Đồ án Nghiên cứu quy trình thi công và lắp đặt đường ống dẫn khí pm3 - Cà mau

Ch­¬ng 1 Tæng quan vÒ ®­êng èng 1.1. Kh¸i qu¸t vÒ ®­êng èng Ngµy nay trong c¸c ngµnh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, ®­êng èng vµ bÓ chøa nãi chung ®­îc sö dông réng r·i ë nhiÒu ph¹m vi kh¸c nhau. Nã cã t¸c dông quan träng trong viÖc vËn chuyÓn vµ cÊt gi÷ c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp mµ thiÕu nã th× qu¸ tr×nh tù ®éng ho¸ cña mét sè ngµnh c«ng nghiÖp sÏ gÆp nhiÒu khã kh¨n thËm chÝ kh«ng thùc hiÖn ®­îc. §­êng èng bÓ chøa cã nhiÒu lo¹i kÕt cÊu, kÝch th­íc vµ ph¹m vi sö dông kh¸c nhau, do ®ã chóng ph¶i ®­îc thiÕt kÕ, chÕ t¹o l¾p gi¸p trªn c¬ së cã c¨n cø kü thuËt, ®¶m b¶o cho hÖ thèng ho¹t ®éng ®­îc an toµn, liªn tôc vµ ®¹t hiÖu qu¶ cao trong sö dông. §èi víi ngµnh C«ng NghiÖp DÇu KhÝ, viÖc vËn chuyÓn c¸c s¶n phÈm khai th¸c tõ trªn mÆt ®Êt (miÖng giÕng) ®Õn c¸c ®iÓm cÊt chøa s¶n phÈm th­¬ng m¹i ®­îc thùc hiÖn b»ng hÖ thèng ®­êng èng vËn chuyÓn. Mäi tuyÕn èng ph¶i ®­îc tÝnh to¸n thiÕt kÕ cËn thËn trªn c¬ së tÝnh to¸n bÒn, nhiÖt vµ tÝnh to¸n c«ng nghÖ, ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh vËn hµnh ®­îc an toµn, mỗi mét tuyÕn èng bao gåm c¸c ®o¹n ®Çu nèi vµ phô kiÖn l¾p ®Æt kÌm theo. Toµn bé qóa tr×nh thu gom x¶y ra trªn mÆt đất, ®­îc b¾t ®Çu tõ miÖng giÕng ®Õn c¸c tr¹m chøa, xuÊt s¶n phÈm th­¬ng m¹i. HÖ thèng thu gom cã c¸c nhiÖm vô: TËp hîp s¶n phÈm tõ c¸c giÕng riªng rÏ, tõ c¸c khu vùc trong má l¹i víi nhau, ®ã lµ nhiÖm vô thu gom. §o l­êng chÝnh x¸c vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng cña c¸c thµnh phÇn trong s¶n phÈm khai th¸c theo nh÷ng môc ®Ých kh¸c nhau. Tr­íc hÕt, chÊt l­u vØa ngay khi ra khái miÖng giÕng, tr­íc khi gép víi c¸c giÕng kh¸c, ta ph¶i biÕt n¨ng suÊt chung cña giÕng, n¨ng suÊt riªng cña tõng pha: dÇu, khÝ, n­íc nh»m ®Ó biÕt ®­îc t×nh tr¹ng cña vØa (thuéc vïng th¸o kh« cña giÕng), t×nh tr¹ng cña giÕng, sù kh¸c biÖt so víi c¸c chØ tiªu thiÕt kÕ, tõ ®ã ®iÒu chØnh kÞp thêi chÕ ®é khai th¸c cho phï hîp. ViÖc ®o l­êng nµy thùc hiÖn theo ®Þnh kú cho mçi giÕng, thêi h¹n tuú theo møc ®é phøc t¹p. §Ó viÖc ®o l­êng chÝnh x¸c th× tr­íc hÕt ph¶i t¸ch riªng c¸c pha, th«ng qua b×nh t¸ch ®o, ë c«ng ®o¹n nµy, nhiÖm vô chñ yÕu lµ x¸c ®Þnh sè l­îng vµ tû lÖ pha. Khi s¶n phÈm lu©n chuyÓn trong hÖ thèng thu gom, ph¶i qua c¸c thiÕt bÞ c«ng nghÖ ®Ó xö lý th× cïng víi viÖc ®o sè l­îng, cÇn ph¶i thùc hiÖn viÖc kiÓm tra chÊt l­îng, chñ yÕu lµ hµm l­îng c¸c t¹p chÊt cã trong mçi lo¹i s¶n phÈm. Ở giai ®o¹n cuèi cïng, t­îng tù nh­ trªn, chÊt l­îng ph¶i ®­îc kiÓm tra chÆt chÏ theo chØ tiªu tr­íc khi x¸c ®Þnh sè l­îng s¶n phÈm th­¬ng m¹i. Xö lý chÊt l­u khai th¸c thµnh c¸c s¶n phÈm th« th­¬ng m¹i. ChÊt l­u khai th¸c cßn gäi lµ chÊt láng giÕng, khai th¸c lªn lµ mét hçn hîp: dÇu - khÝ - n­íc, bïn c¸t. Trong ®ã cßn cã c¸c ho¸ chÊt kh«ng phï hîp víi yªu cÇu vËn chuyÓn vµ chÕ biÕn nh­ CO2, H2O, c¸c lo¹i muèi hoµ tan hoÆc kh«ng tan. Nªn viÖc thu gom ph¶i b¶o ®¶m t¸ch c¸c pha, tr­íc hÕt lµ t¸ch khÝ, t¸ch n­íc, t¸ch muèi hoµ tan hoÆc kh«ng hoµ tan, sau ®ã mçi pha ph¶i ®­îc tiÕp tôc xö lý. §èi víi pha khÝ, sau khi ra khái thiÕt bÞ t¸ch cßn mang theo mét tû lÖ c¸c thµnh phÇn nÆng (tõ propan trë lªn), mang theo n­íc tù do ng­ng tô hoÆc h¬i n­íc vµ c¸ biÖt cßn cã thÓ chøa c¸c khÝ chua nh­ H2S, CO2. V× vËy, tr­íc khi vËn chuyÓn ®i xa, ph¶i xö lý ®Ó thu håi c¸c thµnh phÇn nÆng, gi¶m gi¸ thµnh vËn chuyÓn vµ ®Æc biÖt tr¸nh c¸c sù cè (t¾c nghÏn, ¨n mßn) ®­êng èng vµ thiÕt bÞ c«ng nghÖ. Riªng pha n­íc, th­êng ®­îc gäi lµ n­íc th¶i cña c«ng nghiÖp dÇu má mµ chñ yÕu lµ n­íc vØa, tr­íc khi th¶i ra m«i tr­êng, hoÆc t¸i sö dông (®Ó Ðp vØa, lµm nguyªn liÖu cho c«ng nghiÖp ho¸) còng cÇn ph¶i xö lý tr­íc hÕt lµ läc s¹ch c¸c v¸ng dÇu. §Ó xö lý dÇu th­¬ng m¹i, cÇn tiÕp tôc t¸ch n­íc, t¸ch