Hạch toán khấu hao tài sản cố định

PhÇn I C¬ së lý luËn vÒ khÊu hao TSC§ vµ h¹ch to¸n khÊu hao TSC§ I. Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ TSC§ 1. Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm cña TSC§ a) Kh¸i niÖm TSC§ C¸c doanh nghiÖp ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh ph¶i cã c¸c nguån lùc. Trong ®ã tµi s¶n lµ nguån lùc kh«ng thÓ thiÕu, lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn ban ®Çu ®Ó c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Tµi s¶n trong ®ã ®­îc chia lµm 2 lo¹i lµ tµi s¶n cè ®Þnh vµ tµi s¶n l­u ®éng. VËy tµi s¶n cè ®Þnh lµ nh÷ng tµi s¶n cã gi¸ trÞ ban ®Çu lín, thêi gian sö dông dµi vµ tµi s¶n ®­îc coi lµ TSC§ khi nã ph¶i héi ®ñ 4 tiªu chuÈn sau: - Ch¾c ch¾n thu ®­îc lîi Ých kinh tÕ trong t­¬ng lai tõ viÖc sö dông tµi s¶n ®ã. - Nguyªn gi¸ tµi s¶n ph¶i ®­îc x¸c ®Þnh mét c¸ch ®¸ng tin cËy. - Thêi gian sö dông ­íc tÝnh trªn 1 n¨m - Cã ®ñ tiªu chuÈn gi¸ trÞ theo quy ®Þnh hiÖn hµnh. b) §Æc ®iÓm TSC§ - XuÊt ph¸t lµ tµi s¶n cã gi¸ trÞ lín vµ thêi gian sö dông dµi. V× vËy TSC§ tham gia vµo nhiÒu chu kú s¶n xuÊt kinh doanh. Khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh TSC§ bÞ hao mßn dÇn vµ gi¸ trÞ cña nã ®­îc chuyÓn dÞch dÇn dÇn vµo chi phÝ ho¹t ®éng kinh doanh d­íi h×nh thøc khÊu hao ®Ó thu håi vèn ®Çu t­. Kh¸c víi nh÷ng ®èi t­îng lao ®éng TSC§ hÇu nh­ gi÷ nguyªn h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu cho ®Õn lóc h­ háng. 2. Ph©n lo¹i TSC§ a) Theo h×nh th¸i biÓu hiÖn cña TSC§ TSC§ cña doanh nghiÖp ®­îc chia thµnh TSC§ h÷u h×nh vµ TSC§ v« h×nh. - TSC§ h÷u h×nh: lµ nh÷ng TSC§ cã h×nh th¸i vËt chÊt vµ ®­îc chia thµnh c¸c nhãm sau: + Nhµ cöa vËt kiÕn tróc: Lµ TSC§ cña doanh nghiÖp ®­îc h×nh thµnh sau qu¸ tr×nh thi c«ng x©y dùng nh­ trô së lµm viÖc, nhµ kho, hµng rµo v.v.. + M¸y mãc thiÕt bÞ: lµ toµn bé c¸c lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ dïng trong ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp nh­ m¸y mãc chuyªn dïng, thiÕt bÞ c«ng t¸c v.v.. + Ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, thiÕt bÞ truyÒn dÉn: lµ c¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i ®­êng s¾t, ®­êng bé, ®­êng kh«ng, ®­êng èng vµ c¸c thiÕt bÞ truyÒn dÉn v.v.. + ThiÕt bÞ dông cô qu¶n lý: lµ nh÷ng thiÕt bÞ dông cô dïng trong c«ng t¸c qu¶n lý, ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp nh­ m¸y vi tÝnh phôc vô qu¶n lý, thiÕt bÞ ®iÖn tö v.v.. + V­ên c©y l©u n¨m, sóc vËt lµm viÖc vµ hoÆc cho s¶n phÈm: lµ c¸c v­ên c©y l©u n¨m nh­ v­ên cµ phª, v­ên chÌ, v­ên c©y ¨n qu¶ v.v.. Sóc vËt lµm viÖc vµ cho s¶n phÈm nh­ ngùa, tr©u, bß v.v… + C¸c lo¹i TSC§ kh¸c: lµ toµn bé c¸c TSC§ kh¸c ch­a liÖt kª vµo n¨m lo¹i trªn nh­ tranh ¶nh, t¸c phÈm nghÖ thuËt v.v.. - TSC§ v« h×nh: lµ nh÷ng tµi s¶n kh«ng cã h×nh th¸i vËt chÊt, thÓ hiÖn mét l­îng gi¸ trÞ ®· ®­îc ®Çu t­ (®¹t tiªu chuÈn gi¸ trÞ TSC§) ®Ó ®em l¹i lîi Ých kinh tÕ l©u dµi cho doanh nghiÖp (trªn 1 n¨m) thuéc vÒ TSC§ v« h×nh cã. + QuyÒn sö dông ®Êt cã thêi h¹n, quyÒn ph¸t hµnh, b¶n quyÒn, b»ng s¸ng chÕ, nh·n hiÖu hµng ho¸, phÇn mÒm m¸y tÝnh, giÊy phÐp hoÆc giÊy nh­îng quyÒn, lîi thÕ th­¬ng m¹i v.v.. b) Ph©n lo¹i TSC§ theo quyÒn së h÷u C¸ch ph©n lo¹i nµy dùa trªn c¬ së quyÒn ®Þnh ®o¹t cña DN ®èi víi TSC§ hiÖn cã. Theo c¸ch nµy TSC§ chia lµm 2 lo¹i lµ TSC§ tù cã vµ TSC§ thuª ngoµi. - TSC§ tù cã cña doanh nghiÖp: lµ nh÷ng TSC§ ®­îc x©y dùng mua s¾m hoÆc chÕ t¹o b»ng nguån vèn chñ së h÷u cña doanh nghiÖp hoÆc b»ng nguån vèn vay. §èi víi nh÷ng TSC§ nµy doanh nghiÖp ®­îc quyÒn ®Þnh ®o¹t nh­ nh­îng b¸n, thanh lý v.v.. Trªn c¬ së chÊp hµnh ®óng quy ®Þnh, thñ tôc ph¸p luËt cña nhµ n­íc. - TSC§ thuª ngoµi: Lµ nh÷ng TSC§ mµ doanh nghiÖp ®­îc chñ tµi s¶n nh­îng quyÒn sö dông trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh ghi trªn hîp ®ång thuª. Theo ph­¬ng thøc thuª, hîp ®ång thuª tµi s¶n ®­îc chia lµm 2 lo¹i: thuª ho¹t ®éng vµ thuª tµi chÝnh. Trong ®ã c¨n cø vµo tiªu chuÈn ghi nhËn TSC§ cña nhµ n­íc th× chØ cã tµi s¶n thuª tµi chÝnh míi cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó trë thµnh TSC§. + TSC§ thuª tµi chÝnh: Lµ tµi s¶n mµ bªn cho thuª cã sù chuyÓn giao phÇn lín rñi ro vµ g¾n liÒn víi quyÒn së h÷u tµi s¶n cho bªn thuª. QuyÒn së h÷u tµi s¶n cã thÓ chuyÓn giao vµo cuèi thêi h¹n thuª. c) Ph©n lo¹i theo môc ®Ých vµ t×nh h×nh sö dông Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, TSC§ trong doanh nghiÖp ®­îc chia thµnh 4 lo¹i: - TSC§ dïng cho kinh doanh: lµ nh÷ng TSC§ h÷u h×nh, v« h×nh ®­îc dïng vµo ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. - TSC§ hµnh chÝnh sù nghiÖp: lµ nh÷ng TSC§ ®­îc nhµ n­íc hoÆc cÊp trªn hoÆc do doanh nghiÖp mua s¾m, x©y dùng b»ng nguån kinh phÝ sù nghiÖp vµ ®­îc sö dông cho c¸c ho¹t ®éng hµnh chÝnh sù nghiÖp. - TSC§ dïng cho môc ®Ých phóc lîi: lµ nh÷ng TSC§ ®­îc h×nh thµnh tõ quü phóc lîi, do doanh nghiÖp qu¶n lý vµ sö dông cho c¸c môc ®Ých phóc lîi. - TSC§ chê xö lý: lµ nh÷ng TSC§ bÞ h­ háng chê xö lý, thanh lý hoÆc nh÷ng tµi s¶n kh«ng cÇn dïng, tµi s¶n ®ang tranh chÊp v.v.. 3. Kh¸i qu¸t chung vÒ hao mßn vÒ khÊu hao TSC§ a) Hao mßn TSC§ Hao mßn cña TSC§ lµ sù gi¶m dÇn gi¸ trÞ cña TSC§ trong qu¸ tr×nh sö dông do tham gia vµo qu¸ tr×nh kinh doanh bÞ cä s¸t, bÞ ¨n mßn hoÆc do tiÕn bé kü thuËt… Nh­ vËy hao mßn TSC§ ®­îc thÓ hiÖn d­íi 2 d¹ng: + Hao mßn h÷u h×nh: lµ sù hao mßn vËt lý trong qu¸ tr×nh sö dông nh­ do bÞ cä s¸t, bÞ ¨n mßn ho¸ häc, bÞ háng tõng bé phËn v.v.. + Hao mßn v« h×nh: lµ sù gi¶m gi¸ trÞ cña TSC§ do sù tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ nh­ chÊt l­îng cao h¬n, tÝnh n¨ng nhiÒu h¬n, nh­ng chi phÝ thÊp h¬n dÉn tíi gi¸ c¶ thÊp h¬n. §Ó thu håi gi¸ trÞ hao mßn TSC§ th× doanh nghiÖp ph¶i trÝch khÊu hao. b) KhÊu hao TSC§ KhÊu hao TSC§ lµ qu¸ tr×nh tÝnh to¸n vµ ph©n bæ mét c¸ch cã hÖ thèng nguyªn gi¸ cña TSC§ vµo chi phÝ kinh doanh trong tõng thêi kú h¹ch to¸n. Nh­ vËy hao mßn TSC§ lµ mét hiÖn t­îng kh¸ch quan lµm gi¶m gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông cña TSC§, cßn khÊu hao lµ mét biÖn ph¸p chñ quan trong qu¶n lý nh»m thu håi l¹i gi¸ trÞ ®· bÞ hao mßn. - Môc ®Ých cña viÖc trÝch khÊu hao + Gióp cho doanh nghiÖp tÝnh ®óng tÝnh ®ñ chi phÝ sö dông TSC§ ®Ó thu håi l¹i vèn ®Çu t­ ®· ®Çu t­ vµo TSC§ khi chóng bÞ h­ háng hoÆc thêi gian kiÓm so¸t hÕt hiÖu lùc. + Gióp doanh nghiÖp cã nguån vèn ®Ó t¸i ®Çu t­ mua s¾m khi cÇn thiÕt. + VÒ diÖn kinh tÕ: khÊu hao cho phÐp doanh nghiÖp ph¶n ¸nh ®­îc gi¸ trÞ thùc cña tµi s¶n (gi¸ trÞ cßn l¹i) ®ång thêi lµm gi¶m lîi nhuËn dßng cña doanh nghiÖp. c) Nguyªn gi¸ vµ gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ * Nguyªn gi¸ vµ c¸ch x¸c ®Þnh nguyªn gi¸ - Nguyªn gi¸ TSC§: lµ toµn bé c¸c chi phÝ mµ doanh nghiÖp ph¶i bá ra ®Ó cã tµi s¶n cè ®Þnh tÝnh ®Õn thêi ®iÓm ®­a tµi s¶n ®ã vµo tr¹ng th¸i s½n sµng sö dông hoÆc theo dù tÝnh hay nguyªn gi¸ cña TSC§ chÝnh lµ gi¸ thùc tÕ cña TSC§ khi ®­a vµo sö dông t¹i doanh nghiÖp. + Gi¸ thùc tÕ cña TSC§ ph¶i ®­îc x¸c ®Þnh dùa trªn nh÷ng c¨n cø kh¸ch quan cã thÓ kiÓm so¸t ®­îc (ph¶i cã chøng tõ hîp ph¸p hîp lÖ) vµ ph¶i ®­îc x¸c ®Þnh dùa trªn nh÷ng kho¶n chi tiªu hîp lý dån tÝch trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh TSC§. + C¸c kho¶n chi tiªu ph¸t sinh sau khi ®­a TSC§ vµo sö dông ®­îc tÝnh vµo nguyªn gi¸ nÕu chóng lµm t¨ng thªm gi¸ trÞ h÷u Ých cña TSC§. - C¸ch x¸c ®Þnh nguyªn gi¸. + TSC§ lo¹i mua s¾m: NG = GT + TP + Pt + LV - TK - Cm - Th Trong ®ã: NG: Nguyªn gi¸ TSC§ Gt : Gi¸ thanh to¸n cho ng­êi b¸n tµi s¶n (tÝnh theo gi¸ thu tiÒn 1 lÇn) TP: ThuÕ, phÝ, lÖ phÝ ph¶i nép cho nhµ n­íc ngoµi gi¸ mua. Pt: PhÝ tæn tr­íc khi dïng nh­: vËn chuyÓn, l¾p ®Æt, ch¹y thö v.v.. Lv: L·i tiÒn vay ph¶i tr¶ tr­íc khi ®­a TSC§ vµo sö dông. TK: ThuÕ trong gi¸ mua hoÆc phÝ tæn ®­îc hoµn l¹i Cm: ChiÕt khÊu th­¬ng m¹i hoÆc gi¶m gi¸ ®­îc h­ëng. Th : Gi¸ trÞ s¶n phÈm, dÞch vô thu ®­îc khi ch¹y thö. + Nguyªn gi¸ TSC§ do ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n h×nh thµnh theo ph­¬ng thøc giao thÇu:Lµ gi¸ quyÕt to¸n c«ng tr×nh x©y dùng theo quy ®Þnh t¹i quy chÕ qu¶n lý ®¬n vÞ vµ x©y dùng hiÖn hµnh c«ng (+) lÖ phÝ tr­íc b¹ vµ c¸c chi phÝ liªn quan trùc tiÕp kh¸c. + Nguyªn gi¸ TSC§ tù x©y dùng hoÆc tù s¶n xuÊt, tù triÓn khai: lµ gi¸ thµnh thùc tÕ cña TSC§ céng (+) c¸c chi phÝ l¾p ®Æt ch¹y thö, c¸c chi phÝ kh¸c trùc tiÕp liªn quan ph¶i chi ra tÝnh ®Õn thêi ®iÓm ®­a TSC§ vµo tr¹ng th¸i s½n sµng sö dông (trõ c¸c kho¶n l·i néi bé, c¸c chi phÝ kh«ng hîp lý nh­ vËt liÖu l·ng phÝ, lao ®éng hoÆc c¸c kho¶n chi phÝ kh¸c v­ît qu¸ møc quy ®Þnh trong x©y dùng hoÆc tù s¶n xuÊt). + TSC§ lo¹i ®­îc cÊp, ®­îc ®iÒu chuyÓn ®Õn bao gåm gi¸ trÞ cßn l¹i ghi trªn sæ cña ®¬n vÞ cÊp, ®¬n vÞ ®iÒu chuyÓn hoÆc gi¸ trÞ theo ®¸nh gi¸ cña héi ®ång giao nhËn vµ c¸c phÝ tæn trùc tiÕp mµ bªn nhËn tµi s¶n ph¶i chi ra tr­íc khi ®­a TSC§ vµo sö dông. Riªng TSC§ ®iÒu chuyÓn gi÷a c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn h¹ch to¸n phô thuéc trong doanh nghiÖp th× nguyªn gi¸ ®­îc tÝnh b»ng nguyªn gi¸ ghi trªn sæ cña ®¬n vÞ giao. C¸c chi phÝ cã liªn quan ®Õn viÖc ®iÒu chuyÓn nµy ®­îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. + TSC§ lo¹i ®­îc biÕu tÆng, nhËn gãp vèn liªn doanh, nhËn l¹i vèn gãp liªn doanh hoÆc ph¸t hiÖn thõa th× nguyªn gi¸ ®­îc x¸c ®Þnh b»ng gi¸ trÞ thùc tÕ theo gi¸ trÞ cña héi ®ång ®¸nh gi¸ vµ c¸c chi phÝ bªn nhËn ph¶i chi ra tr­íc khi ®­a TSC§ vµo sö dông. + Nguyªn gi¸ cña TSC§ lµ quyÒn sö dông ®Êt (bao gåm sö dông ®Êt cã thêi h¹n vµ quyÒn sö dông ®Êt l©u dµi): lµ tiÒn chi ra ®Ó cã quyÒn sö dông ®Êt hîp ph¸p (+) chi phÝ ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng, san lÊp mÆt b»ng, lÖ phÝ tr­íc b¹ … (kh«ng bao gåm c¸c chi phÝ chi ra ®Ó x©y dùng c¸c c«ng tr×nh trªn ®Êt) hoÆc lµ gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt nhËn gãp vèn. + Nguyªn gi¸ TSC§ mua d­íi h×nh thøc trao ®æi víi mét TSC§ kh«ng t­¬ng tù, lµ gi¸ trÞ hîp lý cña TSC§ nhËn vÒ hoÆc gi¸ trÞ hîp lý cña tµi s¶n ®em trao ®æi (sau khi céng thªm c¸c kho¶n ph¶i tr¶ thªm hoÆc trõ ®i c¸c kho¶n phÝ thu vÒ) céng (+) c¸c kho¶n thuÕ (kh«ng bao gåm c¸c kho¶n thuÕ ®­îc hoµn l¹i) c¸c chi phÝ liªn quan ph¶i chi ra tÝnh ®Õn thêi ®iÓm ®­a tµi s¶n vµo sö dông. + Nguyªn gi¸ TSC§ mua d­íi h×nh thøc trao ®æi víi mét tµi s¶n cè ®Þnh t­¬ng tù: lµ gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ ®em trao ®æi. + Nguyªn gi¸ cña TSC§ thuª tµi chÝnh: ®­îc tÝnh b»ng gi¸ trÞ hîp lý cña nã vµ c¸c phÝ tæn tr­íc khi dïng nÕu cã. - Gi¸ tri hîp lý: lµ gi¸ trÞ tµi s¶n cã thÓ ®­îc trao ®æi gi÷a c¸c bªn cã ®Çy ®ñ hiÓu biÕt