Hộ gia đình ông A năm 1989 được ủy ban nhân dân huyện cấp đất ở, diện tích là 200m2 sát đường quốc lộ

Bài làm Mở bài. Đất đai là tư liệu sản xuất đặc biệt trong sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, là nền tảng để xây dựng các ngành kinh tế quốc dân, khu dân cư đô thị và nông thôn.Để đẩy mạnh phát triển kinh tế xã hội,Nhà nước có quyền thu hồi đất nhằm sử dụng đất vào mục đích quốc phòng, an ninh, lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng, phát triển kinh tế ;... Tuy nhiên trong thực tế, việc thu hồi đất còn nhiều vướng mắc. Sau đây là tình huống liên quan đến việc bồi thường khi thu hồi đất: “Hộ gia đình ông A năm 1989 được UBND huyện cấp đất ở ,diện tích là 200m2 sát đường quốc lộ. Việc giao đất tại thực địa do UBND xã thực hiện nhưng không có giấy tờ thể hiện mốc giới cách mép đường là bao nhiêu. Hiện nay đo tới sát mép đường vẫn là 200m2 .Năm 2008 UNND huyện thu hồi 30m2 để mở rộng đường nhưng không bồi thường, không có quyết định thu hồi đất vì cho rằng phần đất bị thu hồi nằm trong hành lang an toàn giao thông .Hộ ông A không đồng ý và không thực hiện yêu cầu trả đất cho hội đồng GPMB. UBND huyện đã tổ chức cường chế( không có quyết định cưỡng chế).” Tìm hiểu tình huống UBND huyện có các hành vi hành chính nào khi thực thi nhiệm vụ thu hồi đất trái pháp luật UBND huyện đã có các hành vi hành chính để thực thi nhiệm vụ thu hồi đất trái pháp luật là:Thứ nhất, căn cứ vào Luật đất đai 2003, tại khoản 2 Điều 39 có quy định: "2. Trước khi thu hồi đất, chậm nhất là chín mươi ngày đối với đất nông nghiệp và một trăm tám mươi ngày đối với đất phi nông nghiệp, cơ quan nhà nước có thẩm quyền phải thông báo cho người bị thu hồi đất biết lý do thu hồi, thời gian và kế hoạch di chuyển, phương án tổng thể về bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư. 3. Sau khi có quyết định thu hồi đất và phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền xét duyệt, được công bố công khai, có hiệu lực thi hành, người bị thu hồi đất phải chấp hành quyết định thu hồi đất....” Theo quy định trên, sau khi có quyết định thu hồi đất ,phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư thì người bị thu hồi đất mới phải chấp hành quyết định thu hồi đất. Tuy nhiên ,năm 2008 UBND huyện đã thu hồi 30m2 để mở rộng đường mà không có quy đinh thu hồi đất .Như vậy, việc thu hồi 30m2 của UBND huyện trên là trái pháp luật. Thứ hai, Căn cứ vào điều 42, điều 43 của Luật đất đai 2003, căn cứ vào nghị định 197/2004/NĐ-CP ngày 3/12/2004 thì ông A có điều kiện để được bồi thường. Khoản 1 Điều 42 Luật đất đai 2003 có quy định: “1. Nhà nước thu hồi đất của người sử dụng đất mà người bị thu hồi đất có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc đủ điều kiện để được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy định tại Điều 50 của Luật này thì người bị thu hồi đất được bồi thường, trừ các trường hợp quy định tại các khoản 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11 và 12 Điều 38 và các điểm b, c, d, đ và g khoản 1 Điều 43 của Luật này.” Trong trường hợp này, hộ gia đình ông A đã được UBND huyện giao 200m2 đất ở sát đường quốc lộ, nên đủ điều kiện để được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (theo điều 50 Luật đất đai 2003) ,khi bị thu hồi đất thì được bồi thường. Như vậy,rõ ràng việc không bồi thường