Đề tài Ứng dụng Microsoft Power Point trong soạn giảng bài giảng điện tử ở trường Mầm Non

MỤC LỤC Trang LỜI CẢM ƠN PHẦN I: PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài 4 2. Lịch sử của đề tài 5 3. Mục đính nghiên cứu của đề tài 5 4. Nhiệm vụ và phương pháp nghiên cứu của đề tài 6 5. Giới hạn (phạm vi )của đề tài 7 6. Điểm mới trong đề tài 7 PHẦN II: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU Chương I: Cơ sở lý luận và thực tiển 6 1) Cơ sở lý luận: 6 2) Cơ sở thực tiễn: 7 Chương II: Biện pháp thực hiện 9 A. Một số kỹ năng ứng dụng Power point và khai thác thông tin trên mạng phục vụ trong dạy học. 9 1- Kỹ năng sử dụng PowwerPoint thiết kế bài giảng. 9 2. Khai thác thông tin trên Interrnet 10 B. Quy trình thiết kế một bài giảng: 11 1.1. Xác định mục tiêu bài học 11 1.2: Nghiên cứu tài liệu, xây dựng ý tưởng 12 1.3. Multimedia hoá kiến thức 13 1.4. Xây dựng các thư viện tư liệu 13 1.5. Lựa chọn ngôn ngữ hoặc các phần mềm trình diễn để xây dựng tiến trình dạy học thông qua các hoạt động cụ thể 14 1.6. Chạy thử chương trình, sửa chữa và hoàn thiện 14 C. Sử dụng phần mềm điện tử trong các hoạt động của trẻ ở trường mầm non 15 1. Sử dụng phần mềm PowerPoint trong tổ chức cho trẻ KPKH-XH 16 2. Sử dụng phần mềm Paint hướng dẫn trẻ hoạt động tạo hình 16 3. Tổ chức hoạt động âm nhạc cho trẻ 17 4. Tổ chức cho trẻ hoạt động làm quen với toán 17 IV. Kết luận 18 1. Kết quả đạt được 18 2. Bài học kinh nghiệm 19 3. Kiến nghị: 20 LỜI CẢM ƠN Trên đây là một số sáng kiến kinh nghiệm trong việc ứng dụng phần mềm Microsof Power Point trong soạn giảng bài giảng điện tử ở trường mầm non. Trong quá trình thực hiện đề tài sáng kiến kinh nghiệm ban giám hiệu nhà trường cùng các đồng nghiệp là giáo viên đã tận tình giúp đở tôi hoàn thành đề tài này. Do kinh nghiệm còn chưa có nhiều nên việc thực hiện đề tài còn có nhiều thiếu sót. Kính mong cấp trên cùng các đồng nghiệp góp ý thêm cho đề tài sáng kiên được hoàn chỉnh và đưa vào ứng dụng trong soạn giảng bài giảng điện tử ở trường mầm non phục vụ cho việc dạy và học. Hướng Linh, ngày…..tháng……năm 2010 Người thực hiện Phan Thị Mỹ Lệ ỨNG DỤNG MICROSOFT POWERPOINT TRONG SOẠN GIẢNG BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ Ở TRƯỜNG MẦM NON ------------------------ PHẦN I: PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài a. Đặt vấn đề: Đất nước Việt Nam ta đang hòa nhập và phát triển cùng với thế giới một nền kinh tế tri thức và một xã hội thông tin đầy khó khăn và thách thức. Chính vì thế việc đào tạo nguồn nhân lực về CNTT là rất quan trọng và cấp thiết. Trong quyết định số 81/2001/QĐ - TTg ban hành ngày 25/5/2001 đã giao nhiệm vụ trọng tâm cho ngành giáo dục là đào tạo nguồn nhận lực CNTT và đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong công tác giáo dục và đào tạo. b. Sự cần thiết của ứng dụng CNTT trong giáo dục mầm non: Nằm trong hệ thống giáo dục quốc dân, ngành giáo dục mầm non là mắt xích đầu tiên trong việc thực hiện nhiệm vụ đào tạo nguồn nhân lực CNTT và đẩy mạnh ứng dụng CNTT vào giảng dạy. Hiện nay các trường mầm non có điều kiện đầu tư và trang bị Tivi, đầu Video, nối mạng internet. Một số trường còn trang bị thêm máy quay phim, chụp ảnh,…tạo điều kiện cho giáo viên mầm non có thể ứng dụng CNTT vào giảng dạy. Qua đó người giáo viên mầm non không những phát huy được tối đa khả năng làm việc của mình mà còn trở thành một người giáo viên năng động, sáng tạo và hiện đại, phù hợp với sự phát triển của người giáo viên nhân dân trong thời đại CNTT. Công nghệ thông tin phát triển đã mở ra những hướng đi mới cho ngành giáo dục trong việc đổi mới phương pháp và hình thức dạy học. Công nghệ thông tin phát triển mạnh kéo theo sự phát triển của hàng loạt các phần mềm giáo dục và có rất nhiều những phần mềm hữu ích cho người giáo viên mầm non như Bộ Office, Lesson Editor (Chỉnh sửa) Violet, Active Primary (Tự động điều chỉnh), Flash, Photoshop (chỉnh sửa ảnh), Converter, Kispix, Kismas (phần mềm trò chơi cho trẻ mầm non),…Các phần mềm này rất tiện ích và trở thành một công cụ đắc lực hỗ trợ cho việc thiết kế giáo án điện tử và giảng dạy trên máy tính, máy chiếu, bảng tương tác cũng như trên các thiết bị hỗ trợ khác như Tivi, đầu Video…vừa tiết kiệm được thời gian cho người giáo viên mầm non, vừa tiết kiệm được chi phí