Điều tra tình hình sử dụng NL điện và đề xuất các giải pháp tiết kiệm điện cho các hộ gia đình tại TP Hồ Chi Minh

ấy tổng mức ñiện tiêu thụ trung bình của một hộ gia ñình tại TP. Hồ Chí Minh vượt mức so với một hộ sử dụng bình thường khoảng 5,720Wh. Những thiết bị như máy nước nóng, bàn ủi, ñầu ñĩa, máy giặt, tủ lạnh thì không có sự chênh lệch nhiều về giờ sử dụng cũng như công suất tiêu thụ, nhưng riêng ñèn huỳnh quang, ti www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org Ñieàu tra tình hình söû duïng NL ñieän vaø ñeà xuaát caùc giaûi phaùp tieát kieäm ñieän cho caùc hoä gia ñình taïi TP. HCM GVHD: ThS. Vuõ Haûi Yeán www.vinawater.org Trang 37 SVTH: Hoà Thò Bích Quyeân www.vinawater.org vi, máy tính, nồi cơm ñiện thì thể hiện rõ sự chênh lệch về thời gian sử dụng cũng như công suất tiêu thụ. Điều này cho thấy việc sử dụng thiết bị ñiện của người dân còn nhiều lãng phí. Cụ thể nồi cơm ñiện một ngày bình quân một hộ gia ñình tiêu tốn cho 2 bữa cơm mất 2h sử dụng ñiện, nhưng thực tế theo như khảo sát thì một ngày bình quân một hộ tiêu tốn cho 2 bữa nấu là 4h, có sự chênh lệch này là vì thông thường ít gia ñình nào nấu cơm trước giờ ăn 1h mà thường là cắm ñiện từ trước ñó ít nhất cũng 1h30 – 2h, ñiều này vô tình gây lãng phí ñiện mà người sử dụng chưa nhận ra. 3.2. MỘT SỐ NGUYÊN NHÂN CHÍNH GÂY LÃNG PHÍ ĐIỆN TRONG CÁC HỘ GIA ĐÌNH TẠI TP. HCM 3.2.1. Thời tiết TP. Hồ Chí Minh có so dân và diện tích tỉ lệ nghịch với nhau. Cùng với 2 mùa mưa nắng ñặc trưng, khí hậu nắng, nóng gây cản trở các hoạt ñộng sống của người dân nơi này. Chính vì vậy mà nhà nhà ñều chuẩn bị cho mình những thiết bị làm mát phu hợp giúp ñiều hòa nhiệt ñộ môi trường sống nhằm có ñược môi trường học tập và làm việc tốt.  Quạt máy Đây là thiết bị ñược sử dụng rộng rãi và phổ biến tại các hộ gia ñình. Theo khảo sát ở trên, hiện nay ở TP. Hồ Chí Minh cứ mỗi gia ñình có ít nhất là 3 cái quạt máy như thế này. Chúng ñược ñặt ở nhiều nơi trong nhà từ phòng khách cho tới nhà bếp.  Máy ñiều hòa Khoa học càng phát triển con người càng muốn hưởng thụ cuộc sống ñúng nghĩa hơn. Vì sự tiện dụng cao của máy ñiều hòa nên hiện nay những gia ñình có thu nhập khá ñã dùng thiết bị làm mát này thay thế cho quạt máy. www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org Ñieàu tra tình hình söû duïng NL ñieän vaø ñeà xuaát caùc giaûi phaùp tieát kieäm ñieän cho caùc hoä gia ñình taïi TP. HCM GVHD: ThS. Vuõ Haûi Yeán www.vinawater.org Trang 38 SVTH: Hoà Thò Bích Quyeân www.vinawater.org 3.2.2. Sử dụng các thiết bị kém hiệu quả Ngày này khoa học kỹ thuật phát triển, bên cạnh những trang thiết bị tối tân, hiện ñại thì vẫn còn nhiều hộ gia ñình còn sử dụng nhiều thiết lạc hậu, lỗi thời.  Màn hình CRT Hình 3.3. Ti vi màn hình CRT. Hình 3.4. Ti vi màn hình LCD. Hình 3.1. Quạt máy. Hình 3.2. Máy ñiều hòa. www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org Ñieàu tra tình hình söû duïng NL ñieän vaø ñeà xuaát caùc giaûi phaùp tieát kieäm ñieän cho caùc hoä gia ñình taïi TP. HCM GVHD: ThS. Vuõ Haûi Yeán www.vinawater.org Trang 39 SVTH: Hoà Thò Bích Quyeân www.vinawater.org Hình 3.5. Bóng ñèn dây tóc. Nhiều hộ gia ñình hiện nay vẫn còn sử dụng ti vi, máy vi tính màn hình CRT. So với màn hình LCD, loại màn hình này có nhiều nhược ñiểm hơn. Cụ thể như sau: • Tỏa nhiệt và tốn ñiện nhiều hơn. • Gây hiện tượng mỏi mắt, không có lợi cho người sử dụng. • Chiếm nhiều không gian hơn.  Bóng ñèn dây tóc Tại Anh, việc sử dụng loại bóng truyền thống này ñã bị cấm từ năm 2009. Năm 2009 cũng là mốc mà Úc cũng sẽ ngưng sản xuất sản phẩm này. Canada, Israel cũng ñã cấm sử dụng loại ñèn này. Khoa học phát triển chứng minh rằng hiệu quả của bóng ñèn Edison không cao: chỉ 5% năng lượng ñi qua kênh dây dẫn biến thành ánh sáng, số còn lại chuyển hóa thành bức xạ nhiệt. Theo một nghiên cứu của Rocky Mountain Institute (Mỹ), ñổi một bóng ñèn dây tóc công suất 75 watt bằng bóng ñèn huỳnh quang công suất 20 watt với một ñộ sáng tương ñương, người ta sẽ hạn chế ñược việc thải ra khí quyền tới nửa tấn CO2 ñồng thời tiết kiệm cho người tiêu dùng 55 USD nhờ ñộ bền cao của bóng ñèn huỳnh quang. 3.2.3. Cấu trúc căn nhà Phong thủy là yếu tố không thể thiếu trong ngôi nhà, trước khi xây dựng nhà cần phải tìm hiểu kỹ vì nó quyết ñịnh rất lớn ñến sự phồn thịnh cũng như sức khỏe của từng thanh viên trong gia ñình. Sử dụng các cửa sổ lấy ánh sáng có ô văng, giếng trời, phối hợp cửa lấy ánh sáng với cửa thông gió. Đa phần www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org Ñieàu tra tình hình söû duïng NL ñieän vaø ñeà xuaát caùc giaûi phaùp tieát kieäm ñieän cho caùc hoä gia ñình taïi TP. HCM GVHD: ThS. Vuõ Haûi Yeán www.vinawater.org Trang 40 SVTH: Hoà Thò Bích Quyeân www.vinawater.org các ngôi nhà ở thành phố chưa tận dụng hết luồng khí tự nhiên là mặt trời, với mật ñộ dân cư ñông ñúc và cấu trúc căn nhà cũng như vật liệu xây dựng nhà cũng gây tốn kém không ít phần năng lượng, theo như khảo sát ñại ña số các hộ dân trong khu vực ñều có vật liệu xây nhà bằng bê tông cốt thép. Thiết kế nhà ñẹp nhưng không lấy ñược ánh sáng tự nhiên, trong nhà dùng nhiều bóng ñèn. Mặc dù công suất tiêu thụ của các bóng ñèn không lớn như nhiều thiết bị ñiện khác, nhưng do sử dụng nhiều bóng và thời gian sử dụng lâu nên nó chiếm một khoản chi phí khá lớn trong tổng chi phí tiền ñiện của gia ñình. 3.2.4. Số lượng thành viên trong gia ñình và ý thức người dân Theo kết quả ñiều tra ở Việt Nam cho thấy lượng ñiện tiêu thụ tại các hộ gia ñình chiếm khoảng 35 - 40% tổng lượng ñiện tiêu thụ quốc gia. Trung bình, mỗi người dân ở thành phố lớn chi khoảng 6 - 8 triệu ñồng/năm cho nhu cầu tiêu thụ năng lượng... Cùng với sự tiêu thụ năng lượng này là lượng khí, rác thải ảnh hưởng nghiêm trọng ñến môi trường. Thói quen của người dân dùng ñiện sinh hoạt, có thể nói là “xa xỉ”. Trong ý thức của mỗi cá nhân, mỗi gia ñình hầu như ñều cho rằng, người trả tiền cho một dịch vụ nào ñó thì hiển nhiên là có quyền sử dụng dịch vụ. Chính từ cái nhìn