HÌNH THÁI KINH TẾ XÃ HỘI VÀO SỰ NGHIỆP CÔNG NGHIỆP HOÁ - HIỆN ĐẠI HOÁ
I. Hình thái kinh tế xã hội của Mác - Lênin:
1. Định nghĩa:
Hình thái kinh tế xã hội là một khái niệm chủ nghĩa duy vật lịch sử dùng để chỉ xã hội ở từng giai đoạn nhất định. Quan hệ sản xuất đặc trưng cho xã hội đó phù hợp với một trình độ nhất định của lực lượng sản xuất với một kiến trúc thượng tầng tương ứng được xây dựng trên kiểu quan hệ sản xuất đó.
Dựa trên những kết quả nghiên cứu lý luận và tổng thể các quá trình lịch sử, các nhà sáng lập ra chủ nghĩa Mác đã vận dụng phép biện chứng duy vật để nghiên cứu lịch sử xã hội . Họ đưa ra quan điểm duy vật về lịch sử và đã hình thành nên học thuyết “Hình thái kinh tế - xã hội”.
Lý luận hình thái kinh tế - xã hội nghiên cứu lịch sử xã hội trên cơ sở xem xét cả lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất, cả cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng, tức toàn bộ các yếu tố cấu trúc thành bộ mặt của thời đại: chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội, khoa học & kỹ thuật
2. Quá trình phát triển của lịch sử :
Mác đã cho chúng ta hình dung quá trình phát triển của lịch sử là một quá trình lịch sử “tự nhiên”. Loài người chúng ta đã phải trải qua 5 hình thái kinh tế xã hội theo trật tự từ thấp đến cao: “hình thái kinh tế - xã hội cộng sản nguyên thuỷ, chiếm hữu nô lệ, phong kiến, tư bản chủ nghĩa & ngày nay đang trong quá trình xây dựng CNXH ở nước ta”.
Hình thái kinh tế có tính lịch sử , có sự ra đời phát triển và diệt vong. Chế độ xã hội lạc hậu sẽ mất đi, chế độ xã hội mới cao hơn sẽ thay thế. Đó là khi phương thức sản xuất đã trở nên lỗi thời, hoặc khủng hoảng do mâu thuẫn của quan hệ sản xuất với lực lượng sản xuất quá lớn không thể phù hợp thì phương thức sản xuất này sẽ bị diệt vong và xuất hiện một phương thức sản xuất mới hoàn thiện hơn, có quan hệ sản xuất phù hợp với lực lượng sản xuất.
Thời kỳ cộng sản nguyên thuỷ: con người chỉ biết săn bắn hái lượm, ăn thức ăn tươi sống. Cuộc sống của họ phụ thuộc vào thiên nhiên, họ chưa biết chăn nuôi, trồng trọt, chưa biết tích luỹ thức ăn. Họ cùng đi săn bắn hái lượm làm theo kiểu cùng ăn cùng hưởng. Đây có thể gọi là thời kỳ sơ khai của loài người. Sau đó là hình thái kinh tế xã hội, con người đã văn minh hơn họ không còn ăn tươi sống, họ đã biết làm ra của cải, xã hội chế độ tư hữu. Xã hội bắt đầu có sự phân chia kẻ giầu người nghèo.
Tư bản chủ nghĩa ra đời đưa loài người lên nấc thang cao hơn của nền văn minh, giai cấp thống trị là giai cấp cơ bản. Thủ đoạn bóc lột của chúng tinh vi hơn nhiều so với sự bóc lột trước đó trong các xã hội chiếm hữu nô lệ và phong kiến.
Một hình thái kinh tế xã hội tồn tại được thì nó phải có những mặt tốt nhất định của nó chúng ta cũng không thể phủ nhận những thành quả mà các hình thái kinh tế xã hội nói trên đã đạt được. Xã hội cộng sản nguyên thuỷ là chế độ xã hội đầu tiên đặt nền móng cho sự phất triển của loài người. Trong xã hội chiếm hữu nô lệ giai cấp thống trị bắt đầu tích luỹ của cải cho xã hội, quan trọng nhất là nó đưa con người ra khỏi thời kỳ mông muội hoang rã. Xã hội phong kiến là bước trung gian để loài người chuyển sang một nền văn minh mới nó hình thành những tiền đề tốt cho sự ra đời của xã hội tư bản chủ nghĩa.
Nền sản xuất TBCN không chỉ còn là sản xuất nông nghiệp, con người đã được tiếp cận với sản xuất công nghiệp, với những thành tựu khoa học kĩ thuật nó đã tạo ra những khả năng phát triển mạnh mẽ lực lượng sản xuất, nó tạo ra một khối lượng của cải vật chất cho nhân loại bằng tất cả các xã hội trước cộng lại.
Hình thái kinh tế xã hội là chế độ xã hội bước đầu vừa phát huy vừa thừa kế những thành quả của CNTB, đồng thời khắc phục những mâu thuẫn những hạn chế của TBCN. Một xã hội mà quyền lực nằm trong tay giai cấp công nhân và nhân dân lao động - một tầng lớp đông đảo của xã hội. Mọi hoạt động kinh tế - văn hoá - chính trị phục vụ lợi ích trung của toàn xã hội. Không còn tình trạng bóc lột, mọi người đều bình đẳng, sinh hoạt lao động dưới sự quản lý của nhà nước thông qua luật pháp thực hiện chế độ công hữu về tư liệu sản xuất, chế độ tập trung dân chủ công bằng xã hội. Quan hệ sản xuất được xây dựng trên cơ sở lực lược sản xuất và trình độ phát triển cao cơ sở hạ tầng phù hợp với kiến trúc thượng tầng.
