Khảo sát cách viết sapô trên báo Hà Nam từ 10/5/2012 đến 15/6/2012

Sapô ngày càng khẳng định được vai trò to lớn của mình trong bố cục một tác phẩm báo chí. Trên báo chí, sapô được thể hiện rất đa dạng về mọi phương diện. Tuy nhiên, báo chí hiện đại cần một sapô thật ngắn gọn, súc tích, hấp dẫn nhưng vẫn đảm bảo được cái cốt lõi của bài báo. Không chỉ có báo Hà Nam mà nhiều tờ báo khác cũng cần phải có cách nhìn nhận đúng đắn hơn về Sapô. Nhiều sapô chưa có chất lượng như mong muốn, còn khuôn mẫu, gây nhàm chán, dài dòng lan man, thông tin thiếu chọn lọc, chưa hấp dẫn. Muốn tồn tại và phát triển báo Hà Nam cần phải thay đổi cách viết sapô cho hợp lý hơn. Là cơ quan ngôn luận của Đảng bộ và nhân dân Hà Nam, báo tỉnh cần phản ánh đầy đủ, toàn diện bộ mặt của đời sống xã hội trong tỉnh. Bởi vậy, không chỉ là sapô mà chất lượng đề tài, cách thể hiện nội dung bài báo cần chú trọng hơn. Đặc biệt yếu tố con người cần được nhấn mạnh, vì chính những phóng viên là người sáng tạo nên tác phẩm báo chí. Báo Hà Nam cần nâng cao hơn nữa năng lực hoạt động nghề báo của các phóng viên, đặc biệt là kĩ năng viết sapô. Đó là thách thức lớn cho người làm báo địa phương và cũng là điều kiện giúp họ ngày càng hoàn thiện mình hơn.

doc33 trang | Chia sẻ: lylyngoc | Lượt xem: 3875 | Lượt tải: 5download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Khảo sát cách viết sapô trên báo Hà Nam từ 10/5/2012 đến 15/6/2012, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
ơn về sapô. Mặt khác, nó giúp em hệ thống lại được những kiến thức đã được hoc nhờ đó có thể áp dụng vào việc đối chiếu, so sánh để làm nổi bật chủ đề trong phần khảo sát ở chương 2. CHƯƠNG 2. KHẢO SÁT CÁCH VIẾT SAPÔ TRÊN BÁO HÀ NAM TỪ 10/5/2012 ĐẾN 15/6/2012 2.1. Giới thiệu chung về báo Hà Nam Báo Hà Nam thành lập năm 1996. Chính thức được cấp giấy phép xuất bản số 60/1998 do Bộ Văn hóa Thông tin cấp. Tổng Biên tập báo Hà Nam là đồng chí Vũ Hiến Trụ sở Báo đặt tại thôn Đình Tràng, xã Lam Hạ, TP Phủ Lý, Hà Nam Báo Hà Nam là cơ quan của Đảng bộ Đảng cộng sản Việt Nam tỉnh Hà Nam. Là tiếng nói của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân trong tỉnh. Báo phát hành vào các ngày thứ 2, 3, 4, 5, 6 hàng tuần Tính đến ngày 15/6/2012 báo ra được 2493 số báo Trong một số báo có các chuyên trang: Tin tức – sự kiện, Kinh tế - Xã hội, Chính trị - Xã hội, Xây dựng Đảng - Chính quyền, Văn hóa – Giải trí, Sự kiện trong nước và quốc tế. Màu của trang nhất thay đổi theo ngày: Thứ 2 và thứ 4 : màu đỏ Thứ 3 và thứ 5 : màu xanh dương Thứ 6 : màu xanh lục. Từ khi thành lập đến nay, báo ngày càng thay đổi và hoàn thiện về mọi mặt. Không chỉ tăng về số lượng bài viết mà chất lượng thông tin trong bài cũng nâng cao rõ rệt. Cách sắp xếp, bố cục trang ngày càng hợp lý và đẹp hơn. Báo đáp ứng tốt nhu cầu thông tin cho nhân dân trong tỉnh. Đặc biệt, báo Hà Nam đã và đang đóng góp một phần không nhỏ vai trò của mình trong việc thúc đẩy sự phát triển kinh tế, xã hội của tỉnh nhà. 2.2. Cách sử dụng sapô trên báo Hà Nam 2.2.1. Thể loại báo chí thường sử dụng sapô Báo Hà Nam là một tờ báo tỉnh nên dung lượng bài viết có hạn, đặc biệt các dạng bài trên số báo cũng có phần hạn chế. Qua việc khảo sát 26 số báo, từ 10/5/ 2012 đến 15/6/2012, em nhận thấy, báo mình thường sử dụng các thể loại báo chí: tin, phóng sự, phỏng vấn, phản ánh, bình luận, ghi nhanh… Trong đó, sapô thường được sư dụng ở các thể loại: Phóng sự xã hội. phóng sự tư liệu, phóng sự chân dung, phỏng vấn, phản ánh, tin vắn, ghi nhanh, bình luận. Đặc biệt, lời mào đầu được sử dụng nhiều trên thể loại phản ánh và phóng sự. Trong 26 số báo có: 53 bài phong sự, phản ánh sử dụng sapô Ví dụ: Bài “ Chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ “ vừa hồng, vừa chuyên”” của Thu Thảo, trên Số 2443, ngày 18/5/2012. Chủ tịch Hồ Chí Minh từng dạy: “Cán bộ là cái gốc của công việc, công việc thành hay bại đều do cán bộ tốt hay kém”. Ghi nhớ lời dạy của Người, nhiều năm qua, Đảng bộ tỉnh Hà Nam đã luôn coi trọng việc chăm lo, đào tạo, xây dựng đội ngũ cán bộ vững vàng về chính trị, tinh thông về nghiệp vụ để thực hiện tốt nhiệm vụ phát triển thị xã xứng đáng với vai trò trung tâm của tỉnh. Bài “Bệnh viện đa khoa Thành phố Phủ Lý- Nâng cao tinh thần y đức trong công tác khám, chữa bệnh” của Kim Chi, trên Số 2462, ngày 14/6/2012. Năm 2005, bệnh viện đa khoa Thành phố Phủ Lý được tách ra từ Trung tâm y tế Thành phố và thành lập mới theo quyết định số 1496 QĐ/UBND ngày 7/10/2005 của UBND tỉnh. Sau 7 năm đi vào hoạt động, mặc dù cơ sở vật chất còn gặp nhiều khó khăn, thiếu thốn, đội ngũ bác sỹ còn thiếu song tập thể y, bác sỹ và cán bộ viên chức bệnh viện đã khắc phục mọi khó khăn, không ngừng phấn đấu nâng cao trình độ, chuyên môn nghiệp vụ đáp ứng nhu cầu khám, chữa bệnh ngày một tốt hơn cho nhân dân trên địa bàn. Có 11 bài phóng sự sử dụng sapô Ví dụ: Bài : “ Long đong hàng rong” của Minh Thu, trên Số 2452, ngày 31/5/2012. Bảy rưỡi sáng, hàng bún riêu ở phố Quy liu đang đông khách. Món bún riêu đậu rán ở gánh hàng này khá dậy mùi, lại đậm đà khó quên nên nó được liệt vào "bản đồ ẩm thực" của nhiều người. Chỉ độc bún riêu thôi nhưng "nhà hàng" cũng phải đến năm bảy nhân viên. Trong đó có một "nhân viên đặc biệt" đứng thu tiền mà mắt "đảo như rang lạc". Vài chục gái, trai, trẻ, già đang xì sụp thì... chiếc xe tải nhỏ của công an phường lừ lừ tiến đến. "Nhân viên đặc biệt" hô: Công an đến đấy! thế là té tát, người gánh hàng, người bưng rổ rau, người vơ mấy chiếc ghế, tất cả chạy như vịt. Có 19 chùm tin vắn sử dụng sapô Ví dụ: Chùm tin vắn, trên Số 2452, ngày 31/5/2012 Có 1 bài ghi nhanh sử dụng sapô Ví dụ: Bài “Dịch vụ cầm đồ hốt bạc mùa Euro” của Trịnh Hiền, số 2461, ngày 13/6/2012. “Chiếc SH đậu cửa hiệu, nhận ra khách quen nên không cần hỏi han, nhân viên cầm đổ trên đường Láng hỏi: “Lấy bao nhiêu”. Người thanh niên đầu trọc, bắp tay có hình xăm nói chỉ đáp gọn lỏn: 30 “củ” (30 triệu).” Có 1 bài bình luận sử dụng sapô Ví dụ: Bài “ Đường đứt khúc 9 đoạn”- một yêu sách phi lý” theo Bảo vệ chủ quyền Biển Đảo – NXB Thời đại 2011. Gần đây, Trung Quốc liên tục có những hành động đáng lo ngại  trên Biển Đông. Dư luận đang đặt câu hỏi, phải chăng Trung Quốc đang đi những bước đầu tiên để hiện thực hóa “Đường đứt khúc 9 đoạn”, một yêu sách chưa có quốc gia hay tổ chức quốc tế nào thừa nhận và không có chứng lý nào khả dĩ để chứng minh. Chúng tôi xin giới thiệu bài viết