Đề tài Vấn đề xoá đói, giảm nghèo ở nước ta hiện nay

PhÇn i: LêI Më §ÇU ë n­íc ta, ®ãi nghÌo vÉn ®ang lµ vÊn ®Ò kinh tÕ x· héi bøc xóc. Xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo toµn diÖn, bÒn v÷ng lu«n ®­îc ®¶ng vµ Nhµ n­íc ta hÕt søc quan t©m vµ x¸c ®Þnh lµ môc tiªu xuyªn suèt trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi vµ lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô quan träng gãp phÇn ph¸t triÓn ®Êt n­íc theo ®Þnh h­íng XHCN. Chñ tr­¬ng nµy ®­îc h×nh thµnh ngay tõ nh÷ng ngµy ®Çu khai sinh ra n­íc ViÖt Nam d©n chñ céng hoµ. §ãi nghÌo còng lµ mét lo¹i giÆc gièng nh­ giÆc ®ãi, giÆc dèt, nh­ mong muèn cña B¸c Hå: “lµm cho ng­êi nghÌo th× ®ñ ¨n, ng­êi ®ñ ¨n th× kh¸, ng­êi kh¸, giµu th× giµu thªm.” §iÒu nµy kh«ng nh÷ng ®¸p øng ®­îc nhu cÇu, nguyÖnh väng cña ®«ng ®¶o c¸c tÇng líp nh©n d©n ViÖt Nam mµ cßn phï hîp víi xu h­íng chung cña thêi ®¹i, phï hîp víi c¸c môc tiªu ph¸t triÓn thiªn niªn kØ mµ Liªn hîp quèc ®· ®Ò ra. Víi mong muèn t×m hiÓu râ h¬n vÒ vÊn ®Ò nµy nªn em ®· chän ®Ò tµi: “vÊn ®Ò xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo ë n­íc ta hiÖn nay.” Song do tr×nh ®é hiÓu biÕt cßn h¹n chÕ nªn bµi viÕt kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, em mong ®­îc sù gióp ®ì cña thÇy c« ®Ó bµi viÕt cña em ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n. PhÇn ii: NéI DUNG CH¦¥NG I: Sù CÇN THIÕt KH¸CH QUAN CñA VIÖC XO¸ ®ãi, gi¶m nghÌo i. Kh¸i niÖm ®ãi nghÌo vµ chuÈn mùc x¸c ®Þnh hé ®ãi nghÌo ë ViÖt Nam 1. Kh¸i niÖm hé ®ãi nghÌo ë ViÖt Nam: ë n­íc ta, khi nghiªn cøu vÒ ®ßi nghÌo ng­¬i ta th­êng chia thµnh hai kh¸i niÖm sau: a, NghÌo: lµ t×nh tr¹ng mét bé phËn d©n c­ kh¶ n¨ng tho¶ m·n mét phÇn c¸c nhu cÇu tèi thiÓu c¬ b¶n cña cuéc sèng vµ cã møc sèng thÊp h¬n møc sèng trung b×nh cña céng ®ång xÐt trªn mäi ph­¬ng diÖn. §Ó hiÓu râ h¬n ng­êi ta cßn chia nghÌo thµnh hai lo¹i: - NghÌo tuyÖt ®èi lµ t×nh tr¹ng mét bé phËn d©n c­ kh«ng cã kh¶ n¨ng tho¶ m·n c¸c nhu cÇu tèi thiÓu nh»m duy tr× cuéc sèng. Møc nhu cÇu tèi thiÓu lµ nh÷ng ®¶m b¶o ë møc tèi thiÓu vµ nã gåm 8 yÕu tè vµ ®­îc chia ra lµm: nhu cÇu thiÕt yÕu (¨n, ë, mÆc) vµ nhu cÇu sinh ho¹t hµng ngµy (v¨n ho¸, gi¸o dôc, y tÕ, ®i l¹i…) - NghÌo t­¬ng ®èi: lµ t×nh tr¹ng mét bé phËn d©n c­ cã møc sèng d­íi møc sèng trung b×nh cña céng ®ång t¹i ®Þa ph­¬ng ®ang xÐt. V× vËy nã chØ mang tÝnh chÊt t­¬ng ®èi , phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi vµ vÞ thÕ cña mçi quèc gia, tõng ®Þa ph­¬ng trong tõng thêi k×. b, §ãi: lµ t×nh tr¹ng mét bé phËn d©n c­ nghÌo cã møc sèng d­íi møc sèng tèi thiÓu vµ thu nhËp kh«ng ®ñ ®¶m b¶o vÒ vËt chÊt ®Ó duy tr× cuéc sèng. Nh­ vËy, mét hé d©n c­ ®­îc ®¸nh gi¸ lµ ®ãi khi hä thiÕu ¨n tõ 1 ®Õn 2 th¸ng vµ th­êng vay nî cña céng ®ång, nî ®ãng thuÕ kh«ng cã kh¶ n¨ng chi tr¶. 2. Nguyªn nh©n cña t×nh tr¹ng ®ãi nghÌo ë n­ícta : a, §iÒu kiÖn lÞch sö vµ tù nhiªn: Do hËu qu¶ nÆng nÒ cña c¸c cuéc ®Êu tranh l©u dµi diÔn ra ë n­íc ta. MÆt kh¸c n­íc ta cã ®Þa h×nh phøc t¹p, nhiÒu nói ®¸, ®iÒu kiÖn thêi tiÕt, khÝ hËu kh«ng thuËn lîi, th­êng xuyªn x¶y ra h¹n h¸n, lò lôt lam cho n¨ng suÊt thÊp hoÆc mÊt mïa x¶y ra. b, §iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi: - N­íc ta vÉn lµ mét n­íc n«ng nghiÖp l¹c hËu mµ n«ng th«n chØ s¶n xuÊt thuÇn n«ng, ®éc canh c©y lóa, tù cung tù cÊp. - Tr×nh ®é d©n trÝ nh×n chung cßn thÊp, phong tôc tËp qu¸n nhiÒu n¬i cßn l¹c hËu, t×nh tr¹ng d©n c­ mï ch÷ cßn nhiÒu. - TØ lÖ t¨ng d©n sè cßn cao, gia ®×nh ®«ng con nh­ng lao ®éng kh«ng ®¸ng kÓ - ThiÕu vèn, thiÕu t­ liÖu s¶n xuÊt, kinh nghiÖm tæ chøc qu¶n lÝ cßn yÕu. - C¬ së h¹ tÇng cßn thÊp kÐm, ch­a cã sù ®Çu t­ thÝch ®¸ng. 3. ChuÈn mùc x¸c ®Þnh hé ®ãi nghÌo cña n­íc ta: Trong cuéc häp ngµy 2/11/2000 Bé L§TB-XH ®· ra quyÕt ®Þnh 1143/Q§-L§TBXH vÒ ®iÒu chØnh chuÈn nghÌo giai ®o¹n 2001-2005. Theo quyÕt ®Þnh nµy th× chuÈn mùc míi trong giai ®o¹n 2001-2005 nh­ sau: - D­íi 80.000®/ng­êi/th¸ng ®èi víi khu vùc n«ng th«n miÒn nói xa x«i h¶i ®¶o. - D­íi 100.000®/ng­êi/th¸ng ®èi víi khu vùc n«ng th«n ®ång b»ng trung du. - D­íi 150.000®/ng­êi/th¸ng ®èi víi khu vùc thµnh thÞ. Cßn chuÈn nghÌo míi ¸p dông cho giai ®o¹n 2006-2010 ®­îc thñ t­íng chÝnh phñ ban hµnh trong quyÕt ®Þnh sè 170/2005/Q§-TTg ngµy 8/7/2005 lµ: - D­íi 250.000®/ng­êi/th¸ng ®èi víi khu vùc thµnh thÞ. - D­íi 150.000®/ng­êi/th¸ng ®èi víi khu vùc n«ng th«n. II. Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan cña viÖc xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo: 1. Xo¸ ®ãi gi¶m, gi¶m nghÌo lµ yÕu tè c¬ b¶n ®¶m b¶o c«ng b»ng x· héi vµ t¨ng tr­ëng bÒn v÷ng. Xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo kh«ng chØ lµ nhiÖm vô tr­íc m¾t mµ cßn lµ nhiÖm vô l©u dµi. Tr­íc m¾t lµ xo¸ hé ®ãi, gi¶m hé nghÌo; l©u dµi lµ xo¸ sù ®ãi, gi¶m kho¶ng c¸ch giµu nghÌo, phÊn ®Êu x©y dùng mét x· héi giµu m¹nh c«ng b»ng d©n chñ v¨n minh. Xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo kh«ng ®¬n gi¶n lµ viÖc ph©n phèi l¹i mét c¸ch thô ®éng mµ ph¶i t¹o ra ®éng lùc t¨ng tr­ëng t¹i chç, chñ ®éng tù v­¬n lªn tho¸t nghÌo. Xãa ®ãi gi¶m nghÌo kh«ng ®¬n thuÇn lµ sù trî gióp mét chiÒu cña t¨ng tr­ëng kinh tÕ ®èi víi c¸c ®èi t­îng cã nhiÒu khã kh¨n mµ cßn lµ nh©n tè quan träng t¹o ra mét mÆt b»ng t­¬ng ®èi ®ång ®Òu cho ph¸t triÓn, t¹o thªm mét lùc l­îng s¶n xuÊt dåi dµo vµ b¶o ®¶m sù æn ®Þnh cho giai ®o¹n cÊt c¸nh. Do ®ã, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo lµ mét trong nh÷ng môc tiªu cña t¨ng tr­ëng (c¶ trªn gãc ®é x· héi vµ kinh tÕ), ®ång thêi còng lµ mét ®iÒu kiÖn tiÒn ®Ò cho t¨ng tr­ëng nhanh vµ bÒn v÷ng. 2. Xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ph¶i dùa trªn c¬ së t¨ng tr­ëng kinh tÕ trªn diÖn réng víi chÊt l­îng cao vµ bÒn v÷ng, t¹o ra nh÷ng c¬ héi thuËn lîi ®Ó ng­êi nghÌo vµ céng ®ång ng­êi nghÌo tiÕp cËn ®­îc c¸c c¬ héi ph¸t triÓn s¶n xuÊt, kinh doanh vµ h­ëng thô d­îc tõ thµnh qu¶ t¨ng tr­ëng. T¨ng tr­ëng chÊt l­îng cao lµ ®Ó gi¶m nhanh møc nghÌo ®ãi. Thùc tiÔn nh÷ng n¨m qua ®· chøng minh r»ng, nhê kinh tÕ t¨ng tr­ëng cao ma Nhµ n­íc cã søc m¹nh vËt chÊt ®Ó h×nh thµnh vµ triÓn khai c¸c ch­¬ng tr×nh hç trî vËt chÊt, tµi chÝnh cho c¸c x· khã kh¨n ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ, x· héi c¬ b¶n. Ng­êi nghÌo vµ céng ®ång nghÌo nhê ®ã cã c¬ héi v­¬n lªn tho¸t khái ®ãi nghÌo. 3. Xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ®­¬c ®Æt thµnh mét bé phËn cña chiÕn l­îc 10 n¨m , 5 n¨m vµ hµng n¨m vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi tõ TW tíi c¬ së. 4. Xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo kh«ng chØ lµ nhiÖm vô cña nhµ n­íc, toµn x· héi mµ tr­íc hÕt lµ bæn phËn cña chÝnh ng­êi nghÌo ph¶I tù v­¬n lªn ®Ó tho¸t nghÌo. Trong khi tr¸ch nhiÖm cña ChÝnh phñ lµ gióp gì rµo c¶n ng¨n c¸ch x· héi vµ kinh tÕ ®Ó xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. HiÖu qu¶ cña xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, nÕu b¶n th©n ng­êi nghÒo kh«ng tÝch cùc vµ nç lùc phÊn ®Êu v­¬n lªn víi møc sèng cao h¬n. Xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ph¶I ®­îc coi lµ sù nghiÖp cña b¶n th©n ng­êi nghÌo, bëi v× sù nç lùc v­¬n lªn ®Ó tho¸t ngheß chÝnh lµ ®éng lùc, lµ ®iÒu kiÖn cÇn cho sù thµnh c«ng cña môc tiªu chèng ®ãi nghÌo ë c¸c n­íc . Nhµ n­íc sÏ trî gióp ng­êi nghÌo biÕt c¸ch tù tho¸t nghÌo vµ tr¸nh t¸i nghÌo khi gÆp rñi ro. Bªn c¹nh sù trî gióp vÒ vËt chÊt trùc tiÕp th× t¹o viÖc lµm cho ng­êi nghÌo b»ng c¸ch h­íng dÉn ng­êi nghÌo s¶n xuÊt, kinh doanh ph¸t triÓn kinh tÕ theo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña hä chÝnh lµ ®iÒu kiÖn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo thµnh c«ng nhanh vµ bÒn v÷ng. CH¦¥NG II: THùC TR¹NG vµ gi¶I ph¸p cho C¤NG CUéC XO¸ §ãi gi¶m nghÌo ë n­íc ta. I . nh÷ng thµnh tùu mµ chóng ta ®· ®¹t ®­îc trong nh÷ng n¨m qua: 1. Thµnh tùu: Sau h¬n 20 n¨m ®æi míi, nhê thùc hiÖn c¬ chÕ, chÝnh s¸ch phï hîp víi thùc tiÔn n­íc ta, c«ng cuéc xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ, cã ý nghÜa to lín c¶ vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi vµ an ninh quèc phßng. G¾n t¨ng tr­ëng kinh tÕ víi xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo: tõ n¨m 2001 ®Õn n¨m 2005, ViÖt Nam lµ mét trong sè Ýt quèc gia trªn thÕ giíi ®· ®¹t ®­îc tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ cao vµ t­¬ng ®èi æn ®Þnh. Nhê t¨ng tr­ëng GDP toµn nÒn kinh tÕ cao (b×nh qu©n 5 n¨m ®¹t 7,5%), t¨ng dÇn qua c¸c n¨m vµ trong tÊt c¶ c¸c nhãm ngµnh kinh tÕ c¬ b¶n nªn tèc ®é gi¶m nghÌo trong giai ®o¹n 2001-2005 lµ kh¸ nhanh. theo kÕt qu¶ c¸c ®ît ®iÒu tra møc