Đề tài Vốn và các giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh ở Công ty vận tải Biển Bắc

c¹nh tranh, më réng thÞ tr­êng, t¨ng uy tÝn, t¨ng lîi nhuËn cho doanh nghiÖp. C«ng t¸c tµi chÝnh cña doanh nghiÖp lµ mét kh©u quan träng quyÕt ®Þnh ®Õn sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Th«ng qua c«ng t¸c tµi chÝnh doanh nghiÖp cã thÓ dù b¸o ®­îc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña ®¬n vÞ sÏ gÆp khã kh¨n, khóc m¾c g×. Tõ nh÷ng dù b¸o ®ã doanh nghiÖp sÏ ®­a ra biÖn ph¸p chñ yÕu sö lý kÞp thêi kh¾c phôc t×nh tr¹ng ®ã tr­íc khi nã x¶y ra. §ång thêi gióp doanh nghiÖp lªn kÕ ho¹ch, lªn dù to¸n, xem kinh doanh cÇn bao nhiªu vèn, kinh doanh mÆt hµng g× ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu thÞ tr­êng. Tõ ®ã theo nguyªn t¾c lÊy thu bï chi vµ cã l·i, doanh nghiÖp cã thÓ dù kiÕn tr­íc ®­îc sè lîi nhuËn sÏ ®¹t trong n¨m sau. Muèn vËy, tr­íc tiªn doanh nghiÖp ph¶i chó träng ®Õn c«ng t¸c sö dông vèn sao cho cã hq. Tuy nhiªn, trªn thùc tÕ viÖc ¸p dông biÖn ph¸p nµo cßn tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm t×nh h×nh tõng doanh nghiÖp ®Ó ¸p dông tÝch cùc vµo viÖc tæ chøc vµ n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. * C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng tíi viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh bao gåm: (Cã thÓ ®­a vµo sau nguån vèn kinh doanh). * Nhãm nh©n tè kh¸ch quan. - C¬ chÕ qu¶n lý vµ chÝnh s¸ch kinh tÕ tµi chÝnh cña Nhµ n­íc. Nnn t¹o ra m«i tr­êng vµ hµnh lang ph¸p lý thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh. BÊt kú mét sù thay ®æi nµo trong chÝnh s¸ch kinh tÕ cña Nhµ n­íc còng cã thÓ g©y ra nh÷ng ¶nh h­ëng nhÊt ®Þnh tíi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, ®Æc biÖt lµ trong lÜnh vùc tµi chÝnh. Do vËy, Nhµ n­íc ph¶i t¹o ra m«i tr­êng kinh doanh thuËn lîi cho viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. - Sù biÕn ®éng cña nÒn kinh tÕ (l¹m ph¸t, khñng ho¶ng, kinh tÕ)" Trong mét sè n¨m qua lµm cho ®ång tiÒn liªn tôc bÞ mÊt gi¸, viÖc tiªu thô s¶n phÈm cña doanh nghiÖp gÆp khã kh¨, møc tiªu thô cña doanh nghiÖp gi¶m xuèng dÉn ®Õn doanh thu vµ lîi nhuËn còng gi¶m. §iÒu nµy sÏ lµm cho hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp gi¶m ®i, khiÕn doanh nghiÖp khã cã thÓ thùc hiÖn ®­îc thùc hiÖn ®­îc nhiÖm vô n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh cña m×nh. - Nh÷ng rñi ro ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. §ã lµ rñi ro mµ doanh nghiÖp kh«ng l­êng tr­íc ®­îc nh­ thiªn tai, ho¶ ho¹n, b·o lôt… hoÆc nh÷ng rñi ro kinh doanh lµmm thiÖt h¹i ®Õn vèn cña doanh nghiÖp. - Sù tiÕn bé cña khoa häc kü thuËt: Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ héi nhËp th× viÖc øng dông nh÷ng tiÕn bé khoa häc kü thuËt míi vµo s¶n xuÊt kinh doanh lµ mét tÊt yÕu. NÕu doanh nghiÖp b¾t kÞp ®­îc tiÕn bé ®ã th× sÏ n©ng cao ®­îc n¨ng suÊt lao ®éng, chÊt l­îng s¶n phÈm. Tõ ®ã doanh thu vµ lîi nhuËn sÏ t¨ng h¬n. Ng­îc l¹i, doanh nghiÖp kh«ng b¾t kÞp ®­îc nh÷ng tiÕn bé, tr× trÖ, b¶o thñ, chËm øng dông…. Doanh nghiÖp sÏ dÉn ®Õn lîi thÕ trong c¹nh tranh gi¶m, hiÖu qu¶ sö dông vèn thÊp. * Nhãm nh©n tè chñ quan. - C¬ cÊu vèn ®Çu t­: Lµ nh©n tè ¶nh h­ëng t­¬ng ®ãi lín ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn. C¬ cÊu vèn kh«ng hîp lý sÏ lµm cho cã bé phËn thõa kh«ng ph¸t huy hÕt t¸c dông, ®ång thêi t×nh tr¹ng thiÕu vèn ë motä sè kh©u x¶y ra, dÉn tíi hiÖu qu¶ sö dông vèn thÊp. - Nhu cÇu vÒ vèn: ViÖc x¸c ®Þnh nhu cÇu vÒ vèn thiÕu chÝnh x¸c dÉn ®Õn t×nh tr¹ng thõa hoÆc thiÕu vèn trong c¸c giai ®o¹n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh còng ¶nh h­ëng tíi viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn. - Nh©n tè con ng­êi: §Æc biÖt lµ nh÷ng qu¶n lý gi÷ vai trß quan träng trong viÖc tæ chøc qu¶n lý vµ sö dông vèn cña doanh nghiÖp. Do vËy, nÕu tr×nh ®é tæ chøc, qu¶n lý cña ng­êi qu¶n lý trong kinh doanh mµ yÕu kÐm, kh«ng n¨ng ®éng, nh¹y bÐn th× kh«ng ph¸t huy ®­îc kh¶ n¨ng sinh lêi cña ®ång vèn, kinh doanh thua lç, lµm cho doanh nghiÖp bÞ th©m hôt, hiÖu qu¶ sö dông vèn kÐm. Bªn c¹nh ®ã tr×nh ®é tay nghÒ cña nh÷ng ng­êi c«ng nhana còng cã t¸c ®éng ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh v× hä lµ ng­êi trùc tiÕp ®iÒu hµnh m¸y mãc thiÕt bÞ, trùc tiÕp tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Ngoµi nh÷ng nguyªn nh©n chñ yÕu trªn cßn cã mét sè nguyªn nh©n kh¸c tuú trong tõng hoµn c¶nh cô thÓ. Do vËy, doanh nghiÖp cÇn xem xÐt cô thÓ tõng nguyªn nh©n. Råi tõ ®ã cã nh÷ng biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng yÕu kÐm, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh . PhÇn II Thùc tr¹ng vÒ t×nh h×nh tæ chøc vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh ë C«ng ty TNHH Minh Nam I. Mét vµi nÐt chÝnh vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh 1.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn C«ng ty Minh Nam lµ mét C«ng ty TNHH ®­îc thµnh lËp theo giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh sè 0102000552 do së kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­ Hµ Néi cÊp ngµy 29 - 9 - 2000. Trô së chÝnh ®Æt t¹i Ngâ 109 - ®­êng Tr­êng Chinh - QuËn Thanh Xu©n - Hµ Néi. TiÒn th©n cña C«ng ty Minh Nam lµ mét tæ hîp t¸c ®­îc thµnh lËp tõ n¨m 1990. Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn do yªu cÇu ®æi míi ®Ó phï hîp víi t×nh h×nh míi ®· ®­îc chuyÓn ®æi lªn thµnh C«ng ty cã tªn gäi vµ nhiÖm vô nh­ sau: - Tªn gäi: C«ng ty TNHH Minh Nam - Tªn giao dÞch: Minh Nam company L.T.D - Trô së chÝnh: Ngâ 109 - ®­êng Tr­êng Chinh - QuËn Thanh Xu©n - Hµ Néi Ta cã thÓ kh¸i qu¸t qu¸ tr×nh t×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty qua 2 giai ®o¹n sau: - Tõ n¨m thµnh lËp (n¨m 1990) ®Õn n¨m 2003 giai ®o¹n nµy tån t¹i d­íi h×nh thøc tæ chøc hîp t¸c, chñ yÕu s¶n xuÊt vµ bu«n b¸n c¸c s¶n phÈm nhùa, bao b× cßn c¸c mÆt hµng ®å ®iÖn lóc nµy ch­a s¶n xuÊt mµ chØ lµm ®¹i lý tiªu thô cho c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®å ®iÖn kh¸c. N¨m nµo còng ®¹t c¬ së v÷ng m¹nh. - Tõ n¨m 2000 ®Õn nay, sau khi ®­îc chuyÓn ®æi lªn thµnh C«ng ty, Minh Nam ®· tõng b­íc hoµ nhËp ®Ó ®øng v÷ng vµ ph¸t triÓn, th¸o gì khã kh¨n b»ng c¸ch dùa trªn c¬ së vËt chÊt, kü thuËt; m¸y mãc ®· cã tõ tr­íc ®Ó s¶n xuÊt thö c¸c mÆt hµng míi phï hîp víi nhu cÇu thÞ tr­êng mµ chñ yÕu lµ c¸c thiÕt bÞ ®iÖn. C«ng ty ®· tËn dông tèi ®a thiÕt bÞ vµ kh«ng ngõng ®Çu t­ thiÕt bÞ c«ng nghÖ míi. Bªn c¹nh viÖc duy tr× c¸c mÆt hµng míi, C«ng ty cßn ®Èy m¹nh s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng truyÒn thèng nh­ s¶n phÈm nhùa, bao b×.. cho ®Õn nay tæng c«ng ty cã trªn 60 lo¹i s¶n phÈm kh¸c nhau. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp kh«ng nªn s¶n xuÊt nh÷ng s¶n phÈm mµ m×nh s¶n xuÊt ®­îc mµ ph¶i s¶n xuÊt nh÷ng s¶n phÈm thÞ tr­êng cÇn. Do cã nhËn thøc vµ b­íc ®i ®óng nh­ vËy nªn C«ng ty ®· kh«ng ngõng ph¸t triÓn, ®¶m b¶o c ho c¸n bé c«ng nh©n viªn cã møc thu nhËp cao, æn ®Þnh so víi c«ng nh©n xÝ nghiÖp b¹n trªn cïng ®Þa bµn. Sau ®©y lµ mét sè chØ tiªu kinh tÕ C«ng ty thùc hiÖn qua c¸c n¨m. N¨m doanh thu (tr.®ång ) Tæng nép NSNN (tr.®ång ) Lao ®éng bq (ng­êi ) Tæng l¬ng (tr.®ång) 1998 13206 501,828 50 302 1999 15720,6 597,383 72 385,9 2000 18480,4 702,255 95 522 2001 22806 866,628 120 684 2002 29705,9 1128,82 135 823,5 HiÖn nay, s¶n phÈm cña C«ng ty míi chØ tiªu ë thÞ tr­êng néi ®Þa nh­ng trong mét t­¬ng lai kh«ng xa sÏ cã mét m¹ng l­íi ph©n phèi ra thÞ tr­êng n­íc ngoµi. 1.2. T×nh h×nh tæ chøc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh 1.2.1. NhiÖm vô vµ ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh a. §Æc ®iÓm tæ chøc: C«ng ty Minh Nam cã mét vÞ trÝ kh¸ thuËn lîi tiÖn trong viÖc bè trÝ s¶n xuÊt còng nh­ vËn chuyÓn vËt liÖ vµ tiªu thô s¶n phÈm. MÆt hµng do C«ng ty s¶n xuÊt chñ yÕu lµ ®å ®iÖn phôc vô tiªu dïng, s¶n xuÊt hµng lo¹t víi khèi l­îng lín, chu kú s¶n xuÊt ng¾n. Trong m«i tr­êng c¹nh tranh khèc liÖt, ®ång thêi chÞu t¸c ®éng chi phèi tõ nhiÒu phÝa ®ßi hái c¸n bé c«ng nh©n viªn trong toµn C«ng ty ph¶i lu«n t×m tßi, s¸ng t¹o, ®óc rót kinh nghiÖm ®Ó tõng b­íc ®æi míi c«ng nghÖ s¶n xuÊt, ®­a ra mÉu m· míi phï hîp víi thÞ hiÕu ng­êi tiªu dïng ®Ó ®¹t ®­îc lîi thÕ c¹nh tranh tèt nhÊt vµ mang vÒ lîi nhuËn cao nhÊt. b. NhiÖm vô chÝnh cña C«ng ty. S¶n xuÊt vµ kinh doanh c¸c s¶n phÈm nhùa, bao b× c¸c vËt t­ thiÕt ®iÖn vËn t¶i hµng ho¸, vËn chuyÓn hµnh kh¸c. - S¶n xuÊt, chÕ t¹o, gia c«ng c¸c mÆt hµng c¬ khÝ, thiÕt bÞ vµ khu«n mÉu, bu«n b¸n hµng tiªu dïng. 1.2.2. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty Minh Nam C«ng ty cã bé m¸y qu¶n lý nh­ sau: * Ban gi¸m ®èc: - Gi¸m ®èc: Lµ ng­êi chñ së h÷u C«ng ty chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c¸c kho¶n nî vµ c¸c nghÜa vô tµi s¶n kh¸c cña doanh nghiÖp trong ph¹m vi sè vèn ®iÒu lÖ cña doanh nghiÖp. - Phã gi¸m ®èc: Lµ ng­êi trî gióp cho gi¸m ®èc vµ ®­îc gi¸m ®èc giao phã mét sè c«ng viÖc vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc gi¸m ®èc vÒ nh÷ng c«ng viÖc mµ gi¸m ®èc giao phã. Cã 2 phã gi¸m ®èc: + Phã gi¸m ®èc kü thuËt + Phã gi¸m ®èc kinh doanh * C¸c phßng ban chøc n¨ng: Phßng tæ chøc hµnh chÝnh b¶o vÖ Phßng kÕ ho¹ch vËt t­ Phßng kü thuËt KCS Phßng tiªu thô tiÕp thÞ Phßng kÕ to¸n thèng kª NhiÖm vô vµ chøc n¨ng cña tõng phßng ban nh­ sau: Phßng tæ chøc hµnh chÝnh b¶o vÖ Tæ chøc nh©n sù, qu¶n lý ®Þnh møc vµ tr¶ l­¬ng s¶n phÈm, thùc hiÖn c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch, khen th­ëng, kû luËt, b¶o vÖ. Phßng kÕ ho¹ch vËt t­ X©y dùng vµ thùc hiÖn kÕ ho¹ch, cung øng vËt t­, qu¶n lý theo dâi viÖc thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc vËt t­ cña c¸c ph©n x­ëng, quyÕt to¸n vËt t­ hµng th¸ng ®èi víi c¸c ph©n x­ëng. - Phßng tiªu thô tiÕp thÞ: Cã nhiÖm vô tiÕp cËn, më réng thÞ tr­êng, b¸n c¸c lo¹i s¶n phÈm cña C«ng ty. Phßng kü thuËt KCS: Qu¶n lý kü thuËt ban hµnh c¸c chÕ ®é c«ng nghÖ, qu¶n lý thiÕt bÞ, chÕ ®é b¶o d­ìng, qu¶n lý n¨ng lùc, qu¶n lý chÊt l­îng s¶n phÈm. Phßng kÕ to¸n - thèng kª: ChÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc gi¸m ®èc trong c«ng t¸c thùc hiÖn h¹ch to¸n kinh doanh vµ th«ng tin kinh tÕ trong C«ng ty, cã nhiÖm vô ph¶n ¸nh, ghi chÐp sè liÖu quan ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty mét c¸ch ®Çy ®ñ kÞp thêi theo ®óng ph­¬ng ph¸p quy ®Þnh. Nãi chung, c¸c phßng ban chøc n¨ng trong C«ng ty cã mèi quan hÖ víi nhau rÊt chÆt chÏ vµ thùc hiÖn phèi hîp hµnh ®éng kh¸ nhÞp nhµng, ¨n ý ®¶m b¶o tèt nhÊt nhiÖm vô chung cña toµn C«ng ty. S¬ ®å 1: Bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty Minh Nam Gi¸m ®èc Phã gi¸m ®èc kü thuËt Phã gi¸m ®èc kinh doanh Phßng kü thuËt KCS Phßng kÕ to¸n tµi vô Phßng tæ chøc hµnh chÝnh b¶o vÖ Phßng kÕ ho¹ch vËt t­ Phßng tiªu thô tiÕp thÞ 1.2.3. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y qu¶n lý tµi chÝnh kÕ to¸n 1.2.3.1. Tæ chøc bé m¸y tµi chÝnh kÕ to¸n: ë C«ng ty Minh Nam, c¨n cøe vµo quy m« s¶n xuÊt khèi l­îng c«ng viÖc cô thÓ cña C«ng ty. Phßng kÕ to¸n biªn chÕ lµ 4 ng­êi. §øng ®Çu lµ kÕ to¸n tr­ëng c¸c kÕ to¸n viªn ®Òu lµm viÖc d­íi sù chØ ®¹o vµ ph©n c«ng cña kÕ to¸n trö¬ng. Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cô thÓ cña tõng ng­êi nh­ sau: KÕ to¸n tr­ëng: Phô tr¸ch toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n cña C«ng ty. ChÞu tr¸ch nhiÖm h­íng dÉn chØ ®¹o vµ kiÓm tra c«ng viÖc cña kÕ to¸n viªn. KÕ to¸n vËt t­ ®ång thêi kiªm kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ, tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ theo dâi tµi s¶n cè ®Þnh. Phô tr¸ch kÕ to¸n vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô vµ CCDC, tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cña c¸c ph©n x­ëng vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, theo dâi tµi s¶n cè ®Þnh vµ söa ch÷a lín. KÕ to¸n tiÒn l­¬ng BHXH vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng ®ång thêi kiªm kÕ to¸n thanh to¸n: Cã nhiÖm vô tÝnh l­¬ng, thanh to¸n tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n kh¸c cho c¸n bé c«ng viªn; theo dâi tiÒn mÆt, TGNH, tiÒn vay, tiÒn t¹m øng vµ thanh to¸n kh¸c; theo dâi tiÒn mÆt, TGNH, tiÒn vay, tiÒn t¹m øng vµ thanh to¸n kh¸c; theo dâi c«ng nî, mua b¸n, ph¶i thu ph¶i tr¶. Thñ quü: Lµm c«ng t¸c thu chi tiÒn . HiÖn nay, C«ng ty Minh Nam ¸p dông h×nh thøc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tËp trung. T¹i c¸c ph©n x­ëng kh«ng cã kÕ to¸n mµ chØ cã nh©n viªn kinh tÕ ph©n x­ëng kiªm thñ kho cã nhiÖm vô cïng víi qu¶n ®èc ph©n x­ëng hµng th¸ng tËp hîp vµ quyÕt to¸n vÒ s¶n phÈm s¶n xuÊt, lao ®éng, vËt t­ sö dông víi c¸c phßng ban liªn quan ch¼ng h¹n vÒ vËt t­ liªn quan ®Õn phßng kÕ ho¹ch vËt t­ vµ phßng kÕ to¸n; thµnh phÈm liªn quan ®Õn phßng tiªu thô, tiÕp thÞ. KÕ to¸n tr­ëng KÕ to¸n vËt t­, tËp hîp CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm; theo dâi TSC§ vµ söa ch­a lín KÕ to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm KÕ to¸n thanh to¸n, tiÒn l­¬ng BHXH vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng Thñ quü C¸c nh©n viªn KT ë c¸c PX S¬ ®å 2: Bé m¸y kÕ to¸n cña C«ng ty Minh Nam 1.2.3.2. H×nh thøc tæ chøc tµi chÝnh kÕ to¸n: C«ng ty Minh Nam hiÖn ®ang thùc hiÖn chÕ ®é kÕ to¸n theo quyÕt ®Þnh sè 1141 - TC/QD - C§KT ngµy 1/11/1995 cña bé tµi chÝnh vµ c¸c th«ng t­ söa ®æi sè 10 TC/Q§ - C§KT ngµy 20/3/1994, sè 120 - 1999/TT - BTC ngµy 7/10/1999 cña Bé tµi chÝnh. HiÖn nay, C«ng ty ¸p dông h×nh thøc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tËp trung. C«ng ty sö dông h×nh thøc nhËt ký chøng tõ h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn. Niªn ®é kÕ to¸n lµ 1 