cho ông A của UBND huyện cũng là không đúng. Thứ ba, Căn cứ vào khoản 3 Điều 39 Luật đất đai 2003 cũng có quy định: “Trường hợp người bị thu hồi đất không chấp hành quyết định thu hồi đất thì Uỷ ban nhân dân cấp có thẩm quyền quyết định thu hồi đất ra quyết định cưỡng chế. Người bị cưỡng chế thu hồi đất phải chấp hành quyết định cưỡng chế và có quyền khiếu nại.” Như vậy, khi tiến hành cưỡng chế, UBND huyện đã không có quyết định cưỡng chế mà lại tổ chức cưỡng chế, điều đó có nghĩa là UBND huyện đã làm sai. Hộ ông A không được bồi trường đúng hay sai ? Vì sao ? Trong trường hợp này, hộ ông A không được bồi thường là sai. Việc đất bị thu hồi có được bồi thường hay không phụ thuộc vào hồ sơ đất, nguồn gốc đất để xác định đất có được cấp, sử dụng hợp pháp hay không. Và quan trọng nhất là có đủ tài liệu chứng minh sự hợp pháp này. Thứ nhất, căn cứ vào điều 8 nghị định của Chính phủ số 197/2004/NĐ-CP ngày 3/12/2004 về bồi thường hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước thu hồi đất:“Người bị Nhà nước thu hồi đất, có một trong các điều kiện sau đây thì được bồi thường: 1. Có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai.2. Có quyết định giao đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định của pháp luật về đất đai. 3. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất ổn định, được UBND xã, phường thị trấn xác nhận không có tranh chấp mà có trong các loại giấy tờ sau đây:a. Những giấy tờ về quyền sử dụng đất đai trước ngày 15/10/1993 do cơ quan có thẩm quyền cấp trong quá trình thực hiện chính sách đất đai của nhà nước Việt nam dân chủ cộng hoà…” Căn cứ vào Điều 42: Bồi thường, tái định cư cho người có đất bị thu hồi Luật đất đai năm 2003: “1. Nhà nước thu hồi đất của người sử dụng đất mà người bị thu hồi đất có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc đủ điều kiện để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy định của điều 50 của luật này thì người bị thu hồi đất được bồi thường, trừ các trường hợp quy định tại các khoản 2, 3, 4, 5, 6, 7,8 ,9, 10, 11, và 12 điều 38 và các điểm b, c, d,đ, g khoản 1 điều 43 của luật này”. Như vậy, đất của hộ ông A được UBND huyện cấp cho từ năm 1989, đất ở có diện tích là 200m2 sát đường quốc lộ nên ông A có đủ điều kiện để được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, đồng thời cũng không thuộc các trường hợp được quy định tại khoản 2, 3, 4, 5, 6, 7,8 ,9, 10, 11, và 12 điều 38 và các điểm b, c, d,đ, g khoản 1 điều 43 Luật đất đai 2003. Hộ ông A có đủ điều kiện để được bồi thường. Việc đến năm 2008 UBND huyện thu hồi đất của ông A mà không bồi thường là không đúng. Thứ hai, khi UBND thu hồi 30m2 để mở rộng đường mà không bồi thường vì cho rằng phần đất bị thu hồi nằm trong hành lang an toàn giao thông. Nghị định số 02/1982 ngày 21/02/1982 của Hội đồng bộ trưởng qui định về hành lang an toàn giao thông đường quốc lộ là 15m tính từ mép đường hoặc chân mái đường. Gia đình ông A được UBND huyện cấp cho 200m2 năm 1989, nằm tiếp giáp với mép đường quốc lộ ,thì có thể thấy ngay rằng có một phần đất của gia đình ông A đã nằm trên phần đất hành lang an toàn giao thông quốc lộ. Tuy nhiên việc sử dụng đất này là do năm 1989 hộ ông A được UBND huyện cấp cho 200m2 sát đường quốc lộ, đến nay đo tới sát mép đường vẫn là 200m2. Như vậy, có thể kết luận trường hợp sử