Giáo trình giáo dục học quân sự

guyªn t¾c b¶o ®¶m tÝnh ®¶ng, tÝnh giai cÊp trong qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc vµo thùc tiÔn, l·nh ®¹o, chØ huy c¸c ®¬n vÞ cÇn ph¶i: N¾m v÷ng c¸c quan ®iÓm cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin, t­ t­ëng Hå ChÝ Minh vÒ gi¸o dôc vµ qu¶n lý gi¸o dôc; n¾m v÷ng ®­êng lèi, chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch vÒ gi¸o dôc; qu¶n lý gi¸o dôc cña §¶ng, cña Nhµ n­íc, cña Qu©n ®éi. Mäi ho¹t ®éng qu¶n lý gi¸o dôc ®Òu ph¶i mang tÝnh ®¶ng, tÝnh giai cÊp s©u s¾c nh»m thùc hiÖn môc tiªu gi¸o dôc nh©n c¸ch qu©n nh©n ph¸t triÓn toµn diÖn ®¸p øng yªu cÇu cña sù nghiÖp b¶o vÖ vµ x©y dùng Tæ quèc ViÖt Nam x· héi chñ nghÜa. Ph¶i lÊy hiÕn ph¸p, luËt ph¸p Nhµ n­íc, ®iÒu lÖnh Qu©n ®éi; c¸c chÕ ®é, quy ®Þnh cña Bé Quèc phßng lµm c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh tiªu chÝ xem xÐt, ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ c«ng t¸c qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc qu©n nh©n. Th­êng xuyªn, kiªn quyÕt ®Êu tranh chèng c¸c t­ t­ëng phi v« s¶n, c¸c hiÖn t­îng tiªu cùc trong gi¸o dôc vµ qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc qu©n nh©n. b. Nguyªn t¾c tËp trung d©n chñ Nguyªn t¾c tËp trung d©n chñ trong qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc qu©n nh©n ®­îc x©y dùng trªn c¬ së nguyªn t¾c l·nh ®¹o cña §¶ng vµ b¶n chÊt x· héi x· héi chñ nghÜa. Thùc chÊt cña nguyªn t¾c nµy ph¶n ¸nh mèi quan hÖ thèng nhÊt biÖn chøng gi÷a hai mÆt tËp trung vµ d©n chñ trong qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc qu©n nh©n. MÆt thø nhÊt, ph¶i t¨ng c­êng qu¶n lý tËp trung ®Ó quyÕt ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò träng yÕu cña c«ng t¸c huÊn luyÖn - gi¸o dôc; t¹o sù thèng nhÊt phôc tïng ý chÝ cña l·nh ®¹o, chØ huy. TËp trung trong qu¶n lý gi¸o dôc b¶o ®¶m sù thèng nhÊt vÒ ý chÝ vµ hµnh ®éng cña hÖ qu¶n lý; ng¨n ngõa khuynh h­íng v« chÝnh phñ, chØ thÊy lîi Ých tr­íc m¾t mµ kh«ng thÊy lîi Ých l©u dµi, chØ thÊy lîi Ých bé phËn mµ kh«ng thÊy lîi Ých toµn thÓ. TËp trung trong qu¶n lý cßn ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh gi¸o dôc - huÊn luyÖn vËn ®éng, ph¸t triÓn ®óng quy luËt víi chÊt l­îng, hiÖu qu¶ phï hîp c¸c tiªu chÝ ®· x¸c dÞnh. MÆt thø hai, ph¶i më réng, ph¸t huy tèi ®a quyÒn d©n chñ, tÝnh chñ ®éng cña c¸c c¸ nh©n, bé phËn trong qu¶n lý gi¸o dôc nh»m gi¶i phãng n¨ng lùc tiÒm Èn cña c¸c chñ thÓ vµ ®èi t­îng qu¶n lý, lµm t¨ng hiÖu qu¶ sö dông c¸c nguån lùc gi¸o dôc. Nguyªn t¾c tËp trung d©n chñ ph¶i ®­îc qu¸n triÖt s©u s¾c trong toµn bé ho¹t ®éng qu¶n lý gi¸o dôc qu©n nh©n tõ x©y dùng kÕ ho¹ch ®Õn tæ chøc thùc hiÖn còng nh­ kiÓm tra kÕt thóc mét chu tr×nh, trong ®ã cÇn nhÊn m¹nh mét sè ®iÓm: KÕt hîp chÆt chÏ gi÷a tËp trung vµ d©n chñ, thùc nghiªm tóc chÕ ®é tËp thÓ l·nh ®¹o, c¸ nh©n chÞu tr¸ch nhiÖm; quy ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm, quyÒn h¹n tõng c¸ nh©n trong hÖ qu¶n lý. Tæ chøc qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc qu©n nh©n ph¶i lu«n b¶o ®¶m sù thèng nhÊt gi÷a hai mÆt tËp trung - d©n chñ. TËp trung ph¶i trªn c¬ së d©n chñ, d©n chñ ph¶i dÉn ®Õn tËp trung; kiªn quyÕt kh¾c phôc hiÖn t­îng t¸ch rêi, xem nhÑ hoÆc tuyÖt ®èi hãa tõng mÆt ®Ó dÉn ®Õn t×nh tr¹ng gia tr­ëng ®éc ®o¸n, d©n chñ h×nh thøc, gi¶ t¹o hoÆc tù do qu¸ trín, v« chÝnh phñ… lµm gi¶m sót chÊt l­îng, hiÖu qu¶ gi¸o dôc qu©n nh©n ë ®¬n vÞ. c. Nguyªn t¾c b¶o ®¶m tÝnh kÕ ho¹ch Nguyªn t¾c b¶o ®¶m tÝnh kÕ ho¹ch trong qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc ®­îc x©y dùng trªn c¬ së lý luËn khoa häc qu¶n lý; tõ chÝnh chøc n¨ng cña b¶n th©n qu¸ tr×nh qu¶n lý gi¸o dôc vµ tõ thùc tiÔn qu¶n lý gi¸o dôc. Thùc chÊt cña nguyªn t¾c nµy lµ mäi ho¹t ®éng qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc qu©n nh©n ®Òu ph¶i b¶o ®¶m tÝnh kÕ ho¹ch cao; qu¶n lý b»ng kÕ ho¹ch vµ th«ng qua kÕ ho¹ch ®Ó qu¶n lý. Nguyªn t¾c b¶o ®¶m tÝnh kÕ ho¹ch ®ßi hái tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc cña chñ thÓ ®Òu ph¶i ®­îc x©y dùng thµnh kÕ ho¹ch khoa häc, cô thÓ tØ mØ vµ dùa vµo kÕ ho¹ch ®ã ®Ó qu¶n lý con ng­êi, qu¶n lý c«ng viÖc. Cïng víi viÖc x©y dùng ph¶i kiªn quyÕt tæ chøc thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ c¸c kÕ ho¹ch ®· ®­îc x¸c ®Þnh vµ phª duyÖt. Qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc qu©n nh©n lµ mét lÜnh vùc phøc t¹p bao gåm nhiÒu mÆt ho¹t ®éng, nhiÒu lo¹i h×nh c«ng viÖc, muèn ®¹t hiÖu qu¶ cao cÇn cã sù phèi hîp thèng nhÊt nhiÒu lùc l­îng, do vËy c«ng t¸c kÕ ho¹ch cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng. §Ó qu¸n triÖt nguyªn t¾c b¶o ®¶m tÝnh kÕ ho¹ch vµo thùc tiÔn qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc qu©n nh©n cÇn thùc hiÖn tèt c¸c yªu cÇu. Trªn c¬ së nhiÖm vô chÝnh trÞ, nhiÖm vô gi¸o dôc, t×nh h×nh thùc tÕ cña ®¬n vÞ còng nh­ sù h­íng dÉn cña l·nh ®¹o, chØ huy, chñ thÓ qu¶n lý x©y dùng c¸c kÕ ho¹ch ho¹t ®éng; tr×nh cÊp trªn phª duyÖt vµ dùa vµo ®ã ®Ó thùc hiÖn mét c¸ch ®Çy ®ñ, nghiªm tóc; tr¸nh hµnh ®éng tù do, tïy tiÖn. KÕ ho¹ch ®­îc x©y dùng ph¶i b¶o ®¶m sù thèng nhÊt tõ d­íi lªn vµ tõ trªn xuèng; kÕ ho¹ch nhá, ng¾n h¹n ph¶i phôc vô cho viÖc hoµn thµnh kÕ ho¹ch lín, dµi h¹n; kÕ ho¹ch lín, dµi h¹n ph¶i ®­îc triÓn khai thµnh nhiÒu kÕ ho¹ch nhá, ng¾n h¹n. Trong kÕ ho¹ch qu¶n lý gi¸o dôc cÇn ph©n cÊp, ph©n c«ng, x¸c ®Þnh nhiÖm vô râ rµng ®Õn tõng c¸ nh©n, bé phËn tõ néi dung c«ng viÖc ®Õn thêi gian hoµn thµnh vµ yªu cÇu ®¹t ®­îc; ph¶i x¸c ®Þnh râ sù phèi hîp ho¹t ®éng gi÷a c¸c c¬ quan, bé phËn ®Ó kÕ ho¹ch qu¶n lý gi¸o dôc ®­îc thùc hiÖn ®ång bé, nhÞp nhµng, ®óng tiÕn tr×nh, tiÕn ®é. Trong tæ chøc thùc hiÖn cÇn sö dông linh ho¹t, s¸ng t¹o c¸c ph­¬ng ph¸p qu¶n lý, huy ®éng ®iÒu hµnh, ®éng viªn c¸c nguån nh©n lùc cña ®¬n vÞ, nhÊt lµ c¸n bé c¸c cÊp, c¸c ngµnh tiÕn hµnh cã hiÖu qu¶ c«ng viÖc theo kÕ ho¹ch ®· phª duyÖt. Th­êng xuyªn theo dâi, gi¸m s¸t vµ kiÓm tra ho¹t ®éng tõng c¸ nh©n, bé phËn; kÞp thêi ph¸t hiÖn, ®iÒu chØnh nh÷ng sai sãt, thùc hiÖn th¾ng lîi kÕ ho¹ch ®· x¸c ®Þnh. d. Nguyªn t¾c khoa häc vµ hiÖu qu¶ B¶o ®¶m tÝnh khoa häc vµ hiÖu qu¶ trong qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc lµ mét nguyªn t¾c chñ yÕu trong ho¹t ®éng qu¶n lý. Nguyªn t¾c nµy ®­îc x©y dùng trªn c¬ së lý luËn vÒ khoa häc qu¶n lý vµ tõ thùc tiÔn qu¶n lý gi¸o dôc. Thùc chÊt cña nguyªn t¾c khoa häc vµ hiÖu qu¶ trong qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc lµ: Chñ thÓ qu¶n lý ph¶i n¾m v÷ng vµ vËn dông cã hiÖu qu¶ nh÷ng quy luËt kh¸ch quan, quy luËt gi¸o dôc, nh÷ng thµnh tùu cña cña khoa häc - c«ng nghÖ vµo ho¹t ®éng qu¶n lý nh»m thùc hiÖn tèt nhÊt môc tiªu gi¸o dôc, môc tiªu qu¶n lý ®· x¸c ®Þnh. Nguyªn t¾c khoa häc vµ hiÖu qu¶ trong qu¶n lý cho thÊy