Đề tài Vấn đề nợ quá hạn ở các Ngân hàng Thương mại và giải pháp
MỤC LỤC I. Những vấn đề chung về nợ quá hạn 2 1. Khái quát chung về tín dụng. 2 1.1. Định nghĩa về tín dụng 2 1.2. Vai trò và ý nghĩa của hoạt động tín dụng đối với ngân hàng và doanh nghiệp 2 1.3. Các hình thức tín dụng 4 2. Nợ quá hạn trong hoạt động tín dụng . 5 2.1. Định nghĩa nợ quá hạn 5 2.2. Phân loại nợ quá hạn 5 2.3. Nguyên nhân gây ra các khoản nợ quá hạn 7 3. ảnh hưởng của nợ quá hạn 12 3.1. ảnh hưởng của nợ quá hạn đến hoạt động của ngân hàng 12 3.2. ảnh hưởng của nợ quá hạn đối với doanh nghiệp 13 3.3. ảnh hưởng của nợ quá hạn tới hoạt động của toàn bộ nền kinh tế 14 II. Thực trạng nợ quá hạn ở các ngân hàng thương mại Việt Nam 14 III. Các giải pháp nhằm hạn chế và nâng cao hiệu quả xử lý nợ quá hạn 15 1. Các giải pháp nhằm hạn chế nợ quá hạn phát sinh: 15 1.1. Ngân hàng tư vấn dịch vụ tư vấn cho khách hàng 15 1.2. Tham gia vào hoạt động của công ty, doanh nghiệp: 16 1.3. Xây dựng hệ thống thông tin khách hàng: 16 1.4. Tăng cường đào tạo nghiệp vụ quản lí nợ cho cán bộ tín dụng ,nâng cao chất lượng phân tích tính dụng. 17 1.5. Thành lập phòng thẩm định. 17 2. Các giải pháp nâng cao hiệu quả xử lý nợ quá hạn. 18 2.1. Phối hợp đồng bộ giữa các cơ quan quản lý Nhà nước về công tác xử lý nợ quá hạn: 18 2.2. Mở rộng nghiệp vụ mua bán nợ và phát triển một thị trường nợ 19 2.3. Trích lập và sử dụng dự phòng rủi ro trong hoạt động của ngân hàng thương mại 20 Lời mở đầu Nền kinh tế thị trường càng phát triển thì quan hệ tín dụng ngày càng trở nên đa dạng. Rủi ro và tổn thất tài sản là điều khó tránh khỏi trên con đường tìm kiếm lợi nhuận . Lợi nhuận và rủi ro là hai yếu tố song hành trong quá trình kinh doanh tiền tệ Ngân hàng thương mại (NHTM) là doanh nghiệp đặc biệt chuyên kinh doanh tiền tệ, là người “đI vay để cho vay”. Thông qua việc cấp vốn tín dụng cho nền kinh tế, ngân hàng đóng vai trò như một "bà đỡ" cho doanh nghiệp, tạo điều kiện cho hoạt động sản xuất kinh doanh được thông suốt, phát triển. Hệ thống ngân hàng Việt Nam đã và đang đứng trước yêu cầu phải cảI cách toàn diện và sâu sắc để đáp ứng nhu cầu mới của đất nước trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế .Một trong những vấn đề nổi cộm hiện nay là việc xử lí nợ quá hạn trong các NHTM.Với mức nợ xấu khoảng 10-12%tông tài sản có trong thời gian qua tình hình tài chính không lành mạnh của NHTM được coi là trọng tâm lớn trong tiến trình táI cơ cấu hệ thống NHTM hịên nay.Vấn đề nợ quá hạn đang là một vấn đề đáng quan tâm .Làm thế nào để giảI quyết dứt điểm nọ quá hạn , nhằm góp phần làm lành mạnh hoá tình hình tài chính của các doanh nghiệp vay vốn ngân hàng và tạo điều kiện cho các NHTMthực hiện tốt nhiệm vụ kinh doanh của mình trong lĩnh vực tín dụng nhất là trên lộ trình hội nhập quốc tế. Là sinh viên được đào tạo về chuyên nghành NH-TC, đứng trước thực trạng được nêu trên, chúng em mong muốn được đóng góp công sức nhỏ bé của mình vào việc nghiên cứu công tác xử lý nợ quá hạn ở các ngân hàng thông qua đề án với nội dung : Vấn đề nợ quá hạn ở các ngân hàng thương mại và giải pháp Tuy nhiên do trình độ còn hạn chế cùng với việc nghiên cứu có hạn nên chắc chắn còn những thiếu sót nhất định, em mong muốn nhận được sự quan tâm và ý kiến đóng góp của các thầy cô giáo, các cán bộ tín dụng và những người quan tâm đến vấn đề này. Đề án kết cấu gồm 3 chưong: Chương I: Những vấn đề chung về nợ quá hạn. Chương II: Thực trạng nợ quá hạn ở các ngân hàng thương mại. Chương III: Các giải pháp nhằm hạn chế và nâng cao hiệu quả xử lý nợ quá hạn
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Vấn đề nợ quá hạn ở các Ngân hàng Thương mại và giải pháp, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Môc lôc
Lêi më ®Çu
NÒn kinh tÕ thÞ trêng cµng ph¸t triÓn th× quan hÖ tÝn dông ngµy cµng trë nªn ®a d¹ng. Rñi ro vµ tæn thÊt tµi s¶n lµ ®iÒu khã tr¸nh khái trªn con ®êng t×m kiÕm lîi nhuËn . Lîi nhuËn vµ rñi ro lµ hai yÕu tè song hµnh trong qu¸ tr×nh kinh doanh tiÒn tÖ
Ng©n hµng th¬ng m¹i (NHTM) lµ doanh nghiÖp ®Æc biÖt chuyªn kinh doanh tiÒn tÖ, lµ ngêi “®I vay ®Ó cho vay”. Th«ng qua viÖc cÊp vèn tÝn dông cho nÒn kinh tÕ, ng©n hµng ®ãng vai trß nh mét "bµ ®ì" cho doanh nghiÖp, t¹o ®iÒu kiÖn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®îc th«ng suèt, ph¸t triÓn.
HÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam ®· vµ ®ang ®øng tríc yªu cÇu ph¶i c¶I c¸ch toµn diÖn vµ s©u s¾c ®Ó ®¸p øng nhu cÇu míi cña ®Êt níc trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ .Mét trong nh÷ng vÊn ®Ò næi cém hiÖn nay lµ viÖc xö lÝ nî qu¸ h¹n trong c¸c NHTM.Víi møc nî xÊu kho¶ng 10-12%t«ng tµi s¶n cã trong thêi gian qua t×nh h×nh tµi chÝnh kh«ng lµnh m¹nh cña NHTM ®îc coi lµ träng t©m lín trong tiÕn tr×nh t¸I c¬ cÊu hÖ thèng NHTM hÞªn nay.VÊn ®Ò nî qu¸ h¹n ®ang lµ mét vÊn ®Ò ®¸ng quan t©m .Lµm thÕ nµo ®Ó gi¶I quyÕt døt ®iÓm nä qu¸ h¹n , nh»m gãp phÇn lµm lµnh m¹nh ho¸ t×nh h×nh tµi chÝnh cña c¸c doanh nghiÖp vay vèn ng©n hµng vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c NHTMthùc hiÖn tèt nhiÖm vô kinh doanh cña m×nh trong lÜnh vùc tÝn dông nhÊt lµ trªn lé tr×nh héi nhËp quèc tÕ.
Lµ sinh viªn ®îc ®µo t¹o vÒ chuyªn nghµnh NH-TC, ®øng tríc thùc tr¹ng ®îc nªu trªn, chóng em mong muèn ®îc ®ãng gãp c«ng søc nhá bÐ cña m×nh vµo viÖc nghiªn cøu c«ng t¸c xö lý nî qu¸ h¹n ë c¸c ng©n hµng th«ng qua ®Ò ¸n víi néi dung :
VÊn ®Ò nî qu¸ h¹n ë c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i vµ gi¶i ph¸p
Tuy nhiªn do tr×nh ®é cßn h¹n chÕ cïng víi viÖc nghiªn cøu cã h¹n nªn ch¾c ch¾n cßn nh÷ng thiÕu sãt nhÊt ®Þnh, em mong muèn nhËn ®îc sù quan t©m vµ ý kiÕn ®ãng gãp cña c¸c thÇy c« gi¸o, c¸c c¸n bé tÝn dông vµ nh÷ng ngêi quan t©m ®Õn vÊn ®Ò nµy.
§Ò ¸n kÕt cÊu gåm 3 chong:
Ch¬ng I: Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ nî qu¸ h¹n.
Ch¬ng II: Thùc tr¹ng nî qu¸ h¹n ë c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i.
Ch¬ng III: C¸c gi¶i ph¸p nh»m h¹n chÕ vµ n©ng cao hiÖu qu¶ xö lý nî qu¸ h¹n
Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ nî qu¸ h¹n
Kh¸i qu¸t chung vÒ tÝn dông.
§Þnh nghÜa vÒ tÝn dông
Ph¹m trï tÝn dông ra ®êi tõ rÊt l©u, nã ph¸t triÓn cïng víi sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ hµng ho¸, thóc ®Èy qu¸ tr×nh lu th«ng hµng ho¸, t¹o ®iÒu kiÖn cho kinh tÕ hµng ho¸ ®Æc biÖt lµ kinh tÕ thÞ trêng ph¸t triÓn m¹nh
Cã thÓ hiÓu quan hÖ tÝn dông lµ quan hÖ vay mîn, sö dông nguån vèn tµi s¶n cña ngêi kh¸c dùa trªn nguyªn t¾c hoµn tr¶ vµ tin tëng cña c¸c chñ thÓ tham gia quan hÖ.