cố hữu về sử dụng ñiện năng của ña số bộ phận người này không những gây lãng phí năng lượng, ảnh hưởng rất lớn ñến an ninh năng lượng quốc gia mà còn góp phần làm tăng ô nhiễm môi trường. Điều này cho thấy, việc tiết kiệm năng lượng (TKNL) cần thực hiện ngay ở mỗi gia ñình và phải trở thành ý thức tự giác của mỗi thành viên, mỗi thế hệ trong gia ñình. Bên cạnh ý thức của người dân thì số lượng thành viên trong một hộ gia ñình cũng không kém phần quan trọng trong việc sử dụng năng lượng ñiện. www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org Ñieàu tra tình hình söû duïng NL ñieän vaø ñeà xuaát caùc giaûi phaùp tieát kieäm ñieän cho caùc hoä gia ñình taïi TP. HCM GVHD: ThS. Vuõ Haûi Yeán www.vinawater.org Trang 41 SVTH: Hoà Thò Bích Quyeân www.vinawater.org Những gia ñình sống chung 3 – 4 thế hệ, con ñông…..cũng chi khá nhiều tiền cho vấn ñề sử dụng ñien nhất là trong mùa nắng nóng. 3.3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP TIẾT KIỆM ĐÃ ĐƯỢC ÁP DỤNG TRONG CÁC HỘ GIA ĐÌNH TẠI TP. HỒ CHÍ MINH Về khái niệm tiết kiệm năng lượng tuy chưa ñược phổ biến rộng rãi nhưng khi tiến hành khảo sát 100 hộ gia ñình tại TP. Hồ Chí Minh thì có ñến 60% dân số ở ñộ tuổi 20 – 30 biết ñến và nghe thấy cụm từ “ tiết kiệm năng lượng”, nhưng ña phần không biết nhiều về nó. Nhìn chung ña số người dân ñược khảo sát ñều quan tâm ñến việc sử dụng nguồn ñiện sao cho phù hợp nhất, nhưng ña phần vẫn chưa biết ñược phương pháp cũng như tiết kiệm bằng cách nào là hợp lý. Vì vậy ñể phương pháp ñược triển khai rộng rãi thì cần phải tuyên truyền và hướng dẫn người dân một cách cụ thể và rõ ràng. Vì khi khảo sát thì 100% hộ mong muốn tiết kiệm ñiện, và ña phần ở ñộ tuổi 23 ñến 45 tuổi và ñã có gia ñình và họ sẵn sàng tham gia các chương trình tiết kiệm ñiện nếu ñược hướng dẫn cụ thể. Và thực tế qua khảo sát cũng ñã có một số giải pháp tiết kiệm ñược thực hiện tại một số hộ gia ñình như sau: • Tắt những vật dụng sử dụng ñiện không cần thiết vào giờ cao ñiểm. • Tắt bóng ñèn ngay sau khi ra khỏi phòng. • Một số hộ gia ñình ñã trang bị ti vi màn hình LCD thay cho màn hình CRT. • Một số hộ cũng tiến hành vệ sinh ñịnh kỳ máy móc thiết bị ñiện dùng trong gia ñình. • Mở cửa sổ tận dụng gió và ánh sáng vào phòng. www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org Ñieàu tra tình hình söû duïng NL ñieän vaø ñeà xuaát caùc giaûi phaùp tieát kieäm ñieän cho caùc hoä gia ñình taïi TP. HCM GVHD: ThS. Vuõ Haûi Yeán www.vinawater.org Trang 42 SVTH: Hoà Thò Bích Quyeân www.vinawater.org CHƯƠNG IV ĐỀ XUẤT CÁC GIẢI PHÁP TIẾT KIỆM ĐIỆN CHO CÁC HỘ GIA ĐÌNH TẠI TP. HỒ CHÍ MINH 4.1. LỰA CHỌN CÁC THIẾT BỊ TIẾT KIỆM ĐIỆN VÀ BỐ TRÍ HỢP LÝ, KHOA HỌC Các thiết bị ñiện, thế hệ càng mới khả năng tiết kiệm ñiện càng cao. Kết hợp với cách bố trí hợp lý, khoa học sẽ giúp tiết kiệm ñiện rất lớn.  Thiết bị chiếu sáng • Sử dụng ñèn chiếu sáng nên sử dụng sử dụng loại ñèn chiếu sáng có hiệu suất cao (bảo ñảm ñộ sáng nhưng tiết kiệm ñiện năng) như ñèn compact, ñèn huỳnh quang T5, T8 thay cho bóng ñèn sợi ñốt thông thường vì loại này tỏa nhiệt lớn, rất tốn ñiện năng (bóng ñèn tròn tiêu thụ ñiện gấp 3 - 4 lần). Bóng compact tuy giá thành cao hơn nhưng năng lượng tiêu thụ giảm 70% và tuổi thọ bóng lại dài hơn. Hơn nữa ñèn compact tỏa rất ít nhiệt làm cho ngôi nhà bạn luôn có cảm giác mát mẻ. Hình 4.1. Nên sử dụng bóng compact thay cho bóng ñèn sợi ñốt. www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org Ñieàu tra tình hình söû duïng NL ñieän vaø ñeà xuaát caùc giaûi phaùp tieát kieäm ñieän cho caùc hoä gia ñình taïi TP. HCM GVHD: ThS. Vuõ Haûi Yeán www.vinawater.org Trang 43 SVTH: Hoà Thò Bích Quyeân www.vinawater.org Bảng 4.1. Bảng so sánh công suất tiêu thụ của hai loại ñèn Công suất tiêu thụ Quang thông (Lumens) Đèn dây tóc Đèn compact 250 25 5 400 40 7 600 60 11 700 70 13 Ghi chú: Lumens là ñơn vị ñánh giá cường ñộ phát sáng của nguồn sáng, ñèn. • Cần lắp ñặt ñèn tại vị trí hợp lý (không quá cao trên 4m, không bị ñồ vật che khuất); cần có công tắc ñiều khiển riêng cho neon. • Nên tận dụng chiếu sáng tự nhiên bằng cách: Sử dụng các tấm tôn nhựa trong, mờ; sử dụng các cửa sổ lấy ánh sáng có ô văng, giếng trời; phối hợp cửa lấy sáng với cửa thông gió. • Nên sử dụng ballast ñiện tử vì có thể tiết kiệm hơn khoảng 50% ñiện năng tiêu thụ so với sử dụng ballast truyền thống (ballast ñiện tử) và làm tăng gấp ñôi tuổi thọ bóng ñèn. • Sử dụng bộ cảm biến hồng ngoại ñể tự ñộng tắc khi không có người. • Hợp lý hóa mục tiêu sử dụng ñiện. Hình 4.2. Hình ảnh các ballast ñiện tử. www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org Ñieàu tra tình hình söû duïng NL ñieän vaø ñeà xuaát caùc giaûi phaùp tieát kieäm ñieän cho caùc hoä gia ñình taïi TP. HCM GVHD: ThS. Vuõ Haûi Yeán www.vinawater.org Trang 44 SVTH: Hoà Thò Bích Quyeân www.vinawater.org  Ti vi, máy vi tính • Khi mua hệ thống máy tính hoặc thiết bị ñiện mới, bạn nên lựa chọn các thiết bị có chứng nhận Energy Star (tiết kiệm ñiện năng). Ví dụ như máy tính của hãng Dell, HP, Toshiba • Nếu bạn ñang sử dụng màn hình CRT (màn hình loại cũ) thì nên chuyển sang sử dụng màn hình LCD. Một màn hình LCD chỉ sử dụng 1/3 năng lượng so với loại màn hình CRT. • Nên chọn kích cỡ ti vi hoặc máy vi tính phù hợp với diện tích nhà bạn vì kích cỡ thiết bị càng lớn càng tốn ñiện.  Nồi cơm ñiện Sử dụng nồi cơm ñiện có dung tích/ công suất phù hợp cũng giúp tiết kiệm ñiện.  