Giải pháp kinh tế cho các doanh nghiệp làm ăn thua lỗ

r­êng ®Ó cã lîi nhuËn cao nhÊt.Nãi mét c¸ch cô thÓ lµ giao cho ai,s¶n xuÊt hµng ho¸ dÞch vô nµy b»ng nguyªn vËt liÖu g× ,thiÕt bÞ dông cô nµo,c«ng nghÖ s¶n xuÊt ra sao®Ó tèi thiÓu ho¸ chi phÝ s¶n xuÊt,tèi ®a ho¸ lîi nhuËn mµ vÉn ®¶m b¶o ®­îc chÊt l­îng còng nh­ sè l­îng s¶n phÈm.Muèn vËy, c¸c doanh nghiÖp ph¶i lu«n ®æi míi kü thuËt vµ c«ng nghÖ,n©ng cao tr×nh ®é c«ng nh©n vµ lao ®éng qu¶n lý nh»m t¨ng l­îng chÊt x¸m trong hµng ho¸ vµ dÞch vô . QuyÕt ®Þnh s¶n xuÊt cho ai? QuyÕt ®Þnh s¶n xuÊt cho ai ®ßi hái ph¶i x¸c ®Þnh râ ai sÏ ®­îc h­ëng vµ ®­îc lîi tõ nh÷ng hµng ho¸ vµ dÞch vô cña ®Êt n­íc. VÊn ®Ò mÊu chèt ë ®©y cÇn gi¶i quyÕt lµ nh÷ng hµng ho¸ vµ dÞch vô s¶n xuÊt ph©n phèi cho ai ®Ó võa kÝch thÝch m¹nh mÏ sù ph¸t triÓn kinh tÕ cã hiÖu qu¶ cao,võa ®¶m b¶o sù c«ng b»ng x· héi.Nãi mét c¸ch cô thÓ lµ s¶n phÈm quèc d©n thu nhËp thuÇn tuý cña doanh nghiÖp sÏ ®­îc ph©n phèi cho x· héi ,cho tËp thÓ ,cho c¸ nh©n nh­ thÕ nµo ®Ó kÝch thÝch cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vµ ®¸p øng ®­îc nhu cÇu c«ng céng vµ c¸c nhu cÇu x· héi kh¸c.§Ó biÕt ®­îc s¶n xuÊt cho ai phô thuéc vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ c¸c gi¸ trÞ cña c¸c yÕu tè s¶n xuÊt , phô thuéc vµo l­îng hµng ho¸ vµ gi¸ c¶ cña c¸c lo¹i hµng ho¸ vµ dÞch vô. KÕt luËn:Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña mçi n­íc ,mçi ngµnh ,mçi ®Þa ph­¬ng vµ mçi doanh nghiÖp chÝnh lµ qu¸ tr×nh lùa chän ®Ó quyÕt ®Þnh tèi ­u ba vÊn ®Ò c¬ b¶n nãi trªn.Nh­ng viÖc lùa chän ®Ó quyÕt ®Þnh tèi ­u ba vÊn ®Ò Êy l¹i phô thuéc vµo tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi , kh¶ n¨ng vµ ®iÒu kiÖn,phô thuéc vµo viÖc lùa chän hÖ thèng kinh tÕ ®Ó ph¸t triÓn ,phô thuéc vµo vai trß , tr×nh ®é vµ sù can thiÖp cña c¸c chÝnh phñ ,phô thuéc vµo chÕ ®é chÝnh trÞ – x· héi cña mçi n­íc. 1.2.VÊn ®Ò thua lç cña doanh nghiÖp. Mét doanh nghiÖp ®­îc coi lµ thua lç khi tæng doanh thu cña doanh nghiÖp (TR) nhá h¬n tæng chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp (TC). Doanh nghiÖp cã thÓ lÊy nguån vèn sµn ®Ó bï ®¾p lç.Nh­ng nÕu t×nh tr¹ng thua lç kÐo dµi vµ trÇm träng h¬n th× doanh nghiÖp sÏ suy yÕu dÉn ®Õn ph¸ s¶n.Cô thÓ ta sÏ ph©n tÝch t×nh tr¹ng thua lç ,xem xÐt th¸i ®é øng xö cña doanh nghiÖp trong ng¾n h¹n vµ trong dµi h¹n. 1.2.1VÊn ®Ò thua lç cña doanh nghiÖp trong ng¾n h¹n. §å thÞ d­íi ®©y thÓ hiÖn mèi quan hÖ gi÷a doanh thu cËn biªn (MR),chi phÝ cËn biªn (MC) vµ chi phÝ b×nh qu©n(AC) CÇn chó ý mét ®iÓm quan träng trong phÇn ph©n tÝch d­íi ®©y: doanh thu cËn biªn võa b»ng gi¸ c¶ tiªu thô s¶n phÈm. Møc s¶n l­îng tèi ­u(®Ó tèi ®a ho¸ lîi nhuËn )lµm møc s¶n l­îng mµ t¹i ®ã MR=MC. Tr­êng hîp thø nhÊt:nÕu gi¸ thÞ tr­êng chÊp nhËn P1,®­êng cÇu vµ doanh thu cËn biªn lµ D1 vµ MR1.S¶n l­îng tèi ­u lµ Q1 ®¬n vÞ hµng ho¸,t­¬ng øng víi ®iÓm A n¬i gÆp nhau cña hai ®­êng MR1 vµ MC.lîi nhuËn cña doanh nghiÖp Õ1=TR-TC=P1.Q1-AC.Q1=Q1(P1-AC)>0 v× P1>AC. VËy doanh ngiÖp lµm ¨n cã l·i,nªn tiÕp tôc s¶n suÊt vµ phÊn ®Êu ®Ó ®¹t ®­îc nhiÒu lîi nhuËn h¬n. Tr­êng hîp thø hai:khi gi¸ c¶ gi¶m xuèng møc P2,MC vµ MR2 gÆp nhau t¹i ®iÓm B lµ ®iÓm tèi thiÓu cña AC ,t­¬ng øng møc s¶n l­îng tèi ­u Q2.Lóc Êy lîi nhuËn cña doanh nghiÖp:Õ2=TR-TC=Q2.(P2-ACmin)=0 do P2=ACmin. Doanh nghiÖp hoµ vèn,nªn quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt ,t×m c¸ch h¹ thÊp chi phÝ n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm ®Èy m¹nh l­îng b¸n ra ®Ó t¨ng doanh thu,t×m kiÕm lîi nhuËn. Tr­îng hîp thø 3:nÕu gi¸ c¶ tiÕp tôc gi¶m xuèng møc P3 ,MC vµ MR3 sÏ gÆp nhau t¹i diÓm C t­¬ng øng møc s¶n l­îng tèi ­u Q3 .Do AC>P3 nªn lîi nhuËn cña doanh nghiÖp sÏ <0 tøc lµ tæng doanh thu kh«ng ®ñ ®Ó bï ®¾p tæng chi phÝ.Doanh nghiÖp bÞ lç vèn.Khi ®ã cã hai gi¶ ®Þnh: NÕu doanh nghiÖp quyÕt ®Þnh ®ãng cöa th× doanh nghiÖp sÏ vÉn ph¶i chÞu chi phÝ cè ®Þnh(trong ng¾n h¹n).VËy phÇn lç ®óng b»ng FC. NÕu doanh nghiÖp tiÕp tôc s¶n xuÊt:Õ=TR-TC=P3.Q3-Q3.AVC-FC=Q3.(P3-AVC)-FC.Do AVC<P3<AC nªn doanh nghiÖp sÏ bï ®¾p ®­îc chi phÝ biÕn ®æi ngoµi ra cßn d«i ra mét l­îng tiÒn dïng ®Ó bï ®¾p vµo chi phÝ cè ®Þnh.VËy phÇn lç <FC. QuyÕt ®Þnh cña doanh nghiÖp lóc nµy lµ tiÕp tôc tiÕn hµnh s¶n xuÊt ®ång thêi t×m gi¶i ph¸p ®Ó lµm ¨n cã hiÖu qu¶ h¬n. Tr­êng hîp thø 4:nÕu gi¸ c¶ gi¶m xuèng tíi møc P4,®­êng MR4 gÆp ®­êng MC t¹i J,doanh nghiÖp gi¶m møc s¶n l­îng tíi møc Q4.NÕu tiÕp tôc s¶n xuÊt th× phÇn lç sÏ lín h¬n c¶ FC v× P4<AVCmin.QuyÕt ®Þnh kh«n ngoan nhÊt cña doanh nghiÖp lµ ngõng s¶n xuÊt. Trong ng¾n h¹n: Tãm + Doanh nghiÖp lµm ¨n thua lç khi P<ACmin. + Doanh nghiÖp cã nguy c¬ ph¸ s¶n khi AVCmin<P<ACmin. + Doanh nghiÖp ®ãng cöa s¶n xuÊt khi P<AVCmin. 1.2.2 VÊn ®Ò thua lç cña doanh nghiÖp trong dµi h¹n. H×nh2:C¸c ®­êng chÝ phÝ trong dµi h¹n gåm cã chi phÝ cËn biªn dµi h¹n LMC,chi phÝ b×nh qu©n dµi h¹n LAC. Víi møc gi¸ P=P1,ta cã lîi nhuËn cña doanh nghiÖp:Õ=TR-TC=P.Q-LAC.Q=0.T¹i ®ã danh nghiÖp thu trong dµi h¹n võa ®ñ ®Ó bï d¾p chi phÝ trong dµi h¹n. Víi møc gi¸ P<P1:doanh nghiÖp s¶n xuÊt thua lç,tæng doanh thu trong dµi h¹n kh«ng ®ñ ®Ó bï ®¾p tæng chi phÝ trong dµi h¹n.Do ®ã t¹i møc gi¸ nµy doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh thua lç vµ ph¶i ®ãng cöa. VËy trong dµi h¹n,®iÓm ®ãng cöa cña doanh nghiÖp lµ P<LACmin.Cã nghÜa lµ trong ®iÒu kiÖn dµi h¹n th× kh«ng cho phÐp doanh nghiÖp lµm ¨n thua lç. 2.Nguyªn nh©n t×nh tr¹ng thua lç cña doanh nghiÖp. 2.1.Nguyªn nh©n kh¸ch quan. 2.1.1Do ¶nh h­ëng cña c¬ chÕ thÞ tr­êng. Trong c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung bao cÊp mäi quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt c¸i g×,nh­ thÕ nµo,cho ai cña doanh nghiÖp ®Òu ®­îc nhµ n­íc,cô thÓ lµ bé chñ qu¶n kÕ ho¹ch quy ®Þnh mét c¸ch chñ quan.Môc ®Ých ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp lµ lµm sao ®¸p øng d­îc yªu cÇu mµ bé chñ qu¶n vµ uû ban kÕ ho¹ch nhµ n­íc ®· th«ng qua trong kÕ ho¹ch.NÕu bÞ thua lç do hµng ho¸ theo gi¸ kÕ hoach th× doanh nghiÖp ®­îc bï ®¾p lç b»ng c¸c kho¶n trî cÊp.Doanh nghiÖp trë nªn thô ®éng vµ û l¹i vµo nhµ n­íc. Tr¸i ng­îc hoµn toµn,doanh nghiÖp trong c¬ chÕ thÞ tr­êng cã tÝnh tù chñ rÊt cao.Hä ®­îc tù do thiÕt kÕ s¶n phÈm,t×m kiÕm nguån cung øng vËt t­ vµ kh¸ch hµng,thuª m­ín vµ sa th¶i nh©n c«ng,quyÕt ®Þnh sö dông trang thiÕt bÞ c¬ b¶n nµo, t×m nguån tµi chÝnh vµ Ên ®Þnh gi¸ c¶.Môc tiªu kinh tÕ cña doanh nghiÖp chÝnh lµ tèi ®a ho¸ lîi nhuËn trong m«i tr­êng c¹nh tranh. Do ®o c¸c doanh nghiÖp trong c¬ chÕ thÞ tr­êng cÇn ph¶i n¨ng ®éng h¬n rÊt nhiÒu.Trong qu¸ tr×nh chuyÓn tõ c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ tr­êng tù do c¹nh tranh cã sù qu¶n lÝ cña nhµ n­íc,kh«ng ph¶i bÊt cø doanh nghiÖp nµo còng n¾m b¾p kÞp víi xu thÕ vËn ®éng cña thÞ tr­êng,c¸c