Xu hướng hội nhập là một tất yếu trong giai đoạn hiện nay. Đối với các nơước đang phát triển và kém phát triển trong đó có Việt Nam thì hội nhập là con đơường tốt nhất để rút ngắn tụt hậu so với các nơước khác và có điều kiện để phát huy tốt hơn những lợi thế so sánh của mình trong phân công lao động và hợp tác quốc tế. Vấn đề đặt ra đối với Việt Nam không phải là có hội nhập hay không mà là hội nhập nhơư thế nào?, tiến trình và cách thức để áp dụng tốt, nắm lấy đơược những thời cơ và nhận rõ đơược những thách thức của xu thế trên.
Thực tế cho thấy không có một quốc gia nào có thể tự lực xây dựng một nền kinh tế nội địa có hiệu qủa mà không cần đến bên ngoài. Hội nhập trong giai đoạn hiện nay đơược bao trùm trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Tuy nhiên hội nhập trên lĩnh vực kinh tế đơược coi là trung tâm, là động lực thúc đẩy các lĩnh vực khác của xu thế hội nhập quốc tế. toàn cầu hoá.
Vậy, hội nhập kinh tế quốc tế là gì?, các vấn đề lí luận của xu thế này sẽ đươợc đề cập tới trong bài viết này.
Du lịch Việt Nam được xác định là ngành kinh tế mũi nhọn. Đảng và Nhà nước coi phát triển du lịch là một hươớng chiến lươợc trong đơường lối phát triển kinh tế xã hội. Muốn thực hiện được mục tiêu chiến lươợc này cũng không thể tự lực mà làm đơược, không thể không tham gia vào trào lưu hội nhập khu vực và quốc tế trên thế giới.
Hội nhập khu vực và quốc tế sẽ mở ra những điều kiện thuận lợi cho các quan hệ quốc tế từ đó có thể tận dụng các điều kiện bên ngoài để phát triển kinh tế trong nươớc nói chung và ngành du lịch nói riêng.
Việc nghiên cứu xu hơướng hội nhập khu vực và quốc tế và vận dụng vào kinh doanh du lịch ở Việt Nam có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, sẽ tạo cơ hội lớn cho Du lịch Việt Nam phát triển, bởi du lịch là ngành kinh tế liên vùng, liên ngành và xã hội hoá cao nhằm đáp ứng nhu cầu của khách trong nươớc và quốc tế, góp phần nâng cao dân trí, tạo việc làm và phát triển kinh tế xã hội đất nươớc.
Trong khuôn khổ của bài nghiên cứu tác giả đề cập tới các nội dung sau:
Đặt vấn đề.
Phần 1: Phân tích xu hơướng phát triển của các quốc gia theo hươớng hội nhập khu vực và quốc tế.
Phần 2: Phân tích về thực trạng du lịch Việt Nam trong xu thế hội nhập.
Phần 3: Một số định hướng để ngành du lịch Việt Nam chủ động hội nhập khu vực và quốc tế.
Kết luận.
Mục lục
Đặt vấn đề. 2
Nội dung: 4
Phần 1: Xu hơướng phát triển của các quốc gia theo hơướng hội nhập khu vực và quốc tế. 4
1.Thế nào là hội nhập? 6
2.Các lĩnh vực tham gia hội nhập. 11
3.Các hình thức tiến hành hội nhập khu vực và quốc tế. 13
Phần 2: Thực trạng của du lịch Việt Nam trong xu thế hội nhập. 17
1. Tiềm năng của du lịch Việt Nam. 17
2. Thực trạng hội nhập của du lịch Việt Nam hiện nay: thành công và tồn tại. 21
Phần 3: Một số định hươớng để ngành du lịch Việt Nam chủ động hội nhập khu vực và quốc tế. 32
Kết luận. 35
Danh mục tài liệu tham khảo.
36 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2569 | Lượt tải: 2
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Du lịch Việt Nam trong xu thế hội nhập khu vực và quốc tế, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ x· héi, ViÖt Nam ®· cã nh÷ng kÕt qu¶ bíc ®Çu quan träng trong qu¸ tr×nh héi nhËp trªn c¸c mÆt: Th¬ng m¹i, ®Çu t, ngo¹i giao, ph¸ bá chÕ ®é c« lËp, t¹o ra m«i trêng cïng hîp t¸c ph¸t triÓn víi c¸c ®èi t¸c trªn thÕ giíi.
VÒ ngo¹i th¬ng, ViÖt Nam cã quan hÖ víi trªn 160 níc vµ l·nh thæ trªn thÕ giíi. Tõ n¨m 1991 ®Õn n¨m 2001 tæng gi¸ trÞ xuÊt khÈu cña ViÖt Nam t¨ng h¬n 7 lÇn trong khi tæng gi¸ trÞ nhËp khÈu t¨ng xÊp xØ 7 lÇn. Trªn thùc tÕ tæng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu gÇn nh c©n b»ng.
Trong lÜnh vùc thu hót vèn ®Çu t níc ngoµi cña ViÖt Nam còng ®· ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ kh¸ tèt. N¨m 2003 c¶ níc thu hót 206 tû USD vèn cam kÕt, vèn thùc hiÖn 206 tû USD. Trong ®ã tÝnh ®Õn th¸ng 8 n¨m 2002 tæng gi¸ trÞ FDI thu hót tõ h¬n 70 quèc gia ®¹t 38.9 tØ USD, møc vèn níc ngoµi hiÖn nay chiÕm kho¶ng 30% tæng vèn ®Çu t x· héi. TØ lÖ ®ãng gãp cña khu vùc cã vèn ®Çu t níc ngoµi trong GDP ®Òu t¨ng lªn qua c¸c n¨m. N¨m 1993 ®¹t 3.6%, n¨m 1998 ®¹t 9% , 1999 ®¹t 10.5% vµ n¨m 2001 ®¹t 13.1% vµ thu hót vèn tõ nhiÒu nguån kh¸c.
Nh÷ng n¨m 90 ®· kÝ c¸c hîp ®ång ®a 7 v¹n lao ®éng ViÖt Nam ra níc ngoµi lµm viÖc.
Trong lÜnh vùc tµi chÝnh tiÒn tÖ còng cã nhiÒu ®æi míi. Cã quan hÖ víi nhiÒu ng©n hµng lín trªn thÕ giíi cña tæ chøc WB. ViÖt Nam lµ thµnh viªn chÝnh thøc cña mét sè tæ chøc thuéc WB, ®ã lµ Ng©n hµng T¸i thiÕt vµ Ph¸t triÓn quèc tÕ IBRD, HiÖp héi Ph¸t triÓn Quèc tÕ IDA, TËp ®oµn Tµi chÝnh Quèc tÕ IFC vµ C«ng ty B¶o hiÓm §a biªn MIGA. Trung b×nh hµng n¨m IDA cho níc ta vay kho¶ng 300 - 500 triÖu USD.
Tãm l¹i, viÖc héi nhËp tÝch cùc, chñ ®éng cña ViÖt Nam ®· t¹o ra ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ViÖt Nam ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu to lín trong 18 n¨m ®æi míi võa qua. Qu¸ tr×nh héi nhËp gióp ViÖt Nam ph¸ bá ®îc thÕ bao v©y, c« lËp vµ gãp phÇn n©ng cao vÞ thÕ cña ViÖt Nam trong khu vùc vµ trªn trêng quèc tÕ.
Vai trß to lín cña qu¸ tr×nh héi nhËp ®· ®îc kh¼ng ®Þnh qua sù vËn dông vµo qóa tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña c¸c níc trªn thÕ giíi. VËy, ®Ó hiÓu ®îc vai trß vµ tÇm quan träng cña héi nhËp quèc tÕ ta cÇn t×m hiÓu râ kh¸i niÖm cña héi nhËp quèc tÕ, c¸c lÜnh vùc vµ h×nh thøc héi nhËp trªn thÕ giíi hiÖn nay.
1. ThÕ nµo lµ héi nhËp.
Héi nhËp trong ®iÒu kiÖn ngµy nay lµ mét kh¸i niÖm mang nghÜa réng, nã diÔn ra trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi cña c¸c quèc gia trªn toµn thÕ giíi.
Héi nhËp lµ mét xu híng bao gåm nhiÒu ph¬ng diÖn nh kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸, x· héi … Trong ®ã, héi nhËp kinh tÕ lµ trung t©m, lµ ®éng lùc thóc ®Èy c¸c lÜnh vùc kh¸c c¶ xu thÕ héi nhËp nãi chung. Thùc tiÔn còng chØ ra r»ng héi nhËp kinh tÕ ®ang lµ xu thÕ ®îc quan t©m nhiÒu nhÊt, næi tréi nhÊt. V× vËy c¸c nghiªn cøu lÝ luËn thêng tËp trung ph©n tÝch vÒ héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ quèc tÕ.
VËy héi nhËp kinh tÕ lµ g×? §· cã nhiÒu cuéc nghiªn cøu thÞ trêng cña rÊt nhiÒu nhµ kinh tÕ häc vÒ vÊn ®Ò héi nhËp kinh tÕ vµ ®· ®a ra nhiÒu quan ®iÓm kh¸c nhau. Cã ý kiÕn cho r»ng héi nhËp kinh tÕ lµ nh÷ng mèi quan hÖ kinh tÕ vît ra khái biªn giíi quèc gia, v¬n tíi qui m« toµn cÇu, ®¹t tr×nh ®é vµ chÊt lîng míi. L¹i cã ý kiÕn kh¸c cho r»ng héi nhËp kinh tÕ lµ sù gia t¨ng nhanh chãng c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ vît qua mäi biªn giíi quèc gia, khu vùc, t¹o ra sù phô thuéc lÉn nhau gi÷a c¸c nÒn kinh tÕ trong sù vËn ®éng ph¸t triÓn, híng tíi mét nÒn kinh tÕ thÕ giíi thèng nhÊt. Sù gia t¨ng cña xu thÕ nµy ®îc biÓu hiÖn ë møc ®é vµ qui m« mËu dÞch thÕ giíi, sù lu chuyÓn cña c¸c dßng vèn vµ lao ®éng trªn ph¹m vi toµn cÇu Toµn cÇu ho¸ kinh tÕ, GS.TS D¬ng Phó HiÖp, TS. Vò V¨n Hµ, Nxb Khoa häc x· héi, H. 2001
.
B¶n chÊt cña héi nhËp kinh tÕ lµ qu¸ tr×nh t¨ng lªn m¹nh mÏ cña mèi liªn hÖ, sù ¶nh hëng, t¸c ®éng lÉn nhau, phô thuéc lÉn nhau cña c¸c khu vùc, c¸c quèc gia vµ c¸c d©n téc trªn toµn thÕ giíi.
Héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ quèc tÕ lµ hai mÆt võa tÝch cùc, võa tiªu cùc, võa lµ thêi c¬ võa lµ th¸ch thøc, võa hîp t¸c võa ®Êu tranh. Tuy nhiªn, nã kh«ng lµ nhÊt thÓ ho¸ mµ nã lµ mét xu thÕ b¾t nguån tõ tÝnh quèc tÕ ho¸ cao cña lùc lîng s¶n xuÊt. Cïng víi sù ph¸t triÓn cao cña lùc lîng s¶n xuÊt, c¸c mèi quan hÖ dÇn vît ra khái ph¹m vi quèc gia, h×nh thµnh c¸c mèi quan hÖ quèc tÕ, ph¹m vi c¸c ho¹t ®éng kinh doanh më réng, viÖc giao lu gi÷a c¸c vïng, c¸c khu vùc ®Æt ra nhiÒu c¬ héi cho ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh. ChÝnh sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt mµ qua ®ã nhu cÇu më réng giao tiÕp vµ më réng thÞ trêng ngµy cµng ®îc ®Èy m¹nh. Quèc tÕ ho¸ vµ toµn cÇu ho¸ nã kh¸c víi c¸c vÊn ®Ò toµn cÇu. Tham gia vµo qu¸ tr×nh quèc tÕ ho¸, toµn cÇu hãa lµ thùc hiÖn héi nhËp.
