Giải ngân ODA tại VN giai đoạn 2001-2005
lời mở đầu
Cùng với đầu tư trực tiếp nước ngoài, hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) hiện nay là nguồn tài chính rất quan trọng đối với Việt Nam trong sự nghiệp phát triển kinh tế, đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Với khoản ODA trị giá 17,5 tỷ USD mà các nhà tài trợ cam kết dành cho Việt Nam và 41% trong số đó đã được giải ngân trong 8 năm qua, ODA đã khẳng định vai trò của nó đối với nền kinh tế Việt Nam. Nguồn ngoại tệ này đóng góp một phần quan trọng để khắc phục tình trạng thiếu vốn và cơ sở hạ tầng, khoa học kỹ thuật thấp kém ở nước ta.
Bên cạnh đó, sự gia tăng của nguồn vốn ODA còn giúp Chính phủ Việt Nam trong việc giải quyết những vấn đề xã hội bức xúc, đặc biệt là trong lĩnh vực y tế và giáo dục cơ bản.
Trong quá trình thu hút và sử dụng nguồn vốn ODA thời gian qua, mức giải ngân thấp luôn luôn là chủ đề thảo luận với nhiều nhà tài trợ song phương và đa phương nhằm tìm ra những nguyên nhân và giải pháp để khắc phục. Tuy nhiên, cho đến nay vẫn chưa có sự tiến bộ đáng kể mà còn xuất hiện xu hướng tốc độ giải ngân chậm lại trong thời gian gần đây. Giải ngân thấp thể hiện sự không hiệu quả trong việc sử dụng nguồn vốn ODA và là một sự lãng phí lớn, trong điều kiện nhu cầu về vốn cho phát triển kinh tế còn rất lớn như hiện nay.
Vì những lý do trên, tôi đã chọn đề tài "Những giải pháp nhằm đẩy nhanh tiến độ giải ngân nguồn vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) tại Việt Nam giai đoạn 2001-2005 " làm đề tài nghiên cứu cho bài Luận văn tốt nghiệp của mình. Mục tiêu của đề tài là trên cơ sở khái quát những vấn đề lý luận về ODA, phân tích thực trạng giải ngân ODA ở Việt Nam trong những năm qua để tìm ra những tồn tại, nguyên nhân và đề xuất các giải pháp nhằm thúc đẩy tốc độ giải ngân ODA, nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn vốn này.
Ngoài phần lời nói đầu và kết luận, bài Chuyên đề thực tập tốt nghiệp này được bố cục như sau:
Chương I : Cơ sở lý luận chung về nguồn vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) và giải ngân vốn ODA.
Chương II : Đánh giá tổng quan về tình hình giải ngân nguồn vốn ODA tại Việt Nam giai đoạn 1993-1999.
Chương III : Những giải pháp nhằm đẩy nhanh tiến độ giải ngân ODA giai đoạn 2001-2005.
69 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2598 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Giải ngân ODA tại Việt Nam giai đoạn 2001 - 2005, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Êt ®Þnh, gãp phÇn quan träng vµo thµnh tùu ph¸t triÓn chung cña c¸c tØnh trong vïng. 7 n¨m qua (1993-1999), vïng kinh tÕ träng ®iÓm Nam Bé ®· thu hót mét khèi lîng ODA trÞ gi¸ kho¶ng 1 tû USD, chiÕm 10% lîng ODA ®· ký kÕt.
2-Nghiªn cøu vµ ®¸nh gi¸ mét sè NghÞ ®Þnh liªn quan ®Õn gi¶i ng©n
nguån vèn ODA
C¸c NghÞ ®Þnh liªn quan ®Õn gi¶i ng©n nguån vèn hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc nh NghÞ ®Þnh 87/CP ngµy 5 th¸ng 8 n¨m 1997 vÒ Quy chÕ qu¶n lý vµ sö dông nguån vèn ODA, NghÞ ®Þnh 52/1999/N§-CP ngµy 8 th¸ng 7 n¨m 1999 ban hµnh Quy chÕ ®Çu t vµ x©y dùng, NghÞ ®Þnh 88/1999/N§-CP ngµy 1 th¸ng 9 n¨m 1999 ban hµnh Quy chÕ ®Êu thÇu, NghÞ ®Þnh 22/1998/N§-CP ngµy 24 th¸ng 4 n¨m 1998 vÒ gi¶i phãng mÆt b»ng lµ kÕt qu¶ cña mét qu¸ tr×nh nghiªn cøu c«ng phu, chØnh söa vµ thay ®æi nhiÒu lÇn cho phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ. ¦u ®iÓm cña c¸c NghÞ ®Þnh nµy lµ c¬ b¶n, song vÉn cã nhiÒu bÊt cËp míi xuÊt hiÖn trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn. Díi ®©y lµ nh÷ng xem xÐt, ®¸nh gi¸ vÒ hai trong sè nh÷ng NghÞ ®Þnh nªu trªn:
1.1.1-NghÞ ®Þnh 87/CP
Nãi chung, NghÞ ®Þnh nµy ®îc hoan nghªnh vµ ®¸nh gi¸ cao v× nã chØnh söa ®îc c¬ b¶n nh÷ng thiÕu sãt cña NghÞ ®Þnh 20/CP ngµy 15 th¸ng 3 n¨m 1994 ban hµnh tríc ®ã:
Thø nhÊt, nã ®· quy ®Þnh mét c¸ch cô thÓ tr¸ch nhiÖm, chøc n¨ng , quyÒn h¹n cña c¸c bé, ngµnh cã tham gia vµo qu¸ tr×nh qu¶n lý, ®iÒu phèi nguån vèn ODA, ®Æc biÖt lµ n¨m c¬ quan tham mu nh Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t, Bé Tµi chÝnh, Bé Ngo¹i giao, Ng©n hµng Nhµ níc, Bé T ph¸p, Bé Th¬ng m¹i, V¨n phßng ChÝnh phñ.
Thø hai, cã sù ph©n cÊp m¹nh trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh, phª duyÖt c¸c dù ¸n ODA theo híng trao tr¸ch nhiÖm nhiÒu h¬n cho c¸c bé vµ ®Þa ph¬ng.
Thø ba, thñ tôc tinh gän h¬n mét c¸ch ®¸ng kÓ nªn ®· ®Èy nhanh qu¸ tr×nh tiÕp nhËn vµ gi¶i ng©n nguån vèn ODA, nhÊt lµ nh÷ng dù ¸n ®Çu t.
Thø t, néi dung c¸c v¨n b¶n liªn quan ®· thèng nhÊt víi nhau h¬n, ®Æc biÖt lµ nh÷ng v¨n b¶n trong lÜnh vùc ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n.
Tuy nhiªn, NghÞ ®Þnh 87/CP còng cßn cã nh÷ng tån t¹i cÇn ®îc chØnh söa nh sau:
-NghÞ ®Þnh ®· quy ®Þnh sù tham gia qu¶n lý cña mét sè c¬ quan Nhµ níc ®èi víi nguån vèn ODA. §ã lµ Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t, Bé Tµi chÝnh, Bé Ngo¹i giao, Ng©n hµng Nhµ níc, Bé T ph¸p, Bé Th¬ng m¹i, V¨n phßng ChÝnh phñ, Bé Khoa häc- C«ng nghÖ vµ M«i trêng. Tuy nhiªn, tr¸ch nhiÖm, nghÜa vô vµ quyÒn h¹n cña c¸c c¬ quan nµy cÇn ®îc nghiªn cøu ®Ó ®iÒu chØnh nh»m tr¸nh t×nh tr¹ng cã nhiÒu ®¬n vÞ qu¶n lý mµ vÉn láng lÎo, chËm ch¹p.
-Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt viÖc xem xÐt tÝnh phï hîp cña c¸c quy ®Þnh ph©n cÊp phª duyÖt dù ¸n nh møc 500.000 USD trong dù ¸n do ChÝnh phñ phª duyÖt ®èi víi nguån vèn viÖn trî kh«ng hoµn l¹i. H¬n n÷a, NghÞ ®Þnh 87/CP ®· qu¸ chó träng c¸c kh©u ®Çu nh kªu gäi, chuÈn bÞ dù ¸n, thÈm ®Þnh, tr×nh duyÖt... mµ coi nhÑ kh©u kiÓm tra, theo dâi vµ ®¸nh gi¸ dù ¸n. Ngoµi ra, cha cã c«ng cô chÕ tµi ®Ó kiÓm tra chÆt chÏ chÕ ®é b¸o c¸o cña c¸c chñ dù ¸n vµ c¬ quan chñ qu¶n.
-Thñ tôc vµ tr×nh tù gi¶i ng©n cho c¸c dù ¸n ODA cÇn ®îc c¶i tiÕn cho phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ lµ trong vßng 56 ngµy. HiÖn nay, tr×nh tù vµ thñ tôc thanh to¸n cßn rêm rµ, chËm trÔ.
-C¬ cÊu cho vay l¹i theo quyÕt ®Þnh sè 02/2000/Q§-BTC cña Bé Tµi chÝnh cÇn ®îc xem xÐt l¹i v× nÕu tÝnh l·i suÊt u ®·i trong trêng hîp cho vay b»ng ngo¹i tÖ b»ng 2/3 l·i suÊt th¬ng m¹i tham chiÕu t¹i thêi ®iÓm ký hiÖp ®Þnh céng víi phÝ níc ngoµi (nÕu cã) vµ phÝ dÞch vô cho vay l¹i ®iÒu ®ã sÏ g©y khã kh¨n rÊt lín cho chñ dù ¸n.
- HiÖn nay, nguån vèn cho x©y dùng ®Ò c¬ng, b¸o c¸o tiÒn kh¶ thi ®èi víi c¸c dù ¸n tiÒn kh¶ thi vÉn cha ®îc cÊp. Cã nhiÒu ý kiÕn miÔn thuÕ (nhËp khÈu, VAT...) ®èi víi nh÷ng dù ¸n ODA.
1.1.2-NghÞ ®Þnh 22/1998/N§-CP
NghÞ ®Þnh 22/1998/N§-CP cña ChÝnh phñ ban hµnh ngµy 24/8/1998 ®· thÓ hiÖn nh÷ng mÆt tiÕn bé sau:
-ChÝnh s¸ch ®Òn bï thiÖt h¹i, gi¶i phãng mÆt b»ng ®· ®îc ¸p dông thèng nhÊt trong mäi trêng hîp ®Êt bÞ Nhµ níc thu håi nh dù ¸n thu håi ®Êt sö dông vµo s¶n xuÊt kinh doanh, x©y dùng khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghiÖp. Dù ¸n thu håi ®Êt vµo x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, c«ng tr×nh phi s¶n xuÊt vËt chÊt. Dù ¸n sö dông vèn trong níc vµ dù ¸n cã vèn níc ngoµi...
-NghÞ ®Þnh ®· chi tiÕt vµ cô thÓ ho¸ c¸c trêng hîp ®îc ®Òn bï thiÖt h¹i vÒ ®Êt, vÒ tµi s¶n cho phï hîp víi thùc tÕ qu¶n lý, sö dông ®Êt ®ai, tµi s¶n ë níc ta vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho tæ chøc thùc hiÖn.
-NghÞ ®Þnh ®· cã nh÷ng quy ®Þnh ®Ó ®¶m b¶o møc ®Òn bï t¬ng xøng víi møc thiÖt h¹i thùc tÕ. Ch¼ng h¹n, gi¸ ®Òn bï ®Êt vµ tµi s¶n kh«ng nh÷ng ®îc quy ®Þnh phï hîp víi gi¸ trÞ thùc tÕ cho ngêi cã ®Êt bÞ thu håi mµ Nhµ níc cßn cã nh÷ng chÝnh s¸ch hç trî nh»m b¶o ®¶m æn ®Þnh ®êi sèng cho ngêi cã ®Êt bÞ thu håi ph¶i di chuyÓn ®Õn n¬i ë míi hoÆc æn ®Þnh t¹i chç cho hä.
