Hầm chui cho người đi bộ và đi xe đạp

i t thì ta coù theå vieát ñöôïc bieåu thöùc cuûa ma traän ñoä cöùng cuûa phaàn töû nhö sau: Ôû ñaây laø dieän tích cuûa phaàn töû. Chính nhöõng nhaân toá naøy cuõng xaùc nhaän nhöôïc ñieåm cuûa phaàn töû tam giaùc baäc nhaát vaø öùng suaát trong phaïm vi phaàn töû xaùc ñònh theo coâng thöùc (6.85) laø khoâng ñoåi theo dieän tích phaàn töû (khoâng phuï thuoäc vaøo toïa ñoä cuûa nhöõng ñieåm trong phaïm vi phaàn töû). Vôùi söï lieân tuïc cuûa bieán daïng giöõa nhöõng phaàn töû keà nhau seõ coù giaùn ñoaïn trong tröôøng öùng suaát. Khi hình thaønh caùc phaàn töû töù giaùc baäc nhaát thöôøng duøng caùc ña thöùc daïng sau: Caùc phaàn töû phaúng ñaúng thoâng soá coù theå deã daøng khía quaùt hoùa thaønh caùc phaàn töû daïng khoái . Töø caùch hình thaønh caùc tính chaát cô baûn caûu caùc phaàn töû ñaõ khaûo saùt ôû treân ta coù theå ruùt ra nhöõng keát luaän sô boä. - Caùc phaàn töû phaúng, tam giaùc vaø caùc töông töï cuûa chuùng ôû daïng khoái töùc laø phaàn töû choùp laø ñôn giaûn hôn caû, khoâng ñoøi hoûi nhöõng giaûi phaùp ñaëc bieät khi phaân tích ñeå nhaän ñöôïc caùc ma traän cöùng cuûa chuùng. Tuy nhieân caùc haøm tieäm caän ñaõ choïn trong tröôøng hôïp naøy laøm cho caùc giaù trò öùng suaát khoâng ñoåi trong phaïm vi dieän tích (hoaëc theå tích) cuûa moät phaàn töû. - Caùc phaàn töû töù giaùc baäc nhaát (hoaëc caùc töông töï cuûa noù ôû daïng khoái phaân töû 6 maët bieân phaúng) cho pheùp nhaän ñöôïc öùng suaát phaân boá baäc nhaát trong phaïm vi dieän tích (hoaëc khoái) cuûa phaàn töû. Caùc phaàn töû töù giaùc baäc hai thoûa maõn toát caùc yeâu caàu cuûa thöïc teá veà ñoä chính xaùc tính toaùn. Vieäc naâng tieáp tuïc baäc cuûa phaàn töû chæ hôïp lyù ñoái vôùi nhöõng baøi toaùn ñaëc bieät. 5.3 Söï khaùi quaùt cuûa quan heä ñoái vôùi heä caùc phaàn töû Phöông trình chính taéc cuûa phöông phaùp PTHH ñoái vôùi heä phaàn töû coù caáu truùc nhö ñoái vôùi moät phaàn töû: (6.89) Tuy nhieân baäc cuûa ma traän ñoä cöùng cuûa heä S seõ baèng tích cuûa soá baäc töï do cuûa nuùt vôùi soá löôïng nuùt. Töùc laø ñoái vôùi tröôøng hôïp baøi toaùn phaúng laø 2n * 2n, coøn trong baøi toaùn khoái laø 3n* 3n, ôû ñaây n laø soá nuùt cuûa heä. Trong thöïc teá tính toaùn heä phöông trình tuyeán tính (6.89) chöùa töø haøng traêm ñeán haøng chuïc ngaøn aån soá. Vieäc giaûi heä phöông trình nhö vaäy treân maùy tính ñieän töû ñöôïc thöïc hieän baèng caùc phöông phaùp chính xaùc. Beà roäng cuûa daûi caùc soá haïng ñöôïc xaùc ñònh bôûi söï khaùc nhau giöõa soá hieäu lôùn nhaát vaø nhoû nhaát cuûa ñænh phaàn töû vaø coù theå giaûm moät caùch ñaùng keå neáu ñaùnh soá hôïp lyù caùc nuùt cuûa sô ñoà tính, nhö vaäy seõ tieát kieäm khaù nhieàu trong boä nhôù cuûa maùy tính. 5.4 Nguyeân taéc tính coâng trình trong ñieàu kieän nöùt neû Trong khuoân khoå cuûa phöông phaùp PTHH coù theå tính toaùn coù xeùt ñeán söï khoâng lieân tuïc cuûa vuøng khaûo saùt, töùc laø coù söï tieáp xuùc giöõa hai vuøng vôùi söï cuøng bieán daïng khoâng ñaûm baûo do caùc khe nöùt trong keát caáu hay trong khoái ñòa taàng. Khaû naêng naøy cho pheùp naâng cao moät caùch ñaùng keå chaát löôïng cuûa caùc nghieân cöùu lyù thuyeát baèng giaûi tích vaø taêng ñoä tin caäy cuûa nhöõng keát quaû nhaän ñöôïc. Caùc heä khe nöùt nhoû trong ñòa taàng thöôøng ñöôïc xeùt ñeán baèng söï khoâng ñoàng nhaát cuûa caùc tính chaát veà ñoä beàn vaø bieán daïng cuûa ñòa taàng. Ñeå moâ hình hoùa caùc khe nöùt, hoaëc ñöùt gaõy lôùn trong ñòa taàng, caùc maët tieáp xuùc, caùc khe nöùt trong keát caáu ngöôøi ta söû duïng caùc phaàn töû ñaëc bieät. Baát kyø söï phaù hoaïi veà tính lieân tuïc naøo, ta giaû thieát goïi laø “khe noái”, vôùi giaû thieát laø: - Khe noái tuyeán tính coù chieàu daøy baèng khoâng hoaëc gaàn nhö baèng khoâng. Trong baøi toaùn baát kyø phaàn töû nhö vaäy laø ñöôøng phaù hoaïi tính lieân tuïc gaõy khuùc toát hôn laø phaàn töû thoâng thöôøng coù chieàu daøy höõu haïn. - Ñoä beàn keùo phaùp tuyeán cuûa phaàn töû naøy baèng khoâng hoaëc ñuû beù. - Phaàn töû coù ñoä beàn neùn phaùp tuyeán khaù cao nhöng coù khaû naêng bieán daïng moät chuùt do chaát cheøn laáp hoaëc do söï khoâng baèng phaúng cuûa khe nöùt. Ñoä loài, loõm naøy seõ bò phaù hoaïi khi neùn. - Vôùi taûi troïng phaùp tuyeán thaáp, öùng löïc tröôït do“khe noái” daãn ñeán söï dòch chuyeån cuûa caùc khoái lieân tuïc khoâng baèng phaúng ñoái vôùi nhau. Ñoä beàn tröôït taïo neân do caùc löïc ma saùt. - Vôùi taûi troïng phaùp tuyeán cao, söï tröôït doïc“khe noái” seõ keùo theo söï caét ñöùt nhöõng choã goà gheà. Ñoä beàn tröôït trong tröôøng hôïp naøy ñöôïc xaùc ñònh baèng ñoä beàn caét cuûa vaät lieäu, löïc dính vaø ma saùt. - Laàn gaàn ñuùng thöù nhaát ñoä beàn tröôït coù theå ñöôïc xaùc ñònh theo voøng troøn bao tuyeán tính Mohr, söï tröôït coù theå keøm theo söï môû roäng moät phaàn “khe noái” ñaëc bieät khi öùng suaát phaùp thaáp (nhoû). - Vieäc söû duïng nhöõng phaàn töû phaúng hoaëc khoái thoâng thöôøng ñeå giaûi nhöõng baøi toaùn loaïi naøy thuôøng khoâng cho nhöõng keát quaû mong muoán. Ví duï nhö trong baøi toaùn phaúng neáu söû duïng moät taäp hôïp caùc phaàn töû tam giaùc hay töù giaùc heïp vaø daøi ñeå moâ hình hoùa “khe noái” seõ daãn ñeán söï sai leäch trong tröôøng hôïp öùng suaát, vaø trong nhieàu tröôøng hôïp moät phaàn cuûa ma traän ñoä cöùng chung khi coù nhöõng phaàn töû nhö vaäy xaùc ñònh raát khoù, ñeàu keùo theo lôøi giaûi khoâng oån ñònh treân maùy tính. - Ñeå noái nhöõng phaàn töû baäc cao coù caùc caïnh cong ngöôøi ta cuõng ñöa ra caùc phaàn töû giaùn ñoaïn baäc cao. Caùc hình thaønh nhö vaäy coù theå thöïc hieän ñöôïc vôùi baäc laø baäc cuûa hoï caùc phaàn töû ñaúng thoâng soá vôùi vieäc ñöa vaøo heä toïa ñoä cong ñòa phöông. Ñieàu ñoù cho pheùp theå hieän caùc maët tieáp xuùc phöùc taïp vôùi ñoä chính xaùc cao. Caùc ñieàu kieän bieân trong tính toaùn baèng PTHH Caùc löïc taùc duïng vaø nhöõng chuyeån vò töông öùng laø caùc thoâng soá cô baûn trong tính toaùn, taát caû taûi troïng leân vuøng tính toaùn ñöôïc ñöa veà caùc löïc taäp trung ñaët ôû nuùi Fxi, Fyi vaø taäp hôïp trong coät F cuûa phöông trình (6.89). Moät phaàn cuûa ñieàu kieän bieân ñöôïc giaû thieát tröôùc (cho tröôùc) baèng nhöõng trò soá (ví duï nhö trò soá khoâng) cuûa