Đề tài Thực trạng xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang thị trường Trung Quốc

TÊN ĐỀ TÀI: Thực trạng XK thủy sản VN sang thị trường Trung Quốc' Lời Mở Đầu Thủy sản đã và đang trở thành một ngành đem lại hiệu quả kinh tế xã hội cao cho đất nước là cũng là một ngành mới được quan tâm phát triển trong thời gian gần đây nhưng nó đã chứng tỏ được vị trí của mình trong nền kinh tế quốc dân và trở thành một ngành kinh tế mũi nhọn của đất nước. Thủy sản là một trong những mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, hàng năm mang lại cho đất nước gần 2 tỷ USD. Năm 2001, 2002 thủy sản là một mặt hàng đứng thứ ba về xuất khẩu, chỉ đứng sau dầu thô và dệt may.Với việc tham gia vào thị trường thế giới, ngành thủy sản Việt Nam đã xác lập được vị trí có ý nghĩa chiến lược, sản phẩm thủy sản Việt Nam đã có mặt tại 60 nước trên thế giới và đến năm 2003 là 75 nước. Trong đó xuất khẩu trực tiếp tới 22 nước, một số sản phẩm đã có uy tín tại một số thị trường quan trọng. Việt Nam đã trở thành một trong những cường quốc trên thế giới về xuất khẩu thủy sản. Thủy sản Việt Nam có nhiều tiềm năng và cơ hội để phát triển: về vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên ưu đãi cùng với những chính sách hợp lý của Chính phủ và sự năng động sáng tạo của hàng ngàn đơn vị sản xuất kinh doanh thủy sản, hàng triệu lao động trong nghề cá, trong những năm qua, ngành thủy sản Việt nam đã thực sự có một chỗ đứng ngày một vững chắc trên thị trường thế giới, góp phần vào tăng trưởng kinh tế trong nước, giải quyết công ăn việc làm và làm đổi mới đời sống nhân dân cho các tỉnh ven biển. Nhưng sự phát triển của ngành thủy sản lại gắn liền với những thị trường khó tính như: Mỹ, Nhật Bản, EU mà không quan tâm đến những thị trường khác trong khu vực. Sau vụ kiện cá tra, cá basa thất bại và cũng như vụ kiện tôm gần đây đối với thị trường Mỹ thì vấn đề thị trường nên được quan tâm xem xét một cách đúng mức hơn. Có nhiều thị trường cho thủy sản của nước ta thâm nhập: Trung Quốc và đặc khu kinh tế Hồng Kông có nhiều tiềm năng cho thủy sản nước ta. Nhu cầu tiêu dùng thủy sản ở đây lớn và đang tăng nhanh với chủng loại và sản phẩm đa dạng, từ các sản phẩm có giá trị rất cao như cá sống cho đến các loại có giá trị thấp như cá khô. Với 1,3 tỷ dân cùng một nền kinh tế phát triển vượt bậc trong những năm gần đây, đời sống vật chất của người dân cho nhu cầu ngày một tăng. Theo nghiên cứu, trong bữa ăn của người dân Trung Quốc ngày càng có xu hướng tiêu dùng các sản phẩm thủy sản. Trung Quốc không đòi hỏi cao về an toàn chất lượng và vệ sinh thực phẩm như EU, Mỹ. Trung Quốc được coi là một thị trường dễ tính, thị trường này châp nhận tiêu thụ cả những sản phẩm xuất khẩu đi EU bị trả lại do bao bì hư. Hơn nữa ngoài nhu cầu nhập khẩu để đáp ứng cho nhu cầu tiêu dùng trong nước, Trung Quốc còn có nhu cầu nhập khẩu để tái xuất. Có thể nói đây là một thuận lợi căn bản cho các doanh nghiệp nuôi trồng và chế biến thủy sản của Việt Nam. Đối với thị trường Trung Quốc khi chúng ta thâm nhập rất nhiều thuận lợi mà đặc biệt là đối với ngành thủy sản của nước ta: chúng ta có thể khai thác mối quan hệ kinh tế lâu dài của hai nước, đường biên giới chung giữa hai quốc gia, kinh nghiệm phát triển thủy sản . Vậy đâu phải thị trường thủy sản sản của Việt Nam chỉ giành cho Mỹ, Nhật Bản, EU. Trong những năm qua kim ngạch xuất khẩu thủy sản Việt Nam vào thị trường Trung Quốc ngày một tăng- năm sau cao hơn năm trước. Ngành thủy sản đã xác định Trung Quốc là thị trường tiềm năng cần khai thác của thủy sản Việt Nam cần phải phát triển. Để hiểu rõ hơn về những bước phát triển của ngành thủy sản trong thời gian qua, về thị trường Trung Quốc cũng như tiềm năng lớn của thị trường này đối với ngành thủy sản Việt Nam – Em đã chọn đề tài này để viết đề án môn học. Trong quá trình tìm hiểu và viết đề án, có rất nhiều vấn dề em không hiểu, cũng như không biết cách giải quyết những vướng mắc. Em xin gứi lời cảm ơn của mình tới T.S Phan Tố Uyên – Người đã giúp em giải quyết những vướng mắc, hiểu rõ hơn về những vấn đề liên quan đến đề tài mà mình đã chọn và hoàn thành tốt hơn đề án môn học Kinh Tế Thương Mại Hà Nội Ngày 19/4/2004. Mục lục Chương I: Những vấn đề cơ bản về xuất khẩu thủy sản sang thị trường Trung Quốc. I.Khái quát chung về xuất khẩu hàng hóa. 1.Khái niệm về xuất khẩu. 2. Ich lợi của xuất khẩu. 3. Nhiệm vụ của xuất khẩu. II. Họat động xuất khẩu của ngành thủy sản Việt Nam. 1.Nội dung của họat động xuất khẩu thủy sản. 2.Tổ chức quản lí hoạt động xuất khẩu thủy sản. III. Thị trường Trung Quốc và các nhân tố ảnh hưởng tới việc xuất khẩu thủy sản sang thị trường Trung Quốc. 1. Thị trường Trung Quốc. a. Đặc điểm về kinh tế. b. Đặc điểm về chính trị. c. Đặc điểm về luật pháp. d. Đặc điểm về văn hóa con người. 2. Thị trường thủy sản Trung Quốc. a. Tình hình khai thác và nuôi trồng thủy sản Trung Quốc. b. Tình hình chế biến xuất khẩu thủy sản Trung Quốc. c. Tình hình xuất nhập khẩu thủy sản Trung Quốc. d. Nhu cầu, thị hiếu tiêu dùng thủy sản Trung Quốc. e. Hệ thống phân phối thủy sản Trung Quốc. f. Quy chế quản lí nhập khẩu thủy sản vào thị trường Trung Quốc. 3. Những nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu thủy sản vào thị trường Trung Quốc. a. Những nhân tố thuận lợi. b. Những nhân tố bất lợi. Chương II: Thực trạng xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang thị trường Trung Quốc. I. Tổng quan về ngành thủy sản Việt Nam. 1. Tình hình phát triển của ngành thủy sản Việt Nam. a. Tiềm năng phát triển ngành thủy sản Việt Nam. b. Những đóng góp cua ngành thủy sản Việt Nam trong những năm qua đối với nền kinh tế quốc dân. 2. Kết quả xuất khẩu ngành thủy sản Việt Nam trong những năm vừa qua. a. Thị trường xuất khẩu thủy sản Việt Nam. b. Kim ngạch xuất khẩu thủy sản Việt Nam. c. Cơ cấu hàng xuất khẩu. d. Giá hàng thủy sản xuất khẩu. I. Thực trạng xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang thị trường Trung Quốc trong thời gian qua. 1. Kim ngạch xuất khẩu. 2. Cơ cấu hàng thủy sản xuất khẩu. 3. Phương thức xuất khẩu. 4. Khả năng cạnh tranh của hàng thủy sản. 5. Hoạt động hỗ trợ của ngành thủy sản Việt Nam trong việc thúc đẩy xuất khẩu vào thị trường Trung Quốc. 6. Sự tác động của cơ chế chính sách hiện tại của Việt Nam đối với xuất khẩu thủy sản vào thị trường Trung Quốc. II. Những kết luận rút ra qua nghiên cứu xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang thị trường Trung Quốc. 1. Thành tựu đạt được. 2. Những vấn đề còn tồn tại và nguyên nhân của những vấn đề đó. Chương III: Một số biện pháp chủ yếu thúc đẩy xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang thị trường Trung Quốc. I. Phương hướng phát triển của ngành thủy sản Việt Nam trong thời gian tới. II. Biện pháp thúc đẩy xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang thị trường Trung Quốc. a. Tăng cường công tác nghiên cứu thị trường. b. Tăng cường hoạt động xúc tiến xuất khẩu vào thị trường Trung Quốc. c. Biện pháp nâng cao tính cạnh tranh mặt hàng thủy sản. d. Hoàn thiện phương thức xuất khẩu hàng thủy sản. e. Nâng cao trình độ cho đội ngũ lao động trong ngành thủy sản. f. Giải pháp hỗ trợ từ phía nhà nước đối với các doanh nghiệp xuất khẩu.