Trình độ lực lượng sản xuất ở mức thấp, quá độ lên chủ nghĩa xã hội lại không phải từ chủ nghĩa tư bản mà từ bước quá độ lên chủ nghĩa xã hội bỏ qua chủ nghĩa tư bản với tư cách là một chế độ xã hội. Vì vậy cần phải nhận thức đầy đủ và sáng tạo các quy luật khách quan, trong đó quy luật sản xuất phù hợp với tính chất trình độ lực lượng sản xuất là quy luật cơ bản nhất nhằm cải tạo các thành phần kinh tế khai thác mọi tiềm năng sản xuất. Phát huy tính chủ động sáng tạo của chủ thể các thành phần kinh tế trong nền kinh tế nhiều thành phần kinh tế quốc doanh phải phát triển mạnh mẽ và có hiệu quả để thực sự có tác dụng chủ đạo với các thành phần kinh tế khác.
Chủ trương phát triển cơ cấu kinh tế nhiều thành phần và việc sử dụng các hình thức kinh tế “trung gian” quá độ trong thời kỳ quá độ lên chủ nghãi xã hội ở nước ta mà Đại hội VII vạch ra là đứng đắn. Đại hội VII của Đảng cũng đã chỉ rõ “ . phù hợp với sự phát triển lực lượng sản xuất thiết lập từng bước quan hệ sản xuất từ xã hội chủ nghĩa từ thấp đến cao với sự đa dạng về hình thức sở hữu phát triển nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần theo định hướng sản xuất chủ nghĩa tiên hành theo cơ chế thị trường có sự quản lý Nhà nước". Kinh tế quốc doanh và kinh tế tập thể ngày càng trở thành nền tảng của kinh tế quốc doanh. Thực hiện nhiều hình thức phân phối theo kết quả lao động và hiệu quả kinh tế là chủ yếu. Đó là một trong những phương hướng cơ bản của quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ đất nước ta.
II. Công nghiệp hoá hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn thời kỳ 2001 - 2010.
MỤC LỤC I. Hình thái kinh tế xã hội của Mác - Lênin 1
1. Định nghĩa . 1
2. Quá trình phát triển của lịch sử 1
II. CNH, HĐH nông nghiệp , nông thôn thời kỳ 2001 - 2010 3
1. Đánh giá tình hình công nghiệp hoá, hiện đại hoá, nông thôn . 3
2. Nội dung tổng quát của CNH, HĐH nông nghiệp, nông thôn . 5
3. Những chủ trương và giải pháp . 6
III. Mục tiêu và các Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn
2001 - 2010 ở Việt Nam . 7
1. Mục tiêu 7
2. Phát triển kinh tế xã hội giai đoạn 2001 - 2010 ở Việt Nam . 7
Kết luận . 11
15 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2533 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem nội dung tài liệu Hình thái kinh tế xã hội vào sự nghiệp công nghiệp hoá - Hiện đại hoá, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
TiÓu luËn
vÒ ph¬ng ph¸p luËn
§Ò tµi:
H×nh th¸i kinh tÕ x· héi vµo sù nghiÖp C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸
I. H×nh th¸i kinh tÕ x· héi cña M¸c - Lªnin:
1. §Þnh nghÜa:
H×nh th¸i kinh tÕ x· héi lµ mét kh¸i niÖm chñ nghÜa duy vËt lÞch sö dïng ®Ó chØ x· héi ë tõng giai ®o¹n nhÊt ®Þnh. Quan hÖ s¶n xuÊt ®Æc trng cho x· héi ®ã phï hîp víi mét tr×nh ®é nhÊt ®Þnh cña lùc lîng s¶n xuÊt víi mét kiÕn tróc thîng tÇng t¬ng øng ®îc x©y dùng trªn kiÓu quan hÖ s¶n xuÊt ®ã.
Dùa trªn nh÷ng kÕt qu¶ nghiªn cøu lý luËn vµ tæng thÓ c¸c qu¸ tr×nh lÞch sö, c¸c nhµ s¸ng lËp ra chñ nghÜa M¸c ®· vËn dông phÐp biÖn chøng duy vËt ®Ó nghiªn cøu lÞch sö x· héi . Hä ®a ra quan ®iÓm duy vËt vÒ lÞch sö vµ ®· h×nh thµnh nªn häc thuyÕt “H×nh th¸i kinh tÕ - x· héi”.
Lý luËn h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi nghiªn cøu lÞch sö x· héi trªn c¬ së xem xÐt c¶ lùc lîng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt, c¶ c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc thîng tÇng, tøc toµn bé c¸c yÕu tè cÊu tróc thµnh bé mÆt cña thêi ®¹i: chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi, khoa häc & kü thuËt....
2. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña lÞch sö :
M¸c ®· cho chóng ta h×nh dung qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña lÞch sö lµ mét qu¸ tr×nh lÞch sö “tù nhiªn”. Loµi ngêi chóng ta ®· ph¶i tr¶i qua 5 h×nh th¸i kinh tÕ x· héi theo trËt tù tõ thÊp ®Õn cao: “h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi céng s¶n nguyªn thuû, chiÕm h÷u n« lÖ, phong kiÕn, t b¶n chñ nghÜa & ngµy nay ®ang trong qu¸ tr×nh x©y dùng CNXH ë níc ta”.