của chuyên gia Nguyễn Hồng Thao về yêu sách “Đường đứt khúc 9 đoạn” dưới góc độ luật pháp quốc tế. Có 3 bài phỏng vấn sử dụng sapô Ví dụ: Bài “ Sức khỏe, lòng tin yêu của nhân dân là hạnh phúc của người thầy thuốc” của Thế Vĩnh, trên số Số 2447, ngày 24/5/2012. Là thầy thuốc trưởng thành từ y tế cơ sở, lăn lộn, gắn bó với việc xây dựng, phát triển sự nghiệp chăm sóc sức khỏe nhân dân, đến lúc về hưu vẫn không ngừng làm việc thiện, tình nguyện khám chữa bệnh cứu người...gần suốt cuộc đời mình, bác sĩ đa khoa Vũ Chí Thuận ( thôn Động Tứ, xã Liêm Cần, Thanh Liêm) luôn tâm niệm và cố gắng làm theo lời dạy của Bác Hồ “ Lương y như từ mẫu”. Trong lần trò chuyện với “ GẶP GỠ CUỐI THÁNG”, ông bộc bạch chân thành: “Sức khỏe, lòng tin yêu của nhân dân là niềm vui, là hạnh phúc của người thầy thuốc chân chính.” Có 1 bài tường thuật sử dụng sapô Ví dụ: Bài “Thanh Liêm : Đối thoại, trả lời giải quyết đơn thư của công dân”Của Hoàng Hà báo Hà Nam, trên số 2424, ra ngày 14/6/2012. Sáng ngày 13/6/2012, UBND huyện Thanh Liêm tổ chức hội nghị gặp mặt, đối thoại, trả lời giải quyết đơn thư của công dân trên địa bàn xã Thanh Nghị (huyện Thanh Liêm). Ông Mai Tiến Dũng, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh về dự và chỉ đạo hội nghị. Ngoài ra, sapô còn được sử dụng ở thể loại Tư vấn sức khỏe. 21 số là 19 bài tư vấn có sử dụng sapô. Đây là số liệu khảo sát trên báo Hà Nam. Với mỗi thể loại, sapô được dung khác nhau. Bài phản ánh, phóng sự, lời mào đầu thường có dung lượng dài hơn, tần số xuất hiện nhiều hơn. Với tin vắn, sapô chỉ sử dụng nhằm phân biệt giữa tin này với tin kia, chưa thể hiện được hết vai trò của nó. Phóng sự và phản ánh là hai thể loại chủ chốt xuất hiện nhiều trên báo Hà Nam, vì vậy số lượng sapô xuất hiện trên báo nhiều, đặc biệt là ở các số báo: 2449, ra ngày 28/5/2012; số báo Số 2455, ra ngày 5/6/2012; số báo Số 2461, ra ngày 13/6/2012 2.2.2. Loại sapô thường được dùng Báo Hà Nam sử dụng hầu hết các loại sapô trong bài viết: sapô gọi tên, sapô kể chuyện, sapô chân dung, sapô nêu luận cứ, sapô nêu sự việc dẫn đường, sapô tiếp nối tiêu đề, sapô nêu cảm xúc. Đặc biệt, sapô tên gọi được sử dụng nhiều nhất. Trong 24 số báo khảo sát có 39 bài sử dụng sapô gọi tên. Ví dụ: Bài phản ánh “Mục sở thị tác dụng bùa yêu sau 7 ngày sử dụng” của Trần Hữu, trên Số 2444, ra ngày 21/5/2012. Chỉ một triệu để có thể giúp chồng quay trở lại với gia đình và yêu mình đến suốt cuộc đời là cái giá quá rẻ, cho nên chị Hương (Hoàng Mai, Hà Nội) đã không tiếc tiền chi ra để sở hữu một lá bùa yêu... giữ chồng. Bài phóng sự tư liệu “ Ngày thứ 5 đen tối của không quân Mỹ” của NXB Thông Tấn 2011, trên Số 2450, ra ngày 29/5/ 2012. Hơn 50 năm trước, trong Chiến tranh lạnh Triều Tiên, vùng trời giữa sông Áp Lục và sông Thanh Xuyên (Ch’ongch’on) là hành lang của những chiếc máy bay Mig. Không quân Mỹ chỉ dám lượn lờ ở bên ngoài mà không dám xâm phạm bởi “ngày thứ 5 đen tối” đã cho họ những bài học không thể nào quên. Có 2 bài sử dụng sapô tiếp nối tiêu đề Ví dụ: “ Đó là thông điệp của chương trình Lễ hội Xuân Hồng năm 2012 do Hội Chữ thập đỏ Việt Nam, Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Viện Huyết học truyền máu Trung ương phối hợp tổ chức. Triển khai kế hoạch của Ban chỉ đạo Quốc gia vận động hiến máu tình nguyện, hiến máu nhân đạo tỉnh đã xây dựng kế hoạch cụ thể đến từng địa phương, đơn vị nhằm động viên đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia hưởng ứng phong trào” Trong bài “ Hiến máu đầu xuân nhân lên hạnh phúc”, Số 2454, ra ngày 4/6/2012. Bài “Hà Nam: Hàng nghìn phụ nữ được học nghề, có việc làm” của Phùng Thống, trên Số 2463, ra ngày 15/6/2012. Nhờ mô hình đang được Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Hà Nam thực hiện, hàng nghìn phụ nữ được học nghề, học xong được giới thiệu vào làm tại các công ty, xí nghiệp trên địa bàn, hoặc làm tại nhà, gắn sản xuất với tiêu thụ... Có 6 bài sử dụng sapô nêu luận cứ Ví dụ: Bài phản ánh “Tăng cường quản lý chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm các sản phẩm nông, lâm, thủy sản” của Phùng Đức Thống, Số 2451, ra ngày 30/5/2012 Nhằm góp phần tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong quản lý an toàn thực phẩm nông lâm thủy sản, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) vừa đề nghị các Sở NN&PTNT các tỉnh, thành phố trên cả nước triển khai rà soát, quy định chức năng, nhiệm vụ về công tác quản lý chất lượng vật tư nông nghiệp và an toàn thực phẩm nông lâm thủy sản. Có 2 bài sử dụng sapô kể chuyện Ví dụ: Bài “Ký ức mãi trào dâng” của Nguyễn Lập Quang, trên số 2435, ra ngày 15/3/2012. Chuyến xe đưa các cựu chiến binh (CCB) thăm lại chiến trường xưa, nhất là nơi diễn ra trận chiến bi hùng với quân Pháp cách đây tròn 55 năm (ngày 11-5-1954) tại vùng núi Chanh Chè (huyện Thanh Liêm, Hà Nam) xuất phát từ Hà Nội khi trời nắng chang chang. Vậy mà vừa đặt chân đến chiến trường xưa, một cơn mưa rào làm tiết trời dịu hẳn. Phóng sự tư liệu “ Ngày thứ 5 đen tối của không quân Mỹ” của NXB Thông tấn 2011, trên số Số 2450, ra ngày 29/5/ 2012. Hơn 50 năm trước, trong Chiến tranh lạnh Triều Tiên, vùng trời giữa sông Áp Lục và sông Thanh Xuyên (Ch’ongch’on) là hành lang của những chiếc máy bay Mig. Không quân Mỹ chỉ dám lượn lờ ở bên ngoài mà không dám xâm phạm bởi “ngày thứ 5 đen tối” đã cho họ những bài học không thể nào quên. Có 4 bài sử dụng sapô chân dung Ví dụ: Bài “Nữ giám định viên hai năm liền được vinh danh trong sổ vàng truyền thống” của Thế Vĩnh, trên Số 2453, ra ngày 1/6/2012 Từ sự nỗ lực phấn đấu hết mình vì công việc, trong 02 năm liền (năm 2010 và 2011) Đại úy Nguyễn Thị Lan Hương, Phó Đội trưởng Đội Giám định thuộc Phòng Kỹ thuật hình sự được vinh danh ghi sổ vàng truyền thống của Công an tỉnh Hà Nam. Bài phóng sự “Làng Vũ Đại thay da đổi thịt” của Thế Vĩnh, trên Số 2458, ra ngày 8/6/2012. Làng Vũ Đại (Đại Hoàng), Lý Nhân, Hà Nam quê hương nhà văn Nam Cao luôn được coi là hình mẫu trong các sáng tác của ông. Đó là một mảnh đất xưa kia nghèo khổ. Nhưng hôm nay, làng Vũ Đại đã thay da đổi thịt Có 1 bài sử dụng sapô nêu cảm xúc Ví dụ: Sapô trong bài “Nữ giám định viên hai năm liền được vinh danh trong sổ vàng truyền thống” của Thế Vĩnh, trên số 2453, ra ngày 1/6/2012, có dung lượng khoảng 85 chữ. Từ sự nỗ lực phấn đấu hết mình vì công việc, trong 02 năm liền (năm 2010 và 2011) Đại úy Nguyễn Thị Lan Hương, Phó Đội trưởng Đội Giám định thuộc