gÝam ®èc doanh nghiÖp thêi bao cÊp kh«ng cã kinh nghiÖm qu¶n lÝ theo c¬ chÕ thÞ tr­êng bÞ mÊt ph­¬ng h­íng g©y nªn t×nh tr¹ng thua lç ®Æc biÖt x¶y ra lµ trong doanh nghiÖp nhµ n­íc. MÆt kh¸c trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng th× gi¸ c¶ vµ s¶n l­îng hµng ho¸ ®Òu do thÞ tr­êng quyÕt ®Þnh.V× vËy doanh nghiÖp nµo kh«ng n¾m b¾t vµ xö lÝ kÞp thêi th«ng tin thÞ tr­êng sÏ rÊt dÔ bÞ thua lç dÉn tíi ph¸ s¶n.NÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cßn ®­îc coi nh­ mét s©n ch¬i ®ång nhÊt mµ ë ®ã c¸c doanh nghiÖp ®Òu ra søc c¹nh tranh chÌn Ðp lÉn nhau v× môc tiªu lîi nhuËn.DÉn tíi nhiÒu doanh nghiÖp bÞ thua lç do kh«ng ®ñ søc c¹nh tranh vµ tham gia vµo cuéc ch¬i Êy. 2.1.2.Do chÝnh s¸ch cña chÝnh phñ cßn nhiÒu tån t¹i vµ bÊt cËp. NÒn kinh tÕ n­íc ta vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ tr­êng d­íi sù qu¶n lÝ cña nhµ n­íc.C¸c chÝnh s¸ch cña chÝnh phñ cã vai trß quan träng trong viÖc thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp.Bëi ®ã lµ c«ng cô ®Ó chÝnh phñ ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ,t¹o ra m«i tr­êng c¹nh tranh c«ng b»ng vµ æn ®Þnh,h¹n chÕ nh÷ng nh­îc ®iÓm cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng.Tuy nhiªn, kh«ng ph¶i bÊt cø chÝnh s¸ch kinh tÕ, tµi chÝnh nµo cña chÝnh phñ ®Òu cã t¸c ®éng tÝch cùc tíi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp mµ vÉn cßn nh÷ng chÝnh s¸ch g©y nªn t×nh tr¹ng thua lç cña doanh nghiÖp.Cã thÓ kÓ ®Õn bÊt cËp lín nhÊt trong chÝnh s¸ch cña chÝnh phñ ®ã lµ thñ tôc hµnh chÝnh r­êm rµ,c¸c kh©u xÐt duyÖt thñ tôc ®Òu chËm,t¹o nªn nhiÒu r¾c rèi cho doanh nghiÖp trong viÖc xin giÊy phÐp kinh doanh,giÊy phÐp xuÊt nhËp kh©ñ,sù thay dæi mÆt hµng kinh doanh,gia t¨ng quy m« hay chuyÓn ®Þa ®iÓm míi còng cÇn cã giÊy phÐp míi….§iÒu ®ã ®· lµm cho ho¹t ®éng cña c¸c c«ng ty kÐm linh ho¹t.ThËm chÝ cã thÓ lµm mÊt thêi c¬ cña doanh nghiÖp mµ mét trong nh÷ng bÝ quyÕt quan träng ®Ó ®i ®Õn thµnh c«ng lµ doanh nghiÖp ph¶i biÕt tËn dông c¬ héi,chíp thêi c¬ kÞp thêi.Ngoµi ra nh÷ng thay ®æi ®ét xuÊt trong chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i vµ vÊn ®Ò c­ìng chÕ, c¬ chÕ nhiÒu tÇng trong vÊn ®Ò thùc hiÖn chÝnh s¸ch,sù kh«ng thèng nhÊt vµ thiÕu ®ång bé trong c¬ chÕ q¶n lÝ còng nh­ viÖc ®­a ra nh÷ng chÝnh s¸ch cña chÝnh phñ(“tiÒn hËu bÊt nhÊt”)®Òu cã ¶nh h­ëng xÊu tíi viÖc kinh doanh s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp.Sù can thiÖp cña chÝnh phñ víi c¸c chÝnh s¸ch thuÕ cã thÓ lµm mét sè doanh nghiÑp bÞ thua lç.V× thuÕ lµm t¨ng gi¸ thµnh s¶n phÈm,gi¶m cung,lµm doanh nghiÖp b¸n ®­îc Ýt hµng ho¸ h¬n. 2.1.3.Do ¶nh h­ëng cña m«i tr­êng quèc tÕ vµ m«i tr­êng trong n­íc. C¶ thÞ tr­êng trong n­íc vµ thÞ tr­êng quèc tÕ ®Òu ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. ThÞ tr­êng ngµy nay cã nhiÒu biÕn ®éng lín,nguyªn nh©n do chiÕn tranh,hay do khñng ho¶ng kinh tÕ t¹o nªn sî khñng ho¶ng tµi chÝnh,t¸c ®éng tíi cung,cÇu,gi¸ c¶…lµm kh«ng Ýt doanh nghiÖp bÞ thua lç. VD:khñng ho¶ng tiÒn tÖ ë Th¸i Lan t¹o nªn khñng ho¶ng tµi chÝnh lín ë khu vùc vµ ¶nh h­ëng ®Õn nhiÒu doanh nghiÖp n­íc ta.Hay sù kiÖn khñng bè ngµy 11-9-2001 ®· lµm cho thu nhËp cña ngµnh hµng kh«ng du lÞch thÕ giíi sôt gi¶m. Ngoµi ra cã thÓ kÓ ®Õn t×nh tr¹ng bu«n lËu,hµng gi¶ kÐm chÊt l­îng trµn lan trªn thÞ tr­êng cã ¶nh h­ëng rÊt nghiªm träng ®èi víi s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Sai lÇm khi ph©n tÝch c¸c yÕu tè tù nhiªn nh­:tµi nguyªn kho¸ng s¶n,vÞ trÝ ®Þa lÝ vµ sù ph©n bè ®Þa lÝ cña vïng kinh tÕ trong n­íc cñng g©y hËu qu¶ khñng ho¶ng cho doanh nghiÖp.Sù ph¸t triÓn v­ît bËc cña khoa häc c«ng nghÖ thÕ giíi lµm cho céng nghÖ hiÖn t¹i cña doanh nghiÖp trë nªn l¹c hËu. Lµm mÊt kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c hµng ho¸ vµ dÞch vô trªn thÞ tr­êng… 2.2 .Nguyªn nh©n chñ quan cña doanh nghiÖp. Muèn ph¸t triÓn,mäi doanh nghiÖp ®Òu ph¶i gi¶i quyÕt tèt ®­îc ba vÊn ®Ò kinh tÕ c¬ b¶n:s¶n xuÊt c¸i g×,s¶n xuÊt nh­ thÕ nµo,s¶n xuÊt cho ai.Tuy nhiªn kh«ng ph¶i doanh nghiÖp nµo còng lµm ®­îc ®iÒu ®ã.ViÖc kh«ng t×m ®­îc lêi gi¶i tèi ­u cho ba bµi to¸n c¬ b¶n Êy lµ nguyªn nh©n chñ quan lµm cho c¸c doanh nghiÖp bÞ thua lç. *Tr­íc hÕt lµ sai lÇm trong lùa chän s¶n phÈm:khi doanh nghiÖp b­íc ®Çu x©m nhËp thÞ tr­êng cÇn ph¶i n¾m gi÷ ®­îc c¸c th«ng tin liªn quan ®Õn mäi thµnh tè cña thÞ tr­êng tõ ®ã ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc,chÝnh s¸ch,kÕ ho¹ch kinh doanh,lùa chän s¶n phÈm phï hîp víi nhu cÇu thÞ tr­êng.ViÖc lùa chän s¶n phÈm sai lÇm nh­ s¶n phÈm cã biÕn ®éng lín vÒ gi¶ c¶,cung lín h¬n cÇu,lçi thêi lµm cho s¶n phÈm cña doanh nghiÖp khã b¸n dÉn tíi t×nh tr¹ng thua lç. *Ph­¬ng thøc s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp kÐm hiÖu qu¶,trang thiÕt bÞ, tr×nh ®é khoa häc c«ng nghÖ thÊp, nhËp nh÷ng c«ng nghÖ l¹c hËu cña thÕ giíi do thiÕu th«ng tin,kh«ng t×m ra nh÷ng ph­¬ng ¸n gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt,kh¶ n¨ng c¹nh tranh kÐm lµm cho doanh nghiÖp thua lç. Do nguån nh©n lùc:l·nh ®¹o kh«ng cã ®ñ tr×nh ®é n¨ng lùc qu¶n lÝ, kh«ng ®¸nh gi¸ ®óng t×nh h×nh s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp nh­ thÕ nµo cho hîp lÝ nhÊt lùa chän nhÇm b¹n hµng ®èi t¸c.Tr×nh ®é c«ng nh©n th× yÕu kÐm,kh«ng thÓ vËn hµnh tèi ®a hiÖu qu¶ nhÊt cña d©y chuyÒn s¶n xuÊt dÉn tíi n¨ng suÊt thÊp.Doanh nghiÖp kh«ng ®ñ doanh thu ®Ó hoµn l¹i vèn dÉn ®Õn thua lç.VÝ dô:Mét c«ng ty l¾p r¸p «t« mµ thuª lao ®éng kh«ng qua tr­êng líp ®µo t¹o th× lao ®éng ®ã kh«ng ®ñ tr×ng ®é ®Ó cã thÓ lµm viÖc cã hiÖu qu¶ cao,n¨ng suÊt thÊp,tÊt yÕu doanh nghiÖp sÏ bÞ thua lç. *Do sai lÇm trong viÖc lùa chän thÞ tr­êng tiªu thô,n¬i cÇn nhiÒu hµng ho¸ th× kh«ng b¸n,trong khi l¹i tiªu thô ë nh÷ng n¬i s¶n phÈm b¸n ra kh«ng ®­îc ­a chuéng dÉn tíi Õ thõa.VÝ dô:Hµng xa xØ cao cÊp nh­ n­íc hoa…ph¶i tiªu thô ë c¸c thµnh phè lín ®êi s«ng d©n c­ sung tóc.NÕu doanh nghiÖp kh«ng x¸c ®Þnh ®­îc vÊn ®Ò nµy sÏ tÊt yÕu thua lç. *Do doanh nghiÖp kh¸c cè t×nh b¸n gi¸ thÊp lµm gi¶m kh¶ n¨ng cña doanh nghiÖp,buéc doanh nghiÖp ph¶i h¹ gi¸ theo, doanh thu gi¶m,cã thÓ lµm doanh nghiÖp thua lç.Hay doanh nghiÖp chñ ®éng ch¹y theo môc tiªu kh¸c nh­ chiÕm lÜnh thÞ phÇn,lo¹i bá ®èi thñ c¹nh tranh do ®ã b¸n gi¸ thÊp chÊp nhËn thua lç trong ng¾n h¹n ®Ó lo¹i ®èi thñ c¹nh tranh. *Do ¶nh h­ëng cña c¸c yÕu tè tù nhiªn:b·o,lôt….  PhÇn II T×nh tr¹ng thua lç cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam Nh­ phÇn më bµi ®· tr×nh bµy ,do vèn kiÕn thøc còng nh­ tr×nh ®é hiÓu biÕt cßn h¹n chÕ ,cho nªn em chØ xin ®­îc ®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò thua lç cña doanh nghiÖp nhµ n­íc.Vµ trong suèt ®Ò tµi nµy em chØ nªu t×nh h×nh thua lç cña doanh nghiÖp nhµ n­íc(DNNN). 