Đồ án Về thí nghiệm các dòng xe ô tô

...................................................................................... 4. KiÓm tra ®ång hå tèc ®é LÇn ®o Néi dung 1 2 3 KÕt qu¶ ®o - Trªn « t« - Trªn thiÕt bÞ - §é sai lÖch 5. §o vµ kiÓm tra hÖ thèng ®Ìn LÇn ®o Néi dung 1 2 3 KÕt qu¶ ®o - C­êng ®é s¸ng (cd) - §é lÖch chïm s¸ng + Cao (thÊp) + Ph¶i (tr¸i) 6. §o tiÕng ån bªn ngoµi LÇn ®o Néi dung 1 2 3 KÕt qu¶ ®o - KiÓm tra ®éng c¬ (dB) - KiÓm tra tiÕng ån (dB) 7. §o nång ®é C0 vµ HC trong khÝ th¶i ®éng c¬ x¨ng LÇn ®o Néi dung 1 2 3 KÕt qu¶ ®o - Nång ®é C0 (%) - Nång ®é HC (ppm) VI. §¸nh gi¸ vµ kiÕn nghÞ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ gi¸o viªn h­íng dÉn (NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vµ kiÕn nghÞ) Sinh viªn thùc hiÖn (Ghi râ hä tªn vµ ký) Ch­¬ng II giíi thiÖu tæng quan vÒ tr¹m 2.1 S¬ ®å bè trÝ mÆt b»ng tr¹m Tr¹m kiÓm ®Þnh ph­¬ng tiÖn c¬ giíi ®­êng bé 29-03-V ®­îc bè trÝ mÆt b»ng theo kiÓu nhµ liªn hîp vµ c¸c thiÕt bÞ ®­îc bè trÝ theo hai d©y chuyÒn song song. 1: Cæng ra vµo 2: B·i ®ç xe 3: §­êng ra 4: TuyÕn kh¸m xe con 5: TuyÕn kh¸m xe t¶i 6: Phßng lµm thñ tôc 7: Nhµ vÖ sinh 8: Phßng kª khai 9: Phßng ®¨ng kiÓm 10: Phßng tr¹m tr­ëng 11: Phßng tr¹m phã 12: Phßng kÕ to¸n tµi vô 13: Phßng tr¶ kÕt qu¶ 14: ThiÕt bÞ c©n t¶i träng trôc 15: BÖ thö tr­ît ngang 16: BÖ thö phanh vµ tèc ®é 17: HÇm kiÓm tra xe con 18: HÇm kiÓm tra xe t¶i 19: ThiÕt bÞ kiÓm tra ®Ìn pha 20: ThiÕt bÞ ®o ®é ån 21: ThiÕt bÞ ®o khÝ x¶ ®éng c¬ x¨ng 22: ThiÕt bÞ ®o khÝ x¶ ®éng c¬ diezel. 2.2 Quy tr×nh thÝ nghiÖm xe con a, Lµm thñ tôc thÝ nghiÖm - B¸o c¸o víi gi¸o viªn h­íng dÉn thÝ nghiÖm - LÊy mÉu b¸o c¸o thÝ nghiÖm b, Quy tr×nh ®o c¸c tÝnh n¨ng c¬ b¶n cña « t« KiÓm tra vµ ®iÒu chØnh s¬ bé « t« tr­íc khi thÝ nghiÖm Stt Thao t¸c kiÓm tra vµ ®iÒu chØnh néi dung kiÓm tra Dông cô Yªu cÇu kü thuËt KiÓm tra sù ®ång bé cña c¸c b¸nh xe Ký hiÖu lèp Quan s¸t §ång bé, theo nhµ chÕ t¹o KiÓm tra c¸c mèi l¾p ghÐp cña b¸nh xe Sù l¾p ghÐp Quan s¸t, cê lª lùc Ph¶i ®¶m b¶o ch¾c ch¾n KiÓm tra sù hao mßn lèp Hao mßn lèp ThiÕt bÞ chuyªn dïng §¶m b¶o chÝnh x¸c KiÓm tra ¸p suÊt lèp ¸p suÊt lèp ThiÕt bÞ Chuyªn dïng Theo tiªu chuÈn KiÓm tra vµ ®iÒu chØnh hµnh tr×nh tù do cña bµn ®¹p li hîp Hµnh tr×h tù do cña bµn ®¹p li hîp Cê lª lùc, Th­íc ®o chuyªn dïng Theo tiªu chuÈn KiÓm tra vµ ®iÒu chØnh hµnh tr×nh tù do cña bµn ®¹p phanh Hµnh tr×nh tù do cña bµn ®¹p phanh Cê lª lùc Th­íc ®o chuyªn dïng Theo tiªu chuÈn KiÓm tra vµ ®iÒu chØnh ®é Chôm cña b¸nh xe dÉn h­íng §é chôm cña b¸nh xe dÉn h­íng Cê lª lùc, th­íc ®o chuyªn dïng Theo tiªu chuÈn KiÓm tra c¸c trang bÞ trªn « t« Trang bÞ trªn « t« Quan s¸t Cã ®Çy ®ñ KiÓm tra c¸c mèi nèi ghÐp chung cña xe Sè l­îng, t×nh tr¹ng Quan s¸t dïng tay l¾c §ñ vµ ®¶m b¶o ch¾c ch¾n KiÓm tra t×nh tr¹ng èng x¶ §é kÝn vµ th«ng suèt Quan s¸t dïng tay l¾c Theo tiªu chuÈn KiÓm tra vµ ®iÒu chØnh khe hë nhiÖt Khe hë nhiÖt Cê lª lùc, th­íc ®o chuyªn dïng Theo tiªu chuÈn KiÓm tra ¾c quy §iÖn ¸p, c¸c ®Çu nèi Quan s¸t, thiÕt bÞ ®o chuyªn dïng Theo tiªu chuÈn KiÓm tra ®é c¨ng d©y ®ai §é c¨ng d©y ®ai ThiÕt bÞ chuyªn dïng Theo tiªu chuÈn KiÓm tra møc chÊt láng trong hÖ thèng dÉn ®éng thuû lùc §o møc chÊt láng trong hÖ thèng Quan s¸t th­¬c ®o Theo tiªu chuÈn KiÓm tra sù rß rØ cña dÇu thuû lùc Sù rß rØ cña dÇu thuû lùc Quan s¸t Kh«ng rß rØ §o c¸c th«ng sè c¬ b¶n cña « t« Stt Thao t¸c kiÓm tra vµ ®iÒu chØnh Néi dung kiÓm tra Dông cô Yªu cÇu kü thuËt §o t¶i träng trôc §o träng l­îng c¸c cÇu trªn c¬ së ®ã tÝnh: a, b, hg ThiÕt bÞ c©n SL-1EB-10 NhËn ®­îc kÕt qu¶ chÝnh x¸c §o ®é tr­ît ngang cña b¸nh xe dÉn h­íng §é tr­ît ngang cña b¸nh xe dÉn h­íng ThiÕt bÞ WG-150B2 NhËn ®­îc kÕt qu¶ chÝnh x¸c §o vµ kiÓm tra ®ång hå tèc ®é Sai lÖch ®ång hå tèc ®é ThiÕt bÞ BST-150 NhËn ®­îc kÕt qu¶ chÝnh x¸c §o lùc phanh §o hiÖu qu¶ lµm viÖc cña hÖ thèng phanh ThiÕt bÞ BST-150 NhËn ®­îc kÕt qu¶ chÝnh x¸c §o vµ kiÓm tra hÖ thèng ®Ìn §o c­êng ®é s¸ng vµ kiÓm tra chïm s¸ng cña ®Ìn pha ThiÕt bÞ HT-201N NhËn ®­îc kÕt qu¶ chÝnh x¸c §o ®é ån ngoµi §o tiÕng ån ngoµi do ®éng c¬ vµ cßi g©y ra M¸y ®o ®é ån Quest NhËn ®­îc kÕt qu¶ chÝnh x¸c §o nång ®é c¸c chÊt ®éc h¹i trong khÝ th¶i ®éng c¬ x¨ng §o nång ®é HC vµ CO ThiÕt bÞ RI 503AH-S NhËn ®­îc kÕt qu¶ chÝnh x¸c §o nång ®é c¸c chÊt ®éc h¹i trong khÝ x¶ ®éng c¬ diezel §o ®é khãi ThiÕt bÞ DSM-10N NhËn ®­îc kÕt qu¶ chÝnh x¸c ch­¬ng III x©y dùng c¸c bµi thÝ nghiÖm 3.1. C©n t¶i träng trôc 3.1.1. Môc ®Ých, yªu cÇu - Môc ®Ých + Thùc hµnh cÇn kiÓm tra t¶i träng « t« gióp sinh viªn hiÓu râ quan hÖ ph©n bè t¶i träng lªn mçi cÇu xe vµ tõ ®ã x¸c ®Þnh ®­îc c¸c kÝch th­íc cña xe (nh­ a, b, hg). Cñng cè kiÕn thøc vÒ m«n häc nh­ lý thuyÕt « t«, kÕt cÊu tÝnh to¸n « t«. + Gióp sinh viªn ph¸t hiÖn thiÕu sãt trong l¾p r¸p míi, c¶i ho¸n, kh¶o s¸t thö nghiÖm chÕ t¹o míi. + X©y dùng ®Æc tÝnh kü thuËt « t«. + T¹o cho sinh viªn ph­¬ng ph¸p sö dông c©n t¶i träng trôc « t«. - Yªu cÇu + Sinh viªn n¾m v÷ng nguyªn lý cÊu t¹o, quy tr×nh c©n t¶i träng. + C©n ®­îc t¶i träng ®Ì lªn mçi trôc xe ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c ®­îc sù ph©n bè t¶i träng lªn mçi cÇu xe. 3.1.2. ThiÕt bÞ c©n t¶i träng trôc a, §Æc tÝnh kü thuËt KiÓu SL1EB-10 Lo¹i: Ph­¬ng ph¸p b¸o chØ Seri T¶i träng lín nhÊt c©n ®­îc (tÊn). Thang chia nhá nhÊt ( KG) KÝch th­íc bao : R x D (mm) Nguån ®iÖn sö dông TÇn sè dßng ®iÖn N¨ng l­îng cho bé b¸o chØ ®iÖn tö §é nhËy Gia c«ng ®o ChÊt t¶i bµn c©n ChÊt t¶i hiÓn thÞ b»ng sè §iÖn tö 95049 10 10 642 x 2290 AC - 220 V 50 + 60 (HZ) Pin - ¾c quy Tèt Tù ®éng 4 gãc b, S¬ ®å cÊu t¹o - nguyªn lý ho¹t ®éng - Lµ lo¹i c©n t¶i träng sö dông bé b¸o chØ sè - CÊu t¹o gåm mét bÖ c©n trªn cã gi¸ ®ì c©n vµ bé b¸o chØ gi¸ trÞ t¶i träng. - D­íi nÒn lµ mét khung thÐp ch÷ I trong lßng lµm b»ng thÐp ch÷ L dïng ®Ó ®ì khung cïng víi trô c©n ë 4 gãc nÒn. T¶i träng c©n ®­îc biÕt lµ tæng trÞ sè bµn c©n 1 vµ bµn c©n 2, th«ng qua tay ®ßn ®Õn trô xoay thanh liªn kÕt víi bé chia gi¶m t¶i träng vµ t¶i trän nµy ®­îc truyÒn tíi gi¸ ®ì cña bé phËn b¸o chØ. Trôc tay ®ßn tùa lªn gi¸ ®ì liªn kÕt qua bé c©n b»ng víi dao c©n ngoµi gi¸ ®ì. Nã lµ c«ng