-NghÞ ®Þnh ®· cã nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ vÒ kh©u tæ chøc thùc hiÖn, trong ®ã c¬ chÕ b¶o ®¶m quyÒn tù chän ph¬ng thøc ®Òn bï (b»ng ®Êt, b»ng tiÒn...) cho ngêi cã ®Êt bÞ thu håi ®· ®îc thay cho c¬ chÕ ¸p ®Æt tõ phÝa Nhµ níc. §ång thêi, NghÞ ®Þnh còng giao tr¸ch nhiÖm tæ chøc thùc hiÖn ®Ò bï, gi¶i phãng mÆt b»ng cho ®Þa ph¬ng, t¹o ®iÒu kiÖn cho ®Þa ph¬ng chñ ®éng trong viÖc thùc hiÖn ®Òn bï, gi¶i phãng mÆt b»ng, gãp phÇn ®Èy nhanh tiÕn ®é thùc hiÖn dù ¸n.
Tuy nhiªn, NghÞ ®Þnh 22/1998/N§-CP cßn cã nh÷ng tån t¹i nhÊt ®Þnh c¶ vÒ chÝnh s¸ch vµ c«ng t¸c tæ chøc thùc hiÖn, cô thÓ nh sau:
-NghÞ ®Þnh cha cã quy ®Þnh vÒ møc ®Êt ë ®èi víi nh÷ng trêng hîp ®· sö dông ®Êt ®ai tríc ngµy LuËt ®Êt ®ai n¨m 1993 cã hiÖu lùc thi hµnh, nhÊt lµ c¸c trêng hîp thõa kÕ ®Êt do «ng, bµ, cha, mÑ ®Ó l¹i. §iÒu ®ã ®· dÉn ®Õn nh÷ng víng m¾c khã xö khi x¸c ®Þnh møc ®Òn bï thiÖt h¹i vÒ ®Êt ë, lµm chËm tiÕn ®é thùc hiÖn dù ¸n, g©y khiÕu kiÖn nhiÒu.
-C¸c ®iÒu kiÖn ®îc ®Òn bï hoÆc kh«ng ®îc ®Òn bï thiÖt h¹i vÒ ®Êt vµ quy ®Þnh ®Òn bï vÒ ®Êt ®îc quy ®Þnh t¹i §iÒu 6, §iÒu 7, §iÒu 10 vµ §iÒu 11... cña NghÞ ®Þnh 22/CP cha cô thÓ, cha thèng nhÊt víi c¸c v¨n b¶n vÒ thu tiÒn sö dông ®Êt. §iÒu nµy dÉn ®Õn c¸ch hiÓu vµ c¸ch lµm kh¸c nhau.
-ViÖc x¸c ®Þnh hÖ sè ®Ó tÝnh gi¸ ®Êt ®Òn bï khiÕn viÖc tÝnh to¸n trë lªn phøc t¹p vµ nÕu thùc hiÖn quy ®Þnh ®ã th× chi phÝ ®Òn bï sÏ t¨ng, khiÕn chñ dù ¸n kh«ng thÓ chÞu næi.
-Quy ®Þnh hiÖn hµnh nªu r»ng, ngoµi viÖc ph¶i ®Òn bï thiÖt h¹i theo quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh 22/CP, c¸c tæ chøc, c¸ nh©n ®îc Nhµ níc giao ®ñ ®Êt, cho thuª ®Êt ph¶i nép tèi thiÓu 40% tiÒn sö dông ®Êt hoÆc ph¶i tr¶ tiÒn thuª ®Êt. Quy ®Þnh nµy bÊt hîp lý vµ g©y khã kh¨n cho ngêi ®îc giao ®Êt, thuª ®Êt vµ Ýt khuyÕn khÝch c¸c nhµ ®Çu t bá vèn ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh. V× nh vËy, ngêi ®îc Nhµ níc giao ®Êt, cho thuª ®Êt ph¶i bá chi phÝ t¬ng ®¬ng víi sè tiÒn nhËn chuyÓn nhîng quyÒn sö dông ®Êt vµ sau ®ã hä cßn ph¶i nép 40% tiÒn sö dông ®Êt.
-ChÝnh s¸ch t¸i ®Þnh c cha chi tiÕt vµ cha ®ång bé. §iÒu ®ã ®· ¶nh hëng ®Õn tiÕn ®é gi¶i phãng mÆt b»ng, lµm chËm tiÕn ®é thùc hiÖn dù ¸n vµ t¸c ®éng cña viÖc ph¶i di chuyÓn chç ë tíi ngêi bÞ thu håi ®Êt cha ®îc gi¶i quyÕt mét c¸ch thèng nhÊt.
-Mét sè kh¸i niÖm vÒ ngêi bÞ thu håi ®Êt, gi¸ ®Òn bï, c«ng tr×nh bÊt hîp ph¸p cña c¸c tæ chøc tµi trî nh WB, ADB vµ ViÖt Nam tuy cã néi dung gÇn gièng nhau nhng cã tªn gäi kh¸c nhau. §iÒu nµy ®· dÉn ®Õn sù kh¸c nhau trong tæ chøc thùc hiÖn ë kh«ng Ýt trêng hîp.
-NghÞ ®Þnh cha quy ®Þnh thËt cô thÓ vµ chÆt chÏ ®èi víi mét sè lÜnh vùc vÒ tæ chøc thùc hiÖn, lµm ¶nh hëng tíi sù phèi hîp gi÷a c¸c ngµnh ë Trung ¬ng víi ®Þa ph¬ng. Ch¼ng h¹n nh c«ng t¸c gi¸m s¸t ®Òn bï, t¸i ®Þnh c.
Tríc thùc tr¹ng ®ã, Thñ tíng ChÝnh phñ ®· chØ ®¹o viÖc khÈn tr¬ng söa ®æi, bæ sung NghÞ ®Þnh 22/1998/N§-CP nh»m tËp trung gi¶i quyÕt nh÷ng ¸ch t¾c, ®¸p øng nhu cÇu ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng ®ang diÔn ra hµng ngµy, ®Èy nhanh tiÕn ®é gi¶i ng©n, ®Èy nhanh tiÕn ®é ®Çu t cña c¸c dù ¸n. §ång thêi cÇn ®a ra mét sè quy ®Þnh cô thÓ vÒ t¸i ®Þnh c ®Ó kiÓm nghiÖm trong thùc tÕ nh»m tiÕn tíi nghiªn cøu x©y dùng Ph¸p lÖnh vÒ ®Òn bï vµ t¸i ®Þnh c.
3-¦u nhîc ®iÓm cña viÖc gi¶i ng©n ODA trong nh÷ng n¨m qua
3.1-¦u ®iÓm
Trong t×nh h×nh thÕ giíi gÆp nhiÒu khã kh¨n, mét sè nhµ tµi trî tËp trung nguån lùc ®Ó ®èi phã víi nh÷ng khã kh¨n trong níc nªn ®· c¾t gi¶m nguån ODA cho c¸c níc ®ang ph¸t triÓn. Cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ t¹i c¸c níc §«ng Nam ¸ lan sang mét sè níc ch©u ¸ kh¸c vèn lµ c¸c nÒn kinh tÕ m¹nh cña ch©u lôc còng ®· cã nh÷ng t¸c ®éng nhÊt ®Þnh ®Õn t×nh h×nh cung cÊp viÖn trî cña níc ngoµi cho ViÖt Nam. Gi¸ trÞ cña c¸c kho¶n gi¶i ng©n nh÷ng n¨m qua ®Òu ®îc quy ra ®ång ®« la MÜ. Do ®ã, trong bèi c¶nh c¸c ®ång ngo¹i tÖ m¹nh gi¶m gi¸ so víi ®ång ®«la MÜ th× møc gi¶i ng©n trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y lµ tÝch cùc. Nguyªn nh©n ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ trªn lµ do:
-Qua 7 n¨m tiÕp nhËn vµ sö dông ODA, c¸n bé ViÖt Nam ®· dÇn lµm quen víi c¸c thñ tôc triÓn khai vèn ODA, cã kinh nghiÖm trong viÖc thùc hiÖn dù ¸n ODA.
-Cã sù phèi hîp chÆt chÏ víi c¸c nhµ tµi trî, ®Æc biÖt lµ ba ®èi t¸c lín cña ViÖt Nam lµ NhËt B¶n, Ng©n hµng thÕ giíi vµ Ng©n hµng ph¸t triÓn ch©u ¸ kÓ tõ kh©u h×nh thµnh, lùa chän ®Õn kh©u thùc hiÖn c¸c ch¬ng tr×nh, dù ¸n ODA.
-C¸c c¬ quan qu¶n lý phÝa ViÖt Nam còng ®· nghiªn cøu vµ ®a ra ®îc hµng lo¹t c¸c biÖn ph¸p c¶i thiÖn ®¸ng kÓ c¸c thñ tôc trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c ch¬ng tr×nh, dù ¸n ODA nh thñ tôc rót vèn, cÊp ph¸t vèn ®èi øng...
-Mét sè dù ¸n lín ®· vît qua ®îc nh÷ng khã kh¨n trong giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t nh thÈm ®Þnh , gi¶i phãng mÆt b»ng, xÐt thÇu... ®Ó ®i vµo thùc hiÖn. ChÝnh phñ ®· cã nhiÒu cè g¾ng ®Ó th¸o gì c¸c víng m¾c g©y chËm gi¶i ng©n, ®Æc biÖt lµ ChÝnh phñ ®· cho phÐp bæ sung nguån vèn ®èi øng cho c¸c ch¬ng tr×nh, dù ¸n ODA cã kh¶ n¨ng bÞ chËm thùc hiÖn v× thiÕu vèn ®èi øng.
-M«i trêng ph¸p lý ®îc c¶i thiÖn: ChÝnh phñ ®· ban hµnh NghÞ ®Þnh 87/CP vÒ quy chÕ qu¶n lý vµ sö dông ODA nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c nµy. Sau khi NghÞ ®Þnh ®îc ban hµnh, hµng lo¹t c¸c Th«ng t híng dÉn nh»m cô thÓ ho¸ tíi møc cao nhÊt néi dung NghÞ ®Þnh
3.2-Nhîc ®iÓm
Bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ bíc ®Çu trong viÖc thu hót vµ sö dông nguån vèn ODA, trong thêi gian qua vÊn ®Ò møc gi¶i ng©n ODA thÊp lu«n lu«n lµ vÊn ®Ò th¶o luËn víi nhiÒu nhµ tµi trî song ph¬ng vµ ®a ph¬ng nh»m t×m ra nh÷ng nguyªn nh©n vµ v¹ch ra nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó kh¾c phôc. Qua t×nh h×nh thùc hiÖn ODA trong thêi gian qua, chóng ta cã thÓ rót ra nh÷ng nguyªn nh©n næi cém sau:
3.2.1-Nguyªn nh©n kh¸ch quan
Quy ®Þnh vÒ ®iÒu kiÖn tµi trî cña c¸c nhµ tµi trî rÊt ®a d¹ng, cã khi phøc t¹p. Quy tr×nh thùc hiÖn cña c¸c níc, c¸c tæ chøc tµi trî quèc tÕ vµ quy tr×nh cña ViÖt Nam cã nh÷ng ®iÓm cha phï hîp lÉn nhau. Cã c¸c kho¶n vay rµng buéc vÒ ph¬ng thøc mua s¾m, ®Êu thÇu, chän t vÊn. Cã nhiÒu dù ¸n thùc hiÖn trªn ®Þa bµn tr¶i réng (C¸c dù ¸n d©n sè, y tÕ, gi¸o dôc, cÊp níc, giao th«ng n«ng th«n thêng tr¶i dµi trªn ph¹m vi tõ 6 ®Õn 18 tØnh). Mét sè nhµ tµi trî chËm tr¶ lêi nh÷ng vÊn ®Ò ph¸t sinh hoÆc thay ®æi ®ét ngét chÝnh s¸ch tµi trî. Ngoµi ra, gÇn ®©y cßn cã nguyªn nh©n do cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ cña c¸c níc trong khu vùc ®· lµm cho mét sè dù ¸n gÆp khã kh¨n do thiÕu vèn vµ do viÖc ký vay b»ng tiÒn tÖ nhng hîp ®ång mua s¾m hoÆc x©y dùng c¨n cø theo gi¸ tÝnh b»ng USD , quy ra b¶n tÖ theo gi¸ cè ®Þnh. Khi ®ång b¶n tÖ bÞ mÊt gi¸, nhµ thÇu bÞ lç vèn kh«ng thÓ thùc hiÖn dù ¸n theo cam kÕt.
