Đề tài Tín dụng ngân hàng góp phần phát triển kinh tế hợp tác xã ở Việt Nam

Tính cấp thiết của đề tài Đến nay trên cả nước có 16.899 HTX, trong đó có 9.313 HTX nông nghiệp và dịch vụ tổng hợp, 515 HTX thương mại - dịch vụ, 2.325 HTX công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp, 542 HTX xây dựng, 591 HTX thuỷ sản, 1.086 HTX giao thông vận tải và 1.629 các loại hình HTX khác. Đó là một lực lượng hùng hậu khi kinh tế HTX phát triển trong cơ chế kinh tế thị trường định hướng XHCN. Tuy nhiên việc đổi mới hoạt động, cũng như đổi mới quản lý kinh tế hợp tác xã cũng đặt ra nhiều vấn đề cấp bách để đáp ứng yêu cầu của thực tiễn. Đảng và nhà nước đưa ra nhiều chủ trương, chính sách quan trọng và không ngừng được hoàn thiện, tạo môi trường pháp lý thuận lợi cho hoạt động của kinh tế hợp tác xã. Nghị quyết đại hội đại biểu Đảng toàn quốc lần thứ IX và lần thứ X đều đã khẳng định: “Kinh tế Nhà nước cùng với kinh tế tập thể ngày càng trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân” và “Kinh tế tập thể phát triển với nhiều hình thức hợp tác đa dạng, trong đó hợp tác xã là nòng cốt”. Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam đã chính thức gia nhập tổ chức thương mại thế giới - WTO từ ngày 7-11-2006, song thực tiễn đặt ra là những người sản xuất nhỏ lẻ, vốn ít, năng lực tiếp cận với thị trường hạn chế, nên thường là những người yếu thế, bị thua thiệt trong cạnh tranh của quá trình hội nhập. Vì vậy mô hình kinh tế hợp tác xã có vai trò rất quan trọng liên kết họ lại, là cầu nối về vốn, công nghệ, thị trường và thông tin khác, để họ đứng vững trong cạnh tranh. Như vậy phát triển kinh tế hợp tác xã còn có ý nghĩa kinh tế - xã hội sâu sắc, được đặt ra từ chính quá trình hội nhập. Song một trong những nhân tố rất quan trọng để cho kinh tế hợp tác xã hoạt động có hiệu quả và phát triển được thì đòi hỏi phải có vốn. Nhưng một thực tế đặt ra là vốn tự có của hợp tác xã rất hạn chế, mà chủ yếu tồn tại dưới dạng quyền sử dụng đất, trụ sở và nhà xưởng cũ nát, công nợ dây dưa, vốn đóng góp bằng tiền của xã viên cũng rất ít, nên phải trông chờ chủ yếu vào vốn vay ngân 2 hàng thương mại. Như vậy, muốn kinh tế HTX phát triển thì vai trò của tín dụng ngân hàng là rất quan trọng. Tuy nhiên, đa số các HTX không vay được vốn ngân hàng để phát triển sản xuất kinh doanh. Ngược lại, các NHTM cũng không mở rộng được quy mô vốn cho vay kinh tế hợp tác xã do không đảm bảo được các điều kiện theo chính sách tín dụng hiện hành. Mâu thuẫn này đã, đang rất gay gắt trong thực tiễn cần được giải quyết. Chính vì vậy Luận án lựa chọn đề tài: “Tín dụng ngân hàng góp phần phát triển kinh tế hợp tác x∙ ở Việt Nam” để nghiên cứu là xuất phát từ yêu cầu cấp bách đặt ra trong thực tiễn nói trên. 2. Mục đích nghiên cứu - Hệ thống hoá những vấn đề lý luận cơ bản về vai trò của TDNH đối với phát triển kinh tế HTX trong nền kinh tế thị trường. - Phân tích rõ thực trạng và đánh giá thực trạng tín dụng ngân hàng đối với phát triển kinh tế HTX tại Việt Nam giai đoạn 2000 - 2007. - Đề xuất các giải pháp hoàn thiện và nâng cao hiệu quả tín dụng để phát triển kinh tế HTX tại Việt Nam trong thời gian tới. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu + Đối tượng nghiên cứu: - Những vấn đề lý luận cơ bản về tín dụng ngân hàng góp phần phát triển kinh tế HTX trong nền kinh tế thị trường. - Thực trạng hoạt động tín dụng ngân hàng góp phần phát triển kinh tế HTX ở Việt Nam. - Các giải pháp tín dụng ngân hàng góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế HTX ở Việt Nam trong thời gian tới. + Phạm vi nghiên cứu: - Nghiên cứu kinh tế Hợp tác xã là một trong số các hình thức chủ yếu về liên kết, hợp tác của kinh tế tập thể được điều chỉnh bởi Luật hợp tác xã. - Kinh tế hợp tác xã tức là tính hiệu quả thiết thực, vai trò của hợp tác xã đối với xã viên, đối với sự phát triển kinh tế nhiều thành phần. 4. Phương pháp nghiên cứu Luận án sử dụng tổng hợp các phương pháp nghiên cứu khoa học kinh tế, từ các phương pháp truyền thống, như duy vật biện chứng, duy vật lịch sử, điều tra, 3 phân tổ thống kê, so sánh, đến các phương pháp phân tích hoạt động kinh tế, phỏng vấn, chọn mẫu, với sự trợ giúp của kỹ thuật vi tính và tham khảo các công trình nghiên cứu khác có liên quan để làm nổi bật kết quả nghiên cứu của đề tài. 5. Kết cấu của Luận án Chương 1: Những vấn đề cơ bản về tín dụng ngân hàng góp phần phát triển kinh tế hợp tác xã Chương 2: Thực trạng tín dụng ngân hàng góp phần phát triển kinh tế hợp tác xã ở Việt Nam Chương 3: Giải pháp tín dụng ngân hàng góp phần phát triển kinh tế hợp tác xã ở Việt Nam

24 trang | Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2416 | Lượt tải: 1

Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Tín dụng ngân hàng góp phần phát triển kinh tế hợp tác xã ở Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

1 më ®Çu 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi §Õn nay trªn c¶ n−íc cã 16.899 HTX, trong ®ã cã 9.313 HTX n«ng nghiÖp vµ dÞch vô tæng hîp, 515 HTX th−¬ng m¹i - dÞch vô, 2.325 HTX c«ng nghiÖp - tiÓu thñ c«ng nghiÖp, 542 HTX x©y dùng, 591 HTX thuû s¶n, 1.086 HTX giao th«ng vËn t¶i vµ 1.629 c¸c lo¹i h×nh HTX kh¸c. §ã lµ mét lùc l−îng hïng hËu khi kinh tÕ HTX ph¸t triÓn trong c¬ chÕ kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh h−íng XHCN. Tuy nhiªn viÖc ®æi míi ho¹t ®éng, còng nh− ®æi míi qu¶n lý kinh tÕ hîp t¸c x· còng ®Æt ra nhiÒu vÊn ®Ò cÊp b¸ch ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cña thùc tiÔn. §¶ng vµ nhµ n−íc ®−a ra nhiÒu chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch quan träng vµ kh«ng ngõng ®−îc hoµn thiÖn, t¹o m«i tr−êng ph¸p lý thuËn lîi cho ho¹t ®éng cña kinh tÕ hîp t¸c x·. NghÞ quyÕt ®¹i héi ®¹i biÓu §¶ng toµn quèc lÇn thø IX vµ lÇn thø X ®Òu ®· kh¼ng ®Þnh: “Kinh tÕ Nhµ n−íc cïng víi kinh tÕ tËp thÓ ngµy cµng trë thµnh nÒn t¶ng v÷ng ch¾c cña nÒn kinh tÕ quèc d©n” và “Kinh tÕ tËp thÓ ph¸t triÓn víi nhiÒu h×nh thøc hîp t¸c ®a d¹ng, trong ®ã hîp t¸c x· lµ nßng cèt”. Trong bèi c¶nh nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®· chÝnh thøc gia nhËp tæ chøc th−¬ng m¹i thÕ giíi - WTO tõ ngµy 7-11-2006, song thùc tiÔn ®Æt ra lµ nh÷ng ng−êi s¶n xuÊt nhá lÎ, vèn Ýt, n¨ng lùc tiÕp cËn víi thÞ tr−êng h¹n chÕ, nªn th−êng lµ nh÷ng ng−êi yÕu thÕ, bÞ thua thiÖt trong c¹nh tranh cña qu¸ tr×nh héi nhËp. V× vËy m« h×nh kinh tÕ hîp t¸c x· cã vai trß rÊt quan träng liªn kÕt hä l¹i, lµ cÇu nèi vÒ vèn, c«ng nghÖ, thÞ tr−êng vµ th«ng tin kh¸c,… ®Ó hä ®øng v÷ng trong c¹nh tranh. Nh− vËy ph¸t triÓn kinh tÕ hîp t¸c x· cßn cã ý nghÜa kinh tÕ - x· héi s©u s¾c, ®−îc ®Æt ra tõ chÝnh qu¸ tr×nh héi nhËp. Song mét trong nh÷ng nh©n tè rÊt quan träng ®Ó cho kinh tÕ hîp t¸c x· ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ vµ ph¸t triÓn ®−îc th× ®ßi hái ph¶i cã vèn. Nh−ng mét thùc tÕ ®Æt ra lµ vèn tù cã cña hîp t¸c x· rÊt h¹n chÕ, mµ chñ yÕu tån t¹i d−íi d¹ng quyÒn sö dông ®Êt, trô së vµ nhµ x−ëng cò n¸t, c«ng nî d©y d−a, vèn ®ãng gãp b»ng tiÒn cña x· viªn còng rÊt Ýt,… nªn ph¶i tr«ng chê chñ yÕu vµo vèn vay ng©n 2 hµng th−¬ng m¹i. Nh− vËy, muèn kinh tÕ HTX ph¸t triÓn th× vai trß cña tÝn dông ng©n hµng lµ rÊt quan träng. Tuy nhiªn, ®a sè c¸c HTX kh«ng vay ®−îc vèn ng©n hµng ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh. Ng−îc l¹i, c¸c NHTM còng kh«ng më réng ®−îc quy m« vèn cho vay kinh tÕ hîp t¸c x· do kh«ng ®¶m b¶o ®−îc c¸c ®iÒu kiÖn theo chÝnh s¸ch tÝn dông hiÖn hµnh. M©u thuÉn nµy ®·, ®ang rÊt gay g¾t trong thùc tiÔn cÇn ®−îc gi¶i quyÕt. ChÝnh v× vËy LuËn ¸n lùa chän ®Ò tµi: “TÝn dông ng©n hµng gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ hîp t¸c x∙ ë ViÖt Nam” ®Ó nghiªn cøu lµ xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu cÊp b¸ch ®Æt ra trong thùc tiÔn nãi trªn. 2. Môc ®Ých nghiªn cøu - HÖ thèng ho¸ nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ vai trß cña TDNH ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ HTX trong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng. - Ph©n tÝch râ thùc tr¹ng vµ ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng tÝn dông ng©n hµng ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ HTX t¹i ViÖt Nam giai ®o¹n 2000 - 2007. - §Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p hoµn thiÖn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ tÝn dông ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ HTX t¹i ViÖt Nam trong thêi gian tíi. 3. §èi t−îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu + §èi t−îng nghiªn cøu: - Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ tÝn dông ng©n hµng gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ HTX trong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng. - Thùc tr¹ng ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ HTX ë ViÖt Nam. - C¸c gi¶i ph¸p tÝn dông ng©n hµng gãp phÇn thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ HTX ë ViÖt Nam trong thêi gian tíi. + Ph¹m vi nghiªn cøu: - Nghiªn cøu kinh tÕ Hîp t¸c x· lµ mét trong sè c¸c h×nh thøc chñ yÕu vÒ liªn kÕt, hîp t¸c cña kinh tÕ tËp thÓ ®−îc ®iÒu chØnh bëi LuËt hîp t¸c x·. - Kinh tÕ hîp t¸c x· tøc lµ tÝnh hiÖu qu¶ thiÕt thùc, vai trß cña hîp t¸c x· ®èi víi x· viªn, ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn. 4. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu LuËn ¸n sö dông tæng hîp c¸c ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu khoa häc kinh tÕ, tõ c¸c ph−¬ng ph¸p truyÒn thèng, nh− duy vËt biÖn chøng, duy vËt lÞch sö, ®iÒu tra, 3 ph©n tæ thèng kª, so s¸nh, ®Õn c¸c ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh tÕ, pháng vÊn, chän mÉu,…víi sù trî gióp cña kü thuËt vi tÝnh vµ tham kh¶o c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu kh¸c cã liªn quan ®Ó lµm næi bËt kÕt qu¶ nghiªn cøu cña ®Ò tµi. 5. KÕt cÊu cña LuËn ¸n Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn, danh môc c¸c tµi liÖu tham kh¶o, 16 B¶ng sè liÖu vµ mét sè s¬ ®å, biÓu ®å, néi dung chÝnh cña LuËn ¸n bao gåm 201 trang ®−îc kÕt cÊu thµnh ba ch−¬ng : Ch−¬ng 1: Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ tÝn dông ng©n hµng gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ hîp t¸c x· Ch−¬ng 2: Thùc tr¹ng tÝn dông ng©n hµng gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ hîp t¸c x· ë ViÖt Nam Ch−¬ng 3: Gi¶i ph¸p tÝn dông ng©n hµng gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ hîp t¸c x· ë ViÖt Nam Ch−¬ng 1 Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ tÝn dông ng©n hμng gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ hîp t¸c x∙ 1.1. Kinh tÕ hîp t¸c x∙ trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x∙ héi 1.1.1. Kh¸i niÖm hîp t¸c x· vµ ph¸t triÓn kinh tÕ hîp t¸c x· 1.1.1.1. Hîp t¸c x∙ vµ kinh tÕ hîp t¸c x∙ LuËn ¸n cho r»ng, kh¸i niÖm: HTX lµ tæ chøc cã t− c¸ch ph¸p nh©n, tù chñ, do nh÷ng ng−êi lao ®éng cã nhu cÇu tù nguyÖn tËp hîp theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt ®Ó gi¶i quyÕt tèt h¬n, cã hiÖu qu¶ h¬n c¸c vÊn ®Ò cña SXKD vµ ®êi sèng. §iÒu 1 LuËt HTX ®−îc Quèc héi n−íc CHXHCN ViÖt Nam kho¸ IX, kú häp thø 9 th«ng qua ngµy 20/3/1996 ®· nªu râ: “HTX lµ tæ chøc kinh tÕ tù chñ do nh÷ng ng−êi lao ®éng cã nhu cÇu, lîi Ých chung, tù nguyÖn cïng gãp vèn, gãp søc lËp ra theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt ®Ó ph¸t huy søc m¹nh cña tËp thÓ vµ cña tõng x· viªn nh»m gióp nhau thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ h¬n c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt, 4 kinh doanh, dÞch vô vµ c¶i thiÖn ®êi sèng, gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt n−íc”. VÒ kinh tÕ hîp t¸c x·. NghÞ quyÕt §¹i héi ®¹i biÓu §¶ng toµn quèc lÇn thø IX n¨m 2001 ®· chØ râ: “Kinh tÕ Nhµ n−íc cïng víi kinh tÕ tËp thÓ ngµy cµng trë thµnh nÒn t¶ng v÷ng ch¾c cña nÒn kinh tÕ quèc d©n” vµ “Kinh tÕ tËp thÓ ph¸t triÓn víi nhiÒu h×nh thøc hîp t¸c ®a d¹ng, trong ®ã HTX lµ nßng cèt”. 