
C¸c níc ch©u ¸ lµ thÞ trêng rÊt quan träng, chIÕm gÇn 30% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ta. Tuy nhiªn ë nh÷ng thÞ trêng nµy cßn tån t¹i mét nghÞch lÝ lµ mÆc dï kh«ng xa vÒ mÆt ®Þa lý nhng kh¶ n¨ng b¸n s¶n phÈm thñy s¶n ViÖt Nam ë ®©y cßn yÕu. NÕu chÞu khã ®i s©u t×m tßi kh¸ch hµng lµ c¸c nhµ ph©n phèi cho thÞ trêng b¶n ®Þa th× viÖc n©ng cao tû träng c¸c s¶n phÈm gi¸ trÞ gia t¨ng, c¸c s¶n phÈm chÕ biÕn ®ãng gãi nhá b¸n ë c¸c siªu thÞ kh«ng ph¶i lµ qu¸ khã kh¨n.
Nghiªn cøu vÒ thÞ trêng xuÊt khÈu thñy s¶n cho thÊy hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®Òu cïng lóc xuÊt qua nhiÒu thÞ trêng, nhÊt lµ Mü, NhËt, EU, sau ®ã lµ thÞ trêng Trung Quèc, chØ cã mét sè Ýt c¸c doanh nghiÖp chuyªn xuÊt sang thÞ trêng kh¸c: KÕt qu¶ kh¶o s¸t 132 doanh nghiÖp chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu thñy s¶n cho thÊy.
C¬ cÊu thÞ trêng xuÊt khÈu thñy s¶n cña mét sè doanh nghiÖp ®îc chän kh¶o s¸t.
ThÞ trêng
Mü
NhËt
EU
C¶ ba thÞ trêng
Trung Quèc
C¸c thÞ trêng kh¸c
Sè doanh nghiÖp
125
128
130
125
35
28
Tû träng ( %)
94,7
96,9
98,4
94,7
26,5
21,2
b. Kim ng¹ch xuÊt thñy s¶n ViÖt nam
Hµng thñy s¶n cña ViÖt Nam ®· cã mÆt ë trªn 60 quèc gia vµ FAO xÕp thø 15 trong c¸c cêng quèc xuÊt khÈu thñy s¶n, lµ nhµ xuÊt khÈu t«m ®øng vÞ trÝ thø 3 vµo thÞ trêng NhËt B¶n, ®øng thø 5 vµo thÞ trêng Mü. N¨m 2002 xuÊt khÈu thñy s¶n cña ViÖt Nam gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n: quÝ I chØ ®¹t 323,218 triÖu USD, t¬ng ®¬ng 90,88% so víi cïng kú n¨m 2001. S¸u th¸ng ®Çu n¨m kim ng¹ch ®¹t 816 triÖu123, t¬ng ®¬ng 98% so víi cïng kú n¨m 2001. N¨m 2003 kim ng¹ch xuÊt khÈu thñy s¶n cña ViÖt Nam ®· hoµn thµnh vît møc theo kÕ ho¹ch ®Ò ra: gi¸ trÞ ®¹t 2,24 tû USD.
N¨m
Gi¸ trÞ kim ng¹ch XK thñy s¶n ViÖt Nam ( triÖu USD )
Tèc ®é t¨ng trëng
1991
285
6,3
1992
307,5
7,89
1993
427,2
38,93
1994
551
28,98
1995
621,4
12,78
1996
697
12,17
1997
728
12,2
1998
858,6
9,72
1999
971
14,80
2000
1.475
1,68
2001
1.75
19,3
Nguån: Bé th¬ng m¹i.
c. C¬ cÊu hµng thñy s¶n xuÊt khÈu .
- N¨m 2001 vÒ c¬ cÊu mÆt hµng xuÊt khÈu trong 6 th¸ng ®Çu n¨m: thñy s¶n kh¸c 40,1%, c¸ c¸c lo¹i 28,28%. T«m ®«ng l¹nh chiÕm 20,85%. Mùc ®«ng l¹nh 5,62%. Sè liÖu íc thùc hiÖn 7 th¸ng nh sau: thñy s¶n kh¸c 39,41%, c¸c c¸c lo¹i 28,26%. T«m ®«ng l¹nh chiÕm 20,82%, Mùc ®«ng chiÕm 20,82%.
C¸c mÆt hµng thñy s¶n xuÊt khÈu (1996- 2001 ).
N¨m
C¸ ®«ng l¹nh
Mùc ®«ng l¹nh
T«m ®«ng l¹nh
Mùc kh«
Thñy s¶n kh¸c
1996
29,7
20,2
51,1
5,9
15,2
1997
81,0
40,0
68,2
6,4
41,4
1998
69,7
60,8
431,2
9,4
59,8
1999
89,9
73,9
225,6
11,6
83,6
2000
127,9
89,7
301,5
19,8
117,4
2001
141,3
100,1
398,7
21,5
168,3
Nguån: Bé thñy s¶n.
d. Gi¸ hµng thñy s¶n xuÊt khÈu.
Nh×n chung thÊp chØ b»ng 70% møc g¸ s¶n phÈm cïng lo¹i cña Th¸i Lan vµ Indonesia nhng vÉn kh«ng c¹nh tranh næi víi hµng cña c¸c níc xuÊt khÈu kh¸c. Tuy ViÖt Nam cã nhiÒu lîi thÕ c¹nh tranh trong xuÊt khÈu: tµi nguyªn thñy s¶n phong phó, ®iÒu kiÖn khÝ hËu ®Êt ®ai thuËn lîi, gi¸ lao ®éng rÎ… nhng tr×nh ®é khoa häc vµ c«ng nghÖ thÊp, c¬ së h¹ tÇng yÕu kÐm vµ thiÕu kinh nghiÖm trong qu¶n lý khiÕn cho lîi thÕ so s¸nh trong xuÊt khÈu thñy s¶n gi¶m sót nhiÒu vµ kh«ng ®¹t ®îc hiÖu qu¶ mong muèn v× gi¸ thÊp.
Xu híng t¨ng gi¸ quèc tÕ hµng thñy s¶n trong thêi gian tíi vÉn tiÕp tôc do kh¶ n¨ng cung kh«ng tháa m·n cÇu, do t¨ng chi phÝ vµ t¨ng gI¸ lao ®éng, thay ®æi c¬ cÊu d¹ng s¶n phÈm thñy s¶n theo híng t¨ng tû träng hµng thñy s¶n ¨n liÒn vµ c¸c hµng thñy s¶n cao cÊp kh¸c… Tõ nhËn ®Þnh nµy, xÐt trªn c¸c ®Æc thï xuÊt khÈu cña ViÖt nam vÒ c¬ cÊu d¹ng s¶n phÈm xuÊt khÈu, vÒ gI¸ xuÊt khÈu so víi gi¸ c¶ trung b×nh cña thÕ giíi vµ vÒ c¸c t¬ng quan kh¸c cho thÊy ta cã thÓ c¶i thÞªn gi¸ xuÊt khÈu cña hµng thñy s¶n tõ møc thÊp hiÖn nay vµ n©ng møc gi¸ trung b×nh hµng xuÊt khÈu hµng thñy s¶n lªn tèi thiÓu b»ng 75%- 85% møc gi¸ xuÊt khÈu thñy s¶n cña c¸c níc trong khu vùc. Tuy nhiªn, viÖc t¨ng gi¸ s¶n phÈm ë ®©y vÉn ph¶i ®¶m b¶o hµng thñy s¶n viÖt nam cã søc c¹nh tranh ®Ó chiÕm lÜnh thÞ trêng quèc tÕ khi chóng ta muèn t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu thñy s¶n hµng n¨m 20%. V× vËy, trong chiÕn lîc vÒ gi¸ c¶ viÖc ¸p dông chiÕn lîc t¨ng gi¸ hay gi¶m gi¸ ®i liÒn víi nh÷ng gi¶i ph¸p kh¸c nhau vÒ s¶n xuÊt, chÕ biÕn vµ cã quan hÖ mËt thiÕt víi d¹ng s¶n phÈm xuÊt khÈu, nhu cÇu thÞ hiÕu cña thÞ trêng nhËp khÈu. Ch¼ng h¹n, ®èi víi nh÷ng thñy s¶n xuÊt khÈu phæ bIÕn, muèn t¨ng sè lîng xuÊt khÈu th× viÖc phÊn ®Êu ®Ó cã gi¸ c¶ thÊp vÉn cã tÝnh c¹nh tranh m¹nh nhÊt, trong khi ®èi víi nh÷ng lo¹i thñy s¶n cao cÊp vµ quÝ hiÕm cha ch¾c gi¸ c¶ thÊp ®· lµ hay v× ®Æc ®IÓm t©m lÝ cña ngêi tiªu thô thuéc phÇn thÞ trêng nµy th× gi¸ c¶ cao l¹i lµm t¨ng gi¸ trÞ cña ngêi tiªu thô chóng(!).
YÕu tè quyÕt ®Þnh ®Ó n©ng møc gi¸ xuÊt khÈu thñy s¶n cña ViÖt nam thêi gian tíi lµ thay ®æi c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu. ViÖc n©ng tû träng hµng chÕ biÕn s©u nh ®å hép thñy s¶n vµ thñy s¶n ¨n liÒn trong tæng hµng xuÊt khÈu thñy s¶n, còng nh viÖc ¸p dông thµnh tùu khoa häc kü thuËt míi ®Ó cã kh¶ n¨ng xuÊt khÈu c¸c lo¹i thñy s¶n sèng gi¸ trÞ cao… lµ híng l©u dµi; cßn d¹ng s¶n phÈm s¬ chÕ khã cã thÓ t¨ng gi¸, trõ phi cung cÊp kh«ng ®¸p øng ®îc nhu cÇu.
I.Thùc tr¹ng xuÊt khÈu thñy s¶n ViÖt Nam sang thÞ trêng Trung quèc Trong thêi gian qua.
1. Kim ng¹ch xuÊt khÈu.
- Sù më réng nhanh chãng cña thÞ trêng thñy s¶n Trung quèc – mét thÞ trêng ®Çy tiÒm n¨ng ( n¨m 1996 Trung quèc ®· nhËp khÈu kho¶ng 150 triÖu USD hµng thñy s¶n, møc t¨ng nhËp khÈu trung b×nh trong nh÷ng n¨m qua ®¹t kho¶ng 24%). Kim ng¹ch xuÊt khÈu vµo thÞ trêng Trung Quèc n¨m 1999 lµ 99 triÖu USD, n¨m 2000 lµ 213 triÖu USD, n¨m 2001 lµ 279 triÖu USD, n¨m 2002 ®¹t 314 triÖu USD chiÕm 15,7%.
