MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Đất đai - nguồn tài nguyên quý giá của mỗi quốc gia luôn gắn liền với chính sách phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm an ninh quốc phòng. Chính vì vậy, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ quốc gia và xây dựng chính sách phát triển, khai thác các nguồn lợi từ đất đai là hai nhiệm vụ song song của bất cứ nhà nước nào trên thế giới.
Với đặc thù lịch sử của Việt Nam qua mấy nghìn năm đấu tranh giữ nước và dựng nước nên hơn ai hết, Việt Nam hiểu rõ giá trị của đất đai và lãnh thổ thiêng liêng của mình.
Sau khi thống nhất đất nước (năm 1975) Đảng và Nhà nước ta đã tiến hành nhiều biện pháp nhằm quản lý, khai thác một cách hiệu quả đất đai, tài nguyên trong lòng đất, rừng núi, sông, biển để phục vụ cho công cuộc xây dựng đất nước. Trong quản lý, khai thác và sử dụng đất, nhiều dự án lớn đã được Nhà nước đầu tư phát triển nhằm phát triển kinh tế, đồng thời phục vụ hiệu quả đời sống của nhân dân. Trong quản lý nhà nước về đất đai, Đảng, Nhà nước đã thành lập cơ quan cấp Bộ với chức năng tham mưu cho Chính phủ trong quản lý và sử dụng đất đai, đồng thời là cơ quan được Chính phủ giao nhiệm vụ thực hiện các biện pháp quản lý nhà nước đối với đất đai và các tài nguyên có trong lòng đất. Để thực hiện việc quản lý, Nhà nước quan tâm xây dựng và từng bước hoàn thiện hệ thống các văn bản pháp luật quy định về quản lý, sử dụng, khai thác nguồn lợi từ đất đai. Sau hơn 60 năm kể từ ngày Hồ Chủ tịch ra sắc lệnh về đất đai đến nay, hệ thống các văn bản pháp luật về đất đai từng bước được hoàn thiện. Từ chỗ Nhà nước chỉ quản lý đất đai bằng các văn bản có hiệu lực pháp lý như nghị định của Chính phủ, thông tư của các Bộ, đến nay Luật đất đai năm 1993 đã được sửa đổi hoàn thiện và được thay thế bằng Luật đất đai năm 2003.
Trong cơ chế hành chính quan liêu bao cấp của nền kinh tế sản xuất hiện vật ở nước ta đã dẫn đến việc sử dụng, khai thác nguồn lợi từ đất đai chưa hiệu quả. Từ khi đổi mới toàn diện các lĩnh vực của đời sống xã hội (1986), khởi đầu là đổi mới nền kinh tế theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước, đất đai đang được khai thác, sử dụng hiệu quả hơn. Đảng và Nhà nước đã có chủ trương đúng đắn và sáng suốt trong việc sử dụng nguồn lợi đất đai để kêu gọi đầu tư nước ngoài vào Việt Nam. Có thể nói, Việt Nam đã thành công trong việc sử dụng đất đai và nguồn lợi từ đất để hợp tác đầu tư với nước ngoài. Điều đó được minh chứng qua tỉ lệ các dự án đầu tư nước ngoài dưới hình thức doanh nghiệp liên doanh mà chủ yếu bên Việt Nam góp vốn kinh doanh bằng quyền sử dụng đất và những đóng góp của đầu tư trực tiếp nước ngoài đối với nền kinh tế Việt Nam trong những năm qua. Những thành công trong việc sử dụng và khai thác lợi thế từ đất đai trong lĩnh vực đầu tư trực tiếp nước ngoài đang được củng cố và phát triển. Tuy vậy, việc sử dụng đất đai trong đầu tư nước ngoài tại Việt Nam còn bộc lộ nhiều vấn đề bất cập làm ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Đặc biệt là việc cụ thể hoá chính sách về đất đai nhằm thu hút đầu tư nước ngoài của Nhà nước ta trong giai đoạn đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước trong thời kỳ hội nhập kinh tế quốc tế đang diễn ra mạnh mẽ, trong đó các quy định pháp luật và quản lý nhà nước về đất đai được xem là những hạn chế, thậm chí cản trở hoạt động đầu tư cần phải được khắc phục.
Hay nói một cách khác, nhu cầu hoàn thiện pháp luật trong quản lý hành chính nhà nước là một thực tế khách quan cả về phương diện lý luận và thực tiễn.
Trên phương diện lý luận có thể xác định những lý do sau đây:
Luật đất đai ở nước ta cần được sửa đổi, bổ sung. Vì pháp luật phản ánh thực tế chứ pháp luật không làm ra thực tế theo nghĩa: Các nhà lập pháp không thể sáng tạo ra các quan hệ xã hội mà chỉ ghi chép phản ánh những quan hệ xã hội vào trong pháp luật. Trên cơ sở khẳng định pháp luật có vai trò chủ yếu tác động đến sự phát triển và ổn định xã hội, do đó Luật đất đai cần được sửa đổi cho phù hợp với thực tế. Ở Việt Nam hiện nay cho thấy, việc tổ chức xây dựng cơ cấu kinh tế vùng miền, các tỉnh và thành phố, việc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước phải gắn với công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp và nông thôn; việc phát huy tính tích cực của cơ chế thị trường, thực tế đó cần được phản ánh vào nội dung của pháp luật đất đai.
- Pháp luật nói chung và pháp luật đất đai nói riêng là công cụ của quản lý hành chính nhà nước. Song quản lý hành chính nhà nước là một quá trình hoạt động đang được hoàn thiện cả về chính sách đất đai, về cơ chế quản lý, hình thức, phương pháp và mục tiêu quản lý trong những giai đoạn cụ thể. Do vậy, pháp luật trong quản lý hành chính về đất đai nói chung và thuê đất nói riêng với tư cách là một lĩnh vực pháp luật cần được hoàn thiện.
Trên phương diện thực tiễn, các quan hệ xã hội phát sinh trong quá trình quản lý hành chính đối với doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đang ngày càng gia tăng cả về số lượng cũng như tính chất phức tạp.
- Việc sắp xếp lại các doanh nghiệp nhà nước thông qua các hình thức như: cổ phần hóa, bán, khoán, cho thuê có thể dẫn đến thay đổi sở hữu, kéo theo chế độ sử dụng đất.
- Các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, nhất là doanh nghiệp liên doanh, thay vì góp vốn bằng quyền sử dụng đất, bằng thuê đất nhiều hơn; và không chỉ trong khu công nghiệp, khu chế xuất mà còn thuê đất ở ngoài.
Việc phân cấp quản lý đất đai theo cấp hành chính giữa Trung ương và địa phương, theo ngành và lãnh thổ đã phát sinh các hiện tượng: quy hoạch chồng chéo, hoặc tùy tiện; tình trạng dựa dẫm, thậm chí cục bộ bản vị, địa phương chủ nghĩa trong quy hoạch đất đai, định giá đền bù, giá thuê đất v.v Rõ ràng những nội dung về quyền và nghĩa vụ của các cơ quan quản lý hành chính - với tư cách là chủ sở hữu đại diện của Nhà nước về đất đai cần phải sửa đổi bổ sung hoàn thiện, đặc biệt là các quy định về thủ tục hành chính trong quan hệ giữa cơ quan hành chính và doanh nghiệp.
Thực tế cũng cho thấy, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài rất cần sự công khai, minh bạch, ổn định trong quản lý nhà nước về đất đai. Ở khía cạnh khác, không phải khi nào doanh nghiệp cũng thực hiện pháp luật về đất đai nói chung và sử dụng đất trong thuê đất nói riêng một cách đúng đắn và nghiêm túc. Hiện tượng chuyển đổi mục đích thuê đất trái pháp luật, hoặc kéo dài thời gian thực hiện dự án, hoặc môi trường, môi sinh bị ô nhiễm đang cần có những biện pháp pháp lý với những chế tài nghiêm khắc.
Tóm lại, hoàn thiện pháp luật ở lĩnh vực trên là có cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn.
Với những lý do trên tôi chọn đề tài: "Hoàn thiện pháp luật về quản lý hành chính nhà nước đối với các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực thuê đất ở Việt Nam hiện nay" làm luận văn thạc sĩ luật, chuyên ngành Lý luận và lịch sử nhà nước và pháp luật.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Vấn đề xây dựng và hoàn thiện pháp luật đất đai nói chung và lĩnh vực đầu tư nước ngoài nói riêng, cũng như quản lý nhà nước bằng pháp luật về đất đai đã thu hút nhiều nhà nghiên cứu và nhiều công trình khoa học cũng đã được công bố có liên quan đến đề tài này.
Có thể liệt kê các công trình khoa học chủ yếu sau đây:
+ GS.TSKH Đào Trí Úc: "Nhà nước và pháp luật của chúng ta trong sự nghiệp đổi mới", Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội, 1997;
+ Hoàng Phước Hiệp: "Cơ chế điều chỉnh pháp luật trong lĩnh vực đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Việt Nam", Luận án tiến sĩ Luật học;
+ Quách Sĩ Hùng: "Tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa trong quản lý nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa", Luận án phó tiến sĩ Luật học;
+ Nguyễn Mạnh Tuấn: "Cơ sở khoa học của việc hoàn thiện khung pháp luật về đầu tư nước ngoài tại Việt Nam", Luận án tiến sĩ Luật học;
+ Nguyễn Thanh Phú: "Địa vị pháp lí của doanh nghiệp liên doanh theo luật đầu tư nước ngoài tại Việt Nam", Luận án tiến sĩ luật học;
+ Nguyễn Quang Tuyến: "Địa vị pháp lý của người sử dụng đất trong các giao dịch dân sự, thương mại về đất đai", Luận án tiến sĩ luật học;
+ Vũ Trường Sơn: "Đầu tư trực tiếp nước ngoài với tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam", Nxb Thống kê, Hà Nội, 1997.
+ Trường Đại học Luật Hà Nội: "Giáo trình Luật kinh tế", Nxb Giáo dục, Hà Nội, 1997.
Ngoài ra, cũng có nhiều nhà nghiên cứu luật học như Lưu Văn Đạt, Hoàng Thế Liên, Hà Hùng Cường cũng đã có công trình nghiên cứu về pháp luật đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Việt Nam, trong đó có đề cập đến lĩnh vực quản lý nhà nước về đất đai.
Các công trình khoa học nêu trên đã góp vào kho tàng lý luận chung cũng như lý luận chuyên ngành kinh tế và đất đai. Là người đã và đang nghiên cứu hệ thống pháp luật về đất đai trong lĩnh vực đầu tư trực tiếp nước ngoài, tác giả nhận thấy cần thiết phải tham khảo, kế thừa, vận dụng kết quả của các công trình trên. Tuy nhiên, chưa có công trình nào nghiên cứu toàn diện và cụ thể về lĩnh vực pháp luật trong quản lý hành chính nhà nước đối với doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài về thuê đất, vì vậy, có thể xem đề tài: "Hoàn thiện pháp luật về quản lý hành chính nhà nước đối với các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực thuê đất ở Việt Nam hiện nay" là công trình đầu tiên nghiên cứu về vấn đề này.
3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn
* Mục đích:
Nghiên cứu để góp phần làm rõ những cơ sở lý luận của pháp luật về quản lý hành chính nhà nước đối với doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực thuê đất; trên cơ sở đánh giá thực trạng pháp luật và công tác quản lý nhà nước về đất đai trong lĩnh vực đầu tư nước ngoài nói chung, đối với các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài nói riêng để xác định phương hướng, đề xuất giải pháp hoàn thiện pháp luật về quản lý hành chính nhà nước đối với doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực thuê đất.
* Nhiệm vụ của luận văn:
Để đạt được mục đích trên, việc nghiên cứu luận văn có các nhiệm vụ sau:
- Làm sáng tỏ các khái niệm: Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài và nhu cầu sử dụng đất của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam; nghiên cứu khái niệm, đặc điểm, nội dung và vai trò của pháp luật về quản lý hành chính nhà nước đối với các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực thuê đất ở Việt Nam hiện nay.
- Phân tích làm rõ thực trạng pháp luật về quản lý hành chính nhà nước đối với các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực thuê đất ở Việt Nam hiện nay.
- Đề xuất một số phương hướng và giải pháp cơ bản để hoàn thiện pháp luật trong quản lý hành chính nhà nước đối với các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực thuê đất ở Việt Nam hiện nay.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
* Đối tượng nghiên cứu: Luận văn chủ yếu tập trung nghiên cứu pháp luật về quản lý hành chính nhà nước đối với các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực thuê đất ở Việt Nam hiện nay.
* Phạm vi nghiên cứu: Phạm vi nghiên cứu của luận văn chủ yếu là các văn bản pháp luật về đất đai, đầu tư nước ngoài và lĩnh vực thuê đất của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam.
5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
Quan điểm để nghiên cứu đề tài của tác giả dựa trên quan điểm của Đảng và Nhà nước trong quản lý nhà nước về đất đai trong lĩnh vực đầu tư nước ngoài. Quan điểm đó được thể hiện trong các văn kiện Đại hội Đảng, trong Luật đất đai 2003, trong Luật đầu tư nước ngoài tại Việt Nam trước đây, Luật đầu tư năm 2005, Luật doanh nghiệp năm 2005.
Để vận dụng tốt quan điểm của Đảng và Nhà nước trong việc nghiên cứu đề tài, tác giả sử dụng phương pháp biện chứng khoa học, nghĩa là phân tích, đánh giá, bình luận pháp luật trong quản lý nhà nước đối với đất thuê của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài trong sự vận động phát triển biện chứng, phù hợp với quy luật phát triển kinh tế nói chung và đặc thù trong xây dựng nền kinh tế thị trường ở Việt Nam nói riêng.