H×nh th¸i kinh tÕ cã tÝnh lÞch sö , cã sù ra ®êi ph¸t triÓn vµ diÖt vong. ChÕ ®é x· héi l¹c hËu sÏ mÊt ®i, chÕ ®é x· héi míi cao h¬n sÏ thay thÕ. §ã lµ khi ph¬ng thøc s¶n xuÊt ®· trë nªn lçi thêi, hoÆc khñng ho¶ng do m©u thuÉn cña quan hÖ s¶n xuÊt víi lùc lîng s¶n xuÊt qu¸ lín kh«ng thÓ phï hîp th× ph¬ng thøc s¶n xuÊt nµy sÏ bÞ diÖt vong vµ xuÊt hiÖn mét ph¬ng thøc s¶n xuÊt míi hoµn thiÖn h¬n, cã quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi lùc lîng s¶n xuÊt.
Thêi kú céng s¶n nguyªn thuû: con ngêi chØ biÕt s¨n b¾n h¸i lîm, ¨n thøc ¨n t¬i sèng. Cuéc sèng cña hä phô thuéc vµo thiªn nhiªn, hä cha biÕt ch¨n nu«i, trång trät, cha biÕt tÝch luü thøc ¨n. Hä cïng ®i s¨n b¾n h¸i lîm lµm theo kiÓu cïng ¨n cïng hëng. §©y cã thÓ gäi lµ thêi kú s¬ khai cña loµi ngêi. Sau ®ã lµ h×nh th¸i kinh tÕ x· héi, con ngêi ®· v¨n minh h¬n hä kh«ng cßn ¨n t¬i sèng, hä ®· biÕt lµm ra cña c¶i, x· héi chÕ ®é t h÷u. X· héi b¾t ®Çu cã sù ph©n chia kÎ giÇu ngêi nghÌo.
T b¶n chñ nghÜa ra ®êi ®a loµi ngêi lªn nÊc thang cao h¬n cña nÒn v¨n minh, giai cÊp thèng trÞ lµ giai cÊp c¬ b¶n. Thñ ®o¹n bãc lét cña chóng tinh vi h¬n nhiÒu so víi sù bãc lét tríc ®ã trong c¸c x· héi chiÕm h÷u n« lÖ vµ phong kiÕn.
Mét h×nh th¸i kinh tÕ x· héi tån t¹i ®îc th× nã ph¶i cã nh÷ng mÆt tèt nhÊt ®Þnh cña nã chóng ta còng kh«ng thÓ phñ nhËn nh÷ng thµnh qu¶ mµ c¸c h×nh th¸i kinh tÕ x· héi nãi trªn ®· ®¹t ®îc. X· héi céng s¶n nguyªn thuû lµ chÕ ®é x· héi ®Çu tiªn ®Æt nÒn mãng cho sù phÊt triÓn cña loµi ngêi. Trong x· héi chiÕm h÷u n« lÖ giai cÊp thèng trÞ b¾t ®Çu tÝch luü cña c¶i cho x· héi, quan träng nhÊt lµ nã ®a con ngêi ra khái thêi kú m«ng muéi hoang r·. X· héi phong kiÕn lµ bíc trung gian ®Ó loµi ngêi chuyÓn sang mét nÒn v¨n minh míi nã h×nh thµnh nh÷ng tiÒn ®Ò tèt cho sù ra ®êi cña x· héi t b¶n chñ nghÜa.
NÒn s¶n xuÊt TBCN kh«ng chØ cßn lµ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, con ngêi ®· ®îc tiÕp cËn víi s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, víi nh÷ng thµnh tùu khoa häc kÜ thuËt nã ®· t¹o ra nh÷ng kh¶ n¨ng ph¸t triÓn m¹nh mÏ lùc lîng s¶n xuÊt, nã t¹o ra mét khèi lîng cña c¶i vËt chÊt cho nh©n lo¹i b»ng tÊt c¶ c¸c x· héi tríc céng l¹i.
H×nh th¸i kinh tÕ x· héi lµ chÕ ®é x· héi bíc ®Çu võa ph¸t huy võa thõa kÕ nh÷ng thµnh qu¶ cña CNTB, ®ång thêi kh¾c phôc nh÷ng m©u thuÉn nh÷ng h¹n chÕ cña TBCN. Mét x· héi mµ quyÒn lùc n»m trong tay giai cÊp c«ng nh©n vµ nh©n d©n lao ®éng - mét tÇng líp ®«ng ®¶o cña x· héi. Mäi ho¹t ®éng kinh tÕ - v¨n ho¸ - chÝnh trÞ phôc vô lîi Ých trung cña toµn x· héi. Kh«ng cßn t×nh tr¹ng bãc lét, mäi ngêi ®Òu b×nh ®¼ng, sinh ho¹t lao ®éng díi sù qu¶n lý cña nhµ níc th«ng qua luËt ph¸p thùc hiÖn chÕ ®é c«ng h÷u vÒ t liÖu s¶n xuÊt, chÕ ®é tËp trung d©n chñ c«ng b»ng x· héi. Quan hÖ s¶n xuÊt ®îc x©y dùng trªn c¬ së lùc lîc s¶n xuÊt vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cao c¬ së h¹ tÇng phï hîp víi kiÕn tróc thîng tÇng.
