Đề tài Tính toán lựa chọn máy nén khí nhằm phục vụ cho những thiết bị tự động hóa trên giàn

ªnh ¸p tr­íc sau khe hë. Tuy nhiªn, gi¸ trÞ quan träng h¬n so víi hiÖu suÊt l­u l­îng lµ gi¸ trÞ hiÖu suÊt cña m¸y nÐn trôc vÝt. Nã ®Æc tr­ng cho sù hoµn thiÖn vÒ n¨ng l­îng cña m¸y. Sù hoµn thiÖn vÒ n¨ng l­îng cña m¸y nÐn ®­îc x¸c ®Þnh b»ng chØ sè hiÖu suÊt cã Ých cña khÝ ®o¹n nhiÖt, nã lµ tû lÖ gi÷a c«ng ®o¹n nhiÖt cña m¸y nÐn víi c«ng tiªu hao trong thùc tÕ. (1.5) : hiÖu suÊt ®o¹n nhiÖt cña m¸y nÐn Adn: c«ng ®o¹n nhiÖt ATT: c«ng tiªu hao thùc tÕ Ndn: c«ng suÊt ®o¹n nhiÖt NTT: c«ng suÊt tiªu hao thùc tÕ C«ng thøc tÝnh hÖ sè nÐn bªn ngoµi: (1.6) Px: ¸p suÊt ra Pv: ¸p suÊt vµo . §©y lµ tû lÖ ¸p suÊt trong hÖ thèng ®­îc cung cÊp bëi khÝ nÐn trong m¸y nÐn vµ ¸p suÊt n¹p. Trong m¸y nÐn pit t«ng ¸p suÊt cuèi trong xilanh b»ng ¸p suÊt x¶, nghÜa lµ van x¶ ®­îc më ë thêi ®iÓm khi mµ ¸p suÊt trong xilanh ®­îc t¹o thµnh b»ng ¸p suÊt trong hÖ thèng. Trong m¸y nÐn trôc vÝt, ¸p suÊt cuèi kh«ng chØ phô thuéc ¸p suÊt trong hÖ thèng mµ cßn phô thuéc vµo sù bè trÝ cöa x¶. Nã x¸c ®Þnh hÖ sè nÐn trong m¸y nÐn khÝ. C«ng thøc tÝnh hÖ sè nÐn bªn trong: (1.7) Pnt: ¸p suÊt nÐn trong Pv: ¸p suÊt vµo Sù kh«ng trïng nhau gi÷a ¸p suÊt trong vµ ngoµi lµ nh­îc ®iÓm cña m¸y nÐn trôc vÝt so víi m¸y nÐn pitt«ng. Nh­ng nÕu lùa chän ®óng hÖ sè nÐn trong vµ cöa x¶ ®­îc tÝnh to¸n phï hîp th× nh­îc ®iÓm nµy cã thÓ ®­îc kh¾c phôc. CÇn thiÕt ®Ó cho hÖ sè nÐn trong lu«n lu«n bÐ h¬n hÖ sè nÐn ngoµi, trong tr­êng hîp nµy sù gi¶m hiÖu suÊt cã Ých do sù kh«ng trïng nhau gi÷a hÖ sè nÐn trong vµ hÖ sè nÐn ngoµi lµ nhá. NÕu ng­îc l¹i, hÖ sè nÐn trong lín h¬n hÖ sè nÐn ngoµi th× khÝ trong m¸y nÐn bÞ nÐn lªn gi¸ trÞ lín h¬n gi¸ trÞ cÇn thiÕt do vËy ¸p suÊt trong èng x¶ gi¶m khi ®ã n¨ng l­îng do sù nÐn bæ xung sÏ tiªu phÝ. Cßn nÕu hÖ sè nÐn bªn ngoµi b»ng víi hÖ sè nÐn khÝ bªn trong th× tr­êng hîp nµy sù mÊt m¸t trong qu¸ tr×nh nÐn hay kh«ng ®ñ nÐn lµ kh«ng qu¸. 3.4.3. C«ng suÊt (N) Lµ c«ng suÊt tiªu hao ®Ó nÐn vµ truyÒn khÝ. Khi r«to ®­îc lµm m¸t b»ng n­íc vµ qu¸ tr×nh nÐn lµ ®¼ng nhiÖt th× c«ng suÊt N ®­îc tÝnh nh­ sau: (kW) (1.8) Khi qu¸ tr×nh nÐn chØ lµm nguéi b»ng kh«ng khÝ th× ®­îc xem lµ ®o¹n nhiÖt, khi ®ã c«ng suÊt N ®­îc tÝnh nh­ sau: (kW) (1.9) - Víi Ndo.n ®­îc tÝnh nh­ sau: (kW) (1.10) Q: n¨ng suÊt hót cña m¸y (m3/s) P1, P2: ¸p suÊt ®Çu (hót) vµ ¸p suÊt cuèi (®Èy) (N/m2) k: chØ sè ®o¹n nhiÖt da.n: hiÖu suÊt ®¼ng nhiÖt do.n: hiÖu suÊt ®o¹n nhiÖt m: hiÖu suÊt tÝnh ®Ðn tæn thÊt ma s¸t (hiÖu suÊt c¬ khÝ) da.n. m = 0,5 ÷ 0,6 do.n. m = 0,6 ÷ 0,7 - Lưu lượng tính theo : Qv = q0l [ m3 / s ] q0 [m3/vòng] Lưu lượng/ vòng l Hiệu suất n1 [vòng/phút] Số vòng quay trục chính Hiệu suất l phụ thuộc vào số vòng quay n, ví dụ: n l 4500 0,8 5000 0,82 6000 0,86 1: Trôc chÝnh 2: Trôc phô H×nh 3.19. TÝnh l­u l­îng q0 - Lưu lượng q0 xác định như sau (hình 3.19) q0 = (A1 + A2 ) L Z1 L [m] : Chiều dài trục vít A1 [m2] : Diện tích trục chính A2 [m2] : Diện tích trục phụ Z : Số đầu mối (số răng) trục chính : Là tỉ số của thể tích khe hở thực tế và thể tích khe hở theo lý thuyết (hình 3.19). Sự phụ thuộc giữa tỉ số và góc xoắn j của trục vít, được biểu diễn ở hình 3.20 1: Vïng ®Èy 2: Vïng hót H×nh 3.20. Qu¸ tr×nh hót, nÐn vµ ®Èy cña m¸y nÐn khÝ trôc vÝt H×nh 3.21. Sù phô thuéc gãc xo¾n vµ tû sè thÓ tÝch khe hë thùc tÕ vµ khe hë lý thuyÕt 3.4.4. Sơ đồ hệ thống máy nén khí kiểu trục vít Máy nén khí phục vụ cho công nghệ thực phẩm. Ví dụ: công nghiệp chế biến thực phẩm; công nghiệp hóa chất, người ta thường dùng loại máy nén khí không có dầu bôi trơn. Đối với công nghiệp nặng, nhất là trong lĩnh vực điều khiển thì người ta thường dùng máy nén khí có dầu bôi trơn để chống sự ăn mòn hệ thống ống dẫn và phần tử điều khiển. Hình 3.22 là sơ đồ hệ thống máy nén kiểu trục vít có hệ thống dầu bôi trơn. Đặc điểm của loại máy này là tổn thất cơ học lớn hơn so với loại máy nén không bôi trơn vì có sự tiếp xúc của trục vít chính và trục vít phụ. So với máy nén khí không có dầu bôi trơn, máy nén khí có hệ thống dầu bôi trơn có những ưu điểm sau: - Nhiệt sinh ra trong quá trình nén sẽ được dầu bôi trơn hấp thụ; - Khoảng cách trục ngắn vì chỉ cần truyền động cho trục chính. Trong khi đó loại máy nén khí không có dầu bôi trơn thì trục chính và trục phụ tách rời nhau, cho nên cần phải truyền động cho cả 2 trục. 1: Dßng khÝ nÐn 4: R¬ le nhiÖt 2: DÇu b«i tr¬n ®­îc lµm nguéi 5: DÇu bÞ nung nãng 3: Hçn hîp dÇu vµ khÝ nÐn H×nh 3.22. S¬ ®å hÖ thèng m¸y nÐn khÝ trôc vÝt cã dÇu b«i tr¬n Không khí được hút vào máy nén khí (hình 3.22). Sau khi nén, khí nén cùng dầu bôi trơn tạo thành 1 hỗn hợp vào bình lọc. Trong bình lọc, khí nén ®­îc thoát ra theo đường ống dẫn phía trên và dầu bôi trơn mang nhiệt (được tạo ra trong quá trình nén). Khí nén sẽ được chuyển đến hệ thống điều khiển sau khi đi qua bộ phận làm mát bằng quạt gió. Dầu bôi trơn mang nhiệt sẽ được làm nguội bằng ống dẫn qua quạt gió hoặc đã đạt được nhiệt độ làm mát theo yêu cầu qua rơle nhiệt quay trở về bình chứa dầu bôi trơn. CHƯƠNG 4 QUY TRÌNH XÂY LẮP, VẬN HÀNH, BẢO DƯỠNG VÀ CÔNG TÁC AN TOÀN KHI SỬ DỤNG . Quy tr×nh x©y l¾p: 1: M¸y nÐn khÝ 7: D©y c¸p chÝnh 2: Van ra 8: HÖ thèng phôc håi n¨ng l­îng 3: Ống dÉn khÝ 9: Phin läc 4: Qu¹t th«ng giã 10: B×nh chøa khÝ nÐn 5: Ống mÒm 11: §­êng èng phô 6: B¶ng ®iÒu khiÓn 12: Ống ng­ng 13: Van phô 14: Ống chøa n­íc lµm m¸t H×nh 4.1. S¬ ®å l¾p ®Æt tr¹m m¸y nÐn khÝ GA-75 H×nh 4.2: S¬ ®å ®Ò suÊt l¾p ®Æt tr¹m m¸y nÐn khÝ GA-75 M¸y nÐn khÝ (1) ®­îc l¾p trªn sµn v÷ng ch¾c phï hîp víi träng l­îng cña nã. §­êng èng dÉn khÝ (2) cã chiÒu dµi lín nhÊt nèi gi÷a m¸y vµ b×nh chøa. ChiÒu dµi èng ®­îc tÝnh theo c«ng thøc sau: (4.1) L: ChiÒu dµi ®­êng èng (m) P: ¸p suÊt ra cña khÝ nÐn (bar) dP: Tæn thÊt ¸p suÊt lín nhÊt (bar); dP= 0,1 (bar) d: §­êng kÝnh trong cña èng (mm); Qc: N¨ng suÊt cña m¸y nÐn khÝ (1/s) Qu¹t th«ng giã (4), hÖ thèng ch¾n bªn trong vµ c¸nh qu¹t th«ng giã ®­îc l¾p ®Æt theo c¸ch mµ bÊt cø sù tuÇn hoµn nµo cña khÝ lµm m¸t ®Õn m¸y nÐn khÝ hoÆc hÖ thèng sÊy kh« khÝ ®Òu ®­îc ng¨n chÆn. VËn tèc khÝ ®Õn hÖ thèng ch¾n ®­îc giíi h¹n ®Õn 5 m/s, tæn thÊt ¸p suÊt lín nhÊt cho phÐp trªn ®­êng èng lµ 50 Pa Ta cã thÓ tÝnh ®­îc n¨ng suÊt yªu cÇu cña qu¹t giã dùa vµo nhiÖt ®é m¸y nÐn nh­ sau: (4.2) Qv: N¨ng suÊt yªu cÇu cña qu¹t giã (m3/s) N: C«ng suÊt danh nghÜa cña mot¬ (kw) dT: L­îng t¨ng nhiÖt ®é cña tr¹m m¸y nÐn Phin läc (9) kiÓu DD, víi môc ®Ých läc c¸c t¹p chÊt r¾n víi ®­ßng kÝnh nhá h¬n 1μm, dÇu nÆng h¬n 0,5 mg/m3. Cã thÓ sö dông lo¹i phin läc PD víi hiÖu qu¶ läc cao nhÊt, läc t¹p chÊt r¾n cã thÓ nhá ®Õn 0,01 μm vµ dÇu nÆng 0,01 mg/m3. B×nh chøa khÝ nÐn (10) ®­îc l¾p ®Æt ®èi diÖn víi tr¹m m¸y trªn nÒn r¾n ch¾c. L­îng tiªu thô khÝ ®­îc tÝnh theo c«ng thøc sau. (4.3) V: Lµ thÓ tÝch khÝ (l) Qc: N¨ng suÊt cña m¸y nÐn khÝ (l/s) P1: Áp suÊt ®Çu vµo m¸y nÐn khÝ. fmax: Chu kú. Th«ng th­¬ng fmax= 30 s dP: Tæn thÊt ¸p suÊt (bar) T1: NhiÖt bªn trong m¸y nÐn khÝ (K) T0: NhiÖt ®é b×nh chøa khÝ nÐn (K) Tr¹m m¸y nÐn GA -75 lµ lo¹i thiÕt bÞ ®­îc l¾p ®Æt theo mét côm, tøc lµ m¸y nÐn, b×nh t¸ch, c¸c ®­êng èng, hÖ thèng lµm m¸t khÝ nÐn, hÖ thèng sÊy kh« ®­îc l¾p r¸p theo mét côm. Côm nµy ®· ®­îc n¬i s¶n xuÊt tÝnh to¸n vµ l¾p r¸p hoµn chØnh, tÊt c¶ côm ®­îc ®Æt lªn mét ®Õ m¸y vµ chuyÓn tíi n¬i l¾p ®Æt. Do ®Æc tÝnh cña tæ hîp m¸y nÐn nh­ vËy nªn phÇn l¾p ®Æt m¸y t¹i n¬i sö dông lµ viÖc chuÈn bÞ nÒn mãng m¸y vµ c¨n chØnh l¹i m¸y tr­íc khi ®­a vµo ho¹t ®éng. Qu¸ tr×nh l¾p ®Æt cã ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn chÊt l­îng lµm viÖc cña tr¹m m¸y nÐn khÝ. L¾p ®Æt hîp lý lµm cho m¸y nÐn ho¹t ®éng tèt gi¶m ®­îc ®é rung, t¨ng tuæi thä cho c¸c thiÕt bÞ, cung cÊp nguån khÝ nÐn cã chÊt l­îng cao cho hÖ thèng ®o l­êng tù ®éng hãa vµ c¸c thiÕt bÞ hÖ thèng tiªu thô kh¸c. §Ó ®¶m b¶o an toµn trong qu¸ tr×nh l¾p ®Æt, ta ph¶i quan t©m ®Õn träng l­îng còng nh­ cÊu t¹o, tÝnh n¨ng cña thiÕt bÞ ®Ó cã ph­¬ng ¸n vËn chuyÓn thiÕt bÞ sao cho chóng ®­îc b¶o vÖ tèt. CÇn chän pal¨ng cã t¶i träng t­¬ng ®èi lín phï hîp víi träng l­îng cña thiÕt bÞ. Ph¶i chän nh÷ng vÞ trÝ thÝch hîp ®Ó mãc pal¨ng. Trong thiÕt kÕ nh÷ng chi tiÕt cuèi tr¹m nÐn, nhµ thiÕt kÕ ®· tÝnh to¸n, chÕ t¹o s½n nh÷ng chç mãc pal¨ng. Trong suèt qu¸ tr×nh l¾p ®Æt, chóng ta chØ sö dông nh÷ng ®iÓm mãc ®· t¹o s½n ®Ó tr¸nh h­ háng cã thÓ x¶y ra ®èi víi thiÕt bÞ trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn vµ l¾p ®Æt. VÞ trÝ cña tr¹m nÐn ph¶i ®­îc bè trÝ ë n¬i tho¸ng m¸t s¹ch sÏ, sao cho kho¶ng kh«ng gian ®ñ ®Ó cung cÊp khÝ ®Õn phin läc ®Çu vµo cña m¸y nÐn vµ t¶n nhiÖt ®­îc tèt. NÕu vÞ trÝ l¾p ®Æt ph¶i ë trong khu vùc cã m«i tr­êng kh«ng khÝ kh«ng ®­îc s¹ch, cã chøa chÊt mµi mßn th× ph¶i ®æi phin läc ®Çu vµo ®Õn mét vÞ trÝ kh¸c cã kh«ng khÝ s¹ch h¬n hoÆc cã thÓ dïng thªm phin läc phô trî NÒn mãng ®Ó l¾p ®Æt tr¹m m¸y nÐn khÝ ph¶i ®¶m b¶o ®é cøng v÷ng vµ sù c©n b»ng. Sau khi kh¶o s¸t kÕt cÊu dÇm chÞu lùc cña sµn d­íi blèc 7B kÕt hîp víi c¸c ®iÒu kiÖn vÒ sù th«ng tho¸ng ®Ó ®¶m b¶o sù t¶n nhiÖt vµ kh«ng gian cÇn thiÕt cho c«ng t¸c b¶o d­ìng- söa ch÷a thiÕt bÞ sau nµy. Chóng ta ®· lùa chän ®­îc s¬ ®å l¾p ®Æt nh­ ®· thÓ hiÖn ë h×nh 4.1. Tr¹m m¸y nÐn khÝ GA-75FF gåm 2 côm : + Côm m¸y nÐn khÝ; + B×nh chøa khÝ nÐn vµ côm ph©n phèi. Côm m¸y nÐn khÝ vµ côm thiÕt bÞ sÊy ®­îc l¾p ®Æt trªn khung gi¸ ch¾c ch¾n vµ ®­îc bao b¹o nh÷ng tÊm c¸ch ©m. Cho nªn viÖc vËn chuyÓn m¸y ph¶i chuÈn bÞ pal¨ng, nh÷ng sîi c¸p cã t¶i träng lín h¬n träng l­îng cña m¸y. Ph¶i t×m nh÷ng chç mãc pal¨ng thÝch hîp. Khi mãc c¸p vµo pal¨ng ph¶i cã vßng c¸p mãc ®Ó tr¸nh tr­ît. Còng cÇn nh÷ng tÊm gç vµ thanh gç ®Ó chÌn m¸y hoÆc chÌn vµo chç d©y c¸p tiÕp xóc víi m¸y. Còng cã khi ph¶i gia cè khung ®Ó ®­a m¸y vµo vÞ trÝ. V× vÞ trÝ l¾p ®Æt GA-75FF lµ blèc 7B nªn cÈu KEG kh«ng víi tíi. ViÖc ®­a m¸y vµo vÞ trÝ ph¶i hÕt søc thËn träng ®Ó tr¸nh mãp mÐo khung còng nh­ c¸c tÊm c¸ch ©m vµ c¸c thiÕt bÞ kh¸c. M¸y nÐn khÝ trôc vÝt lµ lo¹i m¸y c©n b»ng ®éng nªn m¸y kh«ng ®ßi hái mét nÒn mãng riªng. Ta chØ cÇn dïng th­íc n­íc (Lyvo) ®Ó c©n b»ng sµn tr¹m nÐn vµ hµn cè ®Þnh ®Ö tr¹m nÐn víi sµn blèc th«ng qua c¸c tÊm kª b»ng thÐp cã kÝch th­íc 200×200×20 mm. Tr­íc khi vËn chuyÓn m¸y, cÇn th¸o t¸ch c¸c côm ®iÒu khiÓn ra. V× vËy khi hoµn thµnh c«ng viÖc l¾p ®Æt ph¶i l¾p nã trªn khung m¸y nÐn. Khi l¾p c¸c hÖ thèng tù ®éng, ®Æc biÖt chó ý ®Õn sù chuÈn x¸c vµ ch¾c ch¾n c¸c mèi nèi d©y dÉn, thiÕt bÞ ph¶i cã ®­êng tiÕp ®Êt. Sau khi kÕt thóc l¾p ®Æt thiÕt bÞ nèi víi m¹ch ®iÖn ph¶i ®­îc nèi ®Êt. 4.2. Quy tr×nh vËn hµnh ViÖc vËn hµnh tr¹m nÐn khÝ trong ®iÒu kiÖn b×nh th­êng cÇn tu©n thñ theo c¸c quy tr×nh ®· ®Ò ra trong b¶n I- CK- E43 do phßng KTSX cña XNKTDK ban hµnh. Tuy nhiªn, khi tr¹m nÐn khÝ lo¹i nµy míi ®­îc l¾p ®Æt vµ ®­a vµo vËn hµnh thö nghiÖm, cÇn ph¶i hÕt søc l­u ý nh÷ng vÊn ®Ò sau: Tr­íc khi khëi ®éng • M¸y nÐn khÝ ®­îc l¾p ®Æt vµ khëi ®éng lÇn ®Çu tiªn 1. Côm nÐn vµ mo t¬ ®­îc cè ®Þnh trªn khung sµn trong suèt thêi gian vËn chuyÓn. Chóng ta ph¶i th¸o c¸c ®ai èc vµ bu l«ng mµu ®á ®Ó cho nã dao ®éng trªn c¸c ®Öm cao su. 2. KiÓm tra c¸c mèi nèi ®iÖn vµ siÕt chÆt. ViÖc l¾p ®Æt ph¶i ®­îc nèi ®Êt vµ b¶o vÖ chèng ng¾t m¹ch b»ng cÇu ch× trong c¸c pha. Mçi c«ng t¾c riªng biÖt ph¶i ®­îc l¾p ®Æt gÇn m¸y nÐn. 3. KiÓm tra ®iÖn ë c¸c ®iÖn ¸p T1, T2 vµ c¸c th«ng sè cµi ®Æt ë r¬ le qu¸ t¶i F21, r¬le qu¸ t¶i ph¶i ®­îc cµi ®Æt ë chÕ ®é tù ®éng vµ Q15 cho qu¹t giã. 4. G¾n van khÝ ra (AV) ®ãng van. Nèi hÖ thèng khÝ vµo van. 5. L¾p van x¶ tay (Dma) ®ãng van. Nèi van ®Õn hÖ thèng x¶ n­íc th¶i b»ng èng mÒm. 6. Nèi van x¶ tù ®éng (Daa) ®Õn hÖ thèng x¶ n­íc t¶i. 7. NÕu m¸y lµm nguéi b»ng n­íc th× ph¶i kiÓm tra ®­êng n­íc, van. 8. KiÓm tra møc dÇu. Kim chØ møc dÇu ph¶i n»m ë vïng mµu xanh l¸ c©y hay mµu cam. 9. L¾p c¸c tÊm c¸ch ©m kÌm theo m¸y, d¸n nh·n c¶nh b¸o kÌm theo m¸y ®Ó cho ng­êi vËn hµnh biÕt. 10. BËt c«ng t¾c cung cÊp ®iÖn vµo m¸y. NÕu ®Ìn vµng cña r¬ le K25 s¸ng, bËt m¸y nªn vµ t¾t ngay ®Ó kiÓm tra chiÒu quay cña m« t¬ theo mòi tªn ®· ghi trªn m¸y. 11.KiÓm tra c¸c th«ng sè ®· lËp tr×nh trªn m¸y. 12. Khëi ®éng vµ vËn hµnh m¸y nÐn trong vßng vµi phót. KiÓm tra m¸y nÐn ho¹t ®éng cã b×nh th­êng kh«ng. • M¸y nÐn ®· ho¹t ®éng nh­ng do yªu cÇu s¶n xuÊt NÕu m¸y nÐn kh«ng vËn hµnh trong 06 th¸ng th× b¾t buéc ph¶i c¶i tiÕn ®iÒu kiÖn b«i tr¬n b»ng c¸ch më côm van t¶i/ kh«ng t¶i (UA) vµ rãt vµo côm nÐn 0,75 lÝt dÇu vµ l¾p trë l¹i. §¶m b¶o tÊt c¶ c¸c mèi nèi ph¶i chÆt. 1. KiÓm tra møc dÇu, (G1) kim chØ møc dÇu ph¶i n»m ë vïng mµu xanh l¸ c©y hay mµu cam. 2. KiÓm tra läc giã, nÕu bÈn ph¶i vÖ sinh. 3. NÕu mµu ®á xuÊt hiÖn ë bé chØ thÞ nghÑt läc th× ph¶i thay míi 4.2.2. Khëi ®éng CÇn l­u ý víi m¸y GA-75FF, bËt c«ng t¸c ®iÖn 4 giê tr­íc khi khëi ®éng m¸y ®Ó bé phËn sÊy cña m¸y nÐn gas ho¹t ®éng. BËt c«ng t¾t nguån ®iÖn. §Ìn LED mµu vµng s¸ng, mÈu tin ‘‘ conpressore off’’ xuÊt hiÖn ë mµn h×nh. Më van khÝ (AV) §ãng van x¶ n­íc ng­ng tô (Dma) BÊm nót (I) m¸y nÐn b¾t ®Çu ho¹t ®éng vµ ®Ìn (LED) mµu xanh s¸ng lªn, b¸o hiÖu m¸y nÐn ho¹t ®éng ë chÕ ®é tù ®éng, 10 gi©y sau khëi ®éng, m« t¬ m¸y nÐn sÏ chuyÓn tõ sao sang tam gi¸c, ®ång thêi m¸y ch¹y cã t¶i. Trªn mµn h×nh mÈu tin thay ®æi tõ ‘‘Auto Unloaded’’ sang ‘‘Auto Loaded’’. 