Bên cạnh đó, để việc nghiên cứu đề tài được chính xác, khoa học, tác giả còn sử dụng các phương pháp so sánh sự phát triển của pháp luật về đất đai ở Việt Nam và giữa pháp luật Việt Nam với pháp luật về đất đai của các nước khác trong khu vực và thế giới. Ngoài ra, tác giả còn sử dụng các phương pháp điều tra xã hội, phân tích, dự báo, tổng hợp để nghiên cứu đề tài này.
6. Đóng góp về khoa học của luận văn
- Góp phần làm rõ những cơ sở lý luận và xây dựng khái niệm, đặc điểm, nội dung pháp luật trong quản lý hành chính nhà nước đối với doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thuê đất.
- Khảo sát, đánh giá thực trạng pháp luật về thuê đất của doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.
- Xác định phương hướng và đề xuất các giải pháp hoàn thiện pháp luật trong quản lý nhà nước đối với đất thuê của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài ở Việt Nam.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, nội dung của luận văn gồm 3 chương, 7 tiết.
128 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2514 | Lượt tải: 2
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Hoàn thiện pháp luật về quản lý hành chính nhà nước đối với các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực thuê đất ở Việt Nam hiện nay, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
[17, tr. 29], cßn theo NghÞ quyÕt Héi nghÞ lÇn thø 7 Ban ChÊp
hµnh Trung −¬ng §¶ng khãa IX th× mét trong nh÷ng nguyªn nh©n lµm gi¶m
hiÖu lùc qu¶n lý nhµ n−íc vÒ ®Êt ®ai ®ã lµ mét bé phËn c¸n bé tham nhòng
trong c«ng t¸c qu¶n lý, sö dông ®Êt ®ai g©y ¶nh h−ëng xÊu trong x· héi vµ g©y
bÊt b×nh trong nh©n d©n.
§Ó kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ trªn, ®ång thêi n©ng cao vai trß, ý thøc
vµ tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, n¨ng lùc tr×nh ®é chuyªn m«n cña ®éi ngò c¸n bé,
c«ng chøc lµm c«ng t¸c ®Þa chÝnh nãi chung, thùc hiÖn c¸c thñ tôc, t¸c nghiÖp
vµ quyÕt ®Þnh cho thuª ®Êt ®èi víi c¸c dù ¸n ®Çu t− n−íc ngoµi nãi riªng, cÇn
ph¶i thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p nh−:
Thø nhÊt, tuyÓn dông c¸n bé ®Þa chÝnh ph¶i cã ®ñ c¸c tiªu chuÈn b»ng
cÊp vµ n¨ng lùc thùc tiÔn, vÝ dô ph¶i cã tr×nh ®é ngo¹i ng÷, tr×nh ®é vi tÝnh
thµnh th¹o (yªu cÇu nµy tïy vµo viÖc tuyÓn dông vµo c¸c vÞ trÝ lµm viÖc kh¸c
nhau, ë c¸c cÊp kh¸c nhau), viÖc c¸c tØnh, thµnh nh− Thµnh phè Hå ChÝ Minh,
B×nh D−¬ng, §ång Nai, Bµ RÞa - Vòng Tµu, v.v... ®· qu¸n triÖt nguyªn t¾c c¸c
cÊp l·nh ®¹o cao nhÊt cña ®Þa ph−¬ng ®Òu ph¶i tù m×nh g−¬ng mÉu vµ qu¸n
triÖt cho cÊp d−íi quan ®iÓm coi c¸c khã kh¨n mµ doanh nghiÖp gÆp ph¶i còng
chÝnh lµ khã kh¨n cña m×nh, ph¶i kÞp thêi n¾m b¾t vµ xö lý ®Ó th¸o gì cho
doanh nghiÖp. §éi ngò c¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc trùc tiÕp lµm c«ng t¸c
qu¶n lý nhµ n−íc ®èi víi doanh nghiÖp ®Òu ®−îc ®ßi hái rÊt cao vÒ tiªu chuÈn,
103
phÈm chÊt ®¹o ®øc, n¨ng lùc chuyªn m«n vµ sù nhiÖt t×nh víi c«ng viÖc lµ mét
trong nh÷ng bµi häc hay cÇn nh©n réng ®Ó triÓn khai thùc hiÖn trªn ph¹m vi c¶
n−íc [72, tr. 1]. Do vËy, c¸c doanh nghiÖp nãi chung, trong ®ã cã doanh
nghiÖp cã vèn ®Çu t− n−íc ngoµi cã rÊt nhiÒu thuËn lîi vµ hµi lßng khi thùc
hiÖn c¸c dù ¸n kinh doanh ë c¸c tØnh nµy, tõ viÖc tiÕn hµnh c¸c thñ tôc cÊp
phÐp ®Çu t− ®Õn viÖc thuª ®Êt vµ thùc hiÖn c¸c quyÒn cña ng−êi sö dông ®Êt
®Òu ®−îc tiÕn hµnh mét c¸ch nhanh chãng.
Thø hai, cã chÕ ®é ®·i ngé hîp lý vÒ l−¬ng, phô cÊp vµ c¸c −u ®·i kh¸c
nh»m khuyÕn khÝch, ®éng viªn c¸n bé lµm c«ng t¸c ®Þa chÝnh chuyªn t©m vµ
nhiÖt t×nh víi c«ng viÖc.
Thø ba, quy ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm, quyÒn h¹n cña tõng bé phËn phßng
ban, cña tõng c¸n bé c«ng chøc trong viÖc thùc hiÖn c¸c c«ng ®o¹n, thñ tôc
cña mét qu¸ tr×nh thuª ®Êt tõ lóc b¾t ®Çu thñ tôc thuª ®Êt ®Õn kh©u kÕt thóc dù
¸n, hîp ®ång thuª ®Êt.
Thø t−, ph¶i cã chÕ tµi xö lý nghiªm kh¾c nh÷ng hµnh vi vi ph¹m ph¸p
luËt vÒ ®Êt ®ai; khen th−ëng xøng ®¸ng vµ xö ph¹t nghiªm minh nh÷ng hµnh
vi vi ph¹m ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai. CÇn bæ sung c¸c chÕ tµi vÒ h×nh sù, vµ cÇn ®−a
ra xö lý vÒ h×nh sù nhiÒu h¬n c¸c vô vi ph¹m ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai ®Ó r¨n ®e,
lµm g−¬ng qua ®ã h¹n chÕ, phßng ngõa c¸c hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt ®Êt ®ai
t−¬ng tù.
Thø n¨m, t¨ng c−êng c¬ chÕ gi¸m s¸t, thanh tra vÒ ®Êt ®ai ®Ó kÞp thêi
ph¸t hiÖn sai ph¹m ®Ó xö lý trong qu¸ tr×nh thuª ®Êt thùc hiÖn dù ¸n s¶n xuÊt
kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp ®Çu t− n−íc ngoµi t¹i ViÖt Nam.
Thø s¸u, ph¶i th−êng xuyªn båi d−ìng, tËp huÊn n©ng cao tr×nh ®é
nghiÖp vô qu¶n lý ®Êt ®ai, ®Æc biÖt ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai, ph¸p luËt ®Çu t−,
ch−¬ng tr×nh c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh, ph¸p luËt thuÕ, v.v... vµ c¸c lÜnh vùc
ph¸p luËt kh¸c liªn quan ®Õn ®Êt ®ai.
104
Víi viÖc thùc hiÖn ®ång thêi nh÷ng gi¶i ph¸p nh− vËy, hy väng r»ng
nÕu chóng ta gi¶i quyÕt ®−îc tèt hµng lo¹t c¸c vÊn ®Ò nªu trªn, trong ®ã ®Æc
biÖt lµ vÊn ®Ò con ng−êi sÏ lµ c¬ së ®Ó thùc hiÖn tèt c¸c c«ng viÖc qu¶n lý nhµ
n−íc vÒ thuª ®Êt ®èi víi c¸c dù ¸n ®Çu t− n−íc ngoµi.
3.3. C¸c gi¶i ph¸p c¬ b¶n ®Ó hoµn thiÖn ph¸p luËt ®Êt ®ai
trong qu¶n lý nhµ n−íc ®èi víi ®Êt thuª cña c¸c doanh
nghiÖp cã vèn ®Çu t− n−íc ngoµi
Nh»m t¹o m«i tr−êng lµnh m¹nh thu hót ®Çu t− n−íc ngoµi cïng víi
viÖc ph¸t huy tèi ®a néi lùc trong n−íc ®Ó nhanh chãng thùc hiÖn thµnh c«ng
sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n−íc, th× yªu cÇu cña viÖc hoµn
thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt nãi chung, ph¸p luËt ®Êt ®ai nãi riªng lµ mét ®ßi hái
mang tÝnh chÊt tÊt yÕu, kh¸ch quan. Trªn c¬ së nh÷ng ph−¬ng h−íng chñ yÕu
vÒ mÆt x©y dùng chÝnh s¸ch, hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt ®Êt ®ai phï hîp víi
ph¸p luËt vÒ ®Çu t−; n©ng cao hiÖu lùc qu¶n lý nhµ n−íc vÒ ®Êt ®ai, chóng ta
ph¶i thùc hiÖn ®ång thêi c¸c gi¶i ph¸p c¬ b¶n sau ®Ó tiÕp tôc hoµn thiÖn h¬n
n÷a ph¸p luËt ®Êt ®ai trong qu¶n lý nhµ n−íc ®èi víi ®Êt thuª cña c¸c doanh
nghiÖp cã vèn ®Çu t− n−íc ngoµi.
3.3.1. Thùc hiÖn th−êng xuyªn c«ng t¸c quy ho¹ch ®Êt ®ai theo
h−íng ph©n lo¹i theo vïng, miÒn vµ lîi thÕ cña tõng lo¹i ®Êt ®ai
LuËt ®Êt ®ai 2003 ®· quy ®Þnh quy ho¹ch, kÕ ho¹ch sö dông ®Êt ph¶i
phï hîp víi chiÕn l−îc, quy ho¹ch tæng thÓ, kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x·
héi, quèc phßng, an ninh. Quy ho¹ch, kÕ ho¹ch sö dông ®Êt cña c¶ n−íc ph¶i
thÓ hiÖn nhu cÇu sö dông ®Êt cña cÊp tØnh, quy ho¹ch, kÕ ho¹ch sö dông ®Êt
cña c¶ n−íc lµ c¬ së ®Ó ChÝnh phñ xÐt duyÖt quy ho¹ch, kÕ ho¹ch sö dông ®Êt
c¸c tØnh, thµnh phè trùc thuéc Trung −¬ng, Bé Quèc phßng, Bé C«ng an.
Quy ho¹ch sö dông ®Êt lµ viÖc ph©n bæ quü ®Êt g¾n víi môc ®Ých sö
dông theo mÆt b»ng trong kú quy ho¹ch [17, tr. 30]. Môc tiªu cña viÖc lËp quy
ho¹ch ®Êt ®ai lµ x©y dùng c¬ së khoa häc lµm c¨n cø cho viÖc x©y dùng kÕ
105
ho¹ch sö dông ®Êt, nh»m lùa chän ph−¬ng ¸n sö dông ®Êt ®¹t hiÖu qu¶ cao
nhÊt vÒ kinh tÕ, x· héi, m«i tr−êng, sinh th¸i, an ninh, quèc phßng.
Quy ho¹ch, kÕ ho¹ch sö dông ®Êt lµ mét trong nh÷ng c«ng cô quan
träng ®Ó nhµ n−íc thèng nhÊt qu¶n lý ®èi víi toµn bé ®Êt ®ai, b¶o ®¶m cho ®Êt
®ai ®−îc sö dông hîp lý, tiÕt kiÖm vµ cã hiÖu qu¶. Th«ng qua quy ho¹ch, kÕ
ho¹ch sö dông ®Êt, nhµ n−íc thùc hiÖn quyÒn ®Þnh ®o¹t vÒ ®Êt ®ai, n¾m ®−îc
quü ®Êt ®ai ®Õn tõng lo¹i ®Êt, b¶o ®¶m c¬ së ph¸p lý cho viÖc cho thuª ®Êt, cã
c¬ së ®Ó ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch ®Êt ®ai theo h−íng sö dông ®Êt ®ai tiÕt kiÖm,
cã hiÖu qu¶, ®ång thêi dù tÝnh ®−îc nguån thu ng©n s¸ch nhµ n−íc.
XuÊt ph¸t tõ vÞ trÝ, vai trß vµ tÇm quan träng cña c«ng t¸c lËp quy
ho¹ch, kÕ ho¹ch sö dông ®Êt nh− vËy, LuËt ®Êt ®ai 2003 ®· quy ®Þnh kh¸ ®Çy
®ñ c¸c vÊn ®Ò vÒ quy ho¹ch ®Êt nh− vÒ nguyªn t¾c, c¨n cø lËp quy ho¹ch sö
dông ®Êt, néi dung quy ho¹ch sö dông ®Êt, kú quy ho¹ch sö dông ®Êt, thÈm
quyÒn lËp quy ho¹ch, c«ng bè vµ thùc hiÖn quy ho¹ch.