n¨m, b¾t ®Çu tõ 01/01 vµ kÕt thóc vµo 31/12. C«ng t¸c khai th¸c vµ t¹o lËp nguån vèn: C«ng ty cã nguån vèn kinh doanh phong phó bao gåm: Vèn ng©n s¸ch cÊp Vèn chñ së h÷u trong ®ã cè ®Þnh vµ vèn l­u ®éng. Vèn vay tÝn dông tõ c¸c ng©n hµng trong n­íc. Trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr­êng, ngoµi nguån vèn chñ, C«ng ty cÇn huy ®éng tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau nh­ l¬Þ nhuËn ®Ó t¸i ®Çu t­, nguån vèn vay dµi h¹n tõ c¸c ng©n hµng, huy ®éng vèn tõ thÞ tr­êng tµi chinýh.. Mçi nguån vèn trªn ®Òu cã nh÷ng ®Æc ®iÓm kh¸c nhau vÒ chi phÝ, ®iÒu kiÖn huy ®éng. Do vËy, C«ng ty cÇn n¾m v÷ng ®Æc ®iÓm vµ thêi c¬. Bªn c¹nh ®ã C«ng ty còng cÇn ®a d¹ng ho¸ c¸c nguån vèn huy ®éng nh»m h¹n chÕ rñi ro, c©n nh¾c c¸c ­u nh­îc ®iÓm cña tõng nguån vèn ®Ó lùa chän c¬ cÊu c¸c nguån tµi trî vèn kinh doanh hîp lý vµ lîi nhÊt. Trong khi khai th¸c vµ t¹o lËp nguån vèn kinh doanh, viÖc ®¶m b¶o kh¶ n¨ng tù chñ cña C«ng ty trong s¶n xuÊt kinh doanh, h¹n chÕ vµ ph©n t¸n rñi ro ph¸t huy tèi ®a ­u ®iÓm cña c¸c nguån vèn ®­îc huy ®éng lµ vÊn ®Ò quan träng cña C«ng ty. C«ng ty cÇn n¨ng ®éng nh¹y bÐn trong c«ng t¸c t×m kiÕm ®Ó huy ®éng c¸c nguån lùc kh¸c nhau. 1.2.4. Quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt cña C«ng ty Minh Nam. XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh, m« h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty Minh Nam mang tÝnh chÊt chuyªn m«n ho¸ cao ë tõng c«ng ®o¹n (ph©n x­ëng) c¸c c«ng ®o¹n (ph©n x­ëng) ®ã t¹o thµnh mét d©y chuyÒn s¶n xuÊt hoµn chØnh. HiÖn nay, C«ng ty tæ chøc thµnh 6 ph©n x­ëng s¶n xuÊt, ngoµi ph©n x­ëng nhùa thæi s¶n xuÊt ®éc lËp th× 5 ph©n x­ëng cßn l¹i cã mèi liªn quan chÆt chÏ vµ mang tÝnh liªn hoµn cao. Ph©n x­ëng khu«n mÉu Ph©n x­ëng c¬ khÝ ®éc lËp Ph©n x­ëng nhùa Ðp BAKLIX Ph©n x­ëng Ðp thuû lùc Ph©n x­ëng thµnh phÈm Ph©n x­ëng nhùa thæi. NhiÖm vô cña tõng ph©n x­ëng nh­ sau: Ph©n x­ëng khu«n mÉu: Lµ ph©n x­ëng më ®Çu cho mét d©y truyªn s¶n xuÊt, ®ång thêi mang tÝnh chÊt phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Ph©n x­ëng nµy chuyªn chÕ t¹o c¸c lo¹i khu«n mÉu ®Ó phôc vô cho s¶n xuÊt c¸c lo¹i vá, ®Õ nhùa, c¸c chi tiÕt ®å ®iÖn vµ b¸n ra ngoµi. §ång thêi chÕ t¹o dông cô phô tïng thay thÕ ®¬n gi¶n ®Ó cung cÊp cho c¸c ph©n x­ëng, söa ch÷a thiÕt bÞ cña toµn C«ng ty. Ph©n x­ëng c¬ khÝ ®ét dËp chuyªn s¶n xuÊt c¸c chi tiÕt ®å ®iÖn ®Ó l¾p thµnh c¸c s¶n phÈm ®å ®iÖn hoµn chØnh. Ph©n x­ëng nhùa Ðp BAKLIX chuyªn s¶n xuÊt c¸c lo¹i vá nhùa ®Õ nhùa thuéc chñng lo¹i Ðp PHENOL ®Ó l¾p r¸p thµnh c¸c s¶n phÈm hoµn chØnh. Ph©n x­ëng Ðp thuû lùc: Chuyªn s¶n xuÊt c¸c lo¹i s¶n phÈm Ðp phun Ph©n x­ëng thµnh phÈm: Hoµn thiÖn s¶n phÈm. Ph©n x­ëng thæi: S¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm chai lo nhùa ®Õ b¸n ra thÞ tr­êng. ë C«ng ty Minh Nam s¶n phÈm cña C«ng ty ph¶i tr¶i qua nhiÒu ph©n x­ëng míi hoµn thµnh vµ nhµ nhËp kho. HiÖn nay C«ng ty chñ yÕu s¶n xuÊt ®å ®iÖn (kho¶ng 80%) vµ chai lä nhùa (kho¶ng 20%). S¬ ®å 3: S¬ ®å kÕt cÊu s¶n xuÊt cña C«ng ty PX khu«n mÉu Kho tæng hîp PX nhùa Ðp PX ®ét dËp PX Thuû lùc PX nhùa thæi PX l¾p r¸p 2. Thùc tr¹ng vÒ qu¶n lý vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh. 2.1. §¸nh gi¸ chung vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. 2.1.1. Nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n 2.1.1.1. ThuËn lîi Hiªn nay, ®Êt n­íc ta ®ang trong thêi kú ®Èy m¹nh "C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc" ®©y lµ mét qu¸ tr×nh chuyÓn biÕn m¹nh mÏ víi sù ph¸t triÓn nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ. NÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cña n­íc ta lµ mét m«i tr­êng n¨ng ®éng s¸ng t¹o rÊt khuyÕn khÝch c¸c tæ chøc, doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh nh»m n©ng cao tæng thu nhËp quèc d©n. C«ng ty Minh Nam víi nh÷ng mÆt hµng s¶n xuÊt lµ nhùa, bao b× vµ c¸c vËt t­ thiÕt bÞ ®iÖn, gia c«ng c¸c mÆt hµng c¬ khÝ… lu«n ®­îc cung cÊp th­êng xuyªn víi chÊt l­îng ®¶m b¶o. TËp thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn cña C«ng ty Minh Nam ®Òu rÊt cã tr¸ch nhiÖm, tËn t×nh víi c«ng viÖc yªu nghÒ lµnh nghÒ lu«n chñ ®éng trong c«ng viÖc s¶n xuÊt kinh doanh vµ cã kû luËt cao. §©y lµ mét thuËn lîi lín cña C«ng ty v× con ng­êi lu«n lµ yÕu tè quan träng quyÕt ®Þnh mäi thµnh c«ng vµ thÊt b¹i trong kinh doanh. §Æc biÖt ban l·nh ®¹o C«ng ty gåm nh÷ng ng­êi d¸m nghÜ, d¸m lµm, linh ho¹t vµ nh¹y bÐn. Nhê tÇm nh×n cña c¸c quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n cña c¸c bé phËn qu¶n lý mµ C«ng ty ngµy cµng thu ®­îc nhiÒu lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng kinh doanh. C«ng ty Minh Nam cã mét vÞ trÝ kh¸ thuËn tiÖn trong viÖc bè trÝ s¶n xuÊt còng nh­ vËn chuyÓn nguyªn vËt liÖu vµ tiªu thô s¶n phÈm. C«ng ty ®Çu t­ kh¸ nhiÒu ch o c¸c d©y chuyÒn m¸y mãc, thiÕt bÞ hiÖn ®¹i phôc vô cho c«ng t¸c s¶n xuÊt. Víi d©y chuyÒn c«ng nghÖ míi sÏ ®em l¹i nhiÒu c¬e héi kinh doanh cho C«ng ty khi uy tÝn vÒ chÊt l­îng cña C«ng ty ®ang ngµy cµng ®­îc kh¼ng ®Þnh. C«ng ty Minh Nam lµ mét d¹ng C«ng ty TNHH 2 thµnh viªn trë lªn §¶ng vµ Nhµ n­íc ta chñ tr­¬ng khuyÕn khÝch h×nh thøc doanh nghiÖp nµy bá vèn ®Òu ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt. Nhµ n­íc b¶o hé quyÒn së h÷u vµ lîi Ých hîp ph¸p, xo¸ bá ®Þnh kiÕn vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi vÒ tÝn dông, khoa häc c«ng nghÖ, ®µo t¹o c¸n bé…víi lo¹i h×nh doanh nghiÖp nµy. §©y lµ mét thuËn lîi rÊt lín ®èi víi C«ng ty. Bªn c¹nh ®ã ®iÒu kiÖn vÒ thÞ tr­êng còng høa hÑn mang l¹i cho C«ng ty nhiÒu c¬ héi lµm ¨n trong t­¬ng lai. 2.1.1.2. Khã kh¨n Khã kh¨n lín nhÊt mµ C«ng ty còng nh­ nhiÒu C«ng ty kh¸c ®ang ph¶i ®èi mÆt hiÖn nay lµ khã kh¨n vÒ vèn kinh doanh, g©y c¶n trë cho C«ng ty trong viÖc më réng s¶n xuÊt kinh doanh. C«ng ty dï ®· ®Çu t­ rÊt lín vµo d©y truyÒn m¸y mãc thiÕt bÞ nh­ng do l­îng vèn cã h¹n nªn sù ®Çu t­ ch­a ®­îc ®ång bé cßn mét phÇn nhá C«ng ty ch­a cã ®iÒu kiÖn ®Ó thay thÕ. PhÇn nhá nµy hÇu hÕt lµ c¸c trang thiÕt bÞ cò kü l¹c hËu cho n¨ng xuÊt thÊp. XuÊt ph¸t tõ viÖc chuyÓn sang lÜnh vùc kinh doanh míi, mét bé phËn kh«ng nhá lao ®éng cña C«ng ty kh«ng cßn thÝch hîp víi c«ng viÖc míi nªn kÕt qu¶ lao ®éng thÊp, n¨ng suÊt ®¶m b¶o kh«ng tèt ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn chÊt l­îng c«ng viÖc. NÕu C«ng ty tiÕp tôc duy tr× ®éi ngò lao ®éng nµy sÏ ®Èy lïi tiÕn ®é s¶n xuÊt. C«ng ty TNHH Minh Nam kh«ng ®­îc quyÒn ph¸t hµnh c¸c loaÞ chøng kho¸n cã gi¸: tr¸i phiÕu, cæ phiÕu. §©y còng lµ mét khã kh¨n kh«ng nhá ®èi víi C«ng ty còng nh­ c¸c C«ng ty TNHH kh¸c. §Êt n­íc ®ang trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng nªn søc c¹nh tranh lµ rÊt khèc liÖt, ®iÒu nµy ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i cã mét b¶n lÜnh v÷ng vµng ®Ó c¹nh tranh víi c¸c C«ng