- N¨m 2003 tr¸i víi kú väng cña nhiÒu ngêi, xuÊt khÈu sang Trung Quèc, §µi Loan, Hång K«ng gi¶m m¹nh cha tõng thÊy. T¬ng øng víi ba thÞ trêng trªn lµ - 71,5%,-23%, - 41,1% vµ chØ chiÕm 9,9% trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu so víi n¨m 2002.Tû träng xuÊt khÈu vµo thÞ trêng nµy gi¶m tõ 16,25% n¨m 2002 xuèng cßn xÊp xØ 7% n¨m 20003.Tuy n¨m 2003 xuÊt khÈu thñy s¶n ViÖt Nam vµo Trung Quèc gi¶m m¹nh nhng gi¸ trÞ hµng thñy s¶n ViÖt Nam vµo Trung Quèc nh÷ng n¨m gÇn ®©y lu«n ®¹t ë møc n¨m sau cao h¬n n¨m tríc.
- VÒ sè lîng c¸c doanh nghiÖp ®Æt ch©n th©m nhËp vµo thÞ trêng Trung Quèc còng ngµy cµng t¨ng. NÕu n¨m 1998 míi cã 52 doanh nghiÖp ViÖt Nam xuÊt khÈu vµo thÞ trêng Trung Quèc th× ®Õn n¨m 2000 &2001 th× con sè ®ã lµ 90, ®øng ®Çu lµ c¸c c«ng ty thñy ®Æc s¶n. C«ng ty xuÊt khÈu thñy s¶n II – Qu¶ng ninh vµ c¸c c«ng ty xuÊt khÈu thñy s¶n ë c¸c tØnh phÝa b¾c gÇn gòi víi Trung Quèc. §Õn n¨m 2003 sè lîng doanh nghiÖp më réng khai th¸c thÞ trêng nµy ®· t¨ng lªn ®¸ng kÓ.
C¬ cÊu hµng thñy s¶n xuÊt khÈu.
C¸c ngµnh hµng thñy s¶n cña ViÖt Nam xuÊt khÈu chia lµm 3 nhãm: Lo¹i ®ang cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao, lo¹i cã thÕ c¹nh tranh ®îc vµ lo¹i Ýt cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh.
- Trong nhãm ®Çu gåm t«m, nhuyÔn thÓ ch©n ®Çu, nhuyÔn thÓ hai m¶nh vá, cua, ghÑ, c¸ ®¸y, c¸ níc ngät thÞt tr¾ng Ýt x¬ng vµ c¸c s¶n phÈm d©n téc truyÒn thèng nh níc m¾m, b¸nh phång t«m.
- Nhãm ngµnh thø hai hiÖn ViÖt Nam vÉn cha cã u thÕ c¹nh tranh nhng trong t¬ng lai cã thÓ ph¸t triÓn xuÊt khÈu ®îc nÕu cã c«ng nghÖ khai th¸c vµ chÕ biÕn tèt. §i ®Çu trong nhãm nµy lµ c¸ ngõ, ®Æc biÖt lµ c¸ ngõ v©y vµng vµ c¸ ngõ m¾t to.
- ë nhãm cuèi bao gåm c¸c lo¹i c¸ biÓn nhá nh c¸ thu, c¸ hång, c¸ m¸ b¹c, c¸ nôc… kh¶ n¨ng c¹nh tranh kÐm v× kÝch cì nhá dÔ bÞ coi lµ c¸ t¹p. Ngoµi ra nhuyÔn thÓ hai m¶nh vá nh cua, èc, sß còng thuéc lo¹i nµy.
Trong c¬ cÊu mÆt hµng tuy cã sù ®a d¹ng hãa s¶n phÈm nhng hiÖn nay t«m vÉn lµ mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc, cã søc c¹nh tranh cao nhÊt. T«m nu«i ngµy cµng ®ãng vai trß quan träng trong tæng gi¸ trÞ hµng thñy s¶n xuÊt khÈu . Tû träng c¸c lo¹i nhuyÔn thÓ trong hµng thñy s¶n ngµy mét gia t¨ng.
Tû träng cña c¸c lo¹i hµng kh« thÊp dÇn, tû träng c¸c mÆt hµng ®«ng l¹nh, s¬ chÕ tuy cã gi¶m nhng vÉn cßn chiÕm tû lÖ cao.Nguyªn nh©n lµ do nhiÒu nhµ bu«n lín nhËp khÈu hµng s¬ chÕ gi¸ thÊp ®Ó dù tr÷, t¸i chÕ theo tËp qu¸n Èm thùc cña tõng níc.Tû träng hµng chÕ biÕn tinh, t¬i sèng gãi nhá, ¨n liÒn ngµy mét gia t¨ng v× c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn ®· b¾t m¹nh ®îc víi thÞ trêng vµ chÞu khã ®Çu t mua s¾m c¸c d©y chuyÒn cÊp ®«ng hiÖn ®¹i. Gi¸ b¸n cao cña c¸c mÆt hµng nµy ®· gãp phÇn kÝch thÝch c¸c nhµ s¶n xuÊt.
Trong t¬ng lai ®øng tríc ®iÒu kiÖn c¹nh tranh gay g¾t trªn thÞ trêng thñy s¶n thÕ giíi, ngµnh thñy s¶n ViÖt Nam ph¶i c¶i tiÕn c«ng nghÖ chÕ biÕn, më réng h¬n n÷a chñng lo¹i hµng, n©ng cao tû träng c¸c mÆt hµng thñy s¶n chÕ biÕn tinh, chÊt lîng cao trong c¬ cÊu hµng xuÊt
C¬ cÊu s¶n lîng c¸c nhãm s¶n phÈm thñy s¶n ViÖt Nam xuÊt khÈu.
C¸c mÆt hµng
1997
2000
2001
2002
T«m ®«ng l¹nh
54
45
44
47
C¸ ®«ng l¹nh
14
16
17
18
Mùc, b¹ch tuéc
15
7
7
7
Hµng kh«
8
13
11
8
H¶i S¶n kh¸c
9
19
21
20
Tæng
100,0
100,0
100,0
100,0
Nguån: Bé Thñy S¶n
3. Ph¬ng thøc xuÊt khÈu.
Hµng thñy s¶n ViÖt Nam xuÊt khÈu sang Trung Quèc theo 3 con ®êng: chÝnh ng¹ch, tiÓu ng¹ch vµ lËu qua biªn giíi ViÖt – Trung. Chóng ta cha khai th¸c m¹nh xuÊt khÈu b»ng chÝnh ng¹ch.
HiÖn nay chóng ta thêng sö dông ph¬ng thøc xuÊt khÈu qua trung gian m«i giíi vµ c¸c trung t©m t¸i xuÊt. Cha sö dông h×nh thøc ®¹i lÝ b¸n ë thÞ trêng nµy. Cha tËn dông ®îc c¬ héi thÞ trêng ®Ó ®¶y m¹nh xuÊt khÈu. Trong thêi gian tíi chóng ta ph¶i tiÕn hµnh c¶i tiÕn c«ng nghÖ, n©ng cao søc c¹nh tranh cña hµng thñy s¶n níc ta, qua ®ã cã ®iÒu kiÖn tèt h¬n ®Ó tiÕn hµnh c¶i thiÖn ph¬ng thøc xuÊt khÈu, tõ ph¬ng thøc xuÊt khÈu gi¸n tiÕp qua trung gian tiÕn tíi ph¬ng thøc xuÊt khÈu trùc tiÕp.
§èi víi thÞ trêng Trung Quèc chóng ta cã thÓ tiÕn hµnh xuÊt khÈu theo h×nh thøc t¹m xuÊt t¸i nhËp, th«ng qua h×nh thøc nµy chóng ta cã thÓ qu¶ng b¸ th¬ng hiÖu cho hµng thñy s¶n cña ta t¹i thÞ trêng Trung Quèc.
4. Kh¶ n¨ng c¹nh tranh hµng thñy s¶n xuÊt khÈu.
Hµng thñy s¶n Trung Quèc trong thêi gian gÇn ®©y cã vÊn ®Ò vÒ vÖ sinh an toµn thùc phÈm nªn nhu cÇu nhËp khÈu ë thÞ trêng nµy t¨ng. §èi víi thÞ trêng nµy chóng ta cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh vÒ gi¸ vµ chÊt lîng mµ ®Æc biÖt lµ c¹nh tranh vÒ gi¸.
Tuy nhiªn ®èi víi mÆt hµng thñy s¶n cã u thÕ cña níc ta lµ c¸c s¶n phÈm chÕ biÕn tõ t«m th× thñy s¶n níc ta gÆp ph¶i khã kh¨n khi c¹nh tranh vÒ gi¸. Gi¸ thµnh cña ViÖt Nam cao h¬n cña Trung Quèc. Gi¸ t«m trung b×nh cña ViÖt Nam lµ 50 – 60 ngh×n ®ång/ kg, trong khi gi¸ cña Trung Quèc lµ 2,4 USD.
5. Ho¹t ®éng hç trî cña ngµnh thñy s¶n ViÖt Nam Trong viÖc thóc ®Èy xuÊt khÈu thñy s¶n ViÖt Nam vµo thÞ trêng Trung Quèc.
- MiÔn gi¶m thuÕ s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu: Hµng thñy s¶n thuéc nhãm hµng xuÊt khÈu truyÒn thèng cña ViÖt Nam vµ tríc ®©y cã lîi thÕ c¹nh tranh kh¸ lín, v× vËy khèi lîng vµ kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t tèc ®é t¨ng trëng trong thêi gian qua t¬ng ®èi cao. Tuy nhiªn ngµy nay lîi thÕ c¹nh tranh ®ã ®· gi¶m ®i nhiÒu v× chi phÝ tµu thuyÒn ngµy cµng cao, gi¸ lao ®éng còng t¨ng lªn theo thêi gian , trong khi m¸y mãc chÕ biÕn trong ®iÒu kiÖn cßn qu¸ l¹c hËu so víi tr×nh ®é chung cña khu vùc. V× vËy ®Ó t¨ng cêng søc c¹nh tranh cña c¸c doanh nghIiÖp s¶n s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn thñy s¶n cÇn cã chÝnh s¸ch thuÕ tháa ®¸ng. ViÖc nhµ níc kh«ng ®¸nh thuÕ xuÊt khÈu hµng thñy s¶n tõ 15/2/1998 ®Ó c¸c doanh nghIÖp s¶n xuÊt hµng thñy s¶n cã thÓ t¨ng cêng n¨ng lùc c¹nh tranh vÒ mÆt gI¸ c¶ lµ hîp lÝ vµ ®óng thêi ®iÓm. ViÖc ¸p dông linh ho¹t c¸c chÝnh s¸ch thuÕ cã t¸c ®éng tÝch cùc ®èi víi viÖc t¨ng cêng søc c¹nh tranh xuÊt khÈu cña hµng thñy s¶n ViÖt Nam, khuyÕn khÝch më réng thÞ trêng xuÊt khÈu vµ ®a d¹ng hãa s¶n phÈm xuÊt khÈu.