Phòng Kỹ thuật hình sự được vinh danh ghi sổ vàng truyền thống của Công an tỉnh Hà Nam. Có 5 bài sử dụng sapô nêu sự việc dẫn đường Ví dụ: Phóng sự “ Chuyện nhà cổ, nhà gỗ” của Thế Vĩnh, trên Số 2452, ra ngày 31/5/2012. Trong muôn hình dáng vẻ của các kiểu nhà hộp, nhà tầng, biệt thự á âu đang đua nhau mọc lên ở khắp phố thị, làng quê thì thấp thoáng đó đây những nếp nhà gỗ theo phong cách truyền thống vẫn đang lặng lẽ tạo dựng một nét độc đáo cổ xưa riêng có. Mấy năm gần đây, nhà gỗ phỏng dựng theo phong cách cổ đang là sự lựa chọn của nhiều gia đình có điều kiện về mặt bằng và kinh phí phù hợp. Có cầu ắt có cung, nghề dựng nhà cổ, nhà gỗ cũng bỗng chốc nổi lên như một phong cách riêng, ẩn chứa không ít những câu chuyện thú vị trong muôn nẻo nghề mộc giữa cơ chế thị trường đầy sôi động. Trong xu hướng xã hội hiện nay, thời gian để công chúng giải trí rất ít, vì thế sapô phải rút gọn được nội dung chính của bài, gọi tên trực tiếp sự việc. Bởi vậy, sapô gọi tên được sử dụng chủ yếu trên báo Hà Nam nói riêng và báo chí cả nước nói chung. Sapô gọi tên được sử dụng nhiều trong thể loại phản ánh, phóng sự. Nó nêu tên trực tiếp về vấn đề được phản ánh trong bài. Ví dụ: Trong bài “Phụ nữ Hà Nam thi đua học tập, lãnh đạo, xây dựng gia đình hạnh phúc” của Phương Dung, trên Số 2456, ra ngày 6/6/2012. Phát huy truyền thống tốt đẹp của phụ nữ Việt Nam, thời gian qua, phụ nữ tỉnh Hà Nam đã tích cực hưởng ứng các phong trào thi đua, học tập, lao động sáng tạo, xây dựng gia đình hạnh phúc; thực hiện có hiệu quả Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, góp phần cùng Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương. Sapô tiếp nối tiêu đề được sử dụng cho nhiều thể loại: tin, ghi nhanh. Sapô nêu luận cứ, nêu sự việc dẫn đường thường sử dụng cho thể loại phỏng vấn, phản ánh. 2.2.3. Dung lượng sapô Sapô trên báo Hà Nam thường rất dài, phổ biến trên 80 chữ. Do dung lượng bài trên báo thường dài, điều đó ít nhiều ảnh hưởng đến dung lượng sapô. Mặt khác, do cách rút sapô của phóng viên, tham phô kiến thức, không chú trọng đến yếu tố dung lượng. Qua 25 số báo được khảo sát, có 4 sapô có dung lượng nhỏ hơn 50 chữ Ví dụ: “ Trong muôn nẻo nghề nghiệp của cuộc sống đời thường, có những nghề, những công việc vô cùng quan trọng nhưng lại hết sức bình dị, lặng thầm và rất ít người biết đến. Tuần đường ngành đường sắt là một trong những công việc như vậy” Trong bài “ Lặng thầm nghề tuần đường” của Thế Vĩnh, ra ngày 15/6/2012, có dung lượng 47 chữ. Hay trong tin “Chủ tịch UBND tỉnh nghe UBND huyện Thanh Liêm và các sở, ngành có liên quan báo cáo tình hình chuẩn bị nội dung gặp gỡ nhân dân xã Thanh Nghị” của Phùng Thống, trên Số 2445 ra ngày 22/5/2012 , sapô có dung lượng 36 chữ Sáng ngày 21/5/2012, ông Mai Tiến Dũng, Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch UBND tỉnh đã chủ trì hội nghị nghe UBND huyện Thanh Liêm và các sở. Có 32 sapô có dung lượng từ 50 đến 100 chữ Ví dụ: Sapô trong bài “Nữ giám định viên hai năm liền được vinh danh trong sổ vàng truyền thống” của Thế Vĩnh, trên số 2453, ra ngày 1/6/2012, có dung lượng khoảng 85 chữ. Từ sự nỗ lực phấn đấu hết mình vì công việc, trong 02 năm liền (năm 2010 và 2011) Đại úy Nguyễn Thị Lan Hương, Phó Đội trưởng Đội Giám định thuộc Phòng Kỹ thuật hình sự được vinh danh ghi sổ vàng truyền thống của Công an tỉnh Hà Nam Hay bài “Thanh Liêm : Đối thoại, trả lời giải quyết đơn thư của công dân”Của tòa soạn báo Hà Nam, trên số 2454, ra ngày 4/6/2012. Sáng ngày 13/6/2012, UBND huyện Thanh Liêm tổ chức hội nghị gặp mặt, đối thoại, trả lời giải quyết đơn thư của công dân trên địa bàn xã Thanh Nghị (huyện Thanh Liêm). Ông Mai Tiến Dũng, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh về dự và chỉ đạo hội nghị. Ví dụ: Bài “Dịch vụ cầm đồ hốt bạc mùa Euro” của Trịnh Hiền, số 2460, ngày 12/62012. “Chiếc SH đậu cửa hiệu, nhận ra khách quen nên không cần hỏi han, nhân viên cầm đổ trên đường Láng hỏi: “Lấy bao nhiêu”. Người thanh niên đầu trọc, bắp tay có hình xăm nói chỉ đáp gọn lỏn: 30 “củ” (30 triệu).” Ví dụ: “ Trong muôn nẻo nghề nghiệp của cuộc sống đời thường, có những nghề, những công việc vô cùng quan trọng nhưng lại hết sức bình dị, lặng thầm và rất ít người biết đến. Tuần đường ngành đường sắt là một trong những công việc như vậy” Trong bài “ Lặng thầm nghề tuần đường” của Thế Vĩnh, ra ngày 15/6/2012, có dung lượng 47 chữ. Ví dụ: trong bài “Khai mạc giải bóng đá vô địch Đoàn Khối lần thứ II năm 2012” , Của Trịnh Hiếu, trên số 2456, ngày 6/6/2012. Thiết thực chào mừng Đại hội Đoàn Khối các cơ quan tỉnh lần thứ IV, nhiệm kỳ 2012 - 2017, tiến tới chào mừng Đại hội Đoàn tỉnh lần thứ XIII, sáng ngày 05/6/2012, tại sân vận động tỉnh, Ban Thường vụ Đoàn Khối các cơ quan tỉnh tổ chức khai mạc giải bóng đá vô địch đoàn khối lần thứ II năm 2012. Sapo này đạt yêu cầu, dung lượng 78 chữ Có 18 sapô có dung lượng trên 100 chữ Ví dụ: Bài phản ánh “Làm tốt công tác tư vấn, hướng nghiệp, dạy nghề cho đoàn viên thanh niên” của Phương Dung, trên số 2450 ra ngày 29/5/2012, Sapô có dung lượng khoảng 110 chữ. Phóng sự “ Chuyện nhà cổ, nhà gỗ” của Thế Vĩnh, trên Số 2452, ra ngày 31/5/2012, sapô có dung lượng khoảng 138 chữ. Trong muôn hình dáng vẻ của các kiểu nhà hộp, nhà tầng, biệt thự á âu đang đua nhau mọc lên ở khắp phố thị, làng quê thì thấp thoáng đó đây những nếp nhà gỗ theo phong cách truyền thống vẫn đang lặng lẽ tạo dựng một nét độc đáo cổ xưa riêng có. Mấy năm gần đây, nhà gỗ phỏng dựng theo phong cách cổ đang là sự lựa chọn của nhiều gia đình có điều kiện về mặt bằng và kinh phí phù hợp. Có cầu ắt có cung, nghề dựng nhà cổ, nhà gỗ cũng bỗng chốc nổi lên như một phong cách riêng, ẩn chứa không ít những câu chuyện thú vị trong muôn nẻo nghề mộc giữa cơ chế thị trường đầy sôi động. Một sapô có dung lượng hợp lý nhỏ hơn 50 chữ ( đối với báo in), nhỏ hơn 30 chữ ( đối với báo mạng điện tử). Căn cứ vào điều đó sapô trên báo in Hà Nam rất dài so với tiêu chí đặt ra. Một số bài quá dài: Bài phản ánh “ Huy động nguồn lực xây dựng thiết chế Văn hóa thể thao theo tiêu chí NTM” của Chu Bình, trên số 2455 ra ngày 5/6/2012. sapô có dung lượng khoảng 185 chữ. Bộ tiêu chí quốc gia về xây dựng nông thôn mới (NTM) của Chính phủ ban hành bao gồm 19 tiêu chí, trong đó có 02 nhóm tiêu chí thuộc lĩnh vực ngành văn hóa, thể thao và du lịch (VHTT&DL). Đó là tiêu chí 06 về cơ sở vật chất văn hóa và tiêu chí 16 về văn hóa. Trong