Mét sè nguyªn nh©n lµm thóc ®Èy xu thÕ héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ quèc tÕ sau:
*Thø nhÊt, ®ã lµ sù ph¸t triÓn cao cña lùc lîng s¶n xuÊt. Trong nghiªn cøu vÒ chñ nghÜa t b¶n, M¸c vµ ¡nghen cho r»ng do sù ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt ®· dÉn ®Õn sù ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ, lµm cho qóa tr×nh s¶n xuÊt vµ tiªu thô mang tÝnh quèc tÕ, g¾n bã phô thuéc vµo nhau. Hai «ng cßn cho r»ng: “ §¹i c«ng nghÞªp ®· t¹o ra thÞ trêng thÕ giíi… thay cho t×nh tr¹ng c« lËp tríc kia cña c¸c ®Þa ph¬ng, cña c¸c d©n téc vÉn tù cung tù cÊp, ta thÊy ph¸t triÓn nh÷ng quan hÖ phæ biÕn, sù phô thuéc phæ biÕn gi÷a c¸c d©n téc” C.M¸c vµ Ph.Anghen, Tuyªn ng«n cña §¶ng Céng s¶n, nxb Sù thËt, H.1986. tr 47
.
Do sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña lùc lîng s¶n xuÊt ®· dÉn ®Õn sù ph¸t triÓn míi cña ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ. C¸c quèc gia sau khi giµnh ®îc ®éc lËp d©n téc ®· chñ ®éng tham gia vµo qu¸ tr×nh ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ, t¹o ®iÒu kiÖn cho sù ph¸t triÓn nhanh chãng cña qu¸ tr×nh quèc tÕ ho¸, tù do ho¸ vµ ph¸t triÓn xu thÕ héi nhËp kinh tÕ.
C¸c ph¸t minh khoa häc nhanh chãng ®îc øng dông vµo trong s¶n xuÊt ®· thóc ®Èy ph©n c«ng lao ®éng ph¸t triÓn lªn tÇm cao h¬n. Khoa häc c«ng nghÖ cã t¸c ®éng lín ®Õn sù t¨ng trëng cña nÒn kinh tÕ. Tri thøc trë thµnh lùc lîng lao ®éng chÝnh cña sù t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ. Sù ph¸t triÓn cña lÜnh vùc kinh tÕ tri thøc dùa trªn c¸c c«ng nghÖ cã hµm lîng khoa häc kÜ thuËt cao. §Æc biÖt, trong lÜnh vùc c«ng nghÖ th«ng tin ®· më ra nhiÒu ®iÒu kÞªn thuËn lîi cho sù thóc ®Èy nhu cÇu më cöa, giao lu héi nhËp.
ChÝnh sù ph¸t triÓn vît bËc cña khoa häc kÜ thuËt ®· lµm ph¸ vì hµng rµo ng¨n c¸ch ®Þa giíi trong giao dÞch cña con ngêi trªn c¸c mÆt gi÷a c¸c quèc gia. C¸c quèc gia dï muèn hay kh«ng còng ph¶i thùc hiÖn héi nhËp quèc tÕ cã nh vËy míi cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®îc trong ®iÒu kiÖn ngµy nay.
*Thø hai, ®ã lµ sù ph¸t triÓn m¹nh cña kinh tÕ thÞ trêng. Kinh tÕ thÞ trêng më ra ®iÒu kiÖn cho gia t¨ng xu híng héi nhËp. Nã t¹o thuËn lîi cho lùc lîng s¶n xuÊt ph¸t triÓn, tõ ®ã thóc ®Èy qu¸ tr×nh ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ, g¾n kÕt c¸c quèc gia víi nhau. Kinh tÕ thÞ trêng ë c¸c níc ®Òu vËn hµnh theo mét c¬ chÕ thèng nhÊt, ®ã lµ c¬ chÕ thÞ trêng. §©y chÝnh lµ c¬ së cho gia t¨ng xu thÕ héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ.
Kinh tÕ thÞ trêng cµng ph¸t triÓn th× sù giao thoa, x©m nhËp lÉn nhau gi÷a c¸c nÒn kinh tÕ cµng t¨ng, biÓu hiÖn tríc nhÊt th«ng qua sù t¨ng trëng th¬ng m¹i quèc tÕ. C¬ cÊu hµng ho¸ trong th¬ng m¹i thay ®æi. MÆt hµng bu«n b¸n kh«ng chØ lµ hµng ho¸ mµ cßn lµ c¸c dÞch vô vµ c¸c s¶n phÈm tµi chÝnh. Trong kho¶ng 20 n¨m cuèi thÕ kØ 20 c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu lµ dÞch vô ®· t¨ng ë møc trung b×nh hµng n¨m 7%, t¨ng h¬n møc t¨ng xuÊt khÈu hµng ho¸ theo møc trung b×nh mçi n¨m. HiÖn nay, dÞch vô chiÕm kho¶ng h¬n 20% tØ träng xuÊt khÈu trªn thÕ giíi. Sù biÓu hiÖn cña kinh tÕ thÞ trêng ph¸t triÓn cßn th«ng qua sù t¨ng trëng cña ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi, sù hîp t¸c gi÷a c¸c doanh nghiÖp vµ sù t¨ng trëng lu th«ng tiÒn tÖ quèc tÕ. Ngµy nay trªn thÕ giíi kh«ng cã mét nÒn kinh tÕ thÞ trêng d©n téc thuÇn khiÕt. RÊt nhiÒu ngµnh kinh tÕ hiÖn nay cÇn cã sù hîp t¸c gi÷a c¸c quèc gia. Cã nh vËy míi cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®îc. VÝ dô nh c«ng ty B«-ing cña Mü ®· sö dông tíi 600 c«ng ty ë nhiÒu níc kh¸c nhau cïng thùc hiÖn s¶n xuÊt c¸c bé phËn cña m¸y bay B«-ing. Ngay nh ngµnh c«ng nghiÖp s¶n xuÊt «t« cña Mü sÏ bÞ sôp ®æ nÕu kh«ng nhËp c¸c linh kiÖn phô tïng cña NhËt. C¸c h·ng s¶n xuÊt «t«, m¸y bay muèn s¶n xuÊt ra mét s¶n phÈm hoµn chØnh cña c«ng nghÖ nµy ph¶i cÇn cã sù hîp t¸c tham gia cña rÊt nhiÒu níc míi cho ra ®îc mét s¶n phÈm mong muèn víi chi phÝ thÊp nhÊt ®Ó cã thÓ c¹nh tranh ®îc trªn thÞ trêng. Nh vËy, ®ã lµ nh÷ng sù hîp t¸c lín gi÷a c¸c níc víi nhau, cïng hîp t¸c cïng cã lîi, lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi thóc ®Èy gia t¨ng xu híng héi nhËp. Mét trong nh÷ng nh©n tè thóc ®Èy qu¸ tr×nh héi nhËp ®ã lµ sù tù do ho¸ thÞ trêng tµi chÝnh. ë nhiÒu níc xu thÕ quèc tÕ vÒ thanh to¸n kh«ng cã sù ®iÒu tiÕt cña Nhµ níc còng nh sù tù do ho¸ tõng bíc vµ sù an toµn ®¶m b¶o cña chuyÓn ®æi tiÒn tÖ ®· bæ sung nÒn kinh tÕ trao ®æi quèc tÕ thµnh céng ®ång thanh to¸n quèc tÕ. Qui m« cña thÞ trêng tµi chÝnh ngµy nay ®· ®¹t ®îc tÇm cao míi. ThÞ trêng ngo¹i hèi vÒ c¬ b¶n lµ liªn doanh gi÷a c¸c nhµ b¨ng gåm kho¶ng h¬n 2000 nhµ b¨ng quèc tÕ lín. Tæng tµi s¶n tµi chÝnh ®îc trao ®æi trªn thÞ trêng ®¹t kho¶ng 83.000 tû USD n¨m 2000, gÊp 3 lÇn GDP c¸c níc thµnh viªn OECD.
* Thø ba, sù gia t¨ng c¸c vÊn ®Ò toµn cÇu vµ nhu cÇu bøc xóc ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò toµn cÇu nµy.
HiÖn nay trªn toµn cÇu ®Æt ra nhiÒu vÊn ®Ò x· héi cÊp b¸ch mµ muèn gi¶i quyÕt cã hiÖu qu¶ nã cÇn cã sù tho¶ thuËn, hîp t¸c cïng nhau gi¶i quyÕt cña tÊt c¶ c¸c níc trªn thÕ giíi. Sù ph¸t triÓn m¹nh cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ ®· t¹o ra nhiÒu thay ®æi, ®em l¹i nhiÒu lîi Ých cho toµn nh©n lo¹i. Nhng, sù viÖc g× còng cã tÝnh hai mÆt cña nã. MÆt tr¸i cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ còng rÊt ghª gím, nã ®ang h»ng ngµy ®e do¹ cuéc sèng cña toµn nh©n lo¹i. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ å ¹t, ch¹y theo lîi nhuËn kh«ng quan t©m ®Õn m«i trêng, khai th¸c tµi nguyªn thiªn nhiªn bÊt hîp lý, kh«ng kÕt hîp víi t¸i t¹o thiªn nhiªn ®· g©y mÊt c©n b»ng m«itrêng sinh th¸i, dÉn ®Õn « nhiÔm m«i trêng, sù gia t¨ng hiÖu øng nhµ kÝnh, thñng tÇng «z«n, dÞch bÖnh thiÕu nguån níc… §ã lµ nh÷ng hËu qu¶ vÒ mÆt m«i trêng tù nhiªn. Cßn nh÷ng hËu qu¶ vÒ mÆt x· héi nh t×nh tr¹ng ph©n hãa giµu nghÌo ngµy cµng s©u s¾c, c¸c tÖ n¹n x· héi ma tuý, m¹i d©m, HIV, AIDS… §©y lµ nh÷ng vÊn ®Ò cã tÝnh toµn cÇu mµ gi¶i quyÕt nã cÇn sù phèi hîp cña tÊt c¶ c¸c quèc gia. §©y chÝnh lµ c¬ së kh¸ch quan qui ®Þnh, thóc ®Èy sù liªn kÕt, thèng nhÊt nh÷ng qui ph¹m chung cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ vµ còng lµ c¬ së quan träng cho gia t¨ng xu híng quèc tÕ ho¸ lªn mét bíc míi.
2. C¸c lÜnh vùc tham gia héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ.
Tham gia héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc nh kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸, x· héi, gi¸o dôc, y tÕ vµ m«i trêng. Trong ®ã héi nhËp kinh tÕ ®îc ®Ò cËp tíi nhiÒu vµ ®ang lµ trung t©m cña xu thÕ héi nhËp khu vùc vµ toµn cÇu. Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ mang l¹i nhiÒu thuËn lîi cho c¸c quèc gia trªn toµn thÕ giíi cïng ph¸t triÓn. §Æc biÖt ®èi víi c¸c quèc gia chËm ph¸t triÓn, qu¸ tr×nh héi nhËp gióp c¸c quèc gia nhanh chãng tham gia vµo hÖ thèng ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ, h×nh thµnh mét c¬ cÊu kinh tÕ x· héi hiÖu qu¶, ®Èy nhanh, rót ng¾n tiÕn tr×nh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i ho¸. Nã ph¸ bá nh÷ng rµo c¶n ng¨n c¸ch gi÷a c¸c quèc gia, më ra ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho sù ph¸t triÓn c¸c quan hÖ quèc tÕ, tõ ®ã mµ qu¸ tr×nh héi nhËp ®îc diÔn ra nhanh chãng.