Quan hÖ tÝn dông kh¸c víi quan hÖ mua b¸n hay viÖn trî, cho nhËn
Mua b¸n lµ sù chuyÓn giao toµn bé quyÒn së h÷u ®Ó nhËn ®îc gi¸ trÞ. Gi¸ c¶ ph¶n ¸nh gi¸ trÞ cña ®èi tîng ®îc mua b¸n.
Quan hÖ cho nhËn lµ sù chuyÓn giao hoµn toµn quyÒn së h÷u còng nh sö dông ®èi tîng cho nhËn tõ chñ thÓ nµy sang chñ thÓ kh¸c.
Cßn trong quan hÖ tÝn dông ®ßi hái ngêi sö dông vèn cña ngêi kh¸c ph¶i cã ý thøc b¶o toµn vµ bëi nã tu©n theo nguyªn t¾c hoµn tr¶ . §ång thêi ngêi sö dông vèn ph¶i t×m mäi c¸ch nh»m b¶o toµn vµ ph¸t triÓn nguån vèn .
Nguyªn t¾c cña tÝn dông lµ ngêi vay vèn ph¶i tr¶ l·i suÊt cho kho¶n vèn vay. ViÖc tr¶ l·i suÊt lµ c¸i gi¸ ph¶i tr¶ ®Ó ®îc quyÒn sö dông nguån vèn cña ngêi kh¸c.Tû lÖ l·i suÊt ®îc tho¶ thuËn gi÷a hai chñ thÓ tham gia quan hÖ, phô thuéc vµo thêi gian sö dông vèn, khèi lîng vèn tham gia trong quan hÖ tÝn dông ®ã. TÝn dông lµ quan hÖ kinh tÕ dùa trªn sù tin tëng lÉn nhau gi÷a c¸c chñ thÓ. Thêi gian vµ khèi lîng vèn ®Æc biÖt lµ thêi gian lµ nh©n tè c¬ b¶n quyÕt ®Þnh l·i suÊt cña kho¶n vay. Thêi gian vay vèn cµng dµi th× møc ®é rñi ro bÞ mÊt vèn cña ngêi cho vay cµng gia t¨ng, chÝnh v× vËy ®èi víi kho¶n vay víi thêi gian l©u h¬n th× thêng ®ßi hái møc l·i suÊt cao h¬n .
Vai trß vµ ý nghÜa cña ho¹t ®éng tÝn dông ®èi víi ng©n hµng vµ doanh nghiÖp
§èi víi ng©n hµng
Ho¹t ®éng tÝn dông chiÕm mét tû träng lín trong ho¹t ®éng nghiÖp vô cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i. Trªn b¶ng tæng kÕt tµi s¶n kho¶n môc tÝn dông thêng chiÕm 60%-70% tæng tµi s¶n cã. §©y lµ con sè ®èi víi c¸c quèc gia cã "v¨n ho¸ ng©n hµng" ph¸t triÓn cßn ®èi víi ViÖt Nam khi mµ ngêi d©n cßn Ýt biÕt vÒ ng©n hµng th× ho¹t ®éng tÝn dông lµ nghiÖp vô chñ yÕu cña ng©n hµng, 85 - 90% tµi s¶n cã cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i n»m trong kho¶n môc tÝn dông. Cã thÓ kh¼ng ®Þnh ho¹t ®éng tÝn dông lµ ho¹t ®éng c¬ b¶n ®em l¹i doanh thu vµ lîi nhuËn cho ng©n hµng.
§Ó cã vèn vay ng©n hµng huy ®éng c¸c nguån tiÒn nhµn rçi trong d©n, nhËn tiÒn göi thanh to¸n cña c¸c doanh nghiÖp. Huy ®éng tiÒn göi råi cho vay lµ hai nghiÖp vô s¬ ®¼ng nhÊt vµ chñ yÕu nhÊt trong ho¹t ®éng ng©n hµng. Khi cho vay ng©n hµng sÏ tÝnh to¸n c¸c chi phÝ ®Ó ®a ra mét l·i suÊt cho vay theo nguyªn t¾c :
L·i suÊt cho vay = l·i suÊt tiÒn göi + chi phÝ ho¹t ®éng ng©n hµng + lîi nhuËn
Sö dông nguån vèn huy ®éng ®îc ng©n hµng cho vay víi l·i suÊt cho vay ®¶m b¶o bï ®¾p l·i suÊt huy ®éng , chi phÝ ho¹t ®éng cña ng©n hµng ®ång thêi ®em l¹i lîi nhô©n cho ng©n hµng bëi ng©n hµng còng lµ mét tæ chc kinh doanh v× môc tiªu lîi nhuËn .
§èi víi c¸c doanh nghiÖp
§èi víi mét doanh nghiÖp ho¹t ®éng tÝn dông v« cïng phong phó vµ ®a d¹ng. Mua chÞu hµng ho¸, tr¶ tiÒn chËm cho ngêi b¸n cã thÓ coi lµ mét quan hÖ tÝn dông trong mua hµng. Giao hµng tríc, chÊp nhËn cho ngêi mua tr¶ tiÒn chËm, thanh to¸n sau còng lµ mét h×nh thøc cña quan hÖ tÝn dông trong b¸n hµng. Vay vèn ng©n hµng tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh lµ ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng... Trong c¸c quan hÖ tÝn dông t¹i doanh nghiÖp th× quan hÖ tÝn dông ng©n hµng lµ chiÕm tû träng lín nhÊt vµ quan träng nhÊt .
Ngµy nay trong thêi kú nÒn kinh tÕ thÞ trêng ngµy cµng ph¸t triÓn, ho¹t ®éng cña bÊt kú doanh nghiÖp nµo còng kh«ng thÓ t¸ch rêi ®îc mèi quan hÖ víi ng©n hµng .
C¸c doanh nghiÖp dï lµ doanh nghiÖp nhµ níc hay t nh©n, doanh nghiÖp lín hay nhá th× ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt hä còng kh«ng thÓ sö dông vèn tù cã. Nguån vèn tù cã chØ ®¸p øng cho ho¹t ®éng kinh doanh c¸ thÓ hay s¶n xuÊt nhá, phôc vô cho viÖc ®Çu t ban ®Çu, s¸ng lËp doanh nghiÖp. §Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt, kinh doanh ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng cao cña thÞ trêng, cña sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ doanh nghiÖp cÇn mét nguån vèn lín h¬n rÊt nhiÒu nguån vèn tù cã ban ®Çu .
ChÝnh v× vËy tÝn dông ng©n hµng trë thµnh mét kªnh cung cÊp vèn quan träng cho doanh nghiÖp. H¬n 2/3 nguån vèn phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña mét doanh nghiÖp ®îc tµi trî bëi c¸c kho¶n vay ng©n hµng. C¸c kho¶n tÝn dông ng©n hµng chÝnh lµ "dÇu nhít " ®Ó ®¶m b¶o cho guång m¸y cña doanh nghiÖp ®îc ho¹t ®éng tr«i ch¶y.gióp cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh diÔn ra mét c¸ch liªn tôc.
C¸c h×nh thøc tÝn dông
(ViÖc ph©n lo¹i dùa trªn mèi quan hÖ gi÷a doanh nghiÖp vµNHTM)
Ph©n lo¹i theo thêi gian.
TÝn dông ng¾n h¹n: lµ c¸c kho¶n tÝn dông cã thêi h¹n dãi 1 n¨m.
TÝn dông trung h¹n: lµ c¸c kho¶n tÝn dông cã thêi gian tõ 1 ®Õn 5 n¨m.
TÝn dông dµi h¹n: lµ c¸c kho¶n tÝn dông cã thêi h¹n tõ 5 n¨m tíi 10 n¨m hoÆc dµi h¬n tuú ý ®Þnh cña ng©n hµng .
Ph©n lo¹i theo môc ®Ých sö dông
TÝn dông bæ sung vèn lu ®éng
TÝn dông bæ sung vèn lu ®éng lµ c¸c kho¶n vay mµ ng©n hµng cung cÊp cho doanh nghiÖp nh»m bæ sung vµo nguån vèn lu ®éng, ®Çu t vµo tµi s¶n lu ®éng, phôc vô cho mét chu kú s¶n xuÊt kinh doanh. TÝn dông bæ sung vèn lu ®éng thêng lµ c¸c kho¶n tÝn dông ng¾n h¹n.
TÝn dông ®Çu t vµo tµi s¶n cè ®Þnh.
§©y lµ c¸c kho¶n vay mµ ng©n hµng cho c¸c doanh nghiÖp vay nh»m ®Çu t vµo x©y dùng c¬ b¶n, nhµ xëng, m¸y mãc thiÕt bÞ. C¸c kho¶n ®Çu t nµy thêng cã thêi gian thu håi vèn kh¸ l©u nªn thêng lµ sö dông c¸c kho¶n vay trung, dµi h¹n.
TÝn dông tµi trî thiÕu hôt tµi chÝnh t¹m thêi.
§©y lµ c¸c kho¶n vay bÊt thêng cña doanh nghiÖp, thêng vay víi thêi gian ng¾n, khi c¸c doanh nghiÖp cÇn thanh to¸n tiÒn hµng cho ngêi b¸n, tiÒn l¬ng cho c¸n bé, c«ng nh©n viªn, thùc hiÖn nghÜa vô nh nép thuÕ... mµ c¸c nguån thu th× cha thÓ thu ®îc doanh nghiÖp sÏ gÆp ph¶i khã kh¨n . Lóc nµy doanh nghiÖp sÏ ®îc ng©n hµng cÊp cho kho¶n tÝn dông thiÕu hôt tµi chÝnh t¹m thêi nh»m gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng thiÕu tiÒn mÆt cña doanh nghiÖp. Nguån tÝn dông nµy sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp kh«ng bÞ ngõng trÖ, gi¸n ®o¹n. C¸c kho¶n vay nµy thêng ®îc doanh nghiÖp hoµn tr¶ ngay khi hä nhËn ®îc c¸c nguån thu cña m×nh.