Tr×nh ®é lùc lîng s¶n xuÊt ë møc thÊp, qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi l¹i kh«ng ph¶i tõ chñ nghÜa t b¶n mµ tõ bíc qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi bá qua chñ nghÜa t b¶n víi t c¸ch lµ mét chÕ ®é x· héi. V× vËy cÇn ph¶i nhËn thøc ®Çy ®ñ vµ s¸ng t¹o c¸c quy luËt kh¸ch quan, trong ®ã quy luËt s¶n xuÊt phï hîp víi tÝnh chÊt tr×nh ®é lùc lîng s¶n xuÊt lµ quy luËt c¬ b¶n nhÊt nh»m c¶i t¹o c¸c thµnh phÇn kinh tÕ khai th¸c mäi tiÒm n¨ng s¶n xuÊt. Ph¸t huy tÝnh chñ ®éng s¸ng t¹o cña chñ thÓ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ quèc doanh ph¶i ph¸t triÓn m¹nh mÏ vµ cã hiÖu qu¶ ®Ó thùc sù cã t¸c dông chñ ®¹o víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c.
Chñ tr¬ng ph¸t triÓn c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn vµ viÖc sö dông c¸c h×nh thøc kinh tÕ “trung gian” qu¸ ®é trong thêi kú qu¸ ®é lªn chñ ngh·i x· héi ë níc ta mµ §¹i héi VII v¹ch ra lµ ®øng ®¾n. §¹i héi VII cña §¶ng còng ®· chØ râ “..... phï hîp víi sù ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt thiÕt lËp tõng bíc quan hÖ s¶n xuÊt tõ x· héi chñ nghÜa tõ thÊp ®Õn cao víi sù ®a d¹ng vÒ h×nh thøc së h÷u ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn theo ®Þnh híng s¶n xuÊt chñ nghÜa tiªn hµnh theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý Nhµ níc". Kinh tÕ quèc doanh vµ kinh tÕ tËp thÓ ngµy cµng trë thµnh nÒn t¶ng cña kinh tÕ quèc doanh. Thùc hiÖn nhiÒu h×nh thøc ph©n phèi theo kÕt qu¶ lao ®éng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ lµ chñ yÕu. §ã lµ mét trong nh÷ng ph¬ng híng c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh x©y dùng chñ nghÜa x· héi vµ b¶o vÖ ®Êt níc ta.
II. C«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp, n«ng th«n thêi kú 2001 - 2010.
Theo em ®øng ë gãc ®é triÕt häc h×nh th¸i c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ kh«ng ph¶i lµ mét mÆt mµ lµ toµn diÖn cña c«ng nghiÖp nÆng, c«ng nghiÖp nhÑ, thÞ trêng, dÞch vô...
1. §¸nh gi¸ t×nh h×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, n«ng th«n.
H¬n 10 n¨m qua, n«ng nghiÖp níc ta vÒ c¬ b¶n ®· chuyÓn sang s¶n xuÊt hµng ho¸, ph¸t triÓn t¬ng ®èi toµn diÖn, t¨ng trëng kh¸ (b×nh qu©n 4,2%/n¨m). C«ng nghiÖp, ngµnh nghÒ vµ dÞch vô ë n«ng th«n bíc ®Çu phôc håi vµ ph¸t triÓn, kÕt cÊu h¹ tÇng kinh kinh tÕ - x· héi ®îc quan t©m ®Çu t x©y dùng.
- M«i trêng sinh th¸i vµ ®êi sèng n«ng d©n ë hÇu hÕt c¸c vïng ®îc c¶i thiÖn râ rÖt.
- Quan hÖ s¶n xuÊt tõng bíc ®æi mÝ phï hîp víi yªu cÇu ph¸t triÓn nÒn n«ng nghiÖp hµng ho¸.
- HÖ thèng chÝnh trÞ ë c¬ së ®îc t¨ng cêng, d©n chñ ®îc ph¸t huy tèt h¬n, an ninh chÝnh trÞ, trËt tù, an toµn x· héi ë n«ng th«n ®îc b¶o ®¶m.
- Nh÷ng thµnh tùu ®ã gãp phÇn rÊt quan träng vµo sù æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, t¹o tiÒn ®Ò ®Èy nhanh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.
- Tuy vËy c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n chuyÓn dÞch chËm, cha theo s¸t víi yªu cÇu cña thÞ trêng. S¶n xuÊt n«ng nghiÖp ë nhiÒu n¬i cßn ph©n t¸n, manh món, mang nhiÒu yÕu tè tù ph¸t, øng dông tiÕn bé khoa häc, c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt chËm.
- Tr×nh ®é khoa häc, c«ng nghÖ cña s¶n xuÊt nhiÒu mÆt cßn l¹c hËu nªn n¨ng xuÊt, chÊt lîng vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña nhiÒu s¶n phÈm n«ng nghiÖp cßn thÊp, kÐm hiÖu qu¶ vµ thiÕu bÒn v÷ng.
- C«ng nghiÖp ë n«ng th«n, nhÊt lµ c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng, l©m, thuû s¶n ph¸t triÓn chËm, ngµnh nghÒ vµ dÞch vô cha thu hót ®îc nhiÒu lao ®éng.