Tủ lạnh • Muốn sử dụng tủ lạnh tốt, hiệu quả, và tiết kiệm ñiện, trước hết, bạn nên chọn mua những tủ lạnh có gắn tem chứng nhận sản phẩm tiết kiệm năng lượng, không nên mua và dùng những tủ ñã cũ, ñã sửa lại vì những loại tủ này sẽ tiêu tốn khá nhiều ñiện. • Chỉ nên chọn những loại tủ lạnh có kích thước phù hợp nhu cầu (ñối với gia ñình 4 người nên chọn loại 120 ñến 180 lít), loại tủ có nhiều cửa như ngăn ñông, ngăn mát, ngăn rau, có cửa ñển lấy nước uống, và ñá viên sẽ giúp tiết kiệm ñiện năng hơn tủ lạnh thông thường. • Nếu dùng tủ to, nên chọn loại ngăn làm ñá và ngăn làm lạnh chồng lên nhau, không chọn loại 2 ngăn ñặt bên nhau, sẽ tiết kiệm ñược 20% năng lượng. • Tủ lạnh phải ñược ñặt ở nơi thông thoáng, vách tủ phải cách tường ít nhất 10cm, tránh xa các nguồn sinh nhiệt, tránh ánh nắng mặt trời www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org Ñieàu tra tình hình söû duïng NL ñieän vaø ñeà xuaát caùc giaûi phaùp tieát kieäm ñieän cho caùc hoä gia ñình taïi TP. HCM GVHD: ThS. Vuõ Haûi Yeán www.vinawater.org Trang 45 SVTH: Hoà Thò Bích Quyeân www.vinawater.org rọi trực tiếp, tránh môi trường quá ẩm. Hạn chế ñặt các ñồ ñạc lên trên nóc tủ.  Máy giặt • Khi mua máy giặt bạn cũng nên biết máy giặt lồng ngang có ưu thế hơn hẳn máy giặt lồng ñứng về tiết kiệm ñiện và nước. Máy giặt lồng ngang giảm tiêu thụ ñiện năng hơn máy giặt lồng ñứng khoảng 60% và lượng nước sử dụng chỉ bằng 1/2 lượng nước của máy giặt lồng ñứng ñể giặt. Đồng thời chế ñộ vắt của máy giặt lồng ngang cũng hiệu quả hơn, nó sẽ giúp bạn tiết kiệm chi phí ñể sấy quần áo. • Nên chọn loại máy có công suất phù hợp với số lượng người trong gia ñình. • Nên ñặt máy ở nơi thông gió, thoáng khí. • Không nên ñặt máy trong nhà bếp, vì hơi nước, hơi dầu mỡ, hơi mặn... bám vào máy dễ làm ẩm, gỉ... máy giặt.  Máy ñiều hòa không khí (máy lạnh) • Nên mua máy lạnh loại tốt, sử dụng máy có công suất tương thích với phòng (với phòng 20-25m2 thì công suất sử dụng là 1 HP (một “ngựa”). • Việc thiết kế phòng ốc, vị trí ñặt máy lạnh... là yếu tố quan trọng ñể tiết giảm ñiện năng; ñối với phòng có sử dụng máy lạnh, cần tránh ánh nắng mặt trời chiếu vào các cửa kính. • Không ñể các nguồn nhiệt trong phòng. • Dàn nóng ñặt nơi thoáng gió, không bị nắng chiếu trực tiếp.  Máy nước nóng • Có ñiều kiện nên sử dụng máy nước nóng năng lượng mặt trời thay cho máy nước nóng dùng ñien. www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org Ñieàu tra tình hình söû duïng NL ñieän vaø ñeà xuaát caùc giaûi phaùp tieát kieäm ñieän cho caùc hoä gia ñình taïi TP. HCM GVHD: ThS. Vuõ Haûi Yeán www.vinawater.org Trang 46 SVTH: Hoà Thò Bích Quyeân www.vinawater.org • Nên mua máy nước nóng loại tốt có lắp bộ an toàn ñiện, không nên mua loại cũ ñã qua sửa chữa.  Lò vi sóng (viba) Không ñặt gần các ñồ ñiện khác ñể không ảnh hưởng ñến hoạt ñộng của các ñồ vật này. 4.2. HỢP LÝ HÓA THƠI GIAN VÀ ĐIỀU CHỈNH THÓI QUEN SỬ DỤNG ĐỒ ĐIỆN TRONG GIA ĐÌNH  Thiết bị chiếu sáng • Khi lắp ñèn nên sử dụng máng/ chóa ñèn ñể phát huy hiệu quả chiếu sáng của bóng ñèn. • Thường xuyên vệ sinh máng (chóa) sẽ phát huy hiệu qua chiếu sáng của bóng ñèn vì một lớp bụi mỏng có thể làm giảm ñộ sáng từ 10 - 20%. • Đừng quên tắt bóng ñèn ngay sau khi ra khỏi phòng.  Ti vi, máy vi tính • Màn hình máy tính, ti vi có ñộ sáng càng cao, màu càng ñậm thì càng tốn ñiện. Bạn nên giảm ñộ sáng màn hình. Nếu ñộ sáng màn hình càng lớn thì năng lượng tiêu thụ cũng tăng theo. Không nên tắt ti vi bằng ñiều khiển từ xa mà nên tắt bằng út ấn ở máy. Không xem ti vi khi ñang nối với ñầu video. • Nên tắt máy tính nếu như bạn không có ý ñịnh dùng trong vòng 15 phút. Nếu không ñịnh sử dụng máy tính hoặc các thiết bị ñiện khác trong một thời gian dài (ví dụ trong thời gian ñi nghỉ), bạn nên rút phích ñiện ra khỏi ổ cắm. • Bạn nên tắt toàn bộ hệ thống máy tính của mình một cách hoàn toàn mỗi khi kết thúc quá trình làm việc, thay vì ñể máy ở chế ñộ “ngủ” (Hibernate hoặc Stand by). www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org Ñieàu tra tình hình söû duïng NL ñieän vaø ñeà xuaát caùc giaûi phaùp tieát kieäm ñieän cho caùc hoä gia ñình taïi TP. HCM GVHD: ThS. Vuõ Haûi Yeán www.vinawater.org Trang 47 SVTH: Hoà Thò Bích Quyeân www.vinawater.org • Bạn nên kích hoạt tất cả tính năng tiết kiệm năng lượng có trên hệ thống máy tính, màn hình, các thiết bị kết nối (ví dụ máy in, máy scan). • Đối với máy tính xách tay: khi sạc pin không nên cắm bộ sạc liên tục vào ổ nguồn, chỉ cắm khi can sử dụng. Chúng ta cắm thường xuyên thì thiết bị vẫn luôn tiêu thụ năng lượng dù có sạc pin hay không.  Nồi cơm ñiện • Không nên nấu cơm quá sớm, vì thời gian hâm nóng cũng làm hao tốn ñiện năng, chỉ nên nấu cơm trước khi ăn 30 - 40 phút. • Lau chùi sach ñáy nồi cơm và mâm nhiệt của nồi cơm ñiện ñể tiếp xúc tốt hơn.  Tủ lạnh Tủ lạnh là thiết bị tiêu thụ khá nhiều ñiện so với các thiết bị khác trong gia ñình, một số giải pháp sau ñây sẽ giúp chúng ta tiết kiệm ñiện khi sử dụng tủ lạnh: • Cài nhiệt ñộ các ngăn vừa phải, thường không cần mức lạnh nhất. Hình 4.3. Không nên cắm bộ sạc liên tục. www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org Ñieàu tra tình hình söû duïng NL ñieän vaø ñeà xuaát caùc giaûi phaùp tieát kieäm ñieän cho caùc hoä gia ñình taïi TP. HCM GVHD: ThS. Vuõ Haûi Yeán www.vinawater.org Trang 48 SVTH: Hoà Thò Bích Quyeân www.vinawater.org • Xác ñịnh nhiệt ñộ cần thiết trên nấc ñiều chỉnh. Các nấc ñiều chỉnh theo mùa. Mùa hè ñể ở mức 3 hoặc 4, mùa ñông chỉ ở mức 1-2. Như vậy là ñủ ñể bảo quản thức ăn ngắn hạn. Nếu bạn vặn quá mức cần thiết, lập tức tiêu thụ năng lượng tăng 25%. Nên quy ñịnh ngăn làm lạnh trong khoảng 3,5 ñến 5,50C và ngăn ñá từ -10 ñến -30C là ñủ. • Hợp lý hóa thao tác ñể giảm thiểu số lần mở tủ và thời gian mở cửa tủ ñể ñỡ tốn ñiện. Nhiệt ñộ bên trong tủ lạnh nên ñể ở chế ñộ từ 3 – 60C. Với chế ñộ ñông lạnh thì ñể - 150C ñến -180C. Cứ lạnh hơn 100C là tốn thêm 25% ñiện năng. • Không cho thức ăn còn nóng vào tủ. • Không ñể lớp tuyết bám vào dàn lạnh (tủ ñông tuyết) dày quá 5mm. • Không nên vừa mở tủ lạnh vừa uống nước. • Nên thường xuyên kiểm tra gioăng cao su làm kín cửa có bị nứt gãy, hở hoặc dính thực phẩm vào không. Nếu bị hở thì bộ phận nén khí của tủ lạnh sẽ phải làm việc nhiều nên rất tốn ñiện. • Luôn luôn chú ý xem cửa tủ ñã ñóng thật chặt chưa.  