Hoạt động rửa tiền và các thiên đường thuế

Danh sách thành viên 1. Trần Phương Linh 2. Trần Văn Lợi 3. Nguyễn Thị Kim Ngọc 4. Lê Nguyễn Quốc TrungNhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 • Tổng quan về hoạt động rửa tiền và phòng, chống rửa tiền qua hệ thống ngân hàng trên thế giới • Thực trạng rửa tiền và phòng, chống rửa tiền qua hệ thống ngân hàng Việt Nam Chương 1: Tổng quan về hoạt động rửa tiềnvà phòng chóng rửa tiền qua hệ thống ngân hàng •Tổng quan về thiên đường thuế •Một số thiên đường thuế trên thế giới hiện nay Chương 2: Một số nét tổng quan về thiên đường thuế Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 Định nghĩa hoạt động rửa tiền: • Theo Tổ chức chống rửa tiền quốc tế - FATF (Finance Action Task Force) • Theo Công ước Vienna (1988) và Công ước Palermo (2000) của Liên Hợp Quốc • Theo Nghị định số 74/2005/NĐ-CP Ngày 07/06/2005 của Chính phủ về phòng, chống rửa tiền => Rửa tiền là toàn bộ các hoạt động được tiến hành một cách cố ý nhằm hợp pháp hóa tiền và tài sản có nguồn gốc từ tội phạm. Tổng quan về hoạt động rửa tiền Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 “Tiền bẩn” được tẩy rửa và sử dụng ngay trong nước. Tiền ẩn” được hình thành ở trong nước, sau đó chuyển ra nước ngoài để tẩy rửa trong hệ thống tài chính khác và cuối cùng đem trở lại lưu thông trên thị trường trong nước. “Tiền bẩn” được hình thành ở nước ngoài, được tẩy rửa ở nước đó hay nước khác và cuối cùng được đầu tư cho các nước đang phát triển. “Tiền bẩn” được rửa và rút khỏi hệ thống tài chính của một nước đang phát triển để sử dụng ở nước khác, không quay lại đầu tư cho nước đó. “Tiền bẩn” sau khi rửa được chuyển vào một nước đang phát triển nhưng không phải để đầu tư mà được lưu thông tản mạn, tiêu thụ khắp nơi. Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 Theo phạm vi thực hiện, thì có 5 trường hợp rửa tiền cơ bản: Rửa tiền thông qua đầu tư nước ngoài. Rửa tiền thông qua các công ty bảo hiểm. Rửa tiền bằng cách sử dụng hóa đơn, chứng từ giả. Rửa tiền tại các sòng bạc. Rửa tiền thông qua xổ số và cá cược hợp pháp. Rửa tiền thông qua đầu tư chứng khoán. Rửa tiền qua hệ thống ngân hàng Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 Theo nội dung hoạt động, rửa tiền biểu hiện theo một số phương thức như: • Gây ra những đột biến trong cầu tiền tệ và bất ổn định lãi suất cũng như tỷ giá hối đoái. • Tác động xấu đến hướng đầu tư, chuyển từ các khoản đầu tư cẩn trọng sang đầu tư rủi ro cao làm giảm tốc độ tăng trưởng kinh tế. • Giảm tính hiệu quả của các công cụ tiền tệ của chính phủ, kích thích các hành vi tội phạm kinh tế như trốn thuế, tham ô, mua bán nội gián, gian lận thương mại, tăng tính bất ổn của nền kinh tế. • Làm suy giảm hiệu quả kinh tế của các giao dịch hợp pháp, gây mất lòng tin đối với thị trường. • Hệ thống ngân hàng tài chính bị suy yếu • Các con số thống kê bị bóp méo, gây khó khăn cho việc hoạch định chính sách và giảm hiệu quả điều tiết của chính phủ. Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 Thứ nhất, thông qua thông tin về khách hàng Thứ hai, các tài khoản giao dịch đang bị điều tra hoặc bị khởi kiện. Thứ ba, thông qua tính chất, đặc điểm của giao dịch Các giao dịch không mang lợi ích về mặt kinh tế Các giao dịch gồm nhiều khoản tiền mặt giá trị lớn Các giao dịch liên quan đến các tài khoản trong ngân hàng có một số đặc điểm bất thường Các giao dịch liên quan đến các cuộc chuyển tiền ra nước ngoài Các giao dịch liên quan đến hoạt động đầu tư Thứ tư, thông qua các khoản vay có hoặc không có thế chấp Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 Các dấu hiệu nhận biết rửa tiền qua hệ thống ngân hàng: • Thứ nhất, hệ thống pháp luật về phòng, chống rửa tiền chưa đầy đủ. • Thứ hai, bộ máy tổ chức về phòng, chống rửa tiền còn hạn chế • Thứ ba: một số quy định về thanh toán tạo thuận lợi cho