MÆc dï ®· cã nhiÒu c¸c quy ®Þnh cÇn thiÕt liªn quan ®Õn quy ho¹ch ®Êt
®ai nh− vËy, tuy nhiªn qu¸ tr×nh thùc hiÖn quy ho¹ch ®Êt ®ai theo LuËt ®Êt ®ai
trong thêi gian qua ®· gÆp kh«ng Ýt nh÷ng v−íng m¾c nhÊt ®Þnh, cô thÓ nh−:
Thø nhÊt, mÆc dï §iÒu 21 ®· ®−a ra 8 nguyªn t¾c cho qu¸ tr×nh lËp
quy ho¹ch nh−ng c¸c chuÈn mùc (yªu cÇu) cho b¶n th©n tõng nguyªn t¾c cña
quy ho¹ch l¹i kh«ng cã nªn thiÕu tÝnh ®Þnh h−íng vÒ chÝnh s¸ch.
Thø hai, thêi gian cho thuª ®Êt dµi, kú quy ho¹ch ng¾n dÉn ®Õn kh¶
n¨ng rñi ro lín cho phÝa nhµ ®Çu t− n−íc ngoµi khi thuª ®Êt t¹i ViÖt Nam.
Theo §iÒu 24 LuËt ®Êt ®ai 2003 th× kú quy ho¹ch tæng thÓ ®−îc x¸c ®Þnh lµ 10
n¨m vµ quy ho¹ch tæng thÓ sÏ cã thÓ ®−îc xem xÐt vµ söa ®æi 5 n¨m mét lÇn.
Trong khi ®ã, thêi h¹n cho thuª ®Êt ®èi víi c¸c dù ¸n ®Çu t− n−íc ngoµi
th−êng lµ 50 n¨m, tèi ®a cã thÓ lªn ®Õn 70 n¨m (kho¶n 3 §iÒu 67). Do vËy,
khi ®iÒu chØnh, thay ®æi quy ho¹ch th× phÇn lín rñi ro lµ do doanh nghiÖp g¸nh
chÞu. MÆc dï l−êng tr−íc ®−îc ®iÒu nµy, §iÒu 11 vÒ b¶o ®¶m ®Çu t− trong
106
tr−êng hîp thay ®æi ph¸p luËt, chÝnh s¸ch ®· ®−îc LuËt ®Çu t− 2005 quy ®Þnh
theo h−íng b¶o vÖ quyÒn lîi cho nhµ ®Çu t− nh−ng còng kh«ng thÓ xãa bá hÕt
®−îc t©m lý lo sî ph¶i di dêi dù ¸n ®Çu t− cña doanh nghiÖp. V× vËy, c¸c nhµ
®Çu t− th−êng lùa chän ph−¬ng ¸n ®Çu t− ng¾n h¹n, kh«ng bÒn v÷ng, hËu qu¶
tÊt yÕu lµ hiÖu qu¶ khai th¸c ®Êt ®ai sÏ kh«ng ®¹t møc tèi −u.
Thø ba, chÊt l−îng cña quy ho¹ch phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè, trong
®ã quan träng nhÊt lµ tÇm nh×n vµ n¨ng lùc cña toµn bé hÖ thèng, n¨ng lùc cña
®éi ngò c¸n bé. Qu¸ tr×nh x©y dùng n¨ng lùc lµ mét qu¸ tr×nh dµi h¹n trong
khi n¨ng lùc ®éi ngò c¸n bé hiÖn t¹i ch−a ®¸p øng, ch−a kÓ ®Õn viÖc m«i
tr−êng kinh tÕ, chÝnh trÞ quèc tÕ thay ®æi rÊt nhanh chãng, chøa ®ùng nhiÒu
yÕu tè kh«ng thÓ dù ®o¸n tr−íc ®−îc. Do nh÷ng h¹n chÕ, rñi ro nªn viÖc thùc
hiÖn th−êng xuyªn c«ng t¸c quy ho¹ch ®Êt ®ai, trong ®ã chó träng ®Õn viÖc
ph©n lo¹i theo vïng, miÒn vµ lîi thÕ cña tõng lo¹i ®Êt ®ai lµ ®iÒu hÕt søc cÇn
thiÕt. Th«ng qua viÖc thùc hiÖn th−êng xuyªn c«ng t¸c quy ho¹ch ®Êt ®ai sÏ
gãp phÇn thùc hiÖn viÖc ®Òn bï tháa ®¸ng, b¶o ®¶m b¶o vÖ kÞp thêi quyÒn vµ
lîi Ých cña doanh nghiÖp ®Çu t− khi hä ph¶i di dêi v× thay ®æi quy ho¹ch.
ViÖc thùc hiÖn th−êng xuyªn c«ng t¸c quy ho¹ch ®Êt ®ai theo h−íng
ph©n lo¹i theo vïng, miÒn vµ lîi thÕ cña tõng lo¹i ®Êt ®ai gióp cho nhµ n−íc
cã c¬ së ®iÒu chØnh møc −u ®·i ®Çu t− thÝch hîp øng víi tõng thêi kú, chuyÓn
dÞch ®Þa bµn, lÜnh ®Çu t−. VÝ dô, qua thùc hiÖn kÕ ho¹ch sö dông ®Êt ®Õn n¨m
2005 ta thÊy ®Êt chuyªn dïng t¨ng 4,10% (54.542 ha) so víi chØ tiªu ®−îc
Quèc héi quyÕt ®Þnh, chñ yÕu lµ do qu¸ tr×nh ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn
®¹i hãa ®· thu hót ®Çu t− ngµy cµng nhiÒu, m«i tr−êng ®Çu t− ®−îc c¶i thiÖn,
nhu cÇu thùc tÕ ®ßi hái x©y dùng nhiÒu khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt, khu
c«ng nghÖ cao, khu kinh tÕ thuéc c¸c vïng kinh tÕ träng ®iÓm nhiÒu h¬n kÕ
ho¹ch dù kiÕn, mét sè tr−êng hîp cÇn triÓn khai tr−íc mét sè dù ¸n ®Ó kh«ng
bá lì c¬ héi ®Çu t− cña c¸c nhµ ®Çu t− n−íc ngoµi [17, tr. 6]. Tõ ®ã, chóng ta
cã chÝnh s¸ch ®iÒu chØnh ®Ó t¨ng quü ®Êt chuyªn dïng phôc vô nhu cÇu thuª
®Êt s¶n xuÊt kinh doanh cho doanh nghiÖp.
107
Còng qua gi¶i ph¸p thùc hiÖn th−êng xuyªn c«ng t¸c quy ho¹ch ®Êt
®ai theo lîi thÕ cña tõng lo¹i ®Êt mµ chóng ta biÕt ®−îc nh÷ng h¹n chÕ, yÕu
kÐm trong viÖc cho thuª c¸c lo¹i ®Êt ®Ó cã sù ®iÒu chØnh trong chÝnh s¸ch cho
thuª ®èi víi tõng lo¹i ®Êt. VÝ dô, qua ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng sö dông ®Êt giai
®o¹n 2001-2005 chóng ta thÊy viÖc quy ho¹ch x©y dùng c¸c khu c«ng nghiÖp,
khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghÖ cao võa cã t×nh tr¹ng kh«ng ®¸p øng kÞp thêi nhu
cÇu sö dông ®Êt cña c¸c nhµ ®Çu t−, võa cã t×nh tr¹ng ®Ó ®Êt trèng trong thêi
gian dµi. §¸ng chó ý lµ tØ lÖ lÊp ®Çy c¸c khu c«ng nghiÖp chØ kho¶ng 50%,
®iÓn h×nh nh− khu chÕ xuÊt H¶i Phßng, khu c«ng nghiÖp §×nh Vò, khu c«ng
nghiÖp Nomusa, khu c«ng nghiÖp §µi T−, khu c«ng nghiÖp DaewHanel ®−îc
thµnh lËp tõ n¨m 1995 -1996 mµ míi chØ cho thuª ®−îc 2% - 3%. §èi víi diÖn
tÝch ®· ®¨ng ký sö dông th× trong nhiÒu tr−êng hîp viÖc ®Çu t− kÐo dµi, hiÖu
qu¶ sö dông thÊp. Gi¸ thuª ®Êt g¾n víi h¹ tÇng ë nhiÒu n¬i qu¸ cao, ch−a thu
hót c¸c nhµ ®Çu t− vµo khu c«ng nghiÖp, v.v... [17, tr. 28]. HoÆc thùc tiÔn thêi
gian qua c¸c khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt ph©n bè kh«ng ®Òu theo l·nh thæ,
tËp trung chñ yÕu c¶ vÒ sè l−îng vµ quy m« diÖn tÝch t¹i 3 vïng kinh tÕ träng
®iÓm phÝa B¾c, miÒn Trung vµ phÝa Nam (chiÕm 57/76 khu). Trong khi ®ã, t¹i
vïng T©y Nguyªn vµ miÒn nói phÝa B¾c th× viÖc thµnh lËp vµ ph¸t triÓn c¸c
khu c«ng nghiÖp cßn ë møc ®é rÊt h¹n chÕ. ë mét sè ®Þa ph−¬ng, nhiÒu khu
c«ng nghiÖp ®−îc thµnh lËp trong cïng mét thêi kú vµ nhiÒu ®Þa ph−¬ng cã
®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi gièng nhau vµ cã vÞ trÝ ®Þa lý gÇn nhau l¹i thµnh lËp
nhiÒu khu c«ng nghiÖp, trong khi ch−a ®¶m b¶o kÕt cÊu h¹ tÇng kü thuËt vµ h¹
tÇng x· héi cho ho¹t ®éng cña c¸c khu c«ng nghiÖp vµ ch−a tÝnh ®Õn ¶nh
h−ëng cña tèc ®é ®« thÞ hãa. §iÒu ®ã võa lµm cho hiÖu qu¶ sö dông vèn x©y
dùng kÕt cÊu h¹ tÇng kü thuËt bÞ h¹n chÕ, võa t¹o nªn sù c¹nh tranh kh«ng
lµnh m¹nh trong thu hót ®Çu t−. BÊt cËp nµy cã nguyªn nh©n lµ do ch−a cã
mét quy ho¹ch tæng thÓ mang tÝnh quèc gia ®èi víi viÖc ph¸t triÓn c¸c khu
c«ng nghiÖp trªn c¬ së c©n ®èi theo ®Þa ph−¬ng vµ vïng l·nh thæ, theo ngµnh
vµ theo chiÕn l−îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi [63, tr. 3]. Do vËy, viÖc thùc hiÖn
108
th−êng xuyªn c«ng t¸c quy ho¹ch ®Êt ®ai theo h−íng ph©n lo¹i theo vïng,
miÒn vµ lîi thÕ cña tõng lo¹i ®Êt ®ai nh»m khai th¸c cã hiÖu qu¶ ®Êt ®ai lµ yªu
cÇu ngµy cµng trë nªn v« cïng quan träng, ®Æc biÖt khi mµ d©n sè t¨ng, nhu
cÇu sö dông ®Êt cho c¸c môc ®Ých kh¸c nhau t¨ng nh−ng quü ®Êt l¹i kh«ng t¨ng.
3.3.2. X©y dùng chÕ ®é ph¸p lý phï hîp vÒ ®Êt ®ai ®èi víi tõng
vïng, miÒn
MÆc dï vÒ nguyªn t¾c c¸c quy ph¹m ph¸p luËt ®−îc ¸p dông chung
thèng nhÊt trªn ph¹m vi toµn quèc ®¶m b¶o tÝnh c«ng b»ng, kh¸ch quan, thèng
nhÊt cña ph¸p luËt, vµ nguyªn t¾c ph¸p chÕ x· héi chñ nghÜa. Tuy nhiªn, xuÊt
ph¸t tõ tÝnh ®Æc thï trong sù ®iÒu chØnh cña LuËt ®Êt ®ai vµ LuËt ®Çu t−, theo
®ã cïng mét ®¬n vÞ diÖn tÝch ®Êt nh−ng ë c¸c vïng, miÒn kh¸c nhau l¹i cã gi¸
trÞ khai th¸c, sö dông kh¸c nhau, cïng mét dù ¸n ®Çu t− nh−ng nÕu ®Çu t− ë
c¸c ®Þa bµn kh¸c nhau l¹i cã c¸c lîi thÕ, −u ®·i kh¸c nhau. Do vËy, mµ chÕ ®é
ph¸p lý ®Êt ®ai ë c¸c vïng (vïng s©u, vïng xa, vïng ®ång b»ng, trung du,
vïng quy ho¹ch ®« thÞ, v.v...), ë c¸c miÒn (miÒn Trung, miÒn Nam, miÒn B¾c)
kh¸c nhau th× kh¸c nhau. Nªn khi cã nh÷ng quy ph¹m ph¸p luËt ®iÒu chØnh
chung cho c¸c lo¹i ®Êt kh¸c nhau còng sÏ kh«ng bÞ ¶nh h−ëng bëi nguyªn t¾c
ph¸p chÕ x· héi chñ nghÜa vµ còng võa ®¶m b¶o thùc hiÖn ®−îc c¸c chÝnh s¸ch
kinh tÕ lín cña nhµ n−íc vÒ −u ®·i, thu hót ®Çu t−, vÝ dô muèn thu hót, khuyÕn
khÝch ®Çu t−, ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi ë c¸c vïng s©u, vïng xa, miÒn nói hoÆc
miÒn biÓn th× ph¸p luËt ®Êt ®ai cã −u ®·i lµ kÐo dµi thêi h¹n thuª ®Êt h¬n, miÔn,
gi¶m thuÕ ®Êt ®ai vµ c¸c lo¹i thuÕ kh¸c trong kho¶ng thêi gian hîp lý, v.v...
ph¸p luËt vÒ ®Çu t− cã c¸c lo¹i −u ®·i vÒ xuÊt nhËp khÈu hµng hãa, qu¶ng c¸o,
tiÕp thÞ, gia c«ng, chuyÓn nh−îng, ®iÒu chØnh vèn hoÆc dù ¸n ®Çu t−, v.v...