TÝn dông tµi trî xuÊt nhËp khÈu.
TÝn dông tµi trî xuÊt nhËp khÈu chñ yÕu ®îc thùc hiÖn th«ng qua h×nh thøc doanh nghiÖp yªu cÇu ng©n hµng ®¹i diÖn më th tÝn dông [ L/C ] tr¶ chËm .
Khi mét doanh nghiÖp nhËp khÈu hµng ho¸ tõ níc ngoµi doanh nghiÖp sÏ yªu cÇu ng©n hµng ®¹i diÖn më L/C thanh to¸n. Ng©n hµng sÏ thay doanh nghiÖp tr¶ tiÒn cho phÝa ngêi b¸n. ChØ khi nhËn ®Çy ®ñ giÊy tê phÝa ngêi b¸n ng©n hµng míi yªu cÇu doanh nghiÖp thanh to¸n tiÒn hµng .
Nî qu¸ h¹n trong ho¹t ®éng tÝn dông .
§Þnh nghÜa nî qu¸ h¹n
Nî qu¸ h¹n lµ c¸c kho¶n vay (kho¶n nî ) ®· ®Õn thêi gian tr¶ nî mµ con nî cha thùc hiÖn nghÜa vô hoµn tr¶ gèc, l·i cña mãn vay ®ã cho chñ nî.
§èi víi c¸c kho¶n vay t¹i ng©n hµng th× chñ nî lµ ng©n hµng, con nî lµ doanh nghiÖp, c¸ nh©n, c¸c tæ chøc kinh tÕ vay vèn t¹i ng©n hµng.
Ph©n lo¹i nî qu¸ h¹n
Ph©n lo¹i theo kh¶ n¨ng thu håi :
Nî qu¸ h¹n th«ng thêng
Nî qu¸ h¹n th«ng thêng lµ c¸c kho¶n nî khi ®Õn ngµy ®¸o h¹n con nî cha tiÕn hµnh tr¶ nî ng©n hµng. Kh¶ n¨ng hoµn tr¶ kho¶n vay nµy thêng kh¸ cao. Sù chËm chÔ, sai lÖch chØ thêi gian ng¾n so víi thêi gian tr¶ nî ®îc x¸c ®Þnh trong khÕ íc.
§èi víi nî qu¸ h¹n nµy, c¸c con nî thêng lµ c¸c c¸ nh©n, ®¬n vÞ, tæ chøc kinh tÕ cã vÞ thÕ v÷ng ch¾c trªn thÞ trêng. Hä lµ nh÷ng doanh nghiÖp lµm ¨n cã hiÖu qu¶, tr×nh ®é chuyªn m«n qu¶n lý, kinh doanh tèt. Tuy nhiªn cã nh÷ng nguyªn nh©n t¸c ®éng tíi nguån ng©n quü cña doanh nghiÖp tiÒn vµo kh«ng khíp víi thêi gian tr¶ nî x¸c ®Þnh trªn khÕ íc vay vèn ng©n hµng. KÕt qu¶ lµ ë thêi ®iÓm ®¸o h¹n cña kho¶n vay con nî kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî nh ®· cam kÕt trong khÕ íc, do ®ã nî qu¸ h¹n h×nh thµnh. Tuy nhiªn ®èi víi c¸c kho¶n nî nµy ng©n hµng tin tëng vµo kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp vµ doanh nghiÖp còng ®¶m b¶o thanh to¸n nî 100% khi cã luång ng©n quü.
Nî qu¸ h¹n khã ®ßi
Nî qu¸ h¹n khã ®ßi lµ c¸c kho¶n nî ®· qu¸ thêi h¹n tr¶ nî mét thêi h¹n kh¸ dµi nhng doanh nghiÖp kh«ng cã kh¶ n¨ng hoµn tr¶ toµn bé gèc vµ l·i cña kho¶n vay. Kh¶ n¨ng thu håi ngay vµ toµn bé kho¶n nî cã nhiÒu khã kh¨n.
Con nî cña c¸c kho¶n vay khã ®ßi thêng lµ c¸c ®¬n vÞ kinh doanh r¬i vµo khã kh¨n do biÕn ®éng cña chu kú kinh doanh hoÆc kh¶ n¨ng qu¶n lý tµi chÝnh cña c¸c chñ doanh nghiÖp yÕu kÐm, tÝnh to¸n nhu cÇu s¶n phÈm kh«ng hîp lý dÉn tíi ho¹t ®éng kinh doanh kh«ng cã hiÖu qu¶, còng cã thÓ do ¶nh hëng cña thÞ trêng dÉn tíi thua lç, kh«ng cã tiÒn thanh to¸n nî ng©n hµng.
Khi nhËn thÊy c¸c dÊu hiÖu kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n t¹i c¸c doanh nghiÖp c¸c ng©n hµng thêng tiÕn hµnh thu nî ngay nh»m h¹n chÕ tèi ®a sù ph¸t sinh nî qu¸ h¹n, nî khã ®ßi víi khèi lîng lín.
C¸c kho¶n nî khã ®ßi thêng ph¸t sinh vµ kÐo dµi g©y thªm nh÷ng g¸nh nÆng vÒ l·i suÊt cho con nî.
Nî khã ®ßi kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi
Nî qu¸ h¹n kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi lµ c¸c kho¶n nî ph¸t sinh do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau, ng©n hµng ®· tiÕn hµnh nhiÒu biÖn ph¸p thu nî kh¸c nhau nhng doanh nghiÖp, con nî kh«ng cã nguån ng©n quü ®Ó tr¶ nî thêi ®iÓm hiÖn t¹i còng nh trong t¬ng lai.
Lo¹i nî nµy x¶y ra vµ tån ®äng ë nh÷ng doanh nghiÖp vay vèn cã t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ t×nh h×nh tµi chÝnh yÕu kÐm ,biÓu hiÖn lµ s¶n xuÊt kinh doanh bÞ lç , nî ph¶I tr¶ t¨ng , doanh nhgiÖp mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n hoµn toµn . Thêi gian nî tån ®äng kh¸ l©u , cã thÓ kÐo dµi trªn mét n¨m ,2-3 n¨m hoÆc l©u h¬n n÷a vµ rÊt khã gi¶I quyÕt
HoÆc c¸c ®¬n vÞ kinh doanh cã nh÷ng tÝnh to¸n sai lÇm trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, s¶n phÈm kh«ng phï hîp, kh«ng cã kh¶ n¨ng tiÕp cËn víi thÞ trêng, kh«ng ®øng v÷ng trong c¹nh tranh, thay ®æi cña c¬ chÕ chÝnh s¸ch ... dÉn tíi thua lç, ph¸ s¶n kh«ng cßn nguån ®Ó tr¶ nî ng©n hµng. §iÒu nµy kh¶ n¨ng thu håi vèn vay lµ b»ng kh«ng, ®ång thêi ng©n hµng x¸c ®Þnh lµ hoµn toµn mÊt tr¾ng.
Ph©n lo¹i theo thêi gian
Nî qu¸ h¹n díi 6 th¸ng
Lµ c¸c kho¶n nî trong vßng 6 th¸ng kÓ tõ ngµy ®¸o h¹n cña kho¶n vay mµ kh¸ch hµng kh«ng tiÕn hµnh tr¶ toµn bé hoÆc mét phÇn gèc, l·i cña kho¶n vay ®ã.
Nî qu¸ h¹n tõ 6 th¸ng ®Õn 12 th¸ng
Lµ c¸c kho¶n nî trong vßng 6 th¸ng ®Õn 12 th¸ng kÓ tõ ngµy ®¸o h¹n kh¸ch hµng kh«ng hoµn tr¶ mét phÇn hoÆc toµn bé gèc vµ l·i cña kho¶n vay ®ã.
Nî qu¸ h¹n trªn 1 n¨m
Lµ c¸c kho¶n nî mµ sau ngµy ®¸o h¹n 1 n¨m kh¸ch hµng vÉn kh«ng thanh to¸n mét phÇn hoÆc toµn bé gèc vµ l·i cho ng©n hµng.
Ph©n lo¹i theo biÖn ph¸p b¶o ®¶m tiÒn vay
Nî qu¸ h¹n cã b¶o l·nh cña bªn thø ba
Lµ c¸c kho¶n nî cña mãn vay ®îc thùc hiÖn cïng víi mét hîp ®ång b¶o l·nh cña mét bªn thø ba ®îc ng©n hµng x¸c ®Þnh lµ cã ®ñ n¨ng lùc tµi chÝnh (ph¸p lÝ +hµnh vi) ®Ó b¶o l·nh cho ngêi ®i vay.
Nî qu¸ h¹n cã tµi s¶n ®¶m b¶o
Lµ c¸c kho¶n nî cña c¸c kh¸ch hµng ®i vay ®îc thùc hiÖn khi ngêi xin vay cã tµi s¶n thÕ chÊp ®îc c¸c bé tÝn dông x¸c ®Þnh ®ñ ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o cho kho¶n vay ®ã.Theo ph¸p luËt ,ng©n hµng cã quyÒn ph¸t m·I tµi s¶n ®Ó thu nî, do vËy nî qu¸ h¹n nµy tuy cha thu ®îc nhng ng©n hµng th¬ng m¹i vÉn cã kh¶ n¨ng thu håi
Nî qu¸ h¹n kh«ng cã tµi s¶n ®¶m b¶o
Lµ kho¶n nä khi cho vay ,ng©n hµng kh«ng yªu cÇu ngêi vay ph¶I thÕ chÊp tµi s¶n. §èi víi lo¹i nî nµy, con nî lµ doanh nghiÖp vay vèn vÉn tån t¹i, vÉn ho¹t ®éng kinh doanh nÕu t×nh h×nh tµi chÝnh tèt vµ còng cã kh¶ n¨ng thu håi nî.