dụng đất trên hành lang an toàn giao thông quốc lộ của hộ ông A không phải do hộ ông A lấn chiếm hay do lỗi vi phạm của ông A mà là do UBND xã đã thực hiện giao đất hành lang cho hộ ông A. Chính vì thế, trong trường hợp này, hộ ông A không có lỗi, và hoàn toàn có đủ điều kiện để được bồi thường. Từ những căn cứ trên, ta có thể thấy rõ việc hộ ông A không được bồi thường là sai. Việc cưỡng chế thu hồi đất của UBND huyện đúng hay sai? Vì sao? Qui định tại văn bản nào ? Việc cưỡng chế thu hồi đất của UBND huyện trong trường hợp trên là sai. Thứ nhất, vào năm 1989 khi hộ gia đình ông A được UBND huyện cấp đất ở, diện tích 200m2, có nghĩa là hộ gia đình ông A đã có quyết định giao đất của UBND huyện, theo điều 50 của luật đất đai 2003 thì hộ gia đình ông A được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, điều đó chứng tỏ rằng UBND huyện công nhận quyền sử dụng hợp pháp diện tích là 200m2 đó. Thứ hai, vào năm 2008 khi UBND huyện thu hồi 30m2 để mở rộng đường nhưng không bồi thường, không có quyết định thu hồi đất , khi tiến hành cưỡng chế thu hồi đất, không có quyết định cưỡng chế là sai. Căn cứ vào khoảng 3 Điều 39 Luật đất đai 2003 có quy định: “Trường hợp người bị thu hồi đất không chấp hành quyết định thu hồi đất thì Uỷ ban nhân dân cấp có thẩm quyền quyết định thu hồi đất ra quyết định cưỡng chế. Người bị cưỡng chế thu hồi đất phải chấp hành quyết định cưỡng chế và có quyền khiếu nại.” Căn cứ vào khoản 1 Điều 32 Nghị định số 69/2009/NĐ-CP quy định : “1. Việc cưỡng chế thu hồi đất theo quy định tại khoản 3 Điều 39 của Luật Đất đai chỉ được thực hiện khi có đủ các điều kiện sau đây: a) Thực hiện đúng trình tự, thủ tục về thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư quy định tại các Điều 27, 28, 29 và 38 Nghị định này; b) Quá ba mươi (30) ngày, kể từ thời điểm phải bàn giao đất quy định tại khoản 6 Điều 29 Nghị định này mà người có đất bị thu hồi không bàn giao đất cho Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng; c) Sau khi đại diện của Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng, Ủy ban nhân dân và Ủy ban Mặt trận Tổ quốc cấp xã nơi có đất thu hồi đã vận động thuyết phục nhưng người có đất bị thu hồi không chấp hành việc bàn giao đất đã bị thu hồi cho Nhà nước; d) Có quyết định cưỡng chế của Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền theo quy định của pháp luật đã có hiệu lực thi hành; đ) Người bị cưỡng chế đã nhận được quyết định cưỡng chế. Trường hợp người bị cưỡng chế từ chối nhận quyết định cưỡng chế thì Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng phối hợp với Ủy ban nhân dân cấp xã niêm yết công khai quyết định cưỡng chế tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất thu hồi.” Chỉ được phép ban hành quyết định cưỡng chế nếu đã tuân thủ đầy đủ các trình tự thủ tục thu hồi đất, ta chỉ cần chứng minh UBND có thẩm quyền không tuân thủ một trình tự thì đã có thể xác định cưỡng chế sai. UBND huyện đã không làm theo đúng thủ tục,chưa có quyết định phê duyệt phương án bồi thường, chưa tổ chức giao nhận các quyết định, văn bản về việc thu hồi đất cho người có đất bị thu hồi , đặc biệt là không có quyết định thu hồi đất nên cũng không có căn cứ để ban hành quyết định cưỡng chế, mà UBND huyện đã thực hiện cưỡng chế thu hồi đất là sai, vi phạm. Ông A có quyền khiếu nại, khởi kiện theo quy