Đề tài Tổ chức hạch toán kế toán tài sản cố định trong các doanh nghiệp

Mở đầu Sản xuất ra của cải vật chất là cơ sở tồn tại và phát triển của xã hội loài người. Chính vì vậy, ngay từ thời cổ xưa người ta đã thấy sự cần thiết, muốn duy trì và phát triển đời sống của mình và xã hội thì phải tiến hành sản xuất vật dùng, thức ăn, đồ mặc, nhà ở . Để tiến hành các hoạt động sản xuất cần thiết phải có 3 yếu tố là tư liệu lao động, đối tượng lao động và sức lao động. Tài sản cố tư liệu lao động - là một trong 3 yếu tố cơ bản của quá trình sản xuất. Chúng được coi là cơ sở vật chất kỹ thuật có vai trò quan trọng trong hoạt động sản xuất kinh doanh là điều kiện tăng năng suất lao động xã hội và phát triển nền kinh tế quốc dân. Từ góc độ vi mô máy móc thiết bị quy trình công nghệ sản xuất chính là yếu tố để xác định quy mô và năng lực sản xuất của doanh nghiệp. Xét trên góc độ vĩ mô đánh giá về cơ sở hạ tầng cơ sở vật chất kỹ thuật của toàn bộ nền kinh tế, TSCĐ là mấu chốt xác định nền kinh tế quốc dân có thực lực vững mạnh hay không. Tài sản cố định có vai trò quan trọng đối với hoạt động sản xuất kinh doanh do vậy yêu cầu đối với việc quản lý, tổ chức hạch toán TSCĐ cũng phải tương xứng nhằm góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng TSCĐ hiện có của doanh nghiệp. Nhận xét được tầm quan trọng của công tác hạch toán TSCĐ nên em chọn đề tài: "tổ chức hạch toán kế toán TSCĐ trong các doanh nghiệp" cho đề án môn học của mình. Đề án gồm các phần: Phần I: Những lý luận chung về hạch toán TSCĐ Phần II: Thực trạng tổ chức kế toán TSCĐ hiện hành ở Việt Nam Phần III: Một số giải pháp nhằm hoàn thiện tổ chức kế toán TSCĐ. Vì thời gian và trình độ hiểu biết còn hạn chế nên đề án của em không tránh khỏi những sai sót về lý luận và kiến thức. Em rất mong được sự hướng dẫn và chỉ bảo của thầy để đề án môn học của em được hoàn thiện hơn. Em xin chân thành cảm ơn! Mục lục Phần I: Lý luận chung về hạch toán TSCĐ 4 I. Khái niệm, phân loại và tính giá TSCĐ 4 1. Khái niệm 4 2. Phân loại 4 21 TSCĐ hữu hình 4 22 TSCĐ vô hình 5 3. Tính giá TSCĐ 6 31 Nguyễn giá TSCĐ hữu hình 6 31.1 Nguyễn giá TSCĐ hữu hình mua sắm 6 31.2 Nguyễn giá TSCĐ xây dựng hoặc tự chế 8 31.3 TSCĐ hữu hình thuê tài chính 8 31.4 TSCĐ hữu hình mua dưới hình thức trao đổi 8 31.5 TSCĐ hữu hình tăng từ các nguồn khác 9 32 Nguyên gia TSCĐ vô hình 9 32.1 Mua TSCĐ vô hình riêng biệt 9 32.2 Mua TSCĐ vô hình từ việc sáp nhập doanh nghiệp 10 32.3 TSCĐ vô hình là quyền sử dụng đất có thời hạn 11 32.4 TSCĐ vô hình được mua nước cấp hoặc được tăng, biếu 11 32.5 TSCĐ vô hình mua dưới hình thức trao đổi 11 II. Các chuẩn mực kế toán TSCĐ 12 1. Các chuẩn mực kế toán TSCĐ 12 11 Các chuẩn mực số 03: TSCĐ hữu hình 12 12 Chuẩn mực số 04: TSCĐ vô hình 14 2. Các chuẩn mực kế toán quốc tế về TSCĐ 16 21 IAS 4: Kế toán khấu hao 16 22 IAS 16: Máy móc, thiết bị, nhà xưởng 16 23 IAS 17: Hoạt động thuê tài sản 16 24 IAS 38: Tài sản vô hình 17 Phần II: Thực trạng tổ chức kế toán TSCĐ hiện hành ở Việt Nam 19 I. Tài khoản sử dụng và phương pháp hạch toán TSCĐ 19 1. Tài khoản sử dụng 19 11 Tài khoản 211: TSCĐ vô hình 19 12 Tài khoản 212: TSCĐ đi thuê tài chính 19 13 Tài khoản 213: TSCĐ vô hình 20 14 Tài khoản 214: Hao mòn TSCĐ 20 2. Phương pháp hạch toán 21 21 Hạch toán TSCĐ hữu hình 21 22 Hạch toán TSCĐ vô hình 26 23 Hạch toán TSCĐ đi thuê tài chính 31 24 Hạch toán khấu hao TSCĐ 33 24.1 Phương pháp tính khấu hao TSCĐ 33 24.2 Phương pháp hạch toán khấu hao TSCĐ 34 25 Hạch toán sửa chữa TSCĐ 36 25.1 Tập hợp sửa chữa nhỏ, mang tính bảo dưỡng 36 25.2 Tập hợp sửa chữa mang tính phục hồi 37 25.3 Tập hợp sửa chữa mang tính nâng cấp 37 3. Sơ đồ hạch toán TSCĐ 37 31 Sơ đồ hạch toán TSCĐ hữu hình 37 32 Sơ đồ hạch toán TSCĐ vô hình 44 II. Tổ chức sổ kế toán 57 1. Quy trình luân chuyển chứng từ TSCĐ 57 2. Chứng từ sử dụng 57 3. Sơ đồ hạch toán 58 Phần III: Một số giải pháp nhằm hoàn thiện tổ chức kế toán TSCĐ 61 I. Nhận xét đánh giá chung 61 II. Một số đề xuất 61 1. Mức xét nguyên giá TSCĐ 62 2. Xử lý đánh giá lại TSCĐ 63 3. Xác định thời gian tính khấu hao TSCĐ 64 Phần I: Lý luận chung về hạch toán TSCĐ I. Khái niệm, phân loại và tính giá TSCĐ 1. Khái niệm TSCĐ là những tư liệu lao động có giá trị lớn và thời gian sử dụng dài. Khi tham gia vào quá trình sản xuất kinh doanh tài sản cố định bị hao mòn dần và giá trị của nó được dịch chuyển từng phần vào chi phí kinh doanh. TSCĐ tham gia vào nhiều chu kỳ kinh doanh và giữ nguyên hình thái vật chất ban đầu cho đến lúc hư hỏng. Theo chuẩn mực kế toán Việt Nam các tài sản được ghi nhận là TSCĐ phải thoả mãn đồng thời tất cả 4 tiêu chuẩn sau: + Chắc chắn thu được lợi ích kinh tế trong tương lai từ việc sử dụng tài sản đó. + Nguyên giá tài sản được xác định một cách tin cậy + Thời gian sử dụng ước tính trên 1 năm + Có đủ tiêu chuẩn giá trị theo quy định hiện hành 2. Phân loại 21 Tài sản cố định hữu hình Tài sản cố định hữu hình là những tài sản có hình thái vật chất do doanh nghiệp nắm giữ để sử dụng cho hoạt động sản xuất kinh doanh, phù hợp với tiêu chuẩn ghi nhận tài sản cố định hữu hình. Theo chuẩn mực kế toán Việt Nam (chuẩn mực 03) các tài sản được ghi nhận là TSCĐ hữu hình phải thoả mãn đồng thời tất cả 4 tiêu chuẩn trên. Tài sản cố định hữu hình của doanh nghiệp được chia làm các loại + Nhà cửa , vật kiến trúc: Bao gồm những tài sản cố định được hình thành sau quá trình thi công; xây dựng như trụ sở làm việc, nhà kho, hàng rào, tháp nước, bến cảng, đường xá, cầu cống . phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh. + Máy móc, thiết bị: Gồm toàn bộ máy móc, thiết bị dùng cho sản xuất kinh doanh như máy móc, thiết bị chuyên dùng, máy móc thiết bị công tác, dây truyền công nghệ, thiết bị động lực. + Thiết bị, dụng cụ quản lý: Gồm các thiết bị dụng cụ phục vụ quản lý như thiết bị điện tử, máy vi tính, fax . + Phương tiện, thiết bị vận tải, truyền dẫn: Gồm các loại phương tiện vận tải, đường sắt, đường thuỷ, đường bộ, đường không, đương ống và các thiết bị truyền dẫn như hệ thống điện, nước, băng tải . + Cây lâu năm, súc vật làm việc và cho sản phẩm: Gồm các loại cây lâu năm (chè, cao su, cà phê, cam .) súc vật làm việc (trâu, bò, ngựa, voi .) cày kéo và súc vật cho sản phẩm (trâu, bò sữa .). + Tài sản cố định phúc lợi: Gồm tất cả tài sản cố định sử dụng cho nhu cầu phúc lợi công cộng (nhà nghỉ, nhà ăn, nhà văn hoá, sân bóng, thiết bị thể thao .). + Tài sản cố định khác: Gồm những TSCĐ chưa phản ánh vào các loại trên như tài sản cố định không cần dùng chưa cần dùng, tài sản cố định chờ thanh lý, nhượng bán, các tác phẩm nghệ thuật, sách chuyên môn, tranh ảnh . 22 Tài sản cố định vô hình Tài sản cố định vô hình là những tài sản cố định không có hình thái vật chất nhưng xác định được giá trị và do doanh nghiệp nắm giữ sử dụng trong hoạt động sản xuất kinh doanh, cung cấp dịch vụ hoặc cho các đối tượng khác thuê. Phù hợp với tiêu chuẩn ghi nhận tài sản cố định vô hình theo chuẩn mực kế toán Việt Nam (chuẩn mực 04) các tài sản cố định vô hình được ghi nhận là tài sản cố định vô hình phải thoả mãn đồng thời tất cả 4 tiêu chuẩn trên. Tài sản cố định vô hình được chia thành các loại: + Chi phí thành lập doanh nghiệp: Gồm các chi phí phát sinh liên quan đến việc thành lập, có giá trị tương đối cao với mục đích tổ chức cơ cấu để hoàn thành việc sáng lập doanh nghiệp như chi phí họp hành, quảng cáo, khai trương . các chi phí này không có mối liên quan với nhau. + Quyền sử dụng đất: phản ánh toàn bộ chi phí mà doanh nghiệp phải bỏ ra có liên quan đến việc giành quyền sử dụng đất đai, mặt nước trong một khoảng thời gian nhất định theo hợp đồng. + Bản quyền tác giả: là tiền chi phí thù lao cho tác giả và được nhà nước công nhận cho tác giả độc quyền phát hành và bán các tác phẩm của mình. 3. Tính giá tài sản cố định Trong mọi trường hợp, tài sản cố định phải được đánh giá theo nguyên giá và giá trị còn lại. Do vậy việc ghi sổ phải đảm bảo phản ánh được tất cả 3 chỉ tiêu về giá trị của tài sản cố định là nguyên giá, giá trị hao mòn và giá trị còn lại. Giá trị còn lại = Nguyên giá - Giá trị hao mòn 31 Nguyên giá tài sản cố định hữu hình 31.1 Tài sản cố định hữu hình mua sắm Nguyên giá tài sản cố định mua sắm bao gồm giá mua (trừ (-) các khoản được chiết khấu thương mại hoặc giảm giá) các khoản thuế (không bao gồm các khoản thuế được hoàn