Đề tài Vấn đề bằng chứng kiểm toán trong các cuộc kiểm toán tài chính của công ty kiểm toán và tư vấn tài chính quốc tế KPMG - Thực trạng và giải pháp

cña c¸c v¨n phßng nµy ®­îc kiÓm so¸t bëi mét Ban l·nh ®¹o ®Æc biÖt, chuyªn thùc hiÖn c¸c cuéc kiÓm tra liªn quan ®Õn thø tù ®Æt ¸p phÝch còng nh­ vÒ mÆt qu¶n lý. Sè l­îng nh©n viªn cña c«ng ty nµy lµ 325 ng­êi. C«ng viÖc mµ chóng t«i ph¶i thùc hiÖn ®· tu©n thñ toµn bé c¸c chuÈn mùc kiÓm to¸n ®­îc chÊp nhËn chung. Sau khi xem xÐt s¬ bé, cóng t«i ®· lËp mét ng©n s¸ch cho c«ng viÖc cña m×nh. Ng©n s¸ch nµy ®· ®­îc tæng gi¸m ®èc cña tËp ®oµn "Presse et Documentation", «ng Vò Quang ThÞnh chÊp thuËn. C«ng viÖc kiÓm to¸n cña chóng t«i ®­îc b¾t ®Çu b»ng viÖc kiÓm tra hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé vµ lËp mét ch­¬ng tr×nh lµm viÖc. C¸c trî lý cña chóng t«i ®· so¹n ra c¸c giÊy lµm viÖc ®Ó chØ ra c¸c b­íc kiÓm tra mµ hä ®· thùc hiÖn. Theo nh­ ®· tho¶ thuËn víi «ng ThÞnh lµ ng­êi th­êng ®äc c¸c b¸o c¸o kiÓm to¸n, b¸o c¸o cña chóng t«i sÏ lµ mét b¸o c¸o kiÓm to¸n d¹ng th«ng th­êng nghÜa lµ ®­a ra mét ý kiÕn vÒ tÝnh trung thùc vµ hîp ph¸p cña c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh vµ cã kÌm theo nh÷ng chó thÝch vÒ b¸o c¸o tµi chÝnh. §Ó th¶o ra ®­îc b¸o c¸o nµy, chóng t«i cã trong tay nh÷ng tµi liÖu sau: B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n t¹i ngµy 30/12/N Gi¸ trÞ gép Dù phßng/KhÊu hao Gi¸ trÞ thuÇn Tµi s¶n Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh 1 474 879 - 1 474 879 Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh §Êt 111.526 - 111 526 Nhµ x­ëng 1 895 569 751 549 1 144 020 M¸y mãc thiÕt bÞ 109 372 50 566 58 806 Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh kh¸c 11 789 915 7 697 892 4 092 023 13 906 382 8 500 007 5 406 375 §Çu t­ tµi chÝnh dµi h¹n Cho vay dµi h¹n 618 728 - 618 728 Chøng kho¸n tham dù 1 212 327 119 628 1 092 699 C¸c gi¸ trÞ cè ®Þnh kh¸c 13 219 600 12 619 1 844 274 120 228 1 724 046 Tµi s¶n l­u ®éng Tån kho 842 618 221 919 620 699 Kh¸ch hµng vµ c¸c tµi kho¶n cã liªn quan 15 784 388 1 086 199 14 698 189 Ph¶i thu kh¸c 2 238 741 4 380 2 234 361 TiÒn mÆt 1 772 798 - 1 772 798 20 638 545 1 312 498 19 326 047 Chi phÝ ghi nhËn tr­íc 728 460 728 460 Tæng tµi s¶n 28 659 807 Nguån vèn Vèn chñ së h÷u Vèn 4 920 100 L·i do ph¸t hµnh cæ phiÕu 252 600 Quü dù tr÷ theo ph¸p luËt 492 010 Quü dù tr÷ theo quy ®Þnh 160 454 Dù tr÷ kh¸c 2 137 890 L·i ch­a ph©n phèi cña n¨m tr­íc 437 516 KÕt qu¶ niªn ®é 2 210 962 Dù phßng theo quy ®Þnh 640 860 11 252 392 Dù phßng rñi ro vµ chi phÝ Dù phßng rñi ro 600 000 Dù phßng ®iÒu chØnh thuÕ 294 078 894 078 Nî Nhµ cung cÊp 7 755 812 ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép nhµ n­íc 3 458 479 Ph¶i tr¶ ph¶i nép kh¸c 2 307 395 13 521 686 Tµi kho¶n ®iÒu chØnh 2 991 651 28 659 807 B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh cña niªn ®é kÕt thóc vµo ngµy 30/12/N Bªn nî Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh Mua hµng 945 581 BiÕn ®éng hµng tån kho Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi 23 502 446 ThuÕ, phÝ vµ lÖ phÝ 656 668 Chi phÝ nh©n c«ng 14 075 809 Chi phÝ khÊu hao TSC§ 2 619 403 Chi phÝ dù phßng 408 892 Chi phÝ kh¸c 64 980 Chi phÝ tµi chÝnh 196 693 Chi phÝ bÊt th­êng Gi¸ trÞ c¸c tµi s¶n nh­îng b¸n 1 829 372 Chi phÝ dù phßng ngoµi s¶n xuÊt kinh doanh 568 849 Chi phÝ bÊt th­êng kh¸c 6 603 phÇn tham gia cña nh©n viªn vµo thµnh qu¶ cña c«ng ty (quü trÝch th­ëng) 117 550 ThuÕ lîi tøc 1 999 114 KÕt qu¶ thuÇn 2 210 962 Tæng bªn nî 49 024 266 Bªn cã Thu nhËp tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh 46 562 504 Thu nhËp kh¸c 270 582 Hoµn nhËp dù phßng vµ chuyÓn chi phÝ 215 625 Thu nhËp tµi chÝnh 71 802 Thu nhËp bÊt th­êng - nh­îng b¸n tµi s¶n 1 710 315 - thu nhËp kh¸c 25 440 - hoµn nhËp dù phßng ngoµi kinh doanh vµ chuyÓn chi phÝ 16799 49 024 266 I - Kh¸i qu¸t chung A - Ph©n tÝch c¸c hÖ thèng vµ kiÓm tra c¸ch vËn hµnh a) C¸c b­íc ph©n tÝch ®· thùc hiÖn : Mét b­íc ph©n tÝch hoµn chØnh vÒ hai chu tr×nh c¬ b¶n ®· ®­îc thùc hiÖn : - thuª ®Þa ®iÓm (thuª mua) - xuÊt quü - b¸n dÞch vô - lËp ho¸ ®¬n - nhËp quü. TiÕn hµnh mét b­íc ph©n tÝch rót gän h¬n ®èi víi c¸c chu tr×nh kh¸c: mua, tiÒn l­¬ng, mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh PhiÕu c©u hái vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ®· ®­îc ®iÒn ®Çy ®ñ Bé phËn kiÓm so¸t cña H·ng qu¶ng c¸o ®· tiÕn hµnh xem xÐt l¹i c«ng viÖc. b) C¸c b­íc kiÓm tra vËn hµnh cña hÖ thèng ®· ®­îc thùc hiÖn cho toµn niªn ®é vµ kh«ng cã mét sai sãt lín nµo ®­îc ph¸t hiÖn t¹i c¸c v¨n phßng giao dÞch còng nh­ t¹i trô së chÝnh. C¸c kiÓm tra chi tiÕt ®· ®­îc tiÕn hµnh ®èi víi tÊt c¶ c¸c mÆt yÕu kÐm ®­îc nªu ra. Kh«ng cã mét ¶nh h­ëng nµo g©y hËu qu¶ ®Õn c¸c kÕt qu¶ dù kiÕn trong n¨m. c) KÕt luËn chung C¸c mÆt yÕu kÐm ®· ®­îc nªu ra trong th­ göi ban gi¸m ®èc, tuy nhiªn nh×n chung lµ H·ng cã mét hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé tèt. Ch­¬ng tr×nh lµm viÖc ®· ®­îc lËp trªn c¬ së c¸c mÆt m¹nh vµ mÆt yÕu ®· nªu. B - KiÓm so¸t chung 1 - KiÓm tra c¸c biªn b¶n cuéc häp cña Héi ®ång qu¶n trÞ trong n¨m hiÖn t¹i vµ 3 n¨m tr­íc. - TÊt c¶ c¸c ®¹i héi cæ ®«ng dù kiÕn theo quy chÕ ®­îc tæ chøc mét c¸ch ®Òu ®Æn. - C¸c cæ ®«ng hay Héi ®ång qu¶n trÞ ®· phª duyÖt tÊt c¶ c¸c giao dÞch quan träng. 2 – ¤ng Tr­¬ng Quang Trung lµm viÖc t¹i bé phËn thuÕ cña v¨n phßng kiÓm to¸n ®· tiÕn hµnh kiÓm tra t×nh h×nh thuÕ cña h·ng qu¶ng c¸o (xem ®o¹n 7 cña phÇn II d­íi ®©y). Rñi ro lín vÒ thuÕ liªn quan ®Õn khÊu hao trang thiÕt bÞ l¾p ®Æt ¸p phÝch ®· ®­îc th«ng b¸o. - KiÓm tra c¸c hiÖu chØnh sau lÇn kiÓm tra thuÕ gÇn nhÊt : mét kho¶n dù phßng lµ 294000 ngh×n ®ång ®· ®­îc lËp trong c¸c tµi kho¶n t¹i ngµy 30/11/N - C¬ quan thuÕ cã kh¶ n¨ng kiÓm tra l¹i sæ s¸ch kÕ to¸n cña c«ng ty thuéc niªn ®é kÕt thóc ngµy 30/11/N vÒ c¸c kho¶n thuÕ lîi tøc vµ kÓ tõ ngµy 1/8/N lµ kiÓm tra vÒ thuÕ doanh thu. PhiÕu c©u hái vÒ thuÕ ®· ®­îc ®iÒn vµ ®­îc cµi vµo hå s¬ th­êng trùc. 3 - Mét c¸ch tæng qu¸t. - B­íc kiÓm tra ph©n tÝch ®· ®­îc thùc hiÖn (so s¸nh, tØ sè...) - C¸c nghiÖp vô quan träng diÔn ra gi÷a ngµy lËp b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n vµ ngµy kÕt thóc c«ng viÖc kiÓm to¸n (ngµy 14/3/N+1) ®· ®­îc xem xÐt. Kh«ng cã mét biÕn cè nµo trong t×nh h×nh tµi chÝnh cña c«ng ty ®­îc nªu ra. II - Xem xÐt c¸c hå s¬ kiÓm to¸n cña c«ng ty "L'affichage express" cho