t¸c b¶o ®¶m an toµn tuyÖt ®èi cho sù chÊt t¶i ngoµi mµ chØ ®iÒu chØnh theo ph­¬ng ph¸p th¼ng ®øng. §¶m b¶o kÕt qu¶ chÝnh x¸c, chèng l¹i t¸c ®éng bªn ngoµi khi c©n. Sai sè kh«ng ®¸ng kÓ. Tay ®ßn chñ yÕu lµ dao c©n vµ l¸ dao chÞu t¸c ®éng chÝnh tõ t¶i träng do vËy phÇn nµy chÕ t¹o b»ng thÐp nhiÖt luyÖn chuyªn dïng víi ®é cøng 57% Rockwel. KiÓm tra thang c©n vµ ®é lÖch khi chÊt t¶i nhê ¾c quy - B¸o chØ t¶i träng cña c©n sö dông c¶m biÕn. 3.1.3. ChuÈn bÞ c©n t¶i träng trôc a, ChuÈn bÞ c©n t¶i träng trôc - Röa s¹ch xe tr­íc khi c©n t¶i träng trôc - N¹p ®Çy nhiªn liÖu, vËt liÖu b«i tr¬n n­íc lµm m¸t theo tiªu chuÈn quy ®Þnh. b, ChuÈn bÞ thiÕt bÞ - Lµm s¹ch sµn c©n, vÖ sinh s¹ch sÏ c¸t sái vµ c¸c t¹p chÊt kh¸c trong, ngoµi khung vµ d­íi hÇm c©n. - §Æt gi¸ trÞ kh«ng ë ®ång hå chØ thÞ c©n t¶i träng trôc b»ng nóm "ZERO" sau khi lµm s¹ch c¸c vËt c¶n trong bµn c©n. - KiÓm tra sù lµm viÖc b×nh th­êng cña thiÕt bÞ. 3.1.4. Quy tr×nh c©n t¶i träng trôc Quy tr×nh c©n t¶i träng trôc ®­îc thùc hiÖn qua c¸c b­íc sau: (1) §ãng c«ng t¾c nguån, khëi ®éng m¸y tÝnh (2) Më nót ON b»ng nót ON/OFF trªn ®ång hå chØ thÞ c©n t¶i täng trôc sau ®ã h©m nãng thiÕt bÞ trong kho¶ng 10 phót. (3) BÊm nót [ 0 ] gi¸ trÞ 0 hiÖn lªn (4) L¸i xe cho xe di chuyÓn tõ b·i ®ç vµo ®Æt hai b¸nh tr­íc lªn chÝnh gi÷a bµn c©n ®Ó trôc tr­íc ®Ì lªn hÇm c©n. Ng­êi thÝ nghiÖm Êm phÝm F1 th× mµn h×nh c©n t¶i träng trôc hiÖn lªn vµ gi¸ trÞ t¶i träng trªn trôc tr­íc ®­îc hiÓn thÞ sau ®ã l¹i Ên phÝm F1 th× gi¸ trÞ ®ã ®­îc l­u l¹i trong m¸y tÝnh. (5) Cho « t« tiÕn lªn ®Ó hai b¸nh sau ®Ì lªn chÝnh gi÷a hai bµn c©n gi¸ trÞ t¶i träng trôc sau ®­îc hiÓn thÞ vµ ng­êi thÝ nghiÖm Ên phÝm F2 th× gi¸ trÞ t¶i träng cña cÇu sau ®­îc l­u l¹i trong m¸y tÝnh. KÕt qu¶ tæng träng l­îng lµ gi¸ trÞ (4) + (5) - Khi thÝ nghiÖm ®Ó ®¶m b¶o cã gi¸ trÞ chÝnh x¸c ta c©n nhiÒu lÇn, quy tr×nh thÝ nghiÖm l¾p l¹i khi ng­êi l¸i xe l¹i. Khi kÕt qu¶ ®¹t yªu cÇn th× th«i. Sau ®ã Ên phÝm ESC tho¸t khái ch­¬ng tr×nh vµ cã mét hép tho¹i hái "B¹n cã muèn tho¸t khái ch­¬ng tr×nh nµy kh«ng" NÕu b¹n Ên "yes" cã nghÜa lµ tho¸t khái ch­¬ng tr×nh vµ ng­îc l¹i Ên "No" th× ch­¬ng tr×nh tiÕp tôc lµm viÖc. 3.2. ®o ®é tr­ît ngang cña b¸nh xe dÉn h­íng 3.2.1 Môc ®Ých, yªu cÇu + Môc ®Ých: - §o ®é tr­ît ngang cña b¸nh xe dÉn h­íng gióp sinh viªn cñng cè l¹i nh÷ng kiÕn thøc kiÓm tra b¶o d­ìng hÖ thèng l¸i cña « t«. §¸nh gi¸ chÊt l­îng sau l¾p r¸p, ph¸t hiÖn ra c¸c sai lÖch l¾p ®Æt b¸nh xe ®­îc thÓ hiÖn b»ng ®é tr­ît ngang cña lèp (tÝnh b»ng mÐt trªn mét Kilomet) ®Ó ®¸nh gi¸ tiªu chuÈn nhµ n­íc vÒ an toµn vµ cã thÓ kiÓm tra ®é chôm hoÆc ®é do·ng cña c¸c b¸nh xe. - T¹o kü n¨ng sö dông vËn hµnh thiÕt bÞ kiÓm tra ®é tr­ît ngang cña b¸nh xe dÉn h­íng. + Yªu cÇu: - Sinh viªn n¾m v÷ng nguyªn lý cÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña thiÕt bÞ. - BiÕt c¸ch thùc hµnh quy tr×nh ®o vµ b¶o d­ìng thiÕt bÞ - §o ®­îc kÕt qu¶ chÝnh x¸c 3.2.2 ThiÕt bÞ ®o ®é tr­ît ngang cña b¸nh xe dÉn h­íng a, C¸c th«ng sè cña thiÕt bÞ - T¶i träng cho phÐp (KG) - KÝch th­íc thiÕt bÞ (mm) Dµi : Cao : Réng : (mm) - KÝch th­íc tÊm tr­ît Dµi toµn bé (mm) Réng toµn bé (mm) - Ph­¬ng ph¸p nhËn. - Ph­¬ng ph¸p hiÓn thÞ - Thang ®o - Tèc ®é xe ®i qua (Km/h) 3000 2510 200 590 750 500 §ång bé §iÖn trë in 10 - 0 - 10 out §Ìn vµ cßi xuÊt hiÖn 5 m/Km b, CÊu t¹o 1: TÊm tr­ît 3: Thanh ph¶n håi 2: C«ng t¾c micro 4:Trôc quay - ThiÕt bÞ ®­îc cÊu t¹o gåm: MÆt tr­ît, mÆt ®¸y vµ bÞ c¶m biÕn - MÆt ®¸y lµ thÐp h×nh ch÷ U hµm r·nh h­íng cho bi n»m ë gi÷a, däc tÊm cã hai lß xo l¸ ghÐp l¹i. C¶m biÕn ®­îc b¾t chÆt trªn ®¸y. TÊm tr­ît - lß xo l¸ - c¶m biÕn liªn kÕt víi nhau b»ng thanh liªn kÕt. R·nh dÉn bi d­íi ®­îc hµn råi liªn kÕt víi ®¸y b»ng hai bu l«ng. Lç b¾t bu l«ng cã h×nh h¹t ®Ëu. Thanh cã thÓ di chuyÓn víi t©m nh»m ®Þnh vÞ mÆt tr­ît. MÆt tr­ît b»ng thÐp h×nh ch÷ U, hai ®Çu hµn thÐp vu«ng h¹n chÕ mÆt ph¼ng ®øng. - Bi b»ng thÐp - C¶m biÕn con tr­ît biÕn trë ch¹y b»ng 4,7 W. c, Nguyªn lý ho¹t ®éng MÆt tr­ît di tr­ît theo mÆt ph¼ng ngang, khi ®Èy sang ph¶i hay tr¸i lµm lß xo l¸ uèn cong kÐo thanh liªn kÕt víi c¶m biÕn dÞch sang tr¸i hay ph¶i lµm thay ®æi trÞ sè ®iÖn trë c¶m biÕn. Sù thay ®æi nµy ®­îc khuyÕch ®¹i truyÒn lªn bé xö lý t¹i vÞ trÝ ®iÒu khiÓn hiÓn thÞ lªn ®ång hå gi¸ trÞ thËt cña ®é tr­ît ngang b»ng trÞ sè kim chØ ®ång hå ®¬n vÞ tÝnh lµ mm, khi kh«ng t¸c dông n÷a lß xo kÐo kim chØ vÒ vÞ trÝ 0 trong thang ®o, mçi nÊc kim øng víi 5m/km. 3.2.3 ChuÈn bÞ ®o ®é tr­ît ngang a, ChuÈn bÞ ®èi t­îng - ¸p suÊt lèp xe ®óng tiªu chuÈn - Lèp kh«ng qu¸ mßn, kh«ng ®¾p l¹i vµ ¨n in vµo vµnh. - ChiÒu cao hoa lèp theo quy ®Þnh - Lµm s¹ch b¸nh xe, kh«ng cho ®Êt dÝnh vµo b¸nh, ®¸ sái dÝnh vµo hoa lèp. - KiÓm tra ®iÒu chØnh ®é d¬ l¸i theo tiªu chuÈn - Kh«ng cã sù kh¸c biÖt lín gi÷a tû sè truyÒn t­¬ng øng tr¸i vµ ph¶i cña gãc l¸i b¸nh dÉn h­íng. - Khíp chuyÓn h­íng kh«ng cã hiÖn t­îng h­ háng, kh«ng sai lÖch trong l¾p r¸p, b«i tr¬n ®óng tiªu chuÈn. - Ngâng quay l¸i kh«ng d¬, gi÷a b¹c vµ trôc kh«ng cã vÕt nøt, kh«ng biÕn d¹ng. - Trî lùc l¸i kh«ng ch¶y dÇu thµnh giät. b, ThiÕt bÞ ®o - Kim b¸o chØ ®ång hå ë vÞ trÝ 0 nÕu lÖch th× chØnh l¹i b»ng nóm chØnh. - KiÓm tra tÊm tr­ît, tra dÇu khíp, lau chïi l¹i. - KiÓm tra gi¸ ®ì bé phËn tr­ît: tay quay, thanh ph¶n håi cßn l¨n. - Lau s¹ch hÇm thiÕt bÞ. - KiÓm tra c¸c bé phËn kh¸c cã liªn quan kh¸c ®Ó ®¶m b¶o an toµn vÒ lao ®éng. 3.2.4. Quy tr×nh ®o ®é tr­ît ngang a, Khëi ®éng thiÕt bÞ - BËt c«ng t¾c bªn h«ng tù ®iÒu khiÓn - ThiÕt bÞ sÏ tù kiÓm tra hÖ thèng cÊu thµnh, c¸c thiÕt bÞ ®i kÌm vµ cung cÊp ®iÖn cho m¸y in, ®Ìn Led ch¸y s¸ng kim ®ång hå sÏ chØ vÞ trÝ sè 0. Chó ý: - Khi khëi ®éng kh«ng cho xe n»m trªn thiÕt bÞ - Khi ®Ìn led kh«ng t¾t nghÜa lµ hÖ thèng cã lçi. T×m c¸ch kh¾c phôc Ên Stop trªn remol ®Ó thiÕt bÞ ho¹t ®éng trõ khi lçi vÒ sù cè an toµn. b, Quy tr×nh ®o (1) Th¸o chèt kho¸ thanh nèi (2) BËt c«ng t¸c ®ång hå chØ thÞ (3) Ên phÝm F2 vµo mµn h×nh ®o ®é tr­ît ngang (4) L¸i xe chÇm chËm víi tèc ®é kho¶ng 2 ¸ 5 km/h ®i qua thiÕt bÞ kiÓm tra ®é tr­ît ngang. L­u ý ®Æt xe sao cho song song víi ®­êng t©m n»m ngang hay hai b¸nh xe ®Æt