ty s¶n xuÊt nhùa bao b× c¬ khÝ kh¸c trong n­íc còng nh­ nhËp ngo¹i. ThÞ tr­êng ViÖt Nam lµ mét thÞ tr­êng n¨ng ®éng vµ nh¹y c¶m nªn ngµy cµng nhiÒu C«ng ty s¶n xuÊt nhùa bao b× c¬ khÝ x©m nhËp ®Ó giµnh thÞ phÇn. §©y lµ mét th¸ch thøc lín ®Æt ra ®èi víi C«ng ty Minh Nam. 2.1.2. T×nh h×nh chung vÒ ho¹t ®éng vµ kÕt qu¶ kinh doanh. Muèn biÕt râ vÒ t×nh h×nh ho¹t ®éng vµ kÕt qu¶ kinh doanh cña C«ng ty, chóng ta h·y ph©n tÝch kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty trong 2 n¨m 2001 - 2002. B¶ng 1 B¶ng x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh n¨m 2001 - 2002 (§¬n vÞ tÝnh: ®ång) ChØ tiªu M· sè N¨m 2002 N¨m 2003 Chªnh lÖch TuyÖt ®èi T­¬ng ®èi 1. Doanh thu 11 2.142.482.867 3.969.197.825 1.826.714.958 85,3 2. Gi¸ vèn hµng b¸n 12 2.127.111.826 3.944.440.447 1.817.328.621 85,44 3. CP qu¶n lý kinh doanh 13 - - - - 4. CP tµi chÝnh 12 - - - - 5. Lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng kinh doanh (20-11-12-13-14) 20 15.371.041 24.757.378 9.386.337 61,1 6. L·i kh¸c 21 - - - - 7. Lç kh¸c 22 - - - - 8. Tæng lîi nhuËn kÕ to¸n (30 = 20 +21 -22) 30 15.371.041 24.757.378 9.386.337 61,1 9. C¸c kho¶n ®iÒu chØnh t¨ng hoÆc gi¶m lîi nhuËn chÞu thuÕ TNDN 40 - - - - 10. Tæng lîi nhuËn chÞu thuÕ TNDN (50 =30 + (-)40) 50 15.371.041 24.757.378 9.386.337 61,1 11. ThuÕ TNDN ph¶i nép 60 4.918.736 7.922.360 3.003.624 61,1 12. Lîi nhuËn sau thuÕ (70 =30 - 60) 70 10.452.305 16.835.018 6.382.713 61,1 * NhËn xÐt 1. Doanh thu thuÇn cña C«ng ty qua 2 n¨m 2001- 2002 t¨ng cao tõ 2.142.482.867 ®ång n¨m 2001 lªn 3.969.197.825 ®ång n¨m 2002 tøc lµ t¨ng 1.836.714.958 ®ång víi tû lÖ t¨ng lµ 85,3%. Doanh thu thuÇn t¨ng lµ do C«ng ty n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, tæ chøc kh©u tiÕp thÞ, qu¶ng c¸o giíi thiÖu, b¶o hµnh s¶n phÈm t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc tiªu thô vµ b¸n s¶n phÈm víi gi¸ cao t¨ng doanh thu s¶n phÈm. Tèc ®é doanh thu nhanh h¬n so víi tèc ®é t¨ng tæng vèn kinh doanh lµm t¨ng hiÖu suÊt sö dông vèn. Tèc ®é t¨ng doanh thu cña c«ng ty nhanh ®iÒu ®ã chøng tá c«ng ty ®ang n©ng cao kh¶ n¨ng më réng s¶n xuÊt, c¶i tiÕn n¨ng lùc s¶n xuÊt. 2. Gi¸ vèn hµng b¸n cña s¶n phÈm n¨m 2002 ®¹t 3.944.440.447 ®ång t¨ng 1.817.328.621 ®ång so víi n¨m 2001. Tuy gi¸ vèn hµng b¸n t¨ng nh­ng lîi nhuËn thuÇn tõ ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty vÉn ®¹t 24.757.378 ®ång n¨m 2002 t¨ng 9.386.337 ®ång so víi n¨m 2001 víi tû lÖ t¨ng 61,1% 3. C«ng ty C­êng & ThÞnh víi lîi nhuËn kinh doanh t¨ng nªn c«ng ty còng ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô ®ãng gãp víi x· héi nhiÒu h¬n. Kho¶n thuÕ TNDN ph¶i nép n¨m 2001 cña c«ng ty lµ 4.918.736 ®ång ®Õn n¨m 2002 t¨ng 7.922.360 ®ång víi tû lÖ t¨ng 61,1% 4. Trong 2 n¨m 2001 - 2002 c«ng ty C­êng & ThÞnh kh«ng cã doanh thu tõ ho¹t ®éng bÊt th­êng. 5. Sau khi thùc hiÖn nghÜa vô thuÕ víi nhµ n­íc ®¬n vÞ kinh doanh cßn cã mét kho¶n l·i gäi lµ lîi nhuËn sau thuÕ. ë c«ng ty C­êng & ThÞnh lîi nhuËn sau thuÕ tõ 10.452.305 ®ång n¨m 2001 lªn 16.835.018 n¨m 2002 tøc lµ t¨ng 6.382.713 ®ång víi tû lÖ t¨ng 61,1% víi tû lÖ t¨ng 61,1%. §©y lµ mét kÕt qu¶ kh¸ tèt mµ c«ng ty TNHH C­êng vµThÞnh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh qua hai n¨m 2001 - 2002 ®· ®¹t ®­îc. TÊt c¶ nh÷ng biÕn ®éng cña c¸c chØ tiªu nãi trªn ®· chØ ra cho chóng ta nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn viÖc biÕn ®éng c¸c chØ tiªu trªn nh»m chñ ®éng trong viÖc ph¸t huy nh÷ng mÆt tèt vµ kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông vèn cña c«ng ty. 2.2. Thùc tr¹ng vÒ tæ chøc qu¶n lý vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh. 2.2.1. Thùc tr¹ng vÒ tæ chøc nguån vèn kinh doanh. §Ó lµm râ ®­îc thùc tr¹ng vÒ tæ chøc nguån vèn cña c«ng ty, ta ph¶i biÕt râ ®©u lµ nh©n tè ¶nh h­ëng chñ yÕu, ®©u lµ ¶nh h­ëng thø yÕu,tÝch cùc vµ tiªu cùc. §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy ta kh«ng thÓ nh×n ngay vµo b¶ng c©n ®èi vÒ nguån vèn mµ cã thªt nhËn xÐt chÝnh x¸c ®­îc. Nguån vèn qua c¸c n¨m ®Òu cã sù biÕn ®æi nhiÒu hay Ýt phô thuéc vµo sù qu¶n lý vµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. §Ó nhËn xÐt ®­îc sù biÕn ®éng cña nguån vèn ta cã thÓ lÊy sè liÖu 2 n¨m gÇn ®©y nhÊt lµ n¨m 2001 - 2002. Tõ b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cña n¨m 2001 - 2002 ta lËp b¶ng nghiªn cøu, ®¸nh gi¸ biÕn ®éng vÒ nguån vèn kinh doanh. B¶ng 2 b¶ng nghiªn cøu ®¸nh gi¸ biÕn ®éng vÒ nguån vèn kinh doanh n¨m 2003- 2004. (§¬n vÞ tÝnh: ®ång) Nguån vèn N¨m 2002 N¨m 2003 Chªnh lÖch TuyÖt ®èi T­¬ng ®èi 1 2 3 4 5 A. Nî ph¶i tr¶ 20.688.354,5 60.481.709,5 39.793.355 192,3 I. Nî ng¾n h¹n 20.688.354,5 60.481.709,5 39.793.355 192,3 1. Vay ng¾n h¹n 8.683.580 8.683.280 0 0 2. Ph¶i tr¶ cho Kh 2.005.074,5 9.306.220 7.301.145,5 364,1 3. ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép Nhµ n­íc 10.000.000 13.992.209,5 3.992.209,5 39,9 4. Ph¶i tr¶ ng­êi L® - 28.500.000 28.500.000 100% 5. C¸c kho¶n ph¶i tr¶ kh¸c - - - - II. Nî dµi h¹n - - - - 1. Vay dµi h¹n - - - - 2. Nî dµi h¹n kh¸c - - - - B. Nguån vèn chñ së h÷u 1.341.831.938 1.682.857.868 341.025.930 25,4 1 2 3 4 5 1. Nguån vèn kinh doanh 1.334.623.679 1.666.828.000 332.204.321 24,8 2. Chªnh lÖch tû gi¸ vµ ®¸nh gi¸ l¹i tµi s¶n - - - - Chªnh lÖch tû gi¸ - - - - Chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i tµi s¶n - - - - 3. C¸c quü 7.208.259 16.029.867,5 8.821.608,5 122,3 4. Lîi nhuËn ch­a ph©n phèi - - - - Tæng céng 1.362.520.293 1.743.339.577 380.819.284 27,9 §Ó cã ®­îc sè liÖu liÖt kª trong b¶ng ta cÇn ph¶i tÝnh nh­ sau: Cét 2 = Cét 3 = (trong ®ã: Sè ®Çu n¨m, sè cuèi n¨m lÊy trong b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cña 2 n¨m 2003 vµ 2004). Cét 4: Sè tuyÖt ®èi = cét 3- cét 2 Cét 5: Sè t­¬ng ®èi = () - 100%. Tõ b¶ng nghiªn cøu ®¸nh gi¸ biÕn ®éng vÒ nguån vèn ta cã thÓ thÊy ngay sù biÕn ®éng vÒ nguån vèn qua 2 n¨m 2003 vµ 2004 nh­ sau: Nh×n vµng dßng tæng c«ng ty ta thÊy nguån vèn n¨m 2004 cã sù biÕn ®éng t¨ng 380.819.284 ®ång so víi n¨m 2003 víi tû lÖ t¨ng 27.9%. Tuy nhiªn, kÕt cÊu nguån vèn cßn phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè cÊu thµnh vµ sù thay ®æi cña c¸c yÕu tè ®ã, tõ ®ã ta míi cã thÓ t×m ra nh©n tè ¶nh h­ëng chñ yÕu hay thø yÕu ®Õn nguån vèn. Nh×n vµo b¶ng ta thÊy a. Nî ph¶i tr¶ n¨m 2003 so víi n¨m 2004 t¨ng lªn 39.793.355 ®ång víi tû lÖ t¨ng 192.3%m cã thÓ nãi viÖc ®i chiÕm dông vèn cña C«ng ty n¨m 2003 so víi n¨m 2002 t¨ng lªn nguyªn nh©n lµ do nî ng¾n h¹n t¨ng lªn. Cô thÓ: Nî ng¾n h¹n n¨m 2003 so víi n¨m 2001 t¨ng lªn39.793.355 ®ång víi tû lÖ t¨ng 192.3% chñ yÕu lµ do c¸c kho¶n ph¶i tr¶ ph¶i nép kh¸c t¨ng lªn. §iÒu nµy kh«ng cã nghÜa lµ xÊu bëi v× ®èi víi mét C«ng ty s¶n xuÊt mÆt hµng bao b× nhùa c¬ khÝ c¸c kho¶n ph¶i tr¶, ph¶i nép nh­: Tµi s¶n thõa chê xö lý, kinh phÝ c«ng ®oµn, c«ng cô dông cô.. t¨ng lªn lµ ®iÒu tÊt yÕu v× ®©y lµ kho¶n mµ C«ng ty cã thÓ chiÕm dông vèn kh«ng ph¶i tr¶ ngay. §©y lµ kho¶n vèn chiÕm dông t¹m thêi kh«ng l©u dµi, chÝnh v× vËy l­îng vèn nµy ph¶i sö dông cho phï hîp vµ cã hiÖu qu¶. NÕu kh«ng sö dông hiÖu qu¶ lµm thÊt tho¸t vèn th× kh«ng nh÷ng tr¶ kh«ng ®­îc nî mµ cßn khi t¨ng kho¶n nµy thªm th× còng cã thÓ lµ ®iÒu bÊt lîi cho C«ng ty N¨m 20003 kho¶n vay ng¾n h¹n lµ 8.683.280 ®ång kh«ng t¨ng so víi n¨m 2004. §èi víi ph¶i tr¶ cho ng­êi lao ®éng n¨m 2003 t¨ng lªn 28.500.000 ®ång víi tû lÖ t¨ng 1000% ®iÒu ®ã cho thÊy n¨m 2002 so víi n¨m 2001 viÖc C«ng ty nî l­¬ng cña c«ng nh©n viªn lµ cã. ThuÕ vµ c¸c kho¶n nép nhµ n­íc n¨m 2004 so víi n¨m 2003 t¨ng 3.992.209,5%. Sè ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n n¨m 2001 lµ 2.0005.074,5 ®ång, n¨m 2002 ®¹t 9.306.220 ®ång t¨ng 7.301.145,5 ®ång víi tû lÖ t¨ng 364,1% so víi n¨m 2001 * Cã thÓ nãi r»ng, nî ph¶i tr¶ t¨ng lªn kh«ng cã nghÜa lµ C«ng ty r¬i vµo t×nh tr¹ng nî trång lªn nî mµ ë ®©y do ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt kinh doanh, l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt nhiÒu nªn cÇn ph¶i huy ®éng thªm l­îng vèn lín. B. Trong b¶ng nghiªn cøu ®¸nh gi¸ sù biÕn ®éng vÒ nguån vèn 2 n¨m 2001 - 2002, nguån vèn chñ së h÷u t¨ng lªn 341.025.930 ®ång víi tû lÖ t¨ng 24,4% so víi n¨m 2001. Nguyªn nh©n cña sù t¨ng thÊp nµy lµ do kh¸ch hµng nî tiÒn hµng nhiÒu, C«ng ty ch­a thu ®­îc lîi nhuËn vÒ nªn c¸c quü trong C«ng ty kh«ng thÓ t¨ng lªn ®­îc. MÆt kh¸c do C«ng ty ®· ®Çu t­ mua s¾m thªm trang thiÕt bÞ m¸y mã phôc vô cho qu¸ trÝnh s¶n xuÊt kinh doanh, ®iÒu nµy rÊt cã lîi cho C«ng ty v× nguån vèn chñ së h÷u lµ chØ tiªu tæng hîp ph¶n ¸nh toµn bé sè vèn thuéc së h÷u cña C«ng ty. C«ng ty cã thÓ sö dông nguån vèn cña m×nh mµ kh«ng phô thuéc vµo ®¬n vÞ kh¸c, t s¶n xuÊt kinh doanh sÏ thuËn lîi h¬n. Sù thay ®æi nguån vèn cã ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn qu¶n lý vµ sö dông vèn. §ång thêi, sù thay ®æi ®ã sÏ ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. §Ó biÕt ®­îc sù thay ®æi ®ã ta cÇn ®i s©u vµo sù biÕn ®éng cña vèn kinh doanh. 2.2.2. Thùc tr¹ng vÒ tæ chøc qu¶n lý vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh. 2.2.2.1. §èi víi vèn cè ®Þnh. 2.2.2.1.1. Tæ chøc vµ qu¶n lý sö dông vèn cè ®Þnh Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, vÒ mua s¾m x©y dùng hay l¾p ®Æt c¸c tµi s¶n cè ®Þnh cña doanh nghiÖp ®Òu ph¶i thanh to¸n, chi tr¶ b»ng tiÒn. Sè vèn ®Çu t­ øng tr­íc ®Ó mua s¾m, x©y dùng hay l¾p ®Æt c¸c tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh vµ v« h×nh ®­îc gäi lµ vèn cè ®Þnh cña doanh nghiÖp. Trong c¬ cÊu vèn kinh doanh cña C«ng ty th× vèn cè ®Þnh chiÕm mét tû träng lín, lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh tíi kh¶ n¨ng t¨ng tr­ëng vµ c¹nh tranh cña doanh nghiÖp. Cho nªn sù biÕn ®éng vÒ quy m« cña vèn cè ®Þnh cã ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn tr×nh ®é trang thiÕt bÞ kü thuËt vµ c«ng nghÖ n¨ng lù s¶n xuÊt. Trong 2 n¨m2001 -2004 C«ng ty TNHH Minh Nam ®ang thùc hiÖn nhiÒu qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm, sù biÕn ®éng vÒ vèn tÊt yÕu sÏ x¶y ra, nhÊt lµ vèn cè ®Þnh v× vèn cè ®Þnh lµ mét bé phËn cña vèn ®Çu t­ øng tr­íc vÒ tµi s¶n cè ®Þnh mµ ®Æc ®iÓm cña nã lµ lu©n chuyÓn dÇn dÇn tõng phÇn trong nhiÒu chu kú s¶n xuÊt vµ hoµn thµnh mét vßng tuÇn hoµn khi tµi s¶n cè ®Þnh hÕt thêi gian sö dông, sè tiÒn ®Çu t­ tµi chÝnh dµi h¹n chi phÝ x©y dùng c¬ b¶n dë dang.. sè vèn nµy nÕu ®­îc sö dông cã hiÖu qu¶ sÏ kh«ng mÊt ®i, doanh nghiÖp sÏ thu håi l¹i ®­îc sau khi tiªu thô c¸c s¶n phÈm hµng ho¸ hay dÞch vô cña m×nh. Nh­ng nÕu doanh nghiÖp sö dông sè vèn nµy kh«ng ®óng sÏ lµm ¶nh h­ëng ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña C«ng ty. Trong b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n th× chØ cã tµi s¶n cè ®Þnh biÕn ®éng cßn c¸c kho¶n kh¸c kh«ng cã. Tµi s¶n cè ®Þnh trong c¸c doanh nghiÖp lµ nh÷ng t­ liÖu lao ®éng chñ yÕu, tham gia vµo nhiÒu chu jú s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, c¸c tµi s¶n cè ®Þnh cña doanh nghiÖp còng ®­îc coi nh­ lµ mét lo¹i hµng ho¸ nh­ mäi hµng ho¸ th«ng th­êng kh¸c. Nã kh«ng chØ cã gi¸ trÞ mµ cßn cã gi¸ trÞ sö dông. §Æc ®iÓm kinh tÕ cña tµi s¶n cè ®Þnh trong qu¸ tr×nh sö dông cã ¶nh h­ëng quyÕt ®Þnh, chi phèi ®Æc ®iÓm tuÇn hoµn vµ lu©n chuyÓn cña vèn cè ®Þnh. V× chØ cã tµi s¶n cè ®Þnh trong b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n biÕn ®éng nªn nã sÏ ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn vèn cè ®Þnh. §Ó cã thÓ cã nhËn xÐt sù biÕn ®éng cña vèn cè ®Þnh tèt hay xÊu, ¶nh h­ëng nh­ thÕ nµo ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty th× cÇn ph¶i tÝnh to¸n nh»m ®¸nh gi¸ sù biÕn ®éng vÒ vèn. Nh÷ng chØ tiªu ®¸nh gi¸ vÒ vèn cè ®Þnh lµ sè tuyÖt ®èi vèn cè ®Þnh vµ sè t­¬ng ®èi vèn cè ®Þnh ua 2 n¨m 2001 - 2002. C«ng thøc ¸p dông: * Sè tuyÖt ®èi nguyªn gi¸ TSC§ = nguyªn gi¸ TSC§ 2002 - nguyªn gi¸ TSC§ 2001. Sè t­¬ng ®èi nguyªn gi¸ TSC§ = - 100% Nguyªn gi¸ TSC§ cña 2 n¨m 2003 - 2004 ®­îc tÝnh = sè b×nh qu©n Nguyªn gi¸ TSC§bq = Nguyªn gi¸ TSC§bq 2003 = Nguyªn gi¸ TSC§bq 2004 = Sè tuyÖt ®èi NGTSC§ = 1.294.581.000 - 914.395.699 = 380.185.301® Sè t­¬ng ®èi NGTSC§ = ()- 100%= 41,5% T­¬ng tù gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ cña tµi s¶n cè ®Þnh còng tÝnh nh­ trªn Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ bq 2003 = Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ bq 2004 = Sè tuyÖt ®èi = 154.109.050 - 55.717.250 = 98.391.800® (Sè t­¬ng ®èi = ) - 100% =177%. * Sè tuyÖt ®èi VC§ = VC§ 2004 - VC§ 2001 * Sè t­¬ng ®èi VC§= () -100%. VC§ cña hai n¨m 2003 - 2004 ®­îc tÝnh b»ng sè b×nh qu©n BC§ bq n¨m 2003 =NG 2003 - GTHMLK 2003 VC§bq n¨m 2003 = 914.395.699 - 55.717.250 VC§bq n¨m, 2003 = 858.678.449 VC§bq n¨m 2004 =NG 2002 - GTHMLK 2002 VC§ bq n¨m 2004 =1.294.581.000 - 154.109.050 VC§bq n¨m 2004 = 1.140.471.950 Sè tuyÖt ®èi VC§ = 1.140.171.950 - 858.678.449 = 281.793.501 Sè t­¬ng ®èi VC§ = = +32,82% B¶ng 3 B¶ng nghiªn cøu ®¸nh gi¸ biÕn ®éng vÒ vèn cè ®Þnh n¨m 2003 - 2004 (§¬n vÞ: ®ång) ChØ tiªu N¨m 2002 N¨m 2003 Chªnh lÖch Sè tuyÖt ®èi Sè t­¬ng ®èi 1. NGTSC§ 914.395.699 1.294.581.000 380.185.301 41,5 2. Gi¸ trÞ HMLK 55.717.250 154.190.050 98.391.800 177 3. VC§bq = (1) - (2) 858.678.449 1.140.471.950 281.793.501 32,82 Nh­ vËy ta cã thÓ thÊy r»ng n¨m 2004 so víi n¨m 2003 Nguyªn gi¸ TSC§ t¨ng 380185301 ®ång víi tû lÖ t¨ng 41,5% - VC§ t¨ng 281.793051 ®ång víi tû lÖ t¨ng lµ 32, 82%. - Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ cña TSC§ t¨ng 98391800 ®ång víi tû lÖ t¨ng lµ177%. Tõ ®ã cho thÊy vèn cè ®iänh t¨ng lªn 281.793.501 ®ång víi tû lÖ t¨ng lµ 32, 82% lµ do C«ng ty mua s¾m míi thªm trang thiÕt bÞ m¸y mãc phôc håi cho s¶n xuÊt kinh doanh. Nh­ng ®iÒu ®¸ng nãi lµ tµi s¶n cè ®Þnh míi nµy ®· ®­îc phôc vô ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh mang l¹i hiÖu qu¶ cho C«ng ty. §iÒu ®ã chøng tá C«ng ty ®· ®Çu t­ ®óng ®¾n sö dông vèn cè ®Þnh hîp lý ®¸p øng kÞp thêi t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh thùc tÕ t¹i C«ng ty. Cßn vÒ gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ cã t¨ng, ®iÒu nµy lµ ®­êng nhiªn lµ v× tµi s¶n mua vÒ tÊt nhiªn ph¶i tÝnh kh©u hao dÇn dÇn cho c¸c n¨m tiÕp theo. Nh­ng vèn cè ®Þnh thùc sù cã ®­îc sö dông hiÖu qu¶ hay kh«ng ta cÇn ®i s©u vµo hiÖu qu¶ sö dông vèn ®Þnh. 2.2.2.1.2. HiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh. Tõ b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n vµ b¶ng x¸c ®Þnh kÕt qu¶ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh ta cã b¶ng sè liÖu sau: B¶ng 4 Søc s¶n xuÊt kinh doanh vµ sinh lêi cña vèn cè ®Þnh. (§¬n vÞ tÝnh: ®ång) ChØ tiªu N¨m 2002 N¨m 2003 Chªnh lÕch Sè tuyÖt ®èi Sè t­¬ng ®èi (%) 1. Møc doanh thu thuÇn 2.142.482.867 3.969.197.825 1.826.714.958 85,3 2. Lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh 15.371.041 24.757.378 9.386.337 61,1 3. Vèn cè ®Þnh b×nh qu©n 858.678.449 1.140.471.950 281.793.501 32,82 4. Søc s¶n xuÊt kinh doanh cña VC§ 2,5 3,5 1 40 5. HÖ sè sinh lêi cña vèn cè ®Þnh 0,018 0,02 0,002 11,1 6. HÖ sè hµm l­îng vèn cè ®Þnh 0,4 0,29 -0,11 -27,5 C«ng thøc ¸p dông: - Søc s¶n xuÊt kinh doanh cña VC§ = - HÖ sè sinh lêi cña VC§ = B¶ng sè liÖu thÓ hiÖn møc vèn cè ®Þnh n¨m 2004 t¨ng 281.793.501 ®ång víi tû lÖ t¨ng 32,82%. §©y lµ kÕt qu¶ cña chiÕn l­îc ®Çu t­ vµo tµi s¶n cè ®Þnh, trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i phôc vô cho s¶n xuÊt kinh doanh ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu cña nÒn kinh tÕ hiÖn nay. Do ®ã, sau mét n¨m s¶n xuÊt kinh doanh n¨m 2004 ta thÊy râ søc s¶n xuÊt kinh doanh vµ søc sinh lêi cña vèn cè ®Þnh t¨ng lªn so víi n¨m 2004 nh­ng hµm l­îng cña vèn cè ®Þnh trong mét ®ång doanh thu thuÇn gi¶m 27,5%, cô thÓ 1 ®ång doanh thu thuÇn n¨m 2001 th× cã 0,4 ®ång vèn cè ®Þnh nh­ng n¨m 2004 th× l¹i gi¶m 0,11 ®ång trªn mét ®ång doanh thu thuÇn. Ngoµi c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ søc s¶n xuÊt kinh doanh vµ sinh lêi cña vèn cè ®Þnh th× cßn mét chØ tiªu n÷a còng ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh, ®ã lµ hiÖu suÊt sö dông tµi s¶n cè ®Þnh. HiÖu suÊt sö dông TSC§ = HiÖu suÊt sö dông TSC§ 2004 = HiÖu suÊt sö dông TSC§ 2004 = = 3,07 lÇn VËy cø mét ®ång nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh trong n¨m 2001 th× t¹o ra 2,34 ®ång doanh thu thuÇn, cßn n¨m 2002 cø mét ®ång nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh th× t¹o ra 3,074 ®ång doanh thu thuÇn. VËy hiÖu suÊt sö dông tµi s¶n cè ®Þnh n¨m 2004 so víi n¨m 2003 t¨ng 0,73 lÇn ®iÒu nµy cã lîi cho C«ng ty, doanh nghiÖp ®· sö dông hÕt kh¶ n¨ng phôc vô cña tµi s¶n cè ®Þnh c¶ vÒ kü thuËt vµ ph­¬ng thøc sö dông tµi s¶n cè ®Þnh ®óng quy ®Þnh, ®óng môc ®Ých, chøc n¨ng c«ng dông. Tuy nhiªn ®Ó cã thÓ ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ C«ng ty kh«ng chØ cÇn quan t©m ®Õn vèn cè ®Þnh mµ cßn tiÕn hµnh qu¶n lý vµ sö dông vèn l­u ®éng mét bé phËn thø hai trong vèn kinh doanh. 2.2.2.2. §èi víi vèn l­u ®éng. 2.2.2.2.1. Tæ chøc vµ qu¶n lý sö dông vèn l­u ®éng Vèn l­u ®éng lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña TSL§. TSL§ cã 2 lo¹i. TSL§ s¶n xuÊt v¸TL§ l­u th«ng. Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ tiÒn tÖ, ®Ó h×nh thµnh c¸c TSL§ s¶n xuÊt vµTSL§ l­u th«ng c¸c doanh nghiÖp ph¶i bá ra mét sè vèn ®Çu t­ ban ®Çu nhÊt ®Þnh. V× vËy, cã thÓ nãi VL§ cña doanh nghiÖp lµ vèn tiÒn tÖ øng tr­íc ®Ó ®Çu t­, mua s¾m tµi s¶n l­u ®éng s¶n xuÊt vaTSLDD l­u th«ng trong doanh nghiÖp. Vèn l­u ®éng trong cïng mét lóc ®­îc ph©n bæ trªn kh¾p c¸c giai ®o¹n lu©n chuyÓn vµ biÓu hiÖn d­íi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau. Muèn cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®ù¬c tiÕn hµnh liªn tôc, doanh nghiÖp ph¶i cã ®ñ l­îng vèn l­u ®éng ®Çu t­ vµo c¸c h×nh thøc lu©n chuyÓn ®­îc thuËn lîi. NÕu doanh nghiÖp nµo bÞ thiÕu vèn th× viÖc chuyÓn h×nh th¸i sÏ gÆp khã kh¨n, vèn l­u ®éng kh«ng lu©n chuyÓn ®­îc vµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt còng bÞ gi¸n ®o¹n. Trong c¸c doanh nghiÖp, sù vËn ®éng cña vèn l­u ®éng ph¶n ¸nh sù vËn ®éng cña vËt t­ hµng ho¸. Sè vèn l­u ®éng nhiÒu hay Ýt lµ ph¶n ¸nh sè l­îng vËt t­, hµng ho¸ dù tr÷ trong c¸c kh©u nhiÒu hay Ýt. Qu¶n lý vèn l­u ®éng lµ mét bé phËn träng yÕu cña c«ng t¸c qu¶n lý ho¹t ®éng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. V× vËy, viÖc qu¶n lý VL§ kh«ng chØ ®¶m b¶o sö dông vèn l­u ®éng hîp lý, tiÕt kiÖm hîp lý mµ cßn cã ý nghÜa h¹ thÊp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh thóc ®Èy thanh to¸n c¸c kho¶n nî mét c¸ch kÞp thêi. §Ó ®¸nh gi¸ ®óng ®¾n sù biÕn ®éng cña vèn l­u ®éng ta lËp b¶ng nghiªn cøu ®¸nh gi¸ biÕn ®éng vÒ vèn l­u ®éng cña c«ng ty trog 2 n¨m 2001 - 2002. B¶ng 5 B¶ng nghiªn cøu ®¸nh gi¸ sù biÕn ®éng cña vèn l­u ®éng (§¬n vÞ tÝnh: ®ång) ChØ tiªu N¨m 2002 N¨m 2003 Chªnh lÕch Sè tuyÖt ®èi Sè t­¬ng ®èi (%) 1. Vèn b»ng tiÒn 156.164.498,5 185.492.374,5 29.327.879 18,8 2. C¸c kho¶n ph¶i thu 173.626.616,5 305.236.250 131.609.633,5 75,8 3. Hµng tån kho (NVL, CCDC) 118.333.478,5 57.431.418,5 -60.902.060 -51,5 4. Vèn l­u ®éng kh¸c - 5.648.459 5.648.459 100% 5. C¸c kho¶n ®Çu t­ tµi chÝnh ng¾n h¹n - - - - Tæng sè 448,124.593,5 553.808.502 105.683,908,5 23,6 Tuy vèn l­u ®éng chiÕm tû träng nhá h¬n vèn cè ®Þnh trong tæng sè vèn kinh doanh nh­ng vèn l­u ®éng cÇn ®­îc qu¶n lý chÆt chÏ v× kÕt cÊu cña nã kh¸ phøc t¹p so víi vèn cè ®Þnh. N¨m 2002 quy m« vèn l­u ®éng t¨ng 105.683.908,5 ®ång víi tû lÖ t¨ng 23,6% so víi n¨m 2001. Nguyªn nh©n dÉn ®Õn sù t¨ng nhanh lµ do c¸c kho¶n ph¶i thu vèn b»ng tiÒn, vèn l­u ®éng kh¸c t¨ng lªn. C¸c kho¶n vèn b»ng tiÒn, nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô dông cô tån kho biÕn ®éng theo chiÒu h­íng tèt. L­îng tiÒn n¨m 2002 so víi n¨m 2001 t¨ng lªn 29.327.876 ®ång víi tû lÖ t¨ng 18,8%. Nguyªn vËt liÖu, c«ng cô, dông cô tån kho n¨m 2002 so víi n¨m 2001 gi¶m 60.902.060 ®ång víi tû lÖ gi¶m 51,5% ®iÒu ®ã cho ta thÊy C«ng ty ®· tËn dông hÕt kh¶ n¨ng l­îng vèn ø ®äng nµy vµo s¶n xuÊt kinh doanh. Vèn l­u ®éng kh¸c t¨ng lªn víi tû lÖ 100%, C«ng ty Minh Nam trong 2 n¨m 2003 - 2004 kh«ng cã c¸c kho¶n ®Çu t­ tµi chÝnh ng¾n h¹n. Nguyªn nh©n chñ yÕu lµm cho vèn l­u ®éng t¨ng lªn lµ do c¸c kho¶n ph¶i thu t¨ng lªn ®©y lµ mét chØ tiªu chiÕm tû träng lín trong vèn l­u ®éng. N¨m 2003 c¸c kho¶n ph¶i thu lµ: 173.626.616,5 ®ång nh­ng sang n¨m 2004 t¨ng lªn 236.250 ®ång chªnh lÖch gi÷a 2 n¨m lµ131.609.633,5 ®ång víi tû lÖ t¨ng 75,8%. §Ó hiÓu râ h¬n néi dung cña c¸c kho¶n ph¶i thu ta theo dâi b¶ng sè liÖu sau: B¶ng 6: B¶ng nghiªn cøu ®¸nh gi¸ biÕn ®éng cña c¸c kho¶n ph¶i thu (§¬n vÞ tÝnh: ®ång) ChØ tiªu N¨m 2002 N¨m 2003 Chªnh lÕch Sè tuyÖt ®èi Sè t­¬ng ®èi (%) 1. Ph¶i thu cña KH 27.463.783 173.837.351 146.373.568 532,97 2. C¸c kho¶n ph¶i thu kh¸c 146.162.833,5 131.398.899 -14.763.934,5 Tæng céng 173.626.616,5 305.236.250 131.609.633,5 Ta thÊy c¸c kho¶n môc trong c¸c kho¶n ph¶i thu t¨ng gi¶m kh«ng ®ång ®Òu. Ph¶i thu cu¶ kh¸ch hµng n¨m 2002 so víi n¨m 2001 t¨ng 146.373.568 ®ång víi tû lÖ t¨ng 532,97 ®iÒu nµy cho ta thÊy lîng vèn cña C«ng ty bÞ chiÕm dông qu¸ nhiÒu g©y ¶nh h­ëng lín ®Õn viÖc huy ®éng vèn cho s¶n xuÊt kinh doanh. ChÝnh v× vËy c¸c kho¶n nµy ph¶i thu håi nhanh ®Ó C«ng ty tiÕp tôc ®Çu t­ vµo nhiÒu lÜnh vùc ®Ó ®ãng vèn cã thÓ tiÕp tôc vËn ®éng vµ sinh lêi. Nh­ vËy, ta thÊy C«ng ty ®· qu¶n lý vµ tæ chøc vèn l­u ®éng ch­a ®­î triÖt ®Ó, C«ng ty ®· ®Ó mét l­îng vèn bÞ c¸c ®¬n vÞ kh¸c chiÕm dông. V× vËy, C«ng ty cÇn cã biÖn ph¸p ®«n ®èc, gi¶i quyÕt tÝch cùc ®Ó thu tiÒn vÒ nhanh chãng vµ sö dông ngµy vµo s¶n xuÊt kinh doanh nh»m t¨ng tèc ®é lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng. 2.2.2.2.2. HiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng. HiÖu suÊt sö dông vèn l­u ®éng lµ mét trong nh÷ng chØ tiªu tæng hîp dïng ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt l­îng c«ng t¸c sö dông vèn trong s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Tèc ®é lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng nhanh hay chËm nãi lªn t×nh h×nh tæ chøc c¸c mÆt: mua s¾m, dù tr÷ s¶n xuÊt tiªu thô cña doanh nghiÖp hîp lý hay kh«ng hîp lý, c¸c kho¶n vËt t­ dù tr÷ sö dông tèt hay xÊu vµ kho¶n phÝ tån trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cao hay thÊp, tiÕt kiÖm hay kh«ng tiÕt kiÖm. Th«ng qua ph©nt Ýh chØ tiªu hiÖu suÊt sö dông vèn l­u ®éng ta cã thÓ biÕt ®­îc doanh nghiÖp qu¶n lý kinh doanh, sö dông tiÕt kiÖm vµ cã hiÖu qu¶ vèn l­u ®éng hay kh«ng. ChØ tiªu hiÖu suÊt sö dông vèn l­u ®éng bao gåm 2 chØ tiªu: HiÖu suÊt chung vÒ suÊt bé phËn. HiÖu suÊt chung nãi lªn tèc ®é lu©n chuyÓn toµn bé vèn l­u ®éng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm cña doanh nghiÖp ®· ®¹t ®­îc trolng mét n¨m hay ®é dµi cña mét vßng tuÇn hoµn vèn l­u ®éng tÝnh theo ngµy. D­íi ®©y lµ b¶ng sè liÖu ph¶n ¸nh tèc ®é chu chuyÓn cña vèn l­u ®éng t¹i C«ng ty Min Nam trong 2 n¨m 2003 - 20004. B¶ng 7 tèc ®é chu chuyÓn cña vèn l­u ®éng ChØ tiªu §¬n vÞ tÝnh n¨m 2001 2002 Chªnh lÕch Sè tuyÖt ®èi Sè t­¬ng ®èi (%) Møc doanh thu thuÇn ®ång 2.142.482.867 3.969.197.825 1.826.714.958 85,3 Vèn l­u ®éng b×nh qu©n ®ång 448.124.593,5 553.808.502 105.683.908,5 23,6 Sè vßng quay cña VL§ ®ång 4,8 7,2 2,4 50 Kú lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng ngµy 75 50 -25 -33,3 C«ng thøc ¸p dông Sè lÇn lu©n chuyÓn = (vßng quay trong n¨m) Kú lu©n chuyÓn b×nh qu©n = = * NhËn xÐt: Trong n¨m 2002 sè vßng quay cña vèn l­u ®éng t¨ng 2,4 vßng mét n¨m hay tû lÖ t¨ng 50%. Kú lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng n¨m 2002 gi¶m 25 ngµy víi tû lÖ gi¶m 33,3% so n¨m 2001. Nh­ vËy, tèc ®é chu chuyÓn VL§ lµ rÊt cao, chøng tá C«ng ty ®· sö dông hiÖu qu¶ ngï«n vèn l­u ®éng. §¹t ®­îc kÕt qu¶ nµy lµ do C«ng ty ®· ¸p dông c¸c c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®Ó rót ng¾n chu kú s¶n xuÊt tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt, tæ chøc s¶n xuÊt hîp lý, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm. Ngoµi chØ tiªu hiÖu suÊt chung, hiÖu suÊt sö dông vèn l­u ®éng cßn ®­îc ®o l­êng b»ng c¸c chØ tiªu kh¸c nh­: søc s¶n xuÊt kinh doanh cña vèn l­u ®éng, hÖ sè sinh lêi vèn l­u ®éng, møc ®¶m nhiÖm vèn l­u ®éng. B¶ng 8: Søc s¶n xuÊt kinh doanh vµ søc sinh lêi vèn l­u ®éng ChØ tiªu §¬n vÞ tÝnh n¨m 2001 2002 Chªnh lÕch Sè tuyÖt ®èi Sè t­¬ng ®èi (%) Doanh thu thuÇn ®ång 2.142.482.867 3.969.197.825 1.826.714.958 85,3 LN tõ ho¹t ®éng kinh doanh ®ång 15.371.041 24.757.378 9.386.337 61,1 VL§ b×nh qu©n lÇn 448.124.593,5 553.808.502 105.683.908,5 23,6 søc sxkd cña VL§ lÇn 4,8 7,2 2,4 50 HÖ sè sinh lêi cña VL§ lÇn 0,03 0,04 0,01 33,3 Møc ®¶m nhiÖm VL§ lÇn 0,21 0,14 -0,07 -33,3 C«ng thøc ¸p dông Søc s¶n xuÊt kinh doanh = HÖ sè sinh lêi cña VL§ = Møc ®¶m nhiÖm VL§ = (Hµm l­îng vèn l­u ®éng) L­îng vèn VL§ ®Çu t­ n¨m 2004 so víi n¨m 2003 t¨ng 105.683.908,5 ®ång víi tû lÖ t¨ng 23,6%. Møc doanh thu thuÇn vµ lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh n¨m 2002 t¨ng cao so víi n¨m 2003 cho nªn søc s¶n xuÊt kinh doanh vµ hÖ sè sinh lêi cña vèn cè ®Þnh ®Òu t¨ng lªn. §èi víi søc s¶n xuÊt kinh doanh cña vèn cè ®Þnh th× cø 1 ®ång l­u ®éng l¹i t¹o ra 7,2 ®ång doanh thu thuÇn t¨ng so víi n¨m 2003 lµ 2,4 ®ång víi tû lÖ t¨ng 50% cßn ®èi víi hÖ sè sinh lêi cña vèn l­u ®éng, n¨m 2003 cø 1 ®ång vèn l­u ®éng t¹o ra 0,03 ®ång lîi nhuËn cßn n¨m 2004 th× 1 ®ång vèn l­u ®éng t¹o ra 0,04 ®ång lîi nhuËn cao h¬n so víi n¨m 2003 lµ 0,01 ®ång víi tû lÖ t¨ng 33,3%. Nh­ vËy, C«ng ty ®· ph¸t huy kh¶ n¨ng tham gia s¶n xuÊt kinh doanh cña vèn l­u ®éng, ®em vÒ cho C«ng ty doanh thu vµ lîi nhuËn cao. Møc ®¶m nhiÖm vèn l­u ®éng n¨m 2004 gi¶m so víi n¨m 2003 lµ 0,07 lÇn v¬i tû lÖ gi¶m 33,3% v× C«ng ty ®· thu håi ®­îc mét l­îng vèn chÕt hay vèn bÞ chiÕm dông ®Ó chóng tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. 2.2.2.3. §èi víi vèn kinh doanh Trong c¸c phÇn tr­íc chóng ta ®· ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh vµ vèn l­u ®éng cña C«ng ty Minh Nam nh­ng ®ã míi chØ lµ viÖc ®¸nh gi¸ chung tõng lo¹i vèn. §Ó cã thÓ ®­a ra nh÷ng kÕt luËn chÝnh x¸c h¬n vÒ c«ng t¸c sö dông vèn cña C«ng ty, chóng ta cÇn ®i vµo ph©n tÝch ®¸nh gi¸ tæng hîp hiÖu qu¶ sö dông toµn bé nguån vèn kinh doanh. B¶ng 9 b¶ng ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh ChØ tiªu §¬n vÞ tÝnh n¨m 2001 2002 Chªnh lÕch Sè tuyÖt ®èi Sè t­¬ng ®èi (%) 1. Doanh thu thuÇn ®ång 2.142.482.867 3.969.179.825 1.826.714.958 85,3 2. LN ho¹t ®éng kinh doanh ®ång 15.371.041 24.757.378 9.386.337 61,1 3. Vèn kinh doanh b×nh qu©n ®ång 1.362.520.293 1.743.339.577 380.819.284 27,95 4. Vèn chñ së h÷u b×n qu©n ®ång 1.341.831.938 1.682.857.868 341.025.930 25,4 5. Gi¸ thµnh toµn bé ®ång 2.127.111.826 3.944.440.447 1.817.328.621 85,44 6. Vßng quay tæng vèn ®ång 1,6 2,3 0,7 43,75 7.Tû suÊt LN vèn kinh doanh 0,011 0,014 0,003 27,3 8. Tû suÊt LN vèn chñ së h÷u 0,011 0,014 0,003 27,3 9. Tû suÊt LN trªn doanh thu 0,007 0,006 -0,001 -14,3 10. Lîi suÊt LN trªn gi¸ thµnh toµn bé 0,007 0,006 -0,001 -14,3 C«ng thøc tÝnh: - Vèn kinh doanh b×nh qu©n = - Vèn kinh doanh b×nh qu©n = Vèn kinh doanh b×nh qu©n = Tû suÊt LNKD = Tû suÊt LN vèn chñ së h÷u = Tû suÊt LN trªn doanh thu = Trªn gi¸ thµnh toµn bé Qua b¶ng ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh cña C«ng ty ta thÊy: - Vßng quay tæng vèn: N¨m 2003 vèn kinh doanh cña C«ng ty lu©n