lại) và các chi phí liên quan trực tiếp đến việc đưa tài sản vào trạng thái sẵn sàng sử dụng như: chi phí chuẩn bị mặt bằng, chi phí vận chuyển và bốc xếp ban đầu. Chi phí lắp đặt chạy thử (trừ (-) các khoản thu hồi về sản phẩm, phế liệu do chạy thử chi phí chuyên gia và các chi phí liên quan trực tiếp khác. Đối với tài sản cố định hữu hình hình thành do đầu tư xây dựng theo phương thức giao thầu, nguyên giá là giá quyết toán công trình đầu tư, xây dựng, các chi phí liên quan trực tiếp khác và lệ phí trước bạ (nếu có). Trường hợp mua tài sản cố định hữu hình là nhà cửa, vật kiến trúc gắn liền với quyền sử dụng đất thì giá trị quyền sử dụng đất phải được xác định riêng biệt và ghi nhận là tài sản cố định vô hình. Trường hợp tài sản cố định hữu hình mua sắm được thanh toán theo phương thức trả chậm, nguyên giá tài sản cố định đó được phản ánh theo giá mua trả ngay tại thời điểm mua, khoản chênh lệch giữa tổng số tiền phải thanh toán và một loại sản phẩm hay dịch vụ nào của doanh nghiệp. + Bằng phát minh, sáng chế: là các chi phí mà doanh nghiệp phải bỏ ra để mua lại tác quyền, bằng sáng chế của các nhà phát minh hay những chi phí mà doanh nghiệp phải trả cho các công trình nghiên cứu thử nghiệm được Nhà nước cấp bằng sáng chế. + Chi phí nghiên cứu, phát triển: là các loại chi phí mà doanh nghiệp tự thực hiện hoặc thuê ngoài thực hiện các công trình nghiên cứu, phát triển, lập kế hoạch dài hạn nhằm đem lại lợi ích lâu dài cho doanh nghiệp. Các dự án nghiên cứu này có nhiều khả năng sinh lợi và nhiều cơ may thành công, trong đó chi phí phải tập hợp riêng được cho từng dự án phân bổ sau này. Trường hợp dự án thất bại, các chi phí nghiên cứu, phát triển tương ứng lập tức được khấu hao hết. + Lợi thế thương mại: là khoản chi phí doanh nghiệp phải trả thêm ngoài giá thực tế của tài sản cố định hữu hình bởi các yếu tố thuận lợi cho kinh doanh như vị trí thương mại, sự tín nhiệm của khách hàng, dánh tiếng của doanh nghiệp, sự cần cù và trình độ thành thạo của công nhân viên . + Quyền đặc nhượng (hay quyền khai thác): gồm các chi phí doanh nghiệp phải để mua đặc quyền thực hiện khai thác các nghiệp vụ quan trọng hoặc độc quyền sản xuất, tiêu thụ một loại sản phẩm theo các hợp đồng đặc nhượng đã ký kết với Nhà nước hay một đơn vị nhượng quyền cùng với các chi phí liên quan đến việc tiếp nhận đặc quyền (hoa hồng, giao tiếp, thủ tục pháp lý .) + Quyền thuê nhà: là chi phí phải trả cho người thuê nhà trước đó để được thừa kế các quyền lợi về thuê nhà theo hợp đồng hay theo luật định. + Nhãn hiệu: gồm các chi phí mà doanh nghiệp phải trả để mua lại nhãn hiệu hay tên nhãn hiệu nào đó. Thời gian có ích của nhãn hiệu thương mại kéo dài suốt thời gian nó tồn tại, trừ khi có dấu hiệu mất giá (sản phẩm, hàng hoá mang nhãn hiệu đó tiêu thụ chậm, doanh số giảm .) giá mua trả ngay được hạch toán vào chi phí theo kỳ thanh toán, trừ khi số chênh lệch đó được tính vào nguyên giá tài sản cố định hữu hình (văn hoá) theo quy định của chuẩn mực kế toán (chi phí đi vay). Các khoản chi phí phát sinh như: chi phí quản lý hành chính, chi phí sản xuất chung, chi phí chạy thử và các chi phí khác . nếu không liên quan trực tiếp đến việc mua sắm và đưa tài sản cố định vào trạng thái sẵn sàng sử dụng thì không được tính vào nguyên giá tài sản cố định hữu hình. Các khoản lỗ ban đầu do máy móc không hoạt động đúng như dự tính được hạch toán vào chi phí sản xuất kinh doanh trong ky.`

66 trang | Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2649 | Lượt tải: 1

Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Tổ chức hạch toán kế toán tài sản cố định trong các doanh nghiệp, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

hËn nh mét tµi s¶n khi nã tho¶ m·n ®Þnh nghÜa vµ tiªu chuÈn ghi nhËn mét tµi s¶n trong "c¸c quy ®Þnh chung vÒ lËp vµ tr×nh bµy c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh". 2.3. IAS 17 ho¹t ®éng thuª tµi s¶n ChuÈn mùc nµy x©y dùng n¨m 1982 vµ söa ®æi n¨m 1994, 1997 chuÈn mùc nµy ph©n ®Þnh cho bªn thuª, bªn ®i thuª vµ c¸c chÝnh s¸ch kÕ to¸n thÝch hîp vµ c«ng khai ¸p dông liªn quan tíi thuª tµi chÝnh vµ thuª ho¹t ®éng, chuÈn mùc nµy cã thÓ ¸p dông kÕ to¸n víi tÊt c¶ c¸c lo¹i thª tµi s¶n trõ trêng hîp. - Tho¶ thuËn vÒ khai th¸c tµi nguyªn thiªn nhiªn nh dÇu khÝ, gas kim lo¹i vµ c¸c quyÒn khai th¸c kho¸ng s¶n kh¸c. - Tho¶ thuËn sö dông b¶n quyÒn nh quay phim, thu video, nh¹c kÞch quyÒn t¸c gi¶, b»ng s¸ng chÕ vµ b¶n quyÒn. ChuÈn mùc nµy kh«ng ¸p dông cho c¸c tho¶ thuËn ho¹t ®éng dÞch vô kh«ng cã chuyÓn quyÒn sö dông tµi s¶n tõ mét bªn hîp ®ång víi bªn kia. 2.4. IAS 38: Tµi s¶n v« h×nh Môc tiªu cña chuÈn mùc nµy lµ ®Ó quy ®Þnh ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n c¸c tµi s¶n v« h×nh kh«ng ®îc ®Ò cËp riªng biÖt trong chuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ kh¸c, chuÈn mùc nµy yªu cÇu doanh nghiÖp ghi nhËn tµi s¶n v« h×nh chØ khi ®¸p øng ®îc tiªu chuÈn nhÊt ®Þnh chuÈn mùc nµy cïng ghi gi¸ trÞ ®îc ghi chÐp cu¶ tµi s¶n v« h×nh vµ yªu cÇu mét sè gi¶i tr×nh chi tiÕt cÇn lËp cho tµi s¶n v« h×nh. ChuÈn mùc nµy ®îc ¸p dông cho tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp trong viÖc h¹ch to¸n tµi s¶n v« h×nh ngo¹i trõ. - Tµi s¶n v« h×nh ®· ®îc quy ®Þnh trong c¸c chuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ kh¸c. - C¸c tµi s¶n tµi chÝnh, nh ®· ®Þnh nghÜa trong chuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ 32, c¸c c«ng cô tµi chÝnh: gi¶i tr×nh vµ chó thÝch chi tiÕt. - C¸c quyÒn khai th¸c kho¸ng s¶n vµ chi phÝ th¨m dß hoÆc khai th¸c vµ t¸ch läc c¸c kho¸ng s¶n, dÇu khÝ tù nhiªn vµ kho¸ng s¶n tù nhiªn t¬ng tù kh«ng cã tÝnh t¸i t¹o. - Tµi s¶n v« h×nh ph¸t sinh trong c¸c C«ng ty b¶o hiÓm tõ c¸c hîp ®ång víi nh÷ng ngêi cã hîp ®ång b¶o hiÓm. - NÕu mét chuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ kh¸c ®Ò cËp ®Õ méc lo¹i tµi s¶n v« h×nh cô thÓ, doanh nghiÖp ¸p dông chuÈn mùc ®ã thay cho chuÈn mùc nµy, ch¼ng h¹n chuÈn mùc nµy kh«ng ¸p dông ®èi víi. + Tµi s¶n v« h×nh ®îc doanh nghiÖp kinh doanh trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh b×nh thêng + Chi phÝ thuÕ chê ph©n bæ cho kú sau + Tµi s¶n thuª thuéc ph¹m vi cña IAS 17, tµi s¶n thuª + Tµi s¶n ph¸t sinh tõ c¸c kho¶n phóc lîi cña nh©n viªn + Lîi thÕ th¬ng m¹i ph¸t sinh tõ viÖc s¸p nhËp doanh nghiÖp - Tµi s¶n tµi chÝnh ®· ®Þnh nghÜa trong IAS 32, c«ng cô tµi chÝnh: Gi¶i ph¸p vµ chó thÝch chi tiÕt, viÖc ghi nhËn vµ ®Þnh gi¸ mét sè tµi s¶n tµi chÝnh ®îc quy ®Þnh trong IAS 27 c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh tæng hîp vµ h¹ch to¸n kÕ to¸n c¸c kho¶n ®Çu t vµo c¸c C«ng ty trùc thuéc IAS 28. H¹ch to¸n kÕ to¸n c¸c kho¶n ®Çu t vµo c¸c C«ng ty thµnh viªn IAS 31 b¸o c¸o tµi chÝnh c¸c ho¹t ®éng liªn doanh. PhÇn II: thùc tr¹ng tæ chøc kÕ to¸n tµi s¶n cè ®Þnh hiÖn hµnh ë ViÖt Nam I. Tµi kho¶n sö dông vµ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n tµi s¶n cè ®Þnh 1. Tµi kho¶n sö dông 1.1. Tµi kho¶n 211 - tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh Tµi kho¶n 211 dïng ®Ó ph¶n ¸nh nguyªn gi¸ cña toµn bé tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp hiÖn cã biÕn ®éng t¨ng, gi¶m trong kú. Bªn Nî: ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô lµm t¨ng tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh theo nguyªn gi¸ (mua s¾m, x©y dùng, cÊp ph¸t...) Bªn Cã: ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô lµm gi¶m tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh theo nguyªn gÝ (thanh lý, nhîng b¸n, ®iÒu chuyÓn...) D Nî: nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh hiÖn cã Tµi kho¶n 211 chi tiÕt thµnh 6 tiÓu kho¶n 2112: Nhµ cöa vËt kiÕn tróc 2113: M¸y mãc thiÕt bÞ 2114: Ph¬ng tiÖn vËn t¶i, truyÒn dÉn 2115: ThiÕt bÞ dông cô qu¶n lý 2116: C©y l©u n¨m, sóc vËt lµm viÖc vµ cho s¶n phÈm 2118: Tµi s¶n cè ®Þnh kh¸c Ngoµi ra, trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n kÕ to¸n cßn sö dông mét sè tµi kho¶n cã liªn quan nh tµi kho¶n 214, 331, 341, 111, 112... 