Đồ án Xây dựng quy trình phục hồi và sửa chữa bộ ly hợp

Tài liệu chia sẻ trên diễn đàn www.oto-hui.com Kho tài liệu về ô tô lớn nhất hiện nay 1 NhËn xÐt cña gi¸o viªn h­íng dÉn ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… H­ng yªn, ngµy th¸ng n¨m 2007 Ký tªn MôC LôC Tài liệu chia sẻ trên diễn đàn www.oto-hui.com Kho tài liệu về ô tô lớn nhất hiện nay 2 Trang Lêi nãi ®Çu………………………………………………………………………………………….3 1.C«ng dông, yªu cÇu vµ ph©n lo¹i ly hîp………………………………………………….......4-5 2.CÊu t¹o vµ nguyªn lý lµm viÖc cña ly hîp…………………………………………....6-14 3.Ph©n tÝch c¸c d¹ng háng cña ly hîp … nguyªn nh©n … hËu qu¶ ………………..15-17 . 4.Quy tr×nh chuÈn ®o¸n- kiÓm tra- söa ch÷a…………………………………………..18-22 5.L¾p r¸p vµ ®iÒu chØnh bé ly hîp…………………………………………………….. 23-26 6.KiÓm nghiÖm sau khi söa ch÷a………………………………………………… ………....27 7.Lêi kÕt……………………………………………………………………………………..28 8.Tµi liÖu tham kh¶o…………………………………………………………................. 29 Lêi nãi ®Çu Tài liệu chia sẻ trên diễn đàn www.oto-hui.com Kho tài liệu về ô tô lớn nhất hiện nay 3 Trong c«ng cuéc ®æi míi vµ x©y dùng ®Êt n­íc ta hiÖn nay. Khoa häc kü thuËt lµ then chèt ®Ó ph¸t triÓn vµ thóc ®Èy ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña Khoa häc − Kü thuËt, ngµnh kü thuËt « t« còng ngµy cµng ph¸t triÓn nhanh vµ m¹nh mÏ. Lµ mét sinh viªn ®­îc ®µo t¹o t¹i tr­êng §¹i häc SPKT H­ng Yªn, em ®­îc c¸c thÇy c« trang bÞ cho nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ chuyªn m«n, ®Õn nay ®Ó tæng kÕt ®¸nh gi¸ qu¸ tr×nh häc tËp vµ rÌn luyÖn t¹i tr­êng, em ®­îc khoa C¬ KhÝ §éng Lùc giao cho tr¸ch nhiÖm hoµn thµnh ®Ò tµi: X©y dùng quy tr×nh phôc håi, söa ch÷a Bé Ly Hîp. Em rÊt mong r»ng sau khi ®Ò tµi nµy hoµn thµnh sÏ ®ãng gãp phÇn nhá trong c«ng t¸c gi¶ng d¹y trong nhµ tr­êng. §ång thêi cã thÓ lµm tµi liÖu tham kh¶o cho c¸c b¹n häc sinh, sinh viªn chuyªn ngµnh « t« vµ c¸c b¹n häc sinh, sinh viªn c¸c chuyªn ngµnh kh¸c ham thÝch t×m hiÓu vÒ kü thuËt «t«. Do kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm cßn h¹n chÕ, nªn kh«ng thÓ tr¸nh khái thiÕu sãt trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ò tµi, em rÊt mong ®­îc sù gióp ®ì cña c¸c thÇy c« gi¸o trong khoa, ®Æc biÖt lµ sù gióp ®ì cña thÇy gi¸o h­íng dÉn Bïi §øc H¹nh vµ b¹n bÌ ®ång nghiÖp ®Ó ®Ò tµi cña em ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! Sinh viªn thùc hiÖn: TrÇn Thanh S¬n TrÞnh §øc Tµi X©y dùng quy tr×nh phôc håi, söa ch÷a Bé Ly Hîp 1. C«ng dông, yªu cÇu vµ ph©n lo¹i ly hîp. 1. công dụng, yêu cầu và phân loại Kho tài liệu về ô tô lớn nhất hiện nay 4 1.1.C«ng dông Ly hîp lµ mét côm cña hÖ thèng truyÒn lùc (HTTL) n»m gi÷a ®éng c¬ vµ hép sè chÝnh cã c¸c chøc n¨ng sau. - TruyÒn m«men quay tõ ®éng c¬ tíi HTTL phÝa sau. - C¾t vµ nèi m«men quay tõ ®éng c¬ tíi HTTL ®¶m b¶o sang sè ®­îc dÔ dµng. Thùc hiÖn ®ãng ng¾t ªm dÞu nh»m gi¶m t¶i träng ®éng vµ thùc hiÖn trong thêi gian ng¾n. - Khi chÞu t¶i qu¸ lín ly hîp ®ãng vai trß nh­ mét c¬ cÊu an toµn nh»m tr¸nh qu¸ t¶i cho HTTL vµ ®éng c¬. - Gi¶m chÊn ®éng do ®éng c¬ g©y ra trong qu¸ tr×nh lµm viÖc nh»m ®¶m b¶o cho c¸c chi tiÕt trong HTTL ho¹t ®éng an toµn. 1.2.Yªu cÇu Ly hîp ph¶i ®¶m b¶o ®­îc c¸c yªu cÇu sau. - Khi ®ãng truyÒn ®éng ph¶i nhanh chãng, ªm dÞu kh«ng g©y c¸c lùc va ®Ëp cho HTTL. - Khi c¾t truyÒn ®éng ph¶i hoµn toµn, døt kho¸t, ªm dÞu ®Ó qu¸ tr×nh ra vµo sè ®­îc nhÑ nhµng. - TruyÒn ®­îc m«men quay lín nhÊt cña ®éng c¬ trong mäi ®iÒu kiÖn lµm viÖc. - §¶m b¶o an toµn cho HTTL khi bÞ qu¸ t¶i, tr¸nh c¸c lùc qu¸ lín t¸c dông nhanh lªn HTTL. - Träng l­îng c¸c chi tiÕt ph¶i nhá gän ®Ó gi¶m ®­îc lùc qu¸n tÝnh qua ®ã gi¶m ®­îc lùc va ®Ëp khi ra vµo sè. - Cã kh¶ n¨ng hÊp thô vµ t¶n nhiÖt tèt. - KÕt cÊu gän, dÔ ®iÒu khiÓn, b¶o d­ìng vµ söa ch÷a. 1.3.Ph©n lo¹i * Ph©n lo¹i theo ph­¬ng ph¸p truyÒn m«men quay. - Ly hîp ma s¸t: TruyÒn m«men quay b»ng lùc ma s¸t. - Ly hîp thñy lùc: TruyÒn m«men quay b»ng chÊt láng. - Ly hîp ®iÖn tõ: TruyÒn m«men quay b»ng lùc ®iÖn tõ. * Ph©n lo¹i theo h×nh d¸ng bÒ mÆt ®Üa ma s¸t. - Ly hîp h×nh ®Üa. - Ly hîp h×nh c«n. - Ly hîp h×nh trèng. * Ph©n lo¹i theo sè l­îng ®Üa ma s¸t. - Ly hîp mét ®Üa ma s¸t. Tài liệu chia sẻ trên diễn đàn www.oto-hui.com Kho tài liệu về ô tô lớn nhất hiện nay 5 - Ly hîp nhiÒu ®Üa ma s¸t. * Ph©n lo¹i theo tr¹ng th¸i lµm viÖc. - Ly hîp th­êng ®ãng: Lu«n ë vÞ trÝ ®ãng khi ch­a chÞu t¸c ®éng cña c¬ cÊu ®iÒu khiÓn. - Ly hîp th­êng më: Lu«n ë tr¹ng th¸i më, khi ho¹t ®éng ph¶i cã sù t¸c ®éng cña c¬ cÊu ®iÒu khiÓn. 