trong sù trao ®æi ngang gi¸. NÕu gi¸ trÞ hîp lý cña tµi s¶n thuª cao h¬n gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña kho¶n thanh to¸n tiÒn thuª tèi thiÓu th× ghi theo gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña kho¶n thanh to¸n tiÒn thuª tèi thiÓu. - Nguyªn gi¸ TSC§ cã tÝnh æn ®Þnh cao nã chØ thay ®æi trong c¸c tr­êng hîp sau: + §¸nh gi¸ l¹i TSC§ khi cã quyÕt ®Þnh cña c¸c cÊp cã thÈm quyÒn. + Khi n©ng cÊp TSC§, chi phÝ chi ra ®Ó n©ng cÊp TSC§ ®­îc bæ sung vµo nguyªn gi¸ cò ®Ó x¸c ®Þnh l¹i nguyªn gi¸ míi cña nã. + Th¸o dì mét hoÆc mét sè bé phËn cña TSC§ khi ®ã gi¸ trÞ cña bé phËn th¸o ra sÏ ®­îc trõ vµo nguyªn gi¸ cña TSC§. * Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ lµ gi¸ thùc tÕ cña TSC§ t¹i mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh. Ng­êi ta chØ x¸c ®Þnh ®­îc chÝnh x¸c gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ khi b¸n chóng trªn thÞ tr­êng. VÒ ph­¬ng diÖn kÕ to¸n, gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ ®­îc x¸c ®Þnh = - V× vËy: Gi¸ trÞ cßn l¹i trªn sæ kÕ to¸n mang dÊu Ên chñ quan cña c¸c doanh nghiÖp, víi cïng TSC§ nh­ng nÕu gi¶m bít thêi gian khÊu hao sÏ lµm cho tèc ®é gi¶m gi¸ trÞ nhanh h¬n vµ tèc ®é nµy sÏ gi¶m chËm khi kÐo dµi thêi gian khÊu hao. Do ®ã nhiÒu tr­êng hîp ph¶i ®¸nh gi¸ l¹i tµi s¶n khi doanh nghiÖp tham gia gãp vèn, gi¶i thÓ, s¸t nhËp ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ thùc cña tµi s¶n ë thêi ®iÓm hiÖn t¹i. §èi víi nh÷ng TSC§ kh«ng tham gia vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh gi¸ trÞ cßn l¹i ®­îc x¸c ®Þnh. = - Nh­ vËy ngoµi viÖc theo dâi gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ trªn sæ s¸ch kÕ to¸n doanh nghiÖp cßn ph¶i theo dâi gi¸ trÞ thùc cña TSC§ ®Ó tõ ®ã cã c¸c quyÕt ®Þnh tÝnh to¸n ¸p dông cho khÊu hao nh»m ®Èy nhanh viÖc thu håi vèn vµ ®æi míi TSC§. 4. Mét sè quy ®Þnh vÒ khÊu hao TSC§ - Mäi TSC§ cña doanh nghiÖp cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh ®Òu ph¶i trÝch khÊu hao. Møc trÝch khÊu hao ®­îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ kinh doanh trong kú. + Doanh nghiÖp kh«ng ®­îc tÝnh vµ trÝch khÊu hao ®èi víi nh÷ng TSC§ ®· khÊu hao hÕt nh­ng vÉn sö dông vµo ho¹t ®éng kinh doanh. + §èi víi nh÷ng TSC§ ch­a khÊu hao hÕt ®· háng doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh nguyªn nh©n quy tr¸ch nhiÖm ®Òn bï thiÖt h¹i vµ tÝnh vµo chi phÝ kh¸c. - Nh÷ng TSC§ kh«ng tham gia vµo ho¹t ®éng kinh doanh th× kh«ng trÝch khÊu hao mµ chØ tÝnh hao mßn nh­ phóc lîi, hµnh chÝnh sù nghiÖp v.v.. - Doanh nghiÖp cho thuª TSC§ ho¹t ®éng ph¶i trÝch khÊu hao ®èi víi TSC§ cho thuª. - Doanh nghiÖp ®i thuª TSC§ tµi chÝnh ph¶i trÝch khÊu hao TSC§ thuª tµi chÝnh nh­ TSC§ thuéc së h÷u cña doanh nghiÖp theo quy ®Þnh hiÖn hµnh. - ViÖc trÝch hoÆc th«i trÝch khÊu hao TSC§ ®­îc thùc hiÖn b¾t ®Çu tõ ngµy (theo sè ngµy cña th¸ng) mµ TSC§ t¨ng, gi¶m hoÆc ngõng tham gia vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Nh­ vËy sè khÊu hao gi÷a c¸c th¸ng chØ kh¸c nhau khi cã biÕn ®éng (t¨ng, gi¶m) vÒ TSC§. Bëi vËy hµng th¸ng kÕ to¸n tiÕn hµnh trÝch khÊu hao theo c«ng thøc sau. C¨n cø vµo n¬i sö dông, bé phËn sö dông TSC§ ®Ó ph©n bæ chi phÝ khÊu hao TSC§. = + - - §èi víi quyÒn sö dông ®Êt l©u dµi lµ TSC§ v« h×nh ®Æc biÖt, doanh nghiÖp ghi nhËn lµ TSC§ v« h×nh theo nguyªn gi¸ nh­ng kh«ng ®­îc tÝnh khÊu hao. II. C¸c ph­¬ng ph¸p trÝch khÊu hao TSC§ 1. Ph­¬ng ph¸p khÊu hao ®­êng th¼ng - Theo ph­¬ng ph¸p nµy viÖc tÝnh khÊu hao TSC§ ®­îc dùa vµo nguyªn gi¸ vµ tû lÖ khÊu hao TSC§ ®ã. Trong ®ã tû lÖ khÊu hao TSC§ l¹i ph¶i dùa vµo sè n¨m sö dông dù kiÕn. c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ kinh tÕ cao ®­îc khÊu hao nh­ng tèi ®a kh«ng qu¸ 2 lÇn møc khÊu hao x¸c ®Þnh theo ph­¬ng ph¸p ®­êng th¼ng ®Ó nhanh chãng ®æi míi c«ng nghÖ. Møc khÊu hao trung b×nh hµng n¨m (theo ph­¬ng ph¸p ®­êng th¼ng) cña 1 TSC§ khÊu hao (Mkhn) ®­îc tÝnh theo c«ng thøc sau: Mkhn = Nguyªn gi¸ cña TSC§ x Tû lÖ khÊu hao n¨m Tû lÖ khÊu hao n¨m = x 100 - §èi víi nh÷ng TSC§ ®­îc mua s¾m hoÆc ®Çu t­ ®æi míi th× sè n¨m sö dông dù kiÕn ph¶i n»m trong kho¶ng thêi gian sö dông tèi ®a vµ tèi thiÓu do nhµ n­íc quy ®Þnh. Tuy nhiªn ®Ó x¸c ®Þnh sè n¨m sö dông dù kiÕn cho tõng TSC§ cô thÓ hoÆc nh÷ng TSC§ kh¸c kh«ng cã trong danh môc cña Bé Tµi chÝnh th× doanh nghiÖp ph¶i dùa vµo nh÷ng c¨n cø sau ®©y ®Ó tr×nh Bé Tµi chÝnh xem xÐt quyÕt ®Þnh + Tuæi thä kü thuËt cña TSC§ theo thiÕt kÕ + HiÖn tr¹ng TSC§ (thêi gian TSC§ ®· qua sö dông) + ThÕ hÖ TSC§ t×nh tr¹ng thùc tÕ cña TSC§ + Tuæi thä kinh tÕ cña TSC§: ®­îc quyÕt ®Þnh bëi thêi gian kiÓm so¸t TSC§ hoÆc yÕu tè hao mßn v« h×nh do sù tiÕn bé khoa häc kü thuËt. - Trong tr­êng hîp thêi gian sö dông hoÆc nguyªn gi¸ cña TSC§ thay ®æi, th× doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh l¹i møc trÝch khÊu hao trung b×nh cña TSC§ ®ã. = = + Chi phÝ thay ®æi VD: C«ng ty H mua 1 TSC§ (míi 100%) víi nguyªn gi¸ lµ 300 triÖu ®ång. Thêi gian sö dông 10 n¨m, tû lÖ khÊu hao n¨m sÏ lµ 10%. Mkhn = 300 x 10% = 30 triÖu ®ång Mkh(th¸ng) = 30 : 12 = 2,5 triÖu ®ång. - ¦u nh­îc ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p: + ¦u ®iÓm: §¬n gi¶n, dÔ tÝnh to¸n vµ khi n©ng cao n¨ng suÊt cña TSC§ sÏ lµm cho chi phÝ khÊu hao trong 1 ®¬n vÞ s¶n phÈm gi¶m ,t¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ. + Nh­îc ®iÓm: Do lµ khÊu hao cè ®Þnh trong n¨m v× vËy kh«ng sö dông TSC§ vÉn ph¶i khÊu hao. ® Trong qu¸ tr×nh sö dông bÞ h­ háng, v× vËy ph¶i ®Çu t­ chi phÝ söa ch÷a céng víi hao mßn v« h×nh cña tµi s¶n nh­ng møc khÊu hao trung b×nh n¨m kh«ng thay ®æi v× vËy cã kh¶ n¨ng lµm chËm qu¸ tr×nh thu håi vèn. 2. Ph­¬ng ph¸p khÊu hao theo sè d­ gi¶m dÇn cã ®iÒu chØnh - §­îc ¸p dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp thuéc lÜnh vùc cã c«ng nghÖ ®ßi hái ph¶i thay ®æi, ph¸t triÓn nhanh vµ TSC§ ph¶i tho¶ m·n ®ång thêi c¸c ®iÒu kiÖn sau: + Lµ TSC§ ®Çu t­ míi (ch­a qua sö dông) + Lµ c¸c lo¹i m¸y mãc, thiÕt bÞ, dông cô lµm viÖc ®o l­êng th× nghiÖm. - Theo ph­¬ng ph¸p nµy th× møc khÊu hao hµng n¨m cña TSC§ ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau: Mkhn = x Trong ®ã: = x HÖ sè ®iÒu chØnh x¸c ®Þnh theo thêi gian sö dông cña TSC§ quy ®Þnh t¹i b¶ng d­íi ®©y: Thêi gian sö dông cña TSC§ HÖ sè ®iÒu chØnh (lÇn) §Õn 4 n¨m (t £ 4 n¨m) 1,5 Trªn 4 n¨m ®Õn 6 n¨m (4 n¨m < t £ 6 n¨m) 2,0 Trªn 6 n¨m (t > 6 n¨m) 2,5 Nh÷ng n¨m cuèi, khi møc khÊu hao n¨m x¸c ®Þnh. Theo ph­¬ng ph¸p sè d­ gi¶m dÇn nãi trªn b»ng (hoÆc thÊp h¬n) møc khÊu hao tÝnh b×nh qu©n gi÷a gi¸ trÞ cßn l¹i vµ sè n¨m sö dông cßn l¹i cña TSC§ th× kÓ tõ n¨m ®ã møc khÊu hao ®­îc tÝnh b»ng gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ chia cho sè n¨m sö dông cßn l¹i cña TSC§. VD: C«ng ty H mua 1 thiÕt bÞ s¶n xuÊt linh kiÖn ®iÖn tö míi víi nguyªn gi¸ lµ 10 triÖu ®ång. Thêi gian sö dông cña TSC§ nµy lµ 5 n¨m. - Tû lÖ khÊu hao hµng n¨m cña TSC§ theo ph­¬ng ph¸p khÊu hao ®­êng th¼ng lµ 20%. - Tû lÖ khÊu hao nhanh theo ph­¬ng ph¸p sè d­ gi¶m dÇn cã ®iÒu chØnh = 20% x 2 (hÖ sè ®iÒu chØnh) = 40% - Møc trÝch khÊu hao hµng n¨m cña TSC§ trªn ®­îc x¸c ®Þnh cô thÓ theo b¶ng d­íi ®©y: §VT: ®ång N¨m thø Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ C¸ch tÝnh sè khÊu hao TSC§ hµng n¨m Møc khÊu hao hµng n¨m Møc khÊu hao hµng th¸ng KhÊu hao luü kÕ cuèi n¨m 1 10.000.000 10.000.000 x 40% 4.000.000 333.333 4.000.000 2 6.000.000 6.000.000 x 40% 2.400.000 200.000 6.400.000 3 3.600.000 3.600.000 x 40% 1.440.000 120.000 7.840.000 4 2.160.000 2.160.000 : 2 1.080.000 90.000 8.920.000 5 2.160.000 2.160.000 : 2 1.080.000 90.000 10.000.000 Trong ®ã: + Møc khÊu hao TSC§ tõ n¨m thø 1 ®Õn n¨m thø 3 ®­îc tÝnh b»ng gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ nh©n víi tû lÖ khÊu hao nhanh (40%). + Tõ n¨m thø 4 trë ®i møc khÊu hao hµng n¨m b»ng gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ (®Çu n¨m thø 4) chia cho sè n¨m sö dông cßn l¹i cña TSC§. (2.160.000 : 2 = 1.080.000) (v× t¹i n¨m thø 4 møc khÊu hao theo ph­¬ng ph¸p sè d­ gi¶m dÇn (2.160.000 x 40% = 864.000) thÊp h¬n møc khÊu hao b×nh qu©n gi÷a gi¸ trÞ cßn l¹i vµ sè n¨m sö dông cßn l¹i cña TSC§ lµ 1.080.000). - ¦u, nh­îc ®iÓm: + ¦u ®iÓm: Thu håi vèn nhanh, h¹n chÕ ®­îc sù mÊt gi¸ do hao mßn v« h×nh g©y ra. Do thu håi vèn nhanh v× vËy sÏ lµm gi¶m thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp cho nhµ n­íc. + Nh­îc ®iÓm: - §èi víi nh÷ng s¶n phÈm hoÆc lo¹i h×nh kinh doanh mµ tiªu thô chËm sÏ lµm ¶nh h­ëng ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. V× vËy TSC§ ho¹t ®éng ph¶i ®¹t n¨ng suÊt cao. 3. Ph­¬ng ph¸p khÊu hao theo sè l­îng, khèi l­îng s¶n phÈm - §­îc ¸p dông ®Ó tÝnh khÊu hao c¸c lo¹i m¸y mãc, thiÕt bÞ tho¶ m·n ®ång thêi c¸c ®iÒu kiÖn sau: + Trùc tiÕp liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt s¶n phÈm. + X¸c ®Þnh ®­îc tæng sè l­îng, khèi l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt theo c«ng suÊt thiÕt kÕ cña TSC§. + C«ng suÊt sö dông thùc tÕ b×nh qu©n th¸ng trong n¨m tµi chÝnh kh«ng thÊp h¬n 50% c«ng suÊt thiÕt kÕ. - Tr×nh tù thùc hiÖn ph­¬ng ph¸p khÊu hao TSC§ theo s¶n l­îng nh­ sau: + C¨n cø vµo hå s¬ kinh tÕ kü thuËt cña TSC§, doanh nghiÖp x¸c ®Þnh tæng sè l­îng, khèi l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt theo c«ng suÊt thiÕt kÕ cña TSC§. + C¨n cø vµo t×nh h×nh thùc tÕ s¶n xuÊt, doanh nghiÖp x¸c ®Þnh sè l­îng, khèi l­îng s¶n phÈm thùc tÕ s¶n xuÊt hµng th¸ng, hµng n¨m cña TSC§. + X¸c ®Þnh møc trÝch khÊu hao trong th¸ng cña TSC§ theo c«ng thøc sau: = x Trong ®ã: = - Møc trÝch khÊu hao n¨m cña TSC§ b»ng tæng møc trÝch khÊu hao cña 12 th¸ng trong n¨m hoÆc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau: = x Tr­êng hîp c«ng suÊt thiÕt kÕ hoÆc nguyªn gi¸ cña TSC§ thay ®æi, doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh l¹i møc trÝch khÊu hao TSC§. VD: 1 C«ng ty A mua 1 m¸y xóc ®Êt (míi 100%) víi nguyªn gi¸ lµ 250 triÖu ®ßng c«ng suÊt thiÕt kÕ cña m¸y xóc nµy lµ 30m3/giê s¶n l­îng theo c«ng suÊt thiÕt kÕ cña m¸y xóc nµy lµ 2.000.000m3 khèi l­îng s¶n phÈm ®¹t ®­îc trong n¨m thø nhÊt cña m¸y xóc lµ: Th¸ng Khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh (m3) Th¸ng Khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh (m3) Th¸ng 1 15.000 Th¸ng 7 16.000 Th¸ng 2 15.000 Th¸ng 8 17.000 Th¸ng 3 16.000 Th¸ng 9 16.000 Th¸ng 4 15.000 Th¸ng 10 17.000 Th¸ng5 17.000 Th¸ng 11 18.000 Th¸ng 6 15.000 Th¸ng 12 18.000 + Møc trÝch khÊu hao b×nh qu©n cho 1 m3 ®Êt xóc = 250 triÖu ®ång : 2.000.000 m3 = 125 ®ång/m3 + Møc trÝch khÊu hao cña m¸y xóc ®­îc tÝnh theo b¶ng sau: Th¸ng