1- Kh¸i qu¸t t×nh tr¹ng thua lç cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay. Ngay tõ khi h×nh thµnh,kh«ng Ýt doanh nghiÖp thiÕu c¶ nh÷ng ®iÒu kiÖn vÒ vèn,c«ng nghÖ,trang thiÕt bÞ kÜ thuËt,vÒ c¸n bé vµ c«ng nh©n kÜ thuËt.C¬ quan chøc n¨ng,c¬ quan hµnh chÝnh bu«ng láng vai trß qu¶n lÝ nhµ n­íc ®èi víi doanh nghiÖp.ë doanh nghiÖp th× ch­a lµm râ ®­îc c¬ chÕ ®¶m b¶o quyÒn vµ tr¸ch nhiÖm qu¶n lÝ,xö dông tµi s¶n nhµ n­íc ch­a thËt sù chuyÓn sang kinh doanh. Quy m« doanh nghiÖp cßn nhá bÐ,hiÖu qu¶ kinh doanh ch­a cao,kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp thÊp, chi phÝ s¶n xuÊt,gi¸ thµnh cao.Sè l­îng doanh nghiÖp lµm ¨n thua lç qu¸ nhiÒu.§ã lµ mét thùc tr¹ng ®¸ng quan t©m.Theo sè liÖu ®iÒu tra hiÖn nay,t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp nh­ sau: Tt ChØ tiªu §¬n vÞ 2002 2003 1 Doanh nghiÖp ho¹t ®éng theo luËt doanh nghiÖp -Sè l­îng doanh nghiÖp DN >71500 -Sè vèn ®Çu t­ so víi tæng møc ®Çu t­ toµn x· héi % 25,3 27 2 Doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi(FDI) DN 4159 3 Doanh nghiÖp nhµ n­íc a Sè l­îng doanh nghiÖp DN 5175 4800 -Doanh nghiÖp cã l·i % 78,5 77,2 +Doanh nghiÖp trung ­¬ng % 80,7 80,4 +Doanh nghiÖp ®Þa ph­¬ng % 75,8 75,2 -Doanh nghiÖp lç % 15,8 13,5 +Doanh nghiÖp trung ­¬ng % 11,8 10,9 +Doanh nghiÖp ®Þa ph­¬ng % 18,8 15,2 b Vèn nhµ n­íc t¹i doanh nghiÖp Tû ®ång 173000 189293 +Doanh nghÞªp trung ­¬ng Tû ®ång 129750 144179 +Doanh nghiÖp ®Þa ph­¬ng Tû ®ång 43250 45114 c Doanh thu Tû ®ång 422004 464204 d Lîi nhuËn Tû ®ång 18860 20428 e Lç luü kÕ Tû ®ång 997 1077 f Tû suÊt lîi nhuËn trªn vèn % 10,9 10,8 g Tû suÊt lîi nhuËn trªn doanh thu % 4,5 4,4 h Tæng sè nî ph¶i thu Tû ®ång 97977 96775 i Tæng sè nî ph¶i tr¶ Tû ®ång 188898 207788 k Tæng nép ng©n s¸ch Tû ®ång 78868 86754 Qua sè liÖu ®iÒu tra cho thÊy n¨m 2003 c¶ n­íc cßn gÇn 4800 doanh nghiÖp nhµ n­íc,sè kinh doanh cã l·i chiÕm 77,2%(gi¶m 8,8% so víi n¨m 2002)trong ®ã doanh nghiÖp trung ­¬ng lµ 80,4% ,doanh nghiÖp ®Þa ph­¬ng lµ 75,2%.Så doanh nghiÖp kinh doanh thua lç chiÕm 13,5% t­¬ng øng lµ 648 doanh nghiÖp(so víi n¨m 2002 gi¶m 170 doanh nghiÖp,nh­ng n¨m 2003 sè doanh nghiÖp nhµ n­íc l¹i gi¶m 375 doanh nghiÖp so víi n¨m 2002) trong ®ã doanh nghiÖp trung ­¬ng lµ 10,9% ,doanh nghiÖp ®Þa ph­¬ng lµ 15,2% .Lç lòy kÕ n¨m 2003 t¨ng 80 tØ ®ång so víi n¨m 2002(997 tû ®ång)mét con sè kh¸ lín ®èi víi ViÖt Nam.Tæng sè nî ph¶i thu 96775 tû ®ång,b»ng 51% tæng sè vèn vµ 23% tæng doanh thu,trong ®ã doanh nghiÖp trung ­¬ng lµ 70313 tû ®ång chiÕm 72,5% ,doanh nghiÖp ®Þa ph­¬ng 26563 tû ®ång,b»ng 27,5% sè ph¶i thu.Tæng sè nî khã ®ßi 2308tû ®ång(doanh nghiÖp trung ­¬ng 45,4% ,doanh nghiÖp ®Þa ph­¬ng 54,6%).Tæng sè nî ph¶i tr¶ 207789 tû ®ång,trong ®ã doanh nghiÖp trung ­¬ng 149323 tû ®ång,chiÕm 71,8% ,doanh nghiÖp ®Þa ph­¬ng 58466 tû ®ång,chiÕm 28,2%. C¸c kho¶n nî ph¶i tr¶,chñ yÕu vay ng©n hµng chiÕm 76% nî ph¶i tr¶,phÇn cßn l¹i lµ chiÕm dông c¸c kho¶n ph¶i nép ng©n s¸ch,chiÕm dông vèn cña doanh nghiÖp kh¸c,vay c¸n bé c«ng nh©n viªn trong ®¬n vÞ.Qua c¸c con sè trªn,phÇn nµo cho ta thÊy ®­îc t×nh tr¹ng thua lç,nî ®äng nh­ trªn lµ kh¸ nghiªm träng trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc hiÖn nay. Doanh nghiÖp nhµ n­íc thua lç lín nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ë ®Þa ph­¬ng(chiÕm 15,2% tæng sè doanh nghiÖp nhµ n­íc).Sè doanh nghiÖp lµm t¨ng nî khã ®ßi,kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî kÐo dÇi,dÖt may Nam §Þnh, n¨m 1995 lç 130 tû ®ång…Cuèi n¨m 2001 t×nh h×nh s¶n xuÊt vµ tiªu thô ph©n bãn còng ®ang r¬i vµo t×nh tr¹ng tr× trÖ,rÊt nhiÒu doanh nghiÖp nhµ n­íc hµng ho¸ Õ thõa,thua lç.§iÓn h×nh nh­ c«ng ty ph©n bãn miÒn Nam th­¬ng hiÖu næi tiÕng mµ c«ng nî còng lªn tíi vµi tr¨m tû ®ång.Hay nh­ c«ng ty gang thÐp Th¸i Nguyªn –c¸I n«I cña ngµnh c«ng nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay ®ang ph¸t triÓn m¹nh mÏ ,c«ng ty ®ñ søc c¹nh tranh trong héi nhËp vµ ph¸t triÓn.Nh­ng trong giai ®o¹n tr­íc n¨m 1998 c«ng ty ®· cã thêi kú ®iªu døng vµ thua lç.T­ n¨m 1998 trë vÒ tr­íc ,c«ng ty gang thÐp Th¸I nguyªn kh«ng khac g× mét x· héi thu nhá,Bëi ®Ó ®¶m b¶o cho mét ®¬n vÞ ho¹t ®éng cã gÇn 1200 c¸n bé c«ng nh©n viªn víi nhiÒu ngµnh nghÒ khac nhau.C«ng ty cã c¶ hÖ thèng tr­êng häcgomf nhµ trÎ mÉu gi¸o ,mét tr­êng PTTH l­u l­îng 1000-1200 häc sinh,mét bÖnh viÖn trªn 150 gi­êng bÖnh ,víi kho¶n kinh phÝ kho¶ng 1,5 tû ®ång/n¨m.H¬n n÷a ,m¸y mãc thiÕt bÞ ®· cò kü l¹c hËu nªn s¶n phÈm lµm ra kÐm søc canh tranh ,®Æc biÖt lµ sù yÕu kÐm vÒ tr×nh ®é qu¶n lÝ‎ s¶n xuÊt kinh doanh ,céng víi sù yÕu kÐm tr×nh ®é c¸c c«ng nh©n trong s¶n xuÊt kinh doanh ®· t¹o lªn nh÷ng nguyªn nh©n lµm c«ng ty bÞ thua lç.§Õn cuèi n¨m 1998,c«ng ty bÞ lç h¬n 24 tû ®ång,mét thùc tr¹ng ®au buåncho óai n«I ngµnh c«ng nghiÖp ViÖt Nam. T×nh h×nh ë c¸c tæng c«ng ty còng kh¸ phøc t¹p,theo sè liÖu n¨m 2000 cã 17 tæng c«ng ty lo¹i 91 vµ 76 tæng c«ng ty lo¹i 90,trong 17 tæng c«ng ty lo¹i 91 th× cã 13 tæng c«ng ty lç hoÆc hoµ vèn,hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn trong tæng c¸c c«ng ty nµy ®Òu lç hoÆc hoµ vèn.Tæng c«ng ty d©u t»m t¬ n¨m 1995 lç 73,3 tû ®ång,cã tíi 16/17 doanh nghiÖp thµnh viªn bÞ thua lç;ë bé thuû s¶n,n¨m 1995 trong tæng sè 46 doanh nghiÖp th× cã tíi 14 doanh nghiÖp l©m vµo t×nh tr¹ng ph¸ s¶n,®Õn n¨m 2000 trong 60 doanh nghiÖp th× cã 23 doanh nghiÖp thua lç. Trong t×nh tr¹ng c¸c danh nghiÖp nhµ n­íc lµm ¨n kÐm hiÖu qu¶,thua lç nhiÒu vµ th­êng xuyªn nh­ vËy,®· cã nhiÒu t¸c ®éng tiªu cùc ®Õn nÒn kinh tÕ,g©y khã kh¨n lín ®Õn c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë n­íc ta.Do vËy muèn n©ng cao hiÖu qu¶ vµ søc c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp kh«ng thÓ kh«ng mæ xÎ tËn gèc ®Ó t×m ra nguyªn nh©n s©u xa vµ cã gi¶i ph¸p ch÷a trÞ triÖt ®Ó c¨n bÖnh” nan y” ®ã. 2- Nguyªn nh©n chñ yÕu dÉn ®Õn thua lç. 2.1.Nguyªn nh©n kh¸ch quan: Cã nhiÒu nguyªn nh©n kh¸ch quan g©y ra t×nh tr¹ng thua lç trªn.Ngoµi nh÷ng nguyªn nh©n nãi chung ë phÇn I th× cßn cã mét sè nguyªn nh©n cô thÓ vµ c¬ b¶n sau: Nguyªn nh©n thuéc vÒ c¬ chÕ,chÝnh s¸ch,qu¶n lÝ: *HÖ thèng ph¸p luËt,chÝnh s¸ch c¬ chÕ ban hµnh vµ thùc hiÖn cßn mang tÝnh t×nh thÕ.C¸c chÝnh s¸ch tµi chÝnh chång chÐo,chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i nhiÒu kh©u,c¸c kh©u thùc hiÖn cßn chËm ch­a t¸ch b¹ch qu¶n lÝ nhµ n­íc víi qu¶n lÝ doanh nghiÖp.Quy ®Þnh ph¸p luËt thiÕu chÆt chÏ,ch­a ®ång bé,chËm söa ®æi… *Do chøc n¨ng qu¶n lÝ kinh tÕ x· héi cña nhµ n­íc víi toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n.Mét nguyªn nh©n c¬ b¶n g©y nªn t×nh tr¹ng thua lç th­êng xuyªn cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ®ã lµ nhµ n­íc ®· duy tr× mét sè doanh nghiÖp trong c¸c ngµnh lµm ¨n kÐm hiÖu qu¶,thËm chÝ thua lç nh»m ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn æn ®Þnh c©n ®èi nÒn kinh tÕ. *Nhµ n­íc ch­a cã chiÕn l­îc quy ho¹ch dµi h¹n ®Çy ®ñ vÒ ph¸t triÓn c¸c ngµnh kinh tÕ.C¸c ban ngµnh ®Þa ph­¬ng kh«ng x¸c ®Þnh ®óng h­íng ®Çu t­,c¬ cÊu doanh nghiÖp ch­a hîp lÝ,s¶n phÈm lµm ra Õ thõa lµm doanh nghiÖp thua lç. *Vai trß ®¹i diÖn chñ së h÷u cña nhµ n­íc ch­a ®­îc quy ®Þnh cô thÓ râ rµng nªn trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn gÆp nhiÒu khã kh¨n. *ChÝnh s¸ch ®æi míi c«ng nghÖ,ph­¬ng ph¸p ph­¬ng tiÖn trong s¶n xuÊt kinh doanh vµ qu¶n lÝ chËm ®­îc thùc hiÖn.