Ph©n lo¹i theo thµnh phÇn kinh tÕ
Nî qu¸ h¹n cña c¸c doanh nghiÖp nhµ níc
Nî qu¸ h¹n cña c¸c c«ng ty cæ phÇn
Nî qu¸ h¹n cña c¸c doanh nghiÖp t nh©n
Nî qu¸ h¹n cña c¸c ®èi tîng kh¸c
Nguyªn nh©n g©y ra c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n
Nguyªn nh©n tõ phÝa ng©n hµng
C¸n bé tÝn dông chÊp hµnh kh«ng nghiªm quy chÕ tÝn dông
Mét trong c¸c nguyªn nh©n tõ phÝa ng©n hµng lµm ph¸t sinh c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n lµ viÖc kh«ng thùc hiÖn ®óng quy tr×nh, chÝnh s¸ch tÝn dông mµ ng©n hµng ®Ò ra:
- Khi quyÕt ®Þnh cho vay,thiÕu c¨n cø khoa häc ,kh«ng ph©n tÝch t×nh h×nh kh¶ n¨ng sö dông vèn vµ hoµn tr¶ nî cña doanh nghiÖp, do vËy ®· ®a vèn vµo nh÷ng doanh nghiÖp kÐm hiÖu qu¶
- Kh«ng kiÓm tra tÝnh ®Çy ®ñ,®óng ®¾n,hîp ph¸p cña hå s¬ vay vèn cña doanh nghiÖp; còng nh kh«ng kiÓm tra ®¸nh gi¸ tµi s¶n thÕ chÊp cña doanh nghiÖp theo ®óng quy ®Þnh.
- Cho vay qu¸ møc quy ®Þnh. Theo quy ®Þnh hiÖn nay c¸c ng©n hµng còng nh c¸c tæ chøc tÝn dông kh«ng ®îc cho phÐp mét kh¸ch hµng vay qu¸ 10% vèn tù cã, tæng sè tiÒn vay cña 10 kh¸ch hµng lín nhÊt kh«ng qu¸ 30% vèn tù cã cña ng©n hµng.
- Kh«ng thêng xuyªn ®«n ®èc nh¾c nhë doanh nghiÖp tr¶ nî theo ®óng cam kÕt víi ng©n hµng nh: Göi giÊy b¸o nî, nh¾c nî, theo dâi trùc tiÕp, thêng xuyªn.
Tr×nh ®é cña c¸c c¸n bé tÝn dông cßn non kÐm
Trong c«ng t¸c thÈm ®Þnh hå s¬ vay vèn c¸n bé tÝn dông cha ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c vÒ vßng quay vèn, thêi gian thu håi vèn, thêi gian tr¶ nî vèn vay cña dù ¸n.
- Qu¸ tin tëng vµo dù ¸n kh«ng xem xÐt tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n, kh«ng kiÓm tra kü vÒ c¸c chØ tiªu ®Þnh møc còng nh gi¸ c¶ ®îc ®a ra trong dù ¸n
- §a ra nh÷ng kú h¹n nî, thêi h¹n gi¶i ng©n kh«ng hîp lý, bÊt ®ång bé víi kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh, chu kú lu©n chuyÓn vèn cña doanh nghiÖp.
- C¸c NHTM cho vay dùa vµo tµi s¶n thÕ ch©p mµ kh«ng chó träng ®Õn ph¬ng ¸n kinh doanh. HËu qu¶ lµ khi nî qu¸ h¹n x¶y ra viÖc ph¸t m¹i tµi s¶n gÆp nhiÒu khã kh¨n nhÊt lµ bÊt ®éng s¶n(thÞ tr¬ng gi¸ c¶ lªn xuèng thÊt thêng), gi¸ trÞ vËt t…
§¹o ®øc nghÒ nghiÖp cña c¸n bé tÝn dông
VÊn ®Ò ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp cña c¸n bé tÝn dông lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n g©y ra nh÷ng thiÖt h¹i kh«ng nhá cho ng©n hµng.
- C¸n bé tÝn dông kh«ng trung thùc trong viÖc thu nî tõ kh¸ch hµng.
- Thùc hiÖn vay hé th«ng ®ång víi kh¸ch hµng nh»m chiÕm dông vèn cña ng©n hµng
- QuyÕt ®Þnh cho vay theo ý muèn chñ quan nh»m thu lîi bÊt chÝnh.
Ng©n hµng qu¸ ch¹y theo lîi nhuËn.
Ho¹t ®éng cña mét ng©n hµng th¬ng m¹i tríc hÕt lµ v× môc ®Ých lîi nhuËn. Lîi nhuËn ®îc ®Æt lªn hµng ®Çu. Mét thùc tÕ lµ lîi nhuËn l¹i lu«n tû lÖ thuËn víi rñi ro. C¸c ng©n hµng v× qu¸ ch¹y theo lîi nhuËn sÏ ph¶i chÊp nhËn mét tû lÖ rñi ro cao. §Ó kiÕm lîi nhuËn, ng©n hµng ®· tiÕn hµnh cho vay c¶ nh÷ng kho¶n vay kh«ng lµnh m¹nh, kh«ng ®îc xem xÐt kü. Cã thÓ lÊy mét vÝ dô diÓn h×nh nh: c¸c ng©n hµng cho vay trung vµ dµi h¹n b»ng nguån vèn huy ®éng ng¾n h¹n, mét khi con nî kh«ng hoµn tr¶ tiÒn ®óng h¹n th× tiÒm Èn rñi ro vÒ thanh kho¶n rÊt lín.
Nguyªn nh©n tõ phÝa kh¸ch hµng
Tr×nh ®é n¨ng lùc ®iÒu hµnh kÐm.
Qu¶n lÝ s¶n xuÊt kinh doanh kÐm hiÖu qu¶ , sö dông vèn vay kh«ng ®óng môc ®Ých, tiÒn vay vÒ kh«ng cã t¸c dông thóc ®Èy ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp
§Ó mét doanh nghiÖp lµm ¨n cã hiÖu qu¶ nhÊt thiÕt ph¶I cã nh÷ng con ngêi cã tr×nh ®é nghiÖp vô, cã n¨ng lùc ®iÒu hµnh, qu¶n lý. Trong thêi kú më cöa, c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t, c¸c gi¸m ®èc doanh nghiÖp víi n¨ng lùc yÕu kÐm sÏ kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng chÌo l¸i doanh nghiÖp dÉn tíi ho¹t ®éng kinh doanh thua lç lµm ph¸t sinh nî qóa h¹n t¹i ng©n hµng.
NhiÒu doanh nghiÖp kh«ng dù ®o¸n ®óng thÞ trêng, møc b¸n hµng vµ doanh sè, quyÕt ®Þnh mua mét khèi lîng hµng ho¸ vµ dÞch vô qu¸ lín ,thanh to¸n tr¶ chËm nhng kh«ng thÓ b¸n ®îc hµng hoÆc c¸c nguyªn nh©n kh¸c lµm ø ®äng hµng ho¸, dÉn tíi kh«ng thÓ thanh to¸n c¸c kho¶n nî ph¶i tr¶.
T c¸ch ®¹o ®øc cña kh¸ch hµng.
Kh«ng Ýt tæ chøc c¸ nh©n vay vèn lµ nh÷ng ngêi kh«ng nh÷ng kÐm vÒ n¨ng lùc mµ cßn kÐm vÒ t c¸ch ®¹o ®øc.Hä kh«ng cã ý thøc trong trong vÊn ®Ò sö dông vèn vay, hoÆc thiÕu ý thøc trong vÊn ®Ò tr¶ nî, kh«ng lo l¾ng quan t©m ®Õn nî ng©n hµng mÆc dï kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp cã
Kh¸ch hµng cè t×nh lõa ®¶o vay vèn ng©n hµng kh«ng nh»m môc ®Ých s¶n xuÊt kinh doanh mµ nh»m chiÕm dông vèn cña ng©n hµng cho môc ®Ých c¸ nh©n.
§©y lµ lo¹i rñi ro ®¹o ®øc mµ ng©n hµng thêng rÊt khã ®o¸n biÕt tríc vµ thêng g©y ra c¸c kho¶n nî khã ®ßi hoÆc cã kh¶ n¨ng mÊt tr¾ng, kh«ng thÓ thu håi ®îc.
Kh«ng thÝch nghi ®îc víi c¹nh tranh
C¹nh tranh lµ mét tÊt yÕu cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng. NÒn kinh tÕ níc ta võa míi qu¸ ®é chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng, sù c¹nh tranh diÔn ra phøc t¹p thËm chÝ cßn thiÕu lµnh m¹nh. Sù biÕn ®éng vµ søc Ðp c¹nh tranh ngµy cµng t¨ng cña thÞ trêng hoÆc m«i trêng kinh doanh lµm cho doanh nghiÖp kh«ng cã kh¶ n¨ng thÝch øng kÞp thêi, kinh doanh khã kh¨n dÉn ®Õn t×nh tr¹ng mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n
V× vËy, kh«ng thÝch nghi ®îc víi c¹nh tranh lµ mét vÊn ®Ò g©y khã kh¨n cho kh«ng chØ doanh nghiÖp nhµ níc mµ c¶ c¸c doanh nghiÖp t nh©n, doanh nghiÖp lín còng nh doanh nghiÖp võa vµ nhá. Kh«ng ®øng v÷ng trong c¹nh tranh sÏ dÉn tíi thua lç. Ng©n hµng sÏ khã lßng thu håi ®îc nî tõ c¸c con nî lµm ¨n thua lç.
Nguyªn nh©n kh¸ch quan xuÊt ph¸I tõ doanh nghiÖp
Doanh nghiÖp vay vèn gÆp nh÷ng rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh: Thiªn tai ho¶ ho¹n chiÕn tranh khñng bè, do vËy viÖc sö dông vèn vµ vay vèn cña doanh nghiÖp kh«ng ®¹t hiÖu qu¶, mÊt hoµn toµn vÒ vèn cña c¶ doanh nghiÖp vµ c¶ vèn vay cña ng©n hµng th¬ng m¹i .