TriÓn khai vËn dông c¸c quy ®Þnh nµy cña ph¸p luËt ®· cã nh÷ng ®Þa ph−¬ng
lµm rÊt tèt, thu hót ®−îc nhiÒu dù ¸n ®Çu t− n−íc ngoµi nh− thµnh phè §µ
N½ng ¸p dông gi¸ thuª ®Êt rÊt −u ®·i ë khu c«ng nghiÖp Hßa Kh¸nh, Hßa
CÇm, Liªn ChiÓu, theo ®ã doanh nghiÖp ®Çu t− n−íc ngoµi ®−îc miÔn hoµn
109
toµn tiÒn thuª ®Êt gåm c¶ tiÒn ph¶i nép vÒ c¬ së h¹ tÇng trong suèt thêi gian
dµnh cho x©y dùng c¬ b¶n vµ sau 7 n¨m kÓ tõ ngµy hoµn thµnh c«ng tr×nh [64]
hoÆc c¸c tØnh, thµnh phè phÝa Nam nh− Thµnh phè Hå ChÝ Minh, B×nh D−¬ng,
§ång Nai, Bµ RÞa - Vòng Tµu thùc hiÖn rÊt tèt viÖc hç trî doanh nghiÖp trong
qu¸ tr×nh thuª ®Êt nh»m thu hót ®Çu t− n−íc ngoµi ph¸t triÓn ngµnh c«ng
nghiÖp n−íc nhµ. Nh÷ng sù vËn dông linh ho¹t ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai t¹o thuËn
lîi cho doanh nghiÖp ®Çu t− n−íc ngoµi cã thÓ kÓ ®Õn nh−: c¸c doanh nghiÖp
cã dù ¸n ®Çu t− trªn ®Þa bµn tØnh Bµ RÞa - Vòng Tµu ®−îc tØnh miÔn c¸c lo¹i
phÝ vµ lÖ phÝ liªn quan ®Õn viÖc lËp thñ tôc giíi thiÖu ®Þa ®iÓm, ký hîp ®ång
thuª ®Êt; tØnh §ång Nai thùc hiÖn miÔn tiÒn thuª ®Êt trong suèt thêi h¹n thuª
®Êt cho c¸c dù ¸n ®Çu t− vµo ®Þa bµn ®Æc biÖt khã kh¨n, còng nh− cho phÇn
diÖn tÝch ®Êt thuª ®Ó x©y nhµ ë cho c«ng nh©n cña doanh nghiÖp trªn ®Þa bµn
tØnh, c¸c dù ¸n ®Çu t− vµo khu c«ng nghiÖp t¹i c¸c huyÖn miÒn nói ®−îc
miÔn phÝ sö dông h¹ tÇng trong 5 n¨m kÓ tõ khi b¾t ®Çu s¶n xuÊt, kinh doanh
vµ miÔn tiÒn thuª ®Êt trong thêi h¹n thuª ®Êt cho c¸c dù ¸n thuéc danh môc
ngµnh nghÒ khuyÕn khÝch ®Çu t− th× ®−îc miÔn tiÒn thuª ®Êt thêi h¹n 15 n¨m
kÓ tõ ngµy ký hîp ®ång thuª ®Êt. §Ó tr¸nh t×nh tr¹ng ®¨ng ký, g¨m gi÷ ®Êt
thuª tØnh cßn thùc hiÖn biÖn ph¸p c−ìng chÕ thu håi ®Êt cho thuª nÕu sau hai
n¨m ®−îc thuª ®Êt mµ chñ ®Çu t− dù ¸n kh«ng triÓn khai mµ kh«ng cã lý do
chÝnh ®¸ng. Do Nhµ n−íc ch−a cã quy ho¹ch cô thÓ vÒ kinh doanh vµ qu¶n lý
c¸c côm c«ng nghiÖp võa vµ nhá, vµ ®Ó t¨ng c−êng x· héi hãa, khuyÕn khÝch
vµ hç trî doanh nghiÖp ph¸t triÓn c¸c côm c«ng nghiÖp, nhÊt lµ ®Ó ®Þnh h−íng
vµ hç trî c¸c doanh nghiÖp ®Çu t− vµo khu c«ng nghiÖp ë miÒn nói, vïng ®Æc
biÖt khã kh¨n c¸c tØnh §ång Nai, B×nh D−¬ng vµ mét sè ®Þa ph−¬ng kh¸c ®·
m¹nh d¹n ¸p dông c¸c ph−¬ng thøc ®Çu t− ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng trªn ®Þa bµn
nh− sau:
Thø nhÊt, ng©n s¸ch nhµ n−íc ®¶m nhËn cÊp toµn bé vèn ®Çu t− thùc
hiÖn di dêi mÆt b»ng vµ ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng;
110
Thø hai, ng©n s¸ch nhµ n−íc cÊp mét phÇn vèn (gi¶i táa, san nÒn, x©y
dùng hÖ thèng tho¸t n−íc);
Thø ba, ®¹i diÖn c¸c doanh nghiÖp tËp trung kinh phÝ, chñ ®éng gi¶i táa
vµ ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng, råi tù ph©n bæ chi phÝ cho c¸c doanh nghiÖp theo
tháa thuËn. Sau ®ã c¸c doanh nghiÖp vÉn ký thuª ®Êt trùc tiÕp víi nhµ n−íc;
Thø t−, doanh nghiÖp ký hîp ®ång thuª ®Êt víi nhµ n−íc, råi ký hîp
®ång riªng thuª c¬ së h¹ tÇng cña c«ng ty ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng theo tháa
thuËn cã sù gi¸m s¸t cña chÝnh quyÒn.
Ngoµi ra, c¸c ®Þa ph−¬ng trªn cßn lµm rÊt tèt c¸c vÊn ®Ò mµ hiÖn nay
ph¸p luËt cßn v−íng m¾c, c¸c ®Þa ph−¬ng kh¸c ch−a lµm ®−îc nh− viÖc tiªu
chuÈn hãa, ®¬n gi¶n hãa, minh b¹ch hãa vµ c«ng khai hãa c¸c thñ tôc, quy
®Þnh hµnh chÝnh, ®ång thêi më réng ¸p dông c¬ chÕ "mét cöa" (®ång bé tõ
kh©u giíi thiÖu ®Þa ®iÓm, cÊp phÐp, qu¶n lý sau cÊp phÐp, v.v... ®Õn giai ®o¹n
kÕt thóc viÖc thuª ®Êt); x©y dùng c¬ së h¹ tÇng ®iÖn, n−íc, viÔn th«ng, hç trî
c¸c dÞch vô ®µo t¹o nghÒ, nhµ ë, ng©n hµng, h¶i quan, ph¸p luËt, v.v... t¹o
thuËn lîi cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh cña nhµ ®Çu t− [72].
Do vËy, trªn c¬ së triÓn khai ¸p dông mét c¸ch linh ho¹t c¸c quy ®Þnh
cña ph¸p luËt ®Êt ®ai, ph¸p luËt ®Çu t−, v.v... tõ ®ã x©y dùng chÕ ®é ph¸p lý vÒ ®Êt
®ai phï hîp víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ, x· héi cña tõng vïng, miÒn lµ mét trong nh÷ng
gi¶i ph¸p c¬ b¶n, quan träng ®Ó tiÕp tôc hoµn thiÖn ph¸p luËt ®Êt ®ai trong qu¶n
lý nhµ n−íc ®èi víi ®Êt thuª cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t− n−íc ngoµi.
3.3.3. TiÕp tôc thùc hiÖn c«ng t¸c ph©n cÊp qu¶n lý ®Êt ®ai theo
h−íng t¨ng quyÒn cho Bé Tµi nguyªn vµ M«i tr−êng vµ c¸c c¬ quan qu¶n
lý nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng
Theo quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh sè 91/2002/N§-CP ngµy 11/11/2002 cña
ChÝnh phñ quy ®Þnh chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ c¬ cÊu tæ chøc cña Bé
Tµi nguyªn vµ M«i tr−êng th× ngoµi c¸c chøc n¨ng vµ nhiÖm vô kh¸c ra, Bé Tµi
111
nguyªn vµ M«i tr−êng ®−îc x¸c ®Þnh lµ c¬ quan cña ChÝnh phñ thùc hiÖn chøc
n¨ng qu¶n lý nhµ n−íc vÒ tµi nguyªn ®Êt, qu¶n lý nhµ n−íc c¸c dÞch vô c«ng vµ
thùc hiÖn ®¹i diÖn chñ së h÷u phÇn vèn cña nhµ n−íc t¹i doanh nghiÖp cã vèn
nhµ n−íc trong lÜnh vùc tµi nguyªn ®Êt. Nh− vËy, Bé Tµi nguyªn vµ M«i tr−êng lµ
c¬ quan qu¶n lý nhµ n−íc vÒ ®Êt ®ai ë trung −¬ng, ë ®Þa ph−¬ng cã Së Tµi
nguyªn vµ M«i tr−êng (cÊp tØnh), Phßng Tµi nguyªn vµ M«i tr−êng (cÊp huyÖn),
c¸n bé ®Þa chÝnh (cÊp x·). Trong ®ã, thùc hiÖn qu¶n lý nhµ n−íc vÒ cho thuª ®Êt
®èi víi doanh nghiÖp ®Çu t− n−íc ngoµi cã vai trß ®Æc biÖt quan träng cña Së Tµi
nguyªn vµ M«i tr−êng. Tuy nhiªn, thùc tr¹ng qu¶n lý nhµ n−íc vÒ ®Êt ®ai nãi
chung ë ViÖt Nam trong thêi gian qua, qu¶n lý nhµ n−íc vÒ cho thuª ®Êt ®èi víi
c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t− n−íc ngoµi nãi riªng ®· tá ra cã nhiÒu ®iÓm bÊt
hîp lý. Nguyªn nh©n th× cã nhiÒu song c¬ b¶n ®ã lµ do chóng ta ch−a x¸c ®Þnh
®óng vÞ trÝ, vai trß, chøc n¨ng cña hÖ thèng c¸c c¬ quan ngµnh däc tõ Bé Tµi
nguyªn vµ M«i tr−êng trë xuèng trong viÖc qu¶n lý nhµ n−íc vÒ ®Êt ®ai; chóng ta
ch−a ph©n biÖt r¹ch rßi gi÷a qu¶n lý hµnh chÝnh vµ qu¶n lý kinh doanh ®èi víi
®Êt ®ai; ch−a cã nhËn thøc ®óng ®¾n vª b¶n chÊt cña ®Êt ®ai, cho r»ng ®Êt ®ai lµ
tµi nguyªn trong khi c¶ vÒ lý luËn khoa häc vµ thùc tiÔn ®· kh¼ng ®Þnh r»ng ®Êt
®ai lµ mét tµi s¶n ®Æc biÖt cña quèc gia, lµ nguån néi lùc quan träng vµ nguån
vèn to lín cña ®Êt n−íc; viÖc lÉn lén gi÷a qu¶n lý hµnh chÝnh vµ qu¶n lý kinh
doanh ®Êt ®ai cña nhµ n−íc ®· lµm lu mê ®i vai trß cña hÖ thèng c¬ quan ®Þa
chÝnh (tµi nguyªn vµ m«i tr−êng) trong viÖc qu¶n lý ®Êt ®ai, lµm cho hÖ thèng
c¸c c¬ quan nµy cã lóc, cã n¬i trë thµnh h÷u danh v« thùc, hoÆc nÕu cã tham gia
l¹i bÞ coi lµ "®¸ lén s©n" trong khi víi c¬ cÊu tæ chøc, vÞ trÝ vµ chuyªn m«n, chøc
n¨ng, nhiÖm vô theo luËt ®Þnh th× hÖ thèng c¸c c¬ quan nµy lµ "trôc chÝnh" ®Ó
diÔn ra c¸c ho¹t ®éng vÒ ®Êt ®ai, trong ®ã cã c¸c quan hÖ cho thuª ®Êt.
Do vËy, ®Ó n©ng cao hiÖu lùc qu¶n lý nhµ n−íc vÒ ®Êt ®ai, gãp phÇn
hoµn thiÖn ph¸p luËt ®Êt ®ai trong qu¶n lý nhµ n−íc ®èi víi ®Êt thuª cña c¸c
doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t− n−íc ngoµi, phï hîp víi ch−¬ng tr×nh c¶i c¸ch
hµnh chÝnh nhµ n−íc cÇn ph¶i thùc hiÖn tèt gi¶i ph¸p t¨ng c−êng ph©n cÊp
112
qu¶n lý ®Êt ®ai theo h−íng t¨ng quyÒn cho Bé Tµi nguyªn vµ M«i tr−êng vµ
c¸c c¬ quan nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng. Trong ®ã, nhÊn m¹nh ®Õn vai trß ®Æc biÖt
quan träng cña Së Tµi nguyªn vµ M«i tr−êng, coi ®©y lµ ®¬n vÞ träng t©m
trong viÖc xÐt duyÖt, thÈm ®Þnh hå s¬, t− vÊn cho ñy ban nh©n d©n tØnh khi ra
quyÕt ®Þnh cho thuª ®Êt, thu håi ®Êt vµ lµ c¬ quan ®Çu mèi chñ tr× trong viÖc
phèi hîp, liªn hÖ víi c¸c c¬ quan h÷u quan nh− Së X©y dùng, Së KiÕn tróc
quy ho¹ch, Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t−, Së Giao th«ng VËn t¶i, Së Tµi chÝnh, v.v...
trong viÖc thùc hiÖn c¸c nghÜa vô ®¹i diÖn cho nhµ n−íc víi t− c¸ch lµ bªn cho
thuª ®Êt, ®¶m b¶o tèt nhÊt quyÒn vµ lîi Ých cho nhµ ®Çu t− n−íc ngoµi trong
qu¸ tr×nh thuª ®Êt thùc hiÖn dù ¸n t¹i ViÖt Nam.