lªn v¹ch tr¾ng trªn thiÕt bÞ. Trong khi xe vµo kh«ng ®­îc quay v« l¨ng l¸i, kh«ng phanh, kh«ng cho ng­êi ngåi trªn xe trõ ng­êi l¸i xe. (5) Quan s¸t khi b¸nh tr­íc võa qua khái bµn tr­ît ngang Ên phÝm F1 ®Ó ghi nhËn gi¸ trÞ tr­ît ngang. Ghi kÕt qu¶ vµo b¸o c¸o. (6) Khi ®o xong ph¶i kho¸ tÊm tr­ît b»ng chèt thanh nèi c, LÊy kÕt qu¶ ®o - KÕt qu¶ ®o hiÓn thÞ trªn ®ång hå. ViÖc ghi kÕt qu¶ yªu cÇu ph¶i chÝnh x¸c. - Ng­êi ghi kÕt qu¶ chän vÞ trÝ ®øng sao cho quan s¸t ®ång hå thuËn lîi, kh«ng xiªn lÖch dÉn ®Õn sai sè qu¸ lín. - Giíi h¹n thang ®o cña ®ång hå nhá mét v¹ch lµ 5m/km do vËy ph¶i ghi nhanh, quan s¸t c¶ 2 bªn thang kim vÞ trÝ 0. - Mçi kÕt qu¶ ®o ®­îc tiÕn hµnh ®¬n lÎ. Khi cÇn lÊy kÕt qu¶ ®o kh¸c ph¶i lïi xe l¹i vµ quy tr×nh ®ã ®­îc lÆp l¹i tõ b­íc (1) ®Õn b­íc (6). - KÕt qu¶ cña thÝ nghiÖm hîp lý lµ khi thùc hiÖn ®Çy ®ñ quy tr×nh ®o theo yªu cÇu. §ång hå ®¬n vÞ tÝnh lµ mm, khi kh«ng t¸c dông n÷a lß xo kÐo kim chØ vÒ vÞ trÝ 0 trong thang ®o, mçi nÊc kim øng víi 5m/km. - Ên phÝm ESC ®Ó tho¸t khái ch­¬ng tr×nh ®o ®é tr­ît ngang. 3.2.5 Nh÷ng chó ý khi ®o - ChØ bËt c«ng t¾c ®iÖn sau khi th¸o chèt kho¸ thanh nèi. - Kh«ng kiÓm tra xe cã träng l­îng cÇu v­ît qu¸ møc cho phÐp cña thiÕt bÞ - Kh«ng söa ch÷a thiÕt bÞ trong khi tiÕn hµnh ®o. - Kh«ng cho bïn ®Êt dÝnh vµo b¨ng thö, b¸nh xe. - Kh«ng ®Ó xe trªn b¨ng thö. - B¶o d­ìng thiÕt bÞ theo h­íng dÉn. - Ghi chÐp sè liÖu chÝnh x¸c, sau ®ã cã ®¸nh gi¸ riªng cña sinh viªn. 3.3 kiÓm tra ®ång hå tèc ®é 3.3.1 Môc ®Ých, yªu cÇu - Môc ®Ých: + BÖ thö nµy ®Ó kiÓm tra tÝnh chuÈn x¸c cña ®ång hå tèc ®é trªn xe b»ng c¸ch ®o tèc ®é cña con l¨n trong khi xe ch¹y trªn con l¨n bëi mét m« t¬ chñ ®éng. + Thùc hµnh kiÓm tra ®ång hå tèc ®é « t« nh»m hÖ thèng l¹i kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ cÊu t¹o, ho¹t ®éng c¬ cÊu th«ng b¸o vËn tèc ®ång thêi gióp sinh viªn hiÓu râ b¶n chÊt chuyÓn ®éng vµ vËn tèc cña xe khi vËn hµnh. + T¹o cho sinh viªn biÕt c¸ch ®o ®ång hå tèc ®é b»ng thiÕt bÞ chuyªn dïng. - Yªu cÇu: + Sinh viªn n¾m v÷ng cÊu t¹o ho¹t ®éng c¬ cÊu b¸o chØ tèc ®é « t«, nguyªn lý ho¹t ®éng cña thiÕt bÞ ®o tèc ®é « t«. + §o ®­îc tèc ®é chÝnh x¸c, so s¸nh víi vËn tèc dông cô ®o. 3.3.2 ThiÕt bÞ kiÓm tra ®ång hå tèc ®é a, §Æc ®iÓm vµ th«ng sè kü thuËt - ThiÕt bÞ hiÓn thÞ tèc ®é ®­îc thiÕt kÕ cßi b¸o khi tèc ®é ®¹t 40km/h, 80km/h khi cã ®Ìn b¸o s¸ng lªn. - §o ®­îc chÝnh x¸c tèc ®é « t« ë tèc ®é tèi ®a. - ThiÕt bÞ cã bè trÝ con l¨n vµ kÝch n©ng trung gian ®¶m b¶o « t« ra vµo an toµn. KiÓu bst-150 T¶i träng cho phÐp lªn mçi cÇu xe ( KG ) §­êng kÝnh X chiÒu dµi con l¨n (mm) Kho¶ng c¸ch trôc gi÷a con l¨n tr­íc vµ sau (mm) ¸p suÊt kh«ng khÝ cÇn dïng (kg/cm2) KÝch th­íc: Dµi x Réng x S©u (mm) Tèc ®é thö cao nhÊt (Km/h) Ph­¬ng ph¸p bËt t¾t Ph­¬ng ph¸p hiÓn thÞ Ph¹m vi chØ b¸o ®ång hå tèc ®é (km/h) Thang gi¸ trÞ nhá nhÊt (km/h) Ph¹m vi chØ b¸o (km/h) C¬ cÊu ®¸nh gi¸ Bé phËn chØ b¸o: Nguån ®iÖn KÝch th­íc : (Réng x S©u x Cao) 3000 185 x 850 412 10 3200 x 820 x 400 120 Tù ®éng Sè 0,0 ~120,0 0,1 0,1 Buzzer vµ LED 50/60 HZ AC V1f 3A 600 x 680 x 340 b, CÊu t¹o thiÕt bÞ 1: Khung 2: Con l¨n. 3: KÝch n©ng. 4: æ ®ì con l¨n. 5: C¶m biÕn ®o tèc ®é. 6: Con quay ch«ng tr­ît ngang. 7: TÊm n©ng - CÊu t¹o: Gåm mét khung cÊu t¹o b»ng thÐp trªn ®ã cã bè trÝ con l¨n, ë hai ®Çu c¸c con l¨n nµy cã æ bi ®ì. Nh×n theo h­íng « t« ®i vµo, hai con l¨n phÝa tr­íc t¹o thµnh mét cÆp. + Mét m¸y ph¸t ®iÖn dµnh cho ®ång hå tèc ®é ®­îc l¾p víi mét ®Çu cña con l¨n phÝa sau dïng ®Ó ®o tèc ®é quay cña con l¨n nhê vËy tèc ®é cña « t« cÇn kiÓm tra ®­îc hiÓn thÞ trªn ®ång hå tèc ®é ®Æt trªn hép. §Ó « t« cÇn kiÓm tra cã thÓ ra vµo dÔ dµng ng­êi ta bè trÝ mét kÝch trung gian ë gi÷a c¸c con l¨n tr­íc vµ sau. - Ho¹t ®éng: Khi xe vµo bÖ b¸nh xe chñ ®éng n»m lät vµo gi÷a c¸c con l¨n, vµo sè « t«, b¸nh xe chñ ®éng sÏ quay lµm b¸nh xe quay theo. §Ó x¸c ®Þnh tèc ®é thùc tÕ cña b¸nh xe ng­êi ta tiÕn hµnh ®o tèc ®é quay cña con l¨n. Khi tèc ®é quay cña con l¨n thay ®æi sÏ lµm biÕn ®æi ¸p ra m¸y ph¸t. Tõ ®ã cã thÓ chuyÓn tèc ®é dµi t­¬ng øng. 3.3.3 ChuÈn bÞ kiÓm tra ®ång hå tèc ®é a, §èi t­îng kiÓm tra - KiÓm tra lèp xe theo tiªu chuÈn, ®Æc biÖt lµ b¸nh xe chñ ®éng. - KiÓm tra ho¹t ®éng cña ®éng c¬, c¬ cÊu ga, ly hîp hép sè, cÇu chñ ®éng, sù bã dÝnh cña phanh, phanh tay... theo ®óng yªu cÇu kü thuËt. - KiÓm tra hÖ thèng nhiªn liÖu, n¹p nhiªn liÖu theo tiªu chuÈn. Cho « t« næ m¸y ch¹y thö kiÓm tra sù ho¹t ®éng b×nh th­êng cña toµn xe. §Æc biÖt c¬ cÊu b¸o tèc ®é. b, ThiÕt bÞ kiÓm tra - C¾m phÝch vµo nguån AC - 220V - Nh×n xem ®ång hå cã chØ v¹ch "0" kh«ng, nÕu kh«ng xoay vÝt ®iÒu chØnh. - BËt c«ng t¾c vµ ®Ìn nguån s¸ng ®á. - KiÓm tra sù ho¹t ®éng b×nh th­êng cña thiÕt bÞ, ho¹t ®éng cña ®Ìn vµ t×nh tr¹ng kho¸ cøng con l¨n. - KiÓm tra sù l¾p ®Æt toµn hÖ thèng cÇn thiÕt kh¾c phôc ngay. 3.3.4 Quy tr×nh kiÓm tra Ên phÝm F3 vµo mµn h×nh ®o vËn tèc xe (1) Ên phÝm Page Up ®Ó n©ng kÝch trung gian lªn. (2) L¸i xe vµo bÖ ®Æt hai b¸nh xe chñ ®éng vu«ng gãc víi con l¨n vµ n»m gi÷a hai con l¨n. (3) Ên phÝm Page Down ®Ó h¹ kÝch trung gian xuèng. Kh«ng cã khe hë gi÷a lèp vµ gi¸ n©ng. (4) §Æt côc chÌn c¸c b¸nh tr­íc « t«. (5) Khëi ®éng « t« sau ®ã vµo sè ®i nh­ trªn ®­êng lµm c¸c con l¨n quay. §äc vµ ghi sù kh¸c biÖt gi÷a ®ång hå tèc ®é vµ ®ång hå vËn tèc trªn « t« nÕu cã. Khi ®ång hå ®¹t gi¸ trÞ 40 vµ 80km/h ë d¹ng cã gia tèc cßi bÞ t¾t ®i, b¾t ®Çu xuÊt hiÖn tiÕng ®éng c¶nh b¸o. C¸c tÝn hiÖu nµy sÏ mÊt ®i khi ®ång hå chØ tèc ®é kho¶ng 42 - 44 km/h vµ 82 - 84 km/h. Nh­ vËy tiÕng cßi t¾t khi cã gia tèc, tiÕng ®éng t¾t ë ®iÒu kiÖn cã gia tèc. (6) ViÖc ®o xong tõ tõ ®¹p bµn ®¹p phanh vÒ sè 0 ®Ó dõng con l¨n. (7) Ên phÝm Page Up cung cÊp khÝ ®Ò n©ng kÝch trung gian lªn. Sau bá côc chÆn ë c¸c b¸nh xe vµ l¸i xe ra khái bÖ. Tr×nh tù kiÓm tra lÇn hai ta cho xe lïi l¹i vµ qu¸ tr×nh ®ã ®­îc lÆp l¹i tõ b­íc (2) ®Õn b­íc (7) cho tíi khi gi¸ trÞ ®¹t yªu cÇu. Ên phÝm ESC tho¸t khái mµn h×nh ®o vËn tèc * Chó ý: - Quy tr×nh lÊy kÕt qu¶ ph¶i tu©n theo quy tr×nh ®o, vÞ trÝ ng­êi ®øng ®¶m b¶o dÔ quan s¸t ®ång hå vµ ®¶m b¶o kh«ng xuyªn gãc. - ViÖc lÊy kÕt qu¶ ®o chØ khi ®ång hå c¶nh b¸o ®· b¸o. So s¸nh kÕt qu¶ cña ®ång hå b¸o vËn tèc. - §Ó ®¶m b¶o chÝnh x¸c tiÕn hµnh thÝ nghiÖm nhiÒu lÇn. Sè lÇn ®o phô thuéc vµo sù chuÈn x¸c cña thÝ nghiÖm. 