Đồ án Thiết kế qui trình công nghệ gia công khớp nối răng

TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC QUOÁC GIA THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC BAÙCH KHOA KHOA CÔ KHÍ BOÄ MOÂN CHEÁ TAÏO MAÙY ™˜ & ™˜ ÑOÀ AÙN MOÂN HOÏC COÂNG NGHEÄ CHEÁ TAÏO MAÙY ÑEÀ TAØI : THIEÁT KEÁ QUI TRÌNH COÂNG NGHEÄ GIA COÂNG KHÔÙP NOÁI RAÊNG ( TAÄP THUYEÁT MINH ) Giaùo vieân höôùng daãn : LE ÑAÊNG NGUYEÂN Sinh vieân : NGUYEÃN VAÊN VOÏNG TRAØ THANH TRUNG NGUYEÃN TROÏNG TRÖÔØNG Nhoùm : TP . Hoà Chí Minh - 06/2001 LÔØI NOÙI ÑAÀU ™˜ & ™˜ Ñoà aùn moân hoïc Coâng Ngheä Cheá Taïo Maùy nhaèm toång keát laïi nhöõng kieán thöùc ñaõ hoïc , coù lieân quan ñeán vieäc cheá taïo caùc chi tieát maùy . trong quùa trình saûn xuaát .Muoán cheá taïo ñöôïc chi tieát maùy sao cho ñaûm baûo ñöôïc yeâu caàu thieát keá , ñaït ñöôïc tính coâng ngheä tính kinh teá cao ,thì phaûi thieát keá quy trình coâng ngheä gia coâng moät caùch thích hôïp nhaát . Vieäc thieát keá coâng ngheä nhaèm taïo ra caùc chi tieát maùy môùi ,hoaëc thay theá nhöõng coâng ngheä laïc haäu khoâng ñaùp öùng ñuû yeâu caàu kyõ thuaät cuûa saûn phaåm , naêng suaát thaáp … Ngoaøi ra ,vieäc thieát keá quy trình coâng ngheä phuø hôïp , giuùp ngöôøi cheá taïo giaûm ñöôïc thôøi gian saûn xuaát , ñoàng thôøi ñaùp öùng ñöôc nhu caàu tieâu duøng saûn phaåm trong moät thôøi gian coù giôùi haïn. Thieát keá quy trình coâng ngheä gia coâng saûn phaåm nhaèm ñaûm baûo chaát löôïng saûn phaåm , phöông phaùp gia coâng kinh teá vaø reû tieàn nhaát , ñoàng thôøi phaûi aùp duïng nhöõng thaønh töïu môùi cuûa khoa hoïc kyõ thuaät . Moät saûn phaåm coù theå coù nhieàu quy trình coâng ngheä khaùc nhau , neân vieäc thieát keá quy trình coâng ngheä phaûi coù söï löïa choïn , phaân tích phöông aùn toái öu nhaát ,hôïp lyù nhaát . ñeå ñaûm baûo yeâu caåu kyõ thuaät saûn phaåm , naêng suaát cao , hình thöùc ñeïp , giaù thaønh reû ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu tieâu duøng Nhoùm sinh vieân thöïc hieän . VT2 Nguyeãn Vaên Voïng Traø Thanh Trung Nguyeãn Troïng Tröôøng MUÏC LUÏC o O o trang CHÖÔNG I Xaùc ñònh daïng saûn xuaát 4 CHÖÔNG II Phaân tích chi tieát 6 CHÖÔNG III Choïn daïng phoâi & phöông phaùp cheá taïo phoâi 9 CHÖÔNG IV Choïn tieán trình gia coâng 12 CHÖÔNG V Thieát keá nguyeân coâng 21 CHÖÔNG VI Xaùc ñònh löôïng dö trung gian & kích thöôùc trung gian 35 CHÖÔNG VII Xaùc ñònh cheá ñoä caét & thôøi gian gia coâng 43 CHÖÔNG VIII Phieáu toång hôïp nguyeân coâng CHÖÔNG IX Thieát keá ñoà gaù 51 LÔØI KEÁTLUAÄN TAØI LIEÄU THAM KHAÛO CHÖÔNG I XAÙC ÑÒNH DAÏNG SAÛN XUAÁT Theo nhieäm vuï thieát keá hình thöùc saûn xuaát toå chöùc saûn phaåm , khôùp noái raêng laø daïng saûn xuaát haøng loaït vöøa . Saûn luôïng chi tieát caàn cheá taïo Vôùi soá saûn phaåm trong naêm : N0 = 12000 (chieác). Soá chi tieát nhö nhau trong moät saûn phaåm : m = 1 . Soá % döï tröõ cho chieát tieát laøm phuï tuøng : a = 5% . Soá % chi tieát pheá phaåm trong quaù trình cheá taïo : b = 4% . Theo baûng Þ Daïng saûn xuaát haøng loaït vöøa . ÔÛ daïng saûn xuaát naøy thieát bò saûn xuaát moät phaàn laø chuyeân duøng moät phaàn laø vaïn naêng . Thôøi gian moät naêm laøm vieäc laø 300 ngaøy ,1ngaøy laøm vieäc 8 (giôø). Soá chi tieát cheá taïo trong moät ngaøy laø : N ngaøy = 13000/300 =43 (chieác). Soá chi tieát cheá taïo trong moät giôø laø : Ngiôø = 43/8 = 5,375 (chieác) . CHÖÔNG II PHAÂN TÍCH CHI TIEÁT GIA COÂNG II . 1.PHAÂN TÍCH CHI TIEÁT GIA COÂNG: Coâng duïng cuûa chi tieát : Khôùp noái raêng laø chi tieát ñeå noái vaø truyeàn Moment xoaén giöõa caùc truïc coù sai leäch veà vò trí ( do bieán daïng ñaøn hoài cuûa caùc truïc ,sai soá cheá taïo vaø laép gheùp …) ,nhôø khaõ naêng di ñoäng cuûa caùc chi tieát cöùng trong khôùp noái ( do khe hôû höôùng kính vaø khe hôû caïnh raêng ..) neân coù theå buø laïi sai leäch giöõa caùc truïc .Noái truïc raêng coøn goïi laø noái truïc buø Vò trí vaø ñieàu kieän laøm vieäc : Vò trí laøm vieäc :khôùp noái raêng ñöôïc laép ôû hai ñaáu cuûa hai truïc vaø ñöôïc gheùp vôùi nhau baèng Bulong ôû maët bích Ñieàu kieän laøm vieäc :khôùp noái raêng duøng ñeå truyeàn moment xoaén trong khi laøm vieäc neân bò moment xoaén ,neáu coù thay ñoåi chieàu quay cuûa truïc trong khi laøm vieäc thì chòu theâm taûi troïng va ñaäp II .2 PHAÂN TÍCH CAÙC YEÂU CAÀU KYÕ THUAÄT VAØ TÍNH COÂNG NGHEÄ : Khôùp noái raêng coù daïng ñóa ñöôøng kính lôùn nhaát D = 185 (mm) , raêng trong coù daïng thaân khai modul raêng m = 2,5 soá raêng z = 36 raêng . Ñoä nhaùm cuûa caùc maët khoâng laøm vieäc chæ caàn ôû möùc trung bình Rz = 20 mm , ñieàu chænh ôû caùc nguyeân coâng khaùc ñeå giaûm bôùt caùc nguyeân coâng chính xaùc , giaûm giaù thaønh . Do yeâu caàu maët raêng coù ñoä cöùng 35 ¸ 40 HRC neân phaûi coù nguyeân coâng nhieät luyeän baèng phöông phaùp toâi cao taàn . Khi nhieät luyeän xong phaûi coù nguyeân coâng gia coâng sau nhieät luyeän neân quaù trình coâng ngheä phöùc taïp Caùc beà maët laøm vieäc chính laø maët raêng vaø maët ñaàu A neân caàn coù ñoä chímh xaùc gia coâng cao , ñoä boùng cao. Vò trí cuûa caùc loå f16 vaø f 6 phaân boá ñeàu neân coù theå duøng maùy khoan ,coù nhieàu caàn khoan moät laàn naâng cao ñöôïc tính coâng ngheä . Keát caáu raêng coù vaùt meùp neân ta coù theå duøng phöông phaùp xoïc hay chuoát ñeå gia coâng maët raêng trong moät caùch deå daøng . Sau khi gia coâng chính xaùc maët ñaàu A ta coù theå duøng noù laøm chuaån tinh ñeå gia coâng raêng khoâng bò sai soá chuaån . Keát caáu chi tieát ñôn giaûn khoâng coù nhöõng beà maët baäc 2 hay baäc 3 ,phuø hôïp vôùi ñieàu kieän saûn xuaát , trang thieát bò maùy moùc cuûa nöôùc ta . Gia coâng chi tieát cuõng khoâng coù beà maët naøo duøng maùy moùc phöùc taïp . Caùc yeâu caàu kyõ thuaät phuø hôïp vôùi ñieàu kieän saûn xuaát vaø cheá taïo phoâi cuûa nöôùc ta . II . 