Máy giặt • Giặt khối lượng ñồ phù hợp với công suất máy và chỉ dùng máy giặt khi có ñủ lượng quần áo ñể giặt. • Tuy giặt quần áo bằng nước nóng có thể sạch hơn nhưng không nên chọn chế ñộ nước nóng, nếu thật sự không cần thiết. Thay vì giặt nước nóng bạn có thể tiết kiệm ñược 75% năng lượng và giảm ñược khoảng 200 kg CO2/năm. • Chọn chế ñộ “tiết kiệm” nếu máy giặt bạn dùng có chế ñộ này. • Phơi quần áo ngoài trời, dưới nắng vừa kéo dài tuổi thọ của quần áo, vừa tiết kiệm năng lượng vì sấy khô trong máy sẽ sản sinh thêm ít nhất 650kg khí CO2 mỗi năm. Nên gom quần áo bẩn giặt một lần www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org Ñieàu tra tình hình söû duïng NL ñieän vaø ñeà xuaát caùc giaûi phaùp tieát kieäm ñieän cho caùc hoä gia ñình taïi TP. HCM GVHD: ThS. Vuõ Haûi Yeán www.vinawater.org Trang 49 SVTH: Hoà Thò Bích Quyeân www.vinawater.org vừa hết công suất máy, không giặt lắt nhắt nhiều lần, mỗi lần một ít vì mở máy nhiều lần sẽ tốn ñiện hơn nhiều. • Sau khi dùng xong, nên lau sạch các vết bẩn trong và ngoài máy giặt, tránh vi khuẩn sinh sôi. • Định kỳ một năm một lần tháo bánh sóng làm vệ sinh sạch sẽ những vết bụi bẩn bám lâu ngày. • Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng ñể có biện pháp tra dầu mỡ vào những chi tiết quy ñịnh như các ổ trục của bộ phận chuyển ñộng. • Khi sử dụng máy giặt không nên bỏ ñi, hay ñi ngủ. Cần chú ý ñể xử lý những sự cố có thể xảy ra. Nếu thấy máy nóng hoặc phát ra tiếng ñộng lạ nên ngưng giặt ñể kiểm tra. • Nhớ tắt ñiện ngay khi không sử dụng. • Áp dụng tương tự với máy rửa bát ñĩa trong gia ñình.  Máy ñiều hòa không khí (máy lạnh) • Tùy theo nhiệt ñộ trong ngày và thói quen chịu nóng (lạnh) của bạn mà ñiều chỉnh nhiệt ñộ cho thích hợp. Hãy ñể nhiệt ñộ ở mức trên 200C: ban ngày 24 - 250C, ban ñêm (phòng ngủ) 25 - 270C (ưu tiên tăng tốc ñộ quạt). Nếu ñã ñặt sẵn 230C trở lên thì cứ tăng 0,50C giảm ñược 3% năng lượng. Cứ tăng 20C sẽ giảm ñược việc xả khoảng 200kg khí CO2 mỗi năm. Cứ cao hơn 100C là bạn ñã tiết kiệm ñược 10% ñiện năng. • Không ñể thất thoát gió lạnh: làm kín các khe cửa sổ, cửa ra vào; hạn chế số lần mở cửa ra vào (lắp bộ lò xo ñóng cửa tự ñộng). • Nếu thường xuyên lau chùi bộ phận lọc thì sẽ tiết kiệm ñược từ 5 - 7% ñiện năng. • Nếu ñặt máy xa tường bạn sẽ tiết kiệm 20 - 25% ñiện năng. Nên tắt máy ñiều hòa nếu bạn vắng nhà 1 giờ trở lên. www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org Ñieàu tra tình hình söû duïng NL ñieän vaø ñeà xuaát caùc giaûi phaùp tieát kieäm ñieän cho caùc hoä gia ñình taïi TP. HCM GVHD: ThS. Vuõ Haûi Yeán www.vinawater.org Trang 50 SVTH: Hoà Thò Bích Quyeân www.vinawater.org • Quạt trần và quạt bàn cũng có tác dụng, nhất là với nhà có nhiều bóng râm của cây xanh. Không nhất thiết lúc nào cũng dùng máy ñiều hoà, vì công suất của quạt nhỏ hơn máy ñiều hoà nhiều lần. • Làm vệ sinh máy ñịnh kỳ (3 - 6 tháng/lần). • Tắt máy lạnh khi không sử dụng và chỉ sử dụng máy lạnh khi thật cần thiết.  Máy nước nóng • Nên sắp xếp thời gian tắm rửa bằng nước nóng của các thành viên trong gia ñình gần nhau ñể tiết kiệm ñiện. • Không nên cài ñặt nhiệt ñộ nước quá nóng. • Nên dùng vòi sen lưu lượng thấp. • Nên sử dụng máy nước nóng trực tiếp thay cho máy nước nóng gián tiếp.  Lò vi sóng (viba) • Trước khi sử dụng lò vi sóng, nên xem kỹ và tuân theo các hướng dẫn của mỗi lò nấu. • Nên dùng ñồ ñựng thực phẩm an toàn trong lò vi sóng như dụng cụ bằng thủy tinh, ñồ sứ, ñồ gốm, một vài loại plastic, giấy cứng. • Luôn luôn dùng ñồ nấu lớn hơn món ăn ñể khỏi tràn ra ngoài. • Không bật lòvi sóng trong phong có ñiều hoà nhiệt ñộ, không ñặt gần các ñồ ñiện khác ñể không ảnh hưởng ñến chức năng hoạt ñộng của các ñồ ñiện này. • Không nên dùng ñồ sứ có viền kim loại vì sẽ gây ra tia ñiện. Đồ kim loại hút giữ nhiệt, làm thực phẩm lâu chín và cũng gây ra tia ñiện. • Không dùng các hộp làm bằng chất dẻo ñựng thực phẩm bán sẵn, các hộp xốp, bao giấy nâu vì hóa chất ñộc từ các thứ này khi nóng có thể lẫn vào thức ăn. www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org Ñieàu tra tình hình söû duïng NL ñieän vaø ñeà xuaát caùc giaûi phaùp tieát kieäm ñieän cho caùc hoä gia ñình taïi TP. HCM GVHD: ThS. Vuõ Haûi Yeán www.vinawater.org Trang 51 SVTH: Hoà Thò Bích Quyeân www.vinawater.org • Không dùng ñồ ñựng bằng gỗ vì khi nóng sẽ nứt. Không dùng ñồ ñựng bằng nylon hoặc poly-ester vì có thể chảy mềm. Đừng ñậy món ăn quá kín vì áp lực bên trong lên cao sẽ nổ tung. Nên phủ ñồ nấu với miếng khăn giấy áp hoặc miếng plastic mong ñể giữ hơi ẩm cho món ăn. • Để nấu ăn an toàn, chúng ta không nấu khi cửa lò không ñóng kín hoặc bị vênh. • Luôn luôn có nước hoặc thực phẩm ướt khi dùng lò, ñể ống magnetron không bị hư hao. Khi món ăn quá khô, có thể ñể một ly nước trong lò.  Quạt • Nên cho quạt chạy ở tốc ñộ thích hợp ñể tiết kiệm ñiện vì quạt càng chạy nhanh càng tốn ñiện. • Thường xuyên vệ sinh quạt ñịnh kỳ. • Nhớ rút phích cắm ñiều khiển từ xa ở quạt sau mỗi lần sử dụng.  Bàn là • Không ủi ñồ vào những giờ cao ñiểm. • Tập trung nhiều ñồ ñể ủi một lần (có thể ủi một lúc vào ñầu tuần hoặc cuối tuần). • Khi ủi nên thực hiện ủi theo thứ tự: ủi ñồ mỏng rồi ủi ñồ dày sau ñó rút phích cắm và tận dụng sức nóng còn lại ñể ủi ñồ mỏng. Sau khi tắt ñiện, bạn còn có thể là ñược 2 bộ quần áo nữa vì nhiệt của bàn là giảm chậm. • Khi ủi nên kiểm tra cài ñặt nhiệt ñộ của bàn ủi thích hợp cho loại vải cần ủi. • Không dùng bàn ủi trong phòng có bật máy ñiều hoà nhiệt ñộ hoặc khi quần áo còn ướt. www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org Ñieàu tra tình hình söû duïng NL ñieän vaø ñeà xuaát caùc giaûi phaùp tieát kieäm ñieän cho caùc hoä gia ñình taïi TP. HCM GVHD: ThS. Vuõ Haûi Yeán www.vinawater.org Trang 52 SVTH: Hoà Thò Bích Quyeân www.vinawater.org • Lau sạch bề mặt kim loại sẽ giúp bàn ủi hoạt ñộng có hiệu quả hơn. 4.3. THAY ĐỔI CẤU TRÚC CĂN NHÀ Ngày nay khoa học phát triển không ngừng kéo theo hàng loạt nguồn năng lượng không thể tái tạo ñang dần dần cạn kiệt. Để tránh tình trạng cạn kiệt nguồn năng lượng và ñể dành cho thế hệ mai sau thì ngày nay con người ñã biết tạo ra cho mình môi trường sống hạn chế ñược việc sử dụng quá nhiều, hay phụ thuộc quá nhiều vào nguồn năng lượng không thể tái