muèi vµ c¸c t¹p chÊt c¬ häc. V× vËy, mét hÖ thèng thu gom ph¶i tho¶ m·n c¸c yªu cÇu sau ®©y: - ViÖc ®o l­êng ph¶i chÝnh x¸c kÓ c¶ sè l­îng lÉn chÊt l­îng. Møc ®é chÝnh x¸c phô thuéc vµo thiÕt bÞ ®o theo nguyªn t¾c trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp, vµo gi¸ trÞ tuyÖt ®èi vµ møc ®é dao ®éng cña chóng khi ®ã. - Sù hao hôt c¸c s¶n phÈm dÇu khÝ cã thÓ do bay h¬i c¸c thµnh phÇn nhÑ, do rß rØ qua ®­êng èng vµ thiÕt bÞ c«ng nghÖ cho nªn mét yªu cÇu kh¸c lµ ph¶i h¹n chÕ tèi ®a sù tæn hao, cã thÓ lªn tíi 3 5%. - ViÖc sö lý ph¶i ®¹t tiªu chuÈn cao nhÊt theo yªu cÇu th­¬ng m¹i. - Ph¶i ®¹t chØ tiªu kinh tÕ ®Çu t­ vËn hµnh. Tiªu hao kim lo¹i (®­êng èng thiÕt bÞ c«ng nghÖ) vµ sè l­îng c¸n bé vËn hµnh hÖ thèng. Cã tÝnh v¹n n¨ng hoÆc møc ®é thÝch øng cao. Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn má, mét phÇn n¨ng suÊt dÇu sÏ biÕn ®éng: gia t¨ng, æn ®Þnh vµ suy gi¶m. MÆt kh¸c, thµnh phÇn chÊt l­u còng biÕn ®éng: ®é ngËm n­íc sÏ t¨ng, ®Õn giai ®o¹n cuèi cã thÓ ®¹t trªn 90%. Tû lÖ khÝ sÏ æn ®Þnh, råi gia t¨ng råi gi¶m dÇn. Do vËy ë c¸c giai ®o¹n kh¸c nhau, c«ng suÊt vËn chuyÓn vµ tÝnh n¨ng thiÕt bÞ c«ng nghÖ ph¶i thay ®æi cho phï hîp. Yªu cÇu cña thiÕt kÕ dù ¸n lµ lµm sao cho sù thay ®æi lµ Ýt nhÊt. - Cã møc ®é tù ®éng ho¸ cao, ®Æc biÖt lµ c¸c kh©u ®o l­êng s¶n phÈm vµ vËn hµnh hÖ thèng kiÓm so¸t kho¸, van, th«ng sè thiÕt bÞ. Khi thiÕt kÕ mét hÖ thèng thu gom cÇn ph¶i c¨n cø vµo yÕu tè tù nhiªn vµ kh¶ n¨ng kü thuËt, gåm cã: kh¶ n¨ng mÆt b»ng, ®Þa h×nh cña má, khÝ hËu cña vïng, n¨ng l­îng ( ¸p suÊt, nhiÖt ®é) vØa, tÝnh chÊt lý ho¸ cña chÊt l­u. VÒ ph­¬ng diÖn kü thuËt ph¶i c¨n cø vµo nguyªn t¾c, s¬ ®å hÖ thèng ®· lùa chän, c¸c ph­¬ng ph¸p t¸c ®éng vµo vØa vµ gi¸ trÞ ¸p suÊt miÖng giÕng khi khai th¸c. §Ó hoµn thµnh chøc n¨ng cña hÖ thèng bao gåm sö lý s¶n phÈm, viÖc t¸ch pha, tiÕp tôc xö lý dÇu - khÝ - n­íc cho ®¹t yªu cÇu m«i sinh vµ th­¬ng m¹i ph¶i sö dông c¸c thiÕt bÞ c«ng nghÖ: b×nh t¸ch, bÓ l¾ng, läc, thiÕt bÞ hÊp thô... §Ó vËn chuyÓn cÇn cã hÖ thèng ®­êng èng (x¶, gom, c«ng nghÖ) cïng víi c¸c tr¹m b¬m, nÐn khÝ. S¬ ®å vËn chuyÓn xuÊt ph¸t tõ c¸c miÖng giÕng theo ®­êng èng x¶ ®Õn c¸c tr¹m khu vùc, th­êng lµ c¸c giµn hoÆc c¸c côm ®Çu giÕng, thu gom c¸c giÕng trong ph¹m vi 23 km, cã tÝnh n¨ng t­¬ng tù nhau. T¹i c¸c tr¹m nµy nhiÖm vô hµng ®Çu lµ ®o l­êng cho c¸c giÕng, s¶n phÈm ®­îc t¸ch khÝ, n­íc: ®­îc xö lý s¬ bé tr­íc khi ®Õn c¸c tr¹m xö lý chung. 1.2. Chøc n¨ng - Thµnh phÇn - Ph©n lo¹i 1.2.1. Chøc n¨ng TuyÕn èng dïng ®Ó vËn chuyÓn dÇu vµ c¸c s¶n phÈm dÇu cã ®­êng kÝnh tõ 1001400mm víi ¸p lùc tõ 12100daN/cm ®­îc gäi lµ ®­êng èng dÉn chÝnh. §­êng èng dÉn chÝnh cã c¸c chøc n¨ng sau: - Dïng ®Ó vËn chuyÓn khÝ thiªn nhiªn vµ nh©n t¹o tõ n¬i s¶n xuÊt (khai th¸c) ®Õn n¬i tiªu thô. - Dïng ®Ó vËn chuyÓn dÇu vµ c¸c s¶n phÈm dÇu tõ n¬i khai th¸c ®Õn c¸c n¬i tiªu thô (c¸c kho chøa, nhµ m¸y chÕ biÕn, c¸c tr¹m cung cÊp, c¸c nhµ m¸y xÝ nghiÖp...) DÇu vµ khÝ sau khi ®­îc khai th¸c tõ vØa sÏ ®­îc vËn chuyÓn qua hÖ thèng ®­êng èng tíi c¸c tr¹m xö lý dÇu vµ khÝ, sau ®ã ®­îc chuyÓn tíi c¸c tr¹m cÊt chøa. DÇu th« sau khi ®­îc xö lý sÏ vËn chuyÓn vµo c¸c ®­êng èng tíi c¸c tr¹m cÊt chøa. C¸c phÇn chuyÓn tiÕp khi v­ît qua c¸c ch­íng ng¹i vËt thiªn nhiªn vµ nh©n t¹o. Däc theo tuyÕn èng ng­êi ta cho l¾p ®Æt c¸c thiÕt bÞ truyÒn dÉn tÝn hiÖu, c¸c tr¹m b¶o vÖ, c¸c thiÕt bÞ chèng ¨n mßn ®iÖn ho¸... Ngoµi ra däc theo tuyÕn èng dÉn khÝ ng­êi ta cßn l¾p ®Æt thªm c¸c tr¹m nÐn khÝ, c¸c tr¹m ph©n phèi khÝ. Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c tr¹m nÐn khÝ tõ 120150km 1.2.2. Thµnh phÇn c«ng tr×nh ®­êng èng dÉn Thµnh phÇn c«ng tr×nh ®­êng èng dÉn bao gåm c«ng tr×nh ®­êng èng vµ c«ng tr×nh phô trî: - C«ng tr×nh ®­êng èng bao gåm ®­êng èng chÝnh, nh¸nh, c¸c tr¹m b¬m trªn tuyÕn; c¸c khèi ®ì, c¸c khèi gia t¶i; c¸c van chÆn, van x¶, vµ c¸c thiÕt bÞ ng­ng tô khÝ; c¸c c«ng tr×nh chèng tr­ît, s¹t lë, xãi mßn vµ lón. - C«ng tr×nh phô: c¸c tr¹m g¸c tuyÕn, c¸c tr¹m b¶o vÖ ®iÖn ho¸; ®­êng d©y vµ tr¹m th«ng tin liªn l¹c; ®­êng giao th«ng, c¸c tr¹m ph¸t ®iÖn... 1.2.3. Ph©n lo¹i ®­êng èng dÉn Do yªu cÇu ®a d¹ng vµ tÝnh chÊt lµm viÖc phøc t¹p nªn èng ®­îc ph©n lo¹i theo nhiÒu c¸ch, ch¼ng h¹n: + Theo ph­¬ng ph¸p l¾p ®Æt: NgÇm d­íi ®Êt, ngÇm d­íi n­íc, trªn mÆt ®Êt hoÆc ®­îc treo lªn kh«ng. + Theo chÊt ®­îc chuyÒn t¶i: DÉn n­íc, dÉn dÇu, dÉn hçn hîp. HoÆc èng ®­îc chuyÓn ®éng ph©n ®o¹n c¸c chÊt kh¸c nhau b»ng c¸c nót ng¨n c¸ch. + Theo ®Æc tÝnh vµ trÞ sè ¸p lùc: Theo ®Æc tÝnh, ta ph©n ra èng cã ¸p vµ èng tù ch¶y (kh«ng ¸p). Lo¹i èng cã ¸p lùc, th«ng th­êng chÊt l­u lÊp ®Çy tiÕt diÖn èng. Tr­êng hîp kh«ng lÊp ®Çy th× cã thÓ cã ¸p lùc, hoÆc tù ch¶y. C¸c èng lÊp ®Çy th­êng lµ èng vËn chuyÓn dÇu th­¬ng m¹i, èng thu gom n­íc, cßn èng thu gom trong hÖ thèng kÝn th­êng kh«ng lÊp ®Çy. Trong èng kh«ng tù ch¶y, chuyÓn ®éng thùc hiÖn nhê träng lùc, g©y ra bëi chªnh lÖch cao tr×nh ë hai ®Çu èng. Lóc ®ã nÕu dÇu vµ khÝ chuyÓn ®éng riªng rÏ, ®­êng èng ®­îc xem lµ tù ch¶y tù do hoÆc kh«ng ¸p, cßn lóc kh«ng cã pha khÝ ®­îc xem lµ tù ch¶y cã ¸p. Theo gi¸ trÞ ¸p lùc, èng ®­îc chia ra lo¹i cao ¸p (lín h¬n 60KG/cm), lo¹i thÊp ¸p (bÐ h¬n 16 at) vµ lo¹i trung b×nh. + Theo nhiÖt ®é chÊt chuyÓn t¶i, ta chia ra èng l¹nh (), èng nhiÖt (>50) vµ èng b×nh th­êng. + Theo chøc n¨ng ta chia ra èng x¶ (tõ miÖng giÕng tíi b×nh t¸ch ®o), èng gom dÇu, gom khÝ, gom n­íc vµ èng dÉn dÇu th­¬ng m¹i. + Theo s¬ ®å thuû lùc, èng ®­îc xem lµ ®¬n gi¶n nÕu nh­ kh«ng ph©n nh¸nh vµ ®­êng kÝnh kh«ng thay ®æi vµ èng phøc t¹p. + Theo møc ®é ¨n mßn cña chÊt chuyÓn t¶i ta ph©n chia ra èng cho m«i tr­êng kh«ng ¨n mßn, Ýt ¨n mßn (nÕu nh­ tÝnh chÊt lµm gØ èng thÐp cacbon 0,1 mm/n¨m), ¨n mßn trung b×nh (0,10,5mm/n¨m) vµ ¨n mßn cao (>0,5mm/n¨m). Khi chuyÓn t¶i c¸c chÊt l­u ¨n mßn, ng­êi ta th­êng dïng èng thÐp cacbon cã bÒ dµy lín h¬n quy chuÈn, thÐp hîp kim, èng phi kim hoÆc cã biÖn ph¸p b¶o vÖ phÝa trong. 1.3. VËt liÖu chÕ t¹o Trong c«ng nghiÖp dÇu khÝ, theo vËt liÖu ta chia ra èng cøng vµ èng mÒm. èng cøng ®­îc chÕ t¹o tõ thÐp cacbon, thÐp kh«ng gØ, thÐp hîp kim. Ngoµi ra, tuú theo yªu cÇu ®Æc biÖt, ta cã thÓ dïng c¸c vËt liÖu kh¸c nh­ gang, kim lo¹i mµu: ®ång, nh«m, titan..., èng phi kim: bª t«ng, bª t«ng cèt thÐp, thuû tinh, sø gèm... èng mÒm chÕ t¹o tõ chÊt dÎo, cao su, sîi kim lo¹i... Ống thÐp chiÕm tû lÖ cao nhÊt. ThÐp èng cã yªu cÇu nhÊt ®Þnh vÒ tÝnh c¬ lý vµ vÒ thµnh phÇn ho¸ häc, nhÊt lµ hµm l­îng l­u huúnh vµ phèt pho cïng víi c¸c t¹p chÊt kh¸c. Th«ng th­êng ng­êi ta sö dông thÐp hîp kim thÊp, chÞu gia c«ng nhiÖt vµ cã thÓ ®­îc th­êng ho¸. §èi víi c¸c m«i tr­êng ¨n mßn, ta ph¶i sö dông lo¹i thÐp chÞu ¨n mßn cao vµ thµnh phÇn ho¸ häc còng ®ßi hái kh¾t khe h¬n. Theo tiªu chuÈn API, c¸c lo¹i thÐp th«ng th­êng m¸c 40 110 cã giíi h¹n ch¶y cùc tiÓu 28 77 vµ cùc ®¹i tõ 56 98KG/mm vµ bÒn kÐo tèi thiÓu tõ 42 88KG/mm. Hµm l­îng phèt pho cùc ®¹i 0,04 0,11%, l­u huúnh tõ 0,06 0,065%. Víi thÐp chÞu ¨n mßn, thµnh phÇn cùc ®¹i c¸c nguyªn tè nh­ b¶ng 1-1 B¶ng 1-1: Thµnh phÇn % cña thÐp chÞu ¨n mßn Lo¹i thÐp Cmax Mnmax Mo Ni,Cr,Cu P S Si Lß §iÖn, Siªmm Martin 0,5 1,9 0,150,3 0,5 0,44 0,06 0,35 ThÐp cã ®é bÒn cao ®­îc chÕ t¹o ë møc ®é Ýt h¬n vµ kh«ng quy chuÈn, cã giíi h¹n ch¶y thÊp nhÊt 67 120 vµ cao nhÊt 77 126, giíi h¹n bÒn kÐo 77 134KG/mm, cã hµm l­îng cacbon thÊp h¬n 0,45%, mangan 1,3 1,7%, Si 0,15 0,3%, ®­îc t«i, ram vµ th­êng ho¸. C¸c lo¹i thÐp bÒn cao th­êng dßn, kh«ng phï hîp víi ®iÒu kiÖn khÝ hËu nãng l¹nh ®ét ngét vµ khã gia c«ng c¾t gät. §Ó chÕ t¹o èng, ng­êi ta dïng hai c«ng nghÖ chñ yÕu lµ c¸n vµ hµn, c¸ biÖt cã thÓ ®óc, èng thÐp c¸n trùc tiÕp th­êng cã chÊt l­îng kh«ng cao do bÒ dµy