3 VAÄT LIEÄU THEÙP C45 : Thaønh phaàn hoùa hoïc : Maùc theùp C Cr Mn Si Ni sb TheùpC45 0,42¸ 0,49 < 0,25 < 0,8 < 0,37 < 0,25 650 Theùp C45 ñeå cheá taïo caùc chi tieát chòu taûi troïng tónh & va ñaäp cao , yeâu caàu ñoä beàn vaø ñoä dai cao .Ñ eå taêng cô tính coù theå toâi va ram cao , töø caùc tính chaát cuûa theùp C45 ,ta thaáy Maùc theùp C45 laø phuø hôïp khoâng caàn thay ñoåi vaät lieäu CHÖÔNG III CHOÏN DAÏNG PHOÂI VAØ PHÖÔNG PHAÙP CHEÁ TAÏO PHOÂI III .1 XAÙC ÑÒNH PHOÂI VAØ PHÖÔNG PHAÙP CHEÁ TAÏO : Trong gia coâng cô khí caùc daïng phoâi coù theå laø : phoâi ñuùc , phoâi reøn , phoâi daäp ,phoâi caùn , vaø caùc loaïi vaät lieäu phi kim loaïi : goã , nhöïa ,…phoâi ñöôïc cheá taïo döôùi daïng thoåi ,taám , hoaëc eùp thaønh nhöõng daïng chi tieát ñònh hình . Moät Soá Phöông Phaùp Cheá Taïo Phoâi: Ñuùc Gia coâng aùp löïc K.caùt K.kloaïi Ly taâm Aùp löïc Reøn Daäp Caùn Kim loaïi ñöôïc nung noùng chaûy ,ñöôïc ñoå vaøo khuoân seõ ñieàn ñaày khuoân theo hình daïng vaø kích thöôùc mong muoán , maãu ñöôïc cheá taïo theo yeâu caàu phuø hôïp vôùi yeâu caáu thieát keá K.loaïi noùng chaûy ñöôïc ñoåvaøo khuoân, khuoân quay troøn döôùi taùc duïng cuûa löïc li taâm eùp vaùo thaønh khuoân vaø nguoäi ñi ,theo hình daùng saûn phaåm ñaõ ñònh saún Kl loaïi loûng ñöôïc ñoå vaøo khuoân baèng theùp döôùi taùc duïng cuûa aùp löïc lôùn kl ñieàn ñaày khuoân ,theo hình daùng saûn phaåm Phuø hôïp vôùi chi tieát daøi, troøn Daäp khoái kim loaïi coù hình daùng gaàn gioáng vôùi hình daùng saûn phaåm ,daäp trong khuoân thaønh hình daùng saûn phaåm Phuø hôïp vôùi chi tieát troøn, coù ñöôøng sinh khoâng ñoåi CCX7 -phuø hôïp cho nhöõng chi tieát phöùc taïp, kích thöôùc lôùn CCX6 -khuoân taùi söû duïng -ñoä chính xaùc cao ñoä boùng beà maët cao Tæ troïng cao , cô tính toát nhöng khoâng ñoàng ñeàu töø ngoaøi vaøo trong Ñuùc ñöôïc caùc saûn phaåm phöùc taïp , ñoä chính xaùc cao Caùc phöông phaùp gia coâng aùp löïc taïo phoâi coù chaát löôïng toát , ñoä chính xaùc cao nhöng thöôøng thích hôïp cho saûn xuaát haønh loaït haùnh khoái Keát Luaän : Chi tieát daïng ñóa cheá taïo baèng theùp 45 ,saûn xuaát haøng loaït vöøa ,ta nhaän thaáy noù thích hôïp vôùi phöông phaùp ñuùc Þ Choïn daïng phoâi phöông phaùp ñuùc cho chi tieát Khôùp Noái Raêng . Ñeå ñaùp öùng ñöôïc caùc yeâu caàu kyõ thuaät tính naêng suaát vaø kinh teá ta duøng phöông phaùp cheátaïo phoâi ñuùc baèng khuoân caùt vôùi maãu kim loaïi ,laøm khuoân baèng maùy. Caáp chính xaùc phoâi : caáp II. Ñoä chính xaùc kích thöôùc IT16 , ñoä nhaùm Rz=80mm . Baùn kính goùc luôïn r = 3 (mm) Baùn kính caïnh R = (a+b)/4 =11 (mm) ; (a = 17 , b = 27) Goùc nghieâng thaønh phoâi a = 20 Goùc löôïn khoâng ghi laáy r'=0,5 III.2 LÖÔÏNG DÖ TOÅNG COÄNG CHO CAÙC BEÀ MAËT PHOÂI : Theo[1. Bg (31-3)] : Löôïng dö maët treân 4 (mm) . Löôïng dö maët döôùi vaø maët beân 3 (mm) III.3 BAÛNG VEÕ PHOÂI : CHÖÔNG IV CHOÏN TIEÁN TRÌNH GIA COÂNG IV .1 BAÛNG VEÕ ÑAÙNH DAÁU CAÙC BEÀ MAËT CUÛA CHI TIEÁT GIA COÂNG: Caùc Daïng Beà Maët : Maët phaúng : 1, 4 , 13 , 16 , 23 . Maët truï : 2 , 3 , 5 , 7 , 8 , 9 , 11 , 12 , 14 , 15 , 17 , 18 . Maët loå : 6 , 10 , 21 , 24 . Ren : 20 , 22 . Raêng : 19 IV . 2 CHOÏN TIEÁN TRÌNH GIA COÂNG: 2. . 1 Phöông Phaùp Gia Coâng Caùc Daïng Beà Maët : Tuøy theo caùc daïng beà maët ,ñoä nhaùm vaø caáp chính xaùc maø ta coù caùc phöông phaùp gia coâng khaùc nhau , ñeå coù ñöôïc phöông aùn toát nhaát maø ta coù caùc daïng choïn löïa 2. .1 .1 Gia coâng maët phaúng : Baûng (2 .17) ; (2 . 18) hdtk ña mh (leâ trung thöïc) Yeâu caàu kyõ thuaät : Beà maët (1) coù Ra = 2 . 5 . Beà maët (4) , (23) coù Rz = 40 . Beà maët (13) , (16) coù Rz =20 . g.ñoaïn gia coâng Teân nguyeân coâng Maõ Caáp chính Xaùc Ñoä nhaùm (Ra,Rz) 1. Phay thoâ Baøo thoâ Tieän thoâ -2 1 -1 12 12 14 Rz = 40 Rz = 40 Rz = 40 2. Tieän baùn tinh Phay baùn tinh Baøo baùn tinh Maøi thoâ 4 5 6 7 12 10 10 9 Rz = 20 2..5 2 .5 1.6 3. Tieän tinh Chuoát thoâ Phay tinh Baøo tinh 8 9 10 11 10 8 7 7 2 .5 1.6 0.8 0.8 Sô Ñoà Graph Gia Coâng [1] I - 1 Rz = 40 4 II Rz = 20 III 8 5 6 Ra =2,5 Ta thaáy caùc maët treân chi tieát ñeàu coù theå gia coâng baèng phöông phaùp tieän , thuaän lôïi cho vieäc gaù ñaët hôn so vôùi caùc phöông phaùp khaùc . Beà maët (1) ñöôïc gia coâng theo caùc böôùc : - 1 à 4 à 8 Beà maët (4) ñöôïc gia coâng theo caùc böôùc : - 1 Beà maët (1) ñöôïc gia coâng theo caùc böôùc : - 1 à 4 Beà maët (1) ñöôïc gia coâng theo caùc böôùc : - 1 à 4 2 . 1 . 2 Gia coâng maët truï ngoaøi : Caùc maët (8) , (11) coù theå gia coâng caùc phöông phaùp tieän , maøi Yeâu caàu kyõ thuaät : Beà maët (8) , (11) coù Rz = 20 g. ñoaïn gia coâng Teân nguyeân coâng Maõ Caáp chính xaùc (IT) Ñoä nhaùm (Ra,Rz) 1. Tieän thoâ -1 14 Rz = 40 2. Tieän baùn tinh 7 12 Rz =20 3. Tieän tinh Maøi thoâ 8 9 10 10 2 ,5 2 , 5 Sô Ñoà Graph Gia Coâng [2] I -1 Rz = 40 II 7 Rz = 20 Beà maët (8) gia coâng baèng phöông phaùp tieän : -1 Beà maët (11) gia coâng baèng phöông phaùp tieän : -1 à 7 2 .1 .3 Phöông phaùp gia coâng maët truï trong (maët loå ) : Caùc maët coù theå gia coâng baèng caùc phöông phaùp tieän , khoeùt , maøi , doa , chuoát . Yeâu caàu kyõ thuaät : Maët (3) caáp chính xaùc 8 ,Ra = 2,5 Maët (6) caáp chính xaùc 11 ,Rz = 20 Maët (16) caáp chính xaùc 10 , Rz = 20 Caùc maët (20) , (22) coù taroâ ren ñöôïc thöïc hieän qua böôùc khoan Maët (24) khoan coù caáp chính xaùc 12 Rz = 40. G.