chÊt l­îng qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc phô thuéc phÇn lín vµo n¨ng lùc vµ phÈm chÊt chñ thÓ qu¶n lý. §Ó qu¸n triÖt nguyªn t¾c nµy vµo thùc tiÔn, l·nh ®¹o, chØ huy ®¬n vÞ cÇn thùc hiÖn tèt c¸c yªu cÇu sau. Mäi ho¹t ®éng qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc ®Òu ph¶i tu©n thñ c¸c quy luËt kh¸ch quan cña qu¸ tr×nh gi¸o dôc vµ dùa vµo nh÷ng thµnh tùu cña khoa häc - c«ng nghÖ. Chñ thÓ qu¶n lý cÇn ®­îc ®µo t¹o vÒ khoa häc gi¸o dôc, khoa häc qu¶n lý gi¸o dôc, cã hÖ thèng tri thøc tèt vµ hÖ thèng kü n¨ng vËn dông linh ho¹t, s¸ng t¹o lý luËn qu¶n lý gi¸o dôc vµo thùc tiÔn. BiÕt tèi ­u hãa viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu qu¶n lý víi sù tiÕt kiÖm vµ sö dông hîp lý søc lao ®éng còng nh­ c¸c nguån lùc kh¸c. CÇn cã quan ®iÓm toµn diÖn, tæng thÓ trong qu¶n lý gi¸o dôc, thÊy râ t¸c ®éng d©y chuyÒn cña nã ®Ó tæ chøc ho¹t ®éng thèng nhÊt, ®ång bé, kÕ thõa vµ liªn tôc. KÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh gi¸o dôc th­êng xuÊt hiÖn sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh, do ®ã l·nh ®¹o, chØ huy ph¶i cã n¨ng lùc t­ duy vµ t­ëng t­îng ph¸t triÓn cao, tÝch cùc t×m kiÕm, sö dông c¸c biÖn ph¸p tèt nhÊt ®Ó n©ng cao chÊt l­îng qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc qu©n nh©n ë ®¬n vÞ. C¸c nguyªn t¾c qu¶n lý gi¸o dôc lµ mét thÓ thèng nhÊt, chóng quan hÖ mËt thiÕt, bæ sung vµ hç trî nhau t¹o thµnh hÖ thèng yªu cÇu chØ ®¹o, ®Þnh h­íng cho mäi ho¹t ®éng qu¶n lý gi¸o dôc. V× vËy, ng­êi l·nh ®¹o, chØ huy ph¶i nghiªn cøu, n¾m v÷ng vµ qu¸n triÖt s©u s¾c vµo thùc tiÔn ®Ó gãp phÇn n©ng cao chÊt l­îng, hiÖu qu¶ gi¸o dôc qu©n nh©n ë ®¬n vÞ hiÖn nay. 11.2.2. Ph­¬ng ph¸p qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc Ph­¬ng ph¸p qu¶n lý qu¸ tr×nh huÊn luyÖn vµ gi¸o dôc qu©n nh©n lµ tæng hîp nh÷ng c¸ch thøc, biÖn ph¸p t¸c ®éng cña chñ thÓ qu¶n lý ®Õn ®èi t­îng qu¶n lý nh»m thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ c¸c môc tiªu, nhiÖm vô vµ néi dung qu¶n lý ®· x¸c ®Þnh. Ph­¬ng ph¸p qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc qu©n nh©n rÊt phong phó ®a d¹ng vµ quan hÖ mËt thiÕt, ®an xen vµo nhau. Ng­êi ta th­êng dùa vµo c¸c dÊu hiÖu kh¸c nhau ®Ó ph©n lo¹i chóng. Ch¼ng h¹n: theo néi dung vµ c¬ chÕ ho¹t ®éng qu¶n lý cã: ph­¬ng ph¸p hµnh chÝnh - tæ chøc, ph­¬ng ph¸p kinh tÕ, ph­¬ng ph¸p t©m lý - x· héi; theo chøc n¨ng qu¶n lý cã: ph­¬ng ph¸p kÕ ho¹ch hãa; ph­¬ng ph¸p thèng kª, ph­¬ng ph¸p kiÓm tra Dï ph©n lo¹i theo tiªu chÝ nµo th× c¸c ph­¬ng ph¸p qu¶n lý gi¸o dôc ®Òu ph¶i ®¶m b¶o c¸c tÝnh chÊt: tÝnh môc ®Ých, tÝnh néi dung, tÝnh hiÖu qu¶ vµ tÝnh hÖ thèng. Trong lÜnh vùc qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc qu©n nh©n th­êng ph©n lo¹i ph­¬ng ph¸p theo néi dung vµ c¬ chÕ ho¹t ®éng qu¶n lý. a. Ph­¬ng ph¸p hµnh chÝnh qu©n sù Ph­¬ng ph¸p hµnh chÝnh qu©n sù trong qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc qu©n nh©n lµ hÖ thèng nh÷ng t¸c ®éng cña chñ thÓ qu¶n lý ®Õn ®èi t­îng qu¶n lý dùa trªn c¬ së quan hÖ tæ chøc vµ quyÒn lùc hµnh chÝnh qu©n sù, b»ng c¸c chØ thÞ, mÖnh lÖnh, quyÕt ®Þnh qu¶n lý nh»m thùc hiÖn tèt c¸c môc tiªu vµ néi dung qu¶n lý gi¸o dôc ®· x¸c ®Þnh. §Æc ®iÓm c¬ b¶n cña ph­¬ng ph¸p hµnh chÝnh qu©n sù trong qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc lµ tÝnh chÊt c­ìng bøc ®¬n ph­¬ng cña chñ thÓ qu¶n lý. Mét bªn ra quyÕt ®Þnh - mét bªn phôc tïng. Do ®ã quan hÖ qu¶n lý ë ®©y lµ quan hÖ gi÷a quyÒn uy vµ phôc tïng, gi÷a cÊp trªn vµ cÊp d­íi, gi÷a c¸ nh©n vµ tæ chøc. CÊp trªn ra lÖnh, ban hµnh c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý, cÊp d­íi chÊp hµnh, phôc tïng vµ tu©n theo. Ph­¬ng ph¸p hµnh chÝnh qu©n sù trong qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc gåm c¸c yÕu tè. Thø nhÊt - chñ thÓ qu¶n lý ban hµnh hÖ thèng c¸c v¨n b¶n ph¸p quy, quy ®Þnh vÒ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña c¸c c¸ nh©n, bé phËn trong ®¬n vÞ khi thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô gi¸o dôc qu©n nh©n. Thø hai - chñ thÓ qu¶n lý dïng c¸c quy ®Þnh, quyÕt ®Þnh, chØ thÞ, mÖnh lÖnh b¾t buéc cÊp d­íi thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô, b¶o ®¶m ®óng h­íng vµ phèi hîp nhÞp nhµng c¸c bé phËn, t¹o ra hiÖu lùc vµ kÕt qu¶ cao cña qu¸ tr×nh gi¸o dôc qu©n nh©n. Ph­¬ng ph¸p hµnh chÝnh qu©n sù cã ­u thÕ vÒ viÖc b¶o ®¶m tÝnh kû c­¬ng, kû luËt trong ho¹t ®éng gi¸o dôc cña ®¬n vÞ; t¹o thuËn lîi cho sù linh ho¹t, kÞp thêi khi tæ chøc thùc hiÖn c¸c quyÕt ®Þnh cña chñ thÓ qu¶n lý. Tuy nhiªn, do tÝnh chÊt ¸p ®Æt cña c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý nªn ®èi t­îng qu¶n lý dÔ r¬i vµo tr¹ng th¸i bÞ ®éng. §Ó sö dông cã hiÖu qu¶ ph­¬ng ph¸p hµnh chÝnh qu©n sù trong qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc qu©n nh©n ë ®¬n vÞ cÇn thùc hiÖn tèt c¸c yªu cÇu sau ®©y. X¸c ®Þnh râ c¬ së khoa häc cña c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý gi¸o dôc, c©n nh¾c ®Çy ®ñ lîi Ých cña c¸c lùc l­îng, bé phËn liªn quan khi thùc hiÖn quyÕt ®Þnh qu¶n lý. N¾m v÷ng t×nh h×nh thùc tÕ ®¬n vÞ, thùc tr¹ng ®èi t­îng qu¶n lý; cã ®Çy ®ñ th«ng tin vÒ nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn quyÕt ®Þnh qu¶n lý. QuyÕt ®Þnh qu¶n lý ph¶i dÔ hiÓu, râ rµng, døt kho¸t; cã ®Þa chØ cña ng­êi, bé phËn thùc hiÖn, thêi gian b¾t ®Çu cã hiÖu lùc vµ ph¶i g¾n chÆt víi quyÒn h¹n, tr¸ch nhiÖm cña ng­êi ra quyÕt ®Þnh. CÇn chó ý kh¾c phôc t×nh tr¹ng quan liªu, nhiÒu giÊy tê v¨n b¶n chång chÐo, thiÕu th«ng tin cÇn thiÕt, quyÕt ®Þnh kh«ng ®ñ c¨n cø khi sö dông ph­¬ng ph¸p hµnh chÝnh qu©n sù trong qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc qu©n nh©n ë ®¬n vÞ. b. Ph­¬ng ph¸p t©m lý - gi¸o dôc Ph­¬ng ph¸p t©m lý - gi¸o dôc trong qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc qu©n nh©n lµ hÖ thèng nh÷ng t¸c ®éng cña chñ thÓ qu¶n lý ®Õn nhËn thøc, t×nh c¶m, ý chÝ cña ®èi t­îng qu¶n lý b»ng thuyÕt phôc, ®éng viªn, t¹o d­ luËn x· héi nh»m thùc hiÖn tèt môc tiªu vµ c¸c néi dung qu¶n lý ®· x¸c ®Þnh. Thùc chÊt cña ph­¬ng ph¸p t©m lý - gi¸o dôc lµ th«ng qua nh÷ng mèi quan hÖ liªn nh©n c¸ch ®Ó t¸c ®éng ®Õn ®èi t­îng qu¶n lý nh»m n©ng cao nhËn thøc, h×nh thµnh ë qu©n nh©n nh÷ng quan ®iÓm ®óng ®¾n, x©y dùng thãi quen hµnh vi tèt ®Ñp, cã ®ñ tr×nh ®é, n¨ng lùc thùc hiÖn nhiÖm vô ®­îc giao. §ång thêi chuÈn bÞ t­ t­ëng, t×nh c¶m, ý thøc tr¸ch nhiÖm, lßng kiªn tr×, tinh thÇn tù chñ; t¹o bÇu kh«ng khÝ t©m lý tÝch cùc, lµnh m¹nh, th©n thiÖn trong c¸c tæ chøc, bé phËn khi thùc hiÖn nhiÖm vô. §Æc tr­ng næi bËt cña ph­¬ng ph¸p t©m lý - gi¸o dôc lµ tÝnh thuyÕt phôc - lµm cho ®èi t­îng qu¶n lý hiÓu râ ®óng, sai; ph¶i, tr¸i; tèt, xÊu; lîi, h¹i; thiÖn, ¸c… tõ ®ã n©ng cao tÝnh tù gi¸c tÝch cùc trong c«ng viÖc, g¾n bã víi tæ chøc, ®¬n vÞ. Môc ®Ých cña ph­¬ng ph¸p t©m lý - gi¸o dôc lµ b»ng lý lÏ t¸c ®éng vµo nhËn thøc, t×nh c¶m cña ®èi t­îng qu¶n lý lµm cho hä nhËn thøc ®óng ®¾n vµ tù nguyÖn thõa nhËn c¸c yªu cÇu cña chñ thÓ qu¶n lý, tõ ®ã cã th¸i ®é, hµnh vi phï hîp víi c¸c yªu cÇu ®ã. NghÜa lµ - biÕn yªu cÇu cña c¸c cÊp qu¶n lý thµnh nhu cÇu, thµnh nghÜa vô tù gi¸c bªn trong cña ®èi t­îng qu¶n lý. Ph­¬ng ph¸p t©m lý - gi¸o dôc cã ­u thÕ trong viÖc ph¸t huy quyÒn lµm chñ tËp thÓ vµ tiÒm n¨ng cña mäi thµnh viªn; vËn dông thµnh c«ng ph­¬ng ph¸p nµy sÏ mang l¹i hiÖu qu¶ cao trong ho¹t ®éng cña tæ chøc, ®¬n vÞ. Tuy nhiªn, hiÖu qu¶ ph­¬ng ph¸p t©m lý - gi¸o dôc phô thuéc rÊt lín vµo nghÖ thuËt cña chñ thÓ qu¶n lý vµ nÕu qu¸ l¹m dông ph­¬ng ph¸p nµy sÏ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng héi häp trµn lan kh«ng cÇn thiÕt. §Ó sö dông cã hiÖu qu¶ ph­¬ng ph¸p t©m lý - gi¸o dôc trong qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc qu©n nh©n cÇn thùc hiÖn tèt c¸c yªu cÇu sau. T«n träng nh©n c¸ch qu©n nh©n; kiªn tr× gi¸o dôc, thuyÕt phôc; gÇn gòi, quan t©m, ®éng viªn, khuyÕn khÝch ®Ó mäi ng­êi tù nguyÖn thõa nhËn vµ tu©n theo c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý; chó träng ph©n tÝch c¬ së khoa häc cña c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý, t¹o sù thèng nhÊt cao vÒ nhËn thøc vµ hµnh ®éng cña c¸c thµnh viªn trong tæ chøc. Chó träng viÖc sö dông ng­êi cã uy tÝn ®Ó thuyÕt phôc; b»ng lý trÝ, t×nh c¶m, nªu g­¬ng ®Ó x©y dùng lßng tin gi÷a chñ thÓ qu¶n lý vµ ®èi t­îng qu¶n lý; khi thuyÕt phôc kh«ng cã hiÖu qu¶ míi dïng ph­¬ng ph¸p kh¸c; ®Ò cao viÖc thuyÕt phôc chung, khi cã v­íng m¾c c¸ nh©n míi thuyÕt phôc riªng. §éng viªn tÝnh tù gi¸c, tÝch cùc cña c¸c thµnh viªn trong thùc hiÖn nhiÖm vô; h×nh thµnh niÒm tù hµo, lßng tin cña hä vµo b¶n th©n vµ c¸c thµnh viªn trong ®¬n vÞ. X©y dùng nÒn nÕp chÝnh quy trong thùc hiÖn nhiÖm vô, chøc tr¸ch; h×nh thµnh c¸c thãi quen tËp qu¸n lµnh m¹nh, trªn c¬ së ®ã x©y dùng v¨n hãa tæ chøc trong ho¹t ®éng qu¶n lý gi¸o dôc qu©n nh©n ë ®¬n vÞ. c. Ph­¬ng ph¸p kÝch thÝch trong qu¶n lý qu¸ tr×nh huÊn luyÖn vµ gi¸o dôc Ph­¬ng ph¸p kÝch thÝch trong qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc qu©n nh©n lµ hÖ thèng t¸c ®éng cña chñ thÓ qu¶n lý ®Õn ®èi t­îng qu¶n lý b»ng c¸c lîi Ých vËt chÊt vµ tinh thÇn nh»m ph¸t huy tiÒm n¨ng trÝ tuÖ, t×nh c¶m, ý thøc tr¸ch nhiÖm vµ thóc ®Èy hä quyÕt t©m hµnh ®éng v× lîi Ých chung, thùc hiÖn môc tiªu, néi dung qu¶n lý ®· x¸c ®Þnh. Nh÷ng kÝch thÝch vÒ vËt chÊt trong qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc qu©n nh©n ë ®¬n vÞ th«ng th­êng lµ: n©ng c¸c thang, bËc l­¬ng, th­ëng, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong c«ng t¸c, trong sinh ho¹t cho qu©n nh©n Nh÷ng kÝch thÝch vÒ tinh thÇn nh­: phong tÆng danh hiÖu thi ®ua, khen th­ëng theo quy ®Þnh Trªn thùc tÕ viÖc kÝch thÝch vÒ vËt chÊt lu«n ®­îc kÕt hîp chÆt chÏ víi kÝch thÝch vÒ tinh thÇn. Ph­¬ng ph¸p kÝch thÝch trong qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc cã ­u thÕ ph¸t huy tÝnh tù gi¸c, ®éc lËp, s¸ng t¹o cña mçi ng­êi trong c«ng viÖc; nhanh chãng t¹o nªn ®éng c¬ m¹nh cho ho¹t ®éng cña qu©n nh©n. Tuy nhiªn, nÕu l¹m dông ph­¬ng ph¸p nµy dÔ dÉn ®Õn khuynh h­íng t­ lîi, chØ biÕt lîi Ých c¸ nh©n, Ýt quan t©m ®Õn lîi Ých tËp thÓ. Yªu cÇu c¬ b¶n khi sö dông ph­¬ng ph¸p kÝch thÝch trong qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc qu©n nh©n lµ kÕt hîp hµi hßa, khÐo lÐo c¸c kÝch thÝch vËt chÊt vµ tinh thÇn, kh«ng tuyÖt ®èi hãa tõng mÆt. Bëi lÏ, nÕu qu¸ coi träng kÝch thÝch vËt chÊt sÏ tÇm th­êng hãa con ng­êi vµ kh«ng phï hîp víi m«i tr­êng gi¸o dôc qu©n sù; ng­îc l¹i nÕu qu¸ coi träng kÝch thÝch tinh thÇn sÏ r¬i vµo chñ nghÜa duy ý chÝ. Thùc tÕ qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc qu©n nh©n ë c¸c ®¬n vÞ cho thÊy: nÕu tuyÖt ®èi hãa nh÷ng kÝch thÝch vËt chÊt sÏ dÔ nÈy sinh ë con ng­êi t­ t­ëng t­ h÷u, h¸m lîi. Cßn b¶n th©n nh÷ng khuyÕn khÝch vÒ tinh thÇn tù nã kh«ng lµm tháa m·n nhu cÇu vÒ vËt chÊt cña con ng­êi vµ kh«ng thÓ ®em l¹i hiÖu qu¶ cao cho viÖc thóc ®Èy tÝnh tÝch cùc trong ho¹t ®éng qu¶n lý gi¸o dôc. Do ®ã, chØ cã kÕt hîp khÐo lÐo, hµi hßa gi÷a khuyÕn khÝch vËt chÊt víi khuyÕn khÝch vÒ tinh thÇn míi kh«ng ngõng thóc ®Èy tÝnh tÝch cùc cña chñ thÓ vµ ®èi t­îng qu¶n lý; gãp phÇn n©ng cao chÊt l­îng, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng qu¶n lý qu©n nh©n ë ®¬n vÞ. C¸c ph­¬ng ph¸p qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc qu©n nh©n cã quan hÖ mËt thiÕt, t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau; mçi ph­¬ng ph¸p ®Òu cã nh÷ng ­u ®iÓm riªng, kh«ng cã ph­¬ng ph¸p nµo lµ v¹n n¨ng vµ chiÕm vÞ trÝ ®éc t«n. V× vËy, trong qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc ph¶i biÕt lùa chän sö dông kÕt hîp hµi hßa, khÐo lÐo c¸c ph­¬ng ph¸p ®óng nguyªn t¾c, theo môc ®Ých, néi dung, ®èi t­îng qu¶n lý vµ t×nh h×nh thùc tÕ ®¬n vÞ ®Ó ®¹t kÕt qu¶ cao - ®ã chÝnh lµ tµi n¨ng, nghÖ thuËt qu¶n lý. 11.3. C¸n bé chÝnh trÞ cÊp ph©n ®éi víi vÊn ®Ò n©ng cao chÊt l­îng qu¶n lý qu¸ tr×nh huÊn luyÖn vµ gi¸o dôc qu©n nh©n NghÞ quyÕt cña Bé ChÝnh trÞ vÒ tiÕp tôc hoµn thiÖn c¬ chÕ l·nh ®¹o cña §¶ng, thùc hiÖn chÕ ®é mét ng­êi chØ huy g¾n víi thùc hiÖn chÕ ®é chÝnh ñy, chÝnh trÞ viªn trong qu©n ®éi nh©n d©n ViÖt Nam chØ râ: ChÝnh trÞ viªn lµ ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc cÊp trªn vµ cÊp ñy cÊp m×nh vÒ toµn bé c¸c ho¹t ®éng c«ng t¸c ®¶ng, c«ng t¸c chÝnh trÞ trong ®¬n vÞ; cã tr¸ch nhiÖm trùc tiÕp chØ ®¹o, tæ chøc tiÕn hµnh c¸c néi dung c«ng t¸c ®¶ng, c«ng t¸c chÝnh trÞ theo chøc tr¸ch, nhiÖm vô; tham gia x©y dùng, tæ chøc thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch c«ng t¸c chung cña ®¬n vÞ. Qu¸n triÖt tinh thÇn trªn vµo ho¹t ®éng qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc qu©n nh©n, chÝnh trÞ viªn nãi riªng, c¸n bé chÝnh trÞ cÊp ph©n ®éi nãi chug cã vÞ trÝ, vai trß hÕt søc quan träng. §iÒu ®ã ®­îc thÓ hiÖn ë c¸c néi dung d­íi ®©y. Thø nhÊt, víi t­ c¸ch ng­êi chñ tr× vÒ c«ng t¸c gi¸o dôc qu©n nh©n, chñ thÓ qu¶n lý, c¸n bé chÝnh trÞ ph¶i phèi hîp chÆt chÏ víi ng­êi chØ huy trong viÖc x©y dùng, tæ chøc thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch qu¶n lý gi¸o dôc b¶o ®¶m tÝnh ®¶ng, tÝnh khoa häc vµ mang l¹i hiÖu qu¶ chÊt l­îng cao. Thø hai, víi t­ c¸ch ng­êi chñ tr× vÒ chÝnh trÞ, c¸n bé chÝnh trÞ trùc tiÕp x©y dùng c¸c kÕ ho¹ch c«ng t¸c ®¶ng, c«ng t¸c chÝnh trÞ trong ho¹t ®éng qu¶n lý gi¸o dôc vµ tæ chøc thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch ®ã, b¶o ®¶m cho qu¸ tr×nh gi¸o dôc qu©n nh©n lu«n vËn ®éng, ph¸t triÓn ®óng h­íng; ph¸t huy tèi ®a søc m¹nh tinh thÇn vµ vËt chÊt trong qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc qu©n nh©n ë ®¬n vÞ. Thø ba, víi t­ c¸ch ng­êi chñ tr× c«ng t¸c ®¶ng, c¸n bé chÝnh trÞ ph¶i tæ chøc sinh ho¹t ®¶ng vµ cÊp ñy ®¶ng x©y dùng c¸c nghÞ quyÕt l·nh ®¹o ho¹t ®éng gi¸o dôc - huÊn luyÖn qu©n nh©n ë ®¬n vÞ theo chøc tr¸ch, quyÒn h¹n ®­îc giao. §Ó n©ng cao chÊt l­îng qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc qu©n nh©n ë ®¬n vÞ, c¸n bé chÝnh trÞ cÊp ph©n ®éi cÇn thùc hiÖn tèt c¸c biÖn ph¸p sau ®©y: N©ng cao n¨ng lùc l·nh ®¹o cña tæ chøc ®¶ng c¸c cÊp ®èi víi ho¹t ®éng qu¶n lý qu¸ tr×nh huÊn luyÖn- gi¸o dôc qu©n nh©n §©y lµ biÖn ph¸p quan träng, cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh chÊt l­îng ho¹t ®éng qu¶n lý gi¸o dôc qu©n nh©n. §Ó thùc hiÖn tèt néi dung nµy cÇn chó träng n©ng cao n¨ng lùc l·nh ®¹o cña ®¶ng ñy, chi ñy cÊp m×nh ®èi víi ho¹t ®éng qu¶n lý qu¸ tr×nh huÊn luyÖn- gi¸o dôc qu©n nh©n; ®ång thêi ch¨m lo båi d­ìng, x©y dùng c¸c tæ chøc ®¶ng trong s¹ch, v÷ng m¹nh cã n¨ng lùc l·nh ®¹o thùc hiÖn tèt mäi mÆt c«ng t¸c cña ®¬n vÞ, trong ®ã cã ho¹t ®éng qu¶n lý gi¸o dôc. Ph¸t huy vai trß cña tËp thÓ s­ ph¹m vµo båi d­ìng tr×nh ®é qu¶n lý gi¸o dôc cho ®éi ngò c¸n bé c¸c cÊp trong ®¬n vÞ. §©y lµ biÖn ph¸p träng t©m, v× chñ thÓ qu¶n lý qu¸ tr×nh huÊn luyÖn- gi¸o dôc chÝnh lµ ®éi ngò c¸n bé c¸c cÊp; h¬n n÷a n¨ng lùc chuyªn m«n nghiÖp vô lu«n g¾n bã chÆt chÏ víi n¨ng lùc qu¶n lý, t¹o ®iÒu kiÖn cho nhau cïng ph¸t triÓn. §Ó thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ biÖn ph¸p nµy cÇn chó träng mét sè vÊn ®Ò sau: N¾m v÷ng chÊt l­îng tõng thµnh viªn trong tËp thÓ c¸n bé; x©y dùng c¬ cÊu tæ chøc hîp lý, lu«n theo dâi, kiÓm tra, ®«n ®èc vµ ®iÒu chØnh ho¹t ®éng cña hä theo ®óng kÕ ho¹ch; ph¸t huy cao ®é søc m¹nh c¸ nh©n vµ c¶ hÖ thèng trong qu¶n lý qu¸ tr×nh huÊn luyÖn- gi¸o dôc qu©n nh©n. Cã kÕ ho¹ch vµ tæ chøc c¸c ho¹t ®éng båi d­ìng n¨ng lùc chuyªn m«n - nghiÖp vô, tr×nh ®é qu¶n lý cho c¸n bé c¸c cÊp. ViÖc båi d­ìng nµy cÇn tiÕn hµnh mét c¸ch toµn diÖn, th­êng xuyªn, tõ trang bÞ hÖ thèng tri thøc, kü n¨ng cÇn thiÕt ®Õn vËn dông vµo thùc tiÔn; tõ tæ chøc tËp huÊn cã tÝnh chÊt chuyªn ®Ò ®Õn h­íng dÉn trong thùc tÕ ho¹t ®éng dÇn dÇn sÏ h×nh thµnh ë ®éi ngò c¸n bé nh÷ng n¨ng lùc vµ phong c¸ch cÇn thiÕt cña nhµ qu¶n lý gi¸o dôc. Chñ ®éng phèi hîp chÆt chÏ víi c¸c ®¬n vÞ b¹n vµ ®Þa ph­¬ng ®ãng qu©n tiÕn hµnh tèt ho¹t ®éng qu¶n lý qu¸ tr×nh huÊ luyÖn- gi¸o dôc qu©n nh©n Theo quan ®iÓm hÖ thèng, quan hÖ qu¶n lý gi¸o dôc lu«n ®an kÕt víi tÊt c¶ c¸c quan hÖ qu¶n lý kh¸c; h¬n n÷a, ngay b¶n th©n mét hÖ thèng qu¶n lý còng chøa ®ùng rÊt nhiÒu quan hÖ: c¸c quan hÖ trong hÖ thèng; c¸c quan hÖ däc, quan hÖ ngang, quan hÖ chi phèi… chÊt l­îng qu¶n lý phô thuéc nhiÒu vµo viÖc gi¶i quyÕt c¸c mèi quan hÖ nµy. V× vËy, c¸n bé chÝnh trÞ ph¶i tÝch cùc chñ ®éng phèi hîp víi c¸c ®¬n vÞ b¹n vµ ®Þa ph­¬ng trong qu¶n lý qu¸ tr×nh huÊn luyÖn- gi¸o dôc qu©n nh©n. §èi víi ®¬n vÞ b¹n, ngoµi viÖc thùc hiÖn nghiªm tóc c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý cña cÊp trªn, c¸ bé chÝnh trÞ ph¶i cïng l·nh ®¹o chØ huy c¸c ®¬n vÞ b¹n x¸c ®Þnh ch­¬ng tr×nh, néi dung phèi hîp qu¶n lý; th­êng xuyªn ph¶n ¸nh t×nh h×nh cho nhau vµ trao ®æi víi nhau kinh nghiÖm qu¶n lý qu¸ tr×nh huÊn luyÖn- gi¸o dôc. §èi víi ®Þa ph­¬ng ®ãng qu©n, c¸ bé chÝnh trÞ ph¶i chñ ®éng phèi hîp víi ®¶ng bé, chÝnh quyÒn vµ c¸c ®oµn thÓ tiÕn hµnh tèt ho¹t ®éng qu¶n lý gi¸o dôc theo hai khÝa c¹nh. Thø nhÊt, dïng lùc l­îng gi¸o dôc cña ®¬n vÞ gióp ®Þa ph­¬ng gi¸o dôc, qu¶n lý c¸c tÇng líp x· héi, nhÊt lµ thanh thiÕu niªn vµ nhi ®ång. Thø hai, cïng ®Þa ph­¬ng tæ chøc c¸c ho¹t ®éng x· héi ®Ó qu¶n lý gi¸o dôc, tiÕp nhËn, ph©n tÝch d­ luËn, ý kiÕn cña ®¶ng bé, chÝnh quyÒn vµ nh©n d©n ®Þa ph­¬ng, kÞp thêi rót kinh nghiÖm ®Ó tiÕp tôc qu¶n lý qu¸ tr×nh huÊn luyÖn- gi¸o qu©n nh©n v©n ®éng, ph¸t triÓn víi chÊt l­îng, hiªô qu¶ tèt h¬n. C¸n bé chÝnh trÞ ph¶i tù gi¸c tÝch cùc häc tËp tu d­ìng n©ng cao n¨ng lùc, t¸c phong c«ng t¸c cña nhµ qu¶n lý gi¸o dôc Qu¶n lý qu¸ tr×nh huÊn luyÖn- gi¸o dôc qu©n nh©n cã ý nghÜa rÊt to lín, nã t¹o s­ thèng nhÊt cao vÒ nhËn thøc vµ hµnh ®éng cña mäi lùc l­îng vµ mäi ho¹t ®éng gi¸o dôc; nã ph¸t huy cao ®é søc m¹nh tæng hîp cña tÊt c¶ c¸c nguån lùc gi¸o dôc. Qu¶n lý gi¸o dôc mét c¸ch khoa häc, hîp quy luËt cña c¸n bé chÝnh trÞ vµ ng­êi chØ huy lµ nh©n tè hµng ®Çu quyÕt ®Þnh chÊt l­îng thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô gi¸o dôc - huÊn luyÖn cña ®¬n vÞ. Víi ý nghÜa ®ã, trªn c­¬ng vÞ chñ tr× c«ng t¸c ®¶ng, c«ng t¸c chÝnh trÞ, chñ thÓ qu¶n lý, c¸n bé chÝnh trÞ ph¶i tù gi¸c, tÝch cùc häc tËp, tu d­ìng n©ng cao n¨ng lùc t¸c phong c«ng t¸c cña nhµ qu¶n lý. ViÖc tù häc tËp, tu d­ìng ph¶i tiÕn hµnh th­êng xuyªn, liªn tôc, cã kÕ ho¹ch, ph­¬ng ph¸p vµ h×nh thøc tæ chøc khoa häc cïng víi ý chÝ, nghÞ lùc vµ quyÕt t©m cao míi gióp c¸n bé chÝnh trÞ ph¸t triÓn, hoµn thiÖn nh©n c¸ch, trë thµnh ng­êi l·nh ®¹o mÉu mùc, nhµ qu¶n lý giái, hoµn thµnh xuÊt s¾c mäi nhiÖm vô mµ §¶ng, Nh©n d©n vµ Qu©n ®éi giao phã. C©u hái «n tËp 1. Ph©n tÝch c¸c chøc n¨ng qu¶n lý qu¸ tr×nh huÊn luyÖn vµ gi¸o dôc qu©n nh©n; ý nghÜa ®èi víi c¸n bé chÝnh trÞ trong qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc qu©n nh©n ë ®¬n vÞ? 2. Ph©n tÝch c¸c ph­¬ng ph¸p qu¶n lý qu¸ tr×nh huÊn luyÖn vµ gi¸o dôc qu©n nh©n, ®Ò xuÊt biÖn ph¸p vËn dông c¸c ph­¬ng ph¸p ®ã cña c¸n bé chÝnh trÞ trong thùc tiÔn qu¶n lý qu¸ tr×nh qu¶n lý gi¸o dôc qu©n nh©n ë ®¬n vÞ? Ch­¬ng 12 PHÈM CHÊT Vµ N¡NG LùC S¦ PH¹M CñA NG¦êI CHÝNH TRÞ VI£N 12.1. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng s­ ph¹m cña chÝnh trÞ viªn Lµ ng­êi chñ tr× c«ng t¸c ®¶ng, c«ng t¸c chÝnh trÞ; chÝnh trÞ viªn cã vÞ trÝ rÊt quan träng vµ ®ãng vai trß hÕt søc to lín trong ho¹t ®éng gi¸o dôc - huÊn luyÖn bé ®éi. VÞ trÝ, vai trß ®ã thÓ hiÖn ë chøc tr¸ch, quyÒn h¹n ®­îc quy ®Þnh mét c¸ch cô thÓ trong c¸c v¨n b¶n cã tÝnh chÊt ph¸p chÕ, nh­: §iÒu lÖnh qu¶n lý bé ®éi Qu©n ®éi nh©n d©n ViÖt Nam, §iÒu lÖ c«ng t¸c ®¶ng, c«ng t¸c chÝnh trÞ, trong Qu©n ®éi nh©n d©n ViÖt Nam, NghÞ quyÕt cña Bé ChÝnh “VÒ viÖc tiÕp tôc hoµn thiÖn c¬ chÕ l·nh ®¹o cña §¶ng, thùc hiÖn chÕ ®é mét ng­êi chØ huy g¾n víi chÕ ®é chÝnh uû, chÝnh trÞ viªn trong Qu©n ®éi nh©n d©n ViÖt Nam”... D­íi gãc ®é t©m lý - gi¸o dôc, ph­¬ng h­íng ho¹t ®éng chñ yÕu cña chÝnh trÞ viªn lµ gi¸o dôc vµ huÊn luyÖn bé ®éi; chÝnh trÞ viªn næi bËt víi t­ c¸ch lµ ng­êi thÇy vµ lµ nhµ gi¸o dôc. ChÊt l­îng ho¹t ®éng s­ ph¹m cña chÝnh trÞ viªn - ng­êi trùc tiÕp tæ chøc, qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc nh©n c¸ch ¶nh h­ëng cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®Õn chÊt l­îng gi¸o dôc ë ®¬n vÞ. Ho¹t ®éng s­ ph¹m cña chÝnh trÞ viªn cã c¸c ®Æc ®iÓm næi bËt sau ®©y. Môc ®Ých ho¹t ®éng s­ ph¹m cña chÝnh trÞ viªn lµ gi¸o dôc, huÊn luyÖn qu©n nh©n thµnh nh÷ng con ng­êi ph¸t triÓn toµn diÖn ®¸p øng mäi yªu cÇu cña sù nghiÖp b¶o vÖ vµ x©y dùng Tæ quèc ViÖt Nam x· héi chñ nghÜa. Môc ®Ých gi¸o dôc lµ nh©n tè ph¶n ¸nh tËp trung nh÷ng yªu cÇu cña x· héi, cña qu©n ®éi ®èi víi qu¸ tr×nh gi¸o dôc - huÊn luyÖn qu©n nh©n, nã chi phèi ®Þnh h­íng sù vËn ®éng ph¸t triÓn c¸c nh©n tè kh¸c nh­ néi dung, ph­¬ng ph¸p, h×nh thøc tæ chøc ho¹t ®éng s­ ph¹m. ChÝnh v× vËy, viÖc x¸c ®Þnh môc ®Ých mét c¸ch khoa häc, râ rµng, chÝnh x¸c lµ yÕu tè quan träng tr­íc tiªn ®¶m b¶o ho¹t ®éng s­ ph¹m cña chÝnh trÞ viªn ®¹t kÕt qu¶ tèt. §èi t­îng t¸c ®éng s­ ph¹m cña chÝnh trÞ viªn lµ nh÷ng qu©n nh©n ®· vµ ®ang tr­ëng thµnh cã ®Æc ®iÓm nh©n c¸ch phong phó, ®a d¹ng. §ã lµ nh÷ng qu©n nh©n xuÊt th©n tõ nhiÒu ®Þa ph­¬ng, tÇng líp x· héi víi tr×nh ®é häc vÊn còng nh­ sù ph¸t triÓn nh©n c¸ch kh«ng ®ång ®Òu vµ ®ang thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô, chøc tr¸ch kh¸c nhau. Tuy nhiªn cÇn thÊy r»ng, trong ho¹t ®éng s­ ph¹m hä võa lµ kh¸ch thÓ chÞu t¸c ®éng cã tÝnh ®Þnh h­íng cña chÝnh trÞ viªn, cña hÖ thèng l·nh ®¹o, chØ huy võa lµ chñ thÓ tù gi¸o dôc tÝch cùc. Néi dung ho¹t ®éng s­ ph¹m cña chÝnh trÞ viªn nhiÒu mÆt, ®a d¹ng, phong phó, ®an xen vµo nhau. BiÓu hiÖn: Th­êng xuyªn chØ ®¹o tiÕn hµnh c«ng t¸c gi¸o dôc chÝnh trÞ t­ t­ëng. Trªn c¬ së qu¸n triÖt s©u s¾c c¸c NghÞ quyÕt cña §¶ng, mÖnh lÖnh, chØ thÞ cÊp trªn, chÝnh trÞ viªn x¸c ®Þnh kÕ ho¹ch, néi dung, ph­¬ng ph¸p h×nh thøc gi¸o dôc chÝnh trÞ t­ t­ëng vµ tæ chøc lùc l­îng thùc hiÖn kÕ ho¹ch ®ã; ®ång thêi chÝnh trÞ viªn ph¶i trùc tiÕp tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng d¹y häc chÝnh trÞ theo chøc tr¸ch, nhiÖm vô ®­îc giao. Trong huÊn luyÖn chuyªn m«n - qu©n sù, chÝnh trÞ viªn tæ chøc ho¹t ®éng c«ng t¸c ®¶ng, c«ng t¸c chÝnh trÞ h­íng vµo viÖc ®éng viªn tinh thÇn, n©ng cao tÝnh gi¸o dôc, ý chÝ, quyÕt t©m thùc hiÖn th¾ng lîi kÕ ho¹ch, néi dung, ch­¬ng tr×nh huÊn luyÖn ®· x¸c ®Þnh. ChÝnh trÞ viªn lµ ng­êi x©y dùng kÕ ho¹ch vµ trùc tiÕp båi d­ìng n¨ng lùc, phÈm chÊt s­ ph¹m cho c¸c c¸n bé thuéc quyÒn. ChÝnh trÞ viªn cßn lµ ng­êi tæ chøc, x©y dùng sù ®oµn kÕt, t¹o nªn søc m¹nh gi¸o dôc tæng hîp trong ®¬n vÞ. Ph­¬ng thøc ho¹t ®éng s­ ph¹m cña chÝnh trÞ viªn mang tÝnh tæng hîp víi nhiÒu c¸ch thøc, biÖn ph¸p kh¸c nhau, ®an xen vµo nhau vµ t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau. Trong ho¹t ®éng s­ ph¹m chÝnh trÞ viªn cã thÓ sö dông nhiÒu biÖn ph¸p, c¸ch thøc nh­ thuyÕt phôc, rÌn luyÖn, nªu g­¬ng; gi¸o dôc chung, gÆp gë riªng… song chñ yÕu lµ thuyÕt phôc c¶m hãa kÕt hîp chÆt chÏ víi rÌn luyÖn nh»m t¹o ra sù thèng nhÊt cao ®é gi÷a ý thøc - th¸i ®é vµ thãi quen - hµnh vi tèt ®Ñp. ChÝnh trÞ viªn tiÕn hµnh ho¹t ®éng s­ ph¹m trong ®iÒu kiÖn ®Æc biÖt cña lÜnh vùc ho¹t ®éng qu©n sù rÊt phøc t¹p, ®a d¹ng vµ sinh ®éng, c¨ng th¼ng, c­êng ®é cao vµ ®­îc tiÕn hµnh trong tËp thÓ qu©n ®éi cã tæ chøc chÆt chÏ, kØ luËt nghiªm minh. ChÊt l­îng ho¹t ®éng s­ ph¹m ®­îc ®¸nh gi¸ trªn nhiÒu khÝa c¹nh, song biÓu hiÖn tËp trung ë møc ®é ®¹t ®­îc vÒ tr×nh ®é häc vÊn còng nh­ c¸c phÈm chÊt nh©n c¸ch kh¸c cña qu©n nh©n sau mét qu¸ tr×nh hoÆc mét giai ®äan ®­îc gi¸o dôc, huÊn luyÖn t¹i ®¬n vÞ. ChÊt l­îng ho¹t ®éng s­ ph¹m cña chÝnh trÞ viªn ®­îc t¹o bëi nhiÒu nh©n tè, lu«n vËn ®éng, ph¸t triÓn vµ khã l­îng hãa, do ®ã khã ®¸nh gi¸ h¬n chÊt l­îng c¸c ho¹t ®éng kh¸c. Nh÷ng ®Æc diÓm trªn cho thÊy, ho¹t ®éng s­ ph¹m lµ mét lo¹i lao ®éng ®Æc biÖt thuéc lÜnh vùc qu©n sù. Nã mang tÝnh khoa häc vµ tÝnh nghÖ thuËt vÒ gi¸o dôc con ng­êi, cÇn chuÈn bÞ cho qu©n nh©n ph¸t triÓn mäi mÆt ®Ó hä thùc hiÖn tèt tr¸ch nhiÖm, nghÜa vô cña m×nh ®èi víi §¶ng, Tæ quèc vµ nh©n d©n. §iÒu ®ã ®ßi hái chÝnh trÞ viªn ph¶i kh«ng ngõng häc tËp, rÌn luyÖn, phÊn ®Êu n©ng cao phÈm chÊt n¨ng lùc s­ ph¹m ®Ó hoµn thanh tèt sø mÖnh cña m×nh víi t­ c¸ch lµ ng­êi thÇy vµ lµ nhµ gi¸o dôc. 12.2. Nh÷ng phÈm chÊt, n¨ng lùc s­ ph¹m cña chÝnh trÞ viªn 12.2.1. PhÈm chÊt s­ ph¹m PhÈm chÊt s­ ph¹m cña chÝnh trÞ viªn lµ mét bé phËn thèng nh©t h÷u c¬ víi phÈm chÊt cña c¸n bé, ®¶ng viªn. Nã lµ mét bé phËn trong nÒn t¶ng t­ t­ëng chÝnh trÞ, ®¹o ®øc, lèi sèng, phong c¸ch hµnh vi, lµ nh©n tè hµng ®Çu, quan träng nhÊt ®¶m b¶o cho chÝnh trÞ viªn hoµn thµnh tèt nhiÖm vô gi¸o dôc - huÊn luyÖn trong bÊt cø hoµn c¶nh, ®iÒu kiÖn nµo. PhÈm chÊt s­ ph¹m cña chÝnh trÞ viªn bao gåm c¸c thµnh tè c¬ b¶n sau ®©y. a. Xu h­íng s­ ph¹m Xu h­íng lµ mét thuéc tÝnh rÊt quan träng cña nh©n c¸ch. §ã chÝnh lµ hÖ thèng sù thóc ®Èy bªn trong quy ®Þnh tÝnh tÝch cùc lùa chän cña c¸ nh©n víi ®èi t­îng; víi nh÷ng mèi quan hÖ trong hiÖn thùc lµm nÈy sinh tÝnh tÝch cùc cña con ng­êi h­íng tíi ®èi t­îng hoÆc môc tiªu ®· x¸c ®Þnh. Xu h­íng nh©n c¸ch mçi ng­êi bao hµm nhiÒu xu h­íng trªn c¸c mÆt ho¹t ®éng kh¸c nhau: xu h­íng chÝnh trÞ, xu h­íng nghÒ nghiÖp, xu h­íng häc tËp… Xu h­íng s­ ph¹m lµ mét trong nh÷ng xu h­íng c¬ b¶n cña nh©n c¸ch chÝnh trÞ viªn, quy ®Þnh sù lùa chän vµ th¸i ®é cña hä ®èi víi c¸c c«ng viÖc vÒ gi¸o dôc, x©y dùng con ng­êi; quy ®Þnh tÝnh tÝch cùc cña hä trong ho¹t ®éng gi¸o dôc - huÊn luyÖn qu©n nh©n. Xu h­íng nh©n c¸ch th­êng biÓu hiÖn ë mét sè mÆt chñ yÕu: nhu cÇu, høng thó, lý t­ëng, thÕ giíi quan, niÒm tin… ë mét ph¹m vi hÑp h¬n xu h­íng s­ ph¹m cña chÝnh trÞ viªn biÓu hiÖn tËp trung víi c¸c néi dung c¬ b¶n nh­: hÖ thèng tri thøc cña c¸ nh©n vÒ gi¸o dôc; t×nh yªu s­ ph¹m, kh¸t väng v­¬n lªn hoµn thiÖn tµi nghÖ s­ ph¹m vµ niÒm tin s­ ph¹m HÖ thèng tri thøc vÒ gi¸o dôc lµ mét néi dung quan träng cña xu h­íng s­ ph¹m. Nh÷ng hiÓu biÕt cña chÝnh trÞ viªn vÒ gi¸o dôc nãi chung vÒ vai trß to lín cña gi¸o dôc nãi riªng ®èi ®èi sù tiÕn bé x· héi, sù ph¸t triÓn nh©n c¸ch vµ sù hoµn thiÖn b¶n th©n mçi khi ®· g¾n liÒn víi thÕ giíi quan th× ch¼ng nh÷ng cã t¸c dông ®Þnh h­íng lùa chän mµ cßn lµ c¬ së lµm nÈy sinh tÝnh tÝch cùc cña hä ®èi víi ho¹t ®éng gi¸o dôc - huÊn luyÖn qu©n nh©n. T×nh yªu nghÒ nghiÖp s­ ph¹m, lßng yªu th­¬ng con ng­êi lµ ®éng lùc thóc ®Èy chÝnh trÞ viªn trong ho¹t ®éng gi¸o dôc vµ huÊn luyÖn bé ®éi. T×nh yªu nghÒ nghiÖp s­ ph¹m, lßng yªu th­¬ng con ng­êi ®­îc biÓu hiÖn. §èi víi ho¹t ®éng s­ ph¹m: th­êng xuyªn cã t©m thÕ s½n sµng, chñ ®éng, sù say mª, høng thó cao trong tæ chøc c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc - huÊn luyÖn. §èi víi con ng­êi: lu«n gÇn gòi, hiÓu biÕt, quan t©m th­¬ng yªu bé ®éi, nh©n d©n; yªu cÇu cao kÕt hîp chÆt chÏ víi t«n träng nh©n c¸ch qu©n nh©n. T×nh yªu nghÒ nghiÖp s­ ph¹m, lßng yªu th­¬ng con ng­êi cßn biÓu hiÖn ë kh¸t väng v­¬n lªn ph¸t triÓn n¨ng lùc s­ ph¹m thµnh tµi nghÖ s­ ph¹m cña chÝnh trÞ viªn. NiÒm tin s­ ph¹m lµ sù ph¸t triÓn cao, ®iÓm héi tô cña c¸c nh©n tè cÊu thµnh xu h­íng s­ ph¹m. NiÒm tin s­ ph¹m cña chÝnh