tạo ñó mà thể hiện rõ nhất ñó là họ ñã có những giải pháp riêng cho ngôi nhà mà họ sống, họ quan tâm hơn ñến môi trường sống, ñến khí hậu cũng như mong muốn ñược sống trong môi trường trong lành và gần gũi với thiên nhiên chẳng hạn như: bố trí cây xanh trong nhà, sử dụng cửa sổ thông minh. 4.3.1. Bố trí cây xanh trong nhà Khí hậu TP. Hồ Chí Minh có 02 mùa rõ rệt: mùa mưa và mùa nắng. Cùng với những tác ñộng của con người lên thiên nhiên như phá rừng làm nương rẫy, sử dụng các thiết bị ñiện tử có khả năng gây hiệu ứng nhà kính, các nhà máy xí nghiệp thải hóa chất, khói thải chưa xử lý ra môi trường…. Những tác ñộng này gây ảnh hưởng to lớn ñến khí hậu toàn cầu nói chung và Việt Nam nói riêng. Để giảm bớt phần nào nguồn năng lượng tiêu tốn vào làm mát mỗi khi trời nóng chúng ta phải có các tổ chức kêu gọi người dân chung tay bảo vệ trái ñất, ngăn chặn tình trạng chặt phá rừng bừa bãi. Đối với các hộ gia ñình có diện tích nhà rộng, ñể giảm nhiệt ñộ bên ngoài mà không phải dùng các thiết bị ñiện tử thì có thể trồng cây bên hông nhà, trên sân thượng… Trường hợp nhà nhỏ thì cũng có thể ñặt cây cảnh trong nhà. Việc ñưa cây xanh vào nội thất nhà cũng không kém phần quan trọng ñể hình thành nên các cảnh quan thiên nhiên thu nhỏ, cải thiện môi trường ở và ñiều chỉnh luồng khí. Cây xanh cho nội thất nên là những loại cây xanh tốt, có www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org Ñieàu tra tình hình söû duïng NL ñieän vaø ñeà xuaát caùc giaûi phaùp tieát kieäm ñieän cho caùc hoä gia ñình taïi TP. HCM GVHD: ThS. Vuõ Haûi Yeán www.vinawater.org Trang 53 SVTH: Hoà Thò Bích Quyeân www.vinawater.org nhiều mầm lộc phù hợp với môi trường sống ít ánh sáng trực tiếp và chịu bóng râm. Nên tránh các loại cây thô nhám, xù xì, gai góc. Bước chân vào nhà cũng như ñang dạo chơi trong vườn cùng với chuối cảnh, cọ và dương xỉ. Tùy theo kiến trúc của ngôi nhà và và sở thích của gia chủ mà sẽ có những vị trí ñặt cây xanh nhất ñịnh, xu hướng chung nên ñặt cây xanh vào những vị trí nhiều ánh sáng, vị trí trống của ngôi nhà, những vị trí mà bạn muốn che khuất tầm nhìn, ñiểm nhấn trong ngôi nhà cần làm nổi bật… Với người Việt, khi mang cây xanh vào nhà ñều có sự cân nhắc về ý mặt nghĩa của chúng. Ở những không gian ñối ngoại như tiền sảnh, phòng ăn vào dịp lễ tiệc thường chọn ñặt các cây có dáng cân ñối, bề thế. Ví dụ chậu mai thế hay quất, ñào ngày Tết, chậu phát tài ñặt ở góc phòng khách hoặc phát tài núi ñặt ñầu cầu thang ñều là những cây có dáng ñẹp, hoa tươi, ñem lại ñiều tốt ñẹp trong quan niệm của người Việt. Cần chú ý cây có sắc xanh, ñỏ và vàng tượng trưng cho mùa xuân – hè, kích hoạt nguồn khí. Hình 4.4. Cây cảnh ñược trồng bên ngoài nội thất. Hình 4.5. Bố trí cây xanh bên trong nội thất. www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org Ñieàu tra tình hình söû duïng NL ñieän vaø ñeà xuaát caùc giaûi phaùp tieát kieäm ñieän cho caùc hoä gia ñình taïi TP. HCM GVHD: ThS. Vuõ Haûi Yeán www.vinawater.org Trang 54 SVTH: Hoà Thò Bích Quyeân www.vinawater.org Cây ñại ñề cùng những bình cây treo với ánh sáng ñèn ñã biến góc chết gầm cầu thang thành một tiểu cảnh sinh ñộng. Ở ban công hay cửa sổ, nên dùng những loai cây treo và những chậu cây nhỏ ñể trên bờ tường. Có khi chỉ cần dùng một bồn cây hình chữ nhật trồng rau má kiểng, các giống cây cùng họ với trầu bà dễ sống. Bồn cây cảnh này có thể di chuyển nhiều vị trí khác nhau trong nhà do gọn và nhẹ. Trên thành cửa sổ, dùng những bình cắm cây cũng là một cách, những bình mộc mạc ñem lại sự gần gũi với tự nhiên hơn. Trên sân thượng, những chậu cây xếp gần nhau sẽ tạo cảm giác giống như vườn cây nhỏ. Với khu vực nhiều người ñi lại như cầu thang, hành lang… bạn nên bố trí các cây nhỏ, ít gai nhọn, thân cành gọn không vướng víu như: Trúc nhật, trúc quân tử, hay một số cây bụi nhỏ khác không cản trở việc ñi lại như hồng môn, ñỏ môn, hoàng yến. Với những không gian riêng như phòng ngủ, phòng làm việc thiên về không gian tĩnh ta nên bố trí các loại cây dung dị không nên quá sặc sỡ hay tưng bừng sắc hoa và nên bổ sung tính dương như: các loại cây xương rồng, các cây bonsai, những chậu cây lá sáng màu. Trong khu vực phòng ăn và bếp bạn nên bố trí các loại cây gọn, tán nhỏ và có chức năng khử mùi như: dương xỉ, ngũ gia bì,… Trong khu vực ñặt bàn ăn nên có những chậu hoa màu sắc tươi sáng, kích thích sự tiêu hóa như: tía tô cảnh, ñỗ quyên… Hình 4.6. Đặt cây ở chân cầu thang che bớt không gian trống. www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org Ñieàu tra tình hình söû duïng NL ñieän vaø ñeà xuaát caùc giaûi phaùp tieát kieäm ñieän cho caùc hoä gia ñình taïi TP. HCM GVHD: ThS. Vuõ Haûi Yeán www.vinawater.org Trang 55 SVTH: Hoà Thò Bích Quyeân www.vinawater.org Với những không gian chuyển tiếp phía ngoài nhà thì việc bố trí cây xanh tùy theo ý thích của bạn vì khu vực này là nơi cây có thể tiếp xúc với ñiều kiện tự nhiên nên dễ sinh sống phát triển bình thường. Nếu bạn bố trí cây xanh trong nhà ở vị trí ít ánh sáng thì bạn có thể dùng ñèn chiếu sáng cho cây. Loại ñèn này phát ra ánh sáng giống ánh sáng mặt trời giúp cây sinh trưởng và quang hợp một cách bình thường. 