- T¨ng cêng ho¹t ®éng tµi trî cho xuÊt khÈu: X¸c ®Þnh vÊn ®Ò tµi trî bao trïm toµn bé c¸c biÖn ph¸p tµi chÝnh, t¹o ®iÒu kiÖn cho xuÊt khÈu hµng thñy s¶n. Thùc hiÖn ph¬ng ch©m nµy t¹o ra mét trong nh÷ng yÕu tè quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña häat ®éng xuÊt khÈu thñy s¶n theo híng t¨ng c¶ chÊt vµ lîng.
Nhu cÇu tµi trî bao gåm:
+ Tµi trî tríc khi giao hµng: Vèn ®Ó ®¶m b¶o ®Çu vµo cho s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu, nh mua nguyªn liÖu vµ m¸y mãc thiÕt bÞ phô tïng cÇn thiÕt lµ rÊt quan träng.Do ®Æc ®iÓm cña hµng thñy s¶n lµ s¶n xuÊt nguyªn liÖu cã tÝnh thêi vô cao vµ nhiÒu nguyªn liÖu cÇn thiÕt cho chÕ biÕn l¹i ph¶i nhËp khÈu… dÉn ®Õn trong thêi ®iÓm mïa vô lîng vèn lu chuyÓn t¬ng ®èi lín, nhiÒu khi doanh nghiÖp kh«ng thÓ ®¸p øng mµ cÇn cã sù trî gióp cña hÖ thèng tµi chÝnh ®Ó b¶o ®¶m ho¹t ®éng hiÖu qu¶.
+ Tµi trî trong khi giao hµng: Th«ng thêng, hµng thñy s¶n ®· ®îc chÕ bIÕn ph¶i lu kho chê ký ®îc hîp ®ång b¸n hµng. Muèn th¾ng lîi trong chµo hµng vµ giµnh ®îc hîp ®ång th× doanh nghiÖp ph¶i chµo hµng víi nh÷ng ®iÒu kiÖn hÊp dÉn vÒ gi¸ hay thanh to¸n ( gi¶m gi¸ hay tháa thuËn mét thêi h¹n thanh to¸n chËm – tÝn dông th¬ng m¹i ) do ®ã ph¸t sinh nhu cÇu tÝn dông trong giao hµng vµ kÐo theo lµ cÇn cã sù vµo cuéc cña hÖ thèng ng©n hµng, tµi chÝnh.
+ TÝn dông sau giao hµng: Khi nhµ xuÊt khÈu chµo b¸n chÞu víi thêi h¹n thanh to¸n 3, 6, 9 th¸ng, mét n¨m hay l©u h¬n n÷a, cÇn ph¶i cã tÝn dông xuÊt khÈu cho nhµ xuÊt khÈu tiÕp tôc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh… Tµi trî xuÊt khÈu, ngoµi viÖc cung cÊp vèn cho giao dÞch xuÊt khÈu cßn lµ sù h¹n chÕ rñi ro ph¸t sinh trong giao dÞch xuÊt khÈu, vµ nh vËy khuyÕn khÝch ®îc c¸c ng©n hµng cung cÊp c¸c kho¶n tÝn dông xuÊt khÈu ë møc l·i suÊt ph¶i ch¨ng.
+ LËp quü hç trî s¶n xuÊt – xuÊt khÈu: Cã nhiÒu ý kiÕn cho r»ng hiÖn nay hµng thñy s¶n cña ViÖt Nam vÉn cã lîi thÕ so s¸nh t¬ng ®èi ®Ó ph¸t triÓn, ®Æc biÖt víi h×nh thøc nu«i t«m b¸n th©m canh cã lîi thÕ rÊt lín v× vËy cha cÇn thiÕt ph¶i lËp ra mét quü hç trî s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu hµng thñy s¶n, nhÊt lµ khi chóng ta ®ang rÊt h¹n hÑp vÒ mÆt kinh phÝ vµ cã nhiÒu ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c cÇn hç trî cÊp b¸ch h¬n. Tuy nhiªn nhiÒu diÔn biÕn cho thÊy ®· ®Õn lóc chóng ta cÇn thiÕt ph¶i thµnh lËp quü nµy.
Thø nhÊt: Do nh÷ng ®Æc thï cña hµng thñy s¶n thuéc nhãm hµng mµ nguån cung phô thuéc rÊt nhiÒu vµo ®iÒu kiÖn thiªn nhiªn, cã tÝnh chÊt thêi vô, rñi ro rÊt lín vµ gi¸ c¶ biÕn ®éng thÊt thêng, nªn thµnh lËp quü nµy ®Ó æn ®Þnh gi¸ cho c¸c nhµ s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu thñy s¶n.
Thø hai: Lîi thÕ so s¸nh cña xuÊt khÈu hµng thñy s¶n ®· gi¶m lín khi mµ nguån thñy s¶n ven bê ®· bÞ c¹n kiÖt, chi phÝ tµu thuyÒn cho khai th¸c h¶ s¶n ®· t¨ng h¬n 100% so víi c¸ch ®©y 10 n¨m, c¬ së h¹ tÇng nghÒ c¸ cßn qu¸ yÕu kÐm vµ l¹c hËu…
Thø ba, quü hç trî cho xuÊt khÈu thñy s¶n kh«ng chØ cã t¸c dông trong s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn hµng thñy s¶n xuÊt khÈu mµ cßn lµ nh÷ng trî gióp cÇn thiÕt ®Ó c¸c doanh nghiÖp muèn ®æi míi trang thiÕt bÞ n©ng cao møc ®é chÕ biÕn, cØa thiÖn chÊt lîng vµ an toµn vÖ sinh thùc phÈm, hç trî x©m nhËp mét thÞ trêng míi hay ph¸t triÓn mét s¶n phÈm míi.
6. Sù t¸c ®éng cña c¬ chÕ, chÝnh s¸ch hiÖn t¹i cña ViÖt Nam ®èi víi xuÊt khÈu thñy s¶n vµo Trung Quèc.
- Víi môc tiªu CNH- H§H ®Êt níc ®Æc biÖt chó träng trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n. Ngµnh thñy s¶n ®· ®îc x¸c ®Þnh lµ mét trong nh÷ng ngµnh kinh tÕ mòi nhän cña ®Êt níc víi môc tiªu híng m¹nh vÒ xuÊt khÈu, nh vËy ngµnh ®· nhËn ®îc sù hç trî còng nh nhiÒu chÝnh s¸ch u ®·i kh¸c tõ phÝa nhµ níc.
- §èi víi häat ®éng nu«i trång vµ ®¸nh b¾t: Th«ng qua hÖ thèng ng©n hµng n«ng nghiÖp, nhµ níc cho ng d©n vay vèn víi l·i suÊt u ®·i, hç trî ng d©n trong bao tiªu s¶n phÈm.
- Cïng víi viÖc ®Çu t cho nghiªn cøu khoa häc kü thuËt phôc vô cho s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn, nhµ níc cßn khuyÕn khÝch cho ng d©n chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ tõ lµm muèi, lóa sang nu«i trång mét sè lo¹i thñy s¶n cã gi¸ trÞ.
- VÒ häat ®éng chÕ biÕn xuÊt khÈu: HiÖn nay hµng xuÊt khÈu cña ta chØ ph¶i chÞu møc thuÕ 0%, ®©y lµ mét lîi thÕ rÊt lín víi hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam nãi chung vµ cña ngµnh thñy s¶n nãi riªng. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nhµ níc ®· cã nhiÒu söa ®æi bæ xung quan träng trong chÝnh s¸ch, ph¸p luËt, c¬ chÕ qu¶n lÝ… nh»m thu hót vèn ®Çu t cña níc ngoµi, ®Èy m¹nh sù ph¸t triÓn cña ngµnh.
Nhµ níc chó träng ®Õn c¸c chÝnh s¸ch u ®·i, khuyÕn khÝch ®Æc biÖt lµ c¸c chÝnh s¸ch liªn quan ®Õn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ trong n«ng nghiÖp, chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t, t¹o sù th«ng tho¸ng cho doanh nghiÖp. Gãp phÇn n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng thñy s¶n ViÖt Nam.
III. Nh÷ng kÕt luËn rót ra qua nghiªn cøu xuÊt khÈu thñy s¶n ViÖt Nam sang thÞ trêng Trung Quèc.
1. Thµnh tùu ®¹t ®îc.
Trong thêi gian qua xuÊt khÈu thñy s¶n cña ViÖt Nam sang thÞ trêng Trung Quèc liªn tôc gia t¨ng n¨m sau cao h¬n n¨m tríc. Tuy nhiªn do yÕu tè kh¸ch quan nªn kim ng¹ch xuÊt khÈu sang thÞ trêng nµy trong n¨m 2003 gi¶m m¹nh ®¸ng kÓ: tû träng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam gi¶m tõ 16,25% n¨m 2002 xuèng cßn xÊp xØ 7% . Tuy nhiªn møc t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu thñy s¶n cña ViÖt Nam vµo thÞ trêng nµy trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y lu«n ®¹t ®îc møc t¨ng trëng cao.
S¶n phÈm thñy s¶n cña ViÖt Nam ngµy cµng th©m nhËp s©u réng h¬n vµo thÞ trêng Trung Quèc do yÕu tè gi¸ c¶, chÊt lîng, ngµy cµng hßan thiÖn h¬n ph¬ng thøc xóc tiÕn th¬ng m¹i.
C¬ cÊu hµng thñy s¶n xuÊt khÈu còng ®îc më réng, kh¶ n¨ng c¹nh tranh t¨ng lªn, ®Æc biÖt chóng ta cã u thÕ trong c¹nh tranh ë thÞ trêng gi¸p biªn giíi ViÖt Trung. Nhu cÇu tiªu dïng hµng thñy s¶n ë ®©y chóng ta cã kh¶ n¨ng ®¸p øng tèt nhÊt.
Nh÷ng vÊn ®Ò cßn tån t¹i vµ nguyªn nh©n cña nh÷ng vÊn ®Ò ®ã.
MÆc dï thÞ trêng Trung Quèc ®ang lµ tiÒm n¨ng chã xuÊt khÈu thñy s¶n cña níc ta nhng hiÖn t¹i chóng ta vÉn cßn cã nh÷ng khã kh¨n khi th©m nhËp vµo thÞ trêng nµy.