chuyeån vò nuùt. Hai sô ñoà maãu cuûa vieäc giaû thieát caùc ñieàu kieän bieân trong tính toaùn coâng trình ngaàm nhö treân. VAÄT LIEÄU CHO KEÁT CAÁU HAÀM Ñöôøng vöôït ngaàm boä haønh coù caáu taïo töø phaàn kín(ñöôøng ngaàm) vaø cöûa vaøo, cöûa ra caàu thang, ñöôøng laên hoaëc baêng taûi. Keát caáu ñöôøng ngaàm boä haønh raát gioáng keát caáu ñöôøng ngaàm giao thoâng cô giôùi, tuy nhieân chuùng coù moät soá ñaëc ñieåm rieâng. Keát caáu BTCT laép gheùp ñònh hình ñöôïc thieát keá cho heä 1 nhòp vaø 2 nhòp. Keát caáu 1 nhòp roäng 4÷ 6m ñöôïc laép gheùp töø 3 loaïi caáu kieän: maùng, 2 böùc töôøng vaø maùi. Do kích thöôùc ñöôøng ngaàm boä haønh nhoû hôn raát nhieàu so vôùi ñöôøng ngaàm giao thoâng vaø löïc treân ñaát khaù nhoû neân khoâng caàn khoái moùng ñaëc bieät. Vì vaäy khoái töôøng ñöôøng ngaàm boä haønh ñöôïc boá trí coângxoâng ôû phaàn döôùi töïa leân ñaát coøn phaàn treân coù muùt thöøa ñeå laép ñaët taám maùi. Khoái töôøng coù chieàu roäng 1,48m, chieàu daøy 0,5÷0,25m, coøn troïng löôïng 2,5÷3T. Caáu kieän maùi maët caét daïng chöõ ∏, chieàu daøi 4,12 vaø 6,1m, chieàu roäng töôøng 1,48 vaø 1,31m, chieàu cao hp= 0,3 vaø 0,45 vaø troïng löôïng 2,85 vaø 5,43T lieân keát giöõa caùc caáu kieän cuõng ñöôïc thöïc hieän nhö caùc keát caáu ñöôøng ngaàm giao thoâng cô giôùi. Ñöôøng ngaàm boä haønh chieàu cao thoâng thuûy hôm 3m cho doøng boä haønh cöôøng ñoä thaáp qua laïi coù theå ñöôïc laøm töø töø caùc taám panen caùn rung, roäng 2,38m, daøi 2,36m, cao 3,2m vaø troïng löôïng 8,85T. Caû 4 taám ñöôïc lieân keát vôùi nhau baèng caùc taám theùp ta thaønh khung bieán hình 4 khôùp kín, chæ coù theå laøm vieäc vôùi taûi troïng ngoaøi keát hôïp vôùi ñaát xung quanh. Ñöôøng ngaàm boä haønh 2 nhòp ñöôïc caáu taïo töø 2 ñôn nguyeân roäng ≥4,6m ñöôïc chia baèng haøng coät boá trí caùch nhau 3m theo truïc döôøng ngaàm (hình IV.8σ). Coät thieát dieän chöõ nhaät kích thöôùc 30×30, 40×40, 30×40 vaø troïng löôïng (0.8÷1T) ñöôïc töïa treân ñeá coät vaø ñôõ daàm thieát dieän chöõ nhaät hoaëc chöõ [. Caáu kieän maùi coù thieát dieän chöõ T hoaëc chöõ ∏, coøn neáu nhòp cuûa caùc ñôn nguyeân ñöôøng ngaàm bôï haønh khoâng vöôït quaù 3-4m, chuùng ñöôïc laøm töø caùc taám giaûm nheï baèng caùch ñeå loã hình troøn hoaëc oâvan. Cuõng coù theå duøng daàm lieân tuïc vöôït 2 nhòp haàm töïa leân töôøng bieân vaø daàm doïc hoaëc töôøng phaân caùch. Söï hoaøn thieän keát caáu laép gheùp ñöôøng ngaàm boä haønh lieân quan nhieàu ñeán vieäc giaûm soá löôïng caùc loaïi caáu kieän vaø gia cöôøng chuùng. Ñeå laáy keát caáu ví duï 1 nhòp coù theå theå laáy voû haàm cuûa ñöôøng ngaàm boä haønh chieàu roäng thoâng thuûy 10m. Khoái töôøng ñöôïc laøm lieàn vôùi chi tieát moùng moû roäng, chuùng coù daïng chöõ ┴ vaø troïng löôïng 4T. Caáu kieän maùy laø caùc taám BTCT thieát dieän chöõ nhaät öùng suaát tröôùc. Chieàu daøi taám 11,4m, roäng 2m, troïng löôïng 22T. Khoái maùi töïa leân khoái töôøng qua caùc taám ñeäm. Ñeå taêng ñoä chaët cuûa caùc moái noái keát caáu, doïc truïc ñöôøng haàm ñöôïc eùp chaët baèng caùch keùo caùc thanh theùp qua caùc loã trong khoái. Caùc keát caáu ñöôøng ngaàm 1 nhòp caáu taïo töø caùc khoái phía treân hình daïng chöõ ∏ töïa leân caáu kieän maùng phaúng cuõng ñöôïc söû duïng. Ngöôøi ta coøn söû duïng caû keát caáu ñöôøng ngaàm boä haønh töø khoái daïng U maø treân ñoù coù khoái maùi töïa leân. Ñöôøng ngaàm boä haønh coù theå ñöôïc laøm caû töø 2 khoái BTCT daïng chöõ ∏, boá trí caùi noï choàng leân caùi kia. Moái noái caùc caáu kieän treân vaø döôùi ñöôïc thöïc hieän baèng caùch haøn theùp chöøa saün, sau ñoå beâ toâng hoaëc nhôø ñònh vò thanh boá trí saün trong caùc raõnh hình truï ôû caùc maët treân vaø döôùi cuûa caáu kieän keát hôïp bôm vöõa xi maêng vaøo caùc raõnh ñoù. Nhöôïc ñieåm cô baûn cuûa keát caáu daïng chöõ ∏ vaø U laø moái noái doïc quaù daøi. Thoûa maõn cao nhaát caùc yeâu caàu coâng nghieäp hoùa xaây döïng laø ñöôøng ngaàm boä haønh coù voû haàm daïng ñôn nguyeân lieàn khoái caáu taïo töø caùc caáu kieän khoâng gian kheùp kín. Chuùng ñöôïc laøm töø BTCT thöôøng thieát dieän chöõ nhaät, voøm hoaëc daïng hình troøn daøi tôùi 2-3m vaø troïng löôïng ≥8-10T. Keát caáu ñôn nguyeân lieàn khoái coù lôùp caùch nöôùc nhaø maùy vaø vì vaäy taïi thöïc ñòa chæ caàn tieán haønh laøm kín caùc moái noái giöõa caùc ñôn nguyeân. Chieàu daøi của ñôn nguyeân theo truïc ñöôøng ngaàm ñöôïc haïn cheá baèng troïng löôïng caáu kieän, phuï thuoäc phöông tieän naêng chuyeån xaây laép hieän coù. Keát caáu caûu caùc ñöôøng ngaàm töø caùc ñôn nguyeân lieàn khoái öu vieät hôn so vôùi caùc keát caáu ngaàm töø caùc caáu kieän laép gheùp. Caùc ñôn nguyeân naøy ñaëc tröng baèng ñoä beàn choáng nöùt vaø tính choáng thaám cao; söû duïng chuùng cho pheùp giaûm chi phí vöõa beâ toâng vaø coát theùp, ñôn giaûn hoùa vieäc taïo lôùp caùch nöôùc vaø giaûm khoù khaên trong coâng taùc xaây laép. Beân caïnh caùc keát caáu laép gheùp, ngöôøi ta ta söû duïng keát caáu ñöôøng ngaàm boä haønh toaøn khoái vaø hoãn hôïp laép gheùp toaøn khoái, töông töï caùc keát caáu ñöôøng ngaàm giao thoâng cô giôùi, chæ coù khaùc bieät chuû yeáu laø kích thöôùc tieát dieän. Caùc keát caáu BTCT xem xeùt ôû treân ñöôïc söû duïng caû khi xaây döïng caùc phaân luoàng boä haønh keát caáu moät nhòp hoaëc nhieàu nhòp. Keát caáu ñöôøng ngaàm boä haønh coù theå laøm töø caáu kieän baèng theùp. Ví duï khi xaây döïng ñöôøng ngaàm trong caùc haøo, hoá caùc coïc cöø baèng theùp ñöôïc söû duïng nhö keát caáu töôøng thöôøng xuyeân vaø töïa leân ñoù laø caùc caáu kieän coù thieát dieän chöõ [ vaø daïng voøm ñöôïc saûn xuaát töø taám theùp taám. Moái noái giöõa caùc khoái maùi vaø giöõa caùc cöø vaø maùi ñöôïc haøn. Caùc keát caáu nhòp tôùi 12÷16m coù theå ñöôïc laép gheùp nhanh vaø deã daøng vì troïng löôïng cuûa caùc caáu kieän khoâng quaù 1T. THOÂNG GIOÙ BEÂN TRONG HAÀM Ñeå duy trì söï soáng vaø hoaït ñoäng bình thöôøng con ngöôøi caàn coù ñuû löôïng khoâng khí saïch ñeå thôû. Khi caùc phöông tieän giao thoâng qua laïi trong haàm nhieân lieäu bò ñoát chaùy saøn sinh ra nhieàu loaïi khí ñoäc cuøng vôùi buïi, khoùi, hôi nöôùc… laøm cho khoâng khí trong haàm bò nhieãm baån, gaây nguy haïi ñeán söùc khoûe cho ngöôøi daân ñi laïi trong haàm vì haàm naøy ñöôïc thieát keá cho