§iÒu ®ã g©y nªn t×nh tr¹ng tôt hËu cña doanh nghiÖp nhµ n­íc,cho nªn thua lç lµ kh«ng thÓ tr¸nh khái. *Ngoµi ra,tr­íc kia chóng ta ch­a nhËn thøc ®óng vai trß chñ ®¹o cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc cho r»ng chñ ®¹o chñ yÕu lµ vÒ quy m« vµ tû träng ngµy cµng cao cña nã,Ýt quan t©m ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh,coi nhÑ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c g©y ra khã kh¨n lín khi chuyÓn sang nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn. Nguyªn nh©n thuéc vÒ nguån gèc h×nh thµnh cña doanh nghiÖp nhµ n­íc. Trong thêi k× bao cÊp chóng ta coi th­êng sù vËn ®éng c¸c quy luËt cña thÞ tr­êng,kh«ng thõa nhËn sù c¹nh tranh trong nÒn kinh tÕ x· héi chñ nghÜa,kh«ng cã chÝnh s¸ch thÝch ®¸ng ®Ó buéc c¸c xÝ nghiÖp quèc doanh c¹nh tranh ®Ó ph¸t triÓn,g©y nªn t×nh tr¹ng û l¹i vµo nhµ n­íc.Cã mét thêi gian dµi ta tËp trung hÕt nguån lùc ®Ó x©y dùng trµn lan c¸c xÝ nghiÖp quèc doanh dÉn ®Õn nhiÒu xÝ nghiÖp x©y dùng kh«ng phï hîp.MÆt kh¸c,nhiÒu doanh nghiÖp ®­îc thµnh lËp trong chiÕn tranh,®­îc x©y dùng trªn c¬ së kü thuËt l¹c hËu,ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶ lµ kh«ng thÓ tr¸nh khái. 2.2.Nguyªn nh©n chñ quan: Doanh nghiÖp nhµ n­íc thua lç kh«ng chØ do nghuyªn nh©n kh¸ch quan nªu trªn mµ cßn mét sè nguyªn nh©n chñ quan: *Nguån vèn thiÕu,c«ng nî lín,kh¶ n¨ng thanh to¸n h¹n chÕ.Vèn nhµ n­íc ®Çu t­ h¹n chÕ,vèn tù bæ sung tõ lîi nhuËn sau thuÕ Ýt do hiÖu qu¶ doanh nghiÖp thÊp kÐm hoÆc kh«ng cã.ViÖc huy ®éng vèn d­íi h×nh thøc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu doanh nghiÖp,tÝn phiÕu hoÆc nhËn vèn gãp vèn liªn doanh rÊt h¹n hÑp.Tæng vèn cña nhµ n­íc t¹i doanh nghiÖp n¨m 2003 lµ 189293 tû ®ång,b×nh qu©n mét doanh nghiÖp cã 45 tû ®ång lµ kh¸ nhá.Vèn Ýt,c«ng nî l¹i nhiÒu,nî ph¶i tr¶ ë doanh nghiÖp nhµ n­íc th­êng cao nhiÒu so víi vèn. ViÖc thiÕu vèn vµ c«ng nî qu¸ lín nh­ vËy cã ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn viÖc kinh doanh,lµm cho hiÖu qu¶ kinh doanh kÐm,®©y lµ mét nguyªn nh©n dÉn tíi t×nh tr¹ng thua lç. *Tiªu hao nguyªn vËt liÖu cao:nguyªn vËt liÖu thiÕu dÉn ®Õn chi phÝ cho nguyªn vËt liÖu ®Çu vµo t¨ng cao(tranh mua,tranh b¸n)hoÆc phô thuéc biÕn ®éng,rñi ro thÞ tr­êng thÕ giíi(nguyªn liÖu nhËp khÈu)dÉn tíi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp lu«n r¬i vµo thÕ bÞ ®éng.NhiÒu s¶n phÈm cã ®Þnh møc chi phÝ tiªu hao nguyªn vËt liÖu cao.§©y lµ nguyªn nh©n g©y c¶n trë kh¶ n¨ng c¹nh tranh vÒ gi¸ trªn thÞ tr­êng cña c¸c s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. *Chi phÝ khÊu hao m¸y mãc,thiÕt bÞ qu¸ lín:m¸y mãc,thiÕt bÞ c«ng nghÖ l¹c hËu c«ng suÊt huy ®éng thÊp.HiÖu qu¶ ®Çu t­ kÐm,lùa chän gi¶i ph¸p c«ng nghÖ l¹c hËu thÊp kÐm,®Çu t­ kh«ng ®ång bé,chi phÝ ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n lín hËu qu¶ lµm cho doanh nghiÖp ®i vµo ho¹t ®éng rÊt khã kh¨n,kh«ng tr¶ ®­îc nî.Chi phÝ khÊu hao tÝnh trªn ®¬n vÞ s¶n phÈm cao do kh«ng khai th¸c hÕt c«ng suÊt tµi s¶n cè ®Þnh(nhiÒu doanh nghiÖp hiÖu suÊt sö dông tµi s¶n cè ®Þnh chØ ®¹t 50-60%)hoÆc tæng vèn ®Çu t­ lín. *Chi phÝ tiÒn l­¬ng cao:chi phÝ tiÒn l­¬ng trong gi¸ thµnh nhiÒu s¶n phÈm cao nh­ng møc l­¬ng b×nh qu©n thÊp,thiÕu lao ®éng cã tay nghÒ cao,n¨ng suÊt lao ®éng thÊp.Tr×nh ®é thµnh th¹o cña ng­êi lao ®éng cßn h¹n chÕ,sè lao ®éng d«i d­ nhiÒu.Tr×nh ®é qu¶n lÝ kinh doanh cña doanh nghiÖp nhµ n­íc cßn thÊp,c¸c c¸n bé chñ yÕu ®µo t¹o trong thêi k× bao cÊp.HiÖn t¹i cã kho¶ng 2/3 gi¸m ®èc doanh nghiÖp nhµ n­íc kh«ng ®äc ®­îc b¸o c¸o tµi chÝnh kh«ng thÓ ph©n tÝch t×nh h×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp qua sè liÖu b¶ng c©n ®èi tµi chÝnh,®©y lµ nguyªn nh©n dÉn tíi t×nh tr¹ng sö dông vèn kh«ng hiÖu qu¶.H¬n n÷a mét h¹n chÕ kh¸c ®èi víi ®éi ngò c¸n bé qu¶n lÝ lµ suy nghÜ chiÕn l­îc kh«ng râ nÐt .So víi c¸c doanh nghiÖp liªn doanh vµ doanh nghiÖp n­íc ngoai th× tÇm nh×n chiÕn l­îc cña kh¸ nhiÒu c¸n bé qu¶n lÝ trong DNNN bÞ h¹n chÕ .C¸c c¸n bé nµy tËp trung qu¸ nhiÒu thêi gian ®Ó suy nghÜ vÒ nh÷ng vÊn ®Ò ®iÒu hµnh ,mang tÝnh ng¾n h¹n vµ tr­íc m¾t .Hä Ýt khi dµnh nhiÒu thêi gian ®Ó suy nghÜ vÒ nh÷ng vÊn ®Ò chiÕn l­îc cña doanh nghiÖp HËu qu¶ lµ c¸c nguån lùc trong DNNN th­êng bÞ dµn tr¶i ,Ýt khi ®­îc tËp trung vµ n¨ng lùc c¹nh tranh cña c¸c DNNN thÊp. *Chi phÝ qu¶n lÝ t­¬ng ®èi cao so víi hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp(nh­ l·i vay,giao dÞch,tiÕp kh¸ch,tiÕp t©n,kh¸nh tiÕt,qu¶ng c¸o,xóc tiÕn th­¬ng m¹i…). *C¸c doanh nghiÖp hÇu hÕt ch­a quan t©m ®Õn viÖc qu¶ng c¸o,tiÕp thÞ s¶n phÈm do c«ng ty m×nh lµm ra nªn s¶n phÈm Ýt biÕt ®Õn réng r·i,ng­êi tiªu dïng cÇn mua mµ l¹i kh«ng biÕt ®Ó mua.Do ®ã g©y thiÖt h¹i lín cho doanh nghiÖp. 3_C¸c biÖn ph¸p ®· ®­îc kh¾c phôc trong thêi gian qua. Thêi gian qua,nhµ n­íc ®· ®­a ra nhiÒu biÖn ph¸p ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng thua lç cña doanh nghiÖp nhµ n­íc.Trong ®ã cã c¸c biÖn ph¸p ®Æc tr­ng nhÊt: 3.1.Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc. Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc lµ néi dung quan träng trong qu¸ tr×nh ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lÝ,c¬ cÊu l¹i nÒn kinh tÕ.Môc tiªu cña cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc lµ huy ®éng vèn trong vµ ngoµi n­íc,thay ®æi ph­¬ng thøc qu¶n lÝ,thay ®æi trang thiÕt bÞ ®Çu t­ më réng s¶n xuÊt ®ång thêi ®Ó ng­êi lao ®éng tham gia qu¶n lÝ nh»m thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n cã l·i. TÝnh ®Õn ngµy 31/12/2001 toµn quèc cã 875 doanh nghiÖp nhµ n­íc vµ bé phËn doanh nghiÖp nhµ n­íc ®­îc chuyÓn ®æi së h÷u,riªng n¨m 2001 cã 255 doanh nghiÖp.C¸c doanh nghiÖp ®­îc chuyÓn ®æi së h÷u theo h×nh thøc cæ phÇn ho¸ lµ 722 doanh nghiÖp.