4.2.3. KiÓm tra trong thêi gian m¸y ho¹t ®éng - KiÓm tra møc dÇu trong lóc m¸y ®ang n¹p t¶i.V¹ch kim cña ®ång hå b¸o ph¶i n»m ë vïng mµu xanh l¸ c©y. NÕu møc dÇu thÊp, bÊm nót ngõng m¸y (O) ®îi m¸y ngõng h¼n. C¾t ®iÖn. §ãng van khÝ ®­êng ra (AV). Gi¶m ¸p suÊt hÖ thèng b»ng c¸ch níi nót ch©m dÇu (FC) mét vßng. §îi vµi phót vµ ch©m dÇu vµo nót ch©m dÇu (FC) trµn miÖng nót ch©m dÇu vµ xiÕt chÆt l¹i. - NÕu bé chØ thÞ läc giã b¸o mÇu ®á th× ph¶i ngõng m¸y, cóp ®iÖn vµ thay läc giã míi (AF). Khö bá tÝn hiÖu chØ b¸o b»ng c¸ch Ên vµo nót No. - NÕu ®Ìn (LED) mµu xanh s¸ng th× bé ®iÒu khiÓn ®ang ®iÒu khiÓn m¹ch ®iÖn trong chÕ ®é tù ®éng nh­ n¹p t¶i, ngõng m« t¬ vµ ho¹t ®éng trë l¹i. 4.2.4. KiÓm tra mµn h×nh bé ®iÒu khiÓn 1. KiÓm tra c¸c gi¸ trÞ vµ c¸c th«ng sè mét c¸ch ®Òu ®Æn. B×nh th­êng mµn h×nh chÝnh chØ ¸p lùc khÝ ra cña m¸y nÐn, t×nh tr¹ng m¸y nÐn vµ c¸c ch÷ viÕt t¾t cña c¸c phÝm chøc n¨ng n»m d­íi mµn h×nh. 2. Lu«n kiÓm tra mµn h×nh vµ söa ch÷a c¸c sù cè nÕu ®Ìn (LED) mµu ®á s¸ng hoÆc chíp. 3. Mµn h×nh sÏ chØ c¸c th«ng sè b¸o b¶o tr× nÕu mét trong sè c¸c bé phËn ph¶i ®­îc b¶o tr×, thay thÕ vµ cµi ®Æt l¹i thêi gian. • C¶nh b¸o : Tr­íc khi thùc hiÖn bÊt kú c«ng viÖc b¶o tr×, söa ch÷a thay thÕ ®Òu ph¶i ngõng m¸y nÐn. C¾t cÇu dao ®iÖn, x¶ ¸p suÊt hÖ thèng. • Chó ý : - BÊt kú khi nµo, mét mÈu tin vÒ c¶nh b¸o, yªu cÇu b¶o tr×, c¶m biÕn bÞ h­ hay m« t¬ qu¸ t¶i hiÖn ra, kho¶ng kh«ng gian trèng trªn mµn h×nh gi÷a d­íi nh÷ng phÝm chøc n¨ng ®­îc ®iÒn b»ng dÊu hoa thÞ. Khi nhiÒu bé phËn cÇn b¶o tr× ®Õn cïng mét lóc th× th«ng b¸o sÏ b¸o lÇn l­ît 3 gi©y cho tõng bé phËn. Th­êng xuyªn bÊm nót ‘‘more’’ ®Ó ®äc nh÷ng th«ng tin vÒ ®iÒu kiÖn lµm viÖc thùc tÕ cña m¸y nÐn khÝ. Tr¹ng th¸i cña bé ®iÒu khiÓn m¸y nÐn (tù ®éng, b»ng tay, côc bé hay tõ xa). Tr¹ng th¸i cña m¸y nÐn vÒ c«ng t¾c, thêi gian khëi ®éng hay ngõng m¸y nÐn. Áp lùc kh«ng t¶i cho phÐp lín nhÊt. Áp suÊt khÝ ra. Chªnh lÖch ¸p suÊt ë bé phËn t¸ch nhít. NhiÖt ®é khÝ ra sau côm nÐn. NhiÖt ®é cña ®iÓm ®ãng s­¬ng. T×nh tr¹ng b¶o vÖ qu¸ t¶i cña m« t¬ (b×nh th­êng hay kh«ng b×nh th­êng). Tæng sè giê ch¹y vµ giê n¹p t¶i. Nh÷ng chÕ ®é ®iÒu khiÓn : Bé ®iÒu khiÓn cã hai c«ng t¾c (CMS1/CMS2) chän nh÷ng chÕ ®é sau: CMS1 CMS2 ChÕ ®é cña m¸y nÐn 0 0 M¸y nÐn kh«ng ho¹t ®éng 1 0 M¸y nÐn ho¹t ®éng ë chÕ ®é b»ng tay: M¸y nÐn sÏ kÝch ho¹t c¸c lÖnh khi Ên vµo c¸c phÝm ë trªn bé phËn ®iÒu khiÓn ( electronikon), nh÷ng lÖnh ngõng m¸y, khëi ®éng m¸y th«ng qua chøc n¨ng c«ng t¾c thêi gian, ®­îc kÝch ho¹t nÕu ®· ®­îc cµi ®Æt 0 1 M¸y lµm viÖc ë chÕ ®é ®iÒu khiÓn tõ xa: M¸y sÏ kÝch ho¹t c¸c lÖnh tõ c¸c c«ng t¾c ngo¹i tró. LÖnh khëi ®éng/ngõng th«ng qua c«ng t¾c thêi gian vÉn cßn tiÕp tôc lµm viÖc. §èi víi tr­êng hîp khëi ®éng m¸y tõ xa, nèi mét c«ng t¾c bÊm khëi ®éng ë xa (®©y lµ c«ng t¾c th­êng më) gi÷a ®Çu nèi 30, 31 vµ nèi mét c«ng t¾c bÊm ngõng m¸y ë xa (®©y lµ c«ng t¾c th­êng ®ãng) gi÷a ®Çu nèi 31, 31 cña cÇu nèi. Nèi t¾t c¸c ®Çu nèi 30, 34 trong tr­êng hîp nµy ¸p suÊt khÝ ra vÉn bÞ kiÓm so¸t bëi c¶m biÕn ¸p suÊt (PT20). Nh÷ng gi¸ trÞ ¸p suÊt kh«ng t¶i vµ t¶i cña m¸y cµi ®Æt trong bé ®iÒu khiÓn (electronikon) nÕu ®Çu nèi 30 vµ 34 kh«ng ®­îc nèi t¾t. M¸y nÐn khÝ sÏ ngõng chÕ ®é t¶i/ kh«ng t¶i tù ®éng vµ duy tr× chÕ ®é ch¹y kh«ng t¶i. §èi víi tr­êng hîp t¶i/ kh«ng t¶i tõ xa( th«ng qua c«ng t¾c ngo¹i tró) nèi t¾t ®Çu nèi 30, 35 vµ nèi mét c«ng t¾c t¶i/kh«ng t¶i gi÷a ®Çu nèi 30, 34 nh÷ng phô thuéc ®ãng më cña c«ng t¨c ¸p suÊt ngo¹i tró. 1 1 M¸y nÐn khÝ ®iÒu khiÓn th«ng qua bé giao tiÕp. B¶ng 4.1. Nh÷ng chÕ ®é ®iÒu khiÓn ChÕ ®é ®iÒu khiÓn b»ng tay B×nh th­êng m¸y nÐn ho¹t ®éng trong chÕ ®é tù ®éng, ch¼ng h¹n nh­ chÕ ®é t¶i/ kh«ng t¶i, ngõng m¸y, khëi ®éng l¹i cña m¸y nÐn ®Òu hoµn toµn tù ®éng khi Êy ®Ìn (LED) mµu xanh s¸ng. Khi cã yªu cÇu th× m¸y nÐn khÝ cã thÓ ch¹y kh«ng t¶i b»ng tay. Trong tr­êng hîp nµy m¸y nÐn khÝ kh«ng ch¹y ë chÕ ®é tù ®éng ch¼ng h¹n nh­ m¸y nÐn sÏ ch¹y ë chÕ ®é kh«ng t¶i, trõ khi nã ®­îc chuyÓn sang chÕ ®é t¶i b»ng tay trë l¹i. 1. ChÕ ®é ch¹y kh«ng t¶i b»ng tay : BÊm nót ‘‘Unload’’ ®Ìn (LED) mµu xanh, mÈu tin ‘‘ Manual Unloaded’’ xuÊt hiÖn trªn mµn h×nh. 2. ChÕ ®é ch¹y cã t¶i b»ng tay : BÊm phÝm ‘‘ Load’’ ®Ìn (LED) mµu xanh vÉn s¸ng, lÖnh ‘‘Load’’ kh«ng t¸c dông ®Õn m¸y nÐn trong khi m¸y nÐn ®ang ë chÕ ®é t¶i. Nh­ng nã sÏ kÝch ho¹t cho m¸y nÐn tù ®éng vËn hµnh trë l¹i. VÝ dô nh­ m¸y nÐn sÏ mang t¶i khi ¸p suÊt khÝ ra thÊp h¬n gi¸ trÞ ®· ®­îc cµi ®Æt. ChÕ ®é khëi ®éng b»ng tay : Ở chÕ ®é vËn hµnh tù ®éng, bé ®iÒu khiÓn sÏ giíi h¹n sè lÇn khëi ®éng cña m« t¬. NÕu m¸y nÐn ngõng b»ng tay, nã kh«ng ®­îc khëi ®éng l¹i b»ng tay trong vßng 6 phót sau lÇn ngõng m¸y sau cïng. 4.2.5. Dõng m¸y 1. BÊm nót ‘‘0’’ ®Ìn (LED) mµu xanh t¾t, trªn mµn h×nh xuÊt hiÖn mÈu tin ‘‘Program Stop’’ m¸y nÐn sÏ ch¹y kh«ng t¶i 30 gi©y vµ ngõng h¼n l¹i. 2. §Ó ngõng m¸y nÐn trong tr­êng hîp khÈn cÊp bÊm nót ‘‘S3’’ ®Ìn (LED), mµu ®á sÏ chíp nh¸y. Sau khi kh¾c phôc xong sù cè th× nh¶ nót ‘‘S3’’ b»ng c¸ch quay ng­îc chiÒu kim ®ång hå ‘‘S3’’ vµ bÊm nót reset ‘‘F3’’. Tr­íc khi khëi ®éng l¹i mµn h×nh chÝnh xuÊt hiÖn mÈu tin ‘‘All Conditions are OK’’ (tÊt c¶ mäi ®iÒu khiÓn ®Òu tèt). BÊm phÝm ‘‘Menu’’ vµ ‘‘Main’’. 