Chñ tr¬ng vÒ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®îc ®Ò cËp trong B¸o c¸o chÝnh trÞ §¹i héi IX cña §¶ng cña Bé ChÝnh trÞ vÒ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®· nhÊn m¹nh quan ®iÓm: “ Chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ khu vùc theo tinh thÇn ph¸t huy tèi ®a néi lùc, ®ång thêi tranh thñ nguån lùc bªn ngoµi ®Ó ph¸t triÓn nhanh, cã hiÖu qu¶ vµ bÒn v÷ng, ®¶m b¶o tÝnh ®éc lËp, tù chñ vµ ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, b¶o vÖ lîi Ých d©n téc, g×n gi÷ an ninh quèc gia, ph¸t huy b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc vµ b¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i” V¨n kiÖn §¹i héi §¶ng IX
. §©y lµ chñ tr¬ng lín vµ ®óng ®¾n cña §¶ng vµ Nhµ níc ta trong chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i vµ héi nhËp.
Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ tríc hÕt thÓ hiÖn trong sù t¨ng trëng nhanh chãng cña kinh doanh hµng ho¸ quèc tÕ. C¬ cÊu mÆt hµng trong trao ®æi th¬ng m¹i quèc tÕ hiÖn nay xuÊt hiÖn nhiÒu s¶n phÈm lµ dÞch vô (trong ®ã cã c¶ du lÞch). Nã ®ang chiÕm tØ träng lín trong c¬ cÊu nÒn kinh tÕ quèc d©n. ë c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn, kinh tÕ dÞch vô chiÕm tØ träng cao trong GDP cña quèc gia. Mü cã tØ lÖ ®ãng gãp cña kinh tÕ dÞch vô chiÕm 78%, ë Ph¸p tØ lÖ nµy chiÕm 70%, NhËt B¶n lµ 69%.
Trong lÜnh vùc c«ng nghÖ th«ng tin hiÖn nay cµng thÓ hiÖn râ xu thÕ héi nhËp, xu thÕ quèc tÕ ho¸. C¸c s¶n phÈm cña lo¹i c«ng nghÖ nµy trî gióp cho qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ diÔn ra nhanh chãng, thuËn lîi h¬n vµ dÔ dµng h¬n, lµm cho c¸c giao dÞch th¬ng m¹i quèc tÕ diÔn ra chñ yÕu trªn m¸y tÝnh, m¹ng th«ng tin víi tèc ®é nhanh chãng, chÝnh x¸c, tiÕt kiÖm chi phÝ thêi gian vµ chi phÝ tµi chÝnh.
Trong ho¹t ®éng cña thÞ trêng tµi chÝnh tiÒn tÖ còng diÔn ra s«i ®éng do sù ph¸t triÓn nhanh m¹nh cña hÖ thèng th¬ng m¹i quèc tÕ. ChÝnh s¸ch më cöa héi nhËp víi kinh tÕ khu vùc vµ quèc tÕ cña ViÖt Nam lµm thay ®æi toµn bé c¬ chÕ ho¹t ®éng cña hÖ thèng ng©n hµng quèc gia, tõ ng©n hµng mét cÊp nay chuyÓn sang ho¹t ®éng víi hÖ thèng ng©n hµng hai cÊp, ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ h¬n, thùc hiÖn tèt nhiÖm vô lµ tæ chøc trung gian, ®¶m b¶o thanh to¸n quèc tÕ nhanh chãng. Cïng víi ®ã lµ viÖc thùc hiÖn ®iÒu chØnh c¸c møc thuÕ theo híng tù do ho¸ vµ më nhiÒu quan hÖ víi nhiÒu ng©n hµng lín trªn thÕ giíi.
Qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®uêng lèi ®æi míi theo híng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc ®i lªn tõ mét níc n«ng nghiÖp l¹c hËu, h¬n 80% d©n sè lao déng trong n«ng nghiÖp. Thùc hiÖn më cña héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ trong ®iÒu kiÖn níc ta thiÕu vèn, thiÕu lao ®éng trong lÜnh vùc c«ng nghiÖp dÞch vô, thiÕu c¶ c«ng nghÖ… sÏ gÆp nh÷ng khã kh¨n, ®ßi hái chóng ta cÇn ph¶i t×m c¸ch vît qua. Trong ®æi míi c«ng nghÖ chóng ta cÇn sù gióp ®ì cña c¸c níc, chuyÓn giao c«ng nghÖ còng lµ mét h×nh thøc cña héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Vµ trªn thùc tÕ ViÖt Nam hiÖn nay, qu¸ tr×nh chuyÓn giao c«ng nghÖ vÉn ®ang diÔn ra vµ còng cã nhiÒu vÊn ®Ò cÇn bµn ®Õn.
Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cßn diÔn ra trong ho¹t ®éng liªn quan ®Õn vÊn ®Ò sö dông nguån nh©n lùc. Héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ quèc tÕ gãp phÇn gi¶i quyÕt lîng c«ng ¨n viÖc lµm lín cho ®éi ngò lao ®éng cña chóng ta th«ng qua c¸c ch¬ng tr×nh kÝ kÕt c¸c hîp ®ång xuÊt khÈu lao ®éng. Nh÷ng n¨m 90 ®· kÝ c¸c hîp ®ång ®a 7 v¹n lao ®éng ViÖt Nam ra níc ngoµi lµm viÖc.
3. C¸c h×nh thøc tiÕn hµnh héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ.
Ngµy nay trong xu thÕ héi nhËp, ®Ó héi nhËp cã hiÖu qu¶, cÇn cã nh÷ng quan ®iÓm nhËn thøc ®óng ®¾n, nhÊt qu¸n, c¬ chÕ chÝnh s¸ch thÝch hîp tËn dông tèt nh÷ng c¬ héi, kh«ng bá lì thêi c¬, gi¶m th¸ch thøc, h¹n chÕ rñi ro trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. Thùc hiÖn chñ tr¬ng nµy, ®Ó tiÕn hµnh mét sè c¸ch thøc héi nhËp cã hiÖu qu¶, c¸c níc cÇn hoµn thiÖn c¬ chÕ chÝnh s¸ch, luËt ph¸p, thùc hiÖn ®êng lèi më cöa vµ nh÷ng cam kÕt song ph¬ng vµ ®a ph¬ng. C¸c níc thùc hiÖn gia nhËp c¸c tæ chøc quèc tÕ ®Ó cïng hîp t¸c thèng nhÊt kÕ ho¹ch ho¹t ®éng.
Qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®îc lµ xu thÕ diÔn ra trªn kh¾p toµn cÇu, lµ mét tÊt yÕu trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña nh©n lo¹i vµ ®îc tiÕn hµnh víi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau.
Mét mÆt, thùc hiÖn hîp t¸c ®a ph¬ng, ®a chiÒu. §ã lµ viÖc thµnh lËp lªn c¸c tæ chøc quèc tÕ ë khu vùc vµ trªn thÕ giíi ®Ó gióp ®ì nhau cïng ph¸t triÓn. C¸c tæ chøc nh Liªn Hîp Quèc (UN) víi môc ®Ých duy tr× nÒn hoµ b×nh, an ninh trªn thÕ giíi, ph¸t triÓn c¸c mèi quan hÖ h÷u nghÞ gi÷a c¸c d©n téc dùa trªn nguyªn t¾c b×nh ®¼ng, tù chñ, hîp t¸c trªn mäi lÜnh vùc. ë Ch©u ¢u cã Céng ®ång Kinh tÕ chung ch©u ©u EEC, víi c¸c quy ®Þnh riªng vÒ ®ång tiÒn, chiÕn lîc ®êng lèi ph¸t triÓn chung cña c¸c níc trong khèi vµ c¸c níc trong khèi gióp ®ì nhau cïng ph¸t triÓn. ë §«ng Nam ¸ cã tæ chøc ASEAN, bao gåm 11 níc thµnh viªn trong khu vùc §«ng Nam ¸, nh»m liªn kÕt hîp t¸c ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi cña c¸c níc trong khu vùc. Víi môc ®Ých gióp ®ì ph¸t triÓn du lÞch trªn ph¹m vi toµn thÕ giíi, ®Æc biÖt lµ ®èi víi nh÷ng níc ®ang ph¸t triÓn, tæ chøc du lÞch thÕ giíi (WTO) ®îc thµnh lËp ngµy 2/1/1975. ë §«ng Nam ¸ ®Ó phôc vô cho sù ph¸t triÓn du lÞch, n¨m 1971 ASEAN thµnh lËp HiÖp héi du lÞch cña c¸c quèc gia §«ng Nam ¸ (ASEAN – TA), vµ mét lo¹t c¸c tæ chøc quèc tÕ ®îc thµnh lËp nh Tæ chøc c¸c níc xuÊt khÈu dÇu má OPEC, tæ chøc APEC…
MÆt kh¸c, viÖc ký kÕt c¸c hiÖp ®inh song ph¬ng gi÷a c¸c níc víi nhau còng ®îc t¨ng cêng. C¸c hiÖp ®Þnh ®îc kÝ kÕt gi÷a ViÖt Nam víi c¸c bªn ®èi t¸c nh kÝ HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt Nam - Hoa Kú, ViÖt Nam - Lµo, ViÖt Nam - Campuchia, ViÖt Nam - NhËt B¶n…
Ngoµi viÖc t¨ng cêng c¸c ho¹t ®éng hîp t¸c song ph¬ng vµ ®a ph¬ng, qu¸ tr×nh héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ cßn cã nhiÒu h×nh thøc kh¸c n÷a nh viÖc më réng hîp t¸c tiÓu vïng. ViÖc c¸c níc t¨ng cêng më réng c¸c héi nghÞ, héi th¶o vÒ c¸c vÊn ®Ò liªn quan tíi ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt níc, mét mÆt nh»m t×m ra nh÷ng gi¶i ph¸p tèt nhÊt cho c¸c vÊn ®Ò ®îc ®Ò cËp tíi, mÆt kh¸c th«ng qua c¸c cuéc héi nghÞ, héi th¶o nµy mµ c¸c ho¹t ®éng cña hîp t¸c quèc tÕ ®îc g¾n kÕt h¬n, ®îc n©ng lªn mét tÇm cao míi.
