MỞ ĐẦU
1.Tính cấp thiết của đề tài
Hoàn thiện pháp luật về giám sát hoạt động hành chính của các cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương là một trong những vấn đề có tính lý luận và thực tiễn cấp bách hiện nay, bởi vì:
- Xuất phát từ vị trí, vai trò tầm quan trọng của nền hành chính nhà nước và yêu cầu cải cách nền hành chính nhà nước theo Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2001 đến 2010. Mục tiêu của Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước là: Xây dựng một nền hành chính dân chủ, trong sạch, vững mạnh, chuyên nghiệp hóa, hiện đại hóa, hoạt động có hiệu lực, hiệu quả theo nguyên tắc của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa dưới sự lãnh đạo của Đảng, xây dựng một đội ngũ cán bộ, công chức có phẩm chất và năng lực đáp ứng yêu cầu của công cuộc xây dựng và phát triển đất nước. Đến năm 2010 hệ thống hành chính về cơ bản đã được cải cách phù hợp với yêu cầu quản lý nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.
Từ mục tiêu trên có thể thấy rõ: hoàn thiện pháp luật giám sát hành chính đối với các cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương vừa là nội dung của cải cách hành chính, vừa là một trong những biện pháp pháp lý không thể thiếu nhằm thúc đẩy cải cách nền hành chính theo mục tiêu đã xác định.
- Giám sát hành chính (hay còn gọi là giám sát hoạt động hành chính của các cơ quan hành chính nhà nước) bao gồm giám sát của cơ quan quyền lực nhà nước, các cơ quan tư pháp và giám sát xã hội (giám sát của các tổ chức chính trị - xã hội và các cơ quan báo chí v.v .). Mục đích của giám sát hành chính là phát hiện các hành vi vi phạm Hiến pháp và pháp luật trong quá trình hoạt động quản lý của các cơ quan hành chính nhà nước, ngăn ngừa, uốn nắn những sai lầm, lệch lạc, thực hiện mục tiêu quản lý hành chính nhà nước, góp phần hỗ trợ cho hoạt động tư pháp và cải cách tư pháp. Với vai trò quan trọng đó, việc nghiên cứu hoàn thiện pháp luật về giám sát hoạt động hành chính của các cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương có ý nghĩa hết sức to lớn và cần thiết.
- Nhà nước ta là nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân và vì dân. Vì vậy, cho dù hoạt động của các cơ quan hành chính nhà nước từ Trung ương đến cơ sở có đa dạng, phức tạp và rộng lớn bao nhiêu cũng phải tuân thủ những nguyên tắc căn bản của nhà nước pháp quyền. Đó là nguyên tắc các cơ quan hành chính nhà nước, cán bộ, công chức hành chính chỉ được làm những gì mà pháp luật cho phép. Tuy nhiên, pháp luật hành chính hết sức phức tạp, còn rất nhiều tồn tại, các quy trình và thủ tục hành chính tuy đã được cải cách song vấn rất hạn chế, không ít thủ tục mới phiền hà. Điều này làm tiềm ẩn nguy cơ về sự vi phạm pháp luật của đội ngũ cán bộ, công chức. Do đó, đòi hỏi hoạt động hành chính nhà nước phải chịu sự giám sát chặt chẽ. Đến lượt mình, sự giám sát hành chính đó chỉ có thể có hiệu lực, hiệu quả khi nó được tiến hành theo các quy định của pháp luật. Đó là pháp luật về giám sát hành chính nhà nước. Pháp luật này hiện nay cũng như pháp luật hành chính nói chung đang còn rất nhiều hạn chế, tồn tại, đòi hỏi cấp bách phải hoàn thiện.
- Thực tiễn hoạt động hành chính ở nước ta trong những năm qua đã đạt được những thành tựu nhất định song cũng còn không ít những vấn đề tồn tại cần phải được cải cách về thể chế hành chính, về bộ máy và đội ngũ cán bộ, công chức hành chính, đặc biệt là tình trạng cửa quyền, lạm quyền, quan liêu, mất dân chủ hay tình trạng lãng phí, tham nhũng, sách nhiễu nhân dân tiếp tục diễn ra nghiêm trọng. Tình trạng này có nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân do pháp luật giám sát hành chính chưa đồng bộ và thiếu cụ thể, thiếu thống nhất, chưa xây dựng được cơ chế giám sát, tổ chức và hoạt động của cơ quan giám sát, nội dung giám sát và những chế tài của hoạt động giám sát. Thực tiễn cho thấy, tăng cường hoạt động giám sát phải đi liền với việc giao quyền giám sát cho ai, cơ quan nào là hợp lý cũng như nội dung và hiệu lực giám sát phải gắn với việc hoàn thiện pháp luật về giám sát hành chính.
- Về phương diện khoa học pháp lý, giám sát hành chính và pháp luật về giám sát hoạt động hành chính của cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương là những khái niệm đang còn nhiều cách tiếp cận khác nhau, như về chủ thể giám sát, đối tượng giám sát và các chế tài giám sát hành chính, đòi hỏi phải có sự nghiên cứu sâu sắc nhằm tạo cơ sở khoa học cho việc hoàn thiện pháp luật về giám sát hoạt động hành chính.
Từ những lý do nêu trên, học viên chọn đề tài "Hoàn thiện pháp luật về giám sát hoạt động hành chính của các cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương - từ thực tiễn tỉnh Vĩnh Phúc" làm luận văn Thạc sĩ Luật học chuyên ngành lý luận và lịch sử nhà nước và pháp luật. Đề tài được thực hiện sẽ góp phần phát huy vai trò của pháp luật về hoạt động giám sát hoạt hành chính của các cơ quan hành chính nhà nước ở tỉnh Vĩnh Phúc, giúp cho các cơ quan này thực hiện có hiệu lực, hiệu quả quản lý, thực hiện tốt cải cách hành chính ở địa phương.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Ở Việt Nam, nghiên cứu về giám sát hành chính đối với cơ quan hành chính nhà nước được các nhà khoa học quan tâm nghiên cứu và tiếp cận dưới nhiều góc độ khác nhau. Có thể nêu một số công trình tiêu biểu sau:
- Sách chuyên khảo: "Giám sát và cơ chế giám sát việc thực hiện quyền lực nhà nước" do GS,TSKH Đào Trí Úc và PGS,TS Võ Khánh Vinh đồng chủ biên; "Thẩm quyền xét xử khiếu kiện hành chính của Tòa án" của TS. Nguyễn Thanh Bình; "Hành chính công" của Học viện Hành chính Quốc gia do TS. Nguyễn Ngọc Hiến chủ biên và tập thể tác giả là cán bộ nghiên cứu, giảng dạy của Học viện Hành chính Quốc gia, phát hành năm 2003; "Thể chế dân chủ và phát triển nông thôn Việt Nam hiện nay" do TS. Nguyễn Văn Sáu và GS. Hồ Văn Thông đồng chủ biên; "Một số vấn đề cơ bản về hoàn thiện bộ máy Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam" do GS,TS Nguyễn Duy Gia làm chủ biên; "Hội đồng nhân dân trong hệ thống cơ quan quyền lực nhà nước" do PTS. Nguyễn Đăng Dung chủ biên; "Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân theo Hiến pháp năm 1992" và "Luật tổ chức Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân năm 1994" của Phùng Văn Tửu.
- Đề tài cấp Bộ: "Nhận thức và thực tiễn vận dụng quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về tổ chức bộ máy nhà nước trong thời kỳ đổi mới (từ năm 1986 đến nay)" do Viện Nhà nước và Pháp luật, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh chủ trì; "Tăng cường năng lực lập pháp của Quốc hội trong điều kiện xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam hiện nay" do PGS,TS. Lê Văn Hòe làm chủ nhiệm, Viện Nhà nước và Pháp luật là cơ quan chủ trì; "Vấn đề nhân dân giám sát các cơ quan dân cử ở nước ta hiện nay" của Viện Khoa học Chính trị, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh chủ trì.
- Luận án tiến sĩ và luận văn thạc sĩ có liên quan: "Nâng cao hiệu lực hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh trong điều kiện đổi mới ở Việt Nam hiện nay" của Vũ Mạnh Thông (năm 1998); "Trách nhiệm pháp lý của công chức trong điều kiện xây dựng nhà nước pháp quyền ở Việt Nam hiện nay", Luận án tiến sĩ luật học của Ngô Hải Phan; "Vai trò của các cơ quan thanh tra nhà nước trong giải quyết khiếu kiện hành chính ở Việt Nam", Luận văn thạc sĩ luật học của Nguyễn Văn Kim v.v .
Bên cạnh đó còn có một số bài viết đăng tải trên các tạp chí chuyên ngành như: Phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong việc thực hiện giám sát đối với cán bộ, công chức, đảng viên ở khu dân" của Đỗ Duy Thường, Tạp chí Mặt trận Tổ quốc, số 22; "Thiếu một cơ chế giám sát hoàn thiện" của Nguyễn Khanh, Báo Pháp luật, số 222, ngày 16 tháng 9 năm 2005; "Nâng cao hiệu quả giám sát của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể nhân dân đối với bộ máy nhà nước" của Nguyễn Khắc Bộ, Tạp chí Dân vận, số 7, 2005 v.v .
Nhìn chung, các công trình nêu trên đã đề cập tới một số khía cạnh của hoạt động giám sát quyền lực nhà nước song chưa có công trình nào nghiên cứu một cách toàn diện và hệ thống về giám sát hành chính và pháp luật về giám sát hành chính đối với cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương. Do đó, tiếp thu những kết quả nghiên cứu nêu trên, luận văn nghiên cứu một cách hệ thống, toàn diện vấn đề hoàn thiện pháp luật về giám sát hành chính hoạt động hành chính của các cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương từ thực tiễn tỉnh Vĩnh Phúc.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: Luận văn nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực trạng pháp luật và thực hiện pháp luật về giám sát hoạt động hành chính của các cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương.
- Phạm vi nghiên cứu: Luận văn nghiên cứu các quy phạm pháp luật trực tiếp điều chỉnh hoạt động giám sát hoạt động hành chính của các chủ thể có quyền giám sát hành chính đối với các cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương, gồm: Hội đồng nhân dân, Tòa án nhân dân, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể quần chúng, công dân và cơ quan báo chí. Trong đó, luận văn tập trung vào thực tiễn giám sát hành chính ở Vĩnh Phúc trong giai đoạn hiện nay.
4. Mục đích, nhiệm vụ của luận văn
- Mục đích: Luận văn góp phần làm rõ cơ sở lý luận về giám sát hoạt động hành chính của cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương và pháp luật về giám sát hoạt động hành chính của cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương, đề xuất và luận chứng các quan điểm, giải pháp hoàn thiện pháp luật về giám sát hành chính của các cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương.
- Nhiệm vụ của luận văn: Để thực hiện mục đích nêu trên, nhiệm vụ của luận văn là:
+ Phân tích cơ sở lý luận về giám sát, giám sát hành chính, về khái niệm, đặc điểm, nội dung cơ bản của pháp luật về giám sát hành chính của các cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương, vai trò của nó trong giám sát hành chính của các cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương.
+ Phân tích các tiêu chí hoàn thiện pháp luật về giám sát hoạt động hành chính của các cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương.
+ Đánh giá thực trạng pháp luật về giám sát hoạt động hành chính của các cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương và thực trạng thực hiện pháp luật đó ở tỉnh Vĩnh Phúc.
+ Đề xuất và luận chứng quan điểm, giải pháp hoàn thiện pháp luật về giám sát hành chính của các cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương hiện nay.
5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
- Cơ sở lý luận: Luận văn dựa trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh về nhà nước và pháp luật, các quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam, đặc biệt là quan điểm của Đảng về cải cách hành chính nhà nước. Bên cạnh đó, luận văn cũng tiếp cận những kết quả nghiên cứu khoa học pháp lý về hành chính học ở nước ngoài.
- Phương pháp nghiên cứu: Luận văn sử dụng các phương pháp nghiên cứu của triết học Mác - Lênin, trong đó chú trọng các phương pháp kết hợp giữa lý luận và thực tiễn, phân tích và tổng hợp, lịch sử và cụ thể. Ngoài ra, luận văn cũng sử dụng một số phương pháp của các bộ môn khoa học khác như luật học so sánh, xã hội học, lý thuyết hệ thống.