đó, quy định các tiết chế văn hóa cụ thể như: Các trung tâm văn hóa - thể thao (VHTT) xã, nhà văn hóa (NVH) - khu thể thao (KTT) thôn đều phải đạt chuẩn của Bộ VHTT&DL. Tuy nhiên, theo đánh giá mới đây của Bộ VHTT&DL thì phần lớn các trung tâm VHTT các xã và NVH - KTT các thôn, xóm thuộc 28 xã xây dựng NTM của tỉnh ta hiện vẫn chưa đáp ứng được theo tiêu chí NTM. Nguyên nhân chủ yếu là do những vướng mắc trong công tác quy hoạch và quy mô xây dựng. Hay bài phản ánh “Thực hiện đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp hàng hóa” của Bích Huệ, trên số 2449 ra ngày 28/5/2012. sapô có dung lượng khoảng 138 chữ. Đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản theo hướng sản xuất hàng hóa qui mô lớn, đảm bảo an ninh lương thực và tăng xuất khẩu nông sản là một trong những chỉ đạo của Thủ tướng Nguyến Tấn Dũng đối với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) tại Phiên họp thường kỳ của Chính phủ.. Bài phản ánh “Xây dựng nghề trọng điểm cơ hội và thách thức” của Đỗ Hồng, trên số 2461 ra ngày 13/6/2012, Sapô có dung lượng 143 chữ. Đây là Sapô có dung lượng dài. Để đáp ứng yêu cầu về nguồn nhân lực trong thời kỳ hội nhập và phát triển của đất nước, đặc biệt là nhu cầu về đội ngũ công nhân kỹ thuật tay nghề cao, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội đã phê duyệt cho một số trường nghề xây dựng các nghề trọng điểm cấp quốc gia, khu vực ASEAN và quốc tế. Trên địa bàn tỉnh Hà Nam có 3 trường được đầu tư xây dựng nghề trọng điểm cấp quốc gia và khu vực ASEAN với 8 nghề trọng điểm đã được phê duyệt. Chính vì sapô dài dễ gây cảm giác nhàm chán cho độc giả. Đôi khi chính vì quá dài khiến cho chủ đề hay cái cốt của bài viết bị loãng, không hấp dẫn bạn đọc. 2.2.4. Số lượng sapô đạt yêu cầu Một sapô đạt yêu cầu khi nó đảm bảo được những yếu tố: Nêu được chủ đề bài báo và cái cốt của vấn đề Dung lượng ngắn, câu ngắn, dưới 50 chữ Cỡ chữ và kiểu chữ đậm và to hơn chữ trong bài báo Chứng minh được tính thời sự của bài báo Không sử dụng đoạn mô tả quá 15 chữ ngay trong phần mào đầu. Việc đánh giá sapô chỉ mang tính chất tương đối, rất ít sapô có thể đạt được tất cả những yêu cầu trên. Vì vậy, khi đánh giá Sapô trên báo Hà Nam em chỉ dựa chủ yếu vào 2 tiêu chí đầu tiên. Dựa trên những yêu cầu đó, áp dụng cho việc khảo sát 52 sapô trên 19 số báo Hà Nam, Tôi rút ra kết quả sau: Trên 21 số báo có 28 sapô đạt yêu cầu Ví dụ: “Mặc dù giữa công ty C.P và các chủ trang trại đã có hợp đồng là nếu lợn chết phải tiêu hủy, tuyệt đối không được bán ra ngoài, tuy nhiên trên thực tế, C.P cho biết rất khó kiểm soát hết được các trang trại. Là sapô trong bài phản ánh “Bình Lục : C.P thừa nhận khó kiểm soát bán lợn chết ra ngoài” ( Mạnh Hùng), trên số 2449, ra ngày 28/5/2012. Sapô này đạt yêu cầu vì nó đảm bảo các yếu tố: Câu ngắn, đoạn ngắn, sapô nêu bật được chủ đề bài báo, chứng minh được tính thời sự của bài viết. Hay “ Theo Cục Thống kê, sau nhiều tháng giữ ở mức 1%, tháng hai vừa qua, chỉ số giá tiêu dùng của tỉnh ta tăng mạnh trở lại đạt mức 1,13% so với tháng trước. Đây là hệ lụy của việc tăng giá không ít mặt hàng tiêu dùng thiết yếu, trong đó chủ đạo là hai mặt hàng: Sữa và gas.” Sapô trong bài phản ánh “Tăng cường công tác quản lý nhà nước ổn định giá cả thị trường”. của Phùng Thống trên Số 2451 ra ngày 30/5/2012. Sapô này đạt yêu cầu vì: Dung lượng hợp lý. Câu ngắn, đoạn ngắn. Nêu bật được chủ đề bài báo. Nó chứng minh được tính thời sự bài báo. Hấp dẫn dễ hiểu và là sapo của nền báo chí thế kỷ 21. Có 2 sapô không đạt yêu cầu Ví dụ: “ Trong muôn hình dáng vẻ của các kiểu nhà hộp, nhà tầng, biệt thự á âu đang đua nhau mọc lên ở khắp phố thị, làng quê thì thấp thoáng đó đây những nếp nhà gỗ theo phong cách truyền thống vẫn đang lặng lẽ tạo dựng một nét độc đáo cổ xưa riêng có. Mấy năm gần đây, nhà gỗ phỏng dựng theo phong cách cổ đang là sự lựa chọn của nhiều gia đình có điều kiện về mặt bằng và kinh phí phù hợp. Có cầu ắt có cung, nghề dựng nhà cổ, nhà gỗ cũng bỗng chốc nổi lên như một phong cách riêng, ẩn chứa không ít những câu chuyện thú vị trong muôn nẻo nghề mộc giữa cơ chế thị trường đầy sôi động.” Đây là sapô trong Phóng sự “Chuyện nhà cổ, nhà gỗ” ( Thế Vĩnh) trên số 2452 ra ngày 31/5/2012. Tuy sapô này hấp dẫn, nhưng do dung lượng quá dài, khiến cho chủ đề và cái cốt của bài báo chưa được nổi bật. Đó là lí do mà nó không đạt yêu cầu. Hay “ Thực hiện nghị quyết số 12- NQ/HNDT của BCH Hội nông dân tỉnh về nâng cao chất lượng hoạt động tổ chức cơ sở hội giai đoạn 2011-2015, thời gian qua các cấp Hội nông dân trên địa bàn tỉnh đã xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện, tuyên truyền tới toàn thể cán bộ, hội viên về vai trò của Hội nông dân trong thời kỳ CNH-HĐH gắn với thwucj hiện Nghị quyết 03 của Tỉnh ủy về xây dựng nông thôn mới và việc đẩy mạnh thực hiện “ Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”. Qua đó, huy động sự tham gia tích cực của Hội nông dân xây dựng tổ chức Hội nghị càng vững mạnh” Đây là sapô trong bài phản ánh “ Các cấp hội nông dân nâng cao chất lượng hoạt động” (Phương Dung ) trên số 2459 ra ngày 11/6/ 2012. Nó không đạt yêu cầu do dung lượng của sapô quá dài khoảng 138 chữ, Sapô chưa nêu bật được chủ đề của bài báo. Vì vậy nó không đạt yêu cầu. Bên cạnh đó tin vắn trên báo Hà Nam sử dụng sapô chưa đạt yêu cầu. Nhiều tin, câu đầu tiên được tô đậm chỉ để phân biệt giữa tin này với tin khác. Chưa nêu được cái cốt của vấn đề. Nhiều sapô chưa thành một câu, con rời rạc không liền mạch. Qua đây cho thấy việc sử dụng sapo trên báo Hà Nam còn nhiều hạn chế, các tác giả còn quá chú trọng vào nội dung câu từ hay nói cách khác còn ham dài, chưa chú trọng đến chất lượng, nội dung bài báo, và cả thị hiếu cũng như nhu cầu của độc giả. Nhu cầu của độc giả là tin tức, là thông tin. Chứ không phải diết thời gian bằng cách đọc các văn bản dài dòng văn tử. Thực tế sapô sử dụng trên báo Hà Nam thường dài, chưa có sự chắt lọc thông tin. Cho dù đề tài hay nhưng sapô không đạt yêu cầu khiến cho bài báo không còn đủ sức hấp dẫn. Tiểu kết chương 2 Qua việc khảo sát 21 số báo, nhìn chung báo Hà Nam đã sử dụng sapô như một thành phần quan trọng kết cấu bài báo. Thể hiện đúng vai trò của một lời mào đầu: giới thiệu chủ đề bài báo và cái cốt của vấn đề. Trong báo Hà Nam sapô được sử dụng nhiều ở thể loại phản ánh và phóng sự. Loại sapô thường dùng: Sapô gọi tên. Dung lượng lời mào đầu tương đối