kh«ng ®Òu vµ cã ®é «val lín. Ống hµn th­êng chÕ t¹o tõ thÐp tÊm theo kü thuËt hµn th¼ng, ®Ó cã chÊt l­îng cao h¬n th­êng dïng kü thuËt hµn xo¾n èc. B¶ng 1-2 cho thÊy c¸c ®Æc tÝnh èng c«ng nghÖ cña Nga vµ ph­¬ng ph¸p chÕ t¹o. Trong c¸c hÖ thèng ph©n phèi khÝ, ng­êi ta th­êng dïng c¸c vËt liÖu nh­ s¾t ®óc, thÐp, polyetylen, polyamit vµ ®ång. S¾t ®óc kh«ng dïng cho èng cã ¸p lùc trªn 200KPa, èng thÐp dïng cho tr­êng hîp ¸p lùc rÊt cao; èng polyetylen cµng ngµy cµng ®­îc phæ cËp nhÊt lµ hÖ thèng ph©n phèi, chÕ t¹o theo c«ng nghÖ polymen ho¸ etylen, cã tû träng tõ 0,91 ®Õn 0,96, cã thÓ xem lµ mét vËt liÖu nhít - dÎo. Cã hai lo¹i phæ biÕn cho èng dÉn khÝ lµ PE-80 (tíi ¸p suÊt 420 KPa) vµ PE-100 (tíi 700KPa). So víi èng thÐp th× èng polyetylen bÒn víi ho¸ chÊt, kh«ng bÞ ¨n mßn, dÔ vËn chuyÓn vµ kinh tÕ, nh­ng kh«ng chÞu ®­îc ¸p lùc cao vµ khi nhiÖt ®é t¨ng th× ®é bÒn gi¶m. Ống polyamit cã tÝnh chÊt t­¬ng tù nh­ èng PE nh­ng cã giíi h¹n ch¶y, giíi h¹n bÒn, ®é cøng vµ mËt ®é cao h¬n, viÖc ghÐp nèi kh«ng dïng ph­¬ng ph¸p hµn mµ chØ c¸n. §ång lµ mét lo¹i vËt liÖu tuæi thä cao, dÔ sö dông song rÊt ®¾t tiÒn nªn chØ dïng cho c¸c m¹ng ph©n phèi trong nhµ, kh«ng dïng cho c¸c èng dÉn chÝnh. Trong khai th¸c vµ thu gom dÇu khÝ, ng­êi ta cßn dïng lo¹i èng mÒm ®Ó truyÒn dÉn tõ mét ®iÓm cè ®Þnh ®Õn mét ®iÓm cã kho¶ng c¸ch kh«ng cè ®Þnh mµ thay ®æi theo thêi gian víi mét kho¶ng c¸ch nhÊt ®Þnh. Ch¼ng h¹n nh­ tõ miÖng giÕng ngÇm (trªn ®¸y biÓn) tíi c¸c dµn khai th¸c kiÓu næi, dÉn chÊt l­u tõ èng cè ®Þnh trªn ®¸y biÓn lªn tµu dÇu hoÆc truyÒn dÇu tõ tµu nä qua tµu kia. Ngoµi ra, èng mÒm cßn dïng lµm èng n©ng, èng kiÓm so¸t miÖng giÕng ngÇm. Ống mÒm trong c¸c hÖ thèng khai th¸c trªn biÓn cã hai lo¹i chÝnh, kh¸c nhau vÒ mËt ®é phï hîp víi hai ®iÒu kiÖn næi trªn mÆt n­íc vµ ch×m xuèng ®¸y biÓn. §­êng èng mÒm cã hai phÇn lµ c¸c ®Çu nèi b»ng kim lo¹i vµ phÇn th©n èng. §Çu nèi liªn kÕt víi th©n nhê keo d¸n chuyªn dông. MÆt c¾t cña th©n èng mÒm cøng tõ ngoµi vµo trong th­êng cã c¸c líp: líp vá Polyurethane, líp v¶i, líp kim lo¹i - cao su, líp sîi, líp cao su, líp d©y kim lo¹i, líp d©y sîi thø hai vµ líp l­íi kim lo¹i-cao su. B¶ng 1-2. §Æc tÝnh èng thÐp c«ng nghÖ do Nga s¶n xuÊt TT C¸c lo¹i èng KÝch th­íc cña èng Quy chuÈn §­êng kÝnh ngoµi (mm) BÒ dÇy èng (mm) ChiÒu dµi (mm) 1 èng thÐp hµn 8 1620 1 14 1,5 18 OTC 10704-63 2 èng hµn- kÐo nguéi vµ c¸n nguéi 5 76 0,5 3 1,5 8,5 OTC 10704-63 3 èng hµn víi mèi hµn xo¾n vÝt 426 1220 4 12 10 18 OTC 8696-62 4 èng thÐp liÒn c¸n nãng 25 530 2,5 75 4 12,5 OTC 8732-70 5 èng thÕp liÒn kÐo nguéi vµ c¸n nguéi 1 200 0,1 12 1,5 9 OTC 8734-58 6 èng chÕ t¹o chÝnh x¸c 4 710 0,1 32 1 9 OTC 9567-60 7 èng thÐp liÒn cho c¸c tr¹m ¸p lùc cao 12 129 3 60 4,5 8 èng thÐp liÒn chÞu ¸p lùc cao 6 13 2 4,5 0,5 4 OTC 11017-64 9 èng thÐp liÒn gia c«ng nãng b¨ng thÐp kh«ng gØ 57 325 3,5 32 1,5 10 OTC 9940-72 10 èng thÐp liÒn gia c«ng nguéi vµ gia c«ng nãng b»ng thÐp kh«ng gØ 5 250 0,2 2,2 1,5 9 OTC9941-72 11 èng thÐp hµn b»ng thÐp kh«ng gØ 8 102 1 4 1,5 8 OTC 11068-64 1.4. C¸c yÕu tè ¶nh h­ëng tíi viÖc chän tuyÕn èng C¸c th«ng tin cña ®­êng èng dÉn: c¸c tin tøc vÒ ®iÒu kiÖn x©y dùng, ®iÒu kiÖn sö dông cña hÖ thèng còng nh­ c¸c chØ tiªu vÒ kinh tÕ. ViÖc sö dông kh«ng ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin sÏ dÉn tíi viÖc thiÕu c¨n cø vÒ thiÕt kÕ. ChÝnh v× vËy c¸c nhµ thiÕt kÕ ph¶i c¨n cø vµo c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®ã ®Ó s¬ bé chän ra c¸c ph­¬ng ¸n tèi ­u cho viÖc thiÕt kÕ. Sau khi xem xÐt mét c¸ch cô thÓ viÖc thiÕt kÕ ph¶i c¨n cø vµo c¸c yÕu tè cã ¶nh h­ëng lín tíi viÖc x©y dùng tuyÕn ®­êng èng; ë giai ®o¹n thiÕt kÕ s¬ bé, chiÒu réng hµnh lang cña ®­êng èng lÊy b»ng 10km. Khi sang ®o¹n thiÕt kÕ kü thuËt, chiÒu réng hµnh lang b»ng 500m, vµ ë giai ®o¹n thiÕt kÕ chi tiÕt, chiÒu réng hµnh lang