2. CÊu t¹o vµ nguyªn lý lµm viÖc cña ly hîp. 2.1.CÊu t¹o vµ nguyªn lý lµm viÖc cña ly hîp mét ®Üa ma s¸t. 2.1.1.CÊu t¹o. Tài liệu chia sẻ trên diễn đàn www.oto-hui.com Kho tài liệu về ô tô lớn nhất hiện nay 6 KÕt cÊu cña ly hîp cã thÓ chia lµm hai phÇn: PhÇn chñ ®éng, phÇn bÞ ®éng vµ c¬ cÊu ®iÒu khiÓn. PhÇn chñ ®éng gåm bÒ mÆt b¸nh ®µ, ®Üa Ðp, vá ly hîp vµ lß xo Ðp. Vá ly hîp b¾t víi b¸nh ®µ, ®Üa Ðp vµ vá ly hîp, gi÷a ®Üa Ðp vµ vá ly hîp ®Æt lß xo Ðp. PhÇn bÞ ®éng gåm trôc bÞ ®éng vµ ®Üa ma s¸t, ®Üa ma s¸t ®Æt gi÷a b¸nh ®µ vµ ®Üa Ðp, ®Üa ma s¸t l¾p víi trôc b»ng then hoa. ë «t« trôc ly hîp lµ trôc chñ ®éng cña hép sè, mét ®Çu gèi lªn vßng bi ®Æt trong hèc ë ®u«i trôc khuûu. C¬ cÊu ®iÒu khiÓn ly hîp gåm ®ßn më (lß xo mµng) l¾p b¶n lÒ víi vá ly hîp vµ ®Üa Ðp, vßng bi tú, b¹c tr­ît, cµng cua, bµn ®¹p ly hîp vµ bé dÉn ®éng c¬ khÝ hay thñy lùc. H×nh 2.1. Ly hîp mét ®Üa ma s¸t. 1. Vá ly hîp; 2. §Üa Ðp; 3. Lß xo Ðp; 4. B¸nh ®µ; 5.Trôc ly hîp; 6. Lß xo gi¶m chÊn; 7. X­¬ng ®Üa; 8. §Çu ®ßn më; 9. §Üa ma s¸t; 10. BÒ mÆt ma s¸t; 11. Bi tú. ë c¸c xe cã c«ng suÊt cao, ®Ó tr¸nh hiÖn t­îng ®Üa Ðp xoay víi vá ly hîp, ®Üa Ðp ®­îc nèi víi vá ly hîp b»ng lß xo l¸ hay khíp then tr­ît. C¶ bé ly hîp ®­îc ®Æt trong vá bao ly hîp. 2.1.2.Nguyªn lý lµm viÖc Khi ch­a t¸c ®éng vµo bµn ®¹p ly hîp, d­íi t¸c ®éng cña c¸c lß xo ®Üa Ðp Ðp chÆt víi ®Üa ma s¸t vµ bÒ mÆt lµm viÖc cña b¸nh ®µ. Ly hîp ë tr¹ng th¸i truyÒn ®éng lùc. Khi ®ã b¸nh ®µ, ®Üa bÞ ®éng, ®Üa Ðp, lß xo Ðp, vá ly hîp quay thµnh mét khèi. M«men xo¾n Tài liệu chia sẻ trên diễn đàn www.oto-hui.com Kho tài liệu về ô tô lớn nhất hiện nay 7 ®­îc truyÒn tõ ®éng c¬ tíi b¸nh ®µ qua c¸c bÒ mÆt ma s¸t truyÒn ®Õn moay¬ ®Üa bÞ ®éng tíi trôc bÞ ®éng. Ly hîp thùc hiÖn chøc n¨ng truyÒn m«men xo¾n tõ ®éng c¬ tíi hép sè. Khi t¸c ®éng vµo bµn ®¹p ly hîp, qua c¬ cÊu dÉn ®éng vßng bi tú Ðp vµo ®Çu ®ßn më, kÐo ®Üa Ðp vÒ phÝa sau. §Üa ma s¸t dÞch chuyÓn trªn trôc ly hîp ®Ó t¸ch khái bÒ mÆt cña ®Üa Ðp vµ b¸nh ®µ. Ly hîp ë tr¹ng th¸i më, c¾t truyÒn ®éng gi÷a ®éng c¬ vµ c¬ cÊu truyÒn lùc. Nh¶ bµn ®¹p ly hîp, c¸c lß xo l¹i Ðp ®Üa Ðp, ®Üa ma s¸t vµ b¸nh ®µ thµnh mét khèi, ly hîp l¹i truyÒn lùc. Nh­ vËy ly hîp cã t¸c dông c¾t t¹m thêi truyÒn ®éng gi÷a ®éng c¬ vµ HTTL mçi khi cÇn ra vµo sè. Gi÷a c¸c qu¸ tr×nh ®ãng më, lùc Ðp cña lß xo Ðp thay ®æi, g©y ra tr­êng hîp tr­ît t­¬ng ®èi gi÷a c¸c bÒ mÆt ma s¸t. Qu¸ tr×nh diÔn ra víi thêi gian ng¾n nh­ng ph¸t sinh nhiÖt rÊt lín, g©y nªn mµi mßn bÒ mÆt ma s¸t, ®èt nãng c¸c chi tiÕt ly hîp vµ cã thÓ lµm háng ly hîp. 2.2.CÊu t¹o vµ nguyªn lý lµm viÖc cña ly hîp hai ®Üa ma s¸t 2.2.1.CÊu t¹o Tài liệu chia sẻ trên diễn đàn www.oto-hui.com Kho tài liệu về ô tô lớn nhất hiện nay 8 H×nh2.2.Ly hîp hai ®Üa ma s¸t 1. B¸nh ®µ; 2, 4. ®Üa Ðp; 3. MÆt bÝch phô; 5. Vá; 6. §ßn më ly hîp; 8, 10. §Üa ma s¸t; 9, 12. Lß xo Ðp; 11. Thanh kÐo; 13. §ßn më; 14. Bi tú; 15. èng dÉn. Khi ly hîp cÇn truyÒn mét c«ng suÊt lín, nh­ng do giíi h¹n vÒ kh«ng gian kh«ng thÓ chÕ t¹o ly hîp cã ®­êng kÝnh lín, ng­êi ta sö dông ly hîp hai ®Üa ma s¸t. Ly hîp hai ®Üa ma s¸t cã cÊu t¹o t­¬ng tù lo¹i mét ®Üa ma s¸t, nh­ng cã thªm mét ®Üa Ðp vµ mét ®Üa ma s¸t. PhÇn chñ ®éng cã hai ®Üa Ðp: §Üa Ðp sau nèi víi vá ly hîp qua c¸c ®ßn më, gi÷a chóng ®Æt c¸c lß xo. §Üa Ðp tr­íc hay cßn gäi lµ ®Üa Ðp trung gian ®Æt gi÷a hai ®Üa ma s¸t. §Ó chèng dÝnh, gi÷a b¸nh ®µ vµ ®Üa Ðp tr­íc cã c¸c lß xo t¸ch. Hai ®Üa Ðp ®­îc chèng xoay b»ng c¸ch lång trong bul«ng b¾t víi vá ly hîp vµ dïng c¸c vÝt chèng xoay. PhÇn bÞ ®éng gåm hai ®Üa ma s¸t ®Æt gi÷a b¸nh ®µ vµ c¸c ®Üa Ðp. Hai ®Üa ma s¸t l¾p víi trôc ly hîp b»ng r·nh then hoa. C¬ cÊu ®iÒu khiÓn nh­ ë ly hîp mét ®Üa ma s¸t. 2.2.2.Nguyªn lý lµm viÖc B×nh th­êng ly hîp ë tr¹ng th¸i truyÒn m«men quay gi÷a ®éng c¬ víi HTTL. C¸c lß xo Ðp chÆt víi ®Üa Ðp, ®Üa ma s¸t vµ b¸nh ®µ thµnh mét khèi. M«men quay tõ ®éng c¬ qua b¸nh ®µ, hai ®Üa Ðp truyÒn cho ®Üa ma s¸t ®Õn trôc ly hîp. Khi t¸c ®éng vµo bµn ®¹p ly hîp, qua c¬ cÊu dÉn ®éng ®ßn më kÐo ®Üa Ðp sau dÞch chuyÓn vÒ phÝa sau, ®ång thêi c¸c lß xo t¸ch ®Èy ®Üa Ðp tr­íc vÒ phÝa sau. Hai ®Üa ma Tài liệu chia sẻ trên diễn đàn www.oto-hui.com Kho tài liệu về ô tô lớn nhất hiện nay 9 s¸t ®­îc t¸ch khái bÒ mÆt cña b¸nh ®µ vµ c¸c ®Üa Ðp. Ly hîp ë tr¹ng th¸i më, c¾t truyÒn ®éng tõ ®éng c¬ tíi trôc ly hîp. 2.3.So s¸nh ly hîp hai ®Üa víi ly hîp mét ®Üa ma s¸t + ¦u ®iÓm: - Khi ®ãng ªm dÞu h¬n. - Khi cïng kÝch th­íc, cã kh¶ n¨ng truyÒn m«men quay lín. - Khi cïng truyÒn mét m«men, kÝch th­íc nhá gän h¬n. + Nh­îc ®iÓm: - CÊu t¹o phøc t¹p. - C¾t kh«ng døt kho¸t. - T¶n nhiÖt kÐm 2.4.Ly hîp dïng lß xo mµng 2.4.1.CÊu t¹o KÕt cÊu t­¬ng tù ly hîp ma s¸t, nh­ng c¸c lß xo ®­îc thay thÕ bëi mét mµng duy nhÊt. Lß xo mµng cã h×nh nãn côt dËp b»ng thÐp l¸, phÝa trong lµ c¸c tÊm thÐp l¸ ®µn håi h×nh c«n thay thÕ cho c¸c ®ßn më. Lß xo mµng l¾p víi vá ly hîp b»ng c¸c bul«ng, hai bªn ®Æt ba vßng dÉn h­íng, mÐp ngoµi lß xo mµng l¾p víi ®Üa Ðp. H×nh 2.3. Ly hîp lß xo mµng. 1. B¸nh ®µ; 2. §Üa bÞ ®éng; 3. §Üa Ðp; 4. Lß xo mµng; 5. B¹c më. 2.4.2.Nguyªn lý lµm viÖc Khi ch­a t¸c ®éng vµo bµn ®¹p ly hîp, lß xo mµng Ðp chÆt ®Üa Ðp, ®Üa ma s¸t vµ b¸nh ®µ thµnh mét khèi, ly hîp ë tr¹ng th¸i ®ãng vµ truyÒn m«men quay tõ ®éng c¬ tíi hép sè. Khi t¸c ®éng vµo bµn ®¹p ly hîp, vßng bi tú Ðp vµo ®Çu c¸c tÊm thÐp lµm vßng ngoµi lß xo mµng bËt ra, kÐo ®Üa Ðp ra khái ®Üa ma s¸t, ly hîp truyÒn ®éng. Tài liệu chia sẻ trên diễn đàn www.oto-hui.com Kho tài liệu về ô tô lớn nhất hiện nay 10 Khi nh¶ bµn ®¹p ly hîp, lß xo mµng trë l¹i h×nh d¸ng ban ®Çu vµ ly hîp ë tr¹ng th¸i ®ãng. 2.4.3.¦u ®iÓm cña ly hîp lß xo mµng - Lùc Ðp lß xo mµng kh«ng bÞ ¶nh h­ëng khi ®Üa ma s¸t mßn, do ®ã tr¸nh ®­îc t×nh tr¹ng ly hîp tr­ît. - KÕt cÊu ®¬n gi¶n, khèi l­îng nhá. - Lùc Ðp ph©n bè ®Òu ë mäi chÕ ®é lµm viÖc. 2.5.CÊu t¹o cña mét sè chi tiÕt trong bé ly hîp H×nh 2.4. CÊu t¹o bé ly hîp. 1. B¸nh ®µ; 2. Bi ®Çu trôc; 3. §Üa ma s¸t; 4. Bul«ng ; 6. Vá ly hîp; 7; Bi më; 8. §ßn më ngoµi. 2.5.1.B¸nh ®µ B¸nh ®µ n»m cuèi ®éng c¬ b¾t chÆt víi trôc khuûu b»ng ®ai èc, bÒ mÆt gia c«ng ph¼ng. Trªn vµnh cã c¸c b¸nh r¨ng ¨n khíp víi m¸y khëi ®éng. Ngoµi ra gÇn mÐp ngoµi cßn cã c¸c lç ren ®Ó l¾p víi vá ly hîp. 2.5.2.Moay¬ vµ bé gi¶m chÊn Moay¬ n»m trùc tiÕp trªn ®Üa ma s¸t cã then hoa di tr­ît trªn trôc s¬ cÊp, phÇn ngoµi cña moay¬ cã d¹ng hoa thÞ ®­îc chuyÓn ®éng bªn trong c¸c ®inh t¸n, trªn moay¬ cã c¸c lç ®Ó l¾p lß xo trô gi¶m chÊn, bao bªn ngoµi lµ hai vµnh thÐp l¸. Hai vµnh nµy ®­îc t¸n chÆt b»ng ®inh t¸n trªn x­¬ng ®Üa ma s¸t, sù dÞch chuyÓn nhá gi÷a moay¬ vµ c¸c vµnh thÐp chØ ®­îc thùc hiÖn khi c¸c lß xo bÞ biÕn d¹ng tiÕp vµ ®ñ lín ®Ó th¾ng ®­îc lùc ma s¸t vµ phÇn l¾p b¹c tr­ît. C¸c lß xo gi¶m chÊn xo¾n nh»m môc ®Ých khi ly hîp chuyÓn tõ tr¹ng th¸i më sang tr¹ng th¸i ®ãng ®­îc ªm dÞu. Tài liệu chia sẻ trên diễn đàn www.oto-hui.com Kho tài liệu về ô tô lớn nhất hiện nay 11 2.5.3.Trôc ly hîp Trôc ly hîp cã nhiÖm vô truyÒn m«men quay tõ ly hîp tíi hép sè. Trôc ly hîp lµ trôc chñ ®éng cña hép sè, ®­îc chÕ t¹o liÒn víi b¸nh r¨ng chñ ®éng cña hép sè. §Çu trong l¾p víi vßng bi ®ì ®Æt trong hèc trôc khuûu. Trªn trôc cã vµnh then hoa ®Ó l¾p moay¬ ë ®Üa ma s¸t vµ phÇn l¾p b¹c tr­ît. 2.5.4.Vá ly hîp Vá ly hîp ®­îc lµm b»ng gang cã c¸c lç ®Ó b¾t vµ ®Þnh t©m víi b¸nh ®µ. Trªn vá ly hîp cã c¸c gê hoÆc lç ®Ó liªn kÕt víi ®Üa Ðp nh­ng vÉn cho phÐp ®Üa Ðp di chuyÓn däc trôc. Lç trong vá cã c¸c gê nhá gi÷ vßng lß xo khãa n»m cè ®Þnh lß xo mµng. 2.5.5.§ßn më ly hîp (cµng cua) §­îc gia c«ng b»ng ph­¬ng ph¸p ®óc, vËt liÖu chÕ t¹o b»ng thÐp, mét ®Çu l¾p víi èng tr­ît n»m lång kh«ng trªn trôc s¬ cÊp, mét ®Çu nèi víi c¸c ®ßn liªn ®éng 2.5.6.§Üa Ðp Gièng nh­ h×nh vµnh kh¨n khÐp kÝn, bªn trong rçng, cã chiÒu dµi bÒ mÆt lín h¬n bÒ mÆt cña tÊm ®Üa ma s¸t, mÆt tiÕp xóc víi ®Üa ma s¸t ®­îc gia c«ng nh½n, vËt liÖu chÕ t¹o b»ng thÐp, ®­îc gia c«ng víi ®é ®ång t©m cao, bªn ngoµi cã c¸c lç hoÆc vÊu ®Ó b¾t c¸c ®ßn cïng víi vá b¸nh ®µ. §Üa Ðp cã t¸c dông Ðp ®Üa ma s¸t víi b¸nh ®µ thùc hiÖn c¾t truyÒn ®éng gi÷a ®éng c¬ víi c¬ cÊu dÉn ®éng cÇn thiÕt. 2.5.7.Lß xo Ðp T¹o ra lùc Ðp chÆt ®Üa Ðp, ®Üa ma s¸t vµ b¸nh ®µ thµnh mét khèi ®Ó ly hîp cã thÓ truyÒn m«men tõ b¸nh ®µ, ®Üa Ðp sang ®Üa ma s¸t. Trªn ly hîp th­êng sö dông hai lo¹i lß xo: Lß xo xo¾n h×nh trô vµ lß xo mµng. C¸c lo¹i lß xo xo¾n h×nh trô ®­îc l¾p gi÷a ®Üa Ðp vµ vá ly hîp theo ®­êng trßn. §Ó l¾p c¸c lß xo, vá ly hîp vµ ®Üa Ðp cã c¸c tai b¾t vµ lç ®Ó l¾p ghÐp. Gi÷a c¸c lß xo vµ ®Üa Ðp ®Æt ®Öm c¸ch nhiÖt ®Ó phßng ngõa lß xo bÞ qu¸ nãng. C¸c lß xo ®ã Ðp chÆt ®Üa Ðp, ®Üa ma s¸t víi b¸nh ®µ khi ly hîp ®ãng. Ly hîp cña xe du lÞch th­êng sö dông mét lß xo mµng h×nh nãn côt thay thÕ cho c¸c lß xo xo¾n h×nh trô. Ly hîp cã kÕt cÊu gän nhÑ h¬n, c¸c l¸ thÐp phÝa trong thay thÕ lu«n cho c¸c ®ßn më. Lùc Ðp lß xo ph¶i ®ñ lín ®Ó ly hîp kh«ng bÞ tr­ît, ly hîp cã kh¶ n¨ng truyÒn m«men cùc ®¹i cña ®éng c¬. Nh­ng lùc Ðp cµng lín, ng­êi l¸i xe ph¶i sö dông lùc lín h¬n ®Ó Tài liệu chia sẻ trên diễn đàn www.oto-hui.com Kho tài liệu về ô tô lớn nhất hiện nay 12 ®iÒu khiÓn ly hîp. Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy ng­êi ta dông ly hîp b¸n ly t©m hay c¬ cÊu ®iÒu khiÓn trî lùc. 2.5.8.§Üa ma s¸t §Üa ma s¸t bao gåm mét moay¬ cã r·nh then hoa vµ mét tÊm kim lo¹i ph¼ng h×nh trßn ®­îc bao phñ bëi vËt liÖu ma s¸t, n»m gi÷a b¸nh ®µ vµ ®Üa Ðp. X­¬ng ®Üa ®­îc lµm b»ng thÐp cã lç ®Ó t¸n ®inh cïng víi ®Üa ma s¸t vµ tÊm thÐp gi¶m chÊn, hai bªn bÒ mÆt cña ®Üa cã t¸n ®inh nh«m cïng bÒ dµy cña tÊm ma s¸t tõ 3 ÷4 mm. Xung quanh ®Üa ma s¸t cã xÎ r·nh ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng t¶n nhiÖt vµ ªm dÞu khi ®ãng c¾t ly hîp. Bªn c¹nh x­¬ng ®Üa cã moay¬ vµ bé gi¶m chÊn (lß xo), bªn ngoµi cã bé gi¶m chÊn cã mét ®Üa thÐp bao quanh bé gi¶m chÊn. §Üa ma s¸t cã t¸c dông nèi m«men tõ ®éng c¬ tíi HTTL th«ng qua r·nh then hoa cña trôc s¬ cÊp. 2.6.C¬ cÊu dÉn ®éng ly hîp 2.6.1.C¬ cÊu dÉn ®éng c¬ khÝ H×nh 2.5. §Üa ma s¸t. 1. Lß xo ®Öm; 2. Lß xo gi¶m chÊn; 3. BÒ mÆt x­¬ng ®Üa; 4 . X­¬ng ®Üa; 5. Moay¬; 6. Chèt dõng; 7. Lç ®inh t¸n; 8. Vßng ®Öm. Tài liệu chia sẻ trên diễn đàn www.oto-hui.com Kho tài liệu về ô tô lớn nhất hiện nay 13 Víi c¬ cÊu dÉn ®éng b»ng c¬ khÝ cã cÊu t¹o ®¬n gi¶n. Th­êng sö dông trªn nh÷ng xe «t« du lÞch vµ xe cã c«ng suÊt thÊp. Nã kh«ng tiÖn lîi cho nh÷ng «t« t¶i nÆng, nhÊt lµ c¸c tr­êng hîp ®éng c¬ bè trÝ xa ng­êi l¸i. Khi ng­êi l¸i t¸c dông lªn bµn ®¹p, bµn ®¹p ®­îc Ên xuèng, cÇn ®Èy t¸c dông lªn èng dÉn h­íng, èng dÉn h­íng sÏ ®i ng­îc l¹i so víi chuyÓn ®éng cña bµn ®¹p. §Çu èng chuyÓn h­íng sÏ nèi víi c¸c cÇn nh¶ ly hîp, cÇn nh¶ nµy sÏ t¸c dông vµ tú lªn b¹c tr­ît kÐo m©m Ðp ra xa lµm cho ®Üa ma s¸t t¸ch khái bÒ mÆt b¸nh ®µ. Khi nhÊc ch©n khái bµn ®¹p, lß xo håi vÞ bµn ®¹p sÏ kÐo bµn ®¹p vÒ vÞ trÝ cò vµ m©m Ðp sÏ Ðp ®Üa ma s¸t trë l¹i, ly hîp ®­îc nèi truyÒn ®éng. 2.6.2.C¬ cÊu dÉn ®éng thñy lùc Tài liệu chia sẻ trên diễn đàn www.oto-hui.com Kho tài liệu về ô tô lớn nhất hiện nay 14 Víi c¬ cÊu dÉn ®éng lo¹i nµy, viÖc ®iÒu khiÓn «t« dÔ dµng h¬n vµ viÖc nh¶ ly hîp ®­îc ªm dÞu h¬n, vÞ trÝ bµn ®¹p kh«ng phô thuéc vµo vÞ trÝ bé ly hîp. DÉn ®éng ®iÒu khiÓn lo¹i nµy th«ng qua ®iÒu khiÓn gi¸n tiÕp c¸c xilanh lùc trong ®ã thay thÕ b»ng hai xilanh thñy lùc, xilanh chÝnh t¹o ¸p suÊt vµ xilanh con ®Èy cho ®ßn liªn ®éng më ly hîp. Khi t¸c dông vµo bµn ®¹p ly hîp, cÇn ®Èy piston xilanh chÝnh dÞch chuyÓn sang tr¸i t¹o ¸p suÊt cao, dÇu tõ xilanh chÝnh qua c¸c èng dÉn dÇu ®Õn xilanh lµm viÖc (xilanh con), dÇu ®­îc ®Èy vµo piston dÞch chuyÓn sang ph¶i vµ ®Èy cÇn ®Èy dÞch chuyÓn theo.Do ®ã c¬ cÊu dÈn ®éng Ðp vßng bi tú vµo lß xo Ðp, mét ®Çu kia cña lß xo Ðp më ra, ®Üa Ðp còng ®­îc dÞch chuyÓn vÒ bªn ph¶i ®Üa ma s¸t còng ®­îc më ra, do ®ã m«men xo¾n tù ®éng kh«ng ®­îc truyÒn tíi trôc s¬ cÊp. Khi th«i t¸c dông vµo bµn ®¹p ly hîp, lß xo ®Èy c¸c piston ë hai xilanh vÒ vÞ trÝ ban ®Çu vµ dÇu ®­îc th«ng qua c¸c èng dÉn quay trë l¹i, ly hîp trë l¹i tr¹ng th¸i ®ãng vµ truyÒn m«men tõ ®éng c¬ tíi trôc s¬ cÊp. 3. Ph©n tÝch c¸c d¹ng háng cña ly hîp – nguyªn nh©n – hËu qu¶. 3.1.Bé ly hîp bÞ tr­ît trong qu¸ tr×nh lµm viÖc 3.1.1BiÓu hiÖn - Ly hîp bÞ tr­ît lµ hiÖn t­îng m«men cña ®éng c¬ kh«ng truyÒn ®­îc ra phÝa sau do t¶i träng qu¸ lín. - Khi khëi ®éng ®éng c¬, kÐo phanh tay, nhÊn bµn ®¹p ly hîp vµ cµi sè 4,bu«ng tõ tõ ch©n ly häp ®ång thêi t¨ng nhÑ ga.NÕu bé ly hîp cßn tèt nã sÏ h·m ®éng c¬ t¾t m¸y khi ta bu«ng hÕt ch©n nèi khíp ly häp .NÕu ®éng c¬ vÉn næ b×nh th­êng chøng tá ®Üa ly hîp bÞ quay truît . 3.1.2.Nguyªn nh©n - BÒ mÆt lµm viÖc cña tÊm ma s¸t, ®Üa ly hîp bÞ mßn, chai cøng hoÆc dÝnh dÇu mì. Tài liệu chia sẻ trên diễn đàn www.oto-hui.com Kho tài liệu về ô tô lớn nhất hiện nay 15 - Hµnh tr×nh tù do cña bµn ®¹p kh«ng cã vßng bi tú lu«n tiÕp xóc víi ®ßn Ðp, ly hîp bÞ më. - C¸c thanh kÐo bÞ cong hoÆc kÑt khíp. - C¸c lo xo xo¾n hoÆc lß xo mµng bÞ g·y, vì, yÕu kh«ng ®ñ lùc Ðp ®Üa ly hîp vµo mÆt b¸nh ®µ. - §Üa ma s¸t bÞ cong,vªnh, mßn, nh« phÇn ®inh t¸n g©y cµo s­íc ®Üa Ðp vµ b¸nh ®µ. - C¸c cÇn ®Èy bÞ cong hoÆc chØnh kh«ng ®Òu. 3.1.3. HËu qu¶ - §Üa Ðp vµ tÊm ma s¸t bÞ mßn nhanh. - Sinh ra nhiÖt ®é cao lµm tÊm ma s¸t, ®Üa Ðp bÞ ch¸y x¸m, cµo s­íc, cong vªnh. 3.2.Bé ly hîp bÞ rung rËt khi nèi chuyÓn ®éng. 3.2.1.BiÓu hiÖn Sau khi cµi sè, mÆc dï ®· nh¶ ch©n ly hîp rÊt tõ tõ nh­ng vÉn cã hiÖn t­îng ®éng c¬ bÞ giËt vµ rung ®éng m¹nh 3.2.2.Nguyªn nh©n - R·nh then hoa cña trôc ly hîp vµ moay¬ tÊm ma s¸t bÞ mßn. - Cã dÇu mì dÝnh vµo c¸c mÆt ma s¸t cña ®Üa ly hîp. - §inh t¸n cña tÊm ma s¸t bÞ háng. - §Üa ly hîp kh«ng di chuyÓn tù do ®­îc trªn c¸c r·nh däc trôc s¬ cÊp hép sè. - Cã chi tiÕt nµo ®ã cña bé ly hîp bÞ vì, vÝ dô: g·y c¸c lß xo gi¶m xo¾n, m©m Ðp bÞ nøt. - Lß xo gi¶m chÊn cña tÊm ma s¸t yÕu, g·y. 3.2.3.HËu qu¶ - T¨ng tèc ®é mßn háng cña then hoa, moay¬ vµ tÊm ma s¸t. 3.3.Bé ly hîp nh¶ kh«ng hoµn toµn khi c¾t khíp( c¾t dÝnh). 