cho nhà trường mà vẫn nâng cao được tính sinh động, hiệu quả của giờ dạy. Nếu trước đây giáo viên mầm non phải rất vất vả để có thể tìm kiếm những hình ảnh, biểu tượng, đồ dùng phục vụ bài giảng thì hiện nay với ứng dụng CNTT giáo viên có thể sử dụng Internet để chủ động khai thác tài nguyên giáo dục phong phú, chủ động quay phim, chụp ảnh làm tư liệu cho bài giảng điện tử. Chỉ cần vài cái “nhấp chuột” là hình ảnh những con vật ngộ nghĩnh, những bông hoa đủ màu sắc, những hàng chữ biết đi và những con số biết nhảy theo nhạc hiện ngay ra với hiệu ứng của những âm thanh sống động ngay lập tức thu hút được sự chú ý và kích thích hứng thú của trẻ vì được chủ động hoạt động nhiều hơn để khám phá nội dung bài giảng. Đây có thể coi là một phương pháp ưu việt vừa phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của trẻ, vừa thực hiện được nguyên lý giáo dục của Vưgotxki “ Dạy học lấy học sinh làm trung tâm” một cách dễ dàng. Có thể thấy ứng dụng của công nghệ thông tin trong giáo dục mầm non đã tạo ra một biến đổi về chất trong hiệu quả giảng dạy của ngành giáo dục mầm non, tạo ra một môi trường giáo dục mang tính tương tác cao giữa giáo viên và học sinh. 2. Lịch sử của đề tài Dạy học với giáo án điện tử hiện nay đã và đang trở thành một phong trào sôi nổi ở các trường mầm non. Vậy giáo án điện tử là gì? Có lẽ chưa có một định nghĩa chính thức nào từ ngành giáo dục cho khái niệm này. Hiện nay ở các trường mầm non, khi nói đến sử dụng giáo án điện tử trong dạy học thì hầu như có nghĩa là giáo án được biên soạn trên máy tính. Có nhiều phần mềm khác nhau có thể dùng cho mục đích này, nhưng được sử dụng nhiều hơn cả vẫn là phần mềm Power point của Microsoft. Sở dĩ Power point được ưa dùng trong mục đích này là nhờ: 1. Ưu thế về tính tương thích cao với hệ điều hành Windows (Là hệ điều hành phổ biến trên các máy tính(PC) ở Việt Nam) 2. Khả năng hổ trợ multimedia (Đa phương tiện) rất mạnh 3. Sự đa dạng về hiệu ứng, nhưng sử dụng hiệu ứng lại đơn giản. 4. Tính nhất quán trong bộ MS Office giúp người đã biết dùng WinWord dễ dàng sữ dụng Power point 3. Mục đính nghiên cứu của đề tài Với phương châm “Hãy dành tất cả những gì tốt nhất cho trẻ em” mỗi bậc phụ huynh cần luôn quan tâm chăm sóc con em mình ở mọi lúc mọi nơi, nhất là mỗi giáo viên cần tạo cho trẻ những cơ hội tốt nhất để trẻ tham gia các họat động. Giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, phát triển óc quan sát, trí tưởng tượng và tư duy cho trẻ. Cung cấp những kiến thức cơ bản trong chương trình mẫu giáo 4-5 tuổi. Việc “ứng dụng phần mềm tin học vào tổ chức một số hoạt động cho trẻ mầm non” nhằm tạo một môi trường lớp học thân thiện mới lạ, phong phú, bắt mắt thu hút trẻ, kích thích trẻ tích cực hoạt động, ham học hỏi, tìm tòi khám phá để trẻ phát triển toàn diện tạo cơ sở bước đầu vững chắc cho tương lai của trẻ. 4. Nhiệm vụ và phương pháp nghiên cứu của đề tài - Phỏng vấn giáo viên sau khi giảng dạy bằng soạn giảng giáo án điện tử - Dự giờ, thăm lớp những giờ có sử dụng bài soạn giảng giáo án điện tử và những giờ sử dụng theo phương pháp soạn giảng truyền thống. - Ý kiến phản hồi từ giáo viên. - Kiểm tra khả năng tiếp thu bài của trẻ ở những giờ có sử dụng bài soạn giảng giáo án điện tử và những giờ sử dụng theo phương pháp soạn giảng truyền thống. 5. Giới hạn (phạm vi )của đề tài - Lớp mẫu giáo A5 trường Mầm Non Hướng Linh - Giáo viên ngành học mầm non tại địa bàn xã và các vùng lân cận - Các phần mềm Power point ứng dụng trong soạn giảng. - Quy trình để thiết kế bài giảng 6. Điểm mới trong đề tài Trong quá trình nghiên cứu đề tài tôi đã tìm hiểu được thêm nhiều phần mềm ứng dụng trọng việc soạn giảng như phần mềm ghi bài giảng Power Point qua đĩa VCD hoặc DVD phục vụ cho điều kiện giảng dạy của giáo viên khi không có máy trình chiếu projecter, sử dụng phần mềm Paint kết hợp với Power Point để soạn giảng hoạt động tạo hình cho trẻ PHẦN II: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU Chương I: Cơ sở lý luận và thực tiển 1) Cơ sở lý luận: Phương pháp dạy học bằng CNTT trong giáo dục mầm non tạo ra một môi trường dạy học tương tác cao, sống động, hứng thú và đạt hiệu quả cao của quá trình dạy học đa giác quan cho trẻ. Nội dung, tư liệu bài giảng giới thiệu cho trẻ mang tính chân thực, phong phú. Trong bài giảng điện tử