vieäc ñi laïi cuûa ngöôøi daân vaø caùc phöông tieän khaùc(xe maùy, xe ñaïp). Ñeå ñaûm baûo söùc khoûe vaø tính maïng chu ngöôøi daân vaø caùc haønh khaùch khi löu thoâng trong haàm thì caàn ñaûm baûo trong haàm coù tyû leä chaát ñoäc vaø caùc loaïi buïi, khoùi phuø hôïp ôû döôùi möùc cho pheùp. Ñeå khai thaùc bình thöôøng caùc coâng trình giao thoâng ngaàm(CTGTN) ñoâ thò caàn phaûi taïo ra trong chuùng caû moät toå hôïp caùc cô caáu vaø thieát bò khaùc nhau ñaûm baûo ñoä saïch, nhieät ñoä, ñoä aåm khoâng khí, caùc ñieàu kieän taàm nhìn vaø an toaøn giao thoâng. Ñeå ñaït ñöôïc muïc ñích ñoù, taát caû caùc coâng trình ngaàm ñoâ thò lôùn ñeàu ñöôïc trang bò heä thoáng thoâng gioù nhaân taïo, chieáu saùng, thoaùt nöôùc, tín hieäu, vaø caùc cô caáu kieåm soaùt, choáng chaùy. Chuùng ñöôïc lieân keát vôùi heä thoáng chung ñeå quan saùt vaø ñieàu khieån chuyeån ñoäng treân caùc ñöôøng truïc vaø ñöôøng laân caän. Ñeå taïo ñieàu kieän bình thöôøng trong coâng trình ngaàm, ngöôøi ta boá trí thoâng gioù nhaân taïo, theo chu kyø chuyeån ñoäng khoâng khí trong laønh vaøo vaø ñöa khoâng khí nhieãm baån ra. Khí thaûi thaâm nhaäp vaøo khoâng khí cuûa coâng trình ngaàm trong phaàn lôùn caùc tröôøng hôïp laø ñoäc, chuùng taùc ñoäng leân voû nhôùt cuûa maét vaø caùc cô quan hoâ haáp. Khí ñoäc nhaát, taùc ñoäng coù haïi leân cô theå con ngöôøi laø CO, noàng ñoä giôùi haïn cho pheùp cuûa CO ñaûm baûo khai thaùc an toaøn ñöôøng ngaàm giao thoâng cô giôùi vaø ñaûm baûo an toaøn cho ngöôøi ñi boä trong ñoù, ñöôïc xaùc ñònh döïa vaøo thôøi gian con ngöôøi toàn taïi trong ñöôøng ngaàm vaø ñoä cao so vôùi möïc nöôùc bieån. Khi con ngöôøi coù maët trong ñöôøng ngaàm lieân tuïc hoaëc trong thôøi gian daøi, noàng ñoä giôùi haïn cho pheùp laø cuûa CO laø 30mg treân 1m3 khoâng khí, khi ngöôøi coù maët töø 30 phuùt ñeán 1 giôø-50mg/m3, töø 15-30 phuùt-100mg/ m3 ñeán 15 phuùt-150mg/ m3. Theo tieâu chuaån veà veä sinh coâng nghieäp thì haøm löôïng caùc chaát khí ñoäc trong haàm phaûi theo nhöõng chæ tieâu sau: Teân chaát khí Coâng thöùc Giôùi haïn cho pheùp Theo % theå tích Tính baèng m/l Cacbonic CO2 0.5 - Hydroâ Sunfua H2O 0.00066 0.01 Cacbon oxyt CO 0.0016 0.02 Khí löu huyønh CO2 0.00066 0.018 Oxyt Nitô N2O5 0.0001 0.048 Khí Meâtan CH4 - Ngoaøi cöûa 1.0 0.20 - Trong haàm 0.75 0.15 Baûng 3 : Tieâu chuaån veà haøm löôïng chaát khí cho pheùp trong haàm Thoâng gioù töï nhieân Ñeå löu löôïng khí saïch vaøo haàm thì coù nhieàu giaûi phaùp, trong ñoù coù vieäc khoâng khí töï löu thoâng qua haàm do taùc ñoäng cuûa caùc ñieàu kieän töï nhieân vaø caùc ñieàu kieän töï nhieân taùc ñoäng laøm khoâng khí löu thoâng qua haàm, bao goàm: Cheânh leäch aùp suaát khoâng khí do söï cheânh leäch ñoä cao giöõa 2 cöûa haàm: Ta bieát raèng khi caøng leân cao thì aùp löïc khoâng khí caøng giaûm neân khi giöõa 2 cöûa haàm coù söï cheânh leäch ñoä cao thì cheânh leäch aùp suaát khoâng khí giöõa 2 cöûa haàm laø : hH = 13.6 - vì theá ôû phía cöûa haàm thaáp seõ coù aùp suaát lôùn hôn vaø khoâng khí seõ chuyeån ñoäng qua haàm ñeå leân cöûa cao hôn, laø nôi coù aùp suaát nhoû hôn. Söï cheânh leäch aùp suaát do cheânh leäch nhieät ñoä giöõa trong vaø ngoaøi haàm: Söï cheânh leäch naøy dieãn ra roõ nhaát laø vaøo 2 muøa: muøa heø vaø muøa ñoâng. Veà muøa heø: khoâng khí beân ngoaøi haàm bò ñoát noùng neân nhieät ñoä cao hôn trong haàm vaø do khoâng khí beân trong laïnh hôn neân aùp suaát khoâng khí trong haàm lôùn hôn aùp suaát khoâng khí phía cöûa haàm neân coù söï chuyeån ñoäng khoâng khí ñi qua haàm. Veà muøa ñoâng: thì nhieät ñoä khoâng khí beân ngoaøi thaáp hôn nhieät ñoä trong haàm neân coù söï chuyeån ñoäng khoâng khí trong haàm. Neân söï cheânh leäch ñoù ñöôïc tính theo coâng thöùc sau: Trong ñoù: + : troïng löôïng rieâng cuûa khoâng khí ngoaøi haàm. + H : söï cheânh leäch ñoä cao. + tt : nhieät ñoä trong haàm. + tn : nhieät ñoä khoâng khí beân ngoaøi haàm. Cheânh leäch aùp suaát do chuyeån ñoäng cuûa gioù thieân nhieân beân ngoaøi haàm Khi beân ngoaøi haàm coù gioù thieân nhieân chuyeån ñoäng, khoâng khí seõ thoåi vaøo haàm. Aùp suaát do gioù thieân nhieân tuøy thuoäc vaøo toác ñoä chuyeån cuûa chuùng vaø höôùng gioù so vôùi cöûa haàm. 2. Thoâng gioù nhaân taïo Khi löu löôïng khoâng khí vaøo haàm vaø ra khoûi haàm do thoâng gioù töï nhieân khoâng ñaûm baûo löu löôïng yeâu caàu thì ta phaûi söû duïng bieän phaùp laø laøm gioù nhaân taïo. Thoâng gioù doïc Thoâng gioù doïc laø phöông phaùp laøm cho khoâng khí chuyeån ñoäng doïc theo chieàu daøi cuûa haàm. Khi ñoù ñöôøng daãn gioù chính laø loøng haàm. theo tieâu chuaån thì toác ñoä gioù trong haàm khoâng ñöôïc lôùn hôn 5 m/s. Chieàu daøi haàm toái ña ñeå aùp duïng phöông phaùp naøy: Trong ñoù: + Q : löu löôïng gioù caàn thoåi vaøo. + F : dieän tích tieát dieän ngang cuûa haàm. + Vg: toác ñoä chuyeån ñoäng cuûa khoâng khí trong haàm. Thieát bò ñaåy gioù vaøo haàm thöôøng boá trí ôû caùc buoàng quaït ñaët treân hoaëc ôû 2 beân cöûa haàm. Ñeå khaéc phuïc tình traïng naøy, ta coù theå boá trí cöûa caáp gioù xieân vôùi truïc haàm 1 goùc 100 – 150 vaø thoåi gioù vaøo haàm vôùi toác ñoä raát lôùn. Ñoái vôùi phöông phaùp naøy thì nhöôïc ñieåm laø toác ñoä gioù trong haàm raát lôùn gaây neân löïc caûn lôùn vaøo caùc phöông tieän vaø ngöôøi daân ñi laïi trong ñöôøng haàm. Thoâng gioù ngang Ñeå khaéc phuïc nhöõng nhöôïc ñieåm cuûa phöông phaùp thoâng gioù doïc, ta coù theå duøng phöông phaùp thoâng gioù ngang. Khoâng khí ñöôïc ñöa vaøo theo buoàng daãn khí boá trí treân traàn, hay boá trí döôùi ñaùy haàm vaø khoâng khí thoaùt ra boác leân traàn haàm bò huùt vaøo buoàng daãn gioù vaø ñaåy ra ngoaøi. Öu ñieåm cuûa phöông phaùp naøy laø khoâng khí chueån ñoäng trong haàm ñieàu hoøa, khoâng gaây ra löïc caûn lôùn. Khi xaûy ra hoûa hoaïn taïi khu vöïc naøo thì chæ caàn ñoùng van gioù ngay taïi khu vöïc ñoù. Nhöôïc ñieåm cuûa phöông phaùp naøy laø chi phí lôùn cho vieäc laép ñaët heä thoáng thieát bò caáp daãn vaø thoaùt gioù. Thoâng gioù hoãn hôïp Keát hôïp 2 phöông phaùp treân gioù ñöôïc ñöa vaøo haàm theo ñöôøng daãn rieâng vaø caùc van gioù ñeå caáp cho haàm. Öu ñieåm laø giaûm ñöôïc chi phí xaây döïng heä thoáng daãn gioù ra. Maùy quaït gioù Thöôøng duøng 2 loaïi laø li taâm vaø quaït eùp gioù doïc quaït höôùng