3.3.1.BiÓu hiÖn - Khi ta Ên hÕt kho¶ng ch¹y bµn ®¹p ly hîp nh­ng vµo sè vÉn rÊt khã kh¨n. - Bé ly hîp c¾t kh«ng døt kho¸t, ®Üa ly hîp vÉn tiÕp tôc quay theo b¸nh ®µ, ®ång thêi trong bé ly hîp ph¸t ra nh÷ng tiÕng kªu do va ch¹m c¸c b¸nh r¨ng. 3.3.2.Nguyªn nh©n - Kho¶ng hµnh tr×nh tù do cña bµn ®¹p ly hîp qu¸ lín. - §Üa ly hîp, ®Üa Ðp bÞ vªnh. - Moay-¬ ®Üa ly hîp dÞch chuyÓn khã kh¨n trªn r·nh then hoa trôc dÉn ®éng hép sè(trôc s¬ cÊp)lµm ®Üa ly hîp kh«ng thÓ t¸ch hoµn toµn khái mÆt b¸nh ®µ. 3.3.3 HËu qu¶ - Lµm mßn háng c¸c ®Çu b¸nh r¨ng cña hép sè. - Lµm tÊm ma s¸t, ®Üa Ðp bÞ cµo s­íc. 3.4.Bé ly hîp ph¸t ra tiÕng kªu 3.4.1.BiÓu hiÖn TiÕng kªu cña bé ly hîp rÊt dÔ ®­îc nhËn biÕt khi ®éng c¬ næ cÇm chõng(gal¨ngti).CÇn ph©n biÖt tiªng kªu ph¸t ra lóc c¾t khíp ly hîp vµ lóc lóc nèi khíp ly hîp. 3.4.2.Nguyªn nh©n *Tiªng kªu ph¸t ra khi nèi khíp ly hîp (khi nh¶ bµn ®¹p ly hîp) - Do moay-¬ vµ lç then hoa trôc s¬ cÊp hép sè qu¸ láng. - Do lß xo gi¶m xo¾n ®Üa ly hîp bÞ g·y. - Do ®éng c¬ vµ hép sè l¾p kh«ng ®ång t©m lµm ®Üa ly hîp bÞ dÞch chuyÓn trªn trôc s¬ cÊp hép sè t¹o ra tiÕng kªu. * TiÕng kªu ph¸t ra khi c¾t khíp ly häp( Ên bµn ®¹p ly hîp xuèng) Tài liệu chia sẻ trên diễn đàn www.oto-hui.com Kho tài liệu về ô tô lớn nhất hiện nay 16 - æ bi tª bÞ mßn, háng, thiÕu dÇu b«i tr¬n lµm vßng bi ph¸t ra tiÕng kªu khi ta Ên vµo bµn ®¹p ly hîp. - §iÒu chØnh c¸c cÇn bÈy kh«ng ®óng lµm cho chóng cä vµo moay-¬ ®Üa ly hîp khi vßng bi tª tiÕn vµo. - Vßng bi gèi trôc s¬ cÊp hép sè trong ®u«i trôc khuûu bÞ mßn, háng hoÆc thiÕu dÇu b«i tr¬n. Khi ta Ên bµn ®¹p c¾t khíp ly hîp, trôc s¬ cÊp hép sè ®øng yªn trong lóc b¸nh ®µ vµ vßng bi quay sÏ ph¸t ra tiÕng kªu. 3.4.3.HËu qu¶ Lµm h­ háng nhanh c¸c chi tiÕt. 3.5.Bµn ®¹p ly hîp bÞ rung. 3.5.1.BiÓu hiÖn HiÖn t­îng nµy cã thÓ nhËn biÕt ®­îc khi ta Ên nhÑ ch©n lªn bµn ®¹p ly hîp lóc ®éng c¬ ®ang næ, nÕu nhÊn m¹nh ch©n h¬n th× bµn ®¹p ly hîp hÕt rung. HiÖn tuîng nµy b¸o hiÖu mét háng hãc ®¸ng lo ng¹i cÇn kÞp thêi söa ch÷a, nÕu kh«ng sÏ dÉn ®Õn h­ háng nÆng. 3.5.2.Nguyªn nh©n - §éng c¬ vµ hép sè l¾p kh«ng ®ång trôc.Trong tr­êng häp nµy, ®Üa ly hîp vµ c¸c chi tiÕt kh¸c sÏ dich chuyÓn vµo ra ë mçi vßng quay. - B¸nh ®µ bÞ ®¶o, bÞ lÖch t©m hoÆc kh«ng ®­îc l¾p ®óng chèt ®Þnh vÞ. - Vá ly hîp bÞ l¾p lªch t©m víi b¸nh ®µ. - §Üa Ðp bÞ cong, vªnh, nøt. 3.5.3.HËu qu¶ C¸c chi tiÕt cña bé ly hîp bÞ mµi mßn nhanh chãng. 3.6.§Üa ly hîp chãng mßn. 3.6.1.BiÓu hiÖn 3.6.3.Nguyªn nh©n - Do t×nh tr¹ng tr­ît gi÷a ly hîp víi mÆt b¸nh ®µ vµ m©m Ðp. V× vËy nÕu ng­êi l¸i xe cã thãi quen g¸c ch©n lªn bµn ®¹p ly hîp lóc xe ®ang ch¹y sÏ lµm cho ®Üa ly hîp chãng mßn. - Lß xo yÕu g·y hoÆc kh«ng ®ñ søc Ên m©m Ðp ¸p dÝnh ®Üa ly hîp vµo b¸nh ®µ. - M©m Ðp hoÆc ®Üa ly hîp bÞ vªnh, lÖch t©m. - Hµnh tr×nh tù do cña bµn ®¹p ly hîp kh«ng cã hoÆc kh«ng ®ñ lµm cho ly hîp bÞ tr­ît dÉn ®Õn chãng mßn. 3.6.Bµn ®¹p ly hîp bÞ nÆng 3.6.1.BiÓu hiÖn Ph¶i nhÊn ch©n thËt m¹nh th× bµn ®¹p ly hîp míi ®i xuèng. 3.6.2.Nguyªn nh©n - HÖ thèng ®iÒu khiÓn ly hîp thiÕu dÇu b«i tr¬n. - Bµn ®¹p bÞ cong vªnh. - Lß xo håi vÒ l¾p kh«ng ®óng. Tài liệu chia sẻ trên diễn đàn www.oto-hui.com Kho tài liệu về ô tô lớn nhất hiện nay 17 4.Quy tr×nh chuÈn ®o¸n,kiÓm tra- söa ch÷a. 4.1.Quy tr×nh th¸o l¾p bé ly hîp. * Chó ý:Tr­íc khi th¸o chóng ta cÇn ph¶i : - VÖ sinh s¹ch sÏ c¸c côm chi tiÕt cã liªn quan ®Õn bé ly hîp. - ChuÈn bÞ c¸c dông cô th¸o bé ly hîp ®Çy ®ñ. 4.1.1.Th¸o ®Én ®éng ®iÒu khiÓn ly hîp. - Th¸o xylanh tù th¸o, l¾p bé ly hîp chÝnh ®ªn xylanh lùc. 4.1.2.Th¸o trôc c¸c ®¨ng vµ hép sè ra khái xe. H×nh 4.1 H×nh 4.2 Tài liệu chia sẻ trên diễn đàn www.oto-hui.com Kho tài liệu về ô tô lớn nhất hiện nay 18 H×nh 81-6: 4.1.3.Th¸o bé ly hîp ra khái ®éng c¬. a. Th¸o côm ®Üa Ðp ra khái ®éng c¬. * Chó ý : - DÊu cña vá ly hîp víi b¸nh ®µ. - DÊu vÞ trÝ l¾p ghÐp, chiÒu l¾p ghÐp cña c¸c côm chi tiÕt. - Dïng tuýp th¸o bul«ng b¾t vá ly hîp víi b¸nh ®µ. * Chó ý: (Níi láng ®Òu c¸c bu l«ng ra). (H×nh 4-1): - §­a côm ®Üa Ðp, ®Üa ma s¸t xuèng. * Chó ý: (l¾p trôc dÉn h­íng ®Ó gi÷ ®Üa ma s¸t) (H×nh 4-2): - §­a ®Üa ma s¸t ra ngoµi. b. Th¸o cµng më ly hîp ra khái trôc s¬ cÊp . c. Th¸o chèt h·m vµ ®­a vßng bi tú ra khái trôc s¬ cÊp. (H×nh 4-3): d. Th¸o vßng bi ®ì : - Dïng vam chuyªn dïng ®Ó th¸o vßng bi ®ì ra khái b¸nh ®µ. (H×nh 4-4): 4.2.Söa ch÷a c¸c chi tiÕt cña bé ly hîp. 4.2.1.