6. Những đóng góp mới của luận văn
Luận văn có những đóng góp mới sau:
- Góp phần hoàn thiện cơ sở lý luận về giám sát, giám sát hành chính, pháp luật về giám sát hoạt động hành chính của cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương.
- Đánh giá khái quát thực trạng pháp luật và thực trạng thực hiện pháp luật về giám sát hành chính hoạt động hành chính của các cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương qua các giai đoạn hình thành và phát triển của nền hành chính nhà nước.
- Góp phần hoàn thiện pháp luật về giám sát hành chính của các cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương bằng việc luận chứng các quan điểm, giải pháp hoàn thiện pháp luật đó.
7. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
Những kết quả của luận văn sẽ góp phần xây dựng cơ sở khoa học và thực tiễn để hoàn thiện pháp luật về giám sát hành chính hoạt động hành chính của các cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương. Các quan điểm, giải pháp mà luận văn luận chứng có giá trị tham khảo đối với các cơ quan có thẩm quyền. Đồng thời, luận văn là nguồn tư liệu tham khảo tốt cho công tác nghiên cứu, giảng dạy tại các cơ sở đào tạo luật.
8. Kết cấu của luận văn
Ngoài mục lục, mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn gồm 3 chương và 7 tiết.
125 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 3605 | Lượt tải: 2
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Hoàn thiện pháp luật về giám sát hoạt động hành chính của các cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương - Từ thực tiễn tỉnh Vĩnh Phúc, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
h¸p luËt vÒ ho¹t ®éng gi¸m s¸t (®èi víi Héi
®ång nh©n d©n) vµ thùc hiÖn tèt tr¸ch nhiÖm cña ®èi t−îng bÞ gi¸m s¸t (®èi víi
ñy ban nh©n d©n). Bªn c¹nh ®ã, c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ ho¹t ®éng gi¸m s¸t
cña Ban Thanh tra nh©n d©n, cña c¸c c¬ quan b¸o chÝ ë ®Þa ph−¬ng còng ph¶i
®−îc hoµn thiÖn mét c¸ch nhanh chãng ®Ó t¹o ra c¬ së ph¸p lý cho c¸c c¬
quan, tæ chøc vµ c¸ nh©n sö dông nh− mét ph−¬ng tiÖn h÷u hiÖu trong viÖc
100
triÓn khai, thùc hiÖn quyÒn gi¸m s¸t ho¹t ®éng hµnh chÝnh cña c¸c c¬ quan hµnh
chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng. V¨n kiÖn §¹i héi §¶ng lÇn thø X còng ®· kh¼ng
®Þnh mét trong nh÷ng c«ng viÖc cÇn ph¶i tËp trung lµm tèt trong thêi gian tíi lµ
"bæ sung, hoµn thiÖn ph¸p luËt khiÕu n¹i, tè c¸o. Ban hµnh c¸c quy ®Þnh cô thÓ vÒ
thu, chi ng©n s¸ch. Thùc hiÖn tèt Quy chÕ d©n chñ c¬ së, b¶o ®¶m c«ng khai,
minh b¹ch c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ, tµi chÝnh trong khu vùc c¬ quan hµnh chÝnh,
®¬n vÞ cung øng dÞch vô c«ng vµ doanh nghiÖp nhµ n−íc" [10, tr. 257]. Qu¸n
triÖt quan ®iÓm nªu trªn cña §¶ng chÝnh lµ nh»m ®¸p øng yªu cÇu hoµn thiÖn
ph¸p luËt vÒ gi¸m s¸t ho¹t ®éng hµnh chÝnh cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ
n−íc ë ®Þa ph−¬ng.
3.1.2. Ph¸p luËt vÒ gi¸m s¸t ho¹t ®éng hµnh chÝnh cña c¸c c¬ quan
hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng ph¶i thÓ hiÖn ®Çy ®ñ c¬ chÕ §¶ng l·nh
®¹o, Nhµ n−íc qu¶n lý, nh©n d©n lµm chñ
Mét trong nh÷ng môc tiªu mµ §¶ng vµ Nhµ n−íc ta tËp trung chó
träng lµ x©y dùng nÒn d©n chñ x· héi chñ nghÜa trong ®ã:
ThÓ hiÖn mèi quan hÖ g¾n bã gi÷a §¶ng, Nhµ n−íc vµ nh©n
d©n. Nhµ n−íc lµ ®¹i diÖn quyÒn lµm chñ cña nh©n d©n, ®ång thêi lµ
ng−êi tæ chøc vµ thùc hiÖn ®−êng lèi chÝnh trÞ cña §¶ng. Mäi ®−êng
lèi, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ ph¸p luËt cña Nhµ n−íc ®Òu ph¶i ph¶n
¸nh lîi Ých cña ®¹i ®a sè nh©n d©n. Nh©n d©n kh«ng chØ cã quyÒn
mµ cßn cã tr¸ch nhiÖm tham gia ho¹ch ®Þnh vµ thi hµnh c¸c chñ
tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ ph¸p luËt cña Nhµ n−íc. Chóng ta
chñ tr−¬ng x©y dùng mét x· héi d©n chñ trong ®ã c¸n bé, ®¶ng viªn
vµ c«ng chøc ph¶i thùc sù lµ c«ng béc cña nh©n d©n, chÞu sù gi¸m
s¸t cña nh©n d©n [10, tr. 44-45].
ChÝnh v× lÏ, viÖc hoµn thiÖn ph¸p luËt vÒ gi¸m s¸t ho¹t ®éng hµnh
chÝnh cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng kh«ng n»m ngoµi
101
môc ®Ých ph¶n ¸nh mèi quan hÖ g¾n bã gi÷a §¶ng, Nhµ n−íc vµ nh©n d©n.
Nh÷ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt kh«ng nh÷ng ph¶n ¸nh ch©n thùc mèi quan hÖ
nµy mµ cßn ph¶i cã vai trß ®iÒu chØnh ho¹t ®éng gi¸m s¸t hµnh chÝnh ®èi víi
c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng ®Ó ®¶m b¶o c¸c chñ thÓ thùc hiÖn
gi¸m s¸t theo c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ ®¶m b¶o d−íi sù l·nh ®¹o cña
§¶ng, ®ång thêi ph¸t huy vai trß cña nh©n d©n trong ho¹t ®éng gi¸m s¸t ho¹t
®éng hµnh chÝnh cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng, ®óng
nh− quan ®iÓm mµ §¶ng ®· kh¼ng ®Þnh: "Nh©n d©n kh«ng chØ cã quyÒn mµ
cßn cã tr¸ch nhiÖm tham gia ho¹ch ®Þnh vµ thi hµnh c¸c chñ tr−¬ng, chÝnh
s¸ch cña §¶ng vµ ph¸p luËt cña Nhµ n−íc" [10, tr. 44]. Do ®ã, trong thêi gian
tíi, hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt nãi chung vµ ph¸p luËt gi¸m s¸t ho¹t ®éng
hµnh chÝnh cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng nãi riªng cÇn:
X©y dùng ®−îc c¬ chÕ ph¶n biÖn cña MÆt trËn Tæ quèc vµ
c¸c ®oµn thÓ nh©n d©n... T¨ng c−êng chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn
h¹n vµ tæ chøc bé m¸y c«ng t¸c kiÓm tra vµ kû luËt cña §¶ng; cñng
cè, kiÖn toµn, n©ng cao hiÖu lùc cña hÖ thèng thanh tra c¸c cÊp, c¸c
c¬ quan b¶o vÖ ph¸p luËt vµ sù phèi hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c c¬ quan
cã liªn quan [10, tr. 288].
§ång thêi, "c«ng khai hãa c¸c chÕ ®é, chÝnh s¸ch ®Ó c¸n bé, ®¶ng viªn
vµ nh©n d©n gi¸m s¸t, kiÓm tra. X©y dùng c¬ chÕ khuyÕn khÝch, b¶o vÖ c¸n bé,
®¶ng viªn vµ nh©n d©n tham gia gi¸m s¸t, ph¸t hiÖn, ®Êu tranh chèng tham
nhòng, l·ng phÝ" [10, tr. 289].
3.1.3. Ph¸p luËt vÒ gi¸m s¸t ho¹t ®éng hµnh chÝnh cña c¸c c¬ quan
hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng ph¶i ®¶m b¶o ph¸t huy ®−îc vai trß
gi¸m s¸t cña c¬ quan quyÒn lùc nhµ n−íc vµ c¬ quan t− ph¸p ë ®Þa ph−¬ng
Trong ho¹t ®éng gi¸m s¸t ho¹t ®éng hµnh chÝnh cña c¸c c¬ quan hµnh
chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng, vai trß cña c¬ quan quyÒn lùc nhµ n−íc ë ®Þa
102
ph−¬ng vµ Tßa ¸n nh©n d©n ®−îc thÓ hiÖn ®Ëm nÐt th«ng qua ho¹t ®éng thùc
hiÖn ph¸p luËt vÒ gi¸m s¸t. Do ®ã, ®Ó ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña
Héi ®ång nh©n d©n c¸c cÊp vµ Tßa hµnh chÝnh thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ chøc
n¨ng nhiÖm vô cña m×nh th× ®ßi hái ph¸p luËt ph¶i cã quy ®Þnh hÕt søc cô thÓ
vµ râ rµng vÒ néi dung gi¸m s¸t, ®èi t−îng gi¸m s¸t vµ tr×nh tù, thñ tôc gi¸m
s¸t. Nh÷ng quy ®Þnh ph¸p luËt ®ã ph¶i cã kh¶ thi, dÔ thùc hiÖn. Bªn c¹nh ®ã,
cÇn ph¶i cã nh÷ng quy ®Þnh nh»m ®æi míi tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña Héi ®ång
nh©n d©n, tæ chøc l¹i hÖ thèng Tßa ¸n nh©n d©n theo cÊp xÐt xö nh»m b¶o ®¶m
hiÖu lùc, hiÖu qu¶ gi¸m s¸t cña c¸c c¬ quan nµy.
3.1.4. Ph¸p luËt vÒ gi¸m s¸t ho¹t ®éng hµnh chÝnh cña c¸c c¬ quan
hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng ph¶i ®¶m b¶o kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a
gi¸m s¸t cña c¬ quan ®¹i diÖn víi gi¸m s¸t trùc tiÕp cña nh©n d©n
Trong c¬ chÕ kiÓm so¸t quyÒn lùc nhµ n−íc nãi chung vµ c¬ chÕ gi¸m
s¸t ho¹t ®éng hµnh chÝnh cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng
nãi riªng cã sù ®a d¹ng vÒ c¸c chñ thÓ gi¸m s¸t. Trong ®ã ph¶i nãi ®Õn lµ vai trß
gi¸m s¸t cña Héi ®ång nh©n d©n, c¸c ban cña Héi ®ång nh©n d©n, Th−êng trùc
Héi ®ång nh©n d©n, ®¹i biÓu Héi ®ång nh©n d©n vµ vai trß gi¸m s¸t cña nh©n
d©n víi t− c¸ch lµ c¸ nh©n c«ng d©n. C¸c chñ thÓ cã chøc n¨ng gi¸m s¸t nµy cã
thÓ thùc hiÖn ho¹t ®éng gi¸m s¸t mét c¸ch ®éc lËp song còng cã thÓ cïng nhau
tiÕn hµnh ho¹t ®éng gi¸m s¸t. XÐt vÒ mÆt lý thuyÕt vµ c¶ thùc tiÔn, ho¹t ®éng
gi¸m s¸t th× khi Héi ®ång nh©n d©n víi t− c¸ch lµ c¬ quan quyÒn lùc nhµ n−íc ë
®Þa ph−¬ng vµ víi vÞ trÝ lµ c¬ quan ®¹i biÓu d©n cö th× ho¹t ®éng cña Héi ®ång
nh©n d©n lu«n chÞu sù gi¸m s¸t cña nh©n d©n. Do ®ã, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng gi¸m
s¸t cña Héi ®ång nh©n d©n sÏ ®−îc t¨ng c−êng nÕu ho¹t ®éng ®ã cã sù kÕt hîp
chÆt chÏ víi ho¹t ®éng gi¸m s¸t trùc tiÕp cña nh©n d©n. H¬n thÕ n÷a, viÖc më
réng thµnh phÇn tham gia gi¸m s¸t víi sù tham gia cña nh©n d©n sÏ lµm cho
ho¹t ®éng gi¸m s¸t trë nªn kh¸ch quan vµ c«ng khai h¬n. ChÝnh v× lÏ ®ã, ph¸p
luËt vÒ gi¸m s¸t ho¹t ®éng hµnh chÝnh cña c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa
103
ph−¬ng ph¶i t¹o ra c¬ chÕ ph¸p lý nh»m b¶o ®¶m sù kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a gi¸m
s¸t cña c¬ quan ®¹i diÖn víi gi¸m s¸t trùc tiÕp cña nh©n d©n.