Nguyªn nh©n kh¸ch quan tõ phÝa nÒn kinh tÕ
HÖ thèng luËt ph¸p cha hoµn chØnh.
Sù thay ®æi trong chÝnh s¸ch luËt ph¸p cña nhµ níc vÒ vÊn ®Ò tµi chÝnh, tiÒn tÖ ng©n hµng lµ nguyªn nh©n ph¸t sinh c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n,. §©y lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n kh¸ch quan kh¸ phæ biÕn bëi nÒn kinh tÕ cña chóng ta míi chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng trong mét thêi gian cha l©u. V¨n ho¸ thÞ trêng nãi chung vµ thãi quen giao dÞch ng©n hµng nãi riªng cßn ë tr×nh ®é non kÐm. §iÒu nµy dÉn tíi khi nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn cÇn ph¶i cã sù thay ®æi vÒ quy ®Þnh chÝnh s¸ch nh»m ®¶m b¶o c«ng t¸c qu¶n lý nhµ níc còng nh qu¶n lý kinh tÕ ®¹t hiÖu qu¶ nhng còng dÉn tíi sù kh«ng thÝch nghi kÞp thêi cña ng©n hµng còng nh doanh nghiÖp.
NÒn kinh tÕ cßn non trÎ, yÕu kÐm.
L¹m ph¸t cßn ë møc cao lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n g©y ra nh÷ng rñi ro trong kinh doanh mµ t×nh tr¹ng kh«ng thu håi vèn lµ mét trong nh÷ng hËu qu¶ do l¹m ph¸t g©y nªn. Kh«ng thu sè vèn sÏ kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó tr¶ nî ng©n hµng vµ ph¸t sinh nî qu¸ h¹n lµ ®iÒu kh«ng thÓ tr¸nh khái.
Chu kú kinh tÕ diÔn ra thêng xuyªn h¬n, nÒn kinh tÕ r¬i vµo thêi kú suy tho¸i còng gãp phÇn h×nh thµnh c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n. C¸c doanh nghiÖp lµm ¨n kh«ng hiÖu qu¶, thÞ trêng tiªu thô s¶n phÈm ®Çy khã kh¨n, ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh bÞ ®×nh trÖ tÊt yÕu sÏ dÉn tíi viÖc kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng tr¶ nî ng©n hµng.
M«i trêng kinh doanh tiÒn tÖ tÝn dông cßn ë møc s¬ khai.
Chóng ta cha cã mét thÞ trêng tµi chÝnh hoµn chØnh. ThÞ trêng tiÒn tÖ còng cßn ë møc s¬ khai nªn kh«ng thÓ thùc thi mét c¸ch cã hiÖu qu¶ c¸c c«ng cô tµi chÝnh tiÒn tÖ trong viÖc thùc thi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia. M«i trêng nµy cha hoµn h¶o còng g©y trë ng¹i cho c¸c ng©n hµng trong c«ng t¸c cña m×nh, ®Æc biÖt lµ c«ng t¸c tÝn dông.
Th«ng tin kh«ng c©n xøng, c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh
§Ó thu hót vèn níc ngoµi quy ®Þnh ®èi víi c¸c ng©n hµng níc ngoµi lu«n cã nh÷ng u ®·i nhÊt ®Þnh t¹o ra sù bÊt b×nh ®¼ng trong ho¹t ®éng cña hÖ thèng ng©n hµng. C¸c ng©n hµng níc ngoµi víi nhiÒu n¨m kinh nghiÖm, ph¸t triÓn ë c¸c quèc gia ®· cã nÒn kinh tÕ thÞ trêng hoµn chØnh, céng víi nh÷ng u ®·i ®· dÇn dÇn thu hÑp ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng ViÖt Nam, ®ång thêi còng lµm gia t¨ng møc ®é rñi ro ®èi víi ho¹t ®éng tÝn dông.
C¸c ng©n hµng ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®ßi hái nh÷ng th«ng tin ®Çy ®ñ ®Ó ®¶m b¶o kho¶n vay nhng ng©n hµng lu«n lµ ngêi cã Ýt th«ng tin vÒ ngêi sö dông vèn vay ng©n hµng. §©y lµ rñi ro th«ng tin kh«ng c©n xøng. Th«ng tin kh«ng c©n xøng sÏ dÉn ®Õn nh÷ng lùa chän ®èi nghÞch: ng©n hµng tiÕn hµnh cho vay c¸c kho¶n vay ®èi víi c¸c doanh nghiÖp yÕu kÐm trong khi tõ chèi c¸c doanh nghiÖp cã n¨ng lùc hoÆc rñi ro ®¹o ®øc : do kh¸ch hµng sö dông vèn vay kh«ng ®óng môc ®Ých.
Bªn c¹nh ®ã, viÖc ®¹t ®îc u thÕ trong c¹nh tranh thóc ®Èy mét sè ng©n hµng h¹ thÊp c¸c tiªu chuÈn tÝn dông nh»m l«i kÐo kh¸ch hµng, ®¸p øng nhu cÇu vèn cña doanh nghiÖp mµ kh«ng c¨n cø vµo n¨ng lùc cña doanh nghiÖp. Nh÷ng nguyªn nh©n nµy lµm gia t¨ng rñi ro lµm ph¸t sinh nî qu¸ h¹n ®èi víi c¸c kho¶n vay.
T×nh h×nh kinh tÕ thÕ giíi
Cã thÓ ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng tÝn dông nh :BiÕn ®éng cña gi¸ vµng thÕ giíi , gi¸ dÇu má ,gi¸ mét sè ngo¹i tÖ m¹nh häc gi¸ mét sè vËt t chñ yÕucã xu híng t¨ng cao
¶nh hëng cña nî qu¸ h¹n
¶nh hëng cña nî qu¸ h¹n ®Õn ho¹t ®éng cña ng©n hµng
Gi¶m vßng quay vèn cña ng©n hµng
Nî qu¸ h¹n ph¸t sinh tøc lµ mét phÇn nguån vèn kinh doanh cña ng©n hµng bÞ tån ®äng trong c¸c kho¶n nî nµy, ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn c¸c ho¹t ®éng ng©n hµng lµ sù ø ®äng vèn lµm gi¶m vßng quay vèn cña ng©n hµng , kh«ng ®¶m b¶o sù chu chuyÓn cña ®ång vèn, khã kh¨n cho sù t¸c nghiÖp cña ng©n hµng . Ta cã chØ tiªu vßng quay vèn cña ng©n hµng
Sè thu nî
Vßng quay vèn =
Sè d nî b×nh qu©n
Vßng quay vèn cho biÕt víi mçi ®ång vèn thu vÒ cã thÓ cho vay ra bao nhiªu ®ång .
Nî qu¸ h¹n ph¸t sinh lµm gi¶m sè thu nî dÉn tíi gi¶m vßng quay vèn cña ng©n hµng tøc lµ lµm gi¶m doanh sè cho vay cña ng©n hµng.
Gi¶m lîi nhuËn cña ng©n hµng.
§Ó cho vay ng©n hµng ph¶i huy ®éng vèn tõ d©n c hoÆc tæ chøc kinh tÕ, ®èi víi mçi nguån vèn huy ®éng ng©n hµng ph¶i tr¶ mét kho¶n l·i suÊt huy ®éng.
Kho¶n cho vay kh«ng thu håi ®îc dÉn tíi ng©n hµng kh«ng thu ®îc l·i cho vay v× vËy kh«ng thÓ bï ®¾p cho c¶ chi phÝ huy ®éng vèn lÉn chi phÝ ho¹t ®éng ng©n hµng.
Nî qu¸ h¹n ph¸t sinh dÉn tíi mét bé phËn tµi s¶n cã cña ng©n hµng bÞ ®ãng b¨ng sÏ lµm gi¶m doanh thu, t¨ng chi phÝ trong ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng, gi¶m doanh thu. KÕt qu¶ lµ lîi nhuËn cña ng©n hµng bÞ gi¶m sót.
Gi¶m kh¶ n¨ng thanh to¸n cña ng©n hµng
Cã thÓ hiÓu kh¶ n¨ng thanh to¸n cña mét ng©n hµng lµ kh¶ n¨ng nhanh chãng chuyÓn ®æi c¸c tµi s¶n cã thµnh tiÒn mÆt ®Ó ®¸p øng nhu cÇu chi tr¶ c¸c tµi s¶n nî. Nguån vèn huy ®éng tõ d©n c thêng lµ c¸c nguån tiÒn göi theo kú h¹n nhÊt ®Þnh, kh«ng thÓ thanh to¸n chËm trÔ. C¸c kho¶n nî qu¸ h¹n ph¸t sinh lµm cho thay ®æi kÕ ho¹ch còng nh nguån thanh to¸n c¸c kho¶n tiÒn ®Õn h¹n, g©y ra nh÷ng hËu qu¶ cho ng©n hµng. Gi¶m kh¶ n¨ng thanh kho¶n sÏ khiÕn ng©n hµng khã kh¨n h¬n trong viÖc huy ®éng tiÒn göi.
Gi¶m uy tÝn cña ng©n hµng.
Tû lÖ nî qu¸ h¹n cßn lµ mét trong nh÷ng chØ tiªu ®¸nh gi¸ chÊt lîng ho¹t ®éng cña mçi ng©n hµng. Tû lÖ nî qu¸ h¹n cao qu¸ cho thÊy t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh kÐm hiÖu qu¶ cña ng©n hµng. Mét ng©n hµng ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶ uy tÝn sÏ bÞ gi¶m sót vµ ®©y lµ mét th¶m ho¹ ®èi víi ng©n hµng.