3.3.4. Th−êng xuyªn thùc hiÖn viÖc rµ so¸t ®Ó lo¹i bá c¸c v¨n b¶n
kh«ng phï hîp víi chñ tr−¬ng ®−êng lèi cña §¶ng, Nhµ n−íc vµ LuËt ®Êt ®ai
HiÕn ph¸p n¨m 1992 söa ®æi, bæ sung n¨m 2001 ®· x¸c ®Þnh quan ®iÓm
"x©y dùng nhµ n−íc céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam lµ nhµ n−íc ph¸p
quyÒn x· héi chñ nghÜa cña nh©n d©n, do nh©n d©n, v× nh©n d©n" (§iÒu 2) [29]
vµ nhµ n−íc qu¶n lý x· héi b»ng ph¸p luËt, kh«ng ngõng t¨ng c−êng ph¸p chÕ
x· héi chñ nghÜa. Nh− vËy, trong ®iÒu kiÖn x©y dùng nhµ n−íc ph¸p quyÒn
ViÖt Nam hiÖn nay, ®ßi hái chóng ta ph¶i kh«ng ngõng ®æi míi vµ hoµn thiÖn
hÖ thèng ph¸p luËt nãi chung, ph¸p luËt ®Êt ®ai nãi riªng, ®¶m b¶o tÝnh thèng
nhÊt, ®ång bé, phï hîp vµ thùc thi hiÖu qu¶ hÖ thèng ph¸p luËt. Mét hÖ thèng
ph¸p luËt kh«ng ®Çy ®ñ, kh«ng hoµn thiÖn hoÆc hoµn thiÖn nh−ng hiÖu qu¶
thùc thi kÐm, hoÆc m©u thuÉn, chång chÐo lçi thêi l¹c hËu lµ mét hÖ thèng
ph¸p luËt yÕu kÐm kh«ng thÓ ®¸p øng ®−îc yªu cÇu héi nhËp vµ ph¸t triÓn
kinh tÕ ®Êt n−íc ®Æc biÖt trong lÜnh vùc ph¸p luËt v« cïng phøc t¹p nh− ph¸p
luËt vÒ ®Êt ®ai. L−êng tr−íc ®−îc tÝnh phøc t¹p ®ã, HiÕn ph¸p 1992 ®· x¸c
®Þnh "nhµ n−íc qu¶n lý toµn bé ®Êt ®ai theo quy ho¹ch vµ ph¸p luËt, b¶o ®¶m
sö dông ®óng môc ®Ých vµ cã hiÖu qu¶" (§iÒu 18) [29]. Tuy nhiªn, trong suèt
thêi gian qua mét phÇn do hËu qu¶ lÞch sö, chiÕn tranh ®em l¹i, do sù bu«ng
113
láng qu¶n lý nhµ n−íc vÒ ®Êt ®ai (tõ n¨m 1954-1993), do sù nh×n nhËn ®¸nh
gi¸ sai b¶n chÊt cña ®Êt ®ai, v.v... mµ nguyªn nh©n chñ yÕu ®ã lµ mét sè chñ
tr−¬ng, chÝnh s¸ch lín rÊt quan träng cña §¶ng vÒ ®Êt ®ai ch−a ®−îc thÓ chÕ
hãa, v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai ban hµnh nhiÒu nh−ng thiÕu ®ång bé, ch−a
nhËn thøc ®óng møc ®Êt ®ai lµ tµi s¶n ®Æc biÖt cña quèc gia, lµ nguån néi lùc
quan träng vµ lµ nguån vèn to lín cña ®Êt n−íc [27], v.v... nªn hiÖu qu¶ khai
th¸c, sö dông, qu¶n lý ®Êt lµ ch−a cao.
Theo tµi liÖu B¸o c¸o tæng kÕt chÝnh s¸ch, ph¸p luËt ®Êt ®ai vµ kiÕn
nghÞ söa ®æi LuËt ®Êt ®ai 1993 th× cho r»ng ph¸p luËt ®Êt ®ai ch−a thËt sù theo
kÞp víi tiÕn tr×nh chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng theo ®Þnh h−íng x· héi chñ
nghÜa vµ chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cã hiÖu qu¶. LuËt ®Êt ®ai quy ®Þnh
t−¬ng ®èi tËp trung vµo biÖn ph¸p qu¶n lý hµnh chÝnh vµ cßn mang nÆng tÝnh
bao cÊp, trong khi c¸c mèi quan hÖ vÒ kinh tÕ ®−îc ®Ò cËp, ®iÒu chØnh cßn qu¸
Ýt. Ch−a cã ®ñ c¸c chÕ ®Þnh cÇn thiÕt vÒ ®Þnh gi¸ ®Êt, vÒ ®iÒu tiÕt ®Þa t« chªnh
lÖch, vÒ ®iÒu tiÕt lîi nhuËn qua chuyÓn nh−îng ®Êt ®ai, bÊt ®éng s¶n, vÒ båi
th−êng khi thu håi ®Êt, viÖc ®Êu thÇu, ®Êu gi¸, ph¸t m·i quyÒn sö dông ®Êt,
®iÒu kiÖn thùc hiÖn c¸c quyÒn cña ng−êi sö dông ®Êt, vÒ ®Þnh h−íng vµ kiÓm
so¸t cã hiÖu qu¶ sù chuyÓn nh−îng ®Êt ®ai vµ thÞ tr−êng bÊt ®éng s¶n nªn
kh«ng ®iÒu tiÕt ®−îc lîi nhuËn tõ ®Êt ®ai do nhµ n−íc ®Çu t− mang l¹i, lµm
thÊt thu lín vÒ thuÕ; kh«ng ng¨n chÆn ®−îc t×nh tr¹ng ®Çu c¬, tham nhòng.
C¸c quy ®Þnh th−êng qu¸ rµng buéc vÒ thñ tôc hµnh chÝnh, can thiÖp s©u vµo
c¸c quan hÖ d©n c− lµm cho c¬ quan nhµ n−íc sa vµo c«ng viÖc sù vô, nhµ ®Çu
t− than phiÒn vÒ thñ tôc phiÒn hµ, tèn kÐm thêi gian. Ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai cßn
cã nh÷ng néi dung vÒ quyÒn sö dông ®Êt cña doanh nghiÖp ®Çu t− n−íc ngoµi
ch−a ®¸p øng ®−îc yªu cÇu thu hót m¹nh ®Çu t− cña n−íc ngoµi, ch−a thËt sù
phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ.
§Õn nay, mÆc dï LuËt ®Êt ®ai ®· ®−îc ban hµnh vµ kÌm theo ®ã lµ mét
lo¹t c¸c v¨n b¶n h−íng dÉn thi hµnh mµ ®iÓn h×nh nh− NghÞ ®Þnh sè
114
181/2004/N§-CP ngµy 29/10/2004 vÒ thi hµnh LuËt ®Êt ®ai, NghÞ ®Þnh sè
182/2004/N§-CP ngµy 29/10/2004 vÒ xö lý vi ph¹m hµnh chÝnh trong lÜnh vùc
®Êt ®ai, NghÞ ®Þnh sè 197/2004/N§-CP ngµy 03/12/2004 vÒ båi th−êng, hç trî
vµ t¸i ®Þnh c− khi nhµ n−íc thu håi ®Êt, Th«ng t− sè 01/2005/TT-BTNMT
ngµy 13/4/2005 cña Bé Tµi nguyªn vµ M«i tr−êng h−íng dÉn thùc hiÖn mét sè
®iÒu cña NghÞ ®Þnh sè 181/2004/N§-CP ngµy 29/10/2004 cña ChÝnh phñ vÒ
thi hµnh LuËt ®Êt ®ai, v.v... Tuy nhiªn, hÖ thèng ph¸p luËt cã liªn quan ®Õn ®Êt
®ai ch−a ®ång bé víi LuËt ®Êt ®ai, ®Æc biÖt cßn thiÕu c¸c luËt thuÕ vÒ ®Êt ®ai vµ
tµi s¶n g¾n liÒn, c¸c luËt vÒ c¸c lo¹i tµi s¶n g¾n liÒn víi ®Êt ch−a ®ång bé víi
LuËt ®Êt ®ai [17, tr. 28]; c¸c luËt nh− LuËt x©y dùng n¨m 2003, LuËt thuÕ thu
nhËp doanh nghiÖp n¨m 2003 cã nh÷ng ®iÓm cßn m©u thuÉn víi LuËt ®Êt ®ai
2003; LuËt ®Êt ®ai 2003 l¹i cã nh÷ng ®iÓm m©u thuÉn víi LuËt ®Çu t− 2005,
LuËt doanh nghiÖp 2005, v.v...
Do vËy, ®Ó t¹o lËp mét hÖ thèng ph¸p luËt ®ång bé thèng nhÊt gi÷a c¸c
v¨n b¶n cã liªn quan ®Õn LuËt ®Êt ®ai víi LuËt ®Êt ®ai, gi÷a c¸c v¨n b¶n
h−íng dÉn thi hµnh LuËt ®Êt ®ai víi nhau vµ víi v¨n b¶n gèc lµ LuËt ®Êt ®ai,
gi÷a LuËt ®Êt ®ai víi c¸c chñ tr−¬ng, ®−êng lèi, chÝnh s¸ch cña §¶ng vÒ ®Êt
®ai, vÒ thu hót ®Çu t− n−íc ngoµi th× ®ßi hái ph¶i thùc hiÖn tèt gi¶i ph¸p ®ã lµ
ph¶i th−êng xuyªn thùc hiÖn viÖc rµ so¸t, ®èi chiÕu ®Ó lo¹i bá nh÷ng v¨n b¶n
kh«ng phï hîp, nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý nhµ n−íc vÒ ®Êt ®ai vµ thu
hót ®Çu t− n−íc ngoµi, t¨ng c−êng ph¸p chÕ x· héi chñ nghÜa, gãp phÇn x©y
dùng thµnh c«ng Nhµ n−íc ph¸p quyÒn ViÖt Nam x· héi chñ nghÜa.
3.3.5. Thùc hiÖn nguyªn t¾c kh«ng ph©n biÖt ®èi xö gi÷a c¸c lo¹i
h×nh doanh nghiÖp ®ang ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam trong sö dông ®Êt ®ai
Mét trong nh÷ng nguyªn t¾c chØ ®¹o qu¸ tr×nh x©y dùng LuËt §Çu t−
2005 ®ã lµ néi dung cña luËt ph¶i phï hîp víi nh÷ng ®iÒu −íc quèc tÕ mµ ViÖt
Nam ®· cam kÕt trong c¸c tháa thuËn song ph−¬ng vµ ®a ph−¬ng, nhÊt lµ c¸c
nguyªn t¾c c¬ b¶n vÒ ®èi xö quèc gia, ®èi xö tèi huÖ quèc ®ång thêi phï hîp
115
víi lé tr×nh héi nhËp, gãp phÇn vµo viÖc h×nh thµnh m«i tr−êng ®Çu t−, kinh
doanh b×nh ®¼ng, minh b¹ch, æn ®Þnh th«ng tho¸ng, ®ñ hÊp dÉn, cã tÝnh c¹nh
tranh cao [3, tr. 7] vµ thùc vËy LuËt ®Çu t− 2005 cïng víi LuËt doanh nghiÖp
2005 ®· t¹o lËp mét sù b×nh ®¼ng hÕt søc cÇn thiÕt gi÷a c¸c lo¹i h×nh doanh
nghiÖp víi nhau, gi÷a d©n doanh víi nhµ n−íc; gi÷a c¸c chñ thÓ ®Çu t− víi
nhau, gi÷a ®Çu t− trong n−íc vµ ®Çu t− n−íc ngoµi, tÊt c¶ ®Òu chÞu sù ®iÒu
chØnh chung cña mét v¨n b¶n ph¸p luËt t−¬ng øng víi c¸c lÜnh vùc ph¸p luËt
chuyªn ngµnh nh− luËt doanh nghiÖp, luËt ®Çu t−.
LuËt ®Êt ®ai 2003 lÇn ®Çu tiªn ®· t¹o lËp mét "mÆt b»ng" ph¸p lý b×nh
®¼ng vÒ quyÒn vµ nghÜa vô trong sö dông ®Êt gi÷a tæ chøc, hé gia ®×nh, c¸
nh©n trong n−íc vµ ng−êi n−íc ngoµi. Cô thÓ, LuËt ®Êt ®ai 2003 ®· dµnh h¼n
mét môc (môc 4) trong ch−¬ng IV - QuyÒn vµ nghÜa vô cña ng−êi sö dông ®Êt
®Ó quy ®Þnh chung vÒ quyÒn vµ nghÜa vô cña ng−êi ViÖt Nam ®Þnh c− ë n−íc
ngoµi, tæ chøc, c¸ nh©n n−íc ngoµi sö dông ®Êt (tõ §iÒu 118 ®Õn §iÒu 121) [60].