§Üa bÞ ®éng(®Üa ma s¸t): 4.2.1.1.H­ háng, nguyªn nh©n, hËu qu¶: * H­ háng - nguyªn nh©n: - BÒ mÆt cña tÊm ma s¸t bÞ dÝnh dÇu, mì. - BÒ mÆt cña tÊm ma s¸t bÞ trai cøng, ch¸y x¸m, nøt vì do nhiÖt ®é cao, bÞ cong vªnh. - TÊm ma s¸t bÞ mßn nh« ®inh t¸n do lµm viÖc l©u ngµy. - Lß xo gi¶m chÊn bÞ yÕu, g·y do lµm viÖc l©u ngµy. - Lç then hoa moay ¬ bÞ mßn háng do va ®Ëp víi trôc. * HËu qu¶: G©y hiÖn t­îng tr­ît khi ®ãng ly hîp vµ khi nèi truyÒn ®éng cã hiÖn t­îng rung giËt, c¸c chi tiÕt bÞ mßn nhanh. 4.2.1.2.KiÓm tra vµ söa ch÷a: - Quan s¸t bÒ mÆt cña tÊm ma s¸t nÕu mßn Ýt, H×nh 4.3 H×nh 4.4 H×nh 4.5 :KiÓm tra ®é cong vªnh cña ®Üa ma s¸t Tài liệu chia sẻ trên diễn đàn www.oto-hui.com Kho tài liệu về ô tô lớn nhất hiện nay 19 cã dÇu mì th× dïng x¨ng röa s¹ch råi lÊy giÊy nh¸m ®¸nh l¹i. - Gâ vµo tÊm ma s¸t ®Ó ph¸t hiÖn nÕu ®inh t¸n nµo bÞ láng (cã tiÕng kªu rÌ) th× t¸n l¹i. - Dïng trôc míi ®Ó kiÓm tra r·nh then cña moay ¬, nÕu bÞ mßn nhiÒu th× ph¶i thay míi. - Dïng hai khèi n©ng t©m, ®ång hå xo trôc ®ång t©m ®Ó kiÓm tra ®é vªnh cña ®Üa ly hîp ®é vªnh qu¸ th× ph¶i uèn n¾n l¹i.( H×nh 4-5): - KiÓm tra chiÒu s©u cña ®inh t¸n nÕu s©u ®inh t¸n kh«mg ®ñ tiªu chuÈn thi ph¶i thay míi.(h×nh 4-6): 4.2.2.§Üa chñ ®éng ( ®Üa Ðp): 4.2.2.1.H­ háng, nguyªn nh©n, hËu qu¶: * H­ háng, nguyªn nh©n: - BÒ mÆt lµm viÖc bÞ mßn, cµo x­íc thµnh r·nh do ma s¸t víi tÊm ma s¸t khi lµm viÖc hoÆc do ®inh t¸n bÞ nh« lªn cao. - BÒ mÆt bÞ ch¸y x¸m, r¹n nøt do bÞ tr­ît sinh ra nhiÖt ®é cao. * HËu qu¶: Lµm gi¶m m« men truyÒn ®éng, ly hîp hay bÞ tr­ît, cã thÓ g©y vì tÊm ma s¸t g©y mÊt an toµn khi lµm viÖc. 4.2.2.2.KiÓm tra, söa ch÷a: - BÒ mÆt bÞ ch¸y x¸m Ýt, vÕt x­íc nhá th× dïng giÊy nh¸m ®¸nh l¹i. - BÒ mÆt bÞ cµo x­íc nhiÒu th× ph¶i cho lªn H×nh 4.6: KiÓm tra chiÒu s©u ®inh t¸n cña ®Üa ma s¸t 1: §Üa ma s¸t 2: Th­íc cÆp 3: ChiÒu s©u cña ®inh t¸n H×nh 4.7: KiÓm tra ®é ph¼ng cña ®Üa Ðp Tài liệu chia sẻ trên diễn đàn www.oto-hui.com Kho tài liệu về ô tô lớn nhất hiện nay 20 m¸y mµi, l¸ng l¹i mÆt ph¼ng hoÆc thay míi. - Khi mµi l¹i ®Üa Ðp vµ b¸nh ®µ th× ph¶i t¨ng thªm lß xo cña ®Üa Ðp cho phï hîp. - KiÓm tra ®é ph¼ng cña ®Üa Ðp (H×nh 4-7) 4.2.3.§ßn më ly hîp: 4.2.3.1.H­ háng, nguyªn nh©n, hËu qu¶: * H­ háng : - BÞ mßn ®Çu ®ßn më, chç tiÕp xóc víi vßng bi t×. - Chç l¾p víi chèt nèi ®Üa Ðp bÞ mßn - Lo¹i lß xo mµng th­êng bÞ biÕn d¹ng nøt gÉy. * Nguyªn nh©n: - Do ma s¸t víi vßng bi t× hoÆc bi t× háng, kÑt - ChÞu nhiÖt ®é cao khi vßng bi bÞ tr­ît trªn nã. - Lç l¾p chèt bi bÞ mßn do lµm viÖc l©u ngµy. * HËu qu¶: - Lµm t¨ng hµnh tr×nh tù do cña bµn ®¹p, ly hîp ®ãng, c¾t kh«ng døt kho¸t. G©y nªn t­îng tr­ît vµ vµo sè khã kh¨n. 4.2.3.2.KiÓm tra vµ söa ch÷a: - §Çu ®ßn më bÞ mßn th× hµn ®¾p råi gia c«ng l¹i. Ph¶i ®¶m b¶o ®é nh½n vµ b¸n kÝnh cong. - Lo¹i ®Çu ®ßn cã bu l«ng ®iÒu chØnh nÕu mßn th× thay bu l«ng míi. - Lo¹i thÐp tÊm dËp bÞ biÕn d¹ng th× n¾n l¹i. Nøt g·y th× thay míi. - KiÓm tra ®é ph¼ng, ®é mßn(tuú tõng h·ng cã th«ng sè riªng) cña lß xo mµng.(H×nh 4-8): H×nh 4.8: KiÓm tra ®é mßn cña lß xo mµng 1: Th­íc cÆp 2: Lß xo mµng 3: Vá ly hîp Tài liệu chia sẻ trên diễn đàn www.oto-hui.com Kho tài liệu về ô tô lớn nhất hiện nay 21 - KiÓm tra ®é ph¼ng cña lß xo mµng.(H×nh 4-9): - Lç l¾p chèt bÞ mßn th× thay chèt míi lín h¬n. 4.2.4.Vßng bi tú( bi tª) * H­ háng-nguyªn nh©n: - Vßng bi bÞ kh« mì,kÑt do lµm viÖc l©u ngµy kh«ng ®­îc tra mì. - Vßng bi bÞ vì,mßn mÆt tiÕp xóc víi lß xo do do ®iÒu chØnh kh«ng cã hµnh tr×nh tù do cña bµn ®¹p ly hîp. * HËu qu¶: - Lµm cho tèc ®é mßn cña chi tiÕt:lo xo, cµng më li hîp mßn nhanh. - G©y ra tiÕng kªu khi c¾t ly hîp. 4.2.4.2.KiÓm tra-söa ch÷a - Ph¶i th­êng xuyªn b¬m mì cho ®Çy ®ñ, nÕu vßng bi bÞ háng thi thay míi. -KiÓm tra khe hë gi÷a vßng bi c¾t më li hîp vµ cµng më ly hîp, nÕu khe hë lín qua sÏ lµm H×nh 4.9: KiÓm tra ®é ph¼ng cña lß xo mµng 1: Vá ly hîp 2: Lß xo mµng 3: B¸nh ®µ H×nh 4.10: KiÓm tra vßng bi tú Tài liệu chia sẻ trên diễn đàn www.oto-hui.com Kho tài liệu về ô tô lớn nhất hiện nay 22 hµnh tr×nh tù do cña bµn ®¹p lín . 