3.1.5. Ph¸p luËt vÒ gi¸m s¸t ho¹t ®éng hµnh chÝnh cña c¸c c¬ quan
hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng lµ bé phËn h÷u c¬ cña hÖ thèng ph¸p
luËt vÒ gi¸m s¸t ho¹t ®éng hµnh chÝnh, t¹o thµnh thÓ chÕ cña nÒn hµnh
chÝnh nhµ n−íc
Ph¸p luËt víi chøc n¨ng ®iÒu chØnh c¸c mèi quan hÖ x· héi nªn ph¸p
luËt cã vai trß to lín ®èi víi c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng.
Bëi lÏ, ph¸p luËt kh«ng chØ c«ng cô s¾c bÐn ®Ó c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ
n−íc ë ®Þa ph−¬ng thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ n−íc, qu¶n lý
x· héi, mµ ph¸p luËt cßn ®ãng vai trß th«ng qua nã, c¸c c¬ quan hµnh chÝnh
nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng tù ph¸t hiÖn vµ bÞ ph¸t hiÖn ra nh÷ng hµnh vi vµ quyÕt
®Þnh cã dÊu hiÖu vi ph¹m ph¸p luËt cña m×nh ®Ó tõ ®ã cã biÖn ph¸p ng¨n chÆn,
phßng ngõa, ®Êu tranh chèng l¹i c¸c biÓu hiÖn vi ph¹m ph¸p luËt ®ång thêi
n©ng cao ®−îc tr¸ch nhiÖm chÝnh trÞ, tr¸ch nhiÖm c¸ nh©n trong thi hµnh c«ng
vô. ChÝnh v× lÏ ®ã, ph¸p luËt vÒ ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña c¸c c¬ quan hµnh
chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng ph¶i ®−îc x©y dùng vµ hoµn thiÖn ®Ó trë thµnh
mét bé phËn h÷u c¬ cña hÖ thèng ph¸p luËt vÒ gi¸m s¸t ho¹t ®éng hµnh chÝnh,
t¹o thµnh thÓ chÕ cña nÒn hµnh chÝnh nhµ n−íc. Nh− vËy, bªn c¹nh nh÷ng quy
®Þnh ph¸p luËt vÒ ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Quèc héi ®èi víi ChÝnh phñ vµ hÖ
thèng c¬ quan hµnh ph¸p, nh÷ng quy ®Þnh vÒ ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña ViÖn
kiÓm s¸t ®èi víi ho¹t ®éng t− ph¸p, nh÷ng quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ gi¸m s¸t cña
Chñ tÞch n−íc, thanh tra cña ChÝnh phñ th× nh÷ng quy ®Þnh vÒ ho¹t ®éng gi¸m
s¸t ho¹t ®éng hµnh chÝnh cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng
lµ mét bé phËn kh«ng thÓ thiÕu trong hÖ thèng ph¸p luËt thèng nhÊt. §©y lµ
mét bé phËn cña hÖ thèng ph¸p luËt cã hiÖu lùc cao, t¹o tiÒn ®Ó c¬ së ph¸p lý
v÷ng ch¾c ®Ó nh©n d©n vµ c¸c c¬ quan, tæ chøc cã chøc n¨ng gi¸m s¸t ho¹t
®éng hµnh chÝnh cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng thùc hiÖn
104
cã hiÖu qu¶ trªn thùc tÕ. H¬n thÕ n÷a, môc tiªu cña Ch−¬ng tr×nh Tæng thÓ c¶i
c¸ch hµnh chÝnh nhµ n−íc giai ®o¹n 2001- 2010 lµ: X©y dùng mét nÒn hµnh
chÝnh d©n chñ, trong s¹ch, v÷ng m¹nh, chuyªn nghiÖp, hiÖn ®¹i hãa, ho¹t ®éng
cã hiÖu lùc, hiÖu qu¶ theo nguyªn t¾c cña Nhµ n−íc ph¸p quyÒn x· héi chñ
nghÜa d−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng; x©y dùng ®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc cã
phÈm chÊt vµ n¨ng lùc ®¸p øng yªu cÇu cña c«ng cuéc x©y dùng ph¸t triÓn ®Êt
n−íc. Môc tiªu nµy ®· ®Æt ra yªu cÇu c¶i c¸ch thÓ chÕ trong ®ã ph¶i ®¶m b¶o
viÖc "tæ chøc vµ thùc hiÖn ph¸p luËt nghiªm minh cña c¬ quan nhµ n−íc, cña
c¸n bé, c«ng chøc". Do ®ã, c¶i c¸ch thÓ chÕ hµnh chÝnh cÇn ph¶i g¾n liÒn víi
viÖc hoµn thiÖn ph¸p luËt vÒ ho¹t ®éng gi¸m s¸t ho¹t ®éng hµnh chÝnh cña c¸c
c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng nh»m t¹o c¬ së ph¸p lý ®¶m b¶o
cho ho¹t ®éng gi¸m s¸t ®−îc thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ trªn thùc tÕ.
3.1.6. Ph¸p luËt vÒ ho¹t ®éng gi¸m s¸t ho¹t ®éng hµnh chÝnh cña
c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng ph¶i gãp phÇn ph¸t triÓn
kinh tÕ - x· héi ë ®Þa ph−¬ng, quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n
Ho¹t ®éng gi¸m s¸t ho¹t ®éng hµnh chÝnh cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh
nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng lµ mét ho¹t ®éng cã môc ®Ých râ rµng. §ã lµ ®¶m b¶o cho
c¸c c¬ quan nhµ n−íc thùc thi ®óng chøc n¨ng nhiÖm vô cña m×nh ®¶m b¶o cho
c¸c ho¹t ®éng cña c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng thùc sù lµ phôc vô
nh©n d©n. Víi môc ®Ých ®ã, ph¸p luËt vÒ gi¸m s¸t ho¹t ®éng hµnh chÝnh cña c¸c
c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng kh«ng n»m ngoµi môc ®Ých gãp phÇn
ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi ë ®Þa ph−¬ng, quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n.
Cã nh− vËy viÖc hoµn thiÖn ph¸p luËt gi¸m s¸t ho¹t ®éng hµnh chÝnh cña c¬ quan
hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng míi nh»m qu¸n triÖt quan ®iÓm cña §¶ng vÒ
më réng d©n chñ, t¹o ®iÒu kiÖn cho nh©n d©n tham gia vµo qu¸ tr×nh kiÓm tra,
gi¸m s¸t ho¹t ®éng ¸p dông ph¸p luËt cña c¬ quan, tæ chøc trong tÊt c¶ c¸c qu¸
tr×nh ¸p dông ph¸p luËt. ChØ khi nµo, ph¸p luËt vÒ gi¸m s¸t ho¹t ®éng hµnh chÝnh
cña c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng cã nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ nh»m
105
kh¼ng ®Þnh vai trß vµ vÞ trÝ cña nh©n d©n ®èi víi ho¹t ®éng ¸p dông ph¸p luËt cña
c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng nh− vËy míi kh¼ng ®Þnh ®−îc vai trß
cña ph¸p luËt trong viÖc b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n.
3.2. Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn ph¸p luËt vÒ gi¸m s¸t ho¹t ®éng
hµnh chÝnh cña c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng
3.2.1. ThÓ chÕ hãa mét c¸ch ®ång bé, kÞp thêi, chÝnh x¸c ®−êng lèi,
chñ tr−¬ng cña §¶ng vÒ ho¹t ®éng gi¸m s¸t ho¹t ®éng hµnh chÝnh cña c¬
quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng
T¨ng c−êng ho¹t ®éng gi¸m s¸t ho¹t ®éng hµnh chÝnh cña c¸c c¬ quan
hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng lµ mét quan ®iÓm ®· ®−îc §¶ng kh¼ng
®Þnh trong thùc tiÔn l·nh ®¹o cña m×nh. Quan ®iÓm nµy ngµy cµng ®−îc t¨ng
c−êng vµ kh¼ng ®Þnh mét c¸ch cô thÓ h¬n kÓ tõ §¹i héi §¶ng lÇn thø IX ®Õn
nay. §¹i héi §¶ng lÇn thø X, ho¹t ®éng gi¸m s¸t ho¹t ®éng hµnh chÝnh ®èi víi
c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng ®· ®−îc §¶ng x¸c ®Þnh vÒ vai trß
vµ tÇm quan träng ë mét tÇm cao míi. Môc tiªu cña §¶ng trong nh÷ng n¨m tíi
lµ: "X©y dùng vµ hoµn thiÖn thÓ chÕ gi¸m s¸t, kiÓm tra tÝnh hîp hiÕn vµ hîp ph¸p
trong c¸c ho¹t ®éng vµ quyÕt ®Þnh cña c¸c c¬ quan c«ng quyÒn" [10, tr. 45]. §©y
lµ mét yªu cÇu lín ®Æt ra ®èi víi c«ng t¸c x©y dùng ph¸p luËt. Qu¸n triÖt quan
®iÓm nµy, cÇn x¸c ®Þnh vai trß cña c¸c chñ thÓ thùc hiÖn chøc n¨ng gi¸m s¸t
vµ kiÓm tra tÝnh hîp hiÕn vµ hîp ph¸p trong c¸c ho¹t ®éng vµ quyÕt ®Þnh cña
c¬ quan c«ng quyÒn ®Ó tõ ®ã cã ch−¬ng tr×nh x©y dùng ph¸p luËt phï hîp. Do
®ã, viÖc x©y dùng ph¸p luËt vÒ ho¹t ®éng gi¸m s¸t ho¹t ®éng hµnh chÝnh cña
c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng trong thêi gian tíi cÇn cã
nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ hãa vÒ vai trß gi¸m s¸t cña MÆt trËn Tæ quèc vµ c¸c
®oµn thÓ nh©n d©n, quy tr×nh gi¸m s¸t cña Héi ®ång nh©n d©n, thÈm quyÒn xÐt
xö c¸c khiÕu kiÖn hµnh chÝnh cña Tßa ¸n, vai trß gi¸m s¸t cña c¸c c¬ quan b¸o
chÝ trung −¬ng vµ ®Þa ph−¬ng. Bªn c¹nh ®ã, cÇn cã nh÷ng quy ®Þnh ph¸p luËt
cô thÓ nh»m "c«ng khai hãa c¸c chÕ ®é, chÝnh s¸ch ®Ó c¸n bé, ®¶ng viªn vµ
106
nh©n d©n gi¸m s¸t, kiÓm tra. X©y dùng c¬ chÕ khuyÕn khÝch, b¶o vÖ c¸n bé, ®¶ng
viªn vµ nh©n d©n tham gia gi¸m s¸t, ph¸t hiÖn, ®Êu tranh chèng tham nhòng, l·ng
phÝ" [10, tr. 289]. §©y lµ nh÷ng vÊn ®Ò cã ý nghÜa thiÕt thùc vµ cÊp b¸ch trong
viÖc hoµn thiÖn ph¸p luËt vÒ ho¹t ®éng gi¸m s¸t ho¹t ®éng hµnh chÝnh cña c¸c
c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng ë n−íc ta giai ®o¹n hiÖn nay.