Tuy nhiªn, mét sè nh÷ng quy ®Þnh cña LuËt ®Êt ®ai 2003 còng nh− ë nh÷ng
v¨n b¶n h−íng dÉn thi hµnh vÉn cßn cã sù ph©n biÖt ®èi xö gi÷a c¸c lo¹i h×nh
doanh nghiÖp ®ang ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam trong viÖc sö dông ®Êt. VÝ dô, vÒ
c¸c thñ tôc vÒ thuª ®Êt, trong khi ®èi víi c¸c dù ¸n ®Çu t− nÕu chñ ®Çu t− thuª
®Êt, ñy ban nh©n d©n tØnh n¬i cã ®Êt cho thuª cã nghÜa vô tæ chøc thùc hiÖn
®Òn bï, gi¶i phãng mÆt b»ng vµ hoµn tÊt thñ tôc cho thuª ®Êt song ®èi víi c¸c
dù ¸n ®Çu t− trong n−íc hiÖn nay ch−a cã mét quy ®Þnh nh− vËy. Ng−îc l¹i,
doanh nghiÖp t− nh©n muèn thuª ®Êt cßn ph¶i tù m×nh hoµn tÊt thñ tôc ®Ó cã
®−îc c¸c x¸c nhËn cÇn thiÕt cña nhiÒu c¬ quan hµnh chÝnh. §iÒu nµy ®· bÞ giíi
doanh nghiÖp t− nh©n kªu ca v× bÞ thiÖt thßi trong c¸c thñ tôc thuª ®Êt hoÆc sù
ph©n biÖt vÒ c¸c lo¹i phÝ, lÖ phÝ trong viÖc sö dông c¸c dÞch vô nh− ®iÖn, n−íc,
viÔn th«ng, c¬ së h¹ tÇng, ph−¬ng tiÖn giao th«ng vµ c¸c lo¹i h×nh dÞch vô
kh¸c gi÷a doanh nghiÖp ®Çu t− trong n−íc víi c¸c doanh nghiÖp ®Çu t− n−íc
ngoµi hoÆc gi÷a c¸c doanh nghiÖp ®Çu t− n−íc ngoµi víi nhau lµ nh÷ng vÊn ®Ò
116
g©y bøc xóc cho c¸c nhµ ®Çu t− trong thêi gian qua. Do vËy, ®Ó tiÕp tôc hoµn
thiÖn ph¸p luËt ®Êt ®ai trong qu¶n lý nhµ n−íc ®èi víi ®Êt thuª cña c¸c doanh
nghiÖp cã vèn ®Çu t− n−íc ngoµi cÇn ph¶i thùc hiÖn mét c¸ch nghiªm tóc
nguyªn t¾c kh«ng ph©n biÖt ®èi xö, t¹o sù b×nh ®¼ng, c«ng b»ng gi÷a c¸c lo¹i
h×nh doanh nghiÖp ®ang ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam trong viÖc sö dông ®Êt ®ai, dï
®ã lµ lo¹i h×nh doanh nghiÖp g× 100% vèn ®Çu t− n−íc ngoµi, doanh nghiÖp
liªn doanh, hîp ®ång BBC, BOT, BTO, BT hay h×nh thøc mua cæ phÇn, gãp
vèn, v.v...
3.3.6. TiÕp tôc hoµn thiÖn LuËt ®Êt ®ai theo h−íng "LuËt hãa" c¸c
quy ®Þnh phï hîp do c¸c c¬ quan Bé vµ ñy ban nh©n d©n c¸c tØnh, thµnh
phè ban hµnh trong c«ng t¸c qu¶n lý ®Êt ®ai ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã
vèn ®Çu t− n−íc ngoµi
MÆc dï xuÊt ph¸t tõ thÓ chÕ chÝnh trÞ, truyÒn thèng v¨n hãa ph¸p lý
cña ViÖt Nam, b¶o ®¶m nguyªn t¾c ph¸p chÕ trong viÖc x©y dùng nhµ n−íc
ph¸p quyÒn ViÖt Nam x· héi chñ nghÜa, ph¸p luËt ViÖt Nam ch−a thõa nhËn
mét c¸ch chÝnh thèng vµ coi tËp qu¸n, tiÒn lÖ lµ nguån cña ph¸p luËt. Do vËy,
thùc tiÔn thi hµnh ph¸p luËt t¹i ViÖt Nam trong thêi gian qua c¸c c¬ quan ph¸p
luËt kh«ng ®−îc sö dông c¸c tËp qu¸n ë c¸c ®Þa ph−¬ng, cña c¸c vïng, miÒn
kh¸c nhau, d©n téc kh¸c nhau ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng tranh chÊp, nh÷ng vô d©n sù,
kinh tÕ ®Êt ®ai, v.v... cô thÓ. KÕt qu¶ lµ mét sè quyÕt ®Þnh, b¶n ¸n cña Tßa ¸n
hoÆc kh«ng ph¸t huy ®−îc hiÖu lùc ph¸p lý, hoÆc bÞ ph¶n øng m¹nh tõ phÝa nh©n
d©n ®Þa ph−¬ng, hoÆc nãi chung lµ kh«ng ®−îc thi hµnh ®Çy ®ñ. §iÒu nµy ®Æt
ra cho c¸c c¬ quan nhµ n−íc cã thÈm quyÒn ph¶i nghiªn cøu thÊu ®¸o lo¹i
nguån nµy ®Ó tõ ®ã ®Ò ra ®−îc gi¶i ph¸p phï hîp [34, tr 234].
Ngµy nay, tr−íc bèi c¶nh héi nhËp quèc tÕ m¹nh mÏ cña ViÖt Nam,
®ßi hái cÇn ph¶i cã sù t−¬ng thÝch cÇn thiÕt c¶ vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn ph¸p lý
gi÷a ViÖt Nam vµ c¸c n−íc trªn thÕ giíi. Chóng ta ph¶i dÇn dÇn thõa nhËn vµ
117
bæ sung vµo nguån cña ph¸p luËt c¸c ¸n lÖ, tËp qu¸n ph¸p vèn ®· tõng tån t¹i
vµ ®−îc biÕn d¹ng sö dông d−íi c¸c h×nh thøc nh− c¸c nghÞ quyÕt h−íng dÉn
¸p dông ph¸p luËt cña Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao vÒ tõng vô viÖc cô thÓ mµ phæ
biÕn nhÊt lµ trong lÜnh vùc ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai.
HiÖn nay, viÖc NghÞ quyÕt 48-NQ/TW ngµy 24/5/2005 cña Bé ChÝnh
trÞ vÒ ChiÕn l−îc x©y dùng vµ hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt ViÖt Nam ®Õn
n¨m 2010, ®Þnh h−íng ®Õn n¨m 2020 ®· kh¼ng ®Þnh c¸c quan ®iÓm chØ ®¹o
x©y dùng vµ hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt ViÖt Nam trong ®ã cã néi dung
"xuÊt ph¸t tõ thùc tiÔn ViÖt Nam, ®ång thêi tiÕp thu cã chän läc kinh nghiÖm
quèc tÕ vÒ x©y dùng vµ tæ chøc thùc thi ph¸p luËt; ph¶i biÕt kÕt hîp hµi hßa
b¶n s¾c v¨n hãa, truyÒn thèng tèt ®Ñp cña d©n téc vµ tÝnh hiÖn ®¹i". §©y lµ
mét trong nh÷ng néi dung thÓ hiÖn viÖc gi¸n tiÕp thõa nhËn gi¸ trÞ ph¸p lý tèt
®Ñp cña c¸c vïng, miÒn, c¸c d©n téc, ®Þa ph−¬ng trong viÖc x©y dùng vµ hoµn
thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt ViÖt Nam nãi chung, ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai nãi riªng.
XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt phøc t¹p cña ®èi t−îng ®iÒu chØnh cña
LuËt ®Êt ®ai mµ c¸c quy ®Þnh cña LuËt ®Êt ®ai chØ mang tÝnh chung, ®Þnh
h−íng thèng nhÊt trªn ph¹m vi toµn quèc. Do vËy, trªn c¬ së c¸c quy ®Þnh
chung ®ã cña LuËt ®Êt ®ai, c¸c Bé, ngµnh ë Trung −¬ng vµ c¸c ®Þa ph−¬ng
ph¶i chñ ®éng, s¸ng t¹o vµ hÕt søc cè g¾ng trong viÖc cô thÓ hãa ®Ó triÓn khai
cho phï hîp víi t×nh h×nh ®Êt ®ai cña tõng ®Þa ph−¬ng nh−ng kh«ng tr¸i víi
c¸c quy ®Þnh chung. H¬n n÷a, sau khi cã luËt th× c¸c v¨n b¶n h−íng dÉn nh−
nghÞ ®Þnh, th«ng t− th−êng ®−îc ban hµnh chËm kh«ng kÞp h−íng dÉn, ®iÒu
chØnh c¸c quan hÖ x· héi ph¸t sinh nªn viÖc c¸c ®Þa ph−¬ng chñ ®éng ¸p dông
c¸c quy ®Þnh cña luËt phï hîp víi thùc tiÔn ®Þa ph−¬ng m×nh lµ hÕt søc cÇn
thiÕt. Sau nµy nh÷ng quy ®Þnh nµo phï hîp, cã lîi th× cã thÓ nh©n réng ¸p
dông phæ biÕn vµ bæ sung vµo c¸c hÖ thèng c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt
t−¬ng øng. VÝ dô, nhiÒu v¨n b¶n thÓ hiÖn sù s¸ng t¹o cña ®Þa ph−¬ng nh»m
gi¶i quyÕt kÞp thêi c¸c vÊn ®Ò vÒ ®Êt ®ai ë ®Þa ph−¬ng ®Æt ra nh− tr−íc ®©y
118
Qu¶ng Ninh cã QuyÕt ®Þnh sè 201/Q§-UB ngµy 05/5/1990 vÒ quy ®Þnh qu¶n
lý sö dông ®Êt ®« thÞ sau nµy ®−îc ghi nhËn vµo NghÞ ®Þnh sè 45 vµ 60 n¨m
1995; §µ N½ng, Bµ RÞa - Vòng Tµu cã quy ®Þnh vÒ khai th¸c quü ®Êt t¹o vèn
®Çu t− x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, v.v...
HiÖn nay, sau khi LuËt ®Êt ®ai 2003 ®−îc ban hµnh vµ cã hiÖu lùc,
nhiÒu quy ®Þnh cña LuËt liªn quan ®Õn thñ tôc cho doanh nghiÖp n−íc ngoµi
thuª ®Êt, thu håi ®Êt, gi¶i phãng mÆt b»ng, quyÒn vµ nghÜa vô cña c¸c c¬ quan
nhµ n−íc, cña doanh nghiÖp n−íc ngoµi trong viÖc ®¶m b¶o c¸c quyÒn cña bªn
thuª ®Êt nh− vÒ ®iÖn, n−íc, th«ng tin liªn l¹c, sö dông ph−¬ng tiÖn giao th«ng,
c¬ së h¹ tÇng, v.v... cßn v−íng m¾c, g©y ¸ch t¾c, khã kh¨n cho c¸c doanh
nghiÖp ®Çu t− n−íc ngoµi thuª ®Êt thùc hiÖn dù ¸n t¹i ViÖt Nam. ViÖc chñ
®éng thµnh lËp c¸c Ban Qu¶n lý khu c«ng nghiÖp víi viÖc ®æi míi tæ chøc,
nhiÖm vô, quyÒn h¹n theo h−íng n©ng cao tr¸ch nhiÖm cña phÝa c¸c c¬ quan
nhµ n−íc ë c¸c tØnh nh− §ång Nai, Bµ RÞa - Vòng Tµu, Thµnh phè Hå ChÝ
Minh, v.v... ®¶m b¶o thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t− n−íc ngoµi
thuª ®Êt lµ nh÷ng bµi häc bæ Ých cÇn triÓn khai nh©n réng; hoÆc viÖc §ång Nai
®· chñ ®éng ¸p dông c¸c ph−¬ng thøc ®Çu t− ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng cña c¸c
côm c«ng nghiÖp võa vµ nhá trªn ®Þa bµn tØnh trong khi nhµ n−íc ch−a cã quy
®Þnh cô thÓ vÒ kinh doanh vµ qu¶n lý c¸c côm c«ng nghiÖp võa vµ nhá ®· thu
hót vµ t¹o t©m lý rÊt phÊn khëi cho c¸c nhµ ®Çu t− n−íc ngoµi. §©y lµ nh÷ng
chñ ®éng, vËn dông linh ho¹t ph¸p luËt trªn c¬ së t×nh h×nh thùc tiÔn thuª ®Êt
®Çu t− s¶n xuÊt kinh doanh t¹i ®Þa ph−¬ng cÇn ®−îc nghiªn cøu nh©n réng vµ
bæ sung vµo c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt ®Ó ®iÒu chØnh chung thèng nhÊt trªn ph¹m
vi toµn quèc.