1.1.1.2. Ph¸t triÓn kinh tÕ hîp t¸c x∙ Ph¸t triÓn kinh tÕ HTX ®−îc hiÓu trªn nh÷ng mÆt sau: Më réng quy m«, n©ng cao chÊt l−îng, t¨ng hiÖu qu¶. TÝnh tù chñ, tù chÞu tr¸ch nhiÖm cña HTX cao h¬n; Nh÷ng ng−êi lao ®éng cã nhu cÇu, lîi Ých chung tù nguyÖn gia nhËp HTX ngµy cµng t¨ng cao; ViÖc gãp vèn, gãp søc t¨ng; Søc m¹nh tËp thÓ tõng x· viªn vµ c¸c thµnh viªn tham gia t¨ng; Ph¸t triÓn kinh tÕ HTX cßn ®−îc hiÓu lµ viÖc t¨ng møc ®ãng gãp cho ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ®Êt n−íc cña kinh tÕ HTX. 1.1.2. B¶n chÊt kinh tÕ hîp t¸c x· - HTX lµ mét doanh nghiÖp: - HTX lµ mét tæ chøc ho¹t ®éng nh»m t×m kiÕm lîi nhuËn - HTX lµ mét tæ chøc cã tÝnh së h÷u láng - HTX lµ tæ chøc liªn kÕt kinh tÕ ®a d¹ng - HTX lµ tæ chøc qu¶n trÞ d©n chñ, cã sù tham gia b×nh ®¼ng cña mäi x· viªn 1.1.3. C¸c nguyªn t¾c ho¹t ®éng c¬ b¶n cña hîp t¸c x· - Nguyªn t¾c tù nguyÖn - Nguyªn t¾c tù chÞu tr¸ch nhiÖm vµ cïng cã lîi - Nguyªn t¾c qu¶n lý d©n chñ b×nh ®¼ng - Nguyªn t¾c hîp t¸c vµ ph¸t triÓn céng ®ång x· viªn 1.1.4. Vai trß kinh tÕ HTX ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi 1.1.4.1. Vai trß kinh tÕ HTX trong c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn 1.1.4.2. Vai trß kinh tÕ HTX ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ Thø nhÊt: HTX ph¸t triÓn sÏ khai th¸c triÖt ®Ó mäi tiÒm n¨ng cña ®Êt n−íc ®Ó cïng víi kinh tÕ Nhµ n−íc thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn. 5 Thø hai: HTX ph¸t triÓn sÏ thóc ®Èy viÖc cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n−íc. Thø ba: Khu vùc HTX ph¸t triÓn sÏ gãp phÇn gi¶i phãng mäi tiÒm n¨ng cña nÒn kinh tÕ, t¹o m«i tr−êng thuËn lîi cho ho¹t ®éng cña c¸c qui luËt kinh tÕ thÞ tr−êng. Thø t−: HTX víi qui m« ®a d¹ng tõ nhá ®Õn lín nªn rÊt linh ho¹t, ®Ó thÝch nghi víi nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng. 1.1.4.3. Vai trß kinh tÕ HTX ®èi víi ph¸t triÓn x∙ héi Kinh tÕ HTX cã vai trß quan träng liªn kÕt nh÷ng ng−êi lao ®éng nhá lÎ, vèn Ýt trong viÖc xãa ®ãi gi¶m nghÌo, trong c¹nh tranh vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. 1.1.5. C¸c lo¹i h×nh kinh tÕ hîp t¸c x· 1.1.5.1. Ph©n lo¹i theo ngµnh nghÒ ho¹t ®éng: HTX n«ng nghiÖp vµ dÞch vô tæng hîp; HTX th−¬ng m¹i dÞch vô: ho¹t ®éng kinh doanh th−¬ng m¹i vµ thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng dÞch vô; HTX C«ng nghiÖp - tiÓu thñ c«ng nghiÖp; HTX vËn t¶i; HTX tr−êng häc, HTX y tÕ, v.v.. 1.1.5.2. Ph©n lo¹i theo tr×nh ®é ph¸t triÓn: HTX bËc thÊp; HTX bËc cao. 1.1.6. Tiªu chÝ ph¶n ¸nh sù ph¸t triÓn kinh tÕ hîp t¸c x· 1.2.6.1. Ph¸t triÓn kinh tÕ HTX theo chiÒu réng Thø nhÊt, ph¸t triÓn HTX theo ngµnh nghÒ Thø hai: Ph¸t triÓn HTX theo cÊp ®é, ph¹m vi ho¹t ®éng 1.1.6.2. Ph¸t triÓn kinh tÕ HTX theo chiÒu s©u Mét lµ, n©ng cao chÊt l−îng c¸c dÞch vô do HTX Hai lµ, c¬ cÊu s¶n xuÊt kinh doanh trong néi bé HTX thay ®æi theo h−íng lµm t¨ng gi¸ trÞ s¶n l−îng, t¨ng doanh thu, gi¶m chi phÝ vµ lîi nhuËn t¨ng. Ba lµ, n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh cña HTX ®−îc n©ng cao Bèn lµ, kinh tÕ HTX ®−îc ®¸nh gi¸ lµ ph¸t triÓn khi SXKD ph¸t triÓn c¸c chØ tiªu vÒ gi¸ trÞ s¶n l−îng, lîi nhuËn, nép Ng©n s¸ch Nhµ n−íc kú sau t¨ng h¬n kú tr−íc. N¨m lµ, ph¸t triÓn kinh tÕ HTX còng cßn ®−îc ph¶n ¸nh qua tÝnh liªn kÕt cao . 6 1.1.7. Nh©n tè ¶nh h−ëng ®Õn sù ph¸t triÓn kinh tÕ hîp t¸c x· 1.1.7.1. Nguån vèn 1.1.7.2. Tr×nh ®é vµ kh¶ n¨ng øng dông khoa häc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i 1.1.7.3. Tr×nh ®é vµ chÊt l−îng nguån nh©n lùc 1.1.7.4. ThÞ tr−êng ®Çu vµo vµ ®Çu ra 1.1.7.5. C¸c nh©n tè kh¸c 1.2. TÝn dông ng©n hμng ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ hîp t¸c x∙ 1.2.1. Kh¸i niÖm tÝn dông ng©n hµng Tín dụng còn có nghĩa là một số tiền cho vay mà các định chế tài chính cung cấp cho khách hàng sử dụng trong một khoảng thời gian nhất định, sau đó phải hoàn trả lãi và nợ gốc theo cam kết. 1.2.2. Đặc điểm tín dụng ngân hàng trong khu vực kinh tế hợp tác xã 1.2.3. C¬ chÕ t¸c ®éng cña tÝn dông ng©n hµng ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ HTX 1.2.3.1. Nguyªn t¾c tÝn dông ng©n hµng 1.2.3.2. H×nh thøc tÝn dông cña NHTM ®èi víi kinh tÕ HTX: Tín dụng ngắn hạn; Tín dụng trung và dài hạn mua thiết bị và các tài sản cố định khác. 1.2.3.3. Qui tr×nh cấp tÝn dụng cho kinh tÕ HTX Bước 1: Tiếp nhận và hướng dẫn khách hàng lập hồ sơ vay vốn Bước 2: Thẩm định các điều kiện vay vốn Bước 3: Lập tờ trình chuyển lên HĐTD Bước 5 : Ký kết hợp đồng Bước 6: Giải ngân và quản lý trong khi cho vay Bước 7 : Thu hồi nợ và giải quyết nợ quá hạn 1.2.3.4. ChÝnh s¸ch tÝn dông: - ChÝnh s¸ch l·i suÊt; ChÝnh s¸ch h¹n møc tÝn dông; Xử lý nợ quá hạn, nợ có vấn đề; xö lý rñi ro... 1.3. Bμi häc kinh nghiÖm quèc tÕ vÒ tÝn dông ng©n hμng ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ hîp t¸c x∙ 1.3.1. TÝn dông ng©n hµng ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ HTX cña mét sè n−íc - Kinh tÕ HTX ë Ca Na §a - Kinh tÕ HTX ë Hµn Quèc - Kinh tÕ HTX ë Th¸i Lan - Kinh tÕ HTX ë Trung Quèc 7 1.3.2. Bµi häc kinh nghiÖm quèc tÕ vÒ tÝn dông ng©n hµng gãp phÇn thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ hîp t¸c x· Thø nhÊt: VÒ mÆt nhËn thøc, c¸c n−íc trªn thÕ giíi ®Òu thõa nhËn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn kh¸ch quan cña kinh tÕ HTX. Thø hai: Ph¶i cã c¬ chÕ cho vay ®Æc thï ®èi víi kinh tÕ HTX. Thø ba: VÒ nguån vèn cho vay, cÇn thiÕt ph¶i cã” nguån vèn måi” tõ Ng©n s¸ch Nhµ n−íc, tõ c¸c tæ chøc tµi chÝnh quèc tÕ cïng víi nguån tÝn dông th−¬ng m¹i. Thø t−: VÒ quy m« tÝn dông cÇn ph¶i hÕt søc ®a d¹ng. Thø n¨m: VÒ ®èi t−îng tÝn dông: C¸c quèc gia nghiªn cøu ë trªn ®· thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®Çu t− tÝn dông cã chän läc. Thø s¸u: VÊn ®Ò b¶o ®¶m tiÒn vay, b¶o hiÓm vèn tÝn dông còng ®−îc quan t©m ®óng møc. Thø b¶y: VÊn ®Ò thñ tôc tÝn dông, c¸c n−íc thùc hiÖn ®¬n gi¶n ho¸ c¸c thñ tôc hå s¬ giÊy tê. Ch−¬ng 2 Thùc tr¹ng tÝn dông ng©n hμng gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ hîp t¸c x∙ ë viÖt nam 2.1. Tæng quan ph¸t triÓn kinh tÕ HTX ë ViÖt Nam giai ®o¹n 2000-2007 2.1.1. T×nh h×nh kinh tÕ - x· héi cña ViÖt Nam giai ®o¹n 2000 - 2007 2.1.1.1. VÒ bèi c¶nh kinh tÕ - x∙ héi Giai ®o¹n 2000-2007 kinh tÕ HTX ë ViÖt Nam ph¸t triÓn trong bèi c¶nh chÝnh trÞ - x· héi ®Êt n−íc tiÕp tôc æn ®Þnh. 2.1.1.2. VÒ hµnh lang ph¸p lý C¬ chÕ kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh h−íng XHCN ë n−íc ta ®· ®−îc ph¸t triÓn mét b−íc quan träng, trong ®ã, næi bËt lµ x©y dùng vµ hoµn thiÖn khung khæ ph¸p luËt cho nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng. 2.1.1.3. NhËn thøc vµ t− duy vÒ kinh tÕ hîp t¸c x∙ - Giai ®o¹n tr−íc ®æi míi (tr−íc 1986 ). - Giai ®o¹n tõ khi b¾t ®Çu c«ng cuéc ®æi míi ®Õn tr−íc khi cã LuËt Hîp t¸c x· (1986 - 1996. 