cã thÓ lÊy nhá h¬n - Nhãm 1: Bao gåm c¸c th«ng tin kh«ng phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn khÝ hËu, ®Þa h×nh, ®Þa chÊt thuû v¨n khi l¾p ®Æt. C¸c th«ng tin bao gåm: ®iÓm ®Çu, ®iÓm cuèi vµ c¸c ®iÓm trung gian cña ®­êng èng dÉn, ®­êng kÝnh èng, tÝnh chÊt cña chÊt l­u vËn chuyÓn. Trªn thùc tÕ viÖc lùa chän th«ng tin theo nhãm 1 kh«ng kh¶ thi. - Nhãm 2: Bao gåm c¸c d÷ liÖu mµ ë mét møc ®é nµo ®ã Ýt nhiÒu cã phô thuéc vµo vÞ trÝ cña ®­êng èng dÉn vµ ®iÒu kiÖn tù nhiªn. Bao gåm: c¸c ®iÒu kiÖn vÒ ®Þa h×nh, ®Þa chÊt thuû v¨n, c¸c ch­íng ng¹i vËt thiªn nhiªn vµ nh©n t¹o; sè l­îng c¸c tr¹m b¬m l¾p ®Æt däc theo tuyÕn èng. Trong c¸c yÕu tè trªn, c¸c yÕu tè liªn quan ®Õn ®Þa h×nh, ®Þa chÊt thuû v¨n, c¸c ch­íng ng¹i vËt cã ¶nh h­ëng rÊt lín trong viÖc x©y dùng mÆt b»ng, ®­îc xem nh­ mét xu h­íng chÝnh cho viÖc thiÕt kÕ l¾p ®Æt mét tuyÕn èng. 1.5. §Æc ®iÓm thi c«ng ®­êng èng ngÇm ViÖc ®­a c¸c má dÇu vµ khÝ ngoµi biÓn vµo khai th¸c lu«n ®i ®«i víi viÖc x©y dùng hÖ thèng ®­êng èng ngÇm d­íi ®¸y biÓn trong néi bé má vµ c¸c tuyÕn ®­êng èng chÝnh dÉn ra ngoµi khu vùc má. ViÖc thi c«ng ®­êng èng d­íi biÓn ®­îc thùc hiÖn b»ng c¸c lo¹i tµu r¶i èng chuyªn dông, ®­êng èng cã thÓ ®­îc ch«n ngÇm hoÆc th¶ tù do trªn ®¸y biÓn. Chóng ta ®i t×m hiÓu mét vµi ph­¬ng ph¸p l¾p ®Æt ®­êng èng d­íi ®¸y biÓn ®ang ®­îc ¸p dông hiÖn nay ë trªn thÕ giíi vµ ë ViÖt Nam. 1.5.1. L¾p ®Æt ®­êng èng tõ sµ lan cã trang bÞ cÇu tr­ît Sµ lan l¾p ®Æt ®­êng èng lµ lo¹i tµu biÓn ®­îc trang bÞ c¸c thiÕt bÞ chuyªn dông cho viÖc r¶i èng. Trªn boong tµu ng­êi ta s¾p ®Æt c¸c ®o¹n èng cÇn thiÕt ®Ó dù tr÷ cho chu kú lµm viÖc, thiÕt bÞ lÆn, m¸y hµn, thiÕt bÞ dïng cho viÖc kiÓm tra c¸c mèi hµn r¸p nèi, cÈu dïng cho n©ng h¹ èng, c¸c vËt liÖu kh¸c ®Ó thùc hiÖn cho viÖc l¾p r¸p, n©ng èng vµ th¶ tr­ît, c¸c têi neo, thiÕt bÞ ®éng lùc, thiÕt bÞ dïng cho kÐo c¨ng ®­êng èng, bôc ®iÒu khiÓn vµ sµn dïng cho m¸y bay h¹ c¸nh. Trªn tµu cã n¬i ¨n ë vµ sinh ho¹t, viÖc cung cÊp èng vµ c¸c vËt t­ vËt liÖu kh¸c ®­îc trî gióp bëi c¸c tµu bæ trî. Sµ lan l¾p ®Æt ®­êng èng trong thêi gian lµm viÖc l¾p ®Æt ®­êng èng di chuyÓn nhê hÖ thèng neo, hÖ thèng neo nµy ®¶m b¶o vÞ trÝ bÒn v÷ng cña sµ lan khi thi c«ng. Ng­êi ta còng sö dông lo¹i sµ lan b¸n ch×m ®Ó l¾p ®­êng èng. C«ng viÖc l¾p ®Æt ®­êng èng tõ sµ lan lµ nèi theo trËt tù c¸c èng hµn thµnh c¸c nh¸nh. ViÖc hµn c¸c èng ®­îc thùc hiÖn trªn c¸c ®o¹n nghiªng, h¬i xo¾n cña boong, cã trang bÞ giµn con l¨n vµ ®ång thêi ®­îc dïng lµm thiÕt bÞ th¶ èng. Khi l¾p ®Æt ®­êng èng ë ®é s©u kh«ng lín ®­îc th¶ trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp tõ thiÕt bÞ th¶ hay sö dông cÇu tr­ît th¼ng. Khi ®é s©u l¾p ®Æt t¨ng lªn, t¶i träng t¨ng lóc ®ã cÇn thiÕt ph¶i sö dông c¸c ph­¬ng tiÖn lµm gi¶m t¶i träng d­. øng suÊt lín nhÊt xuÊt hiÖn ë ®o¹n n»m gi÷a ®iÓm xuèng dèc cña èng dÉn tõ sµ lan vµ ®¸y biÓn. §Ó h¹n chÕ øng suÊt nµy trªn sµ lan l¾p ®Æt ®­êng èng cã trang bÞ c¸c cÇu tr­ît cong ®Òu vµ c¸c thiÕt bÞ kÐo t¹o ra c¸c øng suÊt däc. §Ó l¾p ®Æt ®­êng èng xuèng ®¸y, ng­êi ta sö dông h×nh d¸ng ®­êng cong ch÷ S, ë ®©y c¸c øng suÊt xuÊt hiÖn trªn c¸c ®o¹n èng låi cña ®­êng cong h×nh ch÷ S, giíi h¹n b»ng cÇu tr­ît t¹o cho ®­êng èng gãc nghiªng an toµn, cßn trªn ®o¹n èng lâm nhê thiÕt bÞ kÐo t¹o ra søc c¨ng vµ ®­îc bè trÝ trªn ®o¹n nghiªng cña ®­êng l¾p r¸p. Cã ba lo¹i cÇu tr­ît ®ã lµ: th¼ng, cong th¼ng liÒn, cong ®Òu cã khíp cÇu. CÇu tr­ît th¼ng ®Òu ®­îc coi lµ kÕt cÊu cøng cÊu thµnh tõ hai phao èng dµi liªn kÕt víi nhau b»ng c¸c thanh dÇm ngang, trªn ®ã bè trÝ c¸c dµn con l¨n. ViÖc sö dông cÇu tr­ît th¼ng ®Òu rÊt hiÖu qu¶ khi ®é s©u cña n­íc biÓn kh«ng lín l¾m vµ sãng biÓn kh«ng ®¸ng kÓ. CÇu tr­ît cong liÒn cøng lµ lo¹i cÇu tr­ît cong vâng víi ®é cong cho tr­íc. Nã cho phÐp t¨ng gãc nghiªng cña ®­êng èng ë cuèi cÇu tr­ît vµ phï hîp