3.2.2-Nguyªn nh©n chñ quan
§Ó triÓn khai thùc hiÖn dù ¸n theo c¬ chÕ qu¶n lý ODA ®ßi hái ph¶i cã sù ®ång bé trong tÊt c¶ c¸c kh©u cña qui tr×nh, trong ®ã vai trß cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t lµ hÕt søc quan träng tõ kh©u vËn ®éng ODA ®Õn viÖc xÐt duyÖt dù ¸n, ph©n bæ vèn, ®Êu thÇu vµ xÐt duyÖt nhµ thÇu, nh÷ng kh©u nµy lµ c¬ së ®Ó b¾t ®Çu thùc thi dù ¸n. Tuy nhiªn trong thùc tÕ viÖc qui ®Þnh tr¸ch nhiÖm cña tõng Bé, ngµnh, chñ dù ¸n trong tõng kh©u cha ®îc râ rµng, chÆt chÏ dÉn ®Õn sù chång chÐo chøc n¨ng. §ång thêi, tõng Bé, ngµnh cha thÊy ®îc vµ còng cha lµm hÕt ®îc tr¸ch nhiÖm cña m×nh nªn viÖc thùc hiÖn dù ¸n bÞ ¸ch t¾c ë nhiÒu kh©u. VÊn ®Ò nµy ®· vµ ®ang ®îc söa ®æi, bæ sung t¹i NghÞ ®Þnh sè 87/CP ngµy 5/8/1997 vÒ ban hµnh quy chÕ nguån hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc ODA vµ NghÞ ®Þnh 90/CP ngµy 7/11/1998 (thay thÕ NghÞ ®Þnh 58/CP) ban hµnh quy chÕ vay vµ tr¶ nî níc ngoµi ®· ®îc ChÝnh phñ ban hµnh.
Bªn c¹nh nguyªn nh©n bao trïm trªn, c¸c yÕu tè chÝnh ¶nh hëng ®Õn qóa tr×nh gi¶i ng©n lµ: Kh«ng thùc hiÖn ®óng chu tr×nh dù ¸n; Qu¸ tr×nh ®Êu thÇu mua s¾m kÐo dµi; Qu¸ tr×nh gi¶i phãng mÆt b»ng chËm; Cã n¬i, cã lóc vèn ®èi øng bè trÝ kh«ng ®ñ; N¨ng lùc qu¶n lý dù ¸n cña c¸c ban qu¶n lý dù ¸n cßn h¹n chÕ; ChÝnh s¸ch thuÕ ®èi víi c¸c dù ¸n ODA cßn cha nhÊt qu¸n; Qóa tr×nh lµm thñ tôc gi¶i ng©n chËm, cô thÓ nh sau:
-ViÖc thÈm ®Þnh, phª duyÖt dù ¸n cßn bÞ kÐo dµi: NhiÒu hiÖp ®Þnh ®· ký nhng míi chØ cã tªn dù ¸n mµ cha hoµn thµnh b¸o c¸o nghiªn cøu kh¶ thi, cha hoµn thµnh thñ tôc ®Ó phª duyÖt dù ¸n ®Çu t nh c¸c hiÖp ®Þnh vay cña NhËt B¶n (tµi kho¸ 1993), Ph¸p, Ên §é, §an M¹ch, Thôy Sü do cha cã sù phèi hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c c¬ quan tæng hîp vµ bé chñ qu¶n. Qóa tr×nh lËp, duyÖt dù ¸n kh«ng kÞp thêi thêng mÊt tõ 1 ®Õn 3 n¨m, cã dù ¸n sau khi ký hiÖp ®Þnh l¹i thay ®æi qui tr×nh c«ng nghÖ (dù ¸n ®iÖn Phó Mü 1 vay JBIC), hay thay ®æi môc tiªu dù ¸n (nh dù ¸n cÇu B×nh Lîi vay JBIC ). Cã mét sè dù ¸n trong qu¸ tr×nh lËp nghiªn cøu kh¶ thi thÊy r»ng kh«ng hiÖu qu¶ l¹i chuyÓn sang dù ¸n kh¸c (nh dù ¸n ®iÖn tho¹i n«ng th«n, níc kho¸ng Kim B«i, ®iÖn Yaly vay cña Ph¸p, m¸y nghiÒn sµng ®¸ vay cña Th¸i Lan). Mét sè dù ¸n do thêi gian chuÈn bÞ kh¸ l©u nªn ®Õn khi thÈm ®Þnh phª duyÖt th× nhiÒu h¹ng môc trong dù ¸n ®· l¹c hËu so víi t×nh h×nh míi.
-Qóa tr×nh ®Êu thÇu mua s¾m kÐo dµi: Nh×n chung viÖc ®Êu thÇu mua s¾m vµ x©y l¾p thêng bÞ kÐo dµi do ViÖt Nam míi b¾t ®Çu lµm quen víi c¸c nguyªn t¾c vµ ®iÒu kiÖn ®Êu thÇu theo th«ng lÖ quèc tÕ (nh dù ¸n ®iÖn Ph¶ L¹i, ®iÖn Phó Mü vay cña NhËt viÖc ®Êu thÇu kÐo dµi h¬n 2 n¨m), hoÆc gi¸ c¶ cao do buéc ph¶i mua s¾m thiÕt bÞ tõ níc tµi trî nªn chñ dù ¸n kh«ng chÊp nhËn. Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t, Bé chñ qu¶n vµ c¸c chñ dù ¸n ph¶i kÐo dµi thêi gian ®µm ph¸n, thÈm ®Þnh, ký hîp ®ång (nh thñy ®iÖn s«ng Hinh vay cña Thôy §iÓn), trong mét sè trêng hîp ph¶i chuyÓn sang c¸c dù ¸n kh¸c (nh vèn vay cña Th¸i Lan, Trung Quèc...). Quan hÖ gi÷a c¸c nhµ thÇu chÝnh vµ thÇu phô cha râ rµng.
-ChÝnh s¸ch ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng: ChÝnh s¸ch vµ c«ng t¸c ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng ®èi víi c¸c c«ng tr×nh giao th«ng (§Æc biÖt lµ c¸c dù ¸n sö dông vèn vay cña WB, ADB) kh¸c víi chÝnh s¸ch cña ViÖt Nam nªn qu¸ tr×nh th¬ng lîng, ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch ®Ó ®i ®Õn thèng nhÊt kÐo dµi h¬n mét n¨m. Cã nh÷ng dù ¸n ®· thèng nhÊt vÒ chÝnh s¸ch nhng viÖc triÓn khai ®Òn bï cña c¸c chñ dù ¸n tiÕn hµnh chËm: Quèc lé 1A, quèc lé 5... Gi¶i phãng mÆt b»ng thêng g¾n víi c¸c chÝnh s¸ch x· héi nh t¸i ®Þnh c, viÖc lµm hoÆc ®Òn bï. H¬n n÷a, vÊn ®Ò n¨ng lùc, tr×nh ®é cña c¸n bé qu¶n lý thùc hiÖn c«ng t¸c nµy vµ vÊn ®Ò th«ng tin còng g©y t¸c ®éng kh«ng nhá. NhiÒu bÊt cËp trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn kh«ng ®îc th«ng tin ®Çy ®ñ vµ xö lý kÞp thêi dÉn ®Õn lµm chËm tiÕn ®é triÓn khai dù ¸n (chËm bµn giao mÆt b»ng cho nhµ thÇu), vÝ dô dù ¸n quèc lé 18 vèn Hµn Quèc (15 ®iÓm ë Qu¶ng Ninh), dù ¸n quèc lé 1 (®o¹n Ph¸p V©n - Thêng TÝn, ®o¹n thuéc Hµ TÜnh), dù ¸n cÇu trªn quèc lé 1 (chËm bµn giao mÆt b»ng tíi 6 th¸ng ®èi víi cÇu §uèng), dù ¸n thñy lîi ®ång b»ng s«ng Hång vèn ADB ( tr¹m b¬m An L¸ II, kªnh trôc nam Th¸i B×nh, b¾c Hng H¶i...), dù ¸n nhiÖt ®iÖn Ph¶ L¹i II (mÆt b»ng kªnh th¶i tuÇn hoµn cha gi¶i phãng ®îc v× 100 hé d©n cha chÊp nhËn ®¬n gi¸ ®Òn bï).
-Vèn ®èi øng: Vèn ®èi øng chiÕm tû träng thÊp trong tæng sè vèn ®Çu t cho dù ¸n nhng l¹i ¶nh hëng ®Õn tiÕn ®é triÓn khai dù ¸n. Tõ tríc ®Õn nay, viÖc kÕ ho¹ch ho¸ vèn ®èi øng cha lµm tèt (kÓ c¶ vèn cÊp ph¸t vµ vèn tÝn dông). Do kh©u lËp dù to¸n cña chñ dù ¸n cha ph¶n ¸nh ®ñ hoÆc kh«ng kÞp thêi h¹n ®a vµo kÕ ho¹ch ng©n s¸ch n¨m nªn viÖc bè trÝ vèn ®èi øng thuéc ng©n s¸ch cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t ngay tõ ®Çu n¨m cha ®ñ, viÖc ®iÒu chØnh vèn ®èi øng cã khã kh¨n g©y bÞ ®éng cho ng©n s¸ch Nhµ níc. §èi víi dù ¸n thuéc diÖn vay l¹i cña ng©n s¸ch Nhµ níc, chñ dù ¸n kh«ng chñ ®éng thu xÕp nguån vèn ®èi øng.
- N¨ng lùc cña c¸c ban qu¶n lý dù ¸n: Nh×n chung c¸c ban qu¶n lý dù ¸n cßn hµn chÕ vÒ n¨ng lùc, tr×nh ®é ngo¹i ng÷ còng nh kinh nghiÖm qu¶n lý, kh¶ n¨ng ph©n tÝch, ®µm ph¸n hîp ®ång cho nªn qu¸ tr×nh xÐt thÇu, ký kÕt c¸c hîp ®ång mua s¾m, x©y l¾p kÐo dµi. Cã dù ¸n chÊp nhËn thanh to¸n cho nhµ thÇu ngoµi ph¹m vi hîp ®ång ký (nh dù ¸n c¶i t¹o líi ®iÖn vay vèn WB) nªn Bé Tµi chÝnh (Tæng côc §Çu t Ph¸t triÓn) kh«ng thÓ duyÖt hå s¬ cho thanh to¸n.
-ChÝnh s¸ch thuÕ: ViÖc ¸p dông thuÕ ®èi víi c¸c dù ¸n ODA l©u nay cha ®îc nhÊt qu¸n vµ ph¶i xö lý tõng trêng hîp. Bé Tµi chÝnh ®· cã v¨n b¶n tr×nh Thñ tíng ChÝnh phñ ban hµnh vÒ qui ®Þnh chÝnh s¸ch thuÕ ®èi víi c¸c dù ¸n vèn ODA nh»m kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy.
-Thñ tôc gi¶i ng©n cho c¸c dù ¸n: Tríc n¨m 1995 do míi tiÕp cËn c«ng t¸c qu¶n lý ODA víi c¸c thñ tôc phøc t¹p cña c¸c nhµ tµi trî, thñ tôc ®Çu t trong níc vµ tr×nh ®é, kinh nghiÖm cña c¸n bé qu¶n lý cßn h¹n chÕ nªn kh©u xÐt duyÖt hå s¬ ®Ó rót vèn vµ lu©n chuyÓn chøng tõ cã chËm. §Õn nay Bé Tµi chÝnh ®· ban hµnh quy chÕ, theo ®ã thêi gian x¸c nhËn hå s¬ hîp lÖ vµ lµm thñ tôc rót vèn tèi ®a tõ 5 ®Õn 8 ngµy. Tuy nhiªn, tiÕn ®é rót vèn phÇn lín phô thuéc vµo tiÕn ®é thùc hiÖn c¸c dù ¸n vµ tËp hîp ®Çy ®ñ hå s¬ rót vèn hîp lÖ cña c¸c chñ dù ¸n ph¶i phï hîp víi tho¶ thuËn cam kÕt ®îc c¸c nhµ tµi trî quèc tÕ chÊp nhËn (thêng nhµ thÇu lËp hå s¬ thanh to¸n göi cho t vÊn, sau 20 ®Õn 26 ngµy t vÊn míi x¸c nhËn göi cho chñ ®Çu t, chñ ®Çu t xem xÐt vµ duyÖt hå s¬ kho¶ng 10 ngµy, cã trêng hîp hµng th¸ng, sau ®ã bé chøng tõ míi ®îc chuyÓn ®Õn Bé Tµi chÝnh ®Ó lµm thñ tôc rót vèn ®èi víi phÝa níc ngoµi).