4.3.2. Sử dụng cửa sổ thông minh Cửa sổ, cũng tương tự như cửa chính, có chức năng thu hút ánh sáng và không khí tự nhiên vào nhà, vừa giúp lấy ánh sáng và lấy khí tươi vào nhà, giúp không khí lưu thông làm cho ngôi nhà thoáng ñãng. KTS. Phạm Minh Hiếu, Công ty Cổ phần Sông Đà Thăng Long cho biết, khi thiết kế cửa sổ cho bất kỳ không gian kiến trúc nào cũng cần lấy sự ñối lưu không khí làm trọng tâm. Tùy theo kết cấu của ngôi nhà và sở thích, có thể thiết kế kích cỡ cửa sổ khác nhau. Tuy nhiên, cần chú ý rằng mỗi không gian sống trong nhà ở ñều có một chức năng riêng. Do ñó, việc bố trí cửa sổ nên chú ý ñến sự cân ñối, hợp lý cho từng không gian này. Đặc biệt, phòng khách là nơi cần có hệ thống cửa sổ lớn vì ñây là không gian sinh hoạt chung của cả gia ñình nên cần nhiều ánh sáng và không khí. Hình 4.7. Cây ñại phú gia. www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org Ñieàu tra tình hình söû duïng NL ñieän vaø ñeà xuaát caùc giaûi phaùp tieát kieäm ñieän cho caùc hoä gia ñình taïi TP. HCM GVHD: ThS. Vuõ Haûi Yeán www.vinawater.org Trang 56 SVTH: Hoà Thò Bích Quyeân www.vinawater.org Tận dụng ánh sáng mặt trời sẽ giúp bạn cắt giảm ñược một khoản khá lớn cho chi phí ñiện chiếu sáng. Tuy nhiên, nếu ánh sáng mặt trời chiếu qua cửa sổ vào nhà quá mạnh, sẽ mang theo khí nóng và các tia tử ngoại không có lợi cho sức khỏe. Bạn có thể sử dụng rèm cửa ñể tạo nên sự cân bằng ánh sáng cho ngôi nhà, ví dụ như rèm cửa dày và sẫm màu có thể giúp giảm bớt ánh nắng chói, trong khi rèm cửa mỏng, mờ ñục sẽ thích hợp với nắng sáng chiếu vừa phải... Ngoài các cửa sổ chính và phụ cho ngôi nhà, bạn cũng có thể thiết kế các ô lấy ánh sáng trời cho ban công, cầu thang hay các góc khuất trong nhà. Ở những vị trí này, có thể sử dụng gạch kính hoặc các tấm vách kính, vừa sang trọng, hiện ñại, vừa có tác dụng cách nhiệt cho gian nhà. Bên cạnh việc lấy gió từ cửa sổ, các ống thông gió ñược bố trí khéo léo cũng giúp cung cấp khí mát trong mùa hè và khí ấm trong mùa ñông. Để tận dụng ánh sáng và không khí thiên nhiên, cửa sổ kính ñóng mở ñược coi là lựa chọn tốt nhất. Tuy nhiên, các loại kính thông thường có tính cách nhiệt rất kém. Theo ThS.KTS Trần Quốc Bảo, khoa Kiến trúc và Quy hoạch, Đại học Xây dựng Hà Nội, vào mùa hè, kính có thể hấp thụ nhiệt vào nhà, làm cho nhiệt ñộ phòng tăng lên, còn mùa ñông lại truyền nhiệt trong nhà ra ngoài làm nhà lạnh ñi. Do vậy, khi lắp cửa sổ kính, bạn nên chọn dùng kính hai lớp. Ở giữa hai lớp kính này nhà sản xuất sẽ làm chân không hoặc khí trơ khiến khả năng cách nhiệt và âm tốt hơn rất nhiều. Ngoài ra, hiện nay cũng có những loại cửa kính có tráng lớp sơn phủ phản xạ ánh sáng ñể chống thoát nhiệt hay lớp màng dẻo trong suốt lên khung ñể trám khít các khe hở. Với các biện pháp mới này, kính có khả năng ñáp ứng ñược cả hai yêu cầu là tiết kiệm năng lượng và cách nhiệt. Cũng theo ThS.KTS Quốc Bảo, gạch kính cũng là một biện pháp tận dụng ánh sáng trời ñể tiết kiệm năng lượng hiện ñang ñược sử dụng ngày www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org Ñieàu tra tình hình söû duïng NL ñieän vaø ñeà xuaát caùc giaûi phaùp tieát kieäm ñieän cho caùc hoä gia ñình taïi TP. HCM GVHD: ThS. Vuõ Haûi Yeán www.vinawater.org Trang 57 SVTH: Hoà Thò Bích Quyeân www.vinawater.org càng nhiều. Theo tài liệu của Cơ quan Năng lượng Hoa Kỳ, việc sử dụng cửa sổ một cách thông minh có thể giảm chi phí hóa ñơn tiền ñiện hằng tháng của gia ñình từ 10 - 25%. Tuy nhiên, gạch kính có hạn chế là chỉ lấy ñược ánh sáng chung như lòng cầu thang, nhà vệ sinh... Theo một số tài liệu, gạch kính có khoảng chân không với áp suất 0,3atm, có khả năng cách nhiệt cao hơn gạch bình thường. Ngoài ra, gạch kính cũng ñảm bảo về ñộ chắc chắn vì thế khi thay thế tường gạch ở một số vị trí nhất ñịnh vẫn ñảm bảo tốt vấn ñề an ninh mà không cần rào chắn bảo vệ. 4.3.3. Trồng cỏ trên mái nhà Hình 4. 8. Dùng gạch kính vừa sang trọng hiện ñại lại có tác dụng cách nhiệt cho gian nhà. Hình 4.10. Cấu trúc vật liệu trồng cỏ trên mái nhà. Hình 4.9. Trồng cỏ trên mái nhà. www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org Ñieàu tra tình hình söû duïng NL ñieän vaø ñeà xuaát caùc giaûi phaùp tieát kieäm ñieän cho caùc hoä gia ñình taïi TP. HCM GVHD: ThS. Vuõ Haûi Yeán www.vinawater.org Trang 58 SVTH: Hoà Thò Bích Quyeân www.vinawater.org 4.3.4. Đưa gió vào công trình Hướng gió thông thoáng ñi qua các phòng khách, học, làm việc và ra ngoài qua cửa chính, cửa sổ, cửa mái, tránh ñi qua phòng ngủ. LỚP THẤM NƯỚC LỚP GIỮ NƯỚC TRẦN NHÀ MÀNG CHỐNG THẤM CỎ LỚP ĐẤT Hình 4.11. Kỹ thuật trồng cỏ. Hình 4.12. Mô hình hướng gió vào nhà. www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org Ñieàu tra tình hình söû duïng NL ñieän vaø ñeà xuaát caùc giaûi phaùp tieát kieäm ñieän cho caùc hoä gia ñình taïi TP. HCM GVHD: ThS. Vuõ Haûi Yeán www.vinawater.org Trang 59 SVTH: Hoà Thò Bích Quyeân www.vinawater.org 4.4. MỘT SỐ MÔ HÌNH NHÀ Ở SINH THÁI TIẾT KIỆM NĂNG LƯỢNG Vật liệu xây dựng nhà cũng phần nào tác ñộng ñến việc tiêu tốn năng lượng ñiện, vì vậy thay ñổi vật liệu xây nhà bằng cách sử dụng nhiều gỗ và lá cũng góp phần tiết kiệm năng lượng, hay tận dụng nguồn năng lượng mặt trời, thông qua các kiểu nhà: 4.4.1. Nhà mặt trời (Solar House) Du chỉ là những căn nhà nhỏ nhưng chúng ñược cung cấp 100% năng lượng mặt trời. Mặc dù bên trong căn nhà không rộng hơn 240 m2 nhưng những khoảng hành lang và sân nhỏ lại tạo cảm giác thông thoáng. Sử dụng năng lượng duy nhất từ mặt trời, những căn nhà này tự cung cấp ñủ năng lượng ñể chạy TV, máy vi tính, máy giặt, bếp lò, máy ñiều hòa và những tiện nghi khác. Hình 4.13. Một số mô hình nhà mặt trời. www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org Ñieàu tra tình hình söû duïng NL ñieän vaø ñeà xuaát caùc giaûi phaùp tieát kieäm ñieän cho caùc hoä gia ñình taïi TP. HCM GVHD: ThS. Vuõ Haûi Yeán www.vinawater.org Trang 60 SVTH: Hoà Thò Bích Quyeân www.vinawater.org Bên trong căn nhà có một thác nước với giải pháp hấp thu ñộ ẩm trong không khí. Không khí khô giúp chúng ta dễ chịu hơn, vì vậy không cần ñến máy ñiều hòa không khí. Bên ngoài là sàn nhà với những chỗ ngồi và chậu cây. Căn nhà mặt trời này ñược thiết kế với những căn phòng có thể hoán ñổi, nhờ vậy chủ nhân có thể bố trí từng căn phòng phù hợp với nhu cầu sử dụng của mình. Sinh viên Đại học Cornell ñã tạo nên một mái vòm ánh sáng ñể hỗ trợ những tấm hấp thu, ống nhiệt năng lượng mặt trời. Thiết kế ngôi nhà mặt trời với hồ nước trên mái nhà ñể cung cấp cho máy bơm tản nhiệt. Căn nhà mặt trời của Viện Kĩ thuật Georgia sử dụng ánh sáng ñể chuyển ñổi và mở ra không gian sống. Bức tường trong suốt khiến không gian như rộng ra. Bức tường trong suốt của căn nhà mặt trời này tỏa sáng trong ñêm. Hàng rào với 120 ống góp nhiệt mặt trời ñược lắp trong căn nhà mặt trời. Để mở rộng tối ña không