3.2.2. Hoµn thiÖn c¸c quy ®Þnh vÒ gi¸m s¸t hµnh chÝnh cña c¸c c¬
quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng do Héi ®ång nh©n d©n thùc hiÖn
Mét trong nh÷ng vÊn ®Ò quan träng mang tÝnh cÊp b¸ch hiÖn nay cÇn
ph¶i gi¶i quyÕt ®èi víi viÖc n©ng cao chÊt l−îng ho¹t ®éng gi¸m s¸t c¬ quan
hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng do Héi ®ång nh©n d©n thùc hiÖn lµ ph¶i
hoµn thiÖn c¬ së ph¸p lý cña ho¹t ®éng gi¸m s¸t. Trªn thùc tÕ, hiÖu qu¶ ho¹t
®éng gi¸m s¸t cña Héi ®ång nh©n d©n kh«ng thÓ n©ng cao nÕu chØ cè g¾ng
t¨ng c−êng c¸c ®iÒu kiÖn vËt chÊt, n¨ng lùc ®¹i biÓu Héi ®ång nh©n d©n mµ
kh«ng chó träng tíi viÖc hoµn thiÖn nh÷ng quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ gi¸m s¸t
hµnh chÝnh. H¬n thÕ n÷a, trong thùc tÕ ho¹t ®éng gi¸m s¸t hiÖn nay, Héi ®ång
nh©n d©n ®ang thùc hiÖn chøc n¨ng gi¸m s¸t hµnh chÝnh ®èi víi c¬ quan hµnh
chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng trong mét m«i tr−êng ph¸p lý thiÕu sù quy ®Þnh
®Çy ®ñ vµ ®ång bé hay nãi c¸ch kh¸c lµ c¬ së ph¸p lý vÒ ho¹t ®éng gi¸m s¸t
cña Héi ®ång nh©n d©n ®èi víi c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng
cßn nhiÒu h¹n chÕ. ChÝnh ®iÒu nµy ®ang lµ nguyªn nh©n dÉn ®Õn viÖc chÊp
hµnh HiÕn ph¸p, ph¸p luËt, nghÞ quyÕt cña Héi ®ång nh©n d©n cña c¸c c¬ quan
hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng ch−a ®−îc nghiªm chØnh chÊp hµnh. ViÖc
kiÓm tra, gi¸m s¸t cña Héi ®ång nh©n d©n v× thÕ còng gÆp nhiÒu khã kh¨n, trë
ng¹i. ChÝnh v× lÏ ®ã, viÖc hoµn thiÖn nh÷ng quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ ho¹t ®éng
gi¸m s¸t ho¹t ®éng hµnh chÝnh cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa
ph−¬ng do Héi ®ång nh©n d©n thùc hiÖn cÇn tËp trung vµo nh÷ng vÊn ®Ò sau:
Thø nhÊt, bæ sung c¸c quy ®Þnh vÒ gi¸m s¸t cña Héi ®ång nh©n d©n trong
LuËt tæ chøc Héi ®ång nh©n d©n vµ ñy ban nh©n d©n theo quan ®iÓm "c¸c ®¹o
107
luËt ngµy cµng gi÷ vÞ trÝ trung t©m, trùc tiÕp ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ x· héi" nh−
NghÞ quyÕt 48/NQ-TW ngµy 24/5/2005 cña Bé ChÝnh trÞ (khãa IX) vÒ chiÕn l−îc
x©y dùng vµ hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010, ®Þnh h−íng
®Õn n¨m 2020 ®· x¸c ®Þnh. §©y lµ mét biÖn ph¸p cã ý nghÜa quan träng trong
viÖc n©ng cao chÊt l−îng cña ho¹t ®éng gi¸m s¸t, còng nh− hoµn thiÖn hÖ thèng
ph¸p luËt. Tõ ®©y cÇn bæ sung vµo LuËt nh÷ng vÊn ®Ò sau:
+ Quy ®Þnh râ thÈm quyÒn gi¸m s¸t cña Héi ®ång nh©n d©n; chøc n¨ng,
nhiÖm vô gi¸m s¸t, ®èi t−îng gi¸m s¸t cña Héi ®ång nh©n d©n, Th−êng trùc Héi
®ång nh©n d©n, c¸c Ban cña Héi ®ång nh©n d©n vµ ®¹i biÓu Héi ®ång nh©n d©n.
Sù ph©n ®Þnh chøc n¨ng nµy nh»m môc ®Ých kh¾c phôc sù chång chÐo vÒ thÈm
quyÒn vµ ®èi t−îng gi¸m s¸t gi÷a c¸c c¬ quan cã chøc n¨ng gi¸m s¸t ®èi víi
c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc nh− chøc n¨ng thanh tra, gi¶i quyÕt khiÕu n¹i tè
c¸o cña ñy ban nh©n d©n, Thanh tra ChÝnh phñ, Gi¸m s¸t cña Tßa ¸n.
+ Ph©n ®Þnh râ thÈm quyÒn gi¸m s¸t cña c¸c Ban cña Héi ®ång nh©n
d©n c¸c cÊp, nhÊt lµ thÈm quyÒn cña c¸c Ban cã lÜnh vùc giao thoa ®Ó kh¾c
phôc t×nh tr¹ng chång chÐo trong gi¸m s¸t v× c¸c ®èi t−îng gi¸m s¸t rÊt cã thÓ
võa lµ ®èi t−îng cña nhiÒu Ban. ViÖc ph©n ®Þnh nµy sÏ b¶o ®¶m ®−îc minh
b¹ch trong viÖc thùc hiÖn chøc n¨ng, nhiÖm vô cña c¸c Ban trong ho¹t ®éng
gi¸m s¸t. LuËt cµng quy ®Þnh cµng râ vÒ ph¹m vi, thÈm quyÒn gi¸m s¸t th×
viÖc thùc hiÖn gi¸m s¸t cµng trë nªn kh¸ch quan, kh«ng phô thuéc vµo ý chÝ
chñ quan vµ tr¸nh ®−îc sù ph©n c«ng, ®iÒu phèi mang tÝnh chÊt chñ quan gi÷a
c¸c c¬ quan cïng chung mét vÊn ®Ò, mét lÜnh vùc gi¸m s¸t.
+ Tr×nh tù gi¸m s¸t còng nh− hËu qu¶ ph¸p lý cña ho¹t ®éng gi¸m s¸t
do Héi ®ång nh©n d©n thùc hiÖn còng ph¶i ®−îc quy ®Þnh mét c¸ch cô thÓ vµ
râ rµng, tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng trong
ho¹t ®éng gi¸m s¸t ph¶i ®−îc x¸c ®Þnh d−íi h×nh thøc c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt
®Ó sau khi cã kÕt qu¶ gi¸m s¸t, tr¸ch nhiÖm cña ®èi t−îng gi¸m s¸t ®−îc x¸c
®Þnh mét c¸ch kh¸ch quan vµ chÝnh x¸c theo luËt. ViÖc quy ®Þnh cô thÓ nµy sÏ
108
tr¸nh ®−îc t×nh tr¹ng kû luËt vµ tr¸ch nhiÖm cña ®èi t−îng bÞ gi¸m s¸t kh«ng
®−îc ®Æt ra sau khi cã kÕt luËn gi¸m s¸t.
+ LuËt ph¶i quy ®Þnh tÊt c¶ c¸c cuéc kiÓm tra, gi¸m s¸t do Héi ®ång nh©n
d©n thùc hiÖn ph¶i ®−îc b¸o c¸o b»ng v¨n b¶n trong ®ã cã c¸c kiÕn nghÞ cô thÓ
tr×nh lªn Héi ®ång nh©n d©n trong c¸c phiªn häp toµn thÓ ®ång thêi göi c¸c c¬
quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng lµ ®èi t−îng cña cuéc gi¸m s¸t. Bªn
c¹nh ®ã, thêi hiÖu, thêi h¹n vµ tr¸ch nhiÖm xem xÐt, xö lý c¸c b¸o c¸o cña c¸c
ban Héi cña ®ång nh©n d©n nh»m ®¶m b¶o tÝnh nghiªm minh cña ph¸p luËt.
+ LuËt cÇn quy ®Þnh h×nh thøc gi¸m s¸t cña Héi ®ång nh©n d©n,
Th−êng trùc Héi ®ång nh©n d©n vµ sù ph©n c«ng theo dâi, ®«n ®èc viÖc chÊp
hµnh c¸c quyÕt ®Þnh xö lý sau c¸c cuéc gi¸m s¸t, nhÊt lµ ®èi víi c¸c lêi høa
cña ®èi t−îng chÞu sù chÊt vÊn cña Héi ®ång nh©n d©n. Quy ®Þnh nµy sÏ kh¾c
phôc ®−îc tÝnh h×nh thøc trong c¸c ho¹t ®éng gi¸m s¸t, t¹o c¬ chÕ kiÓm tra
viÖc chÊp hµnh c¸c nghÞ quyÕt cña Héi ®ång nh©n d©n vÒ ho¹t ®éng hµnh
chÝnh cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng.
Thø hai, cÇn bæ sung Quy chÕ ho¹t ®éng cña Héi ®ång nh©n d©n
nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ vÒ ho¹t ®éng phèi hîp, kÕt hîp gi÷a ho¹t ®éng gi¸m s¸t
cña Héi ®ång nh©n d©n víi MÆt trËn Tæ quèc vµ c¸c ®oµn thÓ quÇn chóng, víi
Ban Thanh tra nh©n d©n vµ víi ñy ban KiÓm tra cña §¶ng. §ång thêi, Quy
chÕ còng nªn cã nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ vÒ viÖc ®¸nh gi¸, khen th−ëng ®ãi víi
c¸c ®¹i biÓu, c¸c Ban vµ Th−êng trùc Héi ®ång nh©n d©n thùc hiÖn tèt ho¹t
®éng chÊt vÊn. Tiªu chÝ khen th−ëng cÇn c¨n cø vµo ®é tÝn nhiÖm cña nh©n
d©n ®èi víi ®¹i biÓu d©n cö, c¨n cø vµo d− luËn nh©n d©n, sù ®¸nh gi¸ cña ®¹i
biÓu Héi ®ång nh©n d©n vµ tõ chÝnh ®¹i biÓu Héi ®ång nh©n d©n ®ã.
Thø ba, cÇn bæ sung quy ®Þnh cña LuËt BÇu cö ®¹i biÓu Héi ®ång nh©n
d©n, nh÷ng quy ®Þnh vÒ tiªu chuÈn ®¹i biÓu Héi ®ång nh©n d©n, l−îng hãa
nh÷ng tiªu chuÈn cô thÓ kh¼ng ®Þnh nh÷ng kü n¨ng cÇn thiÕt cña Héi ®ång
nh©n d©n ®¶m b¶o thùc hiÖn tèt chøc n¨ng gi¸m s¸t nh−: cã kinh nghiÖm lµm
109
viÖc tõ n¨m n¨m trë lªn, cã tr×nh ®é ph¸p luËt t−¬ng ®−¬ng víi b»ng trung cÊp
luËt häc, sö dông ®−îc tin häc, ngo¹i ng÷ tr×nh ®é B. Riªng ®èi víi ®¹i biÓu
Héi ®ång nh©n d©n ë c¸c vïng cã nhiÒu ng−êi d©n téc th× tiªu chuÈn tèi thiÓu
lµ ph¶i biÕt tiÕng d©n téc cña vïng ®ã v.v...
Thø t−, cÇn bæ sung quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ c¬ quan kiÓm to¸n ë ®Þa
ph−¬ng víi t− c¸ch lµ c¬ quan chuyªn m«n cña Héi ®ång nh©n d©n vµo LuËt
tæ chøc Héi ®ång nh©n d©n vµ ñy ban nh©n d©n n¨m 2003. Quy ®Þnh vÒ c¬
quan kiÓm to¸n nµy sÏ lµ c¬ së ph¸p lý cho ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Héi ®ång
nh©n d©n thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ khi thÈm tra b¸o c¸o vÒ t×nh h×nh thùc hiÖn
ng©n s¸ch nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng do ñy ban nh©n d©n b¸o c¸o. ThÈm tra cña
c¬ quan kiÓm to¸n mang tÝnh chuyªn m«n cao nªn ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c,
kh¸ch quan cña kÕt qu¶ cña ho¹t ®éng gi¸m s¸t sÏ lµ c¬ së ®¶m b¶o cho ho¹t
®éng gi¸m s¸t cña Héi ®ång nh©n d©n ®èi víi ho¹t ®éng cña c¬ quan hµnh
chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng ®¹t hiÖu qu¶ cao.
Thø n¨m, trong thêi gian tíi, cÇn gi¶m bít c¸c h×nh thøc ph¸p lÖnh,
quy chÕ ban hµnh ®iÒu chØnh ho¹t ®éng cña Héi ®ång nh©n d©n nãi chung vµ
ho¹t ®éng gi¸m s¸t nãi riªng. VÒ l©u dµi, cÇn tiÕn hµnh ph¸p ®iÓn hãa ®Ó ban
hµnh mét ®¹o luËt vÒ gi¸m s¸t chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng, trong ®ã ®èi t−îng ¸p
dông kh«ng chØ cã c¸c c¬ quan hµnh chÝnh, mµ c¶ c¸c c¬ quan d©n cö, Tßa ¸n
nh©n d©n, ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n vµ c¸c c¬ quan Trung −¬ng ®ãng trªn l·nh
thæ ®Þa ph−¬ng qu¶n lý.
3.2.3. Hoµn thiÖn nh÷ng quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ gi¸m s¸t ho¹t ®éng
hµnh chÝnh cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng do c¸c c¬
quan t− ph¸p ë ®Þa ph−¬ng thùc hiÖn
Ph¸p luËt gi¸m s¸t hµnh chÝnh th«ng qua c¸c quy ®Þnh vÒ thÈm quyÒn
xÐt xö cña Tßa ¸n thêi gian qua ®−îc ®¸nh gi¸ mét c¸ch tæng qu¸t nh− sau:
Nh÷ng quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ gi¸m s¸t ho¹t ®éng hµnh chÝnh
cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng do Tßa ¸n thùc
110
hiÖn trong thêi gian qua ®· béc lé tÝnh ch−a ®ång bé, thèng nhÊt, cßn
chång chÐo, m©u thuÉn, trïng lÆp gi÷a c¸c chÕ ®Þnh ph¸p luËt. Tè tông
hµnh chÝnh quy ®Þnh ch−a râ rµng, cô thÓ, cã nh÷ng vÊn ®Ò quan träng,
kh«ng thÓ thiÕu ®−îc nh−ng kh«ng ®−îc quy ®Þnh trong Ph¸p lÖnh Thñ
tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n hµnh chÝnh nh− quyÒn h¹n cña Tßa ¸n khi xÐt
xö së thÈm vô ¸n hµnh chÝnh. Sè l−îng c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt rÊt lín,
th−êng xuyªn thay ®æi, bæ sung nªn g©y khã kh¨n cho viÖc ¸p dông
ph¸p luËt trong viÖc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n hµnh chÝnh [55, tr. 428].
Do ®ã, ®Ó kh¾c phôc nh÷ng bÊt cËp trong ph¸p luËt gi¸m s¸t ho¹t ®éng
hµnh chÝnh cña c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng vµ nh»m ph¸t huy
vai trß gi¸m s¸t cña Tßa ¸n nh©n d©n, trong thêi gian tíi cÇn hoµn thiÖn nh÷ng
quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ gi¸m s¸t ho¹t ®éng hµnh chÝnh cña c¬ quan nhµ n−íc ë
®Þa ph−¬ng do c¸c Tßa ¸n thùc hiÖn. §ång thêi, ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t
®éng cña tßa hµnh chÝnh, ®¸p øng yªu cÇu x©y dùng Nhµ n−íc ph¸p quyÒn x·
héi chñ nghÜa ViÖt Nam hiÖn nay, tr−íc m¾t cÇn hoµn thiÖn c¸c thÓ chÕ ph¸p
luËt trong lÜnh vùc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o nh»m ®¬n gi¶n hãa thñ tôc
khiÕu n¹i, khëi kiÖn, bá thñ tôc tiÒn tè tông, t¨ng thêi hiÖu khëi kiÖn, t¹o ®iÒu
kiÖn ph¸p lý cho c«ng d©n vµ tæ chøc cã kh¶ n¨ng lùc chän dÔ dµng n¬i khiÕu
kiÖn hµnh chÝnh, nhÊt lµ thñ tôc khiÕu kiÖn ®Õn Tßa ¸n. ViÖc hoµn thiÖn nh÷ng
quy ®Þnh ph¸p luËt nµy cÇn ph¶i ®−îc tiÕn hµnh nh− sau:
Thø nhÊt, cÇn bæ sung quy ®Þnh vÒ thÈm quyÒn xÐt xö cña Tßa ¸n vÒ
c¸c khiÕu kiÖn hµnh chÝnh quy ®Þnh t¹i §iÒu 11 Ph¸p lÖnh Thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c
vô ¸n hµnh chÝnh. Trong thùc tiÔn, quy ®Þnh cña §iÒu 11 ch−a bao qu¸t hÕt c¸c
khèi l−îng vô viÖc khiÕu kiÖn hµnh chÝnh ë n−íc ta. Do ®ã, cÇn x¸c ®Þnh c¸c vô
khiÕu n¹i theo LuËt KhiÕu n¹i, tè c¸o nÕu c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ®·
gi¶i quyÕt nh−ng ®−¬ng sù kh«ng tháa m·n th× cã thÓ khëi kiÖn vô ¸n hµnh
chÝnh t¹i Tßa ¸n cã thÈm quyÒn vÒ xÐt xö c¸c khiÕu kiÖn hµnh chÝnh kh«ng
cÇn giíi h¹n c¸c c«ng viÖc cô thÓ nh− quy ®Þnh hiÖn hµnh mµ nªn söa lµ:
111
Tßa ¸n cã thÈm quyÒn xÐt xö khiÕu kiÖn hµnh chÝnh vÒ:
+ KhiÕu kiÖn c¸c quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh, hµnh vi hµnh chÝnh cña c¬
quan nhµ n−íc hoÆc ng−êi cã thÈm quyÒn trong c¬ quan nhµ n−íc.
+ KhiÕu kiÖn c¸c quyÕt ®Þnh kû luËt c¸n bé, c«ng chøc gi÷ chøc tõ Vô
tr−ëng hoÆc t−¬ng ®−¬ng trë xuèng.
Thø hai, bæ sung c¸c quy ®Þnh më réng ®èi t−îng xÐt xö khiÕu kiÖn
hµnh chÝnh trong Ph¸p lÖnh Thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n hµnh chÝnh nh− c¸c
quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh, hµnh vi hµnh chÝnh cña c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë
®Þa ph−¬ng g©y ¶nh h−ëng ®Õn quyÒn lîi Ých hîp ph¸p cña c¸c bªn tham gia
quan hÖ th−¬ng m¹i theo c¸c hiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i quèc tÕ mµ ViÖt Nam tham
gia ký kÕt hoÆc gia nhËp hoÆc ®èi víi c¸c néi quy, quy chÕ néi bé cña c¬ quan
hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng, c¸c quy ®Þnh vÒ thñ tôc hµnh chÝnh tr¸i ph¸p
luËt hoÆc g©y phiÒn phøc cho c¸c doanh nghiÖp vµ c¸ nh©n khi gi¶i quyÕt c«ng
viÖc gi÷a c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng víi c«ng d©n vµ tæ chøc.
Thø ba, söa ®æi c¸c quy ®Þnh vÒ thêi hiÖu khëi kiÖn vô ¸n hµnh chÝnh
nh»m ph¸t huy vai trß cña gi¸m s¸t cña tßa ¸n ®èi víi c¬ quan hµnh chÝnh nhµ
n−íc ë ®Þa ph−¬ng nh»m b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n vµ
phôc vô cho môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi ë ®Þa ph−¬ng. Do ®ã, viÖc söa
®æi cÇn ph¶i ®−îc tiÕn hµnh theo h−íng t¨ng gÊp ba lÇn so víi thêi hiÖu khëi
kiÖn vô ¸n d©n sù, kinh tÕ, lao ®éng, h«n nh©n vµ gia ®×nh. Nh− vËy, thêi h¹n
sÏ lµ 90 ngµy vµ thêi gian ®ã ®−îc tÝnh theo ngµy lµm viÖc. T−¬ng tù nh− thÕ,
®èi víi vïng s©u, vïng xa, miÒn nói n¬i cã ®iÒu kiÖn ®i l¹i khã kh¨n th× thêi
h¹n t¨ng lªn gÊp r−ìi so víi thêi h¹n ®· t¨ng (120 ngµy).
Thø t−, cÇn ban hµnh LuËt Tè tông hµnh chÝnh nh»m bæ sung vµo hÖ
thèng ph¸p luËt gi¸m s¸t ho¹t ®éng hµnh chÝnh cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh
nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng. LuËt tè tông hµnh chÝnh sÏ ®ãng vai trß quan träng
trong viÖc ®iÒu chØnh quan hÖ cña tßa ¸n víi c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë
112
®Þa ph−¬ng mét c¸ch æn ®Þnh, l©u dµi trªn c¬ së v¨n b¶n ph¸p luËt cã gi¸ trÞ vµ
hiÖu lùc ph¸p lý cao. LuËt Tè tông hµnh chÝnh ra ®êi sÏ kh¾c phôc ®−îc sù tïy
tiÖn, thiÕu thèng nhÊt vµ t¶n m¹n vÒ c¸c quy ®Þnh trong c¸c v¨n b¶n quy ®Þnh
vÒ gi¸m s¸t ho¹t ®éng hµnh chÝnh cña c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa
ph−¬ng. §Æc biÖt lµ kh¾c phôc t×nh tr¹ng ChÝnh phñ ban hµnh nghÞ ®Þnh ®Ó
quy ®Þnh cho Tßa ¸n ®−îc quyÒn xÐt xö mét sè khiÕu kiÖn hµnh chÝnh (nh−
NghÞ ®Þnh 76/CP 29/11/1996 h−íng dÉn thi hµnh mét sè quy ®Þnh vÒ quyÒn
t¸c gi¶ trong Bé luËt D©n sù (kho¶n 3, 4 §iÒu 26, §iÒu 33; NghÞ ®Þnh sè
45/1998/N§-CP ngµy 1/7/1998 quy ®Þnh chi tiÕt vÒ chuyÓn giao c«ng nghÖ v.v...).
Trong qu¸ tr×nh ban hµnh LuËt tè tông hµnh chÝnh cÇn chó ý tíi nh÷ng vÊn ®Ò
nh−: thÈm quyÒn xÐt xö khiÕu kiÖn hµnh chÝnh cña Tßa ¸n; néi dung, ph¹m vi
vµ c¸c yÕu tè thÈm quyÒn xÐt xö khiÕu kiÖn hµnh chÝnh.
Thø n¨m, trong thêi gian tíi, cÇn bæ sung LuËt Tæ chøc Tßa ¸n nh©n
d©n theo h−íng thiÕt lËp Tßa hµnh chÝnh vïng hay khu vùc dÓ thùc hiÖn thÈm
quyÒn xÐt xö khiÕu kiÖn hµnh chÝnh. Theo ®ã, Tßa hµnh chÝnh vïng thuéc Tßa
hµnh chÝnh Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao, Tßa hµnh chÝnh khu vùc thuéc Tßa hµnh
chÝnh Tßa ¸n nh©n d©n cÊp tØnh, Tßa ¸n nh©n d©n quËn, huyÖn, thÞ x·, thµnh
phè thuéc tØnh chØ xÐt xö c¸c khiÕu kiÖn hµnh chÝnh ®èi víi quyÕt ®Þnh hµnh
chÝnh, hµnh vi hµnh chÝnh cña c¸c c¬ quan nhµ n−íc, ng−êi cã thÈm quyÒn
trong c¬ quan nhµ n−íc cÊp x·, ph−êng, thÞ trÊn.
Thø s¸u, cÇn cã quy ®Þnh râ vÒ thÈm quyÒn ph¸n quyÕt (ra b¶n ¸n,
quyÕt ®Þnh) vÒ vô ¸n hµnh chÝnh. X¸c ®Þnh cô thÓ nh÷ng tr−êng hîp Tßa ¸n cã
thÈm quyÒn tuyªn hñy, söa ®æi hay gi÷a nguyªn quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh bÞ khëi
kiÖn; tr−êng hîp nµo tuyªn bè chÊm døt hµnh vi hµnh chÝnh bÞ khëi kiÖn,
tr−êng hîp nµo tuyªn b¸c ®¬n khëi kiÖn v.v...
