MỤC LỤC
Trang
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU 5
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT 6
PHẦN MỞ ĐẦU 8
1. Sự cần thiết của đề tài 8
2. Tình hình nghiên cứu 9
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 10
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 10
5. Phương pháp nghiên cứu 11
6. Dự kiến những đóng góp mới của luận văn 11
7. Bố cục của luận văn 12
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA FDI Ở HƯNG YÊN 13
1.1. Khái niệm, đặc điểm và các hình thức của đầu tư trực tiếp nước ngoài 13
1.1.1. Các khái niệm cơ bản 14
1.1.2. Đặc điểm và các hình thức của đầu tư trực tiếp nước ngoài 14
1.2. Các lý thuyết giải thích sự ra đời của đầu tư trực tiếp nước ngoài và đánh giá hiệu quả FDI 17
1.2.1. Các lý thuyết giải thích sự ra đời của FDI 17
1.2.2. Đánh giá hiệu quả FDI 22
1.3. Vai trò của đầu tư trực tiếp nước ngoài 30
1.3.1. Đối với nước xuất khẩu vốn 30
1.3.2. Đối với nước nhận đầu tư 31
1.4. Động thái dòng vốn FDI 38
1.4.1. Luồng vốn đầu tư trực tiếp hướng vào các nước tư bản phát triển và đang phát triển 38
1.4.2. Công nghiệp chế biến và dịch vụ là các lĩnh vực thu hút đầu tư mạnh nhất 39
1.4.3. Đa cực và đa biên trong đầu tư trực tiếp 39
1.4.4. Các công ty xuyên quốc gia đã và đang trở thành chủ thể đầu tư chủ yếu 40
1.4.5. Hiện tượng hai chiều trong đầu tư trực tiếp 41
1.5. Khái quát về đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Việt Nam trong thời gian qua
41
1.5.1. Chủ trương của Đảng và Nhà nước ta về thu hút FDI 41
1.5.2. Tình hình đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Việt Nam trong thời gian qua. 43
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG FDI Ở HƯNG YÊN 51
2.1. Môi trường thu hút FDI ở Hưng Yên. 51
2.1.1. Vị trí địa lý, địa điểm đầu tư. 51
2.1.2. Đặc điểm về kinh tế, nguồn nhân lực. 54
2.1.3. Trình độ phát triển cơ sở hạ tầng, dịch vụ đầu tư. 60
2.1.4. Chính sách, thủ tục hành chính đối với FDI. 62
2.2. Tác động của FDI đối với phát triển kinh tế - xã hội của Hưng Yên. 72
2.2.1. Tác động của FDI đến chuyển dịch cơ cấu nền kinh tế. 72
2.2.2. Tác động của FDI đến kim ngạch xuất khẩu. 79
2.2.3. Các tác động khác. 86
2.3. Các vấn đề đặt ra trong thu hút và sử dụng FDI ở Hưng Yên 90
2.3.1. Những thành công 90
2.3.2. Những hạn chế, tồn tại và những vấn đề đặt ra cần giải quyết
96
CHƯƠNG 3: MỘT SỐ KIẾN NGHỊ CHÍNH SÁCH, GIẢI PHÁP NHẰM TĂNG CƯỜNG THU HÚT VÀ SỬ DỤNG CÓ HIỆU QUẢ FDI Ở HƯNG YÊN.
102
3.1. Mục tiêu, phương hướng thu hút FDI của Hưng Yên trong thời gian tới 102
3.1.1. Cơ sở định hướng 102
3.1.2. Mục tiêu, nhiệm vụ của FDI trong thời gian tới. 104
3.2. Các giải pháp chủ yếu nhằm thu hút và nâng cao hiệu quả FDI tại Hưng Yên 105
3.2.1. Tiếp tục đổi mới nhận thức đối với FDI 105
3.2.2. Hoàn thiện hệ thống luật pháp, đổi mới cơ chế chính sách 106
3.2.3. Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính 111
3.2.4. Làm tốt công tác quy hoạch đầu tư 114
3.2.5. Xây dựng hoàn thiện hạ tầng cơ sở kỹ thuật 116
3.2.6. Mở rộng các hình thức thu hút và vận động đầu tư 119
3.2.7. Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản lý và nâng cao chất lượng người lao động hoạt động trong khu vực FDI.
119
3.2.8. Một số vấn đề khác 120
* Kết luận 123
** Tài liệu tham khảo 124
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
Trang
Bảng 1 Mười nhân tố hàng đầu quyết định sự lựa chọn địa bàn đầu tư 26
Bảng 2 Các dự án FDI được cấp giấy phép tại Việt Nam 45
Bảng 3 Đầu tư trực tiếp nước ngoài phân theo tỉnh thànhphố
- tính đến 31/1/2004
48
Bảng 4 Cơ cấu kinh tế Hưng Yên từ khi tái lập tỉnh đến nay
(1997-2003) 73
Bảng 5 GDP của Hưng Yên phân theo ngành kinh tế từ khi tái
lập tỉnh đến nay (1997-2003) 75
Bảng 6 Cơ cấu các dự án FDI vào Hưng Yên từ khi tái lập
tỉnh đến nay (1997 - 2003)
76
Bảng 7 Giá trị xuất khẩu so với GDP thời kỳ 1997-2003 80
Bảng 8 Giá trị xuất khẩu của các công ty có vốn đầu tư nước
ngoài (thời kỳ 1997 - 2003) 82
Bảng 9 Giá trị xuất khẩu chia theo nước (1997-2003) 84
Bảng 10 Trình độ công nghệ, thiết bị của các doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Hưng Yên.
(tính theo giá trị)
94
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
1. WB (World Bank) - Ngân hàng thế giới
2. IMF (International Monetary Fund) - Quỹ tiền tệ quốc tế
3. TNCs (Transnational Corporations) - Công ty xuyên quốc gia
4. TNHH - Trách nhiệm hữu hạn
5. WTO (World Trade Orgnization) - Tổ chức thương mại thế giới
6. ASEAN (Association of The South East Asian Nations) - Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á
7. KCN - Khu công nghiệp
8. CNH - HĐH - Công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
9. QLDA - Quản lý dự án
10. GTVT - Giao thông vận tải
11. XD - Xây dựng
12. CN - Công nghiệp
13. AFTA (ASEAN Free Trade Area) - Khu vực thương mại tự do ASEAN
14. UBND - Ủy ban nhân dân
15. HĐHTKD - Hợp đồng hợp tác kinh doanh
16. CNTB - Chủ nghĩa tư bản
17. ODA (Official Development Assistance)-Viện trợ phát triển chính thức
18. BOT (Build - Operate - Transfer) - Hợp đồng xây dựng - kinh doanh - chuyển giao
19. BTO (Build - Transfer - Operate) - Hợp đồng xây dựng - chuyển giao - kinh doanh
20. BT (Build - Transfer) - Hợp đồng xây dựng - chuyển giao
21. FDI (Foreign Direct Investment) - Đầu tư trực tiếp nước ngoài
22. NQ - TW - Nghị quyết Trung ương
23. OECD (Organization for Economic Co-operation and Development) - Tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế.
24. QĐ-UB - Quyết định Ủy ban
25. BCC (Bussiness Co-operation Contract) - Hợp đồng hợp tác kinh doanh
26. M&As (Merger and Acquisitions) sát nhập và mua lại
27. MIGA (Multilateral Investment Guarantee Agency) Cơ quan bảo đảm đầu tư đa phương.
28. UNCTAD (United Nation Conference on Trade and Development) Diễn đàn thương mại và phát triển liên hợp quốc.
29. NIEs - Các nền kinh tế mới công nghiệp hóa.
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Sự cần thiết của đề tài:
Vốn, công nghệ, kiến thức quản lý và marketing là những điều kiện hàng đầu để thực hiện thành công sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá ở mọi địa phương trong cả nước, trong đó nhất là đối với những địa phương đang dựa chủ yếu vào sự phát triển của nông nghiệp.
Hưng Yên là một địa phương thuần nông nhưng lại rất ít đất đai, mới được tái lập năm 1997 từ tỉnh Hải Hưng cũ, việc phát triển kinh tế, công nghiệp hoá và hiện đại hoá nông thôn gặp không ít khó khăn. Tích luỹ nội bộ hàng năm của tỉnh để tái đầu tư phát triển còn thấp (ước tính giai đoạn 2000 - 2010 toàn tỉnh tích lũy khoảng 1.350 Triệu USD), trong khi nhu cầu vốn để thực hiện các mục tiêu phát triển của tỉnh, thời kỳ 2000 - 2010 là: 2.750 triệu USD. Như vậy, nguồn vốn huy động đầu tư phát triển hàng năm chỉ đáp ứng được khoảng 49%, số còn lại phải huy động từ mọi nguồn vốn khác. Là một tỉnh nông nghiệp lại rất ít đất đai nên số vốn trong dân rất hạn chế, bởi thế phải nhìn vào các nguồn bên ngoài.
Tuy là tỉnh thuần nông, điều kiện phát triển thấp, nhưng so với nhiều địa phương khác trong cả nước, Hưng Yên lại có khá nhiều điều kiện thuận lợi để thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI). Đó là, vị trí rất gần Hà Nội (tiếp giáp với các KCN vành đai của Hà Nội), cơ sở hạ tầng khá tốt (mới được đầu tư nhờ chia tách tỉnh), nguồn lao động địa phương dồi dào, giải phóng mặt bằng thuận lợi (đất nông nghiệp) . Đây là những lợi thế khá hấp dẫn các nhà đầu tư nước ngoài.
Mặc dù có nhiều lợi thế như đã nêu trên, nhưng đến nay FDI vào Hưng Yên vẫn còn hạn chế, chưa tương xứng với tiềm năng và mong đợi của Tỉnh. Hiện trạng này đã và đang đặt ra nhiều câu hỏi cho các nhà quản lý địa phương: phải chăng tỉnh chưa biết cách thu hút FDI? Các nhà đầu tư nước ngoài còn hạn chế đầu tư vào Hưng Yên do chiến lược đầu tư của họ hay vì những cản trở từ môi trường đầu tư của tỉnh? Làm thế nào để khai thác được các lợi thế đã nêu nhằm thu hút được nhiều FDI để bù đắp khoản thiếu hụt to lớn về vốn đầu tư phát triển của Tỉnh? Mặt khác, gần đây lại xuất hiện một số quan điểm kỳ vọng vào vai trò của FDI như là “giải pháp đột phá” để nâng vị thế của tỉnh, thoát khỏi tình trạng đói nghèo (?). Việc tìm lời giải cho các vấn đề đã nêu là rất cấp bách đối với các nhà quản lý của Hưng Yên. Bởi vậy, nếu đề tài trả lời được các vấn đề này sẽ không chỉ có ý nghĩa về lý luận, mà quan trọng hơn, sẽ góp phần vào giải quyết được các vấn đề cấp bách của địa phương hiện nay.
2. Tình hình nghiên cứu.
“Đầu tư trực tiếp nước ngoài” là chủ đề được nghiên cứu rất phổ biến hiện nay, nổi bật là các công trình nghiên cứu như:
- Hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài với công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở Việt Nam - Nguyễn Trọng Luân (năm 2002).
- Hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh - Lê Bộ Lĩnh (năm 2002).
- Hoàn thiện chính sách và tổ chức thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Việt Nam - Mai Ngọc Cường (năm 2001).
Ngoài ra, trong thời gian vừa qua cũng có nhiều bài báo, bài viết đăng trên tạp chí và những cuộc hội thảo về vấn đề này. Tuy nhiên phần lớn các công trình nghiên cứu tập trung ở phạm vi quốc gia (toàn quốc), số công trình nghiên cứu chủ đề này ở phạm vi địa phương còn rất ít (chủ yếu ở Hà Nội, thành phố lớn và các địa phương thu hút được nhiều FDI trong cả nước). Cho đến nay chưa có công trình nghiên cứu nào trùng tên và nội dung của đề tài.
Ở Hưng Yên, qua 6 năm thực hiện thu hút FDI, cũng có một số nghiên cứu về vấn đề này, nhưng phần lớn mới chỉ ở dạng báo cáo, tổng kết thực tiễn FDI của tỉnh. Mặc dù Sở Kế hoạch và Đầu tư của tỉnh đã rất quan tâm, mong muốn tiến hành nghiên cứu vấn đề này một cách có căn cứ khoa học, toàn diện và hệ thống, nhưng đến nay vẫn chưa thực hiện được. Bởi vậy, đề tài nghiên cứu về “Đầu tư trực tiếp nước ngoài ở Hưng Yên: Thực trạng và giải pháp” là một đề tài mới, kết quả nghiên cứu của đề tài sẽ góp phần khắc phục hạn chế này và đây cũng chính là điểm mới của luận văn.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu.
Với định hướng áp dụng các kiến thức khoa học, lý luận kinh tế vào giải quyết vấn đề thực tiễn FDI ở Hưng Yên nên mục đích cơ bản của luận văn là giải thích và dự đoán các vấn đề FDI ở Hưng Yên một cách có căn cứ khoa học, toàn diện và hệ thống. Trên cơ sở đó, đề xuất các giải pháp nhằm thúc đẩy thu hút và sử dụng có hiệu quả nguồn vốn quan trọng này ở Hưng Yên trong thời gian tới.
Để đạt được mục đích nêu trên, nhiệm vụ nghiên cứu cơ bản của luận văn là: Hệ thống hoá các vấn đề lý luận và thực tiễn của FDI ở nước ta và tham khảo một số địa phương điển hình thu hút FDI trong cả nước; phân tích một cách chi tiết, toàn diện và có hệ thống về hiện trạng và các nhân tố ảnh hưởng đến FDI ở Hưng Yên; đánh giá tác động của FDI đối với sự phát triển của Hưng Yên từ khi tái lập tỉnh đến nay; đề xuất một số gợi ý chính sách đối với các cơ quan chức năng của nhà nước và đưa ra các biện pháp thực hiện cho các nhà quản lý Hưng Yên nhằm thúc đẩy thu hút và sử dụng có hiệu quả FDI phục vụ công nghiệp hoá, hiện đại hoá của tỉnh trong thời gian tới.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.
Đối tượng nghiên cứu chủ yếu của luận văn là FDI và các yếu tố ảnh hưởng đến thu hút, sử dụng nguồn vốn này ở Hưng Yên.
Phạm vi nghiên cứu là tỉnh Hưng Yên. Thời gian nghiên cứu tính từ 1997 đến 2003, tức là thời kỳ từ khi tái thành lập tỉnh đến năm 2003.
5. Phương pháp nghiên cứu.
Thu thập, đọc, phân tích các tài liệu, chính sách, số liệu có liên quan đến đề tài làm cơ sở lý luận và thực tiễn nghiên cứu của đề tài. Các quan điểm, kết quả phân tích sẽ được thường xuyên trao đổi với các chuyên gia và những người quản lý FDI của tỉnh Hưng Yên. Tiếp theo là thu thập các số liệu, báo cáo và tiến hành khảo sát thực tiễn FDI ở Hưng Yên để phân tích, đánh giá hiện trạng của nguồn vốn này. Các kết quả phân tích, đánh giá sẽ được góp ý và bình luận của những người quản lý FDI và một số nhà đầu tư nước ngoài ở Hưng Yên. Tổng hợp các kết quả phân tích, đánh giá để viết bản thảo lần 1 sau đó các chuyên gia góp ý bản thảo để sửa chữa, hoàn thiện luận văn.
Ngoài các phương pháp cơ bản thường được sử dụng trong nghiên cứu kinh tế của chủ nghĩa Mác-Lênin (duy vật biện chứng, duy vật lịch sử, ), luận văn sẽ sử dụng các phương pháp nghiên cứu chủ yếu là: thống kê, tổng hợp, phân tích, so sánh, phỏng vấn chuyên gia, khảo sát thực tế và khu vực học.
6. Dự kiến những đóng góp mới của luận văn.
Cùng với việc góp phần hệ thống, khái quát những quan điểm lý luận về đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), nghiên cứu tác động của FDI đến phát triển kinh tế xã hội của cả nước nói chung và một số địa phương nói riêng, điểm đóng góp mới và chính của luận văn là đánh giá tác động của FDI đến sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Hưng Yên thời kỳ sau tái lập tỉnh (1997 - 2003) và đề xuất một số giải pháp để tăng cường thu hút và nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn vốn FDI, đồng thời hạn chế các tác động tiêu cực, phát huy tác động tích cực của FDI trên địa bàn tỉnh Hưng Yên, góp phần đẩy mạnh sự nghiệp CNH - HĐH và hội nhập quốc tế một cách bền vững và đúng hướng.
Luận văn có thể được dùng làm tư liệu tham khảo cho những người nghiên cứu, hoạch định chính sách, quản lý, giảng dạy và học tập FDI ở địa phương, trung ương cũng như một số trường học, cơ sở đào tạo đại học và sau đại học.
7. Bố cục của luận văn.
Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục và tài liệu tham khảo, luận văn gồm 3 chương:
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA NGHIÊN CỨU FDI Ở HƯNG YÊN.
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG FDI Ở HƯNG YÊN.
CHƯƠNG 3: MỘT SỐ KIẾN NGHỊ CHÍNH SÁCH, GIẢI PHÁP NHẰM TĂNG CƯỜNG THU HÚT VÀ SỬ DỤNG CÓ HIỆU QUẢ FDI Ở HƯNG YÊN.
126 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2701 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu FDI ở Hưng Yên - Thực trạng và giải pháp, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Yªn nãi riªng vµ ViÖt Nam nãi chung thµnh n¬i th¶i c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ l¹c hËu, lµm thiÖt h¹i lín ®Õn bªn ®èi t¸c ViÖt Nam.
Khu vùc cã vèn FDI ®ãng gãp ®¸ng kÓ vµo nÒn kinh tÕ - x· héi Hng Yªn th«ng qua chØ tiªu ng©n s¸ch vµ doanh thu, tuy nhiªn hiÖu qu¶ sö dông vèn FDI cßn thÊp, nhÊt lµ vÒ mÆt x· héi, quan hÖ s¶n xuÊt. NhiÒu doanh nghiÖp liªn doanh thua lç nÆng nÒ khiÕn quyÒn lîi kinh tÕ - x· héi cña Hng Yªn bÞ ¶nh hëng. Nguyªn nh©n thua lç th× nhiÒu song yÕu tè chÝnh lµ chi phÝ vËt chÊt vµ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh qu¸ lín do gi¸ m¸y mãc thiÕt bÞ bªn níc ngoµi ®a vµo liªn doanh qu¸ cao so víi thùc tÕ. Ngoµi ra, cßn cã thÓ chÝnh c¸c ®èi t¸c níc ngoµi thùc hiÖn “chiÕn lîc lç” ®Ó thóc ®Èy qu¸ tr×nh chuyÓn hãa thµnh doanh nghiÖp 100% vèn níc ngoµi. HiÖn tîng c¸c liªn doanh lÇn lît b¸o lç ®· phÇn nµo chøng minh ®îc ®iÒu ®ã.
- Nh÷ng bÊt cËp cßn tån t¹i cña khu c«ng nghiÖp:
+ Chi phÝ ®Çu t cßn rÊt cao, c¸c ngµnh c«ng nghiÖp vÖ tinh kÐm ph¸t triÓn.
+ Kh¶ n¨ng cho thuª ®Êt cña c¸c khu c«ng nghiÖp tËp trung cßn nhiÒu h¹n chÕ.
+ DiÖn tÝch lÊp ®Çy cha cao so víi b×nh qu©n cña c¸c KCN trong c¶ níc.
+ Cã KCN cha thu hót ®îc nhµ ®Çu t lín, tr×nh ®é kü thuËt c«ng nghÖ cha cao.
+ Gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ngêi lao ®éng cßn Ýt.
+ M«i trêng ®Çu t cha hÊp dÉn (gi¸ thuª ®Êt cao, gi¶i phãng mÆt b»ng khã kh¨n kÐo dµi vµ chi phÝ lín; chi phÝ h¹ tÇng cao; lÖ phÝ vµ c¸c dÞch vô cao…).
+ C¸c chñ ®Çu t cha thùc sù chñ ®éng gi¶i quyÕt khã kh¨n ®Ó thùc hiÖn dù ¸n; thiÕu tr¸ch nhiÖm vµ tinh thÇn hîp t¸c; cßn b¶o thñ, thiÕu n¨ng ®éng trong xóc tiÕn ®Çu t.
+ Vai trß cña ®èi t¸c ViÖt Nam trong liªn doanh cßn rÊt mê nh¹t.
+ ChÝnh s¸ch hç trî cña Nhµ níc vµ tØnh cha thùc sù n©ng cao lîi thÕ kinh doanh cho c¸c KCN.
+ Do ph¸ vì tæng thÓ quy ho¹ch vµ môc tiªu x©y dùng ban ®Çu khiÕn c«ng ty kinh doanh bÞ mÊt ®éng lùc ®Çu t.
2..3.2.2. Nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra cÇn gi¶i quyÕt.
C«ng t¸c huy ®éng vµ sö dông nguån vèn FDI ë Hng Yªn tuy ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ xong vÉn tån t¹i nh÷ng h¹n chÕ. Ngoµi c¸c nguyªn nh©n kh¸ch quan nh ¶nh hëng cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh - tiÒn tÖ khu vùc, t×nh tr¹ng c¹nh tranh trong viÖc thu hót FDI gi÷a c¸c níc ngµy cµng gia t¨ng, ph¶i kÓ ®Õn c¸c nguyªn nh©n chñ quan tríc hÕt liªn quan ®Õn luËt ph¸p vµ c¬ chÕ, chÝnh s¸ch nh sau:
- LuËt §TNN söa ®æi, bæ sung lµm cho c¸c nhµ §TNN ph¶i thËn träng c©n nh¾c kü cµng h¬n trong viÖc ra quyÕt ®Þnh ®Çu t vµo ViÖt Nam, v× vËy tèc ®é ®Çu t còng bÞ ch÷ng l¹i. Khung ph¸p luËt vµ hÖ thèng c¸c v¨n b¶n cña c¸c Bé, ngµnh chuyªn m«n cha ®ñ søc hÊp dÉn so víi chÝnh s¸ch kªu gäi ®Çu t cña c¸c níc trong khu vùc. V¨n b¶n híng dÉn ho¹t ®éng §TNN cßn tiÕn hµnh chËm, cha râ rµng, khã thùc hiÖn ®îc: chÝnh s¸ch thuÕ, gi¸ dÞch vô, c¸c chi phÝ qu¶ng c¸o… Mét sè c¬ chÕ vÒ qu¶n lý ngo¹i hèi, tû gi¸ hèi ®o¸i vµ vay vèn cßn qu¸ cøng nh¾c, cha phï hîp víi t×nh h×nh cô thÓ.
- Mét sè quy ®Þnh cha mang tÝnh hÊp dÉn ®èi víi c¸c nhµ §TNN nh ch¬ng tr×nh néi ®Þa hãa víi c¸c dù ¸n c«ng nghiÖp nÆng, ®iÓm xuÊt ph¸t ph¶i ®¹t 25%, quy ®Þnh xuÊt nhËp khÈu trªn 80% s¶n phÈm ®èi víi lÜnh vùc ®Çu t vµo ViÖt Nam; sù ph©n biÖt gi÷a c¸c C«ng ty trong vµ ngoµi níc nh møc chªnh lÖch vÒ cíc phÝ ®iÖn, ®iÖn tho¹i… Ngoµi ra sù c¹nh tranh vµ ®iÒu tiÕt cña thÞ trêng néi ®Þa ®· phÇn nµo lµm mÊt ®i c¬ héi cho c¸c nhµ §TNN, nhÊt lµ vµo c¸c lÜnh vùc ®em l¹i lîi nhuËn cao nh kh¸ch s¹n, v¨n phßng, c¨n hé…
- Cho ®Õn nay, vÉn cha thèng nhÊt mét sè quan ®iÓm, nhËn thøc liªn quan ®Õn ®Çu t níc ngoµi: quan ®iÓm vÒ hiÖu qu¶ §TNN, tû lÖ gãp vèn gi÷a c¸c bªn ®Çu t, vÒ viÖc miÔn thuÕ thu nhËp 2 n¨m cho c¸c doanh nghiÖp §TNN víi thuÕ nhËp khÈu, bªn nµo chÞu phÇn chi phÝ gi¶i phãng mÆt b»ng… C«ng t¸c ®Òn bï gi¶i phãng cßn nhiÒu khã kh¨n, cha ®îc gi¶i quyÕt triÖt ®Ó, chÕ ®é chÝnh s¸ch thiÕu ®ång bé. H¬n n÷a gi¸ thuÕ ®Êt qu¸ cao, cã sù bÊt b×nh ®¼ng gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong vµ ngoµi níc, Nhµ níc cho doanh nghiÖp trong níc thuª ®Êt víi gi¸ 5.000.000®ång/ha/n¨m (350 USD); doanh nghiÖp cã vèn §TNN lµ 1.300-2.000 USD/n¨m.
Nguån vèn ®Çu t cßn cha ®ñ nªn tØnh chØ tËp trung vµo c¸c c«ng tr×nh träng ®iÓm, mang tÝnh chiÕn lîc nªn c¬ cÊu kinh tÕ kh«ng c©n ®èi. H¬n n÷a, nguån vèn tÝch lòy trong néi bé cßn thÊp (h¬n 40% tæng vèn ®Çu t), thiÕu tr×nh ®é kü thuËt - c«ng nghÖ nªn ph¶i chÊp nhËn h×nh thøc liªn doanh hay 100% vèn níc ngoµi ë c¸c lÜnh vùc nh viÔn th«ng, ®iÖn tö… MÆc dï biÕt r»ng h×nh thøc nµy sÏ g©y khã kh¨n trong viÖc qu¶n lý vµ ®Þnh híng chiÕn lîc.
- Thñ tôc hµnh chÝnh trong lÜnh vùc ®Çu t níc ngoµi cßn qu¸ rêm rµ, phøc t¹p. Thñ tôc vµ c¸c bíc tiÕn hµnh dù ¸n tõ kh©u thÈm ®Þnh, cÊp giÊy phÐp ®Õn theo dâi, kiÓm tra sau khi cÊp giÊy phÐp ®· ®îc quy ®Þnh nhng trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c c¬ quan qu¶n lý cßn gÆp nhiÒu lóng tóng, c¸c nhµ ®Çu t cßn gÆp r¾c rèi. Bëi c¸c c¬ quan qu¶n lý yÕu kÐm trong viÖc kiÓm tra ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp §TNN sau khi ®îc cÊp giÊy phÐp, sù thiÕu ®ång bé trong viÖc cÊp giÊy phÐp ®Çu t ®· lµm chËm chÔ cho viÖc thùc hiÖn dù ¸n, sù kh«ng thèng nhÊt trong quy ®Þnh víi th«ng lÖ quèc tÕ. Ngoµi ra cßn kÓ ®Õn nh÷ng nhòng nhiÔu, phiÒn hµ cña mét sè c¸n bé cÊp díi còng g©y kh«ng Ýt khã chÞu cho c¸c nhµ ®Çu t.
- Quy ho¹ch kh«ng gian chung cña tØnh ®· ®îc phª duyÖt nhng c¸c quy ho¹ch chi tiÕt cña Hng Yªn cha ®îc kh¼ng ®Þnh nªn c¸c nhµ §TNN rÊt khã kh¨n trong viÖc lùa chän khu vùc ®Çu t (®Æc biÖt lµ c¸c dù ¸n cã quy m« x©y dùng lín).
- C«ng t¸c vËn ®éng ®Çu t lµ mét trong nh÷ng c«ng viÖc míi mÎ trong ho¹t ®éng FDI. Trong thùc tÕ tuy cã tham kh¶o kinh nghiÖm cña c¸c níc kh¸c xong vÉn cßn nhiÒu bì ngì: thô ®éng trong viÖc hîp t¸c ®Çu t, cha chñ ®éng t¹o ra c¬ héi ®Çu t b»ng c¸ch x©y dùng danh môc c¸c dù ¸n hoµn chØnh.
- Tr×nh ®é c¸n bé, lao ®éng cña ViÖt Nam cßn nhiÒu yÕu kÐm. Lùc lîng lao ®éng kü thuËt, sè c¬ së ®µo t¹o c«ng nh©n kü thuËt kh«ng nh÷ng kh«ng t¨ng mµ cßn gi¶m ®i so víi tríc kia. Tr×nh ®é ®µo t¹o c«ng nh©n kü thuËt kh«ng ®îc n©ng cao trong khi trªn thÕ giíi, khoa häc - c«ng nghÖ tiÕn bé nhanh, v× vËy chÊt lîng c«ng nh©n kü thuËt cña ta gi¶m ®i rÊt nhiÒu so víi mÆt b»ng chung cña khu vùc.
- HiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c dù ¸n ®Çu t tríc ®©y cßn thÊp, kh«ng g©y ®îc niÒm tin cho c¸c nhµ §TNN. Ngoµi ra, søc mua cña thÞ trêng trong níc cßn nhá bÐ kh«ng t¹o ®ñ cÇu ®Ó kÝch thÝch s¶n xuÊt còng nh ®Çu t.
Qua ph©n tÝch ë trªn, cã thÓ thÊy r»ng thêi gian qua, t¨ng trëng cña khu vùc FDI vµ khu vùc ngoµi Nhµ níc chÝnh lµ nh÷ng ®éng lùc chñ yÕu cña t¨ng trëng kinh tÕ tØnh Hng Yªn. HiÖu qu¶ sö dông vèn cña FDI ë Hng Yªn lu«n cao h¬n cao h¬n c¸c ®Þa ph¬ng kh¸c trong c¶ níc. §ãng gãp cña FDI trong t¨ng trëng ngµy cµng t¨ng thªm. MÆc dï ®Çu t FDI cña Hng Yªn trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y t¨ng chËm nhng t¸c ®éng cña FDI trong viÖc híng ra xuÊt khÈu, t¹o viÖc lµm lµ rÊt tÝch cùc. Trªn nhiÒu mÆt, FDI lµ cã hiÖu qu¶ trong ph¸t triÓn kinh tÕ Hng Yªn.
Tuy ®· cã nh÷ng kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh nhng dßng vèn FDI ®· gi¶m m¹nh sau khñng ho¶ng khu vùc vµ ®ang gia t¨ng trë l¹i trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y víi tèc ®é chËm ch¹p. HiÖu qu¶ vèn FDI cã dÊu hiÖu suy gi¶m, tuy vÉn lµ mét trong nh÷ng khu vùc cã hiÖu qu¶ nhÊt cña nÒn kinh tÕ. §iÒu nµy do c¶ nguyªn nh©n kh¸ch quan vµ chñ quan nhng nguyªn nh©n chÝnh vÉn lµ do nh÷ng h¹n chÕ cña m«i trêng ®Çu t Hng Yªn. H¹n chÕ lín nhÊt lµ do c«ng t¸c qu¶n lý Nhµ níc vÒ ho¹t ®éng FDI cha ®¹t tíi tÇm vÜ m«, c«ng t¸c quy ho¹ch kÐm, thô ®éng vµ lu«n ®i sau thùc tÕ, luËt ph¸p, chÝnh s¸ch kh«ng minh b¹ch vµ hay thay ®æi, thñ tôc hµnh chÝnh vÉn cßn nÆng nÒ. Bªn c¹nh ®ã chi phÝ cho ho¹t ®éng kinh doanh qu¸ cao so víi khu vùc còng h¹n chÕ hiÖu qu¶ cña FDI. Nh÷ng h¹n chÕ nµy ®· tån t¹i tõ tríc khi diÔn ra khñng ho¶ng tµi chÝnh khu vùc, tuy nhiªn chØ ®Õn thêi kú khã kh¨n, khi c¹nh tranh gi÷a c¸c níc trong khu vùc trong ho¹t ®éng FDI trë nªn gay g¾t, nã míi béc lé ra mét c¸ch râ nÐt.
Bèi c¶nh trong níc vµ quèc tÕ ®· cã nhiÒu biÕn ®éng, c¹nh tranh thu hót FDI gi÷a c¸c níc ®ang ph¸t triÓn, c¸c níc trong khu vùc vµ ngay c¸c ®Þa ph¬ng trong níc ®ang trë nªn ngµy cµng gay g¾t. §Ó kh¾c phôc nh÷ng ¶nh hëng tiªu cùc tõ cuéc khñng ho¶ng khu vùc, kh«i phôc dßng vèn FDI vµ tËn dông dßng vèn nµy mét c¸ch cã hiÖu qu¶ ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ trong níc, ®ßi hái ph¶i cã bíc chuyÓn m×nh m¹nh mÏ h¬n n÷a ®Ó tù hoµn thiÖn.
Ch¬ng 3
Mét sè kiÕn nghÞ chÝnh s¸ch, gi¶i ph¸p
nh»m t¨ng cêng thu hót vµ sö dông cã hiÖu qu¶ FDI ë Hng Yªn
3.1. Môc tiªu, ph¬ng híng thu hót FDI cña Hng Yªn trong thêi gian tíi.
3.1.1. C¬ së ®Þnh híng.
3.1.1.1. Bèi c¶nh quèc tÕ.
Toµn cÇu hãa kinh tÕ lµ mét xu thÕ kh¸ch quan ®ang ngµy mét lan réng khiÕn kh«ng mét quèc gia nµo ®øng ngoµi cuéc mµ kh«ng bÞ ¶nh hëng. Ph©n c«ng vµ hîp t¸c lao ®éng quèc tÕ còng ®ang ph¸t triÓn m¹nh mÏ vµ ngµy mét s©u réng trong mäi lÜnh vùc kinh tÕ v¨n hãa - x· héi. Xu thÕ nµy ®ßi hái ViÖt Nam ph¶i t×m ra thÕ m¹nh riªng cña m×nh vµ x¸c ®Þnh c¸c lÜnh vùc cã thÓ tËn dông thÕ m¹nh cña níc ngoµi ®Ó ph¸t triÓn, tham gia cã hiÖu qu¶ vµo qu¸ tr×nh toµn cÇu hãa, chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ víi khu vùc vµ thÕ giíi.
MÆc dï luång FDI trªn thÕ giíi chñ yÕu vÉn lµ ®Çu t gi÷a c¸c níc ph¸t triÓn nhng FDI vµo c¸c níc ®ang ph¸t triÓn còng gia t¨ng nhanh chãng. Xu thÕ nµy t¹o c¬ héi cho c¸c níc ®ang ph¸t triÓn c¬ héi nhËn ®îc nhiÒu vèn h¬n tõ bªn ngoµi nÕu cã mét chÝnh s¸ch thu hót ®óng ®¾n. Tuy nhiªn, sù c¹nh tranh gi÷a c¸c níc ®ang ph¸t triÓn ngµy cµng cao.
Khu vùc Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D¬ng tiÕp tôc lµ khu vùc ph¸t triÓn n¨ng ®éng, trong ®ã Trung Quèc ®ang vµ sÏ tiÕp tôc cã vai trß ngµy cµng quan träng, ®Æc biÖt sau khi gia nhËp WTO n¨m 2002. Sau khñng ho¶ng tµi chÝnh, kinh tÕ cña nhiÒu níc ASEAN vµ §«ng ¸ ®· vµ ®ang phôc håi vµ ph¸t triÓn víi kh¶ n¨ng c¹nh tranh ®îc t¨ng cêng. Sù c¬ cÊu l¹i nÒn kinh tÕ, cñng cè vµ l¹nh m¹nh hãa nÒn tµi chÝnh trong níc, ®æi míi c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ ®Æc biÖt lµ chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i, trong ®ã t¨ng trëng thu hót FDI cña c¸c níc trong khu vùc lµ mét th¸ch thøc lín ®èi víi ViÖt Nam nãi chung vµ Hng Yªn nãi riªng.
C¸c c«ng ty ®a quèc gia (TNCs) liªn tiÕp ®îc c¬ cÊu l¹i, lµn sãng s¸t nhËp vµ mua l¹i (M&As) diÔn ra trªn hÇu kh¾p c¸c lÜnh vùc, c¸c quèc gia ®Ó h×nh thµnh nªn nh÷ng tËp ®oµn khæng lå chi phèi c¸c lÜnh vùc kinh tÕ. MÆc dï kh«ng ph¶i tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng M&As ®Òu lµ FDI nhng nã chiÕm phÇn chñ yÕu trong luång FDI t¹i c¸c níc ph¸t triÓn. N¨m 1998 M&As ®· chiÕm tíi 90% FDI t¹i Mü (UNCTAD - B¸o c¸o ®Çu t thÕ giíi n¨m 1999). Xu híng nµy sÏ ¶nh hëng tíi tÊt c¶ c¸c níc ®ang ph¸t triÓn, trong ®ã cã ViÖt Nam v× phÇn lín FDI t¹i c¸c níc ®ang ph¸t triÓn lµ tõ c¸c TNCs. ViÖt Nam cÇn nhËn thøc ®óng ®¾n xu híng nµy ®Ó cã nh÷ng ®iÒu chØnh phï hîp trong qu¶n lý, ®iÒu hµnh ho¹t ®éng FDI.
3.1.1.2. Bèi c¶nh trong níc.
Sau gÇn 20 n¨m thùc hiÖn chñ tr¬ng thu hót vµ sö dông FDI cho ph¸t triÓn kinh tÕ, FDI cã nh÷ng thµnh c«ng vµ ®ãng gãp tÝch cùc trong sù ph¸t triÓn kinh tÕ ViÖt Nam. Do nhiÒu nguyªn nh©n dßng FDI vµo ViÖt Nam ®· suy gi¶m trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y vµ cha phôc håi l¹i nh cò. Cã thÓ thÊy r»ng ViÖt Nam ®· qua giai ®o¹n ban ®Çu thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi theo chiÒu réng víi viÖc t×m kiÕm thÞ trêng míi cña c¸c ®èi t¸c níc ngoµi. Giai ®o¹n ph¸t triÓn míi yªu cÇu ViÖt Nam ph¶i cã nh÷ng biÕn ®æi c¨n b¶n vÒ chÝnh s¸ch thu hót vµ sö dông FDI ®Ó ®¶m b¶o môc tiªu t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ ®Êt níc.
Do t¸c ®éng cña cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ Ch©u ¸, nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®· suy gi¶m ®µ t¨ng trëng vµ hiÖn vÉn cha phôc håi nh giai ®o¹n tríc khñng ho¶ng. Cuéc khñng ho¶ng ®· khiÕn nÒn kinh tÕ ViÖt Nam béc lé nh÷ng yÕu kÐm nhÊt ®Þnh vµ ®ßi hái sù t¸i c¬ cÊu l¹i nÒn kinh tÕ trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc ®Ó ®¹t ®îc môc tiªu t¨ng trëng bÒn v÷ng.
ViÖt Nam ®· ký kÕt hiÖp ®Þnh khuyÕn khÝch vµ b¶o hé ®Çu t víi 46 quèc gia vµ vïng l·nh thæ trªn thÕ giíi vµ hiÖn ®ang ®µm ph¸n ®Ó ký kÕt HiÖp ®Þnh khuyÕn khÝch vµ b¶o hé ®Çu t ViÖt Nam - NhËt B¶n. ViÖt Nam còng ®· ký kÕt HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt - Mü, trong ®ã còng ®· dµnh h¼n 1 ch¬ng vÒ ®Çu t. ViÖt Nam ®· lµ thµnh viªn cña ASEAN vµ viÖc chuÈn bÞ gia nhËp hoµn toµn vµo khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN (AFTA n¨m 2006). C¸c cam kÕt song ph¬ng vµ ®a ph¬ng ®· ®îc ký kÕt ®ang ®Æt ra nh÷ng yªu cÇu bøc b¸ch ®èi víi nÒn kinh tÕ trong níc lµ ph¶i tù lín m¹nh ®Ó chuÈn bÞ tèt cho tiÕn tr×nh héi nhËp. Víi t c¸ch lµ mét bé phËn cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam, khu vùc FDI còng ®øng tríc bèi c¶nh héi nhËp vµ cÇn sù ®iÒu chØnh cïng víi nh÷ng ®Þnh híng phï hîp ®Ó ph¸t huy tèi ®a hiÖu qu¶ cña nguån vèn nµy cho ph¸t triÓn kinh tÕ.
3.1.2. Môc tiªu, nhiÖm vô cña FDI trong thêi gian tíi.
TØnh cÇn tiÕp tôc ®Èy m¹nh c«ng t¸c tuyªn truyÒn chñ tr¬ng chÝnh s¸ch cña Nhµ níc vµ cña tØnh ®Ó nh©n d©n thÊy râ lîi Ých cña c¸ nh©n, cña ®Þa ph¬ng, cña tØnh ®Ó s½n sµng chuyÓn ®Êt sang lµm c«ng nghiÖp. TËp trung ph¸t triÓn thªm c¸c KCN nh»m khuyÕn khÝch, thu hót FDI vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Çu t vµo ph¸t triÓn c«ng nghiÖp. Thóc ®Èy qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ theo híng ph¸t triÓn CNH - H§H. §Èy nhanh tiÕn ®é triÓn khai x©y dùng c¬ së h¹ tÇng cho c¸c KCN vµ c¸c khu quy ho¹ch c«ng nghiÖp nh ®êng giao th«ng, ®iÖn, níc, th«ng tin liªn l¹c vµ bè trÝ sö dông ®Êt ®Ó sö dông tiÕt kiÖm vµ c¸c vÊn ®Ò vÒ m«i trêng. TiÕp tôc thùc hiÖn c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c dù ¸n ®· ®îc chÊp thuËn sím ®i vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶.
Thùc hiÖn tèt chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ níc cña ®¬n vÞ m×nh trong viÖc theo dâi, kiÓm tra c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.
T¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp liªn doanh víi níc ngoµi ®Ó ®Èy m¹nh thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi.
3.2. C¸c gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m thu hót vµ n©ng cao hiÖu qu¶ FDI t¹i Hng Yªn.
3.2.1. TiÕp tôc ®æi míi nhËn thøc ®èi víi FDI.
Tríc hÕt vÒ quan ®iÓm chung, chóng ta cÇn ®¸nh gi¸ ®óng vÞ trÝ cña FDI trong nÒn kinh tÕ quèc d©n: FDI lµ bé phËn cÊu thµnh cña toµn bé ho¹t ®éng ®Çu t cña Quèc gia, mµ nguån vèn trong níc xÐt tæng thÓ cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh. FDI kh«ng thay thÕ ®îc c¸c nguån ®Çu t kh¸c, nhng cã thÕ m¹nh riªng cña nã. Trong nh÷ng n¨m tríc m¾t, khi nguån vèn tÝch lòy tõ néi bé nÒn kinh tÕ cßn h¹n hÑp, nguån ODA cha ®¸ng kÓ th× FDI chiÕm vÞ trÝ quan träng gãp phÇn c¶i tiÕn c¬ cÊu kinh tÕ quèc d©n. FDI lµ viÖc thu hót dßng tiÒn tõ c¸c doanh nghiÖp, tæ chøc, c¸ nh©n níc ngoµi vµo ViÖt Nam ®Ó thùc hiÖn c¸c h×nh thøc ®Çu t nh liªn doanh, 100% vèn níc ngoµi vµ hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh. Râ rµng FDI kh¸c víi ODA lµ kh«ng x¶y ra t×nh tr¹ng nî cho c¸c thÕ hÖ mai sau. Khi bá vèn ®Çu t vµo ViÖt Nam, chñ ®Çu t buéc ph¶i quan t©m, lµm chñ tiÒn ®Î ra. Trong quan hÖ lµm ¨n víi c¸c ®èi t¸c ViÖt Nam theo nguyªn t¾c ph©n chia lîi nhuËn vµ rñi ro theo tû lÖ gãp vèn cña mçi bªn. V× vËy trong qu¸ tr×nh thu hót FDI cÇn ph¶i cã nhËn thøc t duy phï hîp ®ã lµ:
- §Çu t trùc tiÕp níc ngoµi (FDI) lµ mét nguån vèn tÊt yÕu ®Ó ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ quèc gia. Chóng ta kh«ng nªn ngé nhËn FDI lµ nh©n tè chØ cã h¹i cho nÒn kinh tÕ ®éc lËp, tù chñ hay cho r»ng FDI lµm mÊt chñ quyÒn d©n téc.
- §¸nh gi¸ dßng vèn FDI, kh«ng nªn coi FDI lµ chiÕc “ch×a khãa vµng” cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña Quèc gia.
- CÇn cã chÝnh s¸ch kinh tÕ ®Æc biÖt cho Hng Yªn thùc hiÖn tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ ®ét ph¸ ®Ó theo kÞp c¸c tØnh trong khu vùc trong thêi gian ng¾n nhÊt.
- Thùc hiÖn chiÕn lîc CNH - H§H, ®Æc biÖt lµ chiÕn lîc c«ng nghiÖp hãa híng vµo xuÊt khÈu vµ chiÕn lîc c«ng nghiÖp hãa thay thÕ hµng nhËp khÈu.
- CÇn nghiªn cøu vµ cã nhËn thøc s©u s¾c vÒ nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Ó x©y dùng chiÕn lîc thu hót FDI cho phï hîp h¬n (lÊy kinh tÕ thÞ trêng ®iÒu tiÕt cho ph¸t triÓn FDI).
3.2.2. Hoµn thiÖn hÖ thèng luËt ph¸p, ®æi míi c¬ chÕ chÝnh s¸ch.
CÇn t¹o m«i trêng ph¸p lý cho ho¹t ®éng ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam theo xu híng ®ång bé hãa vÒ luËt, t¨ng u ®·i vÒ tµi chÝnh cho nhµ ®Çu t ®i ®«i víi viÖc kiÓm so¸t chÆt chÏ nh÷ng ®iÒu kiÖn liªn quan ®Õn sù ph¸t triÓn æn ®Þnh, bÒn v÷ng (nh yÕu tè x· héi - m«i trêng) cho phï hîp víi t×nh h×nh trong níc vµ th«ng lÖ quèc tÕ. CÇn coi träng c¶ viÖc ban hµnh quy chÕ míi vµ dì bá nh÷ng quy chÕ kh«ng phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ (nh xem xÐt viÖc ®¸nh thuÕ trïng trong viÖc chuyÓn lîi nhuËn ra níc ngoµi hoÆc quy ®Þnh vÒ viÖc hoµn vèn b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt cña bªn ViÖt Nam khi tham gia liªn doanh th× liªn doanh ®ã ph¶i nép thuÕ sö dông vèn nh mét tµi s¶n cè ®Þnh…). Ph¶i tr¸nh sù chång chÐo, m©u thuÉn gi÷a c¸c luËt. CÇn sím ban hµnh LuËt BÊt ®éng s¶n. §Æc biÖt, cÇn tiÕn tíi thèng nhÊt ®iÒu chØnh c¸c ho¹t ®éng ®Çu t trong níc vµ ngoµi níc bëi mét luËt ®Çu t thèng nhÊt chung cho c¶ ®Çu t trong níc vµ ®Çu t níc ngoµi.
C¸c v¨n b¶n díi luËt cÇn ®îc ban hµnh kÞp thêi víi néi dung râ rµng, thèng nhÊt víi luËt. Khi thùc hiÖn ®Çu t, c¸c nhµ §TNN thêng ®ông ch¹m ®Õn c¸c v¨n b¶n díi luËt (gãp vèn, thuª ®Êt, tuyÓn dông lao ®éng, xuÊt nhËp khÈu…) nÕu kh«ng cã v¨n b¶n híng dÉn cô thÓ th× ho¹t ®éng ®Çu t gÆp nhiÒu khã kh¨n. Sím hoµn chØnh vµ bæ sung c¸c v¨n b¶n híng dÉn thi hµnh NghÞ ®Þnh 24/2000/N§-ChÝnh phñ, NghÞ ®Þnh híng dÉn chi tiÕt thi hµnh LuËt §Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam n¨m 2000, ®¶m b¶o tÝnh thùc thi thèng nhÊt tõ Trung ¬ng ®Õn c¸c ®Þa ph¬ng vµ tíi doanh nghiÖp. §ång thêi ph¶i phèi hîp gi÷a c¸c Bé, ngµnh liªn quan nghiªn cøu, ®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p gi¶i quyÕt xung ®ét vÒ ph¸p lý gi÷a LuËt §Çu t níc ngoµi víi c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt kh¸c nh Bé LuËt d©n sù, LuËt §Êt ®ai, LuËt Ng©n hµng… nh»m t¹o hµnh lang ph¸p lý th«ng tho¸ng cho ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp.
Nguyªn t¾c cÇn ®¶m b¶o lµ t¹o “s©n ch¬i” b×nh ®¼ng cho c¸c doanh nghiÖp cã vèn §TNN vµ c¸c doanh nghiÖp trong níc. Trong qu¸ tr×nh x©y dùng chÝnh s¸ch ph¶i lÊy ý kiÕn cña c¸c chuyªn gia, nhµ §TNN vµ c¸c ®èi t¸c trong níc, c¨n cø vµo t×nh h×nh cô thÓ mµ ®a ra chÝnh s¸ch. Qu¸ tr×nh thùc hiÖn chÝnh s¸ch ph¶i ®îc tæng kÕt theo ®Þnh kú ®Ó rót kinh nghiÖm, bæ sung hoµn thiÖn chÝnh s¸ch. §Ó khuyÕn khÝch ho¹t ®éng §TNN cÇn quan t©m tíi mét sè chÝnh s¸ch:
- ChÝnh s¸ch ®Êt ®ai: CÇn cô thÓ hãa viÖc cho thuª, thÕ chÊp, chuyÓn nhîng ®Êt ®ai; gi¶m gi¸ thuª ®Êt, c«ng t¸c ®o ®¹c chØ lªn tiÕn hµnh tèi ®a 2 lÇn, thñ tôc ®¬n gi¶n, chi phÝ gi¶i phãng mÆt b»ng ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së gi¸ thÞ trêng vµ cã sù tháa thuËn víi ngêi sö dông ®Êt. Xóc tiÕn viÖc x©y dùng ph¸p lÖnh ®Òn bï vµ t¸i ®Þnh c, bá hÖ sè K khi x¸c ®Þnh gi¸ ®Êt ®Òn bï thiÖt h¹i, quy ®Þnh vÒ quyÒn vµ nghÜa vô cña ngêi bÞ thu håi ®Êt ph¶i di chuyÓn ®Õn n¬i ë míi, quy ®Þnh b¾t buéc vÒ c¬ së h¹ tÇng, nhÊt lµ trêng häc vµ c¬ së kh¸m ch÷a bÖnh t¹i khu t¸i ®Þnh c vµ c¸c c«ng tr×nh phóc lîi kh¸c phôc vô ®êi sèng cña nh©n d©n.
- ChÝnh s¸ch thuÕ vµ hç trî tµi chÝnh: Rµ so¸t l¹i c¸c chÝnh s¸ch vÒ thuÕ ®Ó ®¶m b¶o tÝnh æn ®Þnh vµ thay ®æi nh÷ng bÊt hîp lý theo híng khuyÕn khÝch c¸c dù ¸n thùc hiÖn néi ®Þa hãa, kh¾c phôc t×nh tr¹ng nhËp khÈu nguyªn liÖu, vËt t, linh kiÖn ®Ó s¶n xuÊt chÞu thuÕ cao h¬n nhËp thµnh phÈm. Nhµ níc cÇn nghiªn cøu chÝnh s¸ch u ®·i tµi chÝnh: Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò hoµn thuÕ, chuyÓn lîi nhuËn vÒ níc, vèn gãp, hç trî c¸c dù ¸n ®· ®îc cÊp giÊy phÐp hëng nh÷ng u ®·i vÒ thuÕ lîi tøc, gi¸ thuª ®Êt míi, gi¶m thuÕ doanh thu cho c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n thua lç, cho phÐp c¸c tæ chøc tµi chÝnh hç trî vÒ mÆt tµi chÝnh cho c¸c ®èi t¸c ViÖt Nam ë ®¬n vÞ liªn doanh nh»m h¹n chÕ cao nhÊt møc thiÖt h¹i cña ViÖt Nam vµ c¸c nhµ §TNN t×m ®îc ®èi t¸c trong níc cã ®ñ n¨ng lùc vÒ tµi chÝnh.
Thùc hiÖn níi láng c¸c chÝnh s¸ch: miÔn gi¸ thuª ®Êt trong 3 n¨m ®Çu vµ gi¶m tèi thiÓu 50% gi¸ thuª ®Êt trong 5 n¨m tiÕp theo (®èi víi c¸c KCN cÇn cã møc u ®·i cao h¬n, thËn chÝ gÊp ®«i), thùc hiÖn nguyªn t¾c “kh«ng håi tè”, gi¶m thuÕ lîi tøc xuèng 5%; c¸c doanh nghiÖp FDI cã quyÒn quyÕt ®Þnh lËp quü dù phßng, kh«ng b¾t buéc ph¶i trÝch tõ lîi nhuËn; gi¶m thuÕ chuyÓn lîi nhuËn ra níc ngoµi; cho c¸c ph¬ng tiÖn vËn t¶i ®ång bé s¶n xuÊt hoÆc kh«ng s¶n xuÊt ë ViÖt Nam, nguyªn vËt liÖu kh«ng s¶n xuÊt ë ViÖt Nam ®îc miÔn gi¶m thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng. MiÔn gi¶m thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp, n©ng cao møc thu nhËp chÞu thuÕ cho ngêi níc ngoµi vµ gi¶m møc thuÕ suÊt.
Bæ sung chÝnh s¸ch cô thÓ vÒ thu phÝ ®Ó hoµn vèn nh»m ®a h×nh thøc BOT, BTO, BT vµo thùc tiÔn.
- ChÝnh s¸ch lao ®éng vµ tiÒn l¬ng: C¸c doanh nghiÖp cã vèn §TNN ®îc phÐp tuyÓn lao ®éng trùc tiÕp kh«ng cÇn th«ng qua c¬ quan lao ®éng ViÖt Nam, tháa thuËn møc l¬ng b»ng tiÒn ®ång. Nhµ níc chØ cÇn quy ®Þnh møc l¬ng tèi thiÓu phï hîp víi t×nh h×nh cïng thêi kú.
- ChÝnh s¸ch thÞ trêng vµ tiªu thô s¶n phÈm: KhuyÕn khÝch xuÊt khÈu s¶n phÈm chÊt lîng cao, ®· th«ng qua chÕ biÕn; s¶n phÈm mang th¬ng hiÖu ViÖt Nam; nghiªn cøu ban hµnh chÝnh s¸ch chèng ®éc quyÒn, chèng ph¸ gi¸ hµng hãa, x©y dùng luËt c¹nh tranh ®Ó t¹o sù b×nh ®¼ng gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong níc vµ c¸c doanh nghiÖp cã vèn §TNN. Trêng hîp doanh nghiÖp §TNN bÞ thua lç do viÖc b¸n s¶n phÈm díi gi¸ thµnh kÐo dµi v× ®éng c¬ kh«ng lµnh m¹nh cÇn ph¶i ®îc sö lý vÒ tr¸ch nhiÖm vµ kinh tÕ. B¶o hé thÞ trêng trong níc b»ng c¸c biÖn ph¸p hµnh chÝnh nªn rÊt h¹n chÕ vµ chØ híng vµo mét sè mÆt hµng nhÊt ®Þnh.
- ChÝnh s¸ch c«ng nghÖ: X©y dùng chiÕn lîc thu hót c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, coi trong x©y dùng khu c«ng nghÖ cao, c«ng nghÖ s¹ch ë vïng thÝch hîp víi hÖ thèng quy chÕ râ rµng. M¸y mãc, thiÕt bÞ ®a vµo gãp vèn hoÆc nhËp khÈu h¶i quan gi¸m ®Þnh chÊt lîng. Xö lý tháa ®¸ng viÖc nhËp thiÕt bÞ ®· qua sö dông theo nguyªn t¾c ®Ó nhµ ®Çu t tù chÞu tr¸ch nhiÖm vµ tù quyÕt ®Þnh nhng ph¶i b¶o ®¶m c¸c quy ®Þnh vÒ an toµn lao ®éng vµ vÖ sinh m«i trêng. §µo t¹o c¸n bé qu¶n lý khoa häc c«ng nghÖ, thêng xuyªn ®a mét sè c¸n bé cã phÈm chÊt vµ chuyªn m«n cao ra níc ngoµi ®Ó tiÕp cËn th«ng tin vÒ c«ng nghÖ, tõ ®ã n©ng cao hiÖu qu¶ gi¸m ®Þnh chÊt lîng c«ng nghÖ. B¶o ®¶m quyÒn së h÷u trÝ tuÖ c«ng nghÖ.
- ChÝnh s¸ch vÒ gi¸: ViÖt Nam ®· cã lé tr×nh cô thÓ vÒ gi¶m chi phÝ kinh doanh cho c¸c doanh nghiÖp FDI theo híng tõng bíc xãa bá chÕ ®é hai gi¸ vµ ph©n biÖt ®èi xö vÒ gi¸ gi÷a khu vùc trong níc vµ khu vùc cã vèn níc ngoµi. Ban vËt gi¸ chÝnh phñ ®· tr×nh Thñ tíng ChÝnh phñ ®Ò ¸n ®iÒu chØnh gi¸, phÝ ®Ó thèng nhÊt mét mÆt b»ng chung cho ®Çu t trong níc vµ níc ngoµi vµ lé tr×nh nµy ®· vµ ®ang ®îc thùc hiÖn theo híng n©ng gi¸ ¸p dông cho ngêi ViÖt Nam lªn vµ gi¶m gi¸ ¸p dông ®èi víi khu vùc níc ngoµi. Gi¸ ®iÖn n¨m 2002 còng ®· gi¶m ®èi víi khu vùc FDI. Cíc viÔn th«ng còng ®· ®îc ®iÒu chØnh gi¶m theo lé tr×nh mµ ®ît gi¶m cíc gÇn ®©y nhÊt lµ tõ ngµy 1/4/2003. ViÖt Nam ®· vµ ®ang triÓn khai thùc hiÖn c¸c cam kÕt vÒ lé tr×nh gi¶m gi¸ vµ thùc hiÖn xãa bá c¬ chÕ 2 gi¸.
Tuy nhiªn, ngay c¶ khi xãa bá ®îc chÕ ®é 2 gi¸ vµ thùc hiÖn lé tr×nh gi¶m gi¸ th× møc gi¸ kinh doanh ë ViÖt Nam vÉn cßn ë møc rÊt cao so víi khu vùc, ®Æc biÖt lµ gi¸ ®iÖn, níc, cíc vËn t¶i ®êng biÓn, cíc hµng kh«ng… lµm gi¶m hiÖu qu¶ vµ søc c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp, gi¶m søc c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ. ViÖc gi¶m gi¸ kh«ng chØ lµm gi¶m so víi ViÖt Nam mµ ph¶i lµm gi¶m so víi mÆt b»ng chung cña khu vùc th× míi cã thÓ khuyÕn khÝch ®îc dßng FDI vµo. Do vËy, song song víi viÖc ®Èy nhanh xãa bá c¬ chÕ 2 gi¸, vÊn ®Ò quan träng h¬n lµ ph¶i thùc hiÖn gi¶m chi phÝ kinh doanh.
§Ó thùc hiÖn tèt viÖc gi¶m gi¸ th× biÖn ph¸p h÷u hiÖu nhÊt lµ t¹o ra mét m«i trêng c¹nh tranh thùc sù cho c¸c doanh nghiÖp kinh doanh c¸c dÞch vô hiÖn ®ang ë møc gi¸ cao, ch¼ng h¹n nh ngµnh viÔn th«ng, cung cÊp níc, cung cÊp ®iÖn… Nh÷ng ngµnh nµy hiÖn nay sù tham gia cña khu vùc ngoµi Nhµ níc cßn rÊt h¹n chÕ. Trong thêi gian tríc m¾t, nh÷ng lÜnh vùc nµy cã thÓ më réng cho c¸c nhµ ®Çu t trong níc nh chÝnh s¸ch ®ang ¸p dông ®èi víi dÞch vô viÔn th«ng råi dÇn dÇn më cöa cho ®Çu t níc ngoµi. ViÖc më cöa cho nhµ ®Çu t níc ngoµi trong mét sè lÜnh vùc dÞch vô theo cam kÕt t¹i HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt - Mü lµ 5 - 7 n¨m sau ngµy HiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc. Thêi gian còng kh«ng cßn nhiÒu, do vËy, c¶i tæ khu vùc trong níc ®Ó ®ñ søc c¹nh tranh tríc khi më cöa thÞ trêng lµ rÊt quan träng.
Cô thÓ, chÕ ®é 2 gi¸ ®èi víi gi¸ ®iÖn, theo lé tr×nh xãa bá c¬ chÕ 2 gi¸, sÏ ®îc lo¹i bá trong n¨m 2004. §Ó lµm gi¶m chi phÝ ®iÖn n¨ng, ChÝnh phñ khuyÕn khÝch viÖc ®Çu t vµo nguån ®iÖn vµ dù th¶o LuËt ®iÖn ®ang trong qu¸ tr×nh so¹n th¶o vµ sÏ tr×nh Quèc héi phª duyÖt trong n¨m 2004. Sau khi ®îc phª duyÖt vµ cã hiÖu lùc, gi¸ ®iÖn sÏ ®îc x¸c ®Þnh bëi thÞ trêng chø kh«ng ph¶i do Nhµ níc quy ®Þnh nh hiÖn nay.
§èi víi chi phÝ viÔn th«ng, viÖc lo¹i bá c¬ chÕ 2 gi¸ còng ®îc thùc hiÖn theo lé tr×nh. Trong thêi gian tíi, cïng víi viÖc më cöa thÞ trêng dÞch vô viÔn th«ng, gi¸ cíc viÔn th«ng còng sÏ ®îc x¸c ®Þnh theo c¬ chÕ thÞ trêng vµ tiÕn gÇn h¬n víi møc gi¸ chung trong khu vùc. ChÝnh phñ quan t©m ®Õn khÝa c¹nh nµy vµ ®ang chØ ®¹o s¸t sao c¸c c¬ quan liªn quan thùc hiÖn ®Ò ¸n gi¶m gi¸.
- ChÝnh s¸ch vÒ lao ®éng vµ thu nhËp: §èi víi chi phÝ lao ®éng, ®Æc biÖt lµ chi phÝ qu¶n lý lao ®éng bËc trung vµ cao cÊp. ViÖt Nam ®ang söa ®æi ph¸p lÖnh thuÕ, thu nhËp c¸ nh©n ®èi víi ngêi cã thu nhËp cao theo híng n©ng møc khëi ®iÓm chÞu thuÕ vµ gi¶m møc ®iÒu tiÕt thu nhËp. Dù th¶o nµy ®îc c¸c doanh nghiÖp hëng øng v× cã ®iÒu kiÖn sö dông lao ®éng ViÖt Nam ë vÞ trÝ cao ®Ó gi¶m chi phÝ thuª ngêi níc ngoµi. Kh«ng nh÷ng thÕ, viÖc söa ®æi Ph¸p lÖnh còng sÏ t¹o ®iÒu kiÖn chuyÓn giao c«ng nghÖ, kü n¨ng qu¶n lý cho ngêi ViÖt Nam. §èi víi c«ng nh©n, c¸c m« h×nh ®µo t¹o nghÒ ®ang ®îc nghiªn cøu vµ triÓn khai ¸p dông ®Ó t¨ng cêng ®éi ngò lao ®éng cã kü n¨ng, ®îc ®µo t¹o, t¨ng kh¶ n¨ng tuyÓn dông vµ gi¶m chi phÝ ®µo t¹o l¹i ®èi víi c¸c doanh nghiÖp FDI.
- ChÝnh s¸ch c¬ së h¹ tÇng: §èi víi chi phÝ mÆt b»ng, viÖc gi¶m gi¸ còng cÇn ®îc ®Èy m¹nh, ®Æc biÖt lµ thóc ®Èy tiÕn ®é gi¶i phãng mÆt b»ng vµ gi¶m gi¸ chi phÝ ®Òn bï gi¶i táa. ViÖc gi¶i phãng mÆt b»ng cÇn ®îc thùc hiÖn c¬ng quyÕt, theo ®óng tiÕn ®é. C¸c ®¬n vÞ cÊp phêng/x·, huyÖn/thÞ x·, cÇn m¹nh d¹n, kiªn quyÕt trong c«ng t¸c gi¶i táa. ViÖc gi¶i táa cÇn c«ng khai, minh b¹ch vµ c«ng b»ng ®èi víi c¸c hé, c¸c ®¬n vÞ ph¶i gi¶i táa th× viÖc gi¶i táa sÏ thùc hiÖn ®óng tiÕn ®é.
§èi víi c¸c lÜnh vùc h¹ tÇng nh n©ng cÊp hÖ thèng c¶ng biÓn hÖ thèng ®êng quèc lé còng nh ®êng t¹i c¸c vïng khã kh¨n… ChÝnh phñ cÇn t×m nguån hç trî cña níc ngoµi mµ chñ yÕu lµ dµnh nguån ODA, t¹o c¬ chÕ khuyÕn khÝch mäi thµnh phÇn kinh tÕ tham gia ®Çu t c¬ së h¹ tÇng díi h×nh thøc BOT, BT trong níc, ph¸t hµnh tr¸i phiÕu c«ng tr×nh hoÆc c©n ®èi ng©n s¸ch ®Ó ®Çu t n©ng cÊp. ViÖc ®Çu t n©ng cÊp hÖ thèng h¹ tÇng sÏ gãp phÇn lµm gi¶m chi phÝ h¹ tÇng giao th«ng.
3.2.3. §Èy m¹nh c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh.
UBND, Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t tØnh Hng Yªn vµ c¸c ngµnh cã liªn quan cÇn rµ so¸t l¹i chøc tr¸ch cña m×nh, gi¶m thiÓu thñ tôc hµnh chÝnh, bé m¸y gän nhÑ, gióp tiÕt kiÖm ®îc thêi gian vµ tiÒn b¹c cho nhµ ®Çu t níc ngoµi nhanh chãng ®a c¸c dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng còng nh thùc hiÖn tèt nh÷ng môc tiªu ®Ò ra trong c¸c dù ¸n.
N©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan qu¶n lý ®Çu t níc ngoµi kh«ng chØ nh»m c¶i thiÖn thñ tôc nhanh ®Ó cã giÊy phÐp ®Çu t mµ tríc hÕt lµ ë nh÷ng thñ tôc sau giÊy phÐp ®Ó dù ¸n ®îc triÓn khai nhanh chãng; ®ång thêi t¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý ho¹t ®éng ®Çu t khi dù ¸n ®i vµo vËn hµnh; kiÓm tra gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn cã ®óng tiÕn ®é kh«ng vµ khi cÇn cã thÓ ®iÒu chØnh ngay, tr¸nh phiÒn hµ, l·ng phÝ. C«ng t¸c kiÓm tra tµi chÝnh kh«ng qu¸ 1 lÇn/n¨m. CÇn cã sù phèi hîp chÆt chÏ díi sù l·nh ®¹o chung cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t ®Ó ®¶m b¶o võa ®¬n gi¶n thñ tôc, võa thèng nhÊt qu¶n lý chung trong c¶ níc. Kiªn quyÕt tõ chèi nh÷ng dù ¸n kh«ng b¶o ®¶m c¸c tiªu chuÈn mµ ph¸p luËt quy ®Þnh (®Æc biÖt lµ vÒ m«i trêng) hoÆc kh«ng cã t¸c dông tÝch cùc trong sù nghiÖp CNH - H§H.
T¨ng cêng c«ng t¸c th«ng tin, t vÊn, tËn dông viÖc nèi m¹ng internet ®Ó cËp nhËt th«ng tin, hiÓu thªm vÒ ®èi t¸c vµ giíi thiÖu ViÖt Nam víi thÕ giíi. Th«ng qua m¹ng m¸y tÝnh ®Ó Nhµ níc qu¶n lý thèng nhÊt.
TiÕn hµnh n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý cña c¸c cÊp, c¸c ngµnh trong ho¹t ®éng ®Çu t níc ngoµi th«ng qua viÖc c¬ cÊu l¹i bé m¸y qu¶n lý theo híng tinh gi¶m, gän nhÑ, thùc hiÖn nguyªn t¾c thèng nhÊt vÒ “mét cöa”, “mét mèi”.
CÇn n©ng cao tr×nh ®é ngo¹i ng÷, tr×nh ®é lý luËn g¾n víi thùc tiÔn vÒ chuyªn ngµnh kinh tÕ ®èi ngo¹i. §µo t¹o vµ ®µo t¹i l¹i nguån nh©n lùc ®Ó ®¸p øng yªu cÇu hiÖn nay. Lùa chän nh÷ng c¸n bé cã tr×nh ®é chuyªn m«n v÷ng, giái ngo¹i giao, nh¹y bÐn, n¨ng ®éng trong c«ng viÖc ®Ó bè trÝ c«ng t¸c vµo lÜnh vùc thu hót vµ qu¶n lý ®Çu t níc ngoµi.
CÇn cã nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ vÒ tr¸ch nhiÖm kinh tÕ, h×nh sù ®èi víi c¸c c¸ nh©n, tæ chøc trong ho¹t ®éng ®Çu t níc ngoµi, tr¸nh t×nh tr¹ng trèn tr¸nh tr¸ch nhiÖm, ®ïn ®Èy vµ quy tr¸ch nhiÖm mét c¸ch chung chung. ChØ ®¹o chÆt chÏ viÖc x©y dùng tæ chøc §¶ng, C«ng ®oµn, §oµn Thanh niªn trong doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi, duy tr× ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc nµy.
CÇn x©y dùng quy chÕ phèi hîp cô thÓ gi÷a ChÝnh phñ c¸c Bé qu¶n lý c¸c ngµnh víi UBND tØnh Hng Yªn trong viÖc qu¶n lý ho¹t ®éng ®Çu t níc ngoµi theo ®óng thÈm quyÒn. CÇn triÖt ®Ó vµ kiªn quyÕt h¬n trong viÖc quy ®Þnh râ rµng, minh b¹ch c¸c thñ tôc hµnh chÝnh vµ tr¸ch nhiÖm c¸ nh©n c«ng chøc cô thÓ ë mäi kh©u, mäi cÊp, c«ng khai c¸c c«ng tr×nh, thêi h¹n sö lý c¸c thñ tôc hµnh chÝnh trong lÜnh vùc ®Çu t níc ngoµi. Tríc m¾t tØnh tËp trung tiÕn hµnh c¸c biÖn ph¸p cô thÓ sau:
- Më réng diÖn ®¨ng ký cÊp giÊy phÐp ®Çu t ®èi víi c¸c dù ¸n quy m« võa vµ nhá. §èi víi c¸c dù ¸n khuyÕn khÝch ®Çu t th× ®îc ®îc cÊp giÊy chøng nhËn u ®·i ®Çu t. §èi víi c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi ®· cã giÊy phÐp ®Çu t mµ muèn kinh doanh c¸c ngµnh nghÒ kh¸c cã liªn quan th× chØ ph¶i ®¨ng ký ngµnh kinh doanh víi Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t Hng Yªn.
- Thùc hiÖn tèt thêi gian cÊp giÊy phÐp, chËm nhÊt lµ 45 ngµy ®èi víi dù ¸n cÇn thÈm ®Þnh vµ 15 - 30 ngµy ®èi víi dù ¸n ®¨ng ký (®èi víi mét sè dù ¸n trong KCN cã quy m« nhá th× ®îc cÊp phÐp díi 10 ngµy).
- §¬n gi¶n hãa thñ tôc h¶i quan: nªn tiÕn hµnh kiÓm tra t¹i cöa khÈu víi thêi gian ng¾n, h¹n chÕ thêi gian göi hµng t¹i kho ®Ó kiÓm tra. Söa ®æi c¸c quy ®Þnh hiÖn hµnh vÒ cÊp thÞ thùc xuÊt nhËp c¶nh vµ gi¶m møc thu lÖ phÝ cÊp thÞ thùc xuÊt nhËp c¶nh ®èi víi ngêi níc ngoµi.
- ViÖc ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng do phÝa ViÖt Nam ®¶m nhËn vµ chi phÝ ®îc tÝnh vµo vèn gãp.
- Më réng quyÒn qu¶n lý ®Çu t cho Hng Yªn.
- Hng Yªn ®îc cÊp phÐp cho tÊt c¶ c¸c dù ¸n ®Çu t vµo tØnh, kh«ng bÞ rµng buéc ë møc vèn vµ diÖn tÝch sö dông trõ danh môc cÊm hoÆc danh môc do Thñ tíng quyÕt ®Þnh. C¸c dù ¸n ®Çu t vµo KCN hoÆc khu chÕ xuÊt còng nh khu c«ng nghÖ cao kh«ng cÇn ph¶i xin giÊy phÐp, chØ cÇn ®¨ng ký víi c¸c ®iÒu kiÖn ®îc c«ng bè tríc.
UBND tØnh Hng Yªn lµ chñ ®Çu t c¸c c«ng tr×nh cho tØnh ®Ó c¸c dù ¸n ®Çu t thùc sù hiÖu qu¶, s¸t môc ®Ých sö dông.
Hng Yªn ®îc phÐp ra c¸c quyÕt ®Þnh thu hót ®Çu t nh miÔn gi¶m thuÕ, hç trî ®Çu t c¬ së h¹ tÇng, t vÊn miÔn phÝ…
3.2.4. Lµm tèt c«ng t¸c quy ho¹ch ®Çu t.
TØnh cÇn bæ sung, hoµn thiÖn quy ho¹ch ngµnh, quy ho¹ch kh«ng gian cho tõng huyÖn, thÞ x· ®Ó t¹o ra mét c¬ cÊu kh«ng gian, c¬ cÊu s¶n phÈm hîp lý, ph¸t triÓn ®ång bé c¸c vïng kinh tÕ, c¸c ngµnh kinh tÕ cña tØnh, më réng kh«ng gian ®Çu t ë tÊt c¶ c¸c huyÖn.
C«ng t¸c lµm quy ho¹ch cÇn ph¶i ®îc thay ®æi. §Ó triÓn khai lµm quy ho¹ch, cÇn cã ®Çu t phï hîp cho c«ng t¸c kh¶o s¸t, ®¸nh gi¸ mét c¸ch toµn diÖn ho¹t ®éng FDI tõ tríc tíi nay, kh¶o s¸t ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ trªn tõng ngµnh, tõng vïng theo tõng ®èi t¸c víi c¸c h×nh thøc ®Çu t ®Ó cã ®îc c¸i nh×n toµn diÖn vÒ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng FDI thêi gian qua. ViÖc tham kh¶o ý kiÕn cña c¸c nhµ khoa häc trong vµ ngoµi níc trong qu¸ tr×nh x©y dùng quy ho¹ch còng lµ cÇn thiÕt vµ nªn lµm. ViÖc tæ chøc c¸c ®oµn tham quan, kh¶o s¸t kinh nghiÖm thµnh c«ng vµ thÊt b¹i cña c¸c tØnh b¹n còng lµ rÊt cÇn thiÕt.
ViÖc x©y dùng quy ho¹ch FDI cÇn ph¶i qu¸n triÖt c¸c quan ®iÓm sau:
- Quy ho¹ch FDI ph¶i g¾n liÒn, lµ bé phËn kh«ng t¸ch rêi cña chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña tØnh nãi riªng vµ c¶ níc nãi chung, còng nh g¾n liÒn víi quy ho¹ch ph¸t triÓn vïng, ngµnh, trªn c¬ së c©n ®èi c¸c nguån lùc trong vµ ngoµi níc.
- Quy ho¹ch FDI ph¶i ®¶m b¶o sù râ rµng, cô thÓ nhng còng ®ång thêi ph¶i cã tÝnh cëi më, tÝnh thay thÕ, tÝnh ®Þnh híng.
- Quy ho¹ch FDI ph¶i b¸m s¸t vµo c¸c kh¶ n¨ng, ®iÒu kiÖn hiÖn cã cña tØnh, nhËn ®Þnh nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc ®èi víi nÒn kinh tÕ ®Êt níc nãi chung vµ ho¹t ®éng FDI nãi riªng ®Ò hiÖn thùc hãa c¸c môc tiªu ®Ò ra trong quy ho¹ch.
- Quy ho¹ch FDI ph¶i héi ®ñ c¶ tÝnh khoa häc vµ tÝnh kh¶ thi.
Tõ nh÷ng quan ®iÓm trªn ®©y, viÖc x©y dùng quy ho¹ch cÇn ®îc tæ chøc thùc hiÖn theo quy tr×nh sau:
- §iÒu tra tæng thÓ t×nh h×nh ho¹t ®éng vµ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña FDI t×m ra ®îc nh÷ng mÆt ®îc vµ cha ®îc cña ho¹t ®éng nµy, chØ ra nh÷ng ngµnh, huyÖn, thÞ trÊn thu hót vµ sö dông FDI cã hiÖu qu¶. §Ó thùc hiÖn ®îc bíc nµy th× ®iÒu quan träng nhÊt lµ x©y dùng ®îc hÖ thèng tiªu chÝ, quan ®iÓm ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶.
- Nghiªn cøu, kh¶o s¸t kinh nghiÖm cña mét sè quèc gia, vïng trong c«ng t¸c quy ho¹ch.
- X©y dùng dù th¶o quy ho¹ch thu hót vµ sö dông vèn FDI, chØ ra nh÷ng ngµnh cã lîi thÕ trong thu hót FDI, nh÷ng ngµnh kh«ng cã kh¶ n¨ng thu hót FDI, nh÷ng ngµnh cÇn thu hót FDI nhÊt lµ ngµnh cã kü thuËt cao ph¶i cã chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p thÝch hîp.
- Tæ chøc lÊy ý kiÕn c¸c nhµ khoa häc, c¸c chuyªn gia trong vµ ngoµi níc.
- Hoµn chØnh quy ho¹ch vµ ban hµnh.
- Tæ chøc thùc hiÖn vµ gi¸m s¸t thùc hiÖn.
- Tæng kÕt ®¸nh gi¸ ®Þnh kú vµ thùc hiÖn nh÷ng sö ®æi bæ sung cËp nhËt nÕu cÇn thiÕt. ViÖc sö ®æi bæ sung cËp nhËt còng cÇn thùc hiÖn theo quy tr×nh x©y dùng ban ®Çu (tuy theo néi dung söa ®æi bæ sung hay cËp nhËt mµ lùa chän vai trß vµ ph¹m vi thÝch hîp).
ViÖc x©y dùng quy ho¹ch ®ßi hái ph¶i ®îc sù quan t©m ®óng møc vµ nguån kinh phÝ nhÊt ®Þnh. Nguån kinh phÝ nµy do Nhµ níc vµ tØnh Hng Yªn ®Çu t lµ hîp lý nhÊt trªn c¬ së tËn dông tèi ®a hç trî tõ c¸c nguån kh¸c nh phèi hîp víi c¸c tæ chøc quèc tÕ trong c«ng cuéc kh¶o s¸t, ®iÒu tra, ®¸nh gi¸ vµ x©y dùng hÖ thèng quan ®iÓm hiÖu qu¶, häc hái kinh nghiÖm níc ngoµi…
ViÖc x©y dùng quy ho¹ch tèt võa lµ gi¶i ph¸p, võa lµ ®iÒu kiÖn ®Ó toµn bé ho¹t ®éng FDI, kÓ c¶ ho¹t ®éng qu¶n lý trë nªn cã hiÖu qu¶.
u tiªn tËp trung ®Çu t vµo c¸c ngµnh c«ng nghiÖp t¹o s¶n phÈm cã hµm lîng chÊt x¸m vµ c«ng nghiÖp nghÖ cao nh chÕ t¹o m¸y c«ng cô vµ ®éng c¬, l¾p r¸p chÕ t¹o «t« xe m¸y; ®å ®iÖn tö. Ph¸t triÓn tõng bíc trung t©m th¬ng m¹i, thÞ trêng tµi chÝnh - ng©n hµng, thÞ trêng dÞch vô, t vÊn kü thuËt, tiÕp thÞ, dÞch vô kh¸ch s¹n. H×nh thµnh mét sè siªu thÞ, trung t©m dÞch vô tæng hîp… C¸c Bé, ngµnh trung ¬ng phèi hîp chÆt chÏ víi tØnh trong viÖc x©y dùng quy ho¹ch ph¸t triÓn Hng Yªn, tõ ®ã x©y dùng c¸c dù ¸n kªu gäi ®Çu t vµ c«ng bè cho c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi ®Ó hä dÔ dµng lùa chän dù ¸n, chän ®Þa ®iÓm ®Çu t cã hiÖu qu¶.
N©ng cao chÊt lîng quy ho¹ch tæng thÓ nãi chung vµ quy ho¹ch ®Çu t níc ngoµi nãi riªng sÏ tr¸nh ®îc t×nh tr¹ng ®Çu t trµn lan, ®Çu t theo phong trµo lµm phung phÝ nguån lùc, gi¶m hiÖu qu¶ c¸c dù ¸n FDI, lµm cho c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi gi¶m lßng tin.
3.2.5. X©y dùng hoµn thiÖn h¹ tÇng c¬ së kü thuËt.
- Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n khiÕn chi phÝ kinh doanh t¹i Hng Yªn nãi riªng vµ ViÖt Nam nãi chung qu¸ cao lµ do c¬ së h¹ tÇng qu¸ thÊp kÐm, c¶ vÒ sè lîng còng nh chÊt lîng. ViÖc ®Çu t c¶i t¹o vµ n©ng cÊp c¬ së h¹ tÇng lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó ho¹t ®éng cña khu vùc FDI nãi riªng vµ ho¹t ®éng ®Çu t nãi chung cã hiÖu qu¶. ViÖc c¶i t¹o, n©ng cÊp c¬ së h¹ tÇng cÇn mét khèi lîng vèn ®Çu t rÊt lín, do vËy, trong hoµn c¶nh cña Hng Yªn nãi riªng vµ ViÖt Nam nãi chung, kh«ng thÓ ®Çu t dµn tr¶i mµ ph¶i ®Çu t cã träng ®iÓm, c©n nh¾c thêi ®iÓm vµ quy m« ®Çu t cho c¸c c«ng tr×nh h¹ tÇng.
- §èi víi nh÷ng vïng ®Þa ph¬ng trªn ®Þa bµn tØnh cã c¬ së h¹ tÇng ph¸t triÓn, cÇn tiÕp tôc ®Çu t ®Ó duy tr×, c¶i t¹o vµ n©ng cÊp ®Ó t¹o ®éng lùc ph¸t triÓn, t¹o ®iÒu kiÖn thu hót c¸c dù ¸n FDI míi còng nh t¹o thuËn lîi cho c¸c dù ¸n ®· ®îc cÊp phÐp ho¹t ®éng lµ hÕt søc cÇn thiÕt. C¬ së h¹ tÇng trªn ®Þa bµn tØnh do tr×nh ®é ph¸t triÓn h¹ tÇng ®· tèt h¬n so víi tríc ®©y, kh¶ n¨ng chi tr¶ cho viÖc sö dông h¹ tÇng còng cao h¬n, do vËy, ngoµi nguån vèn Nhµ níc cã thÓ huy ®éng c¸c nguån vèn kh¸c, c¸c ph¬ng thøc nh BOT, BT, BTO (trong níc hoÆc níc ngoµi) hoÆc dïng h×nh thøc tr¸i phiÕu, tÝn phiÕu c«ng tr×nh ®Ó ®Çu t cho h¹ tÇng. ViÖc tiÕp tôc ®Çu t cho c¸c vïng nµy, t¹o ®iÒu kiÖn cho vïng, trªn ®Þa bµn tØnh tiÕp tôc ph¸t triÓn m¹nh, t¹o ®iÒu kiÖn thóc ®Èy sù ph¸t triÓn ë c¸c vïng phô cËn.
- §èi víi c¸c huyÖn cã c¬ së h¹ tÇng cha ph¸t triÓn, cÇn dµnh c¸c nguån vèn tµi trî, vèn theo c¸c ch¬ng tr×nh môc tiªu cña Nhµ níc, vèn u ®·i… ®Ó ®Çu t cho h¹ tÇng, tõ ®ã míi cã kh¶ n¨ng huy ®éng ®îc vèn ®Çu t cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ®Ó ph¸t triÓn nh»m thu hót tèi ®a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ nhÊt lµ nguån vèn FDI.
- N©ng cao vai trß cña Nhµ níc trong x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng, nhÊt lµ h¹ tÇng ngoµi hµng rµo KCN. Khi cÊp giÊy phÐp ®Çu t, tØnh ph¶i bè trÝ vèn ®Ó thùc hiÖn m¹ng líi h¹ tÇng. Nªn x¸c ®Þnh chi phÝ nµy nh lµ mét nguån vèn ®èi øng thùc hiÖn FDI, nÕu tØnh kh«ng ®ñ vèn th× cho phÐp vay u ®·i hoÆc ®îc ph¸t tr¸i phiÕu c«ng tr×nh ®Ó x©y dùng. Cã kÕ ho¹ch huy ®éng c¸c nguån lùc cña toµn thÓ nh©n d©n ®Ó ®Çu t vµo c¸c c«ng tr×nh träng ®iÓm, kho¶n thanh to¸n ®îc tr¶ b»ng nguån thu tõ thuÕ cña c¸c dù ¸n ®Çu t níc ngoµi. Thùc hiÖn nghiªm tóc viÖc hoµn tr¶ sè tiÒn cho doanh nghiÖp cã vèn §TNN ®· øng tríc ®Ó x©y dùng h¹ tÇng kü thuËt ngoµi hµng rµo víi quy ®Þnh cô thÓ thêi gian hoµn tr¶ vèn cho nhµ ®Çu t ®Ó c¸c nhµ §TNN thùc hiÖn dù ¸n nhanh h¬n.
KhuyÕn khÝch t nh©n bá vèn ®Çu t vµo ph¸t triÓn h¹ tÇng KCN. Nh vËy sÏ t¹o lßng tin cho c¸c nhµ §TNN, gióp hä chØ viÖc tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh ngay sau khi ®îc cÊp giÊy phÐp ®Çu t. C«ng t¸c triÓn khai dù ¸n ®îc diÔn ra nhanh h¬n, vèn ®Çu t vµo s¶n xuÊt lín h¬n, s¶n phÈm ®îc b¸n ra phï hîp víi thÞ trêng vµ ®óng thêi c¬.
3.2.6. Më réng c¸c h×nh thøc thu hót vµ vËn ®éng ®Çu t.
Cho phÐp doanh nghiÖp cã vèn §TNN ®îc phÐp ph¸t hµnh cæ phiÕu, tr¸i phiÕu ®Ó më réng quy m« ®Çu t. Mét sè tËp ®oµn cã nhiÒu dù ¸n ®Çu t ®îc phÐp thµnh lËp c«ng ty qu¶n lý vèn ®Ó ®iÒu hµnh chung vµ hç trî c¸c dù ¸n ®· ®Çu t.
Cho phÐp c¸c nhµ ®Çu t ®îc tù do lùa chän h×nh thøc ®Çu t, ®èi t¸c ®Çu t, ngµnh nghÒ vµ ®Þa ®iÓm ®Çu t. Xö lý linh ho¹t h¬n viÖc chuyÓn ®æi h×nh thøc doanh nghiÖp 100% vèn níc ngoµi ®èi víi c¸c dù ¸n sö dông c«ng nghÖ cao, xuÊt khÈu phÇn lín s¶n phÈm, x©y dùng h¹ tÇng KCN ë ®Þa bµn kinh tÕ- x· héi khã kh¨n, xem xÐt viÖc cho phÐp dù ¸n qu¶ng c¸o theo h×nh thøc liªn doanh.
Cho phÐp c¸c ng©n hµng tù quyÒn quyÕt ®Þnh viÖc mua b¸n vµ ngo¹i tÖ cho doanh nghiÖp §TNN. Xóc tiÕn ho¹t ®éng thÞ trêng cña thÞ trêng tµi chÝnh mét c¸ch ®Çy ®ñ theo híng tù do hãa. §ång thêi qu¶n lý vµ xö lý tèt c¸c ho¹t ®éng tÝn dông th¬ng m¹i quèc tÕ ®Ó ®¶m b¶o tÝn nhiÖm trong thanh to¸n quèc tÕ, ®Æc biÖt ph¶i cã bíc chuÈn bÞ chu ®¸o, xóc tiÕn viÖc thµnh lËp thÞ trêng chøng kho¸n.
G¾n c«ng t¸c vËn ®éng, xóc tiÕn ®Çu t víi ch¬ng tr×nh, dù ¸n, ®èi t¸c, ®Þa bµn cô thÓ. Bé, ngµnh, UBND ph¶i cã tr¸ch nhiÖm híng dÉn c¸c nhµ ®Çu t trong kh©u t×m hiÓu, chuÈn bÞ dù ¸n, xem xÐt cÊp giÊy phÐp vµ triÓn khai.
C¸c Bé, ngµnh cÇn tæ chøc phèi hîp nghiªn cøu t×nh h×nh kinh tÕ thÞ trêng ®Çu t, chÝnh s¸ch cña Nhµ níc, c¸c tËp ®oµn ®a quèc gia, c¸c tËp ®oµn vµ c¸c c«ng ty lín ®Ó cã chÝnh s¸ch vËn ®éng ®Çu t phï hîp; nghiªn cøu luËt ph¸p, chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p thu hót §TNN cña c¸c níc trong khu vùc ®Ó kÞp thêi cã nh÷ng ®èi s¸ch phï hîp, tr¸nh bÞ ®éng vµ l¹c hËu.
X©y dùng néi dung ®Ó ®a lªn m¹ng Ineternet, c¸c t¹p chÝ quèc tÕ, c¸c dù ¸n, c¸c c«ng tr×nh, chÝnh s¸ch kªu gäi ®Çu t vµo Hng Yªn ®Ó c¸c doanh nghiÖp, t nh©n níc ngoµi dÔ dµng nghiªn cøu t×m hiÓu. Göi tíi c¸c §¹i sø qu¸n ViÖt Nam ë níc ngoµi, c¸c tæ chøc ViÖt kiÒu danh môc c¸c dù ¸n §TNN cÇn thu hót ®Çu t. Tæ chøc thêng kú c¸c héi nghÞ víi c¸c doanh nghiÖp níc ngoµi, c¸c nhµ tµi trî, c¸c cuéc häp mÆt, tiÕp xóc víi nhµ ®Çu t, häp b¸o ®Ó giíi thiÖu c¬ héi ®Çu t.
3.2.7. §µo t¹o, båi dìng ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý vµ n©ng cao chÊt lîng ngêi lao ®éng ho¹t ®éng trong khu vùc FDI.
Thø nhÊt, ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý ho¹t ®éng FDI cÇn tuyÓn chän nh÷ng ngêi cã ®ñ tr×nh ®é, n¨ng lùc ®Ó lµm c«ng t¸c qu¶n lý.
Thø hai, ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý ho¹t ®éng FDI cÇn ®îc thêng xuyªn cËp nhËt kiÕn thøc, th«ng tin vÒ FDI còng nh t×nh h×nh kinh tÕ chung vÒ lÜnh vùc hay ngµnh mµ m×nh phô tr¸ch. Mçi c¸n bé qu¶n lý cÇn ®îc ®µo t¹o c¨n b¶n vÒ nghiÖp vô qu¶n lý Nhµ níc, qu¶n lý Nhµ níc vÒ kinh tÕ nãi chung vµ qu¶n lý Nhµ níc ®èi víi ho¹t ®éng FDI nãi riªng.
Thø ba, thêng xuyªn cËp nhËt c¸c kiÕn thøc, quan ®iÓm, chÝnh s¸ch míi cña c¸c ngµnh, lÜnh vùc cã liªn quan cho c¸c c¸n bé qu¶n lý do ban qu¶n lý FDI liªn quan ®Õn hÇu hÕt c¸c ngµnh, c¸c lÜnh vùc cña nÒn kinh tÕ quèc d©n.
Thø t, ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý ho¹t ®éng FDI cÇn ®îc thêng xuyªn bæ xung c¸c kiÕn thøc cÇn thiÕt, bæ trî cho c«ng t¸c ho¹t ®éng nh ngo¹i ng÷ vµ kü n¨ng m¸y tÝnh. Kü n¨ng lµm viÖc nhãm vµ kü n¨ng giao tiÕp còng lµ c¸c kü n¨ng cÇn thiÕt ®èi víi c¸c c¸n bé qu¶n lý ho¹t ®éng FDI.
Thø n¨m, ®iÒu kiÖn lµm viÖc cña c¸n bé qu¶n lý FDI cÇn ®îc quan t©m ®uóng møc, ®¶m b¶o c¸c trang thiÕt bÞ cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng qu¶n lý. Trong thêi ®¹i cña c«ng nghÖ th«ng tin hiÖn nay, viÖc trang bÞ c¸c trang thiÕt bÞ cÇn thiÕt l¹i cµng trë nªn quan träng.
Thø s¸u, ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý FDI cÇn ®Þnh kú n¾m t×nh h×nh ë c¬ së ®Ó kh«ng xa rêi thùc tiÔn. §èi víi c¸n bé qu¶n lý cÊp trung ¬ng, viÖc ®i c¬ së cã ý nghÜa vµ yªu cÇu cao h¬n bëi v× ngoµi n¾m t×nh h×nh trùc tiÕp tõ c¸c doanh nghiÖp cßn ph¶i n¾m ®îc t×nh h×nh qu¶n lý ho¹t ®éng FDI.
Víi nh÷ng yªu cÇu nh vËy, ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý ho¹t ®éng FDI cÇn cã møc ®·i ngé xøng ®¸ng ®Ó tËn t©m víi c«ng viÖc. Tuy nhiªn, chÝnh s¸ch ®·i ngé víi ®éi ngò c«ng chøc trong bé m¸y qu¶n lý Nhµ níc nãi chung vµ qu¶n lý Nhµ níc trong khu vùc FDI nãi riªng kh«ng thÓ xö lý riªng biÖt mµ ph¶i ®îc xö lý tæng thÓ trong viÖc ®æi míi chÝnh s¸ch l¬ng, thëng… cho toµn ®éi ngò c¸n bé lµm viÖc trong khu vùc FDI.
3.2.8. Mét sè vÊn ®Ò kh¸c.
CÇn nhanh chãng rµ so¸t, ph©n lo¹i vµ ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn cña tÊt c¶ c¸c dù ¸n trªn ®Þa bµn ®Ó cã biÖn ph¸p xö lý, hç trî cho phï hîp. TËp trung chØ ®¹o ®iÒu hµnh xö lý nghiªm hµnh vi vi ph¹m cña c¸c nhµ §TNN, còng nh gi¶i quyÕt nhanh c¸c vÊn ®Ò khã kh¨n ph¸t sinh t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp nµy vît qua.
* §èi víi c¸c dù ¸n cha ®i vµo s¶n xuÊt kinh doanh.
KiÓm tra t×nh h×nh triÓn khai c¸c dù ¸n, t×m ra c¸c nguyªn nh©n g©y ¸ch t¾c tõ ®ã tËp trung th¸o gì. B·i bá mét sè thñ tôc kh«ng cÇn thiÕt, c«ng bè râ rµng quy tr×nh tr¸ch nhiÖm, thêi gian xö lý c¸c thñ tôc. Cè g¾ng tËp trung ®Çu mèi vÒ Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t Hng Yªn tr¸nh g©y t×nh tr¹ng ph©n quyÒn trong qu¸ tr×nh xö lý, g©y khã kh¨n, nhòng nhiÔu. Thùc hiÖn xö lý c«ng b»ng, nghiªm minh c¸c hiÖn tîng vßi vÜnh g©y s¸ch nhiÔu ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t.
Hç trî vèn cho c¸c dù ¸n khã kh¨n vÒ tµi chÝnh, cung cÊp, giíi thiÖu cho c¸c doanh nghiÖp níc ngoµi nh÷ng ®èi t¸c trong níc cã tiÒm lùc tµi chÝnh, phï hîp víi tõng dù ¸n cô thÓ.
* §èi víi c¸c dù ¸n ®ang ho¹t ®éng.
TiÕp tôc kiÓm tra ho¹t ®éng cña c¸c dù ¸n nµy, cho phÐp ®îc hëng nh÷ng u ®·i cña c¸c quy ®Þnh míi vÒ thuÕ, gi¸ thuª ®Êt. Xem xÐt miÔn gi¶m thuÕ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp thùc sù lç vèn. Cho phÐp c¸c dù ¸n tån ®äng chuyÓn ®æi chñ ®Çu t, môc tiªu vµ h×nh thøc ®Çu t cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn kinh doanh thÞ trêng.
Cho phÐp c¸c dù ¸n kinh doanh hµng xuÊt khÈu ®ang gÆp khã kh¨n ®îc phÐp t¨ng tû lÖ tiªu thô trong níc, nÕu nh÷ng s¶n phÈm ®ã vÉn ph¶i nhËp khÈu vµ thÞ trêng trong níc cã nhu cÇu.
* §èi víi c¸c doanh nghiÖp ph¶i b¸n ngo¹i tÖ: CÇn ®¬n gi¶n hãa thñ tôc, cã gi¶i ph¸p kh¾c phôc rñi ro vÒ thay ®æi tû gi¸ hèi ®o¸i, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho doanh nghiÖp khi cÇn cã thÓ mua ®ñ vµ kÞp thêi lîng ngo¹i tÖ ®· quy ®Þnh. Hç trî b¸n ngo¹i tÖ cho c¸c doanh nghiÖp ®ang thùc sù khã kh¨n do khñng ho¶ng tµi chÝnh, thÞ trêng xuÊt khÈu bÞ thu hÑp.
Xem xÐt viÖc cÊp giÊy phÐp x©y dùng míi vµ gi·n tiÕn ®é x©y dùng c¸c KCN ph¶i chuyÓn träng t©m vµo ho¹t ®éng vËn ®éng ®Çu t ®Ó lÊp ®Çy diÖn tÝch cho thuª. Kh¾c phôc t×nh tr¹ng ®Çu t trµn lan, ph©n t¸n, c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh gi÷a trong vµ ngoµi KCN, gi÷a c¸c KCN víi nhau.
T¨ng cêng c«ng t¸c kiÓm tra, gi¸m s¸t c¸c ho¹t ®éng tµi chÝnh cã vèn §TNN nh»m kh¾c phôc s¬ hë g©y thiÖt h¹i ®Õn lîi Ých cña bªn ViÖt Nam.
§«n ®èc c¸c doanh nghiÖp cã vèn §TNN thùc hiÖn nghiªm tóc chÕ ®é b¸o c¸o tµi chÝnh theo ®óng quy ®Þnh hiÖn hµnh nh»m hç trî cho c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc n¾m b¾t ®îc kÞp thêi t×nh h×nh ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp ®Ó cã biÖn ph¸p qu¶n lý thÝch hîp víi tõng thêi kú.
Duy tr× vµ ph¸t triÓn mèi quan hÖ hîp t¸c gi÷a doanh nghiÖp víi c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc b»ng c¸c h×nh thøc thÝch hîp trong qu¸ tr×nh x©y dùng chÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ qu¶n lý ho¹t ®éng cña c¸c dù ¸n ®Çu t níc ngoµi, nh»m b¶o ®¶m c¸c chÝnh s¸ch míi ban hµnh sím ®îc thùc hiÖn vµ cã tÝnh thùc thi cao.
N©ng cao vai trß vµ n¨ng lùc cña c¸n bé qu¶n lý ViÖt Nam trong c¸c liªn doanh ®Ó mét mÆt nhanh chãng tiÕp thu ®îc kinh nghiÖm vÒ qu¶n lý kinh doanh, mÆt kh¸c cã thÓ trùc tiÕp theo dâi vµ ph¸t hiÖn c¸c ho¹t ®éng sai tr¸i cña phÝa níc ngoµi nh chuyÓn gi¸, b¸n ph¸ gi¸…
KÕt luËn
§Çu t trùc tiÕp níc ngoµi cña ViÖt Nam nãi chung, Hng Yªn nãi riªng nh÷ng n¨m qua ®· thu ®îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng khÝch lÖ, ®Æc biÖt trong bèi c¶nh ®Êt níc cßn khã kh¨n: thiÕu vèn, c«ng nghÖ, tr×nh ®é qu¶n lý… Nh÷ng kÕt qu¶ nµy lµ sù hÊp dÉn ®Çu t còng nh sù th«ng tho¸ng cña luËt ®Çu t níc ngoµi.
§èi víi Hng Yªn, nguån vèn FDI ngµy cµng gia t¨ng vµ ngµy cµng ph¸t huy ®îc hiÖu qu¶ râ rÖt trªn c¸c lÜnh vùc cña ®êi sèng kinh tÕ - x· héi gãp phÇn thóc ®Èy qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa - hiÖn ®¹i hãa cña tØnh nãi riªng, ®Êt níc nãi chung.
Tuy nhiªn, Ho¹t ®éng FDI trong nh÷ng n¨m qua t¹i Hng Yªn còng béc lé mét sè h¹n chÕ. C¬ cÊu ®Çu t cßn bÊt hîp lý vµ hiÖu qu¶ tæng thÓ kinh tÕ - x· héi cña ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp cßn cha cao; m«i trêng ph¸p lý cßn ®ang trong qu¸ tr×nh hoµn thiÖn; thñ tôc hµnh chÝnh cßn rêm rµ…; ®Æc biÖt thêi kú (1997 - 2000), do nhiÒu nguyªn nh©n, ho¹t ®éng cña lÜnh vùc nµy rÊt yÕu kÐm, trong vßng 4 n¨m chØ thu hót ®îc vµi dù ¸n. Tõ n¨m 2000 tíi nay ®· cã dÊu hiÖu phôc håi vµ t¨ng trëng nhanh nhng cha v÷ng ch¾c. V× vËy, viÖc c¶i thiÖn toµn diÖn m«i trêng FDI t¹i Hng Yªn lµ vÊn ®Ò tÊt yÕu trong giai ®o¹n hiÖn nay vµ hy väng r»ng c¸c gi¶i ph¸p nªu trªn sÏ ®ãng gãp ®îc phÇn nhá bÐ trong nç lùc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy.
Nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kû 21 nµy, tØnh Hng Yªn ®ang cã nhiÒu c¬ héi ®ång thêi ph¶i ®èi mÆt víi nhiÒu th¸ch thøc to lín, ®Æc biÖt ph¶i ®èi mÆt víi sù c¹nh tranh gay g¾t vÒ xuÊt khÈu, vÒ thu hót vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi tõ c¸c tØnh kh¸c vµ tõ c¸c níc trong khu vùc. Nhng sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ cïng víi chÝnh s¸ch nhÊt qu¸n vµ l©u dµi, nh÷ng lîi thÕ vèn cã vÒ tµi nguyªn, con ngêi sÏ vÉn lµ nh÷ng thÕ m¹nh cho m«i trêng ®Çu t cña tØnh Hng Yªn. Cïng víi nh÷ng nç lùc vµ quyÕt t©m thu hót FDI cña tØnh Hng Yªn ch¾c ch¾n ®©y sÏ lµ ®Þa chØ hÊp dÉn ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi.
Tµi liÖu tham kh¶o
1. Hµ ThÞ Ngäc Anh, Liªn doanh vµ ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam, Nhµ xuÊt b¶n Gi¸o dôc, Hµ Néi 1998.
2. Phïng Quèc ChÝ, §¸nh gi¸ t¸c ®éng cña ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi (FDI) ®Õn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ tØnh Hng Yªn, T¹p chÝ Kinh tÕ thÕ giíi (th¸ng 2 n¨m 2004).
3. GS.TS. T« Xu©n D©n, Gi¸o tr×nh Kinh tÕ häc quèc tÕ, Nhµ xuÊt b¶n Thèng kª, Hµ Néi 1999.
4. §ç §øc §Þnh (chñ biªn), C«ng nghiÖp hãa - hiÖn ®¹i hãa: ph¸t huy lîi thÕ so s¸nh, kinh nghiÖm cña c¸c nÒn kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn ë Ch©u ¸, Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ Quèc gia, Hµ Néi 1999.
5. §ç §øc §Þnh (chñ biªn), Kinh tÕ ®èi ngo¹i, Xu híng ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch ë mét sè níc Ch©u ¸ trong bèi c¶nh toµn cÇu hãa vµ tù do hãa, Nhµ xuÊt b¶n thÕ giíi, Hµ Néi 2003.
6. Vò ChÝ Léc, Gi¸o tr×nh §Çu t níc ngoµi, Nhµ xuÊt b¶n Gi¸o dôc, Hµ Néi 1997.
7. NguyÔn Träng Lu©n (2002), §Çu t trùc tiÕp níc ngoµi víi c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ë ViÖt Nam, Nhµ xuÊt b¶n Khoa häc x· héi.
8. Phïng Xu©n Nh¹, §Çu t trùc tiÕp níc ngoµi phôc vô c«ng nghiÖp hãa ë Malaysia - Kinh nghiÖm ®èi víi ViÖt Nam, Nhµ xuÊt b¶n ThÕ giíi, Hµ Néi 2000.
9. Phïng Xu©n Nh¹, §Çu t quèc tÕ, Nhµ xuÊt b¶n §¹i häc Quèc gia Hµ Néi, Hµ Néi 2001.
10. NguyÔn Xu©n Th¾ng (chñ biªn), Mét sè xu híng ph¸t triÓn chñ yÕu hiÖn nay cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi, Nhµ xuÊt b¶n Khoa häc - X· héi, Hµ Néi 2003.
11. GS.TS. NguyÔn Ngäc Tr©n (2003), Mét sè vÊn ®Ò kinh tÕ toµn cÇu hiÖn nay, Nhµ xuÊt b¶n ThÕ giíi.
12. TS. Bïi Anh TuÊn, T¹o viÖc lµm cho ngêi lao ®éng qua ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vµo ViÖt Nam, Nhµ xuÊt b¶n Thèng kª, Hµ Néi 2000.
13. TS. NguyÔn Träng Xu©n (2002), §Çu t trùc tiÕp níc ngoµi víi c«ng cuéc c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ë ViÖt Nam, Nhµ xuÊt b¶n Khoa häc x· héi.
14. B¸o c¸o t×nh h×nh ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi t¹i ViÖt Nam, Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t tõ n¨m1995 ®Õn 2003.
15. B¸o c¸o hµng n¨m vÒ t×nh h×nh thu hót FDI cña tØnh tõ 1997 - 2003, Së kÕ ho¹ch vµ ®Çu t Hng Yªn.
16. C«ng nghiÖp hãa vµ chiÕn lîc t¨ng trëng dùa trªn xuÊt khÈu, ViÖn ChiÕn lîc ph¸t triÓn - Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t, Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ Quèc gia, Hµ Néi 1997.
17. §Çu t trùc tiÕp cña c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia ë c¸c níc ®ang ph¸t triÓn, Häc viÖn Quan hÖ quèc tÕ, Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ Quèc gia, Hµ Néi 1996.
18. Híng dÉn ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi t¹i ViÖt Nam, Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ Quèc gia, Hµ Néi 1995.
19. LuËt §Çu t níc ngoµi söa ®æi, bæ sung n¨m 2000.
20. Nh÷ng ®iÒu cÇn biÕt vÒ chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t ®èi víi ngêi ViÖt Nam ®Þnh c¬ ë níc ngoµi vµ ngêi níc ngoµi thêng tró t¹i ViÖt Nam, ViÖn nghiªn cøu qu¶n lý kinh tÕ trung ¬ng - ñy ban vÒ ngêi ViÖt Nam ë níc ngoµi, Hµ Néi, th¸ng 5 n¨m 2002.
21. Niªn gi¸m thèng kª hµng n¨m cña tØnh tõ n¨m 1997 - 2003, Côc thèng kª tØnh Hng Yªn.
22. Quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi tØnh ®Õn n¨m 2010 vµ mét sè ®Þnh híng ®Õn n¨m 2020, ñy ban nh©n d©n tØnh Hng Yªn.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- FDI ở Hưng Yên - Thực trạng và giải pháp.DOC