Trong n¨m 2003 xuÊt khÈu thñy s¶n cña ViÖt Nam vµo thÞ trêng nµy gi¶m m¹nh - ®ã lµ do yÕu tè kh¸ch quan tõ dÞch Sars. Nhng kh«ng ph¶i chóng ta lÊy ®iÒu ®ã ®Ó biÖn minh cho nh÷ng tån t¹i, kÐm ph¸t triÓn cña chóng ta ®èi víi thÞ trêng l¸ng giÒng nµy.
VÊn ®Ò chñ yÕu cña chóng ta hiÖn nay, mÆc dï Trung Quèc lµ thÞ trêng gi¸p biªn víi chóng ta nhng nh÷ng vÊn ®Ò luËt ph¸p cña Trung Quèc liªn quan ®Õn c¬ chÕ qu¶n lÝ xuÊt nhËp khÈu nãi chung vµ cho mÆt hµng thñy s¶n vµo thÞ trêng nµy nãi riªng chóng ta cha n¾m b¾t râ. Nguyªn nh©n chÝnh lµ Trung Quèc gia nhËp c¸c tæ chøc kinh tÕ thÕ giíi vµ khu vùc, hÖ thèng luËt ph¸p, còng nh biÓu thuÕ quan ¸p dông lu«n ph¶i thay ®æi cho phï hîp víi yªu cÇu héi nhËp, yªu cÇu cña c¸c tæ chøc. Cßn c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu ViÖt Nam l¹i kh«ng kÞp thêi cËp nhËt th«ng tin vÒ hÖ thèng luËt ph¸p thuÕ quan cña Trung Quèc ®ang tõng ngµy thay ®æi.
Chóng ta cha thùc sù quan t©m ®óng møc trong häat ®éng xóc tiÕn th¬ng m¹i ®èi víi thÞ trêng nµy, qu¸ chó trong vµo nh÷ng thÞ trêng næi tiÕng khã tÝnh ®Ó th«ng qua ®ã kh¼ng ®Þnh th¬ng hiÖu hµng thñy s¶n ViÖt Nam.
C¬ chÕ ®iÒu hµnh t¹i cöa khÈu cña chóng ta cßn lñng cñng, kh«ng t¹o ®îc th«ng tho¸ng cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu cña ta, g©y ra t×nh tr¹ng cã hµng, cã kh¸ch mµ kh«ng b¸n ®îc, c¸c doanh nghiÖp trong níc th× l¹i Ðp gi¸ cña nhau.
§èi víi c¸c chuyªn gia ®µm ph¸n, ký kÕt hîp ®ång cña chóng ta l¹i cha ®ñ kiªn nhÉn trong ®µm ph¸m víi c¸c nhµ nhËp khÈu Trung Quèc. Cha n¾m b¾t ®îc ®Æc tÝnh cña ngêi Trung Quèc ®Ó t¹o lîi thÕ trong ®µm ph¸n.
Ch¬ng III: Mét sè biÖn ph¸p thóc ®Èy xuÊt khÈu thñy s¶n ViÖt Nam sang thÞ trêng Trung Quèc.
I. Ph¬ng híng ph¸t triÓn ngµnh thñy s¶n ViÖt Nam trong thêi gian s¾p tíi.
Theo dù b¸o cña c¸c chuyªn gia kinh tÕ - th¬ng m¹i, thÞ trêng thñy s¶n thÕ giíi nÕu më réng víi tèc ®é 5%/n¨m, do kÕt hîp c¶ t¨ng sè lîng vµ gi¸ c¶ xuÊt khÈu , th× cã kh¶ n¨ng ®¹t 65 tû USD vµo n¨m 2000 vµ trªn 85 tû vµo n¨m 2005. Lóc ®ã, thÞ phÇn cña ViÖt Nam nÕu vÉn duy tr× lµ 1,5% s¶n lîng xuÊt khÈu cña thÕ giíi nh vµo nh÷ng n¨m 1996 – 1997 th× ta cã kh¶ n¨ng cung cÊp ra thÞ trêng thÕ giíi kho¶ng 1tû USD vµo n¨m 2005, cã nghÜa tû lÖ t¨ng xuÊt khÈu hµng n¨m- lÊy mèc lµ 550 triÖu USD vµo n¨m 1995 – sÏ lµ 13% thêi kú 2000- 2005.Cßn nÕu chóng ta n©ng dîc gi¸ trÞ thÞ phÇn 2% s¶n lîng xuÊt khÈu cña thÕ giíi th× kim ng¹ch xuÊt khÈu t¬ng øng sÏ lµ 1,3 tû USD vµ n¨m 2000 vµ 1,6 – 1,7 tû USD vµo n¨m 2005, cã nghÜa tèc ®é t¨ng xuÊt khÈu trung b×nh hµng n¨m cña thêi kú 1995 – 2000 lµ 18% - 19% vµ cña thêi kú 2000- 2005 lµ 5%- 6%. Tõ nh÷ng nhËn ®Þnh dù b¸o nµy, mét ch¬ng tr×nh xuÊt khÈu thñy s¶n tíi n¨m 2005 ®· ®îc ChÝnh phñ th«ng qua vµo cuèi th¸ng 12/1998 vµ ®îc c¸c ngµnh chøc n¨ng ph©n tÝch vµ thùc hiÖn.
1. §Þnh híng vÒ khai th¸c h¶i s¶n.
XuÊt ph¸t tõ thùc tr¹ng khai th¸c h¶i s¶n trong nh÷ng n¨m qua cã tÝnh ®Õn yªu cÇu ph¸t triÓn bÒn v÷ng, trong nh÷ng n¨m tíi cña ngµnh thñy s¶n ViÖt Nam ®Þnh híng khai th¸c h¶i s¶n ®îc x©y dùng dùa trªn c¸c quan ®iÓm sau:
- Khai th¸c h¶i s¶n ph¶i g¾n víi b¶o vÖ m«i trêng vµ t¸i t¹o nguån tµi nguyªn sinh th¸i biÓn.
- Khai th¸c h¶i s¶n ph¶i ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, nhê ®¶m b¶o tÝnh ®ång bé trong chuçi m¾t xÝch t×m kiÕm ng trêng tµu thuyÒn vµ thñy thñ, dÞch vô hËu cÇn trªn biÓn vµ c¶ng c¸.
- Khai th¸c h¶i s¶n g¾n liÒn víi chÕ biÕn vµ nu«i trång.
- Khai th¸c g¾n liÒn víi nhiÖm vô b¶o vÖ vïng biÓn, an ninh cña tæ quèc ®ång thêi ph¶i ®¶m b¶o tÝnh an toµn cho ng d©n tríc thiªn tai, ®Þch häa vµ n¹n cíp biÓn.
2. §Þnh híng ph¸t triÓn nu«i trång thñy s¶n.
- Ph¸t triÓn nu«i trång thñy s¶n ph¶i g¾n víi b¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i, báa vÖ vµ t¸i t¹o nguån lîi thñy s¶n. Phong chèng dÞch bÖnh cho c¸c ®èi tîng nu«i mµ ®éng lùc thóc ®Èy lµ nu«i c«ng nghÞªp vµ b¸n c«ng nghiÖp.
- Ph¸t triÓn nu«i trång thñy s¶n g¾n víi ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña c¸c vïng, c¸c ®Þa ph¬ng, gãp phÇn chuyÓn ®æi kinh tÕ n«ng nghiÖp, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm vµ c¶i thiÖn ®êi sèng cho nh©n d©n lao ®éng.
- T¨ng cêng sö dông hîp lÝ cã hiÖu qu¶ c¸c loµi mÆt níc nhê tËn dông cã ®ång bé c¸c chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p qu¶n lÝ c¬ cÊu sö dông mÆt níc, ®èi tîng nu«i trång vµ c«ng nghÖ nu«i tr«ng.
- KhuyÕn khÝch mäi thµnh phÇn kinh tÕ hîp t¸c, kinh tÕ gia ®×nh, doanh nghiÖp níc ngoµi ®Çu t vµo nu«i trång thñy s¶n vµ n©ng cao n¨ng suÊt nu«i trång t¹o ra nhiÒu vïng cung cÊp nguyªn liÖu lín, æn ®Þnh cho chÕ biÕn xuÊt khÈu vµ tiªu thô néi ®Þa.
- Ph¸t triÓn c«ng nghÖ sinh häc rót ng¾n kho¶ng c¸ch vÒ tr×nh ®é c«ng nghÖ ®Æc biÖt lµ c«ng nghÖ s¶n xuÊt gièng, thøc ¨n vµ phßng trõ dÞch bÖnh.
§Ó thùc hiÖn chiÕn lîc ph¸t triÓn ngµnh thñy s¶n ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010, môc tiªu cña lÜnh vùc nu«i trång ®îc x¸c ®Þnh.
Môc tiªu ph¸t triÓn nu«i trång thñy s¶n giai ®o¹n 2001 – 2005.
2001
2005
2010
1.DiÖn tÝch nu«i( ha)
887.500
1.200.000
1.300.000
Trong ®ã
Níc mÆn,lî
478.800
700.000
75.000
Níc ngät
408.700
500.000
550.000
2. S¶n lîng ( tÊn )
884.100
1.150.000
2.000.000
Trong ®ã
C¸ níc ngät
42.100
600.000
870.000
T«m
155.000
225.000
420.000
C¸ biÓn
2.635
38.000
200.000
NhuyÔn thÓ
108.554
185.000
380.000
S¶n phÈm kh¸c
196.911
102.000
130.000
Nguån: Quy ho¹ch tæng thÓ cña hÖ thèng thñy s¶n vµ b¸o c¸o bæ xung ®iÒu chØnh kÕ ho¹ch 5 n¨m 2001 – 2005.
VÒ ®èi tîng nu«i sÏ tËp trung vµo 5 nhãm chÝnh lµ t«m ( só, cµng xanh, hïm, hä t«m he…) c¸ biÓn, c¸ níc ngät, nhuyÔn thÓ vµ rong t¶o.
2. TiÕp tôc ®a d¹ng hãa thÞ trêng xuÊt khÈu.
Thùc tÕ thÞ trêng hµng xuÊt khÈu thñy s¶n thÕ giíi, xÐt trªn tæng thÓ lµ mét thÞ trêng cßn cã kh¶ n¨ng më réng vµ lu«n cã xu híng cung cha ®¸p øng næi cÇu. Theo dù b¸o trong thêi gian trung h¹n tíi träng t©m nhËp khÈu thñy s¶n cña thÕ giíi vÉn tËp trung vµo NhËt b¶n, B¾c mü vµ EU. §Æc biÖt lµ EU víi kh¶ n¨ng më réng liªn minh thµnh 30 níc vµo ®Çu thÕ kû XXI so víi 15 níc hiÖn nay sÏ lµ thÞ trêng tiªu thÞ thñy s¶n lín nhÊt thÕ giíi. Nhng xÐt vÒ côc diÖn thÞ trêng nhËp khÈu thñy s¶n cña ViÖt Nam th× thùc tÕ nhËp khÈu lín nhÊt hiÖn t¹i lµ thÞ trêng NhËt b¶n ( 40%- 45% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu thñy s¶n ), thÞ trêng c¸c níc Asean ( 10% ), §µi loan ( 15% - 20% ), Trung Quèc ...