doc37 trang | Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2691 | Lượt tải: 4download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Thực trạng xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang thị trường Trung Quốc, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
EU, NhËt B¶n, Trung Quèc - Hång K«ng: + ThÞ tr­êng Mü: §©y lµ mét thÞ tr­êng cã søc mua lín víi nh÷ng ®Æc s¶n cã gi¸ trÞ cµng cao cµng dÔ b¸n,nh­ng ph¶i ®¹t tiªu chuÈn HACCP vµ ph¶i ®¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn ®· cam kÕt. N¨m 1999, hµng thñy s¶n vµo thÞ tr­êng Mü míi chØ ®¹t 130 triÖuUSD, n¨m 2000 lªn 310 triÖu USD, t¨ng 2,32 lÇn, n¨m 2001 lµ 500 trIÖu USD t¨ng so víi n¨m 1999 lµ 3,85 lÇn vµ n¨m 2002 lµ 600 triÖu USD t¨ng so víi n¨m 1999 lµ 4,62 lÇn. ThÞ tr­êng Mü tõ n¨m 2001 – 2002 chiÕm ng«i ®Çu b¶ng víi tû träng chiÕm kho¶ng 32% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu thñy s¶n hµng n¨m cña ViÖt Nam. N¨m 2003 xuÊt khÈu thñy s¶n cña ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng Mü t¨ng 26,64% so víi n¨m 2002 vµ chiÕm tû träng kho¶ng 38% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu thñy s¶n. + ThÞ tr­êng NhËt B¶n: Hai m­¬i n¨m qua NhËt B¶n vÉn lµ thÞ tr­êng nhËp khÈu thñy s¶n víi khèi l­îng lín tõ ViÖt Nam, bëi vËy d· cã 150 doanh nghiÖp VIÖt Nam xuÊt khÈu thñy s¶n sang thÞ tr­êng nµy. Kim ng¹ch xuÊt khÈu thñy s¶n ViÖt Nam sang thÞ tr­êng NhËt B¶n n¨m 1999 ®¹t 353 trIÖu USD, n¨m 2000 ®¹t 469 triÖu USD, n¨m 2001 ®¹t 471 triÖu USD, n¨m 2002 ®¹t 500 triÖu USD, chIÕm tû träng 27%.N¨m 2003 xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng nµy t¨ng 6% so víi n¨m 2002 vµ chiÕm tû träng 26,4% kim ng¹ch xuÊt khÈu thñy s¶n ViÖt Nam. + ThÞ tr­êng EU cã 15 thµnh viªn víi 337 triÖu d©n. GDP h¬n 9.000 tû USD/n¨m, tiªu thô m¹nh c¸c mÆt hµng thñy s¶n cã chÊt l­îng cao. Hµng thñy s¶n ViÖt Nam xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng EU nh÷ng n¨m 90 xÕp vµo danh s¸ch II, ®Õn n¨m 2000 ®­a lªn danh s¸ch I. ThÞ tr­êng EU kh«ng ph¶i lµ ®ång nhÊt mµ lµ cña nh÷ng n­íc kh¸c biÖt, trªn thùc tÕ c¸c nhãm d©n c­, c¸c vïng ®Þa lý cã nh÷ng nÐt ®Æc tr­ng Èm thùc kh¸c nhau. Do ®ã kim ng¹ch xuÊt khÈu thñy s¶n cña ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng nµy chØ æn ®Þnh trong kho¶ng 80 – 100 triÖu USD. N¨m 2003 xuÊt khÈu vµo EU t¨ng 60% nh­ng chØ chiÕm tû träng trªn 5,5% B¶ng1. C¬ cÊu xuÊt khÈu thñy s¶n ViÖt nam ph©n bè theo thÞ tr­êng( % ) ThÞ tr­êng 1997 2000 2001 2002 NhËt B¶n 50 33 26 27 EU 10 7 6 3 Mü 5 21 28 32 Trung quèc 14 20 18 15 C¸c n­íc kh¸c 21 19 22 23 Tæng 100 100 100 100 Nguån: Bé Thñy S¶n. Trung Quèc vµ Hång C«ng lµ hai thÞ tr­êng cã nhiÒu tiÒm n¨ng. Do vÞ trÝ gÇn ViÖt Nam, nhu cÇu tiªu dïng thñy s¶n lín vµ ®ang t¨ng nhanh víi nhiÒu chñng lo¹i s¶n phÈm ®a d¹ng, tõ c¸c s¶n phÈm cã gi¸ trÞ rÊt cao nh­ c¸c loµi c¸ sèng cho ®Õn c¸c lo¹i s¶n phÈm thÊp nh­ c¸ kh«. Nh÷ng n­íc nµy kh«ng ®ßi háI cao vÒ chÊt l­îng vµ vÖ sinh an toµn thùc phÈm nh­ EU, Mü. ViÖc Trung Quèc ra nhËp WTO còng t¹o ®iÒu kiÖn cho hµng thñy s¶n cña ta ®i nhanh vµo thÞ tr­êng nµy do ViÖt Nam ®­îc h­ëng thuÕ suÊt nh­ thµnh viªn cña WTO. §©y lµ c¬ héi cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá tIÕp cËn, song gI¸ th­êng thÊp vµ bÞ Ðp gi¸ qu¸ nÆng nªn nhiÒu khi cã kh¸ch hµng, cã hµng mµ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam vÉn kh«ng thÓ b¸n ®­îc hµng. H¬n n÷a Th¸i Lan, H«ng C«ng, Singapore, §µi Loan cã c«ng nghÖ chÕ biÕn kh¸c cao nªn hä chØ cã ý ®Þnh nhËp thñy s¶n ë d¹ng nguyªn liÖu hoÆc s¬ chÕ nªn tû träng hµng tinh chÕ ë khu vùc nµy cßn thÊp. §èi víi mét sè thÞ tr­êng nh­ Indonesia, Philippines (vµ thªm c¶ b¾c phi ) khèi l­îng vµ kim ng¹ch thñy s¶n cña ta cßn thÊp, c¸c mÆt hµng kh«ng ®a d¹ng. Nguyªn nh©n lµ do kh¶ n¨ng cung cÊp vµ nhu cÇu tiªu thô cña ViÖt Nam vµ c¸c n­íc nµy t­¬ng ®èi gièng nhau. C¸c n­íc ch©u ¸ lµ thÞ tr­êng rÊt quan träng, chIÕm gÇn 30% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ta. Tuy nhiªn ë nh÷ng thÞ tr­êng nµy cßn tån t¹i mét nghÞch lÝ lµ mÆc dï kh«ng xa vÒ mÆt ®Þa lý nh­ng kh¶ n¨ng b¸n s¶n phÈm thñy s¶n ViÖt Nam ë ®©y cßn yÕu. NÕu chÞu khã ®i s©u t×m tßi kh¸ch hµng lµ c¸c nhµ ph©n phèi cho thÞ tr­êng b¶n ®Þa th× viÖc n©ng cao tû träng c¸c s¶n phÈm gi¸ trÞ gia t¨ng, c¸c s¶n phÈm chÕ biÕn ®ãng gãi nhá b¸n ë c¸c siªu thÞ kh«ng ph¶i lµ qu¸ khã kh¨n. Nghiªn cøu vÒ thÞ tr­êng xuÊt khÈu thñy s¶n cho thÊy hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®Òu cïng lóc xuÊt qua nhiÒu thÞ tr­êng, nhÊt lµ Mü, NhËt, EU, sau ®ã lµ thÞ tr­êng Trung Quèc, chØ cã mét sè Ýt c¸c doanh nghiÖp chuyªn xuÊt sang thÞ tr­êng kh¸c: KÕt qu¶ kh¶o s¸t 132 doanh nghiÖp chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu thñy s¶n cho thÊy. C¬ cÊu thÞ tr­êng xuÊt khÈu thñy s¶n cña mét sè doanh nghiÖp ®­îc chän kh¶o s¸t. ThÞ tr­êng Mü NhËt EU C¶ ba thÞ tr­êng Trung Quèc C¸c thÞ tr­êng kh¸c Sè doanh nghiÖp 125 128 130 125 35 28 Tû träng ( %) 94,7 96,9 98,4 94,7 26,5 21,2 b. Kim ng¹ch xuÊt thñy s¶n ViÖt nam Hµng thñy s¶n cña ViÖt Nam ®· cã mÆt ë trªn 60 quèc gia vµ FAO xÕp thø 15 trong c¸c c­êng quèc xuÊt khÈu thñy s¶n, lµ nhµ xuÊt khÈu t«m ®øng vÞ trÝ thø 3 vµo thÞ tr­êng NhËt B¶n, ®øng thø 5 vµo thÞ tr­êng Mü. N¨m 2002 xuÊt khÈu thñy s¶n cña ViÖt Nam gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n: quÝ I chØ ®¹t 323,218 triÖu USD, t­¬ng ®­¬ng 90,88% so víi cïng kú n¨m 2001. S¸u th¸ng ®Çu n¨m kim ng¹ch ®¹t 816 triÖu123, t­¬ng ®­¬ng 98% so víi cïng kú n¨m 2001. N¨m 2003 kim ng¹ch xuÊt khÈu thñy s¶n cña ViÖt Nam ®· hoµn thµnh v­ît møc theo kÕ ho¹ch ®Ò ra: gi¸ trÞ ®¹t 2,24 tû USD. N¨m Gi¸ trÞ kim ng¹ch XK thñy s¶n ViÖt Nam ( triÖu USD ) Tèc ®é t¨ng tr­ëng 1991 285 6,3 1992 307,5 7,89 1993 427,2 38,93 1994 551 28,98 1995 621,4 12,78 1996 697 12,17 1997 728 12,2 1998 858,6 9,72 1999 971 14,80 2000 1.475 1,68 2001 1.75 19,3 Nguån: Bé th­¬ng m¹i. c. C¬ cÊu hµng thñy s¶n xuÊt khÈu . - N¨m 2001 vÒ c¬ cÊu mÆt hµng xuÊt khÈu trong 6 th¸ng ®Çu n¨m: thñy s¶n kh¸c 40,1%, c¸ c¸c lo¹i 28,28%. T«m ®«ng l¹nh chiÕm 20,85%. Mùc ®«ng l¹nh 5,62%. Sè liÖu ­íc thùc hiÖn 7 th¸ng nh­ sau: thñy s¶n kh¸c 39,41%, c¸c c¸c lo¹i 28,26%. T«m ®«ng l¹nh chiÕm 20,82%, Mùc ®«ng chiÕm 20,82%. C¸c mÆt hµng thñy s¶n xuÊt khÈu (1996- 2001 ). N¨m C¸ ®«ng l¹nh Mùc ®«ng l¹nh T«m ®«ng l¹nh Mùc kh« Thñy s¶n kh¸c 1996 29,7 20,2 51,1 5,9 15,2 1997 81,0 40,0 68,2 6,4 41,4 1998 69,7 60,8 431,2 9,4 59,8 1999 89,9 73,9 225,6 11,6 83,6 2000 127,9 89,7 301,5 19,8 117,4 2001 141,3 100,1 398,7 21,5 168,3 Nguån: Bé thñy s¶n. d. Gi¸ hµng thñy s¶n xuÊt khÈu. Nh×n chung thÊp chØ b»ng 70% møc g¸ s¶n phÈm cïng lo¹i cña Th¸i Lan vµ Indonesia nh­ng vÉn kh«ng c¹nh tranh næi víi hµng cña c¸c n­íc xuÊt khÈu kh¸c. Tuy ViÖt Nam cã nhiÒu lîi thÕ c¹nh tranh trong xuÊt khÈu: tµi nguyªn thñy s¶n phong phó, ®iÒu kiÖn khÝ hËu ®Êt ®ai thuËn lîi, gi¸ lao ®éng rÎ… nh­ng tr×nh ®é khoa häc vµ c«ng nghÖ thÊp, c¬ së h¹ tÇng yÕu kÐm vµ thiÕu kinh nghiÖm trong qu¶n lý khiÕn cho lîi thÕ so s¸nh trong xuÊt khÈu thñy s¶n gi¶m sót nhiÒu vµ kh«ng ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ mong muèn v× gi¸ thÊp. Xu h­íng t¨ng gi¸ quèc tÕ hµng thñy s¶n trong thêi gian tíi vÉn tiÕp tôc do kh¶ n¨ng cung kh«ng tháa m·n cÇu, do t¨ng chi phÝ vµ t¨ng gI¸ lao ®éng, thay ®æi c¬ cÊu d¹ng s¶n phÈm thñy s¶n theo h­íng t¨ng tû träng hµng thñy s¶n ¨n liÒn vµ c¸c hµng thñy s¶n cao cÊp kh¸c… Tõ nhËn ®Þnh nµy, xÐt trªn c¸c ®Æc thï xuÊt khÈu cña ViÖt nam vÒ c¬ cÊu d¹ng s¶n phÈm xuÊt khÈu, vÒ gI¸ xuÊt khÈu so víi gi¸ c¶ trung b×nh cña thÕ giíi vµ vÒ c¸c t­¬ng quan kh¸c cho thÊy ta cã thÓ c¶i thÞªn gi¸ xuÊt khÈu cña hµng thñy s¶n tõ møc thÊp hiÖn nay vµ n©ng møc gi¸ trung b×nh hµng xuÊt khÈu hµng thñy s¶n lªn tèi thiÓu b»ng 75%- 85% møc gi¸ xuÊt khÈu thñy s¶n cña c¸c n­íc