dài, thường trên 80 chữ. Số lượng sapô đạt yêu cầu là 28 sapô. CHƯƠNG 3. MỘT SỐ NHẬN XÉT VÀ GIẢI PHÁP VỀ CÁCH VIẾT SAPÔ CHO BÁO HÀ NAM 3.1. Nhận xét 3.1.1. Ưu điểm Báo Hà Nam thể hiện đúng vai trò là một tờ báo tỉnh, là tiếng nói của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Hà Nam. Nó phản ánh mọi mặt, mọi lĩnh vực của đời sống xã hội trong tỉnh như : chính trị, kinh tế, văn hóa, giáo dục, y tế, an ninh quốc phòng Ví dụ: Ở mảng kinh tế Bài phản ánh “Tăng cường công tác quản lý nhà nước ổn định giá cả thị trường” của Phùng Đức Thống, trên số 2451 ra ngày 30/5/2012. dung lượng sapo khoảng 63 chữ. “ Theo Cục Thống kê, sau nhiều tháng giữ ở mức 1%, tháng hai vừa qua, chỉ số giá tiêu dùng của tỉnh ta tăng mạnh trở lại đạt mức 1,13% so với tháng trước. Đây là hệ lụy của việc tăng giá không ít mặt hàng tiêu dùng thiết yếu, trong đó chủ đạo là hai mặt hàng: Sữa và gas.” Bài phản ánh “Thực hiện đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp hàng hóa” của Bích Huệ, trên số 2449 ra ngày 28/5/2012. sapô có dung lượng khoảng 138 chữ. Đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản theo hướng sản xuất hàng hóa qui mô lớn, đảm bảo an ninh lương thực và tăng xuất khẩu nông sản là một trong những chỉ đạo của Thủ tướng Nguyến Tấn Dũng đối với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) tại Phiên họp thường kỳ của Chính phủ Biết cách sử dụng sapô như một thành phần quan trọng trong kết cấu bài báo. Hầu hết sapô sử dụng đã thể hiện được chủ đề của bài báo, nêu được cái cốt của vấn đề được nói đến trong bài. Phần lớn lời mào đầu trên báo Hà Nam đều viết đúng thể loại Lời mào đầu sử dụng trong bài viết đều được tô đậm, dùng cỡ chữ khác để thể hiện, giúp cho bạn đọc dễ nhận biết Sapô trên báo Hà Nam rất ít sử dụng những đoạn mô tả dài dòng. Nó thường đề cập thẳng vào vấn đề, hấp dẫn bạn đọc. Tính thời sự của thông tin trong bài báo được sapô thể hiện rất rõ nét, biểu hiện qua việc sử dụng qua các từ thường gặp: vừa mới, đang, gần đây. Ví dụ: Trong bài “Nhật Tân: Tập trung tiêm phòng vắc xin H5N1 cho đàn gia cầm” của Kim Chi, trên số 2445, ra ngày 22/5/2012 có viết “ Như tin đã đưa, ngày 20/5 vừa qua, tại xã Nhật Tân( Kim Bảng) đã xuất hiện ổ dịch cúm gia cầm làm chết 3400 con ngan, gà, vịt của hai hộ gia đình. Ngay sau khi ổ dịch xuất hiện, các cấp, ngành chức năng đã vào cuộc thực hiện các biện pháp khoanh vùng, dập dịch. Hiện tại địa phương đang tập trung tiêm phòng vắc xin H5N1 cho đàn gia cầm. Đây là một trong những biện pháp nhằm ngăn chặn dịch cúm gia cầm tại địa phương không để lây lan ra diện rộng.” Nhiều sapô làm cho bài báo trở nên ấn tượng, hấp dẫn độc giả hơn Ví dụ: Bài phóng sự “ Lặng thầm nghề tuần đường” của Thế Vĩnh, trên số 2463 ra ngày 15/6/2012. Có sapo: “ Trong muôn nẻo nghề nghiệp của cuộc sống đời thường, có những nghề, những công việc vô cùng quan trọng nhưng lại hết sức bình dị, lặng thầm và rất ít người biết đến. Tuần đường ngành đường sắt là một trong những công việc như vậy”. Hay bài phóng sự “ Trà sen, níu bước chân người” của Phạm Vĩnh, trên số 2463 ra ngày 15/6/2012. Có sapo: “Nằm cạnh quốc lộ 1A, chếch cửa ga Đồng Văn (Duy Tiên), quán trà sen cụ Trưởng An từ lâu đã là địa chỉ “tâm đắc” của khách đi đường có dịp ghé quán, thưởng trà. Mấy chục năm đã qua (từ ngày quán nhỏ, trát vách,… đến nay xây dựng khang trang thoáng mát) chén trà quán cụ vẫn giữ nguyên được hương vị sen quê thơm ngát, đậm đà. ” Sapô của hai bài trên cung cấp rất nhiều thông tin thú vị về nghề tuần đường hay thông tin về người sáng tạo ra trà sen, hương vị đặc biệt của trà. Chính những thông tin ấy đã hấp dẫn độc giả đọc tiếp vào nội dung bài báo. 3.1.2. Hạn chế Hạn chế lớn nhất của sapô trên báo Hà Nam chính là dung lượng. Hầu hết những sapô này có dung lượng dài, trên 80 chữ, có những lời mào đầu dài gần 200 chữ, quá dài so với yêu cầu của sapô. Ví dụ: Trong bài phỏng vấn “Sức khỏe, lòng tin yêu của nhân dân là hạnh phúc của người thầy thuốc” của (Thế Vĩnh) trên số 2447 ra ngày 24/5/2012 có sapô “ Là thầy thuốc trưởng thành từ y tế cơ sở, lăn lộn, gắn bó với việc xây dựng, phát triển sự nghiệp chăm sóc sức khỏe nhân dân, đến lúc về hưu vẫn không ngừng làm việc thiện, tình nguyện khám chữa bệnh cứu người...gần suốt cuộc đời mình, bác sĩ đa khoa Vũ Chí Thuận ( thôn Động Tứ, xã Liêm Cần, Thanh Liêm) luôn tâm niệm và cố gắng làm theo lời dạy của Bác Hồ “ Lương y như từ mẫu”. Trong lần trò chuyện với “ GẶP GỠ CUỐI THÁNG”, ông bộc bạch chân thành: “Sức khỏe, lòng tin yêu của nhân dân là niềm vui, là hạnh phúc của người thầy thuốc chân chính.”. Sapô có dung lượng 120 chữ, quá dài so với yêu cầu của sapô. Chính dung lượng dài khiến cho cái cốt của bài phỏng vấn bị mờ nhạt, làm giảm sự hấp dẫn của bài báo. Nếu sapô này bỏ đi một đoạn giới thiệu đầu tiên: “ Là thầy thuốc...cứu người” và trở thành sapô mới “ Gần suốt cuộc đời,, bác sĩ đa khoa Vũ Chí Thuận ( thôn Động Tứ, xã Liêm Cần, Thanh Liêm) luôn tâm niệm và cố gắng làm theo lời dạy của Bác Hồ “ Lương y như từ mẫu”. Trong lần trò chuyện với “ GẶP GỠ CUỐI THÁNG”, ông bộc bạch chân thành: “Sức khỏe, lòng tin yêu của nhân dân là niềm vui, là hạnh phúc của người thầy thuốc chân chính.”, sapô vẫn đảm bảo nêu được chủ đề bài viết mà dung lượng trở nên hợp lý hơn. Do dung lượng dài nên nhiều khi chủ đề của bài báo chưa được đề cập hoặc sapô chưa làm nổi bật được chủ đề. Cái cốt của vấn đề còn mờ nhạt. Ví dụ: Trong bài phản ánh “ Làm tốt công tác tư vấn, hướng nghiệp, dạy nghề cho ĐVTN” cuả Phương Dung, trên số 2450 ra ngày 29/5/2012, có sapô “ Tư vấn, hướng nghiệp, dạy nghề và giới thiệu việc làm tương lai của mình là một việc làm hết sức cần thiết. Đây cũng là mong muốn rất lớn của các bạn trẻ trước ngưỡng cửa vào đời. Nắm bắt được nguyện vọng đó, thời gian qua các cấp bộ đoàn trong tỉnh đã và đang có nhiều hoạt động tích cực giúp nhiều đoàn viên thanh niên có được những quyết định đúng đắn trong việc lựa chọn nghề nghiệp.” Dung lượng bài viết khoảng 105 chữ, dài so với yêu cầu của Sapô. Chính vì quá tham về dung lượng nên sapô chưa nêu được cái cốt của bài báo. Bài viết phản ánh về việc cán bộ đoàn trong tỉnh làm tốt công tác tư vấn việc làm cho thanh niên. Tuy nhiên sapô lại chưa nêu được việc làm tốt đó là gì. Trong nội dung bài viết mới đề cập tới việc làm đó: đa dạng hóa các hoạt động tư vấn, hướng nghiệp và hỗ trợ vốn cho thanh niên sản xuất. Nhiều bài trên báo Hà Nam chưa sử dụng sapô. Điều