trẻ có thể làm quen với những hiện tượng tự nhiên, xã hội mà trẻ khó có thể tự bắt gặp trong thực tế. Ứng dụng CNTT vào giảng dạy đã được đề cập rất lâu và rất cụ thể trong các chỉ thị giáo dục như chỉ thị 29/CT-Bộ GD&ĐT về việc “Tăng cường giảng dạy, đào tạo và ứng dụng CNTT ngành GD&ĐT giai đoạn 2001 - 2005”; Chỉ thị 55/2008/CT-BGD&ĐT của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT về việc tăng cường giảng dạy, đào tạo và ứng dụng CNTT trong giáo dục giai đoạn 2008-2012” hay đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong giáo dục và đào tạo ở tất cả các cấp học, bậc học, ngành học theo hướng dẫn học CNTT như là một công cụ hổ trợ đắc lực nhất cho mỗi phương pháp dạy học ở các môn, hoạt động. Giáo viên mầm non có thể chủ động khai thác tìm kiếm nguồn tài nguyên giáo dục qua mạng thông tin truyền thông, Internet,…Nguồn tài nguyên vô cùng phong phú với hình ảnh, âm thanh, văn bản, phim…sống động tự nhiên tác động tích cực đến sự phát triển trí tuệ của trẻ mầm non cũng như ảnh hưởng đến quá trình hình thành nhân cách toàn diện ở trẻ và có thể tiết kiệm được thời gian cho giáo viên và chi phí cho trường mầm non. Đặc biệt năm học 2008 – 2009 là năm triển khai thực hiện chỉ thị số 55/2008/CT-BGD&ĐT ngày 30/9/2008 của Bộ trưởng bộ GD&ĐT về tăng cường giảng dạy đào tạo và ứng dụng CNTT trong ngành giáo dục giai đoạn 2008 – 2012 với chủ để “Năm học đẩy mạnh ứng dụng CNTT đổi mới quản lý tài chính và xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” thì năm 2010 – 2011 là năm thứ 3 tiếp tục triển khai chỉ thị trên. Song để thực hiện các mục tiêu trên hiệu quả và ngày càng nâng cao về chất lượng cũng như về số lượng thì mỗi trường có thêm một chiếc máy chiếu (projector) một phòng học nghe nhìn tương đối tốt. Bên cạnh đó cũng cần có những buổi workshop, seminar (thảo luận nhóm)...để bàn về việc soạn giảng thế nào cho hay, cho tốt từ đó tạo điều kiện cho giáo viên học tập trao đổi kinh nghiệm Tuy nhiên trước mắt khi những vấn đề trên chưa được đáp ứng kịp thời thì giáo viên tự học và tự nghiên cứu để soạn giáo án điện tử là điều hết sức cần thiết nhằm phục vụ cho công tác giảng dạy. Do vậy để có thể ứng dụng CNTT thành công nhất mỗi giáo viên chúng ta đều cố gắng hết sức học hỏi, tìm tòi sáng tạo, không nên ngần ngại hay rụt rè trao đổi với đồng nghiệp khác cốt để làm sao có thể ứng dụng CNTT thật nhanh, thật hiệu quả vào trong từng hoạt động có chất lượng là điều tốt nhất từ đó phần nào đáp ứng được nhu cầu hiện nay cũng như góp phần xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực. 2) Cơ sở thực tiễn: Đại đa số giáo viên đều hiểu rỏ tầm quan trọng và lợi ích của việc sử dụng Power Point trong soạn giảng cũng như việc lòng ghép các hình ảnh, âm thanh sống động vào bài đặc biệt là đối với trẻ mầm non. Ngành học mang đặc thù riêng với các môn học cần nhiều hình ảnh, âm thanh và những đoạn video clip minh họa đời sống thực của xã hội. Nhưng đến nay vẫn còn nhiều giáo viên ngại sử dụng giáo án điện tử vì nghỉ rằng sẽ tốn thời gian để chuẩn bị soạn một bài giáo án điện tử. Việc thực hiện một bài giảng một cách công phu bằng các dẫn chứng sống động trên các Slide trong các giờ học là điều mà các giáo viên hay tránh và không muốn nghỉ đến. Bây giờ vẫn còn có nhiều ý kiến cho rằng trẻ còn nhỏ không chú ý đến bài và thường bị mất tập trung khi cô giảng bài điện tử vì trẻ thấy lạ. Nên để đạt chất lượng cao giáo viên phải làm việc vất vã, hướng cho trẻ chú ý được thì đã mất nửa thời gian. Một số giáo viên khác lo ngại trẻ ở vùng dân tộc thiểu số thì sẽ không tiếp thu được bài giảng vì nhận thức của trẻ còn rất thấp và chậm do vậy khi cô giảng bài bằng giáo án điện tử thì nhận thức của trẻ như thế không được phát triển nhiều do trẻ tiếp thu chậm. Điều này cũng phần nào hạn chế việc soạn giảng giáo án điện tử. Cơ sở vật chất thiếu thốn cũng là một trong những vấn đề ảnh hưởng đến công tác giảng dạy bằng máy chiếu của giáo viên. Vì kinh phí đầu tư các thiết bị CNTT nhằm phục vụ cho công tác giảng dạy ứng dụng CNTT trong các trường mầm non là rất lớn. Vì thế không phải trường mầm non nào cũng đủ kinh phí để đầu tư cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin cho giáo viên mầm non. Vì là trường thuộc vùng khó nên không thể trang bị đầy đủ thiết bị cho giáo viên nên đã hạn