víi ®é s©u l¾p ®Æt. BiÕn d¹ng cña cÇu tr­ît ®­êng cong cøng ®· ®­îc x¸c ®Þnh vµ kh«ng thÓ thay ®æi khi l¾p ®Æt ®­êng èng, v× vËy hiÖu qu¶ cña viÖc øng dông nã kh«ng lín l¾m. CÇu tr­ît ®­êng cong cã khíp cÇu ®­îc cÊu thµnh tõ mét sè ®o¹n h×nh d¶i qu¹t, chóng ®­îc nèi víi nhau b»ng c¸c khíp cÇu chuyªn dông. TÝnh ­u viÖt cña cÇu tr­ît cã khíp cÇu so víi cÇu tr­ît ®­êng cong liÒn ®­îc thÓ hiÖn nh­ sau: - Kho¶ng ®é s©u lín h¬n vµi lÇn so víi cÇu tr­ît cøng liÒn cã cïng chiÒu dµi. - TÝnh linh ®éng tèt h¬n trong c¸c ®iÒu kiÖn ë biÓn v× nã cã chiÒu dµi nhá h¬n. - Ph¶n lùc gi÷a èng vµ cÇu tr­ît ®­îc ph©n bè ®Òu h¬n theo chiÒu dµi cña cÇu tr­ît, ®iÒu nµy cho phÐp gi÷ ®­êng èng mµ kh«ng g©y tËp trung øng suÊt kh¸c víi ë cÇu tr­ît th¼ng, ë ®ã ph¶n lùc do träng l­îng cña èng tËp trung ë c¸c ®Çu. - Gi¸ thµnh gi¶m nhê kh¶ n¨ng ®iÒu chØnh chiÒu dµi cña cÇu tr­ît b»ng c¸ch l¾p r¸p nhiÒu hay Ýt h¬n sè ®o¹n dïng cho khi l¾p ®Æt ë c¸c ®é s©u kh¸c nhau so víi sö dông cÇu tr­ît cøng. - Cã kh¶ n¨ng ®iÒu khiÓn b»ng c¸ch ®­a vµo cÊu tróc bé phËn ®iÒu hoµ (khö) t¸c ®éng cña dßng ch¶y b»ng c¸ch thay ®æi lùc kÐo däc trôc cña ®­êng èng vµ b»ng c¸ch ®iÒu chØnh ®é næi cña cÇu tr­ît. §Ó ®iÒu khiÓn ®é næi cña cÇu tr­ît khi l¾p ®Æt ®­êng èng ë ®é s©u nhá vµ sù tiÕp nhËn träng l­îng cña ®­êng èng n»m trªn cÇu tr­ît, phÇn d­íi cña cÇu tr­ît cÊu thµnh tõ c¸c ng¨n kh«ng thÊm n­íc. Tõng ng¨n ®­îc nèi víi c¸c ®­êng dÉn khÝ vµ n­íc, trªn ®ã cã trang bÞ c¸c van ®iÒu khiÓn b»ng tay. C¸c ®­êng khÝ ®­îc nèi víi èng cã ®­êng kÝnh 50mm, èng gãp nµy ®­îc kÐo dµi theo toµn bé phÇn ®Õ d­íi cña cÇu tr­ît. C¸c ®­êng n­íc ®­îc nèi víi èng cã ®­êng kÝnh 150mm, èng nµy còng ®­îc tr¶i dµi theo toµn bé phÇn bªn d­íi cña cÇu tr­ît. §Ó c©n b»ng, hÖ thèng nh­ thÕ nµy cã ë hai phÝa cña ®Õ d­íi cÇu tr­ît. N­íc tõ c¸c khoang ®­îc th¶i ra b»ng hai ®­êng èng dÉn khÝ bè trÝ ë mÐp gê cña cÇu tr­ît, n¨ng suÊt chung lµ 83m3/h ë ¸p suÊt 0,7MPa. §iÒu nµy cho phÐp thæi tÊt c¶ c¸c khoang trong kho¶ng thêi gian 20 phót nhanh h¬n nhiÒu so víi thêi gian n¹p n­íc vµo c¸c khoang. TÊt c¶ c¸c khoang cã trang bÞ c¸c nót th¸o, c¸c nót nµy ®­îc nèi víi c¸c èng cao su ®Ó thæi trong tr­êng hîp ph¸t hiÖn cã n­íc rß rØ vµo hÖ thèng chÝnh. Ngoµi ra tÊt c¶ c¸c ®­êng khÝ vµ n­íc cã trang bÞ c¸c van ®iÒu khiÓn b»ng tay cã thÓ ng¾t (t¸ch) khái khoang bÞ vì, còng nh­ ®¸p øng sù thay ®æi tèc ®é n¹p vµ thæi c¸c khoang. §Ó x¸c ®Þnh ®iÓm khëi ®Çu cña ®­êng èng tõ cÇu tr­ît, tõng hÖ thèng c¸c con l¨n trªn cÇu tr­ît cã trang bÞ hÖ thèng phô trî, cã c¸c con l¨n nhá ®Ó x¸c ®Þnh sù tiÕp xóc cña èng víi cÇu tr­ît. 1.5.2. L¾p ®Æt ®­êng èng tõ sµ lan cã trang bÞ tang quay dïng cho cuèn èng Mét trong sè c¸c ph­¬ng ph¸p h÷u hiÖu dïng cho l¾p ®Æt c¸c ®­êng èng d­íi n­íc s©u lµ l¾p ®Æt chóng tõ sµ lan cã trang bÞ tang quay dïng cho cuèn èng. Víi ph­¬ng ph¸p nµy ng­êi ta dïng c¸c nh¸nh èng dµi, tËp hîp vµ quÊn lªn mét tang quay trªn mÆt b»ng x©y dùng ë trªn bê. ë ®©y ng­êi ta tiÕn hµnh kiÓm tra c¸c mèi hµn vµ viÖc chèng gØ. Sµ lan víi tang quay ®· ®­îc quÊn c¸c nh¸nh èng ®i ®Õn vÞ trÝ l¾p ®Æt, ë ®©y ®Çu nèi èng ®­îc n©ng lªn trªn bÒ mÆt vµ ®­îc hµn nèi víi ®Çu èng trªn tang quay. ë gian ®o¹n ®Çu, ®Çu cña nh¸nh ®­êng èng cã tang quay ®­îc kÑp chÆt vµo hÖ thèng neo ®· ®­îc chuÈn bÞ s½n. ViÖc l¾p ®Æt ®­îc thùc hiÖn khi sµ lan dÞch chuyÓn däc theo tuyÕn ®­êng èng ®· thiÕt kÕ s½n ®Ó l¾p ®Æt. Trong thêi gian ®ã, nh¸nh èng ®­îc r¶i ra tõ tang quay, n¾n th¼ng vµ ®­îc th¶ xuèng ®¸y. Sau khi l¾p ®Æt c¸c nh¸nh èng quÊn trªn tang quay, sµ lan quay trë l¹i sµn x©y dùng trªn bê ®Ó n¹p èng vµo tang quay. ViÖc n¹p ®­îc tiÕn hµnh b»ng c¸ch quÊn c¸c èng nh¸nh lªn tang quay cña tµu l¾p ®Æt. Trªn tµu, tang quÊn cã thÓ g¸ kÑp ë tr¹ng th¸i n»m ngang hay th¼ng ®øng. §­êng kÝnh cña tang quay ®­îc bè trÝ sao cho viÖc quÊn vµ t¹i c¸c nh¸nh