niªn ®é 12 th¸ng kÕt thóc ngµy 30/12/N 1 - Tµi s¶n cè ®Þnh a) Nguyªn t¾c kÕ to¸n : Tµi s¶n cè ®Þnh ®­îc h¹ch to¸n theo gi¸ thµnh - hoÆc lµ theo gi¸ trÞ mang l¹i cña chóng, hoÆc lµ theo gi¸ trÞ ®¸nh gi¸ l¹i theo quy ®Þnh. ChØ sö dông ph­¬ng ph¸p khÊu hao tuyÕn tÝnh. TØ lÖ khÊu hao sö dông lµ : Nhµ x­ëng 5% Trang thiÕt bÞ m¸y mãc 33 1/3% ThiÕt bÞ vËn chuyÓn 20% ThiÕt bÞ vµ ®å dïng v¨n phßng 10% b) BiÕn ®éng 1/12/N-1 Mua vµo B¸n ra 30/11/N §Êt 101 193 10 333 - 111 526 Nhµ x­ëng 1 731 285 251 230 86 946 1 895 569 M¸y mãc, thiÕt bÞ 115 678 68 474 74 780 109 372 TSC§ h÷u h×nh kh¸c 9 404 973 5 402 412 3 017 470 11 789 915 TSC§ v« h×nh 1 474 879 - - 1 474 879 KhÊu hao luü kÕ 1/12/N-1 khÊu hao cña niªn ®é Gi¶m khÊu hao tµi s¶n nh­îng b¸n 30/11/N §Êt - - - - Nhµ x­ëng 724 231 45 917 18 599 751 549 M¸y mãc, thiÕt bÞ 85 953 18 874 54 261 50 566 TSC§ h÷u h×nh kh¸c 6 529 077 2 554 612 1 385 797 7 697 892 TSC§ v« h×nh - - - - c) C¸c b­íc kiÓm tra ®­îc thùc hiÖn KiÓm tra b¶ng tæng hîp cña niªn ®é tr­íc (sè d­ ®Çu kú, céng, khÊu trõ) §èi chiÕu víi sæ c¸i KiÓm tra b»ng ph­¬ng ph¸p chän mÉu nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh cã gi¸ trÞ cßn l¹i lín, ®èi chiÕu víi sæ ghi chi tiÕt c¸c TSC§, víi ho¸ ®¬n mua, víi tÝnh hiÖn h÷u thùc tÕ cña chóng. KiÓm tra viÖc nh­îng b¸n TSC§: khÊu hao ®· ph©n bæ, gi¸ b¸n, viÖc h¹ch to¸n lç l·i, c¸ch xö lý thuÕ C¸ch tÝnh khÊu hao : kiÓm tra chi tiÕt c¸c phÐp tÝnh theo ph­¬ng ph¸p chän mÉu ; ®èi chiÕu tæng sè ghi nhËn ë tµi s¶n víi chi phÝ khÊu hao t­¬ng øng. §èi víi "tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh kh¸c", bao gåm trang thiÕt bÞ cho viÖc ®Æt biÓn qu¶ng c¸o, chÝnh s¸ch phæ biÕn cña c«ng ty lµ khÊu hao nh÷ng trang thiÕt bÞ nµy trong vßng 3 n¨m. KÓ tõ th¸ng 6/N, c«ng ty ®· thay ®æi chÝnh s¸ch khÊu hao, cô thÓ lµ tiÕn hµnh khÊu hao trong vßng 1 n¨m. C¸c lo¹i trang thiÕt bÞ kh¸c (gç vµ khung) ®­îc mua trong niªn ®é N ®· ®­îc khÊu hao ®Õn 11/12 kh«ng theo tØ lÖ víi thêi gian sö dông. C¸c thiÕt bÞ nµy cã thêi gian sö dông Ýt nhÊt lµ 3 n¨m. Kh«ng thÓ ®¸nh gi¸ mét c¸ch chÝnh x¸c ¶nh h­ëng cña sù thay ®æi chÝnh s¸ch, nh­ng nã cã tÇm quan träng t­¬ng ®èi nhÊt qu¸n. §èi víi tµi s¶n cè ®Þnh kh¸c, kh«ng cã sù thay ®æi vÒ chÝnh s¸ch, vµ c¸c tØ lÖ khÊu hao kh¸c d­êng nh­ lµ hîp lý. Kh«ng sö dông ph­¬ng ph¸p khÊu hao luü tho¸i. TÊt c¶ c¸c tµi s¶n cè ®Þnh ®Òu ®­îc ®­a vµo sö dông Göi th­ yªu cÇu x¸c nhËn tíi phßng Th­ ký toµ ¸n. KÕt qu¶ lµ c«ng ty kh«ng cã thÕ chÊp ®Êt ®ai hay nhµ cöa. Kh«ng cã mét tµi s¶n cè ®Þnh nµo ®­îc ®­a ra cÇm cè. Kh«ng tån t¹i h×nh thøc thuª mua. KiÓm tra c¸c chi phÝ b¶o d­ìng vµ söa ch÷a. Xem xÐt l¹i c¸c chi phÝ lín h¬n 10000 ngh×n ®ång liªn quan ®Õn viÖc söa ch÷a vµ b¶o d­ìng ®Ó ®¶m b¶o r»ng c¸c chi phÝ nµy lµ cÇn thiÕt vµ hîp lý. KiÓm tra c¸c tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh. Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh bao gåm chi phÝ vÒ lîi thÕ th­¬ng m¹i cña c«ng ty ®­îc s¸t nhËp - ®èi chiÕu víi b¶n kª khai tµi s¶n ®­îc s¸t nhËp, hay víi hîp ®ång, kiÓm tra tÝnh b¶o hé ph¸p lý cña c¸c TSC§. Kh«ng cã dù phßng v× c«ng ty cho r»ng gi¸ trÞ cña c¸c tµi s¶n nµy Ýt nhÊt còng b»ng gi¸ trÞ kÕ to¸n cña chóng. ViÖc xem xÐt l¹i cña chóng t«i cho phÐp ®­a ra cïng mét kÕt luËn. Chi tiÕt cña c¸c TSC§ v« h×nh : Chi phÝ vÒ lîi thÕ th­¬ng m¹i Abribus 1 474 879 2 - Cho vay - Chi tiÕt cña kho¶n môc Kho¶n môc nµy bao gåm tÝn phiÕu ®¨ng ký gãp vèn vµ c¸c kho¶n tiÒn mµ c«ng ty (víi danh nghÜa lµ sù tham gia cña c¸c nhµ l·nh ®¹o c«ng ty) cho nh©n viªn cña m×nh vay hay cho c¸c tæ chøc trung gian vay ®Ó phôc vô nhu cÇu nhµ ë hay nhu cÇu tµi chÝnh cña nh©n viªn : TÝn phiÕu ®¨ng ký gãp vèn 114 758 TiÒn cho vay 503 970 618 728 - C¸c b­íc kiÓm tra ®­îc thùc hiÖn KiÓm tra l¹i kho¶n tiÒn cÇn ®Çu t­ trong n¨m hiÖn t¹i vµ kiÓm tra tÝnh ®óng ®¾n cña 3 n¨m tr­íc KiÓm tra kh¶ n¨ng thu håi c¸c kho¶n cho vay. Kh«ng cã sai sãt nµo ®­îc ph¸t hiÖn. Chóng t«i khuyªn c«ng ty lËp dù phßng kho¶n chªnh lÖch gi÷a gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña c¸c kho¶n cho vay (hoµn tr¶ trong thêi h¹n h¬n 10 n¨m, kh«ng l·i suÊt) víi gi¸ trÞ cña chóng ë b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n. 3 - C¸c chøng kho¸n dµi h¹n kh¸c H¹ch to¸n theo gi¸ thµnh trõ ®i kho¶n dù phßng gi¶m gi¸. - §èi víi lo¹i h×nh tæ hîp c¸c doanh nghiÖp (GIE), phÇn lîi nhuËn mµ c«ng ty ®­îc h­ëng trong kÕt qu¶ cña mét niªn ®é ®­îc h¹ch to¸n trong cïng niªn ®é. Thñ tôc nµy cÇn ®­îc xem xÐt l¹i. - §èi víi c¸c cæ phiÕu tham gia gãp vèn, cæ tøc ®­îc h¹ch to¸n trong niªn ®é cã sù ph©n chia lîi tøc. - C¸c b­íc kiÓm tra ®­îc thùc hiÖn: KiÓm tra l¹i viÖc së h÷u thùc thô c¸c chøng kho¸n nµy th«ng qua ®èi chiÕu víi c¸c v¨n b¶n x¸c nhËn cña bªn ®­îc ký th¸c t¹i ngµy 30/11/N. Kh«ng cã biÕn ®éng trong kú KiÓm tra l¹i gi¸ trÞ cña c¸c chøng kho¸n : Gi¸ trÞ mua vµo % tham dù Gi¸ trÞ to¸n häc (dùa trªn b¶ng TKTS c«ng bè míi nhÊt) Cty affiche information 610 000 51% 1 142 632 Cty Néon Publicité 579 628 72,5% 460 000 C¸c b¸o c¸o tµi chÝnh cña nh÷ng c«ng ty nµy ®· ®­îc c¸c chuyªn gia kiÓm to¸n x¸c nhËn lµ ®óng ®¾n vµ trung thùc. Kho¶n lËp dù phßng lµ hîp lý. §èi víi GIE, ®èi chiÕu c¸c kÕt qu¶ víi b¶ng TKTS míi nhÊt (t¹i ngµy 30/6/N). NEONEX L·i 101 642 ngh×n ®ång (®­îc h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n thu nhËp tõ tham gia gãp vèn) PUBLICITEX Lç 651 977 ngh×n ®ång. - Kho¶n lç bÊt th­êng nµy ®­îc bï ®¾p l¹i b»ng phÇn ®­îc h­ëng cña "L'affichage express" cã trong GIE vµ do ®ã kho¶n lç nµy ®· kh«ng ®­îc lËp dù phßng. - C«ng ty NEONEX ®· quyÕt ®Þnh ph©n chia kÕt qu¶ cuèi th¸ng 11 n¨m N. CÇn nãi thªm r»ng c«ng ty "L'affichage express", do cã phÇn gãp vèn trong c«ng ty NEONEX nªn sÏ cã kh¶ n¨ng ®­îc h­ëng hîp ®ång thuª mua ®éng s¶n do NEONEX cÊp, hîp ®ång thuª mua nµy trÞ gi¸ lµ 1 028 620 ngh×ng ®ång. C«ng ty "L'affichage express" ký mét cam kÕt t­¬ng ®­¬ng víi gi¸ trÞ tham gia gãp vèn cña m×nh nghÜa lµ kho¶ng 900000 ngh×n ®ång (sau khi chóng t«i tiÕn hµnh kiÓm tra, c«ng ty ®· ®­a kho¶n tiÒn nµy vµo cam kÕt ngoµi b¶ng). 4 - Ký quü ký c­îc dµi h¹n - Tµi kho¶n nµy bao gåm c¸c kho¶n tiÒn göi dµi h¹n vµ ký c­îc dµi h¹n - §èi víi c¸c kho¶n tiÒn göi dµi h¹n lín nhÊt, ®· thu ®­îc x¸c nhËn cña bªn thø ba. D­êng nh­ kh«ng cã khã kh¨n g× trong viÖc thu håi c¸c kho¶n tiÒn ë tµi kho¶n nµy. 5 - C¸c gi¸ trÞ trong s¶n xuÊt kinh doanh. Bao gåm c¸c ®å dïng vµ trang thiÕt bÞ kh«ng l¾p ®Æt. Hµng tån kho ®­îc ®¸nh gi¸ ë møc thÊp nhÊt theo gi¸ thµnh hay theo gi¸ trÞ ­íc tÝnh. §èi chiÕu víi c¸c b¸o c¸o l­u chuyÓn hµng tån kho, vµ kiÓm tra chän mÉu cã giíi h¹n vÒ tÝnh hiÖn h÷u vµ gi¸ trÞ cña hµng tån kho. Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho xem nh­ lµ hîp lý. Chóng t«i ®· kh«ng thÓ tham dù vµo kiÓm kª thùc tÕ, tuy nhiªn thñ tôc m« t¶ viÖc kiÓm kª cho thÊy cã thÓ chÊp nhËn ®­îc. 6 - Kh¸ch hµng vµ c¸c tµi kho¶n cã liªn quan ViÖc lËp ho¸ ®¬n ®èi víi hîp ®ång duy tr× biÓn qu¶ng c¸o dµi h¹n ®­îc thùc hiÖn theo nguyªn t¾c 60% ®èi víi n¨m ®Çu, 20% cho n¨m thø hai, 20% cho n¨m thø ba. C¸c hîp ®ång kh¸c ®­îc lËp ho¸ ®¬n vµ h¹ch to¸n hµng th¸ng. Chóng t«i ®· kh«ng thÓ x¸c ®Þnh ¶nh h­ëng cña viÖc kh«ng tu©n thñ nguyªn t¾c kÕ to¸n ph©n chia niªn ®é, cô thÓ lµ ghi nhËn chi phÝ vµ thu nhËp vµo niªn ®é ®óng. Vµ b¶n th©n c«ng ty ®· kh«ng thÓ thùc hiÖn ®­îc nguyªn t¾c nµy. - C¸c b­íc kiÓm tra ®­îc thùc hiÖn : ViÖc kiÓm tra c¸c tµi kho¶n doanh thu b¸n hµng kh«ng cho thÊy sai sãt ; TÊt c¶ c¸c dÞch vô cung cÊp ®· ®­îc lËp ho¸ ®¬n vµ ®­îc h¹ch to¸n theo nguyªn t¾c ®· nªu ë trªn. Thñ tôc ph©n tÝch ®· ®­îc thùc hiÖn : tÊt c¶ c¸c biÕn ®éng ®· ®­îc gi¶i thÝch. Nguyªn t¾c ph©n chia niªn ®é ®· ®­îc kiÓm tra H¬n n÷a, viÖc kiÓm tra c¸c ho¸ ®¬n cã ®­îc lËp sau khi kÕt thóc niªn ®é ®èi víi c¸c dÞch vô mµ kh¸ch hµng kh«ng võa ý ®· cho thÊy kh«ng cã ho¸ ®¬n cã nµo vi ph¹m nguyªn t¾c chia c¾t niªn ®é. §èi víi c¸c kho¶n ph¶i thu kh¸ch hµng : - §èi chiÕu gi÷a b¶ng c©n ®èi sè d­ c¸c tµi kho¶n kh¸ch hµng víi sæ c¸i. - KiÓm tra c¸c phÐp céng vµ viÖc kÕt chuyÓn c¸c sè d­ trong b¶ng c©n ®èi c¸c tµi kho¶n kh¸ch hµng vµ mét sè tµi kho¶n chi tiÕt kh¸c. - So s¸nh b¶ng c©n ®èi sè d­ c¸c tµi kho¶n tæng hîp víi b¶ng c©n ®èi sè d­ cña n¨m tr­íc - Yªu cÇu kh¸ch hµng x¸c nhËn ®èi víi nh÷ng sè d­ lín h¬n 10 000 ng×n ®ång vµ ®· chän ra ngÉu nhiªn 16 sè d­ kh¸c. §©y lµ h×nh thøc yªu cÇu x¸c nhËn tÝch cùc (yªu cÇu tr¶ lêi trong mäi tr­êng hîp). 58% c©u tr¶ lêi nhËn ®­îc lµ ®ång ý víi sè d­, 18% kh«ng ®ång ý nh­ng c¸c con sè t­¬ng ®èi gÇn nhau. Kh«ng cã mét sai sãt nµo cã thÓ quy cho c«ng ty. Nh÷ng th­ kh«ng ®­îc phóc ®¸p ®· ®­îc xem xÐt b»ng mét thñ tôc thay thÕ. - Thu nhËn B¶ng c©n ®èi tuæi nî. KiÓm tra vµ so s¸nh víi b¶ng c©n ®èi tuæi nî cña niªn ®é tr­íc. C«ng ty lËp dù phßng ®èi víi tÊt c¶ c¸c kho¶n ph¶i thu cã trªn 3 th¸ng tuæi ch­a ®­îc thanh to¸n t¹i ngµy kho¸ sæ. ViÖc kiÓm tra dù phßng cña chóng t«i ®· cho thÊy r»ng nguyªn t¾c thËn träng nµy ®· ®­îc chøng minh vµ mäi söa ®æi lµ kh«ng cÇn thiÕt. - 84 098 ngh×n ®ång lµ sè d­ cã ë tµi kho¶n kh¸ch hµng, sè tiÒn nµy ®· ®­îc c«ng ty ®­a vµo bªn nguån cña b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n. §èi víi c¸c th­¬ng phiÕu ph¶i thu : - Thu thËp vµ kiÓm tra thêi h¹n cña c¸c th­¬ng phiÕu - KiÓm tra tÝnh hiÖn h÷u cña c¸c th­¬ng phiÕu vµ ®èi chiÕu víi chøng tõ x¸c nhËn viÖc thu ®æi th­¬ng phiÕu - Yªu cÇu x¸c nhËn gi¸ trÞ c¸c th­¬ng phiÕu ®èi víi c¸c kho¶n ph¶i thu kh¸ch hµng trªn ®©y - KiÓm tra l¹i c¸c kho¶n nî kh«ng thu håi ®­îc tiÕp sau ®ã - Xem xÐt mét c¸ch tæng thÓ th× kh«ng cã sai sãt nµo ®­îc ph¸t hiÖn. 7 - Nî vµ thuÕ ph¶i nép * ThuÕ lîi tøc - Thu thËp vµ kiÓm tra viÖc ph©n tÝch kho¶n thuÕ lîi tøc ph¶i tr¶ ; ®èi chiÕu víi tµi kho¶n chi phÝ t­¬ng øng vµ sæ c¸i. KiÓm tra l¹i c¸c kho¶n ®· thanh to¸n trong niªn ®é. - KiÓm tra c¸c b¶n th«ng b¸o ®iÒu chØnh vÒ thuÕ vµ dù phßng t­¬ng øng. - KiÓm tra viÖc tÝnh thuÕ cña niªn ®é vµ ®Æc biÖt lµ ®èi chiÕu gi÷a lîi nhuËn ®¸nh thuÕ vµ lîi nhuËn trong kÕ to¸n. * ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng - §èi chiÕu gi÷a sæ c¸i vµ b¶ng thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng (TVA) vÒ viÖc b¸n hµng vµ mua hµng. - KiÓm tra xem kho¶n cho nî thuÕ TVA ph¶i thu håi ®· ®­îc khai b¸o ë th¸ng sau hay kh«ng. - KiÓm tra viÖc thanh to¸n tiÕp theo ®èi víi thuÕ TVA ph¶i nép. 8. C¸c c«ng ty liªn danh §· nhËn ®­îc x¸c nhËn cho nh÷ng sè d­ lín tõ phÝa c¸c c«ng ty liªn danh hay GIE : Bao gåm c¸c con nî vµ chñ nî kh¸c d­ nî d­ cã GIE NEONEX 54 736 GIE PUBLICITEX 112 231 PRESS ET DOCUMENTATION 203 437 Bao gåm c¸c c«ng ty liªn danh NEON PUBLICITE 19 218 AFFICHE INFORMATION 78 807 98 125 C¸c yÕu tè quan träng kh¸c cña c¸c con nî vµ chñ nî kh¸c ®· ®­îc kiÓm tra vµ cho thÊy ®· ®­îc ®¸nh gi¸ ®óng ®¾n, cã tÝnh ®Õn mét kho¶n dù phßng 4 380 ngh×n ®ång cho c¸c con nî kh¸c. 9 - Chi phÝ tr¶ tr­íc - Thu thËp chi tiÕt vµ ®èi chiÕu víi c¸c chøng tõ. TÊt c¶ c¸c chi phÝ tr¶ tr­íc ®Òu cho thÊy cã c¬ së. 10 - TiÒn mÆt - C¸c b­íc kiÓm tra trªn môc doanh thu vµ chi phÝ C¸c b­íc kiÓm tra chi tiÕt ®· ®­îc thùc hiÖn khi tiÕn hµnh ph©n tÝch c¸c hÖ thèng vÒ doanh thu còng nh­ vÒ chi phÝ vµ c¸c tµi liÖu t­¬ng øng víi chóng (nhËt ký). Kh«ng cã sai sãt nµo ®­îc ph¸t hiÖn. XÐt vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé, hÖ thèng nµy kh«ng ®­îc ®¸nh gi¸ lµ cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn c¸c cuéc kiÓm tra bÊt ngê. - Tuy nhiªn TiÕn hµnh ®¸nh dÊu - trªn b¶n kª khai c¸c tµi kho¶n ng©n hµng - c¸c kho¶n sÐc ch­a ®­îc ng©n hµng ghi nî ë ®Çu niªn ®é nh­ng sÏ ®­îc ghi sau ®ã. Yªu cÇu 40 tê sÐc ë 3 ng©n hµng kh¸c nhau vµ kiÓm tra viÖc ký hËu, ch÷ ký, ng­êi nhËn tiÒn. Göi yªu cÇu x¸c nhËn tíi tÊt c¶ c¸c ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh ®Ó hiÓu râ h¬n t×nh tr¹ng cña c¸c tµi kho¶n t¹i ngµy kho¸ sæ; yªu cÇu cung cÊp c¸c th«ng tin cã Ých (sè d­, l·i suÊt ®Õn h¹n, c¸c tµi kho¶n bÞ phong to¶, thu ®æi kho¶n chiÕt khÊu... ) vµ kiÓm tra xem c¸c th«ng tin nµy cã ®­îc ph¶n ¸nh ®óng ®¾n trong sæ s¸ch vµ trong c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh hay kh«ng. KiÓm tra tÊt c¶ c¸c b¶n ®èi chiÕu ng©n hµng t¹i ngµy kho¸ sæ vµ ®èi chiÕu víi sæ c¸i, nhËt ký ng©n quü vµ thu thËp x¸c nhËn. §Æc biÖt lµ kiÓm tra xem tÊt c¶ c¸c sÐc cã gi¸ trÞ lín ch­a ®­îc ng©n hµng ghi nî cã thùc sù xuÊt hiÖn vµo sau nµy hay kh«ng. CÇn nãi thªm r»ng trong kho¶n môc "Ng©n hµng" cã mét kho¶n tiÒn göi cã thêi h¹n lµ 1000 000 ngh×nh ®ång ®Õn h¹n lµ ngµy 22/3/N+1, víi l·i suÊt lµ 6,5%. C¸c kho¶n tiÒn l·i ®· ®­îc dù phßng mét c¸ch ®óng ®¾n. C¸c nghiÖp vô ng©n quü ®· ®­îc kiÓm tra vµ ®· kh«ng cho thÊy cã vÊn ®Ò g×, ®¸nh dÊu c¸c sè d­ ë tµi kho¶n quü víi nhËt ký quü vµ sæ c¸i. ChØ cã nghiÖp vô nµy ®· ®­îc thùc hiÖn xÐt vÒ kho¶n tiÒn cã gi¸ trÞ nhá. 11 - Vèn chñ së h÷u - KiÓm tra gi¸ trÞ vèn b»ng c¸ch yªu cÇu x¸c nhËn sè l­îng