3. §ãng van khÝ ra (AV) vµ c¾t cÇu dao ®iÖn. 4. Më van x¶ n­íc ng­ng tô (Dma). • C¸c biÖn ph¸p chung n©ng cao tÝnh kinh tÕ trong vËn hµnh m¸y nÐn trôc vÝt GA-75 M¸y nÐn GA - 75 vµ mét sè lo¹i m¸y nÐn trôc vÝt kh¸c nh­ SSR MH 75, GA 30, GA 22, ML 18, ... §ang ®­îc sö dông trªn c¸c giµn khai th¸c cña má B¹ch Hæ ®Ó cung cÊp khÝ (cã th«ng sè ¸p suÊt vµ l­u l­îng nhÊt ®Þnh) cho hÖ thèng ®o l­êng, hÖ thèng ®iÒu khiÓn tù ®éng ho¸, hÖ thèng b¬m tr¸m xi m¨ng, s¶n xuÊt Nit¬, khai th¸c n­íc, hÖ thèng b¬m Ðp,... V× vËy, mét ®Æc ®iÓm næi bËt cña qu¸ tr×nh tiªu thô khÝ nÐn tõ c¸c m¸y trªn ®ã lµ: nhu cÇu tiªu thô khÝ nÐn phô thuéc vµo môc ®Ých sö dông do vËy nã kh«ng ®­îc æn ®Þnh. §iÒu ®ã ¶nh h­ëng tíi qu¸ tr×nh vËnh hµnh vµ sö dông m¸y, trªn c¬ së ®ã mét vÊn ®Ò ®­îc ®Æt ra lµ nghiªn cøu vµ ®­a ra mét chÕ ®é vËn hµnh hîp lý dùa trªn c¸c gi¶i ph¸p vÒ kü thuËt phï hîp ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông, ®¶m b¶o tÝnh tiÕt kiÖm n¨ng l­îng trong vËn hµnh n©ng cao tuæi thä, gi¶m chi phÝ vËn hµnh, tiÕt kiÖm vËt t­ phô tïng thay thÕ. 1: §­êng ®Æc tÝnh lý t­ëng H×nh 4.3. BiÓu ®å n¨ng l­îng. NÕu xÐt vÒ ph­¬ng diÖn n¨ng l­îng, qua nghiªn cøu lý thuyÕt vµ thùc tÕ ng­êi ta chØ ra r»ng: sù thay ®æi c«ng suÊt N cña m¸y nÐn phô thuéc vµo l­u l­îng Q cña nã vµ tuú thuéc vµo c¸c chÕ ®é ®iÒu chØnh ®­îc sö dông. §­êng th¼ng 1 trªn ®å thÞ ph¶n ¸nh ®Æc tÝnh lý t­ëng, khi sù thay ®æi l­u l­äng sÏ tû lÖ thuËn víi sù tiªu hao c«ng suÊt cña m¸y nÐn Ở phÇn nghiªn cøu vÒ qu¸ tr×nh b¶o d­ìng kü thuËt cña m¸y nÐn trôc vÝt ta thÊy rÊt r»ng: viÖc tiªu hao vÒ vËt t­ thiÕt bÞ vµ phô tïng thay thÕ phô thuéc rÊt lín vµo thêi gian lµm viÖc cã t¶i cña m¸y. §èi víi c¸c lo¹i m¸y nÐn trôc vÝt cã dÇu b«i tr¬n, th× sè l­îng vµ chÊt l­îng cung cÊp dÇu b«i tr¬n khi m¸y lµm viÖc cã ¶nh h­ëng cùc kú quan träng ®èi víi tuæi thä chung cña m¸y vµ c¸c chi tiÕt cÊu thµnh m¸y. Sè l­îng vµ chÊt l­îng dÇu b«i tr¬n nµy l¹i phô thuéc rÊt lín vµo sù hoµn h¶o cña hÖ thèng cung cÊp dÇu nhên vµ chÕ ®é lµm viÖc cña m¸y. Mét chÕ ®é lµm viÖc cña m¸y æn ®Þnh, thiÕt bÞ sÏ duy tr× kh¶ n¨ng cung cÊp dÇu b«i tr¬n ®Ó trén lµn víi khÝ n¹p vµo b«i tr¬n, lµm m¸t vµ lµm kÝn phÇn th©n roto cña m¸y nÐn mét c¸ch tèt nhÊt, sÏ n©ng cao tuæi thä phÇn quan träng nhÊt cña m¸y nÐn trôc vÝt lµ r«to cña m¸y. BiÖn ph¸p ®iÒu chØnh l­u l­äng cña m¸y lµ mét biÖn ph¸p quan träng nhÊt ®­îc ¸p dông khi vËn hµnh. Trªn c¬ së l¾p ®Æt hÖ thèng ®iÒu chØnh tù ®éng van ®Çu hót cña m¸y, ta cã thÓ thiÕt lËp ®­îc mét chÕ ®é lµm viÖc hîp lý cña m¸y, ®¶m b¶o hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt. Trªn c¬ së nghiªn cøu lý thuyÕt vµ thùc nghiÖm ng­êi ta ®· ®­a ra vµ ¸p dông mét sè gi¶i ph¸p kü thuËt sau ®Ó ®iÒu chØnh l­u l­îng cña m¸y nÐn trôc vÝt • §iÒu chØnh tiÕt l­u ®ãng van tiÕt k­u trªn ®­êng n¹p Khi ¸p suÊt nÐn t¨ng cao, tÝn hiÖu tõ c¶m biÕn ¸p suÊt l¾p sau m¸y nÐn sÏ ®­a tíi hÖ thèng ®iÒu khiÓn tù ®éng thay ®æi vÞ trÝ l¸ van , nã sÏ ®ãng vµo mét phÇn. Khi sù tiÕt l­u khÝ n¹p x¶y ra, l­u l­îng m¸y nÐn sÏ gi¶m. • BiÖn ph¸p ®iÒu chØnh tr­ît B¶n chÊt cña biÖn ph¸p nµy lµ thay ®æi chiÒu dµi lµm viÖc thùc tÕ cña roto, gi¶m thÓ tÝch cã Ých cña khoang nÐn b»ng mét c¬ cÊu ®Æc biÖt. • BiÖn ph¸p ®iÒu khiÓn kh«ng t¶i vµ toµn t¶i Khi l­u l­äng khÝ nÐn tiªu thô gi¶m hoÆc Ýt h¬n n¨ng suÊt cña m¸y, ¸p suÊt ®­êng vµo b×nh chøa cña m¸y nÐn t¨ng lªn, khi t¨ng ®Õn gi¸ trÞ giíi h¹n, hÖ thèng ®iÒu khiÓn ¸p suÊt tù ®éng sÏ ®ãng chÆt ®­êng hót vµo m¸y nÐn vµ m¸y nÐn chuyÓn sang hµnh tr×nh tù do (kh«ng t¶i). KhÝ nÐn trong b×nh chøa ®­îc ®­a lªn liªn tôc, ¸p suÊt b×nh gi¶m xuèng tíi gi¸ trÞ x¸c ®Þnh, hÖ thèng ®iÒu khiÓn më van ®­êng vµo, m¸y nÐn l¹i trë vÒ lµm viÖc cã t¶i. 4.3. Quy tr×nh b¶o d­ìng Tr­íc khi b¶o d­ìng, bÊm nót ngõng m¸y ‘‘O’’ vµ ®îi cho m¸y ngõng h¼n (kho¶ng 30 gi©y), c¾t ®iÖn, ®ãng van khÝ ®Çu ra (AV) vµ x¶ ¸p suÊt cña tr¹m nÐn trë vÒ kh«ng. Van khÝ ra cã thÓ ®­îc khãa trong suèt thêi gian b¶o tr× vµ söa ch÷a nh­ sau : - Khãa van; - Th¸o con èc gi÷ tay n¾m; - Khãa tay n¾m vµ xoay nã cho ®Õn khi r·nh cña nã lät vµo mÐp khãa cña th©n van; - Khãa tay më b»ng c¸ch dïng èc vµ ch×a khãa ®Æc biÖt. + B¶o d­ìng m« t¬ chÝnh (M1): Liªn hÖ víi kü s­ tr­ëng ®iÖn ®Ó hä cã kÕ ho¹ch b¶o d­ìng ®éng c¬( theo s¸ch h­íng dÉn cña h·ng). + Thay dÇu vµ läc dÇu : Kho¶ng thêi gian thay dÇu vµ läc dÇu tïy thuéc vµo nhiÖt ®é cña m«i tr­êng, chÕ ®é lµm viÖc vµ sù « nhiÔm cña m«i tr­êng. Chó ý: Dầu bôi trơn sử dụng cho các máy nén khí trục vít kiểu GA-75FF của hãng ATLAS COPCO được khuyến nghị sử dụng là loại Atlas Copco Roto-injectfluid. Chúng thường được chứa trong các can có dung tích 20 lít (có số thứ tự đặt hàng-Ordering number-là: 2901 0522 00) hoặc các thùng phi có dung tích 209 lít (Ordering number: 2901 0522 01). Đây là loại dầu bôi trơn có chất lượng tốt, chuyên dụng cho các máy nén khí trục vít. Chúng đảm bảo điều kiện làm việc tối ưu cho các hệ thống của máy nén khí. Ngoài ra, theo hướng dẫn của ATLAS COPCO, các loại dầu khoáng chất lượng cao có chứa các phụ gia ức chế sự ôxy hoá, chống tạo bọt, chống mài mòn cũng có thể sử dụng được cho máy nén khí trục vÝt nếu tương ứng với nhiệt độ môi trường và ISO 3448, chúng phải đạt các chỉ tiêu về độ nhớt như sau: - Khi nhiệt độ môi trường lớn hơn 25ºC th× cấp độ nhớt: ISO VG 68; chỉ số độ nhớt nhỏ nhất: 95; - Nhiệt độ trong khoảng từ 25ºC đến 0ºC: cấp độ nhớt: ISO VG 46; chỉ số độ nhớt nhỏ nhất: 95. CÇn ph¶i l­u ý: Trước khi thay thế dầu bôi trơn Atlas Copco Roto-injectfluid bằng các loại dầu khoáng khác cần phải xả hết dầu cũ, rửa sạch toàn bộ hệ thống và thay toàn bộ các phần tử lọc dầu bôi trơn. 3. Néi dung b¶o d­ìng • Hµng ngµy: - Tr­íc khi khëi ®éng: + KiÓm tra møc dÇu; + VÖ sinh läc giã. - Trong thêi gian ho¹t ®éng: + KiÓm tra c¸c th«ng sè trªn mµn h×nh; + KiÓm tra van x¶ tù ®éng x¶ n­íc suet trong thêi gian n¹p t¶i. KiÓm tra møc dÇu (G1); + KiÓm tra bé b¸o b¶o tr× cña läc khÝ (TV). - Sau khi ngõng m¸y: + X¶ n­íc ng­ng tô (Dm) b»ng tay. • Hµng th¸ng: VÖ sinh m¸y nÐn • Hµng quý 3 th¸ng: - KiÓm tra van an toµn (SV); - KiÓm tra mµn h×nh; - KiÓm tra sù rß rØ nÕu cã; - KiÓm tra c¸c bé gi¶i nhiÖt vµ lµm s¹ch (Ca, Co); - Th¸o kiÓm tra vµ vÖ sinh läc giã (AF); - Th¸o vµ lµm s¹ch van phao trong bé t¸ch n­íc (MTa). • Hµng n¨m: - Mang van an toµn (SV) ®Õn trung t©m kiÓm tra; - KiÓm tra hÖ thèng ®iÖn; - KiÓm tra c¸c chøc n¨ng b¶o vÖ m¸y do qu¸ nhiÖt; - Thay läc giã (AF) sau 4000 giê ch¹y; - Thay läc t¸ch dÇu (OS) sau 8000 giê ch¹y; - KiÓm tra vµ lµm s¹ch van tiÕt l­u (Rf); - Thay dÇu; - KiÓm tra ®­êng èng mÒn. Chó ý: 1, Ph¶i thùc hiÖn th­êng xuyªn h¬n víi m«i tr­êng ®Çy bôi. Thay thÕ nh÷ng phô tïng hay bÞ h­ háng; 2, Ph¶i sö dông ®ãng läc dÇu chÝnh h·ng (15 bar); 3, BÊt