đó làm giảm sự hấp dẫn của bài báo. Ví dụ: Bài phản ánh “ Mô hình quản lý giết mổ tại hộ ở Hòa Mạc: Giải pháp hiệu quả trong phòng, chống dịch bệnh và vệ sinh thú y” của phóng viên Mạnh Hùng, trên số 2425, ra ngày 12/6/2012. Chưa sử dụng sapô trong bài viết, chính điều này đã làm giảm sự hấp dẫn của bài báo. Không có sapô, kết cấu bài viết chưa được chặt chẽ, bài viết trở nên rườm rà, khiến cho độc giả nhàm chán. Hay trong bài phản ánh “ Xây dựng mô hình chăn nuôi tập trung: Hướng tới phát triển chăn nuôi hàng hóa” của Bích Huệ, ra ngày 14/6/2012. Bài viết có dung lượng rất dài gần 2000 chữ nhưng lại không dùng sapô, chính điều này khiến cho bài báo trở nên nhàm chán đối với người đọc. Họ không thể đủ kiên nhẫn để đọc hết nội dung bài báo nhiều chữ như vậy. Nếu có Sapô độc giả có thể không đọc hết bài báo mà vẫn nắm được nội dung của bài. Chùm tin vắn trên báo Hà Nam, về hình thức là sử dụng sapô, tuy nhiên, nó không đạt yêu cầu. Một số tin, chỉ tô đậm câu đầu tiên nhưng chưa nêu được chủ đề của tin. Đôi khi nó chưa thành một câu, mục đích chỉ để phân biệt tin này với tin kia. Đoạn và câu trong sapô rất dài Nhiều sapô có nội dung chung chung, chưa đề cập đến chủ đề của bài viết, thông tin thiếu chọn lọc. Sapô thường khuôn mẫu, gây nhàm chán Ví dụ: Bài phản ánh “Các cấp hội nông dân: Nâng cao chất lượng hoạt động” của Phương Dung, trên số 2459 ra ngày 11/6/2012, có sử dụng sapô “ Thực hiện Nghị quyết số 12-NQ HNDT của BCH Hội Nông dân tỉnh về nâng cao chất lượng hoạt động tổ chức cơ sở hội giai đoạn 2011-2015, thời gian qua các cấp HND trên địa bàn tỉnh đã xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện, tuyên truyền tới toàn thể cán bộ , hội viên về vai trò của HND trong thời kỳ CNH-HĐH gắn với thực hiện nghị quyết 03 của Tỉnh ủy về xây dựng nông thôn mới và việc đẩy mạnh thực hiện “ Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”. Qua đó, huy động sự tham gia tích cực của nông dân xây dựng tổ chức Hội ngày càng vững mạnh”. Đây là mô típ sapô mà báo Hà Nam thường sử dụng trong các bài phản ánh mang tính chất tuyên truyền. Chính cách rập khuôn đấy đã khiến cho bài viết kém hấp dẫn độc giả. Hầu hết lời mở đầu chưa ấn tượng, chưa hấp dẫn 3.2. Đề xuất một số giải pháp cho báo Hà Nam Tờ báo nào cũng có điểm mạnh và điểm yếu, báo Hà Nam cũng vậy ngoài những điểm mạnh, nó cũng có những hạn chế rất lớn. Mặt khác, sapô ngày càng khẳng định được vai trò, ý nghĩa của mình trong bố cục một tác phẩm báo chí. Nếu khắc phục được những hạn chế đó, báo Hà Nam sẽ phát triển thêm một nấc mới. Chất lượng bài viết sẽ được nâng lên. Thu hút được nhiều độc giả hơn. Sau đây em sẽ đề xuất một số giải pháp nhằm khắc phục điểm yếu trong cách sử dụng sapô của báo Hà Nam. Sapô trên báo Hà Nam nên dùng những câu ngắn và đoạn ngắn. Nên hạn chế dung lượng, đây là nhược điểm lớn nhất mà tòa soạn cần khắc phục. Phóng viên khi viết về vấn đề gì thì điều bạn muốn nói phải được thể hiện ngay trong lời mào đầu. Khi viết về một vấn đề nào đó, phóng viên cần phải đề cập đến thông tin quan trọng nhất về nó ngay từ những câu đầu tiên. Khi viết sapô nên chú ý tới đối tượng tiếp nhận thông tin ấy. Không nhồi nhét quá nhiều ý hoặc nhiều thông tin không quan trọng vào đoạn mở đầu. Mình có thể đề cập đến nó trong bài viết. Với thể loại tin, bài phản ánh nên sử dụng kiểu mở đề trực tiếp hay nói cách khác là sử dụng loại sapô gọi tên. Ý chính sẽ được thể hiện ngay ở câu đầu tiên. Dung lượng sapôcho một tin không nên quá 25 chữ. Với thể loại bài phóng sự nên sử dụng cách mở đề gián tiếp hay sử dụng sapô dẫn dắt. Nó sẽ bắt đầu bằng một đoạn kể, hay mô tả về quang cảnh. Tất cả sẽ làm đậm nét thêm cho chủ đề chính của câu chuyện. Sau đó, người viết cho độc giả biết ý chính. Không nên viết mào đầu gây chú ý quá mức so với toàn bộ bài báo, vì sẽ khiến độc giả hiểu lầm, đánh giá bài viết là “đầu voi đuôi chuột”, càng đọc càng chán. Phóng viên báo Hà Nam nên thay đổi cách viết sapô trong các bài báo của mình, bằng cách tham khảo một số cách viết sapô sau: Mào đầu tiếp cận thực tế ( thực tế cuộc sống được tác giả đưa vào sapô thật đến nỗi khiến người đọc có cảm giác vấn đề ấy tồn tại bên cạnh mình), hay mào đầu dẫn dắt (phù hợp với những vấn đề khoa học khô khan, có tính lý thuyết cao), mào đầu dùng trích dẫn ( sử dụng câu trích dẫn của một nhân vật quan trọng, có ảnh hưởng trong xã hội kèm theo giới thiệu tên, xuất xứ, chuyên môn của người đó), mào đầu thể hiện quan điểm … Sapô sử dụng trên tin vắn nên chú trọng hơn tới cách thể hiện. Nên để thông tin quan trọng lên đầu và viết nó thành một câu hoàn chỉnh. Như vậy mới hấp dẫn độc giả. Các bài viết trên báo Hà Nam nên dùng sapô. Nó vừa tạo cho bài viết một kết cấu chặt chẽ, vừa tạo sức hấp dẫn đối với độc giả. Con người là một nhân tố rất quan trọng, vì vậy báo Hà Nam cần tăng cường bồi dưỡng, rèn luyện kỹ năng viết sapô cho phóng viên. Trên đây là một số giải pháp mà em rút ra trong quá trình khảo sát sapô trên báo Hà Nam. Em mong cô và các bạn sẽ bổ sung thêm những biện pháp mới để báo Hà Nam ngày càng hoàn thiện hơn. Tiểu kết chương 3 Qua việc tìm hiểu về cách sử dụng sapô trên báo Hà Nam, em rút ra được những hạn chế cũng như ưu điểm về cách sử dụng sapô của báo. Từ đó, đề xuất một số giải pháp nhằm khắc phục hạn chế trong cách sử dụng lời mào đầu của báo. Hi vọng đây sẽ là những lý luận có ích đối với báo in Hà Nam và bạn đọc quan tâm đến đề tài này. KẾT LUẬN Trong quá trình khảo sát sapô trên báo Hà Nam tôi có rút ra một số kết luận như sau: Sapô ngày càng khẳng định được vai trò to lớn của mình trong bố cục một tác phẩm báo chí. Trên báo chí, sapô được thể hiện rất đa dạng về mọi phương diện. Tuy nhiên, báo chí hiện đại cần một sapô thật ngắn gọn, súc tích, hấp dẫn nhưng vẫn đảm bảo được cái cốt lõi của bài báo. Không chỉ có báo Hà Nam mà nhiều tờ báo khác cũng cần phải có cách nhìn nhận đúng đắn hơn về Sapô. Nhiều sapô chưa có chất lượng như mong muốn, còn khuôn mẫu, gây nhàm chán, dài dòng lan man, thông tin thiếu chọn lọc, chưa hấp dẫn. Muốn tồn tại và phát triển báo Hà Nam cần phải thay đổi cách viết sapô cho hợp lý hơn. Là cơ quan ngôn luận của Đảng bộ và nhân dân Hà Nam, báo tỉnh cần phản ánh đầy đủ, toàn diện bộ mặt của đời sống xã hội trong tỉnh. Bởi vậy, không chỉ là sapô mà chất lượng đề tài, cách thể hiện nội dung bài báo cần chú trọng hơn. Đặc biệt yếu tố con người cần được nhấn mạnh, vì chính những phóng viên