ñoaïn gia coâng Teân nguyeân coâng Maõ Caáp chính xaùc Ñoä nhaùm (Ra,Rz) 1 . Tieän thoâ Khoeùt thoâ -1 -2 14 12 Rz = 40 Rz = 30 2 . Tieän baùn tinh Khoeùt tinh 5 6 12 11 Rz = 20 Rz = 20 3 . Tieän tinh Maøi thoâ Doa thoâ 7 8 9 10 10 10 2 .5 3 .2 2 .5 4 . Tieän tinh Chuoát tinh Maøi tinh Doa tinh 10 11 12 13 8 8 8 8 0.63 0.63 0,63 0.63 Sô Ñoà Graph Gia Coâng [3] III 7 8 9 Ra = 2.5 II 5 6 6 Ra = 20 I -1 -2 Rz = 40 Beà maët (3) ñöôïc thöïc hieän bôûi phöông phaùp tieän coù hieäu quûa hôn phöông phaùp khoeùt , bôûi vì ñöôøng kính loå töông ñoái lôùn : ñöôïc thöïc hieän qua caùc böôùc -1 à 5 à 7 . Beà maët (15) ñöôïc thöïc hieän bôûi phöông phaùp tieän , ñaûm baûo ñoä ñoàng taâm vôùi beà maët (3) : ñöôïc thöïc hieän qua caùc böôùc -1 à 5 . khoâng caàn ñoä nhaùm cao ,chæ caàn ñaûm baûo sai soá vò trí töông . Beà maët (18) ñöôïc thöïc hieän bôûi phöông phaùp tieän , ñaûm baûo ñoä ñoàng taâm vôùi beà maët (3) : ñöôïc thöïc hieän qua caùc böôùc -1 à 5 . khoâng caàn ñoä nhaùm cao ,chæ caàn ñaûm baûo sai soá vò trí töông . Beà maët (6) , (20) , (22) , (24) , coù ñöôøng kính loå nhoû neân khoâng taïo loã trong nguyeân coâng ñuùc . Do coù yeâu caàu kyõ thuaät khoâng cao ,chuû yeáu laø vòtrí töông quan giöõa loã vaø caùc beà maët coøn laïi . Loå (6) khoan baèng muõi khoan ruoät gaø coù ñöôøng kính f 15 , sau ñoù söûa laïi vò trí töông quan baèng muõi khoeùt f 16 , ñoä nhaùm Rz = 20 (mm) Loå (20) , (22) khoan baèng muõi khoan ruoät gaø coù ñöôøng kính f 5,5 treân maùy khoan ñöùng tröôùc khi taroâ ren f 6 Loå (24) khoan baèng muõi khoan ruoät gaø coù ñöôøng kính f 10 Ñaëc tröng cuûa phöông phaùp gia coâng Khoan baèng muõi khoan ruoät gaø Ñöôøng kính loå f 6 f 10 f 16 Dung sai d (mm) 150 150 210 Caáp chính xaùc 12 12 12 Rz (mm) 30 30 50 Ñoä boùng 6 6 4 Ta 30 50 70 Ñoä leäch truïc Dy (mm) treân chieàu daøi 1mm 1,8 1,5 0,7 Ñoä leäch taâm C0 (mm) 8 15 30 Loã ren M6 moài baèng muõi khoan f 5,5 gia coâng tieán haønh treân maùy khoan hay taroâ baèng tay Beà maët (19) gia coâng beà maët raêng :coù theå gia coâng caùc phöông phaùp ,xoïc raêng , chuoát .tuy nhieân phöông phaùp chuoát khoâng thích hôïp vì phaûi caàn coù khoaûn troáng thoaùt dao ,cho neân ta choïn phöông phaùp xoïc bao hình . Yeâu caàu kyõ thuaät : theo söï laøm vieäc cuûa baùnh raêng ta thaáy khoâng caàn ñoä chính xaùc cao veà ñoä boùng vaù ñoä nhaùm ,chæ caàn chính xaùc vò trí töông quan , caáp chính xaùc 10 IV . 3 CHOÏN CHUAÅN COÂNG NGHEÄ: Chaån coâng ngheä laø caùc beà maët chi tieát duøng ñeå ñònh vò trong quaù trình gia coâng ,laép raùp ,ño löôøng . Do phoâi caàn phaûi gia coâng caùc beà maët , neân chuaån coâng ngheä duøng ôû nguyeân coâng ñaàu tieân , neân duøng caùc beà maët coù löôïng dö ít nhaát ñeå giaûm khaû naêng thieáu löôïng dö gia coâng . Ôû ñaây ta choïn chuaån coâng ngheä baèng chuaån ño neân sai soá chuaån baèng khoâng. Ñoä chính xaùc laø cao nhaát khi duøng moät chuaån coâng ngheä cho taát caû caùc nguyeân coâng . IV . 4 TRÌNH TÖÏ CAÙC NGUYEÂN COÂNG & LÖÏA CHOÏN PHÖÔNG AÙN GIA COÂNG: 4.2 Phöông Aùn 1 : STT Nguyeân coâng Maët chuaån ñònh vò Maët gia coâng Daïng maùy coâng nghieäp 1. Tieän thoâ 1 - 8 11,23 Maùy tieän 2. Tieän thoâ 11 - 23 1,3,4,18 Maùy tieän 3. Tieän baùn tinh 11 - 23 1,3,4,18 Maùy tieän Tieän tinh 11 - 23 1 , 4 Maùy tieän 4. Tieän baùn tinh 1 - 8 11,23 Maùy tieän 5. Khoan 1 - 8 6 Maùy khoan Khoeùt 1 - 8 6 Maùy khoan 6. Khoan 1 - 8 20 Maùy khoan Taroâ 1 - 8 20 Maùy khoan 7. Khoan 1 - 18 22 Maùy khoan Khoan 1 - 18 24 Maùy khoan Taroâ 1 - 18 22 Maùy khoan 8. Xoïc thoâ 1 - 8 19 Maùy xoïc Xoïc tinh 1 - 8 19 Maùy xoïc 4.2 Phöông Aùn 2 : STT Nguyeân coâng Maët chuaån ñònh vò Maët gia coâng Daïng maùy coâng nghieäp 1 . Tieän thoâ 1 - 8 11 , 13 Maùy tieän 2 . Phay thoâ 11 - 13 1 , 8 , 4 , 18 Maùy phay Phay tinh 11 - 13 1 ,4 Maùy phay 3 . Tieän baùn tinh 1 - 8 13 , 15 , 16 Maùy tieän 4 . Khoan 1 - 3 6 Maùy khoan Khoeùt 1 - 3 6 Maùy khoan 5 . Khoan 1 - 3 20 Maùy khoan Taroâ 1 - 3 20 Maùy khoan 6 . Khoan 1 - 18 22 Maùy khoan Khoan 1 - 18 24 Maùy khoan Taroâ 1 - 18 22 Maùy khoan 7 . Xoïc thoâ 1 - 3 19 Maùy xoïc Xoïc tinh 1 - 3 19 Maùy xoïc Caû hai phöông aùn ñeàu coù öu nhöôïc ñieåm , Ôû phöông aùn moät taát caû nguyeân coâng taïo hình ñeàu thöïc hieän treân maùy tieän , coøn phöông aùn 2 coù theâm maùy phay , cho neân phöông aùn 1 tuy nguyeân coâng coù daøi hôn nhöng thöïc hieän treân maùy tieän toaøn boä neân vieäc boá trí phaân xöôûng deã daøng hôn ,choïn phöông aùn 1 laø thích hôïp hôn . CHÖÔNG V THIEÁT KEÁ NGUYEÂN COÂNG V . 1 NGUYEÂN COÂNG I : Tieän thoâ Böôùc 1: Tieän thoâ. Taïo chuaån thoâ : thöïc hieän nguyeân coâng naøy nhaèm muïc ñích söûa laïi vò trí töông quan , taïo ñoä troøn cho chi tieát ñeå laáy maët gia coâng naøy laøm chuaån thoâ cho caùc maët gia coâng sau naøy . Maët ñònh vò 1 , 8 Maët luùc naøy coøn coân do goùc nghieân thoaùt phoâi, neân khi keïp bôûi caùc phieán tröôït cuûa maâm caëp 3 chaáu , chæ khoáng cheá 2 baäc töï do tröôït treân Ox ,Oy Maët 1 luùc naøy töïa treân maët tröôùc cuûa maâm caëp 3 chaáu , ñöôïc khoáng cheá 3 baäc töï do tröôït oz , xoay treân ox , oy Toång coäng chi tieát khoáng cheá 5 baäc töï do ;tröôït ( ox , oy , oz) ; xoay ( ox ,oy ) Maët gia coâng 6 Keïp chaët bôûi ba chaáu cuûa maâm caëp Duïng cuï caét : dao tieän T15K6 .(16x25x200x450 II GOCT 6743 - 53) Gia coâng treân maùy : Maùy tieän 1A 62 Dung dòch trôn nguoäi Emunxin Coâng ngheä : tieän thoâ maët 6 Duïng cuï ño : thöôùc keïp ccx 2% Baäc thôï :baäc 3 Löôïng dö trung gian vaø kích thöôùc trung gian cho töøng böôùc coâng ngheä Tieän thoâ CCX 14 , ñoä nhaùm Rz = 40 (mm) Löôïng dö trung gian 2.5 ¸ 3 (mm) 2 Böôùc 2 :Tieän thoâ Luùc naøy ta coù maët (11) ñaõ söûa caùc sai leäch ,ta choïn maët (11) laøm chuaån thoâ ñeå thöïc hieän caùc nguyeân coâng ,ôû phía sau Ñònh vò nhôø maët (11) , (23) Vì luùc naøy maët (11) ñaõ laø maët truï khoâng coøn maët coân nöõa ,cho neân khi thöïc hieän ñònh vò treân maâm caëp 3 chaáu ,khoáng cheá 4 baäc töï do . Tröôït treân ox , oy ; Xoay treân ox , oy . Maët ñaàu cuûa 3 phieán tröôït ,ñoùng vai troø nhö moät choát tyø ,khoáng cheá 1 baäc töï do . Tröôïc treân oz Toång coäng chi tieát khoáng cheá 5 baäc töï do ;tröôït ( ox , oy , oz) ; xoay ( ox ,oy ) Maët gia coâng 1, 8 ; 3 , 4 ,18 Keïp chaët bôûi ba chaáu cuûa maâm caëp Duïng cuï caét : dao tieän T15K6 .