Ngoµi ra cßn cã mét sè nguyªn nh©n kh¸c g©y chËm trÔ cho viÖc triÓn khai thùc hiÖn dù ¸n tõ ®ã dÉn ®Õn chËm gi¶i ng©n nh thñ tôc xin cÊp giÊy phÐp nhËp khÈu thiÕt bÞ, thñ tôc h¶i quan, xin cÊp ®Êt x©y dùng v¨n phßng...
Ch¬ng III
nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m ®Èy nhanh TiÕn ®é
gi¶i ng©n ODA giai ®o¹n 2001-2005
I-dù b¸o xu híng thu hót vµ gi¶i ng©n oda ë ViÖt
nam giai ®o¹n 2001-2005
1-Môc tiªu cña ChiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi 10 n¨m 2001-
2010 vµ cña KÕ ho¹ch 5 n¨m 2001-2005
Môc tiªu tæng qu¸t cña ChiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi 10 n¨m 2001-2010 lµ kh«ng ngõng c¶i thiÖn ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña nh©n d©n trªn c¬ së tiÕp tôc ®Èy m¹nh sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ trong ®iÒu kiÖn héi nhËp. ChiÕn lîc trong 10 n¨m tíi lµ chiÕn lîc híng tíi sù ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng ®Ó ®¶m b¶o kh«ng ngõng n©ng cao møc sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña nh©n d©n theo híng:
-VÒ lÜnh vùc kinh tÕ: §Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, trang bÞ vµ trang bÞ l¹i kü thuËt, c«ng nghÖ tiÕn cho c¸c ngµnh n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp, dÞch vô, n©ng cao hiÖu qu¶ vµ søc c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ, tõng bíc ®a ®Êt níc ra khái t×nh tr¹ng níc nghÌo vµ chËm ph¸t triÓn. Tõng bíc x©y dùng nÒn t¶ng ®Ó trë thµnh níc c«ng nghiÖp.
-VÒ lÜnh vùc ngoµi kinh tÕ: Kh«ng ngõng n©ng cao chÊt lîng ®êi sèng vËt chÊt, v¨n ho¸ vµ tinh thÇn cña nh©n d©n, x©y dùng thÓ chÕ kinh tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. T¨ng cêng nguån lùc con ngêi, n¨ng lùc khoa häc vµ c«ng nghÖ, kÕt cÊu h¹ tÇng, tiÒm lùc kinh tÕ.
KÕ ho¹ch 5 n¨m tíi (2001-2005) lµ bíc quan träng thùc hiÖn chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ -x· héi 10 n¨m, ®Èy nhanh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, t¨ng cêng hiÖu qu¶ vµ søc c¹nh tranh trong ®iÒu kiÖn héi nhËp. Thóc ®Èy h×nh thµnh c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý, cã hiÖu qu¶. Khai th¸c tèi ®a tiÒm lùc trong níc, ®ång thêi tranh thñ nhiÒu h¬n c¸c nguån lùc bªn nngoµi, sö dông cã hiÖu qu¶ mäi nguån vèn cho ph¸t triÓn. KÕt hîp thùc hiÖn ®ång thêi ba nhiÖm vô chiÕn lîc: Ph¸t triÓn æn ®Þnh hiÖu qu¶ cao; X©y dùng vÒ c¬ b¶n c¬ chÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa ë ViÖt Nam; T¹o thÕ vµ lùc ®Ó chuÈn bÞ héi nhËp th¾ng lîi. Nh»m ®¸p øng yªu cÇu trªn, môc tiªu tæng qu¸t cña kÕ ho¹ch 5 n¨m tíi (2001-2005) lµ:
T¨ng trëng kinh tÕ víi nhÞp ®é cao vµ bÒn v÷ng. ChuyÓn dÞch nhanh c¬ cÊu kinh tÕ, c¬ cÊu lao ®éng theo híng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. N©ng cao râ rÖt chÊt lîng, søc c¹nh tranh vµ hiÖu qu¶ ph¸t triÓn kinh tÕ. X©y dùng mét bíc quan träng thÓ chÕ kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. T¹o chuyÓn biÕn m¹nh vÒ ph¸t huy nh©n tè con ngêi, gi¸o dôc- ®µo t¹o, khoa häc vµ c«ng nghÖ. Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò bøc xóc vÒ viÖc lµm, c¬ b¶n xo¸ ®ãi vµ gi¶m m¹nh sè hé nghÌo, æn ®Þnh vµ c¶i thiÖn v÷ng ch¾c ®êi sèng cña nh©n d©n. TiÕp tôc t¨ng cêng kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ- x· héi, t¹o c¸c tiÒn ®Ò cho giai ®o¹n ph¸t triÓn tiÕp theo. Gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ vµ an toµn x· héi, b¶o vÖ v÷ng ch¾c chñ quyÒn , toµn vÑn l·nh thæ vµ an ninh quèc gia. Nh÷ng môc tiªu tæng qu¸t nµy ®îc cô thÓ ho¸ trong kÕ ho¹ch 5 n¨m nh sau:
-PhÊn ®Êu ®¹t nhÞp ®é t¨ng trëng b×nh qu©n hµng n¨m tèi thiÓu 7%, tÝch cùc t¹o ®iÒu kiÖn thùc hiÖn møc t¨ng trëng cao h¬n vµ cã bíc chuÈn bÞ cho 5 n¨m tiÕp theo.
-Ph¸t triÓn m¹nh kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, trong ®ã kinh tÕ Nhµ níc gi÷ vai trß chñ ®¹o, x©y dùng mét bíc quan träng thÓ chÕ kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, c¬ cÊu lao ®éng theo híng t¨ng tû träng c«ng nghiÖp vµ dÞch vô, t¨ng nhanh hµm lîng c«ng nghÖ trong s¶n phÈm.
-T¨ng nhanh vèn ®Çu t ph¸t triÓn kinh tÕ -x· héi, x©y dùng c¬ cÊu kinh tÕ cã hiÖu qu¶ vµ n©ng cao søc c¹nh tranh. Hoµn thiÖn mét bíc c¬ b¶n hÖ thèng kÕt cÊu h¹ tÇng. §Çu t thÝch ®¸ng cho c¸c vïng kinh tÕ träng ®iÓm, hç trî nhiÒu h¬n cho c¸c vïng cßn nhiÒu khã kh¨n.
-Më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ ®èi ngo¹i. Cñng cè thÞ trêng ®· cã vµ më réng thªm thÞ trêng míi. T¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó t¨ng nhanh xuÊt khÈu, thu hót vèn, c«ng nghÖ tõ bªn ngoµi. Chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ cã hiÖu qu¶, thùc hiÖn c¸c cam kÕt song ph¬ng vµ ®a ph¬ng.
-TiÕp tôc ®æi míi vµ lµnh m¹nh ho¸ hÖ thèng tµi chÝnh- tiÒn tÖ, t¨ng tiÒm lùc vµ kh¶ n¨ng tµi chÝnh quèc gia, thùc hiÖn triÖt ®Ó tiÕt kiÖm. T¨ng tû lÖ chi ng©n s¸ch dµnh cho ®Çu t ph¸t triÓn, duy tr× æn ®Þnh c¸c c©n ®èi vÜ m«. Ph¸t triÓn thÞ trêng vèn ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi.
-TiÕp tôc ®æi míi, t¹o chuyÓn biÕn c¬ b¶n, toµn diÖn vÒ ph¸t triÓn gi¸o dôc- ®µo t¹o, khoa häc vµ c«ng nghÖ. TËp trung vµo: n©ng cao chÊt lîng nguån nh©n lùc víi c¬ cÊu hîp lý, triÓn khai thùc hiÖn ch¬ng tr×nh phæ cËp trung häc c¬ së, øng dông nhanh c¸c c«ng nghÖ tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i, chuÈn bÞ c¸c bíc ®i cÇn thiÕt ®Ó tiÕp cËn dÇn nÒn kinh tÕ tri thøc.
-Gi¶i quyÕt cã hiÖu qu¶ nh÷ng vÊn ®Ò x· héi bøc xóc: t¹o viÖc lµm, gi¶m tû lÖ thÊt nghiÖp ë c¶ thµnh thÞ vµ n«ng th«n; c¶i c¸ch c¬ b¶n chÕ ®é tiÒn l¬ng; xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo; chèng tÖ n¹n x· héi. æn ®Þnh v÷ng ch¾c vµ n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña nh©n d©n.
-§Èy nhanh c«ng cuéc c¶i c¸ch hµnh chÝnh, ®æi míi vµ n©ng cao nhiÖu lùc cña bé m¸y qu¶n lý Nhµ níc. §Èy lïi t×nh tr¹ng quan liªu, tham nhòng. Thùc hiÖn tèt d©n chñ, nhÊt lµ d©n chñ ë phêng, x· vµ c¸c ®¬n vÞ c¬ së.
-Thùc hiÖn nhiÖm vô cñng cè quèc phßng, an ninh, b¶o ®¶m trËt tù kû c¬ng trong c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ- x· héi.
2-Chñ tr¬ng cña Nhµ níc ViÖt Nam ®èi víi viÖc thu hót vµ gi¶i
ng©n nguån vèn ODA.
Trong khu«n khæ ®Èy m¹nh sù nghiÖp ®æi míi trong giai ®o¹n c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, nguån vèn ODA vËn ®éng vµ ®i vµo thùc hiÖn cã vai trß quan träng. Chñ tr¬ng cña ViÖt Nam tiÕp tôc tranh thñ thu hót nguån tµi trî ph¸t triÓn chÝnh thøc song ph¬ng vµ ®a ph¬ng. §Æc biÖt ph¶i n©ng cao tèc ®é gi¶i ng©n nguån vèn nµy. Nguån vèn ODA tËp trung chñ yÕu cho viÖc x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ vµ x· héi, n©ng cao tr×nh ®é khoa häc, c«ng nghÖ vµ qu¶n lý, ®ång thêi dµnh mét phÇn tÝn dông ®Çu t cho c¸c ngµnh n«ng, l©m, ng nghiÖp, s¶n xuÊt hµng tiªu dïng. u tiªn dµnh viÖn trî kh«ng hoµn l¹i cho nh÷ng vïng chËm ph¸t triÓn. C¸c dù ¸n sö dông vèn vay ph¶i cã ph¬ng ¸n tr¶ nî v÷ng ch¾c, x¸c ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm tr¶ nî, kh«ng ®îc g©y thªm g¸nh nÆng nî nÇn kh«ng tr¶ ®îc. Ph¶i sö dông nguån vèn ODA cã hiÖu qu¶ b»ng c¸ch t¨ng cêng kh¶ n¨ng gi¶i ng©n vµ kiÓm tra, qu¶n lý chÆt chÏ, chèng l·ng phÝ tiªu cùc.
Thùc hiÖn chñ tr¬ng thu hót vµ gi¶i ng©n nguån vèn ODA nãi trªn, nh÷ng ph¬ng híng u tiªn sö dông nguån lùc nµy lµ:
-Ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n, trong ®ã lÊy ch¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia vÒ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo bao gåm c¶ c«ng t¸c ®Þnh canh ®Þnh c vµ hç trî ®ång bµo d©n téc gÆp khã kh¨n lµm träng t©m víi c¸c môc tiªu lµ gi¶m tû lÖ hé ®ãi nghÌo xuèng 7% n¨m 2005, b×nh qu©n mçi n¨m gi¶m 3 v¹n hé nghÌo.