§Õn cuèi 12/2002 c¶ n­íc cã 920 doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸.Thèng kª ngµy 20/12/2003 th× cã 360 doanh nghiÖp nhµ n­íc hoµn thµnh chuyÓn ®æi së h÷u,trong ®ã 312 doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸. Trong sè doanh nghiÖp nhµ n­íc ®· cæ phÇn ho¸ cã 60 doanh nghiÖp tr­íc khi cæ phÇn ho¸ kinh doanh thua lç(vÝ dô:sø B¸t Trµng,n­íc m¾m Thanh H­¬ng,chÌ B¶o Léc,du lÞch Tam §¶o,®iÖn tö Phó Thä,kh¸ch s¹n H¶i V©n Nam…)sè cßn l¹i khi l·i khi lç. C¸c doanh nghiÖp sau khi cæ phÇn ho¸ ®Òu ph¸t triÓn tèt,kh«ng chØ b¶o toµn vµ ph¸t triÓn ®­îc vèn t¨ng thu cho ng©n s¸ch mµ cßn duy tr× møc tr¶ cæ tøc cho c¸c cæ ®«ng ë møc b×nh qu©n tõ 10-15% n¨m.Qua cæ phÇn ho¸ 722 doanh nghiÖp nhµ n­íc ®· huy ®éng ®­îc trªn 2440 tû ®ång vèn nhµn rçi ®Ó ®Çu t­ ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ vµ cñng cè doanh nghiÖp nhµ n­íc cÇn thiÕt n¾m gi÷,bao gåm:1470 tû ®ång thu tõ b¸n phÇn vèn nhµ n­íc vµ thu thªm 970 tû ®ång th«ng qua b¸n ®Êu gi¸ cæ phÇn cao h¬n gi¸ sµnvµ ph¸t thªm cæ phÇn thu hót vèn.C¸c c«ng ty cæ phÇn cã møc t¨ng lîi nhuËn ®¸ng kÓ so víi tr­íc khi cæ phÇn lµ:§¹i lÝ liªn hîp vËn chuyÓn 4,1 tû ®ång lªn 45,7 tû ®ång,cao su Sµi Gßn tõ 2,3 tû lªn 23 tû ®ång. Ngoµi ra c¸c danh nghiÖp cæ phÇn ho¸ cßn t¨ng nguån thu ®¸ng kÓ cho ng©n s¸ch nhµ n­íc. 3.2.Thµnh lËp c¸c tËp ®oµn kinh doanh. Theo quyÕt ®Þnh 91/TTg cña thñ t­íng chÝnh phñ vÒ viÖc thµnh lËp c¸c tËp ®oµn kinh doanh.Sù thµnh lËp tËp ®oµn kinh doanh sÏ t¹o ra ®­îc møc ®é tËp trung vèn cao,t¹o ®iÒu kiÖn cho c«ng ty cã thÓ ®æi míi c«ng nghÖ, ph­¬ng ph¸p s¶n xuÊt. Tr­íc ®©y c¸c xÝ nghiÖp s¶n xuÊt cña ta(nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc) cã tr×nh ®é trang bÞ kÜ thuËt l¹c hËu,kh«ng ®ång bé,bÞ xuèng cÊp nghiªm träng.C¸c doanh nghiÖp th× ®Òu ë t×nh tr¹ng thiÕu vèn ®Ó ®æi míi c«ng nghÖ do vËy kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp trªn thÞ tr­êng trong n­íc vµ quèc tÕ rÊt kÐm.VÝ dô nh­ c«ng ty dÖt may:trong ngµnh dÖt cã trªn 50% thiÕt bÞ ®· sö dông trªn 25 n¨m,m¸y dÖt khæ hÑp chiÕm 80%,thiÕt bÞ nhuém hoµn tÊt chØ cã 10% vµo lo¹i kh¸,35% ph¶i n©ng cÊp thay thÕ.Do ®ã s¶n phÈm dÖt may do ViÖt Nam lµm ra kÐm c¶ vÒ chÊt l­îng vµ h×nh thøc mÉu m·.Khi thµnh lËp tæng c«ng ty,vèn ®­îc tÝch tô tËp trung,cã ®iÒu kiÖn thay ®æi m¸y mãc kÜ thuËt nªn ngµnh dÖt may ViÖt Nam ®· cã nhiÒu khëi s¾c,trë thµnh mét trong nh÷ng ngµnh ®­a vÒ nguån ngo¹i tÖ lín cho ®Êt n­íc. MÆt kh¸c,cã thÓ thÊy r»ng viÖc thµnh lËp c¸c tæng c«ng ty theo m« h×nh tËp ®oµn kinh doanh ®­îc coi lµ mét trong c¸c biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lÝ nhµ n­íc vÒ kinh tÕ. 3.3.Gi¶i ph¸p gi¶i quyÕt vÊn nî vµ hµng ho¸ Õ thõa. Ngµy 3/5/1998 ChÝnh phñ ®· ban hµnh nghÞ ®Þnh 30CP vÒ quy ®Þnh chuyÓn lç trong kinh doanh.Theo nghÞ ®Þnh nµy c¸c doanh nghiÖp ®­îc Nhµ n­íc cho khoanh nî ,chuyÓn nî sang c¸c n¨m sau,khoanh nî sè hµng tån kho,t¹m bá g¸nh nÆng nî nÇn ®Ó t×m gi¶i ph¸p kinh doanh hîp lÝ‎ ,®¹t doanh thu cao ,kiÕm lîi nhuËn ,dÇn tr¶ nî sau.§©y lµ biÖn ph¸p rÊt phï hîp víi t×nh h×nh c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc hiÖn nay,do hÇu hÕt c©c DNNN thua lç ®Òu chÞu g¸nh n¨ng phÇn thua lç tõ n¨m tr­íc ®Î l¹i,nh­ ë c«ng ty gang thÐp Th¸i Nguyªn ®­îc Nhµ n­íc khoanh nî ,®Çu t­ vèn cho c«ng nghÖ ®· cã nh÷ng b­íc chuyÓn lín. NgoµI ra nhµ n­íc cßn ban hµnh LuËt ph¸ s¶n(1993),LuËt th­¬ng m¹i,luËt doanh nghiÖp…nh»m gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò vÒ c¶I thiÖn m«I tr­êng kinh doanh ,c©n ®èi l¹i hÖ th«ng doanh nghiÖp.Nhµ n­íc còng liªn tôc t©ng vèn ®Çu t­ cho c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc.N¨m 2001 vèn cña mçi doanh nghiÖp b×nh qu©n lµ 20tû th× ®Õn cuèi n¨m 2003 mçi doanh nghiÖp vèn b×nh qu©n lµ 45 tû. Nh÷ng biÖn ph¸p nãi trªn cña Nhµ n­íc ®· phÇn nµo gi¶m ®­îc t×nh tr¹ng thua lç cña c¸c doanh nghiÖp trong thêi gian qua,tuy nhiªn hiÖn nay vÉn cßn nhiÒu doanh nghiÖp thua lç ,®ßi hái c¶ Nhµ n­íc vµ doanh nghiÖp cïng phèi hîp ®Ó ®­a doanh nghiÖp tho¸t khái t×nh tr¹ng khã kh¨n ®ã.  PhÇn III Gi¶i ph¸p kinh tÕ víi DNNN lµm ¨n thua lç 1- Gi¶i ph¸p cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc. N­íc ta ®ang trong tiÕn tr×nh héi nhËp ,tham gia vµo c¸c tæ chøc quèc tÕ,nh­ :APEC,AFTA,WTO,c¸c hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i song ph­¬ng .§©y chÝnh lµ c¬ héi cho c¸c doanh nghiÖp x©y dùng mét chiÕn l­îc kinh doanh h­íng vÒ xuÊt khÈu trong ®iÒu kiÖn quèc tÕ ngµy cµng më réng.Tuy nhiªn, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam còng sÏ ®èi mÆt víi nhiÒu thö th¸ch lín:M«i tr­êng kinh doanh biÕn ®éng liªn tôc ,c¹nh tranh quèc tÕ ngµy cµng trë nªn gay g¾t,®êi sèng s¶n phÈm ngµy cµng rót ng¾n,nhu cÇu cña kh¸ch hµng thay ®æi liªn tôc… Trong ®iÒu kiÖn ®ã, nÕu c¸c doanh nghiÖp cña chóng ta kh«ng v­ît qua nh÷ng thö th¸ch c¹nh tranh tÊt yÕu sÏ gÆp nguy c¬ bÞ ®µo th¶i bëi quy luËt c¹nh tranh kh¾c nghiÖt cña c¬ chÕ thÞ tr­êng.§ã lµ khã kh¨n kh«ng chØ víi nh÷ng doanh nghiÖp lµm ¨n thua lç mµ víi ngay c¶ nh÷ng doanh nghiªp lµm ¨n cã l·i hiÖn nay. VËy c¸c doanh nghiÖp cÇn x©y dùng vµ triÓn khai mét chiÕn l­îc cô thÓ,mét hÖ thèng c¸c ch­¬ng tr×nh hµnh ®éng ®ång bé trong suèt ba,bèn n¨m tíi ®Ó kh«ng chØ kh¾c phôc t×nh tr¹ng thua lç ,mµ cßn mang l¹i cho doanh nghiÖp mét sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng tõ sau n¨m 2005.Mét hÖ thèng 10 ch­¬ng tr×nh ®æi míi ®ång bé ®Ó n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp ®­îc ®Ò xuÊt nh­ sau: 1.1.Ch­¬ng tr×nh tiÕp thÞ tæng lùc:Bao gåm c¶ ch­¬ng tr×nh tiÕp thÞ néi ®Þa, ch­¬ng tr×nh tiÕp thÞ quèc tÕ vµ th­¬ng m¹i ®iÖn tö – tõ viÖc x©y x©y dùng th­¬ng hiÖu – hÖ thèng ph©n phèi – qu¶ng c¸o – khuyÕn m·i –gi¸ c¶ - më réng quan hÖ víi c«ng chóng….§©y lµ mét ch­¬ng tr×nh hµnh ®éng cã ‎ nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp,mét gi¶I ph¸p c¬ b¶n ®Ó doanh nghiÖp cã thÓ ”tho¸t kiÕp” gia c«ng, tho¸t khái sù lÖ thuéc vµo trung gian,xuÊt khÈu trùc tiÕp ®Õn nh÷ng thÞ tr­êng cuèi cïng. 1.2.Ch­¬ng tr×nh hiÖn ®¹i ho¸ kü thuËt-c«ng nghÖ:§Çu t­ ®æi míi m¸y mãc thiÕt bÞ ®Ó cung cÊp nh÷ng s¶n phÈm chÊt l­îng cao,®¸p øng nh÷ng yªu cÇu ngµy cµng kh¾t khe cña nh÷ng thÞ tr­êng “khã tÝnh”.Thùc hiÖn tèt ch­¬ng tr×nh nµy sÏ qu‎yÕt ®Þnh ®Õn n¨ng suÊt lao ®éng ,gi¸ thµnh s¶n phÈm, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn.C¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i coi ®©y lµ kh©u ®ét ph¸ cã tÝnh chÊt c¸ch m¹ng ,s½n sµng ®Çu t­ vèn lín cho m¸y mãc thiÕt bÞ ,tr¶ thï lao xøng ®¸ng cho c¸c ph¸t minh s¸ng chÕ cã gi¸ trÞ thùc tiÔn trong ®æi míi c«ng nghÖ phôc vô s¶n xuÊt vµ kinh doanh.