Nh− vËy, viÖc tÝch cùc ph¸t hiÖn c¸c quy ®Þnh phï hîp do c¸c c¬ quan
Bé vµ ñy ban nh©n d©n c¸c tØnh, thµnh phè ban hµnh trong c«ng t¸c qu¶n lý
®Êt ®ai ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t− n−íc ngoµi nh»m "luËt hãa",
tiÕp tôc hoµn thiÖn ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai ®¸p øng yªu cÇu héi nhËp, c«ng nghiÖp
119
hãa, hiÖn ®¹i hãa lµ mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p hay, quan träng cÇn ph¶i tiÕp
tôc tÝch cùc nghiªn cøu, phæ biÕn. T¨ng c−êng gi¶i quyÕt khiÕu n¹i vµ kiÓm
tra, thanh tra cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc trªn lÜnh vùc thuª ®Êt. Gi¶i
thÝch khiÕu n¹i, tè c¸o vÒ qu¶n lý ®Êt thuª. T¨ng c−êng kiÓm tra, thanh tra vµ
xö lý vi ph¹m ph¸p luËt ®èi víi c¸c c¬ quan qu¶n lý hµnh chÝnh vµ c¸c c¸n bé,
c«ng chøc hµnh chÝnh trong qu¶n lý ®Êt thuª vµ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã
vèn ®Çu t− n−íc ngoµi vi ph¹m ph¸p luËt, tõ ®ã lµm c¬ së thùc tÕ cho viÖc
hoµn thiÖn ph¸p luËt vÒ qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ n−íc ®èi víi doanh nghiÖp cã
vèn ®Çu t− n−íc ngoµi trong lÜnh vùc thuª ®Êt.
Tãm l¹i, ngoµi ph−¬ng h−íng vµ c¸c gi¶i ph¸p c¬ b¶n ®Ó hoµn thiÖn
ph¸p luËt trong qu¶n lÝ hµnh chÝnh ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t−
n−íc ngoµi trong lÜnh vùc thuª ®Êt t¸c gi¶ ®· tr×nh bµy ë trªn, khi nghiªn cøu
vÊn ®Ò hoµn thiÖn nµy cÇn thiÕt ph¶i chó ý ®Õn c¬ së lÝ luËn vµ thùc tiÔn cho
viÖc hoµn thiÖn, ®ã lµ:
Thø nhÊt, hoµn thiÖn ph¸p luËt trong qu¶n lÝ hµnh chÝnh nhµ n−íc ®èi
víi doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t− n−íc ngoµi trong lÜnh vùc thuª ®Êt lµ yªu cÇu
tù th©n cña hÖ thèng ph¸p luËt ViÖt Nam trong xu thÕ héi nhËp quèc tÕ vµ x©y
dùng nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng ViÖt Nam x· héi chñ nghÜa. Qu¸ tr×nh hoµn thiÖn
kh«ng chØ lµ c«ng viÖc cña c¸c nhµ lËp ph¸p, c¸c nhµ qu¶n lÝ vÒ ®Êt ®ai mµ cßn
lµ cña c¸c nhµ ®Çu t−, nh÷ng ng−êi tham gia quan hÖ thuª ®Êt vµ sö dông ®Êt.
Qu¸ tr×nh hoµn thiÖn ph¸p luËt trong lÜnh vùc nµy kh«ng thÓ véi vµng mµ ®ßi
hái ph¶i cã thêi gian vµ ph¶i tiÕn hµnh ®ång bé víi c¸c biÖn ph¸p kh¸c nh−:
c¶i c¸ch hµnh chÝnh, c¶i c¸ch t− ph¸p....
Thø hai, trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay khi ViÖt Nam lµ thµnh viªn cña
ASEAN vµ s¾p lµ thµnh viªn cña WTO; ViÖt Nam ®· tham gia kÝ gÇn 50 hiÖp
®Þnh ®Çu t− th−¬ng m¹i song ph−¬ng, tham gia kÝ h¬n 40 hiÖp ®Þnh tr¸nh ®¸nh
thuÕ hai lÇn trong ®ã cã nh÷ng hiÖp ®Þnh rÊt quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ
nh− HiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i ViÖt Nam - Hoa K×, HiÖp ®Þnh vÒ khu vùc tù do
120
th−¬ng m¹i §«ng Nam ¸ (AFTA) th× viÖc hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt vÒ
®Çu t− - th−¬ng m¹i lµ yªu cÇu b¾t buéc. HÖ thèng ph¸p luËt ViÖt Nam ph¶i
phï hîp vµ t−¬ng thÝch víi c¸c quy ®Þnh cña tæ chøc quèc tÕ vµ c¸c ®iÒu
kho¶n hiÖp ®Þnh mµ ViÖt Nam ®· tham gia kÝ kÕt. Trong hÖ thèng ph¸p luËt
®ã, LuËt ®Êt ®ai nãi chung vµ c¸c quy ®Þnh vÒ thuª ®Êt nãi riªng cã vai trß hÕt
søc quan träng bëi lµm sao võa khai th¸c hiÖu qu¶ nguån tµi nguyªn ®Êt ®Ó
phôc vô x©y dùng kinh tÕ võa phï hîp víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt quèc tÕ vÒ
®Êt ®ai võa ®¶m b¶o chñ quyÒn quèc gia ®èi víi ®Êt.
Thø ba, thêi gian qua c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t− n−íc ngoµi t¹i
ViÖt Nam vÉn tiÕp tôc nhËn ®−îc nhiÒu −u ®·i trong viÖc sö dông ®Êt ®Ó thùc
hiÖn dù ¸n, c¸c nhµ ®Çu t− míi vÉn tiÕp tôc ®−îc khuyÕn khÝch trong viÖc ®¬n
gi¶n hãa thñ tôc thuª ®Êt theo tinh thÇn néi dung cña LuËt ®Êt ®ai vµ c¸c LuËt
liªn quan. §iÒu ®ã chøng tá r»ng xu h−íng hoµn thiÖn ph¸p luËt vÒ ®Êt trong
lÜnh vùc ®Çu t− n−íc ngoµi cña Nhµ n−íc ta vÉn tiÕp tôc ®−îc thùc hiÖn. M«i
tr−êng ®Çu t− ngµy cµng ®−îc c¶i thiÖn, ViÖt Nam vÉn tiÕp tôc ph¸t huy ®−îc
−u thÕ víi c¸c n−íc trong khu vùc vÒ c¹nh tranh thu hót ®Çu t− v× vËy ®Çu t−
n−íc ngoµi vÉn tiÕp tôc ®ãng gãp quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam vµ
®ã lµ thµnh c«ng cña ViÖt Nam trong x©y dùng kinh tÕ nãi chung vµ thu hót
®Çu t− n−íc ngoµi nãi riªng.
121
KÕt luËn
1. Doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t− n−íc ngoµi lµ nh÷ng lo¹i h×nh doanh
nghiÖp thuéc h×nh thøc ®Çu t− trùc tiÕp n−íc ngoµi t¹i ViÖt Nam. H×nh thøc
®Çu t− n−íc ngoµi nµy ®−îc tæ chøc vµ ho¹t ®éng theo quy ®Þnh cña LuËt ®Çu
t− n−íc ngoµi t¹i ViÖt Nam tr−íc ®©y vµ LuËt ®Çu t− hiÖn nay. Tuy nhiªn,
trong ho¹t ®éng cña c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp nµy cßn chÞu sù ®iÒu chØnh
cña LuËt ®Êt ®ai bëi nhu cÇu thuª ®Êt ®Ó x©y dùng trô së ban ®Çu, më chi
nh¸nh hoÆc v¨n phßng ®¹i diÖn trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng. ChÝnh v× vËy, quy
®Þnh cña LuËt ®Êt ®ai vµ c¸c v¨n b¶n h−íng dÉn thi hµnh LuËt ®Êt ®ai cã vai
trß quan träng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp trong tæ chøc vµ ho¹t ®éng nãi riªng
vµ ®èi víi m«i tr−êng ®Çu t− n−íc ngoµi t¹i ViÖt Nam nãi chung.
2. XuÊt ph¸t tõ vÞ trÝ, vai trß cña ®Çu t− n−íc ngoµi ®èi víi nÒn kinh tÕ
trong ®iÒu kiÖn kÐm ph¸t triÓn, v× vËy §¶ng vµ Nhµ n−íc ta ®· ®Ò ra nhiÒu gi¶i
ph¸p, chñ tr−¬ng ®Ó thu hót ®Çu t− n−íc ngoµi vµo ViÖt Nam. Tuy nhiªn, cïng
víi c¸c vÊn ®Ò tån t¹i kh¸c, hÖ thèng ph¸p luËt trong ®ã cã LuËt ®Êt ®ai vÉn
ch−a ®¸p øng ®−îc víi yªu cÇu cña §¶ng vµ Nhµ n−íc. QuyÒn cña c¸c nhµ
®Çu t− n−íc ngoµi, doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t− n−íc ngoµi trong qu¸ tr×nh
thuª ®Êt, sö dông ®Êt vÉn ch−a ®−îc ®¶m b¶o thùc hiÖn mét c¸ch c«ng b»ng.
Tr×nh tù thñ tôc trong thuª ®Êt, sö dông ®Êt, quan hÖ gi÷a c¬ quan qu¶n lý nhµ
n−íc vÒ ®Êt ®ai víi c¸c doanh nghiÖp cßn nhiÒu ®iÓm bÊt hîp lý, g©y khã kh¨n
phøc t¹p cho c¸c nhµ ®Çu t− n−íc ngoµi vµ c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t−
n−íc ngoµi. NÕu kh«ng cã c¸c gi¶i ph¸p ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng bÊt cËp ®ã sÏ
dÉn ®Õn kÕt qu¶ bÊt lîi cho ViÖt Nam trong nç lùc c¶i thiÖn m«i tr−êng ®Çu t−
vµ x©y dùng hÖ thèng ph¸p luËt phï hîp víi tiÕn tr×nh héi nhËp quèc tÕ. ChÝnh
v× vËy, yªu cÇu ®Æt ra ®èi víi ViÖt Nam lµ ph¶i tõng b−íc söa ®æi, bæ sung ®Ó
hoµn thiÖn ph¸p luËt nãi chung, LuËt ®Êt ®ai nãi riªng nh»m t¨ng c−êng h¬n
122
n÷a quyÒn tù do kinh doanh cho c¸c nhµ ®Çu t− vµ c¸c doanh nghiÖp cã vèn
®Çu t− n−íc ngoµi.
3. Khi nghiªn cøu vÊn ®Ò hoµn thiÖn ph¸p luËt trong qu¶n lÝ hµnh
chÝnh nhµ n−íc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t− n−íc ngoµi trong lÜnh
vùc thuª ®Êt cÇn ph¶i cã c¸i nh×n tæng qu¸t ®èi víi vÊn ®Ò nµy. NghÜa lµ, cÇn
nh×n nhËn viÖc hoµn thiÖn trong mét t− duy thèng nhÊt vµ biÖn chøng ®èi víi
hÖ thèng ph¸p luËt ViÖt Nam, yªu cÇu cña ph¸t triÓn kinh tÕ vµ héi nhËp quèc
tÕ, yªu cÇu cña quyÒn tù do kinh doanh theo tiªu chÝ chung cña quèc tÕ... Cã
nh− vËy, viÖc nghiªn cøu vÊn ®Ò tõ ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng ph¸p luËt ®Õn ®Ò xuÊt
ph−¬ng h−íng vµ gi¶i ph¸p c¬ b¶n cho viÖc hoµn thiÖn míi ®óng träng t©m,
®óng quan ®iÓm. Trªn c¬ së lÝ luËn vµ thùc tiÔn cña vÊn ®Ò, t¸c gi¶ ®· ph©n
tÝch, ®¸nh gi¸, b×nh luËn hÖ thèng ph¸p luËt nãi chung, LuËt ®Êt ®ai vµ c¸c v¨n
b¶n h−íng dÉn thi hµnh nãi riªng mét c¸ch kh¸ch quan, biÖn chøng ®Ó tõ ®ã
®Ò xuÊt ph−¬ng h−íng vµ c¸c gi¶i ph¸p cho viÖc hoµn thiÖn ph¸p luËt trong
qu¶n lÝ hµnh chÝnh nhµ n−íc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t− n−íc
ngoµi trong lÜnh vùc thuª ®Êt.
4. Ba ph−¬ng h−íng chñ yÕu vµ s¸u gi¶i ph¸p c¬ b¶n ®Ó hoµn thiÖn
ph¸p luËt trong qu¶n lÝ hµnh chÝnh nhµ n−íc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã vèn
®Çu t− n−íc ngoµi trong lÜnh vùc thuª ®Êt ®−îc t¸c gi¶ tr×nh bµy t¹i ch−¬ng ba
lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh nghiªn cøu ®Ò tµi. Tuy vËy, viÖc ®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p
hoµn thiÖn nãi trªn kh«ng chØ lµ ®iÓm kÕt thóc cho qu¸ tr×nh x©y dùng vµ ¸p
dông ph¸p luËt mµ chØ lµ ®iÓm më ®Çu trong tiÕn tr×nh vËn ®éng vµ ph¸t triÓn
cña mét tiÕn tr×nh míi. NghÜa lµ, khi ®Æt vÊn ®Ò hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt
thùc ®Þnh trong lÜnh vùc ®Êt ®ai hiÖn nay ®ång nghÜa víi viÖc ph¶i x©y dùng vµ
tiÕp tôc hoµn thiÖn mét hÖ thèng ph¸p luËt míi trong t−¬ng lai.
123
nh÷ng c«ng tr×nh cña t¸c gi¶ ®· c«ng bè
1. §ç V¨n Sen (2006), "VÞ trÝ vµ vai trß cña ng−êi c¸n bé trong t− t−ëng Hå
ChÝ Minh", Tµi nguyªn vµ m«i tr−êng, 5(31), tr. 9-10.
2. §ç V¨n Sen (2006), "Lµm g× ®Ó cã nh÷ng ®ît "sãng thÇn" ®Çu t− n−íc
ngoµi", Tµi nguyªn vµ m«i tr−êng, 9(35), tr. 11-12.