Nguy c¬ ph¸ s¶n
Nguy c¬ cao nhÊt cña ng©n hµng lµ bÞ ph¸ s¶n. NÕu c¸c ¶nh hëng trªn cña nî qu¸ h¹n kh«ng ®îc ng¨n chÆn kÞp thêi cø ©m Ø ph¸t triÓn ®Õn mét møc ®é nµo ®ã sù céng hëng cña c¸c nguyªn nh©n trªn sÏ dÉn ng©n hµng ®Õn bê vùc ph¸ s¶n.Rñi ro tÝn dông nh mét “ngßi næ ”tù m×nh nã sù ph¸ ho¹i chØ trong ph¹m vi h¹n hÑp nhng mét khi cã chÊt kÝch næ thÝ sù tµn ph¸ sÏ rÊt khñng khiÕp.Rñi ro tÝn dông ®îc coi lµ ®Çu mèi cña nh÷ng cuéc khñng ho¶ng tµi chinh, dÉn ®Õn sù ph¸ s¶n hµng lo¹t cña hÖ thèng ng©n hµng
¶nh hëng cña nî qu¸ h¹n ®èi víi doanh nghiÖp
T¨ng chi phÝ ho¹t ®éng
Mét doanh nghiÖp khi ph¸t sinh nî qu¸ h¹n t¹i ng©n hµng ®iÒu ®Çu tiªn hä ph¶i g¸nh chÞu lµ ph¶i tr¶ møc l·i suÊt qu¸ h¹n cao h¬n rÊt nhiÒu so víi l·i suÊt tiÒn vay.
L·i suÊt nî qu¸ h¹n b»ng 150% møc trÇn l·i suÊt cho vay cïng lo¹i.
L·i suÊt ®i vay ®îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp . ChÞu mét l·i suÊt nî qu¸ h¹n cao h¬n sÏ g©y søc Ðp gia t¨ng chi phÝ ho¹t ®éng cã ¶nh hëng kh«ng nhá ®Õn lîi nhuËn cña doanh nghiÖp.
Gi¶m uy tÝn doanh nghiÖp
Khi doanh nghiÖp cã nh÷ng kho¶n nî cã vÊn ®Ò th× uy tÝn cña doanh nghiÖp ®èi víi ng©n hµng sÏ bÞ gi¶m sót. Trong bÊt kú ho¹t ®éng nµo cña doanh nghiÖp vèn vay ng©n hµng lµ v« cïng quan träng. Ph¸t sinh nî qu¸ h¹n sÏ g©y ra rÊt nhiÒu khã kh¨n cho doanh nghiÖp khi muèn tiÕp tôc vay vèn ng©n hµng. SÏ kh«ng mét ng©n hµng nµo muèn duy tr× quan hÖ l©u dµi víi doanh nghiÖp cã tû lÖ nî qu¸ h¹n cao bëi ®©y chÝnh lµ tÝn hiÖu nãi lªn ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶ cña doanh nghiÖp.
¶nh hëng cña nî qu¸ h¹n tíi ho¹t ®éng cña toµn bé nÒn kinh tÕ
Søc Ðp l¹m ph¸t
Nî qu¸ h¹n ë møc ®é thÊp sÏ kh«ng g©y ra t¸c ®éng lín l¾m nhng khi tû lÖ nµy gia t¨ng sÏ dÉn tíi sù khan hiÕm vèn mét c¸ch gi¶ t¹o, mét khèi lîng vèn lín cña toµn bé nÒn kinh tÕ tån ®äng trong c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n dÉn tíi tiÒn trong lu th«ng bÞ gi¶m sót. ThiÕu tiÒn mÆt gi¶ t¹o trong lu th«ng sÏ g©y søc Ðp t¨ng cung tiÒn, hËu qu¶ sÏ g©y l¹m ph¸t.
§×nh trÖ s¶n xuÊt
Vèn lu ®éng n»m tån ®äng trong c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n lµm cho qu¸ tr×nh lu th«ng vèn tÝn dông bÞ ïn t¾c, lµm rèi lo¹n, ®×nh ®èn s¶n xuÊt, ¶nh hëng xÊu ®Õn t¨ng trëng kinh tÕ.
Khñng ho¶ng kinh tÕ
Ho¹t ®éng ng©n hµng lµ ho¹t ®éng kinh tÕ mang tÝnh x· héi ho¸ cao. Sù ¶nh hëng chÊt lîng cña ng©n hµng cã mang tÝnh d©y truyÒn. Mét ng©n hµng bÞ thua lç hay ph¸ s¶n do tû lÖ nî qu¸ h¹n qu¸ cao sÏ g©y ra sù ®æ vì hµng lo¹t theo “ HiÖu øng bãng tuyÕt” hay "HiÖu øng §«-mi-n«" g©y nªn sù ®æ vì hµng lo¹t cña toµn bé hÖ thèng ng©n hµng. ThÕ giíi ®· tõng h¬n mét lÇn chøng kiÕn sù ®æ vì hµng lo¹t cña hÖ thèng ng©n hµng.
Thùc tr¹ng nî qu¸ h¹n ë c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam
Theo sè liÖu cña Ng©n hµng nhµ níc ViÖt Nam n¨m 2002 tæng sè nî xÊu cña ng©n hµng th¬ng m¹i vµ c¸c tæ chøc tÝn dông lµ h¬n 20000 tØ ®ång ,chiÕm h¬n 7,2% tæng d nî. §Õn n¨m 2004 tæng sè nî gi¶m xuèng cßn trªn 13000 tû ®ång ,chiÕm tû lÖ 4% thÊp h¬n so víi tû lÖ an toµn cho phÐp theo th«ng lÖ quèc tÕ lµ 5% .§Õn hÕt n¨m 2005 , tæng sè nî xÊu l¹i t¨ng lªn con sè 17500 tû ®ång , nhng tØ lÖ chØ chiÕm 3,18% tæng d nî , riªng khèi ng©n hµng th¬ng m¹i Nhµ níc th× tØ lÖ nµy trªn 5%.
Nh vËy cho ®Õn nay cô thÓ lµ ®Õn hÕt th¸ng 9/2006, thùc tr¹ng nî qu¸ h¹n cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹ivµ tæ chøc tÝnh dông lµ bao nhiªu cha cã con sè c«ng bè cña ng©n hµng nhµ níc ,nhng nhiÒu ng©n hµng chuyªn gia cho r»ng con sè tuyÖt ®èi lµ h¬n 20000 tØ ®ång ,tØ lÖ kh«ng biÕn ®æi nhiÒu vÉn díi møc 5% do tæng d nî cho vay vµ ®Çu t còng t¨ng nhanh,nhng kh«ng ph¶I lµ kh«ng ®¸ng quan t©m .Song mét sè chuyªn gia cña mét sè tæ chøc tiÒn tÖ quèc tÕ vµ chuyªn gia ng©n hµng th¬ng m¹i trong níc cho r»ng tØ lÖ nî xÊu cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i thùc tÕ lu«n lu«n cao gÊp kho¶ng hai lÇn sè liÖu do ng©n hµng thong m¹i c«ng bè , hiÖn nay ®ang ¬ møc 7-8% riªng c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i nhµ níc ®ang á møc 8% them chÝ cã mét sè chuyªn gia cho r»ng ph¶I ë møc trªn 15%
Chóng ta cã thÓ nh×n thÊy t×nh h×nh doanh nghiÖp nî vµ phÇn tr¨m nî vµ phÇn tr¨m nî qu¸ h¹n cña hÖ thèng ng©n hµng ViÖt nam trong thêi gian gÇn ®©y 1999-2003
N¨m
chØ tiªu
1999
2000
2001
2002
2003
1.Tæng d nî (tØ VND)toµn bé nÒn KT
139.180
184.936
225.704
286.614
365.300
2.TØ lÖ nî qu¸ h¹n / tæng d nî
13,2%
10,75%
8.7%
8,15%
8.02%
Tõ sè liÖu cña b¶ng trªn ta cã nhËn xÐt tæng qu¸t sau :
-Tæng d nî n¨m sau cao h¬n n¨m tríc , biÓu hiÖn sù t¨ng tr¬ng vÒ tind dông cña nÒn kinh tÕ .
-TØ lÖ phÇn tr¨m nî qu¸ h¹n æn ®Þnh vµ cã xu híng gi¶m lµ biÓu hiÖn tèt ,tuy phÇn tr¨m nî qu¸ h¹n cã xu híng gi¶m ,song tÝnh sè tuyÖt ®èi th× ®©y lµ kho¶n nî qu¸ h¹n rÊt lín cña nÒn kinh tÕ . NÕu sè nî nµy trë thµnh nî khã ®ßi ,nî xÊu th× sÏ ¶nh hëng rÊt lín ®Õn ho¹t ®äng kinh doanh cña ng©n hµng th¬ng m¹i vµ ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp vay vèn trong nÒn kinh tÕ .Thùc tÕ hiÖn nay mét sè ngan hµng th¬ng m¹i ,nh× côc bé cã phÇn t¨m nî qu¨ h¹n cao ,®îc biÕt lµ sè nî tån ®äng kÐo dµi cha hoÆc kh«ng gi¶I quyÕt ®îc . á c¸c níc trªn thÕ giíi hoÆc trong khu vùc ,phÇn tr¨m nî qu¸ h¹n cña ng©n hµng th¬ng m¹i ph¶I ®¹t tØ lÖ phÇn t¨m lµ díi 5%.Nh vËy tØ lÖ nµy cña chóng tacßn qu¸ cao . Trong xu híng héi nhËp quèc tÕ vÒ ng©n hµng chóng ta ph¶I phÊn ®Êu h¹ thÊp phÇn tr¨m qu¸ h¹n trong ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng th¬ng m¹i.
C¸c gi¶i ph¸p nh»m h¹n chÕ vµ n©ng cao hiÖu qu¶ xö lý nî qu¸ h¹n
C¸c gi¶i ph¸p nh»m h¹n chÕ nî qu¸ h¹n ph¸t sinh:
Ng©n hµng t vÊn dÞch vô t vÊn cho kh¸ch hµng
Ng©n hµng cã thÓ cung cÊp cho doanh nghiÖp c¸c dÞch vô t vÊn nh:
- Lùa chän t×m kiÕm c«ng nghÖ gióp cho doanh nghiÖp.
- M«i giíi gi÷a doanh nghiÖp vµ nhµ cung cÊp m¸y mãc thiÕt bÞ còng nh c«ng nghÖ míi.
- S¸ng kiÕn, ph¬ng thøc tiÕp cËn thÞ trêng.
- Víi nh÷ng doanh nghiÖp gÆp khã kh¨n ng©n hµng cã thÓ t vÊn cho doanh nghiÖp vÒ viÖc thay ®æi thÞ trêng, ph¶n ¸nh s¶n xuÊt kinh doanh
- ...
Lóc nµy g¸nh nÆng tr¶ nî ng©n hµng ®Ì trªn vai doanh nghiÖp sÏ ®îc nhÑ bít, ®ång thêi kh¶ n¨ng thu nî cña ng©n hµng l¹i ®îc n©ng cao.
Tham gia vµo ho¹t ®éng cña c«ng ty, doanh nghiÖp:
Ng©n hµng cã thÓ tham gia vµo ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, c«ng ty víi t c¸ch lµ mét cæ ®«ng. Ng©n hµng cã thÓ chuyÓn mét phÇn hoÆc toµn bé kho¶n nî cña doanh nghiÖp thµnh cæ phÇn cña ng©n hµng trong doanh nghiÖp. Ng©n hµng cã thÓ theo dâi chÆt chÏ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, kiÓm tra luång lu chuyÓn tiÒn tÖ, c¸c kho¶n ph¶i thu ph¶i ®ßi...gióp cho ng©n hµng cã kÕ ho¹ch cho vay, gi¶i ng©n, thu nî hîp lý phï hîp víi t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
X©y dùng hÖ thèng th«ng tin kh¸ch hµng:
CÇn cã mét sù kÕt nèi chÆt chÏ trong viÖc t×m hiÓu th«ng tin vÒ kh¸ch hµng víi c«ng t¸c xÐt duyÖt cho vay cÊp vèn tÝn dông. Nghiªn cøu thu thËp th«ng tin vÒ kh¸ch hµng ®Ó cã mét c¸i nh×n tæng quan vÒ doanh nghiÖp cho vay vèn. Bé phËn th«ng tin kh¸ch hµng ph¶i n¾m râ ®Æc ®iÓm sau:
- Tªn giao dÞch, ®Þa ®iÓm, ngêi ®¹i diÖn ph¸p nh©n cña doanh nghiÖp
- T×nh h×nh tµi chÝnh: vèn tù cã, vèn vay, t×nh h×nh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh trong nh÷ng n¨m gÇn thêi ®iÓm cho vay.
- Quan hÖ víi ng©n hµng kh¸c: ®· vay vèn cña ng©n hµng nµo,sè d bao nhiªu.
- Tµi s¶n thÕ chÊp: thuéc së h÷u doanh nghiÖp, kh«ng víng m¾c, kiÖn tông, cha ®em thÕ chÊp ë tæ chøc tÝn dông, ng©n hµng nµo.
Bé phËn th«ng tin nµy sÏ h¹n chÕ ®îc ph¸t sinh rñi ro do ®¹o ®øc cña doanh nghiÖp xin vay vèn.
T¨ng cêng ®µo t¹o nghiÖp vô qu¶n lÝ nî cho c¸n bé tÝn dông ,n©ng cao chÊt lîng ph©n tÝch tÝnh dông.
ChÊt lîng cña ®éi ngò c¸n bé tÝn dông lµ nh©n tè quan träng bËc nhÊt trong hÖ thèng kiÓm so¸t cña ng©n hµng . Trªn thùc tÕ c¸c quan hÖ tÝn dông gi÷a ng©n hµng vµ doanh nghiÖpvµ gi÷a c¸c doanh nghiÖp víi nhau ngµy cµng trë nªn ®a d¹ng , t¹o thµnh chuçi d©y xÝch vµ cã ¶nh hëng kh«ng chØ ®èi víi b¶n th©n doanh nghiÖp mµ cßn ®èi víi c¶ hÖ thèng ng©n hµng .Do ®ã tríc hÕt cÇn cã c¸c biÖn ph¸p båi dìng kiÕn thøc ,th«ng tin, ®µo t¹o cho c¸c c¸n bé qu¶n lÝ vµ c¸n bé tµi chÝnh vÒ c«ng t¸c qu¶n lÝ nî :c¸c kÜ n¨ng qu¶n lÝ ,ph©n lo¹i nî ,®¸nh gi¸ rñi ro tÝn dông, kÜ thuËt xö lÝ nî , t¸i c¬ cÊu nî..
§èi víi c¸c doanh nghiÖp cã qui m« lín th× nªn h×nh thµnh mét bé phËn chuyªn tr¸ch qu¶n lÝ nî. Ngoµi ra c¸c phßng ban chøc n¨ng nh tµi chÝnh kÕ to¸n , maketing ,phßng kinh doanh ..nªn cã sù phèi hîp chÆt chÏ trong viÖc qu¶n lÝ nî ph¶I thu vµ ph¶I tr¶
Thµnh lËp phßng thÈm ®Þnh.
Trong thêi gian ®Çu Së giao dÞch cã thÓ tiÕn hµnh thµnh lËp Ban thÈm ®Þnh dù ¸n cã tr¸ch nhiÖm t×m kiÕm, lùa chän c¸c chuyªn gia ë c¸c bé ngµnh kh¸c chuyªn s©u vÒ c«ng t¸c thÈm ®Þnh. C¸c chuyªn gia nµy kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i lµ c¸n bé cña Së giao dÞch mµ cã thÓ thuª theo tõng dù ¸n. Chi phÝ thuª chuyªn gia thÈm ®Þnh cã thÓ thu tõ chñ ®Çu t hoÆc ®îc tÝnh vµo chi phÝ ho¹t ®éng cña Së giao dÞch.
Trong giai ®o¹n chuÈn bÞ xÐt duyÖt cho vay cã nhiÖm vô:
- Ph©n tÝch s¶n phÈm vµ thÞ trêng, c¨n cø lùa chän quy m« ®Çu t c«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ.
- Ph©n tÝch c¸c chi phÝ ®Çu t, nhu cÇu vèn, c¬ cÊu nguån vèn.
- Ph©n tÝch c¸c yÕu tè, c¸c chØ tiªu kinh doanh.
- Ph©n tÝch x¸c ®Þnh c¸c rñi ro tiÒm Èn.
Khi dù ¸n ®îc quyÕt ®Þnh cho chñ ®Çu t th× phßng tÝn dông tiÕp cËn kh¸ch hµng, híng dÉn lËp hå s¬ cho vay, thÈm ®Þnh t×nh h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp kÕt hîp tham kh¶o ý kiÕn cña phßng thÈm ®Þnh.
Trong giai ®o¹n thùc hiÖn cho vay phßng thÈm ®Þnh:
- Theo dâi tiÕn ®é thùc hiÖn ®Çu t b»ng vèn vay c¸c dù ¸n, tham mu cho gi¸m ®èc gi¶i quyÕt c¸c víng m¾c.
- ThÈm tra quyÕt to¸n c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh vµ thÈm tra quyÕt to¸n c¸c dù ¸n.
- Tham gia ®¸nh gi¸ tµi s¶n cho vay.
Sau khi cho vay phßng thÈm ®Þnh cã nhiÖm vô:
- Tæng hîp th«ng tin vÒ dù ¸n ®Ó dù b¸o phßng ngõa rñi ro, tham mu cho gi¸m ®èc xö lý tÝn dông.
- Thêng xuyªn kÕt hîp víi phßng tÝn dông theo dâi tiÕn tr×nh ho¹t ®éng cña dù ¸n, ®¬n vÞ vay vèn.
C¸c gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ xö lý nî qu¸ h¹n.
Phèi hîp ®ång bé gi÷a c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc vÒ c«ng t¸c xö lý nî qu¸ h¹n:
Bao gåm Ng©n hµng nhµ níc ,sá nhµ dÊt ,sá t ph¸p , sá tµi chÝnh , toµ ¸n , c«ng an viÖn kiÓm so¸t …
Ph¬ng ph¸p d·n nî
Híng dÉn c¸c tæ chøc tÝn dông cïng kh¸ch hµng x¸c ®Þnh l¹i toµn bé c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n :”Tµi thÈm ®Þnh kh¸ch hµng ”.ViÖc t¸I thÈm ®Þnh lµ viÖc x¸c ®Þnh l¹i t c¸ch ph¸p nh©n ngêi vay , ngêi b¶o l·nh ,t×nh h×nh tµi chÝnh, c«ng nî cña kh¸ch hµng, t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, kh¶ n¨ng tr¶ nî, nguån tr¶ nî, t×nh h×nh vµ trÞ gi¸ tµi s¶n thÕ chÊp cÇm cè vµ kh¶ n¨ng ph¸t m¹i. Trªn c¬ së t¸i thÈm ®Þnh, cÇn ph©n tÝch nguyªn nh©n c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n vµ ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng nî khã ®ßi cña tõng hå s¬ tÝn dông nh: Ph©n tÝch theo lo¹i h×nh kinh tÕ vµ kh¶ n¨ng cho vay , kh¶ n¨ng thu håi, ph©n tÝch theo nguyªn nh©n. Trªn c¬ së ®ã lªn ph¬ng ¸n xö lÝ theo nguyªn t¾c 2 bªn ®Òu ®¹t ®îc nh÷ng tho¶ thuËn tèi ®a vÒ viÖc ®iÒu chØnh l¹i thêi gian nî, gi·n nî kÕt hîp víi chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng thóc Ðp nî, xo¸ nî, gi¶m l·i, xo¸ l·I xö lÝ tµi s¶n b¶o ®¶m tiÒn vay, chuyÓn nî thµnh cæ phÇn cña c¸c tæ chøc tÝn dông t¹i c¸c doanh nghiÖp c¸c biÖn ph¸p cho vay tiÕp ®Ó phôc håi s¶n xuÊt t¹o nguån tr¶ nî, sö dông c¸c quÜ dù phßng ®Ó bï ®¾p .