gian và khả năng linh hoạt, ngôi nhà mặt trời ñược sắp xếp thành những khu vực sinh hoạt thay vì chia phòng. Hình 4.14. Nhà mặt trời từ tấm cách nhiệt. www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org Ñieàu tra tình hình söû duïng NL ñieän vaø ñeà xuaát caùc giaûi phaùp tieát kieäm ñieän cho caùc hoä gia ñình taïi TP. HCM GVHD: ThS. Vuõ Haûi Yeán www.vinawater.org Trang 61 SVTH: Hoà Thò Bích Quyeân www.vinawater.org 4.4.2. Nhà vòm (Geodesic Dome) Phía trên căn nhà sử dụng năng lượng mặt trời này, mái hắt bằng gỗ sồi tạo nên bóng mát và không gian riêng biệt. Căn nhà cũng của Darmstadt. Căn nhà ñược bao phủ bằng cửa chớp gỗ. Mái hắt trên của chớp có tấm năng lượng mặt trời ñiều khiển bằng máy tính ñể theo dõi hướng ñi của mặt trời. Bên trong căn nhà này có dùng một tấm vữa ñặc biệt có chứa paraffin. Suốt cả ngày, paraffin hấp thụ nhiệt và mềm ñi. Đến tối chúng cứng lại và tỏa nhiệt. Ngôi nhà mái vòm Geodesic – loại mái vòm ñược kết cấu bởi nhiều mặt phẳng tam giác. Nhưng kiểu nhà mái vòm này là kiểu nhà tiết kiệm năng lượng và bền vững nhất. Nhà vòm Geodesic ñược cấu trúc giống hình cầu với một hệ thống tam giác phức tạp. Hệ thống những tam giác này tạo nên khung nhà giúp tăng sự bền vững cho cấu trúc nhà trong khi chỉ dùng rất ít vật liệu. Công nghệ khéo léo này của nhà vòm Geodesic cho phép nó bao phủ một không gian rộng mà không cần trụ chống bên trong. Thuật ngữ Geodesic có nguồn gốc Latin, nghĩa là phân giới mặt ñất. Đường Geodesic là khoảng cách ngắn nhất giữa 2 ñiểm trên một hình cầu. Hình 4.15. Nhà mặt trời mái hắt bằng gỗ sồi. www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org Ñieàu tra tình hình söû duïng NL ñieän vaø ñeà xuaát caùc giaûi phaùp tieát kieäm ñieän cho caùc hoä gia ñình taïi TP. HCM GVHD: ThS. Vuõ Haûi Yeán www.vinawater.org Trang 62 SVTH: Hoà Thò Bích Quyeân www.vinawater.org Tiến sĩ người Đức Walther Bauersfel ñã tiên phong về ý tưởng kết nối những tam giác thành vòm khi ông thiết kế dự án cung thiên văn ñầu tiên của thế giới, ñược xây dựng tại Jena, Đức năm 1922. Tuy nhiên, Buckminster Fuller mới là người phát triển khái niệm về nhà mái vòm. Và Fuller ñược cấp bằng sáng chế ñầu tiên về nhà vòm Geodesic năm 1954. Nhà vòm Geodesic không những tiết kiệm năng lượng mà còn rất bền vững và không hề tốn kém khi xây dựng. Một gia ñình có kinh tế khó khăn chỉ tốn 350$ ñể cất nên căn nhà như vậy. Mô hình nhà vòm Geodesic còn rất lý tưởng cho nhà cấp cứu lưu ñộng và những căn nhà mini như lán trại quân ñội. Sáng kiến về nhà vòm với kết cấu nhiều mặt phẳng tam giác giúp nó trông nhà như một căn nhà hạng sang. Đó là lí do mà nhà vòm Geodesic thừa sức là một căn nhà tức thời của cả những gia ñình giàu có. 4.4.3. Nhà vòm (Monolithic Dome) Nếu có kiểu nhà nào chắc chắn hơn nhà vòm Geodesic thì ñó hẳn là nhà vòm Monolithic. Được cấu trúc bằng thép và bê tông, nhà vòm Monolithic có thể tồn tại bất chấp bão táp, cuồng phong, ñộng ñất, hỏa hoạn. Hơn thế nữa, bức tường bê tông của căn nhà có thể giữ ấm trong mùa lạnh hoặc cách nhiệt Hình 4.16. Nhà Vòm Geodesic. www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org Ñieàu tra tình hình söû duïng NL ñieän vaø ñeà xuaát caùc giaûi phaùp tieát kieäm ñieän cho caùc hoä gia ñình taïi TP. HCM GVHD: ThS. Vuõ Haûi Yeán www.vinawater.org Trang 63 SVTH: Hoà Thò Bích Quyeân www.vinawater.org trong mùa nóng rất tốt. Điều này giúp kiểu nhà vòm Monolithic ñặc biệt tiết kiệm năng lượng. Nhà vòm Monolithic ñược kết cấu một mảnh bằng bê tông và thép nhưng chỉ tốn một nửa so với nhà truyền thống. Học viện Nhà vòm Monolithic dùng thuật ngữ EcoShells nghĩa là tiết kiệm, thân thiện với môi trường và bề ngoài thanh mảnh ñể mô tả cấu trúc nhà vòm Monolithic. Ý tưởng xây nhà cấu trúc mái vòm có từ thời tiền sử nhưng sự phát triển của nhà vòm Monolithic hiện ñại với bê tông cốt thép bắt nguồn từ nhà thiết kế rộng 32 m cao 11 m, kiến trúc này ñược xem là nhà vòm Monolithic hiện ñại ñầu tiên trên thế giới. Xây dựng cấu trúc nhà vòm Monolithic với mục ñích là nhà ở, trường học, nhà thờ, sân vận ñộng và các công trình thương mại. 4.4.4. Nhà lắp ráp (Modular House) Không phải tất cả nhà lắp ráp ñều tiết kiệm năng lượng nhưng nếu lựa chọn cẩn thận, bạn có thể mua một căn nhà sản xuất tại nhà máy ñược tinh chỉnh các yếu tố kỹ thuật ñể tối thiểu sự tiêu thụ năng lượng. Chẳng hạn như sự bền vững của căn nhà, tỉ lệ ứng dụng sử dụng năng lượng mặt trời. Hơn Hình 4.17. Nhà vòm Monolithic. www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org Ñieàu tra tình hình söû duïng NL ñieän vaø ñeà xuaát caùc giaûi phaùp tieát kieäm ñieän cho caùc hoä gia ñình taïi TP. HCM GVHD: ThS. Vuõ Haûi Yeán www.vinawater.org Trang 64 SVTH: Hoà Thò Bích Quyeân www.vinawater.org nữa, các bộ phận ñươc tính toán và sản xuất trước ñó tại nhà máy sẽ giảm những tác ñộng lên môi trường trong quá trình bạn xây nhà. Nhà lắp ráp ñược xây từ những bộ phận làm sẵn có thể sắp xếp thành một tổng thể. Một căn bếp hay phòng tắm hoàn chỉnh có thể ñược ñặt trước trong nhà. Ván tường, khung nhà và các bộ phận ñúc sẵn của căn nhà ñược xe tải chuyển từ nhà máy ñến nơi xây dựng. Bạn có thể thấy một nửa căn nhà di chuyển dọc trên xa lộ. Tại nơi xây dựng, từng phần căn nhà ñược ñặt lên móng nơi căn nhà ñược dựng lên cố ñịnh. Không giống nhà lưu ñộng, nhà lắp ráp phải tuân theo các quy ñịnh về vị trí xây dựng tại nơi chúng ñược dựng lên. Nhà lắp rắp ñược biết ñến với các tên gọi như Modular house, factory- built, panelized, prefab hay pre-fab.Nói ñến nhà lắp ráp phải nhắc ñến nhà thiết kế những căn nhà thôn dã Katrina Cottage. Chắc hẳn chúng ta ñều biết về bão Katrina tại Mỹ ñã phá hủy nhà cửa và cướp ñi sinh mạng của nhiều người. Nhiều kiến trúc sư ñã ñối phó với cơn khủng hoảng bằng cách thiết kế những căn nhà cứu trợ giá rẻ. Những căn nhà Katrina Cottage trở thành giải phap phổ biến vì sự ñơn giản và ấm cúng. Hình 418. Một dạng nhà Modular. www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org Ñieàu tra tình hình söû