cña ®­êng èng chØ x¶y ra biÕn d¹ng ®µn håi. Ngoµi ra ®Ó tr¸nh sù vÆn èng ng­êi ta sö dông c¸c èng cã thµnh t­¬ng ®èi dµy. C¸c ­u ®iÓm chÝnh cña tµu l¾p ®Æt ®­êng èng cã tang quay lµ n¨ng suÊt l¾p ®Æt cao vµ cã thÓ l¾p ®Æt ë c¸c ®é s©u lín. Nh­îc ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ h¹n chÕ vÒ ®­êng kÝnh cña èng. Do qu¸ tr×nh quÊn èng vµ r¶i èng tõ tang quay g©y ra sù xo¾n cña ®­êng èng lµm cho khã l¾p ®Æt èng vµo ®­êng th«ng hµo. 1.5.3. L¾p ®Æt ®­êng èng tõ sµ lan cã sö dông khung giµn nghiªng Khi l¾p ®Æt ®­êng èng ë c¸c ®é s©u lín cã thÓ sö dông sµ lan b¸n ch×m víi khung giµn nghiªng. ViÖc l¾p ®Æt ®­êng èng ®­îc tiÕn hµnh theo ®­êng cong ch÷ J. TÝnh ­u viÖt cña hÖ thèng lµ ®¸p øng viÖc l¾p ®Æt ë nh÷ng ®é s©u lín, t¹o sù gÊp khóc lín. Nh­îc ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p nµy so víi ph­¬ng ph¸p l¾p ®Æt theo ®­êng cong ch÷ S lµ n¨ng suÊt lao ®éng thÊp. 1.5.4. Mét sè ph­¬ng ph¸p l¾p ®Æt ®­êng èng thùc hiÖn ë vïng biÓn ViÖt Nam a). L¾p ®Æt ®­êng èng ngoµi biÓn ®ång thêi víi viÖc ®µo hµo ch«n èng: ViÖc ch«n èng xuèng ®¸y biÓn lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n trong qu¸ tr×nh x©y dùng ®­êng èng d­íi biÓn. Thùc tÕ cho thÊy nh÷ng ®­êng èng ®· ®­îc ch«n xuèng ®¸y biÓn ë ®é s©u nhÊt ®Þnh kh«ng bÞ nguy hiÓm v× h­ háng do neo tµu, do th¶ l­íi s¸t ®¸y, còng nh­ t¸c ®éng cña sãng vµ dßng ch¶y. Ngoµi ra viÖc ch«n èng cßn lµm h¹n chÕ sù dÞch chuyÓn däc cña ®­êng èng khi cã chªnh lÖch nhiÖt ®é thµnh èng vµ ¸p suÊt cña s¶n phÈm ®­îc b¬m, gi¶m t¸c ®éng lùc lªn ®o¹n èng cong nèi gi÷a èng ®øng cña giµn cè ®Þnh vµ ®­êng èng. ViÖc ch«n èng cã thÓ thùc hiÖn b»ng c¸c ph­¬ng ph¸p sau ®©y: + §µo hµo, ®Æt èng xuèng ®¸y vµ lÊp hµo l¹i. + §Æt èng xuèng ®¸y biÓn, ch«n èng b»ng tµu ch«n èng vµ lÊp l¹i. + §ång thêi võa ®µo hµo, võa ®Æt èng vµ lÊp hµo. Khi ®µo hµo b»ng tµu cuèc ®ßi hái ph¶i ®µo mét khèi l­îng ®Êt ®¸ thõa so víi khèi l­îng cÇn thiÕt ®Ó ch«n èng, ®«i khi lín gÊp 10 lÇn. C«ng nghÖ phæ biÕn nhÊt lµ ph­¬ng ph¸p ch«n èng b»ng thiÕt bÞ ®µo hµo kiÓu cµy ®Êt. ThiÕt bÞ nµy ®¶m b¶o n¨ng suÊt ch«n èng cao vµ Ýt t¸c ®éng lªn m«i tr­êng xung quanh, ®µo hµo hÑp trong nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Êt ®¸ kh¸c nhau. Ta t×m hiÓu nh÷ng ph­¬ng ph¸p kü thuËt míi vÒ r¶i èng ngÇm víi viÖc ®ång thêi ch«n èng xuèng ®¸y biÓn b»ng thiÕt bÞ cµy ®Êt ¸p dông cho c¸c ph­¬ng ph¸p l¾p ®Æt èng kh¸c nhau. Khi l¾p ®Æt ®­êng èng b»ng tµu ®Æt èng, thiÕt bÞ cµy ®Êt ®­îc kÐo trùc tiÕp b»ng tµu ®Æt èng. Lùc kÐo cÇn thiÕt ®Ó kÐo ®­êng èng vµ thiÕt bÞ cµy ®Êt ®­îc t¹o ra b»ng têi neo cña tµu ®Æt èng vµ tµu kÐo vËn chuyÓn. Trªn h×nh 1-1 chØ ra s¬ ®å r¶i èng b»ng tµu ®Æt èng ®ång thêi víi viÖc ®µo hµo b»ng thiÕt bÞ cµy ®Êt. NÕu ®­êng èng cã líp bäc b¶o vÖ b»ng bª t«ng liªn tôc, th× cã thÓ n»m trùc tiÕp lªn c¸c gèi ®ì b»ng con l¨n cña thiÕt bÞ cµy. Trong tr­êng hîp nµy ®­êng èng sÏ h¹n chÕ sù di chuyÓn lÖch cña thiÕt bÞ cµy so víi h­íng th¼ng cña tuyÕn èng vµ thiÕt bÞ cµy sÏ th¶ èng xuèng hµo. NÕu ®­êng èng kh«ng bäc bª t«ng, ®Ó ng¨n ngõa sù h­ háng líp bäc chèng ¨n mßn, ®­êng èng cÇn ph¶i ®­îc n»m trªn thiÕt bÞ cµy, tuy nhiªn chiÒu dµi c¸p kÐo tõ tµu ®Õn thiÕt bÞ cµy kh«ng thÓ gi¶m ®­îc v× sÏ xuÊt hiÖn thµnh phÇn lùc kÐo th¼ng ®øng t¸c dông lªn thiÕt bÞ cµy. Trong tr­êng hîp ®ã cÇn ph¶i tÝnh to¸n ®Ó t¨ng chiÒu dµi ®o¹n èng treo b»ng c¸ch t¨ng lùc kÐo hoÆc buéc phao. Ph­¬ng ph¸p gia cè c¸p kÐo thiÕt bÞ cµy víi tµu ®Æt èng cã ¶nh h­ëng ®Õn viÖc thùc hiÖn c¸c thao t¸c tiÕp theo liªn quan ®Õn viÖc dõng vµ tiÕp tôc c«ng viÖc ®Æt èng trong tr­êng hîp ®iÒu kiÖn thêi tiÕt kh«ng thuËn lîi vµ kÕt thóc qu¸ tr×nh x©y dùng ®­êng èng. Khi nèi c¸p th¼ng ®øng tõ thiÕt bÞ cµy tíi tµu, c¸p kÐo ph¶i gåm mét vµi ®o¹n d©y nèi víi nhau b»ng m¸ kÑp ®Ó lu«n lu«n cã thÓ th¸o thiÕt bÞ cµy ra vµ cÈu lªn tµu. Ph­¬ng