Trong qu¸ tr×nh héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ gãp phÇn ®Èy m¹nh thu hót vèn ®Çu t níc ngoµi, tËn dông nguån lùc bªn ngoµi phôc vô ph¸t triÓn kinh tÕ néi ®Þa. Thóc ®Èy viÖc ®Æt c¸c mèi quan hÖ víi c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi, thùc hiÖn më réng chÝnh s¸ch t¨ng cêng më c¸c khu kinh tÕ liªn doanh víi níc ngoµi; tham gia c¸c ch¬ng tr×nh vay vèn tõ nguån ODA, FDI, WB…
C¸c h×nh thøc tiÕn hµnh qu¸ tr×nh héi nhËp rÊt ®a d¹ng, díi nhiÒu ph¬ng thøc kh¸c nhau vµ c¸i g× còng cã tÝnh hai mÆt cña nã, héi nhËp mét mÆt t¹o ra nh÷ng c¬ héi, thuËn lîi ®ång thêi víi nã lµ nh÷ng khã kh¨n vµ th¸ch thøc. Mçi níc c¨n cø vµo t×nh h×nh kinh tÕ x· héi níc m×nh ®Ó t×m ra híng héi nhËp ®óng ®¾n, lµm kim chØ nam cho mäi hµnh ®éng nh»m ®a ®Êt níc tiÕn lªn, nh»m ph¸t huy ®îc thÕ m¹nh, c¬ héi ®ång thêi t×m mäi c¸ch kh¾c phôc vµ h¹n chÕ nh÷ng khã kh¨n th¸ch thøc ®Æt ra ®Ó x©y dùng thµnh c«ng ®Êt níc. ViÖt Nam víi t×nh h×nh ®Êt níc vÉn cßn nhiÒu khã kh¨n muèn hoµn thµnh ®îc môc tiªu ®Õn n¨m 2020 trë thµnh mét níc c«ng nghiÖp th× cÇn ph¶i nç lùc nhiÒu h¬n n÷a, mét trong nh÷ng ®êng lèi chiÕn lîc cña §¶ng vµ Nhµ níc ta trong giai ®o¹n hiÖn nay lµ thùc hiÖn héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ, kÕt hîp víi ph¸t huy nguån néi lùc ®Êt níc vµ tËn dông tèi ®a mäi c¬ héi tõ bªn ngoµi cã ®îc trong qu¸ tr×nh héi nhËp. §Êt níc thùc hiÖn ®êng lèi ®æi míi n¨m 1986, nhng tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ cña ViÖt Nam vµo khu vùc vµ quèc tÕ míi thùc sù ®îc tiÕn vµo ®Çu nh÷ng n¨m 90 cña thÕ kû 20. GÇn hai thËp kû thùc hiÖn héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ, ViÖt Nam thu ®îc nh÷ng thµnh c«ng ®¸ng kÓ, bªn c¹nh ®ã còng cßn nh÷ng h¹n chÕ cÇn kh¾c phôc. §ã lµ chóng ta ®· x©y dùng ®îc ®Êt níc ta cã nÒn kinh tÕ n¨ng ®éng h¬n, nÒn kinh tÕ më, vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ trêng, theo ®óng quy luËt ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi, tõng bíc ®a níc ta vît khái møc sèng nghÌo ®ãi, kh«ng cßn c¶nh “c¬m lo tõng b÷a n÷a”, n©ng cao møc sèng cña ®¹i bé phËn d©n c. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nµy còng tån t¹i nhiÒu h¹n chÕ, nhiÒu tiªu cùc x· héi ph¶i g¸nh chÞu nh tÖ tham «, ¨n hèi lé, xa ho¸ bé phËn c¸n bé l·nh ®¹o nhµ níc, c¸c vÊn ®Ò toµn cÇu ®Æt ra rÊt gay g¾t. Tuy nhiªn kh«ng thÓ phñ nhËn nh÷ng thµnh c«ng, tiÕn bé cña c¬ chÕ kinh tÕ më cöa, héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ. V× vËy, con ®êng mµ §¶ng vµ Nhµ níc ta lùa chän lµ hoµn toµn ®óng víi xu thÕ chung cña thÕ giíi ngµy nay.
Trong xu thÕ chung hoµ nhÞp víi héi nhËp c¸c ngµnh kinh tÕ, du lÞch ViÖt Nam ®îc §¶ng vµ Nhµ níc ta x¸c ®Þnh lµ ngµnh kinh tÕ sÏ trë thµnh mòi nhän. Thùc hiÖn ph¸t triÓn ngµnh du lÞch theo xu híng héi nhËp h¹uèc tÕ. V× vËy c¨y khu vùc vµ thÕ giíi, Du lÞch ViÖt Nam ®· cã nh÷ng thµnh c«ng ®¸ng tù hµo, bªn c¹nh ®ã còng cßn nhiÒu tån t¹i vµ xuÊt hiÖn nh÷ng th¸ch thøc.
PhÇn 2:
Thùc tr¹ng cña du lÞch ViÖt Nam trong xu thÕ héi nhËp.
1. TiÒm n¨ng cña du lÞch ViÖt Nam.
ViÖt Nam ®îc ®¸nh gi¸ lµ níc cã nhiÒu lîi thÕ ®Ó ph¸t triÓn du lÞch. Víi ®iÒu kiÖn ®Þa lÝ tù nhiªn, lÞch sö, v¨n ho¸… ®· t¹o cho ViÖt Nam cã tiÒm n¨ng du lÞch dåi dµo: tiÒm n¨ng du lÞch biÓn, rõng, vïng nói cao, hang ®éng, kiÕn tróc cæ, lÔ héi…
Víi vÞ trÝ ®Þa lÝ ®Æc biÖt n»m ë trung t©m khu vùc §«ng Nam ¸, l·nh thæ ViÖt Nam võa g¾n liÒn víi lôc ®Þa võa th«ng víi ®¹i d¬ng, cã vÞ trÝ giao lu quèc tÕ thuËn lîi c¶ vÒ ®êng biÓn, ®êng s«ng, ®êng s¾t, ®êng bé vµ ®êng kh«ng. §©y lµ tiÒn ®Ò quan träng trong viÖc më réng vµ ph¸t triÓn du lÞch quèc tÕ.
Sau gÇn hai thËp kØ tiÕn hµnh c«ng cuéc ®æi míi ®Êt níc ta ®· thu ®îc nhiÒu thµnh tùu ®¸ng tù hµo. Mét trong nh÷ng thµnh tùu quan träng gãp phÇn t¹o thuËn lîi cho nÒn kinh tÕ ViÖt Nam nãi chung ph¸t triÓn vµ kinh tÕ du lÞch ViÖt Nam nãi riªng ph¸t triÓn ®ã lµ ta cã mét chÕ ®é chÝnh trÞ æn ®Þnh, nh÷ng thµnh tùu kinh tÕ ViÖt Nam trong giai ®o¹n võa qua t¹o c¬ së cho ph¸t triÓn du lÞch ViÖt Nam trong nhòng giai ®o¹n tiÕp theo.
ViÖt Nam cßn cã mét nguån nh©n lùc dåi dµo, ngêi ViÖt Nam th«ng minh, cÇn cï, mÕn kh¸ch ®©y lµ nh÷ng yÕu tè ®¶m b¶o cho du lÞch ViÖt Nam ph¸t triÓn.
ViÖt Nam lµ mét ®iÓm du lÞch míi trªn b¶n ®å du lÞch thÕ giíi víi tiÒm n¨ng tµi nguyªn du lÞch tù nhiªn vµ nh©n v¨n cña ViÖt Nam phong phó vµ ®a d¹ng. Phong phó vÒ c¶nh quan vµ c¸c hÖ sinh th¸i cã gi¸ trÞ cho ph¸t triÓn nhiÒu lo¹i h×nh du lÞch. C¶ níc cã 6 di s¶n thÕ giíi ®îc tæ chøc UNESCO c«ng nhËn: VÞnh H¹ Long, HuÕ, phè cæ Héi An, QuÇn thÓ di tÝch Mü S¬n, Phong Nha - KÎ Bµng, Nh· nh¹c cung ®×nh HuÕ.
ViÖt Nam lµ ®Êt níc cña biÓn c¶, chiÒu dµi bê biÓn 3260 km, dµi h¬n c¶ chiÒu dµi ®Êt níc, trªn suèt chiÒu dµi ®ã cã tíi 20 b·i t¾m næi tiÕng , ë miÒn b¾c cã Trµ Cæ, H¹ Long, §å S¬n, SÇm S¬n, … L¨ng C«, Non Níc, V¨n Phong - §¹i L·nh, Nha Trang, Phan ThiÕt, Long An, Vòng Tµu, Hµ Tiªn… c¸c vïng biÓn phÝa nam vµo mïa ®«ng vÉn Êm ¸p vµ cã ¸nh n¾ng mÆt trêi, t¹i ®©y cã thÓ t¾m biÓn suèt bèn mïa. §Æc biÖt cïng biÓn H¹ Long kh«ng chØ cã b·i t¾m ®Ñp mµ cßn lµ mét kú quan thiªn nhiªn. VÞnh H¹ Long ®îc UNESCO c«ng nhËn lµ di s¶n thiªn nhiªn thÕ giíi. Trªn vïng biÓn réng kho¶ng 1500 km, cã hµng ngµn ®¶o ®¸ quÇn tô, mçi hßn mang mét d¸ng vÎ, hßn th× gièng con cãc, con rïa, gµ chäi… trong lßng c¸c ®¶o ®¸ cßn cã nh÷ng hang ®éng kú thó.
Lµ mét ®Êt níc nhiÖt ®íi, nhng thiªn nhiªn ban phó cho ViÖt Nam nh÷ng vïng nói mang d¸ng dÊp «n ®íi nh Sa Pa, Tam §¶o, B¹ch M·, §µ L¹t… c¸c ®iÓm nghØ m¸t nµy thêng ë ®é cao trªn 1.000 m so víi mÆt biÓn. ë miÒn b¾c cã Sa Pa, tíi ®©y du kh¸ch sÏ ®¬c thëng thøc khÝ trêi rÊt tuyÖt cña Sa Pa, ngoµi ra cßn ®îc t×m hiÓu vÒ nh÷ng nÐt ®Æc trng trong sinh ho¹t cña céng ®ång c¸c d©n téc Ýt ngêi. Vµo trong miÒn nam cã thµnh phè §µ L¹t lµ n¬i nghØ m¸t lý tëng, lµ thµnh phè cña rõng th«ng, th¸c níc vµ hoa ®Ñp. Kh¸ch du lÞch ®Õn víi §µ L¹t cßn bÞ quyÕn rò bëi nh÷ng ©m hëng trÇm hïng, tha thiÕt cña tiÕng ®µn T¬ rng vµ Cång chiªng T©y Nguyªn trong c¸c ®ªm v¨n nghÖ.
Víi hÖ ®éng thùc vËt rõng phong phó vµ ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i, ViÖt Nam cã nh÷ng khu rõng quèc gia næi tiÕng, c¶ níc cã 25 vên quèc gia, 75 khu b¶o tån thiªn nhiªn vµ 34 khu rõng v¨n ho¸, lÞch sö, m«i trêng víi tæng diÖn tÝch 2.092.466 ha. §©y lµ nguån tµi nguyªn du lÞch sinh th¸i quý gÝa, n¬i b¶o tån kho¶ng 12.000 loµi thùc vËt, gÇn 7.000 loµi ®éng vËt víi nhiÒu loµi ®Æc h÷u vµ quý hiÕm. Bªn c¹nh c¸c khu rõng quèc gia nh Cóc Ph¬ng, rõng quèc gia C¸t Bµ, rõng quèc gia C«n §¶o… cã nh÷ng vïng trµm chim vµ s©n chim næi tiÕng. S©n chim Minh H¶i cã tíi h¬n 80 loµi chim, vïng trµm chim Tam N«ng (§ång Th¸p), n¬i cã c¸c loµi chim quý hiÕm ®· ®îc ghi trong s¸ch ®á nh SÕu ®Çu ®á…
ViÖt Nam víi kho¶ng 50.000 km2 ®Þa h×nh Karst ®îc xem lµ quèc gia cã tiÒm n¨ng du lÞch hang ®éng, th¸c ghÒnh to lín, trong ®ã cã h¬n 200 hang ®éng ®· ®îc ph¸t hiÖn, trong ®ã cã ®éng Phong Nha -KÎ Bµng víi chiÒu dµi gÇn 8 km, võa qua vµo th¸ng 2 n¨m 2004 ®· ®îc tæ chøc UNESCO c«ng nhËn lµ di s¶n thiªn nhiªn thÕ giíi. §©y lµ mét thuËn lîi cho ph¸t triÓn du lÞch, thu hót kh¸ch du lÞch bèn ph¬ng ®Õn víi ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m tíi.
Nguån níc kho¸ng thiªn nhiªn cña ViÖt Nam rÊt phong phó vµ nã cã ý nghÜa to lín ®èi víi ph¸t triÓn du lÞch. HiÖn nay ®· ph¸t hiÖn ®îc h¬n 400 nguån níc kho¸ng tù nhiªn víi nhiÖt ®é tõ 270C ®Õn 1050C, thµnh phÇn ho¸ häc cña níc kho¸ng rÊt ®a d¹ng, tõ bicabonat natri ®Õn clorua natri víi ®é kho¸ng ho¸ cao cã gi¸ trÞ ®èi víi du lÞch nghØ dìng ch÷a bÖnh. Suèi kho¸ng Quang Hanh (Qu¶ng Ninh), suèi kho¸ng Héi V©n (B×nh §Þnh), suèi kho¸ng VÜnh H¶o (B×nh ThuËn), suèi kho¸ng Dôc Mü (Nha Trang), suèi kho¸ng Kim B«i (Hoµ B×nh). Nh÷ng vïng kho¸ng nµy ®· trë thµnh nh÷ng n¬i nghØ ng¬i vµ phôc håi søc khoÎ ®îc nhiÒu kh¸ch du lÞch a chuéng.
Bªn c¹nh nh÷ng thÕ m¹nh vÒ tµi nguyªn hiªn nhiªn, ViÖt Nam cßn cã c¶ mét kho tµng tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n phong phó. Mét ®Êt níc cã bÒ dµy lÞch sö vµ v¨n ho¸, c¶ níc cã kho¶ng 40.000 di tÝch cã 2.500 di tÝch ®îc nhµ níc chÝnh thøc xÕp h¹ng cïng hµng ngµn thiÕt chÕ t«n gi¸o, tÝn ngìng (®×nh, ®Òn, l¨ng, miÕu, chïa, nhµ thê, th¸nh thÊt… ) t¹o nªn cho ViÖt Nam cã nh÷ng gi¸ trÞ lÞch sö, gi¸ trÞ nh©n v¨n ®Æc thï. Tiªu biÓu lµ quÇn thÓ di tÝch triÒu NguyÔn ë cè ®« HuÕ (Thõa Thiªn HuÕ), khu phè cæ Héi An, di tÝch th¸nh ®Þa Mü S¬n (Qu¶ng Nam) ®· ®îc UNESCO c«ng nhËn lµ di s¶n v¨n hãa vËt thÓ thÕ giíi. Ba miÒn ®Êt níc cßn cã hµng tr¨m lÔ héi d©n gian kh¸c nhau g¾n liÒn víi c¸c sinh ho¹t v¨n hãa, v¨n nghÖ d©n gian ®Æc s¾c cña céng ®ång 54 d©n téc kÕt hîp víi nÐt riªng vÒ nghÖ thuËt Èm thùc rÊt ®éc ®¸o hÊp dÉn du kh¸ch, ®iÒu nµy t¹o nªn søc sèng vµ linh hån cho c¸c khu di tÝch, c¸c ®Þa danh víi nhiÒu mµu s¾c kh¸c nhau vÒ v¨n ho¸ - lÞch sö ®Þa ph¬ng, v¨n hãa t©m linh.
ViÖt Nam cßn cã rÊt nhiÒu h×nh thøc nghÖ thuËt d©n gian phong phó nh ©m nh¹c cæ truyÒn, ©m nh¹c cung ®×nh, móa d©n gian, s©n khÊu truyÒn thèng (tuång, chÌo, c¶i l¬ng, móa rèi níc.. ), mü thuËt truyÒn thèng (héi ho¹, ®iªu kh¾c, kiÕn tróc… ), mµ mçi lo¹i h×nh ®Òu cã nh÷ng ®Æc thï riªng theo tõng d©n téc, theo tõng vïng, miÒn ®Þa ph¬ng, ®Æc biÖt lµ vèn ngµnh nghÒ thñ c«ng truyÒn thèng rÊt phong phó vµ ®a d¹ng vµ tinh x¶o, c¸c s¶n phÈm tõ c¸c lµng nghÒ thñ c«ng truyÒn thèng nµy ®· gãp phÇn lµm phong phó thªm chñng lo¹i cña s¶n phÈm du lÞch, ®ång thêi t¨ng gi¸ trÞ cña s¶n phÈm du lÞch. Nh÷ng gi¸ trÞ v¨n ho¸ nghÖ thuËt d©n gian cña ViÖt Nam rÊt hÊp dÉn kh¸ch du lÞch quèc tÕ. Vµ võa qua mét lo¹i h×nh nh¹c cung ®×nh HuÕ ®· ®îc UNESCO c«ng nhËn lµ di s¶n v¨n ho¸ thÕ giíi. §iÒu ®Æc biÖt v× ®©y lµ di s¶n v¨n ho¸ phi vËt thÓ duy nhÊt ®Çu tiªn ë ViÖt Nam ®îc c«ng nhËn lµ di s¶n v¨n ho¸ thÕ giíi. §©y lµ mét thuËn lîi n÷a cho du lÞch ViÖt Nam ph¸t triÓn. Nh÷ng gi¸ trÞ v¨n ho¸ nghÖ thuËt d©n gian cña ViÖt Nam rÊt hÊp dÉn kh¸ch du lÞch quèc tÕ.
TÝnh ®a d¹ng vÒ s¶n phÈm du lÞch ë ViÖt Nam lµm cho du lÞch ViÖt Nam cã thÓ kh¼ng ®Þnh vÞ thÕ cña m×nh trong qu¸ tr×nh héi nhËp víi du lÞch thÕ giíi th«ng qua ho¹t ®éng du lÞch cña m×nh. §îc quyÕt ®Þnh tríc hÕt bëi kh¶ n¨ng khai th¸c tÝnh phong phó, ®éc ®¸o cña tµi nguyªn du lÞch ViÖt Nam trªn kh¾p c¸c vïng, miÒn, ®Þa ph¬ng, h×nh thµnh c¸c khu du lÞch, c¸c tuyÕn du lÞch cã gi¸ trÞ sö dông cho môc ®Ých du lÞch vµ søc hÊp dÉn kh¸ch cao.
Trªn c¬ së c¸c yÕu tè tù nhiªn, kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi, nh÷ng lîi thÕ so s¸nh ®èi víi thÞ trêng trong níc, khu vùc vµ quèc tÕ c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch x¸c ®inh ngµnh kinh tÕ mòi nhän ®Ó lµm ®éng lùc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ®Êt níc. NghÞ quyÕt §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø IX ®· kh¼ng ®Þnh : “§a du lÞch trë thµnh mét ngµnh kinh tÕ mòi nhän cña ®Êt níc” V¨n kiÖn §¹i héi §¹i biÓu Toµn quèc lÇn thø IX, Nxb ChÝnh trÞ Quèc gia, H. 2001, tr.178.
. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña du lÞch ViÖt Nam trong thêi gian qua ®· cã ®îc nh÷ng thµnh c«ng ®¸ng kÓ vµ còng ®Æt ra nhiÒu vÊn ®Ò cÇn gi¶i quyÕt.
2. Thùc tr¹ng héi nhËp cña du lÞch ViÖt Nam hiÖn nay: thµnh c«ng vµ tån t¹i.
Du lÞch lµ ngµnh kinh tÕ tæng hîp, mang nhiÒu yÕu tè ®èi ngo¹i. Du lÞch ViÖt Nam rÊt coi träng hîp t¸c quèc tÕ. Nh÷ng n¨m qua ho¹t ®éng hîp t¸c quèc tÕ diÔn ra s«i ®éng, triÓn khai tÝch cùc vµ n¨ng ®éng ®êng lèi ®èi ngo¹i ®éc lËp, tù chñ, ®a d¹ng ho¸, ®a ph¬ng ho¸ vµ ®Þnh híng ph¸t triÓn du lÞch cña §¶ng vµ Nhµ níc.
Trong qu¸ tr×nh h¬n bèn m¬i n¨m h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn, du lÞch ViÖt Nam ®· thiÕt lËp vµ më réng quan hÖ hîp t¸c du lÞch nhiÒu mÆt víi Trung Quèc, Liªn X« (cò), t¨ng cêng hîp t¸c ®Æc biÖt víi Lµo, Cuba, x©y dùng quan hÖ tèt víi Campuchia, më réng quan hÖ hîp t¸c víi c¸c níc ph¸t triÓn, c¸c níc trong céng ®ång cã sö dông tiÕng Ph¸p, víi Israel, c¸c níc §«ng Nam ¸, Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D¬ng, bíc ®Çu x©y dùng quan hÖ hîp t¸c víi c¸c níc B¾c Mü vµ Ch©u Mü Latinh.
§Ó b¶o ®¶m tèc ®é t¨ng trëng vµ thùc hiÖn vai trß cña ngµnh kinh tÕ mòi nhän, gãp phÇn thùc hiÖn CNH- H§H ®Êt níc, c«ng t¸c hîp t¸c quèc tÕ ®îc x¸c ®Þnh lµ rÊt quan träng vµ cÇn ®îc ®Èy m¹nh.
Hîp t¸c song ph¬ng vÒ du lÞch cña ViÖt Nam ®îc ®Èy nhanh m¹nh, tÝnh ®Õn nay ®· cã 18 hiÖp ®Þnh hîp t¸c du lÞch song ph¬ng víi c¸c níc b¹n bÌ, lµ thÞ trêng träng ®iÓm, lµ ®Çu mèi kinh tÕ, du lÞch quèc tÕ lµ Lµo, Campuchia, Th¸i Lan, Trung Quèc, Malaysia, Philippin, Indonesia, Myanmar, Singapo, Ph¸p, Israel, Uzbekistan, Liªn bang Nga, Cuba, Ucraina vµ Ên §é. §©y lµ nh÷ng c¬ së ph¸p lý quan träng cho viÖc më réng mèi quan hÖ song ph¬ng trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng du lÞch, khuyÕn khÝch c«ng d©n hai níc vµ níc thø 3 ®i l¹i du lÞch thuËn tiÖn, trao ®æi chuyªn gia, kinh nghiÖm vµ th«ng tin qu¶n lý du lÞch … ®ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn vµ nh÷ng kinh nghiÖm ban ®Çu cho hîp t¸c ®a ph¬ng.
Hîp t¸c víi c¸c níc cha ký hiÖp ®Þnh còng ®îc chó ý ®Èy m¹nh nh Luxembourg, Italia, §øc, NhËt, Australia, Newzealand, BØ, T©y Ban Nha… ViÖc tæ chøc ®ãn ®oµn l÷ hµnh vµ b¸o chÝ BØ, ®ãn vµ lµm viÖc víi ®oµn du lÞch Cuba, cïng viÖn Gít t¹i Hµ Néi tæ chøc héi th¶o “§Æc ®iÓm thÞ trêng du lÞch §øc vµ biÖn ph¸p thu hót kh¸ch §øc vµo ViÖt Nam du lÞch”, thu hót quan t©m, tham dù ®¹i biÓu cña doanh nghiÖp trong c¶ níc, phèi hîp tæ chøc cho nhãm chuyªn gia JICA NhËt B¶n tiÕp cËn thùc tÕ, thùc hiÖn dù ¸n nghiªn cøu quy ho¹ch ph¸t triÓn du lÞch miÒn Trung, do chÝnh phñ NhËt B¶n tµi trî; tæ chøc c¸c buæi lµm viÖc, to¹ ®µm trùc tiÕp víi c¸c ®èi t¸c nh»m nghiªn cøu nhu cÇu thÞ trêng du lÞch ViÖt Nam vµ t×m ra nh÷ng híng ®i tèt nhÊt cho du lÞch ViÖt Nam ph¸t triÓn trong xu thÕ héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ.