trÞ viªn ®­îc h×nh thµnh, ph¸t triÓn trªn c¬ së sù hiÓu biÕt s©u s¾c c¸c quan ®iÓm cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin, t­ t­ëng Hå ChÝ Minh, quan ®iÓm cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam vÒ gi¸o dôc; víi hÖ thèng tri thøc v÷ng ch¾c c¸c khoa häc vÒ con ng­êi nãi chung, t©m lý häc, gi¸o dôc häc nãi riªng; cã t×nh yªu s©u s¾c víi con ng­êi, víi nghÒ nghiÖp vµ cã hÖ thèng kinh nghiÖm ho¹t ®éng s­ ph¹m phong phó. NiÒm tin s­ ph¹m cña chÝnh trÞ viªn quyÕt ®Þnh viÖc lùa chän môc tiªu, ph­¬ng h­íng t­ t­ëng, néi dung, biÖn ph¸p ho¹t ®éng vµ gãp phÇn to lín vµo viÖc n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc qu©n nh©n; lµ ®iÒu kiÖn c¬ b¶n ¶nh h­ëng m¹nh mÏ ®Õn viÖc gi¸o dôc, x©y dùng ë c¸n bé, chiÕn sü sù gi¸c ngé chÝnh trÞ, phÈm chÊt tinh thÇn chiÕn ®Êu vµ c¸c phÈm chÊt nh©n c¸ch kh¸c ®¸p øng yªu cÇu x· héi vµ ho¹t ®éng qu©n sù. NiÒm tin s­ ph¹m tr­íc hÕt ®­îc biÓu hiÖn ë lßng trung thµnh tuyÖt ®èi víi §¶ng, Tæ quèc vµ nh©n d©n, ®©y lµ nh©n tè chñ yÕu, xuyªn suèt ®Þnh h­íng vµ thóc ®Èy m¹nh mÏ mäi ho¹t ®éng s­ ph¹m cña chÝnh trÞ viªn. NiÒm tin s­ ph¹m cßn ®­îc biÓu hiÖn b»ng sù tin t­ëng s©u s¾c vµo b¶n chÊt tèt ®Ñp cña con ng­êi; tin t­ëng vµo søc m¹nh to lín cña gi¸o dôc, vµo kh¶ n¨ng tù gi¸o dôc, ph¸t triÓn nh©n c¸ch cña qu©n nh©n. b. Phong c¸ch - hµnh vi s­ ph¹m Phong c¸ch, hµnh vi mÉu mùc lµ mét thµnh tè ®Æc biÖt quan träng trong phÈm chÊt s­ ph¹m, ®©y lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®¶m b¶o uy tÝn cao cña chÝnh trÞ viªn trong gi¸o dôc - huÊn luyÖn qu©n nh©n; quy tô x©y dùng ®éi ngò c¸n bé, ®¶ng viªn, ®oµn viªn trong ®¬n vÞ thµnh mét lùc l­îng gi¸o dôc m¹nh mÏ, thèng nhÊt. Phong c¸ch, hµnh vi mÉu mùc ch¼ng nh÷ng lµ ®iÒu kiÖn bªn trong gióp chÝnh trÞ viªn hoµn thµnh xuÊt s¾c mäi ho¹t ®éng s­ ph¹m mµ cßn cã t¸c dông to lín trong viÖc c¶m hãa, gi¸o dôc nh©n c¸ch qu©n nh©n. Kh«ng cã s¸ch gi¸o khoa nµo, kh«ng cã ch©m ng«n ®¹o ®øc nµo, kh«ng cã hÖ thèng h×nh ph¹t vµ khen th­ëng nµo cã thÓ thay thÕ ¶nh h­ëng nh©n c¸ch cña nhµ gi¸o dôc ®èi víi ng­êi ®­îc gi¸o dôc, v× chØ cã nh©n c¸ch míi gi¸o dôc ®­îc nh©n c¸ch. Phong c¸ch hµnh vi s­ ph¹m lµ tæng hîp nh÷ng cung c¸ch, lèi ho¹t ®éng, lµm viÖc, xö sù t¹o nªn nh÷ng nÐt ®Æc tr­ng mÉu mùc cña chÝnh trÞ viªn víi t­ c¸ch lµ nhµ gi¸o dôc. Phong c¸ch - hµnh vi s­ ph¹m cña chÝnh trÞ viªn cã nh÷ng ®Æc tr­ng næi bËt nh­: Cã môc ®Ých sèng cao c¶ vµ lý t­ëng céng s¶n chñ nghÜa, ham lao ®éng, say mª víi c«ng t¸c gi¸o dôc - huÊn luyÖn; g­¬ng mÉu trong ®¹o ®øc, lèi sèng; nãi ®i ®«i víi lµm, lý luËn g¾n liÒn víi thùc tiÔn; trung thùc, khiªm tèn, gi¶n dÞ; t«n träng, yªu th­¬ng ®ång chÝ, ®ång ®éi; lµm viÖc cã kû luËt vµ hiÖu qu¶… Cã tÝnh thÈm mü cao, biÓu hiÖn: lu«n nhËn thøc c¸i ®Ñp d­íi ¸nh s¸ng quan ®iÓm thÈm mü cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin, t­ t­ëng Hå ChÝ Minh; lu«n t×m tßi, thÓ hiÖn, s¸ng t¹o c¸i ®Ñp cña b¶n th©n theo c¸c gi¸ trÞ thÈm mü ®óng ®¾n; cã ý thøc vµ thãi quen s¸ng t¹o c¸i ®Ñp trong cuéc sèng, trong ho¹t ®éng qu©n sù. Cã tÝnh m« ph¹m vÒ v¨n hãa, vÒ ®¹o ®øc, lèi sèng. §ã lµ nh÷ng thãi quen - hµnh vi v¨n hãa mÉu mùc; lèi sèng trong s¹ch, lµnh m¹nh, gi¶n dÞ cña nhµ s­ ph¹m phï hîp c¸c gi¸ trÞ ®¹o ®øc v¨n hãa x· héi vµ ho¹t ®éng qu©n sù. Cã tÝnh ®ßi hái s­ ph¹m cao. §ã lµ sù kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a yªu cÇu cao víi t«n träng nh©n c¸ch, nghiªm kh¾c trong gi¸o dôc; nghiªm kh¾c vµ yªu cÇu cao víi chÝnh b¶n th©n nhµ gi¸o dôc. 12.2.2. N¨ng lùc s­ ph¹m cña chÝnh trÞ viªn N¨ng lùc s­ ph¹m cña chÝnh trÞ viªn lµ mét n¨ng lùc chuyªn biÖt liªn hÖ mËt thiÕt víi n¨ng lùc chung. §ã lµ tæng hîp nh÷ng thù«c tÝnh ®éc ®¸o cña chÝnh trÞ viªn phï hîp víi yªu cÇu ®Æc tr­ng cña ho¹t ®éng s­ ph¹m qu©n sù, ®¶m b¶o hoµn thµnh tèt mäi nhiÖm vô gi¸o dôc vµ huÊn luyÖn qu©n nh©n. NÐt næi bËt cña n¨ng lùc s­ ph¹m lµ tr×nh ®é truyÒn thô vµ lÜnh héi kinh nghiÖm lÞch sö x· héi. Hai néi dung nµy g¾n bã mËt thiÕt víi nhau. Kh¶ n¨ng lÜnh héi cµng cao cµng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc truyÒn thô; ng­îc l¹i ho¹t ®éng truyÒn thô sÏ lµm nÈy sinh nh÷ng nhu cÇu lÜnh héi vµ qua ®ã ph¸t triÓn kü n¨ng lÜnh héi. Tõ c¸ch xem xÐt trªn cã thÓ thÊy, n¨ng lùc s­ ph¹m lµ mét tæ hîp bao gåm c¸c n¨ng lùc bé phËn: n¨ng lùc huÊn luyÖn; n¨ng lùc gi¸o dôc nh©n c¸ch, n¨ng lùc qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc; n¨ng lùc tù häc, tù nghiªn cøu khoa häc. Mçi mét n¨ng lùc nh­ vËy ®Òu ®­îc tËp hîp bëi: hÖ thèng tri thøc s©u réng trªn nhiÒu lÜnh vùc khoa häc; hÖ thèng tri thøc chuyªn ngµnh, tri thøc c«ng cô; sù ph¸t triÓn trÝ tuÖ vµ hÖ thèng kü n¨ng s­ ph¹m. a. N¨ng lùc huÊn luyÖn N¨ng lùc huÊn luyÖn cña chÝnh trÞ viªn lµ yÕu tè b¶o ®¶m cho qu¸ tr×nh huÊn luyÖn ë ®¬n vÞ ®¹t kÕt qu¶ tèt, chÊt l­îng cao, n¨ng lùc nµy bao gåm. HÖ thèng tri thøc khoa häc. §©y lµ thµnh phÇn rÊt quan träng võa cã t¸c dông chØ ®¹o, ®Þnh h­íng ho¹t ®éng võa lµ c¬ së cña viÖc h×nh thµnh hÖ thèng kü n¨ng. Trong hÖ thèng tri thøc, ng­ßi ta th­êng ®Ò cËp tíi c¸c ph¹m vi: HÖ thèng tri thøc réng- ®ã lµ sù hiÓu biÕt cña chÝnh trÞ viªn trªn rÊt nhiÒu lÜnh vùc, ®Æc biÖt lµ khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n; hÖ thèng tri thøc chuyªn ngµnh c«ng t¸c ®¶ng, c«ng t¸c chÝnh trÞ; sù hiÓu biÕt s©u s¾c vÒ khoa häc qu©n sù vµ hÖ thèng tri thøc gi¸o dôc häc - t©m lý häc. CÇn l­u ý, hÖ thèng tri thøc nµy kh«ng ph¶i chuyªn biÖt cho n¨ng lùc huÊn luyÖn mµ nã còng ®­îc ph¶n ¸nh trong c¸c n¨ng lùc kh¸c. HÖ thèng kü n¨ng huÊn luyÖn. §©y lµ mét tËp hîp c¸c kü n¨ng phøc t¹p bao gåm nhiÒu kü x¶o, kü n¨ng ®¬n gi¶n hoÆc kü n¨ng ë mét ph¹m vi rÊt hÑp liªn hÖ mËt thiÕt vµ g¾n bã chÆt chÏ víi nhau. §èi víi ho¹t ®éng huÊn luyÖn cña chÝnh trÞ viªn cã thÓ kh¸i qu¸t thµnh c¸c kü n¨ng chñ yÕu sau ®©y. Kü n¨ng ph©n tÝch kÕ ho¹ch, néi dung, ch­¬ng tr×nh huÊn luyÖn qu©n nh©n ë ®¬n vÞ. Kü n¨ng ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ c¸c h×nh thøc tæ chøc huÊn luyÖn qu©n nh©n ë ®¬n vÞ. Kü n¨ng tæ chøc tiÕn hµnh c¸c bµi gi¶ng theo c¸c kh©u, c¸c b­íc: chuÈn bÞ; thùc hµnh bµi gi¶ng; kÕt thóc bµi gi¶ng. Kü n¨ng thùc hiÖn tèt c¸c h×nh thøc tæ chøc huÊn luyÖn kh¸c nh­: xªmina; th¶o luËn; kiÓm tra, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp; chØ ®¹o tù häc… Sù ph¸t triÓn cao tÊt c¶ c¸c phÈm chÊt trÝ tuÖ ®Æc biÖt lµ n¨ng lùc t­ duy vµ kh¶ n¨ng t­ëng t­îng s¸ng t¹o. §©y lµ mét yªu cÇu rÊt cao vÒ n¨ng lùc huÊn luyÖn cña chÝnh trÞ viªn. §Ó tæ chøc qu¸ tr×nh huÊn luyÖn qu©n nh©n ®¹t hiÖu qu¶ cao, chÊt l­îng tèt chÝnh trÞ viªn ph¶i cã kh¶ n¨ng ph©n tÝch - tæng hîp, kh¸i qu¸t hãa, trõu t­îng hãa khi thu thËp, xö lý th«ng tin; n¨ng lùc vËn dông linh ho¹t, s¸ng t¹o hÖ thèng ph­¬ng ph¸p; chÝnh trÞ viªn cßn ph¶i cã ãc