sèng d©n c­ toµn quèc, theo tiªu chuÈn quèc tÕ , nÕu n¨m 1998 tû lÖ nghÌo chung cña ViÖt Nam vÉn cßn ë møc 37% vµ n¨m 2000 gi¶m cßn 32%, th× n¨m 2002 cßn 28,9% vµ n¨m 2004 cßn 24,1%. Nh­ vËy, mèi quan hÖ gi÷a t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ gi¶m nghÌo ë ViÖt Nam ®· ®­îc thÓ hiÖn râ nÐt trong nh÷ng n¨m võa qua. TÝnh theo chuÈn quèc gia, tû lÖ nghÌo chung c¶ n­íc trong 5 n¨m 2001-2005 ®· gi¶m ®­îc h¬n mét nöa. NÕu so víi môc tiªu gi¶m 20% ®· ®­îc ghi trong v¨n b¶n ChiÕn l­îc toµn diÖn vÒ t¨ng tr­ëng vµ gi¶m nghÌo cho giai ®o¹n 2001-2005, th× chóng ta ®· ®¹t ®­îc kÕt qu¶ h¬n gÊp ®«i. §ã lµ mét thµnh tùu lín. Vïng gi¶m nghÌo ®ãi m¹nh nhÊt lµ §«ng Nam Bé, tõ 8, 88% xuèng 1, 7%, tøc lµ gi¶m tíi 5,2 lÇn; c¸c vïng cßn l¹i gi¶m t­¬ng ®èi ®ång ®Òu tõ 50% ®Õn 60%. Vïng cßn cã tû lÖ nghÌo trªn 10% lµ T©y B¾c (12%), T©y Nguyªn (11%) vµ B¾c Trung Bé (10, 5%). Song, ®Ó nh×n râ h¬n nh÷ng thµnh tùu ®· ®¹t ®­îc cña giai ®o¹n 2001-2005, nhÊt lµ trong viÖc ph¸t huy nh÷ng ­u ®iÓm, c¸ch lµm tèt phôc vô cho sù ph¸t triÓn nh÷ng n¨m tíi chung ta còng cÇn tÝnh to¸n trªn c¬ së chuÈn míi ®­îc ¸p dông cho giai ®o¹n 2006-2010. Theo ®ã, c¶ n­íc cã kho¶ng 3, 9 triÖu hé nghÌo, nghÜa lµ tû lÖ nghÌo theo chuÈn míi tÝnh b×nh qu©n c¶ n­íc cao h¬n tû lÖ nghÌo tÝnh theo chuÈn cò kho¶ng 15%. Bøc tranh tæng qu¸t vÒ tû lÖ nghÌo theo vïng, theo chuÈn nghÌo míi nh­ sau: b×nh qu©n c¶ n­íc – 22%; vïng T©y B¾c – 42%; §«ng B¾c – 33%; ®ång b»ng s«ng Hång – 14%; B¾c Trung Bé – 35%; duyªn h¶I Nam Trung Bé – 23%; T©y Nguyªn – 38%; §«ng Nam Bé – 9%; vµ vïng ®ång b»ng s«ng Cöu Long – 18%. Gi¶m diÖn nghÌo vÒ l­¬ng thùc, thùc phÈm: t×nh tr¹ng nghÌo vÒ l­¬ng thùc, thùc phÈm ®· ®­îc c¶i thiÖn rÊt ®¸ng kÓ trong thêi gian võa qua. Sè liÑu cña c¸c cuéc ®iÒu tra møc sèng d©n c­ cho thÊy tû lÖ nghÌo l­¬ng thùc, thùc phÈm ®· gi¶m tõ 35,6% (giai ®o¹n 1998-1999) xuèng cßn 11,9% (giai ®o¹n 2002-2003). §©y lµ thµnh tùu rÊt quan träng ®èi víi bé phËn nghÌo trong x· héi hiÖn nay, v× chuÈn nghÌo vÒ l­¬ng thùc, thùc phÈm lu«n lµ mèc ®Çu tiªn nãi lªn ranh giíi gi÷a ®ãi vµ nghÌo, chøng tá chóng ta ®· gi¶m ®­îc c¬ b¶n t×nh tr¹ng ®ãi. T¨ng thu nhËp vµ chi tiªu cña d©n c­: thµnh tùu xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo cßn thÓ hiÖn qua sù gia t¨ng thu nhËp cña c¸c hé gia ®×nh vµ t¨ng chi tiªu cho sinh ho¹t cña c¸c hé theo khu vùc, vïng, nhãm. Tuy nhiªn, vÊn ®Ò næi lªn lµ sù chªnh lÖch gi­òa c¸c khu vùc, nhãm, vµ vïng: n¨m 2001-2002, chi tiªu trung b×nh ë thµnh thÞ cao gÊp 2, 2 lÇn so víi khu vùc n«ng th«n. 2. Nguyªn nh©n cña nh÷ng thµnh tùu xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo: a, Nguyªn nh©n c¬ b¶n t¹o ra thµnh tùu gi¶m nghÌo ®ãi cña ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m qua lµ nhê ®æi míi c¬ chÕ, chÝnh s¸ch, xo¸ bá c¬ chÕ tËp trung quan liªu, bao cÊp. Kh¾c phôc lèi t­ duy cøng nh¾c, k×m h·m tÝnh s¸ng t¹o cña c¸c tæ chøc kinh tÕ vµ ng­êi d©n; khuyÕn khÝch mäi ng­êi d©n lµm giµu chÝnh ®¸ng trªn c¬ së gi¶i phãng søc m¹nh s¶n xuÊt, huy ®éng mäi nguån lùc hiÖn cã cïng víi sù hç trî ®óng träng t©m, träng ®iÓm cña Nhµ n­íc… ®· t¹o ra t¨ng tr­ëng kinh tÕ cao vµ æn ®Þnh. §­êng lèi ®æi míi ®· më ra nh÷ng c¬ héi thuËn lîi cho c¸c tæ chøc, céng ®ång, c¸ nh©n trong ®ã cã ng­êi nghÌo, céng ®ång nghÌo ®­îc tham gia trùc tiÕp vµo qu¸ tr×nh t¨ng tr­ëng kinh tÕ chung vµ cïng h­ëng lîi tõ t¨ng tr­ëng kinh tÕ. Chñ tr­¬ng t¹o ®iÒu kiÖn cho ng­êi nghÌo vu¬n lªn ®­îc thÓ chÕ ho¸ trong ChiÕn l­îc t¨ng tr­ëng vµ gi¶m nghÌo, theo ®ã c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n, c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p ®· ®­îc ®Ò ra vµ tæ chøc thùc hiÖn tõ TW ®Õn ®Þa ph­¬ng theo h­íng t¹o ®iÒu kiÖn tèi ®a cho ng­êi nghÌo, céng ®ång nghÌo tham gia vµo qu¸ tr×nh triÓn khai thùc hiÖn chÝnh s¸ch. b, X¸c ®Þnh ®óng ®èi t­îng nghÌo ®ãi vµ nguyªn nh©n cô thÓ dÉn ®Õn ®ãi nghÌo cña tõng nhãm d©n c­ ®Ó triÓn khai chÝnh s¸ch hç trî phï hîp. Ch¼ng h¹n, ®èi víi nhãm hé nghÌo do kh«ng biÕt c¸ch lµm ¨n th× ph¶i võa cho vay vèn, võa ph¶i h­íng dÉn s¶n xuÊt, h­íng dÉn chi tiªu; nghÌo do thiÕu c¸c t­ liÖu s¶n xuÊt th× triÓn khai c¸c chÝnh s¸ch hç trî vèn ®Ó mua s¾m c¸c t­ liÖu s¶n xuÊt; cßn nhãm hé ®ãi nghÌo do c¸c nguyªn nh©n thiªn tai, dÞch bªnh, èm ®au… th× ph¶i cã