8 - Giai ®o¹n tõ khi cã LuËt Hîp t¸c x· n¨m 1996 ®Õn nay: NghÞ quyÕt sè 13- NQ/TW Héi nghÞ BCH Trung −¬ng 5 khãa IX vÒ tiÕp tôc ®æi míi, ph¸t triÓn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ tËp thÓ ®· chØ râ vai trß, vÞ trÝ cña kinh tÕ HTX trong t×nh h×nh míi vµ ®Ò ra chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn hîp t¸c x·. 2.1.2. Thùc tr¹ng ph¸t triÓn kinh tÕ hîp t¸c x· giai ®o¹n 2000-2007 2.1.2.1. Mét sè chØ tiªu cña kinh tÕ HTX a. VÒ kinh tÕ: Vai trß næi bËt vµ quan träng hµng ®Çu cña hîp t¸c x· lµ hç trî vµ thóc ®Èy kinh tÕ cña trªn 10,5 triÖu x· viªn hîp t¸c x· vµ 3,5 triÖu thµnh viªn tæ hîp t¸c lµ hé gia ®×nh, tiÓu thñ, doanh nghiÖp nhá trong n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh tÕ, t¨ng thu nhËp. b. X∙ viªn vµ lao ®éng trong hîp t¸c x∙: X· viªn lµ nh÷ng ng−êi cã cæ phÇn ®ãng gãp, cßn lao ®éng th× ®−îc tr¶ c«ng vµ theo hîp ®ång cô thÓ. X· viªn vµ ng−êi lao ®éng lµ cÇu nèi gi÷a kinh tÕ HTX víi kinh tÕ hé, tõ ®ã t¸c ®éng, hç trî lÉn nhau cïng ph¸t triÓn. c. Mét sè chØ tiªu hiÖu qu¶: Thu nhËp b×nh qu©n mét n¨m cña mét x· viªn hîp t¸c x· ®¹t 4,21 triÖu ®ång n¨m 2000, t¨ng lªn ®¹t 6,46 triÖu ®ång n¨m 2005 vµ 7,98 triÖu ®ång n¨m 2007. 2.1.2.2. Ph¸t triÓn kinh tÕ HTX giai ®o¹n 2000-2007 Theo sè liÖu cña Liªn minh hîp t¸c x· ViÖt Nam, ®Õn hÕt n¨m 2007 trªn c¶ n−íc cã 16.899 HTX, trong ®ã cã 9.313 HTX n«ng nghiÖp vµ dÞch vô tæng hîp, 515 HTX th−¬ng m¹i - dÞch vô, 2.325 HTX c«ng nghiÖp - tiÓu thñ c«ng nghiÖp, 542 HTX x©y dùng, 591 HTX thuû s¶n, 1.086 HTX giao th«ng vËn t¶i vµ 1.629 c¸c lo¹i h×nh HTX kh¸c. §ã lµ mét lùc l−îng hïng hËu kinh tÕ HTX ph¸t triÓn trong thêi kú kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh h−íng XHCN vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. 9 B¶ng sè 2.1: C¬ cÊu c¸c hîp t¸c x· theo ngµnh nghÒ tÝnh ®Õn n¨m 2007 §¬n vÞ tÝnh : HTX, % STT HTX theo ngµnh nghÒ Sè l−îng Tû träng 1 HTX NO vµ dịch vô tæng hîp 9.313 55,1 2 HTX th−¬ng m¹i - dÞch vô 515 3,0 3 HTX c«ng nghiÖp - tiÓu thñ CN 2.325 13,8 4 HTX x©y dùng 542 3,2 5 HTX thuû s¶n 591 3,5 6 HTX giao th«ng vËn t¶i 1.086 6,4 7 HTX ngµnh nghÒ kh¸c 2.527 15,0 Tæng céng 16.899 100% 2.1.3. §¸nh gi¸ thùc tr¹ng ph¸t triÓn kinh tÕ hîp t¸c x· - §Õn nay vÒ c¬ b¶n kinh tÕ HTX ®· v−ît qua thêi kú khñng ho¶ng tr× trÖ tr−íc ®ã lµ, c«ng nî chång chÊt, x· viªn thiÕu viÖc lµm nªn thu nhËp rÊt thÊp,… Sau nh÷ng th¨ng trÇm, kinh tÕ HTX vÉn ®−îc kh¼ng ®Þnh lµ tæ chøc cÇn thiÕt kh¸ch quan. - HÇu hÕt c¸c HTX ®· ®−îc chuyÓn ®æi theo LuËt HTX. - Ho¹t ®éng cña c¸c HTX ®· thùc chÊt, më réng h¬n, … - Kinh tÕ HTX, nhÊt lµ HTX n«ng nghiÖp ngµy cµng ®¶m nhiÖm vai trß quan träng trong viÖc dÉn d¾t; xãa ®ãi gi¶m nghÌo vµ v−¬n lªn lµm giµu. 2.2. Thùc tr¹ng tÝn dông ng©n hμng gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ hîp t¸c x∙ ë ViÖt Nam 2.2.1. C¬ chÕ vµ chÝnh s¸ch tÝn dông ®èi víi kinh tÕ hîp t¸c x· 2.2.1.1. C¬ chÕ tÝn dông HiÖn nay viÖc cho vay HTX ®−îc thùc hiÖn theo quy chÕ cho vay chung cña TCTD ®èi víi kh¸ch hµng ban hµnh t¹i QuyÕt ®Þnh 1627/2001/Q§-NHNN vµ QuyÕt ®Þnh 127/2003/Q§-NHNN söa ®æi bæ sung QuyÕt ®Þnh 1627. 10 2.2.1.2. C¬ chÕ ®¶m b¶o tiÒn vay 2.2.1.3. C¬ chÕ l∙i suÊt vµ xö lý rñi ro L·i suÊt cho vay kinh tÕ HTX do c¸c Tæ chøc tÝn dông qui ®Þnh. VÒ c¬ chÕ xö lý rñi ro vèn vay ®èi víi HTX còng n»m trong c¬ chÕ xö lý chung. 2.2.1.4. Quy tr×nh cho vay ®èi víi kinh tÕ hîp t¸c x∙ Quy tr×nh cho vay lµ tæng hîp c¸c nguyªn t¾c, quy ®Þnh cña ng©n hµng trong viÖc cÊp tÝn dông. 2.2.1.5. Thêi h¹n cho vay vµ ®¶m b¶o tiÒn vay VÒ thêi h¹n cho vay. C¸c tæ chøc tÝn dông ¸p dông thêi h¹n cho vay ®èi víi kinh tÕ HTX còng nh− c¸c ®èi t−îng kh¸ch hµng kh¸c. VÒ c¬ chÕ b¶o ®¶m tiÒn vay: Kinh tÕ HTX ®−îc c¸c TCTD ¸p dông c¬ chÕ b¶o ®¶m tiÒn vay b×nh ®¼ng nh− c¸c ®èi t−îng kh¸ch hµng kh¸c. 2.2.2. Thùc tr¹ng quy m« tÝn dông ®èi víi hîp t¸c x· 2.2.2.1. VÊn ®Ò tµi chÝnh 0 10 20 30 40 50 60 70 N¨m 2001 N¨m 2002 N¨m 2004 N¨m 2006 N¨m 2007 - L·i BQ 1 HTX % HTX cã l·i % HTX hoµ vèn % HTX lç vèn Biểu đồ 2.1: Cơ cấu vốn và hiệu quả kinh tế HTX giai đoạn 2001 - 2007 Nguồn: Bộ KHĐT, Liên minh HTX Việt Nam [7]; [11] 11 2.2.2.2. Tû träng vµ c¬ cÊu tÝn dông ®èi víi kinh tÕ HTX B¶ng sè 2.2: Thùc tr¹ng vèn vay cña kinh tÕ HTX giai ®o¹n 2001 - 2007 §¬n vÞ: TriÖu ®ång STT ChØ tiªu N¨m 2000 N¨m 2001 N¨m 2002 N¨m 2003 N¨m 2004 N¨m 2005 N¨m 2006 N¨m 2007 Tæng sè vèn ®i vay 3.127.500 3.191.500 3.194.600 3.415.000 3.768.400 3.912.500 4.129.900 4.295.300 - Vèn vay BQ 1 HTX 300 200 185 191 197 199 205 220 - Tû lÖ % so vèn HTX 28,2 27,1 27,2 28,1 30,5 30.1 29,9 29,2 1 Vay TD −u ®·i NN 929.500 543.000 545.000 540.000 550.000 561.000 586.200 617.100 2 Vay NHTM -% so vèn vay -% so vèn HTX 181.241 5,8 1,5 236.813 7,4 2 398.506 12,5 3,4 461.305 13,5 3,5 545.311 14,5 3,6 686.409 17,5 3,7 858.196 20,7 3,9 1.063.356 24,8 4,6 3 Vay tõ x· viªn - % so vèn vay 1.171.300 37,4 1.804.000 56,5 1.658.400 51,9 1.720.420 50,4 1.776.400 47,1 1.990.600 50,9 2.041.200 49,4 2.149.200 50,1 4 Vay kh¸c 845.459 607.687 592.694 693.275 896.689 674.491 644.304 456.644 Vèn vay cña mét HTX tõ 200-300 triÖu ®ång, vèn ®i vay cña HTX chØ b»ng gÇn 1/3 tæng sè vèn ho¹t ®éng kinh doanh cña HTX. §¸ng chó ý lµ, vèn c¸c HTX ®−îc vay tõ c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i tuy cã t¨ng dÇn qua c¸c n¨m, nh−ng chiÕm tØ träng trong tæng sè vèn vay qu¸ nhá: Tõ 1,5% n¨m 2000 t¨ng lªn 4,6% n¨m 2007. 12 B¶ng sè 2.3: Tæng d− nî kinh tÕ HTX theo ngµnh nghÒ giai ®o¹n 2000 - 2007 §¬n vÞ: triÖu ®ång TT Ngμnh nghÒ N¨m 2000 N¨m 2001 N¨m 2002 N¨m 2003 N¨m 2004 N¨m 2005 Năm 2006 Năm 2007 1 HTX N«ng l©m nghiÖp 57.675,5 84.782,2 127.173 133.531 141.542 178.342 209.416 223.977 Trong ®ã qu¸ h¹n 22,5 21,7 13,5 6,7 5,1 4,2 3,8 2,5 2 HTX Diªm nghiÖp 2.182 3.208 6.736 8.756 9.368 11.803 12923 16716 Trong ®ã qu¸ h¹n 19,1 18,8 12,1 10,8 9,7 4,1 3,7 3,1 3 H Thuû s¶n 6.114 8.987 19.771 29.656 35.587 44.839 52115 69315 Trong ®ã qu¸ h¹n 21,1 20,3 19,8 18,7 7,3 3,5 3,1 2,8 4 HTX CN tiÓu thñ CN 68.498 95.897 155.353 163.120 166.382 204.649 257198 298185 Trong ®ã qu¸ h¹n 20,7 20,2 19,6 18,9 8,7 4,6 3,9 2,9 5 HTX Giao th«ng vËn t¶i 6.810 13.870 34.675 54.321 124.938 158.671 198357 287192 Tr. ®ã qu¸ h¹n (%) 22,7 15,7 11,3 5,1 2,2 1,9 1,6 6 HTX X©y dùng 7.129 8.554 14.370 16.238 19.485 24.551 38959 51920 Trong ®ã qu¸ h¹n 21,3 20,8 19,2 18,3 8,7 6,5 5,1 4,2 7 HTX Th−¬ng m¹i 6.212 8.821 14.819 16.745 17.247 21.731 31692 50119 Trong ®ã qu¸ h¹n 23,4 22,3 20,6 19,3 10,7 5,1 4,3 3,9 8 HTX kh¸c 6.621 12.693 25.609 28.938 31.162 41.823 57536 66532 Trong ®ã qu¸ h¹n 21,3 21 18,8 15,1 9,6 4,7 4,2 3,7 Céng: 161.241 236.813 398.506 451.305 545.711 686.409 858196 1063956 Trong ®ã qu¸ h¹n 21,4 20,8 17,4 14,9 8,1 4,36 3,5 2,6 Nh− vËy, tÊt c¶ c¸c ngµnh nghÒ ®Òu cã t¨ng vÒ vèn tÝn dông ng©n hµng qua c¸c n¨m. MÆt kh¸c, tû träng nî qu¸ h¹n (nî xÊu) gi¶m dÇn tõ 21,4% trªn tæng d− nî n¨m 2000, xuèng cßn 2,6% n¨m 2007. C¸c ngµnh nghÒ hÊp thô ®−îc nhiÒu vèn vay lµ ngµnh thñy s¶n, c«ng nghiÖp tiÓu thñ c«ng nghiÖp, vËn t¶i. 13 Theo quy ®Þnh cña Ng©n hµng Nhµ n−íc ViÖt Nam vµ th«ng lÖ quèc tÕ th× tû lÖ nî xÊu d−íi 5% sÏ chÊp nhËn ®−îc. Víi chÊt l−îng tÝn dông cña kinh tÕ HTX hiÖn t¹i ë trªn, hoµn toµn cã tiÒm n¨ng ®Ó më réng quy m« tÝn dông. 2.2.3. ChÊt l−îng tÝn dông cho vay hîp t¸c x· vµ xö lý rñi ro B¶ng sè 2.4: Nî ph¶i thu, ph¶i tr¶ vµ c©n ®èi kh¶ n¨ng vèn cña HTX ®Ó tr¶ nî n¨m 2007 STT HTX theo ngμnh nghÒ Nî ph¶i tr¶/1HTX (tr.®) T.®ã nî NH (%) Nî ph¶i thu/1HT X (Tr.®) T.®ã XV nî HTX (%) C©n ®èi ph¶i thu (-)ph¶i tr¶ C©n ®èi vèn HTX (-) ph¶i tr¶ §¸nh gi¸ vÒ vèn HTX A HTX ®· chuyÓn ®æi 1 HTX N - l©m nghiÖp 72,89 29,6 115,51 80,5 42,62 375,89 Cßn vèn 2 HTX Diªm nghiÖp 132,42 0,0 0,00 -132,42 311,37 Cßn vèn 3 HTX Thuû s¶n 597.23 24 7.72 93.0 -589.51 -409.64 mÊt vèn 4 HTX CN-TTCN 199,75 4,1 79,26 6,2 -120,48 557,57 Cßn vèn 5 HTX Giao th«ng VT 270,21 2,2 30,61 39,2 -239,6 945,57 Cßn vèn 6 HTX x©y dùng 238,31 3,7 276,84 12,1 38,53 364,86 7 HTX th−¬ng m¹i 467,9 1,0 205,79 1,4 -262,11 85,88 8 HTX tÝn dông 1970,34 0,0 1618,19 94,4 -352,15 893,8 9 HTX kh¸c 122,2 1,6 92 14,5 -30,21 435,21 B HTX míi thμnh lËp 1 HTX N - l©m nghiÖp 20,58 29,1 18,5 38,4 -2,08 33,18 2 HTX Diªm nghiÖp 58,33 100 60 100 1,67 13 3 HTX thuû s¶n 1254.76 65.6 37.21 9.2 -1217.6 -1080,8 MÊt vèn 4 HTX CN-TTCN 156,26 43 94,72 27,6 -61,54 475,74 5 HTX giao th«ng VT 90,83 9,4 78,41 302 -12,42 1837,1 6 HTX x©y dùng 93,26 37,4 132,99 4,1 39,73 397,63 7 HTX th−¬ng m¹i 207,68 12,3 53,24 23,7 -154,44 36,9 8 HTX tÝn dông 901,46 18,5 730,67 70,6 -170,79 93,13 9 HTX kh¸c 80,96 9,9 19,28 5,9 -61,68 74,06 14 2.3. §¸nh gi¸ thùc tr¹ng tÝn dông ng©n hμng gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ hîp t¸c x∙ ë ViÖt Nam 2.3.1. KÕt qu¶ ®¹t ®−îc 2.2.3.1. TÝn dông ng©n hµng gãp phÇn ph¸t triÓn sè l−îng HTX a. T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®èi víi c¸c HTX míi thµnh lËp dÔ dµng tiÕp cËn vèn tÝn dông ng©n hµng, sím æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn c¸c ho¹t ®éng b. TÝn dông Ng©n hµng t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c HTX míi thµnh lËp thùc hiÖn kinh doanh tæng hîp vµ ®a n¨ng, n©ng cao vai trß ®èi víi x· viªn: 2.3.1.2. TÝn dông Ng©n hµng gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng HTX a. Mèi quan hÖ tæng møc vèn ®Çu t− vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ HTX thÓ hiÖn ngµy cµng râ rµng, chÆt chÏ, hiÖu qu¶ ngµy cµng t¨ng b. Mèi quan hÖ vèn tÝn dông ng©n hµng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ HTX ngµy cµng ®−îc thÓ hiÖn râ vµ n©ng cao 2.3.1.3. Vèn tÝn dông ng©n hµng gãp phÇn thay ®æi qui m« SXKD, c¬ cÊu, chÊt l−îng dÞch vô HTX 2.3.1.4. Vèn tÝn dông ng©n hµng gãp phÇn n©ng cao tÝnh tù chñ cho kinh tÕ HTX vµ t¹o sù b×nh ®¼ng trong quan hÖ tÝn dông ng©n hµng víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c 2.3.2. Nh÷ng h¹n chÕ - Vèn tÝn dông ng©n hµng cßn chiÕm tû träng thÊp so víi nhu cÇu vèn cña kinh tÕ hîp t¸c x· vµ hîp t¸c x· vÉn rÊt khã vay ®−îc vèn ng©n hµng. - C¸c HTX míi thµnh lËp cßn thiÕu nh÷ng ®iÒu kiÖn vay vèn vµ thiÕu tÝnh thuyÕt phôc dù ¸n xin vay ®èi víi Ng©n hµng th−¬ng m¹i. - ViÖc thµnh lËp vµ ho¹t ®éng cña c¸c hîp t¸c x· ch−a thùc sù tu©n thñ c¸c gi¸ trÞ vµ nguyªn t¾c, ch−a ®óng LuËt hîp t¸c x· nªn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cßn thÊp nªn ng©n hµng th−¬ng m¹i khã cã thÓ ®¸p øng ®−îc nhu cÇu vèn vay. - TiÒm lùc cña hîp t¸c x· cßn yÕu vÒ nhiÒu mÆt nªn khã cã thÓ ®¸p øng ®−îc c¸c nguyªn t¾c trong ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng. - TÝnh liªn kÕt trong néi bé khu vùc hîp t¸c x· cßn rÊt yÕu nªn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kh«ng cao, thiÕu tÝnh thuyÕt phôc ®èi víi c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i vÒ cho vay vèn. 15 2.3.3. Nguyªn nh©n cña nh÷ng h¹n chÕ 2.3.3.1. VÒ phÝa qu¶n lý Nhµ n−íc + NhËn thøc vÒ b¶n chÊt hîp t¸c x· tuy ®· ®−îc n©ng lªn nh−ng ch−a ®Çy ®ñ vµ ch−a thèng nhÊt trong LuËt vµ c¸c v¨n b¶n d−íi LuËt vÒ hîp t¸c x·. + Khu«n khæ ph¸p luËt, chÝnh s¸ch vÒ hîp t¸c x· võa chËm ®−îc ban hµnh võa kh«ng ®ång bé; c¸c chÝnh s¸ch hç trî hîp t¸c x· nãi chung cßn thiÕu tÝnh kh¶ thi. NhiÒu quy ®Þnh cßn r−êm rµ, ch−a s¸t víi thùc tiÔn . + C«ng t¸c tuyªn truyÒn, gi¸o dôc, ®µo t¹o vÒ hîp t¸c x· ch−a tÝch cùc, chËm ®−îc ®æi míi vµ ch−a ®¹t hiÖu qu¶ cao. + Hç trî cña Nhµ n−íc: Th−êng rÊt khã hoÆc Ýt ®Õn ®−îc trùc tiÕp tíi hîp t¸c x· vµ x· viªn hîp t¸c x·. 