trong khu vùc. Tuy nhiªn, viÖc t¨ng gi¸ s¶n phÈm ë ®©y vÉn ph¶i ®¶m b¶o hµng thñy s¶n viÖt nam cã søc c¹nh tranh ®Ó chiÕm lÜnh thÞ tr­êng quèc tÕ khi chóng ta muèn t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu thñy s¶n hµng n¨m 20%. V× vËy, trong chiÕn l­îc vÒ gi¸ c¶ viÖc ¸p dông chiÕn l­îc t¨ng gi¸ hay gi¶m gi¸ ®i liÒn víi nh÷ng gi¶i ph¸p kh¸c nhau vÒ s¶n xuÊt, chÕ biÕn vµ cã quan hÖ mËt thiÕt víi d¹ng s¶n phÈm xuÊt khÈu, nhu cÇu thÞ hiÕu cña thÞ tr­êng nhËp khÈu. Ch¼ng h¹n, ®èi víi nh÷ng thñy s¶n xuÊt khÈu phæ bIÕn, muèn t¨ng sè l­îng xuÊt khÈu th× viÖc phÊn ®Êu ®Ó cã gi¸ c¶ thÊp vÉn cã tÝnh c¹nh tranh m¹nh nhÊt, trong khi ®èi víi nh÷ng lo¹i thñy s¶n cao cÊp vµ quÝ hiÕm ch­a ch¾c gi¸ c¶ thÊp ®· lµ hay v× ®Æc ®IÓm t©m lÝ cña ng­êi tiªu thô thuéc phÇn thÞ tr­êng nµy th× gi¸ c¶ cao l¹i lµm t¨ng gi¸ trÞ cña ng­êi tiªu thô chóng(!). YÕu tè quyÕt ®Þnh ®Ó n©ng møc gi¸ xuÊt khÈu thñy s¶n cña ViÖt nam thêi gian tíi lµ thay ®æi c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu. ViÖc n©ng tû träng hµng chÕ biÕn s©u nh­ ®å hép thñy s¶n vµ thñy s¶n ¨n liÒn trong tæng hµng xuÊt khÈu thñy s¶n, còng nh­ viÖc ¸p dông thµnh tùu khoa häc kü thuËt míi ®Ó cã kh¶ n¨ng xuÊt khÈu c¸c lo¹i thñy s¶n sèng gi¸ trÞ cao… lµ h­íng l©u dµi; cßn d¹ng s¶n phÈm s¬ chÕ khã cã thÓ t¨ng gi¸, trõ phi cung cÊp kh«ng ®¸p øng ®­îc nhu cÇu. I.Thùc tr¹ng xuÊt khÈu thñy s¶n ViÖt Nam sang thÞ tr­êng Trung quèc Trong thêi gian qua. 1. Kim ng¹ch xuÊt khÈu. - Sù më réng nhanh chãng cña thÞ tr­êng thñy s¶n Trung quèc – mét thÞ tr­êng ®Çy tiÒm n¨ng ( n¨m 1996 Trung quèc ®· nhËp khÈu kho¶ng 150 triÖu USD hµng thñy s¶n, møc t¨ng nhËp khÈu trung b×nh trong nh÷ng n¨m qua ®¹t kho¶ng 24%). Kim ng¹ch xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng Trung Quèc n¨m 1999 lµ 99 triÖu USD, n¨m 2000 lµ 213 triÖu USD, n¨m 2001 lµ 279 triÖu USD, n¨m 2002 ®¹t 314 triÖu USD chiÕm 15,7%. - N¨m 2003 tr¸i víi kú väng cña nhiÒu ng­êi, xuÊt khÈu sang Trung Quèc, §µi Loan, Hång K«ng gi¶m m¹nh ch­a tõng thÊy. T­¬ng øng víi ba thÞ tr­êng trªn lµ - 71,5%,-23%, - 41,1% vµ chØ chiÕm 9,9% trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu so víi n¨m 2002.Tû träng xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng nµy gi¶m tõ 16,25% n¨m 2002 xuèng cßn xÊp xØ 7% n¨m 20003.Tuy n¨m 2003 xuÊt khÈu thñy s¶n ViÖt Nam vµo Trung Quèc gi¶m m¹nh nh­ng gi¸ trÞ hµng thñy s¶n ViÖt Nam vµo Trung Quèc nh÷ng n¨m gÇn ®©y lu«n ®¹t ë møc n¨m sau cao h¬n n¨m tr­íc. - VÒ sè l­îng c¸c doanh nghiÖp ®Æt ch©n th©m nhËp vµo thÞ tr­êng Trung Quèc còng ngµy cµng t¨ng. NÕu n¨m 1998 míi cã 52 doanh nghiÖp ViÖt Nam xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng Trung Quèc th× ®Õn n¨m 2000 &2001 th× con sè ®ã lµ 90, ®øng ®Çu lµ c¸c c«ng ty thñy ®Æc s¶n. C«ng ty xuÊt khÈu thñy s¶n II – Qu¶ng ninh vµ c¸c c«ng ty xuÊt khÈu thñy s¶n ë c¸c tØnh phÝa b¾c gÇn gòi víi Trung Quèc. §Õn n¨m 2003 sè l­îng doanh nghiÖp më réng khai th¸c thÞ tr­êng nµy ®· t¨ng lªn ®¸ng kÓ. C¬ cÊu hµng thñy s¶n xuÊt khÈu. C¸c ngµnh hµng thñy s¶n cña ViÖt Nam xuÊt khÈu chia lµm 3 nhãm: Lo¹i ®ang cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao, lo¹i cã thÕ c¹nh tranh ®­îc vµ lo¹i Ýt cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh. - Trong nhãm ®Çu gåm t«m, nhuyÔn thÓ ch©n ®Çu, nhuyÔn thÓ hai m¶nh vá, cua, ghÑ, c¸ ®¸y, c¸ n­íc ngät thÞt tr¾ng Ýt x­¬ng vµ c¸c s¶n phÈm d©n téc truyÒn thèng nh­ n­íc m¾m, b¸nh phång t«m. - Nhãm ngµnh thø hai hiÖn ViÖt Nam vÉn ch­a cã ­u thÕ c¹nh tranh nh­ng trong t­¬ng lai cã thÓ ph¸t triÓn xuÊt khÈu ®­îc nÕu cã c«ng nghÖ khai th¸c vµ chÕ biÕn tèt. §i ®Çu trong nhãm nµy lµ c¸ ngõ, ®Æc biÖt lµ c¸ ngõ v©y vµng vµ c¸ ngõ m¾t to. - ë nhãm cuèi bao gåm c¸c lo¹i c¸ biÓn nhá nh­ c¸ thu, c¸ hång, c¸ m¸ b¹c, c¸ nôc… kh¶ n¨ng c¹nh tranh kÐm v× kÝch cì nhá dÔ bÞ coi lµ c¸ t¹p. Ngoµi ra nhuyÔn thÓ hai m¶nh vá nh­ cua, èc, sß còng thuéc lo¹i nµy. Trong c¬ cÊu mÆt hµng tuy cã sù ®a d¹ng hãa s¶n phÈm nh­ng hiÖn nay t«m vÉn lµ mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc, cã søc c¹nh tranh cao nhÊt. T«m nu«i ngµy cµng ®ãng vai trß quan träng trong tæng gi¸ trÞ hµng thñy s¶n xuÊt khÈu . Tû träng c¸c lo¹i nhuyÔn thÓ trong hµng thñy s¶n ngµy mét gia t¨ng. Tû träng cña c¸c lo¹i hµng kh« thÊp dÇn, tû träng c¸c mÆt hµng ®«ng l¹nh, s¬ chÕ tuy cã gi¶m nh­ng vÉn cßn chiÕm tû lÖ cao.Nguyªn nh©n lµ do nhiÒu nhµ bu«n lín nhËp khÈu hµng s¬ chÕ gi¸ thÊp ®Ó dù tr÷, t¸i chÕ theo tËp qu¸n Èm thùc cña tõng n­íc.Tû träng hµng chÕ biÕn tinh, t­¬i sèng gãi nhá, ¨n liÒn ngµy mét gia t¨ng v× c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn ®· b¾t m¹nh ®­îc víi thÞ tr­êng vµ chÞu khã ®Çu t­ mua s¾m c¸c d©y chuyÒn cÊp ®«ng hiÖn ®¹i. Gi¸ b¸n cao cña c¸c mÆt hµng nµy ®· gãp phÇn kÝch thÝch c¸c nhµ s¶n xuÊt. Trong t­¬ng lai ®øng tr­íc ®iÒu kiÖn c¹nh tranh gay g¾t trªn thÞ tr­êng thñy s¶n thÕ giíi, ngµnh thñy s¶n ViÖt Nam ph¶i c¶i tiÕn c«ng nghÖ chÕ biÕn, më réng h¬n n÷a chñng lo¹i hµng, n©ng cao tû träng c¸c mÆt hµng thñy s¶n chÕ biÕn tinh, chÊt l­îng cao trong c¬ cÊu hµng xuÊt C¬ cÊu s¶n l­îng c¸c nhãm s¶n phÈm thñy s¶n ViÖt Nam xuÊt khÈu. C¸c mÆt hµng 1997 2000 2001 2002 T«m ®«ng l¹nh 54 45 44 47 C¸ ®«ng l¹nh 14 16 17 18 Mùc, b¹ch tuéc 15 7 7 7 Hµng kh« 8 13 11 8 H¶i S¶n kh¸c 9 19 21 20 Tæng 100,0 100,0 100,0 100,0 Nguån: Bé Thñy S¶n 3. Ph­¬ng thøc xuÊt khÈu. Hµng thñy s¶n ViÖt Nam xuÊt khÈu sang Trung Quèc theo 3 con ®­êng: chÝnh ng¹ch, tiÓu ng¹ch vµ lËu qua biªn giíi ViÖt – Trung. Chóng ta ch­a khai th¸c m¹nh xuÊt khÈu b»ng chÝnh ng¹ch. HiÖn nay chóng ta th­êng sö dông ph­¬ng thøc xuÊt khÈu qua trung gian m«i giíi vµ c¸c trung t©m t¸i xuÊt. Ch­a sö dông h×nh thøc ®¹i lÝ b¸n ë thÞ tr­êng nµy. Ch­a tËn dông ®­îc c¬ héi thÞ tr­êng ®Ó ®¶y m¹nh xuÊt khÈu. Trong thêi gian tíi chóng ta ph¶i tiÕn hµnh c¶i tiÕn c«ng nghÖ, n©ng cao søc c¹nh tranh cña hµng thñy s¶n n­íc ta, qua ®ã cã ®iÒu kiÖn tèt h¬n ®Ó tiÕn hµnh c¶i thiÖn ph­¬ng thøc xuÊt khÈu, tõ ph­¬ng thøc xuÊt khÈu gi¸n tiÕp qua trung gian tiÕn tíi ph­¬ng thøc xuÊt khÈu trùc tiÕp. §èi víi thÞ tr­êng Trung Quèc chóng ta cã thÓ tiÕn hµnh xuÊt khÈu theo h×nh thøc t¹m xuÊt t¸i nhËp, th«ng qua h×nh thøc nµy chóng ta cã thÓ qu¶ng b¸ th­¬ng hiÖu cho hµng thñy s¶n cña ta t¹i thÞ tr­êng Trung Quèc. 4. Kh¶ n¨ng c¹nh tranh hµng thñy s¶n xuÊt khÈu. Hµng thñy s¶n Trung Quèc trong thêi gian gÇn ®©y cã vÊn ®Ò vÒ vÖ sinh an toµn thùc phÈm nªn nhu cÇu nhËp khÈu ë thÞ tr­êng nµy t¨ng. §èi víi thÞ tr­êng nµy chóng ta cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh vÒ gi¸ vµ chÊt l­îng mµ ®Æc biÖt lµ c¹nh tranh vÒ gi¸. Tuy nhiªn ®èi víi mÆt hµng thñy s¶n cã ­u thÕ cña n­íc ta lµ c¸c s¶n phÈm chÕ biÕn tõ t«m th× thñy s¶n n­íc ta gÆp ph¶i khã kh¨n khi c¹nh tranh vÒ gi¸. Gi¸ thµnh cña ViÖt Nam cao h¬n cña Trung Quèc. Gi¸ t«m trung b×nh cña ViÖt Nam lµ 50 – 60 ngh×n ®ång/ kg, trong khi gi¸ cña Trung Quèc lµ 2,4 USD. 5. Ho¹t ®éng hç trî cña ngµnh thñy s¶n ViÖt Nam Trong viÖc thóc ®Èy xuÊt khÈu thñy s¶n ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng Trung Quèc. - MiÔn gi¶m thuÕ s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu: Hµng thñy s¶n thuéc nhãm hµng xuÊt khÈu truyÒn thèng cña ViÖt Nam vµ tr­íc ®©y cã lîi thÕ c¹nh tranh kh¸ lín, v× vËy khèi l­îng vµ kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t tèc ®é t¨ng tr­ëng trong thêi gian qua t­¬ng ®èi cao. Tuy nhiªn ngµy nay lîi thÕ c¹nh tranh ®ã ®· gi¶m ®i nhiÒu v× chi phÝ tµu thuyÒn ngµy cµng cao, gi¸ lao ®éng còng t¨ng lªn theo thêi gian , trong khi m¸y mãc chÕ biÕn trong ®iÒu kiÖn cßn qu¸ l¹c hËu so víi tr×nh ®é chung cña khu vùc. V× vËy ®Ó t¨ng c­êng søc c¹nh tranh cña c¸c doanh nghIiÖp s¶n s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn thñy s¶n cÇn cã chÝnh s¸ch thuÕ tháa ®¸ng. ViÖc nhµ n­íc kh«ng ®¸nh thuÕ xuÊt khÈu hµng thñy s¶n tõ 15/2/1998 ®Ó c¸c doanh nghIÖp s¶n xuÊt hµng thñy s¶n cã thÓ t¨ng c­êng n¨ng lùc c¹nh tranh vÒ mÆt gI¸ c¶ lµ hîp lÝ vµ ®óng thêi ®iÓm. ViÖc ¸p dông linh ho¹t c¸c chÝnh s¸ch thuÕ cã t¸c ®éng tÝch cùc ®èi víi viÖc t¨ng c­êng søc c¹nh tranh xuÊt khÈu cña hµng thñy s¶n ViÖt Nam, khuyÕn khÝch më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu vµ ®a d¹ng hãa s¶n phÈm xuÊt khÈu. - T¨ng c­êng ho¹t ®éng tµi trî cho xuÊt khÈu: X¸c ®Þnh vÊn ®Ò tµi trî bao trïm toµn bé c¸c biÖn ph¸p tµi chÝnh, t¹o ®iÒu kiÖn cho xuÊt khÈu hµng thñy s¶n. Thùc hiÖn ph­¬ng ch©m nµy t¹o ra mét trong nh÷ng yÕu tè quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña häat ®éng xuÊt khÈu thñy s¶n theo h­íng t¨ng c¶ chÊt vµ l­îng. Nhu cÇu tµi trî bao gåm: + Tµi trî tr­íc khi giao hµng: Vèn ®Ó ®¶m b¶o ®Çu vµo cho s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu, nh­ mua nguyªn liÖu vµ m¸y mãc thiÕt bÞ phô tïng cÇn thiÕt lµ rÊt quan träng.Do ®Æc ®iÓm cña hµng thñy s¶n lµ s¶n xuÊt nguyªn liÖu cã tÝnh thêi vô cao vµ nhiÒu nguyªn liÖu cÇn thiÕt cho chÕ biÕn l¹i ph¶i nhËp khÈu… dÉn ®Õn trong thêi ®iÓm mïa vô l­îng vèn l­u chuyÓn t­¬ng ®èi lín, nhiÒu khi doanh nghiÖp kh«ng thÓ ®¸p øng mµ cÇn cã sù trî gióp cña hÖ thèng tµi chÝnh ®Ó b¶o ®¶m ho¹t ®éng hiÖu qu¶. + Tµi trî trong khi giao hµng: Th«ng th­êng, hµng thñy s¶n ®· ®­îc chÕ bIÕn ph¶i l­u kho chê ký ®­îc hîp ®ång b¸n hµng. Muèn th¾ng lîi trong chµo hµng vµ giµnh ®­îc hîp ®ång th× doanh nghiÖp ph¶i chµo hµng víi nh÷ng ®iÒu kiÖn hÊp dÉn vÒ gi¸ hay thanh to¸n ( gi¶m gi¸ hay tháa thuËn mét thêi h¹n thanh to¸n chËm – tÝn dông th­¬ng m¹i ) do ®ã ph¸t sinh nhu cÇu tÝn dông trong giao hµng vµ kÐo theo lµ cÇn cã sù vµo cuéc cña hÖ thèng ng©n hµng, tµi chÝnh. + TÝn dông sau giao hµng: Khi nhµ xuÊt khÈu chµo b¸n chÞu víi thêi h¹n thanh to¸n 3, 6, 9 th¸ng, mét n¨m hay l©u h¬n n÷a, cÇn ph¶i cã tÝn dông xuÊt khÈu cho nhµ xuÊt khÈu tiÕp tôc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh… Tµi trî xuÊt khÈu, ngoµi viÖc cung cÊp vèn cho giao dÞch xuÊt khÈu cßn lµ sù h¹n chÕ rñi ro ph¸t sinh trong giao dÞch xuÊt khÈu, vµ nh­ vËy khuyÕn khÝch ®­îc c¸c ng©n hµng cung cÊp c¸c kho¶n tÝn dông xuÊt khÈu ë møc l·i suÊt ph¶i ch¨ng. + LËp quü hç trî s¶n xuÊt – xuÊt khÈu: Cã nhiÒu ý kiÕn cho r»ng hiÖn nay hµng thñy s¶n cña ViÖt Nam vÉn cã lîi thÕ so s¸nh t­¬ng ®èi ®Ó ph¸t triÓn, ®Æc biÖt víi h×nh thøc nu«i t«m b¸n th©m canh cã lîi thÕ rÊt lín v× vËy ch­a cÇn thiÕt ph¶i lËp ra mét quü hç trî s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu hµng thñy s¶n, nhÊt lµ khi chóng ta ®ang rÊt h¹n hÑp vÒ mÆt kinh phÝ vµ cã nhiÒu ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c cÇn hç trî cÊp b¸ch h¬n. Tuy nhiªn nhiÒu diÔn biÕn cho thÊy ®· ®Õn lóc chóng ta cÇn thiÕt ph¶i thµnh lËp quü nµy. Thø nhÊt: Do nh÷ng ®Æc thï cña hµng thñy s¶n thuéc nhãm hµng mµ nguån cung phô thuéc rÊt nhiÒu vµo ®iÒu kiÖn thiªn nhiªn, cã tÝnh chÊt thêi vô, rñi ro rÊt lín vµ gi¸ c¶ biÕn ®éng thÊt th­êng, nªn thµnh lËp quü nµy ®Ó æn ®Þnh gi¸ cho c¸c nhµ s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu thñy s¶n. Thø hai: Lîi thÕ so s¸nh cña xuÊt khÈu hµng thñy s¶n ®· gi¶m lín khi mµ nguån thñy s¶n ven bê ®· bÞ c¹n kiÖt, chi phÝ tµu thuyÒn cho khai th¸c h¶ s¶n ®· t¨ng h¬n 100% so víi c¸ch ®©y 10 n¨m, c¬ së h¹ tÇng nghÒ c¸ cßn qu¸ yÕu kÐm vµ l¹c hËu… Thø ba, quü hç trî cho xuÊt khÈu thñy s¶n kh«ng chØ cã t¸c dông trong s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn hµng thñy s¶n xuÊt khÈu mµ cßn lµ nh÷ng trî gióp cÇn thiÕt ®Ó c¸c doanh nghiÖp muèn ®æi míi trang thiÕt bÞ n©ng cao møc ®é chÕ biÕn, cØa thiÖn chÊt l­îng vµ an toµn vÖ sinh thùc phÈm, hç trî x©m nhËp mét thÞ tr­êng míi hay ph¸t triÓn mét s¶n phÈm míi. 6. Sù t¸c ®éng cña c¬ chÕ, chÝnh s¸ch hiÖn t¹i cña ViÖt Nam ®èi víi xuÊt khÈu thñy s¶n vµo Trung Quèc. - Víi môc tiªu CNH- H§H ®Êt n­íc ®Æc biÖt chó träng trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n. Ngµnh thñy s¶n ®· ®­îc x¸c ®Þnh lµ mét trong nh÷ng ngµnh kinh tÕ mòi nhän cña ®Êt n­íc víi môc tiªu h­íng m¹nh vÒ xuÊt khÈu, nh­ vËy ngµnh ®· nhËn ®­îc sù hç trî còng nh­ nhiÒu chÝnh s¸ch ­u ®·i kh¸c tõ phÝa nhµ n­íc. - §èi víi häat ®éng nu«i trång vµ ®¸nh b¾t: Th«ng qua hÖ thèng ng©n hµng n«ng nghiÖp, nhµ n­íc cho ng­ d©n vay vèn víi l·i suÊt ­u ®·i, hç trî ng­ d©n trong bao tiªu s¶n phÈm. - Cïng víi viÖc ®Çu t­ cho nghiªn cøu khoa häc kü thuËt phôc vô cho s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn, nhµ n­íc cßn khuyÕn khÝch cho ng­ d©n chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ tõ lµm muèi, lóa sang nu«i trång mét sè lo¹i thñy s¶n cã gi¸ trÞ. - VÒ häat ®éng chÕ biÕn xuÊt khÈu: HiÖn nay hµng xuÊt khÈu cña ta chØ ph¶i chÞu møc thuÕ 0%, ®©y lµ mét lîi thÕ rÊt lín víi hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam nãi chung vµ cña ngµnh thñy s¶n nãi riªng. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nhµ n­íc ®· cã nhiÒu söa ®æi bæ xung quan träng trong chÝnh s¸ch, ph¸p luËt, c¬ chÕ qu¶n lÝ… nh»m thu hót vèn ®Çu t­ cña n­íc ngoµi, ®Èy m¹nh sù ph¸t triÓn cña ngµnh. Nhµ n­íc chó träng ®Õn c¸c chÝnh s¸ch ­u ®·i, khuyÕn khÝch ®Æc biÖt lµ c¸c chÝnh s¸ch liªn quan ®Õn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ trong n«ng nghiÖp, chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t­, t¹o sù th«ng tho¸ng cho doanh nghiÖp. Gãp phÇn n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng thñy s¶n ViÖt Nam. III. Nh÷ng kÕt luËn rót ra qua nghiªn cøu xuÊt khÈu thñy s¶n ViÖt Nam sang thÞ tr­êng Trung Quèc. 1. Thµnh tùu ®¹t ®­îc. Trong thêi gian qua xuÊt khÈu thñy s¶n cña ViÖt Nam sang thÞ tr­êng Trung Quèc liªn tôc gia t¨ng n¨m sau cao h¬n n¨m tr­íc. Tuy nhiªn do yÕu tè kh¸ch quan nªn kim ng¹ch xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng nµy trong n¨m 2003 gi¶m m¹nh ®¸ng kÓ: tû träng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam gi¶m tõ 16,25% n¨m 2002 xuèng cßn xÊp xØ 7% . Tuy nhiªn møc t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu thñy s¶n cña ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng nµy trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y lu«n ®¹t ®­îc møc t¨ng tr­ëng cao. S¶n phÈm thñy s¶n cña ViÖt Nam ngµy cµng th©m nhËp s©u réng h¬n vµo thÞ tr­êng Trung Quèc do yÕu tè gi¸ c¶, chÊt l­îng, ngµy cµng hßan thiÖn h¬n ph­¬ng thøc xóc tiÕn th­¬ng m¹i. C¬ cÊu hµng thñy s¶n xuÊt khÈu còng ®­îc më réng, kh¶ n¨ng c¹nh tranh t¨ng lªn, ®Æc biÖt chóng ta cã ­u thÕ trong c¹nh tranh ë thÞ tr­êng gi¸p biªn giíi ViÖt Trung. Nhu cÇu tiªu dïng hµng thñy s¶n ë ®©y chóng ta cã kh¶ n¨ng ®¸p øng tèt nhÊt. Nh÷ng vÊn ®Ò cßn tån t¹i vµ nguyªn nh©n cña nh÷ng vÊn ®Ò ®ã. MÆc dï thÞ tr­êng Trung Quèc ®ang lµ tiÒm n¨ng chã xuÊt khÈu thñy s¶n cña n­íc ta nh­ng hiÖn t¹i chóng ta vÉn cßn cã nh÷ng khã kh¨n khi th©m nhËp vµo thÞ tr­êng nµy. Trong n¨m 2003 xuÊt khÈu thñy s¶n cña ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng nµy gi¶m m¹nh - ®ã lµ do yÕu tè kh¸ch quan tõ dÞch Sars. Nh­ng kh«ng ph¶i chóng ta lÊy ®iÒu ®ã ®Ó biÖn minh cho nh÷ng tån t¹i, kÐm ph¸t triÓn cña chóng ta ®èi víi thÞ tr­êng l¸ng giÒng nµy. VÊn ®Ò chñ yÕu cña chóng ta hiÖn nay, mÆc dï Trung Quèc lµ thÞ tr­êng gi¸p biªn víi chóng ta nh­ng nh÷ng vÊn ®Ò luËt ph¸p cña Trung Quèc liªn quan ®Õn c¬ chÕ qu¶n lÝ xuÊt nhËp khÈu nãi chung vµ cho mÆt hµng thñy s¶n vµo thÞ tr­êng nµy nãi riªng chóng ta ch­a n¾m b¾t râ. Nguyªn nh©n chÝnh lµ Trung Quèc gia nhËp c¸c tæ chøc kinh tÕ thÕ giíi vµ khu vùc, hÖ thèng luËt ph¸p, còng nh­ biÓu thuÕ quan ¸p dông lu«n ph¶i thay ®æi cho phï hîp víi yªu cÇu héi nhËp, yªu cÇu cña c¸c tæ chøc. Cßn c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu ViÖt Nam l¹i kh«ng kÞp thêi cËp nhËt th«ng tin vÒ hÖ thèng luËt ph¸p thuÕ quan cña Trung Quèc ®ang tõng ngµy thay ®æi. Chóng ta ch­a thùc sù quan t©m ®óng møc trong häat ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i ®èi víi thÞ tr­êng nµy, qu¸ chó trong vµo nh÷ng thÞ tr­êng næi tiÕng khã tÝnh ®Ó th«ng qua ®ã kh¼ng ®Þnh th­¬ng hiÖu hµng thñy s¶n ViÖt Nam. C¬ chÕ ®iÒu hµnh t¹i cöa khÈu cña chóng ta cßn lñng cñng, kh«ng t¹o ®­îc th«ng tho¸ng cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu cña ta, g©y ra t×nh tr¹ng cã hµng, cã kh¸ch mµ kh«ng b¸n ®­îc, c¸c doanh nghiÖp trong n­íc th× l¹i Ðp gi¸ cña nhau. §èi víi c¸c chuyªn gia ®µm ph¸n, ký kÕt hîp ®ång cña chóng ta l¹i ch­a ®ñ kiªn nhÉn trong ®µm ph¸m víi c¸c nhµ nhËp khÈu Trung Quèc. Ch­a n¾m b¾t ®­îc ®Æc tÝnh cña ng­êi Trung Quèc ®Ó t¹o lîi thÕ trong ®µm ph¸n. Ch­¬ng III: Mét sè biÖn ph¸p thóc ®Èy xuÊt khÈu thñy s¶n ViÖt Nam sang thÞ tr­êng Trung Quèc. I. Ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn ngµnh thñy s¶n ViÖt Nam trong thêi gian s¾p tíi. Theo dù b¸o cña c¸c chuyªn gia kinh tÕ - th­¬ng m¹i, thÞ tr­êng thñy s¶n thÕ giíi nÕu më réng víi tèc ®é 5%/n¨m, do kÕt hîp c¶ t¨ng sè l­îng vµ gi¸ c¶ xuÊt khÈu , th× cã kh¶ n¨ng ®¹t 65 tû USD vµo n¨m 2000 vµ trªn 85 tû vµo n¨m 2005. Lóc ®ã, thÞ phÇn cña ViÖt Nam nÕu vÉn duy tr× lµ 1,5% s¶n l­îng xuÊt khÈu cña thÕ giíi nh­ vµo nh÷ng n¨m 1996 – 1997 th× ta cã kh¶ n¨ng cung cÊp ra thÞ tr­êng thÕ giíi kho¶ng 1tû USD vµo n¨m 2005, cã nghÜa tû lÖ t¨ng xuÊt khÈu hµng n¨m- lÊy mèc lµ 550 triÖu USD vµo n¨m 1995 – sÏ lµ 13% thêi kú 2000- 2005.Cßn nÕu chóng ta n©ng d­îc gi¸ trÞ thÞ phÇn 2% s¶n l­îng xuÊt khÈu cña thÕ giíi th× kim ng¹ch xuÊt khÈu t­¬ng øng sÏ lµ 1,3 tû USD vµ n¨m 2000 vµ 1,6 – 1,7 tû USD vµo n¨m 2005, cã nghÜa tèc ®é t¨ng xuÊt khÈu trung b×nh hµng n¨m cña thêi kú 1995 – 2000 lµ 18% - 19% vµ cña thêi kú 2000- 2005 lµ 5%- 6%. Tõ nh÷ng nhËn ®Þnh dù b¸o nµy, mét ch­¬ng tr×nh xuÊt khÈu thñy s¶n tíi n¨m 2005 ®· ®­îc ChÝnh phñ th«ng qua vµo cuèi th¸ng 12/1998 vµ ®­îc c¸c ngµnh chøc n¨ng ph©n tÝch vµ thùc hiÖn. 1. §Þnh h­íng vÒ khai th¸c h¶i s¶n. XuÊt ph¸t tõ thùc tr¹ng khai th¸c h¶i s¶n trong nh÷ng n¨m qua cã tÝnh ®Õn yªu cÇu ph¸t triÓn bÒn v÷ng, trong nh÷ng n¨m tíi cña ngµnh thñy s¶n ViÖt Nam ®Þnh h­íng khai th¸c h¶i s¶n ®­îc x©y dùng dùa trªn c¸c quan ®iÓm sau: - Khai th¸c h¶i s¶n ph¶i g¾n víi b¶o vÖ m«i tr­êng vµ t¸i t¹o nguån tµi nguyªn sinh th¸i biÓn. - Khai th¸c h¶i s¶n ph¶i ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, nhê ®¶m b¶o tÝnh ®ång bé trong chuçi m¾t xÝch t×m kiÕm ng­ tr­êng tµu thuyÒn vµ thñy thñ, dÞch vô hËu cÇn trªn biÓn vµ c¶ng c¸. - Khai th¸c h¶i s¶n g¾n liÒn víi chÕ biÕn vµ nu«i trång. - Khai th¸c g¾n liÒn víi nhiÖm vô b¶o vÖ vïng biÓn, an ninh cña tæ quèc ®ång thêi ph¶i ®¶m b¶o tÝnh an toµn cho ng­ d©n tr­íc thiªn tai, ®Þch häa vµ n¹n c­íp biÓn. 2. §Þnh h­íng ph¸t triÓn nu«i trång thñy s¶n. - Ph¸t triÓn nu«i trång thñy s¶n ph¶i g¾n víi b¶o vÖ m«i tr­êng sinh th¸i, báa vÖ vµ t¸i t¹o nguån lîi thñy s¶n. Phong chèng dÞch bÖnh cho c¸c ®èi t­îng nu«i mµ ®éng lùc thóc ®Èy lµ nu«i c«ng nghÞªp vµ b¸n c«ng nghiÖp. - Ph¸t triÓn nu«i trång thñy s¶n g¾n víi ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña c¸c vïng, c¸c ®Þa ph­¬ng, gãp phÇn chuyÓn ®æi kinh tÕ n«ng nghiÖp, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm vµ c¶i thiÖn ®êi sèng cho nh©n d©n lao ®éng. - T¨ng c­êng sö dông hîp lÝ cã hiÖu qu¶ c¸c loµi mÆt n­íc nhê tËn dông cã ®ång bé c¸c chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p qu¶n lÝ c¬ cÊu sö dông mÆt n­íc, ®èi t­îng nu«i trång vµ c«ng nghÖ nu«i tr«ng. - KhuyÕn khÝch mäi thµnh phÇn kinh tÕ hîp t¸c, kinh tÕ gia ®×nh, doanh nghiÖp n­íc ngoµi ®Çu t­ vµo nu«i trång thñy s¶n vµ n©ng cao n¨ng suÊt nu«i trång t¹o ra nhiÒu vïng cung cÊp nguyªn liÖu lín, æn ®Þnh cho chÕ biÕn xuÊt khÈu vµ tiªu thô néi ®Þa. - Ph¸t triÓn c«ng nghÖ sinh häc rót ng¾n kho¶ng c¸ch vÒ tr×nh ®é c«ng nghÖ ®Æc biÖt lµ c«ng nghÖ s¶n xuÊt gièng, thøc ¨n vµ phßng trõ dÞch bÖnh. §Ó thùc hiÖn chiÕn l­îc ph¸t triÓn ngµnh thñy s¶n ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010, môc tiªu cña lÜnh vùc nu«i trång ®­îc x¸c ®Þnh. Môc tiªu ph¸t triÓn nu«i trång thñy s¶n giai ®o¹n 2001 – 2005. 2001 2005 2010 1.DiÖn tÝch nu«i( ha) 887.500 1.200.000 1.300.000 Trong ®ã N­íc mÆn,lî 478.800 700.000 75.000 N­íc ngät 408.700 500.000 550.000 2. S¶n l­îng ( tÊn ) 884.100 1.150.000 2.000.000 Trong ®ã C¸ n­íc ngät 42.100 600.000 870.000 T«m 155.000 225.000 420.000 C¸ biÓn 2.635 38.000 200.000 NhuyÔn thÓ 108.554 185.000 380.000 S¶n phÈm kh¸c 196.911 102.000 130.000 Nguån: Quy ho¹ch tæng thÓ cña hÖ thèng thñy s¶n vµ b¸o c¸o bæ xung ®iÒu chØnh kÕ ho¹ch 5 n¨m 2001 – 2005. VÒ ®èi t­îng nu«i sÏ tËp trung vµo 5 nhãm chÝnh lµ t«m ( só, cµng xanh, hïm, hä t«m he…) c¸ biÓn, c¸ n­íc ngät, nhuyÔn thÓ vµ rong t¶o. 2. TiÕp tôc ®a d¹ng hãa thÞ tr­êng xuÊt khÈu. Thùc tÕ thÞ tr­êng hµng xuÊt khÈu thñy s¶n thÕ giíi, xÐt trªn tæng thÓ lµ mét thÞ tr­êng cßn cã kh¶ n¨ng më réng vµ lu«n cã xu h­íng cung ch­a ®¸p øng næi cÇu. Theo dù b¸o trong thêi gian trung h¹n tíi träng t©m nhËp khÈu thñy s¶n cña thÕ giíi vÉn tËp trung vµo NhËt b¶n, B¾c mü vµ EU. §Æc biÖt lµ EU víi kh¶ n¨ng më réng liªn minh thµnh 30 n­íc vµo ®Çu thÕ kû XXI so víi 15 n­íc hiÖn nay sÏ lµ thÞ tr­êng tiªu thÞ thñy s¶n lín nhÊt thÕ giíi. Nh­ng xÐt vÒ côc diÖn thÞ tr­êng nhËp khÈu thñy s¶n cña ViÖt Nam th× thùc tÕ nhËp khÈu lín nhÊt hiÖn t¹i lµ thÞ tr­êng NhËt b¶n ( 40%- 45% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu thñy s¶n ), thÞ tr­êng c¸c n­íc Asean ( 10% ), §µi loan ( 15% - 20% ), Trung Quèc ... Tõ gi÷a nh÷ng n¨m 1997 trë vÒ tr­íc ng­êi ta ®· coi khu vùc §«ng vµ §«ng Nam ¸ lµ thÞ tr­êng thÞnh v­îng vµo ®Çu thÕ kû XXI vµ nhiÒu dù ®o¸n xuÊt khÈu thñy s¶n vµo ®©y hÕt søc thuËn lîi, v× søc t¨ng cña nhu cÇu nhËp khÈu lín, do t¨ng thu nhËp khiÕn cho c¸c nhµ nhËp khÈu s½n sµng tr¶ møc gi¸ hÊp dÉn. Trong khi ®ã thùc tÕ thÞ tr­êng NhËt B¶n ®· ë møc b·o hßa. H¬n n÷a xuÊt khÈu thñy s¶n cña ViÖt Nam phô thuéc rÊt nhiÒu vµo sù c¹nh tranh cña c¸c n­íc xuÊt khÈu kh¸c trong vïng ®Æc biÖt lµ tõ Th¸i Lan, Indonesia, Ên §é vµ Trung Quèc trong xuÊt khÈu t«m, mùc. Tuy nhiªn kh¶ n¨ng héi nhËp cña ViÖt Nam vµo Asean, APEC, AFTA... sÏ më ra nh÷ng c¬ héi hîp t¸c vµ nh÷ng thuËn lîi cho viÖc t¨ng xuÊt khÈu thñy s¶n cña ViÖt Nam vµo trong khu vùc. §ã lµ ch­a kÓ tíi sù më réng nhanh chãng cña thÞ tr­êng thñy s¶n Trung Quèc – Mét thÞ tr­êng l¸ng giÒng tiÒm n¨ng. V× vËy trong thêi gian trung h¹n tíi §«ng ¸ vµ §«ng nam ¸ vÉn lµ thÞ tr­êng träng ®iÓm xuÊt khÈu hµng thñy s¶n cña ViÖt Nam. VíI EU vµ B¾c Mü, trë ng¹i lín nhÊt khi thñy s¶n ViÖt Nam th©m nhËp vµo thÞ tr­êng nµy lµ viÖc ®¶m b¶o an toµn vÖ sinh thùc phÈm theo tiªu chuÈn HACCP. Sau khi hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt Mü ®­îc ký kÕt- xuÊt khÈu thñy s¶n cña ViÖt Nam còng ®­îc c¶i thiÖn rÊt nhiÒu. Dù ®o¸n tû träng xuÊt khÈu sang EU, Mü n¨m 2005 cã thÓ sÏ ®¹t møc 35%- 40% kim ng¹ch xuÊt khÈu thñy s¶n cña c¶ n­íc. Ngoµi ra cÇn chó ý ®Õn nh÷ng thÞ tr­êng truyÒn thèng cò cña ViÖt Nam ë §«ng ¢u,Trung §«ng, B¾c Phi vµ c¸c thÞ tr­êng kh¸c, tuy kh«ng lín nh­ng cã thÓ cã c¬ héi tèt cho xuÊt khÈu hµng thñy s¶n ViÖt Nam nhê vßa hµng rµo mËu dÞch vµ chÊt l­îng kh«ng qu¸ kh¾t khe. 3. Ph¸t triÓn thªm nhiÒu mÆt hµng thñy s¶n míi. Trong c¬ cÊu hµng thñy s¶n xuÊt khÈu thÕ giíi hiÖn nay, kho¶ng 75% lµ d¹ng s¶n phÈm c¸ t­¬i, ­íp ®«ng, ®«ng l¹nh( riªng gi¸p x¸c vµ nhuyÔn thÓ chiÕm 33% - 35% ), s¶n phÈm ®å hép thñy s¶n h¬n 15% cßn ë d¹ng kh«, muèi, hun khãi chiÕm h¬n 5%, dÇu c¸ vµ bét c¸ céng l¹i xÊp xØ 5%. Cßn c¬ cÊu xuÊt khÈu cña ViÖt Nam trong thêi gian qua, kho¶ng h¬n 90% lµ d¹ng s¶n phÈm t­¬i, ­íp ®«ng, ®«ng l¹nh ( riªng gi¸p x¸c vµ nhuyÔn thÓ lµ 80% - 85% ). Sù mÊt c©n ®èi vÒ c¬ cÊu d¹ng s¶n phÈm xuÊt khÈu cña ta mét mÆt ph¶n ¸nh thÕ so s¸nh cña ViÖt Nam trong xuÊt khÈu thñy s¶n, vµ mÆt kh¸c ph¶n ¸nh sù yÕu kÐm cña c«ng nghÖ chÕ biÕn thñy s¶n n­íc nhµ, nh­ng ®©y còng lµ tiÒm n¨ng ®Ó ®a d¹ng hãa s¶n phÈm xuÊt khÈu nh»m t¨ng nhanh kim ng¹ch xuÊt khÈu thñy s¶n trong thêi gian tíi. C¬ cÊu hµng thñy s¶n xuÊt khÈu cña ViÖt Nam cÇn cã sù phï hîp t­¬ng ®èi víi c¬ cÊu xuÊt khÈu thñy s¶n thÕ giíi: t¨ng h¬n n÷a tû träng xuÊt khÈu ®å hép, t¨ng tû träng c¸ vµ t¨ng tû träng trong c¬ cÊu hµng thñy s¶n t­¬i, ­íp ®«ng, ®«ng l¹nh vµ gi¶m tû träng hµng ®«ng l¹nh s¬ chÕ. ChuyÓn h­íng c¬ cÊu s¶n phÈm cã ý nghÜa rÊt lín trong viÖc t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu thñy s¶n ViÖt Nam v× hai lÝ do c¬ b¶n: Khèi l­îng xuÊt khÈu t¨ng vµ gI¸ t¨ng, kh¶ n¨ng t¨ng kim ng¹ch tõ ®©y lµ r©t lín. Møc gi¸ xuÊt khÈu trung b×nh lµ 6,67 USD/kg. NÕu ViÖt Nam t¨ng c­êng chÕ biÕn s©u, hay n©ng cao tû träng gi¸p x¸c sèng hoÆc nÉng cao tû träng gi¸p x¸c cì lín trong nhãm s¶n phÈm nµy, cã thÓ ®­a ®­îc møc gi¸ xuÊt khÈu trung b×nh lªn b»ng 80% møc gi¸ cña Th¸i Lan ch¼ng h¹n, th× víi khèi l­îng xuÊt khÈu ®ã sÏ ®em vÒ cho n­íc nhµ 479,332 triÖu USD. Môc tiªu cña chóng ta lµ n©ng tû träng hµng chÕ biÕn s©u trong c¬ cÊu thñy s¶n xuÊt khÈu ( c¸c d¹ng ®å hép t«m,c¸ ngõ hay sashimi ) ®­a tû lÖ nµy lªn 25% - 30% tõ 12% - 13%, cã mét kh¶ n¨ng n÷a cho viÖc t¨ng xuÊt khÈu thñy s¶n cña ViÖt Nam tõ thay ®æi c¬ cÊu s¶n phÈm ®ã lµ t¨ng c­êng xuÊt khÈu c¸c thñy s¶n cao cÊp ë d¹ng sèng, mµ Trung Quèc ( kÓ c¶ Hång K«ng ) ®ang næi lªn lµ mét thÞ tr­êng tiÒm n¨ng nhÊt trong thêi kú khã kh¨n cña khu vùc hiÖn nay. 4. T¨ng gi¸ thñy s¶n xuÊt khÈu trong ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o c¹nh tranh. Xu h­íng t¨ng gi¸ quèc tÕ hµng thñy s¶n trong thêi gian tíi vÉn tiÕp tôc t¨ng do cung kh«ng tháa m·n cÇu, do t¨ng chi phÝ khai th¸c, t¨ng gi¸ lao ®éng, thay ®æi c¬ cÊu d¹ng s¶n phÈm thñy s¶n theo h­íng t¨ng tû träng hµng thñy s¶n ¨n liÒn vµ c¸c hµng thñy s¶n cao cÊp kh¸c... Tõ nhËn ®Þnh nµy xÐt trªn ®Æc thï xuÊt khÈu cña ViÖt Nam vÒ c¬ cÊu d¹ng s¶n phÈm xuÊt khÈu, vÒ møc gi¸ so víi gi¸ c¶ trung b×nh cña thÕ giíi vµ vÒ c¸c t­¬ng quan kh¸c, cho thÊy ta cã thÓ c¶i thiÖn gi¸ xuÊt khÈu thñy s¶n tõ møc thÊp hiÖn nay vµ n©ng lªn møc trung b×nh, tèi thiÓu b»ng 75% - 85% møc gi¸ xuÊt khÈu s¶n phÈm cïng lo¹i cña c¸c n­íc trong khu vùc. Tuy nhiªn, viÖc t¨ng gI¸ s¶n phÈm ë ®©y v·n ph¶i ®¶m b¶o hµng thñy s¶n ViÖt Nam cã søc c¹nh tranh ®Ó chIÕm lÜnh thÞ tr­êng quèc tÕ mµ khi chóng ta muèn t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu thñy s¶n hµng n¨m 20%.V× vËy trong chiÕn l­îc vÒ gi¸ c¶, viÖc ¸p dông t¨ng gi¸ hay gi¶m gi¸ ®i liÒn víi nh÷ng gi¶i ph¸p kh¸c nhau vÒ s¶n xuÊt, chÕ biÕn vµ cã quan hÖ mËt thiÕt víi d¹ng s¶n phÈm xuÊt khÈu, nhu cÇu thÞ hiÕu cña thÞ tr­êng nhËp khÈu. YÕu tè quyÕt ®Þnh ®Ó n©ng ®­îc gi¸ hµng thñy s¶n ViÖt Nam trong thêi gian tíi sÏ lµ thay ®æi c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu. ViÖc n©ng tû träng hµng chÕ biÕn s©u nh­ ®å hép thñy s¶n hay thñy s¶n ¨n liÒn trong tæng hµng xuÊt khÈu thñy s¶n, còng nh­ viÖc ¸p dông thµnh tùu khoa häc kü thuËt míi ®Ó cã kh¶ n¨ng xuÊt khÈu c¸ lo¹i thñy s¶n sèng cã gi¸ trÞ cao... lµ h­íng ®i l©u dµi, cßn d¹ng s¶n phÈm s¬ chÕ khã cã thÓ nãi tíi viÖc t¨ng gi¸, trõ phi cung cÊp kh«ng ®¸p øng næi cÇu. - ChÕ biÕn vµ xuÊt khÈu thñy s¶n ViÖt Nam ph¶i lÊy chØ tiªu chÊt l­îng an toµn lµ yÕu tè hµng ®Çu. ChÝnh ®iÒu nµy quyÕt ®Þnh kh¶ n¨ng duy tr× l©u dµi thÞ tr­êng thñy s¶n ViÖt Nam. Thu nhËp ngµy cµng cao, ng­êi tiªu dïng cµng ®ßi hái chÊt l­îng vµ møc ®é an toµn khi sö dông bÊt cø mét mÆt hµng thùc phÈm nµo. Trong khi ®ã h¬n bÊt cø mét s¶n phÈm nµo kh¸c, thñy s¶n lµ mÆt hµng rÊt dÔ bÞ t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè bªn ngoµi lµm gi¶m chÊt l­îng s¶n phÈm. - ChÕ biÕn vµ xuÊt khÈu thñy s¶n ph¶i ngµy cµng h­íng tíi më réng mÆt hµng, më réng thÞ tr­êng nh»m ®a d¹ng hãa c¸c mÆt hµng, ®a ph­¬ng hãa c¸c b¹n hµng. - ChÕ biÕn vµ xuÊt khÈu thñy s¶n ph¶i g¾n víi khai th¸c vµ nu«i trång thñy s¶n, trong ®ã lÊy ph¸t triÓn nu«i trång lµm nßng cèt. - ChÕ biÕn vµ xuÊt khÈu thñy s¶n ë ViÖt Nam ®ßi hái mét sù hç trî lín tõ phÝa nhµ n­íc. - Kh«ng xem nhÑ thÞ tr­êng trong n­íc vµ thÞ tr­êng nµy cã tiÒm n¨ng ®Ó ph¸t triÓn trong t­¬ng lai. II. BiÖn ph¸p thóc ®Èy xuÊt khÈu thñy s¶n ViÖt Nam sang thÞ tr­êng Trung Quèc. 1. T¨ng c­êng c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng. Trung Quèc lµ mét thÞ tr­êng tiÒm n¨ng lín ®Ó thñy s¶n n­íc ta b­íc ch©n vµo. HiÖn t¹i ®©y lµ thÞ tr­êng mµ n­íc ta míi b¾t ®Çu ®Èy m¹nh xuÊt khÈu thñy s¶n – vµ vÊn ®Ò ®Æt ra lµ chóng ta ph¶i hiÓu râ vÒ thÞ tr­êng nµy ®Ó tr¸nh nh÷ng rñi ro trong kinh doanh- mµ ®©y lµ ®iÒu hay x¶y ra. Nghiªn cøu thÞ tr­êng Trung Quèc. - Thø nhÊt: C¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu thñy s¶n ViÖt Nam ph¶i nghiªn cøu vÒ nhu cÇu, thÞ hiÕu cña ng­êi Trung Quèc ®Ó lùa chän mÆt hµng chiÕn l­îc cho xuÊt khÈu. Lùa chän ®­îc mÆt hµng mµ thÞ tr­êng nµy cÇn ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu ph¶i cã mét qu¸ tr×nh nghiªn cøu, ph©n tÝch mét c¸ch cã hÖ thèng vÒ nhu cÇu thÞ tr­êng tõ ®ã gióp cho c¸c doanh nghIÖp xuÊt khÈu chñ ®éng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt – kinh doanh. - Thø hai: Khi ®· lùa chän ®­îc mÆt hµng thñy s¶n mµ thÞ tr­êng Trung Quèc cã nhu cÇu. C¸c doanh nghIÖp xuÊt khÈu thñy s¶n ViÖt Nam ph¶i tiÕn hµnh ph©n ®o¹n thÞ tr­êng v× ®©y lµ mét thÞ tr­êng réng lín nhu cÇu tiªu dïng thñy s¶n ë mç vïng t­¬ng ®èi kh¸c nhau: vÝ dô víi thÞ tr­êng T©y Nam Trung Quèc th× nhu cÇu ®Æc biÖt lµ c¸c lo¹i c¸ ­íp muèi víi h­¬ng vÞ ®Æc biÖt, nh­ng víi thÞ tr­êng trung t©m nh­ B¾c Kinh, Th­îng H¶i... n¬i mµ kinh tÕ kh¸ ph¸t triÓn, thu nhËp cña ng­êi d©n cao th× nhu cÇu l¹i lµ nh÷ng lo¹i thñy s¶n ®Æc s¶n nh­ thñy s¶n ¨n liÒn, c¸ t­¬i sèng, ®å hép... Qua ®ã c¸c doanh nghiÖp ph©n tÝch c¸c yÕu tè vi m«, vÜ m« vµ kh¶ n¨ng cña m×nh ®Ó tiÕn hµnh ph©n phèi s¶n phÈm cho tõng ®o¹n thÞ tr­êng mµ doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng nhÊt. - Thø ba: Lùa chän b¹n hµng, c¨n cø vµo kh¶ n¨ng tµi chÝnh, thanh to¸n cña b¹n hµng, ph­¬ng thøc, ph­¬ng tIÖn thanh to¸n. Lùa chän theo ph­¬ng thøc ®«i bªn cïng cã lîi. §èi víi ngµnh thñy s¶n ViÖt Nam quan hÖ bu«n b¸n víi Trung Quèc trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y cã xu h­íng gia t¨ng t­¬ng ®èi m¹nh. Nh÷ng b¹n hµng cò vµ ®ång thêi b¹n hµng míi còng gia t¨ng, nªn ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i l­u t©m ®Õn nh÷ng mèi quan hÖ cò. Cßn ®èi víi nh÷ng b¹n hµng míi th× doanh nghiÖp ph¶i nghiªn cøu t×m hiÓu vÒ mäi mÆt: ®Þa ®iÓm kinh doanh, tªn ph¸p nh©n th­¬ng m¹i, lÜnh vùc ho¹t ®éng kinh doanh, kh¶ n¨ng tµi chÝnh... ®Ó hiÓu râ h¬n b¹n hµng míi, tr¸nh rñi ro trong kinh doanh. - Thø t­: ®ã lµ lùa chän ph­¬ng thøc giao dÞch, ®©ylµ nh÷ng c¸ch thøc mµ doanh nghiÖp sö dông ®Ó thùc hiÖn c¸c môc tiªu vµ kÕ ho¹ch kinh doanh cña m×nh. Tïy vµo kh¶ n¨ng cña m×nh vµ cña b¹n hµng mµ lùa chän ph­¬ng thøc giao dÞch kh¸c nhau: giao dÞch th«ng th­êng, giao dÞch qua trung gian, giao dÞch th«ng qua héi chî hay triÓn l·m. - Thø n¨m: §µm ph¸n vµ ký kÕt hîp ®ång. §©y lµ kh©u quan träng trong qu¸ tr×nh kinh doanh. §èi víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam khi tham gia vµo ký kÕt hîp ®ång víi b¹n hµng Trung Quèc lu«n gÆp ph¶i sù mÆc c¶, gi¸ chãt míi lµ møc gi¸ khëi ®IÓm. §ßi hái c¸c doanh nghiÖp cña ta khi tham gia ký kÕt ph¶i kiªn tr×, hiÓu râ t©m lÝ ®èi t¸c, diÔn biÕn cña cuéc ®µm ph¸n. Cã thÓ sö dông c¸c ph­¬ng thøc ®µm ph¸n qua th­ tÝn, ®iÖn tÝn, trùc tiÕp. Sau ®ã tiÕn hµnh ký kÕt hîp ®ång xuÊt khÈu: + §iÒu kiÖn tªn hµng. + §iÒu kiÖn sè l­îng. + §iÒu kiÖn vÒ quy c¸ch phÈm chÊt hµng hãa. + §iÒu kiÖn vÒ gI¸ c¶. + §iÒu kiÖn vÒ bao b×, ®ãng gãi, ký m· hiÖu. + §iÒu kiÖn vÒ c¬ së giao hµng. + §iÒu kiÖn vÒ thêi gian, ®Þa ®iÓm, ph­¬ng tiÖn giao hµng. + §iÒu kiÖn vÒ thanh to¸n. + §iÒu kiÖn vÒ b¶o hµnh ( nÕu cã ). + §iÒu kiÖn vÒ khiÕu n¹i, träng tµi. + §iÒu kiÖn vÒ c¸c tr­êng hîp bÊt kh¶ kh¸ng. + Chø ký cña c¸c bªn. 2. T¨ng c­êng ho¹t ®éng xóc tiÕn xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng Trung Quèc. Xóc tiÕn th­¬ng m¹i lµ vÊn ®Ò khã kh¨n phøc t¹p. Thêi gian qua cã kh¸ nhiÒu ch­¬ng tr×nh, dù ¸n vÒ xóc tiÕn th­¬ng m¹i xuÊt khÈu, trong ®ã cã xóc tiÕn th­¬ng m¹i xuÊt khÈu thñy s¶n. Ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i xuÊt khÈu thñy s¶n nh»m hç trî, t×m kiÕm, thóc ®Èy c¬ héi mua b¸n thñy s¶n, cung øng dÞch vô cho kh¸ch hµng. Xóc tiÕn th­¬ng m¹i lµ lÜnh vùc ho¹t ®éng réng lín, phøc t¹p cña Maketing ®ßi hái ph¶i xem xÐt ë nh÷ng gi¸c ®é kh¸c nhau. Xóc tiÕn th­¬ng m¹i thñy s¶n cã vai trß to lín gãp phÇn tÝch cùc vµo thùc hiÖn chÝnh s¸ch më cöa héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña ngµnh thñy s¶n. §èi víi ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i thñy s¶n sang thÞ tr­êng Trung Quèc tr­íc tiªn c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu ph¶i tiÕp cËn nh÷ng th«ng tin cô thÓ vÒ thÞ tr­êng, kh¸ch hµng Trung Quèc, n¾m b¾t luËt ph¸p, chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i quèc tÕ cña Trung Quèc. T¨ng c­êng quan hÖ víi b¹n hµng kÕt hîp víi n¾m thªm th«ng tin vÒ ®èi thñ c¹nh tranh vµ t×nh h×nh c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng Trung Quèc. Xóc tiÕn th­¬ng m¹i xuÊt khÈu thñy s¶n ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp kh«ng chØ hIÓu râ ë tÇm vÜ m« vÒ thÞ tr­êng Trung Quèc: ®Æc ®iÓm vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ, luËt ph¸p, nhu cÇu, thÞ hiÕu cña ng­êi tiªu dïng Trung Quèc ®ßi hái ®èi víi hµng thñy s¶n. Vµ ®èi víi ngµnh thñy s¶n Trung Quèc nãi riªng th× ®ã lµ thùc tr¹ng nu«i trång ®¸nh b¾t, hÖ thèng ph©n phèi, t×nh h×nh chÕ biÕn xuÊt nhËp khÈu thñy s¶n Trung Quèc ®Ó x¸c ®Þnh mÆt hµng vµ kh¶ n¨ng th©m nhËp cña m×nh vµo thÞ tr­êng nµy. H¬n n÷a cßn ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp cña ta ph¶i hiÓu râ vÒ b¹n hµng trùc tiÕp lµm ¨n víi m×nh- tr¸nh t×nh tr¹ng lµm ¨n víi mét c«ng ty ma cña n­íc b¹n. Bé thñy s¶n ph¶i lµ ng­êi b¹n ®ång hµnh cïng c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu thñy s¶n ViÖt Nam. Hç trî c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu thñy s¶n trong kinh doanh xuÊt khÈu nh­ cung cÊp th«ng tin cho doanh nghiÖp vÒ thÞ tr­êng, tæ chøc c¸c ®oµn tham quan kh¶o s¸t cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu thñy s¶n ViÖt Nam muèn lµm ¨n víi thÞ tr­êng Trung Quèc. Tæ chøc héi nghÞ, héi th¶o, h­íng dÉn c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu thñy s¶n ViÖt Nam tham gia héi chî triÓn l·m trong n­íc vµ thÞ tr­êng Trung Quèc… th«ng qua ®ã ký ®­îc nhiÒu hîp ®ång xuÊt khÈu thñy s¶n sang thÞ tr­êng nµy. H­íng dÉn vµ t­ vÊn cho c¸c doanh nghIÖp xuÊt khÈu thñy s¶n ViÖt Nam ¸p dông hÖ thèng qu¶n lÝ chÊt l­îng ( ISO 9000, ISO 14000 ) ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm. C¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu thñy s¶n ViÖt Nam ph¶i n©ng cao h¬n n÷a c«ng t¸c xóc tiÕn th­¬ng m¹i, tham gia kinh doanh trªn thÞ tr­êng quèc tÕ c¸c doanh nghiÖp cÇn t¨ng c­êng h¬n n÷a øng dông th­¬ng m¹i ®iÖn tö trong kinh doanh. T¨ng c­êng sö dông Internet, ®¨ng ký tªn miÒn quèc tÕ ®Ó tiÕn hµnh qu¶ng c¸o vµ tiÕp xóc trùc tiÕp víi ng­êi tiªu dïng n­íc ngoµi mµ ®Æc biÖt víi c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu thñy s¶n ViÖt Nam muèn tham gia vµo thÞ tr­êng Trung Quèc th× ®ã lµ ng­êi tiªu dïng Trung Quèc. Doanh nghiÖp xuÊt khÈu thñy s¶n ph¶i tham gia héi chî quèc tÕ, giíi thiÖu s¶n phÈm cña doanh nghiÖp, tªn doanh nghiÖp, giíi thiÖu s¶n phÈm t¹o mèi quan hÖ lµm ¨n víi c¸c ®èi t¸c Trung Quèc. T×m h×nh thøc qu¶ng c¸o hµng hãa phï hîp víi th«ng lÖ, tËp qu¸n cña thÞ tr­êng Trung Quèc. 3. BiÖn ph¸p n©ng cao tÝnh c¹nh tranh mÆt hµng thñy s¶n. N©ng cao tÝnh c¹nh tranh cña hµng thñy s¶n ®ßi hái c¸c doanh nghIÖp ph¶i n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh vÒ gi¸ c¶, chÊt l­îng, chñng lo¹i. - N©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh vÒ gi¸: §©y lµ c«ng cô cã tÝnh c¹nh tranh m¹nh nhÊt hiÖn t¹i cña thñy s¶n ViÖt Nam.Chóng ta ph¶i cè g¾ng h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm: gi¶m chÝ phÝ t¹o ra nguyªn liÖu, gi¶m tæn thÊt sau khi thu ho¹ch vµ chuÈn hãa c¸c chi phÝ liªn quan tíi qu¸ tr×nh xuÊt khÈu hµng hãa. - C¹nh tranh vÒ chÊt l­îng: Chóng ta ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p vÒ c«ng nghÖ ®ång thêi ®i ®«i víi n©ng cÊp ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt, ®¶m b¶o vÖ sinh an toµn thùc phÈm theo ®óng quy ®Þnh cña ngµnh còng nh­ c¸c tiªu chuÈn quèc tÕ. X©y dùn chÕ ®é gi¸m s¸t kiÓm tra th­êng xuyªn. C¸c doanh nghiÖp ph¶i ®Æt môc tiªu cÊp b¸ch thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh qu¶n lÝ chÊt l­îng theo GMP, SSOP vµ HACCP. - C¹nh tranh vÒ chñng lo¹i: HiÖn t¹i c¸c s¶n phÈm chÕ biÕn thñy s¶n cña ViÖt Nam kÐm ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i. Nªn víi mét thÞ tr­êng cã nhu cÇu ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i s¶n phÈm thñy s¶n nh­ Trung Quèc th× chóng ta ph¶i cã chiÕn l­îc më réng h¬n n÷a danh môc chñng lo¹i hµng xuÊt khÈu ®Ó t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh. Cã c¸c gi¶i ph¸p vÒ c«ng nghÖ ®èi víi tõng lÜnh vùc: + §èi víi lÜnh vùc khai th¸c: - TiÕn hµnh lùa chän, x¸c ®Þnh c«ng nghÖ khai th¸c cã hiÖu qu¶, tËp trung vµo c¸c nghÒ khai th¸c c¸ næi di c­, c¸ ®¸y, nhuyÔn thÓ ë ®é s©u 20 – 30 m. - Nghiªn cøu øng dông hoÆc nhËp khÈu c«ng nghÖ tõ n­íc ngoµi, bao gåm kü thuËt sö dông ¸nh s¸ng vµ trµ r¹o ®Ó tËp trung c¸ trong nghÒ kÐo l­íi v©y, nghÒ c©u vµng khai th¸c ë ®é s©u vµ lång bÉy, l­íi kÐo c¸ tÇng ®¸y cã ®é s©u 50 – 200m vµ mét sè mÉu l­íi kh¸c cã hiÖu qu¶, c¸c lo¹i m¸y thö l­íi rª vµ d©y c©u. - N©ng cÊp n¨ng lùc nghiªn cøu c«ng nghÖ khai th¸c cho viÖn nghiªn cøu h¶i s¶n ë h¶i phßng. - X©y dùng c¸c trung t©m ph¸t triÓn nghÒ c¸ xa bê á Vòng Tµu. + §èi víi lÜnh vùc nu«i trång: - Trªn c¬ së ®Æc ®iÓm sinh th¸i vµ tiÒm n¨ng cña tõng vïng ®Þa lÝ, tõng mÆt n­íc, ph¶i x¸c ®Þnh c¸c ®èi t­îng nu«i, c«ng nghÖ nu«i, quy m« nu«i phï hîp theo h­íng ®¶m b¶o n¨ng suÊt vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ l©u dµi. - §Èy m¹nh nu«i b¸n th©m canh vµ th©m canh c¸c ®èi t­îng cã gi¸ trÞ xuÊt khÈu nh­ t«m só, t«m cµng xanh, c¸ lãc, c¸ basa… c¸c loµi nhuyÔn thÓ vµ mét sè loµi c¸ biÓn kh¸c. - §­a nhanh tiÕn bé khoa häc cña thÕ giíi vµo t­ng khu vùc ¸p dông thÝ ®iÓm råi triÓn khai trªn diÖn réng. Hoµn thiÖn c«ng nghÖ hiÖn cã ®ång thêi du nhËp thªm nh÷ng c«ng nghÖ míi vÒ gièng nu«i, thøc ¨n, xö lÝ… - T¨ng c­êng ®Çu t­ ®ång bé ®Ó hiÖn ®¹i hãa hÖ thèng c¬ së nghiªn cøu nu«i trång cña ngµnh. §èi víi lÜnh vùc chÕ biÕn: - §Çu t­ n©ng cÊp, x©y dùng c¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn víi c«ng nghÖ tiªn tiÕn. - X©y dùng, ban hµnh vµ triÓn khai ¸p dông c¸c tiªu chuÈn Nhµ n­íc vµ tiªu chuÈn ngµnh vÒ ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt vµ vÖ sinh an tßan thùc phÈm. - Quy ho¹ch, ®Çu t­ x©y dùng hÖ thèng kho l¹nh vµ ph¸t triÓn dÞch vô kho l¹nh trong c¶ n­íc víi c«ng nghÖ thiÕt bÞ tiªn tiÕn. - N©ng cÊp chÊt l­îng nguyªn liÖu h¶i s¶n, gi¶m gi¸ ®Çu vµo b»ng c¸ch trang bÞ hÖ thèng s¬ chÕ vµ b¶o qu¶n ngay trªn tµu. - T¨ng c­êng më réng chñng lo¹i vµ khèi l­îng chÕ biÕn c¸c mÆt hµng cã gi¸ trÞ gia t¨ng. KhuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp nhËp khÈu c«ng nghÖ cao tõ c¸c n­íc ph¸t triÓn, bÝ quyÕt c«ng nghÖ, thuª chuyªn gia giái n­íc ngoµi vµ ®Çu t­ nghiªn cøu øng dông c¸c c«ng nghÖ míi. - §Çu t­ n©ng