truïc. Caên cöù vaøo coâng suaát cuûa quaït maø ta choïn maùy quaït. Coâng suaát ñöôïc tính theo coâng thöùc sau: Trong ñoù: - Q : Löu löôïng khoâng khí caàn thieát; h : Aùp löïc gioù cuûa maùy quaït, mm coät nöôùc; : heä soá höõu duïng cuûa maùy quaït; : heä soá höõu duïng cuûa boä phaän truyeàn ñoäng. K : heä soá taêng moment. Hieän nay vôùi caùc haàm ñöôøng boä döôùi 25m thöôøng cho thoâng gioù töï nhieân laø chính. Neáu hôn 25m thì ta duøng caùc quaït gioù li taâm ñaët vaøo, chuû yeáu laø ñaët ôû phía treân ngay taïi vò trí daûi phaân caùch cuûa ñöôøng. PHOØNG VAØ THOAÙT NÖÔÙC TRONG HAÀM Caùc bieän phaùp phoøng nöôùc Vieäc phoøng nöôùc cho coâng trình ngaàm phoå bieán nhaát hieän nay laø laøm ñaëc neàn xung quanh baèng caùch phun silicat, bitum, nhöïa toång hôïp hoaëc vöõa xi maêng. Trong caùc bieän phaùp ñoù thì giaûi phaùp xi maêng hoùa taïo vaùch choáng thaám laø phoå bieán nhaát. Bieän phaùp naøy cho pheùp giaûm löu löôïng nöôùc thaám vaøo coâng trình vaø baoû veä keát caáu khoûi taùc ñoäng xaâm thöïc, ngaên ngöøa caùc hieän töôïng xoùi moøn vaø hoøa tan... Ngoaøi taùc duïng choáng thaám vieäc xi maêng hoùa neàn cho pheùp taêng tính ñoàng nhaát cuûa neàn, naâng cao moâ ñun bieán daïng…. thieát bò thoaùt nöôùc Trong ñieàu kieän aùp löïc lôùn hoaëc nguoàn nöôùc ngaàm coù löu löôïng lôùn thì vieäc thoaùt nöôùc trong coâng trình ngaàm laø hôïp lyù. Thoaùt nöôùc ñeà giaûm moät phaàn hay toaøn phaàn aùp löïc nöôùc leân voû haàm. Theo khaû naêng giaûm maët thoaùng cuûa doøng thaám vieäc thoaùt nöôùc ñöôïc phaân loaïi nhö sau: + Daïng thoaùt nöôùc cuïc boä: aùp löïc thoaùt nöôùc ngaàm leân voû haàm giaûm ñi do maát maùt aùp löïc khi thaám vaøo coâng trình thoaùt nöôùc khoâng boá trí ôû gaàn beà maët nöôùc ngaàm sau khi giaûm aùp. Thoaùt nöôùc cuïc boä chuû yeáu laø nhôø caùc raõnh tieáp xuùc vaø caùc loã khoan nhoû. Caùc loã khoan thu nöôùc laø moät heä raõnh thu khoan töø haàm thoaùt nöôùc. Chuùng ñöôïc xaây döïng cuøng vôùi caùc coâng trình caàn baûo veä. Chieàu daøi loã khoan thöôøng töø 10-15m, caù bieät coù theå ñeán 100m. Ñöôøng kính loã khoan töø 50÷120mm. Loã khoan ñöôïc boá trí thaønh töøng haøng (ñöùng hoaëc naèm ngang) hoaëc theo daïng tia. Caùc loã khoan ñöùng aùp duïng khi coâng trình ngaàm coù chieàu cao lôùn. Caùc loã khoan daïng tia boá trí theo haøng oâ côø doïc theo chieàu daøi haàm. Goùc nghieâng cuûa tia(maët phaúng chöùa tia) choïn vôùi söï tính toaùn sao cho loã khoan caét ñöôïc nhieàu khe nöùt nhaát. Thoaùt nöôùc cuïc boä: caùc loã khoan nöôùc laø moät heä loã khoan 50÷100mm khoan xuyeân qua voû haàm vaøo saâu moät soá meùt cho pheùp thoaùt nöôùc trong haàm. Baèng caùch thay ñoåi chieàu daøi vaø böôùc caùc loã khoan thoaùt nöôùc coù theå ñaït ñöôïc möùc thaám ñaõ giaû thieát tröôùc vaø khoái löôïng cuûa voû haàm. Caùc loã thoaùt nöôùc thöôøng thöïc hieän sau khi xaây voû vaø xi maêng hoùa. Ñoái vôùi loaïi thoaùt nöôùc naøy giaûm ñöôïc 85%-95% aùp löïc nöôùc ngaàm leân voû haàm. Thoaùt nöôùc daïng baêng saùt sau voû haàm thöôøng söû duïng cho coâng trình haàm giao thoâng. Raõnh thoaùt nöôùc naèm tieáp xuùc vôùi lôùp voû haàm. Raûi naøy cheøn ñaày baèng caùc vaät thaám. Thoaùt nöôùc daïng baêng cho pheùp voû haàm oån ñònh, khoâng bò xoái moøn. Baêng thoaùt nöôùc coù theå boá trí caû döôùi ñaùy ñeå giaûm aùp löïc leân caùc ñaùy phaúng. Nöôùc trong caùc baêng töï chaûy vaøo trong raõnh thu ôû ñaùy haàm. Nöôùc trong heä thoáng thoaùt coù theå cho chaûy vaøo trong haàm roài töï chaûy ra ngoaøi, hoaëc vaøo hoá thu roài bôm ra ngoaøi. Cuõng coù theå cho chaûy xuoáng taàng chöùa nöôùc ôû phía döôùi. Raõnh thoaùt nöôùc trong haàm boá trí döôùi ñaùy haàm, kích thöôùc raõnh naøy khoâng nhoû hôn 30 x30cm . Vieäc choïn daïng thoaùt nöôùc chuû yeáu phuï thuoäc vaøo ñieàu kieän ñòa chaát thuûy vaên, caùc quaù trình lyù hoùatrong ñòa taàng keát caáu vaø vaät lieäu cuûa voû haàm, dieàu kieän thi coâng vaø ñieàu kieän khai thaùc cuûa coâng trình. CHIEÁU SAÙNG BEÂN TRONG HAÀM Yeâu caàu ñoái vôùi chieáu saùng coâng trình ngaàm: Taát caû caùc coâng trình giao thoâng ngaàm(CTGTN) ñoâ thò caàn phaûi coù chieáu saùng nhaân taïo. Chieáu saùng nhaân taïo cho coâng trình ngaàm caàn ñaûm baûo khoâng coù tieáng ñoäng, khoâng nguy hieåm, ôû möùc ñoä gaàn nhaát vôùi chieáu saùng töï nhieân treân maët ñaát vaø thay ñoåi trong thôøi gian ngaøy ñeâm. Heä thoáng chieáu saùng nhaân taïo ñöôïc trang bò cho taát caû caùc ñöôûng ngaàm giao thoâng ñoâ thò, khoâng phuï thuoäc vaøo chieàu daøi cuûa chuùng. Giaù thaønh heä thoáng chieáu saùng nhaân taïo chieám khoaûng 3%÷5% giaù thaønh xaây döïng ñöôøng ngaàm vaø 10%÷20% chi phí khai thaùc chung. Vieäc löïa choïn heä thoáng chieáu saùng hay heä khaùc phuï thuoäc vaøo chieàu daøi ñöôøng ngaàm, caùc ñieàu kieän khí haäu, ñòa hình vaø xaây döïng ñoâ thò, vò trí ñöôøng ngaàm treân maët baèng vaø maët ñöùng, hình daïng vaø kích thöôùc tieát dieän cuûa noù, loaïi oáp töôøng, ñònh höôùng cuûa caùc cöûa chính, cöôøng ñoä vaø toác ñoä ngöôøi ñi vaø caùc phöông tieân thoâ xô(xe ñaïp) chuyeån ñoäng… Söï keát hôïp khaùc nhau giöõa caùc yeáu toá neâu treân ñònh tröôùc söï caàn thieát boá trí heä thoáng chieáu saùng rieâng cho moãi tröôøng hôïp cuï theå. Tuy nhieân, toàn taïi nhöõng quy ñònh chung cho söï chieáu saùng trong ñöôøng ngaàm giao thoâng ñoâ thò. Thoâng thöôøng trong ngaøy naéng phöông tieän thoâ sô(xe ñaïp) baét nhaäp ñöôïc vôùi söï thay ñoåi möùc aùnh saùng khi vaøo vaø khi ra khoûi ñöôøng ngaàm. Tyû leä ñoä saùng treân ñoaïn gaàn cöûa chính tröôùc ñöôøng ngaàm vaø ñaàu ñöôøng ngaàm naèm trong khoaûng gaàn 10:1÷ 20:1. Trong tyû leä ñoù maét ngöôøi baét nhaäp toát hôn vôùi söï thay ñoåi töø saùng sang vuøng toái hôn, coøn khi chuyeån ñoåi ngöôïc laïi vuøng tyû leä ñoù coù theå laø nhoû hôn 2-3 laàn. Söï chuyeån ñoåi aùnh saùng ñeàu ñöôïc ñaûm baûo theo nhieàu caùch khaùc nhau, phuï thuoäc vaøo chieàu daøi ñöôøng ngaàm, cöôøng ñoä vaø toác ñoä chuyeån ñoäng. Thoâng thöôøng caùc ñöôøng ngaàm, chieàu daøi nhoû hôn 30-50m coù theå khoâng caàn chieáu saùng nhaân taïo vaøo ban ngaøy maø chæ caàn chieáu saùng vaøo ban ñeâm, trong ñoù möùc ñoä chieáu saùng ban ñeâm khoâng ñöôïc lôùn hôn 2-3 laàn ñoä saùng treân maët ñaát. Vaøo thôøi gian ban ngaøy chöôùng ngaïi vaät