2.3.3.2. VÒ phÝa hîp t¸c x∙ + Nh×n chung c¸c hîp t¸c x· yÕu c¶ vÒ n¨ng lùc qu¶n trÞ, ®iÒu hµnh vµ kh¶ n¨ng tµi chÝnh, c«ng nghÖ, kü thuËt, quy m« ho¹t ®éng nhá bÐ, søc c¹nh tranh thÊp, thiÕu tÝnh nh¹y bÐn víi thÞ tr−êng. + VÉn cßn cã t©m lý û l¹i, dùa dÉm lÉn nhau, hoÆc tr«ng chê trî cÊp nhµ n−íc, tÝnh céng ®ång trong hîp t¸c x· ch−a cao; chÕ ®é ®èi víi c¸n bé qu¶n lý vµ x· viªn lµm viÖc cho hîp t¸c x· ch−a æn ®Þnh. + HÖ thèng hîp t¸c x· cßn rêi r¹c, thiÕu sù liªn kÕt chÆt chÏ vÒ kinh tÕ trªn ph¹m vi vïng vµ toµn quèc; Liªn minh hîp t¸c x· ch−a cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn vµ n¨ng lùc cÇn thiÕt ®Ó h−íng m¹nh ho¹t ®éng vµo hç trî hîp t¸c x·. + Sè l−îng x· viªn b×nh qu©n tham gia mét hîp t¸c x· cßn thÊp . + N¨ng suÊt lao ®éng, hiÖu suÊt sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ , nhµ x−ëng vµ chÊt l−îng s¶n phÈm cña nhiÒu hîp t¸c x· ngµy mét kÐm kh¶ n¨ng c¹nh tranh. + N¨ng lùc tµi chÝnh cña c¸c HTX cßn rÊt h¹n chÕ. + Tr×nh ®é qu¶n lý cña HTX nhiÒu yÕu kÐm. + Tµi s¶n cña HTX gi¸ trÞ thÊp, thiÕu c¸c c¬ së ph¸p lý. + Thu nhËp b×nh qu©n HTX thÊp, thu nhËp cña x· viªn HTX còng thÊp. 2.3.3.3. VÒ phÝa ng©n hµng - Nguån vèn cho vay kinh tÕ HTX ch−a ®a d¹ng vµ h¹n chÕ. 16 - C¸c NHTM kÓ c¶ Ban gi¸m ®èc, c¸n bé l·nh ®¹o ®Õn c¸n bé tÝn dông cßn cã t©m lý ng¹i cho vay vèn ®èi víi hîp t¸c x· . - HÇu hÕt c¸c NHTM, chi nh¸nh NHTM ch−a cã c¸n bé tÝn dông chuyªn qu¶n vÒ theo dâi, cho vay vèn tÝn dông ®èi víi m« h×nh kinh tÕ HTX. - C¸c quy ®Þnh hiÖn hµnh vÒ thÓ lÖ, chÕ ®é cho vay cña TCTD ®èi víi kh¸ch hµng do NHNN ban hµnh, còng nh− quy tr×nh, chÕ ®é tÝn dông cô thÓ cña c¸c TCTD, NHTM kh«ng cã quy ®Þnh cô thÓ riªng hay cã sù vËn dông linh ho¹t nµo vÒ tÝn dông ng©n hµng ®èi víi HTX. - §èi t−îng cho vay kinh tÕ HTX ch−a ®a d¹ng. - C¸c NHTM còng chñ yÕu ¸p dông ph−¬ng thøc cho vay tõng lÇn. - Tµi s¶n ®¶m b¶o tiÒn vay ®èi víi HTX ch−a ®−îc c¸c NHTM ®a d¹ng. - Quy tr×nh cho vay ®èi víi kinh tÕ HTX cßn cøng nh¾c. - B¶o hiÓm tÝn dông ch−a ph¸t triÓn . Ch−¬ng 3 Gi¶I ph¸p tÝn dông ng©n hμng gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ hîp t¸c x∙ ë ViÖt Nam 3.1. §Þnh h−íng ph¸t triÓn kinh tÕ hîp t¸c x∙ ë ViÖt Nam 3.1.1. Chñ tr−¬ng vµ ®Þnh h−íng ph¸t triÓn kinh tÕ hîp t¸c x· V¨n kiÖn §H §¶ng toµn quèc lÇn thø X, phÇn nãi vÒ Ph−¬ng h−íng, nhiÖm vô ph¸t triÓn KT-XH giai ®o¹n 2006 - 2010, khi ®Ò cËp ®Õn m« h×nh hîp t¸c x· ®· nãi râ: “TiÕp tôc ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Ó c¸c doanh nghiÖp vµ hîp t¸c x· ®Çu t− ph¸t triÓn c«ng nghiÖp, dÞch vô, nhÊt lµ c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng l©m, thuû s¶n ch−a qua chÕ biÕn. Chó träng ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i, c¸c lo¹i h×nh kinh tÕ hîp t¸c,... KhuyÕn khÝch n«ng d©n b»ng ®ãng gãp quyÒn sö dông ruéng ®Êt vµ lao ®éng cña m×nh hîp t¸c víi c¸c doanh nghiÖp, hîp t¸c x·,....®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng ho¸, æn ®Þnh vµ c¶i thiÖn ®êi sèng”. 17 3.1.2. Môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ HTX ®Õn n¨m 2010 vµ dù b¸o ®Õn n¨m 2015-2020 KhÈn tr−¬ng tiÕp tôc triÓn khai thùc hiÖn LuËt HTX n¨m 2003, thùc hiÖn nhiÒu chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn kinh tÕ HTX. PhÊn ®Êu ®Ó kinh tÕ HTX cã tû träng ®ãng gãp trong GDP cao h¬n, hç trî vÒ th«ng tin, kü thuËt ®Ó kinh tÕ HTX v÷ng vµng trong héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ quèc tÕ. 3.1.3. Mét sè c¬ héi vµ th¸ch thøc vÒ ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng ®èi víi kinh tÕ Hîp t¸c x· trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ Mét lµ, Ho¹t ®éng ng©n hµng trë nªn c¹nh tranh s«i ®éng h¬n víi nhiÒu lo¹i h×nh vµ nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ. Hai lµ, m«i tr−êng nÒn kinh tÕ c¹nh tranh minh b¹ch vµ m¹nh mÏ h¬n. Ba lµ, ViÖt Nam thùc hiÖn lé tr×nh më cöa thÞ tr−êng dÞch vô tµi chÝnh theo cam kÕt gia nhËp WTO, do ®ã c¸c tæ chøc tÝn dông ho¹t ®éng ngµy cµng nhiÒu vµ m¹nh. Bèn lµ, më cöa hµng ho¸ vµ dÞch vô, thùc hiÖn lé tr×nh c¾t gi¶m thuÕ,… nªn nhiÒu lo¹i hµng ho¸ vµ dÞch vô tr−íc ®©y lµ thÕ m¹nh cña c¸c HTX trong n−íc th× nay bÞ c¹nh tranh m¹nh mÏ cña hµng ho¸ nhËp khÈu, cña dÞch vô c¸c tæ chøc n−íc ngoµi cung øng. N¨m lµ, héi nhËp quèc tÕ, ®ßi hái kinh tÕ hîp t¸c x· còng ph¶i chÊp hµnh nghiªm tóc c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ kÕ to¸n thèng kª. 3.2. Gi¶i ph¸p tÝn dông ng©n hμng gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ HTX ë ViÖt Nam 3.2.1. §a d¹ng hãa nguån vèn cho vay ph¸t triÓn kinh tÕ hîp t¸c x· víi l·i suÊt hîp lý 3.2.1.1. T¹o lËp nguån vèn dåi dµo ®Ó chñ ®éng ®¸p øng nhu cÇu tÝn dông cho hîp t¸c x∙ 3.2.1.2. Thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p cô thÓ h¹ l∙i suÊt ®Çu vµo trªn c¬ së ®ã gi¶m l∙i suÊt cho vay kinh tÕ hîp t¸c x∙ Muèn h¹ l·i suÊt ®Çu vµo ng©n hµng cÇn ph¶i: 18 - Thø nhÊt: NHTM ph¶i thùc hiÖn nhiÒu gi¶i ph¸p ®ång bé ®Ó gi¶m chi phÝ … - Thø hai: Tranh thñ ®−îc nguån vèn vay −u ®·i tõ n−íc ngoµi ,... - Thø ba: §Èy m¹nh thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt, khuyÕn khÝch c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n më tµi kho¶n tiÒn göi ®Ó giao dÞch. - Thø t−: c¸c cÊp chÝnh quyÒn dµnh mét nguån vèn hîp lý tõ ng©n s¸ch Nhµ n−íc chuyÓn sang ®Ó cho vay khuyÕn khÝch ph¸t triÓn kinh tÕ HTX . - Thø n¨m: Ph¶i thùc hiÖn mét c¬ cÊu vÒ nguån vèn mét c¸ch hîp lý ®¶m b¶o l·i suÊt cho vay ®Çu ra cã thÓ chÊp nhËn ®−îc, nh−ng cã thÓ võa cho vay ng¾n h¹n, võa cho vay trung dµi h¹n ®−îc. - Thø s¸u: NHTM n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n trÞ ®iÒu hµnh thanh kho¶n. 3.2.2. Më réng cho vay kinh tÕ hîp t¸c x· kÕt hîp víi n©ng cao chÊt l−îng thÈm ®Þnh tÝn dông ®èi víi c¸c dù ¸n cña hîp t¸c x· 3.2.2.1. Më réng cho vay c¸c lo¹i h×nh hîp t¸c x∙ C¸c NHTM cÇn cã chiÕn l−îc vµ tiÕp thÞ ®Õn c¸c HTX trong c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng míi ®Ó më réng cho vay vèn tÝn dông. 3.2.2.2. Më réng ®èi t−îng cho vay cña kinh tÕ hîp t¸c x∙ §èi t−îng tÝn dông ®−îc më réng sÏ gióp kinh tÕ HTX