1.2. Tµi kho¶n 212-tµi s¶n cè ®Þnh ®i thuª tµi chÝnh Bªn Nî: ph¶n ¸nh nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh ®i thuª dµi h¹n t¨ng thªm Bªn Cã: ph¶n ¸nh nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh ®ang thuª dµi h¹n gi¶m do tr¶ cho bªn thuª hoÆc mua l¹i. D Nî: nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh ®ang thuª dµi h¹n 1.3. Tµi kho¶n 213- tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh t¨ng thªm Bªn Nî: Nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh gi¶m trong kú Bªn Cã: Nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh gi¶m trong kú D Nî: Nguyª gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh hiÖn cã Tµi kho¶n 213 chi tiÕt thµnh 6 tiÓu kho¶n 2131: QuyÒn sö dông ®Êt 2132: quyÒn ph¸t hµnh 2133: b¶n quyÒn, b»ng s¸ng chÕ 2134: nh·n hiÖu hµng ho¸ 2135: phÇn mÒm m¸y vi tÝnh 2136: giÊy phÐp vµ giÊy phÐp nhîng quyÒn 2138: tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh kh¸c 1.4. Tµi kho¶n 214-hao mßn tµi s¶n cè ®Þnh Tµi kho¶n 214 dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hao mßn cña toµn bé tµi s¶n cè ®Þnh hiÖn cã t¹i doanh nghiÖp (trõ tµi s¶n cè ®Þnh thuª ng¾n h¹n) Bªn Nî: ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh lµm gi¶m gi¸ trÞ hao mßn cña tµi s¶n cè ®Þnh (thanh lý, nhîng b¸n...) Bªn Cã: ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô lµm t¨ng gi¸ trÞ hao mßn cña tµi s¶n cè ®Þnh (do trÝch khÊu hao, ®¸nh gi¸ t¨ng...) D Cã: gi¸ trÞ hao mßn cña tµi s¶n cè ®Þnh hiÖn cã Tµi kho¶n 214 chi tiÕt thµnh 2141: hao mßn tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh 2142: hao mßn tµi s¶n cè ®Þnh ®i thuª tµi chÝnh 2143: hao mßn tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh Bªn c¹nh ®ã, kÕ to¸n cßn sö dông tµi kho¶n 009 "Nguån vèn khÊu hao c¬ b¶n" ®Ó theo dâi t×nh h×nh h×nh thµnh vµ sö dông sè vèn khÊu hao c¬ b¶n tµi s¶n cè ®Þnh. Bªn Nî: ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô t¨ng nguån vèn khÊu hao c¬ b¶n Bªn Cã: ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô lµm gi¶m nguån vèn khÊu hao D Nî: sè vèn khÊu hao c¬ b¶n hiÖn cßn 2. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n tµi s¶n cè ®Þnh 2.1.H¹ch to¸n tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh 2.1.1. Trêng hîp mua tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh theo ph¬ng thøc tr¶ chËm, tr¶ gãp - Khi mua tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh theo ph¬ng thøc tr¶ chËm, tr¶ gãp vµ ®a vÒ sö dông ngay cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ghi: Nî TK 211: TSC§ h÷u h×nh (nguyªn gi¸ - ghi theo gi¸ mua tr¶ tiÒn ngay) Nî TK 133: thuª GTGT ®îc khÊu trõ (nÕu cã) Nî TK 242: chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n (phÇn l·i tr¶ chËm lµ Sè chªnh lÖch gi÷a tæng sè tiÒn ph¶i thanh to¸n trõ (-) Gi¸ mua tr¶ tiÒn ngay trõ (-) thuÕ GTGT (nÕu cã)) Cã TK 331: ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n (tæng gi¸ thanh to¸n) §Þnh kú, thanh to¸n cho ngêi b¸n kÕ to¸n ghi Nî TK 331: ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n Cã TK 111, 112: (sè ph¶i tr¶ ®Þnh kú bao gåm c¶ gi¸ gèc vµ l·i tr¶ chËm, tr¶ gãp ®Þnh kú ph¶i tr¶). §ång thêi tÝnh vµo chi phÝ theo sè l·i tr¶ chËm, tr¶ gãp, ph¶i tr¶ cña tõng kú ghi: Nî TK 635: chi phÝ tµi chÝnh Cã TK 242: chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n 2.1.2. Trêng hîp ®îc tµi trî biÕu tÆng tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh ®a vµo sö dông ngay cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh Nî TK 211: tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh Cã TK 711: thu nhËp kh¸c C¸c chi phÝ kh¸c liªn quan trùc tiÕp ®Õn tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh ®îc tµi trî, biÕu, tÆng tÝnh vµo nguyªn gi¸ ghi: Nî TK 211: tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh Cã TK 111, 112, 331... 2.1.3. Trêng hîp tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh tù chÕ - Khi sö dông s¶n phÈm do doanh nghiÖp tù chÕ t¹o ®Ó chuyÓn thµnh tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh sö dông cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ghi: Nî TK 632: gi¸ vèn hµng b¸n Cã TK 155: thµnh phÈm (nÕu xuÊt ra sö dông) Cã TK 154: chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang (nÕu s¶n xuÊt xong ®a vµo sö dông ngay, kh«ng qua kho.) §ång thêi ghi t¨ng tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh Nî TK 211: tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh Cã TK 512: doanh thu néi bé ( doanh thu lµ gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm chi phÝ l¾p ®Æt, ch¹y thö, liªn quan ®Õn tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh ghi: 2.1.4. Trêng hîp tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh mua díi h×nh thøc trao ®æi Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh mua díi h×nh thøc trao ®æi víi tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh t¬ng tù khi nhËn tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh t¬ng tù do trao ®æi vµ ®a vµo sö dông ngay cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ghi. Nî TK 211: tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh (nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh nhËn vÒ ghi theo gÝa trÞ cßn l¹i cña tµi s¶n ®a ®i trao ®æi) Nî TK 214: hao mßn tµi s¶n cè ®Þnh (gi¸ trÞ ®· khÊu hao cña tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh ®a ®i trao ®æi) Cã TK 211: tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh (nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh ®a ®i trao ®æi) Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh mua díi h×nh thøc trao ®æi víi tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh kh«ng t¬ng tù - Khi giao tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh cho bªn trao ®æi kÕ to¸n ghi gi¶m tµi s¶n cè ®Þnh. Nî Tk 811: chi phÝ kh¸c (gi¸ trÞ cßn l¹i cña tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh ®a ®i trao ®æi) Nî TK 214: hao mßn tµi s¶n cè ®Þnh (gi¸ trÞ ®· khÊu hao) Cã TK 211: tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh (nguyªn gi¸) §ång thêi ghi t¨ng thu nhËp do trao ®æi tµi s¶n cè ®Þnh Nî TK 131: ph¶i thu kh¸ch hµng (tæng gi¸ thanh to¸n) Cã TK 711: thu nhËp kh¸c (gi¸ trÞ hîp lý cña tµi s¶n ®a ®i trao ®æi) Cã TK 3331: thuÕ GTGT ph¶i nép (TK 33311) (nÕu cã) - Khi nhËn ®îc tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh do trao ®æi ghi Nî TK 211: tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh (gi¸ trÞ hîp lý cña tµi s¶n nhËn ®îc do trao ®æi) Nî TK 1133: thuÕ GTGT ®îc khÊu trõ (nÕu cã) Cã TK 131: ph¶i thu cña kh¸ch hµng (tæng gi¸ thanh to¸n) Trêng hîp ph¶i thu thªm tiÒn do gi¸ trÞ hîp lý cña tµi s¶n cè ®Þnh ®a ®i trao ®æi lín h¬n gi¸ trÞ hîp lý cña tµi s¶n cè ®Þnh ®îc do trao ®æi th× khi nhËn ®îc tiÒn cña bªn cã tµi s¶n cè ®Þnh trao ®æi ghi. Nî TK 111, 12 (sè tiÒn ®· thu thªm) Cã Tk 131: ph¶i thu cña kh¸ch hµng Trêng hîp ph¶i tr¶ thªm tiÒn do gi¸ trÞ hîp lý cña tµi s¶n cè ®Þnh ®i trao ®æi nhá h¬n gÝa trÞ hîp lý cña tµi s¶n cè ®Þnh nhËn ®îc do trao ®æi th× khi tr¶ tiÒn cho bªn cã tµi s¶n cè ®Þnh trao ®æi, ghi. Nî TK 131: ph¶i thu cña kh¸ch hµng Cã TK 111, 112... 2.1.5. Trêng hîp mua tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh lµ nhµ cöa, vËt kiÕn tróc g¾n liÒn víi quyÒn sö dông ®Êt, ®a vµo sö dông ngay cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ghi. Nî TK 211:tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh (nguyªn gi¸ - chi tiÕt nhµ cöa, vËt kiÕn tróc) Nî TK 213: tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh (nguyª gi¸ - chi tiÕt quyÒn sö dông ®Êt) Cã TK 111, 112, 331.. 