(16x25x200x450 II GOCT 6743 - 53) Gia coâng treân maùy : Maùy tieän 1A 62 Dung dòch trôn nguoäi Emunxin Coâng ngheä : tieän thoâ maët 1, 3 , 4 , 18 Duïng cuï ño : thöôùc keïp ccx 2% Baäc thôï :baäc 3 Löôïng dö trung gian vaø kích thöôùc trung gian cho töøng böôùc coâng ngheä Tieän thoâ CCX 14 , Rz = 40 (mm) Löôïng dö cho böôùc coâng ngheä 2 ¸ 2,5 (mm) V . 2 . NGUYEÂN COÂNG 2 : Tieän baùn tinh & Tieän tinh . Ñònh vò nhôø maët (11) , (23) Vì luùc naøy maët (11) ñaõ laø maët truï khoâng coøn maët coân nöõa ,cho neân khi thöïc hieän ñònh vò treân maâm caëp 3 chaáu ,khoáng cheá 4 baäc töï do . Tröôït treân ox , oy ; Xoay treân ox , oy . Maët ñaàu cuûa 3 phieán tröôït ,ñoùng vai troø nhö moät choát tyø ,khoáng cheá 1 baäc töï do . Tröôïc treân oz Toång coäng chi tieát khoáng cheá 5 baäc töï do ;tröôït ( ox , oy , oz) ; xoay ( ox ,oy ) Maët gia coâng : Tieän baùn tinh 1, 8 ; 3 ,18 . Tieän tinh 1 , 3 . Keïp chaët bôûi ba chaáu cuûa maâm caëp Duïng cuï caét : dao tieän T15K6 .(16x25x200x450 II GOCT 6743 - 53) Gia coâng treân maùy : Maùy tieän 1A 62 Dung dòch trôn nguoäi Emunxin Coâng ngheä : tieän thoâ maët 1, 3 , 4 , 18 Duïng cuï ño : thöôùc keïp ccx 2% Baäc thôï :baäc 3 Löôïng dö trung gian vaø kích thöôùc trung gian cho töøng böôùc coâng ngheä Tieän baùn tinh CCX 12 ;ñoä nhaùm Rz = 20 Tieän tinh CCX 8 ; ñoä nhaùm Ra = 2,5 V. 3 . NGUYEÂN COÂNG 3 : Tieän thoâ Ñònh vò nhôø maët (1) , (3) Luùc naøy maët (3) ñoùng vai troø laø chuaån tinh ,coù hình daùnh hình hoïc laø maët truï cho neân khi thöïc hieän ñònh vò treân maâm caëp 3 chaáu ,khoáng cheá 4 baäc töï do . Tröôït treân ox , oy ; Xoay treân ox , oy . Maët ñaàu cuûa phieán tröôït ,ñoùng vai troø nhö moät choát tyø ,khoáng cheá 1 baäc töï do . Tröôtï treân oz ,vaø maët ñaàu 1 (1) tyø leân maët ñaàu cuûa maâm caëp 3 chaáu Toång coäng chi tieát khoáng cheá 5 baäc töï do ;tröôït ( ox , oy , oz) ; xoay ( ox ,oy ) Maët gia coâng : 13 , 15 , 16 , 23 Keïp chaët bôûi ba chaáu cuûa maâm caëp Duïng cuï caét : dao tieän T15K6 .(16x25x200x450 II GOCT 6743 - 53) Gia coâng treân maùy : Maùy tieän 1A 62 Dung dòch trôn nguoäi Emunxin Coâng ngheä : tieän thoâ maët 13 , 15 , 16 , 23 Duïng cuï ño : thöôùc keïp ccx 2% Baäc thôï :baäc 3 Löôïng dö trung gian vaø kích thöôùc trung gian cho töøng böôùc coâng ngheä Tieän baùn tinh CCX 14 ;ñoä nhaùm Rz = 40 V . 4 . NGUYEÂN COÂNG 4 : Tieän baùn tinh & Tieän tinh . Luùc naøy maët (3) ñoùng vai troø laø chuaån tinh ,coù hình daùnh hình hoïc laø maët truï cho neân khi thöïc hieän ñònh vò treân maâm caëp 3 chaáu ,khoáng cheá 4 baäc töï do . Tröôït treân ox , oy ; Xoay treân ox , oy . Maët ñaàu cuûa phieán tröôït ,ñoùng vai troø nhö moät choát tyø ,khoáng cheá 1 baäc töï do . Tröôtï treân oz ,vaø maët ñaàu 1 (1) tyø leân maët ñaàu cuûa maâm caëp 3 chaáu Toång coäng chi tieát khoáng cheá 5 baäc töï do ;tröôït ( ox , oy , oz) ; xoay ( ox ,oy ) Maët gia coâng : 13 , 15 ,16 Keïp chaët bôûi ba chaáu cuûa maâm caëp Duïng cuï caét : dao tieän T15K6 .(16x25x200x450 II GOCT 6743 - 53) Gia coâng treân maùy : Maùy tieän 1A 62 Dung dòch trôn nguoäi Emunxin Coâng ngheä : Tieän baùn tinh & tinh maët (13) , (15) , (16) Duïng cuï ño : thöôùc keïp ccx 2% Baäc thôï :baäc 3 Löôïng dö trung gian vaø kích thöôùc trung gian cho töøng böôùc coâng ngheä Tieän baùn tinh CCX 12 ;ñoä nhaùm Rz = 20 Tieän tinh CCX 8 ; ñoä nhaùm Ra = 2,5 V . 5 . NGUYEÂN COÂNG : Vaùt meùp 5. 1 Vaùt meùp : maët 9 , 12 , 14 , 17 . Luùc naøy maët (3) ñoùng vai troø laø chuaån tinh ,coù hình daùnh hình hoïc laø maët truï cho neân khi thöïc hieän ñònh vò treân maâm caëp 3 chaáu ,khoáng cheá 4 baäc töï do . Tröôït treân ox , oy ; Xoay treân ox , oy . Maët ñaàu cuûa phieán tröôït ,ñoùng vai troø nhö moät choát tyø ,khoáng cheá 1 baäc töï do . Tröôtï treân oz ,vaø maët ñaàu 1 (1) tyø leân maët ñaàu cuûa maâm caëp 3 chaáu Toång coäng chi tieát khoáng cheá 5 baäc töï do ;tröôït ( ox , oy , oz) ; xoay ( ox ,oy ) 5 . 2 Vaùt meùp :maët 2 , 5 , 7 . Luùc naøy maët (11) ñoùng vai troø laø chuaån ,coù hình daùnh hình hoïc laø maët truï cho neân khi thöïc hieän ñònh vò treân maâm caëp 3 chaáu ,khoáng cheá 4 baäc töï do . Tröôït treân ox , oy ; Xoay treân ox , oy . Maët ñaàu cuûa phieán tröôït ,ñoùng vai troø nhö moät choát tyø ,khoáng cheá 1 baäc töï do . Tröôtï treân oz ,vaø maët (23) tyø leân maët ñaàu cuûa maâm caëp 3 chaáu Toång coäng chi tieát khoáng cheá 5 baäc töï do ;tröôït ( ox , oy , oz) ; xoay ( ox ,oy V . 6 NGUYEÂN COÂNG 6 : khoan , khoeùt ,vaùt meùp Maët ñònh vò 1 , 3 . Luùc naøy maët (3) ñoùng vai troø laø chuaån tinh ,coù hình daùnh hình hoïc laø maët truï , ñöôïc ñònh vò baèng choát truï ngaén ,khoáng cheá baäc töï do . Tröôït treân ox , oy ; Maët ñaàu1ñònh treân phieán tyø,khoáng cheá 3 baäc töï do . Tröôtï treân oz ,Xoay treân ox ,oy Khi ta gia coâng loå ñaàu tieân chæ caàn khoáng cheá 5 baäc töï do ,khi muoán gia coâng loå thöù 2 ,ta laáy loå thöù nhaát ñònh vò 1baäc töï do baèng choát traùm khoáng cheá xoay treân oz Toång coäng chi tieát khoáng cheá 6 baäc töï do Maët gia coâng : 6 , 10 Keïp chaët bôûi phieán keïp tì leân maët (13) ñöôïc vaën chaët cuøng vôùi chi tieát bôûi 1ñai oác Duïng cuï caét : Muõi khoan 13 GOCT 6647 - 53 Muõi khoeùt 18 GOCT 1672 - 55 Gia coâng treân maùy : Maùy khoan ñöùng 2A 135 Dung dòch trôn nguoäi Emunxin Coâng ngheä : khoan ,khoeùt 6 , vaùt meùp 10 Duïng cuï ño : thöôùc keïp ccx 2% Baäc thôï :baäc 3 Löôïng dö trung gian vaø kích thöôùc trung gian cho töøng böôùc coâng ngheä Khoan CCX 12 ;ñoä nhaùm Rz = 20 Khoeùt CCX 8 ; ñoä nhaùm Ra = 2,5 V . 7 . NGUYEÂN COÂNG 7 : Khoan , Vaùt meùp ,Taroâ . Maët ñònh vò 1 , 3 . Luùc naøy maët (3) ñoùng vai troø laø chuaån tinh ,coù hình daùnh hình hoïc laø maët truï , ñöôïc ñònh vò baèng choát truï ngaén ,khoáng cheá baäc töï do . Tröôït treân ox , oy ; Maët ñaàu1ñònh treân phieán tyø,khoáng cheá 3 baäc töï do . Tröôtï treân oz ,Xoay treân ox ,oy Laáy loå 6 thöù nhaát ñònh vò 1baäc töï do baèng choát traùm khoáng cheá xoay treân oz Toång coäng chi tieát khoáng cheá 6 baäc töï do Maët gia coâng : 20 ,21 Keïp chaët bôûi hai bu loâng thoâng qua loå 6 Duïng cuï caét : Muõi khoan 6 GOCT 887 - 43 Muõi khoan 8 GOCT 887 - 43 Muõi Taroâ maùy 6x1GOCT 3266 - 54 Gia coâng treân maùy : Maùy khoan ñöùng 2A 135 Coâng ngheä : khoan maët (20) ,vaùt meùp maët (21) ,Taroâ maët (20) Duïng cuï ño : thöôùc keïp ccx 2% Baäc thôï :baäc 3 Löôïng dö trung gian vaø kích thöôùc trung gian cho töøng böôùc coâng ngheä Khoan CCX 12 ;ñoä nhaùm Rz = 20 löôïng dö laáy baèng chieàu saâu caét baúng ñöôøng kính muõi khoan chia 2 baèng 2,5 (mm) V . 8 NGUYEÂN COÂNG 8 : Khoan ,Khoan ,Taroâ Maët ñònh vò 1 , 18 . Luùc naøy maët (18) ñoùng vai troø laø chuaån tinh ,coù hình daùnh hình hoïc laø maët truï , ñöôïc ñònh vò baèng choát truï ngaén ,khoáng cheá baäc töï do . Tröôït treân ox , oy ; Maët ñaàu1ñònh treân phieán tyø,khoáng cheá 3 baäc töï do . Tröôtï treân oz ,Xoay treân ox ,oy Laáy loå 6 thöù nhaát ñònh vò 1baäc töï do baèng choát traùm khoáng cheá xoay treân oz Toång coäng chi tieát khoáng cheá 6 baäc töï do Maët gia coâng : 22 , 24 Keïp chaët bôûi phieán keïp ,thoâng qua 1 buloâng ,tì treân maët 13 Duïng cuï caét : Muõi khoan 10 GOCT 887 - 43 Muõi khoan 5 GOCT 887 - 43 Muõi Taroâ maùy 6x1GOCT 3266 - 54 Gia coâng treân maùy : Maùy khoan ñöùng 2A 135 Coâng ngheä : khoan maët (24) ,khoan maët (22),Taroâ maët (22) Duïng cuï ño : thöôùc keïp ccx 2% Baäc thôï :baäc 3 Löôïng dö trung gian vaø kích thöôùc trung gian cho töøng böôùc coâng ngheä Khoan CCX 12 ;ñoä nhaùm Rz = 20 löôïng dö laáy baèng chieàu saâu caét baúng ñöôøng kính muõi khoan chia 2 baèng 2,5 (mm) & 5 (mm) . V . 9 NGUYEÂN COÂNG 9 : Xoïc raêng Maët ñònh vò 1 , 3 . Luùc naøy maët (3) ñoùng vai troø laø chuaån tinh ,coù hình daùnh hình hoïc laø maët truï , ñöôïc ñònh vò baèng choát truï ngaén ,khoáng cheá baäc töï do . Tröôït treân ox , oy ; Maët ñaàu1ñònh treân phieán tyø,khoáng cheá 3 baäc töï do . Tröôtï treân oz ,Xoay treân ox ,oy Laáy loå 6 thöù nhaát ñònh vò 1baäc töï do baèng choát traùm khoáng cheá xoay treân oz Toång coäng chi tieát khoáng cheá 6 baäc töï do Maët gia coâng : 19 Keïp chaët bôûi hai bu loâng thoâng qua loå 6 Duïng cuï caét : Dao xoïc bao hình GOCT 332 - 41 m = 2.5 , Z = 40 Gia coâng treân maùy : Maùy xoïc bao hình 513 Coâng ngheä : xoïc thoâ maët (19) , Xoïc tinh maët (19) . Duïng cuï ño : thöôùc keïp ccx 2% Baäc thôï :baäc 3 Löôïng dö trung gian vaø kích thöôùc trung gian cho töøng böôùc coâng ngheä Xoïc thoâ CCX 12 , Rz = 20 löôïng dö 3 (mm) . Xoïc tinh CCX 10 , Ra = 3,6 löôïng dö 1,25 (mm) . V . 10 CAÙC LOAÏI MAÙY ÑÖÔÏC SÖÛ DUÏNG & CAÙC THOÂNG SOÁ CUÛA MAÙY MAÙY TIEÄN 1A 62 Chieàu cao taâm - 200 mm - khoaûng caùch giöõa hai taâm ñeán 1500 mm , Coâng suaát ñoäng cô N = 7,8 kw - Ñöôøng kính loå suoát truïc chính 36 mm - coân moùc soá 5 Soá voøng quay truïc chính (voøng/phuùt) . 11,5 ; 14,5 … 305 ;380 ; 480 ; 600 ; 765 ;… Löôïng tieán doïc (mm/voøng) . 0,082 ; 0,088 ; … 0,71 ; 0,8 ; …1,00 ;1,46 ; 1,59 ;… Löôïng tieán ngang (mm/voøng) : 0,027 ; 0,029 ; … 0,10 ; 0,11 ; …0,20 ; 0,023 ;… 0,48 ; 0,52 . Löïc cho pheùp cuûa cô caáu tieán dao Px = 350 kg . Hieäu suaát maùy h = 0,75 . MAÙY KHOAN ÑÖÙNG 2A 135 Ñöôøng kính lôùn nhaát khoan ñöôïc - 35 mm - Coân moùc truïc chính N 4. Coâng suaát ñoäng cô NM =6 kw - Hieäu suaát maùy h = 0,8 Soá voøng quay truïc chính (voøng/phuùt) . 68 ; 100 ; 140 ; 195 ; 275 ; 400 ; 530 ; 750 ; 1100 . Böôùc tieán voøng (mm/voøng) : 0,11 ; 0,15 ; 0,2 ; 0,32 ; … 1,22 ; 1,6 . Löïc höôùng truïc cho pheùp cuûa cô caáu tieán dao Pmax = 1600 kg . MAÙY XOÏC RAÊNG 514 . Ñöôøng kính ngoaøi lôùn nhaát cuûa baùnh raêng 450 mm . Modul lôùn nhaát cuûa baùnh raêng m = 6 mm . Coâng suaát ñoäng cô N3 = 2,8 kw - Hieäu suaát cuûa maùy h = 0,65 . Soá haønh trình keùp ñaàu soïc trong 1 phuùt 125 ; 172 ; 253 ; 359 . Böôùc tieán voøng sau moät haønh trình keùp ñaàu xoïc (mm/haønh trình keùp ) . Baûng Caùc Nguyeân Coâng Ñeå Gia Coâng Maãu: Teân nguyeân coâng Böôùc nguyueân coâng Beà maët ñònh vò Beà maët gia coâng Tieän Tieän thoâ Tieän thoâ 1,3 11,23 11 1,8 - 3 ,18 Tieän Tieän baùn tinh Tieän tinh 11,23 11 ,23 1,3,4,18 1, 3 Tieän Tieän thoâ 1,3 13 , 15 , 16 , 23 Tieän 1.Tieän baùn tinh 2. Tieän tinh 1 , 3 1 , 3 13 ,15 13 ,15 Tieän Vaùt meùp Vaùt meùp 11,23 1,3 2,5,7 9,12,14,17 Khoan Khoeùt Vaùt meùp Khoan Khoeùt Vaùt meùp 1,3 1,3 1,3 6 6 10 Khoan Vaùt meùp Taroâ Khoan Vaùt meùp Taroâ 1,3 1,3 1,3 21 20 21 Khoan Khoan Taroâ Khoan Khoan Taroâ 1,18 1,18 1,18 22 24 22 Xoïc raêng Xocï thoâ Xoïc tinh 1,3 1,3 19 19 CHÖÔNG VI XAÙC ÑÒNH LÖÔÏNG DÖ TRUNG GIAN & KÍCH THÖÔÙC TRUNG GIAN VI.1 XAÙC ÑÒNH LÖÔÏNG DÖ TRUNG GIAN & KÍCH THÖÔÙC TRUNG GIAN BAÈNG PHÖÔNG PHAÙP PHAÂN TÍCH: Tính löôïng dö cho maët (3) coù f 102+0.054 caáp chính xaùc kích thöôùt CCX 8 Phoâi ñuùc caáp chính xaùc IT16 Rz + Ti =400 mm (b 3.56 stcn1) Tieán trình gia coâng maët truï trong: Böôùc 1 tieän thoâ CCX 14 Rz = 100 , hmin = 100 Böôùc 2 tieän baùn tinh CCX 12 Rz = 40 , hmin = 40 Böôùc 3 tieän tinh CCX 8 Rz = 10 , hmin = 10 Caùc sai soá : Sai soá khoâng gian : rcv : laø sai soá cong veânh : chi tieát ñöôïc gaø treân maâm caëp 3 chaáu töï ñònh taâm , ta coù coâng thöùc . Sai soá vò trí töông quang Phoâi ñuùc caáp chính xaùc IT 16 coù rrt = 2200 (mm) (b 3.11 stcn 1) Sai soá kích thöôùc cuûa phoâi ñuùc : r = (22,82 + 22002)1/2 = 2200 (mm) Sau caùc böôùc gia coâng sai leäch khoâng gian coøn laïi laø : Ta coù baûng heä soá in daäp : Caùc böôùc coâng ngheä Kin Sau khi tieän: Thoâ Baùn tinh Tinh 0.06 0.05 0.04 ÄCoâng thöùc tính heä soá in daäp : ri = kin. r0 Sau böôùc tieän thoâ sai leäch khgoâng gian coøn laïi laø r1 = 0.06 . 