chuyÓn ®­îc 1,6 vßng, s¸ng n¨m 2004 vßng quay toµn bé vèn cña C«ng ty ®¹t 2,3 vßng t¨ng lªn 0,7 vßng víi tû lÖ t¨ng 43,75% so víi n¨m, 2003. Nguyªn nh©n t¨ng lµ do vèn kinh doanh cña C«ng ty t¨ng tõ 1.362.520.293 ®ång lªn 1.743.339.577 ®ång tøc lµ t¨ng 380.819.284 ®ång víi tû lÖ t¨ng 25,4%. Trong khi ®ã, tèc ®é t¨ng doanh thu thuÇn cña C«ng ty l¹i nhanh h¬n so víi tèc ®é t¨ng tæng vèn, doanh thu thuÇn cña C«ng ty n¨m 2004 t¨ng lªn 85,3% so víi n¨m 2003. Do ®ã, ®· lµm cho tèc ®é lu©n chuyÓn vèn cña C«ng ty t¨ng lªn. Tû suÊt lîi nhuËn vèn kinh doanh n¨m 2003 lµ 0,011 tøc lµ 1 ®ång vèn kinh doanh t¹o ra 0,011 ®ång lîi nhuËn cßn 1 ®ång vèn n¨m 2004 l¹i t¹o ra ®­îc 0,014 ®ång lîi nhuËn tøc t¨ng 0,003 ®ång lîi nhuËn víi tû lÖ t¨ng 27,3% so víi n¨m 2003. Nguyªn nh©n t¨ng lµ do vèn l­u ®éng vµ vèn cè ®Þnh t¨ng lµm cho tû suÊt lîi nhuËn vèn kinh doanh t¨ng theo. Nh­ vËy, kh¶ n¨ng sinh lêi cña vèn kinh doanh n¨m 2004 tèt h¬n n¨m2001. Tû suÊt lîi nhuËn vèn chñ së h÷u: n¨m 2003 lµ 0,011 tøc lµ ®ång vèn chñ së h÷u t¹o ra 0,011 ®ång lîi nhuËn cßn 1 ®ång vèn chñ së h÷u n¨m 2004 l¹i t¹o ra ®­îc 0,014 ®ång lîi nhuËn t¨ng 0,003 ®ång víi tû lÖ t¨ng 27,3% so víi n¨m 2003. Nguyªn nh©n t¨ng lµ do tæng nguån vèn kinh doanh t¨ng lªn khiÕn tû suÊt lîi nhuËn vèn së h÷u t¨ng. Tû suÊt lîi nhuËn trªn doanh thu: N¨m 2001 lµ 0,007 tøc lµ 1 ®ång doanh thu thuÇn mµ doanh nghiÖp thu ®­îc trong thêi kú cã 0,007 ®ång lîi nhuËn cßn 1 ®ång doanh thu thuÇn mµ doanh nghiÖp thu ®­îc n¨m 2004 chØ cã 0,006 ®ång lîi nhuËn, gi¶m 0,001 ®ång víi tû lÖ gi¶m 14,3 so víi n¨m 2003. Tû suÊt lîi nhuËn trªn gi¸ thµnh toµn bé n¨m 2003 lµ 0,007 ®ång , n¨m, 2004 lµ 0,006 ®ång tøc lµ 1 ®ång gi¸ thµnh toµn bé bá ra thu ®­îc 0,007 ®ång lîi nhuËn n¨m 2001, cßn n¨m 2002 thu ®­îc 0,006 ®ång lîi nhuËn gi¶m ®i 0,001 ®ång víi tû lÖ gi¶m 14,3% so víi n¨m 2003. Nguyªn nh©n gi¶m lµ do gi¸ vèn hµng b¸n t¨ng khiÕn cho lîi nhuËn gi¶m. §iÒu nµy kh«ng tèt ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty. Tãm l¹i, qua nh÷ng ph©n tÝch s¬ bé trªn ta thÊy n¨m 2004 bªn c¹nh nh÷ng biÕn ®éng theo chiÒu h­íng gi¶m sót cña chØ tiªu hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh, C«ng ty ®· ®¹t ®­îc môc tiªu c¬ b¶n ®Æt ra trong viÖc qu¶n lý vµ sö dông vèn ®ã lµ vßng quay tæng vèn, tû suÊt lîi nhuËn vèn kinh doanh, tû suÊt lîi nhuËn vèn chñ së h÷u t¨ng. Nguyªn nh©n lµm c¸c chØ tiªu nµy t¨ng lªn lµ do t×nh h×nh qu¶n lý vµ sö dông vèn kinh doanh cña C«ng ty kh¸ tèt. C¶ vèn cè ®Þnh vµ vèn l­u ®éng cã thÓ ch­a ®em l¹i nh÷ng kÕt qu¶ mong muèn song còng b­íc ®Çu ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ cô thÓ. Cã ®­îc kÕt qu¶ ®ã lµ do trong thêi gian qua C«ng ty ®· chñ ®éng trong ho¹t ®éng t¨ng vèn, tù chñ trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, ®æi míi trang thiÕt bÞ s¶n xuÊt, t¨n c­êng qu¶n lý chÊt l­îng s¶n phÈm. 2.2.2.4. §èi víi kh¶ n¨ng thanh to¸n: Kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp lµ kh¶ n¨ng dïng vèn tµi s¶n cña m×nh ®Ó chi tr¶ c¸c kho¶n nî ®èi víi c¸c ®¬n vÞ kh¸c. Trong kinh doanh thêi kinh tÕ thÞ tr­êng, viÖc chiÕm dông vèn lÉn nhau gi÷a c¸c doanh nghiÖp lµ ®Æc tr­ng næi bËt thËm chÝ cßn ®­îc coi lµ 1 s¸ch l­îc kinh doanh h÷u hiÖu, nh­ng nã sÏ trë thµnh con dao hai l­ìi nÕu doanh nghiÖp kh«ng biÕt vËn dông vµo nã mét c¸ch linh ho¹t vµ ®óng ®¾n. ViÖc ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng thanh to¸n gióp cho c¸c nhµ qu¶n lý cã thÓ n¾m v÷ng ®­îc t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp tõ ®ã sÏ chñ ®éng trong viÖc sö dông vèn kinh doanh. T×nh h×nh tµi chÝnh ®­îc ®¸nh gi¸ lµnh m¹nh tr­íc hÕt ph¶i thÓ hiÖn ®­îc kh¶ n¨ng chi tr¶. V× vËy, chóng ta b¾t ®Çu tõ viÖc kh¶ n¨ng thanh to¸n, ®©y lµ chØ tiªu ®­îc rÊt nhiÒu ng­êi quan t©m nh­ c¸c nhµ ®Çu t­, nhµ doanh nghiÖp cã ®ñ kh¶ n¨ng ®Õn h¹n thanh to¸n hay kh«ng? §Ó ®¸nh gi¸ gi¶ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña C«ng ty ta cã thÓ sö dông c¸c chØ tiªu sau: HÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n tæng qu¸t HÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n tæng qu¸t = Tæng TS b×nh qu©n = Tæng TS b×nh qu©n 2003 = 1.362.520.293®ång Tæng TSBQ 2002 = = 1.743.339.577®ång HÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n tæng qu¸t 2003 = = 65,9 >1 lÇn HÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n tæng qu¸t 2003 = HÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n hiÖn thêi HÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n hiÖn thêi = Tæng TSL§ vµ §TTCNH bq 2003 = = 448.124.593,5 ®ång Tæng TSL§ vµ §TTCNHbq 2004 = = 553.808.502 ®ång HÖ sè thanh to¸n hiÖn thêi 2003 = = 21.7 (lÇn) > 1 HÖ sè thanh to¸n hiÖn thêi 2004 = (lÇn )>1 HÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh (HN) Hn = Hµng tån kho bq 2003 = Hµng tån kho bq 2004 = Hn Hn B¶ng 10 B¶ng nghiªn cøu ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña C«ng ty Minh Nam 2003 - 2004 ChØ tiªu N¨m 2001 N¨m 2002 So s¸nh TuyÖt ®èi T­¬ng ®èi 1. HÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n tæng qu¸t 65,9 28,82 -37,08 -56 2. HÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n hiÖn thêi 21,7 9,2 -12,5 -58 3. HÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh 15,94 8,21 -7,73 -47 HÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n tæng qu¸t N¨m 2003 hÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n tæng qu¸t lµ 65,9 lÇn tøc lµ C«ng ty vay 1 ®ång cã 65,9 ®ång tµi s¶n b¶o ®¶m. N¨m 2004 hÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n tæng qu¸t lµ 65,9 lÇn tøc lµ C«ng ty vay 1 ®ång cã 65,9 ®ång tµi s¶n b¶o ®¶m. N¨m 2004 hÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n tæng qu¸t lµ 28,82 lÇn tøc lµ C«ng ty vay 1 ®ång th× cã 28,82 ®ång tµi s¶n ®¶m b¶o. Nh­ vËy, ta thÊy hÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n tæng qu¸t n¨m 2003 so víi n¨m 2004 gi¶m 37,08 lÇn víi tû lÖ gi¶m 56%. Kh¶ n¨ng thanh to¸n tæng qu¸t cña C«ng ty n¨m 2004 tuy gi¶m nh­ng hÖ sè nay vÉn ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n tæng qu¸t tèt cña C«ng ty. HÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n hiÖn thêi HÖ sè thanh to¸n hiÖn thêi cña C«ng ty 2003 lµ 21,7 lÇn n¨m 2003 lµ 9,2 lÇn gi¶m 12,5 lÇn víi tû lÖ gi¶m 58%. HÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n hiÖn thêi n¨m2003 kh«ng ®­îc tèt, C«ng ty ®ang cã 1 l­îng tµi s¶n l­u ®éng tån tr÷ lín, viÖc sö dông tµi s¶n kh«ng hiÖu qu¶ (cã nhiÒu kho¶n nî ph¶i ®ßi). HÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh (hn) N¨m 2003 hÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh lµ 15,94 lÇn cßn n¨m 2004 chØ cßn 8,21 lÇn gi¶m 7,73 lÇn víi tû lÖ gi¶m 48% so víi n¨m 2003. Tuy hÖ sè thanh to¸n nhanh n¨m 2003 gi¶m nh­ng víi hÖ sè 8,21 lÇn C«ng ty vÉn ®ñ kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh.