Giai cấp công nhân và sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trong thời đại ngày nay

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT - Giai cấp công nhân : GCCN - Chủ nghĩa tư bản ; CNTB - Chủ nghĩa xã hội : CNXH - Cộng sản chủ nghĩa ; CSCN - Tư bản chủ nghĩa : TBCN - Xã hội chủ nghĩa : XHCN - Chủ nghĩa cộng sản : CNCS - Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá : CNH - HĐH A.PHẦN MỞ ĐẦU Lịch sử nhân loại đã chứng minh trong mỗi thời kỳ chuyển biến cách mạng từ hình thái kinh tế xã hội này sang hình thái kinh tế xã hội khác luôn có một giai cấp đứng ở vị trí trung tâm, lãnh đạo quá trình chuyển biến đó. Giai cấp này có sứ mệnh lịch sử là thủ tiêu xã hội cũ, xây dựng xã hội mới phù hợp với tiến trình khách quan của lịch sử. Việc xoá bỏ chế độ TBCN, xoá bỏ chế độ người bóc lột người, giải phóng mình, giải phóng nhân dân lao động và toàn thể nhân loại thoát khỏi sự áp bức bóc lột, xây dựng thành công xã hội CSCN chính là sứ mệnh lịch sử của GCCN. Ngày nay trước sự biến động phức tạp, khó lường của tình hình thế giới, trước sự phát triển quanh co của lịch sử, nhất là từ sau khi chế độ XHCN ở Liên Xô và Đông Âu sụp đổ, phong trào cách mạng thế giới lâm vào thoái trào, CNTB tạm thắng thế. Lợi dụng tình hình này không ít kẻ cơ hội đã tìm cách phê phán, xuyên tạc phủ nhận chủ nghĩa Mác - Lênin, phủ nhận học thuyết về sứ mệnh lịch sử của GCCN và rêu rao về "sự tận cùng của lịch sử". Trong bối cảnh đó, việc làm sáng tỏ và nhận thức lại một cách đúng đắn về GCCN và sứ mệnh lịch sử của GCCN là vấn đề có ý nghĩa lý luận, thực tiễn sâu sắc và thiết thực. Xuất phát từ thực tế cấp bách đó, với vốn kiến thức đã học, cùng với sự hướng dẫn nhiệt tình của cô giáo, giảng viên Vũ Thị Phương Mai, em mạnh dạn nghiên cứu đề tài: Giai cấp công nhân và sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trong thời đại ngày nay . Do thời gian và trình độ có hạn nên các vấn đề em trình bày không tránh khỏi nhiều thiếu sót, rất mong nhận được ý kiến đánh giá, nhận xét của thầy cô để bài tiểu luận của em hoàn chỉnh hơn. Em xin chân thành cảm ơn. B.PHẦN NỘI DUNG I. Khái niệm giai cấp công nhân: 1. Quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin: C.Mác và Ăngghen đã dùng nhiều thuật ngữ khác nhau để nói về GCCN như: giai cấp vô sản, giai cấp xã hội hoàn toàn chỉ dựa vào việc bán sức lao động của mình, lao động làm thuê ở thế kỉ XIX, giai cấp vô sản hiện đại, GCCN hiện đại, GCCN đại công nhân đại công nghiệp như những cụm từ đồng nghĩa để biểu thị một khái niệm: GCCN - con đẻ của nền đại công nghiệp TBCN, giai cấp đại biểu cho lực lượng sản xuất tiên tiến, cho phương thức sản xuất hiện đại. Cũng theo C.Mác và Ăngghen, GCCN luôn mang hai thuộc tính cơ bản sau: Về phương thức lao động, phương thúc sản xuất: đó là những người lao động trực tiếp hay gián tiếp vận hành các công cụ sản xuất có tính chất công nghiệp ngày càng hiện đại và xã hội hoá cao. Về vị trí trong quan hệ sản xuất TBCN: đó là người lao động không có tư liệu sản xuất, phải bán sức lao động cho nhà tư bản và bị nhà tư bản bóc lột về giá trị thặng dư. Thuộc tính thứ hai này nói lên một trong những đặc trưng cơ bản của GCCN dưới chế độ TBCN nên C.Mác và Ăngghen còn gọi là giai cấp vô sản. Những quan điểm đó cho đến nay vẫn giữ nguyên giá trị, vẫn là cơ sở phương pháp luận để chúng ta nghiên cứu GCCN hiện đại, đặc biệt là để làm sáng tỏ sứ mệnh lịch sử của GCCN trong thời đại hiện nay. 2. Định nghĩa giai cấp công nhân: " GCCN là một tập đoàn xã hội ổn định, hình thành và phát triển cùng với quá trình phát triển của nền công nghiệp hiện đại, với nhịp độ phát triển của lực lượng sản xuất có tính chất xã hội hoá ngày càng cao; là lực lượng lao động cơ bản tiên tiến trong các quy trình công nghệ, dịch vụ công nghiệp, trực tiếp hoặc gián tiếp tham gia vào quá trình sản xuất, tái sản xuất ra của cải vật chất và cải tạo các quan hệ xã hội; đại biểu cho lực lượng sản xuất và phương thức sản xuất tiên tiến trong thời đại hiện nay." Tại các nước tư bản, GCCN là những người không có hoặc về cơ bản không có tư liệu sản xuất, làm thuê cho giai cấp tư sản và bị bóc lột giá trị thặng dư. Còn ở các nước xã hội chủ nghĩa, GCCN là người đã cùng nhân dân lao động làm chủ những tư liệu sản xuất chủ yếu, là giai cấp lãnh đạo xã hội trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa. II. Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân. Sứ mệnh lịch sử đó trong thời đại ngày nay: 1. Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân: GCCN là giai cấp tiên tiến nhất. GCCN - con đẻ của nền sản xuất công nghiệp hiện đại,đại diện cho ph­ương thức sản xuất tiên tiến. GCCN có lợi ích trực tiếp đối kháng với lợi ích của giai cấp tư­ sản và thống nhất với lợi ích lâu dài của các tầng lớp nhân dân lao động khác. GCCN có hệ tư­ t­ưởng là chủ nghĩa Mác - Lênin, có đảng tiên phong của mình là Đảng cộng sản. GCCN có tinh thần cách mạng triệt để. GCCN có tính tổ chức kỷ luật cao. Điều kiện sản xuất tập trung và trình độ kỹ thuật ngày càng hiện đại, cơ cấu tổ chức sản xuất chặt chẽ đã tôi luyện cho GCCN hiện đại tính tổ chức và kỷ luật cao. GCCN là giai cấp có bản chất quốc tế. * Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân: Trong sự chuyển biến từ hình thái kinh tế xã hội TBCN lên hình thái kinh tế xã hội CSCN, GCCN là giai cấp trung tâm, có nhiệm vụ phải thoả mãn các điều kiện: là giai cấp đại diện cho một phương thức sản xuất tiên tiến; là giai cấp có hệ tư tưởng độc lập; giai cấp này phải tiến hành thuyết phục tập hợp và tổ chức quần chúng làm cách mạng. Và hai nhiệm vụ quan trọng nhất đó là: tiến hành xoá bỏ chế độ cũ, xây dựng hình thái kinh tế xã hội mới tiến bộ hơn. Thực chất nội dung sứ mệnh lịch sử của GCCN đó là: Trong lĩnh vực kinh tế: GCCN tiến hành xoá bỏ chế độ tư hữu tư nhân về tư liệu sản xuất, xây dựng chế độ công hữu về tư liệu sản xuát, nâng cao năng suất lao động ,thoả mãn từng bước nhu cầu phát triển của nhân dân Trong lĩnh vực chính trị: GCCN phải trở thành giai cấp thống trị trong xã hội. Muôn vây nhiệm vụ đặt ra là phải đập tan chính quyền tư sản, xây dựng nền chuyên chính vô sản mà thực chất là để đảm bảo quyền lực chính trị thuộc về nhân dân. Trong lĩnh vực xã hội: GCCN phải tiến hành xoá bỏ giai cấp bóc lột,phải xoá bỏ giai cấp nói chung,tạo ra sự bình đẳng trong quan hệ giữa người với người. GCCN có vai trò vô cùng quan trọng trong lịch sử toàn nhân loại. Họ chính là lực lượng lãnh đạo các sự nghiệp: sự nghiệp giải phóng giai cấp; sự nghiệp giải phóng xã hội và dân tộc; sự nghiệp giải phóng người lao động và sự nghiệp giải phóng con người. Do đó sứ mệnh lịch sử của GCCN phải được thực hiện trên toàn thế giới. Để có cái nhìn sâu sắc hơn về sứ mệnh lịch sử của GCCN, ta sẽ tìm hiểu đôi chút về nguyên nhân hay nói cách khác là những điều kiện nào đã trao cho GCCN sứ mệnh lịch sử ấy. Do địa vị kinh tế - xã hội khách quan, GCCN là giai cấp gắn với lực lượng sản xuất tiên tiến nhất dưới CNTB. Và như vậy nó là lực lượng quyết định phá vỡ quan hệ sản xuất TBCN. Địa vị kinh tế - xã hội khách quan không chỉ khiến cho GCCN trở thành giai cấp cách mạng triệt để nhất mà còn tạo cho họ khả năng làm việc đó. Đó là khả năng đoàn kết thống nhất giai cấp, khả năng đoàn kết các giai cấp khác trong cuộc đấu tranh chống tư bản, đó là khả năng đi đầu trong cuộc đấu tranh của toàn thể nhân dân lao động và của dân tộc vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Từ sự phân tích về địa vị kinh tế - xã hội và những đặc điểm của GCCN, ta có thể hiểu rõ những cơ sở khách quan khẳng định GCCN có sứ mệnh lịch sử là đấu tranh chống lại chế độ TBCN và từng bước xây dựng thành công xã hội mới - xã hội xã hội chủ nghĩa và CSCN trên phạm vi toàn thế giới dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng Sản - đội tiên phong của GCCN. 2. Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trong thời đại ngày nay: Trước hết, GCCN phải là giai cấp thống trị về chính trị. Với địa vị thống trị của mình, GCCN là giai cấp quyết định xu hướng phát triển của lịch sử; giai cấp cầm quyền ở một số quốc gia trên thế giới. Hơn nữa, GCCN là động lực và là lực lượng lãnh đạo cuộc đấu tranh nhằm thủ tiêu mọi sự áp bức bóc lột và sự tha hoá con người, sáng tạo ra xã hội mới. Thủ tiêu áp bức bóc lột và mọi hình thức tha hoá, thực hiện sự giải phóng con người đòi hỏi GCCN trước hết phải giành lấy dân chủ, giành lấy chính quyền. Sau khi trở thành giai cấp cầm quyên, GCCN trờ thành lực lượng lãnh đạo, tổ chức và thực hiện quá trình xây dựng xã hội mới - xã hội xã hội chủ nghĩa và CSCN trên phạm vi mỗi dân tộc và trên toàn thế giới, thực hiện sự nghiệp giải phóng giai cấp, giải phóng dân tộc, giải phóng xã hội và giải phóng con người. GCCN là lực lượng lãnh đạo toàn bộ cuộc đấu tranh để thủ tiêu hoàn toàn các giai cấp. Thực hiện sứ mệnh lịch sử của GCCN không phải nhằm duy trì GCCN mà vì mục tiêu giải phóng con người. Trong "Tuyên ngôn của Đảng Cộng Sản" Mác và Ăngghen đã khẳng định: "Toàn bộ lý luận của chủ nghĩa cộng sản là thủ tiêu chế độ tư hữu". Một khi chế độ tư hữu không còn thì nguyên nhân phân chia xã hội thành giai cấp, nhà nước cũng bị xoá bỏ. Và do đó với tư cách là một giai cấp, GCCN cũng sẽ không còn lý do tồn tại. Tất nhiên con đường để đi tới một xã hội không giai cấp rất quanh co và phức tạp. Ta thừa nhận một thực tế là ngày nay trước sự biến đổi không ngừng của thế giới, khi mà CNTB đang thắng thế, phong trào cách mạng trên thế giới đang tạm thoái trào và đặc biệt là cuộc cách mạng khoa học công nghệ đang diễn ra với một tốc độ chóng mặt trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội thì bản thân GCCN cũng đang có nhiều thay đổi. Trước hết có thể dễ dàng nhận ra những thay đổi về mặt chất của đội ngũ công nhân trên toàn thế giới. Ngày nay trình độ tay nghề chuyên môn của GCCN đã được nâng lên rõ rệt. Công nhân ngày càng được nâng cao trình độ, tay nghề thêm vào đó là xu hướng "trí thức hoá" công nhân đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu. Đây là một xu thế tất yếu khách quan bởi nó xuất phát từ đòi hỏi của thực tiễn sản xuất. Đời sống của công nhân không ngừng được cải thiện. Tại các nước phát triển GCCN đang được trung lưu hoá, được quan tâm không chỉ về mặt vật chất mà còn cả về mặt tinh thần. Bản thân GCCN thế giới cũng có nhiều chuyển biến tích cực về giác ngộ cách mạng, tiếp thu chủ nghĩa Mác - Lênin. Các phong trào đấu tranh của công nhân về vấn đề dân sinh dân chủ đang diễn ra mạnh mẽ. Bên cạnh đó GCCN hiện nay cũng có những chuyển biến mạnh mẽ về mặt lượng. Số lượng công nhân thế giới không ngừng tăng lên, họ trở thành lực lượng lao động đông đảo, chiếm vị trí quan trọng hàng đầu trong xã hội. Không những vậy giai cấp công nhân còn đang biến đổi mạnh mẽ về cơ cấu chủ yếu theo hướng: giảm số lượng lao động giản đơn, lao động trong những ngành nghề truyền thống - tăng số lượng lao động phức tạp, lao động trong các ngành nghề hiện đại. Ngày nay, kẻ thù của chủ nghĩa xã hội khoa học và một số kẻ cơ hội đang phủ nhận học thuyết Mác - Lênin về sứ mệnh lịch sử của GCCN. Theo họ GCCN ngày càng “teo đi“, “tan biến” vào các giai cấp, tầng lớp xã hội khác. Như­ng thực tế đã chứng minh đó là ý kiến hoàn toàn sai lầm, vì GCCN hiện nay tuy có sự biến đổi về mặt số l­ượng hoặc dịch chuyển vào các giai cấp khác, chất lượng công nhân không ngừng được năng cao nhưng bản chất của công nhân và GCCN không hề thay đổi. Mặt khác, mâu thuẫn giữa lực lư­ợng sản xuất và quan hệ sản xuất trong lòng chế độ TBCN đang diễn ra hết sức gay gắt. Tuy đã đạt đư­ợc một số thành tựu nh­ưng CNTB vẫn không sao giải quyết được những mâu thuẫn nội tại trong lòng nó. Nền kinh tế TBCN có khả năng phát triển nh­ưng th­ường xuyên phải đương đầu với các cuộc khủng hoảng nặng nề, với nhiều cơn suy thoái và nạn thất nghiệp . Phong trào đấu tranh của GCCN tuy đang đứng tr­ước những thách thức to lớn, nh­ưng sự phát triển lực lượng sản xuất thế giới vẫn đang chuẩn bị những tiền đề khách quan cho GCCN thực hiện sứ mệnh lịch sử của mình. Sự thực là ở những nư­ớc tư­ bản phát triển, tuy đời sống của một bộ phận không nhỏ trong GCCN đã đư­ợc cải thiện, họ được "trung lưu hoá", được nắm cổ phần trong các nhà máy, xí nghiệp .Song điều đó không có nghĩa là công nhân ở các n­ước này không còn bị bóc lột giá trị thặng dư. Một số công nhân có cổ phần, cổ phiếu trong công ty nh­ưng điều đó không hề làm thay đổi một sự thật là toàn bộ t­ư liệu sản xuất TBCN vẫn nằm trong tay giai cấp t­ư sản. Do đó GCCN về cơ bản vẫn bị bóc lột giá trị thặng d­ư và bị bóc lột nhiều hơn tr­ước. Mặt khác, cuộc cách mạng khoa học công nghệ đang diễn ra mạnh mẽ ngày nay cũng là một trong những biện pháp " hoàn hảo " và " tinh vi " giúp giai cấp tư sản tiếp tục bóc lột giá trị thặng dư của công nhân. Cũng có quan điểm cho rằng thời đại ngày nay là thời đại của nền “văn minh trí tuệ”, của “kinh tế tri thức”, do đó tri thức mới là lực lượng tiên phong, có vai trò lãnh đạo cách mạng. Tất nhiên, trí thức có vai trò quan trọng trong mọi thời đại. Song trí thức không thể đóng vai trò lãnh đạo thay thế vai trò lãnh đạo thay thế GCCN. Bởi lẽ: trong xã hội trí thức chỉ là một tầng lớp, họ ch­ưa bao giờ và không bao giờ là một giai cấp. Mặt khác, trí thức không có lợi ích đối kháng trực tiếp với lợi ích của giai cấp t­ư sản chính vì vậy mà trí thức không có tinh thần cách mạng triệt để nh­ư GCCN. Từ những phân tích trên ta đã làm rõ những cơ sở khách quan để khẳng định GCCN có sứ mệnh lịch sử là đấu tranh để thủ tiêu chế độ TBCN và từng bước xây dựng thành công xã hội mới - xã hội CSCN với giai đoạn đàu là xã hội XHCN trên phạm vi toàn thế giới. Và dù lịch sử thế giới có thay đổi như thế nào, GCCN có những bước chuyển biến ra sao thì sự thực đó là: sứ mệnh lịch sử của GCCN không thay đổi và GCCN sẽ thực hiện thành công sứ mệnh lịch sử của mình khi thời cơ đến. III. Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam: 1. Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam: Cuối thế kỷ XI, đầu thế kỷ XX, nước ta là một nước thuộc địa nửa phong kiến với nền kinh tế nông nghiệp nghèo nàn, lạc hậu. GCCN nước ta ra đời trước giai cấp tư sản, sau cuộc khai thác thuộc địa của thực dân Pháp và là giai cấp có lợi ích trực tiếp đối kháng với tư bản thực dân Pháp. Cùng với quá trình phát triển của cách mạng, GCCN nước ta sớm trở thành một bộ phận của GCCN quốc tế. Song do điều kiện kinh tế - xã hội và hoàn ra đời nên GCCN Việt Nam ngoài những đặc điểm chung của GCCN quốc tế, còn mang những đặc điểm riêng. Ra đời sau cách mạng tháng Mười Nga, GCCN nước ta là giai cấp thuần nhất về t­ư tưởng, sớm tập trung về lực lượng, sớm giác ngộ cách mạng, tiếp thu chủ nghĩa Mác - Lênin và tổ chức đư­ợc chính Đảng của mình. Hơn nữa, GCCN Việt Nam được kế thừa truyền thống đấu tranh anh hùng bất khuất của dân tộc, lại phải chịu ba tầng áp bức nặng nề nên họ có tinh thần cách mạng cao. Đa số công nhân xuất thân từ nông dân và các tầng lớp lao dộng khác nên có mối liên hệ khăng khít, th­ường xuyên, chặt chẽ với giai cấp nông dân, tầng lớp trí thức cũng như các giai tầng khác trong xã hội. Là một bộ phận của GCCN quốc tế nhưng với những đặc điểm vừa phân tích, sứ mệnh lịch sử của GCCN Việt Nam cũng có những nội dung khác so với sứ mệnh lịch sử của GCCN thế giới nói chung. Trong giai đoạn từ những năm 30 của thế kỷ XX, ta có thể khẳng định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam đó là lãnh đạo cách mạng thông qua đội tiên phong của mình là Đảng Cộng Sản Việt Nam đánh đuổi bè lũ thực dân Pháp và đế quốc Mĩ, giành lại độc lập tự do cho dân tộc. Suốt chặng đường dài ngót thế kỷ gian nan thử thách ấy, GCCN Việt Nam đã được tôi luyện và trưởng thành về mọi mặt, xứng đáng là lực lượng nòng cốt của liên minh cồng nông, trí thức vững chắc. Trong giai đoạn hiện nay khi mà đất nước ta đã và đang tiến hành công cuộc đổi mới trên tất cả các lĩnh vực thì GCCN Việt Nam phải "tự mình trở thành dân tộc", tiêu biểu cho quyền lợi của dân tộc, đặt quyền lợi dân tộc lên trên quyền lợi giai cấp, giữ vững bản chất cách mạng, bản lĩnh chính trị của mình, lấy mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng dân chủ văn mình để phấn đấu và đặc biệt là trở thành lực lượng đi đầu trong công cuộc CNH - HĐH, xây dựng đất nước thời kỳ đổi mới. Nghị quyết số 20 NQ/TW Hội nghị lần thứ sáu Ban chấp hành Trung Ương Đảng khoá X đã khẳng định: " GCCN nước ta có sứ mệnh lịch sử to lớn: Là giai cấp lãnh đạo cách mạng thông qua đội tiên phong của mình là Đảng Cộng Sản Việt Nam; giai cấp đại diện cho phương thức sản xuất tiên tiến, hiện đại; giai cấp tiên phong trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội; lực lượng đi đầu trong sự nghiệp CNH - HĐH đất nước vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng dân chủ văn minh; lực lượng nòng cốt trong liên minh GCCN với giai cấp nông dân và tầng lớp trí thức dưới sự lãnh đạo của Đảng ." 2. Thực trạng giai cấp công nhân Việt Nam: Những năm cuối thế kỷ XI, đầu thế kỷ XX khi tầng lớp tư sản mại bản tiến vào nước ta thì những nhóm công nhân Việt Nam riêng lẻ cũng bắt đầu xuất hiện và từng bước trưởng thành với tư cách là một giai cấp. Thời Việt Nam thuộc Pháp, giới chủ nhà máy, xí nghiệp đã chia công nhân ra làm hai loại: "công nhân áo xanh" và "công nhân áo nâu". Việc Đảng Cộng Sản Việt Nam được thành lập vào đầu năm 1930 đã đánh dấu cột mốc sự chuyển biến về chất trong cuộc đấu tranh của giai cấp công nhân Việt Nam từ tự phát tiến đến tự giác. Trong lịch sử của mình GCCN Việt Nam cùng với đội tiên phong của mình là Đảng Cộng Sản Việt Nam thực hiện thành công cuộc cách mạng dân tộc dân chủ, tiến lên cách mạng XHCN. GCCN nước ta đã có những cuộc đấu tranh quyết liệt chống bè lũ thực dân Pháp. Rất nhiều công nhân chân chính đã ngã xuống trong cuộc đấu tranh này để giành lại độc lập tự do cho dân tộc. Trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước, GCCN ở cả hai miền Bắc Nam đã có nhiều cống hiến đặc biệt xuất sắc. Từ năm 1955 đến năm 1975, miền Bắc nước ta bước váo công cuộc xây dựng CNXH với mục tiêu cơ bản là khôi phục và cải tạo nền kinh tế. GCCN miền Bắc thời kỳ này sôi nổi thi đua phấn đấu theo lời kêu gọi của Bác Hồ: " Mỗi người làm việc bằng hai vì miền Nam ruột thịt ". Sau khi hai miền Nam Bắc thống nhất, đất nước ta bước vào thời kỳ xây dựng XHCN trên cả nước. GCCN có khoảng 5triệu người, chiếm khoảng 6% dân số. Điểm thuận lợi lớn nhất của GCCN nước ta lúc đó là được sự lãnh đạo của Đảng và tinh thần hăng say lao động để xây dựng quê hương, đất nước. Qua quá trinh đổi mới xây dựng đất nước, GCCN không chỉ phát huy vai trò của mình, đóng góp vào sự nghiệp đổi mới mà còn là sản phẩm của qúa trình đổi mới, GCCN không ngừng biến đổi và phát triển. Sự biến đổi trước hết là ở cơ cấu GCCN, họ không còn thuần tuý là những người lao động công nghiệp ở các nhà máy, xí nghiệp. Ngày nay GCCN nước ta là đội ngũ được đào tạo khá cơ bản, có hệ thống trên nền tảng văn hó phổ thông và dạy nghề chuyên nghiệp. Họ sớm thích nghi với nền kinh tế thị trường và phương thức sản xuất tiên tiến, hiện đại. GCCN có mối quan hệ tự nhiên, máu thịt với giai cáp nông dân, tầng lớp trí thức và nhân dân lao động. Họ là lực lượng nòng cốt xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế hiện nay, GCCN nước ta đã thể hiện xứng đáng là một bộ phận của GCCN quốc tế, tiếp tục lấy chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động của mình. Không những vậy mà công nhân Việt Nam còn chủ động tham gia giải quyết các vấn đề quốc tế có tính thời đại như: dân số, môi trường, văn hoá, năng lượng, lương thực, bệnh tật, chiến tranh và hoà bình . Với những chuyển biến mang tính tích cực của mình, GCCN đang đóng vai trò ngày một quan trọng trong sự nghiệp xây dựng đắt nước. Về mặt sản xuất, GCCN là lực lượng cơ bản, chủ yếu có vai trò to lớn trong nền kinh tế quốc dân. Mặc dù về số lượng, GCCN chiếm một tỷ lệ không lớn trong tổng số dân cư và chỉ chiếm khoảng 13% lao động xã hội nhưng lại nắm giữ những cơ sở vật chất và các phương tiện sản xuất hiện đại của xã hội, quyết định phương hướng phát triển của nền kinh tế, học cũng là lực lượng lao động đóng góp nhiều nhất vào ngân sách nhà nước. GCCN đi đầu trong lao động sáng tạo, xây dựng đất nước. Chúng ta tự hào về sự thay đổi bộ mặt kinh tế - xã hội của đất nước với các thành tựu về kinh tế, văn hóa, cơ sở hạ tầng .Đội ngũ công nhân Việt Nam đã có mặt trong tất cả các lĩnh vực sản xuất, các thành phần, các ngành kinh tế. Thực tế này trái ngược với nhận định của một số người cho rằng vai trò của GCCN ngày càng giảm đi trong xã hội hiện đại. GCCN là lực lượng kiên định bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ XHCN, không chấp nhận đa nguyên chính trị, đa đảng đối lập. Lòng tin của GCCN vào sự lãnh đạo của Đảng, vào sự nghiệp đổi mới ngày càng được củng cố và giữ vững. Tham gia vào đủ các thành phần kinh tế phong phú, đa dang và phức tạp nhưng GCCN luôn giữ vững được bản chất cách mạng, bản lĩnh chính trị của mình, lấy mục tiêu dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng dân chủ văn minh để phấn đấu, lấy việc xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ, chủ động hội nhập kinh tế quốc tế làm phương châm và nguyên tắc hoạt động GCCN nước ta là lực lượng tích cực, kiên quyết đi tiên phong trong mặt trận đấu tranh chống tiêu cực, tham nhũng và các tệ nạn xã hội, là lực lượng chính trị - xã hội quan trọng bảo vệ Tổ quốc, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, xây dựng nền quốc phòng toàn dân, nhất là trong nền công nghiệp quốc phòng. GCCN Việt Nam rất nhạy cảm chính trị, không hoang mang dao động, luôn cảnh giác với mọi âm mưu thủ đoạn của các thế lực thù địch, làm thất bại mọi âm mưu "diễn biến hòa bình", giữ vững mục tiêu lý tưởng độc lập dân tộc và CNXH, kiên định con đường đi lên CNXH dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng Sản Việt Nam. Qua hơn 20 năm đổi mới cùng với quá trình CNH - HĐH đất nước, GCCN nước ta đã có những chuyển biến tích cực. Tuy nhiên sự phát triển của GCCN chưa đáp ứng được yêu cầu về số lượng, cơ cấu cũng như trình độ học vấn, chuyên môn .cho sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại háo và hội nhập kinh tế quốc tế. Đội ngũ công nhân nước ta đang thiếu nghiêm trọng các chuyên gia kỹ thuât, cán bộ quản lý giỏi, công nhân lành nghề; tác phong công nghiệp và kỷ luật lao động còn nhiều hạn chế. Đa phần công nhân xuất thân từ nông dân, chưa qua đào tạo cơ bản. GCCN còn hạn chế về phát huy vai trò nòng cốt trong liên minh công - nông - trí thức. Giác ngộ giai cấp và bản lĩnh chính trị của công nhân không đồng đều, sự hiểu biết về chính sách, pháp luật còn nhiều hạn chế. Tỉ lệ Đảng viên và cán bộ lãnh đạo xuất thân từ công nhân còn thấp. Một bộ phận công nhân chưa thiết tha phấn đấu vào Đảng và tham gia hoạt động trong các tổ chức chính trị - xã hội. Đời sống vật chất và tinh thần của công nhân đang có nhiều khó khăn, bức xức, đặc biệt là ở bộ phận công nhân lao động giản đơn tại các doanh nghiệp tư nhân và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài . 3. Những phương hướng, giải pháp xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam: Từ những thành tựu và hạn chế của GCCN Việt Nam đã phân tích ở trên, nhiệm vụ đặt ra là cần tìm ra được phương hướng để xây dựng GCCN nước ta. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX Đảng Cộng Sản Việt Nam đặc biệt chú trọng phương hướng xây dựng GCCN Việt Nam trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hoá đát nước theo định hướng Xã hội chủ nghĩa như sau: “Đối với GCCN,coi trọng việc phát triển về số lượng và chát lượng, nâng cao giác ngộ và bản lĩnh chính trị, trình độ học vấn và nghề nghiệp, thực hiện”trí thức hoá công nhân”, nâng cao năng lực ứng dụng và sáng tạo công nghệ mới, lao động đạt năng suất cao, chất lượng và hiệu quả ngày càng cao, xứng đáng là lực lượng đi đầu trong trong công nghiệp hoá, hiện đậi hoá đất nước và vai trò lãnh đạo cách mạng trong thời kì mới. Bảo vệ quyền lợi, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của GCCN trong điều kiện thực hiện kinh tế thị trường. Tăng cường đào tạo cán bộ lănh đạo, quản lí và kết nạp đảng viên từ những công nhân ưu tú, tăng cường thành phần công nhân trong đội ngũ cán bộ lãnh đạo các cấp, các ngành”. Định hướng xã hội chủ nghĩa đòi hỏi chú trọng và yêu cầu ngày càng cao với đội ngũ công nhân khu vực kinh tế nhà nước đẻ tạo cơ sở làm tốt vai trò chủ đạo thực sự của kinh tế nhà nước, cùng kinh tế tập thể làm nền tảng vững vàng cho toàn bộ nền kinh tế cả nước. Ngoài ra, phải gắn công nghiệp hoá với hiện đại hoá, vừa tạo điều kiện, vừa đặt ra yêu cầu để GCCN Việt Nam nâng cao trình độ học vấn, trình độ khoa học kĩ thuật, trình độ tay nghề chuyên môn Mặt khác từ chuyển dịch cơ cấu kinh tế hợp lí đến chuyển giao khoa học công nghệ hiện đại hợp lí mà có căn cứ đào tạo, đào tạo lại GCCN một cách khoa học, hiệu quả và thiết thực, từ đó tạo việc làm, tăng thu nhập cho GCCN. Cuối cùng, để phát triển GCCN ở nước ta hiẹn nay cần đổi mới hệ thống chính trị ở các doanh nghiệp có công nhân, nhằm bảo vệ đúng đắn lợi ích của cong nhân; giáo dục, tổ chức đào tạo và yêu cầu ngày càng cao đối với công nhân trong quá trình sản xuất kinh doanh, hoạt động chính trị - xã hội gắn với quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa. * Để thực hiện được phương hướng trên, tại Hội nghị Ban chấp hành Trung Ương lần thứ sáu khoá X, Đảng ta đã đưa ra một số giải pháp sau: Tiếp tục nghiên cứu, tổng kết thực tiễn, phát triển lý luận về GCCN trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước và hội nhập kinh tế quốc tế Đẩy mạnh và nâng cao chất lượng đào tạo nghề, từng bước " trí thức hoá " GCCN Quan tâm bồi dưỡng, nâng cao trình độ chính trị, ý thức giai cấp, tinh thần dân tộc cho GCCN. Bổ sung, sửa đổi, xây dựng và thực hiện nghiêm hệ thống chính sách, pháp luật để đảm bảo quyền, lợi ích chính đáng của công nhân, chăm lo đời sống vật chất tinh thần cho công nhân. Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, phát huy vai trò của tổ chức công đoàn và các tổ chức chính trị - xã hội khác trong xây dựng GCCN. Như vậy với những đặc điểm kinh tế chính trị xã hội của mình, GCCN tất yếu có sứ mệnh lịch sử là lãnh đạo các tầng lớp nhân dân lao động bị áp bức, bóc lột trong cuộc đấu tranh từng bước xoá bỏ CNTB và xây dựng thành công xã hội CSCN văn minh. GCCN Việt Nam - một bộ phận của GCCN quốc tế cũng có sứ mệnh lịch sử ấy. Tuy nhiên, để phát huy vai trò của mình, GCCN Việt Nam cần phát triển cả về số lượng và chất lượng, v­ươn lên khắc phục những hạn chế, từng bư­ớc đáp ứng những yêu cầu của sự nghiệp CNH - HĐH và xây dựng đất nước. C.KẾT LUẬN Qua các phân tích trên về sứ mệnh lịch sử của GCCN trên cả hai phương diện lý luận và thực tiễn cho ta có thể khẳng định rằng: Sứ mệnh lịch sử của GCCN là xoá bỏ chế độ TBCN, xoá bỏ chế độ người bóc lột người, giải phóng mình, giải phóng nhân dân lao động và toàn thể nhân loại thoát khỏi sự áp bức bóc lột, xây dựng thành công xã hội CSCN. Là một bộ phận của GCCN quốc tế, GCCN Việt Nam cũng mang trên mình sứ mệnh lịch sử ấy nhưng ngoài ra trong giai đoạn hiện nay khi mà Đảng và Nhà nước ta đang đẩy nhanh quá trình CNH - HĐH đất nước thì GCCN Việt Nam cần: " Coi trọng việc phát triển về số lượng và chát lượng, nâng cao giác ngộ và bản lĩnh chính trị, trình độ học vấn và nghề nghiệp, thực hiện ”trí thức hoá công nhân”, nâng cao năng lực ứng dụng và sáng tạo công nghệ mới, lao động đạt năng suất cao, chất lượng và hiệu quả ngày càng cao, xứng đáng là lực lượng đi đầu trong quá trình CNH - HĐH đất nước và vai trò lãnh đạo cách mạng trong thời kì mới ". Hiểu đúng, hiểu rõ về GCCN, đặc biệt là về sứ mệnh lịch sử của GCCN là một vấn đề hết sức quan trọng trong nhận thức của mỗi người. Qua đó mỗi cá nhân trong xã hội cần không ngừng nâng cao ý thức trách nhiệm về giai cấp, về nhận thức xã hội để nâng cao tri thức văn hóa của mình. Mặt khác trong giai đoạn hiện nay, khi hệ thống chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và Đông Âu đã tan rã, các thế lực phản động đang ra sức chống phá các Đảng Cộng Sản trên thế giới, phủ nhận sứ mệnh lịch sử của GCCN thì hơn bao giờ hết cần tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức của mọi người về vai trò và sứ mệnh lịch sử của GCCN. Với những ý nghĩa lớn lao đó, việc phát huy vai trò của GCCN để từ đó xây dựng GCCN vững mạnh luôn là lực lượng đi đầu trong sự nghiệp xây dựng đất nước là một nội dung quan trọng trong hoạt động cảu Đảng, Nhà nước và hệ thống chính trị các cấp ở nước ta. Hy vọng rằng tuy còn nhiều thiếu sót nhưng bài tiểu luận đã làm sáng tỏ được phần nào khái niệm, đặc điểm, vai trò và sứ mệnh lịch sử của GCCN thế giới nói chung và GCCN Việt Nam nói riêng. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Giáo trình Chủ nghĩa xã hội khoa học Nhà xuất bản chính trị quốc gia, 2006. 2. Văn kiện Hội nghị Ban chấp hành Trung Ương Đảng lần thứ sáu khoá X Báo Đảng Cộng Sản, 2007 - www.baodangcongsan.com.vn 3. Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX. Báo Đảng Cộng Sản, 2007 - www.baodangcongsan.com.vn 4. www.tapchicongsan.com.vn MỤC LỤC DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT .1 A. PHẦN MỞ ĐẦU .2 B. PHẦN NỘI DUNG 3 I. Khái niệm giai cấp công nhân .3 1. Quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin 3 2. Định nghĩa giai cấp công nhần .3 II. Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân. Sứ mệnh lịch sử đó trong thời đại ngày nay 4 1. Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân 4 2. Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trong thời đại ngày nay .5 III. Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam 7 1. Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam 7 2. Thực trạng giai cấp công nhân Việt Nam 8 3. Phương hướng và giải pháp xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam 11 C. PHẦN KẾT LUẬN 13 TÀI LIỆU THAM KHẢO 14

doc15 trang | Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 15433 | Lượt tải: 2download
Bạn đang xem nội dung tài liệu Giai cấp công nhân và sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trong thời đại ngày nay, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Lêi nãi ®Çu C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i ho¸ lµ con ®­êng tÊt yÕu ph¶i tiÕn hµnh ®èi víi bÊt cø n­íc nµo, nhÊt lµ nh÷ng n­íc cã xuÊt ph¸t ®iÓm tõ nÒn n«ng nghiÖp kÐm ph¸t triÓn muèn x©y dùng nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn hiÖn ®¹i. HiÖn nay ë nhiÒu n­íc, nhÊt lµ n­íc ®ang ph¸t triÓn, ph¸t triÓn c«ng nghiÖp n«ng th«n ®­îc coi lµ vÊn ®Ò tÊt yÕu cã ý nghÜa chiÕn l­îc l©u dµi. §èi víi ViÖt nam lµ mét quèc gia l¹c hËu, h¬n 80% d©n sè sèng ë n«ng th«n víi mét c¬ cÊu kinh tÕ ®éc canh thuÇn n«ng, n¨ng suÊt lao ®éng thÊp, nhu cÇu viÖc lµm rÊt bøc b¸ch. §¹i héi lÇn IX §¶ng Céng s¶n ViÖt nam ®· kh¼ng ®Þnh tÝnh ®óng ®¾n ®­êng lèi CNH- H§H n­íc ta, trong ®ã ®Æc biÖt coi träng ph¸t triÓn c«ng nghiÖp n«ng th«n, tõ ®ã lµm chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ thùc hiÖn CNH- H§H n«ng nghiÖp, n«ng th«n. Tõ thùc tiÔn vµ trªn c¬ së tham kh¶o c¸c tµi liÖu, em ®· quyÕt ®Þnh tù chän ®Ò tµi “C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n ë n­íc ta. Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p” ®Ó nghiªn cøu. Víi ®Ò tµi nµy em mong gãp phÇn vµo nh÷ng cè g¾ng chung ®¸p øng nhu cÇu nghiªn cøu t×nh h×nh ph¸t triÓn c«ng nghiÖp n«ng th«n trong c«ng cuéc C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn, ®Ò tµi gåm 3 phÇn: I-/ Vai trß cña c«ng nghiÖp n«ng th«n trong qu¸ tr×nh C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i ho¸ n«ng th«n. II-/ Thùc tr¹ng c«ng nghiÖp n«ng th«n ViÖt nam. III-/ Ph­¬ng h­íng, môc tiªu vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn c«ng nghiÖp n«ng th«n ViÖt nam ®Õn n¨m 2010. Ch­¬ng I Vai trß cña c«ng nghiÖp n«ng th«n trong qu¸ tr×nh C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i ho¸ n«ng th«n ViÖt nam. I-/ C«ng nghiÖp n«ng th«n trong chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vµ ph¸t triÓn n«ng th«n. 1-/ C¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n vµ c«ng nghiÖp n«ng th«n. Trong lÞch sö vµ cho ®Õn nay, c¬ cÊu kinh tÕ ViÖt nam ®­îc tæ chøc g¾n liÒn víi c¸c ngµnh nghÒ vµ l·nh thæ nh­ sau: Lµng x· thuÇn n«ng. Lµng n«ng nghiÖp, kiªm thªm nghÒ phô. Lµng chuyªn c¸c ngµnh nghÒ truyÒn thèng (Lµng gèm sø, lµng dÖt…) Lµng nghÒ míi h×nh thµnh (ven ®« thÞ, ven trôc ®­êng giao th«ng ). C¸c c¬ së vµ doanh nghiÖp phi n«ng nghiÖp (trang tr¹i, xÝ nghiÖp phi n«ng nghiÖp ë c¸c thÞ trÊn, thÞ tø). C¸c xÝ nghiÖp c«ng th­¬ng nghiÖp dÞch vô cña tØnh (quy m« nhá) C¸c xÝ nghiÖp c«ng th­¬ng nghiÖp dÞch vô cña Trung ­¬ng ®Æt t¹i ®Þa bµn tØnh vµ c¸c thµnh phè (Quy m« lín). Trong c¬ cÊu kinh tÕ hiÖn t¹i ë ViÖt nam, cã mét thùc thÓ bao gåm c¸c ho¹t ®éng phi n«ng nghiÖp ë n«ng th«n víi ph¹m vi tr¶i réng tõ c¸c d¹ng h×nh tæ chøc ho¹t ®éng kinh tÕ tõ (2) ®Õn (5) ®­îc quy ­íc lµ c¸c d¹ng ho¹t ®éng c«ng nghiÖp n«ng th«n. 2-/ Vai trß c«ng nghiÖp n«ng th«n trong chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vµ thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸. C«ng nghiÖp n«ng th«n lµ mét bé phËn cña c«ng nghiÖp víi c¸c tr×nh ®é kh¸c nhau, ph©n bæ ë n«ng th«n, g¾n liÒn víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ë n«ng th«n, bao gåm nhiÒu ngµnh nghÒ, ®an xen chÆt chÏ víi . - Kinh tÕ n«nhg th«n, nhÊt lµ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. C«ng nghiÖp n«ng h«n kh«ng ph¶i lµ toµn bé c¸c ho¹t ®éng phi n«ng nghiÖp hoÆc bã hÑp trong c¸c tiÓu thñ c«ng nghiÖp ë n«ng th«n mµ bao gåm bé phËn s¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ c¸c dÞch vô cã tÝnh chÊt c«ng nghiÖp. - C«ng nghiÖp n«ng th«n cã vai trß ngµy cµng to lín, hiÖn ®ang thu hót 60% tæng sè lao ®éng vµ t¹o ra kho¶ng 40% gi¸ trÞ tæng s¶n l­îng cña tiÓu thñ c«ng nghiÖp trong c¶ n­íc. C«ng nghiÖp n«ng th«n thóc ®Èy sù . - H×nh thµnh hoµn thiÖn vµ më réng thÞ tr­êng, gãp phÇn n©ng cao tr×nh ®é kü thuËt, më réng quy m« cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ t¸i s¶n xuÊt kinh tÕ n«ng th«n. c«ng nghiÖp n«ng th«n g¾n chÆt chÏ víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi n«ng th«n, nã cã t¸c ®éng ®Õn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ë c¶ ®Çu vµo lÉn ®Çu ra trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. * Nh÷ng th¸ch thøc ®èi víi n«ng nghiÖp ViÖt nam trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. - HiÖn nay khu vùc n«ng th«n vÉn ®ang ë t×nh tr¹ng xuÊt ph¸t thÊp khi chuyÓn sang giai ®o¹n míi: GDP tõ n«ng nghiÖp chØ chiÕm 30% tæng s¶n phÈm quèc néi, thu nhËp b×nh qu©n mét lao ®éng trªn th¸ng kho¶ng 100.000® thÊp h¬n rÊt nhiÒu so víi thµnh thÞ. Thªm vµo ®ã t×nh tr¹ng ph©n ho¸ lín gi÷a c¸c khu vùc thuÇn n«ng vµ phi thuÇn n«ng. - Khu vùc n«ng th«n tû lÖ ng­êi nghÌo qu¸ lín: thµnh thÞ sè hé nghÌo ®ãi kho¶ng 2,4% cßn n«ng th«n 35- 40%, ®Æc biÖt vïng cao, vïng xa. - Sù ph¸t triÓn kh«ng ®ång ®Òu gi÷a c¸c khu vùc n«ng th«n: §ång b»ng s«ng Cöu Long, miÒn ®«ng Nam Bé, ®ång b»ng s«ng Hång lµ ba khu vùc t­¬ng ®èi ph¸t triÓn, cßn l¹i khu vùc chËm ph¸t triÓn. - Sù bïng næ ngµnh nghÒ ë n«ng th«n víi vÊn ®Ò m«i tr­êng sinh th¸i. - VÊn ®Ò tû lÖ thÊt nghiÖp cao ë n«ng th«n lªn tíi 15%. * Nh÷ng ®iÒu kiÖn tiÒn ®Ò cho c«ng nghiÖp ho¸ n«ng th«n. - Qu¸ tr×nh ph©n c«ng lao ®éng trong n«ng th«n ph¶i thùc sù chuyÓn ®æi m¹nh mÏ theo h­íng giái nghÒ nµo lµm nghÒ ®ã, kh«ng nªn qu¸ phô thuéc vµo nghÒ nghiÖp thuÇn n«ng. Muèn vËy cÇn cã thÓ chÕ cho tån t¹i thÞ tr­êng trao ®æi, chuyÓn nh­îng ruéng ®Êt vµ thÞ tr­êng lao ®éng ë n«ng th«n. - N¨ng suÊt lao ®éng trong n«ng nghiÖp ph¶i ®ñ cao ®Ó nu«i sèng sè ng­êi kh«ng cã viÖc lµm n«ng nghiÖp. - Ph¶i cã c¸c trung t©m ngµnh nghÒ míi(phi n«ng nghiÖp), th­¬ng m¹i dÞch vô ®­îc më ra víi thu nhËp cao h¬n s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ®Ó thu hót lao ®éng n«ng nghiÖp. - V¨n ho¸, t©m lý, tËp qu¸n cña n«ng d©n ®Þa ph­¬ng ph¶i phï hîp, thuËn lîi cho viÖc di chuyÓn ngµnh nghÒ, chuyÓn ®æi lao ®éng. Ch­¬ng II Thùc tr¹ng c«ng nghiÖp n«ng th«n ViÖt nam I-/ Thùc tr¹ng c«ng nghiÖp n«ng th«n- §¸nh gi¸ tæng qu¸t. - C«ng nghiÖp n«ng th«n ®· cã sù chuyÓn biÕn tÝch cùc thùc sù, sù qu¶n lý x¬ cøng gß bã tr­íc ®©y ®· ®­îc xo¸ bá vÒ c¬ b¶n nh÷ng chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch ho¸ ®êi sèng kinh tÕ ®· dÇn dÇn thÊm vµo mçi ng­êi d©n, c¬ cÊu vèn ®Çu t­ á n«ng th«n ®· chuyÓn theo h­íng giµnh cho s¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ tiÓu thñ c«ng nghiÖp nhiÒu h¬n. - C¬ cÊu c«ng nghiÖp n«ng th«n ®· thay ®æi theo h­íng thÝch øng víi c¬ chÕ kinh tÕ míi trong nh÷ng ®iÒu kiÖn míi. - Ngµnh nghÒ s¶n phÈm truyÒn thèng tõng bÞ mai mét ®· dÇn dÇn ®­îc kh«i phôc l¹i do yªu cÇu kh¸ch quan cña nÒn kinh tÕ, cña thÞ tr­êng trong n­íc vµ quèc tÕ. * Tuy nhiªn hiÖn nay C«ng nghiÖp n«ng th«n ®ang ®øng tr­íc nh÷ng khã kh¨n: - Kinh tÕ n«ng th«n thu nhËp thÊp, kÐm ph¸t triÓn, c©y lóa chiÕm tû lÖ tuyÖt ®èi, søc mua cßn yÕu. - C«ng nghiÖp n«ng th«n rÊt nhá bÐ, chiÕm 2% lao ®éng ë n«ng th«n, gi¸ trÞ xÊp xØ 7% gi¸ trÞ s¶n l­îng n«ng nghiÖp vµ thñ c«ng nghiÖp…. - Tr×nh ®é kü thuËt cña c«ng nghiÖp n«ng th«n cßn thÊp vÒ c¶ s¶n phÈm, thiÕt bÞ lÉn c«ng nghÖ. - C«ng nghiÖp n«ng th«n ph¸t triÎn kh«ng ®ång ®Òu. - ThÞ tr­êng n«ng th«n ch¹m ph¸t triÓn víi c¬ cÊu manh món, ph©n t¸n, tû lÖ s¶n phÈm hµng ho¸ thÊp. - Kinh nghiÖm ng­êi n«ng d©n trong lÜnh vùc phi n«ng nghiÖp cßn h¹n chÕ, ch­a d¸m chÊp nhËn rñi ro vµ m¹nh d¹n kinh doanh, ®Çu t­. - §iÒu kiÖn c¬ së vËt chÊt x· héi cho kinh doanh ch­a ®­îc chó träng. - C¬ chÕ qu¶n lý tËp trung bao cÊp vÉn cßn tån t¹i ë n«ng th«n . - Tr×nh ®é s¶n xuÊt kh«ng ®ång ®Òu. II-/ Doanh nghiÖp- DÞch vô trong c«ng nghiÖp n«ng th«n ViÖt nam. * Doanh nghiÖp trong C«ng nghiÖp n«ng th«n . - Quy m« s¶n xuÊt. - Tr×nh ®é c¬ khÝ ho¸. - HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. * DÞch vô trong C«ng nghiÖp n«ng th«n ®­îc h×nh thµnh bëi c¸c lo¹i sau: - DÞch vô vÒ vèn ë n«ng th«n . - DÞch vô c¬ khÝ. - DÞch vô th­¬ng nghiÖp. Trong ba lo¹i dÞch vô trªn th× dÞch vô vÒ vèn ®èi víi c«ng nghiÖp n«ng th«n lµ quan träng nhÊt nh­ng gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n: ThiÕu vèn, m¹ng l­íi tÝn dông n«ng th«n ch­a ph¸t triÓn, tÝn dông ngoµi quèc doanh n«ng th«n ch­a nhiÒu, c¬ së vËt chÊt hÖ thèng tÝn dông n«ng th«n th« s¬, nghÌo nµn, tr×nh ®é c¸n bé thÊp….. III-/ KÕt cÊu h¹ tÇng trong c«ng nghiÖp ho¸ n«ng th«n ViÖt nam. * X©y dùng vµ ph¸t triÓn m¹ng l­íi giao th«ng n«ng th«n . - MËt ®é ®­êng thÊp kÐm. - C«ng nghÖ lµm mÆt ®­êng th« s¬ ®¬n gi¶n, chñ yÕu lµ d©n tù lµm . * X©y dùng m¹ng l­íi ®iÖn. - KÕt qu¶ cña x©y dùng m¹ng l­íi ®iÖn. - Sù ph¸t triÓn ch­a ®ång bé cña c¸c ngµnh h¹ tÇng c¬ së n«ng th«n * Ph¸t triÓn m¹ng l­íi gi¸o dôc y tÕ n«ng th«n. Ch­¬ng III Ph­¬ng h­íng, môc tiªu vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn C«ng nghiÖp n«ng th«n ViÖt nam ®Õn n¨m 2010 I-/ Mét sè ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn C«ng nghiÖp n«ng th«n viÖt nam ®Õn n¨m 2010. Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng s¶n. Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp vµ tiÓu thñ c«ng nghiÖp quy m« võa vµ nhá. Ph¸t triÓn vËt liÖu x©y dùng cÊu tróc h¹ tÇng. Ph¸t triÓn c¸c ngµnh dÞch vô. Ph¸t triÓn c¸c ngµnh nghÒ thu hót nhiÒu lao ®éng, mang l¹i hiÖu qu¶ thu nhËp cho ng­êi lao ®éng. KhuyÕn khÝch tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ph¸t triÓn C«ng nghiÖp n«ng th«n . T¹o c¸c ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho C«ng nghiÖp n«ng th«n ph¸t triÓn. CÇn ph¶i hç trî vèn cho doanh nghiÖp trong C«ng nghiÖp n«ng th«n . II-/ Môc tiªu ph¸t triÓn C«ng nghiÖp n«ng th«n ViÖt nam n¨m 2010 Môc tiªu tr­íc m¾t: t¹o c«ng ¨n viÖc lµm, t¨ng thu nhËp cho d©n c­ n«ng th«n, gãp phÇn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo vµ gi¶m c¸c tÖ n¹n x· héi trong n«ng th«n hiÖn nay. Môc tiªu l©u dµi: t¹o chuyªn dÞch c¬ cÊu mét c¸ch tÝch cùc, x©y dùng mét c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý, tiÕn bé, tõng b­íc hiÖn ®¹i ho¸, thùc hiÖn môc tiªu “D©n giµu, n­íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, v¨n minh” ®i lªn CNXH . C¬ cÊu kinh tÐ n«ng th«n: n«ng nghiÖp 40% (trång trät 20%, ch¨n nu«i 20%). C«ng nghiÖp vµ tiÓu thñ c«ng nghiÖp 30%, DÞCH Vô 30%. Thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi khu vùc n«ng th«n 500- 600 USD/ n¨m (2010)vµ 1400 USD/ n¨m (2020). T¨ng c­êng ®Çu t­ ph¸t triÓn c¬ khÝ phôc vô c¸c ngµnh s¶n xuÊt, chÕ biÕn n«ng , l©m s¶n, tiÓu thñ c«ng nghiÖp vµ c¸c ngµnh nghÒ n«ng th«n . Tû lÖ c¬ giíi ho¸ chung tµon ngµnh ®¹t 40- 50D% (d2005). §æi míi c¬ b¶n c«ng nghÖ l¹c hËu, n©ng cao c¸c lÜnh vùc träng ®iÓm ngang tÇm khu vùc vµ thÕ giíi. Tû lÖ ®æi míi c«ng nghÖ hµng n¨m lµ 10- 12%. Tèc ®é t¨ng tr­ëng C«ng nghiÖp n«ng th«n ®¹t 9- 10%/ n¨m. Lao ®éng dù kiÕn tr«ng C«ng nghiÖp n«ng th«n ®¹t 5 triÖu (2010). T¹o 180.000- 200.000 viÖc lµm tõ tiÓu thñ c«ng nghiÖp (2020) T¨ng thu nhËp ngµnh tiÓu thñ c«ng nghiÖp tõ 20% lªn 70% GDP n«ng th«n Më réng thªm 1000 lµng nghÒ míi. Kim ng¹ch xuÊt khÈu tõ tiÓu thñ c«ng nghiÖp ®¹t (2010) 1 tû. III-/ Mét sè gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m ®Èy m¹nh C«ng nghiÖp n«ng th«n ®Õn 2010 H×nh thµnh m¹ng l­íi dÞch vô, th«ng tin t­ vÊn hç trî ph¸t triÓn C«ng nghiÖp n«ng th«n tõ tØnh ®Õn huyÖn, x·, víi c¸c ho¹t ®éng: tuyªn truyÒn chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch ph¸t triÓn C«ng nghiÖp n«ng th«n. T¨ng c­êng ®Çu t­ cña n«ng nghiÖp cho c¸c nghiªn cøu øng dông nh÷ng thµnh tùu khoa häc, kü thuËt c«ng nghÖ míi vµo ph¸t triÓn C«ng nghiÖp n«ng th«n theo h­íng hiÖn ®¹i ho¸ TiÕp tôc ®Èy m¹nh ®Çu t­ ph¸t triÎn m¹ng l­íi giao th«ng vËn t¶i, th«ng tin liªn l¹c, gi¸o dôc y tÕ phï hîp víi ®iÒu kiÖn sinh th¸i. X©y dùng c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Çu t­ ph¸t triÓn C«ng nghiÖp n«ng th«n. Ph¸t triÓn c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng vµ c¸c lµng nghÒ cã liªn quan trong vïng. C¸c gi¶i ph¸p vÒ vèn, thñ tôc hµnh chÝnh. ThÞ tr­êng N©ng cao tr×nh ®é c«ng nghÖ: H­íng dÉn t­ vÊn chuyÓn giao c«ng nghÖ míi, nghiªn cøu c«ng nghÖ phï hîp. X©y dùng c¸c côm c«ng nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp tËp trung. Quy ho¹ch vïng nguyªn liÖu khai th¸c H×nh thµnh vµ më réng thÞ tr­êng cña C«ng nghiÖp n«ng th«n Thóc ®Èy sù h×nh thµnh vµ cñng cè c¸c quan hÖ liªn kÕt víi C«ng nghiÖp n«ng th«n Trî gióp doanh nghiÖp C«ng nghiÖp n«ng th«n t¹o lËp n¨ng lùc néi sinh Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ®« thÞ hç trî C«ng nghiÖp ho¸ n«ng th«n KÕt luËn Ph¸t triÓn C«ng nghiÖp n«ng th«n ®ãng vai trß “ch×a kho¸ ” cho c«ng cuéc ph¸t triÓn toµn diÖn n«ng th«n, nã t¸c ®éng trùc tiÕp vµ m¹nh mÏ ®Õn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n, lµm t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, t¹o viÖc lµm t¨ng thu nhËp më réng c¸c ngµnh nghÒ phi n«ng nghiÖp. Tuy nhiªn, qu¸ tr×nh ph¸t triÓn C«ng nghiÖp n«ng th«n ViÑt nam kh«ng thÓ diÔn ra mét c¸ch su«n sÎ tèt ®Ñp mµ nã ph¶i gÆp v« sè vÊn ®Ò v­íng m¾c cÇn th¸o gì. C«ng nghiÖp n«ng th«n ViÖt nam cßn trong t×nh tr¹ng non kÐm víi nh÷ng thµnh tùu ®· ®¹t ®­îc cïng víi viÖc lé râ nh­ngx khã kh¨n cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn C«ng nghiÖp n«ng th«n hay ch­a cã sù phèi hîp ®ång bé c¸c bé phËn c¬ së h¹ tÇng, dÞch vô hç trî cho ph¸t triÓn C«ng nghiÖp n«ng th«n. trªn c¬ së nh¹n thøc râ vai trß cña C«ng nghiÖp n«ng th«n, n¾m b¾t häc hái kinh nghiÖm c¸c n­íc khu vùc vµ nhËn biÕt nh÷ng khã kh¨n th¸ch thøc béc lé trong qu¸ tr×nh, §¶ng vµ nhµ n­íc ta ®· v¹ch ra nh÷ng môc tiªu ®Þnh h­íng cho sù ph¸t triÓn C«ng nghiÖp n«ng th«n h­íng tíi 2010. Danh môc tµi liÖu tham kh¶o 1-/ Gi¸o tr×nh kinh tÕ ph¸t triÓn 2-/ §Þnh h­íng CNH- H§H VN ®Õn n¨m 2010 3-/ VÊn ®Ò ph¸t triÓn n«ng th«n ë n­íc ta 4-/ T¹p chÝ céng s¶n sè 1/97, sè 15/97 Môc lôc Trang Lêi nãi ®Çu ………………………………………………………… 1 Ch­¬ng 1…………………………………………………………… 2

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • docGiai cấp công nhân và sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trong thời đại ngày nay.DOC