2200 = 132 (mm) Sau böôùc tieän baùn tinh r2 = 0.05 . 2200 = 110 (mm) Sau böôùc tieän tinh r3 = 0.04 . 2200 = 88 (mm) Sai soá gaù ñaët : xc sai soá chuaån xc = 0 (gaù treân maâm caëp 3 chaáu ) xk sai soá keïp chaët xk = 120 (mm) (b 26-1 stcn nxb hn) xñg sai soá ñoà gaù (baèng 1/3 … 1/10 dung sai kích thöôùc gia coâng) xñg = 2.(1/3 …1/10).0.054 = 0,01 …0,036 (mm) choïn xñg = 20 (mm) Caùc kích thöôùc trung gian : Löôïng dö cho caùc böôùc trung gian : Tieän thoâ : Tieän baùn tinh: Tieän tinh : Kích thöôùc chi tieát lôùn nhaát : Kích thöôùc chi tieát : Dmax3 = 102 + 0,054 = 102,054 (mm) Tröôùc khi gia coâng tinh : Dmax2 = Dmax3 – 2Zmin3 = 101,566 (mm) Tröôùc khi gia coâng baùn tinh : Dmax1 =Dmax2 – 2Zmin2 = 100.078(mm) Tröôùc khi gia coâng thoâ : Dmax0 = Dmax1 – 2Zmin1 = 95,601 (mm) Dung sai vaø kích thöôùc trung gian : Dung sai phoâi IT16 : r0 = 2,2 (mm) Dung sai tieän thoâ CCX14 : r1 = 0,87 (mm) Dung sai tieän baùn tinh CCX12 : r2 = 0,35 (mm) Dung sai tieän tinh CCX8 : r3 = 0,054 (mm) Qui troøn caùc kích thöôùc vaø Kích thöôùc beù nhaát cuûa chi tieát : Dmax0 = 95,6 (mm); Dmin0 =95,6 – 2,2 = 93,4 (mm) Dmax1 = 100,8 (mm); Dmin1 =100,8 – 0,87 = 99,93 (mm) Dmax2 = 101,6 (mm); Dmin2 =101,6 – 0,35 = 101,25 (mm) Dmax3 = 102,054 (mm) ; Dmin3 =102,054 – 0,054 = 102 (mm) Löôïng dö trung gian beù nhaát vaø lôùn nhaát cuûa caùc böôùc : Böôùc tieän thoâ : 2Zmin1 = Dmax1 – Dmax0 = 5,2 (mm). 2Zmax1 = Dmin1 – Dmin0 = 6,53 (mm). Böôùc tieän baùn tinh : 2Zmin2 = Dmax2 – Dmax1 = 0,8 (mm). 2Zmax2 = Dmin2 – Dmin1 = 1,32 (mm). Böôùc tieän tinh : 2Zmin3 = Dmax3 – Dmax2 = 0,545 (mm). 2Zmax3 = Dmin3 – Dmin2 = 0,75 (mm). Löôïng dö toång coäng beù nhaát vaø lôùn nhaát : Thöû laûi keát quaû : 2Zmax0 – 2Zmin0 = 8,6 – 6,454 = 2,146 (mm). rph - rch = 2,2 – 0,054 = 2,146 (mm). Löôïng dö cho böôùc tieän thoâ danh nghóa : 2Z1 = 2Zmax1 – ES0 + ES1 = 6,53 – 1.2 = 5,33 (mm). Löôïng dö toång coäng danh nghóa : 2Z0 = 2Zmax0 – ESph – ESct = 8,6 – 1,2 = 7,4 (mm). Kích thöôùc danh nghóa cuûa phoâi : D0 = Dct – 2Z0 = 102 –7,4 = 94,6 (mm). Kích thöôùc ghi treân baøng veû phoâi : Dph = 94,6 –1 (mm). Baûng Xaùc Ñònh Löôïng Dö Trung Gian Baèng Phöông Phaùp Phaân Tích ; Trình töï caùc böôùc coâng ngheä gia coâng maët lôõ f 102+0.054 Caùc yeáu toá taïo thaønh löôïng dö Luôïng dö tính toaùn 2Zmin(mm) Kích thöôùc tính toaùn (mm) Dung sai ri Kích thöôùc giôùi haïn (mm) Löôïng dö giôùi haïn (mm) Rzi Ti ri ei Dmin Dmax 2Zmin 2Zma 0.Phoâi 150 150 2200 0 95,601 2,2 93,4 95,6 1.Tieän thoâ 100 100 132 0 5206 100,807 0,87 99,93 100,8 5,2 6,53 2.Tieän b.tinh 40 40 100 0 759 101,566 0,35 101,3 101,6 0,8 1,32 3.tieän tinh 10 10 88 0 488 102,054 0,054 102 102,054 0,454 0,75 Toång coäng 6,454 8,6 Sô Doà Phaân Boá Löôïng Dö Trung Gian: VI.2 XAÙC ÑÒNH LÖÔÏNG DÖ BAÈNG PHÖÔNG PHAÙP TRA BAÛNG: NC Böôùc CCX Dung Sai Löôïng Dö Kích thöôùc trung gian T.lieäu 1 1.tieän thoâ 11 2.tieän thoâ 1 8 4 18 14 16 14 16 14 0,78 1,9 0,87 1,9 0,87 2,15 2,15 3 2,15 3 123 ± 2,15 47,85±1,9 181,3±0,87 18,1±1,9 88,1±0,87 [1.P. luïc 17] [3] 2 1.tieän baùn tinh 1 4 11 13 15 16 18 23 2.tieän tinh 1 15 18 14 14 12 14 12 14 12 14 10 8 8 0,74 0,74 0,35 0,74 0,35 0,74 0,35 0,73 0,10 0,054 0,054 1,2 1,2 2,4 0,9 2,4 0,9 2,4 0,9 0,40 1,1 1,1 17,9 ± 0,74 11,8 ± 0,74 120,66 ± 0,35 55,9 ± 0,74 97,6 ± 0,35 50,9 ± 0,74 87,4 ± 0,35 17,9 ± 0,74 17 ± 0,1 100± 0,054 85 ± 0,054 3. 1.vaùt meùp 2.vaùt meùp 12 12 0,35 0,35 4. 1.khoan 2.khoeùt 3.vaùt meùp 12 10 12 1,2 0,07 0,18 7,25 0,75 0,35 14,5 ± 1,8 16 ± 0,07 5. 1.khoan 2.vaùt meùp 3.taroâ 12 12 1,5 1,5 0,5x2 0,5x2 0,75x2 5,8 ± 0,5 6. 1.khoan 2.khoan 3.taroâ 12 12 1,5 1,5 0,5x2 0,5x2 0,75x2 5,8 ± 0,15 9,8 ± 0,15 7. 1.xoïc thoâ 2.xoïc tinh 12 8 0,21 0,033 2,35 0,3 92,7± 0,21 95 ± 0,033 CHÖÔNG VII XAÙC ÑÒNH CHEÁ ÑOÄ CAÉT & THÔØI GIAN GIA COÂNG VII.1 TÍNH CHEÁ ÑOÄ CAÉT BAÈNG PHÖÔNG PHAÙP PHAÂN TÍCH : Ta tính cho maët ( 3) Soá lieäu ban ñaàu D = 102 (mm) L = 30 (mm). Vaät lieäu dao : Theùp hôïp kim cöùng T15K6 Kích thöôùc caùn dao 15x25 (mm) Goùc nghieâng chính j = 450 Goùc nghieâng phuï j = 100 Vaät lieäu chi tieát : Giôùi haïn beàn sb = 650 Mpa. Ñoä cöùng HRC 30 ¸ 45 Ñöôøng kính cuûa chi tieát sau caùc böôùc gia coâng : Ñöôøng kính sau böôùc tieän thoâ : Dts.hoâ = 100,8 ± 0,87 Ñöôøng kính sau böôùc tieän baùn tinh Ds.baùntinh = 101,6 ± 0,35 Ñöôøng kính sau boác tieän tinh :Ds.tinh = 102 ± 0,054 Chieàu saâu caét : tI = Zmaxi . t1 = 3,295 (mm) . t2 = 0,612 (mm) . t3 = 0,392 (mm) . Löôïng chaïy dao : [5.(Bg 5.11)] Theùp ñaõ toâi HRC < 50 giaûm 30% . S1 = 1 x 0,7 = 0,7 S2 = 1 x 0,7 = 0,7 S3 = 1 x 0,7 = 0,7 Vaän toác caét : Caùc heä soá caét : Cv , m , xv , yv . tchu kyø beàn cuûa dao choïn T = 60 phuùt t chieàu saâu caét . Kv heä soá hieäu chuaån toác ñoä caét. Ñoái vôùi theùp hôïp kim cöùng T15K6. Kv = Kmv. Knv. Kuv. Kjv.Kov Kmv : phuï thoäc vaøo tính chaát cô lyù cuûa vaät lieäu gia coâng. Kmv = 1 (bg.5-3 cn3) Knv : phuï thuoäc vaøo tính traïng beà maët phoâi (bg. 5-5 cn2) thoâ Knv =0,8. Baùn tinh & tinh Knv = 1. Knv: heä soá aûnh höôûng cuûa vaät lieäu duïng cu6 caét . Vaät lieäu gia coâng theùp ñaõ qua toâi ,vaät lieäu dao T15K6 Knv = 1 (bg. 5-6 cn2) Kjv : heä soá hieäu chænh goùc nghieâng cuûa dao Kjv = 1 ; j =450 . Kov : chæ daïng gia coâng haøng loaït vöøa ; Kov = 1 Caùc heä soá caét : Tieän doïc ngoaøi ,vaät lieäu dao T15K6 , dao tieän coù löôõi caét phuï . Kv thoâ = 0,8 Kv b.tinh= 1. Kv tinh = 1. Cv = 292. x = 0,15 y = 0,3 . m = 0,18. Caùc heä soá (bg . 