- Lao ®éng cßn phæ biÕn lµ thñ c«ng, tû lÖ qua ®µo t¹o thÊp, thiÕu viÖc lµm nghiªm träng.
- KÕt cÊu h¹ tÇng phôc vô s¶n xuÊt vµ ®êi sèng ë mét sè vïng, nhÊt lµ vïng s©u, vïng xa, vïng ®ång bµo d©n téc thiÓu sè cßn nhiÒu khã kh¨n.
- Quan hÖ s¶n xuÊt cha ®¸p øng ®îc yªu cÇu ph¸t triÓn n«ng nghiÖp hµng ho¸ theo c¬ chÕ míi.
- §êi sèng vËt chÊt, v¨n ho¸ cña nh©n d©n ë nhiÒu vïng n«ng th«n cßn thÊp kÐm, chªnh lÖch thu nhËp gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n, gi÷a c¸c vïng ®ang t¨ng lªn.
2. Néi dung tæng qu¸t cña c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n.
a) C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp lµ qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp theo híng s¶n xuÊt hµng ho¸ lín, g¾n víi c«ng nghiÖp chÕ biÕn vµ thÞ trêng, thùc hiÖn c¬ khÝ ho¸, ®iÖn khÝ ho¸, thuû lîi ho¸, øng dông c¸c thµnh tùu khoa häc, c«ng nghÖ, tríc hÕt lµ c«ng nghÖ sinh häc, ®a thiÕt bÞ, kü thuËt vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i vµo c¸c kh©u s¶n xuÊt n«ng nghiÖp nh»m n©ng cao n¨ng xuÊt, chÊt lîng, hiÖu qu¶, søc c¹nh tranh cña n«ng s¶n hµng ho¸ trªn thÞ trêng.
b) §Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ, ®a níc ta trë thµnh mét níc c«ng nghiÖp.
Muèn thùc hiÖn thµnh c«ng nhiÖm vô quan träng nãi trªn nhÊt thiÕt ph¶i tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸, tøc lµ chuyÓn nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp l¹c hËu thµnh nÒn kinh tÕ c«ng nghiÖp.
C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ quèc d©n trong bèi c¶nh toµn cÇu ho¸ kinh tÕ tÊt nhiªn ph¶i më réng quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i vµ sù tuú thuéc lÉn nhau gi÷a nÒn kinh tÕ cña níc ta víi nÒn kinh tÕ cña c¸c níc ®èi t¸c sÏ cµng ngµy cµng t¨ng lªn, nhng vÉn ph¶i b¶o ®¶m nÒn kinh tÕ cña níc ta lµ mét nÒn kinh tÕ tù chñ.
c) ¦u tiªn ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt, ®ång thêi sö dông quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa.
V× vËy tríc hÕt ph¶i ph¸t triÓn manhhj lùc lîng s¶n xuÊt, kh¬i dËy mäi tiÒm n¨ng mäi nguån lùc ®Ó thóc ®Èy t¨ng trëng kinh tÕ vµ tuú theo tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt mµ quan hÖ s¶n xuÊt sÏ tõng bíc ®îc c¶i tiÕn theo cho phï hîp. Tõ kinh nghiÖm thùc tiÔn, §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VI cña §¶ng ta ®· rót ra bµi häc: "Lùc lîng s¶n xuÊt bÞ k×m h·m kh«ng chØ trong trêng hîp quan hÖ s¶n xuÊt l¹c hËu, mµ c¶ khi quan hÖ s¶n xuÊt ph¸t triÓn kh«ng ®ång bé".
Tr×nh ®é x· héi ho¸ cao cña lùc lîng s¶n xuÊt hiÖn ®¹i tÊt yÕu ®ßi hái x¸c lËp chÕ ®é së h÷u c«ng céng vÒ nh÷ng t liÖu s¶n xuÊt chñ yÕu. V× vËy, khi c¬ së vËt chÊt - kü thuËt cña chñ nghÜa x· héi ®· ®îc x©y dùng song vÒ c¨n b¶n, th× chÕ ®é c«ng h÷u chiÕm u thÕ trong nÒn kinh tÕ. Nhng ®Ó ®¹t tíi tr×nh ®é ®ã ph¶i tr¶i qua c¶ mét qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi kh¸ l©u dµi, trong ®ã quan hÖ s¶n xuÊt ®îc c¶i biÕn dÇn tõ thÊp ®Õn cao theo tr×nh ®é ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt.
3. Nh÷ng chñ ch¬ng vµ gi¶i ph¸p
Ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt, chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp, n«ng th«n.
VÒ n«ng nghiÖp: B¶o ®¶m v÷ng ch¾c an ninh l¬ng thùc quèc gia, n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt lóa g¹o trªn c¬ së h×nh thµnh c¸c vïng s¶n xuÊt lóa chÊt lîng cao, gi¸ thµnh h¹, g¾n víi chÕ biÕn vµ tiªu thô.
VÒ n«ng th«n: Nhµ níc hç trî khuyÕn khÝch ph¸t triÓn m¹nh c¸c ngµnh c«ng nghiÖp ë n«ng th«n, nhÊt lµ c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng, l©m, thuû s¶n vµ c¸c ngµnh sö dông nguyªn vËt liÖu t¹i chç, nh vËt liÖu x©y dùng, c«ng nghiÖp khai th¸c má, dÖt may, da giÇy, c¬ khÝ l¾p r¸p söa ch÷a...