-C¸c dù ¸n ODA híng vµo néi dung hç trî ph¸t triÓn toµn diÖn n«ng th«n, giao th«ng, thñy lîi, cung cÊp níc sinh ho¹t, trång vµ b¶o vÖ rõng, ®iÖn khÝ ho¸, ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng l©m thñy s¶n, x©y dùng c¸c c¶ng c¸ víi hÖ thèng th«ng tin liªn l¹c vµ ph¬ng tiÖn ®¸nh b¾t ®ñ ®¶m b¶o an toµn cho ng d©n, c¶i t¹o vµ x©y dùng míi trêng häc, bÖnh viÖn.
Ph¸t triÓn tÝn dông n«ng th«n díi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau sÏ ®îc coi träng nh»m t¹o vèn cho ngêi n«ng d©n ph¸t triÓn s¶n xuÊt, t¨ng thªm thu nhËp.
-OAD hç trî c¸c ch¬ng tr×nh quèc gia d©n sinh x· héi, trong ®ã:
+Ch¬ng tr×nh d©n sè vµ kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh lµm gi¶m tû lÖ sinh hµng n¨m 0,6%, nhÞp ®é t¨ng d©n sè n¨m 2005 díi 1,6%.
+Ch¬ng tr×nh thanh to¸n bÖnh x· héi víi môc tiªu n¨m 2005 thanh to¸n triÖt ®Ó bÖnh phong trong c¶ níc, thanh to¸n c¸c bÖnh b¹i liÖt, uèn v¸n s¬ sinh, sëi, b¹ch hÇu, ho gµ, khèng chÕ viªm gan B, viªm n·o NhËt B¶n, t¶, th¬ng hµn.
+Ch¬ng tr×nh níc s¹ch vµ vÖ sinh n«ng th«n víi môc tiªu n¨m 2005 ®¶m b¶o 95% d©n sè ®îc dïng níc s¹ch, 85% d©n sè cã hè xÝ hîp vÖ sinh, gióp n«ng d©n t¸i t¹o ph©n bãn h÷u c¬ vµ xö lý chÊt th¶i.
+Ch¬ng tr×nh gi¶i quyÕt viÖc lµm víi môc tiªu hµng n¨m gi¶i quyÕt viÖc lµm cho 1,3 ®Õn 1,35 triÖu lao ®éng, gi¶m tû lÖ thÊt nghiÖp ë thµnh phè xuèng 3%, n©ng quü sö dông lao ®éng ë n«ng th«n lªn 80% vµo n¨m 2005.
-C¶i t¹o, n©ng cÊp vµ t¨ng cêng trang thiÕt bÞ cho c¸c bÖnh viÖn tØnh, thµnh phè. T¨ng cêng n¨ng lùc cho hÖ thèng y tÕ x·, huyÖn, x©y dùng mét sè xÝ nghiÖp dîc, t¨ng cêng n¨ng lùc kiÓm so¸t sö dông thuèc.
-Ph¸t triÓn gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, võa t¨ng cêng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho c«ng t¸c d¹y vµ häc, võa n©ng cao tr×nh ®é gi¸o viªn c¸c cÊp. Chó träng vµ hoµn thiÖn, ph¸t triÓn m¹ng líi c¸c trêng d¹y nghÒ.
Trong khi c¬ së vËt chÊt phôc vô c«ng t¸c d¹y vµ häc trong níc ®ang trong qu¸ tr×nh chuÈn bÞ, ph¶i dµnh mét phÇn ODA ®Ó göi sinh viªn ra níc ngoµi häc tËp.
-TiÕp tôc ph¸t triÓn hÖ thèng cÊp níc ë mét sè thµnh phè, thi x· hiÖn cha cã dù ¸n. Ph¸t triÓn hÖ thèng tho¸t níc, xö lý r¸c th¶i ë mét sè thµnh phè, thÞ x· ®«ng d©n, m«i trêng ®ang bÞ « nhiÔm nÆng.
-sö dông hiÖu qu¶, ®Èy nhanh tèc ®é gi¶i ng©n ODA, kÕt hîp víi c¸c nguån vèn kh¸c nh ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi, vèn ®Çu t trong níc ®Ó tiÕp tôc ph¸t triÓn c¸c nguån ®iÖn, hÖ thèng ®êng d©y t¶i ®iÖn vµ c¸c tr¹m biÕn thÕ phôc vô nhu cÇu s¶n xuÊt, sinh ho¹t trong t¬ng lai.
Hç trî ph¸t triÓn giao th«ng vËn t¶i, giµnh nguån ODA thÝch ®¸ng ph¸t triÓn c¸c ®êng nh¸nh, ®êng x¬ng c¸ nèi víi c¸c ®êng quèc lé, ®¶m b¶o giao th«ng th«ng suèt ®Õn c¸c vïng d©n c, nhÊt lµ vïng s©u, vïng xa.
-Sö dông ODA hîp lý kÕt hîp víi c¸c nguån vèn kh¸c (®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi, vèn ®Çu t trong níc) ®Ó c¶i t¹o, n©ng cÊp vµ x©y míi mét sè c¶ng biÓn, s©n bay phôc vô môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ.
-§èi víi th«ng tin liªn l¹c, u tiªn sö dông ODA ®Ó ph¸t triÓn viÔn th«ng n«ng th«n.
-Dµnh mét phÇn ODA vµo viÖc hç trî ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng (®êng, hÖ thèng cÊp, tho¸t níc; th«ng tin liªn l¹c; nhµ ë d©n c...) xung quanh c¸c khu c«ng nghiÖp, nhÊt lµ c¸c tØnh cã nhiÒu khã kh¨n, thu nhËp thÊp.
Sö dông ODA ®Ó thùc hiÖn nghiªn cøu c¬ b¶n (tæng quan, quy ho¹ch, nghiªn cøu tiÒn kh¶ thi, nghiªn cøu kh¶ thi), chuyÓn giao c«ng nghÖ, ph¸t triÓn thÓ chÕ, t¨ng cêng n¨ng lùc cña c¸c c¬ quan nghiªn cøu vµ qu¶n lý.
-Thu hót vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån vèn ODA cho c¸c c«ng tr×nh c«ng nghiÖp nh»m t¹o nguån vèn thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p c¶i c¸ch doanh nghiÖp, ®Çu t theo chiÒu s©u, t¨ng cêng vµ ®æi míi trang thiÕt bÞ, c«ng nghÖ ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm.
ViÖt Nam chñ tr¬ng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, nguån lùc trong níc cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh, nguån lùc bªn ngoµi cã ý nghÜa quan träng vµ nguån vèn ODA ®Õn ®îc tay ngêi d©n vµ céng ®ång míi thùc sù trë thµnh chÊt xóc t¸c cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng.
3-Yªu cÇu ®Æt ra ®èi víi viÖc thu hót vµ gi¶i ng©n ODA cña ViÖt
Nam thêi gian tíi.
Trong nh÷ng n¨m qua, vÒ c¬ b¶n chóng ta ®· t¹o ®îc nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c«ng cuéc c¶i c¸ch kinh tÕ. 5 n¨m tíi sÏ b¾t ®Çu thêi kú c¶i c¸ch kinh tÕ chiÕn lîc 10 n¨m (2000-2010) víi nh÷ng yªu cÇu thùc hiÖn toµn diÖn h¬n, s©u vµ m¹nh h¬n, §i vµo nh÷ng vÊn ®Ò míi khã kh¨n vµ phøc t¹p h¬n so víi giai ®o¹n tríc. Thªm vµo ®ã lµ nh÷ng ®ßi hái vÒ vèn vµ c«ng nghÖ cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, chóng ta cÇn kho¶ng 9 tû USD vèn ODA ®Ó c©n ®èi cho ®Çu t ph¸t triÓn. Do ®ã, nhiÖm vô ®Æt ra lµ trong 5 n¨m 2001-2005 ph¶i thu hót ®îc 13 tû USD vµ ®a vµo gi¶i ng©n 10 tû USD.
Trong 5 n¨m tíi, nhu cÇu vÒ vèn ODA lµ rÊt lín. Tuy nhiªn, lîng vèn ODA thu hót cã thÓ sÏ t¨ng kh«ng ®¸ng kÓ. V× vËy, cÇn thùc hiÖn triÖt ®Ó c¸c biÖn ph¸p nh»m ®Èy nhanh tiÕn ®é gi¶i ng©n ODA ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng l·ng phÝ vèn trong khi nÒn kinh tÕ trong níc ®ang thiÕu vèn cho ph¸t triÓn.
Khi nÒn kinh tÕ t¨ng trëng, mét sè vÊn ®Ò x· héi nh ®ãi nghÌo, bÖnh tËt, mï ch÷... ®îc ®Èy lïi th× nguån vèn ODA kh«ng hoµn l¹i ch¾c ch¾n sÏ gi¶m ®i, lîng ODA vèn vay sÏ t¨ng lªn. ODA vèn vay lµ mãn nî cña chÝnh phñ. Do ®ã, viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông lµ yªu cÇu cÊp b¸ch nhÊt, kÕt qu¶ míi lµ thíc ®o ®¸nh gi¸ viÖc sö dông ODA cã hiÖu qu¶ hay kh«ng. V× lý do ®ã, h¬n bao giê hÕt, viÖc sö dông ODA cÇn cã quy ho¹ch tæng thÓ, hîp lý, kh¶o s¸t nhu cÇu vèn cña tõng ngµnh thËt chÝnh x¸c, dù ¸n ph¶i mang tÝnh thiÕt thùc, tr¸nh ®Ó t×nh tr¹ng c«ng tr×nh ®· hoµn thµnh nhng kh«ng ®îc ®a vµo sö dông hoÆc sö dông víi c«ng suÊt thÊp. ODA kh«ng hoµn l¹i cÇn tËp trung cho viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi.
C¬ héi vµ th¸ch thøc cña níc ta trong viÖc thu hót vµ gi¶i ng©n nguån vèn ODA thêi gian tíi lµ râ rµng. C¬ héi rÊt thuËn lîi nhng th¸ch thøc còng rÊt lín. Chóng ta ph¶i t¨ng cêng c¸c biÖn ph¸p thóc ®Èy gi¶i ng©n vµ sö dông ODA ®Ó mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ chø kh«ng ph¶i ®Ó thÕ hÖ con ch¸u cßng lng tr¶ nî.
4-Dù b¸o kh¶ n¨ng thu hót vµ gi¶i ng©n nguån vèn ODA giai ®o¹n
2001-2005
Tuy ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu lín vÒ kinh tÕ x· héi trong nh÷ng n¨m qua, ViÖt Nam hiÖn vÉn lµ mét trong nh÷ng níc nghÌo cña khu vùc vµ thÕ giíi. §©y lµ lîi thÕ cña ViÖt Nam ®èi víi viÖc thu hót nguån vèn nµy, v× ®èi tîng cung cÊp ODA cña c¸c nhµ tµi trî lµ c¸c níc nghÌo, cã møc thu nhËp thÊp.
Thêi gian qua, ViÖt Nam ®· cã nh÷ng thµnh c«ng lín trong chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i, vai trß cña níc ta trªn trêng quèc tÕ ngµy cµng ®îc n©ng cao. Mét trong nh÷ng thµnh c«ng ®ã lµ chóng ta ®· thu hót ®îc sù quan t©m cña c¸c nhµ tµi trî quèc tÕ, thÓ hiÖn ë sù gia t¨ng vÒ quy m« tµi trî vµ sè lîng c¸c nhµ tµi trî ®Õn víi ViÖt Nam. §iÒu nµy cã ¶nh hëng tÝch cùc ®Õn kh¶ n¨ng thu hót vµ gi¶i ng©n nguån vèn ODA. Trong giai ®o¹n tíi, ch¾c ch¾n quan hÖ cña ViÖt Nam víi c¸c nhµ tµi trî song ph¬ng vµ ®a ph¬ng sÏ tiÕp tôc ®îc c¶i thiÖn.