S¶n l­îng thùc tÕ th¸ng (m3) Møc trÝch khÊu hao th¸ng (®ång) 1 15.000 15.000 x 125 = 1.875.000 2 15.000 15.000 x 125 = 1.875.000 3 16.000 16.000 x 125 = 2.000.000 4 15.000 15.000 x 125 = 1.875.000 5 17.000 17.000 x 125 = 2.125.000 6 15.000 15.000 x 125 = 1.875.000 7 16.000 16.000 x 125 = 2.000.000 8 17.000 17.000 x 125 = 2.125.000 9 16.000 16.000 x 125 = 2.000.000 10 17.000 17.000 x 125 = 2.125.000 11 18.000 18.000 x 125 = 2.250.000 12 18.000 18.000 x 125 = 2.250.000 Tæng céng c¶ n¨m 24.375.000® - ¦u nh­îc ®iÓm: + ¦u ®iÓm: Khi tiÕn hµnh sö dông th× TSC§ míi trÝch khÊu hao. Møc trÝch khÊu hao tû lÖ thuËn víi sè l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt v× vËy cã t¸c dông thóc ®Èy kh¶ n¨ng t¨ng n¨ng suÊt trong s¶n xuÊt. + Nh­îc ®iÓm: ChØ øng dông ®­îc víi nh÷ng TSC§ trùc tiÕp s¶n xuÊt ra s¶n phÈm. III. Néi dung h¹ch to¸n khÊu hao TSC§ 1. Tµi kho¶n sö dông §Ó theo dâi t×nh h×nh hiÖn cã, biÕn ®éng t¨ng, gi¶m gi¸ trÞ hao mßn cña toµn bé TSC§ hiÖn cã t¹i doanh nghiÖp (trõ tµi s¶n cè ®Þnh thuª ho¹t ®éng) kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 214 "hao mßn tµi s¶n cè ®Þnh" tµi kho¶n nµy cã kÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh nh­ sau: Bªn Nî: Ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh lµm gi¶m gi¸ trÞ hao mßn cña tµi s¶n cè ®Þnh (nh­îng b¸n, thanh lý …). Bªn Cã: Ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô lµm t¨ng gi¸ trÞ hao mßn cña tµi s¶n cè ®Þnh (do trÝch khÊu hao, ®¸nh gi¸ t¨ng hao mßn…) D­ cã: Gi¸ trÞ hao mßn cña tµi s¶n cè ®Þnh hiÖn cã. Tµi kho¶n 214 chi tiÕt thµnh 3 tµi kho¶n cÊp 2: + Tµi kho¶n 2141: Hao mßn TSC§ h÷u h×nh + Tµi kho¶n 2142: Hao mßn TSC§ thuª tµi chÝnh + Tµi kho¶n 2143: Hao mßn TSC§ v« h×nh Bªn c¹nh ®ã, kÕ to¸n cßn sö dông tµi kho¶n 009 "nguån vèn khÊu hao c¬ b¶n" ®Ó theo dâi t×nh h×nh thµnh vµ sö dông sè vèn khÊu hao c¬ b¶n tµi s¶n cè ®Þnh. Tµi kho¶n nµy cã kÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh nh­ sau: Bªn Nî: C¸c nghiÖp vô lµm t¨ng nguån vèn khÊu hao c¬ b¶n (trÝch khÊu hao c¬ b¶n, thu håi vèn khÊu hao c¬ b¶n ®· ®iÒu chuyÓn tr­íc ®©y…) Bªn Cã: C¸c nghiÖp vô lµm gi¶m nguån vèn khÊu hao (®Çu t­ mua s¾m TSC§, tr¶ nî vay, ®iÒu chuyÓn vèn khÊu hao, cho vay …) D­ Nî: Nguån vèn khÊu hao c¬ b¶n hiÖn cßn. 2. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n: - §Þnh kú (th¸ng, quý…) trÝch khÊu hao TSC§ vµ ph©n bæ vµo chi phÝ kinh doanh: Nî TK 627 (6274: Chi tiÕt theo tõng ph©n x­ëng):KhÊu hao TSC§ dïng cho c¸c ph©n x­ëng s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm. Nî TK 641 (6414): KhÊu hao TSC§ sö dông cho tiªu thô hµng ho¸ dÞch vô. Nî TK 642 (6424): KhÊu hao TSC§ dïng chung cho toµn doanh nghiÖp Cã TK 214 (chi tiÕt theo tõng tiÓu kho¶n): Tæng sè khÊu hao ph¶i trÝch trong kú. §ång thêi, ghi sè khÊu hao ®· trÝch trong kú:Nî TK 009. - Tr­êng hîp vµo cuèi n¨m tµi chÝnh, khi doanh nghiÖp xem xÐt l¹i. Thêi gian trÝch khÊu hao vµ ph­¬ng ph¸p khÊu hao (chñ yÕu ®èi víi TSC§ v« h×nh), nÕu cã møc chªnh lÖch víi sè khÊu hao trong n¨m cÇn tiÕn hµnh ®iÒu chØnh. NÕu møc kh©u hao míi cao h¬n møc khÊu hao ®· trÝch, sè chªnh lÖch t¨ng ®­îc ghi bæ xung vµo chi phÝ kinh doanh nh­ khi trÝch khÊu hao b×nh th­êng. Ng­îc l¹i, nÕu møc khÊu hao ph¶i trÝch nhá h¬n sè ®· trÝch kho¶n chªnh lÖch gi¶m ®­îc ghi gi¶m, chi phÝ kinh doanh nh­ sau: Nî TK 214: Sè chªnh lÖch gi¶m Cã c¸c TK liªn quan (627,641, 642…) - Tr­êng hîp t¨ng gi¸ trÞ hao mßn do ®¸nh gi¸ l¹i: BT1: Nî TK 412: Ghi gi¶m chªnh lÖch gi¸ Cã TK 214: Ghi t¨ng gi¸ trÞ hao mßn - Tr­êng hîp ®­îc cÊp, chuyÓn ®Õn + §èi víi ®¬n vÞ phô thuéc Nî TK 211, 213 (chi tiÕt tiÓu kho¶n): Nguyªn gi¸ TSC§ Cã TK 411: T¨ng nguån vèn kinh doanh theo gi¸ trÞ cßn l¹i. Cã TK 214: Gi¸ trÞ hao mßn (nÕu cã) - Tr­êng hîp nh­îng b¸n, thanh lý TSC§. BT1: Xo¸ sæ TSC§ nh­îng b¸n, thanh lý Nî TK 214: Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ Nî TK 811: Gi¸ trÞ cßn l¹i Cã TK 211, 213 (chi tiÕt tiÓu kho¶n): Nguyªn gi¸ TSC§. BT2: Ph¶n ¸nh sè thu vÒ nh­îng b¸n TSC§ vµ sè thu håi vÒ thanh lý TSC§. Nî TK 111, 112: Thu b»ng tiÒn Nî TK 152, 153: Sè thu håi vËt liÖu dông cô nhËp kho Nî TK 131, 138: Ph¶i thu ë ng­êi mua Cã TK 711: Gi¸ b¸n TSC§ hoÆc thu nhËp vÒ thanh lý. Cã TK 3331 (333311): ThuÕ GTGT ph¶i nép (nÕu cã). BT3: TËp hîp chi phÝ nh­îng, b¸n thanh lý TSC§ Nî TK 811: TËp hîp chi phÝ nh­îng b¸n, thanh lý Nî TK 13 (1331): ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ (nÕu cã) Cã TK liªn quan (111, 112, 331, 334…) - Tr­êng hîp khÊu hao hÕt ®èi víi TSC§ h÷u h×nh vµ v« h×nh Nî TK 214 (2141, 2143): Hao mßn TSC§ Cã TK 211, 213: Nguyªn gi¸ TSC§ - Tr­êng hîp gi¶m do chuyÓn thµnh c«ng cô dông cô nhá. NÕu gi¸ trÞ cßn l¹i nhá, kÕ to¸n sÏ ph©n bæ hÕt vµo chi phÝ kinh doanh 1 lÇn, cßn gi¸ trÞ cßn l¹i lín sÏ ®­a vµo chi phÝ ®Ó ph©n bæ dÇn vµo chi phÝ kinh doanh. Nî TK 214: Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ Nî TK 627 (6273): TÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung Nî TK 641 (6413): TÝnh vµo chi phÝ b¸n hµng Nî TK 642 (6423): TÝnh vµo chi phÝ QL§N Nî TK 242: Gi¸ trÞ cßn l¹i (nÕu gi¸ trÞ cßn l¹i lín) Cã TK 211, 213, Nguyªn gi¸ TSC§. - Tr­êng hîp do gãp vèn liªn doanh b»ng TSC§ Nh÷ng TSC§ göi ®i tham gia liªn doanh do kh«ng thuéc quyÒn sö dông vµ qu¶n lý cña doanh