Tõ gi÷a nh÷ng n¨m 1997 trë vÒ tríc ngêi ta ®· coi khu vùc §«ng vµ §«ng Nam ¸ lµ thÞ trêng thÞnh vîng vµo ®Çu thÕ kû XXI vµ nhiÒu dù ®o¸n xuÊt khÈu thñy s¶n vµo ®©y hÕt søc thuËn lîi, v× søc t¨ng cña nhu cÇu nhËp khÈu lín, do t¨ng thu nhËp khiÕn cho c¸c nhµ nhËp khÈu s½n sµng tr¶ møc gi¸ hÊp dÉn. Trong khi ®ã thùc tÕ thÞ trêng NhËt B¶n ®· ë møc b·o hßa. H¬n n÷a xuÊt khÈu thñy s¶n cña ViÖt Nam phô thuéc rÊt nhiÒu vµo sù c¹nh tranh cña c¸c níc xuÊt khÈu kh¸c trong vïng ®Æc biÖt lµ tõ Th¸i Lan, Indonesia, Ên §é vµ Trung Quèc trong xuÊt khÈu t«m, mùc.
Tuy nhiªn kh¶ n¨ng héi nhËp cña ViÖt Nam vµo Asean, APEC, AFTA... sÏ më ra nh÷ng c¬ héi hîp t¸c vµ nh÷ng thuËn lîi cho viÖc t¨ng xuÊt khÈu thñy s¶n cña ViÖt Nam vµo trong khu vùc. §ã lµ cha kÓ tíi sù më réng nhanh chãng cña thÞ trêng thñy s¶n Trung Quèc – Mét thÞ trêng l¸ng giÒng tiÒm n¨ng. V× vËy trong thêi gian trung h¹n tíi §«ng ¸ vµ §«ng nam ¸ vÉn lµ thÞ trêng träng ®iÓm xuÊt khÈu hµng thñy s¶n cña ViÖt Nam.
VíI EU vµ B¾c Mü, trë ng¹i lín nhÊt khi thñy s¶n ViÖt Nam th©m nhËp vµo thÞ trêng nµy lµ viÖc ®¶m b¶o an toµn vÖ sinh thùc phÈm theo tiªu chuÈn HACCP. Sau khi hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt Mü ®îc ký kÕt- xuÊt khÈu thñy s¶n cña ViÖt Nam còng ®îc c¶i thiÖn rÊt nhiÒu. Dù ®o¸n tû träng xuÊt khÈu sang EU, Mü n¨m 2005 cã thÓ sÏ ®¹t møc 35%- 40% kim ng¹ch xuÊt khÈu thñy s¶n cña c¶ níc. Ngoµi ra cÇn chó ý ®Õn nh÷ng thÞ trêng truyÒn thèng cò cña ViÖt Nam ë §«ng ¢u,Trung §«ng, B¾c Phi vµ c¸c thÞ trêng kh¸c, tuy kh«ng lín nhng cã thÓ cã c¬ héi tèt cho xuÊt khÈu hµng thñy s¶n ViÖt Nam nhê vßa hµng rµo mËu dÞch vµ chÊt lîng kh«ng qu¸ kh¾t khe.
3. Ph¸t triÓn thªm nhiÒu mÆt hµng thñy s¶n míi.
Trong c¬ cÊu hµng thñy s¶n xuÊt khÈu thÕ giíi hiÖn nay, kho¶ng 75% lµ d¹ng s¶n phÈm c¸ t¬i, íp ®«ng, ®«ng l¹nh( riªng gi¸p x¸c vµ nhuyÔn thÓ chiÕm 33% - 35% ), s¶n phÈm ®å hép thñy s¶n h¬n 15% cßn ë d¹ng kh«, muèi, hun khãi chiÕm h¬n 5%, dÇu c¸ vµ bét c¸ céng l¹i xÊp xØ 5%. Cßn c¬ cÊu xuÊt khÈu cña ViÖt Nam trong thêi gian qua, kho¶ng h¬n 90% lµ d¹ng s¶n phÈm t¬i, íp ®«ng, ®«ng l¹nh ( riªng gi¸p x¸c vµ nhuyÔn thÓ lµ 80% - 85% ). Sù mÊt c©n ®èi vÒ c¬ cÊu d¹ng s¶n phÈm xuÊt khÈu cña ta mét mÆt ph¶n ¸nh thÕ so s¸nh cña ViÖt Nam trong xuÊt khÈu thñy s¶n, vµ mÆt kh¸c ph¶n ¸nh sù yÕu kÐm cña c«ng nghÖ chÕ biÕn thñy s¶n níc nhµ, nhng ®©y còng lµ tiÒm n¨ng ®Ó ®a d¹ng hãa s¶n phÈm xuÊt khÈu nh»m t¨ng nhanh kim ng¹ch xuÊt khÈu thñy s¶n trong thêi gian tíi. C¬ cÊu hµng thñy s¶n xuÊt khÈu cña ViÖt Nam cÇn cã sù phï hîp t¬ng ®èi víi c¬ cÊu xuÊt khÈu thñy s¶n thÕ giíi: t¨ng h¬n n÷a tû träng xuÊt khÈu ®å hép, t¨ng tû träng c¸ vµ t¨ng tû träng trong c¬ cÊu hµng thñy s¶n t¬i, íp ®«ng, ®«ng l¹nh vµ gi¶m tû träng hµng ®«ng l¹nh s¬ chÕ.
ChuyÓn híng c¬ cÊu s¶n phÈm cã ý nghÜa rÊt lín trong viÖc t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu thñy s¶n ViÖt Nam v× hai lÝ do c¬ b¶n: Khèi lîng xuÊt khÈu t¨ng vµ gI¸ t¨ng, kh¶ n¨ng t¨ng kim ng¹ch tõ ®©y lµ r©t lín. Møc gi¸ xuÊt khÈu trung b×nh lµ 6,67 USD/kg. NÕu ViÖt Nam t¨ng cêng chÕ biÕn s©u, hay n©ng cao tû träng gi¸p x¸c sèng hoÆc nÉng cao tû träng gi¸p x¸c cì lín trong nhãm s¶n phÈm nµy, cã thÓ ®a ®îc møc gi¸ xuÊt khÈu trung b×nh lªn b»ng 80% møc gi¸ cña Th¸i Lan ch¼ng h¹n, th× víi khèi lîng xuÊt khÈu ®ã sÏ ®em vÒ cho níc nhµ 479,332 triÖu USD. Môc tiªu cña chóng ta lµ n©ng tû träng hµng chÕ biÕn s©u trong c¬ cÊu thñy s¶n xuÊt khÈu ( c¸c d¹ng ®å hép t«m,c¸ ngõ hay sashimi ) ®a tû lÖ nµy lªn 25% - 30% tõ 12% - 13%, cã mét kh¶ n¨ng n÷a cho viÖc t¨ng xuÊt khÈu thñy s¶n cña ViÖt Nam tõ thay ®æi c¬ cÊu s¶n phÈm ®ã lµ t¨ng cêng xuÊt khÈu c¸c thñy s¶n cao cÊp ë d¹ng sèng, mµ Trung Quèc ( kÓ c¶ Hång K«ng ) ®ang næi lªn lµ mét thÞ trêng tiÒm n¨ng nhÊt trong thêi kú khã kh¨n cña khu vùc hiÖn nay.
4. T¨ng gi¸ thñy s¶n xuÊt khÈu trong ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o c¹nh tranh.
Xu híng t¨ng gi¸ quèc tÕ hµng thñy s¶n trong thêi gian tíi vÉn tiÕp tôc t¨ng do cung kh«ng tháa m·n cÇu, do t¨ng chi phÝ khai th¸c, t¨ng gi¸ lao ®éng, thay ®æi c¬ cÊu d¹ng s¶n phÈm thñy s¶n theo híng t¨ng tû träng hµng thñy s¶n ¨n liÒn vµ c¸c hµng thñy s¶n cao cÊp kh¸c... Tõ nhËn ®Þnh nµy xÐt trªn ®Æc thï xuÊt khÈu cña ViÖt Nam vÒ c¬ cÊu d¹ng s¶n phÈm xuÊt khÈu, vÒ møc gi¸ so víi gi¸ c¶ trung b×nh cña thÕ giíi vµ vÒ c¸c t¬ng quan kh¸c, cho thÊy ta cã thÓ c¶i thiÖn gi¸ xuÊt khÈu thñy s¶n tõ møc thÊp hiÖn nay vµ n©ng lªn møc trung b×nh, tèi thiÓu b»ng 75% - 85% møc gi¸ xuÊt khÈu s¶n phÈm cïng lo¹i cña c¸c níc trong khu vùc. Tuy nhiªn, viÖc t¨ng gI¸ s¶n phÈm ë ®©y v·n ph¶i ®¶m b¶o hµng thñy s¶n ViÖt Nam cã søc c¹nh tranh ®Ó chIÕm lÜnh thÞ trêng quèc tÕ mµ khi chóng ta muèn t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu thñy s¶n hµng n¨m 20%.V× vËy trong chiÕn lîc vÒ gi¸ c¶, viÖc ¸p dông t¨ng gi¸ hay gi¶m gi¸ ®i liÒn víi nh÷ng gi¶i ph¸p kh¸c nhau vÒ s¶n xuÊt, chÕ biÕn vµ cã quan hÖ mËt thiÕt víi d¹ng s¶n phÈm xuÊt khÈu, nhu cÇu thÞ hiÕu cña thÞ trêng nhËp khÈu.
YÕu tè quyÕt ®Þnh ®Ó n©ng ®îc gi¸ hµng thñy s¶n ViÖt Nam trong thêi gian tíi sÏ lµ thay ®æi c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu. ViÖc n©ng tû träng hµng chÕ biÕn s©u nh ®å hép thñy s¶n hay thñy s¶n ¨n liÒn trong tæng hµng xuÊt khÈu thñy s¶n, còng nh viÖc ¸p dông thµnh tùu khoa häc kü thuËt míi ®Ó cã kh¶ n¨ng xuÊt khÈu c¸ lo¹i thñy s¶n sèng cã gi¸ trÞ cao... lµ híng ®i l©u dµi, cßn d¹ng s¶n phÈm s¬ chÕ khã cã thÓ nãi tíi viÖc t¨ng gi¸, trõ phi cung cÊp kh«ng ®¸p øng næi cÇu.