trong ñöôøng ngaàm ñöôïc nhìn thaáy boùng treân neàn ñöôøng ra. Caùc ñöôøng vaøo ngaàm coù chieàu daøi tôùi 150-200m vaøo ban ngaøy caàn coù hai vuøng: ñoä chieáu saùng cao (loái vaøo) vaø ñoä chieáu saùng bình thöôøng(cô baûn) treân chieàu daøi coøn laïi. Ngoaøi ra caàn coù vuøng tieáp caän treân ñoaïn gaàn cöûa chính nôùi aùnh saùng ban ngaøy ñöôïc giaûm daàn. Vaøo ban ñeâm, treân toaøn boä chieàu daøi ñöôøng ngaàm möùc ñoä chieáu saùng ñöôïc töïc hieän ñoàng ñeàu nhö nhau. Tieâu chuaån ñoä chieáu saùng trung bình theo phöông ngang cuûa ñöôøng ngaàm giao thoâng ñoâ thò taïi phaàn xe chaïy ñöôïc söû duïng theo tieâu chuaån nöôùc ngoaøi, theo baûng sau: Cheá ñoä chieáu saùng Ñoä chieáu saùng (lk) tbình theo phöông ngang khi k/caùch ñeán cöûa vaøo chính (m) 5 25 50 75 100 ≥125 Ban ngaøy cho ñöôøng ngaàm daøi ñeán 100m 1000 750 500 200 60 Hôn 100m 1000 750 500 300 150 60 Buoåi chieàu vaø toái 60 60 60 60 60 60 Giaûm möùc chieáu saùng treân ñoaïn gaàn cöûa coù theå ñaït ñöôïc baèng caùch laøm toái caùc böùc töôøng cuûa ñöôøng doác vaø cöûa chính, oáp chuùng baèng nhöõng vaät lieäu coù heä soá phaûn chieáu thaáp(), ñoàng thôøi sôn maët ñöôøng phía tröôùc cöûa ñöôøng ngaàm maøy toái. Taïi vò trí maø ñieàu kieän taïi choã cho pheùp, coù theå laøm toái khu vöïc gaàn cöûa chính baèng caùch troàng caây hoaëc caùc buïi caây nhoû treân töôøng cuûa ñöôøng doác. Taïi nhöõng khu vöïc ñöôøng doác phía tröôùc cöûa chính cuûa nhieàu ñöôøng ngaàm ñoâ thò, ngöôøi ta xaây döïng caùc haønh lang choáng aùnh saùng maët trôøi. Caùc maùi che hoaëc haønh lang chieàu daøi 50÷200m ñöôïc laøm töø kim loaïi, khung BTCT phuû baèng caùc taám hoãn hôïp kim loaïi moûng hoaëc taám nhöïa, khoâng cho pheùp tia naéng maët trôøi chieáu qua. Ngoaøi vieäc laøm toái caùc khu vöïc ñöôøng doác tieáp caän, ngöôøi ta coøn taêng möùc ñoä chieáu saùng ôû loái vaøo ñöôøng ngaàm ñeán 1000÷2000 lk. Ngoaøi ra treân caùc loái vaøo ñöôøng ngaàm ngöôøi ta xaây döïng caùc lôùp oáp coù khaû naêng laáy saùng. AÛNH HÖÔÛNG TÔÙI MOÂI TRÖÔØNG Söï aûnh höôûng cuûa coâng trình ngaàm ñeán moâi tröôøng ñoâ thò: caùc coâng trình giao thoâng ngaàm ñoùng vai troø höõu ích cho moâi tröôøng ñoâ thò vì chuùng cho pheùp giaûi phoùng dieän tích treân maët ñaát vaø chuyeån moät phaàn tuyeán giao thoâng xuoáng döôùi maët ñaát. Ñieàu ñoù taïo ñieàu kieän taêng cöôøng caáu truùc quy hoaïch caùc vuøng cuûa ñoâ thò, saép xeáp laïi ñöôøng boän haønh, giaûm tai naïn giao thoâng ñöôøng boä vaø taêng cöôøng an toaøn giao thoâng. Ngoaøi ra, caùc nhaùnh cuûa coâng naâng cao traïng thaùi veä sinh moái tröôøng cho khoâng khí vì moät maët laøm giaûm löôïng khí thaûi, tieán oàn vaø chaán ñoäng, maët khaùc caùc khu ñaát ñöôïc giaûi phoùng coù theå xaây döïng caùc boàn hoa, coâng vieân, troàng caây xanh. Trong nhieàu tröôøng hôïp, caùc coâng trình giao thoâng ngaàm ñöôïc xaây döïng chæ nhaèm muïc ñích baûo veä moâi tröôøng xung quanh khoûi bò taùc ñoäng coù haïi cuûa caùc phöông tieän giao thoâng ñeå giöõ gìn troïn veïn khu ñaát vaø quaàn theå kieán truùc khu vöïc ñoâ thò. Vì vaäy, khi boá trí caùc tuyeán ñöôøng gaàn saùt nhaø ôû, tröôøng hoïc, beänh vieän, thö vieän, nhaø haùt ngöôøi ta chuyeån moät phaàn tuyeán giao thoâng vaøo ñöôøng ngaàm coù trang bò heä thoáng thoâng gioù nhaân taïo vaø caùc phöông tieän choáng oàn, choáng chaán ñoäng. Ngoaøi ra söï caàn thieát xaây döïng caùc ñöôøng ngaàm ñoâ thò thöôøng lieân quan ñeán vieäc xaây môùi caùc ñöôøng cao toác, caùc ñaïi loä chuyeån ñoäng lieân tuïc. Thöôøng toác ñoä cuûa caùc phöông tieän giao thoâng cô giôùi vaø coâng suaát thoâng thoaùt xe cuûa ñaïi loä bò giôùi haïn bôûi caùc ñieåm giao nhau, nôi caùc doøng chuyeån ñoäng cöôøng ñoä cao caét nhau treân cuøng moät cao ñoä. Xaây döïng phaân nhaùnh giao thoâng ñaûm baûo caùc doøng chuyeån ñoäng giao nhau taïi caùc cao ñoä khaùc nhau, loaïi tröø ñöôïc söï uøn taéc taïi caùc nôi coù ñeøn tín hieäu, taïo khaû naêng taêng toác ñoä vaø taêng möùc an toaøn giao thoâng. Ngoaøi ra, loaïi tröø ñöôïc söï ñua vöôït cuûa caùc phöông tieän giao thoâng, taêng khaû naêng thoâng xe taïi caùc ñieåm giao nhau, taêng söï thuaän tieän cho ngöôøi ñi boä, giaûm möùc ñoä xaû khí ra moâi tröôøng vaø tieáng oàn. Xaây döïng ñöôøng ngaàm giao thoâng trong nhieàu tröôøng hôïp hôïp lyù hôn xaây döïng caàu caïn, ñaëc bieät khi ñòa hình taïi ñieåm ñoù loài leân. Phaân nhaùnh ñöôøng ngaàm chieám dieän tích raát ít, keát caáu cuûa chuùng khoâng nhoâ leân maët ñaát, khoâng laøm aûnh höôûng ñeán taàm nhìn taïi caùc giao ñieåm giao thoâng vaø khoâng phaù vôõ quaàn theå kieán truùc xung quanh. Ñöôøng ngaàm khaùc vôùi ñöôøng ñaøo vaø caàu caïn laø ñöôïc baûo veä traùnh taùc ñoäng baát lôïi cuûa thôøi tieát(möa, gioù, ….) laøm aûnh höôûng tôùi söï ñi laïi cuûa caùc phöông tieän giao thoâng. Ngoaøi ra, coâng trình ngaàm taïo ñöôïc khaû naêng giaûm tieáng oàn giao thoâng, chaán ñoäng vaø nhieãm baån khoâng khí. Caùc ñöôøng ngaàm giao thoâng nhaèm taêng coâng suaát thoaùt xe cho ñaïi loä, ñöôïc xaây döïng taïi vuøng chaät heïp cuûa ñoâ thò khoâng theå môû roäng ñöôïc vì coù caùc coâng trình lôùn ôû beân treân khoâng theå dôõ ñi hoaëc chuyeån dòch hoaëc taïi vuøng doïc bôø soâng, keânh ñaøo vaø doïc caùc ñaïi loä. Trong ñoù nhôø xaây döïng ñöôøng ngaàm, phaàn xe chaïy taêng leân vaø ñieàu hoøa ñöôïc khaû naêng thoâng xe maø ñieàu kieän giao thoâng thöïc teá khoâng thay ñoåi. SO SAÙNH HAÀM VAØ CAÀU VÖÔÏT Trong vieäc xaây döïng vaø phaùt trieån caùc thaønh phoá hieän ñaïi ngaøy nay phaûi giaûi quyeát ñoàng boä haøng loaït caùc vaán ñeà giao thoâng, ñaát ñai xaây döïng, baûo veä moâi tröôøng sinh thaùi, veä sinh thaønh phoá…. ngöôøi ta thöôøng choïn 2 phöông aùn laø laøm caàu vöôït hoaëc haàm giao thoâng. Phöông aùn thöù 1: laø phöông aùn xaây döïng haàm ñöôøng boä. Phöông aùn thöù 2: laø phöông aùn xaây döïng caàu vöôït. Veà xaây döïng caàu vöôït trong giao thoâng coù nhieàu nhöôïc ñieåm nhö: Caùc truï caàu ôû treân maët ñaát neân laøm phaù vôõ caûnh quan thaønh phoá Taïo tieáng oàn lôùn vaø buïi nhieàu Mang söï baát an cho ngöôøi ñi ñöôøng khi qua caàu vöôït Aûnh höôûng tôùi moâi tröôøng xung quanh So vôùi vieäc xaây döïng caàu vöôït thì phöông aùn laøm haàm giao thoâng coù öu ñieåm hôn: khoâng phaûi boá trí khoaûng khoâng