Thùc hiÖn ®Èy m¹nh c¸c mèi quan hÖ hîp t¸c víi c¸c h·ng ë c¸c níc. C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay cã quan hÖ víi trªn 1000 h·ng cña h¬n 60 quèc gia vµ vïng l·nh thæ, ®Ó kÕt hîp khai th¸c kh¸ch vµ ®Çu t. §Õn nay du lÞch ViÖt Nam ®· thu hót h¬n 200 dù ¸n ®Çu t trùc tiÕp cña níc ngoµi vµo ngµnh du lÞch, víi tæng vèn ®¨ng ký kho¶ng 6 tû USD, cã nhiÒu dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. Mét sè chÝnh phñ vµ tæ chøc quèc tÕ ®· viÖn trî kh«ng hoµn l¹i hoÆc hç trî kü thuËt cho du lÞch ViÖt Nam.
Toµn cÇu ho¸ du lÞch võa lµ c¬ héi võa lµ th¸ch thøc. Kh«ng chñ ®éng t¨ng cêng héi nhËp, sÏ bÞ tôt hËu vµ ®Èy lïi ra ngoµi tiÕn tr×nh vËn ®éng ph¸t triÓn ®i lªn cña du lÞch thÕ giíi. ViÖc t¨ng cêng héi nhËp, hîp t¸c quèc tÕ cña du lÞch ViÖt Nam lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan.
Mét mÆt ®Èy m¹nh hîp t¸c song ph¬ng, mÆt kh¸c ph¶i tÝch cùc vµ chñ ®éng hîp t¸c quèc tÕ ®a d¹ng vµ ®a ph¬ng. Quan hÖ hîp t¸c ®a ph¬ng víi c¸c tæ chøc du lÞch quèc tÕ vµ khu vùc ®îc më réng. Du lÞch ViÖt Nam lµ thµnh viªn cña tæ chøc du lÞch thÕ giíi WTO tõ n¨m 1981, tham gia c¸c ho¹t ®éng chñ ®éng vµ tÝch cùc, hoµn thµnh nghÜa vô, khai th¸c cã hiÖu qu¶ quyÒn lîi héi viªn, tranh thñ sù gióp dì cña WTO. Gia nhËp hiÖp héi c¸c quèc gia §«ng Nam ¸ (ASEAN), ASEAN - TA, PATA… Du lÞch ViÖt Nam tÝch cùc tham gia c¸c vßng ®µm ph¸n vÒ hîp t¸c dÞch vô ASEAN vµ lu«n xuÊt hiÖn trong c¸c diÔn ®µn, c¸c sù kiÖn quèc tÕ víi mét vÞ thÕ míi, t¹i diÔn ®µn du lÞch ASEAN - ATF 2001, ë Brunei, Du lÞch ViÖt Nam tranh thñ tuyªn truyÒn qu¶ng b¸ ch¬ng tr×nh hµnh ®éng quèc gia vÒ du lÞch, ®ång thêi ®a ra s¸ng kiÕn thóc ®Èy hîp t¸c du lÞch ASEAN+3 (ASEAN, Trung Quèc, Hµn Quèc vµ NhËt B¶n). Sù kiÖn nµy thÓ hiÖn sù chñ ®éng héi nhËp khu vùc cña du lÞch ViÖt Nam. Ch¬ng tr×nh hîp t¸c ®a ph¬ng trong tiÓu vïng ®îc ®Èy m¹nh, hîp t¸c du lÞch tiÓu vïng s«ng Mªk«ng më réng, hîp t¸c du lÞch 3 níc ViÖt Nam - Lµo - Th¸i Lan vµ c¸c ch¬ng tr×nh hîp t¸c du lÞch ®a ph¬ng kh¸c trong APEC, EEC, ASEAN… Du lÞch ViÖt Nam chó träng vµ b¾t ®Çu tham gia thùc sù hîp t¸c du lÞch APEC, Tæng côc du lÞch ®· chuÈn bÞ ph¬ng ¸n cam kÕt lÜnh vùc du lÞch dÞch vô ViÖt Nam ®µm ph¸n gia nhËp tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi.
ViÖt Nam cßn thùc hiÖn ®¨ng cai tæ chøc c¸c sù kiÖn quèc tÕ. §¨ng cai tæ chøc phiªn häp nhãm c«ng t¸c dÞch vô ASEAN t¹i Hµ Néi, n¨m 2003 võa qua ®¨ng cai tæ chøc thµnh c«ng SEAGAMES, PARAGAMES, tæ chøc c¸c chuyÕn kh¶o s¸t, c¸c ho¹t déng cña PATA… §©y lµ dÞp tËp dît vµ ®óc rót kinh nghiÖm tæ chøc c¸c sù kiÖn lín h¬n, ®ång thêi tranh thñ giíi thiÖu, qu¶ng b¸ du lÞch, xóc tiÕn du lÞch g¾n víi c¸c sù kiÖn, héi nghÞ quèc tÕ, n©ng cao h×nh ¶nh vµ vÞ thÕ cña du lÞch ViÖt Nam.
Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn, ®Æc biÖt trong thêi kú ®æi míi, héi nhËp du lÞch ViÖt Nam ®· cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn vît bËc, nhanh chãng thu hÑp kho¶ng c¸ch víi du lÞch c¸c níc trong khu vùc, trë thµnh ngµnh kinh tÕ quan träng trong chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, gãp phÇn tÝch cùc vµo c«ng cuéc CNH - H§H ®Êt níc, héi nhËp khu vùc vµ thÕ giíi.
Du lÞch ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®¬c chó ý ph¸t triÓn, nhiÒu khu du lÞch träng ®iÓm quèc gia ®îc ®Çu t x©y dùng, nhiÒu dù ¸n ph¸t triÓn c¸c khu du lÞch ®îc c¸c ®¬n vÞ kinh doanh níc ngoµi ®Çu t. Du lÞch ViÖt Nam chó träng thu hót, khai th¸c c¸c thÞ trêng kh¸ch truyÒn thèng träng ®iÓm lµ thÞ trêng T©y ¢u (chñ yÕu lµ kh¸ch Ph¸p), Hµn Quèc, Trung Quèc, B¾c Mü, ASEAN, ph¸t triÓn m¹nh thÞ trêng NhËt B¶n, §øc, Australia vµ mét sè thÞ trêng quan träng kh¸c. Trong nh÷ng n¨m 1990 - 1995, khi lîng kh¸ch níc ngoµi vµo ViÖt Nam ®«ng víi môc ®Ých th¨m dß c¬ héi ®Çu t, kinh doanh, nhng trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ®éng th¸i ®¸ng chó ý lµ, sè kh¸ch quèc tÕ ®Õn víi môc ®Ých du lÞch ®· t¨ng lªn ®Õn gÇn 1.5 triÖu lît ngêi (n¨m 2002) t¨ng 18.8% so víi n¨m tríc. ViÖt Nam ®îc thÕ giíi biÕt ®Õn: “ViÖt Nam, ®iÓm ®Õn an toµn vµ th©n thiÖn”. §©y lµ mét kÕt qu¶ v« gi¸, bëi kh«ng ph¶i ai, kh«ng ph¶i quèc gia nµo còng t¹o ®îc cho du kh¸ch quèc tÕ sù yªn t©m vµ lßng tin tëng nh v©y. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y liªn tôc trªn thÕ giíi x¶y ra c¸c vô khñng bè, b¾t cãc vµ giÕt h¹i con tin… NhiÒu vô m¸y bay r¬i, tµu thuyÒn bÞ tÊn c«ng…VËy mµ ë ViÖt Nam vÉn hoµn toµn yªn b×nh, ªm ¶. §©y lµ thuËn lîi cho Du lÞch ViÖt Nam ph¸t triÓn trong nh÷ng n¨m tíi.
Ngµnh Du lÞch ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m qua vÉn gi÷ ®îc nhÞp t¨ng trëng kh¸ víi c¸c chØ tiªu c¬ b¶n vÒ ho¹t ®éng kinh doanh du lÞch. Nh vÒ lîng kh¸ch du lÞch, thu nhËp tõ ho¹t ®éng kinh doanh du lÞch, vÊn ®Ò x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt vµ vÊn ®Ò viÖc lµm.
Tõ 1991 ®Õn n¨m 2001, lîng kh¸ch du lÞch quèc tÕ ®Õn ViÖt Nam t¨ng trªn 7 lÇn, tõ 300 ngh×n lît lªn 2.33 triÖu lît, n¨m 2002 ®¹t 2.6 triÖu lît. Kh¸ch du lÞch néi ®Þa t¨ng 7.5 lÇn, tõ 1.5 triÖu lît lªn 11.7 triÖu lît, n¨m 2002, cã tíi 12 triÖu lît kh¸ch du lÞch néi ®Þa. Ngoµi ra nhu cÇu cña ngêi ViÖt Nam ®i du lÞch níc ngoµi, nhÊt lµ sang Th¸i Lan, Trung Quèc, Singapo… ngµy mét t¨ng m¹nh, gÊp 4 - 5 lÇn n¨m 1999. §©y lµ møc t¨ng trëng kh¸ cao so víi c¸c níc trong khu vùc vµ thÕ giíi. VÒ tæng thu nhËp x· héi tõ ho¹t ®éng du lÞch, theo ®¸nh gi¸ s¬ bé, n¨m 2001, du lÞch ViÖt Nam mang l¹i cho nÒn kinh tÕ quèc d©n lµ 1.4 tû USD, bao gåm c¸c kho¶n thu trùc tiÕp cña c¸c tæ chøc du lÞch vµ c¸c ®¬n vÞ tham gia nh vËn t¶i, th¬ng m¹i, v¨n hãa…, n¨m 2002 doanh thu íc tÝnh kho¶ng 23.600 tû ®ång, ®ã lµ nh÷ng thµnh tùu to lín, ®ãng gãp trªn 4% GDP cña c¶ níc, cã tèc ®é ph¸t triÓn nhanh. N¨m 2003 võa qua ngµnh du lÞch ®· tr¶i qua nhiÒu thö th¸ch cam go: chiÕn tranh IR¾c, khñng bè vµ ®e do¹ ë nhiÒu n¬i, bÖnh dÞch SARS ¶nh hëng nghiªm träng ®Õn Du lÞch ViÖt Nam. Trong bèi c¶nh ®ã ngµnh du lÞch cïng c¶ níc kh¾c phôc thµnh c«ng hËu qña dÞch bÖnh SARS, Du lÞch ViÖt Nam lÊy l¹i nhÞp t¨ng trëng kh¸ Ên tîng, c¸c thÞ trêng träng ®iÓm ®îc duy tr× vµ t¨ng trë l¹i vµo nh÷ng th¸ng cuèi n¨m, íc tÝnh c¶ n¨m Du lÞch ViÖt Nam ®ãn h¬n 2.2 triÖu lît kh¸ch quèc tÕ, 13 triÖu lît kh¸ch néi ®Þa, thu nhËp du lÞch ®¹t 20.000 tû ®ång. Do ®ã chóng ta cã thÓ hoµn toµn tin vµo t¬ng lai, ngµnh du lÞch sÏ trë thµnh ngµnh kinh tÕ mòi nhän cña ®Êt níc.