kú sù rß rØ nµo ph¶i xö lý ngay ®Ó tr¸nh mÊt dÇu; 4, Thay dÇu cho m¸y nÐn: - VËn hµnh cho m¸y tíi khi nãng. BÊm nót ‘‘O’’ ngõng m¸y nÐn, ®îi vµi phót, c¾t ®iÖn, ®ãng van khÝ ra (AV) vµ gi¶m ¸p suÊt cña m¸y nÐn b»ng c¸ch më tõ tõ nót ch©m dÇu (FC) ®Ò ¸p lùc trong hÖ thèng tho¸t ra; - Th¸o èc x¶ dÇu (VP) ë trªn bé lµm nguéi nhít, ®îi kho¶ng 5 phót x¶ nót (DP2) ë van chÆn dÇu vµ chøa trong thïng ®ùng; - Th¸o läc dÇu; - Lµm s¹ch nh÷ng mÆt tiÕp xóc cña läc dÇu ë phÇn ®­êng dÇu vµo. B«i dÇu vµo vßng ®Öm cña läc dÇu míi, ®æ 1/2 lÝt dÇu vµo läc dÇu míi, xoay mÊy vßng råi l¾p vµo vÞ trÝ cò ®Õn khi vßng ®Öm tiÕp xóc víi mÆt tiÕp xóc. XiÕt chÆt vßng tay kho¶ng 1/2 vßng; - X¶ dÇu b×nh chøa b»ng c¸ch x¶ nót x¶ dÇu (DP1) vµ (DP3). Sau khi ®· x¶ hÕt dÇu, lµm s¹ch b×nh chøa b»ng c¸ch dïng khÝ kh« s¹ch thæi vµo b×nh chøa qua lç ch©m dÇu (FC); - XiÕt nót x¶ dÇu (DP1) vµ (DP3) l¹i. Ch©m dÇu vµo b×nh chøa cho ®Õn khi b»ng miÖng nót ch©m dÇu (FC). VÆn chÆt nót ch©m dÇu (FC) vµ (VP); - Ch¹y m¸y nÐn kho¶ng vµi phót. BÊm nót ‘‘O’’ ngõng m¸y nÐn vµ ®îi vµi phót ®Ò dÇu æn ®Þnh. Gi¶m ¸p suÊt cña hÖ thèng b»ng c¸ch níi nót ch©m dÇu (FC) tõ tõ vµ ®æ thªm dÇu cho ®Õn khi b»ng miÖng nót ch©m dÇu (FC) vµ xiÕt chÆt nót ch©m dÇu (FC) l¹i; - Cµi ®Æt l¹i thêi gian thay dÇu vµ läc dÇu. Nh÷ng phô tïng b¶o d­ìng vµ thay thÕ: Nh÷ng phô tïng b¶o d­ìng cã s½n gióp ta gi¶m tèi ®a thêi gian ngõng m¸y vµ tËn dông ®­îc c«ng suÊt cña m¸y. Nh÷ng phô tïng chÝnh h·ng cña h·ng Atlas Copco lµm cho chi phÝ b¶o d­ìng thÊp. - Bé phô tïng läc dÇu vµ khÝ. §èi víi m¸y GA75-GA75 W m· sè ®Æt hµng: 2901 034100. - Bé phô tïng b¶o tr× bé t¸ch nhít: M· sè ®Æt hµng: 2901 043200. - DÇu b«i tr¬n Atlas Copco hoÆc Energol RC R-68. B¶o d­ìng vµ ®iÒu chØnh mét sè bé phËn quan träng: Läc khÝ (AF): - Ngõng m¸y nÐn, cóp ®iÖn, th¸o nh÷ng thanh cµi n¾p, lÊy läc giã vµ hÈy bôi lµm s¹ch hÈy bôi, lo¹i bá läc giã cò; - L¾p läc giã míi vµ hÈy bôi vµo; - Cµi ®Æt l¹i bé hiÓn thÞ b¶o d­ìng läc khÝ. Bé gi¶i nhiÖt (Ca): - Bé lµm nguéi lu«n lu«n ph¶i s¹ch ®Ó t¨ng hiÖu qu¶ lµm nguéi; - Lµm s¹ch bé lµm nguéi b»ng bµn ch¶i c­íc. Sau ®ã dïng khÝ ¸p suÊt thÊp thæi theo chiÒu ng­îc l¹i cña khÝ ®i. Khi lµm vÖ sinh ph¶i che ®Ëy nh÷ng bé phËn n»m d­íi nã. Van an toµn (SV): Ph¶i th­êng xuyªn kiÓm tra van an toµn ®Ó tr¸nh sù cè: - VËn hµnh van an toµn phô thuéc vµo tõng lo¹i van; - Th¸o l¾p van 1 hoÆc 2 vßng sau ®ã siÕt l¹i; - Hay kÐo cÇn n©ng van lªn; - Thö van an toµn ë mét hÖ thèng khÐp kÝn riªng biÖt. Chó ý: Kh«ng ®­îc thö vËn hµnh m¸y khi kh«ng cã van an toµn. 4.3. C«ng t¸c an toµn lao ®éng 4.3.1. Quy t¾c chung vÒ an toµn khi vËn hµnh Khi vËn chuyÓn, l¾p ®Æt, b¶o d­ìng cã thÓ gÆp nh÷ng rñi ro nÕu ta kh«ng n¾m v÷ng c¸c ®Þnh chung vÒ an toµn nh­ sau: - C¸c phô tïng thay thÕ nªn dïng ®óng h·ng cña nhµ chÕ t¹o m¸y nÐn. Ngoµi ra khi sö dông c¸c thiÕt bÞ kh¸c ph¶i tham kh¶o ý kiÕn h·ng chÕ t¹o m¸y nÕu kh«ng sÏ g©y ra sù cè vÒ kü thuËt thËm chÝ lµm h­ h¹i m¸y; - TÊt c¶ c¸c m¸y mãc khi l¾p ®Æt ph¶i tÝnh to¸n ®Õn ®é an toµn vµ kh«ng lµm « nhiÔm m«i tr­êng; - Nguån ®iÖn cÊp cho ®éng c¬ ph¶i cã thiÕt bÞ che ch¾n vµ b¶o vÖ tr¸nh bÞ rß rØ ®iÖn ra m«i tr­êng, c¸c nót ®iÒu khiÓn ph¶i lµ hîp chÊt c¸ch ®iÖn tèt; - C¸c thiÕt bÞ c¶nh b¸o ph¶i ®­îc l¾p t¹i vÞ trÝ dÔ ph¸t hiÖn nhÊt vµ cã thÓ ®­îc t¾t më bëi thiÕt bÞ ®iÒu khiÓn tõ xa; - C¸c bé phËn m¸y nÐn trong khi ho¹t ®éng mµ nhiÖt ®é lµm viÖc lín h¬n 70 0C hoÆc thÊp h¬n -100C ph¶i cã thiÕt bÞ b¶o vÖ ®Ó ng­êi vËn hµnh tr¸nh tiÕp xóc trùc tiÕp víi thiÕt bÞ nµy; - TÊt c¶ c¸c hÖ thèng lµm viÖc ë chÕ ¸p suÊt thÊp ph¶i cã thiÕt bÞ b¶o vÖ tr¸nh sù t¨ng ¸p qu¸ giíi h¹n; - C¸c lç th«ng khÝ, c¸c lç x¶ khÝ, ®­êng x¶ chÊt th¶i ... Ph¶i dÉn dÕn nh÷ng n¬i an toµn v× b¶n th©n chóng khi tiÕp xóc víi m«i tr­êng sÏ rÊt nguy hiÓm cho ng­êi vµ trang thiÕt bÞ; - Khi sö dông m¸y nÐn cÇn hÕt søc chó ý ®Õn thêi kú b¶o d­ìng m¸y, tr¸nh tr­êng hîp sö dông qu¸ thêi gian cho phÐp. Ngoµi ra ph¶i ph¸t hiÖn nh÷ng trôc trÆc nhá vµ söa ch÷a ngay khi chóng xuÊt hiÖn, ®Ó tr¸nh nh÷ng t×nh huèng nguy hiÓm vµ lµm h­ h¹i m¸y. Ngoµi ra, ta cÇn ph¶i chó ý khi x¶ c¸c chÊt cÆn tõ b×nh t¸ch vµ thiÕt bÞ t¸ch láng v× thµnh phÇn cÆn cã chøa c¶ dÇu nªn ta ph¶i tÝnh to¸n ®Õn hiÖn t­îng loang dÇu khi x¶ chÊt th¶i. 4.4.2. C«ng t¸c an toµn khi sö dông m¸y nÐn khÝ TÊt c¶ nh÷ng ng­êi vËn hµnh m¸y ph¶i ®­îc trang bÞ nh÷ng thiÕt bÞ b¶o vÖ c¸c bé phËn trªn c¬ thÓ (m¾t, tai, ®Çu ...) nh­: g¨ng tay, mò b¶o hé, kÝnh, ñng, c¸c thiÕt bÞ chèng ån. Kh«ng ®­îc ®Õn gÇn c¸c bé phËn quay khi ®ang mÆc quÇn ¸o b¶o hé réng, tãc dµi, cã ®å trang søc. Khi m¸y lµm viÖc, lu«n xem xÐt vµ ®iÒu chØnh c¸c th«ng sè kü thuËt phï hîp víi yªu cÇu cña m¸y. §iÒu chØnh møc dÉn dÇu tíi th©n m¸y cho phï hîp vµ ®iÒu chØnh ¸p suÊt, nhiÖt ®é trªn ®­êng èng dÉn, b«i tr¬n. Nh÷ng c«ng t¸c an toµn khi chuÈn bÞ ®­a m¸y vµo ho¹t ®éng: - Kh«ng ®­îc phÐp söa ch÷a hay b¶o d­ìng khi m¸y lµm viÖc. Trong tr­êng hîp cã hai thiÕt bÞ song song cïng lµm chung mét chøc n¨ng vµ mét trong hai thiÕt bÞ nµy lµ thiÕt bÞ phô trî th× míi cho phÐp söa ch÷a hay b¶o d­ìng khi m¸y ®ang lµm viÖc; - Nh÷ng bÒ mÆt nh­ r« to, c¸c thiÕt bÞ lµm viÖc trong ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é cao, trong khi m¸y ®ang lµm viÖc th× nªn tr¸nh tiÕp xóc víi chóng, trõ tr­êng hîp ta mang c¸c thiÕt bÞ phï hîp, ngay c¶ khi m¸y ngõng ho¹t ®éng th× còng kh«ng nªn tiÕp xóc tr­íc 3 - 5 giê; - M¸y nÐn kh«ng nªn ®Ó ho¹t ®éng bªn ngoµi m«i tr­êng mµ kh«ng cã thiÕt bÞ che ch¾n b¶o vÖ; - Mçi m¸y nÐn ®­îc thiÕt kÕ riªng ®Ó phï hîp víi ®iÒu kiÖn m«i tr­êng cña mçi n¬i theo yªu cÇu ng­êi sö dông nªn khi thay ®æi ®iÒu kiÖn ho¹t ®éng theo c¸c th«ng sè kh¸c víi thiÕt kÕ ban ®Çu th× ta nªn tham kh¶o ý kiÕn cña nhµ s¶n xuÊt; - Khi m¸y ®ang ho¹t ®éng, nÕu cã hiÖn t­îng khãi ë vïng nµo th× cÇn ph¶i dõng m¸y ngay vµ t×m nguyªn nh©n. Khãi th­êng ®­îc sinh ra do c¸c chi tiÕt bÞ qu¸ nãng vµ sù cä s¸t gi÷a phÇn quay vµ phÇn tÜnh; - Khi thÊy bÒ mÆt chi tiÕt hay bé phËn thiÕt bÞ nµo ®ã v­ît qu¸ nhiÖt ®é cho phÐp, ta cÇn dõng m¸y vµ chê Ýt nhÊt 15 phót tr­íc khi dïng c¸c thiÕt bÞ ®Ó më vµ kiÓm tra chóng; - Chó ý dÕn c¸c vïng x¶ chÊt th¶i tõ c¸c b×nh t¸ch, n¬i x¶ ph¶i xa m¸y nÐn vµ xa vïng lµm viÖc. 4.4.3. C«ng t¸c an toµn khi b¶o d­ìng vµ s÷a ch÷a m¸y nÐn Trong qu¸ tr×nh