chế việc sử dụng. Mặt khác muốn click chuột để dạy thực sự hiệu quả thì giáo viên phải vất vã gấp nhiều lần so với cách dạy truyền thống. Tuy máy tính điện tử mang lại nhiều tiện ích cho việc giảng dạy của giáo viên mầm non nhưng công cụ hiện đại này không thể hỗ trợ và thay thế hoàn toàn cho các phương pháp trực quan khác của người giáo viên. Đôi lúc vì là máy móc nên nó có thể gây ra một số tình huống bất lợi cho tiến trình bài giảng như là mất điện, máy bị treo, bị virus…và mỗi khi có sự cố như vậy người giáo viên khó có thể hoàn toàn chủ động điều khiển tiến trình bài giảng theo như ý muốn. Kiến thức và kỹ năng về CNTT của giáo viên mầm non còn hạn chế. Có thể thấy sự đam mê sáng tạo ứng dụng CNTT ở các giáo viên mầm non trẻ nhưng điều đó khó có thể thấy ở những giáo viên mầm non đã có tuổi thậm chí còn là sự né tránh, làm cho xong. Vì vậy ngoài kiến thức căn bản về phần mềm Power point thì giáo viên phải có niềm đam mê thật sự vì công việc thiết kế, đòi hỏi sự sáng tạo sự nhạy bén, tính thẫm mỹ để săn tìm tư liệu từ nhiều nguồn, bên cạnh đó có những giáo viên chưa trang bị cho mình hoặc chưa biết cách truy cập internet, đây cũng chính là lỗ hỏng lớn nếu không kịp thời khắc phục thì rất khó cho giáo viên trong việc tìm kiếm và chia sẽ tư liệu để soạn giáo án điện tử. Ngoài ra việc ứng dụng công nghệ thông tin để đổi mới phương pháp dạy học ở giáo dục mầm non còn đang ở giai đoạn đầu nên vẫn còn được nghiên cứu, đánh giá và rút kinh nghiệm vì vậy vẫn chưa phát huy được hiệu quả tối đa của nó. Việc đánh giá một tiết dạy có ứng dụng công nghệ thông tin còn lúng túng, chưa có sự phân biệt rõ ràng với các tiết dạy không ứng dụng công nghệ thông tin. Việc kết nối và sử dụng khai thác tiện ích của công nghệ mạng máy tính và mạng Internet chưa được các trường mầm non thực hiện một cách triệt để và có chiều sâu. Chương II: Biện pháp thực hiện A. Một số kỹ năng ứng dụng Power point và khai thác thông tin trên mạng phục vụ trong dạy học. 1- Kỹ năng sử dụng PowwerPoint thiết kế bài giảng. Power Point là một phương tiện trình diễn sinh động bài giảng thông qua màu sắc của văn bản, sự phong phú của hình ảnh, các dạng đồ thị và những đoạn âm thanh, video minh hoạ ... Bài giảng sử dụng PowerPoint trình diễn là công cụ hữu hiệu để đặt vấn đề cho bài giảng, phân tích những hiện tượng diễn tả bằng hình ảnh, đưa ra những câu hỏi tình huống cho bài giảng, những câu hỏi có kèm hình ảnh giúp trẻ dễ nắm bắt vấn đề, đưa thêm những thông tin mà giáo viên cần truyền đạt để củng cố kiến thức cho trẻ, tổ chức các hình thức học tập mới... Để thiết kế một số Slide hỗ trợ cho bài giảng, người giáo viên cần có một số kỹ năng sau: + Lập kế hoạch xây dựng giáo án điện tử. Thiết kế giáo án điện tử, nội dung bài cần theo tiến trình của bài giảng, và đặc biệt chú ý tới phương pháp dạy học bộ môn. Trong chương trình Giáo dục mầm non, hình thành kiến thức mới cho trẻ được phân loại tuỳ theo loại nội dung bài giảng: hình thành khái niệm, áp dụng phương pháp mô hình, phương pháp thực nghiệm... Xây dựng một bài giảng điện tử cần thực hiện theo trình tự các bước của phương pháp giảng dạy bộ môn. + Kỹ năng cơ bản về kỹ thuật PowerPoint: Đó là các thao tác chèn, copy, xoá, sắp xếp, liên kết, đặt các hiệu ứng đơn giản ...trên các đối tượng do người thiết kế lựa chọn. + Kỹ năng sử dụng các công cụ vẽ. Trong nhiều bài giảng, giáo viên cần đưa những hình ảnh minh họa cho bài giảng như tiết tạo hình vẽ các đường nét... cần có kỹ năng sử dụng các công cụ vẽ trong PowerPoint. Đó là các thao tác chọn kiểu vẽ, nét vẽ, màu vẽ, màu tô, kỹ thuật nhóm các đối tượng, sắp xếp, ... sao cho hình ảnh trực quan và hình thức đẹp. + Kỹ năng khai thác các hiệu ứng điều khiển để mô tả: Trong đó, hai kỹ năng sau rất cần thiết cho thiết kế bài giảng . + Thực hành các bài giảng theo các mức độ từ dễ đến khó. Mỗi bài giảng chỉ rèn luyện một số kỹ năng cơ bản. + Phân loại các bài giảng tương ứng với các hiệu ứng cơ bản. + Sắp xếp các bài giảng tổng hợp từ đơn giản đến phức tạp. + Gắn nội dung học tập với chương trình GDMN 2. Khai thác thông tin trên Interrnet Hiện nay, nguồn tư liệu trên Interrnet ngày càng phong phú. Theo chủ trương của Bộ giáo dục và đào tạo, nguồn học liệu mở sẽ phát triển trong thời gian tới. Do đó, hình thành được kĩ năng khai thác thông tin