cho xe chaïy beân döôùi caàu vöôït, traùnh ñöôïc nhöõng aûnh höôûng do mua gioù, baõo,… chieàu daøi giao nhau vôùi caùc chöôùng ngai ñoâi khi ngaén hôn. Xaây ñöïng ñöôøng daãn thuaän lôïi hôn trong tröôøng hôïp giao nhau vôùi caùc ñieåm daân cö, xaây döïng daøy ñaëc. Khoâng taïo caûm giaùc maát an toaøn khi ñi qua caùc caàu vöôït. Khoâng gaây phaù vôõ kieán truùc trong ñoâ thò. Giaûm tieáng oàn trong giao thoâng. Trong khi nöôùc ta tình hình kinh teá ngaøy caøng taêng nhaát laø khi ñaát nöôùc ta gia nhaäp vaøo WTO thì löôïng caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi vaøo ñaàu tö ngaøy caøng ñoâng vì theá löïc löôïng lao ñoäng taäp trung veà caùc ñoâ thò neân löu löôïng xe vaø ngöôøi ñi laïi ngaøy caøng taêng. - Veà maët an toaøn trong thi coâng thì phöông aùn thi coâng haàm cuõng hôn haún phöông aùn caàu vöôït. Ngaøy nay kyõ thuaät xaây döïng haàm trong ñieàu kieän khoù khaên veà ñòa chaát nhö ñaát yeáu, caùt chaûy döôùi möïc nöôùc ngaàm… ñaõ ñöôïc hoaøn thieän, phoå bieán vaø ñöôïc cô giôùi hoùa ôû trình ñoä cao, ñaûm baûo an toaøn tuyeät ñoái vaø vieäc thi coâng haàm khoâng bò aûnh höôûng bôûi thôøi tieát, khí haäu. - Ñoái vôùi bieän phaùp vöôït chöôùng ngaïi vaät baèng haàm cho pheùp ta ruùt ngaén ñöôïc tuyeán moät caùch ñaùng keå, giaûm ñoä doác. Ñieàu ñoù cho pheùp taêng taûi trong tieâu chuaån vaø toác ñoä xe chaïy, caûi thieän caùc ñieàu kieän kyõ thuaät cuõng nhö ñieàu kieän khai thaùc tuyeán ñöôøng. Tuy nhieân, giaûi phaùp laøm haàm cuõng coù nhieàu nhöôïc ñieåm: Phaûi ñaûm baûo thoâng gioù nhaân taïo. Ñaûm baûo thoaùt nöôùc nhaân taïo. Thôøi haïn thi coâng coù theå daøi vì trong ñieàu kieän thu heïp. Gía thaønh coù theå lôùn hôn vì phaûi theå hieän moät soá löôïng coâng taùc ñaát khaù lôùn. Maëc duø vaäy ñaây laø phöông phaùp toái öu ñaûm baûo ñöôïc caûnh quan khu vöïc. Do ñoù hieän nay vieäc söû duïng haàm trong caùc thaønh phoá lôùn raát phoå bieán. CHÖÔNG III KEÁT QUAÛ CUÛA ÑEÀ TAØI Sau khi nghieân cöùu nhöõng vaán ñeà lieân quan tôùi haàm chui trong ngaønh giao thoâng. Vôùi nhöõng am hieåu coù ñöôïc trong qua trình naøy, chuùng toâi xin ñöôïc kieán nghò moät hình thöùc toå chöùc giao thoâng taïi vò trí Ngaõ Ba Vöôøn Mít - Phöôøng Trung Duõng – TP. Bieân Hoøa – Tænh Ñoàng Nai ñeå neâu roõ leân ñöôïc yù nghóa thöïc tieãn voâ cuøng to lôùn cuûa ñeà taøi naøy. Tuy nhieân, keát quaû naøy cuõng döøng laïi ôû möùc kieán nghò neân raát caàn söï goùp yù vaø ñoùng goùp sau naøy chuyeân saâu hôn nöõa ñeå ñeà taøi ñöôïc hoaøn toaøn hoaøn thieän vaø ñöôïc ñöa vaøo söû duïng moät caùch höõu ích gioáng nhö muïc ñích cuûa noù. Theo ñieàu tra cuûa Uyû Ban Daân Soá vaø Gia Ñình trong voøng 15 naêm thì sau Thaønh Phoá Hoà Chí Minh vaø Haø Noäi, Ñoàng Nai coù soá daân taêng vôùi toác ñoä choùng maët töø chæ gaàn 3 trieäu ngöôøi naêm 1986 hieän nay ñaõ leân ñeán saáp xæ 15 trieäu ngöôøi. Trong ñoù taäp trung ñoâng nhaát vaø chuû yeáu nhaát laø Thaønh Phoá Bieân Hoøa vaø caùc vuøng laân caän. Do vaäy tình hình giao thoâng cuõng voâ cuøng phöùc taïp, theo thoáng keâ trong ñòa baøn tænh Ñoàng Nai trong 8 thaùng ñaàu naêm 2008 naøy coù hôn 1.325 vuï tai naïn lôùn nhoû trong ñoù hôn 50% laø tai naïn coù ngöôøi thieät maïng vaø coù tôùi 80% nguyeân nhaân laø do ngöôøi ñi boä vaø xe ñaïp tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp gaây neân. Chính vì vaäy maø vieäc xaây döïng caùc coâng trình löu thoâng cho ngöôøi ñi boä vaø xe ñaïp laø raát caàn thieát treân ñòa baøn TP.Bieân Hoøa. Laø moät thaønh phoá lôùn vì vaäy vaán ñeà taét ngheõn giao thoâng vaø tai naïn laø ñieàu khoâng theå traùnh khoûi. Ñaëc bieät quan troïng laø taïi caùc vò trí giao nhau vaø tröôùc caùc coång tröôøng hoïc tình hình giao thoâng voâ cuøng loän xoän. Moät phaàn do ngöôøi daân vaø heä thoáng ñöôøng giao thoâng cuûa nöôùc ta noùi chung vaø Bieân Hoøa noùi rieâng laø chaät heïp vì vaäy maø tôùi giôø tan taàm coäng vôùi tan tröôøng laø thöôøng xuyeân xaûy ra taét ngheõn vaø tai naïn. TOÅNG QUAN VEÀ VÒ TRÍ ÑAËT HAÀM CHUI Vò trí ñöôïc chuïp töø veä tinh vaø baûn ñoà cuûa Thaønh Phoá Bieân Hoøa Hình 10: Maët baèng tuyeán Döï ñònh haàm seõ ñöôïc ñaët taïi vò trí nhö hình sau: Hình 11: Vò trí boá trí haàm Tình hình giao thoâng Coù theå noùi ñaây laø moät trong nhöõng vò trí loän xoän, thöôøng xuyeân taéc ngheõn vaø xaûy ra tai naïn nhaát cuûa Bieân Hoøa. Nôi ñaây coù theå xem laø trung taâm cuûa thaønh phoá, taäp trung raát nhieàu ñòa ñieåm lôùn nhö: Böu ñieän, Thö Vieän, Quaûng Tröôøng Tænh vaø ñaëc bieät laø taäp trung cuøng luùc treân moät ñoaïn ñöôøng khoâng ñaày 300m laïi taäp trung tôùi 3 tröôøng. Moät tröôøng Cao Ñaúng Trang Trí Myõ Thuaät Ñoàng Nai, tröôøng Tieåu Hoïc Trònh Hoaøi Ñöùc, Tröôøng THCS Traàn Höng Ñaïo. Chính vì vaäy maø vaøo giôø tan taàm löu löôïng ngöôøi taäp trung taïi ñaây raát ñoâng. Moät vaøi hình aûnh veà tình hình giao thoâng ôû ngaõ tö Vöôøn Mít vaøo giôø tan taàm. Hoïc sinh, sinh vieân,vaø caùc phuï huynh ñoùn con ñaõ gaây aùch taét raát lôùn cho nuùt giao thoâng naøy: Hình 12: Taäp trung xe raát ñoâng Hình 13: Hoïc sinh taäp trung raát ñoâng Hình 14: Caùc Thaày Coâ giaùo phaûi chaên daây ñeå hoïc sinh ñi qua Hình 15: Loän xoän khi coù xe ñaïp baêng qua ñöôøng Hình 16: Caùc sinh vieân cuõng phaûi baêng qua ñöôøng raát nguy hieåm B. KIEÁN NGHÒ VEÀ HÌNH THÖÙC HAÀM CHUI CHO NGÖÔØI ÑI BOÄ Tuy giaù thaønh coù theå lôùn hôn vieäc laøm caàu vöôït nhöng xeùt treân taát caû caùc khaû naêng veà moïi maët töø thuaän tieän trong giao thoâng, an toaøn, möùc ñoä coù lôïi cho töông lai sau naøy phaùt trieån thì hình thöùc haàm chui taïi vò trí naøy laø hôïp lyù nhaát.Theo tính toaùn thì giaù cao gaáp 1,5-2 laàn laøm caàu vöôït. Aùp löïc ñaát taùc duïng leân voû haàm seõ nhö sau: Pht : Taûi troïng phía treân haàm do hoaït taûi taùc duïng leân. Pñ : Taûi troïng ñaát phía treân taùc duïng leân haàm. q1 : Taûi troïng ñaát taùc duïng leân thaønh haàm. q2 : Taûi troïng ñaát taùc duïng leân thaønh haàm. Hình 17: Aùp löïc taùc duïng leân voû haàm Hình 18: Ñôn giaûn hoùa bieåu ñoà cuûa voû haàm 1. Löïa choïn chieàu saâu ñaët haàm vaø chieàu daøy voû haàm Phaàn meàm Plaxis ñöôïc söû duïng roäng raõi treân theá giôùi trong tính toaùn ñöôøng haàm xaây döïng baèng phöông phaùp khieân ñaøo, ñaëc bieät khi ñöôøng haàm ñöôïc xaây döïng trong neàn ñaát yeáu. Nghieân cöùu söû duïng phaàn meàm Plaxis goùp phaàn giaûm nheï coâng taùc thieát keá ñöôøng haàm trong töông lai taïi Vieät Nam laø moät vieäc laøm caàn thieát. Thöù nhaát coi ñöôøng haàm laø moät voøng bieán daïng töï do trong moâi tröôøng ñaát, coi nhö trong ñaát khoâng coù khaû naêng hình thaønh löïc khaùng ñaøn hoài, khoâng coù khaû naêng hình thaønh voøm aùp löïc caân baèng. Thöù hai coi moâi tröôøng ñaát laø moâi tröôøng ñaøn hoài ñeå tính toaùn. Plaxis giaû thieát moâi tröôøng ñaát xung quanh laø moâi tröôøng ñaøn hoài vaø duøng phöông phaùp phaàn töû höõu haïn ñeå tính toaùn. 