th¸o l¾p bÊt kú bé phËn nµo cña m¸y nÐn chóng ta ph¶i tuyÖt ®èi tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c sau: - HiÓu biÕt vÒ ®Æc tÝnh m¸y nÐn vµ c¸c th«ng sè cña m¸y nÐn; - N¾m v÷ng c¸c quy ®Þnh vÒ an toµn. Ng­êi ®­îc ph©n c«ng s÷a ch÷a, b¶o qu¶n m¸y nÐn ph¶i lµ ng­êi cã ®ñ phÈm chÊt sau: - §­îc ®µo t¹o vµ hiÓu biÕt vÒ m¸y nÐn trôc vÝt; - N¾m ®­îc c¸c quy t¾c vÒ an toµn vµ phßng chèng c¸c rñi ro trong qu¸ tr×nh söa ch÷a; - N¾m ®­îc tÊt c¸c ®Æc tÝnh kü thuËt, quy tr×nh vËn hµnh, söa ch÷a lo¹i m¸y nÐn GA -75; - §­îc ®µo t¹o vÒ c¸ch th¸o l¾p m¸y nÐn GA -75; - HiÓu biÕt vÒ c¸c thiÕt bÞ kiÓm so¸t vµ ®iÒu khiÓn tr¹m m¸y nÐn; - TÊt c¶ nh÷ng ng­êi vËn hµnh vµ b¶o d­ìng söa ch÷a ph¶i ®­îc trang bÞ c¸c thiÕt bÞ phßng hé phï hîp cho c¬ thÓ, th«ng th­êng ph¶i ®éi mò b¶o hé, g¨ng tay, ñng, kÝnh ... Khi lµm viÖc gÇn n¬i qu¸ ån ph¶i cã trang bÞ thiÕt bÞ gi¶m ån; - Khi mÆc ¸o réng, tãc dµi kh«ng ®­îc ®Õn gÇn c¸c bé phËn quay. Tu©n thñ c¸c quy ®Þnh chung vÒ an toµn lao ®éng khi lµm viÖc. Kh«ng ®­îc söa ch÷a, b¶o d­ìng khi m¸y ®ang lµm viÖc, trõ tr­êng hîp cã hai thiÕt bÞ m¾c song song cïng lµm mét chøc n¨ng th× ta míi ®­îc phÐp söa ch÷a; - X¶ hÕt c¸c khÝ vµ chÊt láng ®éc h¹i tÝch tr÷ trong c¸c bé phËn m¸y tr­íc khi ®­a vµo söa ch÷a, b¶o d­ìng. CÇn ®¶m b¶o r»ng m¸y ®· ®­îc c¸ch ly víi c¸c thiÕt bÞ: thiÕt bÞ cã chøa nguån ®iÖn, b×nh t¸ch chøa khÝ nÐn... Ph¶i gi÷ cho m¸y ë tr¹ng th¸i kho¸ tøc lµ kh«ng thÓ quay hay di chuyÓn khi ®­a m¸y vµo söa ch÷a nh»m ng¨n chÆn c¸c tai n¹n x¶y ra. C«ng t¸c nµy ®­îc tiÕn hµnh: - Khi m¸y ngõng ®Ó söa ch÷a ph¶i ng¾t cÇu dao vµ t¾t nguån ®iÖn vµo ®éng c¬ ®Ó ®¶m b¶o ch¾c ch¾n m¸y kh«ng thÓ ho¹t ®éng khi ®ang söa ch÷a; - Kh«ng söa ch÷a m¸y nÐn khi c¸c thiÕt bÞ bé phËn cña m¸y nÐn cßn qu¸ nãng nh­ trôc r« to, ®­êng èng... M¸y ph¶i ngõng lµm viÖc Ýt nhÊt 3 giê míi ®­îc söa ch÷a, tr­êng hîp ®Æc biÖt th× ph¶i cã thiÕt bÞ b¶o vÖ ®Æc biÖt míi ®­îc söa ch÷a khi m¸y ®ang cßn nãng; - Gi¶m ¸p suÊt trong c¸c thiÕt bÞ vµ xö lý hÕt khÝ ®éc cã chøa trong c¸c bé phËn m¸y nÐn tr­íc khi ®­a c¸c chi tiÕt vµo söa ch÷a (x¶ b»ng khÝ N2); - Khi më m¸y ®Ó söa ch÷a ph¶i dïng c¸c thiÕt bÞ che ch¾n ®Ó tr¸nh c¸c chÊt bÈn th©m nhËp vµo m¸y; - Khi th¸o l¾p bÊt cø bé phËn nµo ph¶i chó ý s¾p xÕp theo thø tù th¸o vµ m· sè ghi trªn c¸c chi tiÕt, tr¸nh ®Ó lÉn lén v× khi l¾p dÔ dÉn ®Õn nhÇm lÉn (ph­¬ng ph¸p nµy ®Æc biÖt cÇn ®èi víi c¸c miÕng chªm); - Khi cä röa c¸c bÒ mÆt, tr¸nh dïng c¸c dung m«i dÔ b¾t löa, nÕu tr­êng hîp ®Æc biÖt th× cÇn ph¶i cÈn thËn. Sau khi tÈy röa c¸c chi tiÕt b»ng ho¸ chÊt, dïng kh«ng khÝ ®Ó thæi s¹ch c¸c khÝ cßn sãt l¹i. Tèt nhÊt khi tÈy röa c¸c chi tiÕt b»ng dung m«i nªn lµm ë n¬i th«ng tho¸ng, tr¸nh ¶nh h­ëng ®éc h¹i cho c¬ thÓ; - Khi dïng khÝ cã ¸p suÊt cao ®Ó lau chïi, cä röa c¸c chi tiÕt ph¶i ®eo kÝnh b¶o hé tr¸nh ®Ó h­ h¹i m¾t; - Tr­íc khi l¾p r¸p, kiÓm tra ph¶i ch¾c ch¾n r»ng c¸c chi tiÕt ®· ®­îc söa ch÷a hoµn thiÖn kh«ng cßn khuyÕt tËt vµ bÊt cø sù sai sãt nµo trong chi tiÕt ®ã; - KiÓm tra c¸c ®Öm lµm kÝn vµ thay thÕ c¸c ®Öm ®· h­ háng, c¸c bul«ng ®­îc xiÕt chÆt b»ng Clª ph¶i ®¹t c¸c gi¸ trÞ vÒ lùc theo yªu cÇu khi söa ch÷a hay b¶o d­ìng xong. Tr­íc khi khëi ®éng, ta nªn quay vµi vßng trôc r«to ®Ó kiÓm tra l¹i lÇn cuèi c¸c chi tiÕt ®­îc l¾p r¸p vµ söa ch÷a, ®¶m b¶o r»ng chóng ®· ®­îc l¾p ®óng c¸ch vµ chÝnh x¸c. §iÒu nµy dÔ nhËn biÕt b»ng c¸ch khi quay trôc r« to c¸c bé phËn lµm viÖc ªm, kh«ng cã tiÕng va ®Ëp kim lo¹i, kh«ng cã hiÖn t­îng kÑt. CHƯƠNG 5 NGHIÊN CỨU CÁC DẠNG HỎNG CỦA HỆ THỐNG VAN TRONG MÁY NÉN KHÍ 5.1. S¬ ®å cÊu t¹o vµ nguyªn lý lµm viÖc lµm viÖc cña van m¸y nÐn khÝ 5.1.1. Van an toµn Trong m¸y nÐn khÝ cã l¾p van an toµn (h×nh 5.1) cã t¸c dông x¶ bít khÝ ¸p suÊt v­ît qu¸ møc cho phÐp. Van an toµn ®­îc l¾p trªn b×nh t¸ch, b×nh chøa khÝ (AR) vµ b×nh chøa khÝ nÐn (V- 801), gi¸ trÞ ®Æt cña van an toµn lµ 12,24 (KG/cm2) a, CÊu t¹o 1: KhÝ nÐn vµo 5: Lç th«ng 2: KhÝ nÐn ra 6: Mµng 3: Kim van 7: Cöa x¶ khÝ 4: Lß xo 8: Trôc vÝt ®iÒu chØnh lùc lß xo H×nh 5.1. S¬ ®å cÊu t¹o van an toµn b, Nguyªn lý lµm viÖc Khi ®iÒu chØnh trôc vÝt, tøc lµ ®iÒu chØnh vÞ trÝ cña ®Üa van, trong tr­êng hîp ¸p suÊt ë ®­êng ra t¨ng lªn so víi ¸p suÊt ®­îc ®iÒu chØnh, khÝ nÐn sÏ qua lç th«ng t¸c ®éng lªn mµng, vÞ trÝ kim thay ®æi, khÝ nÐn qua lç x¶ khÝ ra ngoµi. Cho ®Õn chõng nµo ¸p suÊt ë ®­êng ra gi¶m xuèng b»ng ¸p suÊt ®­îc ®iÒu chØnh ban ®Çu th× vÞ trÝ van trë vÒ vÞ trÝ ban ®Çu. 5.1.2. Van mét chiÒu (van chÆn dÇu Vs) Van mét chiÒu (h×nh 5.2) ®­îc l¾p trªn ®­êng èng cña hÖ thèng cung cÊp dÇu cho m¸y nÐn. Nã chØ cho phÐp dÇu ®i theo mét chiÒu. Khi m¸y nÐn dõng th× nã sÏ ®ãng l¹i, kh«ng cho dÇu tõ b×nh t¸ch chuyÓn vµo th©n m¸y nÐn lµm ®Çy c¸c r·nh vÝt, ®Ó ng¨n ngõa kh¶ n¨ng g©y qu¸ t¶i cho m¸y nÐn khÝ khi m¸y lµm viÖc. a, CÊu t¹o 1: Th©n van 2: Lß xo A: §­êng tíi hÖ thèng cung cÊp dÇu b«i tr¬n P: §­êng vµo H×nh 5.2. S¬ ®å cÊu t¹o van mét chiÒu b, Nguyªn lý lµm viÖc Cöa A ®­îc nèi víi hÖ thèng cung cÊp dÇu b«i tr¬n cßn cöa P ®­îc nèi víi cöa ®Èy cña m¸y nÐn. Khi m¸y nÐn ho¹t ®éng, ¸p suÊt tõ cöa ®Èy sÏ ®Èy pitt«ng Ðp van vµ lß xo l¹i. Lóc ®ã, dÇu tõ cöa A vµo van vµ cÊp dÇu cho m¸y nÐn. Khi m¸y nÐn ngõng ho¹t ®éng hoÆc ch¹y ë chÕ ®é kh«ng t¶i, do ¸p suÊt ë cöa ®Èy kh«ng cã hoÆc qu¸ thÊp nªn ¸p suÊt dÇu tõ cöa A lín h¬n sÏ nÐn lß xo vµ van l¹i ®ãng ®­êng cÊp dÇu vµo m¸y nÐn. 5.1.3. Van ¸p suÊt thÊp (Vp) Van ¸p suÊt thÊp (h×nh 5.3) lµ ®Ó lo¹i trõ kh¶ n¨ng ¸p suÊt trong b×nh t¸ch gi¶m xuèng thÊp h¬n ¸p suÊt bÐ nhÊt cho phÐp (4 bar). Van nµy ®­îc l¾p trªn bÒ mÆt bÝch lµm kÝn cña b×nh t¸ch dÇu. CÊu t¹o: 1060: §Öm 1045: Lß xo 1040: §Öm 1025: Pitt«ng 1055: §Öm 1075: §Öm 1030: Vßng khãa h·m 1080: Bul«ng 1050: Van pitt«ng 1020: N¾p 1070: Lß xo 1085: §Öm H×nh 5.3. S¬ ®å cÊu t¹o van ¸p suÊt thÊp b, Nguyªn lý ho¹t ®éng Khi ¸p suÊt trong b×nh t¸ch lín h¬n 4 (bar) th× nã sÏ ®Èy van pit t«ng (1050) lªn Ðp lß xo (1070) lµm pit t«ng (1025) di chuyÓn lªn trªn vµ Ðp lß xo (1045). Khi ®ã khÝ nÐn trong b×nh qua van vµ ®i vµo cöa nèi víi ®­êng èng dÉn khÝ tíi kÐt lµm m¸t (Ca). Khi ¸p suÊt trong b×nh nhá h¬n 4 bar th× van kh«ng thÓ më ra, lóc ®ã khÝ trong b×nh kh«ng ®­îc cÊp tíi kÐt lµm m¸t. 5.1.4. Van ng­îc (Cv) a, CÊu t¹o 1020: Th©n van 1050: §Öm kÝn 1040: Lß xo 1065: VÝt 1045: §Üa van 1070: §Öm H×nh 5.4. S¬ ®å cÊu t¹o van ng­îc b, Nguyªn lý lµm viÖc Van ng­îc (h×nh 5.4) cã mét ®Çu ®­îc l¾p víi cöa ®Èy cña m¸y nÐn, ®Çu cßn l¹i ®­îc l¾p víi ®­êng èng dÉn tíi b×nh t¸ch dÇu (AR). Khi m¸y nÐn kh«ng lµm viÖc, van ng­îc sÏ ng¨n kh«ng cho dßng khÝ ch¶y ng­îc tõ b×nh t¸ch vÒ m¸y nÐn. 5.1.5. Van tra dầu a, CÊu t¹o  1: KhÝ nÐn vµo 4: Lç quan s¸t 2: KhÝ nÐn vµ dÇu b«i tr¬n 5: Van mét chiÒu 3: VÝt ®iÒu chØnh 6:Ống dÉn dÇu 7: Ống Venturi H×nh 5.5. CÊu t¹o van tra dÇu b, Nguyªn lý lµm viÖc Để giảm lực ma sát, sự ăn mòn và sự gỉ của các phần tử trong hệ thống điều khiển bằng khí nén nªn trong thiết bị lọc có thêm van tra dầu. Nguyên tắc tra dầu thực hiện theo nguyên lý tra dầu Venturi (hình 5.6). D: §­êng kÝnh èng H: Áp suÊt cét dÇu ΔP: Tæn thÊt ¸p suÊt H×nh 5.6. Nguyªn lý tra dÇu Venturi Theo hình 5.6, điều kiện để dầu qua ống Venturi là tổn thất áp suất Dp phải lớn hơn áp suất cột dầu H : Dp = . . > dầu. g. H Ph¹m vi tra dÇu phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè, trong ®ã cã l­u l­îng cña khÝ nÐn. 5.1.6. Van läc a, CÊu t¹o 1: L¸ ch¾n kim lo¹i 4: PhÇn chøa n­íc 2: PhÇn tö läc 5: PhÇn x¶ n­íc 3: TÊm ng¨n c¸ch H×nh 5.7. CÊu t¹o cña van läc b, Nguyªn lý lµm viÖc Có 2 nguyên lý thực hiện: - Chuyển động xoáy của dòng áp suất khí nén trong van lọc; - Phần tử lọc xốp làm bằng các chất như: vải dây kim loại, giấy thấm ướt, kim loại thêu kết hay là vật liệu tổng hợp. Khí nén sẽ tạo chuyển động xoáy khi qua lá xoắn kim loại (h×nh 5.7), sau đó qua phần tử lọc. Tùy theo yêu cầu chất lượng của khí nén mà chọn loại phần tử lọc. Đường kính các lỗ của phần tử lọc có những loại từ 5mm đến 70mm. Trong trường hợp yêu cầu chất lượng khí nén rất cao, vật liệu phần tử lọc được chọn là sợi thủy tinh, có khả năng tách nước trong khí nén đến 99,9 %. Những phần tử lọc như vậy thì dòng khí nén sẽ chuyển động từ trong ra ngoài (hình 5.8). 1: KhÝ ch­a läc 5: KhÝ ®­îc läc 2: Vá tùa 6: KhÝ ch­a läc 3: PhÇn tö läc 7: KhÝ ®­îc läc 4: Líp chÊt xèp bäc ngoµi H×nh 5.8. PhÇn tö läc 5.1.7. Van tiÕt l­u Cã nhiÖm vô ®iÒu chØnh l­u l­îng dßng ch¶y, tøc lµ ®iÒu chØnh vËn tèc hoÆc thêi gian ch¹y cña c¬ cÊu chÊp hµnh. Ngoµi ra, van tiÕt l­u còng cã nhiÖm vô ®iÒu chØnh thêi gian chuyÓn ®æi vÞ trÝ cña van ®¶o chiÒu. Nguyªn lý lµm viÖc : L­u l­îng dßng ch¶y qua van phô thuéc vµo sù thay ®æi tiÕt diÖn. + Van tiÕt l­u cã tiÕt diÖn kh«ng thay ®æi (h×nh 5.9) L­u l­îng dßng ch¶y qua khe hë cña van cã tiÕt diÖn kh«ng thay ®æi ®­îc H×nh 5.9. Ký hiÖu van tiÕt l­u cã tiÕt diÖn kh«ng thay ®æi + Van tiÕt l­u cã tiÕt diÖn thay ®æi (h×nh 5.10) Cã thÓ ®iÓu chØnh ®­îc l­u l­îng qua van. Ho¹t ®éng ®­îc c¶ hai chiÒu, dßng khÝ nÐn ®i tõ A qua B vµ ng­îc l¹i. TiÕt diÖn ®­îc thay ®æi b»ng vÝt ®iÒu chØnh H×nh 5.10. Van tiÕt l­u cã tiÕt diÖn thay ®æi + Van tiÕt l­u mét chiÒu ®iÒu khiÓn b»ng tay (h×nh 5.11) TiÕt diÖn ch¶y Ax thay ®æi b»ng c¸ch ®iÒu chØnh vÝt ®iÒu chØnh. Khi dßng khÝ nÐn ®i tõ A qua B, lß xo ®Èy mµng ch¾n xuèng vµ dßng khÝ nÐn chØ ®i qua tiÕt diÖn Ax. Khi dßng khÝ nÐn ®i tõ B qua A, ¸p suÊt khÝ nÐn th¾ng lùc lß xo ®Èy mµng ch¾n lªn vµ nh­ vËy dßng khÝ nÐn sÏ ®i qua khoang hë gi÷a mµng ch¾n vµ mÆt tùa mµng ch¾n, l­u l­îng kh«ng ®iÒu chØnh. 1: VÝt ®iÒu chØnh b»ng tay 2: Khe hë cã tiÕt diªn AX H×nh 5.11. S¬ ®å cÊu t¹o van tiÕt l­u mét chiÒu ®iÒu chØnh b»ng tay 5.1.8. Van ®iÖn tõ Nguyªn lý lµm viÖc : Trªn ®­êng ra cña mçi cÊp, cã l¾p van x¶ ¸p suÊt trong c¸c khoang ®­êng èng xi lanh cña c¸c cÊp nÐn ®­îc ®iÒu chØnh tù ®éng b»ng ®iÖn gäi lµ van ®iÖn tõ. §ång thêi nguån cung ®­îc cung cÊp cho van ®iÖn tõ ®Ó më van vµ x¶ ¸p suÊt cho van t¶i/ kh«ng t¶i. Khi ¸p suÊt b×nh chøa gi¶m tíi gi¸ trÞ cµi ®Æt R¬le ¸p suÊt t¸c ®éng qua hép ®iÒu khiÓn ®ãng nguån cÊp cho ®éng c¬. M¸y lµm viÖc, ®ång thêi hai van x¶ ®iÖn tõ bÞ c¾t nguån, chóng sÏ tù ®éng ®ãng l¹i. ViÖc ®ãng vµ më c¸c van ®iÖn tõ x¶ ¸p suÊt nãi trªn ®­îc thùc hiÖn ®èi víi ph­¬ng ph¸p ®iÒu chØnh n¨ng suÊt cña m¸y nÐn. 5.1.9. Van tay x¶ condensate Th­êng ®­îc dïng ®Ó t¨ng tèc ®é pitt«ng cña xilanh. Cô thÓ víi xilanh t¸c dông ®¬n, van x¶ khÝ nhanh sÏ rót ng¾n thêi gian trë vÒ pitt«ng (h×nh 5.13) a, CÊu t¹o A: Cöa ra P: Cöa cung cÊp khÝ R: Cöa ra H×nh 5.13. S¬ ®å cÊu t¹o van tay x¶ condensate b, Nguyªn t¾c lµm viÖc Cho phÐp xilanh thôt lïi hoÆc duçi ra ë tèc ®é cùc ®¹i b»ng c¸ch gi¶m sù c¶n trë viÖc tho¸t khÝ trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®éng cña xilanh ®Ó gi¶m sù c¶n, kh«ng khÝ ®­îc tèng ra ngoµi b»ng mét cöa tho¸t lín h¬n. Van cã cöa cung cÊp khÝ P vµ cöa ra A, kh«ng khÝ sÏ ch¶y tù do tõ cöa P ®Õn cöa A. Trong khi ®ã, cöa R bÞ khãa bëi ®Üa ch¾n. NÕu kh«ng khÝ ®Õn tõ cöa A th× ®Üa ch¾n sÏ bÞ ®Èy xuèng phÝa d­íi, cöa P bÞ khãa vµ kh«ng khÝ tèng ra ngoµi th«ng qua cöa R. Trong tr­êng hîp nµy, tèc ®é tho¸t khÝ ë cöa tho¸t sÏ cao h¬n tèc ®é tho¸t khÝ ë cöa tho¸t cña van ®iÒu khiÓn sau cïng. Van x¶ th­êng l¾p trùc tiÕp trªn xilanh hoÆc gÇn xilanh nhÊt trong ®iÒu kiÖn cã thÓ ®­îc. 5.2. Mét sè d¹ng háng, nguyªn nh©n vµ dÊu hiÖu nhËn biÕt. + BÊm nót m¸y b¾t ®Çu ch¹y nh­ng kh«ng t¶i (kh«ng cã ¸p suÊt) sau thêi gian ®· ®­îc cµi ®Æt. - Van ®iÖn tõ (Y1) bÞ háng: CÇn kiÓm tra vµ b¶o d­ìng kÞp thêi, nÕu kh«ng lµm viÖc th× cÇn thay míi. - Van n¹p khÝ vµo (IV) bÞ ngÑt ë vÞ trÝ ®ãng: Do khÝ hËu ë biÓn Èm, thay ®æi ®ét ngét nªn th­êng xuyªn kiÓm tra vµ vÖ sinh nhiÒu h¬n so víi thêi gian cµi ®Æt cña m¸y. - Van ¸p lùc tèi thiÓu bÞ rß rØ (Vp) (khi hÖ thèng bÞ gi¶m ¸p suÊt so víi ¸p suÊt tèi thiÓu ®· ®­îc cµi ®Æt): KiÓm tra van, b¶o d­ìng vµ kiÓm tra bÒ mÆt lµm viÖc cña ®Õ van, sù lµm viÖc cña lß xo. + M¸y nÐn ho¹t ®éng nh­ng ¸p lùc d­íi møc b×nh th­êng: Do l­îng khÝ tiªu thô qu¸ nhiÒu, cã thÓ lµ do ®­êng èng bÞ vì, läc giã ®Çu vµo bÞ nghÑt, van n¹p khÝ vµo (IV) kh«ng më hoµn toµn, läc t¸ch dÇu bÞ nghÑt hoÆc van an toµn bÞ rß rØ khÝ, cÇn kiÓm tra l¹i toµn bé sau ®ã cho m¸y ho¹t ®éng trë l¹i b×nh th­êng vµ cÇn theo dâi thªm. + Sau khi m¸y ngõng th× khÝ thæi ng­îc l¹i bé läc giã ®Çu vµo: Do van ng­îc CV bÞ hë hoÆc van chÆn dÇu VS bÞ ®ãng kh«ng kÝn, cÇn ph¶i kiÓm tra b¶o d­ìng sau khi cã hiÖn t­îng x¶y ra. + M¸y nÐn kh«ng c¾t t¶i van an toµn thæi x¶. a) Van ®iÖn tö (Y1) kh«ng lµm viÖc BiÖn ph¸p: söa ch÷a van hoÆc thay thÕ. b) Van ë cöa vµo (IV) kh«ng ®ãng BiÖn