trên Internet sử dụng các trang tìm kiếm phục vụ cho việc giảng dạy là nhiệm vụ cấp bách với mỗi giáo viên. Những hiểu biết cần thiết của người giáo viên: + Biết cách khai thác thông tin từ một số website cho bộ môn của Việt Nam, của nước ngoài. Biết cách khai thác thông tin dưới dạng text, Picture, ảnh flash, video, các file, ppt (Power Point), swf (Flash)... phục vụ cho giảng dạy thông qua các website tìm kiếm. + Biết cách sử dụng email để gửi đính kèm tư liệu tìm được đến các bạn đồng nghiệp. Những kỹ năng cần thiết: + Tìm kiếm thông tin trên các website: google.com, msn.com, yahoo.com bằng các lựa chọn kiểu và từ khoá thích hợp. + Nắm được nội dung chính các website cần thiết đối với người giáo viên: mamnon.com, trang giáo án điện tử: violet.com + Tìm kiếm và lưu trữ hình ảnh, ảnh flash, đoạn video, bài soạn trên Powwer Point, đề kiểm tra, tư liệu khác... + Có kỹ năng download và sử dụng các phần mềm Để hình thành các kỹ năng đó, các bài tập về kỹ năng khai thác thông tin trên Interrnet được đưa dưới dạng: - Tìm kiếm và lưu trữ hình ảnh - Tìm kiếm theo định dạng: file PowerPoint, file flash - Download phần mềm và sử dụng phần mềm. - Trao đổi thông tin qua hộp thư điện tử (Gmail.com; Yahoo.com…). B. Quy trình thiết kế một bài giảng: Bài giảng điện tử là một hình thức tổ chức bài lên lớp mà ở đó toàn bộ kế hoạch hoạt động dạy học đều được chương trình hoá do giáo viên điều khiển thông qua môi trường multimedia do máy vi tính tạo ra. Cần lưu ý bài giảng điện tử không phải đơn thuần là các kiến thức mà trẻ phải ghi nhớ hết mà đó là toàn bộ hoạt động dạy và học tất cả các tình huống sẽ xãy ra trong quá trình truyền đạt và tiếp thu kiến thức của trẻ. Bài giảng điện tử càng không phải là một công cụ để thay thế “hình ảnh, vật thật” mà nó phải đóng vai trò định hướng trong tất cả các hoạt động trên lớp. Bài giảng điện tử có thể được xây dựng theo quy trình như sau: 1.1. Xác định mục tiêu bài học Trong dạy học hướng tập trung vào trẻ, mục tiêu phải chỉ rõ học xong bài, trẻ đạt được cái gì?. Mục tiêu ở đây là mục tiêu học tập, chứ không phải là mục tiêu giảng dạy, tức là chỉ ra sản phẩm mà trẻ có được sau hoạt động. 1.2. Nghiên cứu tài liệu, xây dựng ý tưởng Như chúng ta đã biết muốn có được một giáo án điện tử mang lại hiệu quả cao thì việc đầu tiên đối với mỗi người giáo viên phải nắm chắc phương pháp để xây dựng được ý tưởng giáo án thuần. Từ ý tưởng xây dựng giáo án trên cơ sở đó định hình xem giáo án như thế nào, trình chiếu ra sao, thực hiện như thế nào tiếp đó mới đến xây dựng giáo án điện tử. Để có được một giáo án điện tử mang tính thực tiễn và thuyết phục khi thực hiện, tôi đã luôn nghiên cứu và chuẩn bị soạn giáo án điện tử: Ví dụ: Soạn 1 giáo án điện tử có các mục như sau (mỗi mục ít nhất 1 slide – còn gọi là bản chiếu): + Hoạt động học Khám phá khoa học + Đề tài: Tìm hiểu nghề xây dựng + Chủ đề: Ngành nghề. + Lứa tuổi mẫu giáo lớn *Slide 1: Phần giới thiệu đề bài: Trong đó có các nội dung như chủ đề chính, tên đề tài, tên hoạt động, tên giáo viên, lớp… *Slide 2: Hình ảnh vi deo clip về các công nhân đang xây nhà, xây cầu… *Slide 3: Hình ảnh các căn nhà, chiếc cầu, trương học do công nhân xây dựng *Slide 4: Hình ảnh vi deo clip các dụng cụ mà chú công nhân sử dụng *Slide 5: Hình ảnh vi deo clip các nguyên vật liệu của thợ xây *Slide 6: Hình ảnh vi deo clip bé đang quét nhà. Sắp xếp đồ dùng trong lớp. *Slide 7,8, 9, 10, 11: Hình ảnh trò chơi cho trẻ củng cố kiến thức. *Slide 12: Kết thúc: Có thể chèn một bài hát quen thuộc đối với trẻ Khi có được lược đồ trên ta có thể bắt đầu soạn giáo án mà không sợ bị thừa hoặc thiếu. Dĩ nhiên sau khi hoàn thành, có thể chạy chương trình để xem thử đã hợp lý chưa, theo kinh nghiệm của bản thân thì thường chỉ cần chỉnh sửa thêm một vài chi tiết nhỏ là giáo án đã hoàn thành. 