2. Giaûi quyeát caùc baøi toaùn sau Baøi toaùn 1: Giaûi caùc baøi toaùn ñeå xaùc ñònh ñieàu kieän bieân cho baøi toaùn töø ñoù xaùc ñònh ñöôïc phaïm vi aûnh höôûng cuûa ñöôøng haàm ñeán coâng trình xaây döïng treân maët ñaát vaø ngöôïc laïi. Baøi toaùn 2: Giaûi caùc baøi toaùn xaùc ñònh vò trí ñaët haàm theo chieàu saâu. Baøi toaùn 3: Xaùc ñònh keát caáu voû haàm hôïp lyù. Ñieàu kieän ñòa chaát thuyû vaên taïi vò trí xaây döïng ñöôøng haàm: 3. Tính toaùn 3.1 Baøi toaùn 1: Xaùc ñònh baùn kính aûnh höôûng cuûa ñöôøng haàm theo phöông ngang. Ñöôøng haàm xaây döïng coù chieàu daøy voû haàm d = 0,5m. Xaùc ñònh phaïm vi aûnh höôûng cuûa ñöôøng haàm ñeán caùc coâng trình xung quanh theo phöông ngang. Tieán haønh giaûi caùc baøi toaùn vôùi baùn kính aûnh höôûng R thay ñoåi töø 15 ñeán 30m tính töø truïc haàm qua hai beân theo phöông naèm ngang. Chieàu saâu ñaët haàm khoâng ñoåi C = 12m xaùc ñònh töø maët ñaát ñeán tim haàm theo phöông thaúng ñöùng. Haøm muïc tieâu laø öùng suaát ñaát neàn taïi ñoù baèng 0 hoaëc noäi löïc trong keát caáu voû haàm thay ñoåi khoâng ñaùng keå, ñoä thay ñoåi noäi löïc D ~ 0. Qua bieåu ñoà noäi löïc ta thaáy öùng suaát keùo lôùn xuaát hieän ngay taïi tieát dieän ñænh vaø ñaùy haàm. Tuyø theo tæ leä ñoä lôùn giöõa moâmen vaø löïc doïc(ñoä leäch taâm tieát dieän) maø tieát dieän coù hình thöùc chòu löïc khaùc nhau: chòu neùn hoaëc neùn uoán. Toång hôïp keát quaû tính toaùn nhö sau: Quan heä giöõa baùn kính aûnh höôûng R vaø söï thay ñoåi noäi löïc Theo keát quaû tính toaùn toång hôïp ñöôïc töø baûng 2, vôùi baùn kính aûnh höôûng R > 30m thì noäi löïc trong keát caáu voû haàm khoâng thay ñoåi, neàn ñaát vaø coâng trình xaây döïng ngoaøi phaïm vi baùn kính aûnh höôûng khoâng taùc ñoäng ñeán ñieàu kieän laøm vieäc cuûa keát caáu haàm. Do ñoù caùc coâng trình xaây döïng trong phaïm vi 30m töø tim haàm sang hai beân seõ aûnh höôûng ñeán ñieàu kieän laøm vieäc cuûa ñöôøng haàm vaø ngöôïc laïi. 3.2 Baøi toaùn 2: Xaùc ñònh chieàu saâu ñaët haàm hôïp lyù Giaûi baøi toaùn xaây döïng ñöôøng haàm coù chieàu roäng 5m, chieàu daøy voû haàm d thay ñoåi töø 0.5 ñeán 0.9m, baùn kính aûnh höôûng theo phöông ngang R = 30m, chieàu saâu ñaët haàm C thay ñoåi theo tæ leä C/D töø 1 ñeán 4. Haøm muïc tieâu laø söï phaân boá noäi löïc moät caùch hợp lyù trong keát caáu voû haàm töùc keát caáu haàm laøm vieäc chuû yeáu chòu neùn, ñoä leäch taâm laø nhoû nhaát (emin). Baûng quan heä giöõa chieàu saâu ñaët haàm vaø ñoä leäch taâm. Theo keát quaû tính toaùn ñoä leäch taâm lôùn nhaát thöôøng xuaát hieän ôû tieát dieän ñænh haàm, taïi tieát dieän naøy coù moâmen lôùn vaø löïc doïc nhoû, coøn vò trí vaùch haàm giaù trò löïc doïc vaø moâmen ñeàu lôùn vì theá ñoä leäch taâm cuûa tieát dieän töông ñoái nhoû. Khi ñaët caøng saâu keát caáu haàm laøm vieäc caøng hôïp lyù, ñoä leäch taâm nhoû keát caáu laøm vieäc chuû yeáu chòu neùn tuy nhieân ôû vò trí ñaët haàm C = 23m keát caáu chòu neùn ñuùng taâm (e~ 0.25m) nhöng giaù trò löïc doïc ñaït ñeán trò soá khaù lôùn. Löïc doïc lôùn nhaát thöôøng xuaát hieän taïi caùc tieát dieän ôû vaùch haàm, coøn moâmen ñaït giaù trò lôùn taïi tieát dieän ñænh, vaùch vaø ñaùy haàm, laø 3 tieát dieän nguy hieåm trong keát caáu haàm. Baûng quan heä giöõa chieàu saâu ñaët haàm vaø löïc doïc: Baûng quan heä giöõa chieàu saâu ñaët haàm vaø moment: Theo keát quaû noäi löïc taêng gaáp 3 laàn khi ñaët haàm taïi ñoä saâu C = 23m so vôùi ñoä saâu C = 8m. Khi ñoù ñeå ñaûm baûo khaû naêng chòu löïc ñoøi hoûi tieát dieän haàm phaûi ñuû lôùn. Vieäc thi coâng ñöôøng haàm ôû vò trí töông ñoái saâu raát khoù khaên phöùc taïp, vôùi tieát dieän haàm lôùn, khoái löôïng ñaøo ñaát lôùn do ñoù kinh phí xaây döïng seõ taêng leân ñaùng keå. Treân hình 6, khi ñaët haàm taïi ñoä saâu C = 12m coù ñoä leäch taâm khaù hôïp lyù, (e = 0.35 ÷ 0.39) ñoàng thôøi noäi löïc gaây ra taïi tieát dieän töông ñoái nhoû, tieát dieän coù theå ñaûm baûo khaû naêng chòu löïc. Do ñoù chieàu saâu C = 12m laø vò trí ñaët haàm hôïp lyù nhaát, ñaûm baûo yeâu caàu ñaët ra cuûa baøi toaùn. 3.3 Bài toán 3: Xác định kết cấu vỏ hầm hợp lý Giaûi baøi toaùn treân vôùi chieàu daøy voû haàm d thay ñoåi töø 0.3 ñeán 1.4 m, baùn kính aûnh höôûng theo phöông ngang R = 30m, chieàu saâu ñaët haàm C =12m. Để xác ñònh chieàu daøy hôïp lyù cuûa voû haàm tieán haønh kieåm tra caùc tieát dieän treân maët caét ngang ñöôøng haàm theo ñieàu kieän ñoä beàn. Ñieàu kieän kieåm tra N < [Ngh]. Keát quaû tính toaùn toång hôïp nhö sau: Baûng kieåm tra maët caét nguy hieåm: Kieåm tra ñieàu kieän beàn vôùi 40 tieát dieän treân maët caét ngang: Vôùi chieàu daøy voû haàm d 1.5m keát caáu laøm vieäc chuû yeáu chòu neùn ñuùng taâm, taát caû caùc tieát dieän ñaûm baûo khaû naêng chòu löïc. Keát luaän Xaùc ñònh phaïm vi giôùi haïn aûnh höôûng ñöôøng haàm raát quan troïng, ñöa ra cô sôû quy hoaïch phaïm vi xaây döïng coâng trình treân maët ñaát ñeå khoâng aûnh höôûng ñeán ñieàu kieän laøm vieäc cuûa ñöôøng haàm vaø ngöôïc laïi. Trong tröôøng hôïp coâng trình xaây döïng treân maët ñaát naèm trong phaïm vi aûnh höôûng cuûa ñöôøng haàm khi tính toaùn phaûi xeùt ñeán taûi troïng cuûa coâng trình, coù theå quy ñoåi taûi troïng ñoù thaønh lôùp ñaát töông ñöông. Caøng naèm saâu haàm laøm vieäc caøng hôïp lyù veà maët chòu löïc, ñoä leäch taâm caøng nhoû keát caáu laøm vieäc chuû yeáu chòu neùn tuy nhieân seõ baát lôïi veà khaû naêng chòu löïc cuûa tieát dieän haàm. Chieàu saâu ñaët haàm trong baøi toaùn hôïp lyù veà maët kinh teá kyõ thuaät töø 12 ñeán 15m, do ñoù caàn phaûi keát hôïp vôùi chieàu saâu moùng cuûa caùc coâng trình xaây döïng treân