X©y dùng quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp: Nhµ níc khuyÕn khÝch t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó kinh tÕ ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng ho¸ víi quy m« ngµy cµng lín.
Ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng c¬ së vµ ®« thÞ ho¸ n«ng th«n: ph¸t triÓn nhanh hÖ thèng giao th«ng, n©ng cÊp c¸c tuyÕn ®êng ®· cã, x©y dùng cÇu, ph¸t triÓn c¸c dÞch vô Bu chÝnh viÔn th«ng vµ c¸c ®iÓm v¨n ho¸ ®Õn tÊt c¶ c¸c x·. Nhµ níc cã chÝnh s¸ch ®Çu t ph¸t triÓn hÖ thèng th«ng tin n«ng nghiÖp hiÖn ®¹i: tõng bíc øng dông c«ng nghÖ th«ng tin trong n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n. §Çu t tho¶ ®¸ng cho c¸c vïng nghÌo, nhÊt lµ miÒn nói, vïng ®ång bµo d©n téc thiÓu sè ®Ó ®¹t ®îc môc tiªu c«ng b»ng x· héi.
III. Môc tiªu vµ c¸c ChiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi giai ®o¹n 2001 - 2010 ë ViÖt Nam.
1. Môc tiªu
Môc tiªu cña c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ë níc ta hiÖn nay nh §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø IX cña §¶ng ®· kh¼ng ®Þnh lµ: x©y dùng ®Êt níc ta thµnh mét níc c«ng nghiÖp cã c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt hiÖn ®¹i. C¬ cÊu kinh tÕ lËp hiÕn, quan hÖ s¶n xuÊt tiÕn bé, phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt, ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cao, quèc phßng an ninh v÷ng ch¾c d©n giµu níc m¹nh x· héi c«ng b»ng v¨n minh, vµ níc ta ®· chuyÓn sang mét thêi kú ph¸t triÓn míi, thêi kú ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®©y lµ nh÷ng nhËn ®Þnh rÊt quan träng ®èi víi nh÷ng bíc ®i tiÕp theo trong sù nghiÖp ®æi míi.
2. Ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi giai ®o¹n 2001 - 2010 ë ViÖt Nam.
ë ViÖt Nam hiÖn nay sù cÇn thiÕt "C¸c yÕu tè x· héi, m«i trêng kinh tÕ vµo qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ngµy cµng ®îc c«ng nhËn réng r·i. Ph¸t triÓn bÒn v÷ng ®îc nªu bËt lµ c¸ch tiÕp cËn chiÕn lîc tæng thÓ nh»m ®¹t c¸c môc tiªu cña ChiÕn lîc Ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi giai ®o¹n 2001 - 2010. Ph¸t triÓn bÒn v÷ng còng ®îc nhÊn m¹nh trong kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi còng nh trong ChiÕn lîc b¶o vÖ m«i trêng Quèc gia 10 n¨m (2001 - 2010).
* Ch¬ng tr×nh nghÞ sù 21 ph¶i thÓ hiÖn ®îc tinh thÇn, ý trÝ, trÝ tuÖ kh¶ n¨ng cña toµn §¶ng, toµn d©n. Toµn x· héi ph¶i cã tr¸ch nhiÖm cïng x©y dùng vµ cïng thùc hiÖn c¸c ch¬ng tr×nh hµnh ®éng .
* Ph¸t triÓn bÒn v÷ng trë thµnh quan ®iÓm chiÕn lîc chung ®Ó x©y dùng kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña Nhµ níc vµ lµ c¨n cø ®Ó c¸c bé, ngµnh ®Þa ph¬ng x©y dùng kÕ ho¹ch dµi h¹n chÕ, 5 n¨m vµ hµng n¨m cña ®¬n vÞ m×nh.
* Víi t c¸ch lµ mét chiÕn lîc, ®Þnh híng dµi h¹n cho ph¸t triÓn bÒn v÷ng, ch¬ng tr×nh NghÞ sù 21 ViÖt Nam ph¶i cã nh÷ng ch¬ng tr×nh vµ dù ¸n cô thÓ cho tõng lÜnh vùc (kinh tÕ, x· héi vµ m«i trêng) vµ ph¶i ®îc cô thÓ ho¸ thµnh nh÷ng môc tiªu râ rµng cho ho¹t ®éng thùc thi Ch¬ng tr×nh.
(TrÝch trong b¸o lao ®éng 5/6/2002 sè 143/2002 (5752) "Ch¬ng tr×nh nghÞ sù 21 cña ViÖt Nam 2001 - 2010").