- ChÕ biÕn vµ xuÊt khÈu thñy s¶n ViÖt Nam ph¶i lÊy chØ tiªu chÊt lîng an toµn lµ yÕu tè hµng ®Çu. ChÝnh ®iÒu nµy quyÕt ®Þnh kh¶ n¨ng duy tr× l©u dµi thÞ trêng thñy s¶n ViÖt Nam. Thu nhËp ngµy cµng cao, ngêi tiªu dïng cµng ®ßi hái chÊt lîng vµ møc ®é an toµn khi sö dông bÊt cø mét mÆt hµng thùc phÈm nµo. Trong khi ®ã h¬n bÊt cø mét s¶n phÈm nµo kh¸c, thñy s¶n lµ mÆt hµng rÊt dÔ bÞ t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè bªn ngoµi lµm gi¶m chÊt lîng s¶n phÈm.
- ChÕ biÕn vµ xuÊt khÈu thñy s¶n ph¶i ngµy cµng híng tíi më réng mÆt hµng, më réng thÞ trêng nh»m ®a d¹ng hãa c¸c mÆt hµng, ®a ph¬ng hãa c¸c b¹n hµng.
- ChÕ biÕn vµ xuÊt khÈu thñy s¶n ph¶i g¾n víi khai th¸c vµ nu«i trång thñy s¶n, trong ®ã lÊy ph¸t triÓn nu«i trång lµm nßng cèt.
- ChÕ biÕn vµ xuÊt khÈu thñy s¶n ë ViÖt Nam ®ßi hái mét sù hç trî lín tõ phÝa nhµ níc.
- Kh«ng xem nhÑ thÞ trêng trong níc vµ thÞ trêng nµy cã tiÒm n¨ng ®Ó ph¸t triÓn trong t¬ng lai.
II. BiÖn ph¸p thóc ®Èy xuÊt khÈu thñy s¶n ViÖt Nam sang thÞ trêng Trung Quèc.
1. T¨ng cêng c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ trêng.
Trung Quèc lµ mét thÞ trêng tiÒm n¨ng lín ®Ó thñy s¶n níc ta bíc ch©n vµo. HiÖn t¹i ®©y lµ thÞ trêng mµ níc ta míi b¾t ®Çu ®Èy m¹nh xuÊt khÈu thñy s¶n – vµ vÊn ®Ò ®Æt ra lµ chóng ta ph¶i hiÓu râ vÒ thÞ trêng nµy ®Ó tr¸nh nh÷ng rñi ro trong kinh doanh- mµ ®©y lµ ®iÒu hay x¶y ra.
Nghiªn cøu thÞ trêng Trung Quèc.
- Thø nhÊt: C¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu thñy s¶n ViÖt Nam ph¶i nghiªn cøu vÒ nhu cÇu, thÞ hiÕu cña ngêi Trung Quèc ®Ó lùa chän mÆt hµng chiÕn lîc cho xuÊt khÈu. Lùa chän ®îc mÆt hµng mµ thÞ trêng nµy cÇn ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu ph¶i cã mét qu¸ tr×nh nghiªn cøu, ph©n tÝch mét c¸ch cã hÖ thèng vÒ nhu cÇu thÞ trêng tõ ®ã gióp cho c¸c doanh nghIÖp xuÊt khÈu chñ ®éng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt – kinh doanh.
- Thø hai: Khi ®· lùa chän ®îc mÆt hµng thñy s¶n mµ thÞ trêng Trung Quèc cã nhu cÇu. C¸c doanh nghIÖp xuÊt khÈu thñy s¶n ViÖt Nam ph¶i tiÕn hµnh ph©n ®o¹n thÞ trêng v× ®©y lµ mét thÞ trêng réng lín nhu cÇu tiªu dïng thñy s¶n ë mç vïng t¬ng ®èi kh¸c nhau: vÝ dô víi thÞ trêng T©y Nam Trung Quèc th× nhu cÇu ®Æc biÖt lµ c¸c lo¹i c¸ íp muèi víi h¬ng vÞ ®Æc biÖt, nhng víi thÞ trêng trung t©m nh B¾c Kinh, Thîng H¶i... n¬i mµ kinh tÕ kh¸ ph¸t triÓn, thu nhËp cña ngêi d©n cao th× nhu cÇu l¹i lµ nh÷ng lo¹i thñy s¶n ®Æc s¶n nh thñy s¶n ¨n liÒn, c¸ t¬i sèng, ®å hép... Qua ®ã c¸c doanh nghiÖp ph©n tÝch c¸c yÕu tè vi m«, vÜ m« vµ kh¶ n¨ng cña m×nh ®Ó tiÕn hµnh ph©n phèi s¶n phÈm cho tõng ®o¹n thÞ trêng mµ doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng nhÊt.
- Thø ba: Lùa chän b¹n hµng, c¨n cø vµo kh¶ n¨ng tµi chÝnh, thanh to¸n cña b¹n hµng, ph¬ng thøc, ph¬ng tIÖn thanh to¸n. Lùa chän theo ph¬ng thøc ®«i bªn cïng cã lîi. §èi víi ngµnh thñy s¶n ViÖt Nam quan hÖ bu«n b¸n víi Trung Quèc trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y cã xu híng gia t¨ng t¬ng ®èi m¹nh. Nh÷ng b¹n hµng cò vµ ®ång thêi b¹n hµng míi còng gia t¨ng, nªn ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i lu t©m ®Õn nh÷ng mèi quan hÖ cò. Cßn ®èi víi nh÷ng b¹n hµng míi th× doanh nghiÖp ph¶i nghiªn cøu t×m hiÓu vÒ mäi mÆt: ®Þa ®iÓm kinh doanh, tªn ph¸p nh©n th¬ng m¹i, lÜnh vùc ho¹t ®éng kinh doanh, kh¶ n¨ng tµi chÝnh... ®Ó hiÓu râ h¬n b¹n hµng míi, tr¸nh rñi ro trong kinh doanh.
- Thø t: ®ã lµ lùa chän ph¬ng thøc giao dÞch, ®©ylµ nh÷ng c¸ch thøc mµ doanh nghiÖp sö dông ®Ó thùc hiÖn c¸c môc tiªu vµ kÕ ho¹ch kinh doanh cña m×nh. Tïy vµo kh¶ n¨ng cña m×nh vµ cña b¹n hµng mµ lùa chän ph¬ng thøc giao dÞch kh¸c nhau: giao dÞch th«ng thêng, giao dÞch qua trung gian, giao dÞch th«ng qua héi chî hay triÓn l·m.
- Thø n¨m: §µm ph¸n vµ ký kÕt hîp ®ång.
§©y lµ kh©u quan träng trong qu¸ tr×nh kinh doanh. §èi víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam khi tham gia vµo ký kÕt hîp ®ång víi b¹n hµng Trung Quèc lu«n gÆp ph¶i sù mÆc c¶, gi¸ chãt míi lµ møc gi¸ khëi ®IÓm. §ßi hái c¸c doanh nghiÖp cña ta khi tham gia ký kÕt ph¶i kiªn tr×, hiÓu râ t©m lÝ ®èi t¸c, diÔn biÕn cña cuéc ®µm ph¸n. Cã thÓ sö dông c¸c ph¬ng thøc ®µm ph¸n qua th tÝn, ®iÖn tÝn, trùc tiÕp. Sau ®ã tiÕn hµnh ký kÕt hîp ®ång xuÊt khÈu:
+ §iÒu kiÖn tªn hµng.
+ §iÒu kiÖn sè lîng.
+ §iÒu kiÖn vÒ quy c¸ch phÈm chÊt hµng hãa.
+ §iÒu kiÖn vÒ gI¸ c¶.
+ §iÒu kiÖn vÒ bao b×, ®ãng gãi, ký m· hiÖu.
+ §iÒu kiÖn vÒ c¬ së giao hµng.
+ §iÒu kiÖn vÒ thêi gian, ®Þa ®iÓm, ph¬ng tiÖn giao hµng.
+ §iÒu kiÖn vÒ thanh to¸n.
+ §iÒu kiÖn vÒ b¶o hµnh ( nÕu cã ).
+ §iÒu kiÖn vÒ khiÕu n¹i, träng tµi.
+ §iÒu kiÖn vÒ c¸c trêng hîp bÊt kh¶ kh¸ng.
+ Chø ký cña c¸c bªn.
2. T¨ng cêng ho¹t ®éng xóc tiÕn xuÊt khÈu vµo thÞ trêng Trung Quèc.
Xóc tiÕn th¬ng m¹i lµ vÊn ®Ò khã kh¨n phøc t¹p. Thêi gian qua cã kh¸ nhiÒu ch¬ng tr×nh, dù ¸n vÒ xóc tiÕn th¬ng m¹i xuÊt khÈu, trong ®ã cã xóc tiÕn th¬ng m¹i xuÊt khÈu thñy s¶n. Ho¹t ®éng xóc tiÕn th¬ng m¹i xuÊt khÈu thñy s¶n nh»m hç trî, t×m kiÕm, thóc ®Èy c¬ héi mua b¸n thñy s¶n, cung øng dÞch vô cho kh¸ch hµng. Xóc tiÕn th¬ng m¹i lµ lÜnh vùc ho¹t ®éng réng lín, phøc t¹p cña Maketing ®ßi hái ph¶i xem xÐt ë nh÷ng gi¸c ®é kh¸c nhau. Xóc tiÕn th¬ng m¹i thñy s¶n cã vai trß to lín gãp phÇn tÝch cùc vµo thùc hiÖn chÝnh s¸ch më cöa héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña ngµnh thñy s¶n.
§èi víi ho¹t ®éng xóc tiÕn th¬ng m¹i thñy s¶n sang thÞ trêng Trung Quèc tríc tiªn c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu ph¶i tiÕp cËn nh÷ng th«ng tin cô thÓ vÒ thÞ trêng, kh¸ch hµng Trung Quèc, n¾m b¾t luËt ph¸p, chÝnh s¸ch th¬ng m¹i quèc tÕ cña Trung Quèc. T¨ng cêng quan hÖ víi b¹n hµng kÕt hîp víi n¾m thªm th«ng tin vÒ ®èi thñ c¹nh tranh vµ t×nh h×nh c¹nh tranh trªn thÞ trêng Trung Quèc.
Xóc tiÕn th¬ng m¹i xuÊt khÈu thñy s¶n ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp kh«ng chØ hIÓu râ ë tÇm vÜ m« vÒ thÞ trêng Trung Quèc: ®Æc ®iÓm vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ, luËt ph¸p, nhu cÇu, thÞ hiÕu cña ngêi tiªu dïng Trung Quèc ®ßi hái ®èi víi hµng thñy s¶n. Vµ ®èi víi ngµnh thñy s¶n Trung Quèc nãi riªng th× ®ã lµ thùc tr¹ng nu«i trång ®¸nh b¾t, hÖ thèng ph©n phèi, t×nh h×nh chÕ biÕn xuÊt nhËp khÈu thñy s¶n Trung Quèc ®Ó x¸c ®Þnh mÆt hµng vµ kh¶ n¨ng th©m nhËp cña m×nh vµo thÞ trêng nµy. H¬n n÷a cßn ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp cña ta ph¶i hiÓu râ vÒ b¹n hµng trùc tiÕp lµm ¨n víi m×nh- tr¸nh t×nh tr¹ng lµm ¨n víi mét c«ng ty ma cña níc b¹n.
Bé thñy s¶n ph¶i lµ ngêi b¹n ®ång hµnh cïng c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu thñy s¶n ViÖt Nam. Hç trî c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu thñy s¶n trong kinh doanh xuÊt khÈu nh cung cÊp th«ng tin cho doanh nghiÖp vÒ thÞ trêng, tæ chøc c¸c ®oµn tham quan kh¶o s¸t cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu thñy s¶n ViÖt Nam muèn lµm ¨n víi thÞ trêng Trung Quèc. Tæ chøc héi nghÞ, héi th¶o, híng dÉn c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu thñy s¶n ViÖt Nam tham gia héi chî triÓn l·m trong níc vµ thÞ trêng Trung Quèc… th«ng qua ®ã ký ®îc nhiÒu hîp ®ång xuÊt khÈu thñy s¶n sang thÞ trêng nµy. Híng dÉn vµ t vÊn cho c¸c doanh nghIÖp xuÊt khÈu thñy s¶n ViÖt Nam ¸p dông hÖ thèng qu¶n lÝ chÊt lîng ( ISO 9000, ISO 14000 ) ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm.
C¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu thñy s¶n ViÖt Nam ph¶i n©ng cao h¬n n÷a c«ng t¸c xóc tiÕn th¬ng m¹i, tham gia kinh doanh trªn thÞ trêng quèc tÕ c¸c doanh nghiÖp cÇn t¨ng cêng h¬n n÷a øng dông th¬ng m¹i ®iÖn tö trong kinh doanh. T¨ng cêng sö dông Internet, ®¨ng ký tªn miÒn quèc tÕ ®Ó tiÕn hµnh qu¶ng c¸o vµ tiÕp xóc trùc tiÕp víi ngêi tiªu dïng níc ngoµi mµ ®Æc biÖt víi c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu thñy s¶n ViÖt Nam muèn tham gia vµo thÞ trêng Trung Quèc th× ®ã lµ ngêi tiªu dïng Trung Quèc.
Doanh nghiÖp xuÊt khÈu thñy s¶n ph¶i tham gia héi chî quèc tÕ, giíi thiÖu s¶n phÈm cña doanh nghiÖp, tªn doanh nghiÖp, giíi thiÖu s¶n phÈm t¹o mèi quan hÖ lµm ¨n víi c¸c ®èi t¸c Trung Quèc. T×m h×nh thøc qu¶ng c¸o hµng hãa phï hîp víi th«ng lÖ, tËp qu¸n cña thÞ trêng Trung Quèc.
3. BiÖn ph¸p n©ng cao tÝnh c¹nh tranh mÆt hµng thñy s¶n.
N©ng cao tÝnh c¹nh tranh cña hµng thñy s¶n ®ßi hái c¸c doanh nghIÖp ph¶i n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh vÒ gi¸ c¶, chÊt lîng, chñng lo¹i.
- N©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh vÒ gi¸: §©y lµ c«ng cô cã tÝnh c¹nh tranh m¹nh nhÊt hiÖn t¹i cña thñy s¶n ViÖt Nam.Chóng ta ph¶i cè g¾ng h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm: gi¶m chÝ phÝ t¹o ra nguyªn liÖu, gi¶m tæn thÊt sau khi thu ho¹ch vµ chuÈn hãa c¸c chi phÝ liªn quan tíi qu¸ tr×nh xuÊt khÈu hµng hãa.
- C¹nh tranh vÒ chÊt lîng: Chóng ta ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p vÒ c«ng nghÖ ®ång thêi ®i ®«i víi n©ng cÊp ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt, ®¶m b¶o vÖ sinh an toµn thùc phÈm theo ®óng quy ®Þnh cña ngµnh còng nh c¸c tiªu chuÈn quèc tÕ. X©y dùn chÕ ®é gi¸m s¸t kiÓm tra thêng xuyªn. C¸c doanh nghiÖp ph¶i ®Æt môc tiªu cÊp b¸ch thùc hiÖn ch¬ng tr×nh qu¶n lÝ chÊt lîng theo GMP, SSOP vµ HACCP.
- C¹nh tranh vÒ chñng lo¹i: HiÖn t¹i c¸c s¶n phÈm chÕ biÕn thñy s¶n cña ViÖt Nam kÐm ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i. Nªn víi mét thÞ trêng cã nhu cÇu ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i s¶n phÈm thñy s¶n nh Trung Quèc th× chóng ta ph¶i cã chiÕn lîc më réng h¬n n÷a danh môc chñng lo¹i hµng xuÊt khÈu ®Ó t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh.
Cã c¸c gi¶i ph¸p vÒ c«ng nghÖ ®èi víi tõng lÜnh vùc:
+ §èi víi lÜnh vùc khai th¸c:
- TiÕn hµnh lùa chän, x¸c ®Þnh c«ng nghÖ khai th¸c cã hiÖu qu¶, tËp trung vµo c¸c nghÒ khai th¸c c¸ næi di c, c¸ ®¸y, nhuyÔn thÓ ë ®é s©u 20 – 30 m.
- Nghiªn cøu øng dông hoÆc nhËp khÈu c«ng nghÖ tõ níc ngoµi, bao gåm kü thuËt sö dông ¸nh s¸ng vµ trµ r¹o ®Ó tËp trung c¸ trong nghÒ kÐo líi v©y, nghÒ c©u vµng khai th¸c ë ®é s©u vµ lång bÉy, líi kÐo c¸ tÇng ®¸y cã ®é s©u 50 – 200m vµ mét sè mÉu líi kh¸c cã hiÖu qu¶, c¸c lo¹i m¸y thö líi rª vµ d©y c©u.
- N©ng cÊp n¨ng lùc nghiªn cøu c«ng nghÖ khai th¸c cho viÖn nghiªn cøu h¶i s¶n ë h¶i phßng.
- X©y dùng c¸c trung t©m ph¸t triÓn nghÒ c¸ xa bê á Vòng Tµu.
+ §èi víi lÜnh vùc nu«i trång:
- Trªn c¬ së ®Æc ®iÓm sinh th¸i vµ tiÒm n¨ng cña tõng vïng ®Þa lÝ, tõng mÆt níc, ph¶i x¸c ®Þnh c¸c ®èi tîng nu«i, c«ng nghÖ nu«i, quy m« nu«i phï hîp theo híng ®¶m b¶o n¨ng suÊt vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ l©u dµi.
- §Èy m¹nh nu«i b¸n th©m canh vµ th©m canh c¸c ®èi tîng cã gi¸ trÞ xuÊt khÈu nh t«m só, t«m cµng xanh, c¸ lãc, c¸ basa… c¸c loµi nhuyÔn thÓ vµ mét sè loµi c¸ biÓn kh¸c.
- §a nhanh tiÕn bé khoa häc cña thÕ giíi vµo tng khu vùc ¸p dông thÝ ®iÓm råi triÓn khai trªn diÖn réng. Hoµn thiÖn c«ng nghÖ hiÖn cã ®ång thêi du nhËp thªm nh÷ng c«ng nghÖ míi vÒ gièng nu«i, thøc ¨n, xö lÝ…
- T¨ng cêng ®Çu t ®ång bé ®Ó hiÖn ®¹i hãa hÖ thèng c¬ së nghiªn cøu nu«i trång cña ngµnh.
§èi víi lÜnh vùc chÕ biÕn:
- §Çu t n©ng cÊp, x©y dùng c¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn víi c«ng nghÖ tiªn tiÕn.
- X©y dùng, ban hµnh vµ triÓn khai ¸p dông c¸c tiªu chuÈn Nhµ níc vµ tiªu chuÈn ngµnh vÒ ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt vµ vÖ sinh an tßan thùc phÈm.
- Quy ho¹ch, ®Çu t x©y dùng hÖ thèng kho l¹nh vµ ph¸t triÓn dÞch vô kho l¹nh trong c¶ níc víi c«ng nghÖ thiÕt bÞ tiªn tiÕn.
- N©ng cÊp chÊt lîng nguyªn liÖu h¶i s¶n, gi¶m gi¸ ®Çu vµo b»ng c¸ch trang bÞ hÖ thèng s¬ chÕ vµ b¶o qu¶n ngay trªn tµu.
- T¨ng cêng më réng chñng lo¹i vµ khèi lîng chÕ biÕn c¸c mÆt hµng cã gi¸ trÞ gia t¨ng. KhuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp nhËp khÈu c«ng nghÖ cao tõ c¸c níc ph¸t triÓn, bÝ quyÕt c«ng nghÖ, thuª chuyªn gia giái níc ngoµi vµ ®Çu t nghiªn cøu øng dông c¸c c«ng nghÖ míi.
- §Çu t n©ng cÊp c¬ së vËt chÊt vµ n¨ng lùc nghiªn cøu, t vÊn cho c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn ®a d¹ng hãa c¸c mÆt hµng.
- T¨ng cêng hoµn thiÖn n¨ng lùc ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan Nhµ níc cã thÈm quyÒn vÒ kiÓm tra vµ chøng nhËn vÖ sinh an tßan thùc phÈm.
Hoµn thiÖn ph¬ng thøc xuÊt khÈu hµng thñy s¶n.
Chóng ta xuÊt khÈu trùc tiÕp vµo thÞ trêng chÝnh kh«ng nhiÒu, chñ yÕu lµ xuÊt khÈu qua trung gian m«i giíi vµ c¸c trung t©m t¸i xuÊt. XuÊt khÈu chñ yÕu theo ®iÒu kiÖn FOB, cha cã kh¶ n¨ng b¸n hµng theo ®IÒu kiªn CIF vµ c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c cao h¬n. Buéc chóng ta ph¶i hoµn thiÖn h¬n n÷a ph¬ng thøc xuÊt khÈu ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh.
Gi¶i quyÕt tèt vµ t¹o ®iÒu kiÖn th«ng quan cho c¸c doanh t¹i c¸c khu vùc cöa khÈu.