ph¸p tèt nhÊt lµ liªn kÕt c¸p kÐo qua mét block ®Æt trªn thiÕt bÞ cµy. Mét ®Çu c¸p cè ®Þnh trªn tµu, cßn ®Çu kia ®­a qua block trªn thiÕt bÞ cµy vµ nèi víi têi kÐo. Trong tr­êng nµy cã thÓ thay ®æi chiÒu dµi c¸p kÐo, ®¬n gi¶n ho¸ qu¸ tr×nh n©ng lªn vµ h¹ thiÕt bÞ cµy xuèng, gi¶m hai lÇn lùc kÐo thiÕt bÞ ®µo hµo vµ chia thêi gian thao t¸c lÇn l­ît ra thµnh kÐo èng vµ kÐo thiÕt bÞ ®µo hµo, nghÜa lµ kÐo thiÕt bÞ ®µo hµo trong khi thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc hµn – l¾p gi¸p, lóc ®ã tµu ®Æt èng ®øng t¹i chç. Tuy nhiªn trong tr­êng hîp nµy cÇn cã thªm mét têi kÐo v× têi cña ®­êng r¶i èng duy tr× viÖc kÐo èng. Tr­íc khi tiÕn hµnh c«ng viÖc, ®Æt thiÕt bÞ ®µo hµo lªn sµn tµu ®Æt èng, ®iÒu chØnh vÞ trÝ c¸c tÊm tr­ît cña gèi ®ì phÝa tr­íc ®Ó x¸c ®Þnh ®é s©u ®µo hµo vµ r¶i c¸p kÐo. Dïng cÇn cÈu cña tµu ®Æt èng th¶ thiÕt bÞ ®µo hµo xuèng ®¸y biÓn khi ®iÒu kiÖn thêi tiÕt thuËn lîi. §Æc biÖt l­u ý khi kiÓm tra vÞ trÝ cña thiÕt bÞ ®µo hµo (thiÕt bÞ ®µo hµo ph¶i tùa trªn c¸c tÊm tr­ît phÝa tr­íc vµ trôc cña nã ph¶i song song víi tuyÕn èng), viÖc th¶ c¸p kÐo vµ giai ®o¹n ®Çu ®µo hµo. ViÖc kiÓm tra nµy do thî lÆn thùc hiÖn hoÆc dïng thiÕt bÞ d­íi n­íc. Tµu ®Æt èng dÞch chuyÓn ®ång thêi víi viÖc ®µo hµo vµ ®Æt èng xuèng ®¸y hµo. Cã thÓ dïng m¸y ®o ®é s©u ®Ó kiÓm tra viÖc ®µo hµo vµ vÞ trÝ ®­êng èng trong hµo. §Ó lµm viÖc nµy, tµu cïng víi ®o ®é s©u dÞch chuyÓn vu«ng gãc víi trôc hµo vµ ghi l¹i trong m¸y mÆt c¾t ngang hµo, vÞ trÝ ®Êt lë vµ vÞ trÝ ®­êng èng trong hµo cã thÓ dïng thiÕt bÞ d­íi n­íc vµ ghi l¹i kÕt qu¶ vµo b¨ng Video. ViÖc l¾p ®Æt èng ®ång thêi ch«n èng xuèng ®¸y biÓn cã thÓ ®­îc thùc hiÖn b»ng ph­¬ng ph¸p kÐo èng theo ®¸y biÓn, s¸t ®¸y hoÆc trong d¹ng èng cong ®µn håi. Trong tr­êng hîp nµy thiÕt bÞ ®µo hµo ®­îc ®Æt tr­íc ®Çu èng ®­îc kÐo. ViÖc kÐo nh÷ng ®o¹n èng dµi ®ång thêi ch«n èng xuèng ®¸y biÓn cã thÓ ¸p dông ®Ó x©y dùng c¸c tuyÕn ®­êng èng chÝnh, còng nh­ c¸c ®­êng èng nèi gi÷a c¸c giµn trong néi bé má. S¬ ®å kÐo èng ®ång thêi víi viÖc ®µo hµo b»ng thiÕt bÞ kiÓu cµy ®­îc biÓu diÔn trªn h×nh 1-2 H×nh 1-1: S¬ ®å l¾p ®Æt ®­êng èng d­íi biÓn b»ng ph­¬ng ph¸p dïng tµu ®Æt èng ®ång thêi víi viÖc sö dông thiÕt bÞ ®µo hµo kiÓu cµy ®Êt. 1 - Tµu ®Æt èng, 2 - §­êng èng, 3 - C¸p kÐo, 4 - §¸y biÓn, 5 - ThiÕt bÞ ®µo hµo kiÓu cµy ®Êt, 6 - Hµo ch«n èng, 7 - Bê ®Êt. H×nh 1-2: S¬ ®å l¾p ®Æt ®­êng èng d­íi biÓn b»ng ph­¬ng ph¸p kÐo èng ®ång thêi víi viÖc sö dông thiÕt bÞ ®µo hµo kiÓu cµy ®Êt. 1 - Tµu kÐo, 2 - C¸p kÐo, 3 - §¸y biÓn, 4 - ThiÕt bÞ ®µo hµo kiÓu cµy ®Êt, 5 - C¸p kÐo, 6 - Hµo ch«n èng, 7 - §­êng èng, 8 - Bê ®Êt. b). M« t¶ c¸c c«ng ®o¹n r¶i èng cña XÝ nghiÖp Liªn doanh Vietsovpetro: T¹i XNLD Vietsovpetro, viÖc r¶i èng ngÇm ®­îc thùc hiÖn b»ng tµu C«n S¬n, c¸c c«ng ®o¹n chÝnh trªn tµu r¶i èng bao gåm: B­íc 1: ChÈn bÞ mÐp v¸t. MÐp v¸t ®· ®­îc nhµ s¶n suÊt èng v¸t theo tiªu chuÈn, th­êng v¸t ch÷ V, gãc v¸t 300. C«ng viÖc chuÈn bÞ bao gåm mµi s¹ch mÐp v¸t, söa ch÷a nh÷ng chç bÞ mãp mÐp do qu¸ tr×nh vËn chuyÓn ®Ó ®¶m b¶o ®Þnh d¹ng mÐp v¸t theo yªu cÇu cña quy tr×nh hµn. Nh­îc ®iÓm lµ viÖc mµi s¹ch ph¶i sö dông m¸y mµi, thêi gian kÐo dµi, ®ßi hái thî cã tay nghÒ cao nÕu kh«ng sÏ lµm háng ®Þnh d¹ng mÐp v¸t, g©y khuyÕt tËt mèi hµn. Ng­êi thî ph¶i lµm viÖc víi c­êng ®é cao, kh«ng duy tr× ®­îc kh¶ n¨ng lµm viÖc l©u dµi. B­íc 2: L¾p ghÐp èng vµ hµn líp lãt. Th­êng dïng têi ®Ó ghÐp kh«ng sö dông ®Þnh t©m hoÆc sö dông ®Þnh t©m ngoµi. Nh­îc ®iÓm lµ thêi gian l¾p phô thuéc vµo kü n¨ng ®iÒu khiÓn têi vµ kinh nghiÖm cña ng­êi l¾p ghÐp. NÕu khe hë, mÐp cïn, ®é lÖch mÐp kh«ng chuÈn th× thêi gian hµn sÏ t¨ng, cã khuyÕt tËt t¹i líp lãt nh­ kh«ng ngÊu, lâm ®¸y. B­íc 3: Hµm líp gi÷a. B­íc 4: Hµm líp phñ. B­íc 5: KiÓm tra mèi hµn. B­íc 6: Bäc chèng ¨n mßn. BÒ mÆt ®­îc lµm s¹ch, ®­îc s¬n lãt vµ quÊn b¨ng keo b¶o vÖ.