124
DANH Môc Tµi LiÖu THAM Kh¶o
1. Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− (1995), Tµi liÖu vÒ LuËt ®Çu t− vµ chÝnh s¸ch
khuyÕn khÝch ®Çu t− cña mét sè n−íc trªn thÕ giíi, Hµ Néi.
2. Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− (1999), B¸o c¸o tæng kÕt ®Çu t− trùc tiÕp n−íc
ngoµi t¹i ViÖt Nam 1988-1998, Hµ Néi.
3. Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− (2005), Tê tr×nh ChÝnh phñ dù ¸n LuËt §Çu t−
ngµy 23/5, Hµ Néi.
4. Bé Tµi chÝnh (2003), Th«ng t− 128/2003/TT-BTC ngµy 22/12 h−íng dÉn
thi hµnh NghÞ ®Þnh 164/2003/N§-CP ngµy 22/12/2003, Hµ Néi.
5. Bé Tµi nguyªn vµ M«i tr−êng (2004), Tµi liÖu gãp ý dù th¶o nghÞ ®Þnh cña
ChÝnh phñ vÒ thi hµnh LuËt ®Êt ®ai 2003, Hµ Néi.
6. Bé Tµi nguyªn vµ M«i tr−êng (2005), Th«ng t− sè 01/2005/TT-BTNMT
ngµy 13/4 h−íng dÉn thùc hiÖn mét sè ®iÒu cña NghÞ ®Þnh sè
181/2004/N§-CP ngµy 29/10/2004 cña ChÝnh phñ vÒ thi hµnh LuËt
®Êt ®ai, Hµ Néi.
7. ChÝnh phñ (1999), NghÞ ®Þnh sè 17/1999/N§-CP ngµy 29/3 vÒ thñ tôc chuyÓn
®æi, chuyÓn nh−îng, cho thuª, cho thuª l¹i, thõa kÕ quyÒn sö dông
®Êt ®ai vµ thÕ chÊp, gãp vèn b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt, Hµ Néi.
8. ChÝnh phñ (2000), NghÞ ®Þnh sè 24/2000/N§-CP ngµy 31/7 quy ®Þnh chi
tiÕt thi hµnh LuËt §Çu t− n−íc ngoµi t¹i ViÖt Nam, Hµ Néi.
9. ChÝnh phñ (2001), NghÞ ®Þnh sè 04/2001/N§-CP ngµy 11/2 vÒ thi hµnh
LuËt söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu cña LuËt ®Êt ®ai n¨m 2001, Hµ Néi.
10. ChÝnh phñ (2001), NghÞ ®Þnh sè 66/2001/N§-CP ngµy 28/9 vÒ söa ®æi, bæ
sung mét sè ®iÒu cña NghÞ ®Þnh sè 04/2001/N§-CP ngµy 11/2/2000
cña ChÝnh phñ, Hµ Néi.
11. ChÝnh phñ (2001), NghÞ ®Þnh sè 79/2001/N§-CP ngµy 01/11 vÒ söa ®æi,
bæ sung mét sè ®iÒu cña NghÞ ®Þnh sè 17/1999/N§-CP ngµy 29/3/1999,
Hµ Néi.
125
12. ChÝnh phñ (2003), NghÞ ®Þnh sè 38/2003/N§-CP ngµy 15/4 vÒ viÖc chuyÓn
®æi mét sè doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t− n−íc ngoµi sang ho¹t ®éng
theo h×nh thøc C«ng ty cæ phÇn, Hµ Néi.
13. ChÝnh phñ (2003), NghÞ ®Þnh 164/2003/N§-CP ngµy 22/12 quy ®Þnh chi
tiÕt thi hµnh LuËt ThuÕ thu nhËp doanh nghiÖp, Hµ Néi.
14. ChÝnh phñ (2004), NghÞ ®Þnh 181/2004/N§-CP ngµy 29/10 vÒ thi hµnh
LuËt ®Êt ®ai n¨m 2003, Hµ Néi.
15. ChÝnh phñ (2004), NghÞ ®Þnh sè 182/2004/N§-CP ngµy 29/10 vÒ xö lý vi
ph¹m hµnh chÝnh trong lÜnh vùc ®Êt ®ai, Hµ Néi.
16. ChÝnh phñ (2004), NghÞ ®Þnh sè 197/2004/N§-CP ngµy 03/12 vÒ båi
th−êng, hç trî vµ t¸i ®Þnh c− khi nhµ n−íc thu håi ®Êt, Hµ Néi.
17. ChÝnh phñ (2006), B¸o c¸o kÕ ho¹ch sö dông ®Êt 5 n¨m 2006 - 2010 cña
c¶ n−íc cña ChÝnh phñ tr×nh Quèc héi khãa XI kú häp thø 9 ngµy
09/5, Hµ Néi.
18. C«ng ty t− vÊn ®Çu t− FIAS (1999), Mét sè ý kiÕn vÒ m«i tr−êng ®Çu t−
n−íc ngµi t¹i ViÖt Nam, Hµ Néi.
19. Lª §¨ng Doanh (1998), "TÝnh chÊt c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t− n−íc
ngoµi vµ vai trß qu¶n lý cña Nhµ n−íc", Nghiªn cøu kinh tÕ, (7).
20. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (1987), V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn
thø VI, Nxb Sù thËt, Hµ Néi.
21. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (1991), V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn
thø VII, Nxb Sù thËt, Hµ Néi.
22. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (1995), Héi nghÞ lÇn thø 8 Ban ChÊp hµnh
Trung −¬ng §¶ng khãa VII, Hµ Néi.
23. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (1996), V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn
thø VIII, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi.
24. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (1996), ChiÕn l−îc æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ -
x· héi ®Õn n¨m 2000, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi.
126
25. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (2000), Dù th¶o c¸c v¨n kiÖn tr×nh §¹i héi IX
cña §¶ng, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi.
26. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (2001) V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn
thø IX, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi.
27. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (2003), NghÞ quyÕt Héi nghÞ lÇn thø 7 Ban
ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng khãa IX, Hµ Néi.
28. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (2005) V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn
thø X, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi.
29. HiÕn ph¸p ViÖt Nam (1946, 1959, 1980, 1992) (1995), Nxb ChÝnh trÞ quèc
gia, Hµ Néi.
30. Hoµng Ph−íc HiÖp (1996), C¬ chÕ ®iÒu chØnh ph¸p luËt trong lÜnh vùc ®Çu
t− trùc tiÕp n−íc ngoµi t¹i ViÖt Nam, LuËn ¸n tiÕn sÜ luËt häc, Häc
viÖn ChÝnh trÞ Quèc gia Hå ChÝ Minh, Hµ Néi.
31. Hoµng V¨n HuÊn (1996), Hoµn thiÖn chÝnh s¸ch vµ gi¶i ph¸p thu hót vèn
®Çu t− trùc tiÕp n−íc ngoµi ë ViÖt Nam, LuËn ¸n tiÕn sÜ kinh tÕ,
Tr−êng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n Hµ Néi.
32. Qu¸ch SÜ Hïng (1996), T¨ng c−êng ph¸p chÕ x· héi chñ nghÜa trong qu¶n
lý nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa, LuËn ¸n phã
tiÕn sÜ LuËt häc, Hµ Néi.
33. Khoa LuËt - Tr−êng §¹i häc Khoa häc X· héi vµ Nh©n v¨n (1997), Gi¸o
tr×nh LuËt kinh tÕ ViÖt Nam, Nxb §¹i häc quèc gia, Hµ Néi.
34. Khoa LuËt - §¹i häc Quèc gia Hµ Néi (2001), Gi¸o tr×nh Lý luËn chung vÒ
Nhµ n−íc vµ Ph¸p luËt, Nxb §¹i häc Quèc gia, Hµ Néi.
35. NguyÔn Th−êng L¹ng (1997), "VÊn ®Ò thu hót vèn ®Çu t− trùc tiÕp n−íc
ngoµi t¹i ViÖt Nam", T¹p chÝ céng s¶n, (17).
36. LuËt Kinh tÕ quèc tÕ (1999), Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi.
37. Vâ §¹i L−îc (1997), "Vèn ®Çu t− trùc tiÕp n−íc ngoµi trong qu¸ tr×nh c«ng
nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n−íc", Kinh tÕ thÕ giíi, (3).
127
38. Lª Phong (2006), "Quy ho¹ch vµ ph¸t triÓn c¸c khu chÕ xuÊt - khu c«ng
nghiÖp: hôt h¬i khi ®Ých ®Õn", B¸o Sµi Gßn Gi¶i phãng, th¸ng 4.
39. Quèc héi (1987), LuËt ®Êt ®ai, Hµ Néi.
40. Quèc héi (1993), LuËt ®Êt ®ai, Hµ Néi.
41. Quèc héi (1987), LuËt ®Çu t− n−íc ngoµi t¹i ViÖt Nam, Hµ Néi.
42. Quèc héi (1990), LuËt söa ®æi bæ sung mét sè ®iÒu cña LuËt ®Çu t− n−íc
ngoµi, Hµ Néi.
43. Quèc héi (1992), LuËt söa ®æi bæ sung mét sè ®iÒu cña LuËt ®Çu t− n−íc
ngoµi, Hµ Néi.
44. Quèc héi (1996), LuËt söa ®æi bæ sung mét sè ®iÒu cña LuËt ®Çu t− n−íc
ngoµi, Hµ Néi.
45. Quèc héi (2000), LuËt söa ®æi bæ sung mét sè ®iÒu cña LuËt ®Çu t− n−íc
ngoµi, Hµ Néi.
46. Quèc héi (2001), LuËt ®Êt ®ai söa ®æi bæ sung, Hµ Néi.
47. Quèc héi (2003), LuËt ®Êt ®ai, Hµ Néi.
48. Quèc héi (2003), LuËt X©y dùng, Hµ Néi.
49. Quèc héi (2005), LuËt ®Çu t−, Hµ Néi.
50. Quèc héi (2005), LuËt doanh nghiÖp, Hµ Néi.
51. Quèc héi (2005), Bé LuËt d©n sù, Hµ Néi.
52. Hµ ThÞ Ngäc Oanh (1997), Liªn doanh vµ ®Çu t− n−íc ngoµi ë ViÖt Nam,
Nxb Gi¸o dôc, Hµ Néi.
53. Vò Tr−êng S¬n (1997), §Çu t− trùc tiÕp n−íc ngoµi víi t¨ng tr−ëng kinh tÕ
ë ViÖt Nam, Nxb Thèng kª, Hµ Néi.
54. "T×m hiÓu ph¸p luËt ®Êt ®ai cña mét sè n−íc" (2003), §Þa chÝnh, (1).
55. Tê tr×nh vÒ dù ¸n LuËt söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu cña LuËt ®Çu t− n−íc
ngoµi t¹i ViÖt Nam ngµy 20/4/2000 vµ phô lôc kÌm theo, Hµ Néi.
128
56. Tæng côc §Þa chÝnh (2000), C«ng v¨n sè 864/TC§C ngµy 06/6 h−íng dÉn c¸c
thñ tôc cho thuª ®Êt ®Ó thùc hiÖn dù ¸n ®Çu t− n−íc ngoµi, Hµ Néi.
57. Tr−êng §¹i häc LuËt Hµ Néi (1997), Gi¸o tr×nh LuËt ®Êt ®ai, Nxb C«ng
an nh©n d©n, Hµ Néi.
58. Tr−êng §¹i häc LuËt Hµ Néi (1997), Gi¸o tr×nh LuËt Kinh tÕ, Nxb Gi¸o
dôc, Hµ Néi.
59. Lª M¹nh TuÊn (1996), C¬ së khoa häc cña viÖc hoµn thiÖn khung ph¸p
luËt ®Çu t− trùc tiÕp n−íc ngoµi t¹i ViÖt Nam, LuËn ¸n tiÕn sÜ LuËt
häc, Häc viÖn ChÝnh trÞ Quèc gia Hå ChÝ Minh, Hµ Néi.
60. NguyÔn Quang TuyÕn, "Nh÷ng söa ®æi, bæ sung LuËt ®Êt ®ai 2003 vÒ
quyÒn vµ nghÜa vô cña ng−êi n−íc ngoµi sö dông ®Êt ë ViÖt Nam"
(2005), Nhµ n−íc vµ ph¸p luËt, (4).
61. §µo TrÝ óc (1997), Nhµ n−íc vµ ph¸p luËt cña chóng ta trong sù nghiÖp
®æi míi, Nxb Khoa häc x· héi, Hµ Néi.
62. Vô Qu¶n lý dù ¸n Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− (2000), B¸o c¸o 10 n¨m t×nh
h×nh thùc hiÖn ®Çu t− n−íc ngoµi t¹i ViÖt Nam vµ nh÷ng v−íng m¾c
hiÖn nay cña nhµ ®Çu t−, Hµ Néi.
trang web
63. T¹p chÝ Th«ng tin kinh tÕ, sè 16/2003.
64. ngµy 8/12/2003.
65. B¸o §¹i ®oµn kÕt ngµy 28/02/2006.
66. ngµy 27/5/2006.
67. ngµy 5/7/2006.
68. - T¹p chÝ Kinh tÕ ph¸t triÓn, ngµy 22/6/2006.
69.
70.
71. Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam.
72. T¹p chÝ Kinh tÕ ph¸t triÓn.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Hoàn thiện pháp luật về quản lý hành chính nhà nước đối với các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực thuê đất ở Việt Nam hiện nay.pdf