2.1.6. §èi víi tµi s¶n cè ®Þnh hiÖn ®ang ghi trªn sæ cña doanh nghiÖp, nÕu kh«ng ®ñ tiªu chuÈn ghi nhËn quy trong chuÈn mùc, tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh, ph¶i chuyÓn sang lµ c«ng cô, dông cô, kÕ to¸n ph¶i ghi gi¶m tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh. Nî TK 214: hao mßn tµi s¶n cè ®Þnh (gi¸ trÞ ®· khÊu hao) Nî TK 627, 641, 642: (gi¸ trÞi cßn l¹i) (nÕu gi¸ trÞ cßn l¹i nhá) Nî TK 242: chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n (gi¸ trÞ cßn l¹i) (nÕu gi¸ trÞ cßn l¹i lín ph¶i ph©n bæ dÇn) Cã TK 211: tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh 2.1.7. Khi c«ng t¸c XDCB hoµn thµnh bµn giao ®a tµi s¶n vµo sö dông cho s¶n xuÊt kinh doanh, ghi: Nî TK 211: tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh Cã TK 241: XDCB dë dang NÕu tµi s¶n h×nh thµnh qua ®Çu t kh«ng tho¶ m·n c¸c tiªu chuÈn ghi nhËn tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh theo quy ®Þnh cña chuÈn mùc kÕ to¸n ghi Nî TK 152, 153: (nÕu lµ vËt liÖu, c«ng cô nhËp kho) Cã TK 241: x©y dùng c¬ b¶n dë dang 2.1.8. chi phÝ ph¸t sinh sau khi nhËn ban ®Çu liªn quan ®Õn tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh nh söa ch÷a, c¶i t¹o, n©ng cÊp. - Khi ph¸t sinh chi phÝ söa ch÷a, c¶i t¹o n©ng cÊp tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh sau khi ghi nhËn ban ®Çu ghi Nî TK 241: x©y dùng c¬ b¶n dë dng Cã TK 112, 152, 331, 334... - Khi c«ng viÖc söa ch÷a c¶i t¹o, n©ng cÊp tµi s¶n cè ®Þnh hoµn thµnh ®a vµo sö dông ghi + NÕu tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn ®îc ghi t¨ng nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh theo quy ®Þnh cña chuÈn mùc kÕ to¸n ghi Nî TK 211: tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh Cã TK 241: x©y dùng c¬ b¶n dë dang + NÕu kh«ng tho¶ c¸c ®iÒu kiÖn ®îc ghi t¨ng nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh theo quy ®Þnh cña chuÈn mùc kÕ to¸n, ghi. Nî TK 627, 641, 642: (NÕu gi¸ trÞ nhá) Nî TK 642: chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n (nÕu gi¸ trÞ lín ph¶i ph©n bæ dÇn) Cã TK 241: x©y dùng c¬ b¶n dë dang 2.2. H¹ch to¸n tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh 2.2.1. H¹ch to¸n mua tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh - Trêng hîp mua tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh dïng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô thuéc ®èi tîng chÞu thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ, ghi. Nî TK 213: tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh (gi¸ mua cha cã thuÕ GTGT) Nî TK 133: thuÕ GTGT ®îc hÊu trõ (1332) Cã TK 112: tiÒn göi ng©n hµng Cã TK 141: t¹m øng Cã TK 331: ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n - Trêng hîp mua TSC§ v« h×nh dïng vµo ho¹t ®éng SXKD hµng ho¸, dÞch vô kh«ng thuéc diÖn chÞ thuÕ GTGT ghi: Nî TK 213 - TSC§ v« h×nh Cã TK 112,311 2.1.2. Trêng hîp mua TSC§ v« h×nh theo ph¬ng thøc tr¶ chËm, tr¶ gãp. Khi mua TSC§ v« h×nh hïng vµo ho¹t ®éng SXKD hµng ho¸, dÞch vô thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ, ghi: Nî TK 213 - TSC§ v« h×nh (Nguyªn gi¸ - Theo gi¸ trÞ mua tr¶ ngay cha cã TGTG). Nî TK 242 - Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n {PhÇn l·i tr¶ chËm, tr¶ gãp tÝnh b»ng sè chªnh lÖch gi÷a tæng sè tiÒn ph¶i thanh to¸n trõ (-) gi¸ mua tr¶ ngay vµ GTGT ®Çu vµo (nÕu cã)}. Nî TK 133 - ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ (1332). Cã TK 331 - Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n (Tæng gi¸ thanh to¸n). Khi mua TSC§ v« h×nh dïng vµo ho¹t ®éng SXKD hµng ho¸, dÞch vô kh«ng thuéc diÖn chÞu thuÕ GTGT hoÆc chÞu thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp, ghi: Nî TK 213 - TSC§ v« h×nh (Nguyªn gi¸ - Theo gi¸ mua tr¶ ngay ®· cã thuÕ GTGT). Nî TH 242 - Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n (PhÇn l·i tr¶ chËm, tr¶ gãp tÝnh sè chªnh lÖch gi÷a tæng sè tiÒn ph¶i thanh to¸n trõ (-) gi¸ mua tr¶ ngay). Nî TK 331 - Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n (Tæng gi¸ thanh to¸n). Hµng kú tÝnh sè l·i ph¶i tr¶ vÒ mua TSC§ theo ph¬ng thøc tr¶ chËm, tr¶ gãp, ghi: Nî TK 635 - Chi phÝ tµi chÝnh Cã TK 242 - Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n. Khi thanh to¸n tiÒn cho ngêi b¸n, ghi: Nî TK 331 - Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n Cã c¸c TK 111, 112. 2.1.3. TSC§ v« h×nh mua díi h×nh thøc trao ®æi. Trao ®æi hai TSC§ v« h×nh t¬ng tù: Khi tr¶ TSC§ v« h×nh t¬ng tù do trao ®æi víi mét TSC§ vo h×nh t¬ng tù vµ ®a vµo sö dông ngay cho ho¹t ®éng SCKD, ghi: Nî TK 213 - TSC§ v« h×nh (Nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh nhËn vÒ ghi theo gi¸ trÞ cßn l¹i TSC§ ®a ®i trao ®æi). Nî TK 214 - Hao mßn TSC§ (2143)(Gi¸ trÞ ®· khÊu hao cña TSC§ ®a ®i trao ®æi). Cã TK 213 - TSC§ v« h×nh (Nguyªn gi¸ cña TSC§ v« h×nh ®a ra trao ®æi). Trao ®æi hai TSC§ v« h×nh kh«ng t¬ng tù: - Ghi gi¶m TSC§ v« h×nh ®a ®i trao ®æi, ghi: Nî TK 214 - Hao mßn TSC§ (Gi¸ t rÞ ®· khÊu hao) Nî TK 811 - Chi phÝ kh¸c (Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ ®a ®i trao ®æi). Cã TK 213 - TSC§ (Nguyªn gi¸). - §ång thêi ph¶n ¸nh sè thu nhËp do trao ®æi TSC§, ghi: Nî TK 313 - Ph¶i thu cña kh¸ch hµng (Tæng gi¸ trÞ thanh to¸n) Cã TK 711 - Thu nhËp kh¸c (Gi¸ trÞ hîp lý cña TSC§ ®a ®i trao ®æi). Cã TK 3331 - ThuÕ GTGT (33311) (NÕu cã). - Ghi t¨ng TSC§ v« h×nh nhËn trao ®æi vÒ, ghi: Nî TK 213 - TSC§ v« h×nh (Gi¸ trÞ hîp lý cña TSC§ nhËn vÒ) Nî TK 133 - ThÕu GTGT ®îc khÊu trÌ (1332)(NÕu cã) Cã TK 131 - Ph¶i thu cña kh¸ch hµng (Tæng gi¸ thanh to¸n) Trêng hîp ®îc thu thªn tiÒn hoÆc ph¶i tr¶ thªm tiÒn ghi nh híng dÉn t¹i môc 2.4.2. PhÇn II. 2.2.4. Gi¸ trÞ TSC§ v« h×nh ®îc h×nh thµnh tõ néi bé doanh nghiÖp trong giai ®o¹n triÓn khai: Khi ph¸t sinh chi phÝ trong giao ®o¹n triÓn khai th× tËp hîp vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú häc tËp hîp vµo chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n, ghi: Nî TK 242 - Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n (trêng hîp gi¸ trÞ lín hoÆc) Nî TK 642 - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. Cã c¸c TK 111,112, 152, 153, 331... Khi xÐt thÊy kÕt qu¶ triÓn khai tho¶ m·n ®Þnh nghÜa vµ tiªu chuÈn ghi nhËn TSC§ v« h×nh th×: ThËp hîp chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh ë giai ®o¹n triÓn khai ®Ó h×nh thµnh nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh, ghi: Nî TK 241 - X©y dùng c¬ b¶n dë dang Nî TK 133 - ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ (1332)(NÕu cã) Cã c¸c TK 111,112, 152, 153, 331... Khi kÕt thóc giai ®o¹n triÓn khia, kÕ to¸n ph¶i x¸c ®Þnh tæng chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh h×nh thµnh nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh, ghi: Nî TK 213 - TSC§ v« h×nh Cã TK 241 - X©y dùng c¬ b¶n dë dang. 2.2.5. Khi mua TSC§ v« h×nh lµ quyÒn sö dông ®Êt cïng víi mua nhµ cöa, vËt kiÕn tróc trªn ®Êt th× x¸c ®Þnh riªng biÖt gi¸ trÞ TSC§ v« h×nh lµ quyÒn sö dông ®Êt. TSC§ h÷u h×nh lµ nhµ cöa, vËt kiÕn tróc, ghi: Nî TK 211 - TSC§ h÷u h×nh (Nguyªn gi¸ nhµ cöa, vËt kiÕn tróc) Nî TK 213 - TSC§ v« h×nh (Nguyªn gi¸ quyÒn sö dông ®Êt) Nî TK 133 - ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ (1332) (NÕu cã) Cã c¸c TK 111, 112, 331... 2.2.6. Khi mua TSC§ v« h×nh ®îc thanh to¸n b»ng chøng tõ liªn quan ®Õn quyÒn ssë h÷u vèn cña c¸c C«ng ty cæ phÇn, nguyªn gi¸ TSC§ vo h×nh lµ gi¸ trÞ hîp lý cña c¸c chøng tõ ®îc ph¸t hµnh liªn quan ®Õn quyÒn së h÷u vèn, ghi: Nî TK 213 - TSC§ v« h×nh Cã TK 411 - Nguån vèn kinh doanh (Chi tiÕt vèn gãp vµ thÆng d væ phÇn. ThÆng d vèn cæ phÇn lµ phÇn chªnh lÖch gi÷a gi¸ trÞ hîp lý vµ mÖnh gi¸ cæ phiÕu). 2.1.7. Khi doanh nghiÖp ®îc tµi trî, biÕu tÆng TSC§ v« h×nh ®a vµo sù dông ngay cho ho¹t ®éng SXKD: Khi nhËn TSC§ v« h×nh ®îc tµi trî, biÕu, tÆng, ghi: Nî TK 213 - TSC§ v« h×nh Cã TK 711 - Thu nhËp kh¸c. C¸c chi phÝ ph¸t dinh liªn quan ®Õn TSC§ v« h×nh nhËn tµi trî biÕu, tÆng, ghi: Nî TK 213 - TSC§ v« h×nh Cã TK 111,112 Khi tÝnh thuÕ thu nhËp kinh doanh ph¶i nép (nÕu cã) trªn gi¸ trÞ TSC§ v« h×nh ®îc tµi trî, biÕu, tÆng, ghi: Nî TK 421 - Lîi nhuËn cha ph©n phèi Cã TK 333 - ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép ng©n s¸ch Nhµ níc (3334). Sau khi tÝnh thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp ph¶i nép (nÕu cã) trªn gi¸ trÞ TSC§ v« h×nh ®îc tµi trî, biÕu, tÆng ghi t¨ng vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp, ghi: Nî TK 421 - Lîi nhuËn cha ph©n phèi. Cã TK 411 - Nguån vèn kinh doanh (Chi tiÕt nguån vèn kinh doanh kh¸c). 