hoạt động rửa tiền:  Tín dụng chứng từ (LC)  Ứng trước một phần tiền hàng  Lợi dụng bảo lãnh thực hiện hợp đồng  Lợi dụng bảo lãnh hoàn trả tiền ứng trước Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 • Hợp tác quốc tế trong công tác phòng, chống rửa tiền  Bản tuyên bố về ngăn ngừa tội phạm sử dụng hệ thống ngân hàng cho mục đích rửa tiền của Uỷ ban Basel về giám sát ngân hàng  Công ước Viên (1988)  Lực Lượng Đặc Nhiệm Tài Chính (FATF) Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 Chiến lược phòng, chống rửa tiền của Mỹ tập trung vào ba mục tiêu chính: (i) Để hiệu quả hơn, tiến hành cắt đứt sự tiếp cận hệ thống tài chính tài quốc tế của tội phạm rửa tiền và tài trợ khủng bố; (ii) Tăng cường khả năng của chính quyền liên bang hướng đến các tổ chức rửa tiền và các hệ thống tài trợ khủng bố; (iii) Tăng cường và cải tiến biện pháp phòng, chống rửa tiền cho các nhà cung cấp dịch vụ tài chính để cải thiện hiệu quả những nỗ lực tuân thủ và thực thi pháp luật để ngăn ngừa và ngăn chặn lạm dụng. Với các chiến lược và nỗ lực, hàng năm FinCEN nhận được hơn 14,7 triệu báo cáo giao dịch, trong đó chủ yếu là báo cáo giao dịch vượt ngưỡng (hơn 13,67 triệu giao dịch), báo cáo giao dịch đáng ngờ (hơn 0,66 triệu giao dịch)…. Qua đó, hàng năm Mỹ đã đưa ra hơn 1000 trường hợp xét xử theo loại tội phạm rửa tiền và số trường hợp bị kết án có xu hướng giảm qua các năm. Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 Phòng, chống rửa tiền tại Mỹ  Singapore đã thông qua một phương pháp tiếp cận đa phương để đối phó với các rủi ro rửa tiền.  đi đầu trong theo dõi và làm gián đoạn hành vi rửa tiền thông qua các thông tin tình báo và quyền lực pháp lý khác.  Thông qua phương pháp tiếp cận như trên, số lượng báo cáo giao dịch đáng ngờ tăng đều qua các năm, với 6.356 báo cáo, chủ yếu là từ các ngân hàng 2.063 báo cáo, các công ty bảo hiểm 2.964 báo cáo …. Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 Phòng, chống rửa tiền tại Singapore Tại Việt Nam, mặc dù hiện tại chưa có vụ án rửa tiền nào được đưa ra xét xử, nhưng như thế không phải là chúng ta không có rửa tiền Thời gian qua,Cục phòng chống rửa tiền đã nhận được hàng trăm báo cáo giao dịch đáng ngờ từ các TCTD Loại biểu hiện 2006 2007 2008 2009 Thái độ miễn cưỡng khi cung cấp thông tin 0 1 4 6 Khách hàng đang bị điều tra, khởi kiện hoặc nằm trong danh sách cảnh báo rửa tiền của quốc tế 3 5 18 25 Các giao dịch không mang lợi ích về mặt kinh tế 0 1 4 5 Các giao dịch gồm nhiều khoản tiền mặt có giá trị lớn 1 1 2 4 Các giao dịch liên quan đến các cuộc chuyển tiền quốc tế 1 4 14 17 Các giao dịch liên quan đến các hoạt động đầu tư 0 0 1 3 Tổng cộng 4 11 43 60 Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 Các biểu hiện rửa tiền qua hệ thống ngân hàng Việt Nam Nguồn: Cơ quan thanh tra, giám sát ngân hàng Bọn tội phạm qua mặt hệ thống kiểm soát của các ngân hàng bằng cách chia nhỏ tiền sau đó chuyển dần ra nước ngoài Một số đối tượng nước ngoài dùng các chứng từ giả để mở tài khoản tại các ngân hàng Việt Nam để thực hiện các giao dịch chuyển tiền từ nước ngoài về Các đối tượng thông qua hệ thống ngân hàng để thựchiện lừa đảo tín dụng Các công ty tại các nước ngoài dùng tiền bất hợp pháp mua cổ phiếu của các ngân hàng thương mại cổ phần tại Việt Nam Rửa tiền thông qua nghiệp vụ chuyển tiền của ngân hàng thương mại Thông qua việc mở tài khoản tiền gửi tại các ngân hàng thương mại để phục vụ việc giao dịch chứng khoán Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 Phương thức rửa tiền 2006 2007 2008 2009 Phươngthức thứ nhất 0 1 4 5 Phươngthức thứ hai 2 2 5 9 Phươngthức thứ ba 1 2 4 7 Phươngthức thứ tư 0 0 0 1 Phương thức thứ năm 1 6 29 36 Phươngthức thứ sáu 0 0 1 2 Tổng cộng 4 11 43 60 => Chủ yếu thực hiện rửa tiền thông qua nghiệp vụ chuyển tiền giữa các ngân hàng thương mại, vì chỉ trong thời gian ngắn bọn tội phạm có thể tạo ra hàng trăm giao dịch chuyển tiền để tiến hành tẩy rửa Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 Nguồn: Cơ quan thanh tra, giám sát ngân hàng Xây dựng hệ thống pháp luật về phòng, chống rửa tiền Thành lập cơ quan chuyên trách về phòng chống rửa tiền Tăng cương phối hợp phòng chống rửa tiền giữa các cơ quan có liên quan Nâng cao nhận thức của các ngân hàng thương mại trong phòng chống rửa tiền Hợp tác quốc tế trong công tác phòng chống rửa tiền Các phương thức phòng chống rửa tiền trong thời gian qua Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 • Điều 251 Bộ Luật hình sự năm 1999 được Quốc hội khóa X thông qua ngày 21/12/1999 và được sửa đổi, bổ sung tại kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XII thông qua ngày 19/06/2009 • Luật các tổ chức tín dụng được Quốc hội thông qua ngày 12/12/1997 và có hiệu lực ngày 01/10/1998, tại điều 19 • Nghị Định 74/2005/NĐ-CP ngày 7/6/2005 của Chính Phủ về phòng, chống rửa tiền được ban hành • Luật phòng chống rửa tiền số 07/2012/QH13 được Quốc hội đã thông qua ngày 18/06/2012, có hiệu lực vào ngày 01/01/2013 Xây dựng hệ thống pháp luật về phòng, chống rửa tiền Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 Trung tâm thông tin phòng, chống rửa tiền (nay là Cục phòng, chống rửa tiền) được thành lập ngày 08/07/2005, là đơn vị trực thuộc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, được thành lập Đối với các giao dịch phải báo cáo theo quy định, do thiếu hệ thống công nghệ thông tin về phòng, chống rửa tiền, nên Cục này chưa có khả năng tổng hợp được các giao dịch phải báo cáo theo quy định Từ khi thành lập đến cuối năm 2009, chỉ nhận được 118 báo cáo giao dich đáng ngờ. => còn rất ít so với số lượng các đơn vị phải báo cáo Thành lập cơ quan chuyên trách về phòng, chống rửa tiền Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 Ngày 13/4/2009, thành lập Ban Chỉ đạo phòng, chống rửa tiền do Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Sinh Hùng làm Trưởng ban - Giúp chính phủ nâng cao hiệu quả chỉ đạo và điều phối hoạt động giữa các Bộ, ngành trong công tác phòng, chống rửa tiền trên lãnh thổ Việt Nam Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 Tăng cường phối hợp phòng, chống rửa tiền giữa các cơ quan có liên quan NHNN tổ chức các buổi tọa đàm cho các lãnh đạo ngân hàng thương mại để nâng cao nhận thức phòng, chống rửa tiền Chi nhánh ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam hầu hết có các chương trình đào tạo nhân viên về phòng, chống rửa tiền Các ngân hàng thương mại trong nước, hầu hết đã ban hành các quy trình, quy định nội bộ về phòng, chống rửa tiền theo yêu cầu tại Nghị định 74/2005/NĐ-CP ngày 07/06/2005 Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 Nâng cao nhận thức của ngân hàng thương mại trong phòng, chống rửa tiền Ngày 4/5/2007, Việt Nam đã được kết nạp làm thành viên thứ 33 của Nhóm Châu Á Thái Bình Dương về phòng, chống rửa tiền (APG), tiến tới thực hiện đầy đủ các chuẩn mực quốc tế về phòng, chống rửa tiền. Hiện Việt Nam đã được APG đánh giá đa phương lần thứ nhất vào năm 2009. Ngân hàng Nhà nước đã tích cực tìm kiếm các đối tác hỗ trợ Việt Nam trong công tác phòng, chống rửa tiền. Qua đó, Ngân hàng Nhà nước và một số cơ quan chức năng khác đã nhận được sự hỗ trợ của WB, IMF, ADB, UNODC.... cho các dự án về phòng, chống rửa tiền. Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 Hợp tác quốc tế trong công tác phòng, chống rửa tiền Một là, Chính phủ đã ban hành Nghị định 74/2005/NĐ-CP ngày 07/06/2005 về phòng, chống rửa tiền. Và Luật phòng chống rửa tiền được Quốc Hội thông qua ngày 18/06/2012 là một bước tiến lớn cho thấy quyết tâm thực hiện tốt công tác phòng chống rửa tiền của Việt Nam Hai là, Trung tâm thông tin phòng, chống rửa tiền (nay là Cục phòng, chống rửa tiền) được thành lập vào ngày 08/07/2005, là đơn vị trực thuộc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, hoạt động có hiệu quả, tiếp nhận, tổng hợp các báo cáo giao dịch đáng ngờ, thông báo kịp thời chọ Bộ Công an xử lý. Ba là, Hầu hết các ngân hàng thương mại đều ban hành qui định nội bộ về phòng, chống rửa tiền, và ở một số ngân hàng hàng lớn như: Vietcombank, Vietinbank đã thành lập bộ phận chuyên trách về phòng, chống rửa tiền. Bốn là, Việt Nam đã được kết nạp làm thành viên thứ 33 của Nhóm Châu Á Thái Bình Dương về phòng, chống rửa tiền và đã được tổ chức này đánh giá đa phương vào năm 2009. Năm là, hoạt động phòng, chống rửa tiền ở Việt Nam được sự hỗ trợ của nhiều tổ chức quốc tế đặc biệt là WB, IMF, ADB. Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 Những kết quả đạt được Các ngân hàng thương mại chưa tuân thủ chặt chẽ các quy định của pháp luật về phòng, chống rửa tiền. Cơ sở vật chất của các ngân hàng thương mại, Cục Phòng, chống rửa tiền chưa thể đáp ứng được yêu cầu phòng, chống rửa tiền. Đội ngũ cán bộ của Cục phòng, chống rửa tiền vừa thiếu, vừa yếu. Đội ngũ nhân viên làm công tác phòng, chống rửa tiền tại các ngân hàng thương mại chưa được quan tâm đúng mức. Các yếu tố nội tại của hệ thống ngân hàng tạo cơ hội cho tội phạmrửa tiền. Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 Những tồn tại Nguyên nhân những tồn tại Chưa có sự tuyên truyền cho công chúng về mục tiêu, biện pháp thực hiện phòng, chống rửa tiền. Cácquy phạm pháp luật về phòng, chống rửa tiền vừa thiếu, vừa yếu. Chi phí đầu tư phầm mềm chống rửa tiền khá lớn so với quy mô của các ngân hàng thương mại. Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 Tổng quan về thiên đường thuế Định nghĩa:  Một thiên đường thuế là một tiểu bang, quốc gia hoặc vùng lãnh thổ nơi mà thuế được áp dụng với một tỷ lệ thấp hoặc bằng 0. Đồng thời mức độ bảo mật thông tin tài sản của các doanh nghiệp và cá nhân rất cao.  Thiên đường thuế thường là các nước nhỏ, họ là những nước giàu có, và họ có tổ chức quản trị chất lượng cao, đặc biệt bao gồm một hoặc nhiều các trung tâm tài chính hải ngoại. Đặc điểm:  Thiên đường thuế thu hút đầu tư nước ngoài không chỉ vì thu nhập tại địa phương được đánh thuế ở mức giá thuận lợi, mà còn bởi vì các hoạt động tại thiên đường thuế luôn tạo điều kiện thuận lợi cho việc tránh thuế.  Vì thế các cá nhân và các tổ chức, doanh nghiệp có thể tìm thấy được sự hấp dẫn để thành lập công ty con hoặc di chuyển đến đây. Điều này tạo ra một tình huống cạnh tranh thuế giữa các chính phủ. Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 • Cá nhân cư trú: Kể từ đầu thế kỷ 20, các cá nhân giàu có từ các khu vực pháp lý thuế cao đã tìm cách di dời đến các khu vực pháp lý thuế thấp. • Tài sản đang nắm giữ: Chức năng của thiên đường thuế ở đây là để giữ tài sản, trong đó có thể bao gồm một danh mục đầu tư theo công ty quản lý kinh doanh, hoặc các nhóm, các tài sản vật chất như bất động sản …. Bản chất của thoả thuận như vậy là bằng cách thay đổi quyền sở hữu của tài sản thành một thực thể không phải là cư dân trong phạm vi quản lý thuế cao, họ không còn phải chịu thuế trong thẩm quyền đó. Cơ chế thường được sử dụng để tránh thuế suất cụ thể. Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 • Thương mại và hoạt động kinh doanh khác: Nhiều doanh nghiệp mà không đòi hỏi một vị trí địa lý cụ thể, lao động phong phú được thiết lập trong thiên đường thuế, để giảm thiểu tiếp xúc với thuế. Có lẽ minh họa tốt nhất của việc này là số lượng các công ty tái bảo hiểm đã di cư tới Bermuda trong những năm qua. • Tài chính trung gian: Phần lớn các hoạt động kinh tế trong thiên đường thuế là các dịch vụ tài chính chuyên nghiệp như quỹ tương hỗ, ngân hàng, bảo hiểm nhân thọ và lương hưu. Nói chung các khoản tiền gửi với các trung tâm tài chính trung gian trong phạm vi quản lý thuế thấp và sau đó các trung tâm sẽ dùng số tiền này để cho vay hoặc đầu tư (thường trở lại vào một khu vực có mức thuế cao hơn). Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 • Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) nhận định có ba điều kiện quan trọng trong việc xem xét việc một khu vực là một thiên đường thuế:  Các loại thuế Nil (bằng không) hoặc chỉ mang tính danh nghĩa (nói chung hoặc trong trường hợp đặc biệt), được xem là một nơi được sử dụng bởi người không cư trú để thoát khỏi thuế cao trong đất nước của họ cư trú  Bảo vệ thông tin tài chính cá nhân.  Thiếu minh bạch => Trong đó điều kiện đầu tiên cần xem xét là thuế nil có tồn tại không Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 Một số “thiên đường thuế” nổi tiếng trên thế giới chủ yếu tập trung ở vùng biển Caribe và Thái Bình Dương, bao gồm Bermuda, British Virgin Islands (BVI), Quần đảo Cayman, Jersey, Luxembourg, New Zealand, Singapore, Bahamas, Panama, Tiểu bang Delaware (Mỹ), Thụy Sỹ, London (Anh), Ireland, Bỉ, Hồng Kông, Guernsey, Isle of Man… Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21  Là nơi đăng ký kinh doanh của khoảng 50% tập đoàn lớn nhất thế giới, được xem là một “thiên đường thuế” đối với các doanh nghiệp ngay trên đất Mỹ.  Các DN tên tuổi có trụ sở tại Daleware như: hãng hàng không American Airlines, “đại gia” công nghệ Apple, ngân hàng Bank of America, tập đoàn Berkshire Hathaway, Cargill, Coca- Cola, Ford, General Electric, Google, JP Morgan Chase và Wal- Mart. Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 • Hàng loạt tập đoàn lớn, doanh nghiệp nhỏ và rất nhiều “doanh nghiệp ma” đã tìm đến Delaware với hy vọng hưởng mức thuế thấp, né quy định điều tiết…Giới chức địa phương tại Delaware lo ngại về khả năng ngoài nhiều doanh nghiệp hợp pháp, không ít kẻ buôn ma túy, tham nhũng và rửa tiền sẽ đến Delaware ngày một nhiều hơn. Việc thành lập một “công ty che chắn” hay “công ty vỏ bọc” (shell company) ở đây vô cùng dễ dàng, sẽ chẳng ai chất vấn điều đó. • Tại Delaware, người ta chỉ mất khoảng 1 tiếng để thành lập xong một công ty. Thủ tục thành lập doanh nghiệp ở Delaware cực kỳ đơn giản. Việc thành lập các công ty vỏ bọc không có nhân viên, tài sản và hoạt động kinh doanh rất dễ dàng, bang sẽ không quan tâm đến việc bạn là ai hay bạn kinh doanh cái gì Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 • Doanh nghiệp cũng dễ dàng giảm thuế nếu đăng ký kinh doanh tại Delaware. Hiện Delaware đứng đầu trong danh sách “thiên đường thuế” tại Mỹ cũng như ở nước ngoài bởi bang cho phép các công ty giảm thuế ở bang khác tại Mỹ, cụ thể là ở bang mà công ty đó thực sự làm kinh doanh hay đóng trụ sở chính. Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 • David Finzer, CEO của Capital Conservator, cho biết: “Delaware là bang yêu cầu lượng thông tin phải công khai ít nhất. Delaware có những công ty bí mật nhất thế giới và là nơi dễ thành lập công ty hơn bất kỳ nơi nào. • Khoảng hơn 50% tập đoàn lớn trên thế giới đăng ký kinh doanh tại Delaware.Tại sao?Vì Delaware giúp cho các công ty ẩn danh tốt nhất, điều mà nhiều thiên đường thuế khác ở nước ngoài không làm được.” Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 • Quần đảo Virgin thuộc Anh (BVI), có diện tích khoảng 153 km2 và dân số 27,800 người, là một trong những “thiên đường thuế” nổi tiếng và áp đảo về FDI vào Việt Nam khi đứng vị trí thứ 5 trong tổng số 58 quốc gia và vùng lãnh thổ có dự án đầu tư tại Việt Nam. Top 10 đối tác đầu tư trực tiếp nước ngoài nhiều nhất tại Việt Nam (Lũy kế các dự án còn hiệu lực đến ngày 20/11/2012) Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 BVI hiện nay là một trong những thiên đường thuế trên thế giới vì nhiều lý do. • Thứ nhất, phải nói đến chính sách thuế. Công ty BVI và cổ đông không phải chịu bất kỳ khoản thuế nào đánh vào thu nhập công ty, vào cổ phần, chứng khoán hay lợi nhuận từ việc chuyển nhượng cổ phần hay cổ tức. Ngoài ra, cũng không có bất kỳ loại thuế nào đánh vào tài sản thừa kế hay tài sản tặng từ cổ đông hay của công ty cho một bên thứ ba. • Thứ hai, hình thức doanh nghiệp đa dạng, bao gồm công ty TNHH, công ty cổ phần (theo nghĩa của pháp luật doanh nghiệp Việt Nam) có hay không có vốn điều lệ, công ty TNHH/cổ phần được thành lập bởi cam kết thanh toán của cổ đông (guaranteed company), công ty trách nhiệm vô hạn... Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 • Thứ ba, thủ tục thành lập dễ dàng.Đạo luật điều chỉnh công ty hiện hành tại BVI là Đạo luật công ty kinh doanh BVI năm 2004 (BVI Business Companies Act 2004).Đạo luật này được coi là một trong những đạo luật về công ty trao nhiều quyền định đoạt cho các bên và ít quy định bắt buộc của cơ quan quản lý nhất thế giới. • Về cơ bản, các bên có quyền thỏa thuận mọi điều khoản trong điều lệ (articles of association) và thỏa thuận thành lập (memorandum of association) sao cho đáp ứng đúng nhu cầu của các bên khi thành lập một doanh nghiệp. Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 Ví dụ: Đạo luật công ty BVI cho phép công ty: • (i) được thành lập với tối thiểu một cổ đông và một thành viên hội đồng quản trị; • (ii) công ty không cần phải có thư ký (cơ quan có chức năng gần giống ban kiểm soát theo Luật Doanh nghiệp Việt Nam); • (iii) không có yêu cầu về vốn pháp định hoặc phải duy trì mức vốn tối thiểu nào đó; • (iv) cổ phần có thể có hoặc không có mệnh giá, được phát hành theo bất kỳ loại tiền tệ nào hoặc bởi nhiều loại tiền tệ đồng thời; • (v) cổ phiếu có thể là ghi danh hoặc không ghi danh (bất kỳ người nào giữ cổ phiếu là cổ đông công ty); • (vi) không phải lập sổ sách công ty và không phải nộp sổ sách này cho cơ quan đăng ký; • (vii) không phải nộp báo cáo tài chính hàng năm; • (viii) các bên có quyền tự thỏa thuận về tỷ lệ số phiếu cần thiết để tổ chức cuộc họp và thông qua một nghị quyết hay quyết định; • (ix) công ty có quyền mua lại cổ phần của mình mà không có hạn chế... Ngoài ra, tại BVI cũng không có bất kỳ quy định nào về quản lý ngoại hối. Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 • Thứ tư, lệ phí thành lập và duy trì công ty thấp.Lệ phí thành lập thông thường là 350 Đô la Mỹ và lệ phí duy trì hàng năm là số tiền tương tự. Thù lao cho công ty luật hoặc công ty tư vấn giúp thành lập công ty vào khoảng từ 1.000 - 1.500 Đô la. Việc thành lập công ty cũng nhanh chóng, trong vòng hai đến ba ngày.Nếu sử dụng dịch vụ của công ty luật hoặc công ty tư vấn thì có thể thành lập công ty ngay trong ngày. • Thứ năm là tính bí mật về danh tính cổ đông. Khi thành lập, công ty BVI phải nộp văn kiện thành lập công ty, bao gồm thỏa thuận thành lập và điều lệ cho cơ quan đăng ký tại BVI (Registry of Corporate Affairs) và công chúng có quyền tiếp cận các văn kiện này. Tuy nhiên luật không yêu cầu các bên phải nêu trong văn kiện thành lập thông tin về cổ đông, thành viên hội đồng quản trị hay quan chức khác.Ngoài ra, luật cũng cho phép các bên được chỉ định người đứng tên thay mình (nominee) là cổ đông hay thành viên hội đồng quản trị trong công ty.Như vậy, về cơ bản chủ sở hữu/cổ đông công ty hoàn toàn nặc danh với thế giới bên ngoài. Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 Vì những điều kiện thông thoáng trong việc thành lập và hoạt động công ty nên có nhiều quan ngại về hoạt động không hợp lệ của công ty BVI : • Rửa tiền hoặc tài trợ khủng bố: • Trốn thuế. • Chuyển giá (transfer pricing). • Thao túng. • Lừa đảo. Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 Là một quần đảo nhỏ với diện tích lãnh thổ chỉ vỏn vẹn 53.3 km², “thiên đường thuế” Bermudal là địa chỉ đăng ký kinh doanh ưa thích của các công ty Mỹ. Nhiều doanh nghiệp chuyển trụ sở tới các “thiên đường thuế” như Bermunda để tận dụng thuế suất ưu đãi, trong khi hoạt động thực tế vẫn duy trì trên đất Mỹ. Gần đây nhất, “gã khổng lồ” Goolge bị nghi ngờ đã trốn 2 tỷ USD tiền thuế năm 2011 bằng cách chuyển giá vào một công ty tại đây. Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 • Bermuda không đánh thuế thu nhập cá nhân • Đảo quốc này hiện là nơi đặt đại bản doanh của 11/35 công ty tái bảo hiểm hàng đầu thế giới. Có hơn 15,000 công ty quốc tế được miễn thuế đã đăng ký với Cơ quan Đăng ký Kinh doanh tại Bermuda nhưng hầu hết đều không có văn phòng và nhân viên. • Tại Việt Nam, Bermuda là một trong ba quần đảo có lượng vốn đầu tư lớn nhất vào Việt Nam. Tính đến 20/11/2012, Bermuda có tổng vốn đầu tư đăng ký vào Việt Nam là 211.6 triệu USD, xếp vị trí 33 trong tổng số 98 đối tác nước ngoài đầu tư trực tiếp vào Việt Nam. Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 • Cayman Islands là một quần đảo nhỏ nhưng cũng có thể được xem là một trung tâm tài chính lớn trên thế giới có tổng diện tích 264 km2 với số doanh nghiệp nhiều hơn số dân. Cayman nổi tiếng vì mức độ bảo mật thông tin cao và thuế suất thấp. Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 • Vina Capital, IndochinaCapital, Mekong Capital, Quỹ đầu tư Manulife, Saigon Asset Management Corporation đều là những công ty quản lý quỹ hoạt động mạnh tại Việt Nam đến từ Cayman. • Quần đảo Cayman là điểm đến hấp dẫn của những người giàu có. Một phần vì nơi này không có thuế thu nhập cá nhân, thuế thặng dư vốn hay những khoản đóng góp bắt buộc cho an sinh xã hội. • Người dân Cayman có mức sống cao nhất tại vùng biển Caribe với thu nhập bình quân 57.131,6 USD. Theo số liệu của CIA World Factbook, GDP bình quân đầu người của Quần đảo Cayman cao thứ 14 trên thế giới (năm 2011). Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 • Người dân và các doanh nghiệp tại quần đảo này không phải nộp thuế nên không có các loại thuế như thuế thu thập cá nhân, thuế thặng dư vốn và thuế thu nhập doanh nghiệp. Phần lớn nguồn thu của Chính phủ đến từ việc đánh thuế gián tiếp. Các hàng hóa nhập khẩu vào Cayman bị đánh mức thuế từ 5%-22% (riêng các loại xe ô tô bị đánh thuế tới 29.5%-100%). • Quần đảo Cayman là một trung tâm tài chính quốc tế lớn với các lĩnh vực chủ chốt là ngân hàng, thành lập quỹ đầu cơ và đầu tư, sản phẩm chứng khoán hóa, bảo hiểm nội bộ và các hoạt động doanh nghiệp nói chung. Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 • Cayman là trung tâm ngân hàng lớn thứ 5 trên thế giới với tổng vốn huy động lên đến 1.5 ngàn tỷ USD và đứng thứ 6 toàn cầu xét về tài sản (năm 2010). Quần đảo này gồm 279 ngân hàng và 40 trong số 50 ngân hàng lớn nhất thế giới đều có chi nhánh tại Cayman. • Ngoài ra còn có một số nhà cung cấp dịch vụ khác, bao gồm các công ty kiểm toán hàng đầu thế giới; Bên cạnh đó, Cayman là thiên đường của các quỹ đầu cơ. Tháng 6/2008, quần đảo này đã chấp thuận 10,000 đơn đăng ký của các quỹ đầu cơ. Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 5.1 Ngân hàng Thụy Sỹ - nơi gửi tiền đáng tin cậy A, Đảm bảo bí mật khách hàng. – Năm 1934, Quốc hội Thụy Sỹ đã thông qua Bộ luật ngân hàng đầu tiên ở phương Tây – trong đó hệ thống hóa các quy định về tính bảo mật và xử lý vi phạm. Luật này quy định: Các ngân hàng Thụy Sỹ đều phải thực hiện chế độ mật mã để bảo đảm giữ bí mật tuyệt đối cho khách hàng. Bất cứ người nước ngoài hoặc chính phủ nước ngoài nào, thậm chí cả Nguyên thủ quốc gia, Thủ tướng, Chính phủ và Toà án của Thụy Sỹ, đều không có quyền can thiệp, điều tra và xử lý tiền gửi tại ngân hàng Thụy Sỹ của bất cứ người nào, dù họ là người không có quốc tịch Thụy Sỹ, trừ phi có đủ chứng cứ để chứng minh người gửi tiền có hành vi phạm tội. Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 “Tuy nhiên, đảm bảo bí mật ở đây không phải là tuyệt đối” • Tại Thụy Sỹ có luật chống rửa tiền, các ngân hàng không được tham gia chuyển ngân lậu hay có liên quan đến tội phạm.Luật pháp nước này quy định chi tiết trường hợp nào thì bí mật ngân hàng phải được hé mở một phần. • Việc các ngân hàng của Thụy Sỹ giữ bí mật tuyệt đối, không cung cấp thông tin của khách hàng cho bất cứ tổ chức hay cá nhân nào, kể cả tòa án, đã làm cho nhiều ngân hàng của Thụy Sỹ trở thành nơi gửi gắm tài sản cho nhiều đại gia và yếu nhân trên thế giới. Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 B, Hiệu quả kinh doanh • Nếu đảm bảo bí mật KH là chìa khóa thứ nhất, thì hiệu quả là chìa khóa thứ hai mang lại danh tiếng cho các ngân hàng Thụy Sỹ. Hiệu quả kinh doanh được xác định bởi hai yếu tố: nguồn vốn rẻ, ổn định và con người. • Mặt khác, thuế thu nhập của Thụy Sỹ thấp hơn nhiều nước châu Âu khác. Tỷ lệ tiết kiệm cao của dân cư và chính sách thuế hấp dẫn đã giúp Thụy Sỹ thu hút dòng vốn nước ngoài. Nhờ vậy các ngân hàng Thụy Sỹ có thể tài trợ cho khách hàng với lãi suất thấp. Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 5.2 Thụy Sỹ trước ức ép của cộng đồng quốc tế • A, Ngân hàng UBS. • Ngày 1/7/2008, tòa án Florida (Mỹ) đã tiến hành điều tra trên phạm vi rộng với một danh sách các công dân Mỹ có tài khoản ở ngân hàng UBS Thụy Sỹ. Mỹ cáo buộc UBS giúp 52.000 khách hàng Mỹ che giấu khoảng 20 tỷ USD, giúp họ trốn một khoản thuế 300 triệu USD mỗi năm trong thời gian từ 2002 - 2007. • Năm 2009, UBS chấp nhận nộp phạt 780 triệu USD, công bố thông tin và số tiền gửi của một số khách hàng Mỹ sau khi giúp họ gửi tiền và tránh khai báo thuế ở Mỹ, đồng thời cũng ngừng cung cấp dịch vụ cho khách hàng có tài khoản không rõ ràng. Đây là một đòn giáng mạnh vào hệ thống ngân hàng Thụy Sỹ, từ lâu có tiếng là “pháo đài bí mật”. Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 • B, Ngân hàng Wegelin • Năm 2011, 11 ngân hàng của Thụy Sỹ đã bị Mỹ đưa vào danh sách điều tra. Ngày 2/2/2012, Bộ Tư pháp Mỹ ra thông cáo buộc tội Wegelin - ngân hàng tư nhân lâu đời nhất Thụy Sỹ, giúp cho nhiều công dân giàu có của Mỹ trốn thuế đối với ít nhất 1,2 tỷ USD giấu trong các tài khoản bí mật. Đây là lần đầu tiên một ngân hàng nước ngoài bị Mỹ buộc tội che giấu hành vi trốn thuế của công dân Mỹ. Chính phủ Mỹ cũng đã phong tỏa hơn 16 triệu USD tại ngân hàng ủy quyền của Wegelin ở Mỹ. Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 Động thái của Thụy Sỹ. Dưới sức ép từ dư luận nhiều nước, đặc biệt là Mỹ, Liên minh châu Âu, tới nay Thụy Sỹ đã buộc phải đưa ra cam kết sẽ hợp tác chặt chẽ hơn với các nước để điều tra những trường hợp nghi ngờ trốn thuế và hơn thế nữa, đó là ngăn chặn các dòng tiền bẩn tuồn vào hệ thống ngân hàng nước này. • Công khai nhiều hơn những thông tin bí mật về khách hàng • Tham gia "Sáng kiến thu hồi tài sản bị đánh cắp" • Chiến lược “Đồng tiền sạch” Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 • Đảo quốc 5,3 triệu dân này là địa điểm lý tưởng được mệnh danh “thiên dường trốn thuế” cho giới siêu giàu và triệu phú đến sinh sống. Singapore có tỷ lệ triệu phú dẫn đầu thế giới với 17% dân số là triệu phú. Theo Boston Consulting Group, cứ 100.000 người ở đây, lại có 10 người có tài sản từ 100 triệu USD trở lên. • Quốc gia này có luật ngân hàng rất bí mật, đánh thuế thấp và là trung tâm tài chính hàng đầu châu Á. Singapore đánh thuế TNCN tối đa 20% và không có thuế thặng dư vốn Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21 Luật của quốc gia này cho phép bảo vệ sự bí mật thông tin về tài sản cho các doanh nghiệp và cá nhân. Đồng thời, thuế suất doanh nghiệp thấp cũng giúp Luxembourg thu hút được những dòng vốn đầu tư khổng lồ Hồng Kông là một “thiên đường thuế” cho các công dân và doanh nghiệp Anh.Hồng Kông đem tới cho những ai có nhu cầu trốn thuế sự bảo mật thông tin và các doanh nghiệp mức thuế suất đáng mơ ước Nhóm 3B – Lớp NH Đêm 4 – Khóa 21