3.3.5 Nh÷ng chó ý trong qu¸ tr×nh ®o - ¸p suÊt mçi lèp ph¶i ®óng nh­ quy ®Þnh. - §¹p ga thËt tõ tõ. NÕu ®ét ngét hoÆc t¨ng kh«ng ®Òu cã thÓ cho kÕt qu¶ sai. - Kh«ng l¸i xe qu¸ t¶i träng cña thiÕt bÞ vµo kiÓm tra. - Röa s¹ch bïn ë lèp vµ c¸t sái trªn tÊm tr­ît. §¸ sái hoÆc c¸c vËt thÓ kh¸c b¸m vµo lèp cã thÓ g©y ra c¸c tai n¹n nguy hiÓm khi con l¨n ch¹y víi tèc ®é cao. - Trong mäi tr­êng hîp cÊm n©ng kÝch trung gian khi ®ang tiÕn hµnh kiÓm tra. - Kh«ng cho n­íc lät xuèng ®¸y bÖ thö. - Kh«ng ®øng tr­íc « t« khi kiÓm tra ®ång hå tèc ®é. 3.4 ®o lùc phanh 3.4.1 Môc ®Ých, yªu cÇu - Môc ®Ých: + BÖ thö nµy ®­îc ®o lùc phanh tiÕp tuyÕn cña xe. + Thùc hµnh kiÓm tra phanh « t« gióp sinh viªn cñng cè ®¸nh gi¸ l¹i nh÷ng kiÕn thøc vÒ kÕt cÊu ho¹t ®éng cña hÖ thèng phanh. + §¸nh gi¸ ®óng hÖ thèng phanh sau thiÕt kÕ chÕ t¹o, c¶i t¹o hoÆc sau b¶o d­ìng söa ch÷a. + X©y dùng ®Æc tÝnh kü thuËt cho « t«. + Sinh viªn n¾m ®­îc ph­¬ng ph¸p ®o lùc phanh b»ng thiÕt bÞ chuyªn dïng. - Yªu cÇu: + Sinh viªn n¾m v÷ng kÕt cÊu, nguyªn lý ho¹t ®éng cña thiÕt bÞ vµ hÖ thèng phanh « t«. + KiÓm tra ®­îc hÖ thèng phanh ®­a ra kÕt qu¶ chÝnh x¸c ®¸nh gi¸ hÖ th«ng phanh cña « t«. 3.4.2 ThiÕt bÞ kiÓm tra phanh a, C¸c th«ng sè kü thuËt cña thiÕt bÞ. KiÓu BST – 150 T¶i träng cho phÐp lªn mçi cÇu xe (KG) §­êng kÝch con l¨n (mm) §é dµi cña con l¨n (mm) Kho¶ng c¸ch trôc gi÷a con l¨n tr­íc vµ sau (mm) TÊm phñ (mm) C«ng suÊt cña kÝch n©ng (Kgf) ¸p suÊt n©ng (Kgf/cm2) KÝch th­íc (Dµi x Réng x Cao) (mm) Lùc phanh lín nhÊt (trªn mçi b¸nh xe) (kg) Lùc phanh th«ng dông trªn mçi b¸nh xe (kg) Tèc ®é quay cña con l¨n (V/P) C«ng suÊt ®éng c¬ truyÒn ®éng (KW) Nguån ®iÖn (V) Ph­¬ng ph¸p hiÓn thÞ Ph­¬ng ph¸p chØ b¸o Ph¹m vi chØ b¸o Thang chia nhá nhÊt (kg) 3000 185 850 412 kho¶ng 900 ¸ 2200 3000 10 3200 x 775 x 400 1000 40 ¸ 1000 4,0/4,9 (v/ph) 50/60 (Hz) 1,5 AC - 220 Analog 2 kim trªn 1 trôc 0 ¸ 200; 200 ¸ 1000 10 b, CÊu t¹o: - Th©n: N»m trong mét khung thÐp gåm c¸c con l¨n ®o lùc phanh, m« t¬ dÉn ®éng, hép gi¶m tèc, thiÕt bÞ ®o lùc phanh, mét kÝch trung gian vµ nh÷ng phô tïng kh¸c. + Con l¨n chÕ t¹o b»ng thÐp cacbon, mÆt con l¨n cã r·nh hÖ sè ma s¸t gi÷a b¸nh xe vµ con l¨n ®¹p 0,65 khi kh« vµ 0,6 khi ­ít. Hai con l¨n tr­íc nèi víi hai con l¨n sau th«ng qua bé truyÒn ®éng xÝch, hai con l¨n sau nèi víi m« t¬ dÉn ®éng th«ng qua bé truyÒn ®éng xÝch. + Hép gi¶m tèc: Lµ bé truyÒn hai cÊp sö dông chi tiÕt cã ®é tin cËy cao cã t¸c dông gi¶m tèc ®é quay tõ m« t¬ ®Õn c¸c con l¨n. + ThiÕt bÞ ®olùc phanh: ¸p dông nguyªn lý momen xo¾n t¸c ®éng lªn trôc tû lÖ víi sù xo¾n (tr­ît) cña trôc. + Bé phËn chØ b¸o lµ lo¹i ®ång hå lín nã ®­îc l¾p vµo mét c¸i ®Õ hoÆc ®­îc treo trªn t­êng. Bé phËn chØ b¸o gåm cã ®ång hå ®o lùc phanh vµ sè led ë phÝa tr­íc ®ång hå, bªn ph¶i cã bè trÝ c«ng t¾c ®iÖn vµ c«ng t¾c ®iÒu chØnh kh«ng. + KÝch trung gian bè trÝ gi÷a c¸c con l¨n cã t¸c dông gióp cho « t« ra vµo dÔ dµng, kÝch sö dông h¬i ®iÒu khiÓn tõ xa. + B¶ng ®iÒu khiÓn cho di chuyÓn kÝch lªn xuèng, bËt vµ t¾t m« t¬ phanh, c«ng t¾c Hold ®Ó bËt ®Ìn ®o, ®Ìn vµ tiÕng kim chØ lÖch vÞ trÝ ter« H×nh vÏ1:Khung , 2: Con l¨n , 3: kÝch n©ng , 4: æ ®ì con l¨n , 5: Con quay chèng tr­ît ngang , 6: TÊm n©ng . c, Nguyªn t¾c ho¹t ®éng: - H­íng dÉn xe vµo bÖ thö, Ên phÝm "Page Down" ®iÒu kiÓn kÝch h¹ xuèng sau ®ã Ên phÝm "Home" m« t¬ ®iÖn sÏ quay ra hép gi¶m tèc th«ng qua bé truyÒn ®éng xÝch kÐo c¸c con l¨n quay lµm c¸c b¸nh xe quay theo chiÒu tiÕn cña con l¨n. Con l¨n lµ chñ ®éng, b¸nh xe lµ bÞ ®éng. - Khi tèc ®é quay æn ®Þnh ®¹p phanh cho b¸nh xe dõng l¹i, do ma s¸t gi÷a b¸nh xe vµ con l¨n lµm con l¨n quay chËm l¹i kÐo theo r«to cña m« t¬ chËm theo, trong khi søc ®iÖn ®éng cña m« t¬ vÉn thÕ. Stato m« t¬ gi÷ nguyªn dÉn ®Õn qu¸ t¶i quay quanh trôc cña nã. C¶m biÕn ®o lùc phanh ®­îc b¾t chÆt vµo Stato ®Çu kia ®­îc b¾t chÆt vµo khung. Do vËy bÞ uèn cong lµm thay ®æi ®iÖn trë trong cña c¶m biÕn, gi¸ trÞ nµy ®­a vÒ bé xö lý chuyÓn vÒ gi¸ trÞ lùc phanh. - Ên phÝm Home - t¾t ®éng c¬ sau ®ã Ên phÝm "Page Up" n©ng kÝch trung gian thùc hiÖn xong qu¸ tr×nh phanh. 3.4.3 Quy tr×nh ®o lùc phanh a, ChuÈn bÞ ®o lùc phanh - KiÓm tra b¸nh xe, lèp xe, ¸p suÊt h¬i vµ t×nh tr¹ng l¾p ghÐp cña toµn hÖ thèng. - KiÓm tra dÇu (phanh dÇu), ¸p suÊt h¬i (phanh h¬i), sù rß rØ ®­êng èng, vÞ trÝ b«i tr¬n. - Kh«ng chÊt t¶i trªn thïng xe khi kiÓm tra phanh. - Tr­íc khi cho thiÕt bÞ lµm viÖc ph¶i lµm s¹ch dÇu, mì, bïn, ®Êt... dÝnh trªn con l¨n. - BËt c«ng t¾c bªn ph¶i ®ång hå. §Ìn s¸ng lªn. - Cung cÊp khÝ nÐn cho kÝch. - N©ng kÝch lªn vµ h¹ kÝch xuèng nhê c«ng t¾c ®iÒu khiÓn. - Chê kho¶ng mét phót xem ®ång hå cã chØ ter« ch­a. + NÕu kim chØ lÖch vÞ trÝ ter« th× chØnh l¹i b»ng nóm chØnh. b, Quy tr×nh ®o Ên phÝm F4 vµo mµn h×nh ®o lùc phanh (1) L¸i xe tõ tõ vµo bÖ thö sao cho c¸c b¸nh tr­íc vu«ng gãc víi con l¨n. (2) Ên phÝm "Page Down" bËt van khÝ nÐn h¹ kÝch trung gian xuèng (3) KiÓm tra c¸c lèp ®· tiÕp xóc hoµn toµn vµ ®Òu nhau víi c¸c con l¨n ch­a. (4) Ên phÝm "Home" khëi ®éng m« t¬ quay - lµm con l¨n quay. Khi con l¨n b¾t ®Çu quay, c¸c b¸nh xe quay ë vËn tèc thÊp. Bé hiÓn thÞ chØ lùc ma s¸t c¸c b¸nh xe, æ bi... (5) §¹p bµn ®¹p phanh tõ tõ vµ hÕt hµnh tr×nh. §äc lùc phanh lín nhÊt vµ Ên phÝm F1 ®Ó ghi nhËn gi¸ trÞ lùc phanh. (6) Ên phÝm "End" ng¾t m« t¬ vµ Ên phÝm "Page Up" ®Ó n©ng kÝch lªn. (7) L¸i xe tiÕn lªn tiÕn hµnh ®o lùc phanh ë cÇu sau. Qu¸ tr×nh ®o lùc phanh ë cÇu sau t­¬ng tù nh­ c¸ch ®o lùc phanh ë cÇu tr­íc. Sau ®ã ta Ên phÝm F2 ®Ó ghi nhËn gi¸ trÞ lùc phanh ë cÇu sau. (8) §Ó b¸nh sau trªn bÖ thö nh¶ phanh tr­íc, tõ tõ kÐo hÕt phanh tay ®äc lùc phanh lín nhÊt trªn bé hiÓn thÞ vµ dïng phÝm F8 ghi nhËn gi¸ trÞ lùc phanh tay. (9) Ên phÝm "End" ng¾t m« t¬ vµ Ên phÝm "Page Up" ®Ó n©ng kÝch lªn. L¸i xe ra ngoµi. Ên phÝm ESC tho¸t khái mµn h×nh ®o lùc phanh. Tr×nh tù ®o lÇn hai ta cho xe lïi l¹i thñ tôc ®ã ®­îc lÆp l¹i tõ b­íc (1) ®Õn b­íc (9) cho tíi khi gi¸ trÞ ®¹t yªu cÇu. 3.4.4 Ghi kÕt qu¶ ®o - KÕt qu¶ ®o lùc phanh lµ trÞ sè kim chØ trªn ®ång hå. - ChØ lÊy kÕt qu¶ khi ®¹t gi¸ trÞ cùc ®¹i nghÜa lµ ®ap phanh « t« vµ ®Ìn Led b¸o s¸ng. - Gi¸ trÞ lùc phanh b¸o cho hai kim ®ång hå b¸nh tr¸i vµ b¸nh ph¶i víi c¸c trÞ sè riªng biÖt. - Ng­êi ®äc kÕt qu¶ ph¶i ®øng ë vÞ trÝ dÔ quan s¸t vµ ®øng ®èi diÖn víi ®ång hå tr¸nh nh×n xiªn. - TiÕn hµnh lÊy kÕt qu¶ nhiÒu lÇn ®Ó tÝnh sai sè th× ph¶i lïi xe l¹i vµ qu¸ tr×nh ®o ®­îc tiÕn hµnh t­¬ng tù tõ (1) ®Õn (9). Khi tiÕn hµnh kiÓm tra phanh tay, tiÕn hµnh t­¬ng tù c¸c b­íc trªn. Mµ chØ ®o khi bu«ng ch©n phanh. 