nghiÖp n÷a nªn ®­îc coi nh­ khÊu hao hÕt gi¸ trÞ 1 lÇn phÇn chªnh lÖch gi÷a gi¸ trÞ vèn gãp víi gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ gãp vèn (do khi gãp vèn ph¶i ®¸nh gi¸ l¹i TSC§) ®­îc ghi vµo tµi kho¶n 412' "chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i tµi s¶n". Nî TK214: Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ Nî TK 222: Gi¸ trÞ vèn gãp liªn doanh dµi h¹n Nî TK 128: Gi¸ trÞ vèn gãp liªn doanh ng¾n h¹n Nî (hoÆc Cã) TK 412: PhÇn chªnh lÖch gi÷a gi¸ trÞ cßn l¹i vµ gi¸ trÞ vèn gãp. Cã TK 211, 213: Nguyªn gi¸ TSC§ vèn gãp. - Tr­êng hîp tr¶ l¹i vèn gãp cho c¸c bªn tham gia liªn doanh. BT1: Xo¸ sæ TSC§ Nî TK 411 (chi tiÕt vèn liªn doanh): Gi¸ trÞ cßn l¹i theo tho¶ thuËn Nî TK 214: Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ Nî (hoÆc cã) TK 412: PhÇn chªnh lÖch nÕu cã Cã TK 211, 213: Nguyªn gi¸ TSC§ trao tr¶ - Tr­êng hîp ph¸t hiÖn TSC§ thiÕu vµ ch­a râ nguyªn nh©n Nî TK 214: Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ Nî TK 138 (1381): Gi¸ trÞ thiÕu chê xö lý Cã TK 211: Nguyªn gi¸ TSC§ Khi cã quyÕt ®Þnh xö lý. Nî TK 111, 1388, 334…: C¸ nh©n ph¶i båi th­êng, hoÆc trõ l­¬ng Nî TK liªn quan (411, 415, 811, …): QuyÕt ®Þnh ghi t¨ng chi phÝ kh¸c hay gi¶m nguån vèn . Cã TK 138 (1381): Gi¸ trÞ hiÖn nay ®· xö lý - Tr­êng hîp trao ®æi TSC§ t­¬ng tù Doanh nghiÖp dïng TSC§ cña m×nh ®Ó trao ®æi TSC§ t­¬ng tù cña ®¬n vÞ kh¸c (vÒ c«ng dông vµ gi¸ c¶). Nî TK 211, 213 :Nguyªn gi¸ TSC§ nhËn vÒ Nî TK 214 :Gi¸ trÞ hao mßn TSC§ ®em trao ®æi Cã TK 211, 213: Nguyªn gi¸ TSC§ ®em trao ®æi - Tr­êng hîp trao ®æi TSC§ kh«ng t­¬ng tù. + Xo¸ sæ TSC§ ®em trao ®æi Nî TK 811: Gi¸ trÞ cßn l¹i Nî TK 214: Gi¸ trÞ hao mßn Cã TK 211, 213: Nguyªn gi¸ TSC§ + Gi¸ hîp lý cña TSC§ ®em trao ®æi (do tho¶ thuËn) Nî TK 131: Gi¸ hîp lý TSC§ ®em trao ®æi Cã TK 711: T¨ng thu nhËp kh¸c Cã TK3331: ThuÕ GTGT ph¶i nép + Gi¸ hîp lý cña TSC§ nhËn vÒ Nî TK 211, 213 - Nguyªn gi¸ Nî TK 133: ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ Cã TK 131: Gi¸ hîp lý cña tµi s¶n nhËn vÒ NÕu gi¸ hîp lý cña TSC§ ®em trao ®æi lín h¬n gi¸ hîp lý cña TSC§ nhËn vÒ ghi: Nî TK 111, 112 Cã TK 131 Vµ ng­îc l¹i. - Tr­êng hîp tr¶ TSC§ thuª tµi chÝnh + Trong qu¸ tr×nh sö dông TSC§ thuª tµi chÝnh kÕ to¸n ph¶i tiÕn hµnh khÊu hao TSC§ thuª vµo chi phÝ kinh doanh tõng kú h¹ch to¸n. Nî TK 627, 641, 642 Cã TK 214 (2142) :KhÊu hao TSC§ thuª tµi chÝnh. + Cuèi niªn ®é kÕ to¸n x¸c ®Þnh sè ph¶i tr¶ vÒ nî gèc cho thuª tµi chÝnh Nî TK 342: Ghi gi¶m sè nî dµi h¹n vÒ thuª tµi chÝnh Cã TK 315: Ghi t¨ng nî dµi h¹n ®Õn h¹n tr¶. + Khi thanh to¸n gèc vµ l·i vay cho c«ng ty tµi chÝnh Nî TK 315 :Thanh to¸n gèc ®Õn h¹n tr¶ Nî TK 635 :L·i thuª tµi chÝnh Nî TK 133:ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ kh«ng n»m trong nî gèc. Cã TK 111, 112 + Khi tr¶ TSC§ thuª tµi chÝnh gi¶ dô cßn l¹i ch­a khÊu hao hÕt (nÕu cã) ®­a vµo chi phÝ ph©n bæ Nî TK 242: KÕt chuyÓn gi¸ trÞ cßn l¹i ch­a nh©n hao hÕt (nÕu cã) Nî TK 214 (2142): Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ Cã 212: Nguyªn gi¸ TSC§ ®i thuª + NÕu bªn ®i thuª ®­îc quyÒn së h÷u hoµn toµn tµi s¶n thuª BT1 Nî TK 211, 213: Ghi t¨ng nguyªn gi¸ TSC§ tù cã Cã TK 212: Ghi gi¶m nguyªn gi¸ TSC§ thuª tµi chÝnh BT2 kÕt chuyªn gi¸ trÞ hao mßn Nî 214 (2142): Gi¶m gi¸ trÞ hao mßn TSC§ thuª tµi chÝnh Cã 214 (2141, 2143): Ghi t¨ng gi¸ trÞ hao mßn TSC§ nÕu cã cña doanh nghiÖp - §èi víi TSC§ ®Çu t­ b»ng nguån kinh phÝ sù nghiÖp kinh phÝ dù ¸n + Khi nh­îng b¸n Nî TK 466: Gi¸ trÞ cßn l¹i Nî TK 214: Hao mßn TSC§ Cã TK 211, 213… Nguyªn gi¸ TSC§ 3. Kh¸i qu¸t vÒ c¸c h×nh thøc tæ chøc h¹ch to¸n khÊu hao TSC§ * Sæ s¸ch kÕ to¸n - ThÎ TSC§ vµ sæ chi tiÕt tµi s¶n + ThÎ TSC§: ®­îc lËp ®Ó theo dâi chi tiÕt tõng TSC§ cña ®¬n vÞ, t×nh h×nh thay ®æi nguyªn gi¸ vµ gi¸ trÞ hao mßn ®· trÝch hµng quý, hµng n¨m cña tõng TSC§. ThÎ TSC§ do kÕ to¸n TSC§ lËp, kÕ to¸n tr­ëng ký x¸c nhËn. ThÎ ®­îc l­u ë phßng kÕ to¸n suèt qu¸ tr×nh sö dông TSC§. + Sæ chi tiÕt TSC§: cã thÓ më ®Ó theo dâi cho mét lo¹i TSC§ hoÆc më cho mét bé phËn (ph©n x­ëng, phßng ban) cña doanh nghiÖp. Sau khi ph©n lo¹i TSC§ theo tiªu thøc do doanh nghiÖp lùa chän x¸c ®Þnh ®óng ®èi t­îng ghi TSC§ lµ TSC§ riªng lÎ hay hÖ thèng TSC§; ghi mµ sæ cho TSC§, sau ®ã kÕ to¸n ghi vµo thÎ TSC§, mçi lo¹i TSC§ ghi mét thÎ vµ vµo sæ chi tiÕt TSC§, mçi tµi s¶n ghi mét dßng - Sæ tæng hîp + H×nh thøc "NhËt ký chung" H×nh thøc nhËt ký chung gåm cã 2 sæ tæng hîp lµ nhËt ký chung vµ sæ c¸i TK 214 Chøng tõ gèc NhËt ký chung Chøng tõ gèc Chøng tõ gèc Sæ c¸i TK 214 Sæ, thÎ TSC§ B¶ng tæng hîp chi tiÕt B¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ghi hµng ngµy ghi cuèi th¸ng hoÆc cuèi quý ®èi chiÕu vµo cuèi kú Hµng ngµy hoÆc ®Þnh kú, c¨n cø vµo chøng tõ gèc, kÕ to¸n ®Þnh kho¶n, ghi vµo sæ nhËt ký chung, ®ång thêi ghi vµo thÎ, sæ chi tiÕt TSC§. Trªn c¬ së cña sæ nhËt ký chung chuyÓn sang sæ c¸i TK 214 Cuèi kú, kÕ to¸n lËp b¶ng tæng hîp chi tiÕt, tÝnh ra sæ ph¸t sinh nî, cã vµ sè d­ cuèi kú cña TK 214 trªn sæ c¸i. §èi chiÕu sæ c¸i TK 214 víi b¶ng tæng hîp chi tiÕt nÕu cã chªnh lÖch ph¶i t×m nguyªn nh©n vµ ®iÒu chØnh. Trªn c¬ së sè liÖu ë sæ TK 214, ghi vµo b¶ng c©n ®èi sæ ph¸t sinh cho tµi kho¶n ®ã. C¨n cø vµo sè liÖu trªn b¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh vµ b¶ng tæng hîp chi tiÕt ®Ó ghi vµo môc"Hao mßn luü kÕ TSC§" trªn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n. + H×nh thøc "NhËt ký - sæ c¸i" H×nh thøc sæ kÕ to¸n "NhËt ký - sæ c¸i" ChØ cã mét sæ tæng hîp lµ nhËt ký - sæ c¸i. Chøng tõ gèc Sæ, thÎ TSC§ NhËt ký - sæ c¸i B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n B¶ng tæng hîp chi tiÕt Hµng ngµy, tõ chøng tõ gèc, kÕ to¸n ®Þnh kho¶n vµ ghi vµo nhËt ký - sæ c¸i, mçi chøng tõ ghi mét dßng. Sau khi vµo nhËt ký - sæ c¸i, ®ång thêi ghi vµo thÎ, sæ chi tiÕt TSC§. Cuèi th¸ng, tÝnh ra sè ph¸t sinh nî, cã vµ sè d­ cuèi kú cña TK 214. Tõ sè liÖu cña sæ chi tiÕt TSC§, lËp b¶ng tæng hîp chi tiÕt, ®Ó ®èi chiÕu sè liÖu cña tµi kho¶n 214 trªn sæ nhËt ký - sæ c¸i, nÕu cã chªnh lÖch ph¶i t×m nguyªn nh©n vµ ®iÒu chØnh. C¨n cø vµo sè d­ cuèi kú cña tµi kho¶n 214 vµ b¶ng tæng hîp chi tiÕt ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ ghi vµo môc "Hao mßn luü kÕ TSC§" trªn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n. + H×nh thøc "Chøng tõ ghi sæ" H×nh thøc "Chøng tõ ghi sæ" gåm cã 2 sæ tæng hîp lµ sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ, sæ c¸i TK 214 Chøng tõ gèc Chøng tõ gèc Sæ c¸i TK 214 Chøng tõ ghi sæ B¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n Sæ, thÎ TSC§ B¶ng tæng hîp chi tiÕt Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ Hµng ngµy hoÆc ®Þnh kú, c¨n cø vµo chøng tõ gèc, kÕ to¸n lËp chøng tõ ghi sæ. Chøng tõ ghi sæ sÏ ®­îc vµo sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ sau ®ã ®­îc dïng ®Ó ghi vµo sæ c¸i TK 214. C¸c chøng tõ gèc sau khi ®­îc dïng lµm c¨n cø lËp chøng tõ ghi sæ ®­îc dïng ®Ó ghi vµo c¸c thÎ, sæ chi tiÕt TSC§. Cuèi kú, kÕ to¸n lËp b¶ng tæng hîp chi tiÕt, tÝnh ra sè ph¸t sinh nî, cã vµ sè d­ cuèi kú TK 214 trªn sæ c¸i. §èi chiÕu sæ c¸i TK 214 víi b¶ng tæng hîp chi tiÕt, nÕu cã chªnh lÖch ph¶i t×m nguyªn nh©n vµ ®iÒu chØnh. Trªn c¬ së sè liÖu cña sæ c¸i TK 214 ghi vµo b¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh cho tµi kho¶n ®ã. C¨n cø vµo b¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh vµ b¶ng tæng hîp chi tiÕt ®Ó ghi vµo môc "Hao mßn luü kÕ TSC§" Trªn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n. + H×nh thøc "NhËt ký chøng tõ" Chøng tõ gèc vµ b¶ng ph©n bæ B¶ng kª sè 4 NhËt ký chøng tõ sè 7 Sæ, thÎ TSC§ Sæ c¸i TK 214 B¶ng kª sè 5 B¶ng tæng hîp chi tiÕt B¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n Hµng ngµy, c¨n cø vµo chøng tõ gèc, vµ b¶ng ph©n bæ khÊu hao ®Ó vµo b¶ng kª sè 4 vµ sè 5, ®ång thêi vµo thÎ, sæ chi tiÕt TSC§. Cuèi kú, tõ b¶ng kª sè 4 vµ sè 5 vµo nhËt ký chøng tõ sè 7. NhËt ký chøng tõ sè 7 lµ c¨n cø ®Ó vµo sæ c¸i TK 214. KÕ to¸n tÝnh to¸n ra sè ph¸t sinh nî, cã vµ d­ cuèi kú TK 214. Tõ sæ, thÎ TSC§ lËp b¶ng tæng hîp chi tiÕt ®èi chiÕu víi sæ c¸i TK 214, nÕu cã chªnh lÖch t×m nguyªn nh©n vµ ®iÒu chØnh. Tõ sè liÖu cña sæ c¸i TK 214 vµ b¶ng tæng hîp chi tiÕt kÕ to¸n ghi vµo môc "Hao mßn lòy kÕ TSC§" trªn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n. PhÇn II Mét sè ý kiÕn ®¸nh gi¸ kiÕn nghÞ vÒ h¹ch to¸n khÊu hao TSC§ theo chÕ ®é tµi chÝnh hiÖn nay 1. §¸nh gi¸ vµ nhËn xÐt vÒ khÊu hao vµ c¸c ph­¬ng ph¸p trÝch khÊu hao TSC§ hiÖn nay XuÊt ph¸t tõ nh÷ng yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý, còng nh­ sù ®ßi hái m¹nh mÏ ph¶i héi nhËp cña nÒn kinh tÕ víi khu vùc vµ quèc tÕ, còng ®Ó ngµy cµng phï hîp víi th«ng lÖ kÕ to¸n quèc tÕ th× nhµ n­íc ®· ngµy cµng cã nh÷ng v¨n b¶n ®iÒu chØnh c¸c quy ®Þnh trong c«ng t¸c kÕ to¸n tµi chÝnh. ViÖc ban hµnh 10 chuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam theo quyÕt ®Þnh sè 149/2001/Q§-BTC ngµy 31/12/2001 cña Bé tr­ëng Bé Tµi chÝnh. Trong ®ã cã chuÈn mùc sè 03, 04 lµ c¸c chuÈn mùc vÒ TSC§ h÷u h×nh vµ v« h×nh, ®· lµm cho c«ng t¸c kÕ to¸n vÒ TSC§ ngµy cµng ®­îc hoµn thiÖn thªm, ®Æc biÖt cã c¸c vÊn ®Ò kh¸ phøc t¹p vµ nh¹y c¶m trong ®Çu t­ qu¶n lý sö dông vµ thu håi vèn ®èi víi TSC§ còng nh­ ¶nh h­ëng cña nã tíi x¸c ®Þnh thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp. Sau ®ã lµ viÖc ban hµnh th«ng t­ h­íng dÉn sè 89/2002/TT - BTC ngµy 31/12/2002; Trong ®ã cã h­íng dÉn néi dung hai chuÈn mùc nµy. ViÖc ban hµnh quyÕt ®Þnh sè 149 trong ®ã cã 2 chuÈn mùc 03, 04, c¸c chuÈn mùc nµy ®· cã nhiÒu ®iÓm phï hîp víi c¸c chuÈn mùc vµ th«ng lÖ quèc tÕ nhÊt lµ víi hÖ thèng chuÈn mùc kÕ to¸n cña c¸c n­íc T©y ¢u vµ ngµy cµng phï hîp h¬n víi ®Æc ®iÓm cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng XHCN ë ViÖt Nam. ViÖc quy ®Þnh thêi gian sö dông h÷u Ých vµ ph­¬ng ph¸p khÊu hao (Tuy ph¶i thùc hiÖn nhÊt qu¸n trong nhiÒu kú) nh­ng ®· cho phÐp xem xÐt l¹i ®Þnh kú, th­êng lµ cuèi n¨m tµi chÝnh nÕu thêi gian h÷u Ých kh«ng cßn phï hîp hoÆc cã sù thay ®æi ®¸ng kÓ trong c¸ch thøc sö dông tµi s¶n th× ®­îc ®iÒu chØnh thêi gian sö dông h÷u Ých, tû lÖ khÊu hao vµ thay ®æi ph­¬ng ph¸p khÊu hao cho n¨m hiÖn hµnh vµ nh÷ng n¨m tiÕp theo. ViÖc ban hµnh quyÕt ®Þnh sè 206/2003/Q§-BTC ngµy 12/12/2003. Thay thÕ quyÕt ®Þnh sè 166/1999/Q§-BTC ngµy 30/12/1999 cña Bé Tµi chÝnh, vÒ chÕ ®é qu¶n lý sö dông, trÝch khÊu hao TSC§ ®· n©ng gi¸ trÞ vÒ tiªu chuÈn TSC§ tõ 5 triÖu ®ång lªn 10 triÖu ®ång viÖc ®ã ®· t¹o ®iÒu kiÖn h¬n cho doanh nghiÖp ®Èy nhanh viÖc thu håi vèn ®Çu t­ ®èi víi nh÷ng tµi s¶n cña