5-17 cn2). Soá voøng quay truïc chính : V vaän toác caét D ñöôøng kính chi tieát gia coâng Khi gia coâng maët trong tieän trong (tieän trong ) ta nhaân vôùi heä soá hieäu chænh laø 0,9 Vthoâ = 104 x 0,9 = 93,6 (m/s). Vb.tinh = 167 x 0,9 = 150,3 (m/s) Vtinh = 179 x 0,9 = 161 (m/s) Soá voøng quay cuûa truïc chính : Löïc caét khi tieän : Pz; Löïc tieáp tuyeán taùc duïng theo höôùng chuyeån ñoäng chình aûnh höôûng ñeán ñoä beàn cuûa dao vaø coâng suaát maùy Py : Löïc höôùng kính taùc duïng theo maët phaúng naèm ngang vaø vuoâng goùc vôùi ñöôøng taâm chi tieát ,noù laùm cong chi tieát vì vaäy laøm aûnh höôûng ñeán ñoä beàn cuûa dao. Px : Löïc chaïy dao taùc duïng ngöôïc höôùng chaïy dao , aûnh höôûng ñeán ñoä beàn chi tieát theo höôùng chuyeån ñoäng phuï , vaø coâng suaát tieâu hao cuûa cô caáu chaïy dao. Caùc heä soá Cp , x, y, n ,phuï thuoäc vaøo ñieàu kieän gia coâng cuï theå cho töûng loaïi löïc caét thaønh phaàn . [5.(Bg. 5-23 )] Pz Py Px Cp x y n 300 1,0 0,75 -0,15 243 0,9 0,6 -0,4 339 1,0 0,5 -0,4 Heä soá hieäu chænh Kp : Kp = KMp . Kj.Kg p. Klp. Krp . j =450 goùc nghieâng chính ; Kj = f(Pz , Py , Px ) . KMp = (sB / 750)n ; ( Theùp 45 : sB = 600 ; tieän n = 0,75 / 0,35 ) KMp = 0,62 tính cho Pz ; (Py ; Px ; KMp = 1). Caùc heä soá coøn laïi tra : (bg.5-22 cn2) Tính Pz : Þ Kpz = 0,957 Tính Py : Þ Kpy = 0,924 Tính Px : Þ Kpx = 1,4 Px.thoâ = 339.3,2951,0 . 0,70,5 .93,6-0,4 .1,4 = 213 (kg) Px.b.tinh â = 339.0,6121,0 . 0,70,5 .150,3-0,4 .1,4 = 33 (kg) Px.tinh â = 339.0,3921,0 . 0,70,5 .161-0,4 .1,4 = 10 (kg) Coâng Suaát Caét : Pz : giaù trò löïc caét theo phöông z V : vaän toác treân caùc böôùc gia coâng. Xaùc Ñònh Thôøi Gian Gia Coâng Cô Baûn : Y khoaûng caét vaøo Y1 = 0 khoaûng thoaùt dao ra (loå coù baäc L chieàu daøi beà maët gia coâng t chieàu saâu caét s löôïng aên dao n soá voøng quay Thôøi gian tieän suoát : Thôøi gian gia coâng cô baûn : VII . 2 XAÙC DÒNH CHEÁ ÑOÄ CAÉT BAÈNG PHÖÔNG PHAÙP TRA BAÛNG: NC Böôùc Chieàu saâu caét t (mm) Löôïng aên dao s (mm/vg) Vaän toác caétv (m/ph) Soá voøng quay n (vg/ph) Thôøi gian gia coâng cô baûn T0(ph) Taøi lieäu & ghi chuù 1. Tieän thoâ 11 Tieän thoâ 1 8 4 18 1,85 2,15 3 2,15 1,85 0.7 0,7 0,7 1 0,7 94 94 94 94 94 300 300 300 300 300 0,4 0,4 0,2 0,1 0,4 [5] (Bg.5.60) (Bg.5.62) (Bg.5.64) (Bg.5.86) (Bg.5. 108) 2. Tieän baùn tinh 1 18 Tieän tinh 1 1,2 0,55 0,65 0,7 0,35 0,55 150 150 160 450 450 500 0,2 0,2 0,2 3. Tieän thoâ 13 15 16 23 1,45 1,45 1,85 1,45 0,7 0,7 0,7 0,7 94 94 94 94 300 300 300 300 0,1 0,1 0,2 0,4 4. Tieän baùn tinh 13 15 16 Tieän tinh 13 15 0,9 1,2 0,9 0,35 0,55 0,7 0,7 0,7 0,35 0,35 150 150 150 160 160 450 450 450 500 500 0,05 0,05 0,1 0,02 0,02 5. Vaùt meùp 0,35 0,5 150 450 0,2 6. Khoan(6) Khoeùt(6) Vaùt meùp(10) 7,25 0,75 0,35 0,16 1,2 1,2 50 50 50 650 250 450 0,3 0,1 0,1 7. Khoan Vaùt meùp Taroâ 2,9 0,35 0,5x2 0,2 0,2 0,5 43 43 0,3 650 500 12 0,2 0,1 0,5 8. Khoan Khoan Taroâ 2,9 5,0 0,5x2 0,2 0,2 0,5 43 43 0,3 650 650 12 0,2 0,2 0,5 9. Xoïc thoâ Xoïc tinh 2,65x2 0,325 0,1 0,1 22 22 (Bg. 5-84) CHÖÔNG IX THIEÁT KEÁ ÑOÀ GAÙ COÂNG NGHEÄ IX.1 HÌNH THAØNH NHIEÄM VUÏ THIEÁT KEÁ ÑOÀ GAÙ : 1.1 Nhieäm vuï thieát keá : Thieát keá ñoà gaù chuyeân duøng cho nguyeân coâng khoan ,khoeùt loå M16 , M6 Duïng cuï ñònh vò vaø keïp chaët ñeå gia coâng maët 22, 24 Söû duïng maùy xoïc raêng chuyeân duøng vôùi m = 2,5 ta söû duïng maùy coù cam hai laàn tieán dao . 1.2 Muïc ñích vaø yeâu caàu : Muïc ñích :Trong saûn xuaát haøng loaït qui trình coâng ngheä ñoøi hoûi phaûi ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu veà kyõ thuaät saûn phaåm & naêng suaát cao , vôùi muïc ñích ñoù ta phaûi thieát keá moät keát caáu chuyeân duøng ñeå gia coâng saûn phaåm theo yeâu c62u khaùch haøng veà chaát köôïng saûn phaåm vaø thôøi gian nhaän haøng .ruùt ngaén thôøi gian laét ñaët , ñònh vò gia coâng. Yeâu caàu : ñoà gaù chuyeân duøng . Chi tieát ñöôïc ñònh vò nhanh choùng Sai soá gaù ñaët ñaûm baûo yeâu caàu Keát caáu ñoà gaù ñôn giaûn ,deã söû duïng deã baûo trì vaø an toaøn . Coù phuï tuøng thay theá ñöôïc Tieát kieäm trong vieäc cheá taïo 1.3 Caáu taïo ñoà gaù : Caáu taïo chính cuûa ñoà gaù goàm coù : Thaân ñoà gaù Maâm chia ñoä Treân maët maâm chia ñoä coù khoan ,6 loå M16 ,.caùc loå naøy truøng vôùi caùc loå cuûa chi tieát gia coâng ,ñöôøng kính loå phía treân lôùn hôn ñöôøng kính loå M16 ,ñöôøng kính phía döôùi baèng vôùi ñöông kính loå gia coâng ñeå thoaùt dao vaø choáng xoay Maët beân maâm chia ñoä coù khoan 6loå ñeå ñònh vò maâm chia ñoä,tiaï vò trí coù phöông höôùng taâm truøng vôùi loå M16.