Dù b¸o trong 5 n¨m tíi, ViÖt Nam cã thÓ vËn ®éng c¸c nhµ tµi trî cung cÊp kho¶ng 16 tû USD, khèi lîng ODA cam kÕt sÏ t¨ng ®Òu vµ æn ®Þnh h¬n. Víi bµi häc kinh nghiÖm trong viÖc thùc hiÖn ODA trong nh÷ng n¨m qua, ch¾c ch¾n chung ta sÏ c¶i thiÖn ®îc tû lÖ gi¶i ng©n. NÕu tû lÖ gi¶i ng©n ®¹t 45% th× chóng ta sÏ cã 7,5 tû USD vèn ODA cho giai ®o¹n 2001-2005, trung b×nh mçi n¨m cã 1,5 tû USD.
C¬ cÊu ODA trong thêi gian tíi sÏ thay ®æi, viÖn trî kh«ng hoµn l¹i sÏ gi¶m, tËp trung chñ yÕu vµo h×nh thøc ODA vèn vay. Dù kiÕn nh÷ng n¨m tíi, nguån vèn nµy sÏ chiÕm trªn 85% tæng vèn ODA. Khèi lîng vèn ODA nµy còng u tiªn cho lÜnh vùc n¨ng lîng vµ giao th«ng vËn t¶i. ODA kh«ng hoµn l¹i sÏ tËp trung vµo c¸c vïng n«ng th«n nghÌo, vïng s©u, vïng xa ®Ó ph¸t triÓn n«ng nghiÖp n«ng th«n vµ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo.
XÐt tõ nhiÒu ph¬ng diÖn vµ trªn c¬ së xem xÐt thùc tr¹ng gi¶i ng©n ODA ë ViÖt Nam trong thêi gian qua, cã thÓ nhËn xÐt r»ng triÓn väng gi¶i ng©n ODA trong thêi gian tíi sÏ cã bíc c¶i thiÖn v× nã xuÊt ph¸t tõ lîi Ých cña b¶n th©n quèc gia vµ chóng ta ®ang cã nh÷ng biÖn ph¸p tõng bíc th¸o gì nh÷ng víng m¾c liªn quan ®Õn vÊn ®Ò nµy.
II-Nh÷ng biÖn ph¸p ®Èy nhanh tiÕn ®é gi¶i ng©n ë ViÖt Nam
Giai ®o¹n 2001-2005
Xung quanh vÊn ®Ò vÒ tèc ®é gi¶i ng©n ®èi víi c¸c dù ¸n sö dông vèn ODA cã nhiÒu ý kiÕn kh¸ tr¸i ngîc nhau. Theo ®¸nh gi¸ cña c¸c chuyªn gia WB th× tèc ®é gi¶i ng©n vèn ODA nh vËy lµ chËm, do ®ã ch¬ng tr×nh viÖn trî cña WB dµnh cho ViÖt Nam tõ 500 triÖu USD n¨m 1996 xuèng cßn 431 triÖu USD n¨m 1999. Cã thÓ thÊy ch¬ng tr×nh viÖn trî cña WB ®ang cã xu híng thu hÑp l¹i. Trong n¨m 2000, WB dù b¸o t×nh h×nh gi¶i ng©n sÏ kh«ng cã nhiÒu c¶i thiÖn so víi nh÷ng n¨m qua. Tr¸i ngîc víi quan ®iÓm cña WB, ®¹i diÖn cña Ng©n hµng hîp t¸c vµ ®Çu t NhËt B¶n l¹i tá ra l¹c quan vÒ tèc ®é gi¶i ng©n ODA vµ dù tÝnh r»ng trong n¨m 2000, møc gi¶i ng©n c¸c kho¶n cam kÕt cña NhËt B¶n cho ViÖt Nam sÏ ®¹t 700 triÖu USD, gÊp ba lÇn n¨m 1999.
Tuy nhiªn xÐt tõ khÝa c¹nh ngêi sö dông vèn ODA, cô thÓ lµ trong c¸c ch¬ng tr×nh, dù ¸n ë ViÖt Nam th× ph¶i thõa nhËn r»ng tèc ®é gi¶i ng©n nguån vèn ODA trong nh÷ng n¨m qua lµ rÊt chËm. Sù chËm trÔ nµy kh«ng chØ do phÝa ViÖt Nam g©y ra mµ cßn ë c¶ phÝa c¸c nhµ tµi trî. Tõ n¨m 1993 ®Õn nay, ViÖt Nam ®· tiÕp nhËn nguån vèn ODA cña 45 nhµ tµi trî kh¸c nhau, trong khi m«i trêng ph¸p lý cña níc ta cha ®ång bé, n¨ng lùc c¸n bé cßn h¹n chÕ mµ ph¶i tiÕp nhËn 45 quy ®Þnh kh¸c nhau vÒ quy tr×nh thñ tôc gi¶i ng©n, tû lÖ vèn ®èi øng... cña c¸c nhµ tµi trî th× viÖc chËm trÔ tèc ®é gi¶i ng©n t¹i mét sè dù ¸n lµ kh«ng thÓ tr¸nh khái.
§Ó n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ sö dông nguån vèn ODA trong nh÷ng n¨m tíi cÇn ph¶i tiÕn hµnh nh÷ng gi¶i ph¸p mang tÝnh toµn diÖn sau:
1-§ång bé ho¸ khung ph¸p lý cña ViÖt Nam cho viÖc thùc hiÖn ODA
Sù thiÕu ®ång bé, thiÕu chÆt chÏ trong néi dung cña mét sè v¨n b¶n ph¸p lý liªn quan ®Õn qu¶n lý vµ sö dông nguån vèn ODA lµ nguyªn nh©n chÝnh g©y trë ng¹i trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c dù ¸n vµ hiÖu qu¶ sö dông cña nguån vèn nµy.
Nh÷ng quy ®Þnh trong viÖc ®Êu thÇu, xÐt thÇu ®ang g©y ra nh÷ng trë ng¹i kh«ng nhá cho qóa tr×nh thùc hiÖn dù ¸n. VÒ vÊn ®Ò ®ång bé khung ph¸p lý liªn quan ®Õn nguån vèn ODA cßn ph¶i kÓ ®Õn NghÞ ®Þnh 22/CP vÒ ®Òn bï, gi¶i phãng mÆt b»ng. §©y lµ v¨n b¶n cã 7 néi dung cÇn söa ®æi cho phï hîp víi thùc tÕ. C«ng t¸c ®Òn bï, gi¶i phãng mÆt b»ng lµ mét trong nh÷ng kh©u phøc t¹p trong qu¸ tr×nh triÓn khai c¸c dù ¸n ODA ë c¸c lÜnh vùc kh¸c nhau. Trong khi ®ã, NghÞ ®Þnh 22 quy ®Þnh ®Òn bï cha ®îc cô thÓ, cha thèng nhÊt víi c¸c v¨n b¶n vÒ thu tiÒn sö dông ®Êt dÉn ®Õn c¸c c¸ch hiÓu kh¸c nhau gi÷a c¸c dù ¸n. Thªm vµo ®ã c«ng t¸c qu¶n lý ®Êt ®ai gi÷a c¸c ®Þa ph¬ng cha ®ång bé khiÕn chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng lóng tóng trong viÖc lËp ®Òn bï, g©y khã kh¨n cho viÖc triÓn khai gi¶i phãng mÆt b»ng cña c¸c dù ¸n.
Thùc tÕ ®ßi hái Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t, Bé Tµi chÝnh cïng c¸c ban ngµnh chøc n¨ng cÇn cã nh÷ng cuéc tiÕp xóc, trao ®æi víi c¸c nhµ tµi trî vµ th«ng qua Héi nghÞ nh÷ng nhµ tµi trî cho ViÖt Nam hµng n¨m ®Ó xóc tiÕn qóa tr×nh lµm hµi hoµ thñ tôc liªn quan ®Õn ODA ë c¶ hai phÝa. Sù hµi hoµ trong c¸c thñ tôc cña c¶ hai phÝa cã thÓ kh¾c phôc sù chËm chÔ trong tèc ®é gi¶i ng©n nguån vèn ODA mét c¸ch tÝch cùc. C¸c nhµ tµi trî chØ nªn thèng nhÊt víi ChÝnh phñ vÒ c¸c quy ®Þnh cã tÝnh chung nhÊt, c¸c chi tiÕt cô thÓ nªn giao quyÒn cho c¸c ®Þa ph¬ng thèng nhÊt ®Ó phï hîp víi c¸c ®Æc thï cña hä, h¹n chÕ ®îc nh÷ng víng m¾c trong qu¸ tr×nh triÓn khai dù ¸n sau nµy. ViÖc bæ sung, söa ®æi khung ph¸p lý cÇn sù phèi hîp gi÷a Ban qu¶n lý dù ¸n t¹i c¸c ®Þa ph¬ng, c¸c tØnh cã dù ¸n khi ®a ra nh÷ng víng m¾c trong qu¸ tr×nh triÓn khai dù ¸n ®Ó c¸c c¬ quan chøc n¨ng nh Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t, Bé Tµi chÝnh, Ng©n hµng Nhµ níc, c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i phôc vô c«ng t¸c gi¶i ng©n... cã thÓ tiÕn hµnh söa ®æi, bæ sung c¸c v¨n b¶n ph¸p quy mét c¸ch ®ång bé, toµn diÖn.
2-VÒ chÝnh s¸ch thuÕ
Theo ®¸nh gi¸ cña c¸c dù ¸n sö dông vèn ODA, víng m¾c lín nhÊt trong kh©u gi¶i ng©n ODA lµ thñ tôc cña phÝa ViÖt Nam, trong ®ã thñ tôc h¶i quan, ®Æc biÖt lµ chÝnh s¸ch thuÕ ®ang ®îc xem lµ kh©u cÇn ph¶i chÊn chØnh ngay ®Ó thóc ®Èy ®îc tèc ®é gi¶i ng©n ODA trong thêi gian tíi. trªn thùc tÕ, chØ trõ nh÷ng dù ¸n ODA ë d¹ng viÖn trî kh«ng hoµn l¹i míi ®îc miÔn thuÕ hµng hãa ( bao gåm c¶ thuÕ nhËp khÈu vµ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng), cßn c¸c dù ¸n vay l¹i tõ phÝa ChÝnh phñ th× tiÒn thuÕ cho c¸c hµng ho¸ thuéc dù ¸n ®Òu ®îc gi¶i ng©n tõ nguån vèn ®èi øng, lÊy tõ ng©n s¸ch Nhµ níc. Do ®ã, viÖc ®¸nh thuÕ hµng ho¸ c¸c dù ¸n sö dông vèn ODA thùc chÊt lµ "lÊy tõ tói nµy bá sang tói kia" cña Nhµ níc. Trong khi ®ã, Bé Tµi chÝnh cho r»ng viÖc ®¸nh thuÕ lµ nguyªn t¾c cña mét nÒn kinh tÕ hoµn h¶o, v× thÕ cha thÓ xÕp c¸c dù ¸n ODA lµ mét ngo¹i lÖ. Do ®ã mét gi¶i ph¸p cÇn lµm tríc m¾t lµ ¸p dông h×nh thøc ghi thu- ghi chi trong viÖc ®¸nh thuÕ hµng ho¸ nhËp khÈu phôc vô c¸c dù ¸n sö dông nguån vèn ODA, tiÕn tíi ®Ò nghÞ Bé Tµi chÝnh miÔn thuÕ nhËp khÈu, VAT ®èi víi c¸c hµng ho¸ nhËp khÈu cña dù ¸n.