Thø b¶y, cÇn rµ so¸t vµ ban hµnh míi c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt cã liªn
quan nh»m ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt, ®ång bé cña LuËt tè tông hµnh chÝnh. Do
®ã, viÖc ban hµnh míi LuËt Tè tông hµnh chÝnh cÇn g¾n liÒn víi viÖc ban hµnh
113
LuËt Xö lý vi ph¹m hµnh chÝnh; LuËt C«ng vô vµ c«ng chøc; LuËt vÒ tr−ng
dông, tr−ng mua, tÞch thu tµi s¶n; LuËt vÒ thu phÝ vµ lÖ phÝ. Bªn c¹nh ®ã, cÇn
söa ®æi, bæ sung c¸c v¨n b¶n luËt vµ ph¸p lÖnh vÒ thuÕ, c¸c nghÞ ®Þnh cña
ChÝnh phñ vÒ qu¶n lý ®Êt ®ai, xö ph¹t vi ph¹m hµnh chÝnh trong c¸c lÜnh vùc,
vÒ kû luËt, tr×nh tù, thñ tôc, ®iÒu kiÖn, thÈm quyÒn kû luËt c¸n bé c«ng chøc.
Ngoµi ra, cÇn nghiªn cøu ban hµnh LuËt vÒ tæ chøc Tßa ¸n HiÕn ph¸p
ViÖt Nam ®Ó xem xÐt kh«ng chØ c¸c v¨n b¶n quy ph¹m mµ c¶ c¸c quyÕt ®Þnh
c¸ biÖt - cô thÓ vµ hµnh vi hµnh chÝnh nh»m bæ sung thªm c¬ chÕ gi¸m s¸t
b»ng c¬ quan t− ph¸p, ®ång thêi ®¶m b¶o cho viÖc thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ ho¹t
®éng hµnh chÝnh cña c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng.
Nh− vËy, x©y dùng vµ hoµn thiÖn ph¸p luËt gi¸m s¸t ho¹t ®éng hµnh
chÝnh cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng do Tßa ¸n thùc hiÖn
cÇn ph¶i g¾n liÒn víi viÖc ban hµnh LuËt tè tông hµnh chÝnh vµ söa ®æi, bæ sung
c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt cã liªn quan nh»m b¶o ®¶m sù hßan thiÖn vÒ mÆt ph¸p
luËt cña thÈm quyÒn xÐt xö khiÕu kiÖn hµnh chÝnh cña Tßa ¸n. §©y còng lµ mét
trong nh÷ng biÖn ph¸p nh»m ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt, æn ®Þnh vµ nh÷ng yªu
cÇu ®Æt ra ®èi víi viÖc hoµn thiÖn ph¸p luËt vÒ gi¸m s¸t ho¹t ®éng hµnh chÝnh cña
c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng mµ luËn v¨n tËp trung gi¶i quyÕt.
3.2.4. Hoµn thiÖn nh÷ng quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ gi¸m s¸t ho¹t ®éng
hµnh chÝnh cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng do MÆt
trËn Tæ quèc ViÖt Nam vµ c¸c ®oµn thÓ quÇn chóng ë ®Þa ph−¬ng thùc hiÖn
Thø nhÊt, cÇn rµ so¸t c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ gi¸m s¸t ho¹t ®éng
hµnh chÝnh cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng do MÆt trËn Tæ
quèc ViÖt Nam c¸c cÊp vµ c¸c ®oµn thÓ, nh©n d©n thùc hiÖn ®Ó kh¾c phôc
®−îc t×nh tr¹ng quy ®Þnh chång chÐo, kh«ng ®ång bé vµ thiÕu thèng nhÊt.
HiÖn nay, c¸c quy ®Þnh nµy cã nguån ë nh÷ng v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt
nh− LuËt MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam, LuËt C«ng ®oµn, Bé luËt lao ®éng, LuËt
KhiÕu n¹i tè c¸o, Ph¸p lÖnh luËt s− vµ c¸c v¨n b¶n quy ®Þnh chi tiÕt vµ h−íng
114
dÉn thùc hiÖn c¸c LuËt, Ph¸p lÖnh trªn. Trong thêi gian tíi, cÇn bæ sung c¸c
quy ®Þnh vÒ gi¸m s¸t trong LuËt MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam, trong ®ã quy
®Þnh ®Çy ®ñ, cô thÓ vÒ thÈm quyÒn, néi dung gi¸m s¸t, tr×nh tù, thñ tôc thùc
hiÖn viÖc gi¸m s¸t, tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa
ph−¬ng trong viÖc thùc hiÖn quyÒn gi¸m s¸t, hËu qu¶ ph¸p lý cña ho¹t ®éng
gi¸m s¸t do MÆt trËn Tæ quèc vµ c¸c ®oµn thÓ, nh©n d©n thùc hiÖn. Còng cÇn
bæ sung vµo LuËt c¸c quy ®Þnh cô thÓ vÒ tiªu chuÈn c¸n bé lµm viÖc t¹i MÆt
trËn Tæ quèc c¸c cÊp ë ®Þa ph−¬ng theo h−íng trÎ hãa ®éi ngò c¸n bé, ®ång
thêi quy ®Þnh c¸c tiªu chuÈn vÒ tr×nh ®é, vÒ kü n¨ng vµ ®¹o ®øc.
Thø hai, cÇn t¸ch LuËt Thanh tra thµnh LuËt Thanh tra ChÝnh phñ vµ
LuËt Gi¸m s¸t nh©n d©n. LuËt Gi¸m s¸t nh©n d©n sÏ lµ c¬ së ph¸p lý quan
träng quy ®Þnh cô thÓ vÒ néi dung, ph¹m vi, thÈm quyÒn vµ ®èi t−îng gi¸m s¸t
do Ban Thanh tra nh©n d©n thùc hiÖn. Theo ®ã, ho¹t ®éng hµnh chÝnh cña c¬
quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng ph¶i lµ mét trong nh÷ng ®èi t−îng
gi¸m s¸t chñ yÕu cña Ban Thanh tra nh©n d©n vµ nh©n d©n. §ång thêi, LuËt
Gi¸m s¸t nh©n d©n còng cÇn quy ®Þnh râ rµng t¹o c¬ chÕ ph¸p lý ®Ó tõng c¸
nh©n c«ng d©n cã thÓ trùc tiÕp thùc hiÖn ho¹t ®éng gi¸m s¸t ®èi víi c¬ quan
hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng. LuËt cÇn quy ®Þnh néi dung vµ ®èi t−îng
gi¸m s¸t cô thÓ bao nhiªu th× møc ®é ph¸t triÓn cña c¸c tæ chøc gi¸m s¸t nh©n
d©n tù ph¸t sÏ h¹n chÕ ®i, ®¶m b¶o ®−îc sù phèi hîp cña chÝnh quyÒn ®Þa
ph−¬ng, MÆt trËn Tæ quèc vµ sù l·nh ®¹o cña §¶ng trong ho¹t ®éng gi¸m s¸t.
Bªn c¹nh ®ã, cÇn rµ so¸t nh÷ng quy ®Þnh trong Quy chÕ d©n chñ cë së ®Ó tiÕn
hµnh ph¸p ®iÓn ho¸, ban hµnh LuËt Thùc hiÖn d©n chñ c¬ së trong ®ã quy ®Þnh
râ rµng, cô thÓ tõng h×nh thøc gi¸m s¸t cña nh©n d©n ë x·, ph−êng, thÞ trÊn, ë
c¬ quan vµ trong doanh nghiÖp. LuËt Thùc hiÖn d©n chñ c¬ së cÇn chó träng tíi
hËu qu¶ ph¸p lý cña ho¹t ®éng gi¸m s¸t th«ng qua h×nh thøc lÊy ý kiÕn cña nh©n
d©n, chó träng tíi h×nh thøc lÊy ý kiÕn mang tÝnh quyÕt ®Þnh cña nh©n d©n, coi
®©y lµ mét trong nh÷ng h×nh thøc ®Ó nh©n d©n thùc hiÖn quyÒn gi¸m s¸t h÷u
hiÖu nªn cÇn cã quy ®Þnh mang tÝnh kh¶ thi, ®¶m b¶o cho nh©n d©n dÔ thùc hiÖn.
115
3.2.5. Hoµn thiÖn c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ gi¸m s¸t ho¹t ®éng
hµnh chÝnh cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng trong viÖc
gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o cña c«ng d©n
Thø nhÊt, hoàn thiện pháp luật khiếu nại, tố cáo theo hướng tăng
cường việc tham gia của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành
viên của Mặt trận vào hoạt động giải quyết khiếu nại, tố cáo của cơ quan hành
chính nhà nước ë ®Þa ph−¬ng như: tăng cường tham gia các đoàn giám sát,
kiểm tra, thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo của các cơ quan hµnh chÝnh
nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng, hoàn thiện chế độ trách nhiệm của cơ quan hành
chính nhà nước trong việc xem xét, giải quyết, thực hiện những kiến nghị của
Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên của Mặt trận về công
tác giải quyết khiếu nại, tố cáo v.v...
Thø hai, hoàn thiện pháp luật về hoà giải ở cơ sở, trong đó chú trọng
vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể quần chúng trong
công tác hoà giải.
Thø ba, hoµn thiÖn LuËt KhiÕu n¹i, tè c¸o cÇn chó träng tíi viÖc hoàn
thiện những quy định điều chỉnh hiện tượng khiếu nại, tố cáo đông người phù
hợp với tình hình thực tế Việt Nam, đồng thời đáp ứng yêu cầu bảo đảm an
ninh chính trị và trật tự công cộng và bảo đảm quyền khiếu nại, tố cáo của
công dân. Do ®ã, trong Luật Khiếu nại, tố cáo cần bổ sung những quy định về
giải quyết khiếu nại, tố cáo đông người theo những nội dung cơ bản nh−:
+ Khái niệm khiếu nại, tố cáo đông người.
+ Điều kiện được thực hiện khiếu nại, tố cáo đông người: công dân đ-
ược quyền khiếu nại, tố cáo đông người khi có những điều kiện nh−: có đầy
đủ những đặc điểm của vụ khiếu nại, tố cáo đông người; việc tập trung nhiều
người đến khiếu nại, tố cáo tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền phải đăng ký
trước với ñy ban nhân dân có thẩm quyền theo quy định của pháp luật về bảo
đảm trật tự công cộng.
116
+ Về thủ tục: ngoài thủ tục thông thường, khi khiếu nại, tố cáo đông
người phải có đơn khiếu nại, tố cáo tập thể, trường hợp khiếu nại phải có đơn
riêng để nêu cụ thể nội dung khiếu nại của từng người và phải cử đại diện để
trình bày nội dung khiếu nại, tố cáo tập thể và tham gia vào quá trình giải
quyết vụ việc khiếu nại, tố cáo theo quy định pháp luật.
+ Quyền và nghĩa vụ của người khiếu nại, tố cáo khi khiếu nại đông
người: ngoài nghĩa vụ chung của người khiếu nại, tố cáo, khi khiếu nại, tố cáo
đông người, công dân còn phải có nghĩa vụ tuân thủ những quy định của pháp
luật về bảo đảm trật tự công cộng.
+ Quy định nguyên tắc xử lý vi phạm những quy định về khiếu nại, tố
cáo đông người.
3.2.6. Hoµn thiÖn nh÷ng quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ ho¹t ®éng gi¸m s¸t
ho¹t ®éng hµnh chÝnh cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng
do c¬ quan b¸o chÝ thùc hiÖn
Hoàn thiện những quy định của pháp luật báo chí, tạo cơ chế phù hợp
để báo chí thông tin kịp thời, đầy đủ, chính xác tình hình khiếu nại, tố cáo,
những vụ việc cụ thể được dư luận xã hội quan tâm. Phải coi báo chí là một
trong những phương tiện quan trọng để công dân bảo vệ quyền và lợi ích của
mình khi bị xâm phạm, đồng thời là phương thức để tuyên truyền pháp luật về
khiếu nại, tố cáo cho quần chúng nhân dân. Do ®ã, cÇn bæ sung vµo LuËt B¸o
chÝ hiÖn hµnh vÒ c¸c h×nh thøc, c¸c chuyªn môc b¾t buéc ph¶i cã cña mét lo¹i
h×nh b¸o chÝ vÒ gi¸m s¸t ®èi víi c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng
g¾n liÒn víi th«ng tin cã néi dung kiÕn nghÞ, khiÕu n¹i, tè c¸o ®èi víi quyÕt
®Þnh hµnh chÝnh vµ hµnh vi hµnh chÝnh. ViÖc ®−a th«ng tin nµy cÇn tiÕn hµnh
theo h−íng chñ ®éng tõ phÝa nh©n d©n cã nghÜa lµ nh©n d©n khëi x−íng, ®−a
ra vÊn ®Ò cïng víi nh÷ng nhËn ®Þnh, ®¸nh gi¸ vÒ hµnh vi cña c¬ quan hµnh
chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng, ®ång thêi víi c¸c b×nh luËn, ®¸nh gi¸ vµ yªu cÇu,
kiÕn nghÞ cña c¬ quan b¸o chÝ ®Õn c¸c ®èi t−îng. Bªn c¹nh ®ã, cÇn quy ®Þnh vÒ
117
thêi l−îng nhÊt ®Þnh c¸c th«ng tin cô thÓ vÒ ho¹t ®éng cña c¬ quan hµnh chÝnh
nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng kh¾c phôc t×nh tr¹ng ®−a th«ng tin mét c¸ch chung
chung, mét chiÒu mang tÝnh liÖt kª vµ ca ngîi lÊy thµnh tÝch. §èi víi nh÷ng
vïng cã d©n téc th× c¸c lo¹i h×nh b¸o chÝ ph¶i ®−îc ®¨ng t¶i b»ng tiÕng Kinh
vµ tiÕng d©n téc ®ång thêi cã c¸c h×nh thøc chuyÓn t¶i th«ng tin tíi nh©n d©n.