N¨m 2004 lµ n¨m cã nhiÒu ý nghÜa quan träng cho ph¸t triÓn Du lÞch ViÖt Nam, mét n¨m cã nhiÒu ngµy lÔ kû niÖm lín cña d©n téc: kû niÖm trßn 50 n¨m chiÕn th¾ng §iÖn Biªn Phñ (7/5/1954 – 7/5/2004), tæ chøc festival HuÕ th¸ng 6/2004, 100 n¨m §µ L¹t… Du lÞch ViÖt Nam phÊn ®Êu ®ãn tiÕp vµ phôc vô 2.7 - 2.8 triÖu lît kh¸ch quèc tÕ, 14 - 14.5 triÖu lît kh¸ch néi ®Þa, thu nhËp du lÞch ®¹t 25.000 tû ®ång. MÆc dï th¸ng ®Çu n¨m 2004 dÞch cóm gµ ®· lµm ¶nh hëng lín tíi tèc ®é t¨ng trëng cña Du lÞch ViÖt Nam, nhng víi nhiÒu nç lùc cña c¸c cÊp c¸c ngµnh ®· ng¨n chÆn thµnh c«ng bÖnh dÞch vµ Du lÞch ViÖt Nam l¹i cã ®îc tèc ®é t¨ng trëng. N¨m 2005 phÊn ®Êu ®ãn 3 - 3.5 triÖu lît kh¸ch quèc tÕ, 15 -16 triÖu lît kh¸ch néi ®Þa, thu nhËp du lÞch ®¹t 2.1 tû USD. Dù b¸o cña Tæng côc Du lÞch ®Õn n¨m 2010 Du lÞch ViÖt Nam sÏ ®ãn 5.5 – 6 triÖu kh¸ch du lÞch quèc tÕ , 20 – 25 triÖu kh¸ch néi ®Þa.
B¶ng phô lôc:
Nguån:TCDL
Nh÷ng con sè ®a ra ë trªn ta thÊy r»ng ngµnh du lÞch ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m qua lu«n gi÷ v÷ng ®îc nhÞp ®é t¨ng trëng cña ngµnh, ®em l¹i nguån thu lín, ®ãng gãp lín trong GDP cña c¶ níc, gãp phÇn thóc ®Èy nhanh tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ víi khu vùc vµ thÕ giíi, tõng bíc thùc hiÖn môc tiªu CNH - H§H ®Êt níc.
Nguån: TCDL
Nguån: TCDL
§Ó ®¸p øng nhu cÇu du lÞch ngµy cµng t¨ng, c¬ së vËt chÊt kü thuËt du lÞch, ®Æc biÖt lµ c¬ së lu tró còng ph¸t triÓn nhanh. NÕu nh tríc ®©y (tríc 1990) c¸c kh¸ch s¹n ë ViÖt Nam chñ yÕu lµ c¸c kh¸ch s¹n quèc doanh, do c¸c c¬ quan nhµ níc, c¸c bé ban ngµnh x©y dùng nªn phôc vô c¸c ®èi tîng c¸n bé trong ngµnh lµ chÝnh v× vËy chÊt lîng buång phßng cßn thÊp, nhng tõ sau nh÷ng n¨m 90 trë l¹i ®©y do c¬ chÕ më cöa, thu hót ®Çu t níc ngoµi vµo ViÖt Nam th× xuÊt hiÖn nhiÒu kh¸ch s¹n cña c¸c doanh nghiÖp liªn doanh hoÆc doanh nghiÖp 100% vèn níc ngoµi. NhiÒu kh¸ch s¹n cao cÊp ®îc x©y dùng, lµm thay ®æi diÖn m¹o cña hÖ thèng kh¸ch s¹n ViÖt Nam, ®¸p øng yªu cÇu lu tró vµ tæ chøc c¸c héi nghÞ, héi th¶o quèc tÕ lín. Cïng víi viÖc x©y dùng kh¸ch s¹n cao cÊp, ®ñ c¸c thø h¹ng, viÖc ®Çu t c¸c trang thiÕt bÞ tù ®éng hãa trong kinh doanh du lÞch nh ngµy cµng ®îc quan t©m, qu¸ tr×nh vi tÝnh ho¸, tù ®éng ho¸ c¸c trang thiÕt bÞ tham gia vµo qu¸ tr×nh kinh doanh du lÞch ®îc tiÕn hµnh nhanh chãng. HÇu hÕt c¸c kh¸ch s¹n cña ViÖt Nam hiÖn nay ®Òu cã sö dông m¸y vi tÝnh, nh»m n©ng cao n¨ng suÊt, hiÖu qu¶ kinh doanh cho kh¸ch s¹n, gãp phÇn ®¹t hiÖu qu¶ kinh doanh du lÞch nãi chung ë ViÖt Nam. §iÒu nµy lµm cho c¬ së vËt chÊt kü thuËt ngµnh du lÞch ®îc c¶i thiÖn, nhê ®ã chÊt lîng buång phßng kh¸ch s¹n ®îc n©ng cao. N¨m 1991, c¶ níc míi cã h¬n 11.4 ngh×n phßng kh¸ch s¹n vµ kh«ng cã nhiÒu lo¹i phßng nh hiÖn nay. N¨m 2001 c¶ níc ®· cã trªn 3000 kh¸ch s¹n víi 72.5 ngh×n phßng víi nhiÒu lo¹i phßng t¬ng øng vµ nhiÒu h×nh thøc phôc vô kh¸c nhau, gåm 6 lo¹i buång phßng chÝnh nh deluxe, lo¹i superior, standard, economy, suite, conecting room.
B¶ng phô lôc:
Nguån:TCDL
Ngoµi hÖ thèng kh¸ch s¹n ®îc t¨ng cêng, hÖ thèng c¬ së phôc vô c¸c ho¹t ®éng vui ch¬i gi¶i trÝ, thÓ thao, s©n golf ®îc ®a vµo sö dông, ®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch du lÞch vµ cña d©n ®Þa ph¬ng. NhiÒu s©n golf cña ViÖt Nam ®îc ®¸nh gÝa kh¸ cao nh s©n golf ë §ång M« (Khoang Xanh – Hµ T©y), s©n golf ë ChÝ Linh (H¶i D¬ng), c¸c khu vui ch¬i gi¶i trÝ ®îc x©y dùng rÊt nhiÒu ë kh¾p c¸c ®Þa ph¬ng trong c¶ níc, nh Suèi Tiªn, C«ng viªn níc §Çm Sen (TP.Hå ChÝ Minh), C«ng viªn Níc Hå T©y(Hµ Néi), c¸c khu du lÞch sinh th¸i ë Hµ T©y, VÜnh Yªn, VÜnh Phó…
Tuy nhiªn, c«ng t¸c hîp t¸c quèc tÕ cña Du lÞch ViÖt Nam vÉn cßn nh÷ng tån t¹i, h¹n chÕ vµ nã ®Æt ra nh÷ng th¸ch thøc cho ph¸t triÓn Du lÞch ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m tíi. ViÖc tham gia c¸c ho¹t ®éng hîp t¸c quèc tÕ thêng bÞ ®éng, v× vËy viÖc thùc hiÖn c¸c hiÖp ®Þnh hîp t¸c song ph¬ng cha khÈn tr¬ng vµ toµn diÖn, kÕt qu¶ thùc hiÖn thÊp so víi mong muèn vµ kh¶ n¨ng.
Hîp t¸c ®a ph¬ng phøc t¹p mµ du lÞch ViÖt Nam l¹i cha ®ñ m¹nh, tr×nh ®é vÒ luËt ph¸p quèc tÕ cßn non yÕu, nghiÖp vô hîp t¸c ®a ph¬ng vµ ngo¹i ng÷ cßn h¹n chÕ v× vËy lóng tóng trong giao tiÕp. NhËn thøc vÒ vai trß cña kinh tÕ du lÞch lµ ngµnh kinh tÕ mòi nhän ë c¸c cÊp, c¸c ngµnh vµ nh©n d©n cha thËt râ rµng. ViÖc tham gia c¸c tæ chøc quèc tÕ cña c¸c doanh nghiÖp cña chóng ta nh×n chung cßn rÊt manh món, thùc hiÖn mét c¸ch tù ph¸t, cha n¾m b¾t ®îc xu thÕ vËn ®éng cña tõng lo¹i thÞ trêng. Sù chuÈn bÞ héi nhËp du lÞch vÒ nhiÒu mÆt cha thèng nhÊt gi÷a c¸c cÊp, c¸c ngµnh, c¸n bé vµ nh©n d©n.
Cha cã ®îc chiÕn lîc xóc tiÕn du lÞch, qu¶ng b¸ du lÞch ViÖt Nam víi thÕ giíi mét c¸ch hÖ thèng, liªn tôc. ChÝnh s¸ch vÒ tµi chÝnh, tæ chøc c¶i tiÕn hiÖn ®¹i h×nh thøc vµ néi dung qu¶ng b¸ du lÞch cßn cha thËt tèt.
§éi ngò lao ®éng trong ngµnh du lÞch hiÖn cã kho¶ng 160.000 lao ®éng trùc tiÕp tham gia c¸c ho¹t ®éng kinh doanh du lÞch. Sè lao ®éng thùc sù ®îc ®µo t¹o vÒ du lÞch rÊt Ýt, chØ cã trªn 3% ®¹t tr×nh ®é ®¹i häc vµ trªn ®¹i häc, 40% ®îc ®µo t¹o vµ båi dìng qua c¸c trêng d¹y nghÒ vµ ®µo t¹o t¹i chç, sè cßn l¹i tõ c¸c ngµnh kh¸c chuyÓn sang vµ cha ®îc ®µo t¹o vÒ du lÞch. V× vËy nh©n lùc giái vÒ nghiÖp vô, ph¸p luËt vµ ngo¹i ng÷ cña du lÞch ViÖt Nam hiÖn nay cha ®ñ kh¶ n¨ng tham gia tÊt c¶ c¸c dù ¸n vµ ch¬ng tr×nh hîp t¸c du lÞch song ph¬ng lÉn ®a ph¬ng.
Trªn ®©y lµ mét sè nh÷ng tån t¹i, h¹n chÕ vµ ®ã còng chÝnh lµ th¸ch thøc ®èi víi sù ph¸t triÓn cña du lÞch ViÖt Nam. Trªn c¬ së nhËn thøc râ nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc cho du lÞch ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m tíi ®a ra mét sè ®Þnh híng ®Ó ngµnh Du lÞch ViÖt Nam chñ ®éng héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ.
PhÇn3: Mét sè ®Þnh híng ®Ó ngµnh du lÞch ViÖt Nam chñ ®éng héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ.
Chñ ®éng héi nhËp sÏ t¹o thuËn lîi cho ph¸t triÓn nhanh m¹nh nÒn kinh tÕ trong níc theo xu híng héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ, sÏ ph¸t huy ®îc thÕ m¹nh võa më ra trong héi nhËp ®Ó t¨ng thªm nh÷ng nguån lùc cÇn thiÕt tõ bªn ngoµi, t¹o c¬ së v÷ng ch¾c cho khai th¸c sö dông cã hiÖu qu¶ nguån lùc gãp phÇn ®a du lÞch ViÖt Nam thùc sù trë thµnh ngµnh kinh tÕ mòi nhän. HiÖn nay cïng víi viÖc ®Èy m¹nh hîp t¸c, héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ du lÞch ViÖt Nam cÇn gi¶i quyÕt nh÷ng tån t¹i trong qu¸ tr×nh héi nhËp. Xo¸ bá nh÷ng tån t¹i trong kinh doanh du lÞch trong xu thÕ héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ vµ n©ng cao søc m¹nh c¹nh tranh ®Ó ®Èy m¹nh chñ ®éng héi nhËp quèc tÕ trong du lÞch.
Vai trß cña Nhµ níc trong ho¹ch ®Þnh c¸c chiÕn lîc cho ph¸t triÓn du lÞch.