3-Rót ng¾n thêi gian phª duyÖt vµ thÈm ®Þnh dù ¸n
-HiÖn nay, quy ®Þnh vÒ tr×nh tù vµ thñ tôc xÐt duyÖt dù ¸n cña phÝa ViÖt Nam vµ phÝa níc ngoµi cßn rêm rµ, ph¶i qua nhiÒu bíc, nhiÒu cÊp xÐt duyÖt nªn giai ®o¹n chuÈn bÞ dù ¸n thêng kÐo dµi. §©y chÝnh lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n lµm cho tiÕn ®é gi¶i ng©n nguån vèn ODA trong thêi gian qua chËm. H¬n n÷a, thñ tôc hµnh chÝnh cña c¸c c¬ quan Nhµ níc cßn chËm ®æi míi, thiÕu triÖt ®Ó nªn cßn t×nh tr¹ng chËm trÔ ë mçi kh©u, ®Æc biÖt lµ c¸c kh©u: thÈm ®Þnh vµ phª duyÖt nghiªn cøu kh¶ thi, phª duyÖt ®Ó triÓn khai c¸c h¹ng môc sö dông vèn d sau ®Êu thÇu. Do vËy, ®ßi hái ph¶i ®æi míi c«ng t¸c thÈm ®Þnh vµ phª duyÖt dù ¸n sao cho rót ng¾n ®îc thêi gian mµ vÉn ®¶m b¶o ®îc chÊt lîng cña viÖc thÈm ®Þnh, gãp phÇn thóc ®Èy gi¶i ng©n. CÇn tinh gi¶m thñ tôc hµnh chÝnh, cã sù ph©n cÊp thÈm ®Þnh râ rµng ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña bé phËn nµy. Cã nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ vÒ thêi gian thÈm ®Þnh, phª duyÖt ®èi víi tõng lo¹i dù ¸n. §ång thêi, trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh nÕu ph¸t hiÖn nh÷ng néi dung cßn thiÕu hay cha phï hîp th× c¬ quan thÈm ®Þnh ph¶i cã tr¸ch nhiÖm th«ng b¸o ngay cho ngêi lËp dù ¸n ®Ó hä cã biÖn ph¸p ®iÒu chØnh kÞp thêi.
4-C¶i tiÕn c«ng t¸c ®Êu thÇu, xÐt thÇu
Qua thùc tÕ triÓn khai, c¸c quan chøc ChÝnh phñ, c¸c nhµ tµi trî còng nh c¸c ban qu¶n lý dù ¸n (QLDA) ®Òu cho r»ng cÇn ph¶i chØnh söa c¸c v¨n b¶n ®ã v× gi÷a chóng cã sù thiÕu ®ång bé, cha s¸t thùc tÕ vµ cha hµi hoµ víi quy tr×nh thñ tôc cña bªn tµi trî. Riªng víi Quy chÕ §Êu thÇu 88/CP vµ Quy chÕ qu¶n lý §Çu t 52/CP, Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t, c¸c ban qu¶n lý dù ¸n vµ c¸c nhµ tµi trî ®Òu thõa nhËn r»ng cã sù thiÕu nhÊt qu¸n trong hai quy ®Þnh nµy, ch¼ng h¹n nh quy ®Þnh mang tÝnh nguyªn t¾c vÒ lùa chän nhµ thÇu cha phï hîp víi ®Æc thï cña tõng dù ¸n, c¸c néi dung vÒ qu¶n lý ®Êu thÇu vµ chØ ®Þnh thÇu cßn nhiÒu ®iÓm cha ®ång nhÊt khiÕn viÖc thùc hiÖn dù ¸n gÆp ph¶i nh÷ng víng m¾c kh«ng ®¸ng cã, nh÷ng quy ®Þnh vÒ n¨ng lùc cöa c¸c nhµ thÇu cha s¸t thùc tÕ g©y khã kh¨n cho c¸c nhµ thÇu trong níc khi muèn ®Êu thÇu. Do ®ã, söa ®æi, bæ sung mét sè quy ®Þnh trong NghÞ ®Þnh 52/CP vµ NghÞ ®Þnh 88/CP sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¶ nhµ ®Çu t trong vµ ngoµi. Theo dù kiÕn, ChÝnh phñ sÏ söa ®æi quy ®Þnh ®èi víi nh÷ng dù ¸n cã gi¸ trÞ díi 1 tû ®ång vµ c¸c gãi thÇu t vÊn díi 500 triÖu ®ång ®îc ¸p dông h×nh thøc chØ ®Þnh thÇu, sù thay ®æi nµy còng t¹o ra sù th«ng tho¸ng h¬n trong c¸c v¨n b¶n ph¸p quy vÒ quy chÕ ®Êu thÇu cña ViÖt Nam.
5-ChÝnh s¸ch vµ c«ng t¸c ®Òn bï, gi¶i phãng mÆt b»ng
Díi ®©y lµ mét sè néi dung chñ yÕu cÇn sím ®îc söa ®æi, bæ sung:
(1) CÇn lµm râ h¬n nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó ®îc ®Òn bï thiÖt h¹i vÒ ®Êt, nhÊt lµ c¸c trêng hîp ®Êt sö dông æn ®Þnh tríc ngµy 8/1/1998. CÇn cã quy ®Þnh râ thêi ®iÓm sö dông ®Êt ®Ó ®¶m b¶o kh«ng vi ph¹m quy ho¹ch cña cÊp cã thÈm quyÒn phª duyÖt vµ ®· c«ng bè hoÆc kh«ng vi ph¹m hµnh lang b¶o vÖ c«ng tr×nh. Kh«ng lÊn chiÕm ®Êt tr¸i ph¸p luËt. §ång thêi cã quy ®Þnh râ rµng vÒ thêi ®iÓm x¸c nhËn cña UBND x·, phêng, thÞ trÊn cho ngêi sö dông ®Êt cã giÊy tê mua b¸n, chuyÓn nhîng quyÒn sö dông ®Êt. Nh÷ng quy ®Þnh nµy sÏ theo híng thõa nhËn thùc tÕ sö dông ®Êt qua c¸c giai ®o¹n kh¸c nhau: c¶i c¸ch ruéng ®Êt, c¶i t¹o c«ng th¬ng nghiÖp, c¶i t¹o n«ng nghiÖp...
(2) Cã quy ®Þnh cô thÓ vÒ møc ®Êt ë ®îc ®Òn bï thiÖt h¹i. §©y lµ vÊn ®Ò hÖ träng vµ cã nhiÒu ý kiÕn kh¸c nhau, cßn nhiÒu khiÕu kiÖn tõ nh©n d©n, cßn nhiÒu ý kiÕn tõ chÝnh quyÒn c¸c cÊp.
(3) §èi víi viÖc tÝnh gi¸ ®Êt ®Òn bï, nªn bá hÖ sè k vµ thùc hiÖn viÖc tÝnh gi¸ ®Êt ®Òn bï phï hîp víi kh¶ n¨ng sinh lêi hoÆc chuyÓn nhîng quyÒn sö dông ®Êt t¹i ®Þa ph¬ng. Gi¸ tÝnh ®Êt ®Òn bï do UBND tØnh quyÕt ®Þnh ®Ó ®¶m b¶o vai trß ®¹i diÖn quyÒn së h÷u toµn d©n vÒ ®Êt ®ai. Tuy nhiªn, cÇn cho phÐp UBND tØnh dùa trªn quy ®Þnh cña ChÝnh phñ vÒ gi¸ ®Êt khi quy ®Þnh ®ã ®· phï hîp víi kh¶ n¨ng sinh lîi hoÆc gi¸ chuyÓn nhîng thùc tÕ cña ®Êt ®ai ®Ó lµm gi¸ ®Êt tÝnh ®Òn bï thiÖt h¹i ë ®Þa ph¬ng ®Ó gi¶m c«ng viÖc cho ®Þa ph¬ng.
(4) §èi víi viÖc ®Òn bï thiÖt h¹i vÒ tµi s¶n, cÇn cã quy ®Þnh thèng nhÊt víi NghÞ ®Þnh 22/1998/N§-CP. §ã lµ ®Òn bï 100% gi¸ x©y dùng ®èi víi nhµ cÊp bèn v× lo¹i nhµ nµy chñ yÕu lµ cña c¸c ®èi tîng nghÌo nªn cÇn ®îc u tiªn ®Ó hä cã thÓ t¸i t¹o l¹i ng«i nhµ míi víi tiªu chuÈn kü thuËt t¬ng ®¬ng. §ång thêi, ph¶i cã quy ®Þnh râ vÒ viÖc ®Òn bï theo møc thiÖt h¹i thùc tÕ cho nhµ tõ cÊp ba trë lªn ®Ó ®¶m b¶o cho møc ®Òn bï phï hîp víi nh÷ng thiÖt h¹i mµ ngêi cã ®Êt bÞ thu håi.
(5) CÇn ®a mét sè néi dung c¬ b¶n cña chÝnh s¸ch t¸i ®Þnh c vµo NghÞ ®Þnh bao gåm c¸c quy ®Þnh ®· cã cña NghÞ ®Þnh 22/1998/N§-CP vµ bæ sung thªm nh÷ng quy ®Þnh vÒ: QuyÒn vµ nghÜa vô cña ngêi bÞ thu håi ®Êt ph¶i di chuyÓn ®Õn n¬i ë míi; §iÒu kiÖn b¾t buéc vÒ c¬ s¬ h¹ tÇng, nhÊt lµ trêng häc vµ c¬ së kh¸m ch÷a bÖnh t¹i khu t¸i ®Þnh c vµ c¸c c«ng tr×nh phóc lîi kh¸c phôc vô ®êi sèng nh©n d©n; C«ng khai ph¬ng ¸n bè trÝ ®Êt ë, nhµ ë t¹i n¬i t¸i ®Þnh c nh»m ph¸t huy tinh thÇn d©n chñ t¹i c¬ së vµ tr¸nh sù ¸p ®Æt tõ phÝa Nhµ níc; §Ò ra nguyªn t¾c bè trÝ nhµ ë t¹i n¬i t¸i ®Þnh c ®èi víi nhµ nhiÒu tÇng, nhiÒu c¨n hé ®Ó lµm c¨n cø thùc hiÖn.
(6)CÇn bæ sung mét sè néi dung cô thÓ vÒ héi ®ång ®Òn bï vµ héi ®ång thÈm ®Þnh nh»m xö lý nh÷ng víng m¾c trong qu¸ tr×nh tæ chøc thùc hiÖn, cô thÓ nh sau:
-N©ng cao vai trß cña chñ dù ¸n trong viÖc lËp, tr×nh duyÖt vµ thùc hiÖn ph¬ng ¸n ®Òn bï, gi¶i phãng mÆt b»ng. §èi víi dù ¸n ph¶i thµnh lËp héi ®ång ®Òn bï thiÖt h¹i, gi¶i phãng mÆt b»ng cÊp tØnh th× l·nh ®¹o së chñ qu¶n cña dù ¸n ph¶i lµ phã chñ tÞch thêng trùc ®Ó trùc tiÕp chØ ®¹o chñ dù ¸n trong viÖc lËp vµ thùc hiÖn ph¬ng ¸n ®Òn bï, gi¶i phãng mÆt b»ng.
-Bæ sung nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ vÒ nguyªn t¾c lµm viÖc cña héi ®ång còng nh tr¸ch nhiÖm cña mét sè thµnh viªn trong héi ®ång ®Òn bï, gi¶i phãng mÆt b»ng nh chñ tÞch héi ®ång, chñ dù ¸n, ®¹i diÖn cña nh÷ng ngêi bÞ thu håi ®Êt.
-Cã quy ®Þnh cô thÓ vÒ néi dung thÈm ®Þnh còng nh tr¸ch nhiÖm cña héi ®ång thÈm ®Þnh cÊp tØnh trong viÖc ®¶m b¶o thêi gian thÈm ®Þnh nh»m ®Èy nhanh tiÕn ®é tr×nh duyÖt vµ thùc hiÖn ph¬ng ¸n ®Òn bï còng nh tr¸ch nhiÖm cô thÓ cña tõng thµnh viªn héi ®ång.
-Cã quy ®Þnh cô thÓ vÒ néi dung thÈm ®Þnh còng nh tr¸ch nhiÖm cña héi ®ång thÈm ®Þnh cÊp tØnh trong viÖc ®¶m b¶o thêi gian thÈm ®Þnh nh»m ®Èy nhanh tiÕn ®é tr×nh duyÖt vµ thùc hiÖn ph¬ng ¸n ®Òn bï còng nh tr¸ch nhiÖm cô thÓ cña tõng thµnh viªn héi ®ång.