là người sáng tạo nên tác phẩm báo chí. Báo Hà Nam cần nâng cao hơn nữa năng lực hoạt động nghề báo của các phóng viên, đặc biệt là kĩ năng viết sapô. Đó là thách thức lớn cho người làm báo địa phương và cũng là điều kiện giúp họ ngày càng hoàn thiện mình hơn. Do điều kiện nghiên cứu và năng lực có hạn, nên trong quá trình thực hiện không tránh được những sai sót. Em rất mong cô góp ý để niên luận của em được hoàn thiện hơn. Em xin chân thành cảm ơn cô! TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Báo Hà Nam 2. Báo Lao Động 3. Báo Tiền Phong 4. Báo Thanh Niên 5. Báo Sài Gòn giải phóng 6. Báo mạng điện tử: - Tailieu.vn - Một số trang mạng khac của Việt Nam. 7.Các Thể Loại Bóa Chí Thông Tấn 8. Dương Xuân Sơn, Các thể loại báo chí chính luận nghệ thuật, NXB. Đại học Quốc gia Hà Nội, 2003 9. Huỳnh Dũng Nhân, Phóng sự Từ giảng đường đến trang viết, NXB. Thông Tấn, Hà Nội, 2009 10. Nhà Báo và Công Luận 11. Nội san Nghiệp vụ thông tấn, 11/2008 12. Vũ Quang Hào, Ngôn ngữ báo chí, NXB. Thông Tấn, Hà Nội, 2009 13. Tài liệu tham khảo về Tòa soạn báo Hà Nam 14. Tạp Chí Người Làm Báo PHỤ LỤC STT Tên bài/ Tên tác giả Số báo/ Ngày phát hành Dung lượng Thuộc loại sapô Đạt / không đạt 1 2 3 - Bài phản ánh “Giải pháp chuyển dịch cơ cấu lao động” (Bích Huệ) - Bài phản ánh “Đẩy mạnh công tác đền ơn đáp nghĩa” (Lê Mai) - Bài phản ánh “Chú trọng xây dựng đội ngũ vừa hồng, vừa chuyên” ( Thu Thảo) Số 2443 18/5/2012 70 chữ 100 chữ 108 chữ Sapô tên gọi Sapô tên gọi Sapô tên gọi Đạt -Nêu được chủ đề bài báo -Dễ nhận biết -Dung lượng hợp lý Không đạt -Câu dài, đoạn dài -Cốt bài viết chưa rõ Không đạt -Sử dụng đoạn mô tả dài dòng -Sử dụng câu dài, đoạn dài 4 5 - Bài phản ánh “ Tháo gỡ khó khăn cho mô hình kinh tế hợp tác” (Bích Huệ) - Bài phản ánh “Đăng ký việc làm theo phải thiết thực” ( Phạm Hiền) Số 2444 21/5/2012 120 chữ 117 chữ Sapô tên gọi Sapô tên gọi Không đạt -Câu dài, đoạn dài -Chưa nêu bật được chủ đề bài viết -Sử dụng nhiều yếu tố liệt kê Không đạt -Câu dài, đoạn dài -Chưa nêu bật được chủ đề bài viết 6 7 8 - Bài phản ánh “Nhật Tân: Tập trung tiêm phòng vắc xin H5N1” (Kim Chi) - Bài phản ánh “Dồn sức cho sản xuất Đông xuân” ( Mạnh Hùng) tin “Chủ tịch UBND tỉnh nghe UBND huyện Thanh Liêm và các sở, ngành có liên quan báo cáo tình hình chuẩn bị nội dung gặp gỡ nhân dân xã Thanh Nghị” Số 2445 22/5/2012 98 chữ 45 chữ 40 chữ Sapô nêu luận cứ Sapô tên gọi Sapô dẫn đường Đạt -Câu ngắn -Nêu bật được chủ đề và cốt bài báo -Chứng minh được tính thời sự bài báo -Hấp dẫn Đạt -Câu ngắn, đoạn ngắn, hợp lý -Nêu được chủ đề bài báo -Chứng minh được tính thời sự của bài viết Đạt yêu cầu Câu ngắn, đoạn ngắn Thể hiện tính thời sự 9 10 11 - Bài phản ánh “Các ngân hàng cần có biện pháp phù hợp” (Trần Hữu) - Bài phản ánh “Làm tốt công tác ANTT” ( Thu Thảo) - Phóng sự tư liệu:“Bí mật về cuộc chiến chống khủng bố sinh hóa của Mỹ” ( Tạp chí Cộng sản) Số 2446 23/5/2012 130 chữ 66 chữ 77 chữ Sapô tên gọi Sapô tên gọi Sapô nêu luận cứ Không đạt -Dung lượng quá dài -Chủ đề và cốt bài viết chưa làm rõ -Chưa hấp dẫn Đạt -Câu ngắn, đoạn ngắn -Chứng minh được tính thời sự của bài báo -Nêu được chủ đề bài viết Đạt -Dung lượng hợp lý -Nêu được chủ đề bài viết -Thông tin có tính gợi mở -ấn tượng 12 13 14 -Bài phản ánh “ Đặng Xá với tục “lên lão” xưa-nay” (Thế Vĩnh) - Phỏng vấn “Sức khỏe, lòng tin yêu của nhân dân là hạnh phúc của người thầy thuốc” (Thế Vĩnh) - Phóng sự tư liệu “Vì sao Liên Xô biết trước việc Đức tấn công nhưng lại bất ngờ” ( NXB Thông Tấn 2011) Số 2447 24/5/2012 95 chữ 144 chữ 72 chữ Sapô nêu sự việc dẫn đường Sapô chân dung Sapô nêu luận cứ Đạt -Hấp dẫn -Đảm bảo 5 câu hỏi, ai,cái gì, ở đâu, thế nào -Câu ngắn -Nêu được chủ đề bài viết Không đạt -Dung lượng dài, câu dài, đoạn dài -Chủ đề bài viết chưa được làm rõ -Chưa hấp dẫn -Cỡ và màu chữ chưa nổi bật Đạt -Câu ngắn, dung lượng hợp lý -Hấp dẫn, ấn tượng -Nêu bật chủ đề bài báo 15 16 17 Tin “Sở y tế: Tổng kết phong trào thi đua năm 2011” (Phùng Thống) -Bài phản ánh “Thành đoàn Phủ Lý đồng hành với thanh niên lập than, lập nghiệp” ( Hương Giang) - Bài phản ánh “Tiếp tục nâng cao tinh thần trách nhiệm phục vụ người bệnh” ( Phùng Đức Thống) Số 2448 25/5/2012 36 chữ 90 chữ 85 chữ Sapô tiếp nối tiêu đề Sapô tên gọi Sapô tên gọi Chưa đạt -Chưa nêu được chủ đề bài viết -Chưa chứng minh được tính thời sự -Chưa hấp dẫn Đạt -Nêu được chủ đề bài báo -Đảm bảo được 5 yếu tố:ai, cái gì, ở đâu, khi nào, tại sao -Hấp dẫn Đạt -Chủ đề bài viết được nêu bật -Cỡ chữ nổi bật, dễ nhận biết -Câu ngắn 18 19 20 21 - Bài phản ánh “Thực hiện đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp hàng hóa” ( Bích Huệ) Bài phản ánh “Bình Lục : C.P thừa nhận khó kiểm soát bán lợn chết ra ngoài” ( Mạnh Hùng) - Bài phản ánh “Đảng bộ huyện Lý Nhân: Lãnh đạo LLVT địa phương thực hiện tốt PTTĐ quyết thắng” ( Nguyễn Hằng) - Bài phản ánh “Tiến tới thực hiện hải quan điện tử: Trong xuất nhập khẩu hàng hóa” ( Trần Thoan) Số 2449 28/5/2012 138 chữ 45 chữ 75 chữ 104 chữ Sapô tên gọi Sapô dẫn đường Sapô tên gọi Sapô tên gọi Không đạt -Câu dài, đoạn dài -Dung lượng quá dài -Chủ đề của bài chưa nổi bật Đạt Gởi mở được chủ đề Dung lượng khá hợp Đạt -Nêu được chủ đề bài viết -Dung lượng hợp lý Không đạt -Câu và đoạn quá dài -Chủ đề bài viết chưa được làm nổi -Cỡ chữ quá to so với cỡ chữ toàn bộ bài viết 22 23 24 Phóng sự tư liệu “Ngày thứ 5 đen tối của không quân Mỹ” ( NXB Thông tấn 2011) - Bài tường thuật “Bộ chính trị ra chỉ thị về việc thực hiện nghị quyết hội nghị lần thứ 4 BCH Trung ương Đảng khóa XI “một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay” ( Báo Hà Nam) - Bài phản ánh “Làm tốt công tác tư vấn, hướng nghiệp, dạy nghề cho ĐVTN” ( Phương Dung) Số 2450 29/5/ 2012 67chữ 84 chữ 105 chữ Sapô kể chuyện Sapô tên gọi Sapô tên gọi Đạt -Sapô nêu bật được chủ đề bài viết -Dung lượng hợp lý -Hấp dẫn, ấn tượng Đạt -Dung lượng sapô so với dung lượng bài viết hợp lý -Nêu được chủ đề bài viết -Chứng minh được tính thời sự của bài viết Không đạt -Dung lượng dài -Chưa làm nổi bật được chủ đề bài viết -Cỡ chữ sapô không cân đối so với bài viết 25 26 27 - Bài phản ánh “Phòng Tư pháp huyện Bình Lục: Hướng trọng tâm hoạt động về cơ sở ( Nguyễn Hằng) Bài: Xây dựng mô hình chăn nuôi tập trung: Hướng tới phát triển chăn nuôi hàng hóa (Bích Huệ) - Bài phản ánh “Tăng cường công tác quản lý nhà nước ổn định giá cả thị trường” ( Phùng Thống) Số 2451 30/5/2012 75 chữ 