* Theo TTXVN - Ngµy 04 th¸ng 06 thñ tíng chÝnh phñ ®· ra quyÕt ®Þnh sè 68 - 2002 - Q§ - TTg vÒ ch¬ng tr×nh hµnh ®éng cña chÝnh phñ thùc hiÖn nghÞ quyÕt Héi nghÞ lÇn thø 5 BCHTW §¶ng kho¸ IX. C¸c bé trëng, thñ trëng c¸c c¬ quan ngang Bé, thñ trëng c¬ quan thuéc chÝnh phñ, chñ tÞnh UBND tØnh, thµnh phè trùc thuéc trung ¬ng chÞu tr¸ch nhiÖm thi hµnh quyÕt ®Þnh nµy. QuyÕt ®Þnh nµy cã hiÖu lùc tõ ngµy 04/06/2002. Néi dung ch¬ng tr×nh hµnh ®éng cña ChÝnh phñ ban hµnh kÌm theo quyÕt ®Þnh sè 68 nªu râ yªu cÇu cña ch¬ng tr×nh lµ trªn c¬ së qu¸n triÖt ®Çy ®ñ quan ®iÓm môc tiªu vµo mét néi dung cña NghÞ quyÕt ®Ó cô thÓ ho¸ thµnh c¸c v¨n b¶n ph¸p quy, c¸c ch¬ng tr×nh kinh tÕ - x· héi, c¸c ®Ò ¸n chuyªn ngµnh vµ c¸c tæ chøc thùc hiÖn cã hiÖu qu¶.
C¸c bé, ngµnh, ®Þa ph¬ng khÈn tr¬ng qu¸n triÖt NghÞ quyÕt, x©y dùng ch¬ng tr×nh hµnh ®éng cña m×nh vµ chØ ®¹o thùc hiÖn theo ChØ thÞ sè 11 - CT/T¦ ngµy 08/04/2002 cña Trung ¬ng.
Nh÷ng néi dung chÝnh cña ch¬ng tr×nh lµ tæ chøc qu¸n triÖt nghÞ quyÕt s©u réng trong c¸c ngµnh c¸c cÊp chÝnh quyÒn vµ nh©n d©n tõ Trung ¬ng ®Õn c¬ së ®Ó cã nhËn thøc ®óng ®¾n vÒ tÝnh tÊt yÕu vµ néi dung cña c«ng cuéc CNH, H§H n«ng nghiÖp, n«ng th«n trong qu¸ tr×nh x©y dùng CNXH ë níc ta.
- Tuyªn truyÒn, vËn ®éng c¸c tÇng líp nh©n d©n, ®Æc biÖt lµ n«ng d©n vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ tÝch cùc tham gia thùc hiÖn CNH, H§H n«ng nghiÖp, n«ng th«n, chñ ®éng vµ cã hiÖu qu¶. Ph¸t ®éng trong toµn quèc phong trµo thi ®ua lao ®éng v× sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n.
Rµ so¸t, ®iÒu chØnh quy ho¹ch, x©y dùng vµ triÓn khai thùc hiÖn c¸c ch¬ng tr×nh kinh tÕ - x· héi, c¸c ®Òn ¸n chuyªn ngµnh.
Chó träng lµm tèt c¸c quy ho¹ch: Quy ho¹ch nh÷ng vïng s¶n xuÊt tËp trung c¸c lo¹i n«ng, l©m, thuû s¶n hµng ho¸ chñ yÕu: Quy ho¹ch x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ - x· héi; Quy ho¹ch ph¸t triÓn thÞ trÊn, thÞ tø vµ khu d©n c n«ng th«n.
- X©y dùng vµ triÓn khai c¸c ch¬ng tr×nh, dù ¸n nghiªn cøu, chuyÓn giao khoa häc, c«ng nghÖ vµo n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, thuû s¶n, tËp trung vµ c¸c ch¬ng tr×nh øng dông c«ng nghÖ sinh häc nh ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn gièng c©y trång, vËt nu«i, ch¬ng tr×nh c«ng nghÖ sau thu ho¹ch, nhÊt lµ b¶o qu¶n vµ chÕ biÕn n«ng, l©m thuû s¶n.
Quy ®Þnh cßn nªu râ vÒ vÊn ®Ò ®Êt ®ai, vÒ ®Çu t vµ huy ®éng c¸c nguån vèn ®Çu t thÝch ®¸ng, vÒ tÝn dông, vÒ thuÕ, vÒ lao ®éng, viÖc lµm, vÒ chÝnh s¸ch c¸n bé, vÒ th¬ng m¹i, héi nhËp.
Quy ®Þnh cßn cã môc tæ chøc thùc hiÖn quy ®Þnh nµy ®îc ChÝnh phñ tËp trung chØ ®¹o thêng xuyªn, ph©n c«ng Phã thñ tíng chØ ®¹o ®iÒu hµnh c¸c bé, ngµnh, ®Þa ph¬ng trong viÖc thùc hiÖn NghÞ quyÕt Trung ¬ng 5 vÒ ®Èy nh¸nh CNH, H§H n«ng nghiÖp, n«ng th«n.
(TrÝch trong b¸o Hµ Néi míi ngµy 06/06/2002 sè 11970 "ChÝnh phñ ra NghÞ quyÕt vÒ thùc hiÖn ®Èy nhanh CNH - H§H, n«ng nghiÖp n«ng th«n thêi kú 2001 - 2010").
* Th¸ng 5 gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp trªn ®Þa bµn thµnh phè t¨ng 4% so víi th¸ng tríc, t¨ng 21,3% so cïng kú n¨m tríc. Trong ®ã: c«ng nghiÖp Trung ¬ng t¨ng t¬ng øng 3,5% vµ 18,3% víi 21/22 ngµnh t¨ng; c«ng nghiÖp Nhµ níc ®Þa ph¬ng tng 8,8% vµ 22,2% víi 20/22 ngµnh t¨ng; c«ng nghiÖp ngoµi quèc doanh t¨ng 3,8% vµ 12,4% víi 9/12 quËn, huyÖn t¨ng; khu vùc cã vèn ®Çu t níc ngoµi t¨ng 2,9% vµ t¨ng 28,5% so cïng kú n¨m tríc.