Më réng c¸c ph¬ng thøc xuÊt khÈu, hiÖn t¹i cã thÓ ¸p dông h×nh thøc tam nhËp, t¸i xuÊt ®Ó xóc tiÕn cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu vµo thÞ trêng Trung Quèc.
5. N©ng cao tr×nh ®é cho ®éi ngò lao ®éng trong ngµnh thñy s¶n.
TËp trung ®µo t¹o nguån nh©n lùc cã tr×nh ®é khoa häc kü thuËt, cã kü n¨ng vµ ý thøc kû luËt cao cho mäi lÜnh vùc cña ngµnh:
- §éi ngò c¸n bé qu¶n lý giái kiÕn thøc, giái chuyªn m«n x· héi ®Ó cã thÓ qu¶n lÝ ngµnh ph¸t triÓn bÒn v÷ng.
- §éi ngò c¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp giái ®Ó cã mét tËp thÓ cã tr¸ch nhIÖm cao, n¨ng ®éng vµ hiÓu biÕt chuyªn m«n s©u, cã kh¶ n¨ng lµm ra lîi nhuËn tríc m¾t vµ l©u dµi.
- §éi ngò c¸n bé khoa häc cã kh¶ n¨ng nghiªn cøu, tiÕp thu vµ øng dông tIÕn bé kü thuËt, c«ng nghÖ tiªn tiÕn cña thÕ giíi trong mäi lÜnh vùc.
- §éi ngò thanh tra, kiÓm so¸t viªn trong mäi lÜnh vùc tõ b¶o vÖ nguçn lîi ®Õn vÖ sinh an toµn thùc phÈm.
- §éi ngò c¸n bé c«ng nh©n giái ®Ó ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu chuyªn m«n ngµy mét cao.
TiÕn hµnh cñng cè vµ n©ng cÊp hÖ thèng trêng ®µo t¹o cña ngµnh thñy s¶n :
- TËp trung ®µo t¹o c«ng nh©n kü thuËt lµnh nghÒ, lång ghÐp c¸c ch¬ng tr×nh ®µo t¹o vÒ n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n.
- T¨ng cêng më réng h×nh thøc ®µo t¹o trong vµ ngoµi níc, c¸n bé nghiªn cøu vµ c¸n bé Marketing. Quan t©m tæ chøc c¸c khãa ®µo t¹o ng¾n h¹n, c¸c líp tËp hu¸n cho c¸n bé qu¶n lÝ vµ c¸c doanh nghiÖp vÒ luËt lÖ vµ c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ, th¬ng m¹i cña c¸c níc vµ quèc tÕ. H×nh thµnh c¸c trung t©m ®µo t¹o nghÒ cho ngêi lao ®éng nghÒ c¸ theo tõng ®Þa ph¬ng, l·nh thæ, chñ yÕu ë c¸c tØnh träng ®iÓm nghÒ c¸ víi quy m« võa vµ nhá.
- Më réng c¸c h×nh thøc liªn kÕt, hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ ®Ó t×m kiÕm dù gióp ®ì cña c¸c níc ®Ó ®µo t¹o c¸n bé ®¹i häc, sau ®¹i häc ë c¸c níc cã nghÒ c¸ ph¸t triÓn nh Na uy, NhËt B¶n, Trung Quèc, Liªn Bang Nga… HoÆc thuª c¸c chuyªn gia níc ngoµi trùc tiÕp ®Õn ViÖt Nam gi¶ng d¹y. §ång thêi tæ chøc c¸c chuyÕn tham quan, t×m hiÓu thÞ trêng, häc tËp kinh nghiÖm ph¸t triÓn nghÒ c¸ cña c¸ níc trªn thÕ giíi.
6. Gi¶i ph¸p hç trî tõ phÝa nhµ níc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu.
- Nhµ níc t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu thñy s¶n chØ ph¶i chÞu møc thuÕ suÊt 0%.
- Më ra chÝnh s¸ch vÒ tµi chÝnh tÝn dông, t¹o vèn cho c¸c doanh nghIÖp xuÊt khÈu trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh. KhuyÕn khÝch mäi thµnh phÇn kinh tÕ tham gia ®Çu t vµo mäi kh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh.
- X©y dùng c¬ chÕ phèi hîp chÆt chÏ gi÷a nhµ níc vµ c¸c tæ chøc liªn kÕt ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng tranh chÊp th¬ng m¹i vµ ®µm ph¸n ®Ó kh¾c phôc c¸c hµng rµo phi thuÕ quan c¶n trë ho¹t ®éng th¬ng m¹i.
- Tæ chøc c¸c ®oµn ®i c«ng t¸c kh¶o s¸t vµ nghiªn cøu thÞ trêng, hiÓu râ h¬n vÒ nhu cÇu, thÞ hiÕu tiªu dïng cña tõng thÞ trêng, h×nh thµnh hÖ thèng th«ng tin cã Ých cung cÊp cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu, tr¸nh nh÷ng rñi ro trong kinh doanh.
- §Çu t n©ng cÊp c¸c c¬ së trêng häc ®µo t¹o trong ngµnh thñy s¶n, n©ng cao tr×nh ®é cho ®éi ngò lao ®éng trong ngµnh.
- Thóc ®Èy hîp t¸c kinh tÕ kü thuËt víi níc ngoµi trong s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn hµng thñy s¶n xuÊt khÈu, ®Èy nhanh tiÕn ®é héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi, t¹o ®iÒu kiÖn ¸p dông nh÷ng u ®·i vÒ thuÕ quan, còng nh tr¸nh nh÷ng rµo c¶n th¬ng m¹i kh¸c.
- T¹o ®iÒu kiÖn ¸p dông linh häat c¸c u ®·i vÒ tµi chÝnh tÝn dông cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu, khuyÕn khÝch xuÊt khÈu hµng thñy s¶n: nh miÔn gi¶m thuÕ ®èi víi s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu hµng thñy s¶n, thùc hiÖn chÝnh s¸ch tµi trî xuÊt khÈu vµ thµnh lËp quü hç trî s¶n xuÊt – xuÊt khÈu thñy s¶n.
KÕt luËn
Qua nghiªn cøu vÒ thÞ trêng Trung Quèc vµ biÖn ph¸p thóc ®Èy xuÊt khÈu thñy s¶n cña níc ta sang thÞ trêng nµy, em thÊy Trung Quèc lµ mét thÞ trêng ®Çy tiÒm n¨ng mµ ngµnh thñy s¶n ViÖt Nam cã thÓ khai th¸c vµ më réng. §øng tríc yªu cÇu ph¸t triÓn cña ngµnh kinh tÕ mòi nhän ®Êt níc, ®ßi hái chóng ta ph¶i cã nhng biÖn ph¸p chÝnh s¸ch th«ng tho¸ng gióp cho ngµnh thñy s¶n ph¸t triÓn c©n ®èi v÷ng ch¾c trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh.
Ngµnh thñy s¶n níc ta cã nhiÒu tiÒm n¨ng ®Ó ph¸t triªn trong t¬ng lai, chóng ta cÇn ph¶i ®Çu t h¬n n÷a vµo c¸c qu¸ tr×nh s¶n xuÊt:
Trong lÜnh vùc khai th¸c cÇn ®Çu t vÒ c¸c lo¹i ph¬ng tiÖn ®¸nh b¾t vµ lùa chän h×nh thøc ®¸nh b¾t ®¹t hiÖu qu¶ cao.
Trong lÜnh vùc nu«i trång cÇn ¸p dông khoa häc c«ng nghÖ n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt l¬ng.
Trong lÜnh vùc chÕ biÕn cÇn ®Çu t c«ng nghÖ chÕ biÕn tiªn tiÕn, më réng danh môc c¸c s¶n phÈm chÕ biÕn chÊt lîng cao, thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh vÒ qu¶n lÝ chÊt lîng theo tiªu chuÈn quèc tÕ.
Trong lÜnh vùc xuÊt khÈu tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn n©ng cao uy tÝn cña ngêi tiªu dïng ®èi víi c¸c s¶n phÈm cña ViÖt Nam. Gi÷ v÷ng thÞ trêng truyÒn thèng, ®ång thêi th©m nhËp nh÷ng thÞ trêng míi.
Nhµ níc vµ ngµnh thñy s¶n cÇn ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p tèi u ®Ó ph¸t triÓn cho ngµnh thñy s¶n níc ta. §èi víi thÞ trêng Trung Quèc nãi riªng, chóng ta ph¶i cã nh÷ng ph¬ng thøc, biÖn ph¸p khai th¸c h¬n n÷a thÞ trêng nµy v× trong t¬ng lai ®©y lµ thÞ trêng ®îc ®¸nh gi¸ lµ thÞ trêng tiªu dïng thñy s¶n lín cña thÕ giíi. Víi lîi thÕ lµ mét quèc gia l¸ng giÒng víi Trung Quèc chóng ta nªn khai th¸c tèt h¬n thÞ trêng nµy ®¶m b¶o më réng h¬n n÷a ngµnh thñy s¶n cña chóng ta trong t¬ng lai.
Tuy nhiªn trong qu¸ trÝnh viÕt ®Ò ¸n em kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai sãt do hiÓu biÕt cßn n«ng c¹n cña m×nh. Em mong thÇy c« xem xÐt söa ch÷a vµ bæ xung nh÷ng yÕu ®iÓm ®Ó em cã thÓ hiÓu râ h¬n vÒ ®Ò tµi nµy.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy c«.
Hµ néi ngµy 20/4/2004.
Sinh viªn:Ph¹m ThÞ Thu H»ng
TµI LIÖU THAM KH¶O
T¹p chÝ th¬ng m¹i .
Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam.
T¹p chÝ thñy s¶n.
T¹p chÝ gi¸ c¶ vµ thÞ trêng.
T¹p chÝ ngo¹i th¬ng.
T¹p chÝ nghiªn cøu Trung Quèc.
T¹p chÝ nghiªn cøu quèc tÕ.
T¹p chÝ kinh tÕ ph¸t trIÓn.
GI¸o Tr×nh Kinh Doanh quèc tÕ ( PGS- T.S NguyÔn ThÞ Hêng ).
Ph¸t triÓn thñy s¶n ViÖt Nam – Nh÷ng luËn cø vµ thùc tiÔn ( PGS – T.S Hoµng ThÞ ChØnh ).
Gi¸o tr×nh Kinh tÕ Th¬ng M¹i ( PGS. TS §Æng §×nh §µo, PGS. TS Hoµng §øc Th©n. )
C¸c trang Web:
- http:/ www. Laocai.gov.vn.
- http:/www. Fistenet.com.vn.
- http:/www. Vitrapet.com.vn.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Thực trạng xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang thị trường Trung Quốc.doc