cæ phiÕu tõ phÝa ng©n hµng chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý c¸c chøng kho¸n (bao gåm 49 201 cæ phiÕu cã gi¸ danh nghÜa lµ 100 ngh×n ®ång ®· thu tiÒn toµn bé). - Thu thËp danh s¸ch c¸c cæ ®«ng (tÊt c¶ c¸c cæ phiÕu ®Òu ghi tªn). - §èi chiÕu víi biªn b¶n cuéc häp cña §¹i héi cæ ®«ng vÒ viÖc t¨ng vèn vµ viÖc ph©n chia cæ tøc gÇn ®©y nhÊt ®Ó kiÓm tra chªnh lÖch gi¸ ph¸t hµnh vµ kho¶n tiÒn ®­a vµo dù tr÷. - Chªnh lÖch gi¸ ph¸t hµnh thu ®­îc tõ viÖc s¸t nhËp cña c«ng ty v« danh CHAVRY vµo n¨m N-3 víi gi¸ trÞ lµ 600 000 ngh×n ®ång, kho¶n nµy ®­îc quy ra 7100 cæ phiÕu. - Sè tiÒn ®­a vµo dù tr÷ tõ c¸c kho¶n l·i dµi h¹n ph¶i chÞu mét møc thuÕ rót ng¾n lµ 15%. C¸c kho¶n l·i rßng dµi h¹n (®· trõ thuÕ) thu ®­îc trong niªn ®é N trÞ gi¸ lµ 183 350 sÏ ®­îc ®­a vµo dù tr÷ theo quyÕt ®Þnh cña §¹i héi c¸c cæ ®«ng. 12 - Dù phßng rñi ro vµ chi phÝ - Dù phßng rñi ro §­îc lËp ®Ó ®èi phã víi c¸c rñi ro liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña c«ng ty, kho¶n dù phßng nµy ®· chÞu thuÕ lîi tøc. - Dù phßng ®èi víi viÖc söa ®æi thuÕ (xem I B-2) 13 - Nhµ cung cÊp vµ c¸c tµi kho¶n liªn quan C¸c b­íc kiÓm tra ®­îc thùc hiÖn trªn c¸c hÖ thèng L­u ý r»ng c¸c chi phÝ s¬n vÏ kÎ biÓn ®èi víi nh÷ng hîp ®ång l­u gi÷ biÓn dµi h¹n ®­îc tÝnh theo cïng mét ph­¬ng ph¸p víi c¸ch lËp ho¸ ®¬n (60, 20 vµ 20). Chi phÝ thuª ®Þa ®iÓm ®Æt biÓn qu¶ng c¸o, ®èi víi hîp ®ång ng¾n hay dµi h¹n ®­îc thanh to¸n hµng n¨m hay thanh to¸n tr­íc. C«ng ty ghi nhËn vµo môc chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña niªn ®é nh÷ng kho¶n thanh to¸n tiÒn thuª ®Þa ®iÓm ®­îc thùc hiÖn trong cïng niªn ®é vµ bÊt kÓ ngµy thanh to¸n lµ ngµy nµo, còng gièng nh­ viÖc lËp ho¸ ®¬n. C¸c b­íc kiÓm tra ®­îc thùc hiÖn trªn c¸c hÖ thèng ®· cho thÊy r»ng c¸c lo¹i chi phÝ lµ cã c¨n cø vµ chóng ®­îc h¹ch to¸n theo c¸c nguyªn t¾c ®· nªu ë trªn. Mét thñ tôc yªu cÇu x¸c nhËn ®· ®­îc göi cho c¸c chñ t­ nh©n cho thuª ®Þa ®iÓm ®Ó kiÓm tra h×nh thøc thuª mua. Thñ tôc yªu cÇu x¸c nhËn nµy ®· ®­îc thùc hiÖn th«ng qua ph­¬ng ph¸p chän mÉu thèng kª - 64% chñ nh©n ®­îc hái - Kh«ng cã sai sãt träng yÕu nµo ®­îc ph¸t hiÖn. - C¸c b­íc kiÓm tra kh¸c ®­îc thùc hiÖn trªn c¸c kho¶n môc cña b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n: Göi th­ yªu cÇu x¸c nhËn tíi 6 nhµ cung cÊp lín nhÊt vµ nhËn ®­îc danh s¸ch c¸c ho¸ ®¬n ch­a ®­îc thanh to¸n, c¸c th­¬ng phiÕu ph¶i tr¶. C«ng ty ®· ®iÒu chØnh mét kho¶n chªnh lÖch lµ 312 000 ngh×n ®ång vµ ghi nhËn sè tiÒn nµy vµo c¸c tµi kho¶n cña m×nh víi tªn gäi lµ ho¸ ®¬n ch­a ®­îc h¹ch to¸n. C«ng ty ®· tiÕn hµnh s¾p xÕp l¹i mét c¸ch chÝnh x¸c c¸c tµi kho¶n nhµ cung cÊp cã sè d­ nî (tiÒn t¹m øng) §èi víi c¸c th­¬ng phiÕu ph¶i tr¶, ®¸nh dÊu c¸c th­¬ng phiÕu ch­a ®Õn h¹n, ®èi chiÕu víi th­ tr¶ lêi x¸c nhËn. Nghiªn cøu c¸c tµi s¶n nî ch­a ®­îc ghi nhËn th«ng qua viÖc kiÓm tra c¸c biªn b¶n, c¸c ho¸ ®¬n ®­îc h¹ch to¸n trªn niªn ®é tiÕp theo vµ c¸c phiÕu nhËn hµng kh«ng cã ho¸ ®¬n, c¸c b¶n kª khai ng©n hµng, th­ göi cho luËt s­ liªn quan ®Õn tiÒn c«ng tr¶ cho luËt s­ (xem II - 19) vµ c¸c vô tranh chÊp. 14 - Nî nh©n viªn - PhÇn tham gia cña nh©n viªn vµo thµnh qu¶ cña c«ng ty (quü trÝch th­ëng) thu thËp v¨n b¶n tho¶ thuËn liªn quan ®Õn phÇn th­ëng cña nh©n viªn cã trong thµnh qu¶ cña c«ng ty vµ c¸c tho¶ thuËn ®· ký víi c¸c bªn thø ba lµ c¸c tæ chøc ®­îc uû th¸c qu¶n lý quü tiÒn nµy. kiÓm tra c¸ch tÝnh to¸n vµ c¸ch h¹ch to¸n phÇn trÝch th­ëng cho nh©n viªn trong niªn ®é N-1/N. - Dù phßng nghØ ¨n l­¬ng kiÓm tra c¸ch x¸c ®Þnh chÕ ®é nghØ phÐp kh«ng cã söa ®æi vÒ ph­¬ng ph¸p tÝnh to¸n - KiÓm tra viÖc dù phßng söa ®æi thuÕ 15 - C¸c kho¶n ph¶i tr¶ kh¸c Thu nhËn mét b¸o c¸o tæng hîp vµ ®¸nh dÊu ®èi chiÕu víi sæ c¸i. KiÓm tra c¸c chøng tõ. Kh«ng cã sù s¾p xÕp l¹i nµo ®­îc coi lµ cÇn thiÕt. 16 - Thu nhËp h¹ch to¸n tr­íc Thu thËp chi tiÕt vµ ®èi chiÕu víi sæ c¸i. KiÓm tra ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh dù phßng 17 - Chi phÝ vµ thu nhËp kh¸c Môc "mua vµ chi phÝ dÞch vô mua ngoµi kh¸c" ®­îc ph©n bæ nh­ sau : DÞch vô mua ngoµi kh¸c 7 484 607 DÞch vô ¸p phÝch thuª ngoµi 4 145 840 Thuª ®Þa ®iÓm ®Æt biÓn 6 948 109 Chi phÝ thiÕt bÞ 2 112 216 TiÒn thuª b¶n quyÒn vµ chi phÝ chung 2 830 491 (vËn chuyÓn, v.v.) Gi¶m gi¸ ®­îc h­ëng KiÓm tra ph©n tÝch ®­îc thùc hiÖn trªn toµn bé c¸c chi phÝ vµ thu nhËp kh¸c nhau. TÊt c¶ c¸c biÕn ®éng ®Òu ®­îc gi¶i thÝch. Trªn tµi kho¶n chi dù phßng ngoµi s¶n xuÊt kinh doanh hay bÊt th­êng, cã c¸c yÕu tè sau: Dù phßng rñi ro g¾n víi ho¹t ®éng 265 564 Dù phßng söa ®æi thuÕ 294 078 Dù phßng kh¸c 9 207 568 849 Dù phßng rñi ro g¾n víi ho¹t ®éng cã liªn quan ®Õn kh¶ n¨ng yÕu kÐm cña c«ng ty trong viÖc gi÷ trän mét hîp ®ång. 18 - C¸c cam kÕt Ngoµi c¸c ho¹t ®éng ®¶m b¶o b»ng c¸c cam kÕt ®· nhËn ®­îc, chñ yÕu lµ cam kÕt do "L'affichage express" ®­a ra ®èi víi hîp ®ång ®éng s¶n ký víi GIE NEONEX nh­ ®· ®Ò cËp ë phÇn II - 3. Kh«ng cã hèi phiÕu ®­îc chiÕt khÊu (®­îc x¸c nhËn bëi c¸c ng©n hµng) C¸c luËt s­ ®· ®­îc yªu cÇu x¸c nhËn vµ c©u tr¶ lêi cña hä lµ kh«ng cã vô kiÖn nµo mµ kÕt côc cña nã cã thÓ lµm ¶nh h­ëng tíi tÝnh hîp thøc cña b¸o c¸o tµi chÝnh. C¸c cam kÕt rót khái hîp ®ång kh«ng ®­îc lËp dù phßng vµ chóng cã gi¸ trÞ lµ 1365 triÖu ®ång. 19 - KÕt luËn chung C¸c ®iÓm ®­îc nªu trong phÇn II - 1 (khÊu hao thiÕt bÞ sö dông l©u dµi) II -6 (h¹ch to¸n c¸c ho¸ ®¬n ®èi víi hîp ®ång dµi h¹n), II -13 (chi phÝ thuª ®Þa ®iÓm), cho thÊy r»ng kh«ng cã sù tu©n thñ nguyªn t¾c c¬ b¶n vÒ tÝnh chia c¾t niªn ®é. Do b¶n th©n doanh nghiÖp kh«ng cã kh¶ n¨ng x¸c ®Þnh hoÆc doanh nghiÖp kh«ng mêi chuyªn gia ®Õn x¸c ®Þnh ¶nh h­ëng cña viÖc kh«ng tu©n thñ nµy, nªn khã cã thÓ x¸c nhËn tÝnh trung thùc cña kÕt qu¶ hay t×nh h×nh tµi chÝnh cña c«ng ty. Vµ c¸c cam kÕt rót khái hîp ®ång ph¶i ®­îc ®­a vµo trong c¸c cam kÕt ë phÇn thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh. III/ Mét sè kiÕn nghÞ gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao chÊt l­îng cña b»ng chøng kiÓm to¸n 3.1. Nh÷ng thÕ m¹nh cña c«ng ty vÒ chÊt l­îng cña b»ng chøng kiÓm to¸n. Sau mét thêi gian tiÕn hµnh t×m hiÓu vÒ thùc tr¹ng c¸c cuéc kiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh cña C«ng Ty KiÓm To¸n vµ T­ VÊn Tµi ChÝnh Quèc TÕ KPMG t«i thÊy c«ng ty cã nh÷ng ®iÓm m¹nh sau: - C¸c cuéc kiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh ®Òu ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch hoµn h¶o theo mét chu