§æi míi c«ng nghÖ th× ph¶i ®ång bé ,cã sù kiÓm tra kiÓm so¸t chÆt chÏ trong viÖc ®æi míi vµ mua c¸c d©y chuyÒn míi, tr¸nh t×nh tr¹ng bÞ mãc ngoÆc mua ph¶i c«ng nghÖ l¹c hËu. 1.3.Ch­¬ng tr×nh t¸i cÊu tróc- tæ chøc l¹i doanh nghiÖp-hiÖn ®¹i ho¸ qu¶n lÝ:Nh»m t¹o ra mét c¬ chÕ qu¶n lÝ míi ,c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh n¨ng ®éng,phï hîp víi yªu cÇu c¹nh tranh quèc tÕ. 1.4.Ch­¬ng tr×nh qu¶n lÝ chÊt l­îng theo tiªu chuÈn ISO9001 – 5S – GMP –HACCP –SSOP – SA8000…nh»m gióp cho doanh nghiÖp cã thÓ v­ît qua c¸c rµo c¶n kü thuËt mét khi hµng rµo thuÕ quan ë trong n­íc lÇn l­ît b·i bá. 1.5.Ch­¬ng tr×nh øng dông c«ng nghÖ phÇn mÒm,tin häc ho¸ toµn bé ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp:nh»m t¨ng c­êng c«ng cô qu¶n l‎Ý,®¸p øng yªu cÇu ho¹t ®éng trong thêi ®¹i míi, ph¶i ®­îc triÓn khai víi tèc ®é cao. 1.6.Ch­¬ng tr×nh nghiªn cøu – ph¸t triÓn s¶n phÈm míi:h×nh thµnh mét bé phËn nghiªn cøu, thiÕt kÕ t¹o mÉu chuyªn nghiÖp vµ bé phËn chuyªn s¶n xuÊt thö nghiÖm c¸c s¶n phÈm míi nh»m n©ng cao vµ duy tr× søc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp. 1.7.Ch­¬ng tr×nh gia t¨ng tiÒm lùc tµi chÝnh – c¹nh tranh thu hót vèn: ®Ó ®ñ nguån tµi trî cho chÝn ch­¬ng tr×nh kh¸c trong tõng thêi kú .§ång thêi n©ng cao n¨ng lùc qu¶n trÞ tµi chÝnh phï hîp theo tõng b­íc më réng quy m« doanh nghiÖp.C«ng khai ho¸ vµ minh b¹ch ho¹t ®éng tµi chÝnh ®­îc xem lµ ®iÓm xuÊt ph¸t cña chiÕn l­îc tµi chÝnh,qua ®ã ®Ó doanh nghiÖp biÕt ®­îc thùc tr¹ng vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn ,cã nh­ vËy míi kh¾c phôc ®­îc mét sè nguyªn nh©n vÒ tµi chÝnh,tham nhòng,bßn rót vèn nhµ n­íc. 1.8.Ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc – c¹nh tranh thu hót nh©n tµi: nh»m võa ph¸t triÓn n¨ng lùc ,kiÕn thøc ,kü n¨ng cña ®éi ngò s½n cã ,võa bæ sung thªm ng­êi giái ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu ,nhiÖm vô míi cña doanh nghiÖp.Nguån nh©n lùc lu«n ®­îc coi lµ mét trong nh÷ng nh©n tè quan träng gióp cho doanh nghiÖp t¹o dùng h×nh ¶nh vµ vÞ thÕ cña m×nh trªn th­¬ng tr­êng.§µo t¹o sÏ kh«ng thÓ t¸ch rêi kÕ ho¹ch vµ chiÕn l­îc kinh doanh cña doanh nghiÖp .§µo t¹o cÇn ph¶i ®­îc coi lµ mét trong nh÷ng nh©n tè v« cïng quan träng ®Ó gióp doanh nghiÖp x©y dùng th­¬ng hiÖu vµ h×nh ¶nh cña m×nh trªn thÞ tr­êng. 1.9.Ch­¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸ vµ niªm yÕt thÞ tr­êng chøng kho¸n:ch­¬ng tr×nh nµy võa nh»m t¹o tiÒn ®Ò cho ch­¬ng tr×nh gia t¨ng tiÒm lùc tµi chÝnh – c¹nh tranh thu hót vèn ,võa lµ c¬ së ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lÝ mét c¸ch triÖt ®Ó vµ còng nh»m t¹o ra mét ®éng lùc míi trong c¸n bé ,nh©n viªn. 1.10.Ch­¬ng tr×nh hîp t¸c – liªn kÕt – gia nhËp – c¸c hiÖp héi trong vµ ngoµi n­íc…§©y lµ ch­¬ng tr×nh sÏ t¹o thªm søc m¹nh cho doanh nghiÖp theo nguyªn lÝ “bu«n cã b¹n ,b¸n cã ph­êng”.Mçi doanh nghiÖp th­êng s¶n xuÊt – kinh doanh mét sè mÆt hµng ,hoÆc ®¶m b¶o nhËn mét sè kh©u cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt nh­:chØ s¶n xuÊt mét chi tiÕt ,bé phËn cña s¶n phÈm hoµn chØnh (vd:trong c¬ khÝ)hoÆc chØ thùc hiÖn mét vµi giai ®o¹n c«ng nghÖ (doanh nghiÖp s¶n xuÊt sîi ,v¶i cña c¸c ngµnh dÖt-may) hay lµ chØ tËp trung s¶n xuÊt s¶n phÈm cßn c¸c doanh nghiÖp kh¸c sÏ cung øng nguyªn vËt liÖu (DN®­êng,DN giÊy).§i liÒn víi tiÕn bé khoa häc –c«ng nghÖ vµ ph¸t triÓn cña ph©n c«ng lao ®éng x· héi ,cïng víi qu¸ tr×nh ®a d¹ng ho¸ s¶n xuÊt ,c¸c doanh nghiÖp còng ph¸t triÓn theo h­íng chuyªn m«n ho¸ s¶n phÈm vµ vai trß c«ng nghÖ .Do ®ã ®Ó t¸i s¶n xuÊt më réng c¸c doanh nghiÖp ph¶i liªn kÕt víi nhau.Thùc tÕ sau vô c¸c doanh nghiÖp Mü kiÖn c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam b¸n ph¸ gi¸ c¸ tra ,c¸ basa c¸c nhµ doanh nghiÖp ViÖt Nam míi thùc sù nhËn ra tÇm quan träng cña vÊn ®Ò nµy. Tõng ch­¬ng tr×nh môc tiªu nªu trªn cÇn ®­îc nghiªn cøu ,lËp dù ¸n cô thÓ nh­ mét dù ¸n ®Çu t­ nghiªm tóc.§iÒu ®Æc biÖt quan träng cña chiÕn l­îc nµy chÝnh lµ sù ®æi míi ®ång bé gi÷a 10 ch­¬ng tr×nh nµy theo mét lé tr×nh phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña tõng doanh nghiÖp ®Ó cã thÓ t¹o ra mét sù chuyÓn biÕn s©u s¾c,toµn diÖn ,gÇn nh­ mét cuéc lét x¸c toµn doanh nghiÖp. 2- Gi¶i ph¸p cña c¸c c¬ quan Nhµ n­íc. Doanh nghiÖp nãi chung còng nh­ doanh nghiÖp nhµ n­íc nãi riªng lµ nh÷ng tÕ bµo t¹o nªn mét c¬ thÓ thèng nhÊt lµ nÒn kinh tÕ ViÖt Nam.VÊn ®Ò thua lç cña c¸c doanh nghiÖp ®Æc biÖt lµ ë c¸c DNNN lµ c¨n bÖnh trÇm kha,cã ¶nh h­ëng lín tíi nÒn kinh tÕ n­íc ta.Trong thêi gian qua ,tuy Nhµ n­íc ®· cã nhiÒu chÝnh s¸ch hç trî ,®Çu t­ nh»m kh¾c phôc t×nh tr¹ng thua lç cña c¸c DNNN,…nh­ng trªn thùc tÕ c¸c chÝnh s¸ch vÉn cßn nhiÒu h¹n chÕ vÒ viÖc thùc hiÖn ,ch­a dång bé ,ch­a mang l¹i hiÖu qu¶ cao. Trong néi dung bµi tiÓu luËn nµy ,em xin phÐp ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p c¬ b¶n mµ Nhµ n­íc cÇn thùc hiÖn. 2.1.Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò vèn vµ sö dông vèn hiÖu qu¶,vÊn ®Ò nî ®äng trong c¸c DNNN: ViÖc thiÕu vèn vµ sö dông vèn kh«ng hiÖu qu¶,còng nh­ c«ng nî qu¸ lín cã ¶nh h­ëng rÊt lín tíi viÖc kinh doanh thua lç cña c¸cDNNN.§Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy tr­íc hÕt Nhµ n­íc cÇn nhanh chãng bæ sung vèn ,cÇn thùc hiÖn xo¸ bá c¬ chÕ cÊp ph¸t vèn,®ång thêi xö lÝ nî cña DNNN c¶ trong ng¾n h¹n vµ trong dµi h¹n.Trong ng¾n h¹n,víi nh÷ng kho¶n nî ®· ®­îc ban thanh to¸n nî trung ­¬ng x¸c nhËn ®­a vµo diÖn cÇn xö lÝ th× tiÕp tôc thùc hiÖn biÖn ph¸p khoanh nî,xo¸ nî.Trong dµi h¹n ,sau khi nî tån ®äng thuéc diÖn ph¶i xö lÝ ®· ®­îc gi¶i quyÕt xong, c¸c kho¶n nî phat sinh sau nµy ®­îc gi¶i quyÕt theo nguyªn t¾c tù chñ vµ tù chÞu tr¸ch nhiÖm.Mét ph­¬ng ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp lµ chÝnh phñ kh«ng cÊp ph¸t vèn mét c¸ch t¶n m¹n,mµ tËp trung vèn cho c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i Quèc doanh,th«ng qua ®ã doanh nghiÖp sÏ ®­îc c¸c NHTM nµy cÊp vèn víi l·i xuÊt b»ng tØ lÖ thu sö dông vèn Nhµ n­íc tr­íc ®©y céng víi chi phÝ ng©n hµng.§iÒu nµy lµm cho c¸c doanh nghiÖp ph¶i tÝnh to¸n sö dông vèn cã hiÖu qu¶ ,vèn Nhµ n­íc kh«ng nh÷ng ®­îc b¶o toµn mµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña DNNN còng ®­îc n©ng cao,võa ®¶m b¶o an ninh tµi chÝnh võa kh«ng lµm mÊt c¬ héi cña DNNN trong ®Çu t­.Tuy nhiªn cã mét biªn ph¸p ®­îc coi lµ kh¶ thi h¬n c¶ ,®ã lµ Nhµ n­íc thùc hiÖn viÖc ®Çu t­ vµ qu¶n lÝ vèn qua C«ng ty ®Çu t­ tµi chÝnh.C«ng ty ®Çu t­ tÇi chÝnh Nhµ n­íc lµ mét tæ chøc tµi chÝnh cña Nhµ n­íc cã chøc n¨ng qu¶n lÝ vèn cña Nhµ n­íc qua ph­¬ng thøc ®Çu t­ vèn vµo DNNN nh»m môc ®Ých chuyÓn tõ cÊp ph¸t vèn sang c¬ chÕ Nhµ n­íc ®Çu t­ vèn vµo c¸c DNNN,tõ ®ã x¸c lËp râ quyÒn së h÷u vÒ vèn cña Nhµ n­íc vµ quyÒn sö dông vèn cña c¸c doanh nghiÖp,t¸ch b¹ch qu¶n lÝ Nhµ n­íc víi qu¶n lÝ doanh nghiÖp.§©y lµ mét biÖn ph¸p hÕt søc thiÕt thùc,®Ó thùc hiÖn ph­¬ng ¸n nµy Nhµ n­íc cÇn nhanh chãng cã quy ®Þnh vÒ quy chÕ ho¹t ®éng vµ c¬ chÕ tµi chÝnh cña m« h×nh c«ng ty ®Çu t­ tµi chÝnh. 2.2.Gi¶i quyÕt nh÷ng bÊt cËp trong c¸c chÝnh s¸ch:thuÕ,tµi chÝnh ,tiÒn tÖ, xuÊt nhËp khÈu: ChÝnh s¸ch thuÕ:HÖ thèng chÝnh s¸ch thuÕ cña n­íc ta cßn nhiÒu nh­îc ®iÓm,cÇn sím ®­îc hoµn thiÖn.