1.3. Multimedia hoá kiến thức Đây là bước quan trọng cho việc thiết kế bài giảng điện tử, là nét đặc trưng cơ bản của bài giảng điện tử để phân biệt với các loại bài giảng truyền thống, hoặc các loại bài giảng có sự hỗ trợ một phần của máy vi tính. Việc multimedia hoá kiến thức được thực hiện qua các bước: - Dữ liệu hoá thông tin kiến thức. - Phân loại kiến thức được khai thác dưới dạng ảnh tĩnh, phim, âm thanh... - Tiến hành sưu tập hoặc xây dựng mới nguồn tư liệu sẽ sử dụng trong bài học. - Chọn lựa các phần mềm dạy học có sẵn cần dùng đến trong bài học để đặt liên kết. - Xử lý các tư liệu thu được để nâng cao chất lượng về hình ảnh, âm thanh. Khi sử dụng các đoạn phim, hình ảnh, âm thanh cần phải đảm bảo các yêu cầu về mặt nội dung, phương pháp, thẩm mỹ và ý đồ sư phạm. 1.4. Xây dựng các thư viện tư liệu Sau khi có được đầy đủ tư liệu cần dùng cho bài giảng điện tử, phải tiến hành sắp xếp tổ chức lại thành thư viện tư liệu, tức là tạo được cây thư mục hợp lý. Nên tạo 1 thư mục (Folder) mang tên giáo án để tiện việc lưu trữ dữ liệu. Cần chú ý các nguồn dữ liệu như âm thanh, phim ảnh không được dời đi nơi khác (để không thay đổi đường dẫn), khi copy giáo án vào máy, nên copy cả thư mục đã tạo. Cây thư mục hợp lý sẽ tạo điều kiện tìm kiếm thông tin nhanh chóng và giữ được các liên kết trong bài giảng đến các tập tin âm thanh, video clip khi sao chép bài giảng từ ổ đĩa nay sang ổ đĩa khác, từ máy này sang máy khác. Ngoài ra trước khi soạn giáo án điện tử, chúng ta cũng nên soạn sơ lược một giáo án bằng văn bản theo cách bình thường, sau đó chúng ta thiết kế một lược đồ để ghi chú nội dung từng Slide, những phần nào cần làm trên máy để làm Powerpoint, những phần nào không thể đưa lên máy (ví dụ như các trò chơi động trên lớp...) 1.5. Lựa chọn ngôn ngữ hoặc các phần mềm trình diễn để xây dựng tiến trình dạy học thông qua các hoạt động cụ thể Sau khi đã có các thư viện tư liệu, giáo viên cần lựa chọn ngôn ngữ hoặc các phầm mềm trình diễn thông dụng để tiến hành xây dựng bài giảng điện tử. Bài giảng cần trình bày ngắn gọn cô đọng, chủ yếu là các hình ảnh cơ bản. Nên dùng một loại font chữ phổ biến, đơn giản phù hợp với lứa tuổi mầm non, màu chữ được dùng thống nhất tuỳ theo mục đích sử dụng khác nhau của bài giảng như từ của hình ảnh. Ta có thể sử dụng font chữ dùng để dạy trẻ như: font VNI-Avo, hoặc font .vnBlack, font .vnAvant vì thế tốt nhất là chúng ta nên cài đặt font chữ này vào máy để sử dụng cho thuận tiện. Các bộ font khác cũng có các font chữ gần với font chữ đặc thù của mẫu giáo nhưng không đẹp bằng font nói trên. Chú ý không nên dùng nhiều font chữ rườm rà, hoặc font chữ màu sắc lòe loẹt làm rối mắt trẻ, phản tác dụng, làm trẻ mất tập trung… Đối với mỗi bài dạy nên dùng khung, màu nền (backround) thống nhất cho các trang (slide), hạn chế sử dụng các màu quá chói hoặc quá tương phản nhau. Không nên lạm dụng các hiệu ứng trình diễn theo kiểu "bay nhảy" thu hút sự tò mò không cần thiết của trẻ, phân tán chú ý trong học tập, mà cần chú ý làm nổi bật các nội dung trọng tâm, khai thác triệt để các ý tưởng tiềm ẩn bên trong các đối tượng trình diễn thông qua việc nêu vấn đề, hướng dẫn, tổ chức hoạt động nhận thức nhằm phát triển tư duy của trẻ. Cuối cùng là thực hiện các liên kết (Hyperlink) hợp lý, logic lên các đối tượng trong bài giảng. Đây chính là ưu điểm nổi bật có được trong bài giảng điện tử nên cần khai thác tối đa khả năng liên kết. Nhờ sự liên kết này mà bài giảng được tổ chức một cách linh hoạt, thông tin được truy xuất kịp thời, trẻ tiếp thu kiến thức dễ hơn. 1.6. Chạy thử chương trình, sửa chữa và hoàn thiện Sau khi thiết kế xong, phải tiến hành chạy thử chương trình, kiểm tra các sai sót, đặc biệt là các liên kết để tiến hành sửa chữa và hoàn thiện. C. Sử dụng phần mềm điện tử trong các hoạt động của trẻ ở trường mầm non 1. Sử dụng phần mềm PowerPoint trong tổ chức cho trẻ khám phá khoa học – xã hội. Khám phá khoa học xã hội đối với trẻ vô cùng rộng lớn khó hiểu, trẻ lại rất tò mò hiếu động, trẻ luôn đặt ra vô vàn câu hỏi : Nó là cái gì? Nó như thế nào? Vì sao nó lại như vậy?.....Do vậy việc tổ chức cho trẻ khám phá khoa học – xã hội cần được linh hoạt, hệ thống, khoa học với những màu sắc sặc sỡ, hình ảnh rõ nét, âm thanh “thật” thì sẽ giúp trẻ lĩnh hội kiến thức một cách nhẹ nhàng, trẻ thoả mãn được thắc mắc của mình. Trên thực tế có nhiều giờ hoạt động khám phá khoa học, giáo viên không thể có đủ điều kiện để cho trẻ được cầm nắm hay quan sát trực tiếp. Ví dụ :Khám phá con bò . Nếu chỉ quan sát tranh thì tiết học sẽ trở nên đơn điệu, trẻ sẽ nhàm chán, hiệu quả của giờ học sẽ có phần hạn chế. Nhưng nếu cô ứng dụng phần mềm power point cho trẻ quan sát con vật đang chuyển động, với những hình ảnh “thật” thì trẻ sẽ rất thích thú, tập trung chú ý …, giờ học