t­ëng t­îng s¸ng t¹o, phong phó, h×nh dung tr­íc c¸c t×nh huèng s­ ph¹m cã thÓ xÈy ra trong tæ chøc qu¸ tr×nh huÊn luyÖn vµ dù kiÕn c¸c ph­¬ng ¸n xö trÝ. b. N¨ng lùc gi¸o dôc nh©n c¸ch qu©n nh©n Tæ chøc qu¸ tr×nh gi¸o dôc qu©n nh©n lµ mét ho¹t ®éng th­êng xuyªn, liªn tôc cña chÝnh trÞ viªn ë ®¬n vÞ, ®Ó tiÕn hµnh cã hiÖu qu¶ ho¹t ®éng nµy chÝnh trÞ viªn nhÊt thiÕt ph¶i cã n¨ng lùc gi¸o dôc ph¸t triÓn cao. N¨ng lùc gi¸o dôc cña chÝnh trÞ viªn còng ®­îc tæ hîp bëi c¸c yÕu tè: hÖ thèng tri thøc; hÖ thèng kü n¨ng vµ sù ph¸t triÓn vÒ trÝ tuÖ. HÖ thèng tri thøc thuéc n¨ng lùc gi¸o dôc g¾n bã mËt thiÕt víi c¸c tri thøc kh¸c vµ cïng ph¸t huy t¸c dông lÉn nhau, nhÊt lµ c¸c tri thøc thuéc lÜnh vùc huÊn luyÖn, khi t¸ch ra ®Ó nghiªn cøu, xem xÐt cÇn nhÊn m¹nh: ®Ó tiÕn hµnh tèt ho¹t ®éng gi¸o dôc nh©n c¸ch qu©n nh©n, tr­íc hÕt chÝnh trÞ viªn ph¶i n¾m v÷ng lý luËn gi¸o dôc, tõ ®Æc tr­ng, b¶n chÊt, nguyªn t¾c ®Õn ph­¬ng thøc ®iÒu khiÓn, t¸c ®éng ®Õn ®èi t­îng gi¸o dôc… HÖ thèng kü n¨ng gi¸o dôc. HÖ thèng kü n¨ng nµy còng rÊt ®a d¹ng, phong phó, cã thÓ kh¸i qu¸t thµnh nh÷ng kü n¨ng chñ yÕu sau ®©y. Kü n¨ng tiÕp cËn vµ n¾m v÷ng ®Æc ®iÓm ®èi t­îng gi¸o dôc. Kü n¨ng thiÕt kÕ, x©y dùng kÕ ho¹ch gi¸o dôc. Kü n¨ng tæ chøc, ®iÒu khiÓn c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc qu©n nh©n. Kü n¨ng ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ gi¸o dôc. Kü n¨ng tù gi¸o dôc vµ tæ chøc, chØ ®¹o tù gi¸o dôc cña qu©n nh©n. Ngoµi hÖ thèng tri thøc vµ kü n¨ng gi¸o dôc chÝnh trÞ viªn ph¶i cã kh¶ n¨ng quan s¸t nhanh chãng, tinh tÕ c¸c sù hiÖn, hiÖn t­îng gi¸o dôc; cã n¨ng lùc t­ duy vµ ãc t­ëng t­îng s¸ng t¹o, ph¸n ®o¸n, h×nh dung chÝnh x¸c sù vËn ®éng, ph¸t triÓn cña qu¸ tr×nh gi¸o dôc, dù kiÕn c¸c ph­¬ng ¸n gi¶i quyÕt còng nh­ biÕt vËn dông linh ho¹t c¸c ph­¬ng ph¸p gi¸o dôc trong thùc tiÔn. c. N¨ng lùc qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc qu©n nh©n N¨ng lùc qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc qu©n nh©n gióp chÝnh trÞ viªn thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng s­ ph¹m mét c¸ch khoa häc ®óng kÕ ho¹ch, tiÕn tr×nh mang l¹i chÊt l­îng, hiÖu qu¶ cao. N¨ng lùc qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc cña chÝnh trÞ viªn bao gåm c¸c yÕu tè. HÖ thèng tri thøc vÒ qu¶n lý gi¸o dôc. §Ó cã thÓ tiÕn hµnh tèt ho¹t ®éng qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc qu©n nh©n, tr­íc hÕt chÝnh trÞ viªn ph¶i cã nh÷ng hiÓu biÕt nhÊt ®Þnh vÒ lý luËn qu¶n lý gi¸o dôc. §ã lµ: thÊy râ vai trß to lín cña c«ng t¸c qu¶n lý gi¸o dôc ®èi víi viÖc n©ng cao chÊt l­îng, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s­ ph¹m; n¾m v÷ng b¶n chÊt, chøc n¨ng, néi dung nguyªn t¾c, ph­¬ng ph¸p qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc qu©n nh©n vµ viÖc vËn dông chóng vµo thùc tiÔn. HÖ thèng kü n¨ng qu¶n lý gi¸o dôc. C¸c kü n¨ng qu¶n lý gi¸o dôc nµy liªn quan mËt thiÕt víi hÖ thèng kü n¨ng huÊn luyÖn vµ gi¸o dôc nh©n c¸ch, xÐt tõ gãc ®é qu¶n lý hÖ thèng kü n¨ng nµy bao gåm cã nh÷ng néi dung c¬ b¶n sau: Kü n¨ng x©y dùng kÕ ho¹ch qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc mét c¸ch khoa häc, râ rµng tØ mØ, tÝnh kh¶ thi cao. Kü n¨ng vËn dông linh häat s¸ng t¹o nguyªn t¾c, ph­¬ng ph¸p qu¶n lý vµo thùc tiÔn qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc - huÊn luyÖn qu©n nh©n. Kü n¨ng phèi hîp thèng nhÊt c¸c lùc l­îng trong, ngoµi ®¬n vÞ vµ ®Þa ph­¬ng ®Ó qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc qu©n nh©n. Kü n¨ng kiÓm tra qu¸ tr×nh qu¶n lý gi¸o dôc, ph¸t hiÖn chÝnh x¸c thùc tr¹ng ®Ó tiÕp tôc tæ chøc ®iÒu khiÓn, ®iÒu chØnh nã vËn ®éng, ph¸t triÓn ®óng kÕ ho¹ch ®· x¸c ®Þnh. Kü n¨ng nghiªn cøu, ph©n tÝch - tæng kÕt kinh nghiÖm c«ng t¸c qu¶n lý gi¸o dôc, rót ra nh÷ng bµi häc quý b¸u cho thùc tiÔn vµ lý luËn qu¶n lý gi¸o dôc. §Ó tiÕn hµnh tèt ho¹t ®éng qu¶n lý qu¸ tr×nh gi¸o dôc qu©n nh©n chÝnh trÞ viªn cßn ph¶i cã kh¶ n¨ng ph©n tÝch - tæng hîp, tiªn ®o¸n trong x©y dùng kÕ ho¹ch; linh ho¹t, s¸ng t¹o trong tæ chøc thùc hiÖn; nhanh chãng ra c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý chÝnh x¸c, cã hiÖu lùc trong mäi ®iÒu kiÖn, hoµn c¶nh. d. N¨ng lùc tù häc - nghiªn cøu khoa häc N©ng cao phÈm chÊt, n¨ng lùc nãi chung, phÈm chÊt - n¨ng lùc s­ ph¹m nãi riªng cña chÝnh trÞ viªn lµ mét vÊn ®Ò cã tÝnh kh¸ch quan, tÊt yÕu do ®ßi hái cña nghÒ nghiÖp trong ®iÒu kiÖn khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ còng nh­ c¸c ho¹t ®éng x· héi, ho¹t ®éng qu©n sù ®ang vËn ®éng, ph¸t triÓn v« cïng nhanh chãng, m¹nh mÏ. §Ó ®¸p øng ®ßi hái ®ã, tù häc - nghiªn cøu khoa häc lµ con ®­êng, lµ gi¶i ph¸p sè mét. §­îc ®µo t¹o c¬ b¶n, víi tr×nh ®é häc vÊn cao n¨ng lùc tù häc vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña chÝnh trÞ viªn quan hÖ mËt thiÕt, hßa quyÖn vµo nhau nªn cã thÓ gäi lµ n¨ng lùc tù häc - nghiªn cøu khoa häc. N¨ng lùc tù häc - nghiªn cøu khoa häc cña chÝnh trÞ viªn tr­íc hÕt biÓu hiÖn ë hÖ thèng tri thøc v÷ng ch¾c vÒ tù häc vµ nghiªn cøu khoa häc. §ã lµ: sù hiÓu biÕt s©u s¾c vÒ b¶n chÊt tù häc, b¶n chÊt ho¹t ®éng nghiªn cøu khoa häc; c¸c nguyªn t¾c ph­¬ng ph¸p luËn vµ c¸c ph­¬ng thøc tù häc - nghiªn cøu khoa häc ®em l¹i kÕt qu¶ cao nhÊt. HÖ thèng kü n¨ng tù häc - nghiªn cøu khoa häc cña chÝnh trÞ viªn bao gåm: Kü n¨ng x©y dùng kÕ ho¹ch tù häc - nghiªn cøu khoa häc. Kü n¨ng vËn dông nguyªn t¾c, ph­¬ng ph¸p vµo viÖc tæ chøc thùc hiÖn kÕ ho¹ch tù häc - nghiªn cøu khoa häc. Kü n¨ng ph©n tÝch kÕt qu¶ tù häc - nghiªn cøu khoa häc. Kü n¨ng ®iÒu chØnh, ®iÒu khiÓn ho¹t ®éng tù häc - nghiªn cøu khoa häc theo ®óng kÕ ho¹ch vµ phï hîp t×nh h×nh thùc tiÔn. Kü n¨ng chØ ®¹o, ®iÒu khiÓn ho¹t ®éng tù häc cña qu©n nh©n. N¨ng lùc tù häc - nghiªn cøu khoa häc cña chÝnh trÞ viªn cßn biÓu hiÖn ë sù nh¹y bÐn trong viÖc lùa chän néi dung, ®Æc biÖt lµ sù t×m tßi ®æi míi vµ vËn dông linh ho¹t, s¸ng t¹o hÖ thèng ph­¬ng ph¸p vµo thùc tiÔn tù häc - nghiªn cøu khoa häc, thu thËp nhanh nhÊt, xö lý chÝnh x¸c nhÊt nh÷ng th«ng tin tõ nhiÒu nguån, n©ng cao tr×nh ®é häc vÊn cña m×nh ®¸p øng tèt nhÊt c¸c yªu cÇu nghÒ nghiÖp vµ ho¹t ®éng s­ ph¹m qu©n sù. C¸c n¨ng lùc s­ ph¹m lu«n ®an xen, g¾n bã mËt thiÕt víi nhau, hç trî cho nhau t¹o thµnh mét chØnh thÓ thèng nhÊt. V× vËy, ng­êi chÝnh trÞ viªn ph¶i th­êng xuyªn tÝch cùc häc tËp, rÌn luyÖn ph¸t triÓn tÊt c¶ c¸c n¨ng lùc thµnh tµi nghÖ s­ ph¹m ®Ó hoµn thµnh xuÊt s¾c nhiÖm vô gi¸o dôc - ®µo t¹o qu©n nh©n thµnh nh÷ng con ng­êi ph¸t triÓn toµn diÖn ®¸p øng yªu cÇu b¶o vÖ, x©y dùng Tæ quèc trong t×nh míi. 12.3. Con ®­êng h×nh thµnh, hoµn thiÖn phÈm chÊt, n¨ng lùc s­ ph¹m cña chÝnh trÞ viªn PhÈm chÊt, n¨ng lùc s­ ph¹m cña chÝnh trÞ viªn ®­îc h×nh thµnh, hoµn thiÖn theo nh÷ng quy luËt chung cña sù ph¸t triÓn nh©n c¸ch. §ã lµ kÕt qu¶ tæng hîp cña qu¸ tr×nh gi¸o dôc - ®µo t¹o t¹i tr­êng víi sù tÝch cùc häc tËp, rÌn luyÖn cña häc viªn vµ ho¹t ®éng nghÒ nghiÖp, ho¹t ®éng s­ ph¹m cña chÝnh trÞ viªn ë ®¬n vÞ. 12.3.1. Giai ®o¹n häc tËp t¹i tr­êng §©y lµ giai ®o¹n cã vai trß rÊt quan träng trong viÖc ®Þnh h­íng, ®Æt c¬ së, nÒn mãng cho sù h×nh thµnh, ph¸t triÓn, hoµn thiÖn phÈm chÊt, n¨ng lùc s­ ph¹m cña chÝnh trÞ viªn. Môc tiªu, nhiÖm vô, ph­¬ng h­íng gi¸o dôc - ®µo t¹o vµ toµn bé ho¹t ®éng cña Nhµ tr­êng ®Þnh h­íng vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi nhÊt cho viÖc h×nh thµnh, ph¸t triÓn phÈm chÊt, n¨ng lùc s­ ph¹m cña ng­êi chÝnh trÞ viªn t­¬ng lai. §Ó n©ng cao chÊt l­îng, hiÖu qu¶ båi d­ìng phÈm chÊt, n¨ng lùc s­ ph¹m cho ng­êi häc Nhµ tr­êng, c¸c lùc l­îng gi¸o dôc vµ b¶n th©n häc viªn ph¶i chó träng thùc hiÖn tèt nh÷ng néi dung sau ®©y. a. §èi víi Nhµ tr­êng vµ c¸c lùc l­îng gi¸o dôc X©y dùng nhµ tr­êng tiªn tiÕn, mÉu mùc, thËt sù lµ m«i tr­êng tèt nhÊt ®Ó ng­êi häc tiÕp thu, rÌn luyÖn, h×nh thµnh, ph¸t triÓn phÈm chÊt, n¨ng lùc s­ ph¹m ®¸p øng môc tiªu - yªu cÇu ®µo t¹o vµ thùc tiÔn nghÒ nghiÖp t­¬ng lai. KÕt hîp chÆt chÏ gi÷a d¹y häc víi gi¸o dôc, d¹y häc vµ ph¸t triÓn ®Ó x©y dùng phÈm chÊt s­ ph¹m ®ång thêi gióp ng­êi häc vËn dông s¸ng t¹o néi dung d¹y häc vµo thùc tiÔn qua ®ã n©ng cao tr×nh ®é t­ duy vµ n¨ng lùc t­ëng t­îng s­ ph¹m. Tæ chøc khoa häc d¹y häc lý luËn kÕt hîp chÆt chÏ víi rÌn luyÖn kü n¨ng thùc hµnh; trang bÞ néi dung víi båi d­ìng ph­¬ng ph¸p lÜnh héi vµ truyÒn thô ®Ó ®Èy nhanh tèc ®é h×nh thµnh vµ ®¶m b¶o tÝnh v÷ng ch¾c cña hÖ thèng kü n¨ng s­ ph¹m. Th­êng xuyªn tæ chøc c¸c ho¹t ®éng chÝnh trÞ - x· héi; tiÕn hµnh tèt c¸c ho¹t ®éng tham quan thùc tÕ, kiÕn tËp, thùc tËp ®Ó ®Þnh h­íng nghÒ nghiÖp, båi d­ìng phÈm chÊt, n¨ng lùc s­ ph¹m cho ®éi ngò chÝnh trÞ viªn t­¬ng lai. X©y dùng ®éi ngò nhµ gi¸o, c¸n bé qu¶n lý gi¸o dôc thËt sù lµ nh÷ng nh©n c¸ch s­ ph¹m mÉu mùc, uy tÝn cao ®Ó c¶m hãa vµ lµm tÊm gi­¬ng s¸ng cho häc viªn häc tËp vµ lµm theo. b. §èi víi häc viªn Tr­íc hªt ph¶i x¸c ®Þnh ®éng c¬ häc tËp ®óng vµ m¹nh theo tinh thÇn: “Häc ®Ó lµm viÖc, lµm ng­êi, lµm c¸n bé. Häc ®Ó phông sù §oµn thÓ, giai cÊp vµ nh©n d©n, Tæ quèc vµ nh©n lo¹i”1 Hå ChÝ Minh, Toµn tËp, tËp 5, Nxb CTQG H.2000, tr684. . §©y võa lµ yªu cÇu võa lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®¶m b¶o sù h×nh thµnh, ph¸t triÓn nh©n c¸ch nãi chung, phÈm chÊt, n¨ng lùc s­ ph¹m nãi riªng cña ng­êi chÝnh trÞ viªn. Th­êng xuyªn ph©n tÝch - tæng kÕt kinh nghiÖm häc tËp; c¶i tiÕn, ®æi míi ph­¬ng ph¸p theo tinh thÇn: “Häc ph¶i suy nghÜ, häc ph¶i liªn hÖ víi thùc tÕ, ph¶i cã thÝ nghiÖm vµ thùc hµnh. Häc vµ hµnh ph¶i kÕt hîp víi nhau”2 Hå ChÝ Minh, Toµn tËp, tËp 11, Nxb CTQG H.2000, tr331 ®Ó lÜnh héi s©u s¾c, v÷ng ch¾c néi dung d¹y häc, ph¸t triÓn t­ duy ®éc lËp, s¸ng t¹o vµ h×nh thµnh kü n¨ng ho¹t ®éng s­ ph¹m mét c¸ch cã hiÖu qu¶. Trªn c¬ së thÊy râ tÝnh tÊt yÕu còng nh­ vai trß to lín cña ho¹t ®éng s­ ph¹m ®èi víi ng­êi chÝnh trÞ viªn mµ th­êng xuyªn cã ý thøc hµnh vi häc tËp, thùc hµnh ph­¬ng ph¸p, phong c¸ch s­ ph¹m trong tÊt c¶ mäi lo¹i h×nh ho¹t ®éng, ®Æc biÖt lµ viÖc tæ chøc qu¸ tr×nh d¹y häc cña gi¶ng viªn vµ tæ chøc qu¸ tr×nh gi¸o dôc - rÌn luyÖn cña c¸n bé qu¶n lý c¸c cÊp. 12.3.2. Giai ®o¹n ho¹t ®éng cña chÝnh trÞ viªn ë ®¬n vÞ §©y lµ giai ®o¹n quan träng nhÊt cã ý nghÜa trùc tiÕp quyÕt ®Õn viÖc ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn phÈm chÊt, n¨ng lùc s­ ph¹m cña chÝnh trÞ viªn. Giai ®o¹n häc tËp, rÌn luyÖn t¹i tr­êng tuy rÊt quan träng song chñ yÕu lµ sù ®Þnh h­íng, t¹o c¬ së ban ®Çu; ho¹t ®éng thùc tiÔn nghÒ nghiÖp phong phó, kÕt hîp víi sù gi¸o dôc cña x· héi th«ng qua hÖ thèng gi¸o dôc ë ®¬n vÞ sÏ tiÕp tôc ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn phÈm chÊt, n¨ng lùc s­ ph¹m cña chÝnh trÞ viªn. Giai ®o¹n nµy ®ßi hái chÝnh trÞ viªn ph¶i tù gi¸c, tÝch cùc häc tËp, rÌn luyÖn mét c¸ch cã kÕ ho¹ch, hÖ thèng theo nh÷ng tiªu chuÈn vÒ phÈm chÊt, n¨ng lùc s­ ph¹m. Qu¸ tr×nh tù häc tËp tù rÌn luyÖn t¹i ®¬n vÞ khã kh¨n, phøc t¹p h¬n ë nhµ tr­êng, bëi lÏ, nã ®­îc ®an xen trong nhiÒu ho¹t ®éng cïng sù t¸c ®éng cña nhiÒu yÕu tè tõ phÝa m«i tr­êng. Do dã, ngoµi xu h­íng râ rÖt trong nhËn thøc t­ t­ëng, víi ý chÝ nghÞ lùc cao chÝnh trÞ viªn cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p khoa hoc, cô thÓ ®Ó ph¸t triÓn, hoµn thiÖn phÈm chÊt, n¨ng lùc s­ ph¹m cña m×nh. C¸c biÖn ph¸p chñ yÕu lµ: Nhanh chãng vËn dông linh ho¹t, s¸ng t¹o lý luËn gi¸o dôc häc qu©n sù, t©m lý häc qu©n sù, ph­¬ng ph¸p luËn nghiªn cøu khoa häc vµo viÖc nghiªn cøu, t×m hiÓu s©u s¾c ®Æc ®iÓm nh©n c¸ch c¸c qu©n nh©n trong ®¬n vÞ ®Ó cã nh÷ng chñ tr­¬ng, biÖn ph¸p gi¸o dôc, huÊn luyÖn tèi ­u. Nghiªn cøu, thiÕt lËp c¸c mèi quan hÖ trong l·nh ®¹o, chØ huy, quan hÖ c¸ nh©n víi tËp thÓ; rÌn luyÖn tÝnh ®iÒm ®¹m, tù chñ tù tin, th¸i ®é khiªm tèn, ch©n thµnh, t¸c phong sinh ho¹t vµ lèi sèng mÉu mùc. VËn dung néi dung d¹y häc khoa häc s­ ph¹m ®· lÜnh héi vµo tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng, nhÊt lµ gi¸o dôc, huÊn luyÖn; qua ®ã lµm v÷ng ch¾c h¬n vÒ tri thøc, kü n¨ng, ph¸t triÓn trÝ tuÖ vµ xu h­íng s­ ph¹m còng ngµy cµng râ rµng h¬n. TÝch cùc nghiªn cøu, häc tËp lý luËn gi¸o dôc tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i, n©ng cao tr×nh ®é tri thøc, ®¸p øng ®ßi hái ngµy cµng cao ho¹t ®éng s­ ph¹m ë ®¬n vÞ. Th­êng xuyªn ph©n tÝch, tæng kÕt kinh nghiÖm ho¹t ®éng s­ ph¹m cña b¶n th©n còng nh­ cña ®ång chÝ ®ång ®éi, rót ra nh÷ng bµi häc quý gi¸ ®Ó mét mÆt n©ng cao chÊt l­îng, hiÖu qu¶ tæ chøc qu¸ tr×nh gi¸o dôc - huÊn luyÖn, mÆt kh¸c thÊy râ nh÷ng ­u ®iÓm, nh­îc ®iÓm cña m×nh ®Ó ph¸t huy hoÆc kh¾c phôc lµm c¬ së cho viÖc häc tËp, rÌn luyÖn ph¸t triÓn, hoµn thiÖn phÈm chÊt, n¨ng lùc s­ ph¹m. PhÈm chÊt vµ n¨ng lùc s­ ph¹m cña chÝnh trÞ viªn ¶nh h­ëng v« cïng m¹nh mÏ ®Õn viÖc gi¸o dôc nh©n c¸ch qu©n nh©n. B¸c Hå nãi: “T­ c¸ch cña chÝnh trÞ viªn ¶nh h­ëng rÊt quan träng ®Õn bé ®éi. Ng­êi chÝnh trÞ viªn tèt th× bé ®éi tèt. Ng­êi chÝnh trÞ viªn kh«ng lµm trßn nhiÖm vô, th× bé ®éi Êy kh«ng tèt”3 Hå ChÝ Minh, Toµn tËp, tËp 5, Nxb CTQG H.2000, tr392 . PhÈm chÊt, n¨ng lùc s­ ph¹m h×nh thµnh, ph¸t triÓn, hoµn thiÖn g¾n bã chÆt chÏ víi nhau, ®an xen vµo nhau, thóc ®Èy lÉn nhau th«ng qua ho¹t ®éng tù gi¸c, tÝch cùc cña ng­êi häc viªn khi häc tËp t¹i tr­êng vµ ng­êi chÝnh trÞ viªn trong thùc tiÔn ho¹t ®éng nghÒ nghiÖp qu©n sù ë ®¬n vÞ. C©u hái «n tËp 1. Ph©n tÝch nh÷ng phÈm chÊt vµ n¨ng lùc s­ ph¹m cña chÝnh trÞ viªn; liªn hÖ b¶n th©n, rót ra ý nghÜa ®èi víi ng­êi häc viªn trong qu¸ tr×nh häc tËp t¹i tr­êng?. 2. Ph©n tÝch con ®­êng h×nh thµnh, hoµn thiÖn phÈm chÊt n¨ng lùc s­ ph¹m cña chÝnh trÞ viªn rót ra ý nghÜa ®èi víi b¶n th©n?.