ñeå quay ñöôïc maâm chia ñoä laép vaøo hai oå laên treân truïc ñeå quay deå daøng duøng muûi ñònh vò gaén vaøo thaân doà gaù ñeå ñònh vò maâm chia ñoä Cô caáu keïp chaët Moû keïp di tröôït (vaën baèng tay) HRC 40 ¸ 45 B =18 ¸ 100 H = 20 ¸ 50 L = 40 ¸ 320 Ñaûm baûo löïc keïp oån ñònh , vò trí cuûa moû keïp ñöôïc dieàu chænh baèng ñai oác . Choát ñònh vò choát truï ngaén ;choát traùm. Vaät lieäu theùp Y8A ; HRC 50 ¸ 100 Thaân ñoà gaù baét chaët vaøo maùy baèng buloâng Chi tieát ñöôïc ñònh vò maët ñaàu (3) & maët loå (1) ,ñöôïc keïp chaët baèng ñoà keïp choát ñònh vò (truï ngaén ) döôïc gaén vaøo thaân ñoà gaù (H6/r6) deå dònh vò chí h xaùc vò trí chi tieát , moá laép chi tieát (H6/g6) Muõi ñònh vò gaén vaøo thaân ñoà gaù ñeå ñònh vò maâm chia ñoä IX.2 TÍNH TOAÙN THOÂNG SOÁ ÑOÄNG LÖÏC HOÏC CUÛA ÑOÀ GAÙ : Caùc vò trí ñaët löïcø keïp & löïc cuûa dao taùc ñoäng leân chi tieát Ta coù caùc löïc taùc duïng leân chi tieát W löïc keïp (3 löïc) PN löïc caét theo höôùng tuïc cuûa dao Pt löïc caét theo phöông tieáp tuyeán cuûa dao P0 löïc caét theo phöông truïc dao N phaûn löïc khi chi tieát chòu taùc duïng caùc löïc (P0 ;W ) . Vì löïc Pt taùc duïn gleân chi tieát laøm cho chi tieát coù khuynh höôùng quay troøn , taïo ra löïc ma saùt Fms choùng laïi söï quay troøn ñoù . Ta chia quaù trình caét laøm hai giai ñoaïn : Giai ñoaïn muõi khoan chöa khoan thuûn gchi tieát :chi tieát cgòu löõc P0 neùn xuoáng raát lôùn , coäng vôùi 3 löïc keïp cho neân chi tieát luùc naøy töông ñoái caân baèng veà löïc ,khoâng taïo ra ñeå quay chi tieát cho neân ,chi tieát khoâng taùc duïng löïc ngöôïc laïi leân duïng cuï caét luùc naùy quùa trình caét töông ñoái oån ñònh . Giai ñoaïn ñaõ khoan thuûng chi tieát :luùc naøy chi tieát ít chòu taùc duïng cuûa P0 , ,do söï khoâng cöùng vöõng cuûa heä thoáng laøm cho muõi khoan coù khuynh höôùng dao ñoäng quanh truïc ,neân chi tieát chòu taùc duïng cuûa Pt ,gaây ra moment quay chi tieát ,ñoàng thôøi chi tieát taùc duïng ngöôïc laïi dao caùc löïc ; do vaäy duïng cuï caét chòu moment xoaén Mx vaù luïc caét doïc truïc P0 . n Px Py P'y P'x n Z Y D X Pncp Y A A P 2 P 2 Caùc tính toaùn : Löïc caét doïc truïc : P0 = 10 . Cp . Dq . sy . Kp Trong ñoù: Cp = 68 q = 1,0 y = 0,7 [5.(Bg.5-32 ).] Kp =KMp = (sb / 750 )n = (600 / 750)1,0 = 0,8 ;Heä soá tính ñeán caùc yeáu toá gia coâng thöïc teá ( Vaät lieäu theùp C45 , n=1 ) ;[5. (Bg. 5-9 cn2)] D =15,8 ñöôøng kính muõi khoan s löôïng aên dao ( HB > 300 ) ; s = 0,2 . P0 = 10 . 68 . 15,81,0 . 0,20,7 . 0,8 = 2786 (N). Ñeå ñaûm baûo an toaøn ta nhaân vaøo P0 heä soá K goïi laø heä soá döï tröõ . K =K0 .K1 .K2 .K3 .K4 .K5 .K6 .[1.(Coâng thöùc [36] )] K0 = 1,5 heä soá an toaøn . K1 = 1,0 heä soá phuï thuoäc vaøo traïng thaùi beà maët phoâi (bg.2-28 hdtk ) K2 = 1,2 heä soá tính ñeán vieäc taêng löïc caét khi moøn dao (gia coâng thoâ) K3 = 1,0 heä soá tính ñeán khi maët gia coâng giaùn ñoaïn (khoâng coù va ñaäp) K4 =1,3 heä soá keå ñeán daïn gkeïp chaët (keïp chaët baèng tay). K5 = 1,0 heä soá aûnh höôûng goc xoay khi keïp chaët baèng tay (goùc xoay < 900 ). K6 = 1,5 heä soá keå ñeán aûnh höôûng cuûa maët tieáp xuùc phoâi vôùi ñoà gaù ( beà maët tieáp xuùc roäng ) K = 1,5 .1 .1,2 . 1 . 1,3 . 1 . 1,5 = 3,51 Neân Pc =P0 . K = 2786 x 3,51 = 9778,86 (N). Moment xoaén : Mx0 = 10 . CM . Dq . sy . Kp Caùc heä soá : CM = 0,0345 q = 2,0 y = 0,8 (bg.5-22) Kp = 0,8 . Mx0 = 10 . 0,0345 . 15,82,0 . 0,20,8 . 0,8 = 19 (N.m). Mx = Mx0 .K = 19 x 3,51 = 66,69 (Nm). Tính löïc keïp : Moment xoaén cuûa dao coù xu höôùng laøm cho chi tieát quay quanh truïc cuûa noù , muoán cho chi tieát khoân gbò xoay thì löïc keïp va7 löïc doïc truïc , phaûi thaéng moment xoaén cuûa dao . Löïc keïp cuøng chieàu vôùi Pc neân : W + Pc = N (W + Pc) . f = N. f = Fms (W.r +RPc ).f = R .Fms =Mx . R khoaûng caùch töø taâm chi tieát ñeán taâm muõi khoan . r khoaûng caùch töø taâm chitieát ñeán vò trí keïp. f = 0,2 heä soá ma saùt (chi tieát – maët tyø) Löïc taùc duïng leân Vò trí löïc taùc duïng leân chi tieát [6.( bg. 6-4)] l l1 chieàu daøi nhö hình ; laày l = l1 h = 0,9 heä soá giaûm löïc keïp do masaùt Tính ñöôøng kính vít : Ñöôøng kính caàn thieát cuûa vít : [sk] öùn gsuaát keùo cho pheùp cuûa vaät lieäu laøm vít [sk] = sch / [s] . [s] ³ (2,5 ¸ 4) khi taûi troïng thay ñoåi vaø khoângkieåm tra löïc xieát choïn [ s ] = 2,5 Vít ñöôïc laøm töø theùp C35 sch = 300 (MPa) = 300 .106 (N/m2). Þ sk = 120. 106 (N/m2) Choïn vít coù ñöôøng kính ngoaøi d = 8(mm). Löïc keïp chaët Q’ yeâu caàu cuûa coâng nhaân xaùc ñònh theo coâng thöùc M :Moment do coâng nhaân taùc ñoäng leân ñaàu vít Q’ = Q : löïc yeâu caàu ñaït ñöôïc . dcp :ñöôøng kính trung bình cuûa ren vít dcp = 0,35 x 8 x 2 = 7 (mm). a : goùc naâng ren a = 3030’ j : goùc ma saùt cuûa ren vít j = 6030’ Vaäy moment ñaët vaøo ñaàu vít tính cho caùnh tay ñoùn coù chieàu daøi 1m Nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa ñoà gaù: Chi tieát ñöôïc ñònh vò treân maët phaúng cuûa ñaàu chia ñoä vaø choát daïng truï. Sau khi khoan xong loå thöù nhaát, ta xoay maâm chia ñoä ñi moät goùc 600 vaø khoan loå thöù 2: cöù theá cho ñeán heát loå thöù 6. Khi khoan xong 6 loå ta chæ caàn nôùi loûng ñai oác ra, laáy voøng ñeäm nhanh vaø ruùt chi tieát ra khoûi ñoà gaù. Baûo quaûn ñoà gaù: Khoâng ñeå phoi baùm treân beà maët ñònh vò, caàn laøm saïch phoâi thöôøng xuyeân trong quaù trình söû duïng. Ñaây laø ñoà gaù chuyeân duøng neân caàn phaûi ñöôïc baûo quaûn toát. LÔØI KEÁT LUAÄN Qua ñoà aùn moân hoïc naøy ,ñöôïc söï giuùp ñoõ taän tình cuûa thaày LE ÑAÊNG NGUYEÂN cuøng caùc thaày coâ boä moân cheá taïo maùy ,em ñaõ toång hôïp nhieàu kieán thöùc höõu ích veà moân hoïc coâng ngheä cheá taïo maùy Tuy nhieân soá lieäu em ñöa ra vaù tính toaùn chæ laø goùc ñoä söû duïng taøi lieäu vaø soå tay do vaäy vieäc gaëp phaûi nhieàu vaán ñeà khoâng thöïc teá laø khoâng traùnh khoûi mong thaày coâ thoâng caûm. Trong quaù trình laøm ñoà aùn em coá gaén heát söùc ñeå trình baøy hoaøn chænh ñoà aùn naøy , ñeán nay ñoà aùn ñaõ hoaøn thaønh .em xin chaân thaønh caûm ôn quùy thaày coâ ñaõ höôùng daãn taän tình. TP .Hoà Chí Minh 06/2001 Nhoùm VT2 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO [1] Höôùng daãn thieát keá ñoà aùn moân hoïc coâng ngheä cheátaïo maùy -(LE TRUNG THÖÏC- ÑAËN VAÊN NGHÌN) [2] Nguyeân lyù ñuùc -( NGUYEÃN XUAÂN BOÂNG) [3]Soå tay coâng ngheä cheátaïo maùy taäp 1 (xb.2000-2001) [4] Soå tay coâng ngheä cheátaïo maùy taäp 1-2 (xb.Haø Noäi - 1970) [5] Soå tay coâng ngheä cheátaïo maùy taäp 2 (xb.2000-2001) [6] Aslat Ñoà gaù (xb - 2000)