§èi víi c¸c doanh nghiÖp ®ang trong thêi k× lµm ¨n thua lç,Nhµ n­íc cÇn cã chÝnh s¸ch ­u tiªn gi¶m thuÕ,t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh ,v­ît qua t×nh tr¹ng khã kh¨n tr­íc m¾t.Nhµ n­íc cÇn sím hoµn thiÖn c¶ vÒ néi dung lÉn h×nh thøc c¸c chÝnh s¸ch thuÕ,sím ban hµnh c¸c v¨n b¶n cã liªn quan ®Õn viÖc thùc hiÖn thuÕ,nhÊt lµ thuÕ xuÊt nhËp khÈu ,t¹o kh¶ n¨ng c¹nh tranh cho hµng ho¸ ViÖt Nam. ChÝnh s¸ch xuÊt nhËp khÈu:Trong xu thÕ héi nhËp quèc tÕ hiÖn nay,c¸c s¶n phÈm trong n­íc chÞu sù c¹nh tranh quyÕt liÖt cña hµng ho¸ n­íc ngoµi,do vËy Nhµ n­íc cÇn ®­a ra nh÷ng chÝnh s¸ch hîp lÝ ,tr¸nh t×nh tr¹ng nhËp khÈu nhiÒu hµng ho¸ lµm cho c¸c s¶n phÈm cïng lo¹i trong n­íc kh«ng c¹nh tranh ®­îc.Ngoµi ra Nhµ n­íc cÇn cã sù hç trî cho c¸c doanh nghiÖp khi tham gia xuÊt nhËp khÈu t¹o lîi thÕ c¹nh tranh b­íc ®Çu cho doanh nghiÖp khi th©m nhËp thÞ tr­êng thÕ giíi. 2.3.Nhµ n­íc cÇn tiÕp tôc thùc hiÖn vµ ®Èy m¹nh s¾p xÕp,®æi míi doanh nghiÖp nhµ n­íc. 2.3.1 C¸c gi¶i ph¸p s¾p xÕp,cæ phÇn ho¸ DNNN: 2.3.1.1.Söa ®æi tiªu chÝ,danh môc ph©n lo¹i s¾p xÕp DNNN vµ quy ®Þnh tØ lÖ vèn nhµ n­íc tham gia trong c¬ cÊu vèn ph¸t hµnh lÇn ®Çu t¹i quyÕt ®Þnh 58/2002/Q§-TTg vµ chØ thÞ 01/2003/CT-TTg theo nguyªn t¾c: *Nhµ n­íc chØ n¾m gi÷ 100% vèn ë nh÷ng doanh nghiÖp ho¹t ®éng trùc tiÕp trong c¸c lÜnh vùc an ninh,quèc phßng vµ mét sè doanh nghiÖp cã vÞ trÝ ®Æc biÖt trong mét sè ngµnh quan träng cña nÒn kinh tÕ nh­ hÖ thèng truyÒn t¶i ®iÖn,trôc th«ng tin,khai th¸c quÆng cã chÊt phãng x¹,c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng cã tÝnh chÊt ®Æc thï nhµ n­íc cÇn n¾m gi÷ 100% vèn do Thñ t­íng ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh.C¸c doanh nghiÖp cßn l¹i ®Òu cã thÓ thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ hoÆc ®a d¹ng ho¸ së h÷u. *ChuyÓn tõ h×nh thøc doanh nghiÖp c«ng Ých sang c¬ chÕ s¶n phÈm c«ng Ých vµ dÞch vô c«ng Ých,khuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ tham gia ®Êu thÇu thùc hiÖn c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô nµy ®Ó n©ng cao ch¸t l­îng vµ gi¶m chi phÝ cho ng©n s¸ch. *Bá quy ®Þnh tØ lÖ cæ phÇn Nhµ n­íc n¾m gi÷ ®Ó t¹o c¬ chÕ linh ho¹t trong ho¹t ®éng qu¶n lÝ vµ ®Çu t­ vèn cña nhµ n­íc t¹i c¸c doanh nghiÖp vµ t¹o ®iÒu kiÖn khuyÕn khÝch doanh nghiÖp huy ®éng vèn tõ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong n­íc vµ n­íc ngoµi ®Ó më réng s¶n xuÊt kinh doanh. 2.3.1.2Söa ®æi c¬ chÕ cæ phÇn ho¸,s¾p xÕp l¹i doanh nghiÖp t¹i NghÞ ®Þnh 64/2002/N§-CP vµ NghÞ ®Þnh 103/1999/N§-CP ,NghÞ ®Þnh 49/2002/N§-CP theo h­íng: *Më réng ®èi t­îng cæ phÇn ho¸ bao gåm c¶ c¸c tæng c«ng ty,c¸c doanh nghiÖp cã quy m« lín vµ c¸c n«ng l©m tr­êng quèc doanh;thu hÑp ®èi t­îng Nhµ n­íc n¾m gi÷ cæ phÇn.Nha` n­íc chØ c«ng bè danh môc c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc cÇn n¾m gi÷ 100% cßn l¹i thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ së h÷u b»ng nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau theo lé tr×nh. *ChuyÓn c¬ chÕ giao,b¸n,kho¸n kinh doanh vµ cho thuª doanh nghiÖp sang thùc hiÖn ®Êu thÇu b¸n doanh nghiÖp (bao gåm c¶ quyÒn sö dông ®Êt)g¾n víi ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng vµ ®¶m b¶o m«i sinh.Më réng quyÒn mua cæ phÇn,tham gia gãp vèn cña c¸c nhµ ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc ®Ó chuyÓn thµnh c«ng ty cæ phÇn hoÆc doanh nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi. *§æi míi ph­¬ng thøc ®Þnh gi¸ doanh nghiÖp:bá c¬ chÕ ®Þnh gi¸ th«ng qua héi ®ång,thùc hiÖn ®Þnh gi¸ th«ng qua c¸c tæ chøc kÕ to¸n kiÓm to¸n,thuª t­ vÊn tµi chÝnh trong vµ ngoµi n­íc ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn n©ng cao uy tÝn,tÝnh c«ng khai minh b¹ch vµ n©ng gi¸ trÞ doanh nghiÖp khi cæ phÇn ho¸. *Bæ sung gi¸ trÞ h÷u h×nh vµ v« h×nh,gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt vµ gi¸ trÞ v­ên c©y,rõng trång vµo gi¸ trÞ doanh nghiÖp ®Ó thùc hiÖn viÖc b¸n cæ phÇn hoÆc b¸n ®Êu gi¸. *§æi míi ph­¬ng thøc b¸n cæ phiÕu ®èi víi doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸. *§iÒu chØnh chÝnh s¸ch ®èi víi lao ®éng d«i d­ ë c¸c doanh nghiÖp s¾p xÕp l¹i theo h­íng cã thêi h¹n ®Ó ®¶m b¶o tÝnh kÞp thêi vµ sù gi¸m s¸t cña nhµ n­íc;bæ sung quy ®Þnh khèng chÕ vÒ tØ lÖ lao ®éng ®­îc ¸p dông chÝnh s¸ch lao ®éng d«i d­,cïng chÝnh s¸ch ­u ®·i vÒ thuÕ ®Ó khuyÕn khÝch doanh nghiÖp s¾p xÕp l¹i sö dông nhiÒu lao ®éng,duy tr× æn ®Þnh x· héi. *Hoµn thiÖn chÝnh s¸ch thuÕ,tiÒn thuª ®Êt ®Ó khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ vµ niªm yÕt b¸n cæ phiÕu trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n. *Hoµn thiÖn c¬ chÕ chÝnh s¸ch kinh doanh chøng kho¸n vµ thÞ tr­êng chøng kho¸n(NghÞ ®Þnh144/2003/N§-CP):gi¶m bít can thiÖp hµnh chÝnh trùc tiÕp cña Nhµ n­íc vµo thÞ tr­êng,t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp ph¸t hµnh chøng kho¸n ra c«ng chóng,g¾n viÖc ph¸t hµnh cæ phiÕu víi niªm yÕt c«ng khai trªn thÞ tr­êng.Ph¸t triÓn hÖ thèng trung gian tµi chÝnh trªn thÞ tr­êng nh­ c¸c c«ng ty chøng kho¸n,c¸c quü ®Çu t­ chøng kho¸n,c«ng ty qu¶n lÝ quü ®Çu t­ chøng kho¸n t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c nhµ ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc tham gia ®Çu t­ vµo cæ phiÕu,tr¸i phiÕu doanh nghiÖp. 2.3.2.Hoµn chØnh c¸c c¬ chÕ,chÝnh s¸ch tµi chÝnh ®èi víi doanh nghiÖp: Ban hµnh c¬ chÕ t¨ng c­êng tÝnh tù chñ,tù chÞu tr¸ch nhiÖm trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp,gi¶m bít sù can thiÖp hµnh chÝnh cña c¬ quan Nhµ n­íc ®èi víi doanh nghiÖp.Ban hµnh c¬ chÕ chÝnh s¸ch xo¸ bá c¸c luËt b¶o hé bÊt hîp lÝ,bao cÊp ®èi víi c¸c DNNN:khoanh nî,gi·n nî,xo¸ nî,bï lç,cÊp vèn tÝn dông ­u ®·i…ChuyÓn tõ chÝnh s¸ch hç trî trùc tiÕp sang chÝnh s¸ch hç trî gi¸n tiÕp vµ t¹o ®iÒu kiÖn gióp c¸c doanh nghiÖp gi¶m chi phÝ ®Çu vµo,n©ng cao tÝnh c¹nh tranh,xóc tiÕn th­¬ng m¹i vµ xuÊt khÈu:khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp tiÕp cËn víi thÞ tr­êng vèn,thÞ tr­êng chøng kho¸n.Ban hµnh c¬ chÕ b¾t buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i chñ ®éng xö lÝ c¸c tån t¹i vÒ nî vµ tµi s¶n tån ®äng ngay trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh,g¾n víi viÖc x¸c ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm cña gi¸m ®èc doanh nghiÖp trong tr­êng hîp ®Ó t×nh tr¹ng t¸i diÔn,thiÕt lËp c¬ chÕ kØ luËt thanh to¸n ë c¸c doanh nghiÖp,®ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó dÈy m¹nh viÖc xö lÝ nî vµ tµi s¶n tån ®äng cña c¸c doanh nghiÖp th«ng qua c«ng ty mua,b¸n nî,tµi s¶n tån ®äng vµ c¸c ®Þnh chÕ trung gian tµi chÝnh. 