VÒ nhËn thøc: B»ng nhiÒu ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng nh b¸o in, b¸o viÕt, tranh ¶nh, qu¶ng c¸o, s¸ch b¸o, truyÒn thanh, truyÒn h×nh… ®Ó truyÒn th«ng s©u réng, n©ng cao nhËn thøc cña c¸c c¬ quan, c¸c ngµnh vµ nh©n d©n ý thøc ®îc vai trß ngµnh kinh tÕ mòi nhän cña du lÞch ViÖt Nam. C¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn vÒ du lÞch, mµ trùc tiÕp lµ Tæng Côc Du lÞch ViÖt Nam cÇn tÝch cùc h¬n trong vai trß chØ ®¹o chiÕn lîc cho ph¸t triÓn du lÞch. ViÖc x©y dùng vµ hoµn thiÖn hÖ thèng v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt vÒ du lÞch, ®Æc biÖt yªu cÇu cÊp thiÕt lµ mét bé luËt dµnh cho du lÞch riªng ph¶i ®îc tiÕn thùc hiÖn nhanh trong giai ®o¹n hiÖn nay, nh»m ®Þnh híng chiÕn lîc ph¸t triÓn Du lÞch ViÖt Nam t¹o ra m«i trêng, hµnh lang ph¸p lý thuËn lîi cho kinh doanh du lÞch. Nh»m h¹n chÕ vµ chèng khñng ho¶ng vÒ hÖ thèng luËt ph¸p, gióp c¸c doanh nghiÖp kinh doanh du lÞch cña ViÖt Nam t×m hiÓu râ luËt kinh doanh trong du lÞch ®Ó kh«ng lóng tóng trong khi tham gia héi nhËp ph¸t triÓn du lÞch.
Tæng Côc Du lÞch ViÖt Nam ph¶i lµ n¬i thùc hiÖn chiÕn lîc qu¶ng b¸ du lÞch ViÖt Nam réng r·i, thèng nhÊt trªn ph¹m vi trong níc vµ níc ngoµi. CÇn x©y dùng mét ch¬ng tr×nh qu¶ng b¸, xóc tiÕn du lÞch cã quy m«, nh»m gióp c¸c doanh nghiÖp kinh doanh du lÞch cña ViÖt Nam trong viÖc qu¶ng b¸ vµ giíi thiÖu vÒ ®Êt níc vµ con ngêi ViÖt Nam víi b¹n bÌ quèc tÕ. Bëi thùc tÕ hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp kinh doanh du lÞch ë ViÖt Nam cßn cha ®ñ tiÒm lùc ®Ó thùc hiÖn ®îc chiÕn lîc qu¶ng b¸ tÇm cì khu vùc vµ quèc tÕ. C«ng viÖc nµy hiÖn nay cha ®îc thùc hiÖn trªn quy m« réng lín, tÇm cì quèc gia v× vËy trong thêi gian qua kh¸ch du lÞch quèc tÕ ®Õn víi ViÖt Nam phÇn nhiÒu lµ nh÷ng kh¸ch “ba l«”, tiªu dïng c¸c dÞch vô ®¬n lÎ, chø viÖc kh¸ch ®i theo ®oµn qua c«ng ty l÷ hµnh ®Ó biÕt vÒ ViÖt Nam, xuÊt hiÖn ý ®Þnh ®i du lÞch tíi ViÖt Nam cßn rÊt Ýt.
§Ó t¹o sù chuÈn bÞ tèt cho tiÕn tr×nh héi nhËp du lÞch ViÖt Nam víi khu vùc vµ quèc tÕ, viÖc phèi hîp tèt víi c¸c ngµnh chøc n¨ng, c¸c ngµnh chuyªn cung cÊp c¸c dÞch vô c«ng nh c«ng an, h¶i quan, biªn phßng, chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng n¬i cã tµi nguyªn du lÞch… c¸c lÜnh vùc liªn quan ®Õn du lÞch, ®¶m b¶o an ninh, t¹o m«i trêng kinh doanh th«ng tho¸ng cho du lÞch cÇn ®îc ®Èy m¹nh lªn mét bíc míi.
Hoµn thiÖn chÝnh s¸ch s¶n phÈm du lÞch ®a d¹ng vÒ h×nh thøc, phong phó vÒ chñng lo¹i hµng hãa, x©y dùng m«i trêng du lÞch ®a d¹ng, ®éc ®¸o ®Ó t¨ng lîng tiÒn chi tiªu cña kh¸ch du lÞch. Muèn c¶i thiÖn m«i trêng du lÞch ®a d¹ng, ®éc ®¸o hÊp dÉn du kh¸ch, ph¶i n©ng cao tÝnh hÊp dÉn, t¹o m«i trêng ®Çu t th«ng tho¸ng cho nhµ ®Çu t ®Ó thu hót hîp t¸c ®Çu t tõ bªn ngoµi vµo nh»m khai th¸c tèt tiÒm n¨ng du lÞch cña ®Þa ph¬ng, t¹o bíc ®ét ph¸ ph¸t triÓn du lÞch. Kh¾c phôc t×nh tr¹ng cña du lÞch ViÖt Nam hiÖn nay lµ kh¸ch du lÞch ®Õn du lÞch ViÖt Nam kh«ng biÕt tiªu tiÒn vµo c¸i g× v× chñng lo¹i s¶n phÈm phôc vô du lÞch cßn kÐm ®a d¹ng.
Nh»m kh¾c phôc mét h¹n chÕ n÷a cña du lÞch ViÖt Nam hiÖn nay lµ vÉn ®Ò vÒ nguån nh©n lùc. Nh ®· ph©n tÝch ë trªn lµ ngµnh du lÞch cña ViÖt Nam cßn yÕu kÐm vÒ ®éi ngò nguån lao ®éng, lao ®éng cã tr×nh ®é vµ ®· ®îc ®µo t¹o vÒ du lÞch cßn Ýt vÒ sè lîng vµ kÐm vÒ chÊt lîng. VÊn ®Ò ®µo t¹o vµ båi dìng ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cho du lÞch ®Æc biÖt trong lÜnh vùc hîp t¸c quèc tÕ vµ qu¶ng b¸ du lÞch cÇn ®îc tiÕn hµnh cã quy m«, quy cñ h¬n, ®µo t¹o g¾n lý thuyÕt víi thùc hµnh. KÕt hîp ®µo t¹o trong c¸c trêng ®¹i häc, trung häc chuyªn nghiÖp víi ®µo t¹o th«ng qua c¸c ch¬ng tr×nh héi nghÞ, héi th¶o vÒ ph¸t triÓn nghiÖp vô du lÞch.
Trong m«i trêng hoµ b×nh, æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn, ®îc §¶ng vµ Nhµ níc quan t©m, ®îc c¸c ngµnh, c¸c cÊp hîp t¸c, hç trî, kÕ thõa nh÷ng thµnh tùu vµ kinh nghiÖm trong gÇn hai thËp kû ®Êt níc ®æi míi, trong h¬n 40 n¨m ph¸t triÓn, du lÞch ViÖt Nam sÏ cïng c¶ níc ®a ViÖt Nam thùc sù trë thµnh “§iÓm ®Õn cña thiªn niªn kû míi”, ®îc b¹n bÌ vµ du kh¸ch gÇn xa biÕt ®Õn.
KÕt luËn
Xu thÕ héi nhËp trong giai ®o¹n hiÖn nay lµ mét tÊt yÕu, kh«ng mét quèc gia nµo cã thÓ tù ph¸t triÓn ®îc mµ kh«ng cÇn ®Õn c¸c quan hÖ víi tÕ giíi bªn ngoµi. Du lÞch lµ ngµnh kinh tÕ ®îc §¶ng vµ Nhµ níc ta x¸c ®Þnh lµ ngµnh kinh tÕ mòi nhän, tËp trung quan t©m ph¸t triÓn. B¶n th©n du lÞch lµ mét ngµnh kinh tÕ mang nhiÒu yÕu tè quèc tÕ vµ héi nhËp. Trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ quèc tÕ du lÞch ViÖt Nam trªn c¬ së ph¸t huy tiÒm n¨ng vèn cã, nh÷ng thÕ m¹nh tµi nguyªn tù nhiªn, tµi nguyªn nh©n v¨n, kinh nghiÖm vµ thµnh tùu kinh tÕ chÝnh trÞ x· héi sau 18 n¨m ®Êt níc tiÕn hµnh ®æi míi ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh c«ng ®¸ng kÓ tõng bíc n©ng cao vÞ thÕ cña du lÞch ViÖt Nam trong khu vùc vµ trªn trêng quèc tÕ. Tuy nhiªn søc m¹nh c¹nh tranh cña du lÞch ViÖt Nam cßn nhiÒu yÕu kÐm vµ nh÷ng th¸ch thøc ®Æt ra cho sù ph¸t triªn du lÞch trong tiÕn tr×nh héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ. CÇn vai trß chñ ®éng cña c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn t¹o m«i trêng kinh doanh thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp kinh doanh du lÞch. B¶n th©n c¸c doanh nghiÖp kinh doanh du lÞch cña ViÖt Nam còng cÇn x¸c ®Þnh râ chiÕn lîc kinh doanh cña m×nh chñ ®éng tham gia héi nhËp quèc tÕ. Héi nhËp më ra híng ®i míi cho du lÞch ViÖt Nam, gióp thùc hiÖn thµnh c«ng yªu cÇu mµ §¹i héi IX cña §¶ng ®Ò ra: “Ph¸t triÓn du lÞch thËt sù trë thµnh mét ngµnh kinh tÕ mòi nhän… ®¸p øng nhu cÇu du lÞch trong níc vµ ph¸t triÓn nhanh du lÞch quèc tÕ, sím ®¹t tr×nh ®é ph¸t triÓn du lÞch cña khu vùc”.■
Danh môc tµi liÖu tham kh¶o
1. Du lÞch ViÖt Nam - thùc tr¹ng vµ ph¸t triÓn ®Õn n¨m 2010.
2. Héi nhËp quèc tÕ vµ gi÷ v÷ng b¶n s¾c.
3. Ngo¹i giao ViÖt Nam 1954 – 2000, Nxb ChÝnh trÞ Quèc gia, H.2002.
4. Toµn cÇu hãa kinh tÕ GS.TS D¬ng Phó HiÖp vµ TS Vò V¨n Hµ, Nxb Khoa häc x· héi, H.2001.
5. Toµn cÇu ho¸ víi c¸c níc ®ang ph¸t triÓn, Nxb §¹i häc Quèc gia Hµ Néi, H.2002.
6. Khu vùc hãa vµ toµn cÇu ho¸.
7. T¹p chÝ du lÞch sè 1 n¨m 2000.
8. T¹p chÝ du lÞch sè 7 n¨m 2001.
9. T¹p chÝ c«ng nghiÖp sè 3 n¨m 2001.
10. T¹p chÝ kinh tÕ vµ ph¸t triÓn sè 76 th¸ng 10/2003.
11. T¹p chÝ kinh tÕ vµ ph¸t triÓn sè 80 th¸ng 2/2004.
12. Vµ mét sè t¹p chÝ kh¸c.
Môc lôc
§Æt vÊn ®Ò. 2
Néi dung: 4
PhÇn 1: Xu híng ph¸t triÓn cña c¸c quèc gia theo híng héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ. 4
1.ThÕ nµo lµ héi nhËp? 6
2.C¸c lÜnh vùc tham gia héi nhËp. 11
3.C¸c h×nh thøc tiÕn hµnh héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ. 13
PhÇn 2: Thùc tr¹ng cña du lÞch ViÖt Nam trong xu thÕ héi nhËp. 17
1. TiÒm n¨ng cña du lÞch ViÖt Nam. 17
2. Thùc tr¹ng héi nhËp cña du lÞch ViÖt Nam hiÖn nay: thµnh c«ng vµ tån t¹i. 21
PhÇn 3: Mét sè ®Þnh híng ®Ó ngµnh du lÞch ViÖt Nam chñ ®éng héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ. 32
KÕt luËn. 35
Danh môc tµi liÖu tham kh¶o.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Du lịch Việt Nam trong xu thế hội nhập khu vực và quốc tế.doc