3.4.5 Nh÷ng chó ý khi kiÓm tra phanh - Kh«ng kiÓm tra « t« cã träng l­îng v­ît qu¸ giíi h¹n thiÕt bÞ. - Kh«ng cho xe hoÆc ng­êi qua l¹i bªn c¹nh hoÆc trªn tÊm v¸n cña b¨ng thö. - Kh«ng ®øng tr­íc « t« khi ®o lùc phanh. - Tr¸nh cã n­íc ë trªn bÖ thö v× nã cã thÓ gØ, t¹o ra sù cè ®iÖn. - Kh«ng ®­îc ®Õn gÇn c¸c con l¨n ®ang quay bëi v× nã cã thÓ nghiÕn vµo ch©n. - §èi víi xe cã lèp ®· bÞ r¸ch th× kh«ng nªn cè kiÓm tra v× cã thÓ lèp bÞ næ. - Tèt nhÊt c¶ kim bªn tr¸i vµ bªn ph¶i dÞch chuyÓn tõ tõ vµ chØ cïng mét sè. Khi c¸c b¸nh xe bÞ bã cøng, c¸c con l¨n vµ c¸c lèp b¾t ®Çu tr­ît. 3.5. §o vµ kiÓm tra hÖ thèng ®Ìn 3.5.1 Môc ®Ých, yªu cÇu - Môc ®Ých: + TiÕn hµnh kiÓm tra ®Ìn pha gióp sinh viªn n¾m ch¾c hÖ thèng chiÕu s¸ng trang bÞ trªn « t« vÒ cÊu t¹o l¾p ®Æt, ®iÒu chØnh. Kh¶o s¸t chÊt l­îng toµn hÖ thèng. + T¹o kü n¨ng sö dông thiÕt bÞ ®o kiÓm tra ®Ìn pha. - Yªu cÇu: + Sinh viªn thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c b­íc tiÕn hµnh kiÓm tra ®Ìn pha, hiÓu râ tÝnh n¨ng cÊu t¹o cña hÖ thèng ®Ìn, c¬ cÊu cña thiÕt bÞ. + BiÕt c¸ch l¾p ®Æt thiÕt bÞ ®o, vËn hµnh ®­îc vµ ®o ®­îc chÝnh x¸c chïm s¸ng cña ®Ìn nh­ c­êng ®é, ®é lÖch. + §iÒu chØnh ®­îc hÖ thèng ®Ìn theo yªu cÇu cña nhµ thiÕt kÕ. 3.5.2 ThiÕt bÞ kiÓm tra ®Ìn pha HiÖn nay viÖc kiÓm tra ®Ìn pha sö dông nhiÒu thiÕt bÞ hiÖn ®¹i cho ta kÕt qu¶ ®o chÝnh x¸c. ThiÕt bÞ HT201N - 12001 do C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n Banzai NhËt B¶n chÕ t¹o cã ®Æc tÝnh sau: a, Th«ng sè kü thuËt thiÕt bÞ KiÓu HT201N – 12001 Kho¶ng c¸ch ®o (m) C­êng ®é ¸nh s¸ng cã thÓ ®i (Cd) Gãc chïm tia s¸ng cã thÓ ®i ®­îc KÝch th­íc hîp lý cña thiÕt bÞ kiÓm tra ®Ìn pha KÝch th­íc gi¸ Nguån ®iÖn 1 0 ¸ 120000 Trªn 0 ®Õn 1020' (0 ¸ 25cm) D­íi 0 ®Õn 2020' (0 ¸ 40cm) Tr¸i 0 ®Õn 2020' (0 ¸ 40cm) Ph¶i 0 ®Õn 2020' (0 ¸ 40cm) Cao toµn bé : 1284mm Réng toµn bé : 710mm Dµi : 526mm Cao toµn bé : 45000mm B­íc ®o: 480mm Mét chiÒu 6V Pin kh« lo¹i (UM-1) 4 chiÕc b, §Æc ®iÓm cña thiÕt bÞ - Cã thÓ ®iÒu chØnh ®Ìn pha trong khi nh×n b»ng m¾t trong mµn h×nh mÉu, luång pha ®Ìn gièng nh­ kho¶ng c¸ch tõ 10m nh×n l¹i tr­íc « t«. - X¸c ®Þnh luång s¸ng vµ c­êng ®é s¸ng ®ång thêi. - C¸c luång s¸ng thÊp lo¹i bá ®­îc nhê quan s¸t trªn mµn h×nh - Lµ lo¹i thiÕt bÞ mét ®ång hå ®ßi hái kh«ng gian nhá so víi lo¹i kiÓm tra ®ång hå. c, CÊu t¹o c¸c bé phËn chøc n¨ng. , §ång hå c©n b»ng trôc luång s¸ng 2, Thang ®o trôc luång s¸ng 3, Trôc chèng giao ®éng 4, Trôc cã thanh r¨ng 5, PhÇn tö nhËn luång s¸ng 6, PhÇn tö ®o chiÒu cao 7, VÞ trÝ b×nh th­êng cña thiÕt bÞ 8, Hép b¸nh r¨ng 9, Tay n¾m ®Ó xª dÞch tr¸i ph¶i 10, §Õ ch©n 11, Tay n¾m ®Ó dÞch chuyÓn lªn xuèng 12, §Çu ®o - x¸c ®Þnh kho¶ng c¸ch 13, ThÊu kÝnh nhËn luång s¸ng. 14, Mµn h×nh 15, §ång hå c©n b»ng trôc luång s¸ng 16, ThiÕt bÞ ®o luång s¸ng 17, §Üa ®iÒu chØnh ®é c©n b»ng cña trôc luång s¸ng 18, C«ng t¾c nguån ®iÖn 19, Thang 20, ThiÕt bÞ t×m h×nh 21, ThiÕt bÞ t×m vÞ trÝ lµm viÖc b×nh th­êng. H×nh 5-1: CÊu t¹o chung hÖ thèng HT201-N. H×nh 5.2 Bé c¶m nhËn luång s¸ng 1: TÇm ghi trªn lo¹i pin kh« 2: æ chøa pin kh« 3: §Üa ®Þnh luång 4: ThiÕt bÞ x¸c ®Þnh vÞ trÝ lµm viÖc b×nh th­êng ThiÕt bÞ kiÓm tra ®Ìn pha ®­îc thiÕt kÕ sao cho bé phËn nhËn luång s¸ng dùa trªn hai trôc vµ ch©n ®Õ cã thÓ di chuyÓn lªn xuèng mét c¸ch dÔ dµng vµ ªm dÞu nhê b¸nh r¨ng thanh r¨ng. H¬n thÕ n÷a, nã cßn cã thÓ di chuyÓn sang tr¸i hoÆc ph¶i nhê c¸c b¸nh xe l¨n trªn gi¸ ®­îc l¾p ë phÇn ch©n ®Õ cña thiÕt bÞ. §iÒu nµy cho phÐp thiÕt bÞ cã thÓ lùa ®­îc vÞ trÝ thÝch hîp khi kiÓm tra. C¸c b¸nh nµy ®­îc bè trÝ trªn c¸c trôc b¸nh lÖch t©m riªng rÏ. Nã cho phÐp ®iÒu chØnh v« cÊp thiÕt bÞ kiÓm tra ®Ìn pha b»ng c¸ch quay thÝch hîp c¸c trôc nµy. Trong qu¸ tr×nh ®o, ®Ó ®Æt ®óng vÞ trÝ ®o cho thiÕt bÞ kiÓm tra ®Ìn pha cã thÓ tiÕn hµnh kiÓm tra nhê thiÕt bÞ x¸c ®Þnh vÞ trÝ lµm viÖc b×nh th­êng vµ c¬ cÊu x¸c ®Þnh vÞ trÝ cã thÓ bÞ xoay ®i ®Ò bé phËn nhËn luång s¸ng n»m ®óng bÞ trÝ cÇn thiÕt cho viÖc tiÕn hµnh ®o. - Trong thiÕt bÞ cßn sö dông c¸c c¶m biÕn bè trÝ ®èi xøng nhau mét gãc 30' ®èi víi c¶m biÕn trªn vµ d­íi, 3 0 víi c¶m biÕn tr¸i vµ ph¶i. C¶m biÕn ®o c­êng ®é luång s¸ng ®­îc bè trÝ gi÷a mµn h×nh - ViÖc xoay nóm ®iÒu chØnh trôc luång s¸ng nh»m cho toµn bé mµn h×nh cña ®ång hå trôc luång s¸ng (trªn d­íi, tr¸i ph¶i) xÕp thµnh mét hµng däc víi vÞ trÝ c©n b»ng trung gian. 3.5.3 ChuÈn bÞ kiÓm tra ®Ìn pha - KiÓm tra « t« cÇn kiÓm tra ®Ìn pha vµ ®iÒu chØnh nã tíi tr¹ng th¸i kü thuËt tèt nhÊt. KiÓm tra ¸p suÊt lèp xe ®óng tiªu chuÈn ®Ó ®¶m b¶o chiÒu cao cña c¸c ®Ìn lµ gièng nhau. - Lµm s¹ch mÆt kÝnh cña ®Ìn - KiÓm tra pin cña thiÕt bÞ, cÇn thiÕt thay thÕ - KiÓm tra ®é cao cña thiÕt bÞ, nÕu kh«ng ®¹t yªu cÇu th× dïng tuèc ná vÞt quay trôc b¸nh xe sao cho thiÕt bÞ ®¹t yªu cÇu. - VÞ trÝ « t« cÇn kiÓm tra lµ ph¶i ®øng á phÝa tr­íc cña thiÕt bÞ ®o vµ vu«ng gãc víi gi¸ cña thiÕt bÞ. ChØnh kho¶ng c¸ch cña « t« tíi thiÕt bÞ ®o, sö dông th­íc d©y bè trÝ d­íi thiÕt bÞ nhËn luång s¸ng. - Di chuyÓn thiÕt bÞ nhËn luång s¸ng theo ph­¬ng lªn xuèng sao cho ®¸y cña thiÕt bÞ n»m ngang víi t©m ®Ìn pha sau ®ã cè ®Þnh kho¶ng c¸ch gi÷a « t« cÇn kiÓm tra vµ thiÕt bÞ nhËn luång s¸ng, ®Ó ý th­íc d©y cã dÊu ®á. - KiÓm tra ®é vu«ng gãc « t« víi gi¸ thiÕt bÞ dïng thiÕt bÞ x¸c ®Þnh vÞ trÝ lµm viÖc b×nh th­êng. Chän hai ®iÓm mµ Ýt nhÊt mét trong hai ®iÓm n»m trªn ®­êng t©m däc cña « t« hoÆc trªn ®­êng th¼ng song song víi ®­êng t©m däc cña « t«, di chuyÓn thiÕt bÞ cho ®Õn khi hai ®iÓm nãi trªn n»m lät trong thiÕt bÞ. KiÓm tra xem hai ®iÓm nãi trªn cã n»m trªn ®­êng