2.2.8. Khi doanh nghiÖp nhËn vèn gãp liªn doanh b»ng quyÒn sö dông ®Êt, c¨n cø vµo hå s¬ giao quyÒn sö dông ®Êt, ghi: Nî TK 213 : TSC§ v« h×nh Cã TK 411 Nguån vèn kinh doanh 2.2.9. H¹ch to¸n gi¶m TSC§ v« h×nh trêng hîp chi phÝ nghiªn cøu, lîi thÕ th¬ng m¹i, chi phÝ thµnh lËp, ®· ®îc h¹ch to¸n vµo TSC§ v« h×nh tríc khi thùc hiÖn chuÈn mùc kÕ to¸n. - NÕu gi¸ trÞ cßn l¹i cña nh÷ng TSC§ v« h×nh nµy nhá, kÕt chuyÓn mét lÇn vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú, ghi: Nî TK 627, 641, 642: (Gi¸ trÞ cßn l¹i) Nî TK 214: Hao mßn TSC§ (sè ®· trÝch khÊu hao) Cã TK 213 TSC§ v« h×nh (Nguyªn gi¸). - NÕu gi¸ trÞ cßn l¹i cña nh÷ng TSC§ v« h×nh nµy lín ®îc kÕt chuyÓn vµo chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹nh ®Ó ph©n bæ dÇn, ghi: Nî TK 242 Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n. Nî TK 214 Hao mßn TSC§ (sè ®· trÝch khÊu hao) Cã TK 213 TSC§ v« h×nh (Nguyªn gi¸) 2.3.H¹ch to¸n TSC§ ®i thuª tµi chÝnh. TK 212 më chi tiÕt theo tõng tµi s¶n c« ®Þnh ®i thuª vµ tõng ®¬n vÞ cho thuª. Khi nhËn tµi s¶n cè ®Þnh thuª ngoµi c¨n cø vµo nh÷ng chøng tõ liÒn quan (ho¸ ®¬n dÞch vô cho thuª tµi chÝnh, hîp ®ång thuª tµi chÝnh...)ghi: Nî TK 212: Nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh ë thêi ®iÓm thuª Nî TK 133 (1332): ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu vµo ®îc khÊu trõ. Cã TK 342:Tæng sè tiÒn thuª tµi s¶n Trêng hîp thuª tµi s¶n cè ®Þnh dïng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp hay kh«ng chÞu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng kÕ to¸n ghi: Nî TK 212 :nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh thuª tµi chÝnh Cã TK 342 :tæng sè tiÒn thuª ph¶i tr¶ §Þnh kú c¨n cø vµo ho¸ ®¬n dÞch vô cho thuª tµi chÝnh, x¸c ®Þnh sè tiÒn thuª tr¶ kú nµy cho bªn cho thuª. Trªn c¬ së ®ã tÝnh ra sè l·i thuª t¬ng øng: Nî TK 342: Sè nî gèc ph¶i tr¶ kú nµy Nî TK 811: Sè l·i thuª ph¶i tr¶ kú nµy. Cã TK 315, 111, 112: Tæng sè tiÒn thuª ph¶i tr¶ hoÆc ®· tr¶ kú nµy(gèc céng l·i thuª). Cuèi kú trÝch khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh ®i thuª theo chÕ ®é quy ®Þnh tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh: Nî TK liªn quan (627,641,642) Cã TK 214 (2142): sè khÊu hao ph¶i trÝch §ång thêi x¸c ®Þnh sè thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu vµo ®îc khÊu trõ kú nµy theo ho¸ ®¬n dÞch vô cho thuª tµi chÝnh: Nî TK 3331(33311): Trõ vµo thuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép. Cã TK 133(1332): Sè thuÕ ®Çu vµo ®îc khÊu trõ. Sè phÝ cam kÕt sö dông vèn ph¶i tr¶ hoÆc ®· tr¶ cho bªn cho thuª tµi chÝnh ghi : Nî TK 811: ghi t¨ng chi phÝ hd tµi chÝnh Cã TK liªn quan (342,111,112...) Khi kÕt thóc hîp ®ång thuª : NÕu tr¶ l¹i tµi s¶n cè ®Þnh cho bªn thuª: Nî TK 142 (1421): chuyÓn gi¸ trÞ cßn l¹i cha khÊu hao hÕt (nÕu cã) Nî TK 214 (2142): Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ Cã TK 212: Nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh ®i thuª NÕu bªn ®i thuª ®îc quyÒn së h÷u hoµn toµn BT1 kÕt chuyÓn nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh: Nî TK 211, 213 Cã TK 212 : nguyªn gi¸ BT2 kÕt chuyÓn gi¸ hao mßn luü kÕ Nî TK 214 (2142): Cã TK 214 (2141,2143): gi¸ trÞ hao mßn luü kÕt NÕu bªn ®i thuª ®îc mua l¹i : Ngoµi hai bót to¸n ph¶n ¸nh theo nguyªn gi¸ vµ gi¸ trÞ hao mßn gièng nh khi ®îc giao quyÒn së h÷u hoµn toµn, kÕ to¸n cßn ph¶n ¸nh sè tiÒn ph¶i tr¶ vÒ mua l¹i hay chuyÓn quyÒn së h÷u. Nî TK 211,213: Gi¸ trÞ tr¶ thÓm Cã TK liªn quan (111,112,342) 2.4. H¹ch to¸n khÊu hao TSC§. 2.4.1. Ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao. C¸ch tÝnh khÊu hao theo ph¬ng ph¸p khÊu hao ®Òu theo thêi gian: Møc khÊu hao ph¶i tr¶ tríc = Nguyªn gi¸ TSC§ b×nh qu©n x Tû lÖ khÊu hao b×nh qu©n n¨m = Nguyªn gi¸ TSC§ Sè n¨m sö dông Møc khÊu hao ph¶i tr¶ tríc b×nh qu©n th¸ng = Møc khÊu hao b×nh qu©n n¨m 12 Do khÊu hao TSC§ ®îc tÝnh vµo ngµy 1 hµng th¸ng nªn ®Ó ®¬n gi¶n cho nªn tÝnh to¸n, quy ®Þnh nh÷ng TSC§ t¨ng (hoÆc gi¶m) trong th¸ng nµy th× th¸ng sau míi tÝnh (hoÆc th«i tÝnh) khÊu hao. V× thÕ, sè khÊu hao gi÷a c¸c th¸ng chØ kh¸c nhau khÝ cã biÕn ®éng (t¨ng, gi¶m vÒ tµi s¶n cè ®Þnh). Bëi vËy hµng th¸ng kÕ to¸n tiÕn hµnh trÝch khÊu hao theo c«ng thøc sau: Møc khÊu hao ph¶i trÝch hµng th¸ng = Sè khÊu hao ®· trÝch trong th¸ng tríc + Sè khÊu hao cña níc TSC§ t¨ng thªm trong th¸ng tríc - Sè khÊu hao cña nh÷ng TSC§ §èi víi TSC§ sau khi söa ch÷a, n©ng cÊp, hoµn thµnh, møc khÊu hao míi, trÝch hµng th¸ng ®îc tÝnh theo c«ng thøc: Møc khÊu hao ph¶i trÝch hµng th¸ng = Gi¸ trÞ cßn l¹i tríc khi n©n cÊp + Gi¸ trÞ n©ng cÊp Sè n¨m íc tÝnh sö dông sau khi söa ch÷a x 12 Ngoµi c¸ch tÝnh khÊu hao, theo thêi gian nh trªn, ë níc ta mét sè doanh nghiÖp cßn tÝnh khÊu hao theo sö dông. C¸ch tÝnh nµy, cè ®Þnh møc khÊu hao trªn mét ®¬n vÞ s¶n lîng nªn muèn thu håi vèn nhanh, kh¾c phôc ®îc hao mßn v« h×nh, ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i t¨ng ca, t¨ng kÝp, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng ®Ó lµm ra nhiÒu s¶n phÈm. Møc khÊu hao ph¶i trÝch trong th¸ng = S¶n lîng hoµn thµnh trong th¸ng x Møc khÊu hao b×nh qu©n trªn mét ®¬n vÞ s¶n lîng Møc khÊu hao b×nh qu©n trªn mét ®¬n vÞ s¶n lîng = Tæng sè khÊu hao ph¶i trÝch trong thêi gian sö dông S¶n lîng tÝnh theo c«ng suÊt thiÕt kÕ Bªn c¹nh khÊu hao theo thêi gian vµ khÊu hao theo s¶n lîng c¸c doanh nghiÖp cßn cã thÕ tÝnh khÊu hao theo gi¸ trÞ cßn l¹i. Møc khÊu hao tÝnh theo gi¸ trÞ cßn l¹i ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: Tæng møc khÊu hao b×nh qu©n n¨m = 2 x gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ Sè n¨m tÝnh khÊu hao 2.4.2. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n khÊu hao TSC§. §Þnh kú (th¸ng, quý...) trÝch khÊu hao TSC§ vµ ph©n bæ vµo chÝnh s¶n xuÊt kinh doanh: Nî TK (6274 - Chi tiÕt theo tõng ph©n xëng) khÊu hoa TSC§ sö dông ë ph©n xëng , bé phËn s¶n xuÊt. Nî TK 642 (6424): khÊu hao TSC§ dïng chung cho toµn doanh nghiÖp. Cã TK 214: (chi tiÕt tiÓu kho¶n) Tæng sè khÊu hao ph¶i trÝch. Sè khÊu hao ph¶i nép cho ng©n s¸ch hoÆc cÊp trªn. (nÕu cã) Nî TK 411: ghi gi¶m nguån vèn kinh doanh nÕu kh«ng ®îc hoµn l¹i Nî TK 136 (1368): ghi t¨ng kho¶n ph¶i tr¶ thu néi bé nÕu ®îc hoµn l¹i . Cã TK 336: Sè ph¶i nép cÊp trªn. Trêng hîp gi¶m gi¸ trÞ hao mßn do nhîng b¸n, thanh lý, tr¶ vèn gãp liªn doanh.... * Nhîng b¸n TSC§. BT 1: Xãa sæ TSC§ nhîng b¸n Nî TK 214 (2114): Gi¸ trÞ hoa mßn luü kÕ Nî TK 821: Gi¸ trÞ cßn l¹i Cã TK 211 : Nguyªn gi¸ TSC§. BT2: Ph¶n ¸nh nhîng b¸n TSC§. Nî TK liªn quan (11, 112, 131): Tæng gi¸ thanh to¸n Cã TK 721 : Gi¸ nhîng b¸n (cha cã thuÕ GTGT) Cã TK 333 (33311): ThuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép BT 3: C¸c chi phÝ nhîng b¸n kh¸c ph¸t sinh liªn quan ®Õn nhîng b¸n TSC§. Nî TK 821 :tËp hîp chi phÝ nhîng b¸n Nî TK 133 (1331): ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ (nÕu cã). Cã TK 331, 111, 112 * Thanh lý TSC§ h÷u h×nh. BT 1: Xo¸ sæ TSC§ BT2: Sæ thu håi vÒ thanh lý Nî TK 111,112 : Thu håi b»ng tiÒn Nî TK 152, 153: Thu håi vËt liÖu, dông cô nhËp kho. Nî TK 131, 138: Ph¶i thu ë ngêi mua. Cã TK 333 (3331): thuÕ GTGT ph¶i nép (nÕu cã) Cã TK 721 : Thu nhËp vÒ thanh lý. BT 3: TËp hîp chi phÝ thanh lý Nî TK 821 Chi phÝ thanh lý Nî TK 133 (1331) :thuÕ GTGT ®îc khÊu trõ (nÕu cã). Cã TK liªn quan (111, 112, 331, 334...) Trêng hîp khÊu hao hÕt víi TSC§ v« h×nh: Nî TK 214 (2143): Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ. Cã TK 213: Xo¸ bá TSC§ v« h×nh theo nguyªn gi¸. Trêng hîp TSC§ cha khÊu hao hÕt nhng ph¶i nhîng b¸n hoÆc thanh lý, phÇn gi¸ trÞ cßn l¹i cha thu håi ph¶i ®îc tÝn vµo chi phÝ bÊt thêng. Nî TK 214 (2141, 2143) :gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ. Nî TK 821: Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ thanh lý, nhîng b¸n. Cã TK liªn quan (211, 213): nguyªn gi¸ TSC§. Víi TSC§ ®i thuª tµi chÝnh, khi hÕt h¹n thuª ph¶i tr¶ mµ cha trÝch ®ñ khÊu hao th× gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ thuª ngoµi ph¶i tÝnh vµo chi phÝ chê ph©n bá hoÆc ph©n bæ hÕt vµo chi phÝ kinh doanh trong kú. Nî TK 214 (2142): gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ. Nî TK 142 :gi¸ trÞ cßn l¹i Cã TK 212 : Nguyªn gi¸ TSC§ thuÕ tµi chÝnh. 2.5. H¹ch to¸n söa ch÷a TSC§. 2.5.1. Trêng hîp söa ch÷a nhá mang tÝnh b¶o dìng. - NÕu viÖc söa ch÷a do doanh nghiÖp tù lµm, chi phÝ söa ch÷a ®îc tËp hîp nh sau: Nî c¸c TK liªn quan : (627, 641, 642....) Cã c¸c TK chi phÝ : (111, 112, 452, 214, 334, 338...) - NÕu thuª ngoµi: Nî c¸c TK tËp hîp cho phÝ (627, 641, 642....) Nî TK 133 (1331): thuÕ GTGT ®îc khÊu trõ. Cã TK chi phÝ (111,112, 331...) tæng sè tiÒn ph¶i tr¶ hoÆc ®· tr¶. 