CÇn cã c¸c quy ®Þnh cô thÓ vÒ tiªu chuÈn cña nhµ b¸o, tr×nh ®é, n¨ng
lùc vµ b¶n lÜnh d¸m ®Êu tranh chèng l¹i c¸c ®èi t−îng lµ c¸n bé, l·nh ®¹o
trong c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc nãi chung vµ c¸c c¬ quan hµnh chÝnh
nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng nãi riªng.
KÕt luËn ch−¬ng 3
Hoµn thiÖn ph¸p luËt vÒ gi¸m s¸t ho¹t ®éng hµnh chÝnh cña c¸c c¬ quan
hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng lµ mét néi dung quan träng trong viÖc ®æi míi
vµ hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt, gãp phÇn thóc ®Èy c«ng cuéc c¶i c¸ch hµnh
chÝnh nhµ n−íc, x©y dùng vµ hoµn thiÖn hÖ thèng chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng, tiÕp
tôc x©y dùng vµ hoµn thiÖn Nhµ n−íc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam.
Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, viÖc hoµn thiÖn ph¸p luËt vÒ gi¸m s¸t ho¹t
®éng hµnh chÝnh cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng lµ mét
yªu cÇu mang tÝnh kh¸ch quan, cÊp b¸ch. §Ó cã ®−îc c¸c gi¶i ph¸p mang tÝnh
®ét ph¸, nh»m hoµn thiÖn ph¸p luËt vÒ gi¸m s¸t ho¹t ®éng hµnh chÝnh cña c¸c
c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng, luËn v¨n ®· ph©n tÝch c¸c quan
®iÓm hoµn thiÖn ph¸p luËt vÒ gi¸m s¸t ho¹t ®éng hµnh chÝnh cña c¸c c¬ quan
hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng trong ®ã b¸m s¸t quan ®iÓm l·nh ®¹o cña
§¶ng Céng s¶n ViÖt Nam ®· ®−îc ghi nhËn trong c¸c v¨n kiÖn cña §¶ng, ®Æc
biÖt lµ V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø X, NghÞ quyÕt 48/NQ-TW
vÒ ChiÕn l−îc x©y dùng vµ hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt ViÖt Nam ®Õn n¨m
2010, ®Þnh h−íng ®Õn n¨m 2020. §ång thêi, trªn c¬ së c¸c tiªu chÝ nªu ë
Ch−¬ng 1, tõ thùc tr¹ng ph¸p luËt vµ thùc tr¹ng thùc hiÖn ph¸p luËt vÒ gi¸m
118
s¸t ho¹t ®éng hµnh chÝnh cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng
(ch−¬ng 2), ch−¬ng 3 ph©n tÝch c¸c yªu cÇu kh¸ch quan vµ ®−a ra c¸c gi¶i
ph¸p cô thÓ.
Mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p quan träng trong viÖc hoµn thiÖn ph¸p luËt
vÒ gi¸m s¸t ho¹t ®éng hµnh chÝnh cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa
ph−¬ng lµ ph¶i x©y dùng vµ hoµn thiÖn c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt quy
®Þnh vÒ ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa
ph−¬ng. Bªn c¹nh viÖc rµ so¸t nh»m kh¾c phôc t×nh tr¹ng chång chÐo, t¶n
m¹n, m©u thuÉn, bÊt cËp trong hÖ thèng ph¸p luËt vÒ gi¸m s¸t ho¹t ®éng hµnh
chÝnh cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng hiÖn nay, trong thêi
gian tíi, cÇn cã ®Þnh h−íng ban hµnh LuËt gi¸m s¸t chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng,
LuËt gi¸m s¸t cña nh©n d©n, LuËt tè tông hµnh chÝnh, bæ sung c¸c quy ®Þnh vÒ
gi¸m s¸t trong LuËt MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam. ViÖc ban hµnh míi hoÆc söa
®æi bæ sung trªn ph¶i tu©n thñ nguyªn t¾c "LuËt quy ®Þnh cô thÓ, thùc hiÖn
trùc tiÕp" ®Ó khi cã hiÖu lùc lµ ®−îc thi hµnh ngay.
119
KÕt luËn
Trong ®iÒu kiÖn x©y dùng Nhµ n−íc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa cña
nh©n d©n, do nh©n d©n vµ v× nh©n d©n, ®¸p øng yªu cÇu chñ ®éng héi nhËp kinh
tÕ quèc tÕ vµ ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa hiÖn nay,
ho¹t ®éng gi¸m s¸t häat ®éng hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng lµ mét vÊn ®Ò
mang tÝnh lý luËn vµ thùc tiÔn cÊp b¸ch. T¨ng c−êng ho¹t ®éng gi¸m s¸t ho¹t
®éng hµnh chÝnh cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng nh»m môc
®Ých ®¶m b¶o cho quyÒn lùc nhµ n−íc thèng nhÊt thuéc vÒ nh©n d©n. Nh©n d©n
trùc tiÕp tham gia vµ qu¶n lý nhµ n−íc. Do ®ã, ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan hµnh
chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng kh«ng n»m ngoµi sù kiÓm so¸t cña nh©n d©n. Nh©n
d©n cã thÓ trùc tiÕp thùc hiÖn ho¹t ®éng gi¸m s¸t hoÆc cã thÓ th«ng qua c¸c c¬
quan ®¹i diÖn cho m×nh ë ®Þa ph−¬ng (Héi ®ång nh©n d©n), c¬ quan t− ph¸p (Tßa
¸n nh©n d©n ®Þa ph−¬ng) hoÆc c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi lµ MÆt trËn Tæ quèc
ViÖt Nam vµ c¸c ®oµn thÓ quÇn chóng. Th«ng qua c¸c c¬ quan nµy, ho¹t ®éng
gi¸m s¸t cña nh©n d©n ®èi víi c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng ®−îc
tiÕn hµnh mét c¸ch toµn diÖn. Mçi lo¹i h×nh gi¸m s¸t cã −u thÕ m¹nh riªng, bæ
sung cho nhau, ®¶m b¶o sù kiÓm tra, gi¸m s¸t cña nh©n d©n ®èi víi c¬ quan hµnh
chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng ®−îc tiÕn hµnh mét c¸ch th−êng xuyªn, kÞp thêi vµ
®Èy ®ñ. D−íi sù gi¸m s¸t hµnh chÝnh, c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa
ph−¬ng t¨ng c−êng ý thøc chÊp hµnh ph¸p luËt, b¶o ®¶m cho c¸c c¬ quan hµnh
chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng tu©n thñ ph¸p luËt ®Ó thùc thi quyÒn h¹n mét c¸ch
cã hiÖu qu¶, b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c¸ nh©n, ph¸t huy d©n chñ,
gãp phÇn t¨ng c−êng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¶ bé m¸y hµnh chÝnh nhµ n−íc.
Trong nh÷ng n¨m qua, ho¹t ®éng gi¸m s¸t ho¹t ®éng hµnh chÝnh cña c¸c
c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng ë n−íc ta ®· ®−îc kh¼ng ®Þnh vµ thu
®−îc nhiÒu kÕt qu¶ quan träng. Tuy nhiªn, nh÷ng kÕt qu¶ cña ho¹t ®éng gi¸m s¸t
ho¹t ®éng hµnh chÝnh cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng ch−a
t−¬ng xøng víi môc ®Ých vµ tÇm quan träng cña nã. C¸c chñ thÓ gi¸m s¸t ch−a ph¸t
huy ®−îc vai trß cña m×nh trong ho¹t ®éng gi¸m s¸t. Ho¹t ®éng gi¸m s¸t ch−a ®−îc
120
tiÕn hµnh th−êng xuyªn, tÝnh tÝch cùc, chñ ®éng trong ho¹t ®éng gi¸m s¸t ch−a
®−îc thÓ hiÖn. ë nhiÒu ®Þa ph−¬ng trong c¶ n−íc, ho¹t ®éng gi¸m s¸t ho¹t ®éng
hµnh chÝnh cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng cßn ®−îc ®¸nh
gi¸ mang tÝnh h×nh thøc. Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n d©n ®Õn t×nh tr¹ng nµy lµ
ch−a cã c¬ chÕ ph¸p lý ®¶m b¶o ho¹t ®éng gi¸m s¸t ho¹t ®éng hµnh chÝnh cña c¬
quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng, trong ®ã ph¸p luËt vÒ gi¸m s¸t ho¹t
®éng hµnh chÝnh cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng cßn nhiÒu bÊt
cËp, thiÕu nhiÒu quy ®Þnh vÒ h×nh thøc, ph−¬ng thøc, tr×nh tù thùc hiÖn ho¹t ®éng
gi¸m s¸t cho tõng lo¹i chñ thÓ gi¸m s¸t, ch−a cã quy ®Þnh mang tÝnh khoa häc vÒ
ho¹t ®éng phèi kÕt hîp c¸c ho¹t ®éng gi¸m s¸t. H¬n thÕ n÷a, ph¸p luËt ®iÒu chØnh
ho¹t ®éng gi¸m s¸t ho¹t ®éng hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng cßn nhiÒu v¨n
b¶n d−íi h×nh thøc Ph¸p lÖnh, NghÞ ®Þnh, Quy chÕ nªn hiÖu lùc ph¸p lý kh«ng cao.
Do ®ã, ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng ®ã cÇn thùc hiÖn ®ång bé c¸c gi¶i ph¸p
mµ mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p mang tÝnh cÊp b¸ch ®èi víi ®Æt ra ®èi víi ho¹t ®éng
gi¸m s¸t ho¹t ®éng hµnh chÝnh cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng
lµ viÖc hoµn thiÖn ph¸p luËt vÒ gi¸m s¸t ho¹t ®éng hµnh chÝnh cña c¸c c¬ quan
hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng. HÖ thèng ph¸p luËt nµy ph¶i ®¶m b¶o tÝnh
®éng bé, toµn diÖn, cô thÓ, thèng nhÊt, kh¶ thi vµ ph¶i dÔ thùc hiÖn trong thùc tÕ.
§ång thêi, viÖc hoµn thiÖn ph¸p luËt vÒ gi¸m s¸t ho¹t ®éng hµnh chÝnh cña c¸c
c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng ph¶i ®−îc thùc hiÖn d−íi sù l·nh ®¹o
cña §¶ng thÓ hiÖn ®Ëm nÐt mèi quan hÖ gi÷a §¶ng, Nhµ n−íc vµ nh©n d©n. Bªn
c¹nh ®ã, cÇn ph¸t huy d©n chñ trong c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt nh»m b¶o ®¶m vµ
thu hót sù tham gia cña nh©n d©n vµo ho¹t ®éng gi¸m s¸t ®èi víi ho¹t ®éng gi¸m
s¸t ho¹t ®éng hµnh chÝnh cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng.