6-ChuÈn bÞ tèt vèn ®èi øng
Vèn ®èi øng lµ mét phÇn tµi chÝnh quan träng vµ nhiÒu khi lµ ®iÒu kiÖn cung cÊp vèn ODA cña c¸c nhµ tµi trî. Vèn ®èi øng cã thÓ hiÓu lµ phÇn ®ãng gãp tµi chÝnh cña phÝa ViÖt Nam trong c¸c dù ¸n sö dông nguån vèn ODA. Nh×n chung, c¸c nhµ tµi trî kh«ng bao giê cung cÊp toµn bé sè vèn cho c¸c ch¬ng tr×nh, dù ¸n. Tuy nhiªn, viÖc quy ®Þnh lîng vèn ®èi øng vµ tiÕn tr×nh gi¶i ng©n kh«ng cè ®Þnh mét c¸ch cøng nh¾c mµ tuú thuéc vµo c«ng t¸c ®µm ph¸n gi÷a hai bªn.
ChuÈn bÞ tèt vèn ®èi øng lµ mét kh©u quan träng trong tiÕn tr×nh thóc ®Èy tèc ®é gi¶i ng©n. C¸c nhµ tµi trî bao giê còng ®ßi hái mét kho¶n vèn ®èi øng cña phÝa ViÖt Nam nh»m b¶o ®¶m tÝnh hiÖu qu¶ cña viÖc sö dông nguån vèn ODA mµ hä cung cÊp. §iÒu nµy g©y khã kh¨n cho viÖc gi¶i ng©n, nhng lîi Ých mµ nã mang l¹i lµ rÊt lín vµ vÒ l©u dµi, thÓ hiÖn thiªn chÝ cña c¸c nhµ tµi trî dµnh cho ViÖt Nam.
HiÖn nay, ngoµi c¸c dù ¸n nhãm A ®îc ChÝnh phñ quan t©m gi¶i quyÕt, ®Þa ph¬ng ph¶i tù c©n ®èi nguån vèn ®èi øng hµng n¨m. §iÒu nµy lµm cho mét sè tØnh, thµnh phè lóng tóng bëi phÇn vèn ®îc giao ph¶i c©n ®èi n»m ngoµi kh¶ n¨ng cña hä. V× vËy, ChÝnh phñ cÇn cã sù chØ ®¹o vÒ híng gi¶i quyÕt cho c¸c tØnh, thµnh phè gÆp khã kh¨n.
VÒ phÝa ®Þa ph¬ng, cÇn thµnh lËp Quü ph¸t triÓn vµ cã kÕ ho¹ch chi tiÕt hµng n¨m vÒ cÊp vµ qu¶n lý tèt nguån vèn ®èi øng cho c¸c dù ¸n ODA ®· ®îc ph©n cÊp qu¶n lý trùc tiÕp.
7-Thñ tôc gi¶i ng©n cho c¸c dù ¸n
TiÕp tôc c¶i thiÖn thñ tôc vµ tr×nh tù gi¶i ng©n cho c¸c dù ¸n ODA ®· quy ®Þnh trong NghÞ ®Þnh 87/CP sao cho phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ lµ trong vßng 56 ngµy. HiÖn nay tr×nh tù vµ thñ tôc thanh to¸n cßn rêm rµ, tèn nhiÒu thêi gian. §· cã mét sè nhµ thÇu yªu cÇu chñ dù ¸n thanh to¸n tr¶ chËm, ®iÒu nµy sÏ g©y khã kh¨n lín cho chñ dù ¸n vµ thiÖt h¹i cho Nhµ níc. §èi víi mét sè dù ¸n do ph¶i chê phª duyÖt bæ sung gi¸ trÞ hîp ®ång nªn mét sè khèi lîng ®· hoµn thµnh kh«ng ®îc gi¶i ng©n g©y khã kh¨n cho nhµ thÇu.
Ban hµnh chÕ ®é, chÝnh s¸ch ®Æc thï riªng vÒ thñ tôc vµ tr×nh tù gi¶i ng©n ®Ó ®Æc biÖt ®èi xö víi mét sè dù ¸n gÆp nhiÒu khã kh¨n song vÉn ph¶i ®¶m b¶o tÝnh c«ng b»ng vµ minh b¹ch. HiÖn nay, c¸c quy ®Þnh vÒ thñ tôc vµ tr×nh tù gi¶i ng©n vÉn mang tÝnh chung chung, cha lêng tríc ®îc nh÷ng khã kh¨n cña chñ ®Çu t vµ Ban qu¶n lý dù ¸n.
Rµ so¸t l¹i c¸c thñ tôc tµi chÝnh trong níc, ®Æc biÖt lµ thñ tôc rót vèn nh»m c¶i tiÕn thñ tôc rót vèn theo híng gi¶m phiÒn hµ trong qu¸ tr×nh nµy.
Quy ®Þnh vÒ viÖc më mét tµi kho¶n riªng phôc vô c«ng t¸c lËp ®Ò c¬ng vµ x©y dùng b¸o c¸o tiÒn kh¶ thi, b¸o c¸o kh¶ thi cho dù ¸n, v× hiÖn nay nguån kinh phÝ nµy hÇu nh kh«ng ®îc cÊp, ¶nh hëng rÊt nhiÒu ®Õn tiÕn ®é gi¶i ng©n nguån vèn ODA.
8-Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cho c¸c dù ¸n ODA, x©y dùng quy chuÈn, tiÕn tíi chuyªn nghiÖp ho¸ c¸c Ban QLDA
Trong nh÷ng n¨m tíi ®©y, viÖc n©ng cao tr×nh ®é cho ®éi ngò c¸n bé dù ¸n lµ mét trong nh÷ng viÖc cÇn lµm ngay. Chóng ta cã thÓ mêi c¸c chuyªn gia trong vµ ngoµi níc tíi ®µo t¹o, tËp huÊn c«ng viÖc cña dù ¸n cho c¸n bé díi h×nh thøc ®µo t¹o ng¾n ngµy theo kiÓu tËp trung hoÆc ®µo t¹o ngay t¹i c¬ së lµm viÖc ®èi víi mét sè nghiÖp vô ®Æc thï cña dù ¸n. VÒ l©u dµi, cÇn chuÈn ho¸ tr×nh ®é c¸n bé thùc hiÖn dù ¸n ph¶i cã tr×nh ®é ®¹i häc trë lªn vµ th«ng th¹o ngo¹i ng÷ ®Ó cã thÓ hoµn thµnh nhanh chãng, chÝnh x¸c c¸c c«ng viÖc cña dù ¸n.
Song song víi qu¸ tr×nh söa ®æi, bæ sung c¸c quy ®Þnh mang tÝnh ph¸p quy trong lÜnh vùc qu¶n lý vµ sö dông nguån vèn ODA, viÖc x©y dùng, chuÈn ho¸ c¸c Ban QLDA sö dông vèn ODA còng cÇn ph¶i ®îc coi träng. §Ó ho¹t ®éng hiÖu qu¶, c¸c Ban QLDA cÇn ph¶i ®îc trang bÞ nh÷ng trang thiÕt bÞ v¨n phßng, ph¬ng tiÖn th«ng tin liªn l¹c cÇn thiÕt. §èi víi nh÷ng dù ¸n cã quy m« lín, sè lîng c¸c dù ¸n ®¬n vÞ nhiÒu th× cÇn duy tr× mét Ban QLDA trung ¬ng cã nhiÖm vô qu¶n lý, gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña c¸c dù ¸n thµnh viªn. Ngoµi ra Ban QLDA trung ¬ng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tríc c¸c c¬ quan qu¶n lý vèn ODA cña ChÝnh phñ vÒ tiÕn ®é triÓn khai thùc hiÖn dù ¸n còng nh nh÷ng tr¸ch nhiÖm liªn ®íi kh¸c.
kÕt luËn
Qua h¬n 10 n¨m ®æi míi, ViÖt Nam ®· nhËn ®îc sù ñng hé v« cïng to lín cña b¹n bÌ trªn thÕ giíi, mét trong nh÷ng thiÖn chÝ ®ã lµ nguån vèn ODA mµ c¸c nhµ tµi trî ®· dµnh cho ViÖt Nam.
Vèn ODA thùc hiÖn ®· gãp phÇn quan träng vµo ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ- x· héi, trong ®ã mét sè dù ¸n ®· hoµn thµnh vµ ph¸t huy t¸c dông tÝch cùc phôc vô sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi cña ®Êt níc. C¸c vÊn ®Ò x· héi ®îc quan t©m h¬n. C¸c ngµnh, ®Þa ph¬ng ®îc ®¸p øng mét phÇn nhu cÇu vèn phôc vô ®Çu t ph¸t triÓn. Qua viÖc thùc hiÖn dù ¸n, nhiÒu c¸n bé ViÖt Nam ®îc n©ng cao tr×nh ®é vµ trëng thµnh tr«ng thÊy.
Bªn c¹nh nh÷ng thµnh c«ng, møc gi¶i ng©n thÊp trong nh÷ng n¨m qua lu«n lµ mét th¸ch thøc lín vµ cha ®îc gi¶i quyÕt tèt. Muèn sö dông nguån vèn nµy hiÖu qu¶ h¬n, chóng ta cÇn tËp trung gi¶i quyÕt tån t¹i nµy.
§îc sù tËn t×nh gióp ®ì cña gi¸o viªn híng dÉn Vò C¬ng, c¸n bé híng dÉn NguyÔn Thanh H¬ng vµ c¸c c«, c¸c chó ë V¨n phßng ThÈm ®Þnh cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t, t«i ®· hoµn thµnh " luËn v¨n tèt nghiÖp " cña m×nh víi mong muèn sÏ gãp phÇn vµo viÖc ®Ò ra c¸c gi¶i ph¸p nh»m thóc ®Èy tiÕn ®é gi¶i ng©n nguån vèn ODA. MÆc dï ®· cã nhiÒu cè g¾ng, nhng do sù hiÓu biÕt vµ n¨ng lùc cßn h¹n chÕ nªn bµi viÕt kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. T«i rÊt mong nhËn ®îc nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp cña nh÷ng ai quan t©m ®Õn vÊn ®Ò gi¶i ng©n nguån vèn ODA.
danh môc tµi liÖu tham kh¶o
T×nh h×nh tæng quan vÒ viÖn trî ph¸t triÓn chÝnh thøc t¹i ViÖt Nam, b¸o c¸o cña Ch¬ng tr×nh Ph¸t triÓn LHQ t¹i ViÖt Nam (UNDP) xuÊt b¶n n¨m 1999.
§¸nh gi¸ viÖn trî, B¸o c¸o nghiªn cøu chÝnh s¸ch cña Ng©n hµng ThÕ giíi xuÊt b¶n n¨m 1999.
Nguån vèn ODA vµ c¸c vïng kinh tÕ, Vô Kinh tÕ ®èi ngo¹i- Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t xuÊt b¶n n¨m 2000.
C¸c v¨n b¶n ph¸p luËt :
NghÞ ®Þnh 87/CP ban hµnh ngµy 5-8-1997.
NghÞ ®Þnh 22/1998/ N§-CP ban hµnh ngµy 24-4-1998.
NghÞ ®Þnh 88/1999/ N§-CP ban hµnh ngµy 1-9-1999.
Th«ng t sè 15-1997/ TT-BKH ban hµnh ngµy 24-10-1997
Th«ng t liªn tÞch sè 81/1998/TTLT-BTC-NHNN ban hµnh ngµy 17-6-1998.
T¹p chÝ Tin kinh tÕ - x· héi c¸c sè 47,48/1999; 17,18,30,39/2000.
T¹p chÝ Kinh tÕ vµ dù b¸o sè 2,10+11/2000.
Thêi b¸o Kinh tÕ ViÖt Nam sè 1/2000.
Thêi b¸o Tµi chÝnh ViÖt Nam sè 33,134/2000.
T¹p chÝ Kinh tÕ ph¸t triÓn sè 37,42/2000.
T¹p chÝ Nghiªn cøu kinh tÕ sè 9/2000.
T¹p chÝ Con sè vµ sù kiÖn sè 1+2/2001.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Giải ngân ODA tại Việt Nam giai đoạn 2001-2005.doc