Dù kiÕn gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp trªn ®Þa bµn th¸ng 5 t¨ng 26,4%. Trong ®ã: C«ng nghiÖp trung ¬ng trªn ®Þa bµn t¨ng 16,8% víi 20/22 ngµnh t¨ng. Mét sè ngµnh cã tû träng lín, t¨ng kh¸: chÕ biÕn thùc phÈm t¨ng 25%, c«ng nghiÖp dÖt t¨ng 15,0%, s¶n xuÊt tivi t¨ng 21,3%, s¶n xuÊt xe ®éng c¬ t¨ng 53%... s¶n xuÊt c«ng nghiÖp Nhµ níc ®Þa ph¬ng t¨ng 16,7% víi c¶ 22 ngµnh ®Òu t¨ng.
(TrÝch trong b¸o Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam ngµy 05/06/2002 sè 67 (945) "s¶n xuÊt CNH trªn ®Þa bµn thµnh phè t¨ng trªn 26% so cïng kú n¨m tríc").
Chóng ta thÊy râ m«i trêng ®Çu t vµo Hµ Néi ®· ®îc c¶i thiÖn c¸c chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p cña Nhµ níc ®îc cëi më, th«ng tho¸ng h¬n nªn ®· thu hót ®îc thªm nhiÒu ®Çu t vµo c¸c khu c«ng nghiÖp cña Hµ Néi. §©y lµ dÊu hiÖu tèt cho thÊy khu vùc cã vèn ®Çu t níc ngoµi.
KÕt luËn
§©y lµ h×nh th¸i kinh tÕ x· héi u viÖt, mét ®Ønh cao cña nÒn v¨n minh loµi ngêi.
§Ó x©y dùng ®Êt níc thµnh mét nÒn kinh tÕ x· héi, ®¶m b¶o sù thèng nhÊt gi÷a t¨ng trëng kinh tÕ, æn ®Þnh, c«ng b»ng x· héi vµ b¶o vÖ m«i trêng. Chóng ta ph¶i ph¸t triÓn b»ng con ®êng ®i lªn chñ nghÜa x· héi tÊt yÕu ph¶i tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc theo h×nh th¸i kinh tÕ x· héi M¸c - Lªnin.
Nh÷ng thµnh tùu ®· vµ ®ang ph¸t triÓn chÝnh lµ kÕt qu¶ cña nh÷ng nç lùc kh«ng ngõng cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam, cña ChÝnh phñ vµ toµn thÓ nh©n d©n ViÖt Nam.
Tµi liÖu tham kh¶o
1. Gi¸o tr×nh triÕt häc M¸c - Lªnin
NXB ChÝnh trÞ Quèc gia
2. V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VII.
3. V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX.
4. S¸ch vÒ thùc tr¹ng CNH - H§H - 1998
5. B¸o Hµ Néi míi 6/6/2002 sè 11970 "ChÝnh phñ ra NghÞ quyÕt vÒ thùc hiÖn ®Èy nhanh CNH - H§H, n«ng nghiÖp n«ng th«n thêi kú 2001 - 2010").
6. (TrÝch trong b¸o Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam ngµy 05/06/2002 sè 67 (945) "s¶n xuÊt CNH trªn ®Þa bµn thµnh phè t¨ng trªn 26% so cïng kú n¨m tríc").
7. (TrÝch trong b¸o lao ®éng 5/6/2002 sè 143/2002 (5752) "Ch¬ng tr×nh nghÞ sù 21 cña ViÖt Nam 2001 - 2010").
Môc lôc
I. H×nh th¸i kinh tÕ x· héi cña M¸c - Lªnin 1
1. §Þnh nghÜa 1
2. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña lÞch sö 1
II. CNH, H§H n«ng nghiÖp , n«ng th«n thêi kú 2001 - 2010 3
1. §¸nh gi¸ t×nh h×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, n«ng th«n 3
2. Néi dung tæng qu¸t cña CNH, H§H n«ng nghiÖp, n«ng th«n 5
3. Nh÷ng chñ tr¬ng vµ gi¶i ph¸p 6
III. Môc tiªu vµ c¸c ChiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi giai ®o¹n
2001 - 2010 ë ViÖt Nam 7
1. Môc tiªu 7
2. Ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi giai ®o¹n 2001 - 2010 ë ViÖt Nam 7
KÕt luËn 11
Cam ®oan cña sinh viªn
- TiÓu luËn nµy lµ do chÝnh b¶n th©n em ®· t×m kiÕm tµi liÖu vµ suy nghÜ tù viÕt ra.
- Kh«ng sao chÐp tiÓu luËn cña b¹n kh¸c, kh«ng nhê viÕt hé, kh«ng thuª viÕt hé.
- Trong bµi em t©m nh¾c nhÊt lµ phÇn III: V× nÒn kinh tÕ x· héi cña níc ta ngµy cµng ph¸t triÓn, ®ãi nghÌo gi¶m, c«ng n«ng nghiÖp ph¸t triÓn m¹nh, ngµnh gi¸o dôc ph¸t triÓn... tho¶ m·n nhu cÇu cña c¸c thÕ hÖ t¬ng lai.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Hình thái kinh tế xã hội vào sự nghiệp công nghiệp hoá - hiện đại hoá.DOC