tr×nh khÐp kÝn tõ kh©u tiÕp cËn kh¸ch hµng ®Õn kh©u lËp b¸o c¸o kiÓm to¸n vµ c¸c dÞch vô sau kiÓm to¸n. - §éi ngò kiÓm to¸n viªn cña c«ng ty ®µo t¹o chÝnh quy vµ cã kinh nghiÖm thùc tiÔn. - Trong vÊn ®Ò b»ng chøng kiÓm to¸n: + C¸c kiÓm to¸n viªn ®· linh ho¹t sö dông rÊt nhiÒu c¸c ph­¬ng ph¸p kh¸c nhau ®Ó t×m kiÕm vµ thu thËp b»ng chøng kiÓm to¸n + C¸c kiÓm to¸n viªn cña c«ng ty ®· sö dông triÖt ®Ó c¸c ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch ®Ó ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ t×nh h×nh ho¹t ®éng cña c«ng ty trªn mäi ph­¬ng diÖn 3.2. Nh÷ng mÆt h¹n chÕ cßn tån t¹i Bªn c¹nh chu tr×nh kiÓm to¸n hoµn h¶o cña c«ng ty th× bªn c¹nh ®ã còng cã nh÷ng mÆt mµ chóng ta cÇn ph¶i nh×n nhËn l¹i: - Ta thÊy trong qu¸ tr×nh kiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh xÐt trªn ph­¬ng diÖn thu thËp vµ t×m kiÕm b»ng chøng kiÓm to¸n c¸c kiÓm to¸n cña c«ng ty ch­a chó träng ®Õn viÖc xem xÐt vµ ®¸nh gi¸ hÖ thèng néi bé, hä chØ t×m hiÓu s¬ qua th«ng qua sù m« t¶ cña c¸c nh©n viªn trong ®¬n vÞ ®­îc kiÓm to¸n mµ kh«ng tæ chøc cô thÓ mét ch­¬ng tr×nh ®Ó t×m hiÓu vµ ®¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé. Trong khi ®ã t×m hiÓu vµ ®¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé lµ mét néi dung kh¸ quan träng trong c¸c cuéc kiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh, nã cã thÓ gióp kiÓm to¸n viªn gi¶m bít sè l­îng b»ng chøng cÇn thu thËp còng nh­ gi¶m thiÓu chi phÝ kiÓm to¸n - C¸c kiÓm to¸n viªn ®¸nh gi¸ hÖ thèng kÓm so¸t néi bé cña kh¸ch hµng th«ng qua kinh nghiÖm nghÒ nghiÖp vµ nhËn xÐt chñ quan cña hä, diieï nµy cã thÓ dÉn ®Õn rñi ro rÊt lín 3.3 Mét sè kiÕn nghÞ gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao chÊt l­îng cña b»ng chøng kiÓm to¸n 3.3.1.X©y dùng mét kÕ ho¹ch kiÓm to¸n ®Ó nh»m x¸c ®Þnh c¸c lÜnh vùc rñi ro mét c¸ch hoµn thiÖn h¬n h¬n vµ kiÓm tra thÝch ®¸ng hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé CÇn nghiªn cøu kh¶ n¨ng cña qu¸ tr×nh kiÓm so¸t bï trõ ®Ó ¸p dông trong thùc hiÖn thu thËp b»ng chøng hîp lý: Nh­ chóng ta ®· biÕt trong bÊt cø hÖ thèng KSNB nµo còng cã nh÷ng ­u ®iÓm ®ång thêi còng tån t¹i nh÷ng nh­îc ®iÓm. ¦u ®iÓm cña viÖc ¸p dông kh¶ n¨ng bï trõ cña c¸c ho¹t ®éng kiÓm so¸t lµ cã thÓ gi¶m bít c¸c thö nghiÖn kiÓm so¸t nÕu trong qu¸ tr×nh nhËn diÖn kiÓm so¸t kiÓm to¸n viªn cã c¸c nghi ngê vÒ hÖ thèng KSNB kh¸ch hµng. Do ®ã cã thÓ gi¶m ®­îc thêi gian vµ chi phÝ kiÓm to¸n. T¨ng c­êng thùc hiÖn thö nghiÖm kiÓm so¸t ®Ó xem xÐt mèi quan hÖ víi ®¸nh gi¸ ban ®Çu vÒ rñi ro kiÓm so¸t nh»m t¨ng thªm hay gi¶m bít c¸c thñ tôc kiÓm to¸n chi tiÕt: Sau khi nhËn diÖn c¸c ho¹t ®éng kiÓm so¸t c«ng viÖc nµy lµm t¨ng sù hiÓu biÕt cña kiÓm to¸n viªn vÒ hÖ thèng KSNB còng cã nghÜa lµ lµm gi¶m rñi ro kiÓm so¸t. §iÒu nµy ®ßi hái ph¶i ®­îc chøng minh b»ng viÖc sö dông c¸c thö nghiÖm kiÓm so¸t ®Ó ®¶m b¶o r»ng c¸c ho¹t ®éng kiÓm so¸t ®­îc vËn hµnh hiÓu qu¶ trong suèt qu¸ tr×nh kiÓm to¸n. Kh¸c víi giai ®o¹n nhËn diÖn c¸c ho¹t ®éng kiÓm so¸t, thö nghiÖm kiÓm so¸t chØ ®­îc thùc hiÖn khi giai ®o¹n tr­íc (nhËn diÖn) cho biÕt rñi ro kiÓm so¸t lµ thÊp h¬n møc tèi ®a, c¸c thÓ thøc ®Ó ®¹t ®­îc sö hiÓu biÕt (nhËn diÖn kiÓm so¸t) chØ kiÓm tra ë mét sè nghiÖp vô kinh tÕ hoÆc ë mét thêi ®iÓm duy nhÊt (®èi víi quan s¸t) cßn ®èi víi thö nghiÖm kiÓm so¸t ®­îc thùc hiÖn trong nhiÒu nghiÖp vô kinh tÕ h¬n hoÆc quan s¸t ë nhiÒu thêi ®iÓm h¬n. V× ®­îc thùc hiÖn nh­ vËy nªn c¸c b»ng chøng thu ®­îc cho phÐp kiÓm to¸n viªn tin cËy h¬n ®ång nghÜa víi kh¶ n¨ng rñi ro kiÓm so¸t lµ thÊp h¬n. Mét mÆt kh¸c mµ kiÓm to¸n viªn lu«n ph¶i c©n nh¾c, lµm thÕ nµo ®Ó tiÕt kiÖm chi phÝ rót ng¾n thêi gian kiÓm to¸n víi møc gi¸ thµnh thÊp nhÊt cã thÓ. Nh­ng kh«ng cã nghÜa lµ kiÓm to¸n viªn cho phÐp rñi ro kiÓm to¸n ë møc ®é cao ®Ó gi¶m chi phÝ. §iÒu nµy th­êng ®­îc c¸c c«ng ty kiÓm to¸n sö dông ®é tin cËy cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ®Ó gi¶m bít c¸c thö nghiÖm c¬ b¶n (Trong chuÈn mùc thùc hµnh kiÓm to¸n vÉn cho phÐp viÖc ¸p dông nµy). C«ng viÖc nµy ®­îc thùc hiÖn: Khi rñi ro kiÓm so¸t ®­îc ®¸nh gi¸ thÊp h¬n møc tèi ®a th× kiÓm to¸n viªn t¨ng c­êng sö dông c¸c thö nghiÖm kiÓm so¸t b»ng c¸ch chän ra mét mÉu lín (kho¶ng 75 ¸ 150 nghiÖp vô h¬n lµ chØ tõ 20 ¸ 100 nghiÖp vô nh­ th«ng th­êng) c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ®Ó kiÓm tra sù ho¹t ®éng hiÓu qu¶ cña qu¸ tr×nh kiÓm so¸t. Cã ®­îc c¸c b»ng chøng tõ viÖc t¨ng c­êng thö nghiÖm kiÓm so¸t kiÓm to¸n viªn so s¸nh víi ®¸nh gi¸ ban ®Çu vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ®Ó ®­a ra ®¸nh gi¸ rñi ro kiÓm so¸t vµ ®iÒu chØnh t¨ng hay gi¶m (th­êng lµ gi¶m v× kiÓm to¸n viªn lu«n cã sù nghi ngê thÝch ®¸ng, do ®ã c¸c ®¸nh gi¸ ban ®Çu vÒ rñi ro th­êng më møc cao h¬n lµ møc thÊp) c¸c thö nghiÖm chi tiÕt nghiÖp vô. ¦u ®iÓm cña viÖc t¨ng c­êng thö nghiÖm kiÓm so¸t lµ gi¶m ®­îc thêi gian vµ chi phÝ kiÓm to¸n nh­ng cho phÐp kiÓm to¸n viªn cã thÓ tin t­ëng vµo ®¸nh gi¸ rñi ro kiÓm so¸t ®Ó t¨ng hay gi¶m thö nghiÖm chi tiÕt nghiÖp vô. Do vËy, ®Ó t¨ng ®é tin cËy ®èi víi b»ng chøng kiÓm to¸n c¸c kiÓm to¸n viªn cÇn t¨ng c­êng nhËn diÖn hÖ thång kiÓm so¸t néi cña kh¸ch hµng 3.3.2. X©y dùng c¸c quy ®Þnh thùc hiÖn viÖc thu thËp b»ng chøng kiÓm to¸n b»ng c¸ch xÐt ®o¸n nghÒ nghiÖp. Khi thùc hiÖn viÖc thu thËp vµ t×m kiÕm b»ng chøng kiÓm to¸n c¸c kiÓm to¸n viªn th­êng sö dông kinh nghiÖm nghÒ nghiÖp ®Ó ®¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé cña ®¬n vÞ cÇn ph¶i kiÓm to¸n. Nh÷ng tr­êng hîp nµy rÊt dÔ x¶y ra sai sãt dÉn ®Õn c«ng ty ph¶i chÞu nh÷ng tr¸ch nhiÖm rñi ro kiÓm to¸n do sù chñ quan cña c¸c kiÓm to¸n viªn khi thùc hiÖn ®¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé theo ý kiÕn chñ quan cña kiÓm to¸n viªn. V× vËy ®Ó gi¶m nh÷ng rñi ro nµy c«ng ty nªn thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh chÝnh s¸ch cho kiÓm to¸n viªn khi thùc hiÖn viÖc thu thËp b»ng chøng kiÓm to¸n b»ng c¸ch xÐt ®o¸n nghÒ nghiÖp. Bªn c¹nh ®ã c«ng ty nªn cã chÕ ®é ®µo t¹o ®éi ngò kiÓm to¸n viªn cã kinh nghiÖm vµ chuyªn m«n nghÒ nghiÖp cao, thùc hiÖn viÖc chuyªn m«n ho¸ ®èi víi ®éi ngò kiÓm to¸n viªn nµy tøc lµ h­íng chuyªn m«n cña hä vµo nh÷ng lÜnh vùc thiÕt thùc trong nÒn kinh tÕ. §iÒu nµy gióp c¸c kiÓm to¸n viªn cã nhiÒu kinh nghiÖm trong lÜnh vùc mµ m×nh kiÓm to¸n mÆt kh¸c sù hiÓu biÕt s©u s¾c cña kiÓm to¸n viªn vÒ lÜnh vùc m×nh kiÓm to¸n sÏ gióp n©ng cao chÊt l­îng cña