duïng NL ñieän vaø ñeà xuaát caùc giaûi phaùp tieát kieäm ñieän cho caùc hoä gia ñình taïi TP. HCM GVHD: ThS. Vuõ Haûi Yeán www.vinawater.org Trang 65 SVTH: Hoà Thò Bích Quyeân www.vinawater.org Katrina Cottage ñược phát triển bởi Marianne Cusato và những kiến trúc sư hàng ñầu khác, bao gồm kiến trúc sư lừng danh Andres Duany. Sau này, nguyên mẫu căn nhà rộng 94 m ñược nhiều kiến trúc sư và các hãng xây dựng phỏng theo ñể tạo ra hơn 20 phiên bản nhà khác nhau. Katrina Cottage ñiển hình nhỏ gọn, khoảng 150m2 – 300m2. Trong khi kích thước và sơ ñồ tầng lầu có thể khác nhau, Katrina Cottage có nhiều ñặc ñiểm chung. Những căn nhà xinh xắn ñều là nhà tiền chế, ñược cấu trúc từ những tấm ghép ñược làm sẵn từ nhà máy. Với lý do này, Katrina Cottage ñược xây khá nhanh (chỉ trong vài ngày) và rất tiết kiệm. Kiểu nhà này cũng rất bền vững. Nó ñáp ứng ñược các quy ñịnh xây dựng quốc tế cũng như hầu hết các yêu cầu ứng cứu khi bão lụt xảy ra. Nhà Katrina Cottage thường có những ñặc ñiểm sau: thường chỉ một tầng, hành lang phía trước, những chi tiết như cột chống, dầm chia (công-xon) ñược mài gọt láng bong, ván ghép chống mối mọt, nắm cửa, mái nhà bằng thép, tường khô chống ẩm mốc, thiết bị tiết kiệm năng lượng. Hình 4.19. Nhà Katrina Cottage. www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org Ñieàu tra tình hình söû duïng NL ñieän vaø ñeà xuaát caùc giaûi phaùp tieát kieäm ñieän cho caùc hoä gia ñình taïi TP. HCM GVHD: ThS. Vuõ Haûi Yeán www.vinawater.org Trang 66 SVTH: Hoà Thò Bích Quyeân www.vinawater.org KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1. Kết luận Thiếu ñiện là ñiệp khúc diễn ra nhiều năm nay ở nước ta nói chung và tại Tp. HCM nói riêng. Để khắc phục tình trạng này cần hai giải pháp chính: Tăng sản lượng ñiện và thực hành tiết kiệm ñiện. Vẫn biết việc tăng giá bán ñiện vào thời ñiểm này là thực sự cần thiết ñể bù lỗ và tăng vốn ñầu tư cho ngành ñiện nhằm khắc phục tình trạng thiếu ñiện. Tuy nhiên, bên cạnh việc tăng giá ñiện ñể thêm vốn ñầu tư cho sản xuất ñiện, cả nước phải cùng với ngành ñiện quyết liệt triển khai các biện pháp thực hành tiết kiệm ñiện thì tình trạng thiếu ñiện mới nhanh chóng ñược khắc phục. Đồng thời, nếu tiết kiệm ñiện hiệu quả thì sẽ hạn chế việc tăng giá ñiện tiếp theo. Dù biết rằng việc tiết kiệm ñiện mang lại rất nhiều lợi ích như: tiết kiệm tiền cho gia ñình, góp phần ñảm bảo nhu cầu ñiện cho hiện tại và cho các thế hệ sau, góp phần hạn chế cắt ñiện luân phiên, góp phần bảo vệ sự trong lành của môi trường, tiết kiệm năng lượng là sử dụng ñúng lúc, ñúng chỗ, sử dụng một lượng năng lượng ít nhất mà vẫn thỏa mãn nhu cầu sử dụng. Thực tế nói tiết kiệm ñiện thì dễ, nhưng thực hiện không hề ñơn giản. Thời gian qua cho thấy, mặc dù Nhà nước ñã xây dựng Chương trình mục tiêu quốc gia về tiết kiệm ñiện; ngành ñiện và các phương tiện truyền thông thường xuyên cảnh báo, nhắc nhở người dân và các tổ chức, doanh nghiệp thực hành tiết kiệm ñiện, nhưng việc tiết kiệm ñiện chưa ñược như mong muốn. Không ít tổ chức, cá nhân sử dụng ñiện vô cùng lãng phí. Có 4 nguyên nhân cơ bản khiến việc tiết kiệm ñiện chưa ñạt hiệu quả cao, ñó là công tác tuyên truyền chưa ñủ sức làm chuyển biến nhận thức của mọi người; người dân chưa ñược tiếp cận nhiều thông tin về các loại thiết bị www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org Ñieàu tra tình hình söû duïng NL ñieän vaø ñeà xuaát caùc giaûi phaùp tieát kieäm ñieän cho caùc hoä gia ñình taïi TP. HCM GVHD: ThS. Vuõ Haûi Yeán www.vinawater.org Trang 67 SVTH: Hoà Thò Bích Quyeân www.vinawater.org tiết kiệm ñiện; không có khả năng mua những thiết bị này và chưa biết cách sử dụng sao cho ít hao tổn ñiện năng nhất; bên cạnh ñó, chế tài xử lý những nơi ñể xảy ra lãng phí ñiện cũng chưa ñủ mạnh... Theo tính toán của các chuyên gia ngành ñiện, hiện nay hầu hết các doanh nghiệp, tổ chức và hộ gia ñình ở nước ta ñều có thể tiết kiệm ñiện từ 20% trở lên. Nhiều hộ gia ñình nhờ sử dụng bóng ñèn com-pắc thay cho ñèn sợi ñốt, sử dụng các thiết bị ñiện hợp lý mà giảm chi phí tiền ñiện từ 20 ñến 40%. Như vậy, khả năng tiết kiệm ñiện của nước ta là rất lớn và nếu tiết kiệm ñược 20% lượng tiêu thụ ñiện năng thì nguy cơ thiếu ñiện cũng ñã cơ bản ñược khắc phục. Cùng với nỗ lực của ngành ñiện, mỗi cơ quan, doanh nghiệp và người dân cần nhận thức rõ: Thực hành tiết kiệm ñiện là một nét văn hóa, vừa mang lại hiệu quả kinh tế thiết thực cho gia ñình mình, ñồng thời thể hiện trách nhiệm với cộng ñồng trong việc góp phần hạn chế tình trạng thiếu ñiện, giảm nguy cơ tăng giá ñiện. 2. Kiến nghị - Đề nghị ngành ñiện cần quyết liệt triển khai ngay những biện pháp thực hành tiết kiệm ñiện. Bên cạnh việc phối hợp với các phương tiện thông tin ñại chúng tăng cường tuyên truyền cho mọi người hiểu rõ lợi ích của việc tiết kiệm ñiện; ñội ngũ nhân viên ngành ñiện cần ñến từng gia ñình, cơ quan, doanh nghiệp ñể tuyên truyền, vận ñộng; hướng dẫn người tiêu dùng mua và sử dụng các thiết bị tiết kiệm ñiện; xử lý nghiêm những nơi lãng phí ñiện; rà soát cải tạo hệ thống truyền tải ñiện ñể hạn chế thấp nhất hao hụt. - Bên cạnh ñó người dân cần xem xét và lựa chọn các giải pháp tiết kiệm ñiện phù hợp với ñiều kiện thực tế tại căn hộ mà mình sinh sống nhằm góp phần chung vào chương trình tiết kiệm ñiện của Nhà nước, tiết kiệm ngân sách gia ñình. www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org Ñieàu tra tình hình söû duïng NL ñieän vaø ñeà xuaát caùc giaûi phaùp tieát kieäm ñieän cho caùc hoä gia ñình taïi TP. HCM GVHD: ThS. Vuõ Haûi Yeán www.vinawater.org Trang 68 SVTH: Hoà Thò Bích Quyeân www.vinawater.org - Cấu trúc căn nhà, nguyên vật liệu xây dựng và cách bố trí các thiết bị ñiện trong nhà cũng không kém phần quan trọng, vì vậy trước khi xây dựng nhà cần phải tìm hiểu kỹ nên dùng vật liệu gì, bố trí như thế nào vì nó quyết ñịnh rất lớn ñến sự phồn thịnh cũng như sức khỏe của từng thành viên trong gia ñình. www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org www.vinawater.org