chÝnh s¸ch hç trî ®Æc biÖt h¬n, …Kinh nghiÖm thùc tiÔn cho thÊy cïng víi hç trî vÒ vËt chÊt , cÇn triÓn khai c¸c biÖn ph¸p ®éng viªn, khÝch lÖ ng­êi nghÌo tù lùc v­¬n lªn, sö dông vai trß cña tËp thÓ vµ céng ®ång ®Ó gióp hä th× kÕt qu¶ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo sÏ cao h¬n, bÒn v÷ng h¬n. c, Huy ®éng sù tham gia cña c¸c cÊp, c¸c ngµnh vµo c«ng t¸c xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ®ãi ë tõng ®Þa ph­¬ng. Thùc tÕ cho thÊy vÊn ®Ò ®ãi nghÌo vµ c«ng t¸c xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ®­îc xem lµ mèi quan t©m kh«ng ph¶i cña riªng ng­êi nghÌo, mµ lµ cña toµn x· héi. §¶ng, Nhµ n­íc cÇn ph¶i huy ®éng sù tham gia cña c¸c c¬ quan Nhµ n­íc, c¸c tæ chøc kinh tÕ – x· héi, chÝnh trÞ – x· héi vµ ng­êi d©n, trong ®ã cã c¶ b¶n th©n ng­êi nghÌo. ViÖc nhËn thøc ®­îc ®óng nhiÖm vô gi¶m ®ãi nghÌo lµ cña toµn x· héi vµ gi¶i quyÕt nã b»ng sù tham gia réng r·i, ®a d¹ng cña toµn x· héi quan t©m cã thÓ coi lµ nguyªn nh©n quan träng dÉn ®Õn thµnh c«ng cña c«ng t¸c gi¶m nghÌo ®ãi nh÷ng n¨m võa qua. d, TriÓn khai nhiÒu biÖn ph¸p kh¸c nhau ®Ó thùc hiÖn c«ng t¸c xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. Cô thÓ lµ, trong giai ®o¹n 1993 ®Õn nay ChÝnh phñ ®· tõng b­íc triÓn khai c¸c ch­¬ng tr×nh hç trî t¹o viÖc lµm (quyÕt ®Þnh sè 120 cña ChÝnh phñ); ch­¬ng tr×nh hç trî ng­êi nghÌo, d©n téc thiÓu sè s¶n xuÊt (quyÕt ®Þnh sè 133 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ); ch­¬ng tr×nh phñ xanh ®Êt trèng ®åi träc (quyÕt ®Þnh sè 327 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ), ®Õn n¨m 2000 chuyÓn thµnh ch­¬ng tr×nh trång míi 5 triÖu ha rõng (quyÕt ®Þnh sè 666 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ); ch­¬ng tr×nh xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo vµ t¹o viÖc lµm trong 4 n¨m 1998-2002 (quyÕt ®Þnh sè 143 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ); ch­¬ng tr×nh x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng c¬ b¶n cho c¸c x· nghÌo (quyÕt ®Þnh sè 135 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ)… vµ nhiÒu ch­¬ng tr×nh kh¸c. T¹i nhiÒu ®Þa ph­¬ng c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n ®· ®­îc lång ghÐp nh»m n©ng cao ®êi sèng cña ng­êi nghÌo, gi¶m møc ®é chªnh lÖch vÒ chÊt l­îng cuéc sèng gi÷a c¸c nhãm, vïng, khu vùc nh­ ch­¬ng tr×nh n­íc s¹ch n«ng th«n, m«i tr­êng… e, §· tranh thñ ®­îc c¸c nguån lùc n­íc ngoµi c¶ vÒ mÆt vËt chÊt, vèn, kÜ thuËt vµ kinh nghiÖm. C«ng t¸c xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ë ViÖt Nam trong thêi gian qua ®· cè ®­îc sù gióp ®ì to lín cña céng ®ång quèc tÕ. Chóng ta ®· ph¸t huy tèt chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i ®a ph­¬ng ho¸, ®a d¹ng ho¸, ViÖt Nam s½n sµng lµ b¹n vµ lµ ®èi t¸c tin cËy ®èi víi tÊt c¶ c¸c n­íc trªn thÕ giíi v× hoµ b×nh, æn ®Þnh vµ tiÕn bé. Nhê ®ã sù gióp ®ì cña c¸c tæ chøc, c¸ nh©n trong vµ ngoµi n­íc ®· ®em l¹i hiÖu qu¶ mét c¸ch thiÕt thùc nhÊt. II. NH÷NG KHã KH¡N Vµ TH¸CH THøC TRONG C¤NG CUéC XO¸ §ãi gi¶m nghÌo ë n­íc ta hiÖn nay: Víi sù phÊn ®Êu kh«ng mÖt mái cña §¶ng, Nhµ n­íc vµ nh©n d©n ta trong nhiÒu n¨m qua, c«ng cuéc xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ®· ®¹t ®­îc mét sè thµnh tùu quan träng, nh­ng phÝa tr­íc vÉn cßn kh«ng Ýt khã kh¨n vµ th¸ch thøc: 1. VÒ nhËn thøc, mét bé phËn kh«ng nhá ng­êi nghÌo vµ ®Þa ph­¬ng nghÌo vÉn cßn t­ t­ëng û n¹i,tr«ng chê vµo sù hç trî cña Nhµ n­íc, nªn ch­a chñ ®éng ­ît lªn ®Ó tho¸t nghÌo. 2. Sù ®¸nh gi¸ tû lÖ nghÌo cßn thÊp h¬n so víi thùc tÕ ë mét vµi ®Þa ph­¬ng, nªn mét bé phËn ng­êi thùc sù nghÌo ch­a ®­îc tiÕp cËn víi c¸c ch­¬ng tr×nh xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. 3. Nguån lùc huy ®éng cho ch­¬ng tr×nh xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo cßn khiªm tèn. Hµng n¨m ng©n s¸ch Nhµ n­íc hç trî cho ch­¬ng tr×nh xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo míi chØ ®­îc b×nh qu©n kho¶ng 60.000®/ng­êi. Trong khi ®ã, mét sè ®Þa ph­¬ng ch­a chñ ®éng huy ®éng hoÆc huy ®éng ch­a t­¬ng xøng víi tiÒm n¨ng cña nguån lùc t¹i chç; ch­a lång ghÐp hµi hoµ c¸c lo¹i nguån lùc trªn cïng ®Þa bµn vµ ch­a huy ®éng ®­îc sù tham gia m¹nh mÏ cña c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc, c¸c céng ®ång vµ c¸c c¸ nh©n cã ®iÒu kiÖn vµo c«ng cuéc xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. V× vËy ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cÇn hç trî cña ng­êi nghÌo ®Ó ®ñ ®iÒu kiÖn tho¸t nghÌo bÓn v÷ng, dÉn ®Õn môc tiªu tho¸t nghÌo khã thùc hiÖn ®­îc. 4. Mét sè c¬ chÕ, chÝnh s¸ch hç trî xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ch­a thËt phï hîp, viÖc tæ chøc thùc hiÖn cßn nhiÒu bÊt cËp, cßn mang tÝnh bao cÊp, kh«ng t¹o nªn ®­îc ®éng lùc ®Ó ng­êi nghÌo chñ ®éng v­ît nghÌo. BiÖn ph¸p hç trî lµm nhµ ë cho ®ång bµo nghÌo ch­a thËt phï hîp víi nhu cÇu vµ tËp qu¸n cña tõng d©n téc, tõng ®Þa ph­¬ng; cã ®Þa ph­¬ng ch­a chó ý ®Çy ®ñ ®Õn quy ho¹ch s¶n xuÊt l©u dµi vµ m«i tr­êng sèng cña nh©n d©n trong khi x©y dùng c¸c khu d©n c­ v­ît lò; møc chi phÝ cho kh¸n ch÷a bÖnh cßn thÊp, chÝnh s¸ch trî c­íc, trî gi¸ còng cßn bÊt hîp lÝ; møc vèn vay tÝn dông ­u ®·i cßn thÊp vµ ch­a thËt phï hîp víi chu k× s¶n xuÊt kinh doanh; c¬ chÕ ph©n bæ vèn cßn mang tÝnh b×nh qu©n , v.v.. ë mét sè n¬i, nhÊt lµ vïng cao, vïng s©u, th«ng tin ®Õn víi ng­êi d©n ch­a ®Çy ®ñ nªn nhËn thøc vÒ c¸c chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc ®èi víi ng­êi nghÌo cßn h¹n chÕ. Nh÷ng khiÕm khuyÕt nãi trªn ®· lµm cho hiÖu qu¶ cña ch­¬ng tr×nh xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo bÞ gi¶m bít mét phÇn. 5. ViÖc tæ chøc tùc hiÖn ch­¬ng tr×nh xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo kh«ng ®ång ®Òu ë mét sè ®Þa ph­¬ng . §éi ngò c¸n bé võa thiÕu vÒ sè l­îng, võa yÕu vÒ n¨ng lùc. PhÇn lín c¸n bé thùc thi ë cÊp x· ®Òu ®Òu kiªm nhiÖm, ch­a ®­îc ®µo t¹o, båi d­ìng th­êng xuyªn. ViÖc theo dâi, gi¸m s¸t ch­¬ng tr×nh ch­a cã hÖ thèng vµ ®ång bé. C«ng t¸c s¬ kÕt vµ tæng kÕt, ®¸nh gi¸ ch­¬ng tr×nh chñ yÕu dùa trªn b¸o c¸o víi l­îng th«ng tin ch­a thËt ®Çy ®ñ. Do nhiÒu yÕu tè t¸c ®éng kh¸ch quan trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc, t×nh tr¹ng ®ãi nghÌo hiÖn nay ®ang vËn ®éng theo h­íng: - Tèc ®é gi¶m nghÌo kh«ng ®ång ®Òu gi÷a c¸c vïng vµ cã xu h­íng chËm l¹i, c¸c hÖ sè t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ gi¶m nghÌo tõ 1 – 0,7 trong nh÷ng n¨m 1992-1998, gi¶m xuèng cßn kho¶ng 1 – 0,3 giai ®o¹n 1998-2004. Tèc ®é gi¶m nghÌo thÓ hiÖn râ nhÊt lµ ë nh÷ng vïng bÞ chia c¾t vÒ ®Þa lý, kÕt cÊu h¹ tÇng vµ mÆt b»ng d©n trÝ cßn thÊp. Mét sè chÝnh s¸ch vµ gi¶i ph¸p ®éng lùc cho xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ®· béc lé nh÷ng h¹n chÕ, kh«ng cßn t¸c dông m¹nh mÏ nh­ giai ®o¹n ®Çu, nh­ c¸c chÝnh s¸ch vÒ ®Êt ®ai, vÒ giao ®Êt, giao rõng ,… V× vËy, cÇn ph¶i cã ®éng lùc míi cho t­¬ng lai, ®ã lµ chÝnh s¸ch ph¸t triÓn vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ sinh häc, c«ng nghÖ sau thu ho¹ch ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt c©y trång, vËt nu«i, n©ng cao gi¸ trÞ s¶n xuÊt trªn mét diÖn tÝch gieo trång, chÝnh s¸ch chuyÓn ®æi c¬ cÊu s¶n xuÊt theo h­íng s¶n xuÊt hµng ho¸ tËp trung, chuyªn canh phôc vô xuÊt khÈu vµ cung cÊp nguyªn liÖu cho c¸c ngµnh chÕ biÕn (b«ng, cµ phª, cao su, h¹t ®iÒu, chÌ, mÝa, gç ,…); chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i, ph¸t triÓn tiÓu, thñ c«ng nghiÖp, doanh nghiÖp quy m« võa vµ nhá; chÝnh s¸ch chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, ®­a ch¨n nu«i ®¹i gia sóc cã hiÖu qu¶ kinh tÕ cao thµnh ngµnh s¶n xuÊt chÝnh , v.v.. - Tû lÖ hé nghÌo ë khu vùc miÒn nói vÉn cßn cao gÊp tõ 1, 7 ®Õn 2 lÇn tû lÖ hé nghÌo b×nh qu©n cña c¶ n­íc. Tû lÖ hé nghÌo ë vïng d©n téc thiÓu sè trong tæng sè hé nghÌo cña c¶ n­íc cã chiÒu h­íng t¨ng tõ 21% n¨m 1992 lªn 36% n¨m 2005. Tû lÖ hé nghÌo tËp trung chñ yÕu ë nh÷ng vïng khã kh¨n, cã nhiÒu yÕu tè bÊt lîi nh­ ®iÒu kiÖn tù nhiªn kh¾c nghiÖt, kÕt cÊu h¹ tÇng thÊp kÐm, tr×nh ®é d©n trÝ thÊp, tr×nh ®é s¶n xuÊt manh món, s¬ khai. Ngoµi ra, xuÊt hiÖn mét sè ®èi t­îng nghÌo míi ë nh÷ng vïng ®ang ®« thÞ ho¸ vµ nhãmlao ®éng nhËp c­ vµo ®« thÞ, hä th­êng gÆp nhiÒu khã kh¨n h¬n vµ ph¶i chÊp nhËn møc thu nhËp thÊp h¬n lao ®énh së t¹i. §©y lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn c¬ b¶n lµm gia t¨ng yÕu tè t¸i nghÌo vµ t¹o ra sù kh«ng ®ång ®Òu trong tèc ®é gi¶m nghÌo gi÷a c¸c vïng. C¸c vïng T©y B¾c, B¾c Trung Bé vµ T©y Nguyªn cã tèc ®é gi¶m nghÌo nhanh nhÊt, song ®©y còng lµ nh÷ng vïng cã tû lÖ hé nghÌo cao nhÊt. - Chªnh lÖch vÒ thu nhËp gi÷a c¸c nhãm giµu vµ nghÌo cã xu h­íng gia t¨ng: Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, chªnh lÖch vÒ thu nhËp gi÷a 20% nhãm giµu vµ 20% nhãm nghÌo tõ 4, 3 lÇn n¨m 1993 lªn 8, 14 lÇn n¨m 2002; chªnh lÖch gi÷a 10% nhãm giµu nhÊt vµ 10% nhãm nghÌo nhÊt tõ 12,5 lÇn n¨m 2002, t¨ng lªn 13,5 lÇn n¨m 2004. Møc ®é nghÌo cßn kh¸ cao, thu nhËp b×nh qu©n cña nhãm hé nghÌo ë n«ng th«n chØ ®¹t 70% møc chuÈn nghÌo míi. Sù gia t¨ng kho¶ng c¸ch giµu nghÌo sÏ lµm cho t×nh tr¹ng nghÌo t­¬ng ®èi trë nªn gay g¾t h¬n, viÖc thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p ®Ó gi¶m nghÌo sÏ cµng khã kh¨n h¬n. MÆc dï trong nh÷ng n¨m qua sè hé nghÌo trong c¶ n­íc ®· gi¶m m¹nh, song trªn thùc tÕ c«ng cuéc xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo cßn v« cïng gian nan. Nguy c¬ t¸i nghÌo cã thÓ t¨ng do t¸c ®éng cña kinh tÕ thÞ tr­êng vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ; do ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ gi÷a c¸c vïng ch­a ®ång ®Òu, c¬ héi viÖc lµm cña ng­êi nghÌo ngµy cµng khã kh¨n h¬n do ®æi míi c«ng nghÖ trong s¶n xuÊt, yªu cÇu tr×nh ®é cña ng­êi lao ®éng ngµy cµng cao. §ãi nghÌo trë l¹i lµ vÊn ®Ò lu«n r×nh rËp mét bé phËn kh¸ lín sè hé nghÌo võa v­ît khái ng­ìng nghÌo. ChØ cÇn gÆp thiªn tai, dÞch bÖnh, ®au èm hoÆc biÕn ®éng gi¸ c¶, th× c¸c hé nµy dÔ r¬i vµo t×nh tr¹ng ®ãi nghÌo. III. PH¦¥NG H¦íng vµ gi¶I ph¸p ®Ó thùc hiÖn môc tiªu xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo trong thêi gian tíi: 1. C¸c chØ tiªu chñ yÕu trong giai ®o¹n 2006-2010: - Thu nhËp cña nhãm nghÌo t¨ng 1, 45 lÇn so víi n¨m 2005. - C¸c x· ®Æc biÖt khã kh¨n, x· nghÌo cã ®ñ c¬ së h¹ tÇng thiÕt yÕu. - 6 triÖu hé nghÌo ®­îc vay tÝn dông ­u ®·i. - 4, 2 triÖu l­ît hé nghÌo tËp huÊn vÒ khuyÕn n«ng l©m ng­. - 1, 5 triÖu ng­êi ®­îc miÔn gi¶m phÝ häc nghÒ. - 15 triÖu ng­êi ®­îc kh¸m ch÷a bÖnh miÔn phÝ khi ®au èm. - 19 triÖu l­ît häc sinh nghÌo ®­îc miÔn gi¶m häc phÝ, tiÒn x©y dùng tr­êng. - 500.000 hé nghÌo ®­îc hç trî xo¸ nhµ t¹m. 2. C¸c nhiÖm vô, gi¶i ph¸p ®Ó thùc hiÖn c¸c chØ tiªu ®· ®Ò ra: §Ó thùc hiÖn môc tiªu gi¶m tû lÖ hé nghÌo theo chuÈn míi tõ 22% n¨m 2005 xuèng cßn 11% n¨m 2010, c¶i thiÖn ®êi sèng ng­êi nghÌo, h¹n chÕ tèc ®é gia t¨ng chªnh lÖch vÒ thu nhËp, møc sèng gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n, gi÷a ®ång b»ng vµ miÒn nói, gi÷a nhãm hé giµu vµ nhãm hé nghÌo, trong thêi gian tíi cÇn tËp trung thùc hiÖn mét sè nhiÖm vô c¬ b¶n sau: a, Dùa trªn sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ , t¹o viÖc lµm ®Ó n©ng cao ®êi sèng cho ng­êi nghÌo. B¶o ®¶m nÒn kinh tÕ t¨ng tr­ëng cao, bÒn v÷ng lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó gi¶m nghÌo. Kinh nghiÖm ë mét sè n­íc vµ thùc tÕ ë n­íc ta cho thÊy trong gÇn mét thËp kØ võa qua, n­íc ta ®¹t ®­îc thµnh tùu tÝch cùc vÒ gi¶m nghÌo lµ dùa trªn sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ cao vµ liªn tôc. §Ó ®¶m b¶o cho kinh tÐ t¨ng tr­ëng nhanh vµ æn ®Þnh, vÊn ®Ò c¶i c¸ch c¬ cÊu kinh tÕ vµ bé m¸y qu¶n lÝ nhµ n­íc ®· trë thµnh mét ®ßi hái cÊp thiÕt trªn tÊt c¶ c¸c mÆt chñ yÕu nh­ thÓ chÕ kinh tÕ, thóc ®Èy thÞ tr­êng ph¸t triÓn, ®Èy m¹nh xuÊt khÈu, c¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ c¶i c¸ch m¹nh mÏ khu vùc kinh tÕ nhµ n­íc, xo¸ bá bao cÊp, hç trî ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, c¶i c¸ch hµnh chÝnh vµ c¸c ho¹t ®éng phôc vô ®Çu t­, s¶n xuÊt kinh doanh, v.v.. Ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi ®ång bé tõ miÒn xu«i ®Õn miÒn nói, tõ vïng thuËn lîi ®Õn vïng s©u, vïng xa. Chó träng gióp c¸c ®Þa ph­¬ng nghÌo ph¸t triÓn kinh tÕ th«ng qua chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, c¬ cÊu c©y trång, vËt nu«i cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao, ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng ho¸, ®æi míi c¬ cÊu lao ®éng theo h­íng t¨ng dÇn tû träng lao ®éng c«ng nghiÖp vµ dÞch vô, gi¶m dÇn tû träng lao ®éng n«ng nghiÖp. Cã ®­îc nh­ vËy, míi t¹o thªm ®­îc nhiÒu viÖc lµm ë c¶ thµnh thÞ vµ n«ng th«n. ViÖc gi¶m tû lÖ nghÌo ®ãi nghiªm träng ë miÒn nói, vïng s©u, vïng xa ®ßi hái cã sù ®Çu t­ m¹nh mÏ, liªn tôc cña nhµ n­íc vµ sù chñ ®éng v­ît lªn cña chÝnh ®Þa ph­¬ng vµ ng­êi nghÌo ë nh÷ng n¬i nµy. b, TËp trung x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng , ph¸t triÓn c¸c lo¹i hinh dÞch vô gi¸o dôc, y tÕ, v¨n ho¸ vµ b¶o vÖ m«i tr­êng. §Èy m¹nh x©y dùng vµ ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng, hÖ thèng giao th«ng, hÖ thèng ®iÖn, tr­êng häc, c¬ së kh¸m ch÷a bÖnh vµ c¸c thiÕt chÕ v¨n ho¸ cho c¸c ®Þa ph­¬ng nghÌo ®Ó sím kh¾c phôc t×nh tr¹ng thiÕu ®iÖn, thiÕu n­íc s¹ch, thiÕu thuèc ch÷a bÖnh, thiÐt bÞ y tÕ nghÌo nµn, l¹c hËu, ®ång thêi thùc hiÖn ®ång bé c¸c biÖn ph¸p ®Ó n©ng chÊt l­îng dÞch vô y tÕ, ®Æc biÖt chó träng ®µo t¹o, t¨ng c­êng n¨ng lùc cho ®äi ngò c¸n bé, nh©n viªn y tÕ vµ cung cÊp ®Çy ®ñ thuèc ch÷a bÖnh, phï hîp víi thu nhËp cña ng­êi d©n. KÕt hîp chÆt chÏ ch­¬ng tr×nh xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo víi c¸c ch­¬ng tr×nh, kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, b¶o vÖ vµ c¶i thiÖn m«i tr­êng. Gi¶i ph¸p nãi trªn nh»m n©ng cao thiÕt thùc møc sèng vµ chÊt l­îng cuéc sèng nh©n d©n ë c¸c x· nghÌo, vïng nghÌo, gi¶m dÇn kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c vïng, c¸c d©n téc vµ c¸c tÇng líp d©n c­; b¶o ®¶m cho ng­êi nghÌo tiÕp cËn ®­îc víi c¸c dÞch vô x· héi, ®Æc biÖt lµ vÒ ch¨m sãc y tÕ, gi¸o dôc vµ kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh, sÏ lµm gi¶m bít nh÷ng hiÖu qu¶ tr­íc m¾t vµ nguån gèc cña ®ãi nghÌo. c, X· héi ho¸ c¸c ho¹t ®éng xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, ®Æc biÖt lµ vÒ nguån lùc. Trong c«ng cuéc xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, nguån lùc cña Nhµ n­íc cã vai trß chñ ®¹o, võa mang tÝnh xóc t¸c, kh¬i nguån, nguån lùc cña céng ®ång, cña quèc tÕ còng cã vai trß rÊt quan träng. X©y dùng vµ ph¸t triÓn c¸c ch­¬ng tr×nh “nh÷ng tÊm lßng tõ thiÖn”; “nèi vßng tay lín”; “mét thÕ giíi mét tr¸i tim”; “quü t×nh th­¬ng”; “nhµ ®¹i ®oµn kÕt”…, ®· thu hót ®«ng ®¶o c¸c c¸ nh©n, céng ®ång, doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc x· héi trong n­íc vµ quèc tÕ tham gia hç trî ng­êi nghÌo. Cuéc vËn ®éng “ngµy v× ng­êi nghÌo”, “xo¸ nhµ t¹m, nhµ dét n¸t cho hé nghÌo”, ®· gióp cho hµng tr¨m ngh×n hé nghÌo söa ch÷a hoÆc x©y míi nhµ ë. C¸c m« h×nh tÝn dông-tiÕt kiÖm, n«ng d©n s¶n xuÊt giái, thanh niªn lµm kinh tÕ, v.v.. ®· gãp phÇn c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn sèng cho nhiÒu thµnh viªn c¸c tæ chøc, c¸c ®oµn thÓ x· héi. Ngoµi c¸c nguån lùc trong n­íc vµ nguån hç trî tµi chÝnh cña céng ®ång quèc tÕ, ®iÒu quan träng h¬n lµ chóng ta ®· tiÕp thu cã hiÖu qu¶ sù trî gióp kÜ thuËt cña b¹n bÌ quèc tÕ vµ ®· nh©n réng ®­îc nhiÒu bµi häc kinh nghiÖm vµ m« h×nh tèt vÒ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo nh­: Ph­¬ng ph¸p lËp kÕ ho¹ch cã sù tham gia cña ng­êi d©n, vÊn ®Ò giíi trong xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, c¬ chÕ t¨ng c­êng ph©n cÊp cho ®Þa ph­¬ng, ®Æc biÖt lµ cÊp x·,… Nh÷ng kinh nghiÖm vµ bµi häc quý b¸u Êy ®· gãp phÇn n©ng cao chÊt l­îng, hiÖu qu¶ vµ tÝnh bÒn v÷ng cña c«ng cuéc xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. Trong nh÷ng n¨m tíi, x· héi ho¸ c¸c ho¹t ®éng xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo cÊn ®­îc c¸c cÊp, c¸c ngµnh, c¸c tæ chøc x· héi vµ mäi ng­êi tiÕp tôc quan t©m vµ thóc ®Èy lªn mét tÇm cao míi, nh»m t¨ng c­êng h¬n n÷a tr¸ch nhiÖm cña x· héi vµ cña mäi ng­êi d©n trong viÖc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nghÌo ®ãi ë n­íc ta. d, §æi míi c«ng t¸c tæ chøc, b¶o ®¶m tÝnh c«ng khai, minh b¹ch vµ lµm râ tr¸ch nhiÖm trong viÖc lËp kÕ ho¹ch, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng chñ ®éng, ng­êi d©n bµn b¹c, th¶o luËn, nh»m t¹o ra sù ®ång thuËn vµ hîp t¸c, quyÕt t©m v­ît nghÌo, v­¬n lªn lµm giµu cña c¸c x· nghÌo, vïng nghÌo vµ chÝnh b¶n th©n ng­êi nghÌo trong qu¸ tr×nh triÓn khai ch­¬ng tr×nh xo¸ ®ãi g¶im nghÌo. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc ®· cã nhiÒu tiÕn bé trong c«ng t¸c chØ ®¹o, ®iÒu hµnh b¶o ®amr thùc hiÖn cã chÊt l­îng c¸c ch­¬ng tr×nh xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. C¬ chÕ tù chñ vÒ ph©n bæ ng©n s¸ch, tæ chøc thùc hiÖn vµ qu¶n lý c¸c ch­¬ng tr×nh trªn c¬ së nhu cÇu thùc tiÔn, lËp kÕ ho¹ch vµ huy ®éng nguån lùc trªn ®Þa bµn ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c cÊp chÝnh quyÒn chñ ®éng, tù gi¶i quyÕt vµ tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ hiÖu qu¶ cña ch­¬ng tr×nh. Song trªn thùc tÕ, viÖc thùc hiÖn quyÒn kiÓm tra, gi¸m s¸t vµ ra quyÕt ®Þnh t¹i cÊp x· vÉn rÊt h¹n chÕ. V× vËy, cÇn t¹o mäi ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t huy tÝnh n¨ng ®éng, chñ ®éng cña c¬ së, ph¸t huy søc m¹nh vÒ vËt chÊt vµ tinh thÇn cña c¶ céng ®ång ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ cña ch­¬ng tr×nh xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. Hai yÕu tè quan träng nhÊt ®Ó gi¶m nghÌolµ, Nhµ n­íc t¹o ®éng lùc gi¶m nghÌo th«ng qua c¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi vµ ý chÝ v­ît nghÌo cña ng­êi nghÌo. C¸c ch­¬ng tr×nh gi¶m nghÌo vµ ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi ë c¸c vïng nghÌo, x· nghÌo buíc ®Çu ®­îc nh©n d©n trong céng ®ång tham gia, th¶o luËn vµ quyÕt ®Þnh. Ng­êi d©n tõng b­íc nhËn thøc ®­îc tr¸ch nhiÖm cña m×nh trong viÑc tham gia c¸c ch­¬ng tr×nh gi¶m nghÌo. Ph­¬ng tr©m “d©n biÕt, d©n bµn, d©n lµm, d©n kiÓm tra” ph¶i ®­îc thùc hiÖn xuyªn suèt trong c¸c ho¹t ®éng cña ch­¬ng tr×nh gi¶m nghÌo ë ®Þa ph­¬ng. Trong thêi gian tíi, c«ng t¸c xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo cÇn tËp trung vµo c¸c ®Þa bµn lµ c¸c x· khã kh¨n nhÊt ë vïng c¨n cø c¸ch m¹ng, vïng cao, biªn giíi, h¶i ®¶o, vïng s©u, vïng xa, vïng ®ång bµo d©n téc Ýt ng­êi vµ c¸c ®èi t­äng khã kh¨n nhÊt, trong ®ã, ®Æc biÖt ­u tiªn phô n÷ vµ trÎ em nghÌo. §éng viªn céng ®ång ng­êi nghÌo ph¸t huy néi lùc, tù v­¬n lªn tho¸t nghÌo, kÕt hîp víi sù hç trî cña Nhµ n­íc vµ c¸c céng ®ång kh¸c, t»ng c­êng vµ ®a d¹ng ho¸ c¸c nguån lùc, kÕt hîp sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc quèc tÕ; cã chÝnh s¸ch, c¬ chÕ khuyÕn khÝch vµ c¸c gi¶i ph¸p cã tÝnh ®ét ph¸, ¸p dông tiÕn bé khoa häc-kÜ thuËt, chuyÓn giao c«ng nghÖ thÝch hîp ®Õn c¸c x· nghÌo, ng­êi nghÌo ®Ó xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo bÒn v÷ng, gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi. PhÇn iii: kÕt luËn Chèng ®ãi nghÌo lµ mét cuéc chiÕn l©u dµi vµ quyÕt liÖt. MÆc dï ®Êt n­íc cßn nhiÒu khã kh¨n, nh­ng §¶ng vµ Nhµ n­íc ta lu«n ­u tiªn giµnh nguån lùc ®Ó xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo; ®ång thêi thùc hiÖn cam kÕt víi céng ®ång quèc tÕ vÒ viÑc thùc hiÖn c¸c chØ tiªu thiªn niªn kØ, trong ®ã cã c¸c chØ tiªu vÒ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo.S¾p tíi, ®Ó thùc hiÖn th¾ng lîi kÕ ho¹ch 5 n¨m 2006-2010 vµ NghÞ quyÕt §¹i héi lµn thø X cña §¶ng, ChÝnh phñ sÏ tiÕp tôc t¹o ®éng lùc ®Ó ph¸t triÓn m¹nh mÏ kinh tÕ-x· héi, ®ång thêi chñ ®éngchØ ®¹o thùc hiÖn c«ng cuéc xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo víi sù ®ång t©m hiÖp lùc cña c¸c ngµnh, c¸c cÊp, cña c¶ céng ®ång, cña c¸c tæ chøc kinh tÕ, x· héi vµ cña chÝnh ng­êi nghÌo. Víi quyÕt t©m cao vµ tæ chøc thùc hiÖn ®ång bé, quyÕt liÖt c¸c gi¶i ph¸p, chóng ta nhÊt ®Þnh sÏ thùc hiÑn th¾ng lîi môc tiªu cao c¶ vµ ®Çy tÝnh nh©n v¨n ®· cam kÕt víi céng ®ång quèc tÕ – môc tiªu xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo trªn ®Êt n­íc ta. TµI liÖu tham kh¶o 1. T¹p chÝ Céng s¶n ( sè 2+3 n¨m 2006 vµ sè 776 th¸ng 6 n¨m 2007 ). 2. Ch­¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia vÒ gi¶m nghÌo giai ®o¹n 2006-2010 cña Bé L§-TB & XH th¸ng 9 n¨m 2005. 3. V¨n kiÖn NghÞ quyÕt §¹i héi §¶ng X. Vµ mét sè tµi liÖu liªn quan kh¸c. Môc lôc Trang PhÇn I: Lêi më ®Çu 1 PhÇn II: Néi dung Ch­¬ng I: Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan cña viÖc xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo 2 I. Kh¸i niÖm vµ chuÈn mùc x¸c ®Þnh ®ãi nghÌo ë ViÖt Nam 2 II. Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan cña viÖc xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo 3 Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p cho c«ng cuéc xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ë n­íc ta. 5 I. Nh÷ng thµnh tùu ®· ®¹t ®­îc trong nh÷ng n¨m qua 5 II. Nh÷ng khã kh¨n vµ th¸ch thøc trong c«ng cuéc xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ë n­íc ta hiÖn nay 8 III. Ph­¬ng h­íng vµ gi¶i ph¸p ®Ó thùc hiÖn môc tiªu xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo trong thêi gian tíi 10 PhÇn III: KÕt luËn 14 Danh môc tµi liÖu tham kh¶o. 15