cuéc kiÓm to¸n. KÕt luËn Qua thêi gian t×m hiÓu c«ng t¸c kiÓm to¸n t¹i C«ng ty KiÓm To¸n vµ T­ VÊn Tµi ChÝnh Quèc TÕ c¸c anh chÞ kiÓm to¸n viªn t¹i ®©y ®· gióp em hiÓu thªm nh÷ng kiÕn thøc ®· häc ë tr­êng, ®ång thêi tiÕp thu kinh nghiÖm thùc tiÔn trong c«ng t¸c tiÕn hµnh kiÓm to¸n nãi chung vµ trong c«ng t¸c t×m kiÕm vµ thu thËp b»ng chøng kiÓm to¸n nãi riªng. Trong bµi viÕt nµy t«i ®· ®Ò cËp c¸c vÊn ®Ò sau: 1.C¬ së lý thuyÕt cña b»ng chøng kiÓm to¸n 2. Quy tr×nh t×m kiÕm vµ thu thËp b»ng chøng kiÓm to¸n. Trong phÇn nµy t«i ®· nªu cô thÓ quan ®iÓm cña c«ng ty KPMG vÒ nh÷ng kh¸i niÖm, môc ®Ých, c¸ch thøc tiÕn hµnh thu thËp b»ng chøng kiÓm to¸n. Quan träng h¬n lµ t«i ®· cè g¾ng t×m hiÓu c¸ch thøc thùc hiÖn tõng kh©u c«ng viÖc ®ång thêi ®­a ra c¸c s¬ ®å vµ c¸c vÝ dô minh ho¹. Dùa trªn thùc tÕ tiÕn hµnh cña c«ng ty KPMG em ®· tr×nh bµy quy tr×nh t×m kiÕm vµ thu thËp b»ng chøng kiÓm to¸n ®èi víi doanh nghiÖp cã quy m« lín vµ nh÷ng ®iÓm quan träng trong quy tr×nh t×m kiÕm vµ thu thËp b»ng chøng kiÓm to¸n ®èi víi doanh nghiÖp cã quy m« nhá… Trªn c¬ së lý thuyÕt ®· häc ë tr­êng t«i ®· tiÕn hµnh so s¸nh víi thùc tÕ quy tr×nh thùc hiÖn c«ng viÖc t¹i c«ng ty KPMG vµ ®­a ra mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn quy tr×nh t×m kiÕm vµ thu thËp b»ng chøng kiÓm to¸n. C¸c kiÕn nghÞ gåm cã: Trong ph¹m vi lµ mét ®Ò ¸n m«n häc, nªn t«i chØ cã thÓ tr×nh bµy c¸ch thøc thu thËp vµ t×m kiÕm b»ng chøng kiÓm to¸n mµ kh«ng ®Ò cËp ®Õn b¶n chÊt cña c¸c ho¹t ®éng t×m kiÕm vµ thu thËp ®Æc tr­ng cÇn thùc hiÖn cña tõng chu tr×nh kiÓm to¸n V× thêi gian t×m hiÓu thùc tÕ vµ tr×nh ®é cßn h¹n chÕ nªn kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, t«i mong nhËn ®­îc nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp quý b¸o cña c¸c thÇy c« gi¸o trong khoa kÕ to¸n, c¸c kiÓm to¸n viªn vµ c¸c b¹n. Cuèi cïng t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c c¸c anh c¸c chÞ kiÓm to¸n viªn vµ ®Æc biÖt thÇy gi¸o TiÕn SÜ Ng« TrÝ TuÖ ®· tËn t×nh gióp ®ì ®Ó em hoµn thµnh ®Ò ¸n m«n häc KiÓm to¸n nµy. Phô lôc I B¶ng 1 b¶ng tra cì mÉu dïng cho lÊy mÉu thuéc tÝnh Møc rñi ro vÒ ®é tin cËy cao 5% Møc sai ph¹m mong ®îi cña tæng thÓ (%) Møc sai sãt cã thÓ bá qua – TDR (%) 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 0.00 149 99 74 59 49 42 36 51 29 19 14 0.25 236 157 117 93 78 66 58 51 46 30 22 0.50 * 157 117 93 78 66 58 51 46 30 22 0.75 * 208 117 93 78 66 58 51 46 30 22 1.00 * * 156 93 78 66 58 51 46 30 22 1.25 * * 156 124 78 66 58 51 46 30 22 1.50 * * 192 124 103 66 58 51 46 30 22 1.75 * * 227 153 103 88 77 51 46 30 22 2.00 * * * 181 127 88 77 68 46 30 22 2.25 * * * 208 127 88 77 68 61 30 22 2.50 * * * * 150 109 77 68 61 30 22 2.75 * * * * 173 109 95 68 61 30 22 3.00 * * * * 195 129 95 84 61 30 22 3.25 * * * * * 148 112 84 61 30 22 3.50 * * * * * 167 112 84 76 40 22 3.75 * * * * * 185 129 100 76 40 22 4.00 * * * * * * 146 100 89 40 22 5.00 * * * * * * * 58 116 40 30 6.00 * * * * * * * * 179 50 30 7.00 * * * * * * * * * 68 37 Chó thÝch: - B¶ng nµy ®­îc dïng cho c¸c tæng thÓ lín - Ký hiÖu (*) dïng ®Ó chØ tr­êng hîp mÉu qu¸ lín ®Ó kiÓm to¸n cã hiÖu qu¶ B¶ng 2 b¶ng tra cì mÉu dïng cho lÊy mÉu thuéc tÝnh Møc rñi ro vÒ ®é tin cËy cao 10% Møc sai ph¹m cña tæng thÓ – EDR (%) Møc sai sãt cã thÓ bá qua (%) – EDR (%) 2 3 4 5 6 7 8 9 10 15 20 0.00 114 76 57 45 38 32 28 25 22 15 11 0.25 194 129 96 77 64 55 48 42 38 25 18 0.50 265 129 96 77 64 55 48 42 38 25 18 0.75 * 129 96 77 64 55 48 42 38 25 18 1.00 * 176 96 77 64 55 48 42 38 25 18 1.25 * 211 132 77 64 55 48 42 38 25 18 1.50 * * 132 105 64 55 48 42 38 25 18 1.75 * * 166 105 64 55 48 42 38 25 18 2.00 * * 198 132 88 55 48 42 38 25 18 2.25 * * * 132 88 75 48 42 38 25 18 2.50 * * * 158 110 75 65 42 38 25 18 2.75 * * * 209 132 75 65 58 38 25 18 3.00 * * * * 132 94 65 58 52 25 18 3.25 * * * * 153 94 65 58 52 25 18 3.50 * * * * 194 113 82 58 52 25 18 3.75 * * * * 194 113 82 73 52 25 18 4.00 * * * * * 131 98 73 52 25 18 4.50 * * * * * 149 98 73 65 25 18 5.00 * * * * * 218 130 87 65 34 18 5.50 * * * * * * 160 115 78 34 18 6.00 * * * * * * * 142 103 34 18 7.00 * * * * * * * 182 116 45 25 7.50 * * * * * * * * 199 52 25 8.00 * * * * * * * * * 52 25 8.50 * * * * * * * * * 60 25 B¶ng 3 b¶ng tra møc sai ph¹m thùc tÕ tèi ®a ( AUDR ) Møc rñi ro vÒ ®é tin cËy cao 5% Cì mÉu Sè sai ph¹m thùc tÕ ®­îc t×m thÊy 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 25 11.3 17.6 * * * * * * * * * 30 9.5 14.9 19.5 * * * * * * * * 35 8.2 12.9 16.9 * * * * * * * * 40 7.2 11.3 14.9 18.3 * * * * * * * 45 6.4 10.1 13.3 16.3 19.2 * * * * * * 50 5.8 9.1 12.1 14.8 17.4 19.9 * * * * * 55 5.3 8.3 11.0 13.5 15.9 18.1 * * * * * 60 4.9 7.7 10.1 12.4 14.6 16.7 18.8 * * * * 65 4.5 7.1 9.4 11.5 13.5 15.5 17.4 19.3 * * * 70 4.2 6.6 8.7 10.7 12.6 14.4 16.2 18.0 19.7 * * 75 3.9 6.2 8.2 10.0 11.8 13.5 15.2 16.9 18.4 20.0 * 80 3.7 5.8 7.7 9.4 11.1 12.7 14.3 15.8 17.3 18.8 * 90 3.3 5.2 6.8 8.4 9.9 11.3 12.7 14.1 15.5 16.8 18.1 100 3.0 4.7 6.2 7.6 8.9 10.2 11.5 12.7 14.0 15.2 16.4 125 2.4 3.7 4.9 6.1 7.2 8.2 9.3 10.3 11.3 12.2 13.2 150 2.0 3.1 4.1 5.1 6.0 6.9 7.7 8.6 9.4 10.2 11.0 200 1.5 2.3 3.1 3.8 4.5 5.2 5.8 6.5 7.1 7.7 8.3 Chó thÝch: - B¶ng nµy ®­îc dïng cho c¸c tæng thÓ lín - Ký hiÖu (*) : dïng ®Ó chØ tr­êng hîp mÉu qu¸ lín , lín h¬n 20% ( v­ît qu¸ møc TDR tèi ®a ) B¶ng 4 b¶ng tra møc sai ph¹m thùc tÕ tèi ®a ( AUDR ) Møc rñi ro vÒ ®é tin cËy cao 5% Cì mÉu Sè sai ph¹m thùc tÕ t×m ®­îc 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 20 10.9 18.1 * * * * * * * * * 25 8.8 14.7 19.9 * * * * * * * * 30 7.4 12.4 16.8 * * * * * * * * 35 6.4 10.7 14.5 18.1 * * * * * * * 40 5.6 9.4 12.8 15.9 19.0 * * * * * * 45 5.0 8.4 11.4 14.2 17.0 19.6 * * * * * 50 4.5 7.6 10.3 12.9 15.4 17.8 * * * * * 55 4.1 6.9 9.4 11.7 14.0 16.2 18.4 * * * * 60 3.8 6.3 8.6 10.8 12.9 14.9 16.9 18.8 * * * 70 3.2 5.4 7.4 9.3 11.1 12.8 14.6 16.2 17.9 19.5 * 80 2.8 4.8 6.5 8.3 9.7 11.3 12.8 14.3 15.7 17.2 18.6 90 2.5 4.3 5.8 7.3 8.7 10.1 11.4 12.7 14.0 15.3 16.6 100 2.3 3.8 5.2 6.6 7.8 9.1 10.3 11.5 12.7 13.8 15.0 120 1.9 3.2 4.4 5.5 6.6 7.6 8.6 9.6 10.6 11.6 12.5 160 1.4 2.4 3.3 4.1 4.9 5.7 6.5 7.2 8.0 8.7 9.5 200 1.1 1.9 2.6 4.0 4.0 4.6 5.2 5.8 6.4 7.0 7.6 Chó thÝch: - B¶ng nµy ®­îc dïng cho c¸c tæng thÓ lín - Ký hiÖu (*) : dïng ®Ó chØ tr­êng hîp mÉu qu¸ lín , lín h¬n 20% ( v­ît qu¸ møc TDR tèi ®a ) Phô lôc II B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n