ph¸t triÓn c¶ bÒ réng lÉn chiÒu s©u, ®¹t ®−îc môc tiªu ®Ò ra vµ lµ nÒn t¶ng v÷ng ch¾c cho b−íc ph¸t triÓn cña nh÷ng n¨m tiÕp theo, thÝch nghi ®−îc víi m«i tr−êng c¹nh tranh ngµy cµng quyÕt liÖt. 3.2.2.3. N©ng cao chÊt l−îng thÈm ®Þnh tÝn dông ®èi víi c¸c dù ¸n cña HTX a. ThÈm ®Þnh vÒ mÆt ph¸p lý cña HTX b. ThÈm ®Þnh hå s¬ vay vèn, nh÷ng th«ng tin kinh tÕ cÇn thiÕt, nguån cung cÊp nguyªn vËt liÖu vµ thÞ tr−êng tiªu thô s¶n phÈm hµng hãa c. ThÈm ®Þnh kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña HTX d. ThÈm ®Þnh tµi s¶n ®¶m b¶o tiÒn vay e. ThÈm ®Þnh hiÖu qu¶ x· héi 19 3.2.3. T¨ng h¹n møc tÝn dông vµ linh ho¹t thêi h¹n cho vay ®èi víi HTX 3.2.3.1. T¨ng h¹n møc tÝn dông C¸c NHTM nªn tiÕn hµnh ph©n lo¹i, xÕp h¹ng tÝn nhiÖm kh¸ch hµng lµ HTX. C¨n cø ph©n lo¹i vµ xÕp h¹n tÝn nhiÖm kh¸ch hµng HTX còng dùa trªn c¸c tiªu chÝ nh− mäi ®èi t−îng kh¸ch hµng kh¸c mµ tõ ®ã x¸c ®Þnh h¹n møc tÝn dông, chÝnh s¸ch −u ®·i vµ chÝnh s¸ch kh¸ch hµng kh¸c ®èi víi kinh tÕ HTX. 3.2.3.2. Linh ho¹t thêi h¹n cho vay Trong bèi c¶nh hiÖn nay, viÖc t¨ng tû träng vèn trung dµi h¹n cho kinh tÕ HTX lµ rÊt quan träng ®Ó n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh, søc c¹nh tranh, t¹o ra kÕt cÊu h¹ tÇng thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn. Muèn thÕ, ng©n hµng cÇn cã mét sù m¹nh d¹n, quyÕt ®o¸n, kh«ng ng¹i rñi ro trªn c¬ s¬ chñ ®éng tÝn to¸n s¸t vßng quay cña vèn vµ lÜnh vùc ®Çu t− cña tõng dù ¸n mµ HTX xin vay. Bëi v× theo luËn ¸n, kinh tÕ HTX cßn ph¸t triÓn nhá lÎ nªn ph©n t¸n rñi ro. H¬n n÷a, víi lùc l−îng x· viªn, ng−êi lao ®éng nhiÒu, ®Þa bµn réng sÏ lµ thÞ tr−êng ph¸t triÓn dÞch vô rÊt tèt bªn c¹nh thÞ tr−êng tÝn dông. 3.2.4. §¬n gi¶n ho¸ thñ tôc cho vay Yªu cÇu ®Æt ra lµ cÇn ®¬n gi¶n hãa… Hay nãi c¸ch kh¸c, thñ tôc nµy cÇn ®¬n gi¶n, thuËn tiÖn nh−ng vÉn ®¶m b¶o ®−îc yÕu tè ph¸p lý cÇn thiÕt nhÊt trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn quyÒn lîi vµ nghÜa vô gi÷a hai bªn lµ ng©n hµng vµ HTX. 3.2.5. §a d¹ng hãa c¸c ph−¬ng thøc cho vay ®èi víi kinh tÕ hîp t¸c x· CÇn thiÕt ph¶i ®a d¹ng hãa c¸c ph−¬ng thøc cho vay cho phï hîp víi tõng ngµnh tõng lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh cña HTX: Ph−¬ng thøc cho vay theo h¹n møc tÝn dông; Ph−¬ng thøc cho vay theo dù ¸n ®Çu t−; Ph−¬ng thøc cho vay tr¶ gãp; Ph−¬ng thøc cho vay hîp vèn. Më réng cho thuª tµi chÝnh ®èi víi kinh tÕ HTX 20 3.2.6. §a d¹ng c¸c h×nh thøc b¶o ®¶m trong ho¹t ®éng cho vay ®èi víi HTX C¸c NHTM cÇn ph¶i ®a d¹ng vµ linh ho¹t sö dông tµi s¶n ®¶m b¶o tiÒn vay chñ yÕu lµ biÖn ph¸p thÕ chÊp tµi s¶n nµo thuéc së h÷u cña HTX. TiÕp ®ã lµ hÖ thèng kho, trô së HTX, c¬ së vËt chÊt kh¸c cña HTX, gäi chung lµ tµi s¶n g¾n liÒn víi quyÒn sö dông ®Êt cña HTX, G¾n liÒn víi ®a d¹ng ho¸ tµi s¶n ®¶m b¶o (TS§B) tiÒn vay cña kinh tÕ HTX th× c¸c NHTM cßn ph¶i th−êng xuyªn ®¸nh gi¸ l¹i gi¸ trÞ cña TSB§. Mét biÖn ph¸p kh¸c lµ rÊt khã ®èi víi kinh tÕ HTX nh−ng vÒ l©u dµi th× c¸c NHTM ph¶i yªu cÇu kh¸ch hµng mua B¶o hiÓm cho TSB§ tiÒn vay trong quan hÖ tÝn dông. NHTM còng ph¶i cã biÖn ph¸p t¨ng c−êng qu¶n lý TSB§ vµ n©ng cao hiÖu qu¶ xö lý TS§B tiÒn vay cña kinh tÕ HTX trong quan hÖ tÝn dông. 3.2.7. N©ng cao tr×nh ®é nhËn thøc vµ n©ng cao tr×nh ®é cña c¸n bé tÝn dông trong ho¹t ®éng cho vay kinh tÕ hîp t¸c x· §èi víi nh÷ng c¸n bé qu¶n lý kinh doanh th× kh«ng chØ n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô tÝn dông mµ cÇn n¾m ch¾c tÊt c¶ c¸c nghiÖp vô kh¸c cña c¸c NHTM, cã kh¶ n¨ng ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ c¸c hiÖn t−îng kinh tÕ mét c¸ch tæng hîp, s¾c bÐn, cã kinh nghiÖm thùc tÕ vÒ ho¹t ®éng cña kinh tÕ HTX tõ ®ã ®−a ra c¸c quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n 3.2.8. Gi¶i ph¸p kh¸c - TriÓn khai b¶o hiÓm tÝn dông ®èi víi kinh tÕ hîp t¸c x· - T¹o lËp mèi quan hÖ g¾n bã kh¨ng khÝt gi÷a Ng©n hµng vµ hîp t¸c x·, trªn c¬ së xãa bá mÆc c¶m t©m lý vÒ HTX kiÓu cò, x©y dùng ch÷ tÝn vµ t×m c¸ch tháa m·n nhu cÇu vèn cho ph¸t triÓn kinh tÕ hîp t¸c x·. - Bè trÝ mét lùc l−îng c¸n bé tÝn dông ®ñ m¹nh vÒ chuyªn m«n, giµu lßng nhiÖt t×nh, lu«n ®i s©u ®i s¸t cïng kinh tÕ hîp t¸c x· ®Ó ®Çu t− vèn tÝn dông. - Ng©n hµng thùc hiÖn phèi hîp tèt víi chÝnh quyÒn së t¹i vµ c¸c c¬ quan chøc n¨ng nh»m th¸o gì nh÷ng khã kh¨n tr−íc m¾t cña hîp t¸c x·. 21 3.3. Gi¶i ph¸p ®iÒu kiÖn 3.3.1. Hoµn thiÖn c¬ chÕ chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ hîp t¸c x· - ChÝnh s¸ch hç trî, khuyÕn khÝch thµnh lËp hîp t¸c x· - ChÝnh s¸ch båi d−ìng vµ ®µo t¹o c¸c chøc danh, x· viªn hîp t¸c x· - ChÝnh s¸ch ®Êt ®ai - ChÝnh s¸ch thuÕ m«n bµi - ChÝnh s¸ch thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp - Thµnh lËp Quü hç trî ph¸t triÓn hîp t¸c x· - ChÝnh s¸ch hç trî xóc tiÕn th−¬ng m¹i - ChÝnh s¸ch hç trî øng dông tiÕn bé khoa häc - c«ng nghÖ - ChÝnh s¸ch hç trî hîp t¸c x· ®Çu t− c¬ së h¹ tÇng phôc vô s¶n xuÊt, ®êi sèng cña x· viªn vµ tham gia vµ c¸c ch−¬ng tr×nh ph¸t triÓn KT-XH. 3.3.2. T¨ng c−êng c«ng t¸c ®µo t¹o c¸n bé cho hîp t¸c x· - §µo t¹o c¸n bé lµm c«ng t¸c qu¶n lý Nhµ n−íc vÒ hîp t¸c x· - §µo t¹o, båi d−ìng c¸n bé qu¶n lý vµ x· viªn lµm c«ng t¸c chuyªn m«n nghiÖp vô cña hîp t¸c x· - §µo t¹o ®¹i häc chÝnh quy vÒ hîp t¸c x· ë ViÖt Nam 3.3.3. X©y dùng ch−¬ng tr×nh hç trî ph¸t triÓn kinh tÕ hîp t¸c x· - X©y dùng hÖ thèng th«ng tin vÒ hîp t¸c x·. - X©y dùng hÖ thèng th«ng tin ®¨ng kÝ kinh doanh hîp t¸c x·. - X©y dùng hÖ thèng th«ng tin toµn quèc vÒ hîp t¸c x·. - X©y dùng Trung t©m th«ng tin - t− liÖu vÒ hîp t¸c x·. - Tuyªn truyÒn, t− vÊn ph¸t triÓn vÒ hîp t¸c x·. - X©y dùng c¸c m« h×nh hîp t¸c x· ®Ó nh©n réng 3.3.4. Gi¶i ph¸p ®iÒu kiÖn kh¸c 22 KÕt luËn Thùc hiÖn môc tiªu nghiªn cøu cña ®Ò tµi, luËn ¸n ®· hoµn thµnh c¸c néi dung chÝnh víi nh÷ng ®ãng gãp míi chñ yÕu sau ®©y: Thø nhÊt: HÖ thèng ho¸ nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ tÝn dông ng©n hµng ®èi víi kinh tÕ HTX trong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng, luËn ¸n ®· ®−a ra mét c¸ch tiÕp cËn míi, nhËn thøc míi, còng nh− kh¼ng ®Þnh vai trß kinh Õ HTX trong nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, tån t¹i vµ ph¸t triÓn kh¸ch quan ë ngay c¶ c¸c n−íc cã nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng ph¸t triÓn còng nh− c¸c n−íc ®ang trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi, c¸c n−íc thuéc thÞ tr−êng ®ang lªn. LuËn ¸n kh¼ng ®Þnh: - MÆc dï vËy ®Ó ph¸t triÓn bÒn v÷ng m« h×nh kinh tÕ HTX th× tÝn dông ng©n hµng lµ mét trong sè c¸c gi¶i ph¸p rÊt quan träng. Bëi v× ®Ó më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh th× cÇn cã vèn. Trong ®iÒu kiÖn m« h×nh kinh tÕ HTX thiÕu vèn th× chñ yÕu tr«ng chê vµo vèn tÝn dông ng©n hµng. V× vËy ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng còng cÇn cã nh÷ng c¬ chÕ chÝnh s¸ch ®Æc thï phï hîp víi nh÷ng nh©n tè t¸c ®éng ®Õn sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ HTX. - Còng chÝnh nhËn thøc ®−îc sù tån t¹i tÊt yÕu kh¸ch quan vµ vai trß cña kinh tÕ HTX, nªn nhiÒu n−íc trªn thÕ giíi ®· cã nh÷ng biÖn ph¸p, chÝnh s¸ch cô thÓ kh¸c nhau vµ chÝnh s¸ch tÝn dông ng©n hµng t¹o ®iÒu kiÖn vµ gãp phÇn thóc ®Èy sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña kinh tÕ HTX. Thø hai: LuËn ¸n tËp trung ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng tÝn dông ng©n hµng ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ HTX ë n−íc ta trong thêi gian qua còng nh− hiÖn nay, luËn ¸n ®· kh¼ng ®Þnh: - T¹i ViÖt Nam trong nhiÒu n¨m qua, còng nh− nh÷ng n¨m gÇn ®©y, §¶ng vµ ChÝnh phñ còng lu«n quan t©m ®Õn m« h×nh kinh tÕ HTX, ®· ban hµnh nhiÒu NghÞ quyÕt, chÝnh s¸ch cô thÓ vÒ lao ®éng, ®Êt ®ai, ®µo t¹o, khuyÕn n«ng, qu¶n lý,... ®Ó thóc ®Èy ph¸t triÓn m« h×nh kinh tÕ nµy. ChÝnh v× vËy mµ nhiÒu n¨m qua, ®Æc biÖt lµ trong giai ®o¹n 2000 - 2007, m« h×nh kinh tÕ HTX ®· ph¸t triÓn c¶ vÒ sè l−îng, quy m«, kh«ng ngõng n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng vµ ®a d¹ng lÜnh 23 vùc kinh doanh dÞch vô. Trong mçi ngµnh nghÒ kh¸c nhau, HTX cã sù ph¸t triÓn kh¸c nhau. Tuy nhiªn trong c¸c lÜnh vùc, nh−: giao th«ng vËn t¶i, x©y dùng, ®¸nh b¾t vµ chÕ biÕn thuû h¶i s¶n, tiªu thô,... kinh tÕ HTX ®ang ph¸t huy râ thÕ m¹nh cña m×nh. - §Ó ph¸t triÓn kinh tÕ HTX, chÝnh s¸ch tÝn dông ng©n hµng còng kh«ng ngõng ®−îc hoµn thiÖn ®¸p øng yªu cÇu thùc tÕ. C¸c NHTM vÉn chó träng ®¸p øng nhu cÇu vèn cña kinh tÕ HTX trªn c¬ ë t«n träng nguyªn t¾c trong ho¹t ®éng tÝn dông. Bëi v× chÝnh viÖc chÊp hµnh c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ co vay lµ nh»m t¹o sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña m« h×nh kinh tÕ HTX trong xu h−íng héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ. - Tuy nhiªn thùc tÕ hiÖn nay c¸c NHTM vÉn n»m trong t×nh tr¹ng thiÕu vèn, khã vay ®−îc vèn ng©n hµng. NhiÒu n¬i c¸c NHTM ph¶i vËn dông c¬ chÕ cho vay vèn theo hé s¶n xuÊt kinh doanh dùa trªn tµi s¶n ®¶m b¶o tiÒn vay cña l·nh ®¹o HTX. Nguyªn nh©n chñ yÕu lµ c¬ chÕ chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ ChÝnh phñ, do tÝnh ch−a hoµn thiÖn, ch−a hiÖu qu¶ vµ chÊp hµnh c¸c quy ®Þnh cña kinh tÕ HTX. Thø ba: Dùa trªn nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tr¹ng ®−îc ®¸nh gi¸, lu©n ¸n ®· nªu lªn ph−¬ng h−íng ph¸t triÓn kinh tÕ HTX, ®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p tÝn dông ng©n hµng cho ph¸t triÓn kinh tÕ HTX,… víi nh÷ng kh¼ng ®Þnh nh− sau: - HiÖn nay còng nh− trong nh÷ng n¨m tíi, héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ quèc tÕ ®ang diÔn ra mét c¸ch m¹nh mÏ vµ khÈn tr−¬ng, c¹nh tranh quèc tÕ ngµy cµng gay g¾t. Nh−ng còng nh− c¸c n−íc kh¸c, §¶ng vµ ChÝnh phñ vÉn kh¼ng ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn tÊt yÕu kh¸ch quan cña m« h×nh kinh tÕ nµy, nªn ®· ®−a ra c¸c ®Þnh h−íng chiÕn l−îc, chÝnh s¸ch vµ chØ ®¹o thùc thi c¸c nhãm gi¶i ph¸p cho sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng kinh tÕ HTX. - §èi víi ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng, c¸c gi¶i ph¸p ®−a ra ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ HTX còng ®· ®−îc luËn ¸n dùa trªn c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ cho vay, dùa trªn nguyªn t¾c ho¹t ®éng kinh doanh vµ c¹nh tranh b×nh ®¼ng cña c¸c NHTM, cña c¸c ®èi t−îng kh¸c nhau trong ho¹t ®éng ng©n hµng. Tuy nhiªn c¸c gi¶i ph¸p tÝn dông, chÝnh s¸ch cho vay cña NHTM còng cÇn ®−îc vËn dông, linh 24 ho¹t trong chõng mùc nhÊt ®Þnh, phï hîp víi m« h×nh kinh tÕ HTX. §ã lµ c¸c gi¶i ph¸p vÒ t¹o lËp nguån vèn dåi dµo víi l·i suÊt thÊp trªn cã së ®ã cã thÓ gi¶m l·i suÊt cho vay ®èi víi kinh tÕ HTX; vÒ ph−¬ng thøc cho vay c¸c NHTM cÇn ®a d¹ng, thÝch hîp víi tõng lo¹i h×nh, tõng ngµnh nghÒ vµ lÜnh vùc ho¹t ®éng cña HTX. C¸c NHTM còng cÇn thùc hiÖn linh ho¹t c¬ chÕ ®¶m b¶o tiÒn vay, n©ng cao chÊt l−îng thÈm ®Þnh dù ¸n xin vay vèn cña HTX. §ång thêi c¸c NHTM cÇn n©ng cao nhËn thøc còng nh− tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô cña c¸n bé tÝn dông, ®æi míi vÒ nhËn thøc tÝn dông ng©n hµng ®èi víi kinh tÕ HTX; hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ ng©n hµng, t¨ng c−êng kiÓm so¸t néi bé... C¸c gi¶i ph¸p ®ã ®−îc luËn ¸n ®−a ra cã tÝnh ®ång bé, s¸t thùc tiÔn vµ kh¶ thi. - Tuy nhiªn ®Ó thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ c¸c gi¶i ph¸p nãi trªn còng nh− t¹o ®iÒu kiÖn thóc ®Èy ph¸t triÓn bÒn v÷ng m« h×nh kinh tÕ HTX th× cÇn cã c¸c gi¶i ph¸p ®iÒu kiÖn. §ã chÝnh lµ nh÷ng kiÕn nghÞ cña LuËn ¸n ®èi víi ChÝnh phñ, Bé NN&PTNT, c¸c bé ngµnh cã liªn quan vÒ cô thÓ ho¸ vµ hoµn thiÖn c¸c chÝnh s¸ch ®· ban hµnh. - Ph¸t triÓn kinh tÕ hîp t¸c x· ph¶i cã ®Þnh h−íng vµ b−íc ®i phï hîp víi tr×nh ®é xuÊt ph¸t hiÖn t¹i cña nã. Nh÷ng môc tiªu ng¾n h¹n vµ dµi h¹n ®−îc x¸c ®Þnh ë møc trung b×nh, kh¶ thi phï hîp víi møc t¨ng tr−ëng chung cña nÒn kinh tÕ. §Ó cã ®−îc b−íc ph¸t triÓn bÒn v÷ng ®ã, cÇn cã mét khèi l−îng vèn t−¬ng øng, trong ®ã viÖc gia t¨ng vèn tÝn dông ng©n hµng theo nh÷ng gi¶i ph¸p luËn ¸n ®−a ra cho kinh tÕ hîp t¸c x· cã vai trß rÊt quan träng.

Các file đính kèm theo tài liệu này:

Tín dụng ngân hàng góp phần phát triển kinh tế hợp tác xã ở Việt Nam.pdf