cÊp c¬ së vËt chÊt vµ n¨ng lùc nghiªn cøu, t­ vÊn cho c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn ®a d¹ng hãa c¸c mÆt hµng. - T¨ng c­êng hoµn thiÖn n¨ng lùc ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan Nhµ n­íc cã thÈm quyÒn vÒ kiÓm tra vµ chøng nhËn vÖ sinh an tßan thùc phÈm. Hoµn thiÖn ph­¬ng thøc xuÊt khÈu hµng thñy s¶n. Chóng ta xuÊt khÈu trùc tiÕp vµo thÞ tr­êng chÝnh kh«ng nhiÒu, chñ yÕu lµ xuÊt khÈu qua trung gian m«i giíi vµ c¸c trung t©m t¸i xuÊt. XuÊt khÈu chñ yÕu theo ®iÒu kiÖn FOB, ch­a cã kh¶ n¨ng b¸n hµng theo ®IÒu kiªn CIF vµ c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c cao h¬n. Buéc chóng ta ph¶i hoµn thiÖn h¬n n÷a ph­¬ng thøc xuÊt khÈu ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh. Gi¶i quyÕt tèt vµ t¹o ®iÒu kiÖn th«ng quan cho c¸c doanh t¹i c¸c khu vùc cöa khÈu. Më réng c¸c ph­¬ng thøc xuÊt khÈu, hiÖn t¹i cã thÓ ¸p dông h×nh thøc tam nhËp, t¸i xuÊt ®Ó xóc tiÕn cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng Trung Quèc. 5. N©ng cao tr×nh ®é cho ®éi ngò lao ®éng trong ngµnh thñy s¶n. TËp trung ®µo t¹o nguån nh©n lùc cã tr×nh ®é khoa häc kü thuËt, cã kü n¨ng vµ ý thøc kû luËt cao cho mäi lÜnh vùc cña ngµnh: - §éi ngò c¸n bé qu¶n lý giái kiÕn thøc, giái chuyªn m«n x· héi ®Ó cã thÓ qu¶n lÝ ngµnh ph¸t triÓn bÒn v÷ng. - §éi ngò c¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp giái ®Ó cã mét tËp thÓ cã tr¸ch nhIÖm cao, n¨ng ®éng vµ hiÓu biÕt chuyªn m«n s©u, cã kh¶ n¨ng lµm ra lîi nhuËn tr­íc m¾t vµ l©u dµi. - §éi ngò c¸n bé khoa häc cã kh¶ n¨ng nghiªn cøu, tiÕp thu vµ øng dông tIÕn bé kü thuËt, c«ng nghÖ tiªn tiÕn cña thÕ giíi trong mäi lÜnh vùc. - §éi ngò thanh tra, kiÓm so¸t viªn trong mäi lÜnh vùc tõ b¶o vÖ nguçn lîi ®Õn vÖ sinh an toµn thùc phÈm. - §éi ngò c¸n bé c«ng nh©n giái ®Ó ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu chuyªn m«n ngµy mét cao. TiÕn hµnh cñng cè vµ n©ng cÊp hÖ thèng tr­êng ®µo t¹o cña ngµnh thñy s¶n : - TËp trung ®µo t¹o c«ng nh©n kü thuËt lµnh nghÒ, lång ghÐp c¸c ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o vÒ n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n. - T¨ng c­êng më réng h×nh thøc ®µo t¹o trong vµ ngoµi n­íc, c¸n bé nghiªn cøu vµ c¸n bé Marketing. Quan t©m tæ chøc c¸c khãa ®µo t¹o ng¾n h¹n, c¸c líp tËp hu¸n cho c¸n bé qu¶n lÝ vµ c¸c doanh nghiÖp vÒ luËt lÖ vµ c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ, th­¬ng m¹i cña c¸c n­íc vµ quèc tÕ. H×nh thµnh c¸c trung t©m ®µo t¹o nghÒ cho ng­êi lao ®éng nghÒ c¸ theo tõng ®Þa ph­¬ng, l·nh thæ, chñ yÕu ë c¸c tØnh träng ®iÓm nghÒ c¸ víi quy m« võa vµ nhá. - Më réng c¸c h×nh thøc liªn kÕt, hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ ®Ó t×m kiÕm dù gióp ®ì cña c¸c n­íc ®Ó ®µo t¹o c¸n bé ®¹i häc, sau ®¹i häc ë c¸c n­íc cã nghÒ c¸ ph¸t triÓn nh­ Na uy, NhËt B¶n, Trung Quèc, Liªn Bang Nga… HoÆc thuª c¸c chuyªn gia n­íc ngoµi trùc tiÕp ®Õn ViÖt Nam gi¶ng d¹y. §ång thêi tæ chøc c¸c chuyÕn tham quan, t×m hiÓu thÞ tr­êng, häc tËp kinh nghiÖm ph¸t triÓn nghÒ c¸ cña c¸ n­íc trªn thÕ giíi. 6. Gi¶i ph¸p hç trî tõ phÝa nhµ n­íc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu. - Nhµ n­íc t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu thñy s¶n chØ ph¶i chÞu møc thuÕ suÊt 0%. - Më ra chÝnh s¸ch vÒ tµi chÝnh tÝn dông, t¹o vèn cho c¸c doanh nghIÖp xuÊt khÈu trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh. KhuyÕn khÝch mäi thµnh phÇn kinh tÕ tham gia ®Çu t­ vµo mäi kh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. - X©y dùng c¬ chÕ phèi hîp chÆt chÏ gi÷a nhµ n­íc vµ c¸c tæ chøc liªn kÕt ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng tranh chÊp th­¬ng m¹i vµ ®µm ph¸n ®Ó kh¾c phôc c¸c hµng rµo phi thuÕ quan c¶n trë ho¹t ®éng th­¬ng m¹i. - Tæ chøc c¸c ®oµn ®i c«ng t¸c kh¶o s¸t vµ nghiªn cøu thÞ tr­êng, hiÓu râ h¬n vÒ nhu cÇu, thÞ hiÕu tiªu dïng cña tõng thÞ tr­êng, h×nh thµnh hÖ thèng th«ng tin cã Ých cung cÊp cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu, tr¸nh nh÷ng rñi ro trong kinh doanh. - §Çu t­ n©ng cÊp c¸c c¬ së tr­êng häc ®µo t¹o trong ngµnh thñy s¶n, n©ng cao tr×nh ®é cho ®éi ngò lao ®éng trong ngµnh. - Thóc ®Èy hîp t¸c kinh tÕ kü thuËt víi n­íc ngoµi trong s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn hµng thñy s¶n xuÊt khÈu, ®Èy nhanh tiÕn ®é héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi, t¹o ®iÒu kiÖn ¸p dông nh÷ng ­u ®·i vÒ thuÕ quan, còng nh­ tr¸nh nh÷ng rµo c¶n th­¬ng m¹i kh¸c. - T¹o ®iÒu kiÖn ¸p dông linh häat c¸c ­u ®·i vÒ tµi chÝnh tÝn dông cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu, khuyÕn khÝch xuÊt khÈu hµng thñy s¶n: nh­ miÔn gi¶m thuÕ ®èi víi s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu hµng thñy s¶n, thùc hiÖn chÝnh s¸ch tµi trî xuÊt khÈu vµ thµnh lËp quü hç trî s¶n xuÊt – xuÊt khÈu thñy s¶n. KÕt luËn Qua nghiªn cøu vÒ thÞ tr­êng Trung Quèc vµ biÖn ph¸p thóc ®Èy xuÊt khÈu thñy s¶n cña n­íc ta sang thÞ tr­êng nµy, em thÊy Trung Quèc lµ mét thÞ tr­êng ®Çy tiÒm n¨ng mµ ngµnh thñy s¶n ViÖt Nam cã thÓ khai th¸c vµ më réng. §øng tr­íc yªu cÇu ph¸t triÓn cña ngµnh kinh tÕ mòi nhän ®Êt n­íc, ®ßi hái chóng ta ph¶i cã nh­ng biÖn ph¸p chÝnh s¸ch th«ng tho¸ng gióp cho ngµnh thñy s¶n ph¸t triÓn c©n ®èi v÷ng ch¾c trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh. Ngµnh thñy s¶n n­íc ta cã nhiÒu tiÒm n¨ng ®Ó ph¸t triªn trong t­¬ng lai, chóng ta cÇn ph¶i ®Çu t­ h¬n n÷a vµo c¸c qu¸ tr×nh s¶n xuÊt: Trong lÜnh vùc khai th¸c cÇn ®Çu t­ vÒ c¸c lo¹i ph­¬ng tiÖn ®¸nh b¾t vµ lùa chän h×nh thøc ®¸nh b¾t ®¹t hiÖu qu¶ cao. Trong lÜnh vùc nu«i trång cÇn ¸p dông khoa häc c«ng nghÖ n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt l­¬ng. Trong lÜnh vùc chÕ biÕn cÇn ®Çu t­ c«ng nghÖ chÕ biÕn tiªn tiÕn, më réng danh môc c¸c s¶n phÈm chÕ biÕn chÊt l­îng cao, thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh vÒ qu¶n lÝ chÊt l­îng theo tiªu chuÈn quèc tÕ. Trong lÜnh vùc xuÊt khÈu tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn n©ng cao uy tÝn cña ng­êi tiªu dïng ®èi víi c¸c s¶n phÈm cña ViÖt Nam. Gi÷ v÷ng thÞ tr­êng truyÒn thèng, ®ång thêi th©m nhËp nh÷ng thÞ tr­êng míi. Nhµ n­íc vµ ngµnh thñy s¶n cÇn ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p tèi ­u ®Ó ph¸t triÓn cho ngµnh thñy s¶n n­íc ta. §èi víi thÞ tr­êng Trung Quèc nãi riªng, chóng ta ph¶i cã nh÷ng ph­¬ng thøc, biÖn ph¸p khai th¸c h¬n n÷a thÞ tr­êng nµy v× trong t­¬ng lai ®©y lµ thÞ tr­êng ®­îc ®¸nh gi¸ lµ thÞ tr­êng tiªu dïng thñy s¶n lín cña thÕ giíi. Víi lîi thÕ lµ mét quèc gia l¸ng giÒng víi Trung Quèc chóng ta nªn khai th¸c tèt h¬n thÞ tr­êng nµy ®¶m b¶o më réng h¬n n÷a ngµnh thñy s¶n cña chóng ta trong t­¬ng lai. Tuy nhiªn trong qu¸ trÝnh viÕt ®Ò ¸n em kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai sãt do hiÓu biÕt cßn n«ng c¹n cña m×nh. Em mong thÇy c« xem xÐt söa ch÷a vµ bæ xung nh÷ng yÕu ®iÓm ®Ó em cã thÓ hiÓu râ h¬n vÒ ®Ò tµi nµy. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy c«. Hµ néi ngµy 20/4/2004. Sinh viªn:Ph¹m ThÞ Thu H»ng TµI LIÖU THAM KH¶O T¹p chÝ th­¬ng m¹i . Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam. T¹p chÝ thñy s¶n. T¹p chÝ gi¸ c¶ vµ thÞ tr­êng. T¹p chÝ ngo¹i th­¬ng. T¹p chÝ nghiªn cøu Trung Quèc. T¹p chÝ nghiªn cøu quèc tÕ. T¹p chÝ kinh tÕ ph¸t trIÓn. GI¸o Tr×nh Kinh Doanh quèc tÕ ( PGS- T.S NguyÔn ThÞ H­êng ). Ph¸t triÓn thñy s¶n ViÖt Nam – Nh÷ng luËn cø vµ thùc tiÔn ( PGS – T.S Hoµng ThÞ ChØnh ). Gi¸o tr×nh Kinh tÕ Th­¬ng M¹i ( PGS. TS §Æng §×nh §µo, PGS. TS Hoµng §øc Th©n. ) C¸c trang Web: - http:/ www. Laocai.gov.vn. - http:/www. Fistenet.com.vn. - http:/www. Vitrapet.com.vn.

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • docThực trạng xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang thị trường Trung Quốc.doc
Luận văn liên quan