ph¸p: Khi ®ã ta cÇn kiÓm tra l¹i van. + Condensat (láng) kh«ng ®­îc x¶ tõ bé t¸ch condensat trong khi cã t¶i. a) Do èng mÒm x¶ bÞ t¾c BiÖn ph¸p: kiÓm tra vµ söa ch÷a. b) Do van phao bÞ trôc trÆc BiÖn ph¸p: th¸o côm van phao, lµm s¹ch vµ kiÓm tra. + L­îng khÝ ra hoÆc ¸p suÊt m¸y nÐn thÊp h¬n b×nh th­êng. a) Do l­îng tiªu thô v­ît qu¸ l­u l­îng ra cña m¸y nÐn BiÖn ph¸p: KiÓm tra thiÕt bÞ tiªu thô. b) Do bÞ t¾c phin läc ®Çu hót. BiÖn ph¸p: Th¸o phin, kiÓm tra vµ söa ch÷a. c) Do van ®iÖn tö bÞ háng. BiÖn ph¸p: Söa ch÷a van hoÆc thay thÕ. d) Do rß rØ ë èng mÒm dÉn khÝ ®iÒu khiÓn. BiÖn ph¸p: S÷a ch÷a chç bÞ rß rØ. e) Do van vµo (IV) kh«ng më hoµn toµn. BiÖn ph¸p: KiÓm tra l¹i van. f) Do phÇn tö t¸ch dÇu (OS) bÞ nghÑt. BiÖn ph¸p: Thay thÕ, söa ch÷a. g) Do van an toµn bÞ rß rØ. BiÖn ph¸p: Söa ch÷a hoÆc thay thÕ míi. h) C¸c phÇn tö (E - ruét) cña m¸y nÐn bÞ h­ háng. BiÖn ph¸p: Söa ch÷a hoÆc thay thÕ míi. + L­îng dÇu qu¸ nhiÒu qua phin läc hót sau khi dõng m¸y. Do van ng­îc (CV) hoÆc van ng¾t dÇu (Vs) bÞ h­ háng. BiÖn ph¸p: Söa ch÷a, thay thÕ phÇn h­ háng cña van, thay thÕ ruét phin läc (AP). + Van an toµn thæi x¶ sau khi cã t¶i. a) Do van vµo (IV) bÞ h­ háng. BiÖn ph¸p: KiÓm tra l¹i van. b) Do van ¸p suÊt thÊp nhÊt (Vp) bÞ h­ háng. BiÖn ph¸p: Thay thÕ hoÆc söa ch÷a. c) Do ruét b×nh t¸ch dÇu (OS) bÞ t¾c. BiÖn ph¸p: Thay thÕ hoÆc söa ch÷a. d) Do van an toµn kh«ng ®óng, kh«ng tèt. BiÖn ph¸p: KiÓm tra, c¨n chØnh vµ söa ch÷a. + NhiÖt ®é phÇn tö ®i ra hoÆc nhiÖt ®é khÝ ®i ra v­ît qu¸ b×nh th­êng. a) Do nhiÖt ®é khÝ lµm m¸t thæi vµo qu¸ cao. BiÖn ph¸p: KiÓm tra sù c¶n trë khÝ lµm m¸t hoÆc qu¹t cung cÊp khÝ lµm m¸t cho m¸y nÐn. Tr¸nh sù tuÇn hoµn khÐp kÝn cña khÝ lµm m¸t. b) Do møc dÇu qu¸ thÊp. BiÖn ph¸p: KiÓm tra vµ kh¾c phôc. c) Do van dù phßng (BV) bÞ háng. BiÖn ph¸p: KiÓm tra, thö l¹i van hoÆc söa ch÷a, thay thÕ d) Do kÐt lµm m¸t dÇu bÞ t¾c. BiÖn ph¸p: Lµm s¹ch kÐt lµm m¸t. e) Do kÐt lµm m¸t khÝ (Ca) bÞ t¾c. BiÖn ph¸p: Lµm s¹ch kÐt lµm m¸t. f) Do phÇn tö m¸y nÐn (ruét, E) kh«ng tèt. BiÖn ph¸p: KiÓm tra, kh¾c phôc. 5.3. C¬ së lý thuyÕt vµ mét sè biÖn ph¸p nh»m h¹n chÕ sù h­ háng cña van HÖ thèng van lµ mét trong nh÷ng chi tiÕt quan träng cña m¸y nÐn khÝ, nã ¶nh h­ëng ®Õn qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, lµm viÖc cña m¸y. KhÝ nÐn ®­îc t¹o ra tõ nh÷ng m¸y nÐn khÝ chøa ®ùng nhiÒu chÊt bÈn, ®é bÈn cã thÓ ë møc ®é kh¸c nhau. ChÊt bÈn bao gåm bôi, ®é Èm cña kh«ng khÝ ®­îc hót vµo, nh÷ng phÇn tö nhá, chÊt cÆn b· cña dÇu b«i tr¬n vµ truyÒn ®éng c¬ khÝ. H¬n n÷a, qu¸ tr×nh nÐn, nhiÖt ®é khÝ t¨ng cao, cã thÓ g©y nªn qu¸ tr×nh oxi hãa hÖ thèng van vµ mét sè phÇn tö kh¸c. Nh­ vËy, khÝ nÐn bao gåm chÊt bÈn ®ã ®­îc t¶i ®i trong nh÷ng èng dÉn khÝ sÏ g©y ra sù ¨n mßn, gØ trong hÖ thèng van. V× thÕ, khÝ nÐn ®­îc sö dông trong kü thuËt ph¶i ®­îc xö lý. NÕu thiÕt bÞ ®Ó thùc hiÖn xö lý khÝ nÐn tèt th× khÝ nÐn cã thÓ ®­îc sö dông. Tuy nhiªn, sö dông khÝ nÐn trong hÖ thèng ®iÒu khiÓn vµ mét sè thiÕt bÞ kh¸c ®ßi hái chÊt l­îng cña khÝ cao h¬n. Ch©u ¢u PNEUROP- 6611 ( European committee of Manufacturel’s of collpreeol’s, Vacuumpumps an pneunlatic tools) ph©n ra thµnh 5 lo¹i trong ®ã tiªu chuÈn vÒ ®é lín cña chÊt bÈn, ¸p suÊt hãa s­¬ng, l­îng dÇu trong khÝ ®­îc x¸c ®Þnh. C¸c ph©n lo¹i nµy nh»m ®Þnh h­íng cho nhµ m¸y, xÝ nghiÖp chän ®óng chÊt l­îng cña khÝ nÐn nÐn t­¬ng øng víi thiÕt bÞ sö dông. Nhãm nµy bao gåm c¸c phÇn tö: bé läc khÝ, bé ®iÒu chØnh ¸p suÊt, thiÕt bÞ b«i tr¬n. Sau ®©y lµ mét sè biÖn ph¸p h¹n chÕ h­ háng cña van m¸y nÐn khÝ: - T×m vµ xö lý c¸c rß rØ khÝ nÐn vµ ng¨n ngõa sù lÆp l¹i. Th­êng xuyªn kiÓm tra c¸c vÕt rß rØ vµ tæn thÊt ¸p suÊt ë toµn bé hÖ thèng( hµng th¸ng); - §ãng tÊt c¶ c¸c nguån cÊp khÝ tíi c¸c thiÕt bÞ kh«ng vËn hµnh; - Chän c¸c s¶n phÈm tèt nhÊt khi ph¶i thay thÕ c¸c bé phËn cña m¸y nÐn khÝ; - Sö dông kh«ng khÝ m¸t bªn ngoµi cho ®Çu vµo cña m¸y nÐn; - Áp dông chiÕn l­îc b¶o d­ìng phßng ngõa mét c¸ch hÖ thèng cho m¸y nÐn khÝ; - §µo t¹o vµ n©ng cao nhËn thøc cña nh©n viªn ®Ó vËn hµnh vµ b¶o d­ìng hiÖu qu¶ cho hÖ thèng m¸y nÐn khÝ; - §¶m b¶o r»ng n­íc ng­ng l¹i ®­îc lo¹i bá khái hÖ thèng ph©n phèi ngay. KÕt luËn Sau thêi gian ng¾n thùc hiÖn ®Ò tµi nµy, cïng víi sù cè g¾ng cña b¶n th©n trong viÖc nghiªn cøu, t×m tßi tµi liÖu vµ sù h­íng dÉn tËn t×nh cña thÇy gi¸o TS NguyÔn V¨n Gi¸p, ®Õn nay b¶n ®å ¸n cña em ®· hoµn thµnh. Trong ®iÒu kiÖn giµn khai th¸c, ®Ó ®¶m b¶o tèt c¸c c«ng viÖc khai th¸c, còng nh­ kiÓm tra chÆt chÏ c¸c c«ng viÖc nµy, th× viÖc sö dông hÖ thèng do l­êng tù ®éng lµ rÊt h÷u hiÖu. Còng nh­ trong m«i tr­êng giÔ ch¸y, næ nh­ ë giµn khoan th× viÖc sö dông khÝ nÐn lµm nguån n¨ng l­îng cung cÊp cho c¸c thiÕt bÞ tù ®éng ho¸, nh­ c¸c van an toµn, thiÕt bÞ ®o lµ cã nhiÒu ­u ®iÓm nhÊt. Trong rÊt nhiÒu tr¹m m¸y nÐn khÝ ®ang ®­îc sö dông trªn má B¹ch Hæ, cã thÓ cung cÊp khÝ nÐn cho cho c¸c thiÕt bÞ tù ®éng, th× tr¹m m¸y nÐn khÝ GA-75 cã nhiÒu ­u ®iÓm h¬n so víi c¸c lo¹i m¸y kh¸c nh­: - Nguån khÝ nÐn cung cÊp ®¹t yªu cÇu; - Tr¹m m¸y ®­îc bè trÝ gän; - Ho¹t ®éng hoµn toµn tù ®éng; - Cã hÖ thèng an toµn tèt ®Ó b¶o vÖ khi m¸y cã sù cè; - Cã l­u l­îng lµm viÖc æn ®Þnh; - Tù ®éng ®iÓu chØnh phï hîp theo nhu cÇu sö dông ®· ®Æt tr­íc, ®¶m b¶o tÝnh tiÕt kiÖm n¨ng l­îng. ChÝnh v× sù quan träng cña tr¹m m¸y nÐn khÝ GA-75 nªn viÖc t×m hiÓu vÒ tr¹m m¸y nÐn khÝ GA-75 ®ßi hái ph¶i cã sù chÝnh x¸c cao, b¶n ®å ¸n nµy ®· nªu ra ®­îc nh÷ng vÊn ®Ò quan träng nh­: - TÝnh to¸n vµ lùa chän m¸y nÐn khÝ - Quy tr×nh l¾p ®Æt vËn hµnh tr¹m m¸y nÐn khÝ GA-75; - Nh÷ng nguyªn nh©n háng hãc vµ c¸c biÖn ph¸p söa ch÷a hÖ thèng van - Qu¸ tr×nh b¶o d­ìng thiÕt bÞ; - §­a ra ®­îc mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao tÝnh kinh tÕ trong qu¸ tr×nh vËn hµnh; §ång thêi ngoµi viÖc n¾m v÷ng ®­îc “quy tr×nh vËn hµnh - söa ch÷a - b¶o d­ìng” em cßn n¾m ®­îc ph­¬ng ph¸p tr×nh bµy b¶n b¸o c¸o vÒ qu¸ tr×nh nghiªn cøu thiÕt bÞ mét c¸ch khoa häc nhÊt. V× ®iÒu kÞªn còng nh­ tµi liÖu kham kh¶o cßn h¹n chÕ nªn ch¾c h¼n thiÕu sãt lµ kh«ng thÓ tr¸nh khái. V× vËy, em rÊt mong ®­îc sù chØ b¶o cïng nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp cña thÇy c« vµ c¸c b¹n ®ång nghiÖp ®Ó b¶n ®å ¸n cña em ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Sinh viªn thùc hiÖn NguyÔn Thanh S¬n