4.2.5.Xylanh chÝnh vµ xylanh c¾t më ly hîp. 4.2.5.1.H­ háng-nguyªn nh©n - hËu qu¶. * H­ háng-nguyªn nh©n: - BÒ mÆt xylanh bÞ x­íc ,rç, mßn c«n , « van do lµm viÖc l©u ngµy,do bôi bÈn. - Cóp pen bÞ mßn háng, mÊt tÝnh ®µn håi. - Piston bi kÑt, lß xo piston bÞ mÊt ®µn tÝnh, g·y do cÆn bÈn vµ «xi ho¸. - C¸c ®Çu nèi bÞ hë do thao t¸c kh«ng ®óng, do lµm viÖc l©u ngµy g©y lät khÝ. * HËu qu¶: - Lµm cho c¬ cÊu ®iÒu khiÓn ly hîp kh«ng hoat ®éng ®­îc hoÆc ®iÒu khiÓn ly hîp ®ãng c¾t kh«ng hoµn toµn dÉn ®Õn vµo sè khã kh¨n. - C¸c ®Çu nèi kh«ng kÝn lµm kh«ng khÝ ®i vµo hÖ thèng trî lùc ly hîp lµm cho ly hîp kh«ng c¾t ®­îc. 4.2.5.2.KiÓm tra-söa ch÷a. - Dïng m¾t quan s¸t vÕt cµo x­íc ,trãc rç,«xi ho¸ nÕu cã th× dïng giÊy nh¸m ®¸nh s¹ch dïng l¹i, nÕu h­ háng ngiªm träng th× ph¶i thay míi. - Dïng panme,th­íc cÆp kiÓm tra ®é mßn cña xylanh, piston nÕu khe hë gi÷a piston vµ xylanh lín hay®é «van ,®é c«n th× ph¶i thay thÕ míi. - KiÕm tra cuppen nÕu bÞ mßn,r¸ch th× ph¶i thay míi. Tài liệu chia sẻ trên diễn đàn www.oto-hui.com Kho tài liệu về ô tô lớn nhất hiện nay 23 5.L¾p r¸p va ®iÒu chØnh bé ly hîp. 5.1.Tr×nh tù l¾p bé ly hîp. * Chó ý: Tr­íc khi l¾p r¸p ph¶i: - Röa s¹ch b»ng x¨ng vµ ®Ó cho kh« r¸o míi tiÕn hµnh l¾p. - Chó ý chiÒu l¾p cña tÊm ma s¸t cho ®óng. Th­êng ®èi víi lo¹i ly hîp ®¬n th× ®Çu (phÝa dµi) cña moay¬ tÊm ma s¸t quay ra ngoµi, lo¹i kÐp th× ®Çu dµi tÊm trong quay vµo trong vµ ®Çu dµi tÊm ngoµi quay ra ngoµi. (H×nh 5-1): - Khi l¾p ph¶i dïng trôc cña hép sè hoÆc dông cô dÉn h­íng (®Þnh t©m) khi b¾t chÆt míi rót trôc ra. - L¾p c¸c bul«ng cña bµn Ðp ph¶i g¸ ®Òu råi míi b¾t chÆt, lµm nhiÒu lÇn cho c©n. 5.1.1.L¾p vßng bi ®ì . - B«i mì vµo æ bi vµ æ ®ì . - §­a vßng bi vµo vÞ trÝ trong b¸nh ®µ . - Sö dông trôc bËc mét ®Çu ®­a vµo vßng bi mét ®Çu H×nh 5.1 H×nh 5.2 Tài liệu chia sẻ trên diễn đàn www.oto-hui.com Kho tài liệu về ô tô lớn nhất hiện nay 24 dïng bóa gâ nhÑ ®Õn khi nµo vßng bi vµo hÕt lµ ®­îc (H×nh 5-2): * Chó ý : Dïng trôc bËc vµ bóa nhùa, khi l¾p cÇn ph¶i cho ®ång t©m lùc bóa, gâ nhÑ vµ ®Òu. 5.1.2.L¾p côm ®Üa Ðp vµ ®Üa ma s¸t: - Dïng ®Çu trôc s¬ cÊp hoÆc dông cô dÉn h­íng ®­a ®Üa ma s¸t vµo mÆt b¸nh ®µ, ®­a vá ly hîp vµo vÞ trÝ l¾p ghÐp víi b¸nh ®µ. (H×nh 5-3): - Dïng tay vÆn bul«ng (®an chÐo nhau) sau ®ã míi dïng tuýp siÕt mét c¸ch tõ tõ vµ ®Òu (theo thø tù) nh­ h×nh vÏ. (H×nh 5-4): - Dïng cê lª lùc ®Ó siÕt cho ®ñ lùc. * Chó ý: - Dông cô: dïng trôc dÉn h­íng hoÆc trôc s¬ cÊp hép sè, tuýp, dông cô c©n lùc. - ChiÒu cña tÊm ma s¸t dÊu vÞ trÝ l¾p ghÐp, siÕt ®ñ c©n lùc, siÕt c¸c bu l«ng ph¶i ®Òu nhau. 5.1.3.L¾p vßng bi t× vµ cµng më: - B«i mì vµo trôc s¬ cÊp, cµng më, vßng bi tú. (H×nh 5-5): - §­a vßng bi vµo trôc s¬ cÊp, l¾p cµng më vµo vÞ trÝ liªn kÕt víi vßng bi tú b»ng ghim b¾t chèt tùa. H×nh 5.4 H×nh 5.5 H×nh 5.6 H×nh 5.3 Tài liệu chia sẻ trên diễn đàn www.oto-hui.com Kho tài liệu về ô tô lớn nhất hiện nay 25 (H×nh 5-6): - L¾p trôc cao su ch¾n bôi. * Chó ý: ChiÒu l¾p ghÐp cña vßng bi tú. 5.1.4.L¾p hép sè : - §­a hép sè vµo vÞ trÝ l¾p ghÐp víi ®éng c¬, dïng cê lª lùc xiÕt ®Òu ®ai èc b¾t vá hép sè víi th©n ®éng c¬ vµ gi¸ ®ì. (H×nh 5-7): * Chó ý: XiÕt ®óng c©n lùc. 5.1.6.L¾p trôc c¸c ®¨ng. * Chó ý : - DÊu l¾p ghÐp gi÷a trôc c¸c ®¨ng víi hép sè - Dïng clª chßng 14 xiÕt tõ tõ ®Òu, sau ®ã míi xiÕt chÆt. - Dïng clª lùc ®Ó xiÕt cho ®ñ lùc. 5.1.5.L¾p xylanh chÝnh ®Õn xylanh lùc. - L¾p côm xylanh chÝnh vµo gi¸ ®ì. - L¾p thanh ®Èy vµo bµn ®¹p ly hîp, dïng chèt ®Ó cè ®Þnh. (H×nh 5-8): - L¾p èng dÉn dÇu tõ xylanh chÝnh ®Õn xylanh lùc . * Chó ý: - Khi l¾p ph¶i xiÕt ®ñ lùc ë ®ai èc vµ bul«ng. Dïng clª 12 ®Ó xiÕt. 5.2.§iÒu chØnh bé ly hîp. 5.2.1.§iÒu chØnh chiÒu cao ®Çu ®ßn më: H×nh 5.7 H×nh 5.8 Tài liệu chia sẻ trên diễn đàn www.oto-hui.com Kho tài liệu về ô tô lớn nhất hiện nay 26 - Trong c¸c lo¹i « t« m¸y kÐo bé ly hîp th­êng ®ãng. - §Ó ®¶m b¶o cho viÖc c¾t, truyÒn lùc ®­îc døt kho¸t th× ®Çu c¸c ®ßn më ph¶i n»m trªn cïng mét mÆt ph¼ng. NghÜa lµ chiÒu cao c¸c ®ßn më ph¶i cao b»ng nhau so víi mÆt ph¼ng ®Üa Ðp. - Tuú tõng lo¹i mµ ®iÒu chØnh chiÒu cao ®Çu ®ßn më theo ®óng quy ®Þnh. - T¨ng hoÆc gi¶m b»ng c¸ch ®iÒu chØnh bul«ng ®Çu ®ßn më ®Ó phï hîp víi kÝch th­íc quy ®Þnh cho lo¹i ®éng c¬ ®ã. §é sai lÖch chiÒu cao ®ßn më cho phÐp kh«ng qu¸ 0,2 mm.(H×nh 5-9): - ChiÒu cao ®ßn më cho mét sè lo¹i xe nh­ sau: ZIL130: 39,7 mm; MAZDA500,503: 56,9 mm; GAT51: 44÷47 mm; 5.2.2.