2.5.2. Trêng hîp söa ch÷a lín mang tÝnh phôc håi. ViÖc h¹ch to¸n qu¸ tr×nh söa ch÷a mang tÝnh phôc håi ®îc tiÕn hµnh nh sau: TËp hîp chi phÝ söa ch÷a chi tiÕt theo tõng c«ng tr×nh - NÕu thuª ngoµi Nî TK 241 (2413): Chi phÝ söa ch÷a thùc tÕ. Nî TK 133 (1331): ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ. Cã TK 331 Tæng sè tiÒn ph¶i tr¶ theo hîp ®ång - NÕu doanh nghiÖp tù lµm: Nî TK 241 (2413) tËp hîp chi phÝ söa ch÷a. Cã c¸c TK chi phÝ (111, 112, 452, 214, 334, 338...). KÕt chuyÓn gi¸ thµnh c«ng tr×nh söa ch÷a khi hoµn thµnh. Nî TK 335 : Gi¸ thµnh söa ch÷a trong kÕ ho¹ch. Nî TK 142 (1421): Gi¸ thµnh söa ch÷a ngoµi kÕ ho¹ch. Cã TK 241 (2413): Gi¸ thµnh thùc tÕ c«ng t¸c söa ch÷a. 2.5.3. Trêng hîp söa ch÷a, n©ng cÊp. + Khi c«ng tr×nh söa ch÷a, n©ng cÊp hoµn thµnh bµn giao, kÕ to¸n ghi nî TK 211: nguyªn gi¸ (gi¸ thµnh söa ch÷a thùc tÕ) Cã TK 241 (2413) gi¸ thµnh thùc tÕ c«ng t¸c söa ch÷a ®ång thê kÕt chuyÓn nguån vèn. 3. S¬ ®å kÕ to¸n TSC§ 3.1. S¬ ®å kÕ to¸n "TSC§ h÷u h×nh". S¬ ® 4: KÕ to¸n TSC§ h÷u h×nh tù chÕ 621 622 627 154 Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh 154 Gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm chuyÓn thµnh TSC§ sö dông cho s¶n xuÊt kinh doanh Chi phÝ vît møc b×nh thêng cña TSC§ tù chÕ vµ chi phÝ kh«ng hîp lý tÝnh vµo gi¸ vèn hµng b¸n 155 Gi¸ thµnh phÈm phÈm nhËp kho XuÊt kho s¶n phÈm ®Ó chuyÓn Thµnh TSC§ sö dông cho SXKD §ång thêi ghi 512 111,112,331 211 Ghi t¨ng nguyªn gi¸ TSC§ (Doanh thu lµ gi¸ thùc tÕ) s¶n phÈm chuyªn thµnh TSC§ sö dông cho s¶n xuÊt, kinh doanh Chi phÝ trùc tiÕp liªn quan kh¸c (Chi phÝ l¾p ®Æt, ch¹y thö) S¬ ®å 5: KÕ to¸n t¨ng TSC§ h÷u hinh Mua s¾m theo ph¬ng thøc tr¶ chËm, tr¶ gãp 111,112 331 §Þnh kú khi thanh to¸n tiÒn cho ngêi b¸n 331 Tæng sè tiÒn Ph¶i thanh to¸n Nguyªn gi¸ (ghi theo gi¸ mua tr¶ tiÒn ngay t¹i thêi ®iÓm mua) 242 Sè chªnh lÖch gi÷a tæng sè tiÒn ph¶i thanh to¸n trõ gi¸ mua tr¶ tiÒn ngay vµ trõ thuÕ GTGT (nÕu cã) 133 ThuÕ GTGT ®Çu vµo nÕu cã §Þnh kú ph©n bè ®Çu vµo chi phÝ theo sè l·i tr¶ chËm tr¶ gãp ph¶i tr¶ ®Þnh kú 635 s , S¬ ®å 6: KÕ to¸n trêng hîp mua TSC§ h÷u h×nh díi h×nh thøc trao ®æi t¬ng tù 635 214 211 Nguyªn gi¸ TSC§ h÷u h×nh ®a ®i trao ®æi Gi¸ trÞ hao mßn TSC§ h÷u h×nh ®a ®i trao ®æi Nguyªn gi¸ TSC§ h÷u h×nh nhËn vÒ (ghi theo gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ ®a ®i trao ®æi) S¬ ®å 7: KÕ to¸n trêng hîp mua TSC§ h÷u h×nh díi h×nh thøc trao ®æi t¬ng tù 211 Nguyªn gi¸ 811 Gi¸ trÞ cßn l¹i 214 Ghi gi¶m TSC§ ®a ®i trao ®æi Gi¸ trÞ hao mßn 1) Khi ®a TSC§ h÷u h×nh ®i trao ®æi 711 711 Gi¸ tri hîp lý cña TSC§ h÷u h×nh ®a ®i trao ®æi 131 Gi¸ tri hîp lý cña TSC§ h÷u h×nh ®a ®i trao ®æi vµ thuÕ GTGT ®Çu ra (nÕu cã) 211 Gi¸ tri hîp lý cña TSC§ h÷u h×nh nhËn vÒ Gi¸ tri hîp lý cña TSC§ h÷u h×nh nhËn vÒ vµ thuÕ GTGT ®Çu vµo (nÕu cã) ThuÕ GTGT (nÕu cã) 133 111,112 ThuÕ GTGT (nÕu cã) NhËn sè tiÒn ph¶i thu thªm Thanh to¸n sè tiÒn ph¶i tr¶ thªm 2) Khi nhËn ®îc TSC§ h÷u h×nh do trao ®æi. S¬ ®å 8: KÕ to¸n TSC§ h÷u h×nh ®îc tµi trî, biÕu tÆng 711 Khi nhËn TSC§ do ®îc tµi trî BiÕu tÆng ®a vµo sö dông Ngµy cho s¶n xuÊt , kinh doanh 211 111, 112, 331 C¸c chi phÝ kh¸c liªn quan trùc tiÕp ®Õn TSC§ ®îc tµi trî biÕu tÆng tÝnh vµo nguyªn gi¸ S¬ ®å 9: 111, 112, 331 211 213 133 Ghi t¨ng TSC§ h÷u h×nh (chi tiÕt nhµ cöa, vËt kiÕn tróc) Ghi t¨ng TSC§ h÷u h×nh chi tiÕt quyÒn sö dông ®Êt ThuÕ GTGT ®îc khÊu tõ (nÕu cã) KÕ to¸n mua TSC§ h÷u h×nh lµ nhµ cöa, vËt kiÕn tróc g¾Nhµ níc liÒn víi quyÒn sö dông, ®Êt ®a vµo sö dông ngay vµo cho s¶n xuÊt S¬ ®å 10: KÕ to¸n gi¶m TSC§ h÷u h×nh do kh«ng ®ñ tiªu chuÈn ghi nhËn (*) 211 214 242 627, 641,642 Gi¸ trÞ hoa mßn Luü kÕ cña TSC§ Gi¸ trÞ cßn l¹i (nÕu gi¸ trÞ cßn l¹i lín ph¶i ph©n bæ nhiÒu n¨m) Gi¸ trÞ cßn l¹i, (nÕu gi¸ trÞ cßn l¹i nhá tÝnh mét lÇn chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh ) Nguyªn gi¸ TSC§ gi¶m (*) Mét sè tµi s¶n ®ang ghi lµ TSC§ h÷u h×nh nhng theo quy ®Þnh cña ChuÈn mùc "TSC§ h÷u h×nh" th× kh«ng ®ñ tiªu chuÈn vµ ®iÒu kiÖn ghi nhËn ph¶i chuyÓn ®æi thµnh "Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n" ho¨c tÝnh mét lÇn vµo chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh trong kú S¬ ®å 11: KÕ to¸n chi phÝ phÊt sinh sau ghi nhËn ban ®Çu TSC§ h÷u h×nh 111,112,152,331 241 241 627, 641, 642 242+ Ghi t¨ng nguyªn gi¸ TSC§ (nÕu tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn ®îc tÝnh vµo nguyªn gi¸ TSC§ ) Khi c«ng viÖc söa ch÷a, c¶i t¹o, n©n cÊp TSC§ hoµn thµnh NÕu kh«ng tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn tÝnh vµo nguyªn gi¸ TSC§ th× ghi ngay vµo chi phÝ SXKD trong kú (nÕu gi¸ trÞ nhá) NÕu kh«ng ®îc ghi t¨ng nguyªn gi¸ TSC§ vµ gi¸ trÞ lín th× ph©n bæ dÇn vµo nhiÒu kú Chi phÝ söa ch÷a, c¶i t¹o, n©ng cÊp TSC§ ` 3.2. S¬ ®å kÕ to¸n "TSC§ v« h×nh" S¬ ®å 12: KÕ to¸n tæng hîp t¨ng, gi¶m TSC§ v« h×nh. 111,112, 331, 141 213 TSC§ v« h×nh TSC§ mua ngoµi ®a ngay vµo sö dông ThuÕ GTGT ®Çu vµo (nÕu cã) 133 331 TSC§ mua tr¶ chËm (theo gi¸ mua tr¶ ngay) 133 242 ThuÕ GTGT ®Çu vµo (nÕu cã) L·i tr¶ chËm ph¶i tr¶ 214 411 221 711 TSC§ t¨ng do ®Çu t XDCB hoµn thµnh TSC§ VH t¨ng do nhËn vèn gãp, ®îc cÊp vèn NhËn l¹i vèn gãp liªn doanh b»ng TSC§VH TSC§ t¨ng do ®îc biÕu tÆng Nguyªn gi¸ Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ thanh lý, nhîng b¸n 811 241 Gi¸ trÞ hao mßn cña TSC§ thanh lý, nhîng b¸n Nguyªn gi¸ Gi¸ trÞ hao mßn cña TSC§ gãp vèn liªn doanh 222 TSC§ ®a ®i gãp vèn liªn doanh 412 NÕu gi¸ ®¸nh gi¸ nhá h¬n gi¸ trÞ cßn l¹i NÕu gi¸ ®¸nh gi¸ lín h¬n gi¸ trÞ cßn l¹i 138 Nguyªn gi¸ TSC§ Ph¸t hiÖn thiÕu qua kiÓm kª 214 Gi¸ trÞ cßn l¹i Gi¸ trÞ hao mßn S¬ ®å 13: KÕ to¸n mua TSC§ v« h×nh theo ph¬ng thøc tr¶ chËm, tr¶ gãp (kh«ng ®îc vèn ho¸ tr¶ chËm) 111,112 331 213 Tæng sè tiÒn ph¶i thanh to¸n Khi chi tiÒn thanh to¸n cho ngêi b¸n Nguyªn gi¸ (gi¸ mua tr¶ ngay) 133 ThuÕ GTGT (nÕu cã) 242 635 L·i tr¶ chËm ph¶i tr¶ §Þnh kú ph©n bæ l·i tr¶ chËm S¬ ®å 14 KÕ to¸n mua TSC§ v« h×nh theo ph¬ng thøc tr¶ chËm, tr¶ gãp 213 - TSC§ VH (§a ®i trao ®æi) 213 - TSC§ VH (NhËn vÒ) 2143 Nguyªn gi¸ TSC§ ®a ®i trao ®æi Gi¸ trÞ cßn l¹i TSC§ ®a ®i trao ®æi Hao mßn luü kÕ TSC§ ®a ®i trao ®æi 1) Trêng hîp trao ®æi hai TSC§ v« h×nh t¬ng tù. 2) Trêng hîp trao ®æi hai TSC§ v« h×nh kh«ng t¬ng tù 2a) Khi ®a TSC§ v« h×nh ®i trao ®æi. 213 - TSC§ VH (§a ®i trao ®æi) 213 - TSC§ VH (NhËn vÒ) 2143 Nguyªn gi¸ TSC§ ®a ®i trao ®æi Hao mßn luü kÕ TSC§ ®a ®i trao ®æi Gi¸ trÞ cßn l¹i TSC§ ®a ®i trao ®æi 711 Gi¸ trÞ hîp lý cña TSC§ ®a ®i trao ®æi 131 Gi¸ trÞ hîp lý cña TSC§ ®a ®i trao ®æi vµ thuuÕ GTGT ®Çu ra (nÕu cã) 213 - TSC§ VH (NhËn vÒ) Gi¸ trÞ hîp lý cña TSC§ ®a ®i trao ®æi vµ thuuÕ GTGT ®Çu vµo (nÕu cã) 133 111,112 Gi¸ trÞ hîp lý cña TSC§ nhËn vÒ do trao ®æi ThuÕ GTGT (nÕu cã) 33311 ThuÕ GTGT (nÕu cã) NhËn sè tiÒn ®îc thu thªm Thanh to¸n sè tiÒn ph¶i tr¶ thªm 2b) Kkhi nhËn ®îc TSC§ v« h×nh do trao ®æi S¬ ®å 15: KÕ to¸n TSC§ v« h×nh h×nh thµnh tõ néi bé doanh nghiÖp trong giai ®o¹n triÓn khai ThuÕ GTGT (nÕu cã) 133 Khi ph¸t sinh chi phÝ cho giai ®o¹n triÓn khai tho¶ m·n ®Þnh nghÜa vµ tiªu chuÈn ghi nhËn TSC§ v« h×nh KÕt chuyÓn chi phÝ ph¸t sinh h×nh thµnh TSC§ v« h×nh khi kÕt thóc giai ®o¹n triÓn khai 241 213 Gi¸ trÞ nhá tÝnh vµo chi phÝ SXKD trong kú 642 Gi¸ trÞ lín ph©n bæ nhiÒu n¨m 242 Khi ph¸t sinh chi phÝ cho giai ®o¹n triÓn khai kh«ng th¶o m·n ®Þnh nghÜa vµ tiªu chuÈn ghi nhËn TSC§ v« h×nh 111,112,331 S¬ ®å 15: KÕ to¸n TSC§ v« h×nh h×nh thµnh tõ néi bé doanh nghiÖp trong giai ®o¹n triÓn khai S¬ ®å 17: NhËn vèn gãp b»ng TSC§ v« h×nh 411 213 NhËn vèn gãp b»ng TSC§ v« h×nh 111,112,331 211 213 1332 Tæng gi¸ thanh to¸n Nguyªn gi¸ nhµ cöa, vËt kiÕn tróc Nguyªn gi¸ quyÒn sö dông ®Êt ThuÕ GTGT ®Çu vµo (nÕu cã) S¬ ®å 18: KÕ to¸n chi phÝ nguyªn cøu, lîi thÕ th¬ng m¹i, chi phÝ thµnh lËp doanh nghiÖp ®· h¹ch to¸n lµ TSC§ v« h×nh nay chuyÓn thµnh chi phÝ SXKD trong kú hoÆc chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n 213 213 627,641,642 214 627,641,642 Nguyªn gi¸ KÕt chuyÓn mét lÇn gi¸ trÞ cßn l¹i vµo chi phÝ SXKD trong kú (NÕu gi¸ trÞ cßn l¹i nhá) Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ Gi¸ trÞ cßn l¹i Nguyªn gi¸ KÕt chuyÓn gi¸ trÞ cßn l¹i vµo chÝnh phÝ tr¶ tríc dµi h¹n (NÕu gi¸ trÞ cßn l¹i lín) Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ 242 Gi¸ trÞ cßn l¹i §Þnh kú ph©n bæ vµo chi phÝ SXKD trong kú S¬ ®å 19: KÕ to¸n TSC§ v« h×nh ®îc tµi trî, biÕu tÆng 333 1 421 ThuÕ TNDN trªn gi¸ trÞ hîp lý cña TSC§ v« h×nh ®îc tµi trî biÕu tÆng 911 KÕt chuyÓn gi¸ trÞ TSC§ v« h×nh ®îc tµi trî, biÕu tÆng 711 213 KÕt chuyÓn gi¸ trÞ hîp lý TSC§ v« h×nh ®îc tµi trî, biÕu tÆng Gi¸ trÞ hîp lý cña TSC§ v« h×nh ®îc tµi trî, biÕu tÆng 411 111, 112 KÕt chuyÓn gi¸ trÞ TSC§ v« h×nh ®îc tµi trî, biÕu tÆng, sau khi trõ thuÕ TNDN ph¶i nép ghi t¨ng vèn kinh doanh C¸c chi phÝ trùc tiÕp liªn quan ®Õn TSC§ v« h×nh ®îc tµi trî, biÕu tÆng S¬ ®å 20: KÕ to¸n TSC§ v« h×nh ®îc tµi trî, biÕu tÆng 