doanh nghiÖp. Cïng víi viÖc më réng h¬n c¸c ph­¬ng ph¸p khÊu hao còng ®· gãp phÇn t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp ¸p dông cho phï hîp víi nh÷ng ®Æc ®iÓm cña TSC§ vµ ®Æc ®iÓm cña doanh nghiÖp. Tuy nhiªn ®Ó nh»m lµm cho c¸c néi dung cña kÕ to¸n kh©u hao ngµy cµng phï hîp h¬n víi ®Æc ®iÓm cña nÒn kinh tÕ vµ kÕ to¸n ë ViÖt Nam còng nh­ t¹o thuËn lîi cho c«ng t¸c qu¶n lý kÕ to¸n ngµy mét tèt h¬n em xin ®ãng gãp mét sè ý kiÕn sau 2. KiÕn nghÞ - Ta nhËn thÊy r»ng trong doanh nghiÖp cã rÊt nhiÒu lo¹i TSC§ víi tÝnh chÊt, c«ng dông vµ c¸ch thøc sö dông kh¸c nhau, møc ®é suy gi¶m vÒ gi¸ trÞ, gi¸ trÞ sö dông kh¸c nhau vµ còng ®Ó phï hîp h¬n víi t×nh h×nh thùc tÕ nhµ n­íc nªn ®a d¹ng ho¸ c¸c ph­¬ng ph¸p khÊu hao h¬n n÷a trong kÕ to¸n tµi chÝnh. Nh­ vËy sÏ gãp phÇn gióp cho viÖc ¸p dông phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña c¸c lo¹i tµi s¶n còng nh­ ®Æc ®iÓm cña doanh nghiÖp. Trong qu¸ tr×nh sö dông tµi s¶n thu ®­îc lîi Ých tõ qu¸ tr×nh sö dông ®ã. - Còng chÝnh do TSC§ cã nh÷ng ®Æc ®iÓm vÒ c«ng dông , tÝnh chÊt vµ kh¶ n¨ng s¶n xuÊt kh¸c nhau. Do ®ã cã sù kh¸c nhau vÒ møc ®é hao mßn h÷u h×nh vµ v« h×nh. Do vËy ®Ó phï hîp víi c¸c nguyªn t¾c h¹ch to¸n vµ ®Æc ®iÓm tÝnh chÊt cña tõng lo¹i TSC§, ®Ó tèt h¬n cho c«ng t¸c qu¶n lý vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho c«ng t¸c thu håi vèn, th× ta nªn quy ®Þnh ph©n nhãm ®èi víi nh÷ng TSC§ khi ¸p dông ph­¬ng ph¸p khÊu hao nh­: + Nhãm c¸c TSC§ h÷u h×nh: Nhµ cöa, vËt kiÕn tróc… th× nªn ¸p dông ph­¬ng ph¸p khÊu hao ®­êng th¼ng. Cßn nh­ m¸y mãc thiÕt bÞ … nªn ¸p dông ph­¬ng ph¸p khèi l­îng sè l­îng s¶n phÈm hoÆc ph­¬ng ph¸p sè d­ gi¶m dÇn cã ®iÒu chØnh (¸p dông ph­¬ng ph¸p sè d­ gi¶m dÇn nhÊt lµ ®èi víi nh÷ng lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ cã ¶nh h­ëng nhiÒu cña hao mßn v« h×nh) + Nhãm TSC§ v« h×nh: nh­ quyÒn sö dông ®Êt cã thêi h¹n, ®Æc quyÒn… nªn ¸p dông ph­¬ng ph¸p khÊu hao ®­êng th¼ng vµ ph­¬ng ph¸p sè d­ gi¶m dÇn cã ®iÒu chØnh. + ViÖc ph©n lo¹i TSC§ ®Ó ¸p dông ph­¬ng ph¸p khÊu hao cho tõng lo¹i cã c¸c t¸c dông sau: §Ó nh»m n©ng cao n¨ng xuÊt, hiÖu qu¶ sö dông TSC§, sö dông tèi ®a n¨ng lùc cã thÓ cña TSC§ (nh­ m¸y mãc s¶n xuÊt khi sö dông ph­¬ng ph¸p khÊu hao theo khèi l­îng sè l­îng s¶n phÈm). Tõ ®ã gãp phÇn ®Èy nhanh c«ng t¸c thu håi vèn còng nh­ ®Ó lµm gi¶m chi phÝ khÊu hao trªn mét ®¬n vÞ s¶n phÈm (nhÊt lµ nh÷ng TSC§ cã gi¸ trÞ lín vµ bÞ ¶nh h­ëng nhiÒu cña hao mßn v« h×nh) XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm cña c¸c doanh nghiÖp ë ViÖt Nam ®ã lµ doanh nghiÖp mµ vèn chñ së h÷u lµ cña nhµ n­íc (lµ doanh nghiÖp nhµ n­íc) vµ doanh nghiÖp cã vèn chñ së h÷u lµ c¸c c¸ nh©n ®ãng gãp. Ta thÊy r»ng tõ 2 lo¹i h×nh së h÷u vèn nµy cã xuÊt hiÖn mét khuynh h­íng ®èi víi qu¶n lý c«ng t¸c khÊu hao nh­ sau. HÇu hÕt ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp vèn lµ cña c¸c c¸ nh©n ®ãng gãp. Tuy r»ng còng nh­ c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp kh¸c ®Òu cã môc tiªu lµ tèi ®a ho¸ lîi nhuËn. Nh­ng c«ng t¸c thu håi vèn trong ®ã cã thu håi vèn ®èi víi ®Çu t­ vµo TSC§ ®­îc hä quan t©m ®Æc biÖt. Hä t×m mäi biÖn ph¸p ®Ó ®Èy nhanh c«ng t¸c thu håi vèn ®èi víi nh÷ng TSC§ ®· ®Çu t­ nµy (nh»m b¶o toµn vèn còng nh­ gi¶m sù t¸c ®éng cña thuÕ thu nhËp). Cßn ®èi víi lo¹i h×nh doanh nghiÖp nhµ n­íc do vèn chñ së h÷u lµ cña nhµ n­íc. V× vËy trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ kÕ to¸n hä t×m c¸c biÖn ph¸p ®Ó kÐo dµi thêi gian khÊu hao hoÆc kÐo dµi thêi gian thu håi vèn khÊu hao, chØ cèt sao cuèi cïng duy tr× thu håi ®­îc sè vèn ®Çu t­ ban ®Çu. Hä Ýt quan t©m ®Õn sù tr­ît gi¸ trÞ thÞ tr­êng ®èi víi nh÷ng tµi s¶n, nh»m môc ®Ých ®Ó t¨ng lîi nhuËn, lËp quü ph©n phèi theo chÝnh s¸ch cña nhµ n­íc còng nh­ ®Ó b¸o c¸o c¸c thµnh tÝch cña doanh nghiÖp. Do ®ã sÏ lµm chËm c«ng t¸c thu håi vèn ®Çu t­ ban ®Çu. ViÖc ph©n lo¹i TSC§ vµ ¸p dông phï hîp víi c¸c ph­¬ng ph¸p khÊu hao sÏ h¹n chÕ ®­îc c¸c vÊn ®Ò trªn - Theo c¸c c«ng thøc x¸c ®Þnh møc khÊu hao hiÖn nay ®ang sö dông ta thÊy kh«ng cã yÕu tè gi¸ trÞ thu håi ­íc tÝnh. ViÖc lo¹i bá gi¸ trÞ thu håi ­íc tÝnh ®· lµm cho c«ng t¸c tÝnh to¸n ®¬n gi¶n h¬n vµ phï hîp víi TSC§ v« h×nh. Tuy nhiªn ®èi víi TSC§ h÷u h×nh, th­êng hÕt niªn ®é sö dông vÉn chøa ®ùng mét l­îng gi¸ trÞ cã thÓ thu håi ®­îc. VÝ dô nh­ «t«, m¸y mãc vv. V× vËy ®èi víi TSC§ h÷u h×nh, ta nªn ®­a phÇn gi¸ trÞ thu håi nµy vµo c«ng thøc x¸c ®Þnh møc khÊu hao. ViÖc sö dông gi¸ trÞ thu håi sÏ khèng chÕ tæng møc khÊu hao luü kÕ cña TSC§ h÷u h×nh, tøc lµ TSC§ h÷u h×nh kh«ng ®­îc khÊu hao hÕt nguyªn gi¸. §iÒu ®ã còng cã thÓ lµm cho c¸c doanh nghiÖp t¨ng c­êng tr¸ch nhiÖm h¬n trong viÖc qu¶n lý vµ sö dông TSC§ h÷u h×nh. Tuy nhiªn viÖc ®­a vµo lµ mét vÊn ®Ò phøc t¹p v× xem xÐt ­íc tÝnh gi¸ trÞ thu håi nh­ thÕ nµo ®èi víi tõng lo¹i TSC§ còng nh­ tõng TSC§ h÷u h×nh lµ mét vÊn ®Ò cÇn ph¶i nghiªn cøu vµ c©n nh¾c cña c¸c c¬ quan nhµ n­íc = Lêi c¶m ¬n §Ó hoµn thµnh ®­îc ®Ò ¸n nµy em ®· ®­îc sù gióp ®ì chØ b¶o nhiÖt t×nh cña c« gi¸o Ph¹m ThÞ Thuû gi¸o viªn gi¶ng d¹y khoa kÕ to¸n Tr­êng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n Hµ Néi. VËy em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c« gi¸o Ph¹m ThÞ Thuû ®· gióp em hoµn thµnh ®Ò ¸n nµy. Sinh viªn NguyÔn Quèc Trung