Nh− vËy, chØ khi nµo ph¸p luËt vÒ gi¸m s¸t ho¹t ®éng hµnh chÝnh cña
c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng ®−îc hoµn thiÖn th× ho¹t ®éng
gi¸m s¸t ho¹t ®éng hµnh chÝnh cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa
ph−¬ng míi ®−îc thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ trªn thùc tÕ, qua ®ã, quyÒn vµ lîi Ých
hîp ph¸p cña nh©n d©n míi ®−îc b¶o ®¶m qua viÖc tu©n thñ ph¸p luËt cña c¸c
c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng.
121
Danh môc tµi liÖu tham kh¶o
1. NguyÔn Thanh B×nh (1997), T×m hiÓu ph¸p luËt tè tông hµnh chÝnh, Nxb Thµnh
phè Hå ChÝ Minh.
2. NguyÔn Thanh B×nh (2004), ThÈm quyÒn xÐt xö khiÕu kiÖn hµnh chÝnh cña
Tßa ¸n - sù b¶o ®¶m c«ng lý trong quan hÖ gi÷a nhµ n−íc vµ c«ng d©n,
Nxb T− ph¸p, Hµ Néi.
3. NguyÔn Kh¾c Bé (2005), "N©ng cao hiÖu qu¶ gi¸m s¸t cña MÆt trËn Tæ
quèc, c¸c ®oµn thÓ nh©n d©n ®èi víi bé m¸y nhµ n−íc", D©n vËn, (7).
4. ChÝnh phñ (1998), NghÞ ®Þnh sè 29/1998/N§-CP ngµy 11/5 vÒ thùc hiÖn
quy chÕ d©n chñ ë x· (ph−êng, thÞ trÊn), Hµ Néi.
5. ChÝnh phñ (1998), NghÞ ®Þnh sè 71/1998/N§-CP ngµy 8/9 vÒ thùc hiÖn
quy chÕ d©n chñ trong ho¹t ®éng cña c¬ quan, Hµ Néi
6. ChÝnh phñ (1999), NghÞ ®Þnh sè 07/1999/N§-CP ngµy 13/2 vÒ thùc hiÖn
quy chÕ d©n chñ trong ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp nhµ n−íc, Hµ Néi
7. NguyÔn §¨ng Dung (2004), "Vai trß cña MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam
trong giai ®o¹n hiÖn nay", Nghiªn cøu lËp ph¸p, (9).
8. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (1996), V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn
thø VIII, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi.
9. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (2001), V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn
thø IX , Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi.
10. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (2006), V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn
thø X, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi.
11. NguyÔn H¹nh (2000), "Mét sè ý kiÕn vÒ ®æi míi gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè
c¸o cña chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng", D©n chñ vµ ph¸p luËt, (8).
12. HiÕn ph¸p ViÖt Nam (1946, 1959, 1980, 1992) (1995), Nxb ChÝnh trÞ quèc
gia, Hµ Néi.
122
13. Häc viÖn Hµnh chÝnh quèc gia (1995), ThiÕt lËp tµi ph¸n hµnh chÝnh ë
n−íc ta, Nxb Gi¸o dôc, Hµ Néi.
14. Lª V¨n Hße, Gi¸m s¸t cña Quèc héi vµ vÊn ®Ò b¶o ®¶m hiÖu qu¶ gi¸m
s¸t, Kû yÕu héi th¶o vÒ tæ chøc vµ ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Quèc héi
t¹i Nha Trang (29-1/7/2004).
15. Héi ®ång Nhµ n−íc (1958), LuËt Tæ chøc chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng, Hµ Néi.
16. Héi ®ång Nhµ n−íc (1962), LuËt Tæ chøc Héi ®ång nh©n d©n vµ ñy ban
hµnh chÝnh, Hµ Néi.
17. Héi ®ång nh©n d©n tØnh VÜnh Phóc, Ban Ph¸p chÕ (2005), B¸o c¸o kÕt qu¶
ho¹t ®éng n¨m 2005 vµ ch−¬ng tr×nh ho¹t ®éng n¨m 2006, VÜnh Phóc.
18. Héi ®ång nh©n d©n tØnh VÜnh Phóc (2006), B¸o c¸o tæng hîp kÕt qu¶ thùc
hiÖn gi¸m s¸t 6 th¸ng ®Çu n¨m 2006, VÜnh Phóc.
19. NguyÔn Khanh (2005), "ThiÕu mét c¬ chÕ gi¸m s¸t hoµn thiÖn", B¸o Ph¸p
luËt, (222), ngµy 16/9.
20. "MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam víi viÖc gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan
hµnh chÝnh nhµ n−íc" (2001), Qu¶n lý nhµ n−íc, (5).
21. §inh V¨n MËu, Ph¹m Hång Th¸i (2001), T×m hiÓu ph¸p luËt LuËt hµnh
chÝnh ViÖt Nam, Nxb Thµnh phè Hå ChÝ Minh.
22. Hå ChÝ Minh (1996), Toµn tËp, TËp 1, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi
23. Hå ChÝ Minh (1996), Toµn tËp, TËp 2, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi
24. Hå ChÝ Minh (1996), Toµn tËp, TËp 3, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi
25. Hå ChÝ Minh (1996), Toµn tËp, TËp 4, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi
26. Hå ChÝ Minh (1996), Toµn tËp, TËp 5, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi
27. Hå ChÝ Minh (1996), Toµn tËp, TËp 6, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi
28. Hå ChÝ Minh (1996), Toµn tËp, TËp 7, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi
29. Hå ChÝ Minh (1996), Toµn tËp, TËp 8, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi
123
30. Hå ChÝ Minh (1996), Toµn tËp, TËp 9, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi
31. Hå ChÝ Minh (1996), Toµn tËp, TËp 10, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi
32. Hå ChÝ Minh (1996), Toµn tËp, TËp 11, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi
33. Hå ChÝ Minh (1996), Toµn tËp, TËp 12, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi
34. §inh V¨n Minh (1995), Tµi ph¸n hµnh chÝnh so s¸nh, Nxb ChÝnh trÞ quèc
gia, Hµ Néi.
35. Montesquieu (1996), Tinh thÇn ph¸p luËt, Nxb Gi¸o dôc, Hµ Néi.
36. Nh÷ng ®iÓm míi trong Quy chÕ ho¹t ®éng cña Héi ®ång nh©n d©n (2005),
Nxb chÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi.
37. §µo Xu©n Quang (2003), Tr¸ch nhiÖm x· héi cña c¸c nhµ b¸o trong c¬
chÕ thÞ tr−êng d−íi gãc nh×n cña chÝnh trÞ häc, LuËn v¨n cao cÊp lý
luËn chÝnh trÞ, Häc viÖn ChÝnh trÞ Quèc gia Hå ChÝ Minh.
38. Quèc héi (1983), LuËt Tæ chøc Héi ®ång nh©n d©n vµ ñy ban nh©n d©n,
Hµ Néi.
39. Quèc héi (1989), LuËt tæ chøc Héi ®ång nh©n d©n vµ ñy ban nh©n d©n,
Hµ Néi.
40. Quèc héi (1993), LuËt tæ chøc Héi ®ång nh©n d©n vµ ñy ban nh©n d©n,
Hµ Néi.
41. Quèc héi (1998), LuËt KhiÕu n¹i, tè c¸o n¨m 1998 (söa ®æi), Hµ Néi.
42. Quèc héi (1999), LuËt MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam, Hµ Néi.
43. Quèc héi (1999), LuËt b¸o chÝ (söa ®æi bæ sung), Hµ Néi
44. Quèc héi (2002), LuËt Ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt n¨m 1996,
söa ®æi bæ sung, Hµ Néi.
45. Quèc héi (2003), LuËt tæ chøc Héi ®ång nh©n d©n vµ ñy ban nh©n d©n,
Hµ Néi.
46. Quèc héi (2004), LuËt Thanh tra, Hµ Néi.
124
47. Phan B¸ Sang (2006), "Ho¹t ®éng gi¸m s¸t t¸c ®éng s©u s¾c ®Õn hiÖu lùc
vµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña Héi ®ång nh©n d©n", B¸o Ng−êi ®¹i biÓu
nh©n d©n, (189).
48. Vò M¹nh Th«ng (1998), N©ng cao hiÖu lùc ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Héi
®ång nh©n d©n cÊp tØnh trong ®iÒu kiÖn ®æi míi ë ViÖt Nam hiÖn nay,
LuËn v¨n th¹c sÜ khoa häc luËt häc, Hµ Néi.
49. §ç Duy Th−êng (2006), "Ph¸t huy vai trß cña MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam
trong viÖc thùc hiÖn gi¸m s¸t ®èi víi c¸n bé, c«ng chøc, ®¶ng viªn ë
khu d©n c−", MÆt trËn Tæ quèc, (22).
50. TØnh ñy VÜnh Phóc (2005), B¸o c¸o c«ng t¸c n¨m 2005 vµ ph−¬ng h−íng
ho¹t ®éng n¨m 2006, VÜnh Phóc.
51. TØnh ñy VÜnh Phóc (2005), B¸o c¸o tæng kÕt thùc hiÖn chØ thÞ 09/CT-TW
vµ ph¸p luËt khiÕu n¹i, tè c¸o, VÜnh Phóc.
52. Tßa ¸n nh©n d©n tØnh VÜnh Phóc (2005), B¸o c¸o c«ng t¸c ngµnh tßa ¸n
nh©n d©n tØnh VÜnh Phóc n¨m 2005 vµ ph−¬ng h−íng nhiÖm vô n¨m
2006, (Tr×nh bµy tr−íc kú häp thø V Héi ®ång nh©n d©n tØnh khãa
XIV), VÜnh Phóc.
53. Tßa ¸n nh©n d©n tØnh VÜnh Phóc (2006), B¸o c¸o c«ng t¸c 6 th¸ng ®Çu
n¨m 2006 cña ngµnh Tßa ¸n nh©n d©n, VÜnh phóc.
54. Tõ ®iÓn tiÕng ViÖt (1999), Nxb Th«ng tin v¨n hãa, Hµ Néi.
55. §µo TrÝ óc vµ Vâ Kh¸nh Vinh (§ång chñ biªn) (2003), Gi¸m s¸t vµ c¬ chÕ
gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn quyÒn lùc nhµ n−íc, Nxb C«ng an nh©n d©n,
Hµ Néi.
56. ñy ban MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam tØnh VÜnh Phóc (2005), Th«ng b¸o
cña ñy ban MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam tØnh VÜnh Phóc trong c«ng
t¸c tham gia x©y dùng chÝnh quyÒn n¨m 2005 (t¹i kú häp thø 5 Héi
®ång nh©n d©n tØnh khãa XIV), VÜnh Phóc.
125
57. ñy ban nh©n d©n - ñy ban MÆt trËn Tæ quèc quËn Hai Bµ Tr−ng (2006),
Mét sè ®iÒu cÇn biÕt vÒ Quy chÕ MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam gi¸m s¸t
c¸n bé, c«ng chøc, ®¶ng viªn ë khu d©n c− (theo NghÞ quyÕt liªn tÞch
sè 05 cña ChÝnh phñ vµ ñy ban Trung −¬ng MÆt trËn Tæ quèc ViÖt
Nam), Hµ Néi.
58. ñy ban Th−êng vô Quèc héi, Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n hµnh
chÝnh, Hµ Néi.
59. ñy ban Trung −¬ng MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam (2006), B¸o c¸o t×nh h×nh
triÓn khai vµ kÕt qu¶ b−íc ®Çu thùc hiÖn Th«ng t− sè 06 vÒ lÊy phiÕu
tÝn nhiÖm ®èi víi c¸c chøc vô chñ chèt do Héi ®ång nh©n d©n x· bÇu
ra vµ tr−ëng th«n, Hµ Néi.
60. V¨n phßng Quèc héi (2002), Vai trß cña Héi ®ång nh©n d©n trong viÖc
ph¸t huy d©n chñ ë c¬ së, Kû yÕu Héi th¶o ë NghÖ An, ngµy 2 - 4/5.
61. V¨n phßng Quèc héi (2002), Tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña chÝnh quyÒn ®Þa
ph−¬ng, Kû yÕu héi th¶o ë §µ N½ng, ngµy 17 -18/6.
62. NguyÔn Nh− ý (Chñ biªn) (1998), §¹i tõ ®iÓn tiÕng ViÖt, Nxb V¨n hãa
th«ng tin, Hµ Néi.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Hoàn thiện pháp luật về giám sát hoạt động hành chính của các cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương - từ thực tiễn tỉnh Vĩnh Phúc.pdf