sẽ đạt kết quả như mong muốn. Mục đích: Giúp trẻ nắm được kiến thức về màu sắc, hình dạng kích thước… của sự vật hiện tượng. Biết gọi tên, đặc trưng nơi sinh sống, điều kiện sống ….của sự vật hiện tượng. Với những màu sắc đẹp mắt, hình ảnh rõ nét gây hứng thú cho trẻ, trẻ sẽ dễ nhớ lâu quên. Trẻ biết tự chăm sóc, bảo vệ bản thân trước những con vật hung giữ, trước sự thay đổi của thời tiết, biết yêu thương chăm sóc cho cây cối, vật nuôi . Ví dụ :Cho trẻ khám phá con bò. Giúp trẻ biết tên gọi, đặc trưng, môi trường sống của con vật sống trong nhà. Trẻ biết nguồn thức ăn của chúng, không nên đến quá gần chúng Chuẩn bị: Lên mạng vào trang ‘‘động vật sống trong nhà” copy hình ảnh con bò Vào phần mềm Power Point chọn slide show tạo trang trình diễn cho con vật xuất hiện có gắn tên tương ứng, lồng nhạc bài “Đố bạn biết” . Copy vào đĩa C D. Tiến hành: Cô mở đĩa cho hát bài “Đố bạn biết”. Trẻ hát theo . Cho trẻ kể những con vật có trong bài hát. Cho trẻ xem đĩa, hỏi tên con vật, đặc điểm của các con vật . Con bò đang ăn như thế nào ? Nó dùng gì để lấy thức ăn? Con bò ăn những gì ? ..... Giáo dục trẻ. 2. Sử dụng phần mềm Paint hướng dẫn trẻ hoạt động tạo hình Hoạt động tạo hình với trẻ mầm non là rất cần thiết nó giúp trẻ củng cố được kiến thức của MTXQ phát huy trí tưởng tượng , kĩ năng quan sát, óc thẩm mĩ. Dạy trẻ có kĩ năng vẽ , xé dán….. Một điều không thể thiếu trong các giờ tạo hình của trẻ là tranh (vật ) mẫu của cô.Với những bức tranh cô vẽ trên giấy, tô màu sáp (màu nước) đã thành quen thuộc với trẻ, nó mờ nhạt không sặc sỡ như tranh vẽ trên vi tính. Những bức tranh vẽ có hình ảnh rõ nét màu sắc hài hoà sẽ thu hút sự chú ý của trẻ, trẻ sẽ nhớ lâu, kích thích trí tưởng tượng , óc sáng tạo cho trẻ. Ví dụ: Hướng dẫn trẻ vẽ vườn cây ăn quả Mục đích : Trẻ vẽ được một số cây ăn quả quen thuộc. Trẻ biết đặc điểm đặc trưng của cây ăn quả. Biết chăm sóc bảo vệ cây để cây ra nhiều quả . Chuẩn bị: Lên mạng vào trang “Nông nghiệp nông thôn” copy một số cây ăn quả như : cây bưởi , cây khế , cây mít cây ổi, cây dừa………. Cô vẽ cây bưởi (tán lá rời) , cây khế, cây mít (tán lá tròn) (vẽ trên paint) Cho xuất hiện lần lượt từng bộ phận của cây: thân, cành lá , quả , tô màu. Lồng nhạc bài hát “Quả” Copy vào đĩa C D. Tiến hành: Cho trẻ nghe bài hát “Quả” và quan sát vườn cây ăn quả. Hỏi trẻ: Có những cây ăn quả gì trong vườn? Đặc điểm của từng cây (hình dạng lá, màu sắc, quả ….)? Cho trẻ quan sát các bước vẽ cây ăn quả để tạo ra vườn cây ăn quả . Cho trẻ vẽ…. 3. Tổ chức hoạt động âm nhạc cho trẻ Mục đích : Giáo dục âm nhạc cho trẻ nhằm cung cấp cho trẻ những kiến thức ban đầu về âm nhạc, sự uyển chuyển, nhịp nhàng của âm nhạc , dạy trẻ kĩ năng lắng tai nghe , hát đúng theo nhạc, vận động theo nhạc. Trong khi đó có nhiều bài hát cô hát không chuẩn nhất là những bài cô hát cho trẻ nghe. Trẻ lại nhất thích nghe hát và được hát theo. Khi sử dụng những bài hát trên băng đĩa cho trẻ nghe trẻ rất thích thú, hào hứng tham gia biểu diễn để thể hiện mình như là ca sĩ. Chuẩn bị: Lên mạng chọn những bài hát theo ý ,tải nhạc copy vào đĩa C D. Tiến hành : Cô hát mẫu , giảng nội dung bài hát. Mở đầu đĩa cho trẻ nghe , cho trẻ hát theo. Bài hát hát cho trẻ nghe : Cô giới thiệu tên bài, tác giả, mở đĩa cho trẻ nghe. Kết quả : Thu hút 100% trẻ tham gia tích cực giờ âm nhạc. 97%trẻ hát thuộc những bài hát trong chương trình. 95 %trẻ vận động được theo nhạc. 4. Tổ chức cho trẻ hoạt động làm quen với toán Hoạt động làm quen với toán cung cấp cho trẻ kĩ năng nhận biết so sánh màu sắc, hình dạng, kích thước,tạo nhóm… các sự vật hiện tượng. Ví dụ: Đếm từ 1 đến 7 (ở chủ đề Ngành nghề) Mục đích : Trẻ biết đếm từ 1-7 số lượng các đối tượng Nhận biết một số đồ dùng của nghề Bác sỹ, tên gọi , cách sử dụng… Chuẩn bị: Cô copy những hình ảnh các đồ dùng của nghề Bác sỹ… Vào slide show tạo trang trình diễn cho các đồ dùng hoặc sản phẩm của nghề xuất hiện theo ý muốn. Tiến hành: Cho trẻ quan sát các đồ dùng của nghề Bác sỹ Cho trẻ đếm số lượng Lần lượt cho từng loại đồ dùng xuất hiện xuất hiện, cô yêu cầu trẻ gọi tên , nói cách sử dụng, đếm số lượng, chọn thẻ chấm tròn tượng ứng. IV. Kết luận Giáo án điện tử đã góp phần không nhỏ trong thành công ở một hoạt động học của trẻ mầm non. Xây dựng giáo án điện tử đã góp phần nâng cao chất lượng dạy và học