D·n nî lµ h×nh thøc kÐo dµi thêi h¹n tr¶ nî (kh«ng qu¸ 12 th¸ng). ViÖc d·n nî chñ yÕu ®îc ¸p dông ë c¸c doanh nghiÖp ®ang cßn ho¹t déng kinh doanh; cã nguån thu nhËp cã kh¶ n¨ng tr¶ nî. Cã thiÖn chÝ tr¶ nî, trong qu¸ tr×nh sö dông vèn ®· tr¶ ®îc mét phÇn nî gè, tr¶ l·I hµng th¸ng ®Òu ®Æn. Tµi s¶n thÕ chÊp , cÇm cè thuéc së h÷u hîp ph¸p cña kh¸ch hµng , dÔ ph¸t m¹i .
Ph¬ng ph¸p tËn thu, g¸n nî, khëi kiÖn
§èi víi c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n do nguyªn nh©n chñ quan cÇn ¸p dông ngay c¸c biªn ph¸p tËn thu, tËn thu g¸n thu, qui t¸ch nhiÖm cô thÓ cho c¸c c¸ nh©n (l·nh ®¹o c¸n bé nh©n viªn ), khëi tè tríc ph¸p luËt .
§èi víi kho¶n nî do nguyªn nh©n kh¸ch quan :®èi víi c¸c doanh nghiÖp cÇn thiÕt ph¶I duy tr× v× môc tiªu chÝnh trÞ _x· héi th× xem xÐt cho xo¸ nî , khoanh nî , gi·n nî .§ång thêi chÝnh phñ t¹o nguån vèn ®èi øng cho c¸c tæ chøc tÝn dông nh xo¸, khoanh gi·n nî t¬ng øng , chuyÓn vèn kh«ng chuyÓn g¸nh nÆng doanh nghiÖp sang ng©n hµng . C¸c doanh nghiÖp kh¸c ph¶i gi¶I thÓ ph¸ s¶n theo ph¸p luËt ®Ó thu håi nî cho ng©n hµng .
CÇn gi¶I quyÕt døt ®iÓm nî tå ®äng gi÷a c¸c tæ chøc tÝn dông vµ ng©n s¸ch nhµ níc
“G¸n nî’: ¸p dông víi kh¸ch hµng kh«ng cßn kh¶ n¨ng tr¶ nî, kh«ng cßn nguån thu nhËp nµo kh¸c, cã uû quyÒn cho ng©n hµng hoµn toµn quyÒn ®Þnh ®o¹t trong viÖc b¸n tµi s¶n thÕ chÊp ®Ó thu håi nî , ng©n hµng cã thÓ ®Þnh tµi s¶n thÕ chÊp lµ trô së hoÆc b¸n tr¶ gãp.
“Khëi kiÖn” ¸p dông ®èi víi nh÷ng ng©n hµng lõa ®¶o, bÞ b¾t do vi ph¹m ph¸p luËt, cè t×nh lÈn tr¸nh, ch¹y trèn, sö dông vèn sai môc ®Ých thÊt tho¸t vèn, kh«ng cßn s¶n xuÊt kinh doanh, kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî
Më réng nghiÖp vô mua b¸n nî vµ ph¸t triÓn mét thÞ trêng nî
HiÖn nay , nghiÖp vô mua b¸n nî ®· bíc ®Çu h×nh thµnh vµ Bé tµi chÝnh ®· thµnh lËp C«ng ti mua, b¸n nî tån ®äng cña doanh nghiÖp (DATC). Sau h¬n mét n¨m ho¹t ®éng, ®Õn nay DATC ®· tiÕp nhËn xö lÝ nî cña kho¶ng 70 doanh nghiÖp víi trÞ gi¸ cña c¸c mãn nî trªn 300 tØ ®ång. Mua b¸n nî lµ mét ph¬ng ph¸p cã thÓ gi¶I quyÕt ®îc t×nh tr¹ng bÕ t¾c vÒ nî nÇn ,gióp doanh nghiÖp chñ nî cã thÓ thu håi vèn ®Ó ho¹t ®éng. §èi víi c¸c c«ng ti ho¹t ®éng thêng xuyªn ph¸t triÓn nî dµi ngµy th× nªn ¸p dông ph¬ng ph¸p mua b¸n nî . Trªn thÕ giíi c¸c c«ng ti kinh doanh mua b¸n nî (factoring) ®· h×nh thµnh tõ kh¸ l©u vµ ®· cã nhiÒu kinh nghiÖm trong viÖc qu¶n lÝ nî khã ®ßi cña c¸c doanh nghiÖp ; hä t¹o ra mét thÞ trêng nî rÊt s«I ®éng cã thÓ mang l¹i nhiÒu lîi nhuËn , ®ång thêi cung cÊp nhiÒu gi¶I ph¸p chuyªn m«n ho¸ cho c¶ chñ nî l©n con nî .
§Ó më réng ph¹m vi ¸p dông vµ hiªu qu¶ cña c¸c giao dÞch mua b¸n nî, cÇn t¹o ®iÒu kiÖn më réng c¸c giao dÞch th¬ng phiÕu vµ c¸c c«ng cô thanh to¸n quèc tÕ kh¸c .C¸c c«ng ti xuÊt khÈu cña ViÖt nam cã thÓ b¸n c¸c kho¶n ph¶I thu cho c¸c c«ng ti kinh doanh nî ®Ó nhanh chãng thu håi tiÒn b¸n hµng tríc thêi h¹n thanh to¸n.Nhµ níc cÇn khÈn tr¬ng ban hµnh c¸c nh÷ng qui ®Þnh ph¸p lÝ, t¹o hµnh lang cÇn thiÕt cho c¸c giao dÞch mua b¸n nî cña c¸c doanh nghiÖp
TrÝch lËp vµ sö dông dù phßng rñi ro trong ho¹t ®éng cña ng©n hµng th¬ng m¹i
Ngoµi chÝnh s¸nh cho vay thÝch hîp, mçi ng©n hµng cÇn ph¶i thµnh lËp vµ duy tr× “dù tr÷ cho c¸c kho¶n tæn thÊt ” . Cho vay bao giê còng bao gåm rñi ro vµ x¶y ra mÊt m¸t .Do ®ã nh»m th¸o gì khã kh¨n cho c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i trong viÖc ph¸t m¹i tµi s¶n cè ®Þnh kh«ng bï ®¾p vèn vay hoÆc tµi s¶n thÕ chÊp kh«ng xö lÝ ®îc .V× thÕ c¸c ng©n hµng ®Òu duy tr× dù tr÷ cho c¸c kho¶n tÝn dông tæn thÊt .C¸c ng©n hµng ®îc phÐp lËp dù tr÷ cho c¸c kho¶n tÝn dông tæn thÊt tõ kho¶n lîi nhuËn tríc khi tÝnh thuÕ dÕn khi c¸c kho¶n dù tr÷ nµy lªn tíi møc tèi ®a lµ 2,4% d nî tÝn dông hîp lÝ .V× kho¶n dù tr÷ nµy gãp phÇn b¶o vÖ ngêi kÝ th¸c ,nªn ®· h×nh thµnh vèn tù cã vµ ®îc xem lµ ngwãn vèn quan träng cña ng©n hµng.
KÕt luËn
Kinh tÕ níc ta ®ang trªn ®µ ph¸t triÓn vµ héi nhËp víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi. §Ó qu¸ tr×nh ®ã diÔn ra nhanh chãng vµ thuËn lîi ®ßi hái ph¶i cã hÖ thèng ng©n hµng ph¸t triÓn. Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n hiÖn nay ®ang k×m h·m sù ph¸t triÓn cña hÖ thèng ng©n hµng lµ nî qu¸ h¹n. Nî qu¸ h¹n ®ang lµ mét th¸ch thøc vµ xö lý nî qu¸ h¹n lµ mét bµi to¸n khã ®èi víi c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam .
Trªn ®©y lµ vµi nÐt vÒ thùc tr¹ng t×nh h×nh nî qu¸ h¹n ë c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam vµ mét sè gi¶i ph¸p nh»m h¹n chÕ nî qu¸ h¹n. C¸c gi¶i ph¸p ®ã cã thÓ cha ph¶i lµ h÷u hiÖu nhÊt ë ViÖt Nam song chóng em mong r»ng nã phÇn nµo sÏ lµm gi¶m bít ®îc tû lÖ nî qu¸ h¹n hiÖn nay ë c¸c ng©n hµng. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o ®· cung cÊp cho chóng em nh÷ng kiÕn thøc vµ gióp ®ì em hoµn thµnh ®Ò ¸n nµy.
Tµi liÖu tham kh¶o
1. TiÒn tÖ vµ ng©n hµng - Lª VÜnh Danh
2. T¹p chÝ ng©n hµng sè 8 - 1998
3. T¹p chÝ ng©n hµng chuyªn ®Ò 1 + 2 n¨m 1999
4. T¹p chÝ tµi chÝnh sè 7 n¨m 1998
5. Thêi b¸o ng©n hµng sè 99, 102, 106.
6. Thêi b¸o kinh tÕ sè 74, 80, 89
7. Tµi liÖu phôc vô c¸n bé l·nh ®¹o th¸ng 12 n¨m 1999
8. TiÒn tÖ ng©n hµng vµ thÞ trêng chøng kho¸n - MinSkin
Các file đính kèm theo tài liệu này:
Vấn đề nợ quá hạn ở các Ngân hàng Thương mại và giải pháp.DOC