213 811 Nguyªn gi¸ Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ thanh lý, nhîng b¸n 2143 Gi¸ trÞ hao mßn 111, 112, 331 Chi phÝ thanh lý, nhîng b¸n TSC§ 133 421 ThuÕ GTGT ®Çu vµo ( nÕu cã) 911 KÕt chuyÓn chi phÝ thanh lý, nhîng b¸n TSC§ 711 KÕt chuyÓn thu vÒ thanh lý, nhîng b¸n TSC§ 111, 112, 131 Thu thËp thanh lý, nhîng b¸n, TSC§ 33311 ThuÕ GTGT ®Çu ra (nÕu cã) KÕt chuyÓn chªnh lÖch thu lín h¬n chi KÕt chuyÓn chªnh lÖch thu nhá h¬n chi S¬ ®å 20: 213 2143 627, 641, 642 Nguyªn gi¸ TSC§ gi¶m do nhîng b¸n, thanh lý Hao mßn luü kÕ TSC§ 811 Gi¸ trÞ cßn l¹i TSC§ §inh kú, trÝch kh©u hao TSC§ vµo chi phÝ SXKD §iÒu chØnh t¨ng sè kh©u hao ®· trÝch trong n¨m nÕu sè khÊu hao ®· trÝch nhá h¬n sè ph¶i trÝch (NÕu thay ®æi thêi gian sö dông h÷u Ých vµ ph¬ng ph¸p khÊu hao) §iÒu chØnh gi¶m sè khÊu hao ®· trÝch trong n¨m nÕu sè khÊu hao ®· trÝch lín h¬n sè ph¶i trÝch trong kú KÕ to¸n TSC§ v« h×nh ®îc tµi trî, biÕu tÆng 213 2143 627, 641, 642 Nguyªn gi¸ TSC§ gi¶m do nhîng b¸n, thanh lý Hao mßn luü kÕ TSC§ 811 Gi¸ trÞ cßn l¹i TSC§ §inh kú, trÝch kh©u hao TSC§ vµo chi phÝ SXKD §iÒu chØnh t¨ng sè kh©u hao ®· trÝch trong n¨m nÕu sè khÊu hao ®· trÝch nhá h¬n sè ph¶i trÝch (NÕu thay ®æi thêi gian sö dông h÷u Ých vµ ph¬ng ph¸p khÊu hao) §iÒu chØnh gi¶m sè khÊu hao ®· trÝch trong n¨m nÕu sè khÊu hao ®· trÝch lín h¬n sè ph¶i trÝch trong kú s¬ ®å 21: kÕ to¸n hao mßn tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh S¬ ®å 22: KÕ to¸n chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n 111, 112, 152, 153, 531, 334 242 Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n Khi ph¸t sinh c¸c chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n 133 ThuÕ GTGT ®Çu vµo (nÕu cã) 153 Khi xuÊt c«ng cô, dông cô cã gi¸ trÞ lín ph¶i ph©n bæ dÇn vµo chi phÝ SXKD 241 KÕ chuyÓn chi phÝ söa ch÷a lín TSC§ hoµn thµnh ph¶i ph©n bæ nhiÒu n¨m 627, 635, 641, 642 §Þnh kú ph©n bæ chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n vµo chÝ phÝ SXKD 627, 641, 642 Ph©n bæ lÇn ®Çu gi¸ trÞ c«ng cô dông cô vµo chi phÝ SXKD 152 Ph©n bæ lÇn ®Çu gi¸ trÞ c«ng cô dông cô vµo chi phÝ SXKD Gi¸ trÞ phÕ liÖu thu håi 138 627, 641, 642 Gi¸ trÞ ph¶i båi dìng chê xö lý §Þnh kú ph©n bæ chi phÝ söa ch÷a lín TSC§ vµo chi phÝ SXKD Ph©n bæ lÇn cuèi cïng Gi¸ trÞ c«ng cô, dông cô tÝnh vµo chi phÝ SXKD S¬ ®å 23: KÕ to¸n chi phÝ thµnh lap¹ doanh nghiÖp, chi phÝ ®µo t¹o nh©n viªn, chi phÝ qu¶ng c¸o ph¸t sinh trong giai ®o¹n tríc ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp míi thµnh lËp chi phÝ giai ®o¹n nghiªn cøu, chi phÝ chuyÓn dÞch ®i¹ ®iÓm 111, 112, 331 111, 112, 331 Tæng chi phÝ ph¸t sinh ®îc tÝnh mét lÇn vµo chi phÝ SXKD (Trêng hîp chi phÝ nhá) Chi phÝ s¶n xuÊt trong kú 133 ThuÕ GTGT (nÕu cã) ThuÕ GTGT (nÕu cã) 242 641, 642 Tæng chi phÝ ph¸t sinh ph¶i ph©n bæ vµo chi phÝ SXKD nhiÒu n¨m ((Trêng hîp chi phÝ lín) §Þnh kú ph©n bæ vµo chi phÝ SXKD S¬ ®å 22: 111, 112, 152, 335 133 ThuÕ GTGT 241 Chi phÝ söa ch÷a lín ph¸t sinh 335 KÕt chuyÓn gi¸ trÞ söa ch÷a lín TSC§ hoµn thµnh (NÕu cã trÝch tríc) §Þnh kú trÝch tríc chi phÝ söa ch÷a lín TSC§ vµo chi phÝ SXKD 627, 641, 642 Gi¸ trÞ söa ch÷a lín TSC§ lín h¬n sè ®· trÝch tríc chi phÝ söa ch÷a lín TSC§ 242 KÕt chuyÓn chi phÝ söa ch÷a lín hoµn thµnh ph¶i ph©n bæ nhiÒu n¨m (NÕu kh«ng trÝch tríc) §Þnh kú ph©n bæ dÇn vµo chi phÝ SXKD trong kú KÕt chuyÓn chi phÝ söa ch÷a lín TSC§ hoµn thµnh (gi¸ trÞ nhá) ®îc tinh ngay vµo chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh trong kú KÕ to¸n chi phÝ söa ch÷a lín TSC§ II) Tæ chøc sæ kÕ to¸n. HiÖn nay doanh nghiÖp cã thÓ lùa chän mét trong bèn h×nh thøc sæ kÕ to¸n ®Ó h¹ch to¸n tµi s¶n cè ®Þnh nhng lùa chän h×nh thøc nµo ch¨ng n÷a còng ph¶i ®¶m b¶o : viÖc tæ chøc ph©n lo¹i ®¸nh gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh theo ®óng chÕ ®é qui ®Þnh thÓ hiÖn ®îc tÝnh ®Æc thï cña doanh nghiÖp, thÓ hiÖn ®îc nguyªn gi¸, gi¸ trÞ hao mßn, gi¸ trÞ cßn l¹i cña tµi s¶n cè ®Þnh. 1) Quy tr×nh lu©n chuyÓn chøng tõ tµi s¶n cè ®Þnh. NghiÖp vô TSC§ Chñ së h÷u TSC§ Chñ së h÷u TSC§ Chñ së h÷u TSC§ NghiÖp vô TSC§ QuyÕt ®Þnh, t¨ng, gi¶m Giao nhËn tµi s¶n vµ lËp biªn LËp hoÆc huû thÎ TSC§ 2) Chøng tõ sö dông: - QuyÕt ®Þnh t¨ng, gi¶m Tµi s¶n cè ®Þnh phôc thuéc vµo chñ së h÷u doanh nghiÖp. - Biªn b¶n giao nhËn tµi s¶n cè ®Þnh mÉu sè 01 - TSC§ - BB ®îc sö dông khi t¨ng tµi s¶n cè ®Þnh do mua ngoµi, nhËn vèn gãp liªn doanh, cÊp ph¸t, x©y dùng, c¬ b¶n bµn giao... - ThÎ tµi s¶n cè ®Þnh mÉu sè 02 - TSC§ BB. - Biªn b¶n thanh lý tµi s¶n cè ®Þnh : MÉu sè 03 - TSC§ - BB dïng cho thanh lý, nhîng b¸n. - Biªn b¶n giao nh©n, söa ch÷a lín tµi s¶n cè ®Þnh 04 - TSC§ - HD. - Biªn b¶n ®¸nh gi¸ l¹i tµi s¶n cè ®Þnh: MÉu sè 05 - TSC§ - HD. 3) S¬ ®å h¹ch to¸n. Chøng tõ t¨ng, gi¶m vµ khÊu hao TSC§ ThÎ TSC§ Sæ chi tiÕt TSC§ ThÎ TSC§ B¶ng tæng hîp chi tiÕt t¨ng, gi¶m TSC§ B¸o c¸o kÕ to¸n 3.1) S¬ ®å h¹ch to¸n theo h×nh thøc: NhËt ký - Sæ c¸i 3.2. Doanh nghiÖp ¸p dông h×nh thøc NhËt ký chung. B¸o c¸o kÕ to¸n Chøng tõ t¨ng, gi¶m vµ khÊu hao TSC§ B¶ng tæng hîp chi tiÕt thanh Sæ chi tiÕt TSC§ ThÎ TSC§ B¶ng c©n ®èi tµi kho¶n Sæ c¸i TK 211, 212, 213, 214 NhËt ký chung 3.3) Doanh nghiÖp ¸p dông h×nh thøc Chøng tõ - ghi sæ. Chøng tõ t¨ng, gi¶m vµ khÊu hao TSC§ Chøng tõ - ghi sæ ThÎ TSC§ Sæ chi tieets TSC§ Sæ c¸i TK 211, 212, 213, 214 Sæ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ B¶ng c©n ®èi tµi kho¶n B¶ng tæng hîp chi tiÕt t¨ng, gi¶m TSC§ B¸o c¸o kÕ to¸n 3.4. Doanh nghiÖp ¸p dông h×nh thøc nhËt ký chøng tõ: Chøng tõ t¨ng, gi¶m vµ khÊu hao TSC§ NKCT sè 1,2,3, 4,5,10 B¶ng kª sè 4,5,6 NKCT s« 9 NKCT sè 7 Sæ chi tiÕt TSC§ B¶ng kª sè 4,5,6 B¶ng tæng hîp chi tiÕt tang, gi¶m TSC§ B¸o c¸o kÕ to¸n Sæ c¸i TK 211 ,212, 213, 214 PhÇn III: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn tæ chøc kÕ to¸n TSC§ I. NhËn xÐt ®¸nh gi¸ chung. Trong bèi c¶nh nÒn kinh tÕ níc ta hiÖn nay, nh÷ng tÝch cùc ®æi míi nÒn kinh tÕ víi quan ®iÓm "X©y dùng tiÒm lùc kinh tÕ vµ c¬ së vËt chÊt - kü thuËt ®¸p øng ®îc yªu cÇu cña sù ph¸t triÓn: kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ - x· héi; c«ng nghÖ s¶n xuÊt, t liÖu s¶n xuÊt quan träng, c«ng nghiÖp c«ng nghÖ cao, c«ng nghiÖp quèc phßng; nÒn c«ng nghiÖp tiÕn tíi hiÖn ®¹i, c¸c dÞch vô c¬ b¶n; tiÒm lùc khoa häc vµ c«ng nghÖ" ®i kÌm víi viÖc ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ nh khuyÕn khÝch s¶n xuÊt trong níc ph¸t triÓn, thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc, t¹o m«i trêng thuËn lîi thu hót ®Çu t níc ngoµi ®· ¶nh hëng rÊt lín tíi quan ®iÓm cña tõng doanh nghiÖp trong Tæ chøc qu¶n lý vµ h¹ch to¸n TSC§ cña c¸c ngµnh, c¸c cÊp vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. Trong khi chuÈn mùc kÕ to¸n quèc gia cha hoµn chØnh, sù ph©n biÖt r¹ch rßi gi÷a quan ®iÓm vÒ h¹ch to¸n thuÕ vµ h¹ch to¸n tµi chÝnh doanh nghiÖp ®ang cÇn ®îc lµm râ. §ång thêi víi viÖc c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh nhiÒu vÒ sè lîng, ®ang lín dÇn vÒ quy m«, nh÷ng tranh c·i cña c¸c doanh nghiÖp vÒ chÕ ®é qu¶n lý h¹ch to¸n TSC§ vÉn cßn lµ vÊn ®Ò nan gi¶i. Mong r»ng tíi ®©y Nhµ níc sÏ hoµn thiÖn hÖ thèng chuÈn mùc kÕ to¸n, t¹o ®iÒu kiÖn thu©n lîi cho c¸c doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn còng nh t¨ng cêng sù qu¶n lý cña Nhµ níc, ®a kÕ to¸n ViÖt Nam tiÕn gÇn h¬n tíi tr×nh ®é thÕ giíi. II. Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt. Hoµn thiÖn c¸c chÝnh s¸ch chÕ ®é ®ã lµ viÖc lµm phøc t¹p vµ cÊp b¸ch ®èi víi §¶ng vµ Nhµ níc hiÖn nay. Trong ph¹m vi ®Ò tµi nµy, em xin tr×nh bµy nh÷ng kiÕn nghÞ vµ ®Ò xuÊt gi¶i ph¸p liªn quan tíi Tæ chøc qu¶n lý & h¹ch to¸n T¨ng Gi¶m TSC§ nh sau: 1. Møc xÐt nguyªn gi¸ TSC§ Víi ®Æc ®iÓm nÒn kinh tÕ nhiÒu h×nh thøc së h÷u, nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ víi nh÷ng h×nh thøc tæ chøc kinh doanh ®a d¹ng, ®an xen, hçn hîp do vËy kh¶ n¨ng vµ quy m« ®Çu t më réng s¶n xuÊt còng nh tr×nh ®é qu¶n lý TSC§ ë mçi doanh nghiÖp lµ kh¸c nhau. §¬n cö nh nãi ®Õn c¸c doanh nhiÖp thuéc thµnh phÇn kinh tÕ t b¶n Nhµ níc hoÆc kinh tÕ cã vèn ®Çu t níc ngoµi. Mét sè doanh nghiÖp liªn doanh níc ngoµi víi tû lÖ gãp vèn cña C«ng ty mÑ tõ 70% trë lªn. QuyÕt ®Þnh ®Çu t vµ x©y dùng hÖ thèng TSC§ hoµn toµn do ®èi t¸c níc ngoµi ¸p ®Æt. ThiÕt kÕ, l¾p ®Æt trang bÞ m¸y mãc thiÕt bÞ còng nh tæ chøc qu¶n lý ®Òu tu©n thñ theo m« h×nh C«ng ty mÑ. PhÇn lín ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp ngµnh c«ng nghiÖp nÆng vÝ dô nh doanh nghiÖp l¾p r¸p «t«, toµn bé m¸y mãc thiÕt bÞ ®Òu nhËp khÈu tõ níc ngoµi vµ do c¸c chuyªn gia níc ngoµi tham gia l¾p ®Æt t¹o nªn nguyªn gi¸ lín. ViÖc ¸p dông khung nguyªn gi¸ tõ 5,000,000 VND trë lªn riªng ®èi víi h¹ch to¸n thuÕ còng lµm cho doanh nghiÖp gÆp khã kh¨n trong tæ chøc, qu¶n lý, h¹ch to¸n TSC§. Víi møc nguyªn gi¸ nµy, sè lîng TSC§ trong doanh nghiÖp t¨ng lªn rÊt nhiÒu. Doanh nghiÖp ph¶i cã hai hÖ thèng qu¶n lý vµ tÝnh khÊu hao TSC§ nÕu nh doanh nghiÖp muèn t¸ch riªng h¹ch to¸n thuÕ vµ h¹ch to¸n tµi chÝnh. Kh«ng nh÷ng thÕ, víi møc nguyªn gi¸ ®îc coi lµ qu¸ thÊp tõ ®¸nh gi¸ cña chuyªn gia níc ngoµi t¹o nªn sù bÊt hîp lý trong lËp b¸o c¸o tµi chÝnh còng nh ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh phï hîp víi quy m« ho¹t ®éng vµ n¨ng lùc ®Çu t. Ngoµi ra, kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp còng nh ®iÒu kiÖn ®îc miÔn gi¶m thuÕ lîi tøc trong nh÷ng n¨m ®Çu ho¹t ®éng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho doanh nghiÖp kh¶ n¨ng bï ®¾p nh÷ng chi phÝ cho tµi s¶n, c«ng cô lao ®éng kh«ng ®îc xÕp vµo TSC§ trong giai ®o¹n ®Çu t ban ®Çu. Mét sè doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t cña níc ngoµi lªn tíi trªn 50% vµ ®ang trong qu¸ tr×nh chuyÓn giao c«ng nghÖ nhÊt lµ ®èi víi nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp n¨ng, ®iÒu cã thÓ xÐt tíi lµ n©ng møc nguyªn gi¸ TSC§ ®Æc biÖt lµ ®èi víi nh÷ng d©y chuyÒn ®ång bé t¹o mét sù t¬ng thÝch gi÷a TSC§ trong doanh nghiÖp. Víi nh÷ng doanh nghiÖp nµy, nÕu ho¹t ®éng ®Çu t cña hä cã hiÖu qu¶, nghÜa lµ kinh doanh cã l·i, cã thÓ xÐt chuyÓn vµo nh÷ng chi phÝ cho tµi s¶n vµ c«ng cô lao ®éng nhá ®ã vµo chi phÝ kinh doanh trong kú. VÝ dô cã thÓ ®Æt møc nguyªn gi¸ quy ®Þnh tõ $ 1,000 trë lªn nh÷ng tµi s¶n n»m trong møc nguyªn gi¸ cò vµ nguyªn gi¸ nµy sÏ ®îc tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh. Doanh nghiÖp vÉn tiÕn hµnh qu¶n lý nh÷ng tµi s¶n nµy nh TSC§ ë bé phËn sö dông nã v× thêi gian sö dông kÐo dµi trªn 1 n¨m. §èi víi TSC§ thuª tµi chÝnh, yªu cÇu trong hîp ®ång thuª mua cã thªm mét dßng ®Ò cËp tíi nguyªn gi¸ TSC§ mµ bªn cho thuª ®· ®îc chÊp nhËn thanh to¸n, bªn thuª h¹ch to¸n lu«n theo. 2. Xö lý, ®¸nh gi¸ l¹i TSC§. Ngoµi yªu cÇu theo nh quyÕt ®Þnh 166 ban hµnh lµ tiÕn hµnh kiÓm kª TSC§ ®Þnh kú hµng n¨m, viÖc tiÕn hµnh xö lý, ®¸nh gi¸ l¹i TSC§ lµ yªu cÇu cÇn thiÕt trong viÖc b¶n toµn, sö dông vèn cã hiÖu qu¶ vµ nã ®ãng vai trß quan träng trong tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ níc. Tríc tiªn xin ®Ò cËp tíi viÖc xö lý vµ ®¸nh gi¸ l¹i TSC§ sau khi kiÓm kª TSC§ ®Þnh kú. Th«ng thêng, kÕt qu¶ kiÓm kª ph¶n ¸nh hiÖn tr¹ng TSC§ mµ doanh nghiÖp hiÖn cã. Trong trêng hîp x¶y ra mÊt m¸t, h háng, ®iÒu chuyÓn TSC§,doanh nghiÖp ph¶i xö lý ®óng nh quy ®Þnh ban hµnh. Riªng ®èi víi trêng hîp TSC§ hiÖn dõng ho¹t ®éng hoÆc cha ®a vµo vµo sö dông nh dù kiÕn hoÆc nh thiÕt kÕ. Tu©n thñ nguyªn t¾c thËn träng, TSC§ cÇn ®îc xem xÐt gi¶m nguyªn gi¸. H¬n n÷a, nh÷ng TSC§ ®· lçi thêi hoÆc ®îc h¹ch to¸n víi gi¸ h¹ch to¸n chªnh lÖch lín so víi gi¸ x©y dùng vµ mua s¾m míi hiÖn nay, tiªu chuÈn x¸c ®Þnh l¹i gi¸ trÞ TSC§ cha râ rµng. §èi víi doanh nghiÖp thuéc thµnh phÇn kinh tÕ nµo, thuéc ngµnh cÊp nµo, gi¸ trÞ TSC§ tõ bao nhiªu trë lªn hoÆc thêi gian sö dông tõ bao l©u sÏ ®i gi¶m ë møc ®é nµo hoÆc nguyªn gi¸ míi sÏ ®îc x©y dùng trªn tiªu chuÈn nµo. Khã kh¨n thø hai mµ nhiÒu doanh nghiÖp gÆp ph¶i, ®ã lµ khi ®iÒu chØnh l¹i gi¸ tµi s¶n, ngoµi yÕu tè gi¸ c¶, cÇn tÝnh ®Õn c¸c yªu tè hËu qu¶ vÒ xö lý tµi chÝnh cô cña doanh nghiÖp sau khi ®iÒu chØnh sao cho võa ®¶m b¶o h¹ch to¸n ®óng, ®¶m b¶o s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®îc b×nh thêng vµ ph¸t triÓn kh«ng lµm khã kh¨n thªm vÒ xö lý tµi chÝnh doanh nghiÖp. Víi doanh nghiÖp nh©n, liªn doanh, nh÷ng doanh nghiÖp cã kÕt qu¶ ho¹t ®éng tµi chÝnh kh¶ quan hÖ nh÷ng doanh nghiÖp trong nh÷ng ngµnh cã nhu cÇu ®æi míi TSC§ nhanh, cã chÞu ®îc lç do gi¶m gi¸ TSC§ lín. Ngîc l¹i, mét sè doanh nghiÖp sÏ vÊp ph¶i nh÷ng khã kh¨n vÒ tµi chÝnh nÕu nh nh÷ng chi phÝ nµy kh«ng ®îc ph©n bæ cho nh÷ng kú tµi chÝnh tiÕp theo. §iÒu cÇn thiÕt ®Ò cÊp ®Õn vÊn ®Ò nµy ë khÝa c¹nh nµy t¨ng cêng b¶o toµn, dông vèn doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp cÇn tÝnh to¸n c©n nh¾c kü cµng tríc khi quyÕt ®Þnh ®Çu t tµi s¶n còng nh lùa chän nhµ cung cÊp ®Ó ®¶m b¶ hiÖu qu¶ s¶n ®Çu t. T¨ng cêng hiÖu suÊt sö dông tµi sn¶, gi¶m thiÓu thêi gian dõng sö dông tµi s¶n tr¸nh ®îc nh÷ng yÕu tè lµm gi¶m lîi nhuËn. §¶m b¶o nguyªn t¾c thËn träng, Nhµ níc cho phÐp doanh nghiÖp ®îc xö lý lç do gi¶m gi¸ TSC§ vµo h¹ch to¸n trong kú còng nh lµ gi¶m gi¸ nh÷ng TSC§ kh«ng ®îc ®a vµo sö dông nh dù ¸n phe duyÖt ban ®Çu. §ång thêi, Nhµ níc còng quy ®Þnh râ rµng nh÷ng lo¹i TSC§ nµo ®îc gi¶m bao nhiªu phÇn %, ngµnh nµo ®îc gi¶m gi¸ nh÷ng lo¹i TSC§ nµo. Tuú thuéc vµo kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cã l·i hay lç mµ ®îc h¹ch to¸n sè lç ®ã vµo nh÷ng n¨m tµi chÝnh nµo. 3. X¸c ®Þnh thêi gian tÝnh khÊu hao TSC§. Mét quan t©m lín cña doanh nghiÖp ®èi víi viÖc ®Çu t ®æi míi TSC§ chÝnh x¸c ®Þnh thêi gian sö dông TSC§. Thø nhÊt, ®Ó ®¶m b¶o më réng s¶n xuÊt, doanh nghiÖp ®· ph¶i sö dông b»ng rÊt nhiÒu nguån vèn kh¸c nha8u cho ®Çu t míi TSC§. RÊt nhiÒu doanh nghiÖp Nhµ níc sö dông Nguån vèn vay ®Ó ®Çu t TSC§. Mét ®iÓm dÔ nhËn thÊy lµ thêi h¹n nî vµ thêi gian khÊu hao TSC§ kh«ng trïng nhau. MÆc dï quyÕt ®Þnh cho phÐp rót ng¾n thêi gian khÊu hao cña TSC§ lµ mét gi¶i ph¸p g©y nhiÒu tranh c·i nhng trong chõng mùc nµo ®Êy lµ vÊn ®Òu mµ rÊt nhiÒu doanh nghiÖp Nhµ níc ®ang ph¶i ®èi ®Çu trong khi hä mong muèn hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ s¶n xuÊt. Nh¾c ®Õn vÊn ®Ò x¸c ®Þnh thêi gian tÝnh khÊu hao TSC§, kh«ng thÕ kh«ng nh¾c ®Õn nh÷ng kiÕn nghÞ cña doanh nghiÖp vÒ thêi gian sö dông TSC§ ë c¸c ngµnh kh¸c nhau. Ch¼ng h¹n ®èi víi dÞch vô gi¶i trÝ, TSC§ cÇn ®îc ®æi míi thêng xuyªn vµ n©ng cÊp liªn tôc ®Ó phôc vô nhu cÇu t¨ng lªn cña kh¸ch hµng. Mét sè doanh nghiÖp trong ngµnh dÖt, vËn chuyÓn chÊt láng b»ng ®êng èng, l¹i ®Ò nghÞ kÐo dµi thêi gian sö dông TSC§. Ngay trong mét doanh nghiÖp, ®èi víi c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ ®iÖn tö, m¸y tÝnh vµ phÇn mÒm tin häc th× c¸c doanh nghiÖp muèn rót ng¾n thêi gian sö dông TSC§. Dùa trªn c¸c tiªu thøc ®Ó x¸c ®Þnh thêi gian KHTSC§ lµ tuæi thä kü thuËt cña TSC§ theo thiÕt kÕ, hiÖn tr¹ng TSC§ vµ hiÖu suÊt sö dông íc tÝnh cña TSC§ th× c¸c d còng lµ hîp lý. Nh×n chung nh÷ng doanh nghiÖp kinh doanh cã l·i muèn rót ng¾n thêi gian sö dông TSC§. Ngîc l¹i, nh÷ng doanh nghiÖp thua lç muèn kÐo dµi thêi gian trÝch khÊu hao TSC§. Nhng nh×n chung, t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp chñ ®éng h¬n trong viÖc trÝch khÊu hao TSC§, khung thêi gian TSC§ cÇn cã nh÷ng söa ®æi phï hîp h¬n víi mét sè ngµnh vµ mét TSC§. QuyÕt ®Þnh 166 ®· cho phÐp khÊu hao nhanh TSC§ h×nh thµnh tõ nguån vèn vay nhng kh«ng ®îc phÐp v¬tj 30% so víi thêi gian trong quy ®Þnh. §iÒu nµy, cÇn thùc tiÔn chøng minh nhiÒu h¬n n÷a. KÕt luËn Víi nh÷ng néi dung ®· tr×nh bµy ë trªn chóng ta thÊy râ tÇm quan trong cña c«ng t¸c tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n TSC§ trong c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay. TSC§ lµ yÕu tè c¬ b¶n kh«ng thÓ thiÕu trong s¶n xuÊt, mÆt kh¸c nh÷ng tµi s¶n nµy cã gi¸ trÞ lín vµ thêi gian sö dông l©u dµi nªn ®ßi hái ph¶i h¹ch to¸n chi tiÕt, qu¶n lý chÆt chÏ TSC§ trong toµn doanh nghiÖp còng nh ë tõng bé phËn, ph©n xëng. TÇn quan träng cña TSC§ ë chç ®ã lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i trong s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, quyÕt ®Þnh n¨ng suÊt lao ®éng chÊt lîng s¶n phÈm cña doanh nghiÖp, nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh gay g¾t hiÖn nay khi khoa häc kü thuËt trë thµnh ®éng lùc s¶n xuÊt trùc tiÕp. MÆc dï cã nh÷ng nç lùc cña b¶n th©n, nhng do kiÕn thøc vµ tr×nh ®é chuyªn m«n còng nh kinh nghiÖm thùc tÕ cßn nhiÒu h¹n chÕ nªn ®Ò tµi cã thÓ cã nh÷ng sai sãt. V× vËy em rÊ mong nhËn ®îc nh÷ng ý kiÕn híng dÉn, chØ b¶o cña thÇy gi¸o vµ b¹n bÌ ®Ó ®Ò ¸n m«n häc ®îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!

Các file đính kèm theo tài liệu này:

Tổ chức hạch toán kế toán TSCĐ trong các doanh nghiệ.DOC