th¼ng trªn thiÕt bÞ x¸c ®Þnh vÞ trÝ lµm viÖc b×nh th­êng kh«ng. + NÕu hai ®iÓm trªn n»m trªn ®­êng th¼ng n»m ngang trong thiÕt bÞ nghÜa lµ « t« ®Æt ®óng vÞ trÝ kiÓm tra häc lÖch nhau th× sö dông thiÕt bÞ dÞch chuyÓn cho tíi khi thiÕt bÞ ®¹t vÞ trÝ cÇn thiÕt. H×nh 5-3 1: §­êng t©m 2: Trôc víi thanh r¨ng 3: Trôc chèng rung 4: C¬ cÊu dÞch chuyÓn 3.5.4 Quy tr×nh kiÓm tra ®Ìn pha a, §o kiÓm tra (1) BËt ®Ìn pha (luång phÝa trªn) - Di chuyÓn thiÕt bÞ ®o cho luång s¸ng räi vµo thiÕt bÞ - Di chuyÓn lªn xuèng nhê tay n¾m dÞch chuyÓn (tay quay). - Di chuyÓn sang tr¸i ph¶i nhê tay n¾m dÞch chuyÓn ngang. Chó ý: Víi lo¹i ®Ìn 4 bãng th× che ®Ìn chÝnh hoÆc ®Ìn phô sao cho luång s¸ng chØ tíi thiÕt bÞ tõ ®Ìn phô hoÆc ®Ìn chÝnh. (2) Khi nh×n qua thiÕt bÞ t×m h×nh hoÆc mµn ch¾n g­¬ng ph¶n chiÕu bè trÝ ngay trªn thiÕt bÞ nhËn luång s¸ng, dÞch chuyÓn phÇn tö nhËn luång s¸ng sao cho t©m ¶nh cña ®Ìn trïng t©m thiÕt bÞ t×m h×nh. Khi ®ã « t« ®· ®­îc ®Æt ®óng vÞ trÝ cña nã. Ta ®äc th«ng sè vÒ chiÒu cao cña ®Ìn ë th­íc ®o trªn trôc phÝa tr­íc (cã r¨ng). H×nh 5-4: KiÓm tra mét ®Ìn H×nh 5-5 1: Vßng trßn ng 2: Vßng trßn trung t©m 3: ¶nh ®Ìn (3) BËt c«ng t¾c kiÓm tra Ghi nhí: NÕu ®ång hå hiÓn thÞ dßng LOBAT th× cã nghÜa lµ pin ch­a ®­îc n¹p no hoÆc cÇn ph¶i thay míi. ViÖc ®o kh«ng thÓ thùc hiÖn ®­îc nÕu kh«ng cã pin. (4) Xoay nóm ®iÒu chØnh sang ph¶i, sang tr¸i hoÆc lªn xuèng cho tíi khi ®iÓm trªn ®ång hå c©n b»ng trôc luång s¸ng víi vÞ trÝ c©n b»ng trung t©m. ViÖc ®äc c¸c v¹ch sè khi ®iÓm ®ã trïng víi vÞ trÝ c©n b»ng trung t©m theo h­íng lªn xuèng hoÆc ph¶i tr¸i sÏ cho biÕt ®é lÖch trôc cña luång s¸ng, cã thÓ ®äc ®­îc c¶ luång s¸ng cña ®Ìn pha. (5) TiÕn hµnh tuÇn tù nh­ vËy ë c¸c ®Ìn kh¸c cÇn kiÓm tra. b, §iÒu chØnh trôc luång s¸ng (1) TiÕn hµnh c¸c c«ng viÖc cña c¸c b­íc (1) vµ (2) ë phÇn trªn. (2) §Æt nóm sè trôc luång s¸ng trªn d­íi vµ ph¶i tr¸i ë gi¸ trÞ mµ b¹n muèn ®iÒu chØnh trôc luång s¸ng t­¬ng øng. (3) §iÒu chØnh ®é chôm cña ®Ìn cho tíi khi ®iÓm trªn thiÕt bÞ c©n b»ng trôc luång s¸ng trïng víi vÞ trÝ c©n b»ng trung t©m theo h­íng trªn d­íi vµ ph¶i tr¸i. (4) KiÓm tra ®é v÷ng cña ®Ìn pha vµ ®iÓm trªn c¸c ®ång hå c©n b»ng trôc luång s¸ng víi ®iÓm c©n b»ng trung t©m t­¬ng øng. Nã sÏ hoµn thiÖn c¸c b­íc cÇn thiÕt ®Ó ®iÒu chØnh ®Ìn pha ®Õn gi¸ trÞ ®Æc tr­ng. Con sè trªn ®ång hå c­êng ®é s¸ng chØ ra c­êng ®é luång s¸ng. (5) TiÕn hµnh c¸c thñ tôc víi ®Ìn kh¸c. PhÝa trªn ë gi÷a phÇn tö nhËn luång s¸ng cã thÓ hiÖn sù bè trÝ luång s¸ng gièng nh­ khi ®øng xa 10m nh×n l¹i. §iÒu nµy gióp cho viÖc kiÓm tra b»ng m¾t sù bè trÝ luång s¸ng trë nªn dÔ dµng sau khi ®Ìn pha chuyÓn sang ®iÒu kiÖn lµm viÖc ®Ìn cèt. c, ViÖc lÊy kÕt qu¶ - KiÓm tra ®Ìn pha ph¶i tiÕn hµnh nhiÒu c«ng viÖc chuÈn bÞ tØ mØ. KÕt qu¶ kiÓm tra chØ cho lµ chÝnh x¸c nÕu thùc hiÖn lÇn l­ît vµ chÝnh x¸c thñ tôc ®o vµ thñ tôc ®iÒu chØnh luång s¸ng. - ViÖc ®o vµ ®äc kÕt qu¶ chØ thùc hiÖn ®­îc khi kh«ng cã luång s¸ng nµo chiÕu vµo mµn nhËn luång s¸ng khi ®o. - KÕt qu¶ c­êng ®é s¸ng lÊy lµ hµng ngh×n C d - §é lÖch tÝnh lÊy lµ ®é vµ phót. 3.5.5 Nh÷ng chó ý khi sö dông thiÕt bÞ ®o - ThiÕt bÞ kiÓm tra ®Ìn pha thiÕt kÕ cã ®é chÝnh x¸c rÊt cao, do vËy tuyÖt ®èi chÊp hµnh quy tr×nh ®o vµ h­íng dÉn sö dông. - Tr­íc khi ®o ph¶i kiÓm tra kÝnh phÝa tr­íc (tÇm nhËn luång s¸ng) cã bôi hoÆc dÇu lµm bÈn kh«ng, nÕu cã th× cÇn lau s¹ch nã b»ng dÎ mÒm ®Ó tr¸nh lµm x­íc. - Tra dÇu b¸nh r¨ng vµ thanh r¨ng theo ®Þnh kú. - TuyÖt ®èi kh«ng ®Ó n­íc, dÇu r¬i vµo thiÕt bÞ. - KiÓm tra pin sau thêi gian dµi thiÕt bÞ kh«ng lµm viÖc. - Kh«ng ®­îc th¸o vá cña thiÕt bÞ ra trõ n¾p ng¨n ®Ó pin. - Kh«ng ®­îc ®Ó cho « t« hoÆc c¸c vËt thÓ kh¸c ch¹m vµo thiÕt bÞ. - ChØ tiÕn hµnh ®o khi gi¸o viªn h­íng dÉn cho phÐp. Sau khi dïng xong ph¶i phñ kÝn thiÕt bÞ nµy. 3.6 §o nång ®é c¸c chÊt ®éc h¹i trong khÝ th¶i 3.6.1 Môc ®Ých yªu cÇu + Môc ®Ých: - KiÓm tra nång ®é c¸c chÊt ®éc h¹i trong khÝ th¶i b»ng thiÕt bÞ chuyªn dïng Riken 503 AH-S gióp sinh viªn n¾m s©u h¬n kiÕn thøc ®· ®­îc trang bÞ trong phÇn lý thuyÕt ®éng c¬ ®èt trong. - T¹o kü n¨ng chuÈn bÞ thao t¸c ®o - ph©n tÝch khÝ th¶i ®éng c¬. - N©ng cao ý thøc gi÷ g×n m«i tr­êng trong s¹ch. + Yªu cÇu: - Sinh viªn n¾m ®­îc tÝnh n¨ng cÊu t¹o, vËn hµnh thiÕt bÞ. - Thùc hµnh ®o ®­îc vµ ph©n tÝch khÝ th¶i xe x¨ng b»ng Riken 503 AN-S. - §o ®­îc chÝnh x¸c nång ®é c¸c khÝ cÇn ®o. 3.6.2 ThiÕt bÞ ®o nång ®é khÝ th¶i Ri 503 AN-S. ThiÕt bÞ x¸c ®Þnh nång ®é phÇn tr¨m theo dung tÝch CO ®­îc chØ ra trªn ®ång hå CO víi thang ®o thÊp vµ cao (0 ¸ 2)% vµ (0 ¸ 10)%. §ång hå HC chØ nång ®é HC theo phÇn triÖu PPM dung tÝch víi thang ®o thÊp nhÊt lµ 0 ¸ 50 phÇn triÖu, trung b×nh 0 ¸ 200 phÇn triÖu, sù lùa chän thÊp vµ cao, trung b×nh quy ®Þnh sao cho ®äc ®­îc chÝnh x¸c nång ®é khÝ th¶i cÇn ®o. a, Th«ng sè kü thuËt cña thiÕt bÞ KiÓu RI 503 AH-S KhÝ ®o Thang ®o Thêi gian khëi ®éng Kh¶ n¨ng lÆp l¹i TÝnh chÊt æn ®Þnh Dung sai cña dông cô Sù xen lÉn c¸c khÝ kh¸c Sù thay ®æi ®iÖn thÕ Møc chÝnh x¸c ®èi víi sù lùa chän thang ®o Thêi gian ph¶n øng NhiÖt ®é lµm viÖc §é Èm lµm viÖc Ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch Ph­¬ng ph¸p hiÓn thÞ Nguån ®iÖn TÇn sè C«ng suÊt KÝch th­íc bao (D x R x C) Träng l­îng KhÝ HC vµ CO cña ®éng c¬ x¨ng CO : O ¸ 2%, O ¸ 10% HC: O ¸ 500/triÖu; O ¸ 2000/triÖu; O ¸ 8000/triÖu. 30' (vËn hµnh b×nh th­êng) Kh«ng qu¸ 2% toµn thang ®o Kh«ng qu¸ 3% toµn thang ®o (3 giê ë nhiÖt ®é kh«ng ®æi). Kh«ng qu¸ 3% toµn thang ®o Khi ®o CO: Kh«ng qu¸ 0,003% cho 10 ngh×n/tr propan Kh«ng qu¸ 0,03% cho (15 ¸ 16)% CO2 Kh«g qu¸ 0,03% cho kh«ng khÝ ë nhÞt ®é 20 ¸ 300C. Khi ®o HC: Kh«ng qu¸ 15/tr cho 4 ¸ 5% CO Kh«ng qu¸ 20/tr cho 15 ¸ 16% CO2 Kh«g qu¸ 30/tr cho kh«ng khÝ ë nhÞt ®é 20 ¸ 300C. Kh«ng qu¸ 1,5% toµn thang ®o §o CO: kh«ng qu¸ 3% toµn thang ®o §o HC: kh«ng qu¸ 50% toµn thang ®o §o CO kh«ng qu¸ 10 gi©y ph¶n øng 90% §o HC kh«ng qu¸ 10 gi©y ph¶n øng 90%. 