maët ñaát ñeå löïa choïn vò trí xaây döïng ñöôøng haàm cho thích hôïp. Trong phaïm vi baøi baùo vôùi chieàu daøy voû haàm d = 1.5m keát caáu laøm vieäc töông ñoái hôïp lyù, chuû yeáu chòu neùn ñuùng taâm raát thích hôïp vôùi keát caáu voû haàm baèng beâ toâng, tuy nhieân vôùi tieát dieän haàm nhö vaäy khoái löôïng thi coâng lôùn vaø khoù khaên. Vôùi chieàu daøy haàm d = 0.3- 0.7m laø töông ñoái hôïp lyù veà maët kinh teá vaø kyõ thuaät, tuy nhieân ñoøi hoûi phaûi boá trí theâm coát theùp vaøo vuøng chòu neùn uoán, trong tröôøng hôïp naøy keát caáu voû haàm söû duïng vaät lieäu beâ toâng coát theùp laø thích hôïp. Do ñoù tuyø vaøo kinh nghieäm thi coâng, vaät lieäu ñòa phöông ñeå coù theå löïa choïn keát caáu voû haàm cho phuø hôïp. Töø aùp löïc ñoù ta duøng SAP ñeå giaûi ra bieåu ñoà noäi löïc N, P, Q roài tính ñöôïc keát caáu haàm nhö sau: Hình 19: Bieåu ñoà noäi löïc cuûa voû haàm Hình 20: Maët caét ngang vaø boá trí theùp cuûa voû haàm Hình aûnh cuûa haàm ñöôïc döïng leân nhö sau: Hình 21: Mặt cắt ngang và mặt bằng hầm Hình 22: Sô ñoà caùc thieát bò beân trong haàm Hình 23: Maùy quay trong haàm Hình 24: Thieát bò chöõa chaùy Hình 25: Bieån baùo chæ daàn khoaûng caùch ra khoûi haàm Hình 26: Moâ hình boàn chöùa nöôùc möa chaûy xuoáng Hình 27: Moâ hình boàn chöùa Hydro chöõa chaùy Hình 28: Maùy bôm nöôùc Moät soá chi tieát ñöôïc döïng leân töø 3DMAX: Hình 29: Bên trong hầm 2d Hình 30: Bên trong hầm 3D Hình 31: Một phần của hầm 2d Hình 32: Một phần của hầm Hình 33: Một số loại quạt TÍNH TOAÙN PHÖÔNG AÙN XAÂY DÖÏNG VAØ DÖÏ TOAÙN COÂNG TRÌNH 1. Phöông aùn thi coâng Với vị trí đñịa hình bằng phẳng, tuy nhieân laø nôi giao nhau của hai đñường trục lớn của thaønh phố vì vậy trong thi coâng thì quan trọng nhất seõ laøm sao cho traùnh tình traïng aùch tắt giao thoâng. Hình 34: Phöôøng Trung Duõng vaø vò trí xaây döïng ÔÛ ñaây chuùng toâi xin ñöa ra phöông höôùng giaûi quyeát nhö sau: Thi coâng laøm töøng ñoaïn nhoû. Tröôùc khi thi coâng laøm moät caàu baèng theùp vöøa ñuû ñeå ôû phía treân maët ñöôøng cho xe qua laïi ôû phía treân. Tuy nhieân phaûi giaûm löu löôïng xe löu thoâng trong thôøi gian thi coâng. Keát hôïp vôùi vieäc phaân luoàng laïi giao thoâng taïi nuùt giao naøy. ÔÛ döôùi chuùng ta thi coâng bình thöôøng. Ñaát ñaøo tôùi ñaâu, cho xe ñoå ñi vaø di chuyeån caùc khoái haàm tôùi chuyeån vaøo vò trí sau ñoù laáp ñaát laïi. Tieáp tuïc thi coâng ñoaïn coøn laïi töông töï. Chuùng ta coù theå phaân luoàng xe nhö sau: Hình 35: Phaân luoàng giao thoâng khi thi coâng CHÖÔNG IV KEÁT LUAÄN VAØ KIEÁN NGHÒ Qua nhöõng keát quaû töø phaàn nghieân cöùu treân cho ta thaáy ñöôïc nhöõng lôïi ích cuûa haàm giao thoâng trong ñoâ thò. Haàm giao thoâng trong ñoâ thò khoâng nhöõng giuùp ích cho vieäc traùnh aùch taét, tai naïn giao thoâng maø coøn coù lôïi ích laøm cho moâi tröôøng khoâng khí cuõng như vaán ñeà giao thoâng trong töông lai. Keát quaû cuûa coâng trình nghieân cöùu naøy giuùp chuùng ta thaáy ñöôïc nhöõng taùc duïng cuûa coâng trình ngaàm giao thoâng. Vôùi keát quaû, nhöõng phaàn veà lôïi ích cuûa haàm veà moâi tröôøng, heä thoáng giao thoâng coâng chaùnh, vaán naïn aùch taét vaø tai nan giao thoâng xaûy ra thöôøng xuyeân trong ñoâ thò nöôùc ta noùi chung vaø ñòa ñieåm ñaët nghieân cöùu ñeà taøi noùi rieâng….. Maëc duø veà kinh phí thì coâng trình caàu vöôït daønh cho ngöôøi ñi boä coù thaáp hôn coâng trình haàm giao thoâng nhöng haàm giao thoâng vöôït qua caàu vöôït ôû choã laø myõ quan ñoâ thò vaø haàm giaûi quyeát vaán ñeà giao thoâng trong töông lai. Ñaây laø nhöõng gì maø coâng trình nghieân cöùu naøy chöùng thöïc hieäu quaû cuûa coâng trình ngaàm giao thoâng daønh cho ngöôøi ñi boä ñaët trong ñoâ thò cuõng nhö taïi ñòa ñieåm öùng duïng ñeà taøi laø ngay phaàn ñöôøng daønh cho ngöôøi ñi boä tröôùc coång tröôøng Trònh Hoaøi Ñöùc vaø Quaûng Tröôøng Tænh. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO Nghò Ñònh veà xaây döïng ngaàm ñoâ thò –Soá 41/2007 ND-CP–(22-3-2007). Khoâng gian ngaàm ñoâ thò vaø lôïi ích cuûa xaây döïng ngaàm – Nguyeãn Ñöùc Toaûn - Vieän Khoa Hoïc Coâng Ngheä Giao Thoâng Vaän Taûi Haø Noäi . Moät vaøi döï baùo xu höôùng trong xaây duïng ngaàm – Nguyeãn Ñöùc Toaûn – Vieän Khoa Hoïc Coâng Ngheä Giao Thoâng Vaän Taûi Haø Noäi – 2006. Xaây döïng coâng trình ngaàm giao thoâng ôû Vieät Nam: quaù khöù, hieän taïi vaø töông lai – TS Buøi Ñöùc Chính; Nguyeãn Ñöùc Toaûn – Vieän Khoa Hoïc Coâng Ngheä Giao Thoâng Vaän Taûi Haø Noäi – 2004. Coâng taùc traéc ñòa trong xaây döïng haàm – Taïp chí KHCN Xaây Döïng, soá 2/2007. Coâng trình ngaàm ñoâ thò- Quy moâ vaø trieån voïng – PGS.TS Nguyeãn Baù Keá – Hoäi Cô Hoïc Ñaát vaø Ñòa Kyõ Thuaät Coâng Trình. Ñònh höôùng GTVT ñoâ thò ôû Vieät Nam ñeán naêm 2020 – PGS.TS Nguyeãn Vaên Thuï – Taïp chí Caàu Ñöôøng Vieät Nam, soá 12/2000. Khoâng gian ngaàm ñoâ thò- Moät phaàn raát troïng yeáu trong phaùt trieån xaây döïng caùc thaønh phoá lôùn – PGS.TS Nguyeãn Baù Keá – Hoäi Cô Hoïc Ñaát vaø Ñòa Kyõ Thuaät Coâng Trình. Kieåm soaùt nhöõng taùc ñoäng cuûa söï dòch chuyeån cuûa ñaát trong xaây döïng haàm ñoâ thò – Nguyeãn Ñöùc Toaûn –Taïp chí Caàu Ñöôøng Vieät Nam, 6/2001. Moät soá vaán ñeà kinh teá – kyõ thuaät vaø moâi tröôøng sinh thaùi trong xaây döïng coâng trình ngaàm ñoâ thò – PGS.TS Nguyeãn Baù Keá – Hoäi Cô Hoïc Ñaát vaø Ñòa Kyõ Thuaät Coâng Trình. Vaán ñeà An ninh cho haàm ôû Vieät Nam – Nguyeãn Ñöùc Toaûn – Taïp chí Caàu Ñöôøng Vieät Nam, 4/2006. Thi coâng haàm vaø coâng trình ngaàm – Nguyeãn Xuaân Troïng- NXB Xaây Döïng- 2004. Coâng trình ngaàm giao thoâng ñoâ thò – Giaùo sö, vieän só L.V. Makoápski – NXB Xaây Döïng – 2004. Thieát keá coâng trình haàm giao thoâng – PTS. Nguyeãn Theá Phuøng; PTS Nguyeãn Quoác Huøng – NXB Giao Thoâng Vaän Taûi – 1998. Xaùc ñònh ñoä saâu ñaët haàm vaø tieát dieän keát caáu voû haàm cho coâng trình haàm thi coâng theo phöông phaùp khieân ñaøo – Leâ Vaên Nam; Ngoâ Tuøng Döông – Khoa Kyõ Thuaät Xaây Döïng – ÑHBK TPHCM – 2006. R.B.J. Brinkgreve; P.A. Vermeer; K.J. Bakker; P.G. Bonnier; P.J.W. Brand; H.J. Burd; R.J. Termaat – Plaxis – 1998 L.V.Makoápski – Coâng trình ngaàm giao thoâng ñoâ thò – NXB Xaây Döïng – 2004. Chung Jung Lee; Bing Ru Wu; Shean Yau Chio-Soil Movements Around A Tunnel In Soft Soils – 1998.