2.3.3 §æi míi ph­¬ng thøc qu¶n lÝ Nhµ n­íc ®èi víi doanh nghiÖp theo h­íng: Nhµ n­íc ban hµnh chÝnh s¸ch,chÕ ®é gi¸m s¸t theo c¸c chi tiªu tµi chÝnh ®èi víi c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp,kh«ng can thiÖp trùc tiÕp vµo ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp.T¨ng c­êng tÝnh c«ng khai minh b¹ch vÒ tµi chÝnh vµ hÖ thèng ®¸nh gi¸ rñi ro qua c¸c c«ng cô nh­ kiÓm to¸n,kÕ to¸n,t­ vÊn tµi chÝnh…theo chuÈn møc vµ tiªu chuÈn quèc tÕ víi b­íc ®i phï hîp víi thùc tÕ cña ViÖt Nam.Thèng nhÊt qu¶n lÝ vèn Nhµ n­íc ®Çu t­ vµo c¸c doanh nghiÖp theo h­íng xo¸ bá chia c¾t vÒ quyÒn së h÷u doanh nghiÖp gi÷a c¸c bé,®Þa ph­¬ng vµ tæng c«ng ty;Nhµ n­íc gi÷ vai trß lµ nhµ ®Çu t­ vèn thèng nhÊt th«ng qua mét tæ chøc ®Çu t­ vèn trung gian b»ng viÖc thµnh lËp C«ng ty ®Çu t­ tµi chÝnh Nhµ n­íc ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng,b¶o toµn vµ t¨ng tr­ëng vèn Nhµ n­íc trong doanh nghiÖp. 2.4. Nhµ n­íc cÇn t¹o m«i tr­êng kinh doanh thuËn lîi h¬n n÷a: Trong thêi k× qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi ë n­íc ta hiÖn nay,víi nÒn kinh tÕ më,nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ cïng nhau c¹nh tranh,cïng víi nh÷ng khuyÕt tËt cña c¬ chÕ thÞ tr­êng g©y ra kh«ng Ýt khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh.Do vËy Nhµ n­íc cÇn t¹o m«i tr­êng kinh doanh b×nh ®¼ng vµ c«ng b»ng cho c¸c doanh nghiÖp.Muèn vËy,Nhµ n­íc ph¶i hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt:t¨ng c­êng ph¸p chÕ,xö lÝ ph¶i nghiªm minh,nghiªm kh¾c c¸c tr­êng hîp vi ph¹m;nhanh chãng ban hµnh luËt c¹nh tranh,h¹n chÕ gian lËn,t¹o sù canh tranh lµnh m¹nh.Cã nh­ vËy míi h¹n chÕ ®­îc t×nh tr¹nh thua lç triÒn miªn cña c¸c DNNN.Nhanh chãng hoµn thiÖn luËt DNNN,luËt ph¸ s¶n ®­a c¸c doanh nghiÖp thua lç th­êng xuyªn,kh«ng cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn vµo d¹ng ngõng ho¹t ®éng,tr¸nh t×nh tr¹ng l·ng phÝ vèn. Ngoµi ra Nhµ n­íc cÇn nhanh chãng triÓn khai, thùc hiÖn luËt kÕ to¸n-kiÓm to¸n,vµ tæ chøc thùc hiÖn trong c¸c doanh nghiÖp.Thùc hiÖn chiÕn l­îc quy ho¹ch c¸c DNNN ph¶i g¾n víi t×nh tr¹ng thùc tÕ. Trªn ®©y em xin ®­îc ®Ò cËp mét sè gi¶i ph¸p c¬ b¶n cho c¸c DNNN v­ît qua t×nh tr¹ng thua lç mµ Nhµ n­íc cÇn thùc hiÖn.ViÖc thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p nh­ thÕ nµo lµ vÊn ®Ò rÊt khã.Tuy nhiªn ch¾c ch¾n r»ng khi thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p nµy t×nh tr¹ng thua lç ë c¸c DNNN sÏ ®­îc gi¶m ®¸ng kÓ mang l¹i hiÖu qu¶ kh«ng nhá cho doanh nghiÖp vµ nÒn kinh tÕ n­íc ta. 3- C¸c ®iÒu kiÖn thùc hiÖn. T×nh h×nh thua lç cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ®ang lµ vÊn ®Ò hÕt søc nãng báng hiÖn nay.ViÖc nhanh chãng t×m ra gi¶i ph¸p kh«i phôc l¹i c¸c doanh nghiÖp lµ yªu cÇu cÊp thiÕt.Muèn thùc hiÖn tèt c¸c gi¶i ph¸p ®ßi hái cÇn cã mét sè ®iÒu kiÖn c¬ b¶n sau: *Sù æn ®Þnh kinh tÕ, chÝnh trÞ lµ mét ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p hiÖu qu¶: æn ®Þnh kinh tÕ ®Ó gi÷ cho c¸c doanh nghiÖp ph¸t triÓn æn ®Þnh, æn ®Þnh chÝnh trÞ ®Ó t¹o m«i tr­êng kinh doanh thuËn lîi vµ m«i tr­êng ®Çu t­ an toµn. *CÇn t¨ng c­êng hiÖu lùc ph¸p luËt, hÖ thèng ph¸p luËt ph¶i chÆt chÏ ®ång bé, t¹o m«i tr­êng c¹nh tranh lµnh m¹nh.Tõ ®ã thùc hiÖn tèt ®­îc c¸c gi¶i ph¸p. *YÕu tè con ng­êi lµ yÕu tè cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®Õn kÕt qu¶ thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p.V× gi¶i ph¸p cã tèt ®Õn ®©u mµ yÕu tè con ng­êi kh«ng ®¸p øng ®­îc nhiÖm vô cÇn thiÕt th× khã ®¹t ®­îc kÕt qu¶ nh­ mong muèn. *Muèn thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p trªn cÇn mét l­îng vèn rÊt lín.Tuy nhiªn kh«ng ph¶i b¾t buéc Nhµ n­íc ph¶i cã l­îng vèn rÊt lín ®ã mµ Nhµ n­íc cÇn ph¶i cã b­íc ®æi míi vÒ quan ®iÓm, cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch ®Çu t­ hîp lÝ vµ ph­¬ng thøc qu¶n lÝ ®iÒu hµnh vèn nhµ n­íc t¹i DNNN nh»m ph¸t huy tèt nhÊt hiÖu qu¶ sö dông vèn.  KÕt luËn Tr­íc hÕt em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸ thÇy c« ®· nghiªn cøu hÕt bµi tiÓu luËn nµy cña em. N­íc ta ®ang trong tiÕn tr×nh héi nhËp quèc tÕ,®ã lµ c¬ héi còng chÝnh lµ nh÷ng thö th¸ch to l¬n ®èi víi c¸c doanh nghiÖp còng nh­ víi toan bé nÒn kinh tÕ.Trong ®iÒu kiÖn ®ã ,DNNN cµng béc lé râ vai trß chñ ®¹o cña nã trong hÖ thèng doanh nghiÖp.Vµ nÒn kinh tÕ lu«n ®Æt ra cho chóng ta rÊt nhiÒu c©u hái lín,mµ gi¶i ph¸p kinh tÕ cho c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n thua lç chØ lµ mét trong c¸c c©u hái ®ã. ViÖc thùc hiÖn tèt c¸c gi¶i ph¸p trªn kh«ng thÓ chØ thùc hiÖn trong mét sím mét chiÒu .Mµ ®ßi hái ph¶i cã sù phèi kÕt hîp gi÷a Nhµ n­íc,doanh nghiÖp,c¸c nhµ kinh tÕ,¬n n÷a lµ thêi gianvµ mét l­îng vèn kh«ng nhá. Do ®ã ,chóng ta ph¶i cïng nhau nç lùc hÕt søc m×nh ,®­a ra c¸c gi¶i ph¸p hiÖu qu¶ nhÊt cho c¸c doanh nghiÖp cßn lµm ¨n thua lç ,t¹o ®iÒu kiÖn cho nã ph¸t triÓn,nh»m thùc hiªn môc tiªu cao c¶ h¬n ,®ã lµ ®­a ®Êt n­íc tiÕn lªn CNXH. Trong ®iÒu kiÖn héi nhËp quèc tÕ ngµy cµng më réng ,c¸c doanh nghiÖp vµ Nh¶ n­íc cÇn quan t©m h¬n n÷a ®Õn nhiªm vô tr­íc m¾t lµ kh¨c phôc t×nh tr¹ng thua lç vµ nhanh chãng t×m ra gi¶i phap héi nhËp hiÖu qu¶ nhÊt.kh¼ng ®Þnh vÞ thÕ ®Êt n­íc trªn tr­êng quèc tÕ. TiÓu luËn ®Ðn ®©y em xin ®­îc kÕt thuc.Trong tiÓu luËn kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng h¹n chÕ vµ khuyÕt ®iÓm .Em mong nhËn ®­îc sù th«ng c¶m cña c¸c thÇy c«. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n ! Danh môc tµi liÖu tham kh¶o 1.Gi¸o tr×nh kinh tÕ vi m« §¹i häc TµI chÝnh kÕ to¸n Hµ Néi. 2.Gi¸o tr×nh kinh tÕ vi m« §¹i häc KTQD 3.Gi¸o tr×nh kinh tÕ vi m« DAVID BECK 4.Gi¸o tr×nh Qu¶n trÞ kinh doanh §¹i häc Tµi chinh kÕ to¸n HN. 5.Thêi b¸o kinh tÕ SµI Gßn (c¸c sè n¨m 2002,2003) 6.Thêi b¸o kinh tÕ VN (c¸c sè n¨m2003). 7.T¹p chÝ kinh tÕ vµ ph¸t triÓn §¹i häc KTQD(sè79,th¸ng1/2004). 8.T¹p chÝ Nhµ qu¶n lÝ . 9.C¸c trang web: www.mof.gov.vn www.saigontimes.com.vn môc lôc Lêi më ®Çu 1 PhÇn I: Lý luËn chung 1 1.Doanh nghiÖp vµ nh÷ng vÊn ®Ò thua lç cña doanh nghiÖp 1 1.1. Doanh nghiÖp 1 1.2. VÊn ®Ò thua lç cña doanh nghiÖp 4 2. Nguyªn nh©n t×nh tr¹ng thua lç cña doanh nghiÖp 5 2.1. Nguyªn nh©n kh¸ch quan 5 2.2. Nguyªn nh©n chñ quan cña doanh nghiÖp 7 PhÇn II: T×nh tr¹ng thua lç cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam 9 1. Kh¸i qu¸t t×nh tr¹ng thua lç cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay 9 2. Nguyªn nh©n chñ yÕu dÉn ®Õn thua lç 11 2.1. Nguyªn nh©n kh¸ch quan 11 2.2. Nguyªn nh©n chñ quan 12 3. C¸c biÖn ph¸p ®· ®­îc kh¾c phôc trong thêi gian qua 13 3.1. Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc 13 3.2. Thµnh lËp c¸c tËp ®oµn kinh doanh 14 3.3. Gi¶i ph¸p gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nî vµ hµng ho¸ Õ thõa 14 PhÇn III: Gi¶i ph¸p kinh tÕ víi doanh nghiÖp nhµ n­íc lµm ¨n thua lç 15 1. Gi¶i ph¸p cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc 15 2. Gi¶i ph¸p cña c¸c c¬ quan nhµ n­íc 17 3. C¸c ®iÒu kiÖn thùc hiÖn 20 KÕt luËn 21 Danh môc tµi liÖu tham kh¶o 22