định tại các văn bản pháp luật nào ? Ông A có quyền khiếu nại, tố cáo khởi kiện theo quy định tại các văn bản pháp luật như :Điều 39, Điều 138 của Luật Đất đai, Điều 63 Nghị định số 84/2007/ NĐ-CP và quy định giải quyết khiếu nại tại Nghị định số 136/2006/NĐ-CP ngày 14 tháng 11 năm 2006 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Khiếu nại, tố cáo và các Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Khiếu nại, tố cáo. Căn cứ vào khoản 3 Điều 39 Luật đất đai 2003 có quy định: “Người bị cưỡng chế thu hồi đất phải chấp hành quyết định cưỡng chế và có quyền khiếu nại.” Điều 138 Luật đất đai cũng có quy định: “1. Người sử dụng đất có quyền khiếu nại quyết định hành chính hoặc hành vi hành chính về quản lý đất đai. 2. Việc giải quyết khiếu nại được thực hiện như sau: a) Trường hợp khiếu nại quyết định hành chính, hành vi hành chính về quản lý đất đai do Chủ tịch Uỷ ban nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh giải quyết lần đầu mà người khiếu nại không đồng ý với quyết định giải quyết thì có quyền khởi kiện tại Toà án nhân dân hoặc tiếp tục khiếu nại đến Chủ tịch Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương. Trong trường hợp khiếu nại đến Chủ tịch Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương thì quyết định của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương là quyết định giải quyết cuối cùng;...” Giải quyết khiếu nại về đất đai theo Nghị định số 84/2007/NĐ-CP có quy định về trình tự giải quyết khiếu nại đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính của Chủ tịch UBND cấp huyện (Điều 63), Khoản 1 có quy định: “Trong thời hạn không quá chín mươi ngày, kể từ ngày Chủ tịch ủy ban nhân dân cấp huyện có quyết định hành chính, hành vi hành chính trong quản lý đất đai quy định tại Điều 162 Nghị định số 181/2004/NĐ-CP mà người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan không đồng ý với quyết định hành chính hoặc hành vi hành chính đó thì có quyền nộp đơn khiếu nại đến ủy ban nhân dân cấp huyện”. Theo quy định trên thời hiệu khiếu nại là 90 ngày (Điều 163 Nghị định 181/2004/NĐ-CP quy định là 30 ngày), quy định này mở rộng quyền của người khiếu nại và phù hợp với quy định của Luật Khiếu nại, tố cáo. Trường hợp người khiếu nại không đồng ý với quyết định giải quyết của Chủ tịch UBND cấp huyện thì có quyền khởi kiện ra Toà án nhân dân hoặc khiếu nại đến ủy ban nhân dân cấp tỉnh. Nếu khiếu nại đến ủy ban nhân dân cấp tỉnh thì Chủ tịch ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm giải quyết khiếu nại theo thời hạn quy định của Luật Khiếu nại, tố cáo. Quyết định giải quyết khiếu nại của Chủ tịch ủy ban nhân dân cấp tỉnh là quyết định giải quyết lần hai, phải được công bố công khai và gửi cho người khiếu nại, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan. Kết luận Qua tìm hiểu vụ việc trên, vấn đề đặt ra cho các cơ quan nhà nước có thẩm quyền cần có những những biện pháp hữu hiệu trong việc quản lý, thực hiện các quyết định thu hồi đất. Tránh tình trạng không làm đúng các thủ tục theo quy định của pháp luật như ở Thái Nguyên, Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh… đang diễn ra bất cập như hiện nay, để việc thu hôi đất được hợp lý không gây lãng phí nguồn đất gây bức xúc cho nhân dân. Đồng thời nhằm thiết lập một bộ mặt mới cho đô thị Việt Nam trong tương lai.