t¹i ngµy 31/12/N Gi¸ trÞ gép Dù phßng/KhÊu hao Gi¸ trÞ thuÇn Tµi s¶n Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh 1 474 879 - 1 474 879 Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh §Êt 111.526 - 111 526 Nhµ x­ëng 1 895 569 751 549 1 144 020 M¸y mãc thiÕt bÞ 109 372 50 566 58 806 Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh kh¸c 11 789 915 7 697 892 4 092 023 13 906 382 8 500 007 5 406 375 §Çu t­ tµi chÝnh dµi h¹n Cho vay dµi h¹n 618 728 - 618 728 Chøng kho¸n tham dù 1 212 327 119 628 1 092 699 C¸c gi¸ trÞ cè ®Þnh kh¸c 13 219 600 12 619 1 844 274 120 228 1 724 046 Tµi s¶n l­u ®éng Tån kho 842 618 221 919 620 699 Kh¸ch hµng vµ c¸c tµi kho¶n cã liªn quan 15 784 388 1 086 199 14 698 189 Ph¶i thu kh¸c 2 238 741 4 380 2 234 361 TiÒn mÆt 1 772 798 - 1 772 798 20 638 545 1 312 498 19 326 047 Chi phÝ ghi nhËn tr­íc 728 460 728 460 Tæng tµi s¶n 28 659 807 Nguån vèn Vèn chñ së h÷u Vèn 4 920 100 L·i do ph¸t hµnh cæ phiÕu 252 600 Quü dù tr÷ theo ph¸p luËt 492 010 Quü dù tr÷ theo quy ®Þnh 160 454 Dù tr÷ kh¸c 2 137 890 L·i ch­a ph©n phèi cña n¨m tr­íc 437 516 KÕt qu¶ niªn ®é 2 210 962 Dù phßng theo quy ®Þnh 640 860 11 252 392 Dù phßng rñi ro vµ chi phÝ Dù phßng rñi ro 600 000 Dù phßng ®iÒu chØnh thuÕ 294 078 894 078 Nî Nhµ cung cÊp 7 755 812 ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép nhµ n­íc 3 458 479 Ph¶i tr¶ ph¶i nép kh¸c 2 307 395 13 521 686 Tµi kho¶n ®iÒu chØnh 2 991 651 28 659 807 B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh cña niªn ®é kÕt thóc vµo ngµy 30/11/N (niªn ®é gåm 12 th¸ng) Bªn nî Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh Mua hµng 945 581 BiÕn ®éng hµng tån kho Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi 23 502 446 ThuÕ, phÝ vµ lÖ phÝ 656 668 Chi phÝ nh©n c«ng 14 075 809 Chi phÝ khÊu hao TSC§ 2 619 403 Chi phÝ dù phßng 408 892 Chi phÝ kh¸c 64 980 Chi phÝ tµi chÝnh 196 693 Chi phÝ bÊt th­êng Gi¸ trÞ c¸c tµi s¶n nh­îng b¸n 1 829 372 Chi phÝ dù phßng ngoµi s¶n xuÊt kinh doanh 568 849 Chi phÝ bÊt th­êng kh¸c 6 603 phÇn tham gia cña nh©n viªn vµo thµnh qu¶ cña c«ng ty (quü trÝch th­ëng) 117 550 ThuÕ lîi tøc 1 999 114 KÕt qu¶ thuÇn 2 210 962 Tæng bªn nî 49 024 266 Bªn cã Thu nhËp tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh 46 562 504 Thu nhËp kh¸c 270 582 Hoµn nhËp dù phßng vµ chuyÓn chi phÝ 215 625 Thu nhËp tµi chÝnh 71 802 Thu nhËp bÊt th­êng - nh­îng b¸n tµi s¶n 1 710 315 - thu nhËp kh¸c 25 440 - hoµn nhËp dù phßng ngoµi kinh doanh vµ chuyÓn chi phÝ 16799 49 024 266 B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n t¹i ngµy 30/11/N Gi¸ trÞ gép Dù phßng/KhÊu hao Gi¸ trÞ thuÇn Tµi s¶n Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh 1 474 879 - 1 474 879 Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh (1) §Êt 111.526 - 111 526 Nhµ x­ëng 1 895 569 751 549 1 144 020 M¸y mãc thiÕt bÞ 109 372 50 566 58 806 Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh kh¸c 11 789 915 7 697 892 4 092 023 13 906 382 8 500 007 5 406 375 §Çu t­ tµi chÝnh dµi h¹n Cho vay dµi h¹n (2) 618 728 - 618 728 Chøng kho¸n tham dù (3) 1 212 327 119 628 1 092 699 C¸c gi¸ trÞ cè ®Þnh kh¸c 13 219 600 12 619 1 844 274 120 228 1 724 046 Tµi s¶n l­u ®éng Tån kho 842 618 221 919 620 699 Kh¸ch hµng vµ c¸c tµi kho¶n cã liªn quan 15 784 388 1 086 199 14 698 189 Ph¶i thu kh¸c 2 238 741 4 380 2 234 361 TiÒn mÆt (4) 1 772 798 - 1 772 798 20 638 545 1 312 498 19 326 047 Chi phÝ ghi nhËn tr­íc 728 460 728 460 Tæng tµi s¶n 28 659 807 Nguån vèn Vèn chñ së h÷u (5) Vèn 4 920 100 L·i do ph¸t hµnh cæ phiÕu 252 600 Quü dù tr÷ theo ph¸p luËt 492 010 Quü dù tr÷ theo quy ®Þnh 160 454 Dù tr÷ kh¸c 2 137 890 L·i ch­a ph©n phèi cña n¨m tr­íc 437 516 KÕt qu¶ niªn ®é 2 210 962 Dù phßng theo quy ®Þnh 640 860 11 252 392 Dù phßng rñi ro vµ chi phÝ (6) Dù phßng rñi ro 600 000 Dù phßng ®iÒu chØnh thuÕ 294 078 894 078 Nî Nhµ cung cÊp 7 755 812 ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép nhµ n­íc (7) 3 458 479 Ph¶i tr¶ ph¶i nép kh¸c 2 307 395 13 521 686 Tµi kho¶n ®iÒu chØnh 2 991 651 28 659 807 B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh cña niªn ®é kÕt thóc vµo ngµy 30/11/N (niªn ®é gåm 12 th¸ng) Bªn nî Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh Mua hµng (8) 945 581 BiÕn ®éng hµng tån kho Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi 23 502 446 ThuÕ, phÝ vµ lÖ phÝ 656 668 Chi phÝ nh©n c«ng 14 075 809 Chi phÝ khÊu hao TSC§ 2 619 403 Chi phÝ dù phßng 408 892 Chi phÝ kh¸c 64 980 Chi phÝ tµi chÝnh 196 693 Chi phÝ bÊt th­êng Gi¸ trÞ c¸c tµi s¶n nh­îng b¸n 1 829 372 Chi phÝ dù phßng ngoµi s¶n xuÊt kinh doanh (9) 568 849 Chi phÝ bÊt th­êng kh¸c 6 603 phÇn tham gia cña nh©n viªn vµo thµnh qu¶ cña c«ng ty (quü trÝch th­ëng) 117 550 ThuÕ lîi tøc 1 999 114 KÕt qu¶ thuÇn 2 210 962 Tæng bªn nî 49 024 266 Bªn cã Thu nhËp tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh 46 562 504 Thu nhËp kh¸c 270 582 Hoµn nhËp dù phßng vµ chuyÓn chi phÝ 215 625 Thu nhËp tµi chÝnh 71 802 Thu nhËp bÊt th­êng - nh­îng b¸n tµi s¶n 1 710 315 - thu nhËp kh¸c 25 440 - hoµn nhËp dù phßng ngoµi kinh doanh vµ chuyÓn chi phÝ 16799 49 024 266 AFFICHAGE EXPRESS PhÇn thuyÕt minh cho b¸o c¸o tµi chÝnh Ngµy 30 th¸ng 11 n¨m N 1) C¸c ho¹t ®éng vµ nguyªn t¾c kÕ to¸n ®­îc ¸p dông C«ng ty lµ mét chi nh¸nh cña c«ng ty v« danh Press et Documentation (chiÕm 70,95%), ho¹t ®éng trong lÜnh vùc qu¶ng c¸o b»ng ¸p phÝch. C¸c nguyªn t¾c kÕ to¸n c¬ b¶n mµ c«ng ty ®· ¸p dông lµ nh­ sau : a) C¸c ®Þa ®iÓm cho thuª víi thêi h¹n lµ 3 n¨m (hîp ®ång thuª dµi h¹n) (i) LËp ho¸ ®¬n V× phÇn lín c¸c chi phÝ kinh doanh ®­îc bá ra dÇn cho ®Õn thêi ®iÓm quy ho¹ch c¸c biÓn qu¶ng c¸o, nªn th«ng th­êng c«ng ty tiÕn hµnh lËp ho¸ ®¬n trªn c¬ së sau : 60% cho n¨m ®Çu tiªn 20% cho n¨m thø hai 20% cho n¨m thø ba C«ng ty h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n thu nhËp tõ s¶n xuÊt kinh doanh cña niªn ®é nh÷ng kho¶n tiÒn ®· ®­îc ghi ho¸ ®¬n trong cïng niªn ®é. (ii) Chi phÝ s¬n vÏ kÎ biÓn C¸c chi phÝ nµy ®­îc bá ra khi tiÕn hµnh lµm biÓn qu¶ng c¸o vµ ®­îc ®­a vµo tµi kho¶n chi phÝ theo cïng mét ph­¬ng ph¸p víi ph­¬ng ph¸p lËp ho¸ ®¬n. (iii) Chi phÝ thuª ®Þa ®iÓm TiÒn thuª ®Þa ®iÓm ®­îc tr¶ hµng n¨m vµ tr¶ tr­íc. C«ng ty ghi nhËn vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña niªn ®é c¸c kho¶n thanh to¸n tiÒn thuª ®Þa ®iÓm ®­îc thùc hiÖn trong cïng niªn ®é nµy. b) C¸c ®Þa ®iÓm cho thuª ng¾n h¹n kh¸c (i) LËp ho¸ ®¬n Th«ng th­êng, ®èi víi kh¸ch hµng thuª c¸c ®Þa ®iÓm ®Æt biÓn ng¾n h¹n, c«ng ty lËp ho¸ ®¬n hµng th¸ng vµ c¸c kho¶n tiÒn ®­îc lËp ho¸ ®¬n ®­îc h¹ch to¸n vµo thu nhËp tõ ho¹t ®éng kinh doanh trong cïng th¸ng. (ii) Chi phÝ thuª ®Þa ®iÓm ThÓ thøc thanh to¸n vµ h¹ch to¸n c¸c chi phÝ thuª ®Þa ®iÓm m« t¶ trªn ®©y còng ®­îc ¸p dông ®èi víi c¸c ®Þa ®iÓm kh¸c mµ c«ng ty ®i thuª. c) Tµi s¶n cè ®Þnh vµ khÊu hao Tµi s¶n cè ®Þnh ®­îc h¹ch to¸n hoÆc theo gi¸ thµnh, hoÆc nÕu cã thÓ theo gi¸ trÞ vèn gãp cña chóng. KhÊu hao ®­îc tÝnh chñ yÕu trªn c¬ së tuyÕn tÝnh, tuú theo thêi gian sö dông th«ng th­êng cña c¸c tµi s¶n t­¬ng øng. Nh÷ng tØ lÖ khÊu hao c¬ b¶n ®­îc ¸p dông theo ph­¬ng ph¸p tuyÕn tÝnh : Nhµ x­ëng 5% ThiÕt bÞ, m¸y mãc 33 1/3% ThiÕt bÞ vËn chuyÓn 20% M¸y mãc vµ ®å dïng v¨n phßng 10% Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh bao gåm chi phÝ lîi thÕ th­¬ng m¹i cña mét c«ng ty ®­îc s¸t nhËp. Kh«ng cã kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ nµo ®­îc lËp v× chi phÝ lîi thÕ th­¬ng m¹i ®­îc b¶o vÖ vÒ mÆt ph¸p lý vµ nã cã mét gi¸ trÞ Ýt nhÊt lµ b»ng víi gi¸ trÞ ghi trong kÕ to¸n. "TSC§ h÷u h×nh kh¸c" bao gåm c¸c trang thiÕt bÞ cho viÖc ®Æt biÓn qu¶ng c¸o. ChÝnh s¸ch th«ng th­êng cña c«ng ty lµ khÊu hao c¸c thiÕt bÞ nµy trong thêi h¹n lµ 3 n¨m. KÓ tõ th¸ng 6 n¨m N, c«ng ty ®· quyÕt ®Þnh thay ®æi chÝnh s¸ch khÊu hao cô thÓ lµ khÊu hao c¸c thiÕt bÞ nµy trong vßng 1 n¨m. C¸c lo¹i thiÕt bÞ kh¸c (gç vµ khung biÓn) mua trong niªn ®é N ®· ®­îc khÊu hao ®Õn 11/12 kh«ng theo tØ lÖ víi thêi gian sö dông trong cïng mét niªn ®é. d) Chøng kho¸n tham gia gãp vèn C¸c chøng kho¸n nµy ®­îc h¹ch to¸n theo gi¸ thµnh trõ ®i mét kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ khi kho¶n dù phßng nµy ®­îc coi lµ cÇn thiÕt. C«ng ty kh«ng lËp b¸o c¸o hîp nhÊt. C«ng ty h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n thu nhËp cña niªn ®é phÇn cæ tøc cña m×nh ®· ®­îc c¸c c«ng ty nµy ph©n chia trong cïng mét niªn ®é. e) Hµng tån kho Hµng tån kho ®­îc ®¸nh gi¸ ë møc thÊp nhÊt theo gi¸ thµnh hay theo gi¸ trÞ thùc hiÖn ­íc tÝnh. f) Dù phßng c¸c kho¶n ph¶i thu khã ®ßi C«ng ty lËp mét kho¶n dù phßng cho tÊt c¶ c¸c kho¶n ph¶i thu cã trªn 3 th¸ng tuæi ch­a ®­îc thanh to¸n t¹i ngµy kÕt to¸n. 2) C¸c kho¶n cho vay Kho¶n môc nµy bao gåm tÝn phiÕu ®¨ng ký gãp vèn vµ c¸c kho¶n tiÒn mµ c«ng ty (víi danh nghÜa lµ sù tham gia cña c¸c nhµ l·nh ®¹o c«ng ty) cho nh©n viªn cña m×nh vay hay cho c¸c tæ chøc trung gian vay ®Ó phôc vô nhu cÇu nhµ ë hay tµi chÝnh cña nh©n viªn. T¹i ngµy 30/11/N ta cã : TÝn phiÕu ®¨ng ký gãp vèn 114 758 TiÒn cho vay 503 970 618 728 C¸c kho¶n cho vay nµy ph¶i ®­îc cËp nhËt ®Ó xÐt ®Õn thêi h¹n thu håi vµ l­u ý ®Õn viÖc kh«ng cã l·i suÊt do tÝnh chÊt ®ãng gãp x©y dùng cña kho¶n cho vay nµy. 3) C¸c chøng kho¸n tham gia gãp vèn a) T¹i ngµy 30/11/N, chøng kho¸n tham gia gãp vèn trong c¸c chi nh¸nh cña c«ng ty ®­îc tr×nh bµy nh­ sau : Gi¸ trÞ mua vµo % tham dù Gi¸ trÞ to¸n häc (dùa trªn b¶ng TKTS c«ng bè míi nhÊt) affiche information Cty v« danh 610 000 51% 1 142 632 Néon Publicité Cty v« danh 579 628 72,5% 460 000 b) KÕt qu¶ ®­îc ph©n chia trong nhãm c¸c doanh nghiÖp tËp hîp v× lîi Ých kinh tÕ (GIE) : Nhãm c¸c doanh nghiÖp Kho¶n môc KÕt qu¶ Neonex Thu nhËp tµi chÝnh + 101 642 Publicitex 0 + 101 642 4) TiÒn mÆt Trong môc "TiÒn mÆt" bao gåm mét kho¶n tiÒn göi cã thêi h¹n lµ 1 000 000, ®Õn h¹n lµ ngµy 22/3/N+1, cã l·i suÊt lµ 6,5%. 5) Vèn chñ së h÷u a) Vèn Vèn c«ng ty ®­îc chia lµm 49 201 cæ phiÕu víi gi¸ trÞ danh nghÜa lµ 100 ngh×n ®ång mçi phiÕu, tÊt c¶ ®· ®­îc b¸n vµ thu tiÒn. b) Lîi nhuËn do chªnh lÖch gi¸ ph¸t hµnh cæ phiÕu Lîi nhuËn do chªnh lÖch gi¸ ph¸t hµnh thu ®­îc tõ viÖc hîp nhÊt cña c«ng ty v« danh CHAVRY vµo n¨m N-3 ®­îc ®¸nh gi¸ lµ 600 triÖu ®ång vµ ®­îc quy thµnh 7 100 cæ phiÕu. c) L·i dµi h¹n Kho¶n tiÒn ®­îc ®­a vµo dù tr÷ ®èi víi c¸c kho¶n l·i dµi h¹n ®· ph¶i chÞu thuÕ víi tØ lÖ rót ng¾n lµ 15%. C¸c kho¶n l·i rßng dµi h¹n thu ®­îc trong suèt niªn ®é N cã gi¸ trÞ lµ 183 350 ngh×n ®ång (®· trõ thuÕ) sÏ ®­îc ®­a vµo môc dù tr÷ nµy theo quyÕt ®Þnh §¹i héi c¸c cæ ®«ng. 6) Dù phßng rñi ro C«ng ty ®· lËp mét kho¶n dù phßng rñi ro g¾n víi ho¹t ®éng kinh doanh, kho¶n dù phßng nµy ®· chÞu thuÕ lîi tøc. 8) Mua vµ chi phÝ cho dÞch vô mua ngoµi kh¸c Môc nµy bao gåm c¸c chi phÝ sau : DÞch vô mua ngoµi kh¸c 7 484 607 DÞch vô ¸p phÝch thuª ngoµi 4 145 840 Thuª ®Þa ®iÓm ®Æt biÓn 6 948 109 Chi phÝ thiÕt bÞ 2 112 216 TiÒn thuª b¶n quyÒn vµ chi phÝ chung 2 830 491 (vËn chuyÓn, v.v.) Gi¶m gi¸ ®­îc h­ëng 9) Chi trong niªn ®é ®èi víi c¸c tµi kho¶n dù phßng ngoµi s¶n xuÊt kinh doanh hay bÊt th­êng T¹i ngµy 30/11/N, môc nµy bao gåm nh÷ng yÕu tè sau : Dù phßng rñi ro g¾n víi ho¹t ®éng 265 564 Dù phßng ®ãng bæ sung thuÕ sau khi thanh tra thuÕ (xem phÇn 14) 294 078 Dù phßng kh¸c 9 207 568 849 Chi phÝ cho rñi ro g¾n víi ho¹t ®éng kinh doanh cã liªn quan ®Õn kh¶ n¨ng yÕu kÐm cña c«ng ty trong viÖc t«n träng mét trong sè c¸c hîp ®ång cña m×nh. 10) C¸c tµi kho¶n ®iÒu chØnh thuéc tµi s¶n cã vµ tµi s¶n nî Sè tiÒn cã trong c¸c tµi kho¶n nµy ®­îc chøng minh víi ®iÒu kiÖn lµ theo ph­¬ng ph¸p lËp ho¸ ®¬n ®Æc biÖt vµ chi phÝ liªn quan ®Õn c¸c cam kÕt trong hîp ®ång ®· nªu ë trªn ®­îc ®­a vµo môc chi phÝ. 11) T×nh h×nh thuÕ T¹i cuéc kiÓm tra thuÕ míi ®©y, c«ng ty ®· th«ng b¸o mét sè thuÕ ®ãng bæ sung lªn ®Õn kho¶ng 294 078 ngh×n ®ång vµ kho¶n nµy ®· ®­îc lËp dù phßng. C¬ quan thuÕ cã kh¶ n¨ng kiÓm tra sæ s¸ch kÕ to¸n cña c«ng ty ®èi víi niªn ®é kÕt thóc vµo ngµy 30/11/N liªn quan ®Õn phÇn thuÕ lîi tøc, vµ kÓ tõ ngµy 1/8/N liªn quan ®Õn phÇn thuÕ doanh thu. 12) C¸c c«ng ty liªn danh (trong c¸c kho¶n môc bao gåm c¶ ph¶i thu vµ ph¶i tr¶ kh¸c) C¸c tµi kho¶n chÝnh cã liªn quan víi c¸c c«ng ty liªn danh t¹i ngµy 30/11/N lµ nh­ sau : d­ nî d­ cã GIE NEONEX 54 736 GIE PUBLICITEX 112 231 PRESS ET DOCUMENTATION 203 437 NEON PUBLICITE 19 218 AFFICHE INFORMATION 78 807 264 992 203 437 13) C¸c cam kÕt - T¹i ngµy 30/11/N, nhãm c¸c doanh nghiÖp v× lîi Ých kinh tÕ NEONEX ®· thùc hiÖn c¸c hîp ®ång thuª mua ®éng s¶n víi tæng gi¸ trÞ lµ 1 028 620 ngh×n ®ång. Nhê vµo h×nh thøc ph¸p lý cña GIE, c«ng ty "L'affichage express" sÏ cã thÓ ký c¸c cam kÕt nµy b»ng phÇn gãp vèn cña m×nh trong nhãm, tøc lµ 90% - C¸c cam kÕt rót khái hîp ®ång lªn tíi kho¶ng 1 365 triÖu ®ång vµ ph¶i ®­îc nªu lªn trong phÇn thuyÕt minh.