của cô và trẻ, rèn luyện phát triển cho trẻ thích ứng với thời đại và xã hội hiện nay. Khi xây dựng giáo án điện tử luôn phải có sự kết hợp của các phần mềm và để lưu dữ liệu phục vụ cho nhi ều hoạt động trong nhà trường. Áp dụng kinh nghiệm xây dựng giáo án điện tử cho giáo viên mầm non , đây không phải là kinh nghiệm lớn nhưng bản thân tôi với ước muốn là tất cả những giáo viên mầm non dù chưa được học xây dựng giáo án điện tử cũng có thể thực hiện xây dựng được các giáo án điện tử theo quy định của ngành. Và tôi thiết nghĩ chỉ cần chúng ta tâm huyết với nghề, ham học hỏi và có chút sáng tạo là chúng ta có thể thực hiện được. 1. Kết quả đạt được Với việc sử dụng phần mềm tin học đặc biệt là phần mềm được ứng dụng nhiều nhất Power Point kết hợp đồ dùng đồ chơi sẵn có, tự tạo của lớp tôi đã tổ chức cho trẻ những giờ hoạt động hấp dẫn, thu hút sự tập trung chú ý của trẻ. 95% trẻ tích cực tham gia các hoạt động. 90% trẻ đạt được mục đích, yêu cầu của tiết dạy. Việc soạn bài giảng điện tử đã được nhanh gọn hơn nhiều không còn là vấn đề khó khăn của các cô giáo. Tóm lại :Có rất nhiều hình thức để tạo ra các giờ hoạt động hấp dẫn cho trẻ và việc sử dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy cho trẻ mầm non là rất bổ ích đem lại hiệu quả cao. 2. Bài học kinh nghiệm Qua 2 năm ứng dụng và trải nghiệm ở trường, tôi có một số bài học kinh nghiệm muốn chia sẻ như sau: Giáo viên mầm non cần mạnh dạn, tự tin, không ngại khó và không ngừng sáng tạo. Hãy tự thiết kế cho mình những bài giảng điện tử, qua đó giáo viên có thể tự mình tích luỹ được rất nhiều kinh nghiệm quý báu nhờ quá trình tự học hỏi say mê, tự mày mò của mình. Ví dụ: * Làm quen với phần mềm Window Movie Maker: Khi tôi tự mình học và nghiên cứu đề tài nghiên cứu trên máy tính, tôi đã phát hiện ra một công cụ soạn giáo án điện tử khá tiện ích với giáo viên mầm non đó là Phần mềm Window Movie Maker. Phần mềm này có sẵn trong chương trình Window nhưng không phải ai cũng chú ý tới nó. Các bạn chỉ cần nhấp chuột vào Start/ Program/Window Movie Maker, biểu tượng là một cuộn phim. Phần mềm này cho phép các bạn làm giáo án như những đoạn phim. Các bạn có thể đưa tranh ảnh, video, âm thanh, chữ viết vào bài giảng của mình và làm hiệu ứng cho chúng thật sống động. Các bạn muốn tự ghi âm giọng kể truyện ngọt ngào của mình để lồng vào đoạn phim? Thật đơn giản, các bạn chỉ cần kích vào biểu tượng cái Micro và làm theo chỉ dẫn mà thôi. Không những thế các bạn còn có thể dễ dàng in ảo giáo án của mình ra đĩa VCD để dạy trên tivi mà không cần phải ra hiệu Converter đâu. Các bạn hãy thử làm quen đi, các bạn sẽ thấy rất bất ngờ vì tính ứng dụng đơn giản của Window Movie Maker. * Làm thế nào để in bài giảng điện tử từ Power Point sang đĩa VCD Bạn đã soạn xong một giáo án điện tử trên Power Point nhưng cơ sở vật chất của trường không đáp ứng được điều kiện máy chiếu cho bạn giảng dạy? Bạn muốn in chúng ra đĩa VCD nhưng Power Point chỉ trình chiếu chứ không phải một đoạn phim, làm sao mà in ra đĩa được? Tôi đã nghĩ ngay đến vấn đề là phải ra quán để đổi đuôi nhứng như thế thì thật vất vã nếu điều kiện đường đi không cho phép vì bạn dạy ở trường vùng sâu vùng xa. Còn làm thử trên phần mềm đổi đuôi thông thường thì không được. Câu hỏi này tôi đã trả lời được khi tôi tìm hiểu qua đồng nghiệp và tìm trên internet (Google) phần mềm “converter Power Point to video”. Tôi đã được chỉ dẫn tải phần mềm đổi đuôi từ file Power Point sang Video. Các bạn thấy đấy, nếu các bạn thực sự say mê và nhiệt huyết với nghề, bạn sẽ có thể trả lời được bất kỳ câu hỏi nào bạn muốn chỉ cần một cái “nhấp chuột”. Thực hiện chương trình đổi mới các hình thức tổ chức giáo dục trẻ mầm non nên các hoạt động cho trẻ tham gia cần mới lạ hấp dẫn lôi cuốn trẻ. Chính vì vậy đòi hỏi tôi cần tích cực tìm tòi học hỏi thêm nhiều hơn nữa để có thể ứng dụng được nhiều phần mềm tin học khác vào giáo dục cho trẻ. 3. Kiến nghị: Tôi rất mong được sự quan tâm của các cấp các ngành, cấp trên tạo điều kiện về cơ sở vật chất kinh phí để nhà trường mua sắm thêm đồ dùng đồ chơi, các đồ dùng điện tử để các giáo viên có điều kiện giảng dạy cho trẻ để trẻ được học với môi trường tốt nhất. Mong nhà trường tạo điều kiện nhiều hơn nữa cho giáo viên có cơ hội học hỏi kinh nghiệm của đồng nghiệp các trường bạn.