10% thêi gian trÔ (500/tr) kh«ng qu¸ 2 phót. 10% thêi gian trÔ (500/tr) kh«ng qu¸ 5 phót. 0 ¸ 400 C 30 ¸ 90% RH Ph©n tÝch b»ng khÝ x¶ HiÓn thÞ trùc tiÕp b»ng kim ®ång hå. 100V; 115V, 220V hoÆc 240V 50 ¸ 60 HZ 80VA (470 x 330 x 256) mm 13 Kg b, CÊu t¹o - nguyªn lý ho¹t ®éng. * CÊu t¹o : 1. §ång hå ®o HC 2. §ång hå ®o CO 3. Nguån ®iÖn 4. M¸y ®o l­u l­îng 5. Nót b¬m 6. Nót ®iÖn 7. Nót chän thang ®o CO 8. Nóm chØnh kh«ng 9 + 14. VÝt ph©n ®é 10. Nót chøc n¨ng kiÓm tra 11. Tay chän thang ®o HC 12. Tay ®iÒu chØnh vÒ kh«ng 13. Bµn thay ®æi gi¸ trÞ HC 15. Tay cÇm 16+17. Tay n¾m ®iÒu chØnh s¬ cÊp 18. §Öm cao su 19. Cuén d©y 20. Qu¹t 21. Chèi tiÕp ®Êt 23. PhÝch ®iÖn 22. CÇu ch× 24. D©y dÉn 25. B¶ng ®Êu m¹ch dÇu ra 26. Lç tho¸t khÝ th¶i 27. èng tho¸t 28. §­êng dÉn khÝ n»m vµo phÝch 29. Bé läc. Nguyªn lý ho¹t ®éng: KhÝ x¶ ®­îc dÉn vµo èng khÝ dÉn ®Õn hai bé läc vµ ë ®ã khÝ x¶ ®­îc lµm s¹ch tr­íc khi vµo m¸y ph©n tÝch. B¬m hót sÏ hót khÝ x¶ ph©n tÝch vµo m¸y ®o l­u l­îng nhê mét van ®Õn bé khuÕch ®¹i, bé khuÕch ®¹i sÏ khuÕch ®¹i gi¸ trÞ cña m¸y ®o ®· ®o th«ng tin ®­îc truyÒn ®Õn bé phË xö lý th«ng tin. C¸c gi¸ trÞ sÏ ®­îc biÓu thÞ trªn c¸c ®ång hå CO vµ HC khi khÝ ®· ®­îc ph©n tÝch xong, Ên nót x¶ cho s¹ch ®i vµ ®Èy hÕt khÝ bÈn trong b¬m vµ m¸y ra ngoµi qua hai ®­êng khÝ tho¸t. 3.6.3 Quy tr×nh ®o CO vµ HC ®éng c¬ x¨ng a, ChuÈn bÞ ®o - ChuÈn bÞ ®èi t­îng ®o theo yªu cÇu, kh«ng ®o c¸c xe cã khuyÕt tËt trong hÖ thèng nhiªn liÖu vµ sö dông lo¹i nhiªn liÖu kh«ng tiªu chuÈn. - KiÓm tra bé läc bôi « t«, bÈn ph¶i thay míi. - Nèi èng dÉn khÝ mÉu víi ®­êng dÉn. KhÝ mÉu sÏ ®­îc lùa chän phï hîp víi møc cao hoÆc møc thÊp. - Nèi phÝch c¾m cña d©y dÉn vµo æ c¾m. - BËt c«ng t¾c kiÓm tra xem h¹t tr¾ng cña m¸y ®o l­u l­îng cã n»m trªn dßng kÎ ®á hay kh«ng (b×nh th­êng thêi gian khëi ®éng sau khi bËt c«ng t¾c ®iÖn kho¶ng 30 phót). - BËt c«ng t¾c chän thang ®o CO vµ HC cho khÝ s¹ch tõ ®Ønh èng khÝ mÉn vµo trong m¸y qua èng dÉn mÉu råi sau ®ã ®iÒu chØnh kim chØ tíi vÞ trÝ 0 b»ng c¸c nóm chØnh (8) vµ (12) nÕu kh«ng thÓ ®iÒu chØnh ®Õn vÞ trÝ 0 b»ng tay vÆn th× ®iÒu chØnh vÒ 0 b»ng c¸ch ®iÒu chØnh tay n¾m (16) vµ (17). - Chän mçi thang ®o thÝch hîp ®Ó ®o b»ng c¸ch bËt c«ng t¾c (7) vµ (11) theo sè kú cña ®éng c¬. b, TiÕn hµnh ®o NhÐt èng mÉu vµo èng x¶ cña « t« kho¶ng 60cm, sau 10 gi©y nång ®é khÝ CO vµ HC thÓ hiÖn trªn ®ång hå (1) vµ (2) khi nµo nång ®é dõng h¼n th× ®äc chØ sè cña kim chØ. - Sau khi ®ã ®iÒu chØnh kim vÒ vÞ trÝ 0 b»ng c¸ch rót èng khÝ mÇu ra khái èng x¶. nhËn l¹i khÝ s¹ch vµo m¸y qua èng khÝ mÇu. - NÕu cÇn do nhanh th× bËt nót (5) lªn (5 ¸ 10) phót ta cã thÓ ®o ®­îc. c - Ph©n tÝch: + B×nh chøa khÝ x¶ dïng cho viÖc ph©n tÝch bao gåm hçn hîp khÝ HC vµ CO cã dung tÝch 7,5lÝt vµ cã thÓ sö dông 20 lÇn. C¸c b­íc ®­îc tiÕn hµnh ®­a ra ë phÇn chuÈn bÞ ®o. - T¾t nót b¬m (5) b»ng më kho¸ tõ ë n¾p trªn. - BËt nót chän thang ®o CO (7) vµ nót chän thang ®o HC (11) ë møc 10% ®èi víi CO vµ 2 ngh×n/tn ®èi víi HC. - §­a phÇn khÝ th¶i vµo lç nhËn khÝ ph©n tÝch (30) ®­a phÇn khÝ ph©n tÝch vµo m¸y RI b»ng c¸ch nèi èng khÝ th¶i víi nã. - Khi khÝ ph©n tÝch cña can khÝ th¶i bao gåm CO vµ HC ®· vµo trong m¸y RI, c¸c kim chØ cña ®ång hå HC vµ CO sÏ di chuyÓn tõ 0 ®Õn vÞ trÝ hiÓn thÞ. - Khi c¸c kim chØ æn ®Þnh h·y kiÓm tra xem c¸c kim chØ cã chØ gi¸ trÞ nång ®é HC ë møc b×nh th­êng kh«ng (gi¸ trÞ nµy ®­îc ghi ë n¾p cña can khÝ) nÕu qu¸, ®iÒu chØnh kim chØ ®Õn gi¸ trÞ thÝch hîp víi mçi lo¹i khÝ b»ng c¸ch vÆn vÝt ®iÒu chØnh (9) hoÆc vÝt ®iÒu chØnh (14) ®­îc dïng khi ®o HC. + Khi ph©n tÝch HC th× khÝ ph©n tÝch bao gåm khÝa Propan C3H8, nång ®é Hecxan ®­îc tÝnh gi¸ trÞ vµ ®¸nh dÊu trªn can khÝ x¶ (HC) Pr«pan C3H8 2440/triÖu. + Gi¸ trÞ nµy ®­îc ®¸nh dÊu trªn n¾p tr­íc lµ 0,5 nh­ vËy : 0,5 x 2440 = nång ®é Hecxan b×nh th­êng. - BËt c«ng t¾c b¬m (5) vµ cho khÝ s¹ch vµo m¸y sau ®ã kiÓm tra sau c¸c kim chØ vÒ 0 ch­a vµ nÕu ch­a th× tiÕn hµnh lµm l¹i lÇn n÷a. - NÕu kim chØ ë vïng xanh th× bËt c«ng t¾c kiÓm tra chøc n¨ng (10) ®iÒu chØnh kim chØ ®Õn t©m vïng xanh cña ®ång hå CO vµ HC b»ng c¸ch xo¸y c¸c vÝt sau m¸y VR4 cho CO vµ VR5 cho HC. 3.6.4 - Nh÷ng chó ý trong thao t¸c thÝ nghiÖm. - KiÓm tra xem läc bôi cã bÈn kh«ng (cã 2 lo¹i läc bôi) khÝ kiÓm tra th× t¾t nót b¬m (5). - XiÕt chÆt c¸c èc nèi èng khÝ mÇu vµ phÇn lÊy khÝ mÇu víi èng dÉn. - §Æt m¸y xa n¬i Èm thÊp, rung ®éng, ®iÖn tõ. - Kh«ng t¾t c«ng t¾c ®iÖn (6) vµ gi÷ c«ng t¾c b¬m (5) bËt h¬n 10 phót sau khi lÊy n­íc s¹ch vµ dïng kh¨n Èm ®Ó lau m¸y sau khi dïng khÝ s¹ch ®Ó m¸y ®­îc bÒn. - Sinh viªn trong khi lµm thÝ nghiÖm tuyÖt ®èi tu©n thñ c¸c b­íc ®o theo sù h­íng dÉn cña gi¸o viªn h­íng dÉn vµ tu©n theo quy tr×nh ®o. 3.7 - §o ®é ån bªn ngoµi. 3.7.1- Môc ®Ých yªu cÇu. - Môc ®Ých : + ThÝ nghiÖm ®o ®é æn gióp sinh viªn hiÓu râ h¬n b¶n chÊt g©y ra tiÕng ån cña xe, cñng cè l¹i c¸c phÇn ®· ®­îc trang bÞ ë phÇn lý thuyÕt. + T¹o kü n¨ng sö dông, thùc hiÖn quy tr×nh ®o vµ ®¸nh gi¸ ®é Èm cña « t«. + N©ng cao ý thøc g×n gi÷ m«i tr­êng trong s¹ch, yªn tÜnh. - Yªu cÇu. + Sinh viªn t×m hiÓu cÊu t¹o, nguyªn lý ho¹t ®éng vµ quy tr×nh ®o. + §o ®­îc chÝnh x¸c ®é ån ngoµi cña xe. 3.7.2 - ThiÕt bÞ ®o ®é ån Quest. - ThiÕt bÞ gåm c¸c bé phËn chÝnh sau : + Gåm : Micro, bé läc ©m, bé vÞ xö lý l­u gi÷ sè liÖu vµ bé nguån. - ThiÕt bÞ Quest sö dông ®o ®Æc tÝnh ©m kh¸c nhau (AC) hÇu hÕt viÖc ®o thùc hiÖn ë chÕ ®é chËm (Slow) ®o nhanh (Fast). Thêi gian ®o (0,25 ¸ 1) vµ víi chÕ ®é ®o chËm. Bé phËn l­u gi÷ sè liÖu gi¸ trÞ ©m Hold hoÆc Max. Víi c¬ cÊu nµy cã thÓ ®o vµ x¸c ®Þnh ®­îc møc tèi ®a nh÷ng nguån ©m biÕn thiªn liªn tôc. NÕu cÇn xo¸ th× chuyÓn sang chÕ ®é (Recst). - Bé hiÓn thÞ cã hai lo¹i hiÓn thÞ sè vµ kim. H×nh 7-1 : ThiÕt bÞ ®o ®é ån Quest H×nh 7-2 : S¬ ®å nguyªn lý ho¹t ®éng. 1: Micro , 2: Bé läc ©m , 3: Bé b¸o pin , 4: Bé n¾n dßng , 5:Bé l­u gi¸ trÞ max, 6: Bé vi sö lý , 7:Bé giíi h¹n trªn , 8: Bé giíi h¹n d­íi , 9:Bé hiÓn thÞ . 