2000 chữ 63 chữ Sapô tên gọi Sapô nêu luận cứ Đạt -Sapô làm nổi bật được chủ đề bài báo -Đảm bảo trả lời được 5 câu hỏi: ai, cái gì, ở đâu, khi nào, tại sao -Dễ nhận biết Kông dùng sapo Đạt -Dung lượng hợp lý -Nêu bật được chủ đề bài báo -Chứng minh tính thời sự bài báo -Hấp dẫn 28 29 30 31 - Phóng sự “Long đong hàng rong” ( Minh Thu) - Phóng sự “Chuyện nhà cổ, nhà gỗ” ( Thế Vĩnh) - Phóng sự tư liệu “Cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba và những điều chưa biết” ( NXB Thông tấn ) -Ký chân dung “Nữ giám định viên hai năm liền được vinh danh trong sổ vàng truyền thống” ( Hương Lê) Số 2452 31/5/2012 Số 2453 1/6/2012 74 chữ 138 chữ 60 chữ 85 chữ Sapô tên gọi Sapô nêu sự việc dẫn đường Sapô nêu luận cứ Sapô nêu cảm xúc Đạt -Nêu được chủ đề của bài viết -Dễ nhận biết -Câu ngắn, đủ ý -Chứng minh được tính thời sự của bài báo Không đạt -Dung lượng quá dài -Chủ đề bài viết chưa nổi bật -Câu dài Đạt -Dung lượng phù hợp -Đoạn ngắn -Chủ đề được làm nổi bật -Hấp dẫn Đạt -Dễ nhận biết -Câu ngắn, đoạn ngắn -Chủ đề được đề cập - Hấp dẫn 32 33 34 - Bài phản ánh “Đảm bảo an toàn, lành mạnh trong hoạt động kinh doanh gas" ( T.T.Hà) - Ghi Nhanh “Hiến máu đầu xuân nhân lên hạnh phúc” ( Trịnh Hiền) Thanh Liêm : Đối thoại, trả lời giải quyết đơn thư của công dân Số 2454 4/6/2012 110 chữ 90 chữ 67 chữ Sapô tên gọi Sapô tiếp nối tiêu đề Sapô tên gọi Không đạt -Dung lượng dài -Chưa nêu được cái cốt của bài viết Không đạt -Câu và đoạn dài -Chủ đề bài báo chưa được đề cập rõ - Chưa hấp dẫn đạt -Chứng minh được tính thời sự của bài báo 35 36 37 - Bài phản ánh “Quyết tâm thực hiện thắng lợi nghị quyết Trung ương 4, tạo bước đột phá trong công tác xây dựng Đảng” ( Báo Hà Nam) - Bài phản ánh “Tăng cường quản lý chất lượng VSATTP các sản phẩm nông, lâm, thủy sản ( Phùng Đức Thống) - Bài phản ánh “Huy động nguồn lực xây dựng xây dựng thiết chế VHTT. Theo tiêu chí NTM” ( Chu Bình) Số 2455 5/6/2012 90 chữ 125 chữ 185 chữ Sapô tên gọi Sapô nêu luận cứ Sapô nêu luận cứ Đạt -Chủ đề bài báo được nêu rõ -Chứng minh được tính thời sự của bài báo Không đạt -Cái cốt của bài báo chưa được đề cập -Dung lượng quá dài Không đạt -Dung lượng quá dài -Sapô chưa nêu bật được chủ đề bài báo -Viết tắt nhiều 38 39 40 Phóng sự “Không tuyển đủ lao động, nhiều doanh nghiệp dệt may gặp khó ( Trần Thoan) trong bài “Khai mạc giải bóng đá vô địch Đoàn Khối lần thứ II năm 2012” bài “Phụ nữ Hà Nam thi đua học tập, lãnh đạo, xây dựng gia đình hạnh phúc” Số 2456 6/6/2012 65 chữ 87chữ Sapô tên gọi Sapô tên gọi Sapô nêu sự việc dẫn đường Đạt -Câu ngắn, đoạn ngắn -Sapô nêu bật được chủ đề -Chứng minh được tính thời sự của bài báo Không đạt Đạt 41 42 43 - Bài phản ánh “Phụ nữ Hà Nam thi đua học tập, lãnh đạo, xây dựng gia đình hạnh phúc” ( Phương Dung) - Bài phản ánh “Khó và dễ trong xây dựng NTM ở Nhân Khang” ( Mạnh Hùng) - Phỏng vấn “Tuần lễ quốc gia ATVSLĐ-PCCN năm 2012: Xây dựng văn hóa an toàn trong lao động” ( Đỗ Hồng) Số 2457 7/6/2012 80 chữ 84 chữ 97 chữ Sapô tên gọi Sapô tên gọi Sapô nêu sự việc dẫn đường Không đạt -Sapô chưa nêu bật được chủ đề bài báo -Câu dài -Chưa chứng minh được tính thời sự của bài báo Đạt -Dung lượng hợp lý so với toàn bài -Cỡ chữ to, dễ nhận biết -Sapô đi thẳng vào vấn đề -Nêu bật được chủ đề bài viết Đạt -Nêu bật chủ đề bài viết -Chứng minh tính thời sự của bài báo -Có tính gợi mở 44 45 46 - Phóng sự “Những người phụ nữ “cột kèo” ( Thế Vĩnh) -Bài bình luận “Đường đứt khúc 9 đoạn”, một yêu sách phi lý” (NXB Thời đại2011) Bài phóng sự “Làng Vũ Đại thay da đổi thịt” Số 2458 8/6/2012 184 chữ 83 chữ 48 chữ Sapô chân dung Sapô tên gọi Sapo goi tên Không đạt -Dung lượng quá dài -Chưa nêu được cái cốt bài báo -Chưa chứng minh được tính thời sự Đạt -Chứng minh được tính thời sự của bài báo -Câu và đoạn hợp lý -Chủ đề bài báo được nêu bật -Dễ nhận biết Đạt -Câu ngắn, đoạn ngắn -Nêu bật được chủ đề bài báo -Hấp dẫn 47 48 49 - Phỏng vấn “Thực hiện tốt các giải pháp ATGT” ( Mai Hương) - Bài phản ánh “Người tiêu dùng vẫn chủ quan với cúm gia cầm” ( B.H) - Bài phản ánh “Các cấp hội nông dân nâng cao chất lượng hoạt động” ( Phương Dung) Số 2459 11/6/2012 68 chữ 72 chữ 138 chữ Sapô nêu sự việc dẫn đường Sapô nêu sự việc dẫn đường Sapô tên gọi Đạt -Đoạn ngắn -Nêu bật được chủ đề bài báo -Cỡ chữ và màu chữ dễ nhận biết Đạt -Chủ đề bài báo được nêu bật -Chứng minh được tính thời sự của bài báo -Hấp dẫn Không đạt - Đoạn quá dài -Sapô chưa nêu bật được chủ đề bài báo 50 51 52 Bài : Dịch vụ cầm đồ hốt bạc mùa Euro Của Trịnh hiền - Bài phản ánh “ Đẩy nhanh tiến độ thi công các dự án giao thông trọng điểm” ( Trần Hữu) Bài “Ký ức mãi trào dâng” Số 2460 12/6/2012 48chữ 83 chữ 74 chữ Sapô tên gọi nêu sự việc dẫn đường Sapô tên gọi Sapô tên gọi nêu sự việc dẫn đường Đạt -Câu ngắn, đoạn ngắn -Nêu bật được chủ đề bài viết -Cỡ chữ và màu chữ dễ nhận biết Không đạt -Màu chữ khó nhận biết -Thông tin chưa hấp dẫn -Cái cốt bài báo chưa được đề cập 53 \ 54 55 56 57 - Bài phản ánh “ Xây dựng nghề trọng điểm, cơ hội và thách thức” ( Đỗ Hồng) - Bài phản ánh “Thanh Liêm : Đối thoại, trả lời giải quyết đơn thư của công dân” ( Hoàng Hà) - Bài phản ánh “Xứng đáng là lực lượng xung kích trong các phong trào cách mạng của địa phương” ( Đại tá Phạm Quang Nam) - Bài “Bệnh viện đa khoa Thành phố Phủ Lý- Nâng cao tinh thần y đức trong công tác khám, chữa bệnh” (Kim Chi) - Bài phản ánh “Trường quân sự tỉnh Hà Nam 15 năm một chặng đường” ( Đào Hoài Nam) Số 2461 13/6/2012 Số 2462 14/6/2012 143 chữ 73 chữ 68 chữ 157 chữ 54 chữ Sapô tên gọi Sapô tên gọi Sapô tên gọi Sapô kể chuyện Sapô tên gọi Không đạt -Câu và đoạn quá dài -Chưa nêu được caí cốt của bài báo -Cỡ chữ nhỏ, màu chữ nhạt, khó nhận biết Đạt Câu ngắn, đoạn ngắn -Sapô nêu bật được chủ đề - Dễ nhận biết Đạt -Dung lượng hợp lý -Nêu bật được chủ đề Không đạt -Dung lượng không hợp lý Đạt -Câu ngắn, đoạn ngắn -Sapô nêu bật được chủ đề - Dễ nhận biết 58 59 60 - Phóng sự “ Lặng thầm nghề tuần đường” ( Thế Vĩnh) - Phóng sự “Trà sen – Níu bước chân người” (Phạm Vĩnh) Bài “Hà Nam: Hàng nghìn phụ nữ được học nghề, có việc làm” Số 2463 15/6/2012 47 chữ 100 chữ 47 chữ Sapô chân dung Sapô nêu sự việc dẫn đường Sapô dẫn đường Đạt -Câu ngắn, đoạn ngắn -Nêu bật được chủ đề bài báo -Hấp dẫn Đạt -Nêu được chủ đề và cái cốt của bài báo -Thông tin có tính gợi mở -Hấp dẫn

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • docnien_luan_nop_doc_3203.doc
Luận văn liên quan