§iÒu chØnh hµnh tr×nh tù do cña bµn ®¹p. - Hµnh tr×nh tù do cña bµn ®¹p lµ kho¶ng c¸ch ®i xuèng cña bµn ®¹p tõ lóc ng­êi l¸i xe b¾t ®Çu t¸c ®éng lªn bµn ®¹p ®Õn lóc vßng bi tú ch¹m ®Çu ®ßn më. (H×nh 5-10): T¨ng hoÆc gi¶m vÝt ®iÒu chØnh ®Ó thay ®æi hµnh tr×nh tù do cho phï hîp víi trÞ sè cña lo¹i xe ®ã ®Õn khi ®¹t yªu cÇu th× h·m chÆt ªcu l¹i. - Hµnh tr×nh tù do th«ng th­êng tõ 35÷45mm; ZIL-130 :35÷50 mm; MAZ-500: 45÷55 mm; Toyota :10 ÷30 mm; ford :25,4÷31,75mm; kamaz :35÷40 mm; 5.2.3.X¶ e c¬ cÊu ®iÒu khiÓn ly hîp. X¶ e (kh«ng khÝ) ®èi víi c¬ cÊu ®iÒu khiÓn ly hîp b»ng thuû lùc, ta lµm c¸c b­íc sau: H×nh 5.9 b a H×nh 5.10 Tài liệu chia sẻ trên diễn đàn www.oto-hui.com Kho tài liệu về ô tô lớn nhất hiện nay 27 - ChuÈn bÞ dông cô ®iÒu chØnh, dÇu thuû lùc ®Ó bæ xung (®óng lo¹i dÇu hiÖn dïng). - L¾p èng nhùa tr¾ng vµo nót x¶ e.(H×nh 5-11a). - §¹p bµn ®¹p ly hîp vµi lÇn vµ gi÷ nguyªn vÞ trÝ bµn ®¹p ë ®iÓm thÊp nhÊt (®æ thªm dÇu nÕu cÇn).(H×nh 5-11b) - Níi vÝt x¶ e cho dÇu vµ kh«ng khÝ x¶ ra ngoµi, xiÕt vÝt l¹i. - NhÊc ch©n khái bµn ®¹p, ®¹p l¹i vµ x¶ cø nh­ vËy ®Õn khi chØ cßn dÇu phun ra lµ ®­îc. 6. KiÓm nghiÖm sau khi söa ch÷a. Sau khi söa ch÷a,l¾p r¸p vµ ®iÒu chØnh xong ta tiÕn hµnh kiÓm tra nh­ sau: a.KiÓm tra hiÖn t­îng tr­ît cña ly hîp: - Gµi sè cao vµ ®ãng ly hîp: cho xe næ m¸y sau ®ã gµi sè tiÕn cao nhÊt,®¹p vµ gi÷ phanh ch©n cho ®éng c¬ ho¹t ®éng ë chÕ ®é t¶i lín sau ®ã tõ tõ nh¶ bµn ®¹p ly hîp , nÕu ®éng c¬ chÕt m¸y chøng tá ly hîp lµm viªc tèt,nÕu ®éng c¬ kh«ng chÕt m¸y chøng tá ly hîp bÞ tr­ît ,ta cÇn ph¶i kiÓm tra l¹i ®Üa ma s¸t hoÆc lß xo… - GÜ­ xe trªn dèc: cho xe ®øng b»ng phanh trªn dèc,®Çu xe quay ®Çu xuèng dèc, t¾t ®éng c¬ gµi sè thÊp nhÊt, tõ tõ nh¶ bµn ®¹p phanh nÕu xe kh«ng bÞ l¨n xuèng dèc th× chøng tá ly hîp cßn tèt,cßn nÕu xe l¨n xuèng dèc th× ly hîp bÞ tr­ît - Cho xe t¶i ®Çy vµ khi ®ãng ly hîp mµ cã mïi khÐt th× chøng tá ly hîp bÞ tr­ît ta cÇn kiÓm tra vµ ®iÒu chØnh l¹i ly hîp. b.KiÓm tra hiÖn t­îng dÝnh khi më ly hîp: - Gµi sè thÊp, më ly hîp: cho xe ®øng trªn mÆt ®­êng ph¼ng tèt, næ m¸y, ®¹p bµn ®¹p ly hîp vµ gi÷ nguyªn vi trÝ, gµi sè thÊo nhÊt, t¨ng ga. NÕu xe chuyÓn ®éng chøng tá ly hîp bÞ dÝnh do cong vªnh ®Üa bÞ ®éng ta cÇn kiÓm tra s÷a ch÷a l¹i - Cho xe chuyÓn ®éng, thùc hiÖn gµi sè nÕu kh«ng gµi ®­îc sè hay cã tiÕng va ch¹m m¹nh trong hép sè th× chøng tá ly hîp bÞ dÝnh. c.KiÓm tra kh¶ n¨ng ®¹t vËn tèc lín nhÊt cña xe. Tài liệu chia sẻ trên diễn đàn www.oto-hui.com Kho tài liệu về ô tô lớn nhất hiện nay 28 - Cho xe ®ñ t¶i ,chuyÓn ®éng trªn ®­êng b»ng víi sè cao nhÊt, t¨ng ga tíi møc tèi ®a, theo dâi ®ång hå ®Î x¸c ®Þnh vËn tèc lín nhÊt cña xe.So s¸nh víi c¸c xe cïng lo¹i cã tr¹ng th¸i ly hîp tèt.NÕu qu¸ nhá th× ly hîp bÞ tr­ît ta cÇn kiÓm tra ®iÒu chØnh l¹i d.KiÓm tra lùc t¸c dông lªn bµn ®¹p ly hîp víi c¬ cÊu ®iÒu kiÓn thuû lùc - Lùc bµn ®¹p qu¸ nhÑ:thiÕu dÇu, rß rØ dÇu. - Lùc bµn ®¹p qu¸ lín:t¾c dÇu, háng bé xylanh chÝnh, xylanh c«ng t¸c. e.KiÓm ngiÖm ly hîp qua ©m thanh ph¸t ra khi ®ãng ly hîp. - Khi thay ®æi vßng quay ®éy ngét mµ cã tiÕng kªu chøng tá khe then hoa qu¸ lín - NÕu cã tiÕng tr­ît m¹nh theo chu k× thi chøng tá ®Üa bÞ ®éng bÞ cong vªnh. - Khi ë tr¹ng th¸i lµm viªc æn ®Þnh (ly hîp ®ãng hoµn toµn) cã tiÕng va nhÑ chøng tá cã sù va ch¹m cña vßng bi c¾t më ly hîp vµ ®oµn më ly hîp. Lêi KÕt Trong thêi gian lµm ®å ¸n em ®· tiÕn hµnh thu thËp tµi liÖu, ®äc vµ nghiªn cøu khÈn tr­¬ng céng víi kiÕn thøc ®· häc ®Ó thùc hiÖn. Tuy nhiªn trong khi thùc hiÖn em ®· gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n, song víi sù chØ b¶o tËn t×nh cña c¸c thÇy, c« trong tæ m«n Kü thuËt «t«, ®Æc biÖt lµ thÇy Bïi §øc H¹nh nªn em ®· hoµn thµnh ®­îc ®å ¸n vµ qua ®ã ®· gióp em hiÓu s©u h¬n vÒ hÖ thèng ly hîp trªn «t« vµ còng qua ®ã em ®· biÕt c¸ch tËp hîp tµi liÖu kÕt hîp cïng kiÕn thøc cña m×nh ®· häc, ®Ó biªn so¹n ®­îc tµi liÖu dïng cho tham kh¶o vµ häc tËp. Tuy nhiªn do tµi liÖu tham kh¶o, kiÕn thøc b¶n th©n cßn h¹n chÕ nªn néi dung ®å ¸n kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt nhÊt ®Þnh. Em rÊt mong nhËn ®­îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy, c« gi¸o cïng c¸c b¹n ®ång nghiÖp ®Ó néi dung ®å ¸n cña em ®­îc hoµn thiÖn h¬n.hÖ thèng ly hîp Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! Ngµy th¸ng n¨m 2007 Sinh viªn TrÇn Thanh S¬n TrÞnh §øc Tµi Tài liệu chia sẻ trên diễn đàn www.oto-hui.com Kho tài liệu về ô tô lớn nhất hiện nay 29 Tµi liÖu tham kh¶o 1. Gi¸o tr×nh kü thuËt söa ch÷a «t« - T.S Hoµng §×nh Long - NXB Gi¸o Dôc 2. Kü thuËt söa ch÷a «t«- NguyÔn Oanh. NXB tæng hîp Thµnh Phè Hå ChÝ Minh - 2004. 3. Kü thuËt söa ch÷a «t« - GÇm ¤t« - NguyÔn Oanh. NXB tæng hîp Thµnh Phè Hå ChÝ Minh - 2004. 4. Kü thuËt söa ch÷a «t« - Lª §¨ng §«ng - §ç §×nh Träng. Tr­êng §¹i Häc S­ Ph¹m Kü ThuËt H­ng Yªn. 5. Catalog cña xe toyota yaris 2007.