3.7.3 - Quy tr×nh ®o ®é ån. a) ChuÈn bÞ ®o - §Æt xe ®óng gi÷a ®iÓm ®o, tay sè ë vÞ trÝ trung gian ly hîp ®ãng, ®éng c¬ lµm viÖc ®¹t gi¸ trÞ nhiÖt ®é b×nh th­êng. - X¸c ®Þnh vÞ trÝ ®Æt Micro, ®Æt m¸y, nèi m¸y, yªu cÇu sö dông Micro cã chÊt l­îng tèt. §¶m b¶o thu ®­îc ©m thanh. - ChuÈn bÞ ghi gi¸ trÞ ®é ån khi ®o. b) §o ®é ån nÒn. - Cho m¸y ®o lµm viÖc ë chÕ ®é ®Æc t×nh A ®Æc tÝnh thêi gian chËm, chÕ ®é åm lín nhÊt (Lmax) cã thÓ cÇm tay hoÆc ®Æt trªn gi¸ trÞ vÞ trÝ ®o trong khu vùc kiÓm tra. - Khi ®o ®é ån nÒn kh«ng cho ®éng c¬ ho¹t ®éng hoÆc ho¹t ®éng ë chÕ ®é thÊp ®Ó kh«ng ¶nh h­ëng tíi gi¸ trÞ ®o. - Cã thÓ ®o ®é ån nÒn riªng hoÆc ®o cïng víi ®é ån cña xe. Kho¶ng c¸ch ®o lµ 100m. c) §Æt Micro vµo vÞ trÝ ®o ®é ån cña xe. - Tuú theo èng x¶ cña tõng xe ®Æt Micro phï hîp. + §é cao : b»ng ®é cao lç tho¸t èng x¶ vµ kh«ng thÊp h¬n 0,2m so víi mÆt nÒn. + C¸ch lç èng x¶ 0,5m theo ph­¬ng lÖch 450 so víi luång khÝ th¶i. + Micro h­íng vµo lç tho¸t vµ thµnh ngoµi cña xe + Víi xe cã 2 èng x¶ trë lªn ph¶i ®o cho tõng èng vµ kÕt qu¶ lµ gi¸ trÞ cao nhÊt cña c¸c gi¸ trÞ ®o. + Khi kho¶ng c¸ch c¸c èng x¶ kh«ng qu¸ 0,3m cïng víi mét bÇu gi¶m thanh th× chØ ®o mét vÞ trÝ. + Khi èng x¶ th¼ng ®øng th× Micro ph¶i ®Æt ë ®é cao b»ng ®é cao cña lç tho¸t, kho¶ng c¸ch Micro víi èng x¶ lµ 0,5m d) Quy tr×nh ®o ®é ån cña « t«. - T¨ng tèc ®é cña « t« lªn vµ gi÷ ë vÞ trÝ æn ®Þnh. Víi xe ®éng c¬ x¨ng t¨ng tíi 0,5n khi n>5000 (v/phót) vµ khi t¨ng tíi 0,75n khi sè vßng quay cña ®éng c¬ <5000v/phót. - BËt m¸y ®o ®é ån theo h­íng tÇn sè A vµ ®Æc tÝnh thêi gian F Hold (Max) ®Ó gi÷ l¹i gi¸ trÞ ®o cao nhÊt. - Nh¶ ch©n ga ®ét ngét m¸y sÏ tù ®o trong suèt qu¸ tr×nh tõ khi tèc ®é æn ®Þnh ®Õn khi kÕt thóc qu¸ tr×nh gi¶m tèc ®é ®ét ngét vµ gi÷ l¹i ë gi¸ trÞ ®o cao nhÊt. Gi¸ trÞ nµy lµ kÕt qu¶ phÐp ®o. - LÆp l¹i thªm hai lÇn n÷a ®Ó cã kÕt qu¶ ®o 3 lÇn ®o nµy liªn tiÕp nhau. ë mçi vÞ trÝ ®o, so s¸nh kÕt qu¶ ®o gi÷a 3 lÇn vµ phÐp ®o chØ ®­îc coi lµ chÝnh x¸c khi c¸c gi¸ trÞ kh¸c nhau 2db (A). - KÕt qu¶ ®o ®é ån lµ trung b×nh céng cña 3 kÕt qu¶ ®o nh­ng ®­îc lµm trßn tíi hµng ®¬n vÞ theo nguyªn t¾c : sè hµng phÇn m­êi ®¬n vÞ nhá h¬n n¨m th× lÊy sè nguyªn lµm kÕt qu¶ ®o. VÝ dô : 85,49 dB th× lÊy 85 dB H×nh 7-3 : VÞ trÝ ®Æt Micro - NÕu sè phÇn m­êi ®¬n vÞ tõ n¨m trë lªn th× céng 1 vµo sè nguyªn ®ã vµ lÊy sè nguyªn tæng lµ kÕt qu¶ ®o. VÝ dô : 85,5 th× lÊy b»ng 86. - Gi¸ trÞ hiÖu chØnh phÐp ®o HiÖu gi÷a gi¸ trÞ ®o vµ møc ån nÒn 3 4 - 5 6 - 9 Gi¸ trÞ hiÖu chØnh 3 2 1 So s¸nh kÕt qu¶ ®o cuèi cïng víi ®é ån nÒn ®Ó hiÖu chØnh nÕu cÇn b»ng c¸ch lÊy kÕt qu¶ ®o ®é ån nÒn xe trõ ®i gi¸ trÞ hiÖu chØnh t­¬ng øng hoÆc huû bá kÕt qu¶ ®o nÕu ®iÒu kiÖn ån kh«ng ®¶m b¶o nh­ quy ®Þnh yªu cÇu ta tiÕn hµnh thÝ nghiÖm l¹i. Sau ®ã kÕt thóc qu¸ tr×nh ®o. 3.7.4 - Nh÷ng chó ý khi thÝ nghiÖm ®o ®é ån. - C«ng t¸c chuÈn bÞ quyÕt ®Þnh cÇn ®é chÝnh x¸c phÐp ®o. - Kh«ng ®i l¹i nhiÒu trong khu vùc ®Æt Micro - TiÕn hµnh ®o vµ ghi kÕt qu¶ nÕu kh«ng ch¾c ch¾n th× ®o l¹i - ChØ tiÕn hµnh ®o khi biÕt ch¾c thiÕt bÞ l¾p ®óng - TuyÖt ®èi chÊp hµnh quy t¾c an toµn, kh«ng tù ý lªn xe khi gi¸o viªn h­íng dÉn ch­a cho phÐp. ch­¬ng Iv x©y dùng ®Þnh møc b¶o d­ìng thiÕt bÞ kiÓm ®Þnh tr¹m 29-03v Stt Tªn thiÕt bÞ N­íc s¶n xuÊt Sè l­îng Néi dung c«ng viÖc Chu kú b¶o d­íng Giê c«ng b¶o d­ìng VËt liÖu nhiªn liÖu Ghi chó B¬m h¬i NhËt 01 - VÖ sinh, lµm s¹ch thiÕt bÞ - X¶ n­íc ë b¬m h¬i - KiÓm tra d©y ®ai vµ t¨ng d©y ®ai (nÕu d©y ®ai cßn tèt) - KiÓm tra bu l«ng cña ch¾n b¶o vÖ, bu l«ng b¬m h¬i, n¾p m¸y.. - KiÓm tra ®é d¬ vµ søc lµm viÖc cña vßng bi vµ b«i mì cho vßng bi - KiÓm tra ho¹t ®éng cña hép ®iÒu khiÓn (tù ®éng ng¾t, kiÓm tra ¸p suÊt cùc ®¹i). 1 th¸ng 2 giê/ 1 lÇn 2 lÝt dÇu Diezel/ 1 lÇn M¸y ph¸t NhËt - VÖ sinh, lµm s¹ch thiÕt bÞ - Thay n­íc lµm m¸t - Thay dÇu b«i tr¬n - KiÓm tra ho¹t ®éng cña m¸y ph¸t ë chÕ ®é kh«ng t¶i vµ cã t¶i. - KiÓm tra ¾c quy khëi ®éng - KiÓm tra c¸c cäc ®Çu d©y. 1 th¸ng 3 giê/ 1 lÇn DÇu tr¬n: 10 lÝt/ 1 lÇn DÇu Diezel 05 lÝt/ 1 lÇn Thö phanh vµ tèc ®é SP£D-BRAE TESTER 97 NhËt 03 - VÖ sinh lµm s¹ch thiÕt bÞ - KiÓm tra bé truyÒn xÝch - KiÓm tra æ bi ®ì - B«i mì cho bé truyÒn xÝch vµ æ bi ®ì - KiÓm tra tiÕp xóc ë c¸c ®Çu c¶m biÕn - KiÓm tra ho¹t ®éng cña m« t¬ - KiÓm tra ho¹t ®éng cña kÝch h¬i. 1.000 ph­¬ng tiÖn 12 giê/ 1 lÇn (4h x 3 ng­êi) 01 kg mì/1 lÇn 04 lÝt dÇu Diesel/1 lÇn Tr­ît ngang SIDESLIP TESTER 97 NhËt 02 - VÖ sinh lµm s¹ch thiÕt bÞ - KiÓm tra vßng bi tr­ît vµ hiÖu chØnh thiÕt bÞ - B«i mì cho vßng bi vµ thanh r¨ng ¨n khíp víi bé c¶m biÕn. 1 th¸ng 02 giê/1 lÇn 01 lÝt Diesel/1 lÇn C©n AXLECOAD METER 95 NhËt 02 - VÖ sinh lµm s¹ch thiÕt bÞ - HiÖu chØnh vµ ®Þnh vÞ thiÕt bÞ - KiÓm tra vµ lµm s¹ch c¸c ®Çu dÉn vµo c©n 1.000 ph­¬ng tiÖn 02 giê/1 lÇn KiÓm tra ®é khãi SMOKE METER 97 NhËt 01 - VÖ sinh lµm s¹ch thiÕt bÞ - Dïng khÝ nÐn thæi vµo ®­êng hót khÝ ®Ó vÖ sinh m¸y s¹ch sÏ - Lau s¹ch èng lÊy mÉu vµ dïng khÝ nÐn thæi vµo èng ®Ó s¹ch khãi bªn trong. - Lµm s¹ch thÊu kÝnh ®Çu ®o ®Ó ®¶m b¶o hiÖu qu¶ ®o chÝnh x¸c - KiÓm tra ho¹t ®éng cña bé läc n­íc trªn ®­êng khÝ Hµng ngµy 01giê/1 lÇn KiÓm tra CO vµ HC EXHACST EMISSION TESTER 95 NhËt - B¶o d­ìng hµng ngµy + Lau s¹ch èng lÊy mÉu + HiÖu chØnh thiÕt bÞ - B¶o d­ìng tuÇn + Th¸o èng lÊy mÉu, thæi s¹ch b»ng khÝ nÐn + VÖ sinh lµm s¹ch thiÕt bÞ Hµng ngµy 01 giê/1 lÇn Tñ ®iÒu khiÓn 02 - VÖ sinh lµm s¹ch thiÕt bÞ - KiÓm tra c¸c ®Çu tuyÕn tÝn hiÖu - KiÓm tra ho¹t ®éng cña bé l­u ®iÖn - KiÓm tra qu¹t giã - KiÓm tra ho¹t ®éng cña thiÕt bÞ (bao gåm c¶ m¸y in) 1.000 ph­¬ng tiÖn 01 giê/1 lÇn Ch­¬ng v ThiÕt kÕ c¬ cÊu ®o c©n b»ng 5.1. LuËn chøng vÒ c¬ cÊu ®o . Trong qu¸ tr×nh thÝ nghiÖm «t« trªn thiÕt bÞ c©n t¶i träng trôc do cã sù chªnh lÖch gi÷a bµn c©n vµ mÆt ph¼ng nÒn tr¹m ( mÆt bµn c©n cao h¬n nÒn ). Nh­ vËy ®Ó cho kÕt qu¶ c©n ®óng träng l­îng trªn tõng trôc, dÉn ®Õn kÕt qu¶ thÝ nghiÖm cña kh©u kh¸c ®­îc chÝnh x¸c th× ph¶i thiÕt kÕ mét c¬ cÊu ®o c©n b»ng. 5.2. S¬ ®å cÊu t¹o. 1: Thang ®o. 2 : Kim chØ. 3 : Th©n th­íc li v«. 4: Bät n­íc 5: Qu¶ räi . 5.3. Nguyªn lý ho¹t ®éng . Quy tr×nh ®o ®­îc tiÕn hµnh khi ng­êi l¸i xe vµo bµn c©n t¶i träng trôc ,sao cho hai b¸nh xe cña trôc tr­íc ®Æt lªn chÝnh gi÷a bµn c©n sau ®ã ng­êi thÝ nghiÖm g¾n c¬ cÊu ®o vµo kÝnh cña xe lóc nµy bät n­íc sÏ chØ mét gãc lÖch a nµo ®ã .Sau ®ã ta dïng kÝch n©ng n©ng cÇu sau lªn ®Õn khi 3 bät n­íc c©n b»ng nhau ®ång thêi kim chØ sÏ chØ vÞ trÝ sè 0. Nh­ vËy a chÝnh lµ gãc lÖch gi÷a nÒn tr¹m vµ mÆt bµn c©n . §Ó c©n ®­îc chÝnh x¸